PSALMI DA VIDICI
AD HEBRAICAM VERITA-
TEM castigati :ET IVXTA
M- D.
XXX.
SENSVM C^VEM LITER.ALEM DICVNT
fnatrari^pgf R^euirrntliflimuin dominutnAkMninum
Thomam de Vio Caietanum Cardinale Sandti
XiltiKum cextn uulgatf edidonis/& indi/
cibus opportunis. Nuper
in lucem edid. ^
Seueriorefummi pondfids cenfuraK Vened fenatus decreto cautueft
neqms intra dcecniuboc opus typis excudere ud ab aliis ex/
fufiim nendae pr(fumatmt fequed pagina liquet.
Ii
s '
L' '•
->nr
CCLEMENS PAPA. vir. ' - —
I ^OK fili blute & apoftolica bcn. HoneRis vocis liboircr annaimavaqibDOtibDspto/
■ (oiuunut oppomufis-Com itaqi ficut nopa nobis oponi fccifh tu comcncacuihi expoli/
' ctonesropaplalmos/neaion fopcr euantia A; cpiRolas paulifac illas quas caCionic^vo
cantjpccdilrttum fibom nollmm rhomam tituli faiifti «m.SJLEptaiibyterfi cardiniricm
edita, non abfqi maximtsapcnfisinipriniifaaas.Nosdanis&ia(;toris quibusU hmotcomentana per
alios medio tepore imprimerenf alBa poifo occumete volentes. Motu pptio & e* ceita Icimcia nom
volumus Ac nbicpntmmas.vthmoi comencanacam romzArveneciisginquiboraisaliisciuitati/
bos tems Se lods.vf^ ad decenium a data ptadimtiam coputandum impnmcrc & imprimi Facete libe/
le aeliacc valcasfcam m q cdlanguind tui Se pro ce agentes. Necnd qbufuis abis m^tonbus,Ubto«
impieflbnbus&abisperronis etiacuiofain^dignicatis/llatnsgradusiordinisf^cMitionis cnftmtt/
bas,fabeioomunicactonislacaercntencuepaena,arin tcmsnoftrischapctditionisdiitef libros ron/
na ptarfentid tenorem impteflbf ,ac mille ducatoqc auri de cameraipro vna ^bhcf principis apfotum
de ^e.6c alia patribus tibi implicandis poenis.necnon danis & inrcrefle qme ppteiea paterenstne do/
rance hmoi dc^nio difta comentaria lea eipolitiones etia in qoacunqi formajSc in quibofciiqi cara/
dtenbusabf(p(peaalilicenciatoaimprimciercuimpnmiracerc|aatycnderevel aliascx illis dirponeie
quoquo md ptieTumanc inhibemus. Hortantes nihilominus dile^m fflium nobile vimm modemd
& pro tepore eziRencem ducem vencnatu.gobcmaton vero ac toatoti & bariiHlo almz vrbisicuruei^
caufarum cameiat apollolic^ auditori ac oibos aliis Se lingulis tenard.S.EE. gaberoacoribusf poedta/
tibuslofFiaalibtis Se ezcairoribos.Neaion tam ileneibs 3 in altis ena italia; gennania: Se Ranag parti/
bos eniientibas prclninbus Se furuns quorfiuis aittilepucopoq: Se epifcoporum vicani^in IpdaUbna
generalibus quos duxeris tu acagentes cui duxerint per te vd illos tea alios digen^s fob ezc^unica
nonis poena iproFaAopnipfos incurrenda mandamus,quacrnustibt ac ipfisin pmillls ^circaprx/
millaafliltentes non pmitranc vos aut alique vdfaum ruppnemiHis aut aliquo pnemiflbru impediri,
aut qoouis mdcoibari Se danilicari.tnoocato etia ad hoc u opus hient auxilio brachii lecularis, & alui
Faciendo Se exequendo in pmiiTis Se circa ea necdlsuia Se opportuna. Volentes etia pneiennum narum
ptistmanu notarii priblici rubfcripris S (ioillo alicuius prclan fen perTonarin dignitate ecddiaihea c6
nitutp munitisplenam vbiqi hdnn perinde ac ipfis originalibus adhiberi.tam m iudiao q extra.Non
obftantibuscofti turionibus \ ordinationibus apiias caetcri^ cdnanis qnibnfcd(7.Datfi coma; apud
iniAnm ptnd fub annulo pi(catoris.Dicviii. Augolh.M.O.AXX.pontiiicarus nh anno feptimo.
Acergo Blofius.
. ai . DiIeAo filio Lncanconk) lunAacbiblio
poIsFlotcncino Venetus cdmorantL ’’
Ndreas griti dei gratia dox venetiatR Jec. Vnloeifis flt lingulis pradoites literas inFpeilhirii
'lui
notii eflle volnmus.cp heri in conlilio noftro rogaroqilcAa fuit fupplicacio tenons mfrafctl
fict.Hauedore d hdd feruicor di. V.rublimita lucantonio gionta affancato cd fomma vigi
ancia in ogni t^ di Rampare opere nooe Se degne ad vrile Se cdmodo de Rudenti Segle^
tia di. V.roblimica.hora etia non cdTando da tali Farichc.ha nauuto dal ReuercdiUimo Cardinal Caie
tano tte opere noue per rua.R..Sc6poRe:vc5expo/itionefoptapfalmi,fopra euangdii,& fopraepiRole
di.S. Paulo viRe Se approbate dalliexcdlctiirimi hgnori capi dd illuRnRimo cdft^io deA.qual voma
imprimcre.Et per che come ben. V.fublimita intende non faria (duenience cheddlefatiche lue altn ne
co^iefli cBruto, per tanto HnmilmeiefupplicavoRrailkiRn(rimalign,onafedegnic6ctdeflu;healtri
che lut fnpplicante o Fui agenti nd dnio di qudla.per anni dieci alUianco non polTino RSpare o^in altri
loa Ranmaci vehdeteditre opere fottoqudlegraiie penepaieraa.V.fcblimita imponerli come in fi/
milibus Ic conFiieta. Et alia gratia di queila humilmente fi ricomanda.Et fubiride capratbit pars infta/
feripra: vc} q> fuptarctHiro foppIlcanocScedatot quatum petit pro annis decepioximeftinms.fubpaE
na cSttaFaoentibus amiHionisomnium libro^applicandoKatltnatui noRto.Quareautoritate prati
confilii, voblsAvnicuiqiveRram adquosprarfcndumlitetaiucxecurlo fpeftatmandamusvtfupra/
feriptam partem A: quatum in ea continetur obferuetis obferuariainuiolabilitti fiKUtis.Dat.inno/
Rro ducali palatio Die.xxUu)«obrisfindi<aione.iiu.M.D XX.
eJi- 12'_
1
2
i
'4
5
4
7
5
9
10
II
IZ
*>
*4
n
i4
*7
i8
>9
20
:i
C;C^ai(9mofcDiafq5praImi ind^^
Ebcatitudincioftoroin innocainim.
Oeadocando mcfiajiilio dd/ccgc impoMato a mando.
Dcgratunima^onedaaidisfadiunaoco inftigaafadeabfalon.
Oe dwidis a facic (aolu pftigi cxhorucioe ad fuos vt cofidat i diaina pmiffioc
Oc (aulis ini^ deieftione a tcgnoiSc damdis tulh pmocione ad regnum a deo.
Dcrccurfu ad deum|dauidis poenircnns in pcile^onc ab abfalon.
De innocentia damdis de iniquitate Cmlis in caufa tcgni intet eos|cocam deo iudioe<
Oe Statione mcfi; fupet totum vninetlnm.addiuminominisglotiam.
Dedimnoiudicioconttaammonitas,qui ignominiofetradauctant legatos damdu.
De dilatione vniaetTalis ludidutot intcnm malis inteiuenientibus &c.
Deiuftitiaevtilitateadaliam vitaro. , ^ -
De genetis huroanifallitaturo piem (aluie^ vetajmundajpublicaqi dei notuia per menam.
De aniietate dauidis illuminati pctenns^ie incidat in manus (aulis.
De vniucifi genens humam cotroptione ez negatione deifcntanda per mefiam.
De qualitate populi petTeactatun in tata ptomiflionis.
De lefuneetionc cbndi.
Otano dauidis pro libctatione a (aule.
Laus dei pro liberanonedauidu ab omnibus inimias (uis)tcrminata ad mdiam.
Dcescellcntialegisdming fnpta notia am natmalem. •'
DelaluteacaMtationcmdi^. ./ma! '4^.
De regno mefiat
^ Depaflionemdlc.
s»
24
zd
»7
zs
S9
3»
31
3S
33
34
33
3<
37
38
39
40
41
4=
43
44
45
4<f
47
48
49
50
51
5S
53
54
55
54
ad deumjtempote peifeciitionis ab abfalon.
Deinlhficationedamdis arcaaflecutionem regni.
. Detiducu dauidis in deo abfcp timore hominis;ad manendam in domo domini &c
' De tecurfu dauidis ad deum, ne panetur diuina relpenlionc ob ennien nepotum (notum.
Deinmtationepopuli i(iaei|ad diuinum in templo dei coitum.
De tedintcgfanone domus dauidis ad r^um fic mellam.
Derpedauidisindeoinpetfccutionearaulc ,
Dedioina gratia condoinatina peccatomm.
De beantudine gentis elettc ad cultum Se hpteditatem deL
De ezhottanone dauidis habita in nouo conuentu militumiad Cimonem dei.
De palTione Se rduttedhone meliae.
Coacta Ubettatem peccandi quia deus omnes (idnabic.
De exhotcanone iodeotum ad diuinaA ad non mutandam iniquos pcopter tepotalia bono.'
De tecurlu damdis ad deum ne puniat ipPum (m peccata eius.qnando fugit a facie abfalon.
De humanomm fhidiotum actentacomm Se expettorum vanitate.
Deaduencumdi^
De adnen tumefiat.
De albeto populi iliaef ddperfi,ad veniendum in cenam ptomiflionis ad cnlciun deL
De eodem.
De afflietione populi cfatiSiani non ptopeet culpam ftdpioptcr deum in ptimitiua ecdefia.
De mefic adtmtii.
DemcfiaeaducnciL _
De mefiae aduenm Sec.
^mdiacaduencii.
De fututa vita.concta immortalitatem fimue.
Demdueaduentu. •
De pcmcentiadanidispoft crimina adulterii Se homictdti-
Decrimiriedoegidum(i poena^ iUias,acprofpcntate dauidis prophetata.
De vnioafi genetis humani ob ignorantiam dn conuptioneiGinanda per mcfiam.
De liberatione dauidis a manu f^Us,annunaancibas ziph^ vbi maneret dauid.
De libcratib ne dauidis fugientis a manufaal A qn arefldatus cft domi Se qfl malit in naioth.
Dclibctanonc dauidis comprffacnfi a philiflps in gath.
■ii II
?7
58
z
61
6z
«5
<4
6^
66
^7
6S
6<f
70
7*
7=
7)
74
75
7<i
77
7«
79
Bo
Si
Sz
8}
84
Sj
S($
87
88
89
90
9«
9=
91
94
9^
9i
98
99
100
101
lOZ
105
104
105
106
107
loS'
109
110
111
IIZ
•'5
114
AGVMENTORVM PSAL INDEX.
De liberatione daoklivlatcntis in fpelanca afade faoL
Deliberarioriedaoidu ab vlnnafaulispeTTecDtione.
De liberatione dauidis ab oblidione domi.
De recatfu daoidu ad deam, pro populo detdido a deo in/idnmpb
De mefia tege immottalL
Dedauidis pto'agi a (aulctexhotratione ad faam popolom adapeOandamdeom.
De religione fanda damdis in deferto profugi a faae faalis.cum fiudu.
De recimu dauidis ad deum.ob timorem ocxnitaram machinationum faulis contra iplbn].'
Dedebiro cultu in llon deojob beneficia tam fpititualia q corporalia.
De mundo inuitaoo ad cnltd dei a populo vetens teffi/ab exemplo diuinof operfi eisaiplbs.
De aduentumdiac.admiferendum/illummandumaibenedicendom mundo.
De efficacia diuina drcaddicllationcminimicomm A; fixltacatdn populi iftad
DepalTionemcfia^
De tecurfu dauidis ad deum in peilecntione ab abfalon.
De fpe dauidis in deo in petiixutione ab abfalon.
Deregno mefig.
Deprouidenna diuina drea prgfentem profpetitattm iniquonim IlrafflidioiKm iuftannn.'
De excidio hictofolirmitanopctbabirloiuos.
Deaduentu me^a^
Deproffrationcrzercitnsfennachcnb. t
De afHidione populi ifrad priuati diulno cnltu.cum fpe reditus ad illum.
DedodtinapopuliiliraclaDexrmplovitandofhitrom Apatmm&c. :
De vallationc hierufalem Ar pollutione templi &c.lub andocho.
Deieuctfionepctitajczcaptiuitatebabylonica. ,
De muiratione ad cantandum deo in frfto tubatum.ad commemorandam diuina ^cepta &£
Deieprghenlione A monitione ludicum populi dd,ex foturo diuino iudiciovii pffmefiam.
De tecurfu ad deil, contra dece nanonescofccdetatas addefcmhipopulfiili^ tepotc dauidis.
De templo dei amabili at^ defiddabili.
Deaduentu mdig.
De recatfu dauidis ad deum in petfecntionc ab abEdon.
Deaducntumeliak
Deaduentu mdia^
Depromiflione fada dauidi de mefia.
Demilimahomangvirgiepatandapermefiam. ‘
Deaduentu mefoe.
De bonita tetam cultus diuini q dodtring dimng in diebus feflis.
Deaduentu mdix.
De tetnbo tione rmofita impiis;&lpenaliter neganbus diuinam prouid&ia in foturo hidida.
De monitione iad^ium,vt no obdurent corda liia quaenn^ die audieiint vocem dei.
Deaduentumdig.
De aduentu mefiac.
Deaduentumdia^
De regno dei in veteri tcflamento|abegrdra populi de argfpto. •*
De inuitatione omnium ad laud^dum deum in templo mo.
De difpofinonepafome ac familig tegis dauidis.
De aduentu mena;.
De laude dei ob bendlda danidi/populoA vniuetfis mllar»
De laude dei ob beneficia vniucrforum operam dus.
^ lau^ ^ beneficia collata a tempore abrahe vfm ad terram ptomiflionis fotbBbmi
^ lau* ^ ob benefina venig acc.ab egtelln igypti vfffl ad tempus dauidis.
^ laude deiiob ptouidentiamems fuccurtendo neceflit^bus
De viftona obtinenda contra idumcos & ammonitas.
De mefie paflione Are.
^ intermedio tempore mdta: fedentis ad dextetam deL
•a
L
• >
IM
i\6
**7
118
119
ISO
visj
la
«J
1Z4
iij
j26
«7
129
130
•}'
»51
*i7
13S
140
141
>4=
•4}
>44
>4<
S46
>47
14S
149
Ito
ARGVMBNTORVM PSAL INDEX
De oonloaatioiKdiinni cultas.
De granatam a^one pro liberatione daaidufquido dndos fbctit a Cule in modam oocoog.
Deaduentu mefiav
Dc tcfuite^ne mefip.
Dehominetendentcaddenin.fotniandolaifonnatoiiiadibas fiusdinina cigiacia^lcge.
Deexodlcnnahl
Dccccutlbaddeanupopaliiltadmaliom afHi^
De libctanonc popau tlM a
^ ^ pcnculovlteiiiufcnriendigtntibasdKumaiciiiis.
De fixantate tonus populi fion & hierufidcai.inodo coondat in domino.
Detcdudionecapamtatisbabylonic^
De cora diuinaquoadomma opportuna rcfpeau populi iliad fi mundus fixiic ab inigtatt;
De fcdicitate praetenti ptomifla populo iltad.
De libertate populi iItm a tcuipote tegm dauidis.
Deaducnrunidia^
Dc huiiuUcate dauidis in exetnplam.
De adimplenda duiinaiatgitateptomifiadauidl demefia (kfion
De vnitatepopuli iGtael (ub vno tege.
Demuitanone morandum indono domini adorandum in node.
De tadone laudandi deum m templo ab iGacbtis.
De lecogninonediumf grade vt tadoms omnuim qu{ (imt a deo.
De ftatu populi captuumbabylonia.
l>e ratione templ I conftmendi.
De omniGdcnna dei applicata ad dauidem Sec.
Detecarfudauidisaddraintinpctfccntioiiealaole. 1 %
Dc tranficu daiiuiu ad ptuliftfos.
Ocdaaideiufpduncaodollanidetdieio recurrente addemn. ■ j r
DcreairiudauiduaddeammfugaabKie ablalon.
De profpen tace populi drad tempore daaidis.
Der^odei
Oeconfiddinainlobrko;qtiuabeopendetfbelicicasS(S. 't '
De laude da m hietulalcmjOT Ipecialia dona dei ibidem.
De laude deo debita a ocekihbus & tenefidbus.
Deaduentumefif. .
Delaadedeodebiavooc&cmiiGcisinllniiiicntu.tationc{anaitans& operum m^nomm
acmoltomm.
volr. .
.•'.-rliqro-' t
i'1 ■ I ' '
. 'n"j h ~ - ■ iii'j • ••
,'5m I i.1.:i.c.T.rainof-: ; «Hirinjijsni 'ir ,
.“jm-IilljC.'-"? ■ r.” r.d4,lt
a. uiiiip sitmi.
t ."' ‘ ■■
.Viiq.r -i-
i pttnl ' . v:il ^ '
: iin . .1., iri .
•'■.wqlliq.t . - . (?;r. , n,, ,L. ■ I - '
.“'ai.:. ^ -
'■'tta.-Jjiifdci ‘ •
.1. ■ t ‘Jlo^ cVinrihvvi.', t- ,
! luj.-:!.'
> -
."Tiuira
l.OCv,'.,.
Cioir;^
4
|[^Breuir<imasexpIanatiotiup(aIm«nttn in>Tfr,
<1 .-.s
ABi(I)inthdsmns.fa5?.fa.i.antcfi. ^
p^Amor cft omnu palTionis pnnapioniib.:o&&:.ft.
f Angelos domini habitat in circumitu tunenanm <komib.;7^i£
An^i cuf dicantor filii dei.fo. i48.fa.ranre me".
P" Ala humana qoatenos viuificat coipos vocator animarqoaienns annwti Ibpctiod >«««« VKaO dl/
nrurrpinrus.fo.5i.fa.i.poftpnn". ~
Animam rcditoereiquidib. >&fa.zpoft mc".
Animam portare in manu/qoid.fo.33ife.z.pnn®.
p^Animiquatenusappetinuidoepaites.fo.:id.fa.i.& .
Animi firmitas pendctcxtimoredalb.i97.fa.ipoftme".
Animi firmitati conducibilia. Ib.
Anio.i finnitas iii via dci/pcndctex doobas.fo.M4.fe.i.antcfi.
Animum concnpircentemdclciftabilia)cohibenditatio.fo.ji<.fai me*.
r Aquarum termmos ne reuerrantur ad operiendum cetram/qoisfitibJ7i£Li J.
Aquf foper ccclos quid.fo.Z4i.fa.i.pofl mc".
P^Arca dci ante tempus daoidis non habebat locum fiabilems&idoo vonit daoidCi >nt»mtnfHTni in§
cum domino Ac.ro.zi7.& fb.zi8.prin*.
Arca foederis cur diaa arca fortitudinis diuinfJoai8A.i4Uittin^.
P’ Afpidis proprictas.fo.9 J.fa.1 .poft mc".
Afpidis iiftui nullum rcmcdiom.fo.zz8.ra. 1 .fi.
CT XiCOti defcnpno.fo.z.fo. i.poft prin".
Beatus alfimilatur arbori radicatc/fhiftuorppfideti/&ad pfrakmem doc&i qtircnnm&citih;
Beatus qui impleuit cioitarc;cuna;domu fuam viris mundisXoz:i yfa.zaate
Beatos beatirudine domeftica timens deum.foji^/a.!.
^Bcarirudohouconfilhtininfhtia qua deus gratuito confert ho»fibiacceptoib.5}A.r.
Adbeatitudinem ftemam aircqucndame«girnrfl(ruffiatfpesinchrt»oJo.sJa.i.poa piln".
Beantudo veta ptarfentis vitcjin quo conriftatfo.i7dfa.i.pofl me".
Bcatirodmis patres qiiintp.lb. . ,
P* Benedicere dei eft bcnefacetc.fo. i o.fa. 1 .ante fi.
Bnduftio in fcriptnra vfitaf pro raultipbcanone 6c angmentoib.78£u.po8 mc".Ec fo ”«.fttmi-r
CTCalir in feriptura tripliciter romitur.fo.z4.fa.tanteE
Caput fcu volumen libri quid.fo,70.fa.i.antcE
Caibonesignispollbntin nubibusgenerarifo.r9.fa.z.pollme". . . t
CTCccli cur dicantur propna dci fedes/o. i4.fiia.poftpnn".
Cedicurdicantnroposdigiroramdci.Ib.
— is
Ccdi inferiores funt hebreis regiones acris.fo. 1 5.fa.i.ante me".
Cadi aftrati cur a mo^e ab exrcnfionis aiSu nominariib. jifin.poll prin"»
Codi motor apudphilofophos monetur per acadcns/o.z9.fa.i. fi.
Codi qoomom narrent & annonaent honotem dei.fo.^fo. i.mc*.
Cudi ciifiimantut rarionabilireranimatLfo.zzzJa.z.poft prin".
Codi foiit rationesiregnlc A merifuneomniom openim humanoramdb.jift.unrt
Codi nunq deficiunt in uris actionibus &pa(Iionibusib.z4i.fti4Uitc&
Codom cut dicatur vehiculum dioinp vimiris.fo.i7o.fo.ianteE
Codi cadorum quidfo.i i4ft.i.me*.ttfo.iS9ftiantt me".Etfo.z4i.ft.uDC*.
Ccnia auiorp qmdfo. jdft.i.me*.
P^Chatiras dl vita animp.fo.207.fo.i me*.
Charitate non amatur nili deus.in lieipro(in nobis Aptoximoib.SSft.ift
Choras quidfoz4ifa.iprin°.
P^Cioitas det dnpleehictnfalcra tetttflns Ahicrufalem rpintnalis.fo.i44.fa.i ante me".
P^Confidcnrcs in deoffunt fient mons (ion, qui in ctetmim non labraumzi iftxmrt
Confidenti in deo;feniper prfllo dl dininum pr^aium.fo.ziS.ft ipoftprin".
Confideie in homine quomodo prohibitnm.fo.zj8.fiti{>oilme".
P"Confofio (umitut duobus raoms.fo.t.foime*.
P"Ch t illi no m me I ntdligitnr m^as.fo. jia.iptin*.
Chnlli adoentnsneccflitas.fo.70.ft.iantcme".
Chtifbaduentus nonnullis in niioampncdicitutjb.
COMMfiN. ■ INDEX
Chriftiuagtooponc|prioimfniiiiftanti(IoRat9scSpnu)igtati4 fpeOaiietMlboiinn fimpDdcs'
ChnftasIboadaennioAoeoiunlit bauficiahnaunogcnaLfb-^pik.z.iiie^. :
chfs voloit fecit & annonaaoic in primo foo adpcmo4>'70^iJUUC oA
initus (peaoros prae filiis hominom.fo.7&>fa. i-mc*.
Clmllalitifiuiiintp»panionesinKn£rib.ii<.fe>c.aiiRiii^.
CKtifhislkpiasicianaaic.b.iSrfa^poftpiin*.
ChnftidimnitasaddhnAioneidolaaif soUigjtDnfe.Ssi<Li^tin* -i
Chnlhtdbmonia Atftnaroralisfilmsda|iiiimuapantfecfo.|^$£Lijnce IL ‘
Chri(hpofhi6no7iii).fo.Vfe^'pnn** ''‘■'
CKnfii Talus ado vila fit ab otbus finibus tc0ac,<]oS non nifl cmtcnifc) cognontdIcib.itf i&xmc*»
Chrifh fors ornis fbtnras.fo.24.fa.:ii
ChnlhisfaCtus ui capatan^i/o.ip3Ji.
Chf s itdemit ifrad ab omiubiisinlquintifmsfqno ad TniBeiauiam mfemptionis.fb2i (.GlzX
Chriflus I mpofiiit (acnfiais anim alium finem vntoo (acnficio corporis fmib.^ dia.x.antc &
Oinftoobtigitdaplid iureiefurTeCtio/iudicuriapoCEftas{kc.fb.7zfa.i.antefi.
Chh lie^rgcs aixippb^ahiis vtiinetfi dnmmtaccppciinis pofldTione teiCK m indicto vilfb.4£kZJn^«
Chnlhaduentus adiudiciumdclctibif.pfal.97.fo.i<(o.
Chrifti adocntnsnderit momentsuatns,icd aliqaantf duracionisib.ido.fe.ziuiKmc".
Chrilh iadtcibntCHf|^-vugam femfignificenir.fow^rme*.
P'Chnftianus populus in Tcfipnita Tubinde vocanit ifiad fen iaoob/fe filii iBdp>tS.fb.-^iJkx3inteS,
f^Cymb^mdiqsCezfesAf.) fa.i.poft me*.
C iDamtUri non pocc(&3aerteK>»gltatides aut affeaioiMs foasa (uupeenu A£fb.i9.fa.zafi mc*.’
Damnatorampaenplignificanturpetignemr(blphat|Vx.lb.
Danidi s duc rcndaciones nullibi (cnptanjptiot dc fiitun ruma lanlis|altaa feafcm rradimm u jn mv
nus daiiidis.fb. 1 04-fa. I .poft me*.
CUind fl^buadflwillpaidfa.:)aA.zpiin*.
Oauidis cheoDus ad quem fenbtta papauusSa.m^A. i.anrefi Afa.:.me*.
OauidisiunmcmDniScvMnmdewueaitndo loco arcas deimullibi tepcritoi pCBRtjln ptalib.zi7T
fa.:.anrc mc". l Sa R.
4rOfmoncura(Iimikturleonifevnicaaii/a)7.fe.z.poftiiie*.
^OenTores qm dicantur in fenpcuiaib. I ia.&aiue m^ •
Ocnforam udesqaid.Ib.
rDdiderium quando pro opere habcatnrib.zz.^fa.i.poftmc'*. - .pi-.i'
<rOcusnonefli^iMdbaablleibJS.fe.iUDc^ ‘'>''1
Deus eftin rebus perdimciam|prdenciam&potenriamib.zzdA.iJBc*. °
Ocumefle in rebus peteflbitiamiin quo con(iHac.Ib. ' • 'jj
DeasahterdatefleqatrificesScagehttanattHnUftlb. - -i . i
Dei manus & gladios quidToi^poflprin*. T
Deusomnidieiafhficat&pDnit.fb.i}.fa.i.mc*. -i
Ddinnobisaulfenciscelhmohlaib.i9S.fe.&antcin^. < 1
Deus^berfecafimhomuuqualtsipli:homoeft.fb.)oia.iis. *-
DeusQdiueifimodevulcnoftiiimbonomA(nolbummalum.fbw|S£L£antc& ’
Deus non prius virorg homo peccator.lb.' ’
Deus olbus hotbos diipoliciscdmuoicac dona gratiamm foarumib.^z.fe.i.poft mc*J
Deus efbboa firmandis corde,& non eft fimpliciter bonus alus/o. i z).fe2.poft prtn*.
Deoi (uccuntaibiis ad Ic tecnttenbas,& nihilominus dat bona bonis Se mala malismlaLi07 Jb,
Deum exercere iudiciummrerraib.9Sja.z. fi. * '
Pes ludicUfiintomne! hommls vexanones.fo.a)<T.fe.i4mtefi.
Dens aurorpoflcriratis Se munimen ciuitarisibdi j.fe.i.anteme*'.
^oihideideCtiaqnaiisi(no9£kiJnc”.
Deus ci Tua bonitare gratuito facit omnu que fecitib.s&fa. i.poft me*.
Deus fdt omnia Se lingula momenta vitp noBrpfojz7.fi1.1unc*.
Omne dei opns eft matena laudis eius.foz)9fLM
i
i
i
t
t
i
. I
k
'J.
•f mi
COMMEN. INDEX
QajstaojatDruDtoropauni grati^.)oJ%i.poft pnn".
Ddi habctcpaidctia humanotii a^am ma n6n^uphilolbpliuiKgatD9LK>.it&fiu.ft
Deus curdicatur habitarcBc r^aiein cadiis.fb.id9ffLi. 0K<’.
Deu m (qottarc in cedts quidfo. u i.fa.:jmte E.
Deura (qmtait fap chernb & vola1e.fo.z9ia.1iL
Dei grana ad codosiSc vetitas ad rph^rain temm mutabilimn tc onoditib.iSo£kUnieiMfK
Dcnm(andtiEcanqaid.fo.iS7iaz.anteE ...
Det nomen cor dicamt de iudicibns popnli i&adio. 1 }9.poSpan".
Dii vos Elii cicelli omnes vosjb.
riDrnerc diutnac noie incelligunf fn^ma dei bonaio.Z5ia.i.ine‘’£tfb.il)A.ifoSiBc!''«
Dextera dd fonat meiiamib. 1 9 jia.z.poftpnn*.
fP^iccie quid &qiiocaplcx.fo^Jb.i.poltptin'*. •
Dicere diuinum quid.lb.
Diccie internum doploilpecalatitniin Ar praAicDnr.ro.zzia.TainteiiiA
Dierumdiioraq]CTeationismundiaplananoib.i70.Ei,z.piin*.
Dtm idiare dies Tuos quidfb .9 sia. 1 .ante me”.
>
J
I
. >
i
>
i
J
• L»
O
•i'>
. >
'ominiispars poittonis meae Aebalicis meLFb.Z4ia.z.anccE
DomnsdlaeqmiiocumadcdifianmScpeogeniemioui&EkiainicE j
Dracones cur primi aialium in creatione mSdi fidnitacioncad landf dei(noieii£iaz4i£Lrpiiit*<' ^ >
lEcdClkpotchricodononcepotabaaIiqiia,Uranai(asib.ist.Ei.iauitcE 1
Ecdciiamcus cultos eztdinspulchntndo & decor.incerius fbtntodoanin)i.fo.i{9£Li.aattfiL !
Ci^g)ptas|igntfkacornoK(^pcib^fo.i44.fikzfi4:fo.i48.EkZ{>ofttn^. >
£g)'prusvocatutccTradiamafmonocio.i74.&.iamce& '_I
^^pp plagar.Rt. 1 7.4ifcz.prin. 1 1
^1SiclilammahharabrhanLro.}6.ra.i.me*A.fa.z.polipPn'*.
f^Eloquia dci in mentibus humanis tanq arpenrom mundfi a chfo pnrifkaCaio.30.fk£poft piiaVa
P'Fphraim fuit a iacob in binediAtone pponrosftatn fuo manaEeh.fb. i J4A. i.atite me". '
KE»oeppovnan5falfiftatGmnonemvntueifalcmmmatenamciialifo.iidiajJtic*. Cl
p^crunllif nlanducano fpfiidis defcnbitur.fa i .poft pnn".
^diClIiO tamvitf qopcramnolbotnmnoabboiefialadeopcndaababcfib.Z}8.&ijrfritxfV <3
Fccltacaas politicp paties nooe.fo.zs4£uzantc&Etfiaa}{.fiLi. I 1
Filii rapo habet locum in diuinis.fo.4ii.i.anteE '
Filii vin ^1 dicantur.‘b.7.fe. i ii.
Filiiacunionumquifo.iij.fa.s.anteme". : ;i_ .
FmisdeAoram eftbnciido aetemaueprobof antem AttroadaDatio£>.i^£upiin*.
Finis tuftotum Se iniuftotom,i|)!.-
pTottes qmio.Z4.ra.z.anrc mrt
romtudo e(l propria chnihane idigionis vutnsib.i $9ii.Mntc E
^ouea accipitor & pro (epulcnro Septo infemo.fb.144iibi.ante m A
Foaeatnfniorronatinfcmum.Ib£tfo.i4d,fa.i.antett.
PToniculnsfonat qoandoa terminnm agn lbiTetr(ib.zi4.Ebzau)te&
If^iritano non competit fpincaiIanao|ilC9CBaatprelpeftndeiia^ffiLi.aUeS l
Gcntcsqotfo.vfa.iiL.' , ; ‘ ■ ..i
Ghebalitaram mendo fit intexhd)rco.vteg.s.fi.8cezechi7.
C'Grana qnoi^oni} tempote data tefettur ad chtiftom.fb.z:.fibz.poft pPn”.
Grana dei ^ principium Se raducnioQiba leO^ehlpofinonishomint^id^&.rpoftinie'*.'
fgnti4 viiTumm non foffictr ad petfeoerandam in bono.fed icquitinir gramita dei gtlhvii« ad fatiSf
dum nomihebi ne perdar gtanam vumtnmibw49.Ebi.mc*.
Gratia habitualis non fufficic ad falnteni Ji»l leqniiinu eda gtatnitfi dd anxilifiibao7A.zauue mA
Gramitum dd andlinm qmdib.ipsia i.antc me"<
GratmndiuiniaoxiUidcfcdnnegauicpcttuschnihmidaoidcomiDificadalnnnoiiaiOyfts
aic&cib.zo7ia.zamtcmc". " ,
Gratia Se vedras oboiaucnmt (ibi tempore melip.fb.i4z&AiiK*.
13d>2Celin^fproprietate?.InptocemioA.iJime®. i
Hcbr0snominaomniaindedinabUia.InptoaciacpoSpna”a ' ; .i. . i • . j
HibKflingup paupertas vndeEnlb. .-iruinll>.i>
H5teditaschnfliotbuftaKas&^s.fcl.ptin*.. i- ■ ■ • • 'J
itii 3 *
Q
tl T
..I
. . i
t-i
:.v«4
1
■ r|
-»
I
ulC .• trt
• .•"•‘i;"'
‘i,;;. t .. ;:•
- ' ‘.i
.B. j»
■1
:'• ■!' iA
r r
rist^
y'.~9
■ COMMEN. INDEX.' • ' •»
fHimi{alOTCBrdicatDrfiliafioni(MV&.MnKine". -.i
Hienifalemdoplmg«ftiisa;fpitinialis.fo.i44.fa.z.amtmc". . ?
P'Hodicappdlanonevaucvni(]crlaincenipDsib.zoiia<i.po(lm^.
€rH»a)op<Kgnnu5in tasa/o.tf8A.iantein«*.
HomofabicOusdiomni vanitacLfo.^S£kiMUUenw^. ' ‘r.i
vahofit;. / . ' -,i
Homo luful alind g vanitas & fiipolatio.fi>. io4A.mi^ > . ■ i
Homo vanior vanitaK.lb.
Hominu in hac vita mortali oAo mifi!riKib>i($i(ia.i.8(j:.piiR*.
Hommis m iloip (bot 6c naturales acpanalesib.HA.z.
Homo fm naturales vues inrdleftus Stanimi errat licutagnnsjxtdinu.fb.ao7iii.ijtfKe fi.
Hd folus inter creaturas loifibiks ppctaas(deficit a ppetua cofiftenna in dimna oKiaib.so iiibi.afi fti'
Humani (ludii ad vuaddnm pcocanim bnguac inloftcienna.foaiyiiLZ.poftpttn'*.
Humani Ifaidii ad prouidendom libi defiDAustlb.
tjpnfi) quiltecittrodov mendtunprouetbu1m.ro.191.fihi.pofi me^.
Homuiis ce|(iuido a folo deoptndetfo.i::d.fa.zauite fi
H6 tendens ad dcfi formatus Iculbroiidus in aAibus filis diuiiia ta lege S gfati&pfiiLi i9.pa to.'
Ho cupies vt dirigan f vip fiic ad dedi vadsad idnadd le mfidu f m m ficc Vide in cufiide ptoiUb' >
OrHamilitatis paites/o.: vnkzainte me".
Huroilibnscotde confiat deus gratiam,non autem (bpetfaisfo.a4.fii.;^ine*.
CT^IinagO da qnidt^ cutdtfjttacyigdansiixadiajioit*.
lmagmedeivnquid.Ib.
fi[^lmpuquiJb.i.fi).z.poftpiin?. 1.10 ,-i •'
]n impRH^otnfiiksiliBWito
Impii inquibas‘airimilentnrglumac£>.zfitiA. ■'• ■'i-
Impiorum futura miloia.lb.
Impiorum via qoac.fo.z.ra.it.antemc"'. '
iB^i6mikfceifidbdincid6imtaMaiMlc0tiaJb.aei)A.ranieaM^. u- ^
CrlniqdotuiD bona pouta (bntin lubtidsib.is^A.rpoflprin'*.
Qua^ioiiisdeprofpericateiniqtiofDm3nbacv]ta|foluno.fb.perro.pag.' ^
l^uonimptofiifntasfitnr flos hetfaBeuufhis aut vt palma flotd>itio.i54A.rJntell&&X
, Imqciocum peccaranontemanebuilcimpnnitai'o.iZ4.fiki4>dn”.
A<.iqT^.Hh.i4ijA.i.pnftrrua».
CT Intclleft^agctis Sc hlt'’ pdcipioqi lume ell nak oib^oib^&efErft^laigteoris natrn^Jb.! {&fikzmcf.'
CTIoleph fiiffeanseflloco mlm in iunipnmogenitutpfi>.ioz.fikian^.
lolephuimitnrqnandoqipiotiotopopuloilradfo.i}7A.:{>ofiin(r. . - '
friradeiextuncib.itS.piin*’. -r-;.'
CTlns efl lignum naturi non futun in pofletum vniueifalis dilnniirai7i£Lipitn*
Criri^ltodflCappafiutpoflldilmilnmviiineifalc quin prius appatncfit.Ib.
Crifiaditanim tx babylonc cedndio coqita (bb cyto Aedarionim xetic ablbii>tac&fi).xixEkljfi md*.
Fludati increduli mefiasqmbus aflimilentnrib.2oA.tpoft me*. ^
ludzomm in infideliritcm cafusptniidlSiiJb.15 j£hi.antenic*.
Indicate qmd.fo. I ^.fa.z.antcii.
lodiciumdactaaumnallnsvinensfoffeiiepotdLfi>.:)s£bi.poftiDc^. >■ '
]ndiciadeiAttIiiaaiiu:ventaslb.)£fiLzauue& ->!!<..• ,j
ludicia ons dctqnaefoj 7 ^fia-t^mfi me*. r v « r. j/
lodiciainfhtia:daqmd.fo.i9S.fii.iJ>oftptin". n:M
Judicia oris dei qnidfo.i9S.fa.:-po(lprin". ‘ '
CTIoramentumdioinumqniiiiazi<£i.s.fi. •'n'. i;":' "jl
CTIofhhominisdcfcripriofi(pnciniomib.i8dfihrpofiprin^. hir^" 1 .
Inflomm vu quac/o.2.mz.mr. '~'.,
Iulloromtresgradus.fb.:57.feipofl«in*. ■
Jiifh/dodi|fortcs&c.mnltiplicanturvbihonofantor.fb.:z7ia.i.pofimc*. ■. * ,
Iclh non abeneficio temporis Icd a (olo deo eapeOant opcsib.&fiL iJDC*.
luffa animi vdlitasapod denm.fb.i9Aj:.pofipnn*
lullo^ adiones & pafliBnes ffficBinc vei^ cum honoK Infapianf in ccdisJb.iZ4£Li .pdn*.
Juflotnmpocciodmlb.
InfhetfiiniufieafflignnturifiihoriHpibiiajtaflctficadmaflll^tilfirfadqftifiMOpAjiiro ' 1
COMMBN.-
INDEX
dnsib.TiA^
1
^Infhric Rttibatiii* dei cftiidcioe vnicpiqtFrn opera
Joriirudcccvli5prorpcetacenipoiiF.me(iz.(o.i4&fk:antefi.
loftma vcnras CDi dicantur refranonia dei VRldc/o.s>5.ra.i,poltptin*.
JUdjndUd eil dcu5 a coHdbbus ronc creanonis/ppetne namtpiac infaUibiliiepit&j^^ Au! '
Laudandus deus ab hism(erionbus|tnbas de caui1s.fo.z4 i.rarme”.
Laudandus deus ob eius ran(ilicaceni|creationeni temm 6c opera miracuIol»fba4z£kipoftptin** <
Laudes quibus vritur eccldia funr dimnitus inlhrtitf]lb. j&la. i.pno*.
CTLrproli eniundanoIcgalis.fo.S9.fa.i.po(l me". i
(Tu'uitic(mbusparsdcus.ro.zvi.fa.i>^ftme". " !
ITLadiuiditiirin rrcspa[res:moralcm;iadiaaletniSl^friinonlakmib.itf:c.fikUiiA <
Ux_diuinacuThebrfisdicatnfabaCiadoccndi.fo.i.razil i
Lcx'diainalimplunter AcabfoiuteeftdupfeRlez naroralisaelejtgratlfclb. i
Lex dium.i ad rcmpusdarqdupjexilex vetens reftamenn & lar noni teilamencLlb, ^
Legis dmtna: bendicium si net^irasib.r4.fai.antc me".&foerf4.fii,i.poft me".
Le^ fcnpra inltrur^us cil homo adeo l^biliter.qoii anrea inlbueref fom rpaalira,IbpoActioR(oooC'
Lex dd rclara ad credenda vocaf conreitanorrdaca afit ad agenda vocaf laub.i jz,hLza]ic*«
iido^hzpofniA
*
Liber vira; quid.fo.ii7/a.i.'poftprii)". ' i
PLiuiathanaflerirurniagnirudinisqnatooringemmtenae/o.i7f.pdn*. • " '>
QT nibdlcl^fcdcc eft vnica diftio.Sr nomen dignitarisib. 1 S4.prin°. ^
(UMalum quomodo inrelligarui]a deo & nobis/oerzd A. i.pofl
Solum malum culpaccum malodamnanonis artema
Mala culpa; cur appdlenrur ira; deifo,i44i.ra.zpoll mc5.-
CTMan qaidfoneuo.iovhM-ii'
Man appdiaturquandoqi mcicum.fo.i ; ^prin*.
IpManallchruirfm naturapnmogenitusiofcplKfad fm benediaioaf iacobpaefatnscftdqihiaiM».
fo.iozfa.i.rae”.
QTMarerubtum alio nominedicicurmaRcannc.fo.zzz&=anteine".
M are rubid an mnlris vtisfqcrit ab bebips rraie^/o. 1 29 Jajune*.Ac fo.zzz£hzantt mc^.
CTMcndacium eft pnmum inter peccata inrclleiaDs/o.70.fiL i qsoft ptin".
C7M eritum iuftoram pto maxuna fin tone cftex dimna gtatia|& fm quid modiaun a liboa aAM»
.€iitt7.fa.|{>oftprin.. .r
remum dercribitDr/b.izi
Melias pcaniiatut filius deilb/xzai
i.fa.ijmtemc".
Meliaspcardiatutfiliusdeilb/xzamteme". :
Melia; viatoris diutnacuftodia ab omni malo.pral.9iib.i5zA.i;).
Meiiipcrfonaa5anemafo.Jt5.la.iJn^. '
Mdias agnofaf deusa rribus:«emuate)CKationem6dil&{mntabilicatdb.id7Arfo8pdn'%
Mdiae aduenta gtiftia fir ventas dei roborata; in «temumio. 1 9 1 A.zanc*.
CTMichol techna ad femandum dauidemfo.99i*.z.£.
Mirencors& mi&ratot in quo dilIcfaatio.iSd.foa.poftptin”A&j;}7iiLzaiic*.
Miieratonsptatmium/o.i8d.fo.z.poftme".
bf ifericotdue dei fuper omnia opm dus^x^&jzpoft me*.
QTMontes & colles in prima rerum difpbnnoneifflpctiodiuinofoaUb.i7iia.rpoftiDcP,;
Monnum &; collium raltatto deferipra pfal. 1 1 4Jion eft gaudii fiad nmnricfo igy fci f ntr».
Mundus futurus appeUaturfors & hptraitas chriftiibzx^a.z.£
Murariones dexterae exetUi quacib. I zofa. I .ante fi.
<nn JtiuUiae per bapn&nnm eft tx dimna lnftimtioneib.I4t£l.MDC^
Numerorum cognitio qmdfo.i ip.faijnteme".
€7 0WsJtionC0 veteris teftamenn quadraplioes.fo.7o.la.i.me*.
Occultum peccatum eft homini ineuitabueib.3}.fo.i.poSmc". .ti:
Occulnpeecaei venia petendxlb,
Opprobrii timor a amore gloriae narciturib, 1 97/a.z.poft mcT.
Orbes aftraticut vocentur eiteniio: vide in diiftioneceeli
cr'^0fC^(9dictmcatquiaKiftitudinelcgisdecIinantib.i&zpoftpdii*.
Peccatomm via quiiLlb.
PeccavtmodooonlicfoptdiivjlpaiH^foBftiadco&ji^&ApoSoiA
i
GOMMEN.
INDEX.
J^ecntof nia gmtn KenaalilTunasih dcfi/tn fdpfbiniae ptoximomfa i Axnuf.
PcccarotniD trea generales caDfkcfualioiexeniplun] & doftrinaicu antoiitas. Ib.
Pecx:andittcsgencralesniodi:mobiliteiifimiicai&-qDicte.lb.
Peccaro morcw vefie noBolfcndiCucnilideas.fo.S8iL:.R.
Peccaram vicatenoneftinfacaltatchominisib.i9S.fa.rprtn*<
Peccatum vutati pdc,toto corde aqaiiendo qo«c dd Tunt 6c toro corde amando fcfpra dns.Ib.
Peccaram oe vitanno dl in facultate hois.fcd no elt ineuirabilucofoctudo peccandi.fb.z04A.1A
Peccatum omne ad hoc virandudl vt feraciur lexdd|9c non ppta timore afcfo.zoz.pnn<>,
peccatum onginale habetur tx pfal.f1.fo.S9ia. i .anre fi.
Pecna maxima hominisdlipfum dmlinqui Gbiip(i/o.i f8A.i.me%
Pctidierantta cft dimnz gratue manos fingala1e.fo.zo5.fa. 1 .anre fi.
CTPetfona cupientis vtmrtganmr via; fua: ad denm.pfat. i i^xidonatio piimoib.i94.fiizu
Pctfona uinocentis pueri fhidentis ad fdnandd fe mandam fm legem dclilbrf>aoaJ^i95<
Peribna pciegnnanns in hoc mundo.Ib.oAo.f/o.i^d.
Pctfona icruienas mente legt deifcameantem legi pman.Ib.ofta41fo.19d.Aj:.
Pctfona cupientis ingredi viam dd exeqaendo' mandata euis.lbx>^.5£ai97.
Pctfonapracdicatonsvctbidd.Ib.ofto.d.fb.i9S. - '■
Peifona fperanns in deo.Ib.ofto.7.fo. i9S.f%z.
Pet(bnahabennsdebmvrpattem(uam.lb.ofto.S.fo.i94. . -
Perfbn a iufh iniullc vezatilcapiemis (cite cur a deo vexetur. Ibx>fto.9.fb. i99.fikS.
Pct(bnaiulfamiafieafHifti|capicniisfoperareafHiftiones.lbx>fto.io.fojoo.
Petibna viri iafhielata ad dilatam liberadonem.lb.bftojd.fb.zooA.z.
PofonaaMofoentis vitam faamconfilletemobfetuationelcgis dei. Ib.oftaiz.fb.sat.
Pcrfbna umfientis legi dci ranro affedii vt in ea continneoccupetui.lb.ofto.i ).fo.zoii3LX.
Pctlbna gradicnns m via pc(fn^onis.lbx>ftai4iazQZ.
Pctfona confhtiici inter dioinam legdti S;humanaram legum figmenta.Ib ofto. t5ib.zosGLZ.
Pctfona vacantis totis vinbns ad Cdutem anima; feraanefo Iqgem deilb.ofto.idib.zo).
Perfonaficieiitis ad apcttinn (enfum dktmbram doqaiotumrib.oao.i7.fbzo4.
Pedbna tantae peifec^nis vt afH ifta non (olam conflans fir.fed afHigatur if (e affligentes oblinifainC
' Iegiadd.lb.ol^t&fozo4.fi.
Pctfona afCdue vacantis orationi ac contemplationi ad feroandum legem dci]ba>ftai9Azo5Az.
Pctfona oertanfis adueifas foltao^in negocip diainac legis.Ib.ofto.soibzod.
Pctfona peifirftt tilomnibas opehbQsfois.lb.ofto:Zi.fb.zodia.z.
Pctfona agnofcentispptias vires fic \t ex hoc tecutrar ad defi a grada pr^aenience.Iboftozzibzo7.'
C^Popaloram nominelncdligunturiudKiib.).A.i.fi.
Pottani locus antiqtus crar cdebemmuClocas doitatis.fo. idA.z.me*.A;fo.zo9Axante md*.
Pczdeftinatamm remm petenda oratione adimpletio.fb'.zz4.foz.E.
Pnetentum furoimr qaando^ pro futiiib pioptet cetnendmem ptophedaeib.)A.i jmtefi.
^TPiacc^ta decalogi obligant in axcmum.fo. I S5.A.s.pnn*.
Pnec^ta moralia funftiKbta iiiftiti,lScdlirmanciir1egcdiaina.fo.idz.fazJiie*.
Pnec^pra moralia ligant omnes gcnrcs 5c habent vim totis etiam B a nuUo rege fbtnantor.Ib.
Pnec^ta c^monialia & indidalia ciant inns pofititfiCdmini raoien^tefpcfta populi ifiadlb.'
Pnecfpta diurna cur etiam appellenti^ tefomonia dd.fb.194faz.me'.
Ptarccpram cfitiind valde tatumquodA cur dicaffinisolspf^onisibzoi/az.poftprin".
l^opneria faulls Aibftb^: cius in naioth qa1d.fb.94 A.i.poft me*.
PtooidaiDK diuioii funt oeseni minimp vnlitates ex qbufais tebos cdfbtgctesib.171 AaooII mA
Prouidentur diuma; fabfant etiam fortuita & cafoafia.pfaLi 1 )fo.iS7.
CrPfalmoram nouaahcbr^ veriip carfucntnecefrana.InptoaemioA.1.
Pf^oram haxnodh.vei(iocTitappaiearmanIa.Ib.
Plalmoramalia;vetfioncsfantquaadtaDponicoiifarp.Ib. ' : . im /■,
Caioflibetpralmivntcamatena.IbAz. ' •'*
InldiruliteralipfalmoramnoncxigcnrlaomtiimorAbetfitado.Ib. '''''
Pfalmorammarcnacquatuorviisinaeftigatazlb.
Pfalmifuerantfineor^necoUefti.Ib. ^ r - , ■
PfalmommllbftptillbfalnbettituluHi.llsi. /dniqi',
Pfolmorum omnium aatoroftenditatdauid.Ib. • -
EDatracioim pfalmoram bido.In finepiboa
PfalitTi hifov^ tutartodi Imoohfia vfitatifo.fAz.piin*. '
i-': xjci*
COMMeN.
INDEX.
Pblmi hilloriala yn condici fiicrinc quando res gerebancnqan poftea oblata oppoon><itaic.lb« -
Pupilla CUI dicatur filifi oculi.fo.:d.fa. i .j>oft me™.
GT IftaltlliptOt mundi & redemptor ilraelfvnus atqi idemib.zi ;.&2.ptu*.
tepeem teftacdifpoflnones necdlatutib.id4.fiLi.poftme*'.
Regii mmifhi quales die dcbeanc/o.id4.fiL:.
Regnumrhnlh & dd in euangdio annonciacam ineoepicin tefunedione chiilli/o.ir9.fikxpiln*.
Rc^ chnlh duo in ina.alccnjm in rduirciflione eius quo ad acc^nonem domimiraltofi in adMun
ad ludicium quo ad accfpcionem poflidrionis ce^i terrarum fo.idiikiR
Regnum dci regnum omnium mundomm.fo.zjyi^i.poftpnn"'.
Regnum decem tnbuu irracl cur vocetur ephtaim/ie rt^fidiianun tnbuiiindaib.i}z£ki4Uilt&
Rhamnus arbor.ro^S.ra.z.me”.
RcrmTcCtionis chnlh necdlitas.fo. 1 46J».z.pon pon™.
<r ^accr^OtiUII l chnlh artemumib. 1 8 ^axance 6.
Sacerdonum' maichidsiccfuit nobilius facerdocio legali & toto genere hebtfotDm.Ib.
Sacf a ccdclialhca qiv} lignihcanE noie portay Ac fontifi.fb. i4q^.rpoii mc"A fb. 1 4f .& i.poS mc%
Saenhaa tam ludforam q genrilmm funt per chrilhim abolrta!fb-z4Ja.z.me*.
SacnHcia legis no erant grara deo fta ferAc ideo tpe mdie mento abroganda/o^yibiiauitenic!*»
SactihciummcenigdenocionisAcextcm^ confdTionisetlpcrledeogratDm.lb.
Inter omnes res ezcenoies ptopna lactilicii materia dldiuina oonfdTio feu lans.Ib.
Sactihciadctel&fpiriCDmfcadimiicorfTaetnm Acoonttirum.fo.9o/a.iJne*.
lugefactificiuin pto quibus beiicfiaisoi!ctebacoi.fb.io7.faJMaiicfL
Sacnhcioi; quactuotgenera:holocaulla(pTO peccato|pacifiea|oblationcs votnrpiaiop&xpiin*.'
Tria genera ammalium quadrupedum oAetroantutrvaocinum;oointiiiilcapiiiumi.lb.
CrSaiomon fiimttur quandoqi appellanueib. izo.hi.Z4Uitc mc™.
CrSanOusquid ronet-lb.izo.ptin .
Sandheas Tonat proprietate diump nacurp ab ol potennalitatis bnandida libcrpJb. i i Jkz{)oft nuT*
San(tt qui lintio.z4-fa.z.ante me". ’
GTSapienru duplexcintdleaus feu fpcculaciuajAc voluntatis leu aSeOiuaib.i f i Jkzjnc*.
Sapienti^ ver^prucipium cimotdominiib.i8{ia.s.me*.
Sapienciorefl vetula diligens legem dei § immia mandato^ ddquStfims alias &^i{ces£xaai.GkZ&
5otu difficile ell quippiam duplicitet.fo.::d/a.i .ante fi.
ft Sedechias fuit vicimus rex a progenie danidis v^ ad mefiamib. i49.fikzaintt me™ .
<r Septenarios numerus fubinde adliCTificanda vmuetficate inducifin taiptiMaJnjoy.priii* ' „ ...
f Sionxltiplex;terte(lrisAcfplnrualis.fo.ii7.fa.i.me*.
^on cucdidturmoiufanftitatisdet.fb.^a.:fi
Sion moiuem TanAitatis diuin^cfielbb rege cfarillo qnidlb.
Jnfion eleftom dladeo ccmpIumib.ziS.&.z.me*’.
Sion in quem Caifom dicitor locus dioini ciilnu inamnom.Ib.
GTSpes quidfb. 1 9S.(a.:.ante me".
Spcsfimplaindeo mclioi3quaaaiiv]i confidentia in homine.fb.i9)ia.
Spain veibis legis dmuuefni^s.lb.ao^.prin'’.
CT Spineus vadmsi Ac non C]cdicns.lb. i ) i .ante fi.
GTSucceflloorum completio eft illorum deficiendaib.ii9.fikiJi
ijnc*.
.nc i
I
v«i^l
vf
i.polpdn".'
. iopci6ciris.fo.iid.fiki4ififijicfo.zidA4jnc*<
Superbi obieftum eft ipfimirtccllior q a congroit.Ib.
Superbia intcmajAc cnema quid.lb.
Supcrbiacftiiiitiom omnis peccati AcKginaomniumvicioniaLfb.izdiiuuui(eE
Superbia tener pnmom locum inter peccata affieaiisib.7oia.i.pog prin*. t . ;
Superbiacfthommiineiiicabilisib.);.fa.i4mttmc".
Superbia ellpcllimom omnium pec^otnm.lb. r '
Superbia cft vicimnm in cmondanonefimii deilb.
Supeibip cohibcndp tano.fo.i zd.fikrante fi.
Sopetbia romitur qncp in bona partepro magna exodlentiaib.szJa.iauitefl&foA4Eu:.pein*. I
GT ^nderefis quid Ac a qno.fb.i td.ra.z.ance rne". :
<rxilbcm>iculunia morfefaetumcurappellenircentoriam deifoz:^i J. '
Tabernaculum moyfi cur appellatam tabcmanilnm rrihinanhfrnthi^«.<rt,.my,T;i,T.p«ftmi^^
1
COMMEN.
INDBX<
Tcmptuilonexillicniflfni inftans/o.r:7.(a.i mc*.
TcttadletuincntioraqDisib.zzi/a.rpoltprin'*.
Trlfamonia dd inccma & eztcma qai^^:ia.:^tenic”.
■ i V .11
Timorddquo ad adam rcudcnn^cncaiain in patriaib.;sA.£fi.
Timor dduiffiar ad pofo^non vcnuliy panis aiumufi>.i8{ia.2nK*i
OrOcntomni cau(k.fb.:z I .fa.i.antt me".
Vencascurdicatutcdaciderhciauiis.lb-
Veritatem detciragaminallcRmporenid!aeib.i4:.fil,sjnc*.
VidctepraAicequiilfb.t{.&zjinteme". ‘
V ideRm hotlibos quuLfo- )7.^.rpofl pnn".
Vucdominiomncs gratia & vcriras/0.41 .fa.:.ante fL
Via; domim duobus modis intcIliganmr.fb.:=4.fa.£anR me*.
Via dd gradiendum tnples ordorperfciSoqEiproficicntiom Sc indpientiain£>. 1 94.fikz.1iK*.
V u camisf via miqmtads/ via pecran Se viafaUitatis 1dem.fo.19S.fa.ziL
V la deniionis qnulfo.zz7.fkz.pofl me".
Virtutes animi comprehenduntur in nmotedd Se fpe gratig dus.fo.Z4o/a.i.pofime".
ViCKhamana;brcnirasvndefirib.i50.fai.poftme"Afb.isi.fa.i.
Vita humana eft vt fomnnsimuradonibus mnlns iiibieftaiSe vcloaflimc ac bpemflime Ctannensib.
i5i/a.i.anreme".Sefiizk
Vmbra tetne non peitranfir lunamib. i 49.^ i.ante fi.
Voluntas antecedens Seconfdpens quid^iS9iki. antemc".
(T5ciU0<f<»»iu<lciq<ii(Lfo.iiS/a.i.poftprui". i
Cfoaim qu( fand p:o ratiper annocaia flinif(t)(!fX>
idfignifioct.fb.i4/a.z.pofl me".rez.quemam videbo.
Adolcfoentia non habet apudhebreosfingularc.fo.4i.&.z.mc*.
Bcacicudo caret apudhebrrosfingufariib.i.fa.i.antefi.
fcreos non nabet iinc
3adumapudhebreosnonnabetfingnlare/o.isia.i.anteme"< *
Oauidiin titnJisprafmorum quid(ignifieer.fo.5fa.i.antcfi.
Danidi pfalmus qoid/o.)9ia.z.pnn*.
Deos in veteri tdhmento ab hebreis fepiflimenominabacnrdominnsib.)ia.z.prin*.
DiCdo reddita dodtrinaiappropnacur apud hebreos ad fignificandd I^em diuinafo.iikz.ante fi. '
Facies apud hebteos caret nn^Iarkfo.5.fa.i.antc fLd*A fo.Sik i^fl pnn".
CH(3io reddita furor Se diftio mdita halquid hcbieisfigniiiccntio juqinn*.
Giacta fbnat hebreis virtutem aoimi qua fumus ^atuue benefid. vnde gratiofuslgtaniitebciicficns.
fo.7fazzme*.
Hdoiui fignificat hebreis deum Se an^osib.i4A.zpoft me".
infiefaatores Sgntfkanait a propheta ab ado mfpiciendi eo modo quo obleniatoics infpiocre nv
^ tuntur/o.9.fa.z.antefi.
Maie rubram iuzta textum hebreom vocatur mare canne<fo.zzz.fa.Z4mte me".
[iiaio tceldita mendicus)fignifiat pauperem qui fuit diues/o.So.prin°>
Midhtham accipitur quin^ mod1s.fo.z4ia. i.me*.
Dictio reddita in modolationibosmtiailisp[al.qmdlIgnificctfo.S.fiLZ.potlmc".
Nechilorh qoidib.S.fa.zme*.
OCtaiia in ntulis pral.quidib.io.&.zme*.
PaiTiapium apud hebrpos fepe iuagiturgenidiio.fb.9.fikzpoflprin".
Pfidm os quidfo. 5/a. i.ante n
Ptophetue extdtndo fadt vt feriptura fppius vtatur pterito pro futuro.fo. v.fa.z.an fi.textn efioenerant.
Dictio reddita fpralo in mulds loasfefl bebras dadui carus.fb.io.fa. i.me*.
fVbi etiam aemciteqidiCtioneshcbr^reddic^aliquorin locis CpcnloSextcmo feof^IiS; aeremi/
fonant ad vcibd ffculoCfen fipiUi^ vCp. Rcdditf funt autem ffcolo Se aetcmo|co <p 6c oomunitex
vtuntur Se inteipretantut hebnei.
Sdah quid (ignifiect Se quoties in pfaImistcpeiiatnrib.5.fa.ziL
Separata dei quid . fb. i S.prm«.
Vmcenn in ntolis praimorum quid fignifiect.fb.Sikzpoflme"in tit*.
Vita carttapudhcioneosGngolailfo.z5.fiki.me*.
CLEMENTI.VII.PONT.MAX.
TKOMAS DE VIO CAIET ANV S CAJL
DINALIS SANCTI XISTI
FELICITATEM.
t Ntrr omnes (acne fcriptutx libros beadUtme pater/ pfalmi quo manme
familiares cuic^ aetati eccleiix fuerint H efle no driTnanc,mirum ^ minus
1^ cogniti ac minus intellcdti perfeucrant. Et alios quidem facr( Irg^ libroa
[interdum legimus, alios quotidie/ fed tamen certo diei temporeinterliw
ilcrificii folcnia audimus» pfalmis uero nulla oino diei hora(ut notfhimas
nunc pfalmodias taceamus)eximitur. Ad bax,noui SL uetetis teflamend mylleria/muid
multis comencariisaperueructfoluspfaltaii fenfusquemlfalem uocant/nullicd adhuc
peruius,fed ablfrufustquu faeomnes qui comentarios in ilhid ediderunt/myffacos tan
tum fenfus attulerint.^ tamen literalis,quo aebrius pfalmi luuntur in ecdriia udean
tantut/eo deberet efTe lucidior QC aperrior. Hinc fatflum eft ut ad literam interpretans
di non minus arduum q nccenarium flC optatum munus ITm aggedTusu^uod tande poli
triennii labores non uulgares abfolui. Qua quidem in re non ita mihi arrogo/ut putem
rei magnitudini farisfadlum : fed uideor mihi/uiam aliis aperuilTe : 6C eou(<^ progrelTua
clTejUt pofteris animum addiderim/uc quod ego minus potui ipfi fuppleant OC pficianr.
quod eo libentius fa<fhiros puto/g» uniuerfum non linropus aggreliuriequo forte pote
rant deterreri.Tibi autem pater.B.hxc in primis comentaria debeturtqui & prindpio
ut eadem cuderem /fifdulci pollca colloquio uri de fucedTu bene fperarem indtalhL Aes
dpeitaqrilla(qualiacun(pfunt)cumtexm adhebraicam uaicacemcalligacotflciudicu
tui limam apollolicus magiKaac cenfor exerce. Foelix uale.
jLfber pfalmomm ad li^rbum
' q: (^eb:co verfo:uin:pcr Xpomam dc yio
Caietanum/fancri ^ifti cardiiiakiii
ad lireram accuratifll/
mcenarrania.
SuinO^ p(almo|E libcfi inzta tfale IciifS qafitcacpiUeapooef ,oSpm nnlUl
apud nos hfi tcitd tale^lisci (tu otigid^[ia.Charp. uppea awpta illa
^ noie bd hietonymi arctifaf icerpcacide tura hcbraica veritatqSc coUan
ra ca ^ drcflferf noic-yoimprulA; cu ^tmor aliis raodcm is itcrpracionib*
ez hcbrpo tmrHurr adhihni doos ligua hcbrn fafesCalHf hcbtpu|magi/'
ftid ligaeillt^altcif difianu>:ii pltirib^vocabulariis ligac lUi^: 8c cora me-
Cengmngnificatides diftionfi licbrpay 1 ligna nfa lanna vd vulgarij&di
getcligdanoncq magis qdrarecdcmni vifae^lKiplingala vctba vocata-
bd hicToieopcanone redod ad rftdnin hcbrra cemii dc verbo ad vcibDni4
Erlic cdflata dl nonailHi^c interprarto plaimo^de vertio ad veibfi c5To
nas reztui hebcraa]uam cnonere Ihidnifm Ccnriun rancommd bteralc.
— : '^Uit dt^ tia labons necdrirasiqa nili rezius adiit talis l}lis i i Ina onginc^
U DO tczmsciponifinili dinmadoilial ezponif roxu vt icdtbs e ab illo iter^CTTcftocego <p inter ho»
bboies dioebaf m thi ab icerpob^ubdlio hcbraica fonar hoqfed no appet libis nili mntef fhoc aIcca.Rc/
tl Z n r.— _Z_A. A _ <■»_ -is
^>ddeba ^ ai»hrisaAuligniiicanonibas.n&Iitvobiscorpiilai(hs no appatenga nScft veltnoi
«>oneie|tedicerpcatucerpcamini mihi Rcutucet.addiqaaasapafitorib* cora {teUtgeditcradtiatx
ia vt iaoct in hebrfotSccocm idinqiians nobis 8e hebins cnraicdligcdi rextli lic obfcufili ego no icdkie
lOialins IteUiMSicqiauaui vt de veibo ad veibd texta hfem pfalt^i ale hnt hebrpL vtlna afleent" (im.
CrSobrie arlrdliK de dbo ad ibdigainoib* nome qdenoi redditu e.lcdndgen^gniaat cafucafmiqa
l^lee hKeffimelituata cdgmiiategtimaticpA tato IpolTibili^qaaco hd>i0 caret gne nemro. Vc^ qa
Bcqneri^miiseihacpraltcno vfiiscafasdd,cnraai vtimargincannoran^lcafadcddiftio^ toa cciai
Biatau e i alrcy cafii/ob lianada cMraAione voblNdetus at tedditus c nderoinili <p qn deos vetus i pia
tali niieto]igamca£C.£du aut diii^itetptatfi ei ndero Ungulati A i margine anotanim’ i nueto plurak vt
fcmyfteriu ndlatcat|& ettoris oocalio i Sgua latina ii5d£Q.n at nomedei tetragramatdi textu hfj cexm>
iteipcacii e deus aut dnsdiai vd i margine diAiSe tetragtamaed vTnota qtemarii nlicti irctlioean ddigna/
bibvt myflend palalic£t I) hebtei cateat noie di cSpaiatiao q fapbtiuo fir circfiloqnaf illatga tn nos h£/.
B»’ilU,(i qnip^acatmg aut fuplatmli i hoc textu hebitnrinobis clari’ ttdditd a^m’vabu vctbotqod
nec mutatio c6fttaAi6is iteraenut.(r I n verbis quom vetbfi verbo reddidi qk nfletus nfletoA pfona p/
fiMp& modusmd|& tps tptnili Igenidiis terminans lo qh hnt fubm & pdicardihocepfonaagae&pa
tictcqa lann^mo cata tali c5ltniftidc.Et ppea cdrulto mutatio fa Aa e i pcicipiii pns cafns ablri . Vertil
gfa-i couotedo dns capnmnce iion^tetptatd e couettete dno captui itate liondic.af uaf et cfilignificacio •
ipiseiurdeppncipidtpispnas,8(cdgiuttascoftniAidis.|^^qaapadhcb^smodi vobofciut nhtres
Odicana^jipaun^&ihiunu^^o nullu verbuioeiCi B pfaltenooptanui aut (wigAim modi.Qw quoip.
■pad hebtf os nullfi e tps ptiii nili prm pfeAu Idicatiui modi.io nnIUi vetbfi pti tpis hichf niffpri pfeAi
Uianui£c qa apd hebr^s nullue pns tps nili Ipatiui raodiCA hoc i reenda trii pfona)atKninai/& loco
pntis idicatiui ^apifi pnns tpis.io nulla verbfi pnris tpis hic iucnif nifi impanui i fccilda pfona tt ifini
tiui m<^uEt(i qiiqi luenies ifiAu verbfi (iibftatiuu pntis tpisCrum|es)efi,fiimus(elh$|lut)(bto no te poTica
ab icerpnb’vrpilna,idl vt ptesitegrates pnfi pfeAfiivwbi g^pfeconis dbcofolatDsfamAlicde aUis . tt
qngp ex vi ncfcio culus aduerbii lignilicariin terna perfona pnelains|dLEt qa carent Irinis Bc patticv
piis futnn tempotis.idco nihil horam hic inDenicnt.Et Ii qoandorp oflfdides in participio fimimm pa&
finomCputa natendus^feito iliud lerponderc non participio led nomini verbali hebrpo.
Qux omnia Ii pradcnsleAorconlidmacns,fcies pruno omnem exc9>nsadn^iis AAkmem cBlignl/
fiomtem tempus atra hacc GnCpcetinim pieifiAnm indicatinufbturam indicaciuiiprplais impetanui in
fcomdaj^fbnafplens infinitioKSc parneiptum tam pntis q ptetin tmns>x offiana eflie inKtptcnim.
Sdes (ixado cSlulam oe apud tdi^Iteipracifies qd i textu Imr^o hcaf i pto & qd i fututoiqd idicatioe te
■gdalitecdu iKtp^ atmoio multa mutata fut.A irerpranoes no mSftrat q a qbw mutata fiit(& q in
'Cata ititAafflc-DdintttegioiniiaDmnti)a hanc intetpcationciicliebcaicae iingaf paoptatitd tiibui
imn
lea.
1
AVTORISIN COMMEN. PSAL PR./EFATia
SC7UIC mpcac nic:ac icuo cu viiiucn<i nac oiugcna uuu lu^icq nnlla vna iKiptario pdt rappIcrcAltdtf
c fquocacio diAionfi.SiitJi.ocsflcre diiAi6cs hebraic^ ^quoc^C^o tic vt tcn‘’hcbrc’fctineat foa f opoca
ooncqlibn ickof ratio rcftriiAa fic ad vna (ignarionc Si m vera cqnocano credrda uia ronabilT’ e ^
nopp (qaocanone (ixi ppateTione cocigat ta varia lignatio iterpeata ! hebraica liguaxju^modfi i latu
ligua videni^at^s noib^qnter vocabula naffem ad alia figntficada. Alt^ e Fitqns latncolatio cafod.
fivr t» mfnmM>7ramr4ncnrM^m>/4lionarMrrri^f^(9nnMKi iwfa
flOC nnt UCUmiilMUi OU u-itu >uwu^c6ngit tata irer^ %'anctas irrcph^bilis:qa i rd vita
R diAio hebraica capax e ilk^& alccti‘’<ignari5is,&tdetmiatae ad hac & illa cddtudione.Ci^dcri ego
Bga( hebtee pauptate tata obtice a ipi’antlqcare.C6e.n.qDii Iit oib^artib'’ hfepriapia ipledta, par i
ytpnafennoisarsipfeilafuent.rH^dehebrfaligaaduic*pslfaKhcbrfa9avt cognofcatab oib’l}i)
bS nobis daftpunteztushebr^ttdU verem fcnptuns,&defo|^ ad hndti textu paium.t^c de litcra.
licafenrom adt If alem duo^ambo toni corcntancataltci; mea Rm.altt^ circa mod^rctuate opot
vnd
ipfa vni*catici rd.pbatcdis vfas fcribetifiiexpofntip dioina
luautiu.i». ^ iioc moaes ppheta ad fcribmliipDt hoi congtuit fetibere vnu cantiefi.
qadtleroarevmtateniaterif invnoeodecpcatico.F^Circa modii veio/mcmtnifle deccnqiqneadmodS
hd docilis nopare exigit certitudine in oibiis(1cd in mathematicis certitudine demonltraraiin natutali/
bus cettirudme a firequetib’ naturf opib’ coTuigctciin moralib^vero ex cdgtuetib^redtc toni^a docilis
nullus exiget hic eoideteiolmo^ ceititudinfeled admittet cettitudinea ootextu ptili coUirgetem. _
tribue Fuamiattnot viis mateiia pfalmi inqteda c Prio a titulo plalmi qn titulus materia lignat pfal
miEthfcviarnlficetctlioespymiitales hfentntulos.F’Sc3oexautotirate facrpfaipmrf inouottft&
Vetbi gfa.diis matth.=»lices phariTfis qi dauid vocat mefia dnm|dtxit das dno meo fede a dextris meis,
spuit q> p&lm* ille ad Ifam loqf de chfo.A ppea dara eidemarena pfalmi illi’.ac liede lifibus-rTeitio ot
Rgula aplica,^ vii liint piiapes aplbf pett^Se paulus.Petms.naft.zafFcres veiba pfalmLi d.&pbas q> nft
de fciTO «iauid liid de melia illa duit,vtu hac tdncXqa vaba illa no veriHcanf de ipfo dauid^& hmcCfi^
polito <p eratpphajStpmiffus erat ei meiias Stc^Hert <p veiba illa ad Ifam dicit de chfo.Et intius ibide amt
pfalmfi. I io.dmt dns diio meoieadc r6neCqa.Cn6 venficaf de dauide)ll«t diiSfi de chfo. Paulus qnoqi
aft.ij.pbat veiba plaLidalidaa dauidedemdiaeaderdnaga.Cno venficaf de ipfo^ui*. Quofit vta
ho* aplbat vlii regula didicetim’iq> ps qlibet dauidis ea de ipo dices ^ de eo nd venficanf (led de chfD,itd
ligaus fitad Ifam de raeiia.Et pet locfi ab oppofito, qlibet dauidis ^sin prima pfona ea dices de ipfo q cte
«fometvenficanfiintdligednseftadlfamdeipro daiiide.rQtwitocom^domatena aedtextup^
mi.Vbi.n.dlibetaliaKdi«a«vu?tdeerit.hacmqtmoportctmattriapf^trQoonrcaphasvusrw
fiim ifale inndhgauii& exp^i vtcup-Suppleant qfo ahi defedfi mefi.<Tlnttriineate qoo^ nOT tam glo
bm q cdrinuanonis noroli apponere decteuiine adeo horridos oferflertonb-^exmsp^s td
■lihjl Xequ^o itacB it^an oia dcclaradfi occiunr pl^os difpfosfoiflc5c coUc^s fine onie.CM
K«^^re liodc hoc c&icif ex notula appefa pfalmo.7Z.Cdc^ndiau rufi regi da>liceteiinite fnnt ofo
Les^idufiluifaiExeo.n.q.midripfalmidaDidispoftiUfiinueni5tOT.claieapM
BSIM^iunaos efle rEt fi fiat vis in vocabulo ofonesmd minus ide appetna poft lUfl pfalmfi inuenit
SSniaqupfuntfcnptainl|emoyli «epphctis &pfalmisde mt Petrus apoftolus aft.i. appellam*
librom pfalmoram|dicens.feriptum ell in libro pCalmorum
i
tt-B Bitta' e-a-a-tt-e IM wn-r-
PSALMVS PJUMVS.
men n5 vtdiiiingoiF cotra pfalmii foi canticfi|'(d vt cSt ofqnib^ jipticdiAu & caricis rumifCcOaF iple
pfalmiis CDi appcb cil h^c notula:qiii coitac ipfuni canncu ccliaic & alios pralmos, & no cc infctiptS
ofopis noir/auc llylu ofonis hfc plu^ alios plalnios.p' Accedit ad hpc.ip plalmi multi finc tiruloipbfl
toree dautdis;\Tpacctdepralmo.z.aCt.4.ca.&'dcpralmo.95-adhebr4.(i’EidiCtisquoq<apparccinlio
ad aigomcncli in cottanii ex notans aliis innculispralmo^Ex co.n. <p fcpcdii3a notula plalmd iniim/
ITSapetcft tn magnd aigumccucx aocontatc.:.parali.:9. Vbi clare narranf duo aarorcspralrao(;i
mdX Ac alaph.pc^it(]i cxchias Acpnnapcsleuinsvc laudaret dominfi retmonib^dauid Ac afaph vtd£
Cts^^^Sedoocilian cu andi^ eddunone pot.dtffangocdo inter matena pfalmi Ac pialmil ipraiA; intdU
gendo (pmnlto)cpfalmo|ematcnas minillrabatdaoidiaiaph AcfiliicorcA: alii rphctx.daaidaatrot^
mabatcasfub forma canci.Ipfe.nxgicgiuspraltes in attehacpitus.norolu leuclatafibi federrcticl.ita
abisfin pfalmos icdigebatAc ppea ilbf qbiu faCta ftiir rcuclano noibos ifaipn funt.Et fic coTonit fctl
pturg attnbuetes afaph Ac dauidi.p'R.oni aut cofcnranda appet hcc cdoliano.a eo a in eodc.:9.c(ai/
biC ^ exediiaxAlhniit quo^ Icuitas 1 domo dfii cfi eymbalis Ac plalcrnis Ac cithans »m difponc dauid
Kgis Ac gad videtis Ac nathan pphctgifiqdc dni pc^ptu fint p mand ppheta^ cius. biincn.hf <f difpd
otdmis in (blenitatc diuint cnltus (lattita a tege daulde/fiiit tendata pphrns.ita q> pphctf rpggttdiSd
tegi Acta SatuebacSili findF mo intelligendfi e<l de mulnspfalmis.cp illi fuggerebat matenasi A. damd
cd^atplaimos.Et Gcntmrpdfolemtans cultas dauidi regi vtauton attnbuif,ira Itberplalmo^eidf
codcbatplalmos.ht ucut dilpololenicans cultas damdi regi vtauton attnbmt,ira Itberplalmo^adc
annbaitf^Cdhistno&asihitcp alias pfalmosetFm forma in hoc libro cdtineatnrqni non Iit fdb
nisadauidcvtfottceft p(idmas.90.Cmrefugiam^mrcriptnsmoy(i.hocenun non tollit quin dauicf
itantor bbn pfalmoqumodicum fi(]tiidem pro nihilo habetor.
ORdo in quolibapl^mo feruadus hiceticprimii ntalns cfi plalmi materiatdeinde (amarifi pfal/
t “ ' • - - - - - - ....
_ 'miipoflapcifonploquentes.Acdemu in panes daas(.fpropofitiaa matenpAcezcconaa^qmhr
betdifiingaetntplalmas. Animadoern Gquidem cfirneuilleautorcin p(^ofmn|inpcinclpio ctaof^
pfidmiptopoaerematenam iUiusvelotai;^mcnciiTn totius pfalmi.
<TVVLGATA lEDITIQ. C;PfaItnusptimus.
Eacusuirquinonabucin confilioimpiorumtSCra aia peccatorum
non (letit,At in cathedra pcililenti^ non fedic.
SedinlegedhiuolantasdustSFinlegecius racdicabff’die ac noAe*
Et erit tanq lignum quod plantatum eft fecus decurfus aqua^tquod
fruilhim fuum dabit in tempore fuo.
Et folia eius non defluettdC oia qupcuncp faciet profperabuntur* '
Non (k tmpii,non licried taoq puluis quem proiicit uentus a fade teiT(.
Ideo non refurgunt impii in iudidometp peccatores in codiio iufiorum.
Q noniam nouit dominus uiam iuftorumtflt iter impiorum peribit.
CIVXTA HEBR^VM. .1.
- T} Earitudines uiriquihonambulauItinconffliotmpioratflCmuiapec
catorum non ftctit/K in fede deriforum non fedit.
dor
Propheta.
z Sed in doAina domini * uolutas dustSC in doctrina dos meditabitur die ac nodle. * Nomm
9 Et oie tanq arbor plantata fuper riuos aquarum.qu^ frucffaim fuum dabit in tempore
fuo:0t frons eius non arcfctt/fiC omne quod fadetproEdet. * 2«^
. qo«ni ^ .-"i..-/»
4. Non fic impiided ucre tanq gluma/ ^ propellet ipfam uentus«
j Propterea non permancbiut impii in iudido:A( peccatores in congregatione tuRoru.
dt
4 Qgoniam nofixns dominus'*uiamiuRotunuSCuiaimpiorumperibit.
Italas naIlus(ft.Matcna pfalmi^vt adecarfu colligif praImi>l!btitudo tollo? inocftfi.TefhC
X enfpnmasveilicntos(pdcinocmbDsnaetat:noinl^nbas|UilUs qil^ciaimeditanf.Acbili
pralpcntatf ptofeqoif pgteflas praImi.EtaptcimnficanriooKmchoata bamdinc IbpiemoR mfloK.
CrSVMMARIVM EST. t ^ r’
Willdedinantisaaiaio.A( adherentis kgdni/bcantudodhcpipleqakkmhiccritian^atborplan
CautJapplid. a
'K
1
V
, t‘
p
l
4
■s
i
PS\LMV5 PR1MV&
tmto^aos aquarii «tcimpii vaotMggJpnupMptiKaaventainfbtDra antno vhaconcneitis
inftisjaicdSbent impu in ludicioiqaia pdd&uuut dos luftos.impii aatea feipfis paibnnt.
r ^ — : — •••r— *>^«^»vt.».i(M.u[a.c(ciaiius.onniaines iflc vin leo botudo
InocctfiiDfto^J^iaclc«obritadino^mmrt|i‘^^^^
0ilt Non adudi^ulieit, W hwninc a preaiori (oii(;in quo mmsmentir^ vu Mme viga^ioni/
ficacvtvmnouintdIi8«hoimfra.lUmp^inqaarp«cftpmicb«atudin^^
Et fie ncc mulia cxdut^nec homo fm patre fenfitmajfed fm mmte beatus in fpe nponitnnfhmms
cnamfni hanc panem ptimo beatus in te. r i luuiu»
|Bllinorii3mbulJUUinCOnfilk»iplOp.ImpiipptiedictmtoroesqmaHeanve!o^^
Idhpa^dpamc.naraqnapietasfitqufpfiacpatrifraltumoffici£l9ahibet.impietaspittatica-
ttanajaffcftuquiderotosamtenonrtendetescottacadeftepatteautpamaaffidR^^
tes in p^to monah c«>rfhmdit;vtpote mimicos dci.r Ambnlaran cdfiiio implowefi adho^
operanfmimpioqtconiilia abducentia a ccddh patie aut patria.
«I in Via pacatop non ftcrit. Peccawm nofc mtellige oes dfdmantes a rtaitndinclegtsrfiue
liue naturalis foiptfa>eceam.n.c6in]mefcmpttj in dedinanone a leditudine conrSmvn & in m
rufal^usiraonftTa dicunf pe^ta natnrc& in artificulibus/ertores dicnnf peccata artis-Ouo fit vt m
mota^nsCde gbuslogmut^pecearoiesdicanf qui a reaitudinelcgisdcdinant. Via ita^pcccatoai
£tinfcdeO<Tifopnofdtt.Appdlatioedenro¥hemgeeosgaintcri^^
opanns/imitatores chn|\ aha hmot In quoy numero funr p^i detidetes eos g l^ant britudi^^
lhsphfSfitfciUigwfthacviradicent*fcfevrhffap.^hifc^
bono
In fiaf m/3t pdifi inpiimfi.Et gde I deuipdpe in miis eodefte offaidetifi «'patre.ix^ vero I feiDinl
in pftotibus tutpes feipfos icddenb^adtib^inenabilib^.pam afit in p«mfi;Idaifonb’B«mos cotroJ/
ob^rVidefcaonesgciieralescaspiMq^CfuafionelcKlio/arolfiinvia/doarinafaiaotoritattifedfi
Vd et fra tres aif ptcs.f.fomite ad malfi/in via,itdle(M ptatfhcniin c6fiIio,ItdI«Sfi rpecuUtinCim lixie;
Acfi diceterg nec|mitate fentafi/nec cofilio necdoanna dedinauir ad malfi.^ide tettio tres «new
les modos (ea ftatus peecandi.£mobilV|in hoc <p ambDlanitdinnitojm eo afletiRik geteiin eo 9 fahc.
rVideqoano cfigroe tfkiere fingula finguhsidu Ipiore cofilifi euitaf no ambulado/paere viaenitaf na
ftando(& fedes ddufoqt enitafno lixlendoiga mala cOfilia guis cmtarenopofTimos quin audiamus oi
minofura m dl iOa feg. Per vus qnoqi peccaroqi n5 trafiteiipoiribile nobis efWed in via pcccaeore rfate
Oiocifirmarefe^ctiminorinn e. Sedesdemuitnli^cognorcere nos oponerCvcaduerfus hodcs&ho
ftes chrilb c6futgamns;ied in eof fede federe docedo aut dircedofpelTimiicft.f^ Vide qoinn^ihil ho«
r 1 ' ^ «us/p^n
boncotdinc oratione pgrediiga malum eft ambularem confilm impioqt/peius itare&cpdrimfiiedct&
Ideo tali pgreffu olum ho^ negatiuofinnocentia defcnpfir a cnmine quocii^
0cd In l^xnina ora volutae dlW-Secuda mlhn^ps viri ilhoshicinapit^ctibLrVbi Taro femd
pro feraprq»di(Sio hditaica Intetpretata dodhina) vere fignificat do<;inn^qma ad docendfi
flnnrlh#^ref5<aDDmDriafadltOnif^nHnrltTrinal#K>M/inA/4ie*iFi4e>w<«f4n».4A. t.
ad obligandn fed ad docendfi humanfi genus a dimno jxdlit lumine
irrtimir arHnt nnm/^raM^A ■ a.
laiviv. >u 111« pv^ptil lUHS liarUl^aQ Uia pCCDCa ndCl/ipCll& €0011(1/
ds-Scefido pro ea lege dni qup ad tepos data a domino cft. Et bfcdl etia dnpkxCks vtt^ tdUmcntt
PSALMVS PRIMVS '
fmDtaamo?fe&P»phetis.&la f«ipta noDittftamentifPffa^ollolos&enangdiftasadno^
SSd?Mrafp^tpnrc*ptadebaptilmo|denidiai^fleciim^ Itgetn ttftamma
foedabant piaeaepta ceninoiualia &c.proiUo tempore. rMoninitauton prophift non inreto
ft^volantaas.wtt. nonfamns boni qnia bonum inreUoanm habemos(faI quia bonam ha
^«v^nntarem.Et^avotantasnofhaadtoc vtK«a8e eftkM
BiDorerea propheta bonitatem vin ponit in confbrraltarevohmmls ad ^ domini . Et hocj^
illa ptsro^iao ini quum diaratin legcdomini voluntas aus. Debet enim volunt^noUra
S:mSSni|«e non folum fub legeiquoniam (bb lege eft velit nolitiquu fobi^dl et^
inuita domini. Sed debet eflein lege tanq ai^s inlege «"«p^s in ^
defidei^ltang gaudens in lege de qua <fchdatun»c demum tanghbereregnlata m .r^lantethoc
ni fedoporttrinlegedominimeditanno«e& diehocel^in dommi volfita^ Iwbewfic
q> jk^nodenon^tut meditatronedoarinf diuin^rtXMiBus omnibM habes
in hac vira^ a ftatn.Secundo a contrariis negansfibi non GcDeinde radatur eatto ^i^
initium arendi quod apparet in frondibus arborum quum non
anditansfignificatnmdSet inchoatinum arefcet.Tona condit» eftinftud^contmens & pr^
r, cut vitis erpedatavtfeceretvuasO^t labro^apud ela.^
&ore!^t?Smludaidhnnfhi<tosaborti^Qoattae^
omentiomihoceft taro premomm ad&u«ns
maroin & fimilinmJntenit enim omnia qo^fear arbor ad protedhim doocttvt ex h w inreuigM
a> ficnr arbor ifta eft beata iter aiborca^ita vir hic eft beatos inter homincsivyotc^ Ucet naros ui
Sn^aST in mLio,plantatnseft adeo inlpintu charitatisiuxta nuos afpmti^o flamtira
aonaiti fointnaliom gtadammjdiDUioromdoqaiomm ac facramentoruin/cxqnibas alitur & vege/
emd^snonefte&fto^^^^^
Ita neganone inrcuig» ^ nwi
rifonlms.'lte enim diffatntuClblicttqiimpii non 6c iunthcutaiDot taiiscui iimius eu mmis^
rododnn^n nequitia hoiumivtdidtm ad ephc.4adeoa*nnatjpro^rapf^^^
fic intdlig^ quJntum dillat impius a inflo compararo a*on radi«t?|froftnorfiipficientt &cdfl
SL Mullira a vento^ta nunc fotura miferia impiorom defoibitur a ntganonepetmanendi iB
CaktiuppfiO. ■
PSALMVS jj
hocdiroflc CTA^roprtrea(ad hoc toidic ludiaom conlirqtKnterintrodactDtniad hoc toichr pa/
w>ditcongre|attoraflDrDm.Vros nqaidcm dl lucj.toannes bapnftahocloq^
dl aream faam;&: congregabit n!^m
«^''“‘1'fwline induita Jndnccrer, piop^ qma
bntrang gluma qurevmtDaqxjnitor.eontqacns eftq,in lodiaotangin vmSanonc^i^DS/
inancbunc impiit&limilirerin congregatione io(h>mm tang m congreeanone innci in homnint
non pcrmawbunt impii. Vbi dare d^nbiturfimnl luftoram dedio £k impionim reprobaao Sw
«at antemfcnrentia^adiudicium ftitmievitiejctilitfauatnr (isaratio^itiiiomm^ impii^t
Cuonum nofccne Dcmintie. Vide prodennam ptophete. redit adpdnapinm ofalmi rerf/
de^limul tanonem & reparationis iofforam abimPron^fam aiS3K£SS
wntra wa mltorom deo armbmtDiinolcens dominos viam inftoifi! ^?h^^mq, e iwioKM
viaminftonim ad cockftem patriam ;)eftlenno.De qiw apoftolos.iSiM^“^mT r
Bim dci ftat,babensfigm^um hoc/cognouitdommusjo Ltao^E» eo^^T^“pi^^
iWDitvlam •“ftorare/ikviaimpiorurae*repenbirAt®impuneeiniadidod1fmmn^£^^^
n«mcongregaaoneurftemm^adccdeflemp^SjS*Sm^^^^
CVVLGATA editio. CPralmus .H.
Varefrcmuaunt gcntcs:&popu]imcd;ratifuntinania£'
Albtmi nt «g^ertf & prindpes conucncrunt in ununiadnerfia 6o^
minum dC aduerfus cfarilWi dus^
Dirumpamus uincuJa comm:« proiidamus a nobis iugum ipforum.
QH‘‘’"°*«t>n‘«hsjmdcbitcos:&dominusfubfannabu
T unc loquetur ad cos m ira fua:« m furore fuo conturbabit cos.
Ego autem conftitutus fum rex ab eo fuper flon montem famfhim dus tpredicaia
prsecfptum aus. ^
Dominus dixit ad mctfil ius meus es tu/ego hodiegenui te.
Polblaamc:&dabotibigrateshfrcditatcmtua/«pofref^^^
Kcgcscosmmigafcrrca:a£unguasfiSgijbconfnngcseos.
Et nunc reges intel ligite: erudimini qui indicatis terram.
Seruitcdominoinrimorc:«cxuItatc deumtremore.
Apprehenite AfdpLnam:nequandoirafcaturdoniinia/& percaris de mViufl^
tum exarfentm brem ua ausd)eariomncsquiconfiJuntinco,
4
/
PSALMVS Ji;
CIVXTA.HEBRiEVM.
jjj VarcconuencnItltgentcJ:6C^p^l^Ioq^ent^r^nane^
2 » •'opo*®* Eroccruncfer^escarx/iSC principej confUiadfuoc (unu]:rupa
domiaum * sTluperchnftuni eiusr
3 Reges ai. Dinunpanius uincula eoru:9e proiidamus a nobis (unes eorum .
4 Propheta. 'Sedens in cedis ridebictdominus t deridebit eost.
f Tuncloqucturadeosiniadignationcfuardcinira lua terrebit eos.
4 Detu. Et ego prf fcd r^em meum:fiiper iion montem fanclitatu me(«
‘ pamimU .... ^
7 Narraboad pr^c^ptumMciiatulommus duacadme.Voxddredtataamefta. n
liusmcus tu/ego hodie genui te.
,8 Pofhila a mc:S£ dabo gentes hereditatem tuam/K poirefitonem tuam terminos terrae*
. 9 Confir ii^es eos in uirga ferrimt uas figuli franges eos.
i*oPropheta. Etnuncregesinteliigitetcalligaminiiudicesterre. ,
IS Seruicedomino*incimore:Sdeuminiintremore. ,
•zOfoiIamini filium , nequaudo irarcctur peribitis uia. quoniam ardcbituelutpx#
■bi* «nuu ....
luni furor eius: beadtudines omnium Iperanaumm eo.
)
fMMII
XImlBsiiallase(LA[itordas'fbirdaaid:vtdoininidilcipiili aft.4. anedad (iinOorancer. Dne
qiufpmralanAopcros panis nolfaidaiuddixilh.qaaRfreinDeniatgentcs|a( popab medica/
ic iiuaia:alhcenint teges ceme,pticipes edueneme m vnu aduerfiis dnm Ac adaenas chfm eios!
CTMacetia deqaanaaatp&tmashiqdaerminaneftpnmoaatonraieeorudc difdpulom/quufub
dancxonocnetonccnim vcr iq cimcate ifta aduetfas fanOam pitcmro tuu uiim qoem vnxiiti|hen>
des & pdnus pilatas cam g^bus &popoIi.s ilhieLDande aacontace paali apfi aCti5.ad ptobadam
ded adimplere promidianem fuam leCilctrando icfamiallegans bone plalmum Bc dicenns . Sicae Sc •
in plalma.Lrcapciim ^filias menses cujego hodiegenai te>Bt rarfns ad beb.i.ad probandam ebri/
fiam ede ihpra angelos inqaic.cut aliquando dudcangdaram,fibus meas es ta/ego bodic gcnaitef
E(1]Bibas omnibus coUaos cam bceta pfalmi/habecar maceriam bams pfalmi Ole cegnam cbniht
hoc efi cbndam c& veic da libam datum a deo in r^em conos mandi.
CSVMMARIVM EST.
CTPrapbeta inciodaac mandam inGirgentem contra fidem mdipideamq^ ac mdiam dei Bliam o5
tdbncuveritacemfidachnlfaan^cdi^demonatcgcs&pnnapcs vtex 'amote {bbeanciagam
da ac mcfi( |cu meta ^cemi intencas)nim tpc beantiidinis ^teme.
UrPerfoti^ loqaaices m hoc ptabno font quacmonpiophctaireges ac popob limul/deas Ac chnflus.
a^are- Ouudif p^bnas illc m partes daascppoiin ua materif , Ac execimua/ibi tedes in ccdis.In
ptopobnoDc macenae colbgc quattuor pugnaccsircilicct getcsipopulosjtegesi 6c pticipes. duot
hnpagnaros : fcibca dominum &cbnllum.qaactaor pra^iararioncscicibcetconacnciancfconliba/
ti(ant|acxetaaclqlocucirancmane.dnoadqugconaenerunt;fcibcaaddmimpendam vincula, A(
ptouciendum a (e fiincs do Ac cbcilfa.
Quameaulam quxnc bnalcmmon ea ratione q> propheta nefdens feu dubitans qu^ratifol aigaen
do &damnaado:pooens pa hmnfmodi voba ance papulocum r^mc; oculos btd enocem.figniii
cans pa hoc q> foftra pagnac nuentes contra dominam Ac chniw aas agetcSimdi fiqaide m5 o5/
faenunos argucR lafimos pugnate cencances contra magnates . quate pag.ias contra cam conen
quem pneualcte non potes' _
jConueiKrutQuaaisitet te dilTidaet getes,in hoc rn coaencrdt.Ec vnnir ppheca pterito pto rato
ro ppeer cemcadiiicm prophaig.apad quam ica (ime certa fimira adi dioicprfterua.Ec boios
le memento in iimilibusmc ffpc opocccac lepbcarc.
l^ntCS- nationes atra l^m molaicam.
lEt populriodeotu. loqu&lT tnsn(. ObicAioes ni iadf oqt ni gcnbii edera fide chfi inana medro
dicanUu fm (dpasiqa cotra vetiracc.tfi fm din%I:qa potte infen no prfualebunt aduerfus eam.
/ErexouC fe rc^s terr^. Q,nancum crecamc (e reges tettf contra ficicm chnfh ( 1 nnornoa maity/
nm mulncodo c^cur.
lEt COfiU^ti fUt)t fimul* Mau fblam gentes gcpoppliconucncpiinifed etiam ptindpc»
^ Caicbliipp^. * »**
PPALMVS -
invnaincondaltonan definitis confiliiscoimint .1
0up OOtntnu- Materia ooonns & cofilu fignifi«f dns.5ic4i.in veteri tefto ab hcbi^
ylb nucupabaf dcns.Er hoc fufliaat femd p tanp. Vere no fop hamano tegeaot legni^cOTui
imcrur.fcd fop den verdidu ad hoc nitebant Vt dois no heia dns/led qoa5 no cata hfis tt« hdanaat.
Et fuper chfm eiBs;icfum vndfi rpard5& virtatBiiuta vetbimi petri apfi ad.io.&oko
ptf painapibus foisiiuua pfalnilL4f,Intclligitur emm chh nomine mdias|ab vndione qaa rege*
vnecbant nofatos-Signater adr diaf das.Ldrii:qa fingnlanfrime chfs dl dni p gtana vnionist^ona
lis.Et vere adoeifus chfm pagnanit mondDs.pnmo ocadendo ipramtA poftea pet^afdo iplmn in
chfcipulis ems. Vnde & iple faojo^qaenti diTcipalos ait-fanle laulcqnid me pctfcqueris'aA.9.
^nvmpanuid vniow coai- foUcetdra & ch3h cins. Vox hfccrcg^princip0;gctifi(& popnlo*.
vdDt cocli^o in qna pan cdfilio ex inanibas ronibus c6oenerut.^^i nota ex te^ populortaS
Ihdio hc coralia m chfm^aplJdhin ^mta fida &rdigiois cfafianp vfcola & fimestrana fint^oe
m humanoq: IigammajioUena libettare humani aLCTApte adt pfcqucdo metaphora vScnIowdi
rft «ges & ppli-dirSpamus vincula & funes pnciamus a nobis/|)cul pellamus a nobisjab ais nfis;
0rdcne m crts. Vox iHa pphetp eft.& hic incipit pars exeeutraa tali ordine. Pnmo tradtamr illa
Earaculajguare &c.recundo illa fnp dominii/ibi & egoacmo illa fuper ehfm;ibt dAs dixit-quano il/
linges &cibt & nfJc reges.^Circa litera aduerte q> didioncs hcbraic^ fonat pamipcdeic 1« drfurf
do in lotd fen nlomrquod interpretes varus noibus explicat.Scd pami refe : quonia metaphorice
aniimunf:dco.n.nihil horam cduenit nifi metaphorice. Vbi aduette in holbus pugnacibus aduet/
ms chh rcgnfi duo iucnlnifnlicct offelam dei Sc conatd fai pugna cotta ipm.Et inita hec duo duas
dd *fpones ppheta indudt.Refpeftu quidc pngnf fle conatus paraipenlionerqna dcfcnbit perme *
raphoniaCtnsri^diaiimdcnduEcpnlchrecaufasiinftonisapponitduasexpaite dd.alcetaexlo •
oojdicf s ledens (oi habitans in cadis.5iqnis enim cocta fole aut luna pugnaret, itndendus merito
^timulto aute magis iindendi indncunf reges &populi(contta habitantem m codis pugnantes.'
Alteram a imaintatep^risjdicens Sc dommus.n6 hotn aut iIIok fixi fimplictter & abiblute domi/
pnsiqn^gninac dominus vninctfbKlmdediliqdcm mducuntadominon^tporefacte &potete
oia impediie. Vnde Se in aChbns apoftolorara ca.4.oratcs difdpuh dicunt q> conuenenint hciodes
? gctibns Se populis iliad facete que manus toa Se oonfiuiim tuum decteneranc
idignati indias|itemalediCh in igne «ernum. Altera effete in dstqnu i^hoc
^inferia vindicarina)pnnier eos.Ec vocaf efferius ifle tenor fai cotmbatio fea ftnpefeiriio: qSrvt
diat fa^.f.^vidctcs impii tcporciudiai indinu mefie Sc inftos(tnrbabnnf &fhipcbfftin fobitarione
tafperaralalatisAc.i:3i»autdiafrancfliBnifkatq.noniIc(^oceftmprefentivita;fed tunc in aha
VHa habitator ^ vinduria fadet.pTx fiis duobus hes a pphera monl&atfi q> Sc vane & eff rfamnQ,
g)tio co^ertt getes &cadoetfus dnm &£& mento fnilfc oes lepiefaefos/quaie conenetfit Sec.
tego^eci-Jn licera ifJa;c6motataefta.70.pfonaloquesjiainhebipj introduafdensloqnens
a^iueiSeego pfen.70. autem incrodocdr mdiam loquencem:& mutarunt aCbuam in palTinam/eBo
adr conlhrutus Ium lex.pTraClaf ita^ hic illa pamcnla^hp dominu-dum ittoduaf dominus alio/
qnes mundii.atteftas mfido pugnati cotta chfm tna dechfoifahcet q> ipfe dens coftimit* cura ngd
Se «p cofe tuit eum fnp oiaiae q, cofnmmararas oino eft per mefiam pcaepta euagdica.Primfi hoidfi/
gninrac dicend^& ego profeci tege meum Adi aperte diceiec.non hoicsfnd iV&a/non aliqua oea/
ra ca^ed ego piffecijconfhmi/orditns fum, lege/melia.mefi.Non dixit fm cor mefi/led mefcvt intdli
gasdeilloipm rege loqui qui foluscll rex aus.ramob gratiam vnionis petfonahs.tum ob tegni&
tegiminis proprietatem. Solus naqi chfs in vniuerlb regimine fbo qupfimt ea que fblms da fnntrac
gr hoc appdiaf a deo rex meus: vtpote qua: mea fnntilblummodo qneiens.
ROh fhonf c fctlfatie mcf. Attdlaf deus cofequfter q. colhtuit tege fnfi Ihp oia.n&n.didt in
lion/M fnp fionivt icdhgas no locfi m quo coftimit efi legfifed locfi fnbieCtfi iegi.Et ga no abfolute
mcif monte fion/fcdapponif fCifcaris mep/igniHcaf q> de mote fion quatenus fanCtus deofhoc
eft fiSificatusipH ^>ft loquif-Mons autlion fante deo eftpp teplfidd in eo/pp facrificia deo ibi
oblataTO l«8«ri ‘oi ^icabaf. Vn monte fion fCtirans efle fnb rege chfo.eft dininiicultfi dininara le/
ge rubeffe legi chfo:mxta vetbfi dni in euagelio matth.ij.er fabbari dns eft fihns iuHs.Et p hoc lefpo
det deus indas impt^aribus chfm q> tollat fabbatfi fculcfi templi Se cerimoniaha vecens teftame/
ti4go inquit dominos pfea tegem meum fupafion montem fantearismeac.mquo induduncur
omnia legalia. V ndc Se ftatim deeu^gdica lege adiongit nanabo flcc.Nec vacat myflerio etia fim/
plex nominatio montis fioniquonia hinc fignificaf thronus dauidis/qui felem regia confhtnit in
tnontcfionrvtintdhgasdcmtfiafnperfoUodaiiidispiomiflblennoncmhnnch^eti. _
PSAIMVS .IL <1
l^arrabo-faianniindabo.ad prcccpOint-Tangdicaudais nmndo.vosqoidoncontta mcOe
chri<hiaipi^futis(& otingocrcni^inipntc^taaiangclicsBqiiancuncun^ franansAepagne/
tufiuhiloininus vdic nolu mundus / nambo (raannunciabopcr chnftuni ad pt^c^niindiocdl
promulgabo «langdicam k^em.naaaRenim ad praxracnmim maniltftare vim prpcppti. Etapte
non dinc imponam pc^pmmjappona iugfi pc^pci.fcd dixic narrabo ad pc^comivt non pr^c^a
unpofiaoCquae Vdut onerola abicAa di a dicentibusfdinnnpamus vmcula connn & proliciamus
a nobis iugiim ipfo^^fed manifcllatio qua; babdum etl lignificctnr.ciiagdica pdicatio dl nariano
no hominis fol ddjad pc^mm falutifdum humano goicrL^Ann nota enangdica pcppta narrari
non ab homme led a deo:vr no puta mtmdus pcfpta tidd & de bapnimo 8c cuchaiilha &c.dle ad/
iiuietiones humanas anr mandata hotumfledddJoqmtiiieiudeas in prima plbnafdiccns narrabo.
@omhllI0 Dqoit ad me- Tractatur illa parncnla (iipachnflu das.IntrodadC (iqde chtilhis ipfe te
fiific^ mundo de Tapib triplice ueritate.Cle dk. vcf deui fc cflc vcf dnm fupa o«s hoics|Sc ie ee iudi
cem vninerlbtti.itatamciphaccolafatrtnrGehabcte adeo. Circa attdl^onc anteddtatis eius
plura fimt mjriktia § vetba.fl( nili vtdiCnlla & proluis (ictmombns declarata a factis dodonbus (a
lemnsibngoe&t opus tradatu.A quo abUmcntes/nocandulSmatie duximus qiin his verbis dni
dixit ad me/duo ligniHcantur.alietum in fupctficiehoc dl dns locutus ell mihi.Altetfi in profundo
laeensdioc dl dns protulit me verbuulioae ait dl profare Veibum^t fient dioae failibilto dl pro/
CoK verbum fenlibile, ita dicere itdledualica eft pfetre verbum itdligibik. Ita ® vobfi eft ad quod
terminaf dicctdeftqtiodpducifpadddicedLEtrattiealigntficania adinOaell ^pofino adita cp
no aitfdns dixic mihifp quod fignificaief pfona difi audies dnm diocncQfai ait dns dim ad mefpro
— x.qnod falica nollra intelligctia formamus m nobistquod i — _ ,
fifl^quod intdligif & no intelligir. Verbn ant dimnfi demoftrarum p pnome me)cx hoc ipfo ligni/
licaf p fe fublilles Sc icdiigcs dnm dicence.p' Adoote quoqi q> petfona mdip q irtoduaf alloqua mll
du recitando ea qu^ haba a deo/eil f m ventate dua^ namta^^uinf falica Sc hnmanp.& fm diui/
nS natura termmac ilhid dicere lates in pfondo hmus litcrp diis duit ad mqfud dicere cetmmauit ad
mef m adr humana natuid Ktminac alte^ dicere qd in fu^cie intdligi£.na Sc ab initio coc^rionis
chfiinvtcTDmfislocttcnsefldeus aiacchiilbpvinonebataiiracpveibum caro foetum ex racaudi
nic ded dicof fibcfilins meus es tu £t hoc dicere fupfiaali vfus vida apollolas ad hcb.i.dices.cui ali/
qnado<fixitangdofrfiIiusmensestD.Echocvtunf legetes/ddsdixitmihLErhoc n5 vacat myflcriot
qahmotdiceicdiomdndfold didicere lini focere.a( ideo p hoc ad literamli^ificaf Adeus nofold
vere appdiauic me filium led dfccinpro quanto effcdcvt ego homo eilcm filius dd. dixit enim hoc
^effecit mihi hominijro mdiaes fiUusmensnaturalisrationedininaenacut^.Simulfiquidcmfe/
cirdensfoid fimm die hedem & hoiem dic filium fuumiqnado verbum carofoClum dL
mCDS tu* Vbi nota q> in ilhs faifibilibns filius appdlaC Ae ell qui virali aCtione a viuente ex
Bpriafubllatiamfimilitndincppnfnatnrf vinespdudnseft.Erlicahf codiciones in fubllantiis
^alibns cieatis iueniri ndpoflintlA pp cerea nulla cani habafilid autpremC^a nuliaeafcx Ppria
lubftattapotgenffare libi fimile>n diurna tn natura vetbdqd a deo dicif dletvtteAe pprie hliust
qm vinex pfona diiSc a viuete |x!ndE ex da fubdatia p vitalegenctationis a«d in eade nacnra|ica (p
a vi fijf pduClionis dlfimilis ^ucen.Et pp cerea hmoi pdodio aCtiuelvocaf generatiomalTioe ve/
IO vocafnatiuitas.&pptereaadj>badafilianonem verede ppnqadinn^E ^ genui te.hincaiim
ndiblu pfona roefifdilnnguif a pfona pfis(ga nullus generat fapmlAc dinemras pfonaip (ignificaf
P pnomina ego Sc CKcdftaui.jmomina hcc ^onas dcmdllrareXed ft lignificaf dillini^o illius Ae a
Ibdfimfto Sc ab vniueifis ctcaturisiga na ipdsfenftus e genitus a deo , nec creaturp funt^ppne lo^n
ao genitf a deolfed foafimxta lUuddixK Ac fada funcAc p ipm oia foCta funt.Pa hoc ago q> dicitur
filius meus(natnralis filius fignificacur.Ac ppea probaf vera natntalitasrga ego hodie genui rc£t vide
g fubtilita mqltiplapfecno illius generanonis fignificaf.gfiatio fiqde illa quatenus fpflalis Ac intd/
Icctuahs fignificaf p diceteid/is dixit:l{tenus vero naturalis acfubllanalis fignificaf p generare)^ ge
i.ego hodie genui tejfignificatip n6 heriOioc e i ptoXed hodie;hoc e in fttt
nitate nefeioe ptentfi aut fiitu^ igcnm trjpfea generanone cuLQpomut aure mifccie genui cnm ho
dicqa g apud nos (bnt generationes fi funt i pnti nofunt adhuc pfcCtf ,Ae fi funtpfcftf n6 funt pfttes
ftd pmrc.chfi aiicfilii da natiuiras efetnp pfata AefemppfisiAcppea fiOTifica^ genui hodic Dite
Ae ergo ifida mdias mlido meditati inania de ipfius ddtateiq» non Idpfum fecit denmfq> nShoiuni
Miniones focifit ipfum defi,kd q> dns duit ad mqfilius mens naturabs es tu ga ^ hodkgenili te.
SMlUld fl niA ' vciba dd ad Iqnairac difpdoc dioiiu dc dnio tuo lup getea Ae vay
flairr-fnppfaL a Oli
PSAIMVS .II.' j
nniiini oibe.Et p pennone foi pofhilationc irdiige oratione & mentam chfi Fm<p ho. Ira (p dlcete
polhila a meje Acere otatioc & mento oBippalDonis &£tecurtc ad me. Vbi c^dera diuinepoidene
ordincq; licet pdefhnaucnt ab f temo dat^fe chfo getes.vnlt tn rogari ab iplb cfafo/ vulr vt chfs p
obediraa Sc palTione afc.aflcqnaf dnmm genum.Eti6elhga deus valt per media congmadifponm
& condaccrc res ad finem.Et ad literam chfs hocadtmpleoiti&; roganA) pane vt 'danficaitt ipm| &
obedicndovfiy admonera.ppttrquodmqmtapoftolnsadphil.tdeas eialtauir illum.et d^ tlh
nomen vt in nomme icTu omne gma fleOatur &c.
£t rabo genteS- Diof pofhila m prpknn Sc dabo in fbnmoivr inrdligas petitione rpedate ad te/
•«■ve «rt^ i^nrc in n/\e* a«ne krve < - *%. ^ > t_.
vr itelhgas ta eos ^ub lege lunt mo)ii g cos q extra lege (imcrubicdos efle chnifo a deo.
i^freditat j tud. Duplex infinuaf mylKnli.Altem fp^s ad dignitate gennri|q> non quolibet fune
da^chfofcd cthmat^pmodi?h^irans.iraq>fanc.ercetpmhprcdicace chhlicntppis i&adftiic
qa^ eletriis in hpreditarc dei.-Acece moyfe deute.+.vos tulit diis vt hcietpopulu hfieditanii. Alte
tfi fpeiftas ad dignitate chfi: vt no vno tm moC .Cp oratione & mentti^jed alio et mafaute hptediKi
noigctes heat fubi«aas.eft.n.Cvt ad hdbr.i.dici£^c6lhmnis a deo hpres voiuerfo^^Et hoc qu^itat ^
tnilTisiga appdlatns clilins/n6 adoptiuus fed natutalis ipfius da.q> fi fflius)& hf less vt df ad gal.4.
£t polfcinonj? tui Licet chfoTdiugenn tonus \ niueifi dnium collatu fitCdiccteipfo ma^.vlti.
data eft mihi ois ptas in cedo & in tetta^ipollidrio tamen non tunc loi pofica confrirnda tcliCta eft.
Et poflcflionc quide codi act^it afccdedo fup oes ojdosqwflcffione vero tonus tenf accepturus eft
veniens in ptarcad luAcaduitnncenun dabit deus ilJt terminos angolos/lateta/eofinestOTf m pol/
feflionc eios.5unt afir termini tertp onesfoceidenstaoftet & reprentrio.
JCofringeS COS- Iu Ace fc inflitutit efle a deo fabuigitiab adione paniriua regu & populomm qui
cducnenit cotra ctif.Ec ludiciu per viigam fitrea apn Arocfigntficaciquoniara luxta pfal.4f.vuga re/
Rni chrilh eft viiga ditcChonis.vitga autem dircftionis oportet efle inflexibilcmialioqiiin quantum
ncdcieturrranram declinarer a tecta ditcttionc.Ec proprerca dicitur virga fcnlEt figniiicacuradlicc
ram iuAciam chnfti inflcxibiJciqaia nullum malum impunitum telmquiriqnum A omni vcibo
oaolo rcAiicnn Iimus ranonem.naceigoexcellenfjfimarettituAne qu^alcutur animi dettorii a
chrifto.hac eadem conterentur maliipro oibus (iiis culpis poenas Ai{un.mqaoniam pronomen eos
dem6ftratrupcnasnofatos<'popnIosfalicer;regesAc.5idcoAiofignificaotarJ’nmo nullius cnlp«
eomm impunitaslpet cofradionem eorum in viiga ferri inflexibiIis.Sccnndo facillima facultas pu/
nlendi illosfpetfrattioncm eorum tang vaforam ctftcomm.Harc fimt qiue deus & dinl^ attcftan/
Cur mundo de veritate deitatis chnfti Aregni cius.
nfic rC0C0- Monet ppheta gcteslpopnlos/pnnapes & teget m prindpio pfalroi urodoftos , fed
gentes & populos monaidos cenfet in fnis capitibus:* ppeoea lennone Arigit ad teges & iudices
tanq ad capitaiquonia alii fcquunf veftigia maioriimDixetat fupenus/tunc loquemr m ua fua.& p/
ptetea contra illud tunqait.*nunqhoc eft in piadcnn vita non ptpcttandoriludtunc.intdiigitt/in/
eenuspenetrare/aftigamini/pafliones animi caftigate vr mcdligatis moninonceuan^cam/fubii
cite vos repiehenfionidimniverbi.iudioc$tetTe. , „
deruite tK>m ino- Ad nes attus vult ppheta teges & iu Aces infteui * intelJigere. Primus eft fenjite
dno in riffloreApte aut monet dno feniiendfitqift dno Atede dtbcf {miitus.Ec l^initl riteririn ad
ifigif timoriceniustad exdudedtii fittionequa mfidi hmns fapientrs & pneipes p cenmonia colunr
defi/no itemo nmore dni vRs crigfns fc timeri ab hokiitixra illud maladi.i Ji dns ego fnm vbi eft ti/
niormen.sfFtdnsineu3geliomacth.K>.nmetecu qpoftqocaderic]habctpr§te micrctemgchcnn»
£t ietamuil tn trnnote. Lf tma m neceflmia eft q chanrasiquii fine ea vita Ijjfiabs ndfic.Et huic ad
ionglf CFrmorpmoderaminc/nefirlftitiadiflbluta. Vn& paulus quum dixincrphiiip^bDsca.4r
nam animinec Ictitia cxduddtnmoicm.
0fculamtni filtii. Qma m pnnapio pfalmi propofiti fimtduo(TriIicet dns & chfs rius^*' pofteq
vtetqi allocntns eft mndu.oofcqnrteT nfic ppheta poftg initauit ad feniicdu dno/inuitat ad adoAA»
fen ofculandom raefiam filium.Ofcnlum itaq» filu amons fignom/mamfdfte fignificar impendcndd
amorem filio dd communicanti m natura cum genere humano. ,
IRc quido BTafcrtur. Afllgnar ppheta ronc fuf moniOois m ex meto ptem^ danarionis.tu ex fpe
rtemc batudmis.Circa metii dananonis tangif pnmo tcpus/dicedo nequado irafcef.Pcricnltil ir»p
defcribif dananonis ptpe qnirafceffiliusihoc^qniuftitiam vinAcariuamexemebic.quod fit in
morte vnmlaiinl* reprobi J^dcnbuvt demctitum/ibbmngmdo ptiibiQs yja^ais fiqtiideui
PSALMV5 .hl.
cnopos pro vu ad ccdedcni pama cdcdSim cft humano genoi. Vnde Sc viatores vocamur. & dcAi
VTcnccs huius vif jbnBcio laluanf hac via i reprobi aik benehcinin huius vip contemnentcsihac via
poouicdam in hne cius in ftemo le inueniunc intenm.& propccrea hicdiatur periculum cl}!: cp qn
cnr reoipus it9 reges penbunt viaihoc cft demento vip.
Itoniam ardebtt- Affirmat propheta fntnmmqncp^ paulo poftvtfiirordifi ardeatmeputemc
valde diftare Ulud qd irafceC.ppeaui.dicit qifi ardebit ^ror eius^metaphonca locutio cft>d nmiUca
^nem ardentis luftina aus cxercebit-fic hoc vdut parum. Quod fi remaf ad tps ludia t vniucilalis,
appellatur totum tempus vclut parum tefiieiftu ptemiratisdicnt Oc in apoc-dia tunoportet Seri cito.
Si vero referatur ad fingulorum repcobonmi puninoncs.vete valde pani cft t vtpote exiguum tepus
virp vniuscaiur(]i.Haec de metu poenp. De fpe autem beatitudinis Tubiungitur.
]&eatltudine0 omnnun fperantuun in eo. Nec almd determmaf tps beati n^nis : quia vnd 9e
idem di tpsyindictp reprobo^ hr beatitudinis deCto^ tunc bean in re omnesCnuUo ezi^to) (pe/
cantes m eo in hac vita.Ec fic ance oculos negu arprm^um ac mddi propofuic propheta Se poenas
& pmia fiitnrp vicptnihil aliud labons apponens ad aO^uendam beatlcndinem nifi fpem feu Hda/
Ciam in chfo.hacc.n.fola Se (bffiac Se cxi^tur ad euitanoncm gehennp Se ad afi^oendam bcancudi/
ncmiquoniam non noftris mentis fed fpe lalni fa£ti fumus. Beaacudines|erunt,omnium'nnllo excp/
pto,({«anaom in eojfilio.In pnmo pf^o duftnm cft quare in plurali diat bcatitudmes. Amen.
<rVVLGATA EDITIO, IpPfalmusdamdcufugerctafadeabfalofflufiu.Iir»
Omine gd multiplicati funeq aibulic me i muld infurgnc aduerfum me.
Muld dicunt aninip mep. non e(l Talus ipft in deo dus.
TuautemdomineruTcfptormcuscsr^oriameadf exaltas caputmeu*
V oce mea ad dominum damauitdC exaudiuit me de monte fando Tuo. '
E go dormiui 6C foporatus Tum : 8C exuiTexi,quia dominus fufcppit me.
N on dmebo milia populi dreuditis metexurgedomine/faluum nic fac deus meus.
uonia tu pacumlti oes aduerfances mihi line caufatdences peccatorum contriuilUi
Domini dlfalustdCTuperpopulumtuunibencdidiotua. ,
CTI YXTAHEBR^ VM.(J^Plalm9dauidi i fugae fuo a fadcb^abfalo filii fui.III.
i ~py3mine^g muldplicadfunt angufiatores md^ muld mfurgenceslit
0*
X Muld dicentes aipmep.Voxniukorum. non falusipfiindeot^dah.
MU
j Propheta Et tu domine^ clypeos pro methonor meus SCcleuans caput meum.
^ Voce meaaddommum‘*uocabo:Krefponiitmihidemoate(an(llitadsrup.Sc!ab.
I
7
fOli
8
Ego iacuiSUdomiiuiteuigilaui/quia dominus^ liificntabic me.
Non dmebo a ravriadibus popuUtqui drcuquac^ pofid funt fupa me.
Surge domine*/ (aluum me fac ddis meustquia pacullifii omnes inimicos meos m)U(
xilla/dentes impiorum confregifii. ■
Domino *falus tfupcr populum tuum bcuciidio tua .Sdah.
Titulus dLPlalmus dauidi ui fugere fuo a (aciebus ablalon fihi (ui. pralmus gnecu nomen eft a
cantu di(ftu.& indet diOioni (idiraic^ et a cantado dermaceiqua lanne dtamus canticaEc dt
diaio hpc appropriata oibus hymnis hnius liba na appdlanf plalmi luc. vlt. qu^jcnpca ^t I lege
moyfi Se prophetis firplalmisde me.a( aa.i.petms apliis appdlathuc libm libnl plalmo^Et hoc ha
bcaf pro tegula in oQius fequetibus utulis vbi diccf pralmus.pT3.iuid eft dtnui cafns.Sc ddignat n»
fold aucotepfalmi.fcd matena inchoanqul ptolcquif fubuiiigendojn fngaefuo a faciebus ablalon
filii liu.HiftiXtadara eft in Gxudo libro rcgtip^DiciC a faciebus hcbraico idtomatei numero plurali.
aUitJi.lemp in hdir^ legi i plurali numero faciesiqa caret numero lingulan hgc diOioEt hoc fuffi/
dat ftmd pro fempiqa uifinines hpc dnftio m hoc Ubro repetif. Vnde coftit figmficanfaae, Sc non
ellehiciolam vim in plurali numero: fed vctranOacio reddat nume^ nnmcro|trafo£t plurali ruicro.'
CfMatenajplalmiex atuloconftat. eft enim gtatiarua.mo dauidisaddeumpro bendiaisfibi coi/
latuupedccaaoneqaam palliis cft ab ablalon; de qua fcobicut diftalic.ni^.a cajf. vf^acii^
PSALMVS .111.
Etdlilkprimnsplalinashiftorialis.rVbiproregnIa goioali omnium p&Imoram hiftorialfam
adume ; q» quemadmodum in lurc conduntur leges nxitaodo rem gcfiam ab aliquofnon vi les illa
gefta hillong comendeturiled vr a difpdne quam pnnceps in lUa te gefta promulgat habeatur ludi
aum legiamd de ommbus fimilibus, ita fpuslani^ ted^t multas tcs grflac a patribus veteos te/
flamcnninplalmospa modum dioui^laadis/nonvtfcianruriUficsgcftpCqnoniam iam fcnpte
erant in libns hiftonalibusrpura in gendi/eiodo/Ubns regfi «ec.)fed ut hincdrTcamus qualiterrpm/
tnflancrus raouit luftom aros in illis rebus ^siSt qualiter nos m fimilibus pofia meditationes af,
reftufiynofitos regulate debemus.Itaq>inlim5ihijtonalibuspralmispafcit fpintufianftusezlav
Ib bterali ra intelleClfi g affoM vacanti dimnis laudibus.fbtmar^ nolhos abs quafi pbnaid loquee
tmm per ipfos pfalmos. hoc.n-iweranir tedaOio tef gdltom m pfolmos quafi in cornus iuns. Et (i
mihi non credis, cerne hoc in plalmo mifetete mei deasrqm hiftonalis qufi fitfut ntulus illius tefta/
tut^cft mfiequenflimovfaeedefijchnftiaiif,adfotitiadosrimilesaffirflnsinpeccatonbns afft«i
bus quos habuit daaidpoftcomiflumadultenii cumhomiadio.CTlnhoc quoi^ primo inter hir
Aonalcs plalmo/occnmrqddetpei
de rebus geftis cpe ipfios dauid
ftea.veibigranaaniflepralmii ^
fnmendom fOTthuncpfalmuC&ficdcfimilibus^an poftg naftnsSquietem~fi»rrt7'r^
& fic de fimihbns.Non parui autem tefttt vtrum fecerirma fi ninc quii res geiebanir fiebat pfaimus
mulra in iftis hiftonabbus pfalmis ptophenca cotinenf valde digna admiratione; qrii in ipfis defcn
DOS quos habuerat dauid qfi res gerebatur, h defaibiinnir vt future/ vr fuperaentnie illi
miltatui/afleChii;gratiporanoni/tribolanoni/colloqaio/&: huiuTmodi quod vefqme traiitaf.rCredi
^m ego hoc fecundo diau ventan innin.teftimoniii phibente facra loiptnra i pfalmo.iircilicet
n . ? te domine.Nam ille hillonalis efhft; multas res tpe damdis gefias cantat vxlbcuras. & con/
lmq>ru]rra<ftD5TOlrfaAaomnuiIla;pr^crconKnraincaIce dc mdio. LcginiDs.n.Mtga2. dc lUo
plalmo.Iocnmsenaatemdaniddominovctba carmmishmus, indiequaliberamtcfi dominus de
marmoiunijnimicomfflluo^&demanofaal. Vbtdarepaterq?poftnaetamquierem nonafanle
tm led ab oibus mitnios fmsCaminoniosim^ ic.;) fear illii pfalmum. Vndcfir
nm^deturdealiishillonalibuspralmis infinuatum.Cumhocth exponemus nos pfalmos iftos
adi ^t prophenn/ad explicandos affaans 8c rucccfltis:ac ad cdmendandam autontate fpiiffanai.
qui lic plalmos fcnbi voluit qui per modum laudis condin funt r
CSVMMARIVM EST.
CTDaaidinfugafua ab abfalon valde multiplicatos hoftcsfuos tam opete fvetbo preponesdeo»
ipfum liberatorem ptofitetor.ita q. damanti refpondit/ucentem eteat/a areundan&us^uaiiiq
obloquentespercafiitlSt populum bencdiiir.
®Terl^a loquois in toto pfalmo propheta eli.redtans vocem multitudinis. '
D0nitnc <R multvlicjti (iint.Diiiidimr plalmus m patres duas; prepofitinj materic& txe/
cunuam/ibi 8c tu diie. Propon it ante dauid cna.Primo q> valde mulnplican ftmt hofies fui cd '■
ab&lon.& hoc (ignificaf dioendo.g mulnplicati funt anguliatores fen tnbularoies md . Et hoc fpee
Aat ad id quod (nipcodl.Vmt^uncins ad dauid dic^toto corde vnitictfusilrad leqmtnt abfalon.
Spedat fit ad cucnm maiorem g dixerat nathan ; nam nathan fufcitandii malu contra dauidem dc
domodanidisjnondetotadomoifradprfdixit.p'Secfidnmeftmulnrado infurgennii adbdlanta
cotra dauidem. & hocfignificaf dicedo.muln inforgcntes fup me. Et fpedat ad id quod fcriptfi tfhm
abfalon tranfiir lordanc fl; oes viti ifrad oi eo.^Temum eft mulntudo obloquenttii fpaliter contra'
vitam dauidisiqui dicebit q> dens no faluebit vitam dauidis.Et guis ifta mnlnmdo non fit in libto
legum fcnptafW femd dicens.ecce pmunt te mala qrii virlimgninu es . Be achitophd Acens/petfe/
qnar hac node dauid A; pcutiameutplacuitqifenno erus abfalon &cnni:h$ mabribusnatu ifrad)
ex verbis rn nathan ad dauidem/non recedet gladius de domo tua vfgi in fempircmfi &E mu Ititudo'
videns inchoan adimpletionem vetbonim nathan ecce ego fnfeirabo fup te malfi de domo tua fiie
cile credere &dicere potuit q> deus no (aluanet dauidem in hacrfecutione.Et hoc fignificaf diemda
multi dicentes anime me^/vitp mep.non ent falus ipfi in deo.
^Sdah J)idio hate hebraica cftA cnbiis Tupra liqitnaginta vicibus in hoc pTalteno habetunnec in-
tota facra fcnptura dibi repentur nifi in cantico habbacuc. Sc ter in hoc pfalmo ponitur. Eft autem
magna dehacdi^dr quanhoian appofitafit vt fignificatiua didio/ira q> fit pars textus pfalmi ficue
cfte^ didioncs fi^ificann^ffignificat.n.rempct7lra ^temiratellni efeuariotiRpp quod muln incera
piete loco felah hnt femp/alii l fempitenWi)an n5 teneaf fignificatinqfed vt didio offiaofa ad deno
tandom vdmnrationcm vods fen mettl aut paulam mcanm aut aligd^moL Et hac viam amploa-
PSALMVS .llt 6
vidaUDt.70. ddm loco Idah habent di^]lid^ln'gncco< Hiero<in q>iJlola ad marcdlam/improbac
tanonwilitetoffidoin hiuiu di^onis quantum ad qoodcnnqi officiam incermediam/cx eo q> te
poirnt hxc diAio qaanckxf in hnep{almotnm. Veram ez hoc non habetur qum poflit habete offi/
Cium quod eoam fmi plalmoraro congtaercpotcffipuracleuacioncm vocix vel ptodoftonem-Hc/
btp putant diCtaonem efle offiaolanu & habent argomencfifqnta non leperirar nifi in meths.Hanc
. opuHonem efgo lequarA proprttea nuUibi mentionem amplius faciam huius diCUonis in eomen/
'tanis: i textu autem cutalwfemperhabenrabrofcnpcam.St Inuenitem ahquosrcientcsfcandeievi
hebrpo metra pfalmof, facile appaicret ventas an duffio hxc Iit pars metn an nd:qa ez mefura metri
.jUbcDneRtnr.Si vis maltasopinides videre, lege epiftola hietoad maiceilaiqax eft.64. Hfc de liclah.
( CT fEt dl Domine- Incipit hic pars cxccutuia tah otdinc.Pnmo traClarar illa pamcuia'dominc. lixfi
do Ola 5 multiplicatiiibi e^ lacui.temo illajmuln infuigentcsfibi non timcbo.qnarro iUajmulri di/
ccntcsjibi quia tu percuiriffi.pTraCtatur hic lUa pamcula dominqpto quanto cra<3atnr tccognitio
".qaa dauid tccognofut deum affiiiHc (%i in hac faa vexatione. Explicar afit primo opem triplin alia/
tam fibla deo dicensAra domine dypeuspromqdefaidcndoneoocideterab achitophelidommi
fiqmdcm nutu dilTipacum efl conhiinm achitophel vtik ad occilionem dauidis- honor mens;telh/
tuendo me in tegnum;& deuans caput’ meum/quali laccns ez cafu-Et efl oido prfpolkrus . na pnns
Kiic denario iaoenns prgfidio illotum qui adiuueranr dauidem § redintegraflo tegni. pT^mde ex/
pheat modum quo hxc tria habcoQdioens. Voce meainon alienqnon racodorom.ad dominuminS
acUiomiiiem,vocabo.non qi-ftarim non vocaneam ; Mquupetieoerabo vocansfcz intimo cordis
•iftdu tecutrens.Hxc vocatio incdligitur ad Ureram'ricntiusdaaidis ad deum indioatns in humi/
qua petfcheta/
turam felpondctivctbofiitnn temporis vtens-Hiceft modus ezpatte dauidis. pExpaite autem det
fnbditra.u idpondlt mihifopeie Sc effeCiu tnpUa memorato, non de 'tabemaoilof non de arca , led '
ife RianK fan^ans fufihoc dldccodo m quo eft fanCtitas ciosi vd de odiiradinelanCtitaas fu^Jn 3
quo rcooMofarar magna dei dignatioi vt de tanta cdfiradine dignatus Iit condefeendere ad rdpon
dendumhoi deiedo. Vbi nota dmiiie opis cdetitatnn defiraptam ellepa vocabo In fututo Sc mdit
in pc&hoc eft qrantedens exaudit & rucairritq h?ex cordeotans cdpieat damore orationis fue
UCUi-Tracrararhic illa patticulafq multiplicari loncimgiiftatores ma : explicando fuccduim
ta lermone metaphorico ad fimiliradinem hob iacentis|ddrmientis Sepoft vigilanos-Mulciplicatis
i|oippc cum abfalon conconentibiis ad angendu dauiito Sc deiidcdn illum a regno , ftatim dauid
fcutPoftea congregata aliquanta mulncudine quali eui^Ii
(ubl^quiadominusfnllmcabicmc:rpcs.n.diainiauxuiipcrfatnram fuftcnrarionem ligniHcarar.
URon timdW-Traftatur hic iQa patricidaimulti infulgentes fup mededat^ fecuntate ex diuino
concitam auzilioiqaam abfalon di exemra iOad venit contra dauide . Non timdio inqt a myria/
dhbusCmynas nnmeiii lignificaedeoem miDumimfriades plura dena milia>hoc eft a multo aerdtil
■blalon-C quotai-dena milia fiiennt non eft fcnpramiqonm tn feripeum Iit q> faCla eft plaga magna
In die lUa viginri milid ^populi|ifiad,qm arcfiquaqi politi funt fu^ mqdauidcDefcnbSrar circo/
qua9 hoftes.raoi quia totum fbe regnum erat contra dauidem .tum quia ezeratns abfalon venerat
■d hoc vtnrcundaretcinitacem in qua erat dauid; vtconfuluerat culi arachites. Non timebo inqua
Gitge dominqhoccft furgente te domine, ad auxilium meum immo ad faluandum me : (iilnum me
fiardensmensipergraciara raaffl.& ita euenir.
0DtipcrCDlTUh.TraCtaf hic illa pamculaimulri dicentes aic mef non (alus ipli in deo.TraCtarar
adr inoocedo plaga iftis obloqnnbns a deo illatam pro rone fxatis iplius damdisf&Cquod plus cft^
bcnedidionis popah.Q,uia mquit tii deos ptrcoftilti ois inimicos meos maxilla, peccaoerant ilb Io
curione qoK fit ore in quo eft maxilla cum dentibus, ideo in maxilla & dentibus puniri dcfcnbnn^
Et per has poenas intr^^ plaga exercitus abfalon.&poftillffum dauidem fnbiungi perculfioncm
abfalon & raoramtquKMmul ro fuit falutis dauidis. Pccnf fu^t maxillaift & dennumiram ratione
fbitatis abfalon cdtra pfem Sc pfera Rgni|tnm toneobftralionisexenenraootrano: vtficofum ini/
Bueoram tft fentas tum hilCi vana nano fen imprccatio/percufla confradaqi defcnbarar. ppea
libi dommofn6 hommi,attnbuttnr fidas|damdis cocta illos qui dicebat n& falas ipli in deo. Sc vitra
lidutc damdis,fap populli tuumiifrael.bcnedidtio raajaffiiit redintegraro me in rc^um . Vel depre/
earine ac optanue pro grariaramaCtionc fubinngit.quia percnflifti, ideo quaefo nbi domino attri/
bnararfalnshabita/&el^)er populum benediCrio tua concefla.magnam enim benediAionem con/
fxqtu cfi populus in pioftrtfione abfalon & Ecdintegtationc icgni.dauidisAtnqi.
L.< glc
|Sco>iS
nd
PSALMVS ’ -.1111.
flrVVLGATA EDITIO. Victori in antias pralmusdauid .1111.
V m inuoarem mudiuit me deus iultide meenn tribulatione dilatalK
mihi.
Miferere md:dC exaudi orationem mam.
Filii hominum ufquequo graui cordetut quid diliffds uanitatem S qu^
fids mendacium^
^itote qm mirifiauic dominus f(fbh fuu tdominusexaudietme qnu clamauero ad eS,
Ira feimini Si nolite pcccarerqu^ dici tis in cordibus uefbis /S( in cubilibus uedris cona
pungimini.
Sacrifia te facrifidum iufhti{ Si fperate in dnormuid dicunt quis odedit nobis bona^
Signatum ed fuper nos lumen uultus cui domine:dedidi l^ddam in corde meo.
A fru(du frumenri/uiniSiold fui:mulripliad funt.
Jn pacein idiprum/dormiam Si requieTcam.
Quoniam tu domine/fingularitcr in fpe condituidi me.
^IVXTA HEBR-iEVM. |[^jncend in modulationibus pOJtnus dauidi ^Ull*
Pp nIvM T ^ “o^^rc meo rcfponde mihi deus iudidf me{/in angudia dilatare fe^
opnen. Jl^ eidi mihirmifocre mei Siaudi orationem mam.
I Filii uiri uf<^quo honor meus ignoniinif :diligetis inanc/qufreds mendadum ? Sdah
j Erct^ofdccquoniamfepararefedt dominus ^ gratiofumfibitdominus t audietin
uoaremco ad cum.
4 Trcniitc6inonpeccate:didteincordcucdrofugcubiliuedro/S£acete,Sdah»
5 SacTilicaceracriiidaiuditi(:Siddi(4addoaununt\
6 Multi dicencesi^o multorum, qutiwlercfadec nos bonumiPropheca.'leua fuper
nos lucem fadernm tuarum domine \
7 Dedidi If titiam in corde mcoia tepore frumentu coji S{ mudu eoy multipliaa fune»
^gottatn
I n pace fimuliacebo Si dormiam ; quia tu domine ‘‘folus in fccuriatc t habitare
des me.
TItnIusefl Vincenti in modaladonibospfalmasdaiiidu In quo aduertefandpio fenipetfin
ncnlis multis habenhanc diChonemmcerpretacam vinocntuquuinuenicnrb^ vincencif
viiloniad vicSonam . amne tanien propne ctfc pamcipinm | fciUcet vincenn . Et ftnt diiirff
opiniones quid lignilicet in huuifmodi titulis. Alii putant ligniiicaie modum muiia cantus fo/
ni.f.ccrcanm cum conatu mutuo ad fupetandum.Alii putant figniiicare pi^dentcm inifaumento
inulico vd tali fpcaa cantus autfoni: vt fcilicet denotetur prglidens cui aflignabatur canneum fie
vel fic cancndum;fcu tali fono mulico fupponendumiiequentcrji. iiuifalmotum ntulis fimile in/
aaiimus.Et videtur ilfas q> fempa prodens illi cantui (ca (bno icu infitemero/ddignetur. P^Quod
autem dicitur in modnlanonibus/nonintdbgas proprie cspnmetedimonehmraicam qu^hichft
quoniam dciUacftqufiho an fit nomen muiici inlfaumcnti an Iit nomen 'fpeaalis modimufic^
CUIUS genus eft modulatio. Etquia numen pluralueft hcbraica didio,ideo ponendo genus pn>
fpeae didum eft in modulationibus. Et hoc enam fltdiClum femd pro fempet in multis ntulis ui
quibus habetur in modulanonibns.C’Oauidi cade tanoe qua ui nmlo terni plalmi. Ex nnib igi£
mbcaturautorpIalmidauid:&impliatcligniiicacnrmatcna;dicendo vmccnn &dauidL
CT Vnde atea matenam nota dS; hic abqmd datum & abquid inquitendu. Claram dl q> plalmta
ifte loquitur de dauide tempore perTecunonis a iaulenam conftat q> damd fhic antor pfalmi(& cp at
qua: hic dicuntur non exadunt ipfum fcd de ipfo venticantunSc q> loquitur dc tempore quo bonoc
aus erat in ignominia feu confiinonovt patet in fixundo vcificulo. vfquequo honor meus ignoutu
nifDopla autem tempus inueninn quo honor dauidis fuit in ignominiaifcibcet tempus poften/
Doms wablaloi]/& tempus pcdccunoms afaule.tquoagaKtorcguya (timmo honoicCqno.
A
PSALMVS
pnbhoe cantannn eUgacnilit damd deocm‘iniIia in mibbns fois fa^ns dlprofiigii5|habitatot
rpdoncait &ddcm &cSed inta has doas pailiones nfi interdh tp lUa qoa paflits dl w ablalonjfbic
mento iniqutans eiospoadalcmom &homiadi(i:iftaafitalaalefiiitiDentoiulhtif &pnidcnnf
ciDs.Et qa in principio plalmi cx^ damd meminit iuifanc (n^exdodif ab hoc p(^o tps pofcca
Cionis abfaion) A: leimqaif incdligendd pcrfccationls aianlc . p^inqmitndu aut ttftat ^ rpaliter
^um in illa pcdecntioe hic txam . C^oeran adt q> damdhoitaf viros quos aJloqmf ad iuftitia
» fpem in deoj& q> tota vt6 ezhottationia fundaf fup hoc q> ipie damd cxaadicf a deo oaia degit efi
deos q) deus habitare faoct qixp mlum fccutti in paoe, apparet (p no alloqm£ hoitcs Icd eos q/
boscum caiilaerat c6is:’aiioqn vana cfletcofolano illoqcezfnt^ bonodamdis. apparct-nin pnn
r-i L.I I_.ce. -.1 e J — J._ r. , -iqnos alloquUOt
factate dauidis
. , micz(inane(pdlciqadamdaDidis.&ppeaqofriitqmsnosfa/
aet videte bondlEt licet (mprura no metmncnt alibi talis dubitandis in viris q erant cum daoide,
ooientanefi tn eft iis qua; naiianf in fctiptuia q> habuennt multi eof tale dobid mam quii vidii^t
damd noluit vn opporamitatelibi a deo tradita ocadedi (acrirm prequente iplbm in i^lficaCdi/
cennbasiUisooccdi^dequalocDtnseftdoaunus adtqe^ttadanbi inimiditnuvcfadasdlicut
placoent in oculis tnis^ & (imiliter quS tdhrenc us q vol^t laule oendere Cnam ibidem /fciliccra.,
fcg.i4.rabmngif4c confiegic dauid umos ibos fiumonibus ilh^& no pm ilir eos vt cdToigcrct i faul^
tonabileeft vt vin bdlaootes vKkmesdauidcm nd vTum tSc bdhcio pt^lendi fbp inimicuidubita
oenntqidaadniinqpetDeniMtadregniiiatburantesoccidendfifuiM laulem omiHis totfcnipulU
damdis.P'E(l ergo m hteiani matena pfalmijexbottatio damdis ad viros liios in petlccunone {aulis
ad apedandum duunam ptomiflkmtm' vacando interim openbus lulhs.
CTSVMMARIVM eSt.
CTDsuidpfofngas a facie faoHsihottatar (bos vt (dant q* deus folos qui degit di audiet caufam ioe
fhrif CIOS dcadimplebicpiDmidionem foamiintcnm tn non dubitent | fed vacent ioftis openbus Se
^idtnc indeo tacentesequia non a tempore fed a deo ent espcdacum bonum.
ipPerfonaioquens propheta cO|rcaransc)up(honem ruoram.
T 1R V0iWeitW0K{)]«ndettlilI?i.Oiuiditnrp(almDS in partes daas.-propolirioam materi^/Arexee
X amaam|ibimifcme.Proponun£ hic tna.PtimamdeprKanDii|q) deus mdeatdanidiifDoCvt ita
dicam^vocarcrquod nihtl aimd eft diCto q mc vocante tu deos rhdcasfc eft hpc fupplicano
fiducif/vt audeat dicere deo q> quum e^ voco tn indcas.Er(iccrintroducaf petmocw fupplicanois
Ctnm pro rtuctentia dminaitum pro libertate dei fempcrpeifeueianre ad iMendd&non rndendu>
intendit tti prophaa per hoc (ignificarc cenam foa (eimntate q> vocann deus rndebir. P'SccandDin
cftqoa(i iulltlicano canff pt^n^fdiccndodensidhnf mc^ador&ietnbotor.Et (ignificatrpalitec
per hoc q> dens (bit A; eft caula luihng dauidis ad regndiqm ipfe viuit eum p (^udcm.& limul red/
mtur ro quate deos tftdebird vocann:qoia.£eft ador Ac letnbutor lulhtif cius. ip(a.n. r^o vocantif
fcmbutio dhqih rudere da eft facctetimo (atiffaooe pcccnti-Sigiuficaf quoqi dens tefts luftinf daul
disccni hoies imputidiantmqfi^ieretmaMiadoetfas (autem. I' Tertium eft collatio b^cii in czccn/
tioncfdicendo.in angulha mlatare fecilh mihLEt lioct polTit vt fonat intclligi m comemotaf ptemfi
bniianmCtDm <b de angulha pnuatpdomos Ac olBai pafccdi oues in Iatuam|»amip mbunatus mi
litfi o(ftn Acmdignitategenchfegiienei:insc.t(lqidcangnihaob(;dionisalaiileplone$ereptnse(b
fcilicet ex domo michoIjAc quando cmdns eft in modum coronf >nihi tamen videtur ad Iram poni
^tetita pro futuro propter ceinnidmcmpr(»heript A; (ignilicanq) deus dilatabit diamplirudinein
ptomilfi regni dando/quis nunc Iit in angulha conlhtutuscvtpote coardatos apctibnanonibns fatu
lis.Itaq>omniaqng proponontut fpedant ad luifanam caufg/ad ceitam det rAionemiCt cettam exe/
cunonem fbnm icgni.’
VJftlblfiTCr&^IncipirhicparsarecnnDataliordinc.Primotradararilla parnenia/in vocare meof
quantum ad iplam vocanonem . fecundo lUa/m angulhafibi filii vuLtemo ilia|rcl{>onde mihi/ibi &
cognofette. quarto illa;infhtig mcfibi ticmice.qointo illaidilatare (ixilhfibi multi diccntes.nExpIi/
carar itaip vocatio dd propofita ; ^ non vocabit vanr.fed vt audiatur oratio foajhoc eft exaudiatur.
& mifeieaf dens fni: hoc e(t rclraet ipfum a mifetia in qua eft. Vbi aducrtcqi lic lollam foam profe/
mirar caufam coram deo/vt ad mircricordunn confutat dininam.
ffUii Vtn. Ttadararhic angulha .dauidis/honefte reprehendendo viros qui erant cum eoi ad illos
enim conuemt fermonem.Vnde vocat eos honorabili nomine/lilu viti : hoc eft geniti ex vinliratn
erant enim vin fortes.Simili liqoidem moelai.ieg.i 6. dauid dixit ad abner. nunquidnam vir ra esf
pnumane autem loquens ad eosimaniliftat ocfednm eorum duplicem* Altet eft diUgcteinano
aUter inqcirete mendaaum . te q> harc duo petinierabont in eis mncc dauid ctit ignominiofe
profugus .Et diligcK quidem inane/ Ggnihcat apatte dibgcnaamafficaum tanqnam inanem t
PSAIMVS
pto qnanto alftoiini habebant fm vacnnni foe q» danid fbtnms tto BcxJftjatnm anttm
wlicaror q> diligent maneaJinefni«a,non (mpetifcd donec honor damdis tOa in contnmelu£t
quantum ad hoc non fignificatur culpa.fcd dilatio (tnans.rinqnifitio amem mendacn^ad dubitar
noncm quS habebant rtfertur.dubitabant enim & mqnitcbant an mendaanm fututum ala an no
(k dauid obtineret regnnm.Ef hfclquifitio fimiliter duratura diatur donec dauideflct in iDo opptoe
bno.r&adoeiteq>hfcveibapoflbntlegiaflettiDfcEttnncefHenrnsiiliiviri donecegofum inhac
ignominia vos diligens fine fmftu|& inquiteos an fit mendacium de regno meo fumto . Pnt qooqi
|»i reprchcnfioe. Et tunc eft fenfns per modum irenogatiuum Jilii viri ddigtrisne inane(& qufieM
mendmum qnou(^ durabitTifc mea ignominia! Vdfilii viri vf^uo honor meus^ocelt r^i fo
tundent ad iMommiam coram vobis/dum diligeris inane St qufiw mendaciam : ex hocipi^.i^
p^euerabant quftendo an eflet medacium/at affeCtum habebant fpe vacuum, honorem damdis in
Ignominiam vertebant-Et per hfcpatttangulha damdis non folumranone peiftcnnomsa Cmle,
I«1 ratione eios quod patiebatur ex hniufmodi dubitatione St afleCtn fuoram.
<Et COSnofnfC.Traaatur hic illa parncnla/irfponde mihupto quito admonenf di«i viri vt cogno
fcant ^iiminos audiet clamorem fuum. Affert autem ad hoc rationem ex ^terita eloftione dunna
qua elegit ipfum in regem perfamuelemivtadininaeleaioneqna muenerarhomii^ fm corfufi,
eognol^t q» dem audiet K refpondebit damdi vocann eumirecutienti ad eomDicfdo enim fle co/
gnofcitcihorranir vt affatibus fuis addant cogninonem.qifi dens perfamnekmfcparaiefecttgta/
rtofum fibi . felplbm fiquidem vocat gtatioftim :'qaippe qui mifencordia pluries vfns fiaerm ver/
fus faolem.Sibi autem C«o>licitinxta verbum dd ad lamuelem.ptouidi mihi regem in ffliis ifai.MC
gff.i6A verbum famueiis ad faolem de damde-r-teg-ij^uffiuit dominus virum fibi fm cor fu&Er a
hac dioina repatarione feu eleftione intelligirc dominum tefponfumm mihtandire fiquidem dei|ca
effcdfu refponfionis intdligitnr. CJAdnerte pradens le«ot femd pro fianpa : q» di«io hebraica in/
tetpretara grariofusflignificar proprie beneficii gtaturteA fbrmacut a grana vr eft virtus animi ima
bm^a gratuite fumus : ita q» non ex mento illius cui bene^amusfnon ex noftto debito/nori
femnneranonrs)non ex aliqua compafDonc.fcd a noftra voluntate gratmta benefacimus alrisi^
diiftio infinities in bbro hoc innenitur interpretata commuter mifencotdia;a quibufda benignit^
nobis vifa attentis pr*di(ftis conditionibns)inteiptetanda gratia. St fic inuenres mfetins.
confeqoenter opoitmt formare adicAiuiingnifidui aCtioncmlf^cct grariofns: no pro grato paftiuc
Vt ^ in vfii; feii ferolnfutpato vocabulo pro conferfte gfam.Et hate pro vtra^ difliSe^cilicetgfa (k
granoro)tecole in toto textu pfalterii. __
Iremtfe t non pcccatc Tra«a£ hm illa patticulailuftitif mep non explicando propnam inftitia,
fed monendo viros fuos ad feiftandam inftinam. turpem, eet docete luftinam nrfi doCtor effer inftui
^•Monet autem eos ad vtranip tuftinf partem.Pnmo ad declinandam a raalo.Proptet quod confe/
quendum dat ma prpcfpta.Primnm eft tremiteihoc eft tant^anote nraeans fauionem dei vt eriS
ttematis.Et hocdixitlquta ifti videbanturdubitatedepromilTionedei , non exhibentes dlmnppro/
miflioni debitam leuetentiam. Secundfi eft medi fano dioinoram in corde fnpercabiliihoc eft vt in
feipfbs leucrtanmr in quiere mennsiae fecum crarienr diuinam veraatate. Ternum eft tacere: vr no
Siflcnficate. Monet iflfbs facere bonum intus per c6fidentiam|dicendof
fidite m dominoffiduciam veftram ad defi habntis no ad hoiem. Erhac monitione plurimum indi
gebant qui lam fete ddpeiauetatExtta veto dicedo.facrificate facnficia iuftirif Et intedit ad lltetam
q> fi pro ga non poffunt facnficaie deo facrificia agnoram/ vituloram St huiufmodi , offetant deo fa/
(^cia opemm mlbrif : vt fic fit deus iuftincveftt? ficut eft deus inftirtf mef.Et dixit hate de iuftina
Ipe^literivt cognofeerent opus iuftitif ftiiffe no occidiBe fanlera ; iuxta illud verbum damdis.iai^.
j6.quis enim extendet manum fuam in chnftum dominiiSc innocens enri
IHbulti PicoitC8.Ttaftacurhicilla patocnla/dilataiefecifti mihi/tali ordme. pnmo tecicatur in/
quiienres quis facia hanc dilatatione fecudo ponif leTponfio q> deus fadft illtiftran^.temo appo
ninir modus quo facier.rinducunf itaqi muln dicentes- Pet quod infinuaf q> non oes viri qm eilt
cum ^Didelfnftnabltdi(ftisphantaliis/fed aligcoq-quostn in c6i propheta St allocutus df& te/
citatidicendo multi dicentesCfnpple funt feu fueiut)qnis videte faciet nos bonfifModns eft Ipquedi
expcdanrifi & dubitlnfi-ex quo.n.Cvt didtfi cft)videtat danide no vfum data occafione pualcdi|dice
bat.qs faciet videre nos bonu cxpeiftatft in fublimatione damdis In regefquafi dicitinallns amplium
Jtaiaftipcrnori-Nota hic duas fimilirndines.AlreraeftqaaaUlmilarnr diuina bencnolenriaerga
dauidem & fuos luci diutni vultus: ficut cconnetfo volfiras puniendi affimilaf irc feu indignationi
dlnini vnltns.Et I promptu t6 eft fimilitudlnisu]ifi lucida fecics(benenola gratiof^ eft : ficut iratus
feu indignatus voltus vmdicatums dft. Altera Gmilicudo c dioinf faciei lucetisiad u>lc corpoteft fiib
i
PSALMVS .V.
bfliurph^o inffli(>riaiftmtan£cpriniaqoid{RtiiHitndod»tffgnifkaniiTdicnKloInctn] fiKiritne
dfk.rccfida adt dicaidoilcna fup nos^ nmilitudinefiquidalucisfolaris qad Icaaf ad haniTph^ fup
nos oriaiK folqpttit ® deus kua fcp fc & fuos loce vultus (b j.p^ qbos mrcmir tona flmJitudo fub/
lrttdleaa.£<j>dauiddacnbitle&fuosdretnncvdDtinno<Stiacvdute*pe(ftaitcIeuarionclDcisrolaris
liip hemilpIifnS. I ima hanc.n.parabola dcfciibit diuina boicnolentia erga cos efle tunc vcloc lucc ad/
hUc aiOciuc m alio hcmilph^riodioceftnon manifidia eis.|>^pa modd fnpplicantisd^rat q> qaff’
dens leuabit Iilce vultus fiiifup nos(;hoccft apparete per bnlicentia faciet beneuolentia fuam Ibp nos)
tlicihtim ciit dfcCtus.Dedilh Iptioa in corde meothoc eil Itabor ego a coide/qm mo tiillor propter
vdhadiSidentil&cdfeqtienter ijqoi mecdetdcl(rabim{.&carncparaboIa;qa et nacoralicct liamur
apparente laa Tolis Tup nos.Mero^ hiceius qd in titulo ccrtiipralmiduiniDs|q>faaes apud hebr^s
no habet numetfi lingolaredcd ide apndeos fi^ificaf pet facies in numero plnrall q^ apud nos^
bciem Icu ynltfiinnnmcro fingolan.p^eTponditiro^daiiidqoaafcibns^jsfacictnos videte bonoT^
deus Icnans lucem vultus lui (bpnosidabitiptuiam in cotdemeo.vt per hoc inrdligasfde bono hoc
f
liis litcra: q> cxpeftandn dt tempus quo
oviflum -- -
cotumfc
ft (imilicer vaficulus fequens totii mbuens foli dcofobibnr huic
cenditdiihngucieintCTrc' '
tmaic
tqpctitum^in promptu eflet Ida
fup nos queadmodim frumentum St
X — r — — -w— — - aw^ aiwj ^uv4awiH\MJUUl*iuuiujvuuj t%
m uuilimlicanf fuo tepoiBdnm ctEfcuntfnimenca& vites& vuae repoabusfuis. 3edpronom£ .
feu rofl(^ood ct induflna appolitfi vidcf c tegionc contra pnomen nos<quu duit lena fup nos )
litet vafir-'—'’- ^ ...l» . y , . ..
difhnguci
- mtiflU a t j , ^ — n ujHBbav«av«iiab ai avBaaaaB|aaaaaiaa aaaaaa
bonum ndatpeledafolodco o^cOaf. Et intendit per multiplicatione frumenti & muih opulentiam
Apparet liquid^q* i^heraiti/
diinnguert inter Ic 6c fiios cx vnaparre & alios cz alia pattc;5c diccit (p abi mulriplicanc frumen >
'nralln a tfeoreildiCSt in idem ieclit^)aliof[ftumerom Ac mulld multiplicanf a tepore, fuum auft'
nndatpelolafolo deo eiqicAaf. Et intendit per multiplicatione frumenti Ac muih opulentiam*
latendeuod oradonti mef/tex metu dC deus meus.
Q uoniam ad te orabo dominetmane exaudies uocem meam.
Ma -
m
fane aftabo tibi 6i uidebotijuoniam non deus uolcns iniquitatS cu es.
Nec lubiubitiiut» te malignustnecp pmanebut iniufli afi oculos tuos.
OdifH omnes qui operantur ini<^cacemq>erdes omnes qui loquuntur mendadu.
Viru bn^inu acdolofum abominabii’ dnstego aut in multitudine mifcricordi{ tux.
Introibo in domum tuamtadorabo ad templum (antfhnb r\nm in timore tuo.
Domine deduc me in iulHtia tuat,ppter inimicos meos dirige fcofpofhi tuo uii
Quoniam non ellin ore eorum ueritastcor eorum uanum ^
Sepulchtum patens ril guttur eotum/linguis fuis dolofe agebantriudica iDos deus.
Decidic a cogitationibus fuistf m multitudinem impietatum eorum expdle cos , quo^
niam irriuuetunt ce domme.
& Ipentur omnes qui rperanc in tetin (ternum exgltabunt K habitabis in eis.
-
Iblo deo opeftandp fnnt. & incendit ppheta M hoc ad Juea rndete murmui
ipjt non dtvlusbmcfiqotepons quo datus cK fani in manos dusxliieninr.n.tuncecce diesdequa Io
ctOmdldiuadtqccceegotndi.nbi tmmicfi tuum vt factas ei ncutplacuctic in oculis tms,adhocn.
dircAe rndet q> alio%i vtilitas ex beneficio t^ris proBenitifioe infir fine iniofteCAe ptbp tetea dixic eotfi
Kni luDm;)ineinii ancf bonam a deo foto robian^turpendeieidicenda
3n DdCCDixerac qi dii a tempoie mnltiplicanc luataic nanc,ego autem non a tempote (ed quia tu ta/
Ius facies me habitarem lixDritace,idcoiaccbo(imiilAcdonniaminpace.&toCDm hoc fuit adimple/
cqmadiiixiaalncegnadaatdi&fDcfcnbitiiraiitanhicomnlmocL qtncsperiaccRfimal&dbimi/ '
se in pacema Acfaeaelinc donntcionqinqnienidinis dhAcdormircabf^ cnbitufroliarndtniseihvtracp
Miem habciefinepaoefnnicnnseft.ApKatiKm omnimode quictiteddlf caofa (rara habiunoi^
snitm omnia fatma dfauntuadaoidetvtcfifidantinpfDinifEoDediuini adunorij;Gcnt&tp(eabl9
b^canonelittiirapacdicie.
SClftdiriiattTeinishefaisgu habet fauifaaiidatiiiicalhitlcdadiiinehieltptsmcfitio in proptttcon
ffanCboaeni* Amco.
^VVLGATA EDITIO. fJ^Vidoti fup h^reditaribus p falmii» dagi/l, y.
“ Erba mea auribus perapedominerincclligedamorem meum.
! 1
V
■■4
i
i.
r
.■i
PSiALMVS
.v:
fWC|
Et gloriabuntur in te omnes qui diligunt nomen tuumtquoniam tu benedices iuflo.
Domine ut fcuto bon^ uoluncaris cux coronafH nos.
,([;;IVXTA HEBR^VM. d^Vincctiadnedulothpfalmusdauidi, V».
I p , 'pv I<fta mea auTculta domine '*:intellige locutionem meam.
X -L^Aufcultauocemtclamorismei/rexmeus&deusmeusrquonianiad
te orabo.
s Domine*mane audies uocem meamnnane pra^arabor dbi & fpeculabor.
(4co
4 Q^uoniam non deus uolens iniquitatem tut non habitabit te malus.
5 Non Habuot iniipientes coram oculis tuis:odilh omnes operanta iniquitatis,
s Perdes loquentes mendaciiniitum fanguinum 8C doli abominabitur dominus
7 Et ego in multitudine grad( tuae introibo domum tuamdneutuabor ad templum lan.
dh tatis tuae in timore tuo.
Domine*deducmeiniu(litiatuatpropterinfpedtoresmeosrectamfac (adebusmeii
mammam.
4 ... _ «im
f Quoniam non in ore eorum redlitudo/intimum eorum prauirata depulcfarumapm
tum guttur eorum/Knguamfuamlenificabunc.
fa< IO Defolare faceosdeust .deddentaconfiliisfuisinmulriitudmefallaciarumfuatumten
pelle eos/quoniam rebellauerunt in te.
1 1 Et laetabuntur omnes fperantes in te/feculo cantabunttAT operire fades fuper eos / fiC ..
: exulcabuntintediligentes nomen tuum.
tz Qgiam benedices iulfaimdomine^mt fcuto uolimute coronabis eum.
TltolosciiVinocntiqiiodoponmirvtriipraintiniloqaatti. AdnechilotiiDietiolicbtakadl *
malcashabctfignificanoncs vc incennmfitanappoficafitinnmloadfignjfimndmn inftramS/
tum feu aliquid muiicnmjan ad tangendum matenam pGdmuiam fignifkacinttmmcnmi maficomi
lignificac oognegattones vcl tif redtcaccs vd caiallcsaiec ex anceocdennbas & conlcqnenttbns pairictt
lis tunlifinlinuamr optio fignmcanon ismruna tamen pamcula denotat cf nomen mofici inifanmcnff
. Q aut moikfmodutaaonis nomen cft.l%dmn5 daDidiivtlbpta. '
CrCu'camaceriampralmidaieapparet<pdaaidellautorpralmi/A;caqDgdicnnEin'hocplidmo de •
pertona loquoecongtufitipii dauidt& ea qngdicunturde munias ipiios perfonsr loqucncis diemv^
rotdeiud^sivtreftatapoftolas ad ro.vmducensnonii vcdiculu huius pfalmiJqiDlchniin pates gd^
tur eorumilinaois fois dolote agcbanc.& dicens hoc dici deiudps qui (iib lege crantQmbus ii amun
ganf tres conationes dauidis loqucm^fcilicaip erat aflEcdos ad RCtirudineiex vaficalo.8imo q» erae
ioAusfcx vediculo vldozSc qi paciroaC mimianasiGdiorasia multis vo(ia]lis:& (p cultutus aac deum
in timoreiadorando in reinpio &ca veiliculo.7.^ nitTos G cofiderenf pentiones dutiiem C q> falioec
petit (pini^idecidataconffliisai caliigenfrfieq» fperantes in deo tftmtarobbenediChoncm iullO
& nufiis Ii conlidoenipt euemsCnam defcnbif fiitnrom m vuii (angomam & doli abominabif domlf t
no^&ipreloqacns inttoibit j n domG da^dle ex his oibus colici ante mains oculos , apparet <p •
p&linus ille ad Utetam loquit ordedanide lulb fublimando in regnum a deoIddeCturo faulcm pptet
iniquitatesetas.liaqMnateriaplaImln6camcftdauidditigtndasadeoSc(aaIdaicicndas aregno^
rectitudo feu iulhtiadaaidisiViniqaitas(iiulis&fuomm,obqaasdaisraulcmdeieat& damdCTdl
ledqdefendit ac bencduit.pp cerea enim totus plaimns occupatur circa mihnam & iniuiheiam.
itaqimatenapfSImiadliteratnddeCtioraulisar^nopptermiqaitatcsdDS.Ac dcfimGolduedio atqp^
beudiOiodanidis mlb ad rq^m ob diumi cultus gloriam.
ctsvmmarivm est.
CTProphetapofiqdcnmrnmila adiit. defcnbit laprum ez orationis merito non folum exaudiqi/^
dum led vifnrnm exitum rciiltilioet q> quia deo difpucent miqoa , ddiciet (aulcm & fiiblimabit mifc/'
ncorditer ipfum ad augmetum cultus duiinlOiationem autem Tuam fubiungiRpetms laiipGns dire
I aotemin deo conlbianoncai.
obini
i
PSALMVS
.V.
4»
ob (id drfmRon? ac bfidUHone. In qno pgrdb oanoe poM 9 ptias dcTctiplic cflbofi ofoiiis § ofo/
ncm.‘ca fone roiic qaia defcnbic vt poifcmi|& magb a cko § a ofoms mento.
Cr Pd&na loquois propheta dl.
ntea-Dimmf pfalmns in partes doast^iponciaammatttix.&cxtctirinamiibi qifiadte.
I J hacc ttiaClcihccc diAajlocaaonc Sc voce cUmons^ pponit,aDacfi ad vim humani mo
ns pent vt fua audiwC vctbaific vt icdligaf quod dicit|& vt paneter aurcu(tc£ ardens ddideiid faumt
apuean^ per damore <f loquif a atdmti dc(idetio.|n^ meus-No fuificitjiponeR hax dno : fed
multiplicat adietHuajpctedo a tege fuo & deo luo|dicens ta mens fic deos mens, duplici rSne Altera
cft ad Iniina^fi ms fuft. Adi diccretad ce fpeCtar ex ofhcioiga es & deus mensfad quem debeo tecut/
tttc,& rex mens|cuius eft aufenitare (ubdiefi (ud< Altera dbqnia ddiderat Sc incendit loqui fpedantia
lum ad deom j qualia' (unt ea q (Lmc diuini cnlcos.cii ad re^qualia fune ea q fune regni ppni & deie
Aionis faulis.Ec |)pcerea notat ipm de£i & regem J^ens meusift enim deus naturaimeus ante p gia/
iiacnlcns.Et comemotaf magnombenefidum per hoc q> deus dignafefle&vocan deos mens. Vn/
de Sc plnnes in facta fcriptiira deus {rniirtineto vefler deus.Ec Itmilircr dens eft rex|ex ppna autoiica/
K teges vniuetfnm.Ec magnd bniiciti commemotarar dicendo meusipprer Qiecidc r^men quo re
gebac populum iliaciOdignatur quo^pet h^eptonomma afGedns i^usdauidiserga deum t non
rerexdolionem alioram.mprp magnitudine amotis habentis denm charam vtproptinm .Et limi
{irer afCcduspropnus ad deum vt regem fnomipio quanto reenttebat ad enm tan§ ad propnum tc
gempro mdiao & iulhna contra regem faulem.
iTl&oniiad teotabo. Indpichicparscxecotioa/tali ordincPtimo naCtanf illepaiticnl^dida
mea aufcolca &c.fecundo illa deus mcus/ibi qifi n5 dras-tettio illa aofculta vocem lumoris md roi
ineosfibi diie deduc me . ^Tradaf icaiy pruno recuefus ad ded ppoliras in piimo veificulo pfalmi|
dedarado dftcaaam ofoms a tnbos.Quonia inquit ad ce dneinon ad homtncminon ad fimulacTA
orabo, ideo mane audies voce mea.Ecce pnmfi manchoc eft hora oSgruajno ad vefpetam.Ec hoc a
patre da.^Secundft eft ex parte opis meLManc|hoceftcito|tepore cbgrao.pparabm adtqdifpoiuq
Marabo meiprum ad te. Vera fiquidem oratio qop ex corde poBdic,p^cir ordmatione Sc pparatio/
nefiiiiplias ad defidkae liquide orat,qui ex vnaparteoiat te ex altera patte opere cdtradicit.^eirifi
cftA ftieculabor.DiCtio enim hebraica lignificac pprie videre expeCtancisipura qiifi homo expeOHc
aliqDcvcnciinnn'& actendir oculis ad viiKndfiqn vcnit.Etppcerea figmficacii cft per veibom fpecn’
labonquod lignificac vidoe canq e fpccnlaEt ddimbienr per hoc efficacia ofonls m pce inrdleCtioa
ad vi^iddllicnt p pparatione defciibif efficada ofoms in parte afEediua.
^piiiwt. ani tinnetntonlerm. Tradatur hic lUa particula aensmeus.Tfadator anrem deferibendo
dcnrn re^iedu impiomm/& rc^icdo ipfinstimcncis eum . Vbi adneite q> rerpedn impioram defoi
binir niphcitct. Pruno pro radice &ratioiieomnmmnaraTa volnncatis oiuuue rdpeCtn Impiee
'tatis ficu iniqmtatis.deu]de cefpcdn iniauomm.& demu in fpecie idpedu faubs . ^ Adnetie autem
pcifpicacKerq» valde fubtibter ppheta wcnbit dinina voluntatem tapedu migtacisiqa n5 per po
ffpnn adfi nniAii («Ipcrnegacioncm adus volcdidcfctibit ipraouioenim aiqdeus noTcns miqui/
tatetn,fcdn5 volens imqoitatetu.na fi dens noflctinigcatclien^occft Ii velletnulla iniqtacc fien)
ndla iniqtas Boetequomam volunran dus nullus rdiltcre pat,toi oia qufcnmp vobiit feoc Sc facin
Sed deus no vult imgnte.cn quo no vdie ftac q* vdic permittere iniqtates. Vn ex hoc textu theologi
fundamm habent dodtinf in fois hbns rcaditpde vdle diurno drea pcccan.
flrVndeexhacpphcticaliterahabemBspnmamq>dcusnonvalciniqmracem.SeciIdum q> inter
deos quos gentiles adorabant Sc deS meum hzc eft diffiicriaiqifi illi du repiitanf volentes iniquira
testvtpote quibus placebant impudica Scedeus alie mens non dens volens iniqninre.Teniu q> hoc
Cfohcet nd vdle iniqtutate>:daenitvolunncidioin^ ex dinina nararaffigniHcaca per nomen deus.
&propterca non cft didam/qooniam non volens iniqmnrcmtndixl eft didumiqnoniam no deus
volens miqaincem tavr ex da nomine naraialicatcm non volendi iniquitatem mtelligeies.Pro ra/
fficeica^ omnium dicendo ^didraiiqiit non deus volens iniqmcarem tu.& ppterca pponirarcon/
inndio qi&Concinoarar autem fmcentiahaacpifccdcntivemcoloiqma introdadcurpermodani
Id fpeculateAdi dixiftd Sc (peculabor hoafinhoer quoniam non deos volens iniquicacem ni:& cd/
fcqnenter iubiungirailnon habitabit &&i.ideo non habitabit &c
Wid babitabit tc inaIn8.Ex hoc q> deos non eft volens iniquicacem jirimnm dedudrar negatio Iu
bicacionismaU apud deum. Et quadrat vohmcan non voloKi iniquitatem (p non patiatur fecum
babitanonem pcrlbnp malpiquoniam malicia lam exdufa per voluntatcminon cft per voluntatem
pnedidamexdufkcohabitano hominis miqnicftac enim q> homo non vdit iniqnitateroiSc tamen
compatiatur fixum habitare hominem iniqoum.Non Bc inquit prophaa tn faciesiqnoniam ex eo
<p non vis iniqiuraceminoq pctmictcs habitate tecum hominem mabgnum . Hic (ditiis obfcure in
hebipo (tnbitar: quoniam nulla m^iw^txpoBriopionomiiu tenon enim dicitnriuxta re aut
1
PS&LMVS .V.
muimfeJ didrar n6 habitabit oc maIiTS.Er apparer metaphoricD fiimoDc did ad deoni ^ nialtu n5
hab Itabit te tang habitacuUiihoc dl (p tu n5 eris habitacuid pofonf malcqaod cft dicotf tn non fa
cies tecom habitare perfonam malam.|^ Altera negatio fubiungitnr.
ftdbut O e ifipima oppoiita fapidie ^ eil primd dond fpffilanai loqniE. Et vbi pti/
mo exdoli (iint inig ab habitaculo ddmo adudunt a cofptdu oculoqt einsrita ip ndfolu no adiniC
tunf ad doma fed nec adniimin{ ad cdlpcd um-intelligeeo modo qno grati flant in CDfpedu domtf
noKl>einde fubiiingnnf a(finnariones.Pnma ouo ad mrenorem adum.
0difli ofe Opanted inigtatts. Sic habef in Mrp:habef.n.paiticipid iddfi genitiuo.q^ tralla^
Oo latina fufierre pdtiqa trafit in vim nois.Et hoc inhniries in hoc plidttrio ioeniF. Sed fenius in id£
icdit adt colfaneitf cd cafu verbi.|^ Aln(Timus.nodio het pdores.NccibUI odifh (ed pdes | adu axt/
non ponics/ocddes.loquctcs mMadi|medaccs.Et inteiligif de medacio pniaofo.Ex gbas colbgert
fmle potes duas negarides & duas affirmatoes dei tefpedu fpioqifontcs a hoc ip dc'ro vult ipietate
^ifU fangUDifl. Oefcnbif dirpolirio diuinp voldtaris in fpali rapedn faulis. Vif inqt fan^inuin|
pp dade innocRum facerdotd cum tata f^itia et in mulira & paniak)s.ijcg.n.& doh|tnm pp toc
dolos qbos vfas eft in danidcffit qa pmilit ei filia in fcandal&i.teg.i8.& quia periit pr^otia phUillir
no^& qtiia occnlte mandauit vt occiderent dauide&c.Tum ui deumipio qaaro in pculTioiie amd
ledi fraadem comilit , parcendo optimis gicgibns oenam St armenrotum & vniacrfis qnarpalchra
crantlfab pr^tezm vt imolatcntut domino.i.ieg.if . Abominabil dns|tan§ abominabile deiideta re
gnoivtibidediritfamDd.abiccittedominnsnclts rex.
it rw in multdudine. Dedarara dtfpofitionc volutaris dinin^ eiga mierateiimpios & fanle.fub/
idgitdirpdnedaldethuin^ volutatis e^feipmdamdeA cgofabicdo raolc,in multitudine gratis
nip.Dio£ddeiathicoorcqofterad5cedmaAcgo in iufliria mea feu in voldratetna lulladcd neutrfl
Ibbianiittieoognorcens fututum fuii bonil a ^tia diurna: neca fimplici grana feda mulntudine
grana^ Introibo domum tuam,incutuabor ad templum fanditatis tuf.Vtruntp horum intcliigitai
quantum ad afledii St dirpofitionem danidis.Habwatenim voluntatem {difirandi domfi domini)
Alie ingiedi illam/& cumas adorate in templo.Nec fuit mendax quia hoc no adimplcmtiquoniani
«6 fltrir per eum/ed deus laudauir ppofimm duslnoluir afir q> per rdpm fcd per filium extqueremrt
vrpatet.i.teg.7.Vndevabah^adponadaaidisuifcipordara/venficanfqnati!ad votfiiqa vorii
habebat introeundi 6c adorandi-Rdan autem ad datiidc in fucc^ioiK etus venficanl etiam quan/
ism ad dled&qih ipfe in fueccfllone filio^ fuoqi inttoiuit in domum Ac adoranlt in templo. ^ Vbi
nota duo.Altenmi mqidauidprpdicitfcfublimanddin regem ad augmentu A ornamentum diui/
IU cultnstdnmddcribitreingr^mmdomfiddA adoraturam in tcmplo:hoc enim nihil aliud dl
^ dicere q> ego edificabo templu abiedo faule. Alterii cftcocra id qd dixerat vi;: fangumO &c.contni
ponitA egoccorra id qd dixerat odilh;perdes:abominabif,c6na|mnirin mulntudine gratiae raci<^
na id quod dixerat non habitabit te m^usfoocraponit introibo domfi rua ;c6tra id quod dixerat n5
ftab0t coia oculis tnisicdtiaponir mcuraabor ad templii randitaris tuae:A demum cona id quod dl
Ktatdc impietate contraponit ui 'timore tuo.iraq> non fiftpnon extenori tanrii inconianonc aut
ccrimonia/red in intcnio rimoretiio introibo A incuraabor. Haec quo ad deum.
Sfomitie Wduc itr. Indpit hic traAan illa parti culaiaufcnlra vocem damoris md rex meus.De^
icribir 0qdan danid fepfum poficum in peneulo infidiannd fibi hofhum (affiednm ad gtadiauhini
in via dd:A pprerea petere diredione A dedudionem in mftina.p^n)i dili^ter nota q> duas peti
tiones pponit. Altera dl domine deduc me)dlo mihi dux ad regnum promiHum.in luihna tuaiqua
odilh m^rios iniqmtatis A abominaris viram fanguinom A doli,proprer infpodorcs meos | fau^
lem A mos qui infiehanrar mihi.Perir ctgo per hoc inlhtiam cotra ili os dedudiuam fui ad regnumx
auod fuit adimpletum adlireram inmonregdboe.Adnrtreq>inndiaroresabaduinrpiaAlieomo
#0 quo obGouatores infpiccre conantur fignificatlA hic A fiepe in requentibus pfalmis. f Sccuodct
perit redam fac faciebas mds viam tuam. No eget via dd vt dirigatur aut reda fiatTqnoniam onv
nis via dd dl in fc reda ) fcd egemus nos vt reda via dd fiat ante oculos noflros . & hoc ad differ
rninam pofkrgannnm redam viam dei propter dns ignotanriam aut pafliones animi . AffectaiB
iauf funm ad ambulandum perviam deii manifeflac perhanc penrionem dauidi A pent a deo
adimpleri: vt inter rot pericula reda giadiacut viaihabrat Cempa ante oculos foos viam da pto
via tedi (ui irinens.
Chfomi no in oie. PiorcquiE danid primam pctirionemlaffdendo tonem iuRiris petite a ntgc fno
c5tra infidiatorts foos ex multis eorum eri mimbus.Et inchoat a peccato oris.Quonia ndin ore co>
i0(infidian0.ilrcdiradoxiicebat.n.ea q no icdafiic cotra daoide.Erfubi0gicpdnicordis.Inrimfft»
ptamtatts. Patet vaStf ho; i hilloria hbn regd.Tcirid crime.Sepolehrfl aptri giittiir eoqc.A p afl^
milanone gutturis adfepulchram pates fieuapt0/licctpofritIreUigifdoreginii«excoideroi;,apti^
cfiltdligilparao.voEaotasaddcgiutieiidfidiauluta ypreparanoeoram ad necem eius cyfioifc
i
PSALMVS
.VI.
I^»pafarin fepolchn patctis ad fqwioidani.vbi nihil dceft nilt piouoctt houm in kpnmiramnioa
rnimopoiTtt laborare ad fbdiendd (cpuldirG/aur ad apoledd illiid.Et vt vno vobo dicatni|Ggniiia
tor pa hanc fimilitadinan (p Ibla cxccndo ocafionis mep dedL
CTQoainim crimen. Lingnaffl Iba Icnilicabont.Crimcn fiAi famonis fi^iftca{,blande (blicet Io/
qocau & ad mald tedenouid patent ui hbiD ic^qn blande lo^banC daaidi fnp filia (aulis & pponu
phililhnotum.ecccplacestegi ftcjj^.i&Etadnertein hisqoacniordc(cnpfi£piophetam infidia/
cores fnos in coideiin gottmcfin luignaf m ore.
^□ffolWC fac CiXPgiS. Allegatis crimtnibns petit aehtsinfhtiptics'.Primnscft defolate ^cos
deB&Pacnapeof pi^Cimtis vit^adunpleta pattun per philiftpis qufi latuftcciSt bt^&Sc filios diuf
pamm Ihcomiue per alios qaidefoianenuitdomnm laniis.
aOecident 8 COnfflita (iu^ &cnndas aOns iofiiriae cil efficere ne noocac.hoc enim fignificat (p de/
a ^ 2 ^ Jl. i ^ ^ > J — .1 — ManlMB** JaMA
4Eq>^eo8,(iuom^cMIauaiitinte.teitmsaauseftc»aifio . ^ ^
iotcaiqmccbellaaerfitmtedstpcnfapaUioeo^ta regnoqifi icbeilaaerantc6tiadeiim.Q.aodniit.i.
cegjf.qnnm n5 acqaienenint pcaqito dioino arca anathema amakdutaf. Vnde dint tnne ramad
a» ranlem.qaali peccaram ariotadi eft icpagnaie,Se quali fcelas idolatrip nolle acqnidccre'. & tone
lamacl prpquit expdlendns eflet a legno.dc exprdIe.i.paraluo.dicitDr <f ptoptet hoc incttfcat eft
^ ^ taexpdlendnscfletaie^o.ac cxpre(Ie.i.paraluo.dicitDr 9 ptoptet hoc tntnftateS
dommas|& tranitulit regnnm dns ad <umd filmm ifiu.
tEt Iftab&urdisIbcriteB tn tc Profcqolf damd Immda pctmonetqna petiit diri^ratfi (e viam
<ki.Pco(i»]aif afit tccddido frndus qm feqnenf a hmdi ditedione . Vfi primo ponit mdnsA vltv
ino dircOione iplam tefpean rm p ci fin^nmiibi qa tn bcnedioes.{rPnmns cigo fnidas .fflt f \f/
CabnnE om Iperatcs m te. Vbi fdto <p didio hebraica ab iteipretibns ciplicata pc^pemidicinir figni
ficaie pios q fpcqifi lignificat comittctes fe (bb ptedione ahcuiastqood eft pios q {peaa£t de ilos
<hatur(plptabonC:vtpoteafIcciirieftcClfipteaionis.L^bunf antem intqdeo.
(Svculo oantabOti? operire fadc9 ftip C09. Seefida
nre facies (bp eos.Dttcte Cqinde hic dininos adns n^odet (bbmillioni antediftp cSmittennnm ft
fiib ptedione dosEt uitcndie <p iUi deo ptegente nd (old Iptabnnf.fed Undando cantabnntiairccBri
incciuam.p' Ordina lueram SeSe opite fiioes fup eos,fecnlo cantabont-Texras hebr^s habet lecnlo
aU""» cafostled Urma oSftnidio vm pro abUriao£t hoc liemd pro Icmpcr uitdlige milUcs m (eque
qbos| vbi inuenics tepus lignifican fe^o vd (temo vd fempitemo.
exultabot in te PdMeteS nomf Tetrius fniCtus eft diligcndinn (p dminum nome (imai/
fioetui]glorificcC&oq[niuntmdiotesq(perantes.Etfta^luseftq>cxaltabdtinee:quodpIaseft ^l(/
carijlaodane & camaie.Et intdligc hosfiDftas ad Uteram dia de viris probis aqpeOantibas ngnun»
damdisadeo.Vnde&;omiunmtano(btxlttnr. '
101^ tD benedices ioft6Doniineivtlh]tovol6tatecou»tabtoc& Et intendu ad litcram doo
bcndidacon&f^adamdijordine tetrogtado (cnpca-i^runom eft ddenlionisfligntficatfi dtcfdo.ve
fcnro volutate coronabis eum. Sumitur enim hic coronate pro circundatetvt lim ilitudo (cun teftae
t.Et intendit (p dens foU voluntate fiia arcondabit datrioiem tanq circundaret eum fento defdiii’
nir.
*»«»* « y «w— V mmmmm •• —
BO.StgnificarBTenim fciinim longam quod citauidat fiie totum hominem .Er minus duitq ligni
ficauit :qa plus dens euefidat voldtateqciicandare poflit Gratum. I^Scciidd eft collatio tegnifligni
ficata dicem tn domine beneduxswftnm.Bcnediceie quippe dei eft benefacoeSe benefiaum dini/
nnm expcAatnm vt conferatur infto damdiftegnum dat.u ptoptetea po(bn vtrnnqi 1 Se defoifionS
ab inimids|& bcnoliCtionem benefiuicndo dimidi infloiqnod e regione ponitur contra deCtionem
fiulis iniqutAmen.
eCVVLGATA EDITIO. |[^Vi<Jlori ia caricis (iipoiflaaaipralnius dauid.VT.
Oniineneinfuroretuoarguasmetnctpin ira tua corripias me.
Mifercremei domine quoniam infumusfumtranamedotninequonii
conturbata (untolTa mea. ^ ,
Et anima mea turbata eft ualdetfed tu domine ufquequof
' Ginuertere domine flC eripe animam meamtfaluum me fac propter nd •
fcricordiamtuam.
Qttoni^ no cll in morte qui memor lic ttdan inferno autem qt cdficcbitur tibif
■ - fcuet.rnpp(ali ' ^ ■
5
4
5
6
7
8
9
10
P5ALMVS
Laborauiinganitumeoilauabopcrfingulas noaesIecSuin m«om,IacliiymIsnia«
• Rratum meum rigabo.
T urbatus cft a furore oculus meusrinueteraui inter omnes ininucos meos. !
Pifcedite a me omnes qui operamini im'quitatem:quoniam exaudiuic dominus no^
cem fictus mei.
Exaudiuit dominus deprecationem mcauiominus orationem meam fufe^it.
ErubefcantSC conturbentur ucfaementer omnes inimidmateonuettantur ^erubc^
fcant uaidcuclodter.
jCfVXTA HEBJLSVM,
Propbera. T^Omine^neinfuforetuoajguemctKnciniratuacafl^me.
Milcrere mei domine /qriifgerego rmederemedomine^/quonidtetrita oflamea*
Et anima mea temtaualde :&tudomine^ulquequo f
Reuerteredne^ :erue animam meam/faluum mefacproptergratiam nwm.
Q uoniam non in morte recordatio tui:in fouea quis confitebitur obit"
Laboraui in (ufpirio meo t natare fadam in omni noifleledhim meum/in lachiyms'
mea firamm meum liquefadam.
Tincauitabira oculus meus: inucterauitinomnibusanguniis meis.
^**-*^’f ^ 3 oes operantes iniquitatemiquonia audiuicriominus *uoc£ fletns mc^
Audiuftdominus^fupplfcarionem mcam^lominus ^orationem meam fufdpiet.
ErubcfcentSftcrrcbun^ualdcoesinimid meiircuertentur &crubefcentlubito.
iimodnlationibns fop oftaua ptatems dauldi . Vbi feito ® oftana nom«
eft inftfi mnfia ofto chordamm£t eadem dieho hebralca ponif hic pw <ma diamus in mo^-
«jDiationibosiquf pofira fmt in rttnio quarti pralmi-Et hinc apparer q> (ignificar nSinfhumentii <ed'
modul^onemia eo <p adinngif fnpef o«ana.Signdicattirenim q> pfalmns ilk datus eft preftdenti
in mo^lanonibus : hoceft in emis modis cantandi feu fonandiTuperoeiana / fnpcr infetu^ti»
odo chordamm.Reiiqua expone vtfupra.
CTCirca mataiipWmicIart eft exeo q,dauidrtantotpfalmi|&eaqophlcdicnnfc6
damdis multfi affli^.tppfalmusad liteta loquif de damderfed.deqoa eios afflidione mdet« pfal/-
moarapien^eft.lx|imos(fauideqnatetafflidu:fcihc^ pfecotionea faulciin imreheTroncana/
fimul cu moite filuiin pfecntione ab abfaloniflc in pcuftione populi ab angelo . & qa hic defert'
M deus 1^ cocta daiddOT/at darad pmittfc omm nodeledfi lauarc lachiySiaquodpcmitenn»
e^eKludifpfemnofkulis.EtqmaOTlicanf pluries inimici dauidis/.Vdamdpent no moti eidudiP
affligo cxpmirwnepopuli4nquadauidpetiitoppofitu.i.paraU.ii.dnedensvenaf oblecto manu»
^ m me & ui dorofi pams mei, Nec habuit ibi Iodi cocuifus iniraico5E.& ex hoc capite cxelttdimri
«fflidioqofiMrehenrnsfuitanathan&momiuseftffllosj^ pariebaf ab inimidi fedadeor
fct qtna in petfecunone qua paflbs eft ab abfabnjdeus in uenirar iratus A dauid tmitns(& mianeiie'
mnt mimict opaiu imquirans(8f defixerftt rnbitO(& dauid multam tfic mofttauit humilitntemfnsr
dispcdibnsdo^capiteincedendo&c.)ideor5niconlenraneumeftq,maretia hidi» pfali^a»
luctam eUtccniiusdaoidis ad deum pro milhicordiainpafecunooeababGdon.
CTSVMMARIVM EST.
ffDauid parienspetTecnHoncab abfalpn imbecillis «cteirituj/petit a deomifericoidia.nferenspoe
Bitas aflumptos/fetutofip pmittes.fle exauditus negatione dininc ire.erga fe ptcdicitjita t»
enibeTenit&teuertentur retrorfnmfubitoinimiaaus. r r. 6 r v i v
£Perfonaloq nens propheta eft. . . .
N &minc ne mferorc Diuiditur pralmus in pates duasspropdfttnam matateA eiecntiuSi
/ ibiqm a^.Proponit<too:rciU<wnegarioncmtrp&gratiaOTmifaieorfie.Ptaponira(Itdei/
expo^t ^tia.Et pnmo q, nen agat fecum in ita & taroiedioc
mdignatus corra efi fed pfne.hficenim effedii pponit. Dne ne in (uron; tuol
hoceft nStmgmotMfurca.agiiemc&Ddmirataa/hoc eft tan^cxciddc&accenfiislra,ea«i^
i
f
PSAIMVS
.vr.
mc.Moicfiqiiidemhnn]anotogat(piieqivaf>oafgDafne9opcKjCal{igcti^mdens tan§ indigna/
tus£cvcrcncfiiic^nkanican§ pacer acatgnit &calhganicea|^Taro4><ltAio hebcaica intei/
precata fiuDitli^incacpphc illam animi tdignati paflionem qoasnalbfumancelhiliimanceappa/
ra£chocetudii^lbDelplimi|^Oiaioveroucr^tataira;f!gni^c illam indi^an ai paflionem^
cx calore vdnc ccndefccna qoada apparo. Deprecario ade^f fabid^f miion mei <&io miferui
qmppe colhcutnsfp foclera foa mirencocdia poic,nd reram (aatnm wd fiu.
fflBuoniii Mcrcm-Incipic hieps execntiua tali ordme.Pno tra<%i illa pdcula/mifaoc md ddc.'
Secddo tiadac lUafdK ne in fiitoie &c.ibi qm no in morte-PPetedo ade mildicordia oplicat qualis
cftdc^dcfidetac.Cviaete&raliiatiAdiiettchic(pin pgrcllupetitionddcfoibicfdpm dauidmplt/
cicaXqBo ad aiam/qoo ad oflafquo ad leipm.& dno cx ptedet progati$.Ec qoatd.appain]defaiptio
fnnplias elF ad (itScadine fgti»di a cetrore aic & oflid eflcOus^tesipctac mediana & falote.Ex in/
tedic p hpc lignificate qiotetia (ua ad (aloadd le ab ablalon/deo fece aoctib ab ipfo dauide & cetience
caca preninon&rv ide fingtila.Q.aonia egoiaa ad dmiliciidine no mortui Idl ^ deae/
IU, ideo medereme dddmedtd vtete ofhao.Himiu qid m oBa meajficmiores ai pccsCmes & i5c6(ide
c5tesdiainaconiia}§idameaf9aiorpatsaif ab of&cioaiandicoipasdenoiata, territa funqin hoc
coetoC&aiaplaxtatitadicifaddendo valdcgamultdcimebarmotiinillocalujiccfoid ezpte mea
expior reni ta aiam vf? ad ofla.fcd ecexpce tua experior.Sc cn dnc vfgiquothoc e & nefdo vi^uo ta
dde ici tna oerccbis.an \fq? ad cdTamptionc an cittaian din an pamo tpe^ideo reoettere quplo dne;
{'mfti mihi bddcus.reoefllfepaniedo &eiiacdo mea icgno.teacttdebndrasi&enic aiam 'melivita
mea apioilo momsifalofi me faqa pTcoitione illa,n5 pp menta mea/fed ppter grana tua. ob
fiaedidhs q> audifld dauid a nathan pphcta/ndmorieruiqifi dobicauitan hocbieticdidd p tdcqii
■nottims e hIius.exeo.n.ip vidcbatipicri vobd aliud didd a nathaCecccego fufecabo Ibp te mald de
domo cua)dmnit nelplm et iHodalind (irdidd.n5 recedet gladins de domo tna vl^ inldnpitemfi.'
tSuottii nd tn moite. Tcadai bic illa paitiailaidne neinmroie &cdefoibfdo ba poenic^ voIA
tana & tdnem pacnitaidi.a qua inchoat dicedolqifi non in mocte-^A^bi nota § ledefberit rationis
& intentionis pccni tetia dauidis.R6nis qoidemiqa non dilhilic pamitetii agere vtgp ad morte. In/
terionis afir.qa poenitoit ad oRetcdfi deo bciificifi memoria; & laudis in reliqua ba vica.C^oniaiii
Inqnicnoo in morte lecoidatio tmCmoitunsenlqaatenusmorcunseftnon tecotdaf dd.Quod ec
a explicatin fbueaifepnlcri.qais c6ficcbii tibijcdfdlione laudisilidd aut peccatorumfquali dicac
f>nllus}idcoegonondilhilipocniceie.5edlaboraaiinrDfpinomcoihoccfthitigatus ibm Infpiiado
ad teSdebae dauid fc propter crimina aduitecu &homiddii in perfccotioncm hacincidiilb& ideo
commonotar inchoatam iam fuam pccnitetiamfqiia diuturnos gemitus fimul & Ipes Bgnihcaf.ge/
iniciisji.camrpeinrarpitio/diDCucnitasaficinfan^cione inuenitur.p^ecpropterea c^bo,ud
plus baam in faturamfperfaierando in pocnicentia.Qaoniam natacefadam in omni nofte ledS
■ndi.inlachryma mea Itonii mcGliqnefadamftdlfermo hracibolicns promitteR tantum fletam
<p natare faciet Icdamjhoc eft culatram & huinfiDodiiOt tmliis cum tanta abandantia q> fluet . hoc
enim Ggniflcaclachiymamealteitam meum liqae&aamrhoceftcnm canta abucdantiaqi lique/
(adet (hoc eft liqude^Lflucte fadetftratnmliait fluunt nities liqueTcentes Vbi ceme inchoatam
poenitentiam in eo (p bi^tus eft rolpitandoid; q> promittit proiccuaone per fingalas nodes cum
Canta abundantia fletusi|^Oeindcliibiungic alias (uspeenas.
^meauif. Vfotpacaeftdiaiohaxvtrcipondctethcbr^Sidixifletcorrofaseilocnlns meosabiia
Cn^/folam ocnli paflionem flgniflcafldiM dicendo tincam, ddirribic non (olam paflionem corro/
B oiroli (fed etiam adionem qua ipremetocalus protolic flbi tineam qua; corrodit eum .Ad fl/
eniiicandnm ira^ qr tecognolac fe cnlpabilem | (p oculus (iins Qieaalicer fuit ca ufa q> oportuit ip/
Crai tantum flere <p ficat corrofl Qint oculi ab iradd confldaara.vros eft metaphora dne^Ec ve
letineauic oculus dauidis quando vidit mulierem lanante (epuldua valde &c.hoc enim bic caufe
quare velat corrofl flinc poftea ocali flendo/ conflderando iram dei.
^[nucteraud in 0tbU9 ansuUitS meis. Ad prouocandum magis dd mifeicordiam/apponit o5/
ditionem ocaloy (noTircilicerqt tnter angolbas inuRcraaminr.daaid fiqatdem ab adoieiceria fua
profngasa facie (aulis, malcas palliis eft anguftiasf propter quas Gemlcsanncipamr ddedus. Ad!
aperte diceteuanto amplius miloereniuanro oculi modo corrofl iam limilcs liint propter anguftias
meas omnes qnas tanto tem pote paflits fum.
^Recedite S me Ofe opsntes iniQtltf Eftedus tam orationis q poenitentip pattim adp partim
ptomilfg congtue robiungifidcclarando pnmo effedui orationis in iplb dauide.x deinde in ipfls ho
mbtts.Exaaditas Gqnide feuid/cemflcatus eft deu n5 agere kcS vt (dignatfl fed vt pfem . Et ppteiea
moftiophas ad mimicos (iios aiCrecedite.Et hoc ad literam impletum fiiit quado ordinaoit aduet/
fu illos bdlum deflmfluumdioc eft enim monere lim iperaie eis/iecedite a me oes operantes Iniqui/
btemChoc eftopeaoiinigracis coniurati cum abf^oo^quoniam audutitdominnsipro exaudimi;
Caiec.lappbL b ni
PSAIMVS .VII.
voce nens mciiaDdinic dfis (brolicarione mea-DiAio Hebraica (bnat cbpiccatiODc. mifixabile t hoc
eftpaocahDam ad imfencDcdiam.Etngnifkafphaa;dooCfcilicet preces prooocatiuasadmdiixicoc
diam & n erum ') tecarfos ad ded a intimo affli A09 corde adhibins Cgnis externis.
IDonunoSOiationf mcittarctput-DefchbifelfeADs orationis ui execnnonefiiAa in holhbost
abfalon fdlicet Se fins.Ec ppterea m futuro defcnbif tefpeAn tcuelationis faCt^ damdiDominus in/
quit orationem meam fafapietiquannm ad execationem.
CPEt ppterea embefeet Se tmebdf valde oh inimia meiiiencmnC 8c embefefr fabito. Manilidle hic
deimbif coftiiio exeians ab(aIon£tijbefcrr inge Se cetrcbnnf.ndpa^ fed valde oes mimici mdjfan/
tores ab(^on.pcaHb.n.exeicin rdi- ^ — " --
Viginti roiltbusczei$.Etpptcrca ft
Kgndablalon q>ddt(bbirodefccii]c;&etga
CrVVLGATA EDITIO.
Ignoratio dauid qua ccdnicdno fug uerba chufi filii lonini.pfalmus. VH»
_ '-OmicdcPme?! tc fpauiifaluu me fac ex oib^gfcqntib^mcfif libera me.
Ncqn rapiacutleoaiammea:dun.5cq redimatne^qui faluu fadac.
Domine deus meus fifeci inudtfi efi iniquitas in manibus meis^
Si reddidi recribuetib^mihi maladcdda merito ab inimicis meis ianu.
Perfequatur inimicus animam meam:& comprehendat flCconculcet ia
terra uita m meam 8C gloriam meam in puluaem deducat.
Exurge domine in ira tua tSC exaltare in finibus inituicorum meorum.
Et exurge dne deus meus in prfcfpto qdmadalbrSf fpagoga populosi circadabit te.
Et propter hanc in altum regredererdominus iudicat populos,
ludica me domincfccunduiu/htiam mcamrdf fecudum innocentiam meam fuperme.
Confiunetur n^uitia peccato^ & diriges iufinifcrucans corda df renes deus,
luilum adiutonum meum a dominoiqui laluos faat rctflos corde.
Peus iudex iufius/ fortis 8C patiensmunquid irafdtur pa (ingulos dies^
Nificonuerfi fueridssgladium fuum uibrauit,arcum fuum tetendit flcparamt illum.
Et in eo parauit uafa mortisrfagittas fuas ardentibus effedt.
Ecce parturiit iniufiitia: concepit dolorem dC peperit im'quitatem.
Lacum aperuit d£ eflodit eum:^ inddit in foueam quam fedt.
Conuertetur dolor dus in caput dus;d£ in ucrticcm iplius iniquitas dus defeendet.
Gmfitebor domino fm iulbdam dusedf pfallam nomim' domim' alnTfimi,
eriVXTAHEBR^VM.
Cn £rror dauidi quem cednic domino * fuper uerba {diiopis filii iemint.
Propheta ^ fperauitfaluum fac me ab omnibus fequcntw
™ busme/dciiberame.
Ne quando rapiet ut leo animam meamdacerans di non liberans.
Domine^deus mcusfi fed ifhidrfi efi iniquitas in uolis mds.
Si retribui pacifico meo maluidi erui angufiatorem meum inaniter.
Sequetur inimicus animam meamrdi apprehendet dicoculcabitin terrat uitam meSf
dChonorcmmeuminpulucrethabitarcfadet. Sdahl
6 Surge domine * in furore tuordeuare in incitationibus angullatoru meorum/dC cx#
pcrgifc«re ad me ludfcio manda(H.
fexauitT Et coi^^rio populotum dreundabit terdi fuper ea in exedfum treuerterc.
8 Dns^iudicabitpprosnudicamedne^faiiuIHtiamca/difmfimplidtate meafugme.'
+»i 9 Complebit nuemduimpios/dc firmabis iuftu; diprobanscotdadtrmM Hrirtiufluy.
I
' i
5
4
+ im«5
ffHwri
I
PSALMVS .V.II. • n
tt
10 Clypeus tnou fiiper deotraluante redos cordu«ai t >
llDeustiudicans iultumt&deuairafcensinotnnidie . f i
IM Mw
IZ Si non reuertecur /gladiufuum poliet taraunfuumcecenditflCpanuTc illum«
•ppoAtfK
13 Et iOi paraiut uafa mortis: fagictas fuas perfcquendbus operabitur*
CpU
14 Ecceparturiet iniqintacemflCcondpiecclo]oreni:&parietfaUrcaceni.
15 Foueam apennc K effodit camtfiC inddct in foueam operabitur.
16 R.euertetur labor dus in caput eiuaaSi fupa uerdeeni dus iniquitas ipfius defccnded
|7 Confitebor donund.^fm iuibdam dus:8£ cantaui nomen domini * excelii.
Tltnlos c&Enor daoidl que ceetnir dno Ibp vctba ^iopis filii icmini.Prinia diOio varie apo
nitur.alii potat efle nome inftfi mufici;alu nome ipei canntsX^s tri foifos {tdli^t enocemt
Troe eft errore p ignorantli qois alias habeat fimificaciones dieiio lurc-Et qifi in toto plalmo noU«
fit metio de abqoo ettore fen pCio qnoenn^ ipfios daoidisiimo totos pfalmos plcnosjcft innocetiae
& ioftitia; ipfinsinec vn§ petit mifencordia fed iulhtia.ideo diffiale ingent quadfaoneenor ifle.Co/
itis Iblotio cft q> no defcnoif error daoidis vt petfoiue enans Cea ignoiatis,(ca vt pfonf q eft materia
Appmct«il.CJI vuumo tUUCIJ>UCU«UJlUCUIWVWU«
Ilo & habete holles cft forno cotra hofles ems|& q> petit ioftitia. V nde esdodif caofa ems cotra abu/
loniqmcdftatppter crimina foatfic paflbmdaoide:vtpatet.ijeg.ii.&clndi£qoo^vtdiflfitft^o«
pAifi coiofol^ ignoiatia:<Et cibos cirtfifpteiis apparet <p pfalmos ifte ad literak^utt de daoide^
logo a raajc.quamt enim loftinaeiDS/quadratin^ntiaiqaadrat (potatio, qoa in primis ipie bm
(vt patet.! ji^.ii.^potaoit daoidi if daoid ilidiarcf adoerfus (aolethoc cft machinaief ad regnfi. V n
deduit.nocffqoi annfiaetmihi/oescoiorafti» aductfos metqofi& filios mens foedos inient c(i filio
Um/f^fiildtaoentfo^meftadoafam mctnlidiantemihivfmhodic.Haccn.font veiba fignificatai
bociitulojdic^.lopv^a chos filii ieminixhosji<f thiope fignificat.Appdlatuf^ eft (aol (thlopsi
— r,i»n>^inS/ii,3c6cfpatadacilbsdaDide,licctplonbDs viabos exprus
eDaf filios iemmvqa(;vrpattt.i.iig.9.>tatde ftiipe icmini.
Qoadrat & h oie materie ta petitio io^f § ^hetia occ^os (aolisjia et?p« moitis eios ^ciC dr
ca fine pialiniigladio & lagims.Quia ^o veiba foilis Ipotatis daoidi crime afpuationis ad regnfi
foccri lollcrronca eiatfignoto alo daoidis)ideo ntulos ab ereoie damdis vt materip drea qoa citaba
totkhoar.Et pptetta fobifigif que cecinit diioiqiiifolDs deos erat tcftis aidos[nocctis.Significatet
go titolos ille materia pfalmi tnc erronea Ipotationefignificata verbis faolis .|T'Nec p hoc intelligasf
«pipfefaol Ignorarer crtado iporaoent hocdaoidiCqfi^ex fcnpmrasmpatct q>es ppofitoipoidn
prodenaifomcodlnfjgratiaqi cora popolo aliaf^ ptes toidis.nmoit qa poftea encmcfcilicct regnfi
no efle firm^fi in domo foa.Sc ppterca pGxotos ^ daoidcm;)fel intelligc errore tom lefpedo tgno/
ti al tplius daoidis.tfi rdpcAo alioq: hoc potannfi . Nabal.n.i.icg.i5.duir.hodic icieaetont fenn q fn
giont dominos fuos &cEcfona.ucg.i6jut(inuafifli regnfi p faole. Vnde 8c in prinapio plalou cfi
n)C ezecranonibos daoid ezenfat fe a tali cnmine.Harc A materia pfalmi.
CTSVMMARIVMEST.
ITDanid bifo incofatos q> afoitct ad tegnom faolis, vbi fpe fui in deo finfleincc cSmififte crimen ali
qfi contra faole magnis adhibitisezecrarionibascantaair,dioinp loftitiacoffidam Iploracttom ad
lodidom fop innoccnripinim ad iudiaum faolis pcrfcocrantis in iniquitatcrpt^oens lUios mini|
Beconctodens laodarotom fedei loftinam dioinumqi nomen.
fi^Pcifona loqocns propheta eft. _
1~\0intnc 1*018 171018^ Diuidif p&lmnslptesdoasccpofirioa mic,S(execDtitia|ibincqfi.Dro
IJpponit. Alteqi eft q> fidoda foa no pofoit in hote aut homanis vinoos fed in deo.Et hoc dircde
«i MtimS ^ ^ rwAffiA mn(«<4^ncin nmHrriaiin.fXtn
3 monlatosi non ad nihilum l
nili libctenir de pofccotione cotnmcfaolis folicet & fiiomm.
qi faloctoriUffo
'tnc&£6ccudoilia|dncdcusrocosint<fpaiii(ibiuirgcdfic.f Xc>ttafhicillapacnla(falnfifacincab
' CaKt.ftippCd. b nu
)0
PSAIMVS
.vii:
•Ibas lojB^bns mc & liboa mefdnpIidter.Primo pponcdo ncocfliratnapicdo picnlfi ne aliqfi fin
' nefottc faul tanq leo rapiat ipm,ncc lolfi rapiat fed laccretfleonino more difcopedorOc nnllu5 adent
liberas i^m de manu faali$.6aul ligdc erat icx ;& fi habuifSxdatndc ininaiubusinuUosent potes li/
bcratten-Rurfusiaultaiua fcuitia in facerdoresnobe reputas eos amicos damdis vfiiseftivcmen/
todauidcimereteiitangleonctapi^&voiate.HoccftncccflicabspicuUiaaatepctic libetan&fal
uan ne inadat in manus (a olis. p^Ocidc (iibtnngic coditione fub qua petit liberationem faaatendes
petit faluan (t efl'{nocens,& li no eft innocens q> cradaf in manus inimici.Et pp terta fubiungit^
meus fi fed ilhld- Pro iofhlicanoncitaip petitionis (ug pponit deo vna coditio/
nalc COHIS ans hM quatTaorMcs|dices.Dnedeus meos li fin iftnd.ccce pnma ps antis.Et it^tli fice
a hoc.f.q> machinatus fim ad deuciMddomulaolis a tegno.hocji.d iputabat verba faolis m titn/
lofignilicara.[^Sidlimgrasin volis meis.Ecxx fecunda psantis-Selignificanf manos avobslicnc
cotum a ptc.& itedit explicate qd demollranit diccdoli fan ilhiduphcado G in opibus mds ell aut
fuit iniqras.f.qi iniquec:^m cocta domfi faulistliiifl^amagna iniqras agere cotra foeeqi &fiatta
ivsoris.pSiretnbuipadGco meo mald.ecce tertia psancis.Iii qua magis IpedGcafrdn ^s inigta/
as aplicaffexaggQtadocmne.Intedes G tetribuiclaoli padGcoipaccFm camalc cognationem hGn,
cnaM.GiiGer.n.maximli ciime cp vbi (aul czaltaoir dauid^pficieifo ipm mille milit^us h d^o d Glia
in vsore.ipfedauid lembuiGdd malGp bonoimadunadoad tegnG.^cena angultarorc mefi' inar
niter.eccc^a parsancis. Vbi nota q> ilhld ^octbiGinamtetfcuvacoeiiuifradidionc Hebraica pdc
Itd ligi vt detcminano inimici vd vt detetiminatio vabJEt G gdtm referaf ad holle,GgniGcaRf ho
fhs line ca|Gncoffenra.EtGcdc{cnbetef fani anges line ca danidc.Gttuncelld:ldiGis ilhuspticulgmC
tnis quadrSs aut potius extomisiqiii in egteris peibus huius codirionalis femp afliimptu eft malum.
aliqafG eG inigtas|G reddidi mal4}hic aut aGomeief bon&fG erui hoGe mefi gtans.hocji.eft opus
fandC-qd bis fmt dauidifrmel in rpclGca.'& alia vice in tetotiaSi aGt aduetbifi inaniter determinat
WdbG cruiCGcot et ordo gramatictis tegnt^tGc cunit oodinoalis.& aliumif et in hac ^rta pcicula an
decoctis w»l6S£ liberaoi inaniter faulc anguftatorc meft.Qnauis.nJi5Gtalibi fcnptfi.cx ifto tG tes
CQ i Gnuaf qi (aul fen cGpIiccs aus poftcag icdieiGr ad ppria,mcci]^n fnnt q» damd in fpdaca no pe
OccifusatribusmilibDsclcdoiKviro^faulisQciMcxtraipcUSc^PiDptercadiocbat, abfcidit ora da/
tnydisfanlisvtoftctatct fcvi¥bonfi&c.adhocn.excludedadiiecterfdl5t verba hm’pticnIo&enii
tnanuer anguftacore ■efi.SigniGcati'* ac diat ennivt itelligas q> no folfi abftinoic ab ocdGoc bulis;
liKlermteGabltsgoccideKS volebac.df.n.i.ieg.24. qidaoid cofiegic Iduos Gios fermoibus &dS
giiGt eos vt oofurgetet in raul.HoccftitcgtG ans e^twnalisxmas coinjocns Gibiungif.
cquetur intirocus aum mcd-Indioate itagi codinonalis fubi^f hic coTcquensihabes et quat
Cnor pticniasPnma cdfeqoef inimitasflaiil.aiam meajvica meiSeaSda eft & appichendennon foldl
eerfecnnoneagtqred ad c&reheGonepmicnict.Tertia dlHt cGcuIcabirin terra vita mea/poft appte
fienGonem.»: in hocGgnihcaf ignominiofa ocdGo vtpotc oScnlcado . Quarta eft.& honotetnmi
in pnloerchabirarefader.Metaphortcaeftlocnno/GgniGcans<p honorem fonm ad nihilum ledigai
fauhad Gmilicudinem eoip quacin polucribus iaccncj]Dae pro nihilo habentunvtpote qug ab omni
tus calcan poGunt.Ex tora ica^ codinotiali dare apparet q> dauid inftiGcac petitione To^ coram
.^nluethfed ppter coftnidiondn mutan fune cafos adiundis pnrpoGnonibos.
Slirge momine. Tra«af hic lUa pdcola/doedeus meus in te fpani/iccutKndo ad deft p inftitia du/
plicirenhoc eft cfi p fey fo/tfi c6tra faulc & Gios.Et pptaea nia petit.Prtmo humano mote allo^
defi vt fulgar ad iimina fiideda|dices.Saige)a gete iulhng.dnr in Girotc roo|tanq indignato sdioc eff
ad puniediS eos qmocrcnf poeoa.Et hax petitio vt c6is a 6c aducrlariis pponifif^SecGda pcntioca
tra aduerfarioselenate in idignatiSibus angoftatoqi mcoqtihoccft in puniendo indignanones cok
q angfir me.dcnare roigloriGcare! appare cxcdGis.puniedo.n jega & magnates eleuaf.non in fcipto
fed in c6fpedn & laude holum deus^Tettia perirto p fri^ eft£t omgil^ ad me iudido madalh.
fnbaudif.n.relanuG qd mandafti.Pent humano qnogi more (pquah a l^o Gitgatad faciedum Gbi
todiaum quod mandaoic Geri per aliosprgcgperacqoippe dens iuihcibos vescerent ludiddoibus
iniunam pabenubusEr quia faul rex erat nec erat qui mmdum pro dauide efficaepolld . ideo da/
uid pene a deo vrfaciacGbi indicium quod mandauicGeb per alios. Er quia multo ^pore tardare
.Videbatur mdicmm hoc,uko didt arcxpctgifcerc ad meiudido.
lEt cdgregatlO populo^' c^dabit fe* Prolequif propheta ppoGtas tres pebbones)inchoado a
Srim a,qua penit fm^ dne in furate tuou-eddens p r&ie petibonis huius duplice fhidom . AI ter c(l
: pte culcns:{)a.Cfiinc Gct (p cogregeoo populog: otrdidabit culto cc.& vcttGc^qma quum d^
i
PSALMVS •VII. i|
e iHiiiKfigngannr ad CDlii! diainfi. Alter fioaiK cft oaltatiSu dinine,non in (Hp(b &d in mcntibos
noiam:^ c6(^c qufi dens aereet lafttna foa. Ec hfc fignificrf diccdo. & fiip ea|c6g«g^& vd pp
M i» ^^r#*.** A^c n anMt#4r^c a nnniriMnnn ^fhmar^rrrirn.c* nn alif nnniU
ucoponicnte|incxcdfniii rtnertete.^ttejiplanasqnpfitiftacd(inido|tMiDngit.doiiiinus lou».—
popalos.Hofnines.n. videntes deam cierocie inlhci^crediic hanc de deo oeUitiidinem.Ccp dns lodica
to^pnlos-rTcmis hebt^s haba in dc&accllbded coAnuAio adionda ppSae motanir.
^ -n petitionem :.qoa pro feiplb pebir espergilcere ad mc
t.nam pruno pmr lodicari Fm iollitiam fnamidiccs. ia/
^ilimpbatatemmeamlbpcriii& Vbi&feiaflfi&limphce
>bf9 daplimatc erga (aalcm fatife Ac cfle proponit coram dioino indicio.
C^cW nfe maia ipioe t linrabw niflfi :7 piobans coida 7 roics t>en0 ojltae . Petito in
diao Ibbifigit deffdcratfi fm«fi (hfc feredp.Cq> nfiqhoceft in hoc mdicio.coplebit/hoc e terminabit;
tnaldipccnp p fnlam fercda,tpios.(r Adnertc piio vocabuld ^ copletc no famiC hic p pEcere C*o w5
qno dicimas domd copIetaXtd f terminaKKo mo qno fucceflina dicimns copleta qn definfindice/
do dicant mefem copletiiqfi ia w(init.Ad hfic.n.l<3ifum dicif q> malli pomp c6pId>itfpio$: hoc eft
terminabiteo^ vit^fccietillosnSee.Sc&modfilo^di.LoqniLn.damd morecxpeAanjifi cfidefi/
deno iniam indicis & oSfidetili i bono tore cap(ii£.Soliti qppe (&t dicere, nde vidro66 fintes roneml
Bc pontenC imolhna fonetcs.5icji.ait propheta.coptd>it nuc mald 4*'®* ^ firmabis tn dens inlhiim
(D inquam dens inftns Ac probans cotdafhoc eft volontatero, Ac ra^hoc eft intima affe^onnm pc
nettalia-Eraddithoc ad exdndendnm omnem Ignorantiam ant incuriam indicis|Ac qnaenn^ oc/
«tiltationem metitomm tam fnotiim g hofiium apnd indiocm.
^ qdi daiiid no homano fed dinino larncio le fnbmittic inibficanddiAc dens non far per in hacyitt
inftificat inftos|(^ impios ponuttit florete tang fi eflent infti.ideo fnbinngit q> iple adhibet de^
'iotemfufi dcDiDfnon qoatcnospOHititinaIa/fcaqiiatenusfaIuacrBftoscordc.hocnJignificacfDbio
JRcndoXIfpniB tnCU6 IbP t>CO faludte r^os COSdlB^c comm Cvt didam dOtcndxt ad hoc
innititur deo non vtpcrmitccnDCcdvtl^uannrcdos corde» *
iJdB Umtlat rcD8 iraiCCv l Ol nC muin ooucim ipiomuu uumm luuiuu «u
Inihficatione q> de"n6 femp indicat, i5 tfidedo hic tacite obieaiAi fubifigitppBa q> deos i ot tpe Ac in
dicat inIW & irafaf .i.pnnitJioc.nJignificat dicedo.dcns indicas inftfi Ac densirafeens i oi die.Qd eft
vcBnofolfi qtfi ad ptatcCqnia poc qnotidic pnnire Ac iulhficareXed eft \'a)c qnantfi ad aetfiu]i(i nnl/
In^ dies in qno dens no emceat inftina ia Ac pnntendo Ac inltificado. Vbi cante aduerre non did
dens ol die puniat oesantiuftifioetoes.fed (joIdie h6cfant.Ethocnon vldef veitendfi indnbill
RTpedn aliqnoi&quanisnos nodifcttnamns indidadd qnibns punit Ac inftificat.
no ItuertrturPtofcqmf hic fcefida petitione^ petiit ootra adnerfatios.deiiarein indignationi
bnsangnftaroK meo^rofajnif aflt ^diraido punitione (aulis multipliciteLmchoando a ooditioe
toeifenerantie Taulis in maIodim6i.n.impnia figni(icaf dicendoJi non icoetttror . fakcct (iuil'ad coeI
Sc fignlMantoc fhtuic poenp nlfi faol rcuertatur ad deum.
flSbidtft (iifi potiff Snbifi^f fututa punitia fanlis. Ac ^laf modos mottis qaooccifns fiht.Til 9tA
□es mp epofl gIadifl.Et hoc fignificaf dicedo de deo q> deos gladid
ad gladifl-faulaoccidit fapminufe ^ ppttS gIadifi.Et hoc fignificaf diccdo de deo q> deos gla—
fpfi policnad occidcdfi (aol£ Tfi quam ad (agittas.na faol a (agittariis phililhnoqi on^ inuerct fiv
P rpnli giadifipcofibs foitrvt paKti.paralip.io.Ec hmoi (agittatio ordinata a deo cocta (auleffignlt
fobiongendo de deoarefi (bfi tetendit Ac paramt illum: Ac illiiarcni , parauic vafa moras | hoc
canqua vafa ftitntia motte.Qop va(a eqwnir.fagittas foas peifaincntibos opetabifthoc eft mediae
libusphilifteiseiMtcbit)danniimproablannocon(huendo. _
jEcccpturtCt inigtatcDercnp^ mone faolisldcfcnbif pfeueras malida ipfi’ (aulis cocta damdeob
^-£ «v>f»nttcn9fnvalicin h/tana»tnnua Dnoma/
Ifam (aul cocppiti.rcg.iS-l
idauidqqufiaudi
.faulpcoflic mille Ac c
miha.ez tfic mim tncccpit rtmere ne poft morte fuam dauid eUgettf m rcM.PaiTntiit afic qofi vatits
wiis procuramt vt c^dderef danid vd a philifteis vd a fuiscvt pareti.reg.SA.i9.Pepenc vero quum
oanifefte efi pef fecbrus rf|imponcns ri tp qupreret (ibi maInm.Et propterca diatur §uis non ordi/
naK . Ecet parturiet iniqnitartm|defiderans imquam morte danidisKondpiet laborem, cocwir^
quodammodo fafiganonemanimi(mnidcns gionpdanidi&Ac pariet falfitatcmiiinTOnens danidi
ftilfom cnmcn.Ei guis hcc tunc non erantlimira.defcribuntnt tamen in futuro ad denotadam per/
fenerannamfaulis in hoiufmodi malis affedibos.
«foucJapmitt^ effod(tea,*mcidrtmfouf3 opdbittir. Altera hfcvtif mefmhoraprop^
prra nilpam ApCTTia limn| fan|jqadfinii|im4ingftvliCTS fenea adcaUmultCriMCt tfi ipKIOKin
og
»© cosi
PSAIMVS .VIIL
iniVbi gram ad If am di^o hd>raica Rgnilicat Ioc6 dfblfim liccfi ad fflitndiiie pattL& ppea vatie
ab interpnbos fignifkatns e.Et dcfcribif gi no fold apnit inchoando cffiodic : hoc eft aicios Gidic
vc cafos ert intpabili$.p'Phc aut p hac metaphora dao incdligi . Pdo mina 1aab$ fob philifteu : vc
ga faol adhne qoafi partnnrdo pcDtabat daoid ocddeteC a philifteu Cvt paret in locu allegans)
lofliodd indicio ipfefaulnientUibphiliilas. Et hmcfflifoicdTonat qd fnbidgitde illins capite, na
Ubus capnt abfcmim a phililleis mifemnt philillei vt ondetef idolog t^lis & ppRs .Et fic lop caput
(anlis conctfam e mald- Sedo q> (ani monnlo pGxnnone in damdon vt danid tnerct]fodic libiipA
occalionc tuinpiqrii pofoit dauiiK in rotatione, & dedit lUi occalione cogrcgadi viros ad fe contra
fanlctSc lic fani pdidtt regnd.Si.n.lanI no moniflet pTccononc cotra daoide, manliiKt danid cfi (anlcy
bhsmilitesihbrcprofanleScdomoregia/nccvlla habuifld occalionc infm^i cotra domfi fanlist
(cd ipfa pfecuno danidis fecit danide tegcm.Et ppea hicdicif q> faol apetnit bwra & fodit caimagnS
pfecntionc monedo vt danid no faccedeict in regnoA incidit in fbnea qoam opablfiga inde pdidic
R^G.Er defcnbif in fbtmo opabifjpp plhierantia Cinlis in hac pfecntide.Et hnic «p5ni et cofoiut
qd de capite Tobiangif: intdli^do tn pet capnt qd eil primfi mcmbitS coipons/pnmu fucedTorem
unlistang piunnmilliosmcbrli.mottnoligdemfaule,mox danid effers eft lezropmbQindaiSe
poft fepreniom effeOns e m tonos regni intemeniete longa edentande inter ipfnm & domfi (aolisj
ira q>tn pnmofucoefroredeien6eregndfanlis.Qoanisqddicifde capite ponosg dcaliismebiis
polTit ad metaphora refem: vt ga fecerat fonea in qna danid rneret pedibns, hmdi ruma parata alie/
nis pedibus cdoettenda dicatut nd fop pedes fed (np capnt eiosftang cafoii capite pccdentc-Et ppea
dicif.rmeiref labor ei^/qno laboiaoitMicdoJ capnt einst & fop vetneeems inieras ipfiosfldnccsefi
ad fbdiedd.ddcedet. Ad Ifam qno9 vef Ibir q> (tip capnt faolis defcMt 6c renerfa e inigtas n Vo q» ec
hac pccna ientrit q> abfcifu caput ei^fnit p drcnitil pottatfi a phililkisivt pateri. pali.io.&.i.re.vItiOk
£onfitdxn commu f tn iUftttli duS-Condodit danid gfaidadides/poides fe eraodmim.& pro/
mittit doo.AIrerd elLconhtdxirdnmicdfidlionelaodis^m inlhtiainon meam, fed eins/qna ctercotc
iodicinm inter fanlem & me. Alterum cfi& cantaoi nomen dni eio^ t hoc eft pro mea exaltatione
non maMificaof nomen meom,fed nomen d/u excelli fupcroes.Amcn.
CV LGA TA EDITIO. ^Vi€toii pro torcularibus pfalmus dauid .VIII.
'^■^‘^’^0®i“cdominus noftcrig admirabile eft nomen tuum in uninerfa terra^
I Q^uoniam elcuata eft magnificentia tua fuper c(Ios.
|Exorcinfantiu& lactendum perfedfti laudem propter inimicos tuos;
I ut deftruas inimicum SC ultorem.
IQ^muideboc(lostuo$opadigito^tuo^:]una&ftdlasquf tu fiindafti»
Q uid eft homo ^ memor es eiustaut Hlius hominis quoniam uiiTtas euraf
Minuifti eum paulominus ab angeIistgloria& honore coronaftieum.&conftituifti eu
fuperopera manuum tuarum.
Omnia fubicdfti fub pedibus eiustoues & boues uiuuerfas/infuper & pecora campi;
V oiucres c{li & pifces maristqui perambulant femitas maris.
Domine dominus noftertq admirabile eft nomen tuum in umuerfa tetra^
iri VXTA HEbR£ VM. Vincenti fup baghithith pfalmus dauidi .VIIT.
Propheta. D Oirfe dne nfq forte nome tuuloi terra t Qi da gloria tua iupe^os*
^ Exoreinfanriu&lactentiumfundafti fortitudine ppanguftato^
r es tuostad fadendum cellare inimicum SC ultorem.
j Q^uoniam uidebo cflos tuos opus digitorum tuorumtlunam Sftdlas quasparalH.
Q^uid homo quoniam recordaberis ems:& filius adf qm uifitabis cum^
Et deficere fedfti eum modicum a dus:& honore «decore coronabis eum.
Dominari facies eum in operibus manuutuanuntotaporuifti fub pedibus eiui.
Ouem 8C bouestomnes ipfos,« etiam beftias agri.
Auem cf lorum « pifces maristtranfeuntem femitas marium*
Domine *dnenoftCT,q forte nomen tuum in pmni terraf
i
. PSMMVS .VIII. 14
Tlmlojcft. Vincentijvtin pocdetibiuAlilirpl^Ds danidi/vt)n pcedcncibas.QDod aSt 4id£
fopa haghichith,abi iniite muficfi inteUao&iab vtbc garh ntlcopamus gtth>lenot^
tum:rai <p infifm maGcfi oac fabncatfi ad finniduie torcalaris»iantn.gaA Icer^cari torcular. Alii
iccmatlone nols iecntijcoccalai latine dixetfit. Vqi or his nulla poc oeracudo mateng ttahL & ppei
(pkiTim qufi macena vindonia^ Sc hmulinodi in pfalmo non apparcaOiationabilis vidcf opinio
inodligentiom inQmmcntnin mo/iaun.
CTMatctia adc pfalmi a aoconratc Cuif fcnptut^ hf.Na matth ji. a dno affaf hic plalmus Qcfi ad
iM vctficulfiiaoicinfaocifi A(laitaiafi.&.i.iHCorjf.apltisaScttdechfoilld vtdiculujoiafubicalH
Ibb pedibus dusA; ad bebr.2.aSdt hinc de chfo. quid m hd q> memor es eius aut hlias hois qtfi vi/
Gtas efilmmuilh efi paulominusab angdis,gtia Se honore coronalfa efiiA coflimilh di (iip opa ma/
nuli cuaf ,oia fubieciAi (bb pedibus etus£x ybus patet pfalmd hdc ad Iram tradaredemwathoccfi
de legno eius/quo omnu ei fubieat deus.vt apoltolus dif&iie ibi dedaianimmo pa hunc plalmum
ptobac£cproptciea plalmum huncptopheticum dk apparet.
CTSVMMARIVM ESX
erPropheta laudat deum q> mediante futura fublimanone hominis io p^na mtEc fuper omnia
opera deiidiuinum nomen vbia glotiofum pipialcbit ad ddlrudioncm oium aduedanomm.
lirFcifona loquenspropheta elL
£mmcromuienofla‘.Dioidifpralmosinptesdnas:M>oflnoa matetif^&escntinajibiip
\ J da ghamrulProponit propheta laud^ociiadmiratide mrtirodinemdinininouin oitena.
C6Gftit adt foititudo diuini nois tli i dcbellado & fupando inimicos diuini noisdilfnpcrado nota
omnium q colunf . Pifmdetji.propheta magnificandfi nomen dioinli m vniuetfe mfidoiroperads
inimicis diuini noisidraombnsfiod^s Sc gcnlibus.Qd a pte coepit imploided n5 etiepenedeoS
fnmmaram vf^quo adueniat regnum difrAppellat autem propheta deum piius dominum ab(o/
latoddndedhmnfm/ppfpalem curam qua (k populo iiraddeus habebat
doni toi (up C^08.Indpit hic pars rzecutiua tali otdint piio traftaf iHa pticulaiq fot
le nome nia.fc& dlaiin m tctra/ibi & honore & dccotcP' Circa Ifam adueitc obfcuritate oolfanftiou
fi Ihmaf hic vxificolns vtptincipifi tuemus fnlfilcd ccHiderido hdc vetficuliivt cSnnuante primii
vaficnld fcdo.&loaf pprietas ta coiunCtiois q modi impatim. Diamus.n.qii9. ti fbttis eft vox tua,
fplo^ in plateaiaudia I extremo doitans,& flii ta fotte e impii! tud,q> ^pe ui otim Sc obedief in
occiwtSili na^ lo^ndi md vof hic prophetaflaudas dcfi.q mite eft nome tuo in ol tenaicp da glo/
liam tua fup codos.et ex ore in^nu & ladcntiii fundafti focdcndinn hoc eft dante te gllam rt» in
ocelis,etintetrapatnnli&ladetesh}mroduienois tuilbnabiltHfcprocoftnidide If^CTIndpic
itagi hic propheta declarare fortitndmc diuini nois q tu ad ftuCdi dande qtuadmediajibiqmvi/
debo.Frudns fbiritudinis diuini nois e gtia diuininois&laus dus in codo Sc i tetra.q e fhnftos icat/
natidts veibi^i^oenbas angelis 1 dus naciaitate.gila tcxcel/bdeo A£.pi-|ic ergo ftnft’ hiedeferi/
a T t I? ^ ti. — ^ J ^ ■! m
ayftenft mdip & no p fidei vt laudamus in tcnaAIc
Glona afit coekite no folu in exeeutide polleflam fcd et mento copatata / comitata deferibif oSfeftio
laodis dmin; I tertis.rubinngedo.jEr OZC mfaiUiu 7 lactenttu fandaHi foUimdtnf Fundate fote
titadineex ote mfannfi 8t la&ntiui^cfTicae q> ooficedo Sc laodado infantes & ladetes iirmet fbtne
ndincm dimni nominis, oftidum liqde infontihs oris non aliter fundat q confitendo Sc laudando.'
P'Nec intdligas diurnam laudem fundatam tantum fuperora pamulornm , (oi intellige extenfam
v^adota initium A ladenoii: hoceftq>etexoremfanciii A latentium fimdauit deus fbrtito/
dine diuini neis.Na ad Iram fiip cofeflide fidd pptbi): vfcp ad infantes A pamubs fimdaait deus fote
titndme nois fnupto qco mediate oo&fllde fidei magnificaoir nome fuftEt hoc ad Iftim quo ad fta/
tem puetile adimpletii diat dus in dic palmaijuclamatibus pueris mefii iplbm ee. Qj3 qa nd potnic
nifi oinina opatidc fien,id nddicif hic q> infames fundaucnlcilnl q> deus ex ore mfannii fundauitEc
vete magnfi ^damofi fuiti vt pueri ta inopinate tefttficatenf regnii chn que iudpi qu^idiar oca/
dest^T^ alienfi a vero aut hypatmle putesja laiftetcs proprio ore incafiiiile tfte duiinp laiidi: qufi
lac vf^ ad thenium apud iudpos fugeiefCvt mater maccab^oQc teftaf.i.macc.7.) qua ptate infantes
Sbnlat A eft abis maioribus infantib^ ad chh laude deo opante cdcntrciftt|dicetes olana filio dauid.
IPiMpter anguftafoice tuod^d cefTiiremimtcu 7 vltou.ExpUcaf hic fims fen fiuAus
diomp laudis.tft in ordine ad d^mones fignificatos dicedo/w anguftatores tuos . d^one$.n.func
(apol anguftatores dei, nd in fapo| Gsl in eius noie. Vnde vbi<p colebanf dfmonesiAdiuinii nome
angnftaoeric in vno pamnio locdio vbi erat indpi.Er nihilommus angebat chfmt qui de illis dixic.
nunc piinceps huius mundi eiicief foras.ioan.n.Tnm in oidine ad ludfoslfignificaros note inimi/
ciiqa A 001 co 91 longe dat a deoiA qma fiitoti dant apem inimid mtfi$.Tain in oidine ad popolft
Goc'
.1.
PSALMVS ,vm.
gcmilcinMilicatfi nole vltotiseo vitor fbcrir motris cfifi pcflnndado iad^s.Tca q> viroris oIRctfS
inteHigarno propna romanof inttnrione (ed dioinararteilOTte hoc dno luci^-vbi cam ddhn^o/
nis hierofols^irana; ttdditiro <p nd cognooens rps vifitatiou nif.pVcnDf<^ iraq^mdaici.f.A; gecl/
lis>nlnis c^no futura defcnbitur dicendo, ad ^aendam ceflare Inimicnni & vltoreni. odlauiLii.
iodaicum cemplum.ceilanernnc & rempla gentilinm.
£oonii VtdoX) CflOd tUOS-Ddcribif hic fortitudo diuini nols gtfi ad inedia gbos Tupamt dinir
nd nomen & hoflcs & ola.Et ga media cSItflut in mdta.iS propheta exaltatione humani ghis tantS
^ca in pfona melif aflccurmu eraciadmtias defcnbit : fpc^s ad vibrare hots reianue ad cados^Mufi
qppe ei videf (p pofthabitis ccddhbus comonbiis longe nobilionbut hoiefdeas hoiem fi^ota exal
taoent.Et ppea mapir a coiundtideqm cabireddetc tonem vilitans humanp t dum poft qm videbo
coelos tnos/fubdif qd eft holAc fi apte dicerer.quu intueor codosfadmiror q» memor es hois cxaltaiK'
di fup oia.Ha»; quo ad ordinationem Iff. [^Tro intelle^ aiit adnette q> licet coipora codeftiaCvt in
ptio ethi.diaf.manificfie parcat ee nobiliora hoi^ propheta tfi apropinqtaread deu coqi nobilitaiE
cangirjappcUans coelos toositanq pprios dei ad habitandu.eiln.ccdn fm olam opinmnc rang p/
pria dd (edes: vtpore in quo maxime diuina rducet opano otdinatifiirai motos &c. Vnde 8c { orone
dfiica dicitpf nf qoS in ccdis.j^ Appcllanf quoip opus digitofi dcijad fihtndmc artificialifi qu{ ar^
tificis digins fidt.ignobiliora nqde lunt ^ p manus minifiro^ amfex fiunt q quf manu ppnoidc rmy
ihs nobiliora & exadiota funt ^ propnis diihnguitilimitar/pficirqi digitis artifex, q add lobos pro/
ptic manus appbcario fuffianipraqppedigito^ diihnAio maiore in opeexadione mdihat.p^No/
oilitanf rertio ex albisiluna.f.Si; fteilis .ex alms.n<nobilitas codo^ valde papif Ac coftar: qm afha no
bibores ptes fune ccdoK.p'Nobilitanf quarto ex ordine fetuatotdii diat quas tu paraih bm difpofn
lfa.Sernant.n.aflTa ola diip^ qua deus a pniicipio otdinaoitivt et hmc appareat codo^ nobilitas
in n6 tranfgrediedo difpme a deo fadia.Qin inqt hf c videbo, idadmirado dico, gd eft h6 aut fibus
hoisiHomo nome e nannpfilius afit hois nome eft gfiis. Primas etenim h5 adam^it ho,no afit fie
Bos hofsiauibbet aScab eo genitns'Ac ho & filios hois cft.Ne ago putares q> de digiiirate pnmi bois
propheta loquaf; vtr^ appofuitivt irdbgetes <p de vilitate Ac' coi^ucra exaltande humani gnis Io
qntt.mciia&n.nd foln hd fed fibus hois foturas crat.A:ppea nd folfi natura fed gnatio humana exaltS
da fignifirat.f^Infbmro quocp dicifiqm recordaberis ausiqui vifitabis enm.huK.n. manifidlepatec
propheaefi eifehftc feraumc.fbtiiqiq: ^iccce cp deus recordiftuC hois Ac vifitabit fibum hois. Qd ad
ffamfignificatfbtnqcmcamationis myftcriS:quo deus Tccotdacns eft humani generis ad cxaltandif
ipIum,Ac vifitanit fibfi hoIs|dnm vctbft faiftu eft filuis ad^UioIs.Adam apud hebrps nome eft narix
iphamanp ficut ^od nos hd:\ ex haclduftna inttanflatii f^ dimifimus;& caret numero ploraba
Ict defici frnfh C6 tnoduu 9 tHtS-Duftio hcbraica eft hdoim,^ ponif in principio gcnefisfcbcf
doi pnneipio oeanit deus coelfi & terrlQae quii fit numen plrualisift editer in fcnprara fignificce
defiiAc qnes dicaf poni pro angelts,pepic tot diueiias Iterptanocs^Si hfemus epl'am pauli ad h^i^css
in luigua hcbrp.fotte ibi appm fi apfus Irellexit hfte oextft de angelis vtendo nob angclo^/an v?us
ftient nole hdoim . Quicqd fir de hac qdne.dicedl! vf q> pncubi hfc pdt dopft expon i. pifo vt figni^
ficetcdfbrmiraad^ced^Afabre^tiaicxalranone hobipfona mefip.&fic procuIdabiolegmdS
c a deo:fignificaf.n.p hoc tata hois exalrano q> paqc defiat a dea Et hoc v^caf I myfteno incarnar
ddisiqiii qn verbi! caro faCift eftfhd faAos e deus p gf am vnidts pfonabs.Ac ficpaqc (Mar a deo per
natura; veron qppe eft dens p nattiia,hd afici chfo lau e deus p gfa m vnidis plonalis. Et hoce lUud
paf quo deficit a deo mefias hd.Hic fenfus valde quadrat texnn:quia vnf hcloimpdco vt coiret feri
prora vttf.&. valde quadrat cdtextuuqa ta pcedetia § fr^ntia|ca q exaltandis funt bMificanr.A; ppeai
par eft vt et hfc mc^a claufula cxalranone fignificce Ac cxpbcct gd e lecot^no hou Sc vifitatio filit
hoIs.f.fiiccre en deficere paqc a deo.f^Nec obftar hutc (oilui q> ad hebr.r^iplbs refat hmdt minoratio
ne ad chfi paflione|dices.efi afit q modico q angdi minorarus e videmus iefum/ pp paflionc motns
gtla & honore coronati! &c.Tfiqiii Ifaapnpdtficpfiaan.cfiafitqmodicoqangeb minoratus elb
videmus leffi. Ac ibi fiatpunAi!. & poftea fubiungitpp paftione mortis gtla & honore coronarii. Ita
<p palTione mortisino determinat mmoranone fed menti! coronanonls . na corona pp mciirani
paf lidis chfo debeftdicete eode ad phi].r.pp qd Ac deus cxaltauit illum tec. Et hoc mtelbge fnppofica
infcirta an apoftolus vtaror in hebrpo an gelo qc an hdoim nofc. Tum qifi nd ineduemrapim vfnm
fnifle ad altera fcnfum.r»ax.n.eft facta fcnprara pluni! fcnfuu et litetalifi . CAlrcr autem fenCbs dl
vt m hac particula fignihcerur modus quo mefias vicit ad glorificandum diurnum nomen & exalta
Ii meruit. Et fic loedum eft ab ai^istquoniamifignificatur pet lUud pa^ toros ftaras vtp.m hocar.
modico q» futurus eratmefiaspalfibilisviaroriminor fhitangdis.HicImfns quadrat lit^ epifto/
If ad hebt vt apud grft»s & nos habetor. Et veras inuenitnnquia mefias rxe^ns iis qn* ad pafli/
bilem ans viani fpeAantimaior futuras aar angdis: vtpore adotacbis ab angdis. & bic viatons fta«
tns param quid clb vtpote ad minimQ bols^corpusXi^ fpcAans, Ac nuoimo tpc ^nlicCT-3}-
i
■ PSALMVS ■'< ' 'IX;
M Aaa2 ^Mm A* — — ^ - T a • - - - _ .t: ^ _ilS_.. - fl 4* t a • * ^
' trmiprlccni &^0H1ione.Prophetat ita^ ea qof dignmdierant i^cfatura in inrfa j d^aibens «
^ tu d«s coronabis tfi.Corona vi Aon dcbcEoon.n.coronabif ni/iqni tcgicune c^abdir.& ideo fpli/
cuchicinlinaatniviiftonaqnadifsvicitin&taScdiabota.Coronaagocftphmil dignuacis inii/ ;
' ^c.acoedtc&bonorqoohonorabitDrabyniaerfo;& decor immottabtans* > -
I £tOoniinflndjf9<ie8n^dXI8tnanU0tIup.PoflcaqQeroncdi^tta(is(Ibbiligun(eaqfunt
* ptacu;prophetSdb q> mefig dmmn eric fnp ola opa deitqd erf « fi^ta totii vntactlbm. Et hoc adini/
■ pl^^itindieiidbaBAionisdnic^idicenieciifoalatacftniihidi^tSsincado&inrcmi. - <
' poti^ fbbjpedlbUP dUd-Adiungif totio id qdeil poflelI^Jlgnifica{.n.p hoc qioia noir
•' Cotdmbdnio&ptatcfalitpoflHiaenintatixfiaivtpaolosapriisnrobiqiaqpotnndiccshocadhBC
* ooo^inipletfiifrdiniplendtuninadaami glonofochn.tDnc.n.oiafabicOatontchfo:ncndaair
* Sfpi(iehiDcaoIalubtMa]vtadrciiroinpatR.ErdefcribiffDtDidfinptoppmtiti]dincnipropheti^ 0
* VUCni7bOOe6,Oi0ipro87itbdb30SI^Oaew:hocefigenasfeumulntudwemouia.Aaetn
« coeloq::hoccftaeris.ap{^antJi.hebr^infaioresc(rlosKgiones^$.&aionrhcbrpsnonhabctc
» coduinfingnlai;fnumefo;Acppea(eiT^inpliitalinoiate.&ppcahicdlciaQemccdof£chochabec» ,j
t pro regula in toto pralrcno.^Meminir propheta ^alircr ouiiun|boDro[votncrli & pifciii:non q» hM
* cxeiiipra eflbir ab pomibasjtiad ii^iikaadn rmtfi chfi cninh et ad tnimma (oiiibilfa^ h^^u ,•
V lia denotara.ne intdhgeres regnii chfi ita in (pSalmus coiillerc q» de rcniibihbcts no k imbitet.
* 7ranlailUenifciratl90l1WtfiPaR]eaiah^oblcaraefi:qatcrtashcbrfnsfonatpticipiiinngaIa/ I
■ Kisnanicnabfqi^detehiunw&arc^^roeandpSccdAraiciipilcibusjqinplnralinoineroligqifi/ ..
B c^^&3^‘’>g°a>cilatciiqnoco{{rDaE.NKdcinn'tcDfhDctcscupronoieeii.Itaq)cft(cnrus.e]narifa/
D oq cfi nalefitem femitas niangy5t;n.)cgi tr«ifiens|tiafaniis(at ttanibite. & ficiigniCcarcf penetra ,
& no ptatis chfi et mb marLtanSp Iwc dra^tfi (nent ip noie ois terrp no intdliginuphciq teiT^,(«l
u ^T^o^lcilnibaq^ForreinditJSeftdiCReqinimiierasAngularisponifpFoplurari caaianicttiivC '
Io diAiilit tranfinnoe pro oian(flintcs.Ae(iccdminCc6 eo quod ^aficftpi(mmafls.'Etconronat haec , i
d cSibuAio fiequeti vfiii hoins teuas.aiam itimlem conSmftionem inueniemos infoia&Sc eapo
* ^5«*bdbr^fiequibestraiifaihtcniaia<cftqatniUb«tWanrttinrem. ; » 1
i i^Omne POhuilir nOftcr.Repenf hic de veibo ad vabd principifi primi vedicolnvthinc intelli/
J gasmatco5pfaliDicdfit{tielnTiocve((knk>,iiticn{qttiii?^d!e'inagnificationcdiaininobinoinni >
tcira£cvmadhocvcii>^caK>faaiidl|vi;giqeifi(¥tDpinedduiCDtovniaafaAnien.
C<^ofc.of’,c^5s pgliiiis.napuu lua^ copriihciifus cft peccatot» ^ j>
Coouaftannirpeccat(>ret.ini>ujemu:oesgetiixaqufobhui{dincurdcuni.
Q^uonia non io finem oblinio erirpingisiptidiitida paupmmrno poibk in &em « ’ ^
PSALMVS .IX.
E xurgedominc/nonconforrcturliomonudicaiturgentesmcotifpedutuo.
Conllitue domine legiUatorcni fupa cosme fdantgencescjuoniam homines fime.
C1 VXTA HEBR£VM n^VuccQQfnjpiQQrtcSlio/pIaliisuidauidt .IX,
1 „ Onfitebor dominum* in toto cordemeo:natrabooafeparaa tua»
2 * ^^Lftabor&cxultabo in tc:canam nomen tuum exedfum.
j R euertendbus inimicis meis retro: cefpitabunt & peribunt a fadebus tuis.
ss«B 4 Q^uoniamfeciniiudiciummeumfiCcauiimimeam:fediifa'inredctiudexiu{Hcif.
c Incrcpalfa gentcs/perdidilH impium: nomen eoium dcleili fcoiloft feniper.
6 Im'miccfinit(liitdcrolatiocs (temo:Kciuicacesdcniuxilfa'/piicmcotiacattiplu w
‘ faokd
•y £t dominus *rcmperredebit:paransiudia‘oredemfuam. . -
g Etipfciudicabitorbcminiuititiatiudicabitpopulosinrcditudinibus,
^ Et erit dominus * clcuado contrito:deuado temporibus in angultia.
10 Et confident in te fdentes nomcntuum:quonianodcrdiquiniqu(rctestedomilieV
1 1 Caiuratc domino * fedenci iion: annnndatc in populis open dus.
IZ Q^uoniamr^uirensfanguines/ eos recordatus:non oblitus cftdamorcm humilia. ’
Mifererc md doe*:uidc afflictione mea ab ofonbus meis/exaltas me de potds mortu,.
14 Proptaca narrabo o» laudes tuas in portis fiIi{fion:cxuitabo in falute tua.
Demaf^funt gentes in foueam £ecerut:inred hoc abldmderut captus eft pes eo^
16 Agnitum d5s*iudidu fedt: inopeuolardfuarfiitnpaAacfthnpiimedicado . Sdaifc
ffswt 17 Reuatentur impii in foucam t mnuics gentes immemores dd t.
^4cOf< . , , •in
15 Q_uoniam non (temo oblidoni eri t paupeh fpes humililim petibit in p^etuum,
Surgedomine*: nonrobofabitur bomcY iudicabunturgentes fupa fadestuas,
10 Ponedomine* domituum ds: ident gentes/ hominem fe . Sdab.
' * r . ,1 . ,.i I' .t
rv^lodas (ft. V^incfti/fiipcf morte frbofpraimus danidiEc £ CmTss q» pi^os ifte attjlboif daakU
J, loqoenn vt aotou plalmi dicana ip&un deo ob iubreconi a Ddetu ornrolatoms fup morte
naas regis ammonitaram filio qos anoarqgi ammoiucamm. Vt qiiin patetjJteg49.aK?raK) naas
■mmonicatum legeidatiid milic legatos ad anon Iviam eius cohlb)acbrios Topet morte pams. Et oai
hanc legionem mifit ratione benefidoram rec^ptorani a patre anon i ideo n& nomtnat eam
ptopnojli^filiamiqala mifit ad eam qaannaseiac filios naas momu.&qifi anon i^omlmofe tn
hic ad liteiam traCtans pdfiindationem ammonitaroin inftb dd ladido^ ilicem daaidic^iufhnd
tangicdiecndpiae motic filKvhoe cft ob legatos canfolatoiios fop mone naas ddtuuieos filio aosi
CJHuicmatetipquadtattotosplalmasjiaip&uiptinapioaeinmedioacw fincmomqfiic diiiini
todiai:&( apentor q> iudidam tioc inrer daoidcA veiiebafi vt parq in qoarto St, qomm vete
licnlts.Apaiturqiio9qi hocRiit tepore qtid' iam arca domini erat m ^ni dam in vndecliiiQ vei/
licolodicttor.cantatcdomtnoloici>afion.Vnd£adhtet^mmiipa^pIidmieftgniaanMiaaio de*
qoiafbatvmdidam contra am monitas^ tam m^mttadaueBtpc legatos dqoidti. oo''' ' '
CTPropbeta promittit labdes dcbf& ad idem alios inmtar.tnih 'qoia'(!iiiis infto indicio ptminit am/
«ymtas cam focusivlcifcnido <^>paflbsolim abeisdrdcnandolindosibo&tam qltia raanififttn^
effiat indyimnia: in propnoopoe illos pnaicndoifli fabuoBjito cot;d^pidico domato) ;
a
P5ALMVS
.IX
^PCrfbnabqnais pnpheta tft.
£~> 0niftdiotDOmin&Diaiditnrp<aImQ5inpaResdoas:ptopo(itiDani matcnf,ftacCDfinS|ibt
V_» qm fmlb.ProponicdnoXdiaina lai>d(i& materia laadis mina inimicx>9tafadeda.Etiaudan
qmdeproponicvtnn^XapferDii&expnda.pTzptegdciui tangit qDactnoi.Primani rpedans ad
tiafota iq^ata tua:& nome dainome tod eaoeUbm- Vbi fato excelletia opa dei ^ exceddt vites cieant
raifi notari a feparionetjja veie fegrcgani 6t leoifam ftint nd fold ab opibns fed et a copbenfioncnfas
que cdToeoimas appellate mirabilia det-f^ promittit propheta fe natiatntd hpc olaino <]> oia atbi/
oct le (are aut natrateCqnfi incoprchenlibilia linr^red c]a comemoraie intedit oia gna mirabiliu di/
nlno^Nec hoc intdligas promitti adimplenda in hocpralmo,(ed in hoc 8c in alusdicut et mferins
in vc^calo quattodcamo diatmpea nanabo o« landn tnas. Kc.n. promittit pro gfarnmaOlone
comemorare oia mirabilia deii&fittinfauisonlatidcs dei in ghetqra deTcendere adfingnias efliri;
Ipoflibilc.Vcriitri accomodado dilfaibotione ad pns negodumipromitrir narrate oia lepara dei: ga
vtran9gennsdiainiopisnatratim]seft.Cgfp&iu(bap.&imlbs m(hnpproipfodamdc& popalo
fid & cocta (memores dei 8c raribs no folfi opa dd ( ilfas (cd ct modd opandif^Matena veto laudis
cponiC diccdo.teiieitenbas inimicis. Vbi nota lermde mecaphonco ad fiKtudine fngietid a (aacp/
-tojaeris^ac in ipfa lenctfidefugiodo inoenietifi offaidicnla i ^ ipingiit)nec folfi ipingat fed peteur.de
foibi ho(ies.Et lignificaf ad Ifam ip araonitp g egteili cd fjrris foerac ad pngnadli p dauide)t^a verte
idrfbgietesf& ce^erfitfiigati Ac^eifirAtom hocafodeda:nan.G]is militibus fed deo totu dauid
attribuit|iecoraoroes diiiiniS bnfeifi.Hiftoria hes fiSmanp fcripta j.ic.io.a( ( finon.8c.i.palip.i9.&.2o.
€r£IOOnti Kd(&.lncmit hicps etecDOaa tali ordincPrio tiadaf lUa pdcniaircaettcnbus tnimids
«ndstetto.lisrido lUa^xlpicablir Sc pibdqibi milocte mei Vbi nota (p arabp pticulp tradanC vc fune
maceruedininp iandis promiflgcMtcbor &c£tnc multiplicatp dilhndides obreutiore reddar teztii/
abirinuimos a lingnlistno pteteddo (p propheta duplb tradat hax.Primo qtd ad fobftanna operum
dinino¥hiocaeinde.&fccddoqtamaamod6eonindeiil^hinc& mdedicatd propofmrpno ini/
fnlcof cofblionqm fnga tetro,& Geeiido modd rain^tin cefpitanoc 0; interitu.p^lnchoans itai; diui
loco ignominif acc^cp. Textos hebrpos habet t dtofeli-congrairas mutauit addedo ppdnem in.
J^lnoepalh gdes (ecce prima pars lodidi Oc iulfarip^ad dmilitudincm increpatis m fugam vemlh
gftes fytof 6c ammonitafpdimlH impidfmultitndine impios nofotd incrcpalh fed ocddiftuS: qd
plns eft nomen eoy ddefti (ecnloCdatim pto ablarino^dt nfo fecolo 6c femp. Dekti quippe funt ita'
ammonitptficvrcznatoiafodinangeaiairamplinsdnatDii&ppeadcfcntif deletum et nomen
eo9-T'lnimice. Apolliophat daoid aa hoflcs popuh lOaeL Vbi recole q> (yt patet in bbto indicii Se
ta.Mee.^popuIusiG'adniitvaidehanuliaCDs|aeafytis(& a moabitis&ammoniris Sc aliis hnicimis
quos danid hmnilianit.Rt ad oes ii hnmiliatos pot dirigi fiermo i(le.gais et de folis amraonins veri
fice&mfi de ipfis didt iolephus kb.6aa.6.(p vtbes ludgof (miirati fubegeriitA q> demos oculos he
fcifis lobdicis ooebaiadd tagiC indic&ioA.ue-xi.Etiaig.n.dicic (amud ppib. videtes q> rex lilioae
ammon venifldadaamsvos&cApofliophansitacpadammonicafca vniuofum hofte inteditm
cete tp licet duicates Sc ppK op^fli olun ab ipits no lint nec poflinc k vmdicare, deos tn index otbis
coansjfemp qSc nde fede vindida &c.O inimioe hnirg fnntdefolarioesihocc defolan Se vallari he/
idi Seet memona doininadi qtn eft ex ipfis.fed ndpiir memoria
«ay deo|indid.Er ppea fubdiiPTt dns (empei leddiit. Adi aperte diceret. O mimice veqi eft q> dui/
iatcsSieppliated%ndinolbntnecpntlevindicare,fedeftdnsc5is!glemp fedebinpariis ludido/
luti dic^ vnicDi9,f«le fuaA iple no fold nos Icd vniuerfum otbc iudicabiqne credatis vos exem/
(>t05 ab illius iodido J inlhtiajrcddcdo vnicui^ fm opa fuaiiodicabir ppfos in reditudinibus.n5 la
dicabit in inlfatia fm ail<gara Sc probata,fed in teditndinibns|boc eft fm ipfas rcditudines aiofc Sii
ope^c p hoc indicabit ipfas obliqmtatcstqnia teditndo eft index fni Sc obliqni.Er crit.Se ppea dni
«ntdeuario popnlo(fno,oontnCD|a vobis.denario inqna tpibus<hoccft loco rempord, in angufhaf
quibas fberant in anguiha oppt^i a vobisiMcnbuntnt hac in furato ad figiuhcandum perfeoe/
lannam ac firmirateradiuini indicii ad dcnatione populi iliad in eerapote regni dauidia.
SCt cdfidott tn tcR^du propheta ad alloquendam dram-Fradni indiai Sc iuftitip annediE confit
dentia popaloraraifcienrill p fidem nomen dniQuia non derdiqniftvinnltos.qngretcs te dne. No/
laacfaccrcpbnwddhamiqnianoniriiqiaflimcqogr^^ t(doc^mgikGgiwcanulcciimaIii&
PSALM VS
.TX.
£d^atC90mm0'Pn>niificin prindpio|c6<iKborfcanam &c.inoitatoi5 alios ad bocobmaghUD
dinc&couatc[nbnfiaL5cdenn|vd[icfpaticcf plidcn&rtgnariinfioi] igaibifpjlicnlcn venciabaf.
Opa das<hpc font qug in prindpio appcllaoic (^ata.Qij) rcgrens (angoines: hoc dl tpe qno idh/
dam cmcerc decrnut tcqrnio fangaine humanS inioAe dfoinin. no dl oblitus daiuoit humiliuinf
abicdarii pfonard qoac ftictut opprcfletCcd tccotdatos eft eos ad vindicadfi fangaine eoqc. Ex qulbua
patet q> dras panimt amtnonitas cn fins fautonbus no folu pp ignominia illata legatis datndis, tcd
e^piniunas &opprdIides quas intulerat tpibustetroadispopabs multaf cinitatuhebFponinu
XUSircrere-NaiTatis opibus dunni ludiciijrubiungif modos tiadado illam paiticulamlcerpitaboiic
&penbdt.Vnde& apte inchoat amdfopplidexpatterui. Inttododt.n. feuippliceiTi qualis foeiac
ipe accppte inionp ab ammoniris & cddufto^ fytoqc ab eilck contra damdcvt ninclignifioct <p tfic
tecumt ad deum.& exaodmis merito oia imputat duiinf opi. Mifeicre md. C^no dauidis redtaf.
Mifcncordia no iullitiam petiitiqms caufam iulta fbacret t qa licet idpedu ammonitarH lulhtiaiii
hfet.rcfpedu m dd mifericoidia indigebat ne in miloia fibi paratam ab holhbus indderct. Vndc 8c
lobdit tone mifenp.vide afflidione mei ab ofonbos mds^illaia & Iminente.exaltis me depoitis raor
ds.Pot hoc tcfdri & ad pta bnfida: vt Iit comemoratio ptoqc bfifiaoft tpe laulis£t iuxta hllcren(ui]i
Ifa ordinada eft licX)omine exaltas me de portis momsimifeiete mn &c. vere etenim deus de portis
mortis roultonc^ periculis mortis enpoit damdem tpelaulis & euexit ad legnli . confiieuimiisji.
petentes lbtnta;comemorarc pta tecognofcedo illa.pTotiefini Sc ad lutni£ qd petebat bnficiom.&
BC eft renras.mtfaeie, vide cxaltasjexaltado me de portis mortis-Portas mortis appdlatexercitns tot
ammonitatu &r)to^c6traiprDm.CrProptereanairaboj)oheoqDodtetnbna tibi pro tanto
ao.& ideo promitto q> pp hoc bnfidum nartabo oes laodcs tnas|comemorabo oes laodes tuas ab
'-S* dignitasopes & gloria eios erant ex fion/vbi erat feis legia U ......
bo in falacetua.non in brachio meo/non in mihte meo.fed in falntctna/ate collataia te recognita
cxulrabo.Harc fuit orario damdis-
©flTJCrff funf. Modus diuini opis defcnbif.primo qoo ad ruina ammonlraquA; deinde quo ad fiu
biedionc..VIoi^s qoo ruerunt diurno lodiaoidcfcnbifp afllmilanoncadcadmtesin fbueaquife'
cemnt fle inadem in rete qd aliis paranoft tuid ligmlicaiidd p hac metaphoram q» deus punimr eos
exopepropno:hoc^q.volensdcuspnnireeosobanrtqnafceltiaipmiflteos inioftii monere bdifi
cotradamde vt in ipfo bello tucrn.hucn.tendunt hmoi metaphorp-Demeriefunt gentes in fooeam
Cfnpplc qna)fecetatialiiA«e filVin reti hocrfDpplequod>bfcoderiit)aliis,capnis eft pes eoatEt ppe»
Ugniraimanifeftu, frat dns ludiafi fnfi/deftracdo eos ui bello quo ipli voldiat defttuete alios, in ^
vola^ fuaift ipaifta eft Ipii meditanoihoc e ui bdlo manuli fnaiti comiit meditatio impii ammoniK
qua maehinabaf aduenus dauidcR.eocrtcnf impii in fbnea/fepnlcri;hoc eft monenfoes gentes inj/
memores dci.AuxiIiarrscopip hic defcribonflimol eft ammonuisdebellarp.Et exeo qihrec cum c«v
tens Tcqucntibas defcnbnnf fotura.uifinuaf q> difta dauidis oratio Ibic tpe medio inter pruna debef
latione qua ammonitp fle fyri fu|cnintafaaeioaba:abifai;a:feqntntes in quibus ab cupbratealil
conumeiur: vt patet in hiftoria.ctcdftru£ho mutanirinfoneamidatinumfonep.
Cuonii non ^emo ouiuiom erit pauper.HWio tangif mine reTpeein iftarum gentiurolftmilii
toni fuperins ta«p lefpeftu ammonitarft.rqm apud deum vindifta pauperam eft in memona.fois
ad tps appareat deum obliuifci pauperS.Et aduerte in Ifa qiilia n^no n^detcrminat vtrana vem
bum.r.eritficpenbit.eft.n.(airus.non entobimioni/non polbit.
0UIW Pomine.Defcnpro mo dimni indicii qno ad rainajdrfcribif nfic modos diuini indicii qno
ad fnbieiftione.Scdm Ji.hiftoria no foIS ammonitp Bc fyn tnafttifcd et cimtates eo^ fnbicdc fb^nc
danidinta q> deus ponioit eos no folft in propno belloifed et fobiiCTendo cinitates eo* danidl . Sa/
mnit.n tfic fyria dauidi fnb tnbntorflc dnams eft damd ex illis plus) oibns regionibus vf^ ad eopbm/
ten.Defcnbit aCt hoc depcarine.tft tecognofcedo hoc pendere ex lingulan gfa deirtft fnpplicado pio
amplitudine dniuSurge dne/tang haOenns federis fen lacnens mo ad modft fnigctis aiTifte: nft lolto
labifhoiad hoc foigevt no roborcfhd.tvis humana cona nos. vel qafnigetc te no roborabitur h6
c6tra nos.Indicabunf geres fnp facies tuasiad hoc fnrge vt prcuctet lodicift qd uichoafti in genbut
gng iudiafi innixft facia tuc^oc.niignificat fnp facies tuas) & non fit hoc tanq lodiaft humanO.
fTonednednificisrfaceosdnefobiiadnior^stnurcictgctcshoicmrcJioceiddadniftrop eas vr
gttes fcia^c fapas ee hoiem) vt lecognofcat fciplas flr no audeat cotra ppfm dei lient hai»enns anfe ISi,
lecognofcit te dnm nfraiee deft fle feipfas ee no potetes cotra deft fed ee hoiem fnbditn dco.f^ Taro
a h*c oiaC.f.indicabnnf getesiflc fciet getes)qnf expolita funt optatiueipfit ad^am qnoqi exponi V
dicatioe^lonatlfa|vtftn(ftusrnigetisdm.Snigedne:qatefoigcntcnoroborabi£hd|&-indiaibonf
gacs.Sc lilr pone dominmm cistq oia ponente te illis dnuunifaeiu gentps lapias efte hoirin. A men .
Vfquid
PSALMVS X. I
Vtqmd domine rece(Mi longedelpidsinopportmutaribiijia tribulatione.
Dum fupcrbit impius mcenditur paupencopr^enduntur in conliliis quibus cogitat»
Q^uoniam laudatur peccator in ddidew anim^ Tu^tSC im‘quus benedidtur.
Exacabauit dominum peccator:fecundum mulritudinem ir( (af non quiret.
Non cft in confpc^hi dustinquinatf funt uif illius iri omni tempore.
Auferuntur iudida tua a fade dus:omnium inimico^: fuorum donunabitur.
Dixit «ulm in corde fuomon mouebor a generatione in generationem (tne malo.
malediclaoneosplenu ell6Camaritudine&dolo:rub lingua dus labor fiC dolor*
Seda in in/idiis cum diuidbus in occultistut interficiat innocentem.
Oculi dus in pauperem refpiduntriniidiatur in abfcondito quali leo in fpelunca fua*
Inftdiatur ut rapiat paupcrcmaapere pauperem dum attralut eum.
In laqueo fuo humabit cum unclinabit fe SC cadet cu dominatus fuerit pauperum*
Dixit enim in corde fuo.obIicus e(f deus,auerdtfadefuamneuideatinfiriem*
Exmgedominedeus 6C exaltetur manus tuame obliuifcaris pauperum.
Propter quid irritauit impius deum:‘dixic eninj in corde fuo/non requiret*
V ides quoniam tu laborem ficdolorem confiderasmt tradas eos in manus tuas*
Tibi derdichis e(f paupertorphano tu eris adiutor.
Gsntere brachium peccatoris Simalignitqupetur peccatum iUiusfiC non Inui^ctur*
Dominus regnabit in {ternum flC in feculum feculirperibitis gentes de terra illiiu.
Defiderium paupe^ exaudiuit dominustprf parationem cordis eoru audiuit auris tua*
ludicarc pupillo K humilimt non apponat ultra magnificare fe homo fuper terram*
CCIVXTA HEBRiEVM. , ^
• P Varedne ^ flabis mIongInquo»bfcodes te tgibus mangultia;
‘™P"***‘ Tnfupgrbiaimpiitperfequetur pauperem, capientur in certatio#'
nibusifliscogitaucrunt. MUnti is» . . ^
3 Q^uialaudauiti'piusfugdcfideriuai{fu£/Kauarusbenedi^ ; fpreuit dominum .»
4 Impius in cdfitudinefiu furoris fui no qupret rnondeust omnes cogiationes cius*
$ Parturient ui{ dusinomnitemporeubexedTo iudida tua a confpeAi eiustomnes
anguflatoresdus fufilabitinipfos. ^ ^ n*
4 Dixitincordefuo. Vox ipii.hon labargenerarioni degenerationi,^ no inmalo.
y Propheta. Malcdidlioe os dus plenudC dolis a£fiaudesfub%ra cius labor dCiniqt as*
• ^Ait in ifidiis uilla^ui abfeoditisiterfidet Inoccte/oculi dus ad paupcreffpeAabut*
f Infidiabitur in abfcondito quali leo in cubili fuo/ infidiabitur ad rapiendum paupe^^
remuapiet pauperem in trahendo ipfum in rete fiuim.
,n0lita4d^(r#iv
f o Et conteretur/humiliabitur:» cadet in fortibus dus contrid.
1 1 Dixit in corde fuo. Vox impii.oblituselldeus/abfcondicfadesfuas/nouidic{Cerao«
12 Propheta. Suigedne*dfm?1ffla manum tuam/noli oblini himilium.
1 3 Super quid fpreuit impius deutfdix it in corde fuo. Voximpii.no reqtdres*
14 Propheta. VidifhquiatuIaboremdCindignationemrefpides addandu in manibus
ft
tuisrfuper te derelinquet pauper, pupillo tu fuifhadiutor»
>* * Fnnge brachium impiirde malum qugre3,impimtcm dus non innenie^ ^ .
f tM*
xr
PSAJLMVS , I ,Xj
t( Dominus* rex fccuh’3: {terni; pericruntgentesde terra fua. ■ rJ
i'7 DefideriumhumiIiumaudiftidomine*;pr{parabiscorcoru/aufcultabis auretua.'
1 8 Ad ludicandum pupillum & contritdmo adiida ultra ad frangendum hoiem a terra* .
TI tnius nullus cUCirca materiam pfalmi cognofceda aduette tria in pfalmo data. Primum
quarrola proponitur vox ad defi tang ad manerem longe Sc abfeondentem ft/tmpio cfi tot
nimbus fupbientc flt pfcqum pauperi tot modis.Sccundfi «ji pphera excitat defi exaJrandfi diui/ ■
namanu&.c-TeiTifi<}>£^stafecnli&{temi/&penerantgeres&c.pTHismbnsdarepatentibas la
p(^mo;adifigcqoattfiii5nabile<)>appdlanone ipti in hoc pfalmo no itelligif aliqua ungulatis pfo/
naCni/i foitt antichf sXfd genus impioijt viato^ vt vna pfona fignificaf . Quod exstruor apparer.
Pnmo ex eo q» ftanm trafit de finMlan in plurale & renemf in fingulare)& iteqi m fine redit ad pintae
le.Po(lq.nduuc m fupbia Ipu , fubifigic capienf m cogitationibus iftis cogitaueifiq& ftanm aa lau^
danit ipius:»: circa calcem pfalnu/piemnt geres de rena fnaSecfido ex eo q> hax cnmina ^ hmc ipio
amibnonf[nefciolialicnifingnlanhoferannchfoc6oenienfeddnbiun6eftgn de genere miquoac
venftcenf.XemoexeoqiapllsadtD^.affeRdocxhocplalmo vetftculfiiIlfi|quo;EOs maledieUonetb
amaritudine plwfi eft.murauit lingulare in pluralema in hd>t{o legif emus fen eiusj& aplfas allega/
Bitquo^.q<fn5feciflctaplbs Ii de vno lingulari hoiepphetaloquerefiqm aftcnhfic veifigilumad
eeftifiradfi oes et ludf os dic fnb pa&QnaitD ex eo q> appdlatione paupis quepfcquif ipius/n6 fref/
Lgif aliqs vn^ paup.fed genus paupeqi ^puefpfi.In cuius fignum appdlanf inoceres) c6irttvm5
lueti feu humiles & pupilli.l^ Ex his liquidem ommbus apparet q> pfalmus ifte ad lireiam tradat per
nodum quande dc dilanoire vniueifalis iudicii/quo terminus ponetur iniquis op^os t quia inre/
rlm impii fupcibiunt &£«: pii affiignntur.Hareeft materia.
CSVMMARIVM EST.
CPtopheta vbi qftus e apud defi depmiftioc rate fnpbip ipio^t cfi tot crimibns/cfiqivehemcti pleeii
Ooe pio? tfi verbis tfi fadis.fupplex exdrat defi ad exalrandfi dinina manfijad rone hnda panpeaide
Imbito pinde ac c6pletfi furo? rcgnfi dd I cSfolaroe hffiJifi/i fteritfi getifi ac rerminfi hfiane t^ic,
erPerio to loqucnsipccpm propheta dhrecitans tamen ter impio? vocem.
^arffomme.Dinidifpralmusinpresdnastp^tiuamatenf,&execurina|ibiaalanda/ ’
Vr "«•Pf'3»";fP®«^4™b/qnafedncnttn.vtfcrafC8m.fedvtexprimattti aJmirano/
nifqi affedfi ad fiKtudine Sralijdint quare dfie.rProponit afit quattuor.Pnmo diuina pct/
n ifllonc Inb metaphora duplici Altera ad lilitudinc manetis loge ab iis que fifit.qoi.n. manet Ito
nlnorefemoftrathalwcuraeo«agbuseIigitdiftare.Alttraadlilitudine abfcfidctis fe tpe ali^ •
Mgoftip.taIis.n.pamiracm videt alienas angiiftias.Qoare ingt dnqqucm nullus pot cogere, ftabisf
dintins,inl^nqtlo|tanjman«al^abfc6desreftan§abfcodcsreeris.inteporibns(n6mvnotrii •
tpe.m anguftia/houim.f In Ibpbia ipii.Ecoe (drundum/quo pponunf crimina fimbic & impietatis,
fr eriequet pa^ett.Eccc tetnujqno cponif pfecntio paup^iqua-Cimpius m lua fupbia perlraos ’
tnr pau|we.|^Capienc in rogitationious iftis cogitaneifit.Ecce quattuijiphetans fbtuiu qnqi q> im
pii no lolum dabfit poenas faCto? fed cogitationum, q> apud deum ra manildtefuntcria cogitatio/
nes eo? q> in iplis cogitationibus confnndennir m diuino mdicio.Et dixit hoc ad eraepe«»nn>.r, ,
3uerele.penndcacdicerct.cottandiu tardas ropetbiente impio perlequentepanpciem,qoum tande
amnandi lint impii non folnm ob faCta fed ob cogitationes fuas.
■ l3Udanit.Inapithicparsexecntioataliordine.PHmo tradaf illa pticulafin fupbia ipii.fe/
cfido iIla/pfcque£paopere;ibi maledidioe.rertio illa,qredfie&c.ibi fetgedfie.qoaitoilla/capienf fco/
giranonibos;ibidnsiia.p'Circa fnpbia^ipii defenbit fopbii alum qnadraplhPrimo fm ptecocapifc* '
bile/tfi^ tfi t^ralifi bono?,dices.Qoia fpius laudamt fup defidenfi afe foqhoc eft nofolfi ^inx
plwitdmdmfifufi WUudanitC&^lermodeimpioquatenusfpioseft^auarnslimilitetbndixiC - .
^ropdtndenfiaif fire,iolprenitdnm.Vbi viderepotesquoduatlaudaremaladdidcna &aoaras
acnonesiduatemmvf^adeontempramdd.Significaturenimadlireramqiqnla mlqnommmol ■
jritodo laudat appetuus iniufto? A anaro?rquod quotidie vidrmus)idrorpttnitnr deus. ■ :
Jmpius m ct^dltie. IMmbif fecundo Pm paite irafcibijeipofthabedo tfi veritarf tfi deom.Im .
pmsingrmcellituduiefnafnrorisfni/hoccftexcdlitndinequaldiMafCnatnraleeft.n.impic cdfini
dims idignanjimo furere^ hi ne nafeitur q> no teqnun/veritatf.ira.n. naturaliter vitta hoc q» impe/ ,
dit difamonera ven/iunda fupbif dfidt vt non curet ingrere veritatem . &;Vfqtadeo fnperbiafqn»
in irafcibili anim i parte 1om£ jprocedit q> no deus oes cogitationes dusfhoc eftfine deo font omnes
comranones aus. mmus dixi;qnicqnid cogitat eftnon *ns.
vff rtU0. Tcttio f m pte rSnale.Tfi machinado ad malfi.Parmticc vlf cius I ol tpcilioc
Di
I
PSALMV3
JC.
fiifl? ahkillf MtA ditgcRc paticc malff aliqfl et ptrtift aBadfp.n.(bpba Ihidia 8t pariSt &
n Pr ipaM.Fj’ e Inorno tnaaphoticafliipa a ^tia na aialig no oi cpe ft qlky patieafi.Tlifalla opione
dntinof iadicksa. Ab acdlo indiaa niaf(8t,a sTpcau d^RepntaMi. diuia mdicia iacdfo (iArfcuz
ca iH^nobes latw^ulu d*.rra^‘’nd difp^ luR « tbpnis.Et pw sipice dr dmia iadiaa tag cxodfa.
0^ angUllatOteS dus^naito f m ipfam voUStacc.T6 i^xdu inimico^Oes Iqait angaftato/
its «intfimilirCT habcbunf in colpeda diu fic <p fnfflablt in ipfosihoc dl tanq flatu encntunandos
_t tang ocpaulitab cuetn maio£t|»pCenca labdif.<)>ipro qa.non in malo/(iq>pIeaD.ropdbia qnip
Bcptoponitfiipctbo aio IdpQiin tam cdinm vtappaieatlibi ip malum ncqueardcncniR . Et |^tet
nane apparentiam mecmam ddcnbit propheta uipctbnmcpduitin corde fno hocJion labat age/,
Boarione AgcneiationeChoceft nun j^Kam mco.quia non in malo|fuppleen>.
m^OtediCtiOIIC. Ttadatucnniinibos fiipobiaiAe ipietad^tradaf hic illa racula/plixjncf pauperi
jfrqnffin mulca pficcationfl gencra£t pnmo Idpic a vctbu.Tfl expilis tnfaniLMaledu^ne inquit
<{inb qua oterebdhf cotamdiaiiptccanoldataduviBfutTatio 6cc.)os dus/ruprafcnpd q>ii fupbi.ple/
nffijfiipnir tUfSc dolu( mrdadhus Scaihitu veibic ad &llendom,& fraudeiad ipcradom fnudes. Tn tat
«aZmb lingua nusicaaojabor & inigtasdiocclladhoc prefla (iib lingua veiba tedunt vt iaborenc
paroeees&imquifiancflaitipleeftiniqniudiajvcmiii^eflitigcnc homines. •
dade jfrqnif piwTitiniir panpry ^ fit fadis tnpUdifldia)! generc.& poflea hraoctifl. PtimII infi
dia^ genes en more iananis moran in efldiis villari ad occulte iterfkinlu inoccte. Vbi aduette q> di/
dho hebeaicafignificatatna & Ggnifleat villasiAppcapot lem in ifldiis veihbolo;;|& in Kdiis villa/
ifl. Ve^ magis qdrat vfui vt locus iniidiaqc ad occulte oasdedd potius defcribaf in viibs 3 atriis.Se/
«icbit mqtigete motabif,in (fidus viUa§ fcu attio^iA in abfc&bds ittificiet in occtci pterefite. P’" Sec&
dfl genus Kdianeflleonuibmoncadfaopere^lcoiidusadpaoper^oradfl.fpedabfinAad hociS/
diabtf in abrcaoDQfvi & dolo,;^ leo in cubili fuoXeoaidn ^idflca fua ilidias.^t dolofp ^to latet»
tiafir/iluigido ad vorS^efig putat tiaGrefecnius.p’Temu genus eftvenatono more mGdiati ad
lapiedfi paupeiE vdut tnihedo ipm ad fufi rete.1 nGdiabit ad rapiedfl pimierftflci^iet pauptrE in
crahedoipml rete fnfl|Gcntvenatoresaah6taialiaItenafiia.AtGle0fca ren fuc^Gdif ddcnbflfpi
fhitorio momaoterillo venadiendqooietiaculo vnurfetaCtono.pTcricnitiodemG^ hypocriGfic
fobiCgif.& cocctef/humibabiLHjpocnfls act^t/hoiom e* vna ptt(hoce Ggnu^getere fe ta§ cotn/
tfl at^ Kmffrr alttTa alltPteihoc efadtsicIfficeR vt mediare opa fottifl fuoy pflemaf ac ruat muld
tudp cdtnto^hoc.fl.Ggni^T rnbdhk>.& cadet in fefdbus aus cdtcin;hoc eftpoMatibos fortibus
du».Cadet)p cadet, c6tntiiroulo.i.cadet &o6ttie£ mnltitudo.p^No mureris vetbu Gngulahs nfleti ca
def/d3noieplntabsnfienc6tnd&e^sji.eibbiohoadenotasvnitate,hoce vnamultitudmei vnil
oddtG comtoK . CTAduettehic q»in hoc vitnno veiflcnlo ppheta iduceie vf Glttudine hois' gefto
corpis agentis fafimdeotGiro tang-occultamtsfqar e* altera paitenutibus annuenus alusvt po/'
gnct. Vnde appanxq> ota inGdianim genera metaphotiep indoda Gnt) ad GgniGcandum omnege/
nos ioGdioff pctfecutionis adneifnspios.Qoos a mulos imms ezerccti vidOTUs'i & Gquid fupeicft
ahrichtilTuscxercebir.raenimhfcadmuItaappbcariiqaaiihidioGsrdinqmmosliiftopbtisI - '1
in couitibo- R.5 tot malo^ afligna£.ga ipius dmtrdeGniuit.ims i oo^de fbofbfcCobhtns cft
deusjabfcdit fo^fcaj|n6 vidir^temo-Petfpicedfligeterhas Ihias.ar iuenies cofuGonei min^.nxo
hetetadiuicehpfini^G aade itdbganf.VeygaitwiomiieCvtvnicoveibo ppheta rqietedodicct)
<p deus no regret poft hac vita fada hic,i5 pnthf (hip nn itftione ipioR cohetere Gc.vt primo dicaf
oblitus e deusihoc c no het Gngu lacifi matcoal ifi noatia jneoria.nxft Gngulariflp t6qc:& ppta' nega
tiM meoK GgniGcat negatione noritte GngulaiiG ptercutiu£t huic cSTonat.abtcodit Gicic Ibaihop
£!tdiedii lufi quo cognoTdt abfcddit i tupnisttuxra illod.ntd>es lanbulfi d^&cEt pnrijdrat.no vidi
cremoihoc cn6§ vimt hpc nfa ad ^fnfl iadidG. ImpGitas itaq< credita I corde ipU i6 df tot cnminfi.
VUr^CominC.TraiSafhic illa paiticnlaiqaan:m flabis &c.NatTansGqdeta criminibus ipie/
eaosS-fopbif gpfecunonibus.fopplcx ppheta tageidtas.Suige dfie dcus|agetepnntti5isaddno.‘
POmG lcua|aalta,manil nia/potetia tuaiopus nm.SecGdu nob obbnifa humiliGiwiedof ioppffo|N
^&'pfe^ndo prunG.Sap gd fpmjit ipius defi|ipunc,acp hoede^fla e manus tua i cofoettu hcinmt
lioc dl fop quo fimdaftatapatienatuaqilpreuithaaenns ipune tpms defilNcc folfi toremt deum,
M dUit in corde fuolin intimo fuo.nS legrcsitu deus fatla hoium ad indicandum .& his.n.daabus
^ibDslcuamanfitua.P'Piore^do\<cio(ecfidGC.i^noli obbuifdhnmiti6>it.Vidifh ga tu labore
8cldignationerefpidesaddadflimambnsniis,fuptedefdmquetpaiip.VbifdtO(f iteta fnia dlip
dens vidit id pios deidinquere cura fui dco|ga deus tfl labore pio^ tfi (dignatione ipiof nd poflha/
Ixbir.fedrefpicietaddailfi {'futura vita vnicnigumrra menta fna.Ethccdldiredetd ppoGtf peti/-
lioni$fiuUobbuilahDmiliam.Vdait.vidiitiKidtia(pifidicctc uiQoiacfbo ^ ndvidjmjfabfcddif
Caia.fDppl^ c u
44CXi
3
4
PSALMVS
Ihfacif taS.vidifh inqni ga caUbor{flunniM,fi(I(i>^atioDl|Ipiof,ttfpicies(q(io adp^tea 8r^i^
■d dadu! vtrofqi,i manib^ cnisti altera vican5 fop ce dadin^f^5,paDp.Gc6ti; id papilio tu fiufti/cia
O^.admtor.p^ aduigif ronib‘’tiu,vniicas ceflatiois ipioqE.Frigeiqaic bcachiQ ipiupotcntia ipii.BC
Rigans malis niinuafipiotii malcicado.nocnoeflacivt hic dektibitnr non inocnienda impietas.
20oniinud rex- Vlrima c(l pamcola plidmiaii qoa traAaf illa paculafcapienE in' co^tadonle>
bas ilh s cogitauerSndedaiado pnmfi ftiaiqi dei tegnn^anli.Dns ingt co)a tegedo Se legnado.fecu >
h & ^terniCnoceft vtxf ftemitatisXopple appatebit.pl>esdcpccs regiu.Et quo ad ipios peno&gK.
iks.&cficvenficabif prnecdrgctesdetenaraa.veicfuaaflbSadanALn.ndhAthicmanence ciuitat^-
At fi Ic^C de terra eitis,terra wi iceiiigi^qaf efl terta viaraiLde cma per^t ois dananiga ad ea aSk/.
^rda fuerat aean£tqoo ad pios.dmdmfihamilidaiidi(hdne£tlumi£hic homilicaspto vutonk:
Quok ddidend fiiit auditu qad dedit eis defiderata btitodine.Et vina hoc foarabis cor eo^dioc cft
amard ra vehemeter vt in illo pofuetit cor fu&fomif.n.iaxca edem loquedi vfbm cor p le maini ama
ta.Er mm^ diat g Rgnificar.na nd folii ppaiauit deus cor humilifi.Lamacfi corde hnmilium , fniia
oor hois nd afcendit qd pparauit diligemus fe.p' Aafcultabis aure roa-Natratis fhiAibus regni dea
i.cd fempicemo fhidtu ceilanonis malofc.
poli i^icid.ad Gcagedd hoiem a cetra. Vf^ ad ^s indicti quacilcuip ipii calligcn£,lmp fnoccdic h5>
adiiacs infuigoe m fiagendii hoiem a tenatfed peracto uidicio vri.ooadiiclet quilg m fnmgendRi
tntegneate h^ tolleda.a cerraihoc eftdcfinenc petiecutoces hoium-Amen.
<CV V LGATA EDI TIO. ViifloriclauidpGilmus .X.
N dno cofidotquo dicitis ai{ me^. trafinigra in montem iicut paflof
Q^uom'ameccepcccatoresintcndcrutarcum;parauetunt fagittas fuav
in pharetra,ut fagittent in obfcuro redlos corde.
Qgoniamc]ucnipcrfeciilideftruxeruncuuRusaucem quidfeat£
Dominus in tc mplo fandlo fuo : dominus in coelo fedes dus.
Oculi eius in pauperem refpidunapalpcbrp dus interrogaut filios hominum.
Dominus interrogat iufium SC impiumtqui autem diligit iniquitatem odit aninu fua»
PluctfupcrpeccatorcslaqueosngnisfiffulphurdCfpusprocdlaruparscalicis coram,
Qyoniam iullus dominus dC iufiitias dilexittfquitatcm uidit uultus dus.
OTIVXTA HEBR./EVM. c; Vincenridauidi .XI.
Prooheta domino ^fperauisquomodo dicetis anim(mc{. Voxbominnm reeu»
1 tata aiagarc montem udlrumauisi'
Q^uia ecce impii tendent a rcum/parauerunt fagit tam fuam fuper cbordamud iagii^
tandum in obfcuro redtos t cordis.
«r#
Qgia fundamenta defiruenturtiunus quid operatus ell;
ProphaaDominus * in templo fandlitads fu^/dominus *in coelis thronus dus:oaw .
- Ii dus uidebunt/palpcbr^ dus probabunt filios ad(.
Dominus * iufium probabit &: impium :6C diligentem iniquitatem odiuit aia eius*
Pluere fadetfupipioslaqueostignisKrulphurScfpus cobuIHonu ps calicis eofUm.
(Quoniam iullm dominus '* iufiidas dilexicu-cifhim uidebunt fades dos.
'"TlraliisdLVincentidatridi.Vbiadiiateipnilitntinilispfalmop vincenciefld nomen oficU
i. aarmodimofid.ritcilusifleligaifiaiictdjiDidcm ut vinceniemiproculdcibioviftonarpintui
lijoSficiendo in deoCuuta illadi.ioaaf Juecell vidona qup vmdr mandum Edes nfajanrpfalmnti»
diteaemn deo pto viftoria IpuattScquendo autem vfom citulonuDXgnificui vidoorippl^asiOa
■fligaatasluipfidaaiditangprsfidaitiintUoadofflufico. ,
i
.•PSALMVS
JCI.
Mactnapliilmtrs tplefonftt , Odie enim fe^dif dcfnpib qoo ad hoc q> tnAu ropnic difpotadO
pe de valitate lolhnf .Qarc fiqdc pacet in firando Bc tetno vaftcolis opjMni opa impiof adanfaa
iuIhciiUft in qiico ac rdH)$ vctliculis nthil aliod natari m(l diipancatcm iofto^ Sc impio^ rdpean
dioiaf poidmf & ulhtip.ln pnncipio quoqi plainu appaict ip n5de motu cotporab e (raoCqoii
dicif vagace])cxhocipro q>adalan] dirigif licnno:vagacioqppcaip)fp^ue(LEzhis.n.^alcpaccic
pocd^cratacione hictraCtan dcfnvSii iulhnf.roliicioJi.qdni5infmenianifcfla|danficac id aequa
«fi oaf W itam macena pQilmi ad Ifam.pncis inlhac fbnnaie diuina fpc)vtilicasad alcera vitain.
. CTSVMMARIVM EST.
CTIntroducnnE hoicsobilcietes cd argumentis pntc iulhna e£k inutile nili ad pallii SeddeOationS
ni in quada ai cdlitudine£t rd^ndct propheta/ez dioina Ipe pcglbitan lulhtiain cfle vnlcm ad ptf
«Bium ftemum & ad coalionem ftetnatum paenamm.
CJPeribn^Ioquenresfunthincptoptiaiuidebomines. i
T twmino rpcraut* Dmiditut plalmos m ptes duastppofitioS materi^,a; execotinaiibi qaea&
XPtopon^ macena(tTiadiac.Pnmo forma iulfatipiin cUio rpenun-Nodi^iuIhisfam autfuLqifi
Mhna no formata hdeinihil valcnfed formata fidoaa m deofvalet ad vita • Et hoc aiTamtr p
^afi & todameto fajuetis difputanonis.p^Secnndo admirado lim ponus tcphedcdofalloquif ho&
lonc naturali aiguetes.quodicctisaipme^£t^ne fumif hic aiapam.Taiiddiccrcr.Fairodioctu
«if me^ hoc quod l<x]oinit. vagare mdce veftru ams.Setmo cft metaphoncusTt incedit q> hoies de/
inngfitainmhois inlfa ad limtluudineauis vagatis m mote fuoihocellqi lient anes m moncenacp
paTcimf m lUojddcAanf vagado in iUo|&; lic hntut vici foi.ica inlh pafcnnf in aio fno ccUirodine vil
eoas & defeOanf in illa o^tndine virTuas|&; lic linia vira fua ablip alio fhiCtn.Cin alia vita . Et ho«
(fi tettili. Vbi quarii ad litcra pnomen vefiruimlinuat q> auis ftnralan numero no ponif p vna aue
led^gCnerc auls:roli.n.vai aoi no dicccc^ vatace motf vefiru-Seoficot ppha aiam foa i pfona ounn
ataKiuftwitaaneipfonaauiditroducic: lepheda.qiio dicens ai^me^i.quo applicabitis ad aiam
mra haclifitudincivagaie mote vdhfiams.^oaoctes alam meStag ane va^rcm6te fuuihoc e ad
nibil aliud vnie nili ^ p^cedd Sc dclctladu fapU imdte viitnns.H^n.e onectio imo dodnna pa/
i^anof pfioq^ ta n^rid dwina puid^ nefp^o admi humano^iq negannom tmoiralicatcm af^
potatn.iufiitia hou ad paftum & ddedationem ai dlc,no ad pmiom «etnlL In hoc rn pfalmo tra/
Claror vt prodit a negantibus diamapi puidetiam:vt patet e* jtefpolione prophet^.nihil aliud fo/
nanteq denm curam nollri habeit(te«osdiligete(iniollosodio habere &ptiniturum «cc.
Crduta ecce impii- Inapit tuc pars execuciua tali oidincPnmo iducunf atgumera hoium firma/
ciii| vagate mote veftru aais.Scctiao afterf rnlio fnndara fnp illodfin dho fpauiiibi dfis in r^Io ■ Ac
gnmetii hoium c^fticin hoc.Si iulhna hoisefTetftuCfuof^tnerrf in hac vita &reAos &ran<ftidcs:
vd videmus taiuftosq leges opprimii iulhna hois no tueteimnlto ergo minus fhHftuofa erit luftitia
poft hx vici& t^t atgBmctfi diiebte corra lic^iaffiimares vim efficaci^ luftinf tara efic vr me/
diite dimna ope oia fnpet.Huius argumetanonis coclulio miofita itelligif dicedo/ vagare monte ve
IW auis;& illids pbano fubiflgif cii coifiOionc cab oaircddctc rSne.Eccidin pfin vira.Ipii tendet/pC:
cierabiic tcdedo.aicuiparaoeifit bgitta fui fup choidl/eimedinirimi no ad defcnlionc fra ad fagittan
dfiiOobrcnrolpccnIre|tlidioiGr,nomiqnosrcdte<ftoscordisfndlignoiftantons.Jn hditm habefte/
Ais in danuotfed c5ifaudli o mutat SicRaifus qa fundamera leaitudinisfdiuin^ nararatef^ kges.de
fimenf abipiis.& iterhacc oia inftosqdopacnstiH^ dicatnihil.qd tnnedii atnihri^ c^lirinihil.
I^In hac aigumctanone nota nes df ias.Pnma cft tp pfong lignilicanf ppn<.f.ipii Sc le^s cordis])
lebqoa metaphorice :vt itdligas q/ traAaf <mfilio iter ipios& rcAos-S^da cft q> vter^ modus ve/
sidi leAos fcnbif .f.occnltc Sc pubhoe.na deftiuAio funmmcto^ man ifcfle finfa^ttano in obfcmoi
occDlce.Tcma eft.q> vniocrfam malu leAof defcnbif m pfonis icAoa & m ftmdamens.na per fbn/
daMeta fcu retuCvtrun^ liqde hctoica dnftio (ignificar)lcgcs lignihcanE.fup qbus yoc fbndaf vi/
ta iufto^& q ab hoibus leputanf tanq rrnajirao td^ aianeani:\tpote inunlcs nili contra iporctes.
^)oniintl8m tf^O- Rndetppherahoibusdicaibnsaif rup&^tmdcdojpnmodicitad fudamc
ta atgumetanonisitfi de piitia/tu dc-puidecia dci.Dc pntia qde-Dns in teplo fdiratisfufiin quo co/
lif Mtas eiastdns I ccriis thronus dos.vrrz pcffenna dei in replo fimul ftrin ccriofvbi^ deft pfltem
fignificet:c6tra puta cesdeft a nobis dil^.vtpote habitante in codi^ rEt nota q> meminit Ipabtet
pfitix dei in ^lo.tn vx a manifcftioribus (ignificaict dei pnnamrtotus enim populus cofittf defi ce
in teplo fuo.To magis ad Ifam vtoftedatreligion^OTf magna parseft bonicatisai huraanOnon
«fle ad folaholsc^olationeifed grata deo.hocenimlignificafppfenna dei m replo fanAitansftue.
Iiocliqnidem ditedleteip5det hoibus aignennbus.CTDc prouidetia veto.oculi eius videburihoceft
|nde^ videt ea quarliuhncontra dicentes q» deusnd videt ifta.palpebr^eia$ pbabunt fibosadp.
Metaphoncus cft (omoiad iimibtodmem hois daudois oculos vt eqienatur qd (e no vidente alii fa
gistfii|j-3harftqnidfft»nd»»"dincdefcribi^Kyhetadminamptoiiidmtiam.Qpoad aagqnidS
Caictd^ fbi. ~ ' s m
P5ALMVS ” .xn.
vkKdi (j) top videt. & {iptetca dicit ocoli dns vidcbfitjpfiatRabfft vkkndo.Qoo ad adtmi vero ea
ocdi|oDuiadi|puniendi , dicit <ji Ic habet tang habens oculos daufos ad orpetinicnto probadfi hoies4
Hoc enim fignificaf diccdo palpcbtfdas/tegetes octilos.probabfit filios adf.Lhols.Et OTlicat filios
adf qui fic pbanf a dcojefic & lultos 6c impios, fubdes.dAs tolhim pbabit & ipium . P" Vbi nota did
hax a ppheta tum vt diuina pmdentia 6c illius modii espbcet|c6tra hoin negantes illam.tii vt ofte^
dat idqalc tenet apatte da c6muncei& bonis & malis. Acperluccintdligatargndesip deuspet/.
mittit la^ctaniedoscotdefdillipaci leges, ad hoc vtpbet hoies|vt probet qui funtiulh &qni umC’
impii.Ethinc appateatquata fit vUimn^CU Vndc&fnbdit.Etdiugcteiniqtarcm odiuitaia dns>
Ab tunc vftp ad fine pfalmi efidet ppheta direde molhado quf fit iuiti ai vtuiras apud deum ex dlt
^atitate ittlh & impu iclatoqi ad ^ones dd.p^ inchoas ab impio aitA dihgentem iniqoitatan
odiDi t ala ausifcilicct dci.Eccc iniquus cft obiedfi odii dei.Et hoc ex pane ipfius iniqui fignificaf pv
Dcniic;cz hoc ipfo q> dcfciibif dili^s iniqoicate.Nec fotam eil materia odii.fed et erit materia puni
nonis duunf.Etpptcrm fubdif . Pluere taciet;polt hac vicl,ruper [pios laqueosiligates mreUeCtam
& voluntatt & mraona ad ea mf fimt paaif.n5enim potcrunr damnan anrtme cogitationes ane
mediones fuas a_tais pooiisifed fep & fentiet & dereltabtmf eas ficut a prima hora danatidis , Igni&
fujphur & cobufhonnm pars.iibrs, calicis co^Et mteliigcpcr ignc/fulphur Sc ventfi coburmte,
oes pamastoms qbus affligenf daronattp De lufhs alit tabdit q>funtobicCtli dimne diledidis . Et
ad hoc aSm ro naturalisiqua vnfiquodqi diligit fibi fimilc.Quonia ingt iulhis dnsl^mpple cft^ide»
mftmas diles^upple habentiu eas.Et ppteiea leChiihoidn feu aium, vioebfit tacies ausihoc eft vidc
bit taaes da.Qu la enim deus dili^ic iuftos,ideo locabit eos ante fiiae fua.Er p hfc patet fiudns vt|
lual^ialhai huamapuddcuiqaicatiidiiigtf adeo vtinfiirutavitadignnsntdiuina facie. Amcru
CTVVLGATA EDI TIO. Viifloriprooiflauapfalniusdauy. XI.
A luuni nie fac dominctquoniam defeae fandius, quonia,diminut( fune
ueritares a filiis hominum.
Vana locu ti funt unufquifqp ad proximum^ fuum:labia dolofa in' corde
& corde locuti funt.
Difpcrdat dominus utuuerfa labia dok>(a:& linguam magniloquam.
Q^ul d ixcrut.l^ nofba magnificabimus, labia noftra a nobis funt,quis nofter dns K
Propter miferiam inopum SC gemitum pauperum nunc cxuxgamtdidt dominus.
Ponam in falucari:fidudah'teragamin eo.
Eloquia dni eloquia cafiatargetu i^c examinatu, probatu terr{,purgacu feptuplum*
Tudominc feruabisnost&cufiodiesnosa generatione hacinftemum.
In dreuitu impii ambulantifecundum altitudine ruam muldplicafhfilios hominum»
«TIVXTA HEBRiEVM. ^ Vinectifiipodla uap(^«udauidL XII. >
* -t. ^^luadomine'': quoniamcompletuseftgratiofus/quomam finitifune
P«,phett. ^ ftjdcsafiliisadf. . .hi^^
X Mendaduniloqucntur/hocufodofuo: labiulcnltatu , incordc&cordeloqucntar»
j Sucdderefadetdns^oialabialenitatumdinguamloqucntcmgrandia. .
^»^»4 Vox infideHumlinguamnofiramtroborabimus /labia noflra nobiC*
cum:quis dominus nobis ( .
Vox ddredtataAdcuaftadone pauperum/a fuipirlo mendicorum nuncconfurgS^
Propbetadicct dominus \ Voxdeicontiauataponainfalutetfufflabit ipff.
Eloqma domini’ eloqa mudatargetu purificaturi dctedlo terrf t, purgatum fepties^
Propheta. T u dne’ cufiodies eostferuabis eum a generatione hac fterno. • •
Circucirca impii anibulabunttuelut deuando uilitates fiKis adf.
Tltntas cft. Vincenti fup oAana plalmos danidLQAaaa nomen elt infiramenti mnfici/ab od»
chordis BonunacLEtngnifiQUDtpCdmouiilhiinfbpcr illo infinimcnto cancandom.
4Daa<U
caCui
T5ALMVS
.xir.
10
^TMkoifpfiilihiai^plalnio accipe opS,Inqoo tria da(iepatft.Ptimffi]> de deftdainito^ckddk
OnvtndrinSIviunaiioneltdifiliisadf sigi£.Secridfi(paffixiinCcrtniina dapliatamfm^ai &c.
€6negaa6ediainidnu.TetnS<p pdici((kas mUataruspauptf/miibrasfiilate didoqmis dni&o
^^pnmohoqchabcCc^devniiiafigeDCDshiimanidefe^a^.Ex(ccrido q>defaITa do^na ar/
adnnnS dninni fop hoies ooqocnEcx ccirioCqori date cofia ulod tcttifi e& dioina irifloncm ad p&
citai& poifione ctaa natratos defaS ua nanata^ crimina generis hamm)hf q> pralmus ille ad Ifam
vaOat de adactu mdiffp quato mediate doAnna diainofdoqojc mfidnm {duabtrifoIus.n.mdias
promifi^ (ft dodor vniocm genens homaiu fm diuina doqma^ colkmaf hanc dRe materia pfal/
im ex pcririonibas-in principio liquide nd perit daoid lalua me,fed perit abfofaite l^aailiiic aliqaa Ii
ODitationeip hoc lignilicans q> perit lidacem mddLRntfits efleOnm petmonis in vcdicnlo odauo dt
licnbens sphctainnlla Ibi memunem &cit,iU paopennmvt pata ibidem.
CTSVMMARIVM EST.
CTPetit prop heta a deo vt laloct mddfifddiaenbiis lolhs a fidla doarina de dinino dffio lim hoiest
^hetat^ ddl paifmri p mdia doAuqc dmma doqaivfi paopes (emabanf,f it vero drcamibfit &c>
erPeribn^ loqiMCesfont propheta Ac leotatusdros.
O tKMninc Omidit p&lmus in ptes doasippolttiui maicrif ,& execntio2(tbi medaafi. EVor
Oponit petiaone.Sahia dne.Nddidt lalua me aut lU&vt itdligas q> coem pent falute. Neceflitate
bh^ fobilSgic fabalicnuas caafis.Prima dLqm copkms eftgfofus.Et qa dl fermo dc completione
CD m5 quo c^lenC fnccdlioaCputa menlistdies|hora>)uoqc oSpIcmentfi dl definere,i6 lignilicat qrifi
dtf icgraurihocdl hogratwto biifaacs.& huicddeCtui ^ungtf aiccr.qili finiri fant f^tes a filus
■deSiue p fiddes itdligas ciedetes m dedffinc itdligas vetaoes. Vnfi^ veqi e Ac ad TOoli tfi . Et vtroip
mo eft locutio hjvpbolicaddcribtinC fiqdc vtncf finiri pp paucitate eoqt q temarera t/modidi p nihlr
IOcdpatado.Praiukbatfiqdeppfiacxvniuci{ogcnctehumanovaldepaucosv{9 adnidip adoen/
t(f lemafuros gfofosidcmrpauas fututa eft fides da Im ventas doCtiipdedimnis feo iulliti^diuinf;
Ct hec e cS qiiaie perit lalua dhelfilios adfrin quibus videt tam magnum deficaum gtatue Ac ventat
tls.VbiacknrtTevttnnqivunitnm genus delmbidefixiaeilcilioct Acatum ad quas ccnemutifinin
veritate, A earum ad quas non tenemoqfimca gratia.
fT !)(!>{ docifi- 1 ncipit hic ps executiua tali orauie.Primo tradaf illa pricula/fihiri Tunt fiddes a filiU
■dlSecudo lUaffalna cKdibi a denallanonr.Tcitio iUaioapIdus i gfolbs/ibl ra dne. f^^jqilicado afic
ndfuenirifiddcsfen veraces in notitia dei iteriilioshoiomjdncitqn^ crimina-Cduplicitate icoidq
medacid m locnridefbladitias m moruadediifidacia in vi dicfdublal^emui in rtdiaa.d tn n5 licoi
dinatcrcnbunf in l^Et dnt hfc vr itdligas doailnas hoiom dc diuinisihis maehinarioibus A atri
fcus tiaditasgcncn humano a fapioibns hm‘’mGdi Ichoacioe,fcd ide diftifas p oes.& vere iic eflqip
Smet lapietes tdRanfulfi aliud incus acdebatialiud fbm ad rd^ne popularrp^Inchoat etgo a ca
vmo.M{dacifi loquenf ho cfi Ibcio fiio.Et intAlit p medacifi fm vanuifiilram d^ que qlibet cum Ib
Do fuo cokbaritaxta da.44. medacifi dl in dexteia inea£c labifi lenicatfifin md lo^ndi ad fidleijfi.in
corde A corde(hoce duplia oordendceio ad liei^sialiero ad populate cultfi ^loqucnlln quo tncetlo
bllAli defcnbit Poc A hoc aliter exponuvt pruni! aplioef cois oror coinli fkfos deosip hoc q> racn
danfiiidolfiifalfum defi,loqaen{ ho cfi focio Ciodeide modus bladusquo dicdiarA tertio vd dn
pltcitas cordis in fapioibtis.vd finniras cordis in vnlgofdefcnpta p tepetitione cordis t diceicc
corde A vere ex oorde loquenf hpc deos medacia.07 Sacadete taatr.Haaenus panfter nairaninii»l
dcfcnptums blafphcmia dei|cfi ardore futnrp vldiA^ pponit.5occiderc faciet dns oia labia lenlrat4
bladedocenafiilladedeo.Eradhocddignadfifnbditappoltrine.lmgualoqntegrandia|vipotec6cni
defi.Et dedarac.QnldueifitfqnactI ad aotoritatc.lingna nfam tobonbimus^i diccdiilabia nfaiqaS/
tfi ad dic^ aire,nobircfi|adiuaatia nos.Ecce matena gradis.qs dns noblsl^ dicar nallns.hoc e quo
tedfir kmtasimcdaciaftDbur lingu^duplicicas coidis Acad nqgadfi.fdiulnfi dfiium fnp nos.Q nod
bdlige fm venrate.ocs.n.rraditioncs hoium dc cultu deoqifncgat ventate diuini dfiii fop hoIes,lingi
ledeos Ac.|^ fdro q> in hebrp habef in datino linguf nfgded coflniCtio muraoit.
S Omaftationc paDperft Traftaf hic illa pticujajfalua dncpphcrado rnfione ad ppofiti pentiiv
neVn Inia ilfaus pnculp ichoat ibi .dicet diis ifidedo.Et ccce luio dinia/ronnfs ma.Immo r^e mo
nete aium diuinfi-a ■ "
(denSdos pauperes
diuinlLa dcuallarione panpcqi A a fiirpirio mendicoqt.Signilicaf enim amor diuinus ad
lanpcies a defolarione :'er lilr ad fatil^edfi ddideno me^icoqc.p' Vbi quatfi ad Ifamfdf
didrio hebraica nfiligniticar mmdicos,fcd eos q a diuinis vencifit in paopratf A cupific opporttt
na ctooda.tales pp pooiuna noiom iterpees vocat mendicosiab afledtn hnm neceflana-Signihcatut
afit p denallarionem paopeac flatus humani genens an mdiajdeoaflatns quo ad bona aifper fnfpit
b6 afit mendico^inatnnde^dcnfi ad bdrudine inlitum humano genen qd cccidir a flatu inocen/
^ -—cognofctbStcafnmIhfiifilcseiStilli pauci viri inlhq fberfitafi met
ntu.Sccfido paifioneni.N6c od(aigS,poiUl in lidute. TS§ haOenoc
Caictibppliil c fio
.1
• PSALNTVS UXn.
• fnkfit gc&cndo a |>ailione didi cSTutgSiad fiKtodi nf rmgftis ad pnUionc fau&HEbi^tff oS cfideidli
.diilereda rtat {nufio,alt.ndqnd in fine infidi.Er ecce poifio-pona in ralDte.AppdlaQit mdia latutemf
,{}a Talus dl rnuditditedc rndcs pctenn ^ua dfie.ponajhDman0 genus, in t^uraui mdia afiletmfaliv
rfPTerno ofTicid mefic <]uo faluabic genus humanum folfis dodnnis dec^tnm. Sufflabit ipfitvnf
oetTican paupc^&medicof,aigeniChoceilta§argct(i^anficat<ifpafgatuTepnesindetedo toi^
doqa dni doga muda .Mataphonco fcrmonedefcnbit oAiciu mdip ad filitudinc aigctarii putific»
tisargctuTolltbuslignqcolatidc&c.SicutermaIachias eadefiPitudinefone hmc accita ddidibE
offiau mdif ca.;^diccs.fcdebit coflas & cmfidans aigcrfi,&’ purgabit filios leui & colabit eos ifi aof;
& guafi argitii Acf' Vbi neta (p no ocioie f pheta Iduat hac mttaphora,(cd ad nodficandd rdnen
fid'9dodrinf de deo p humand genus diffliiff A; manifi^dd trmediu p mdia cofetedd.Ad IfamJhfl
gnificaf qd’ adimpleti! \’ukmnt|(p diurna doga infita homan^ menti imixta erant torprauis motir
Eu.vftorerronbus humano^: igenio^t.-v reent quali argM mmerale mini! teitf & alus ipuntatibust
chfs autdcdhoaliuafiiiitaailisfigiicpairionis acfpfiiiandi ponficanirdogacte in nienbus homar
niS;doccdo ventate 6c cied^f & agedo^. mdda tan§ aigetd putificatfi/iepties colati!,po(ku in n»
nifello terr9ipnblicecxpofiti!.n6.n.doctiitin angulo aut mtcfiomcula.rid publioeexpofiut dogp
dKiinafmamfcila fora vniuetfa tctta.p^tlcito g>6rxpofuetiseloga dni/hocelLdcdno,n6etnibis:l^
duede lemediu cotra pnnapale suliuis prpreatati! explicas/& prsrdpuam materia doqmo^t chriAi
«agis-apcriruitr eloga chh de dco;fiinr mfida tang argM colatfi Areno muta fabellis & figmeotik
Mdodhnf holum de deoiquodin hoc piirimopnndpaliter tractatur. c-j
:?uroniine.TradaE hic illa patncala|complct8seftgfo(ns.VbiadiRrtcg>defcdns gfolbije iniiy
;dipsftut \t coniunctos^lff deCtnn^^cppterca congrue hic tractando effeCtum ver^doClniifdcv
goioiu dominiiidpondcf ii It dTeCtuirpropnerando gideus cuflodiet furdpientesdoCtnnam diumot
C0 doquioffl. Vbi adneire fignifican m mafculino generclpnmo cailodiendos in plnraliCdiocndo. CO
tfe cullodies cos||xvidobloicquaocs mdicfufapirtes dogadomini^poflea in fingalan.fcniabts
cuJ.mdiam in Tuis fcqoaabus.Sematio enim chfianffidadHeruariocnfi;ficntplccocio chhaneS
da dl pTccoao chfuiuna illod.faoicraule gd mepfequensTf^A generanonchacin axemum.OapIcy
pot dTc TenTus-AIrer vt pnomen dcmdlhrt generationea qua nme£ m pimopio pTalmi depida feV
doCto^ Adi duiiTetanflodies cbfiani! genus 1 ctemd ab hac peflima gilandc- Alter qi dcmSilicf
^itifl cullodip generatio chfiana. Et pphetaf q» ab hac chfl generanone qua generanT fflli dei , vlly
In ^temfi deus cuflodiet Icquaces chfiiK feruabit cfaf m in lpfis.ita q> non deficient fcqnaccs difl
inptanii:iunaillud.eccccgo vobildirum oibus diebus vl^ ad conTummationcCxiili^t hicTenTus
Oiagis cogniere videf cotexrui: vt etplicef froClus officii chfi per generationem hac in ftemfl.
<ta qua fuDiungil petfeucranria impioifiiTubdcdo.Cirriidrca impii ambulabfir. Adiungif enim hoO
pd maniTdlandu tp aduems mdip nd faluabic oes.fed erfit etiam poli illius aducnefi impii qui aecdt
<irca ambulabfit.Spmcualiter qmdcm.pro quaro eldgaci a centro ventatis Ac vitrutisfambidabuc in
(cudiferentiachoccll in iraotis a ventate ArvirtnreftainmilanrnrilhmonflrantibDs pudenda co/
fam hominibusipto quaco manifdla erant vina eomm quorum debcieteospaderr.Mihi autem vi/
detur q> ad Itceraih fignificanturiudpi increduli mefi^/q? in circuitu orbis ambnlabunnquod ad lite
fam impjetum videmus.Ec compenr eis fimilicndo; velur elenando vilitates filiis adpcqnonia ambo
lanr tang otledcnccs turpitudinem Tuam humano generi, dum ex libris (bis monflranc rurpinidini
infidditacis fup qua obfilhmr fidd chnlh.f^Et fato q> deaadofpafTiDe hic fnmicnrioxta hcDraicum
textum;AcqidiCtiohd>raicaqDamdiximos vilirares|nullibiintora(acrafcriptnraFoenimrnifi hic:
^c ppterca magna dl licentia inretprctfi.EtCvt diximus>3rdiloqoif pudeda.ambulabfit figde vdnC
dcnandoiadi ab eis deuarcnf,viliratcs|hocellpndcda,filiis adfiroram hoibus. Arnen.
^ CVVLGATA EDITIO. Vicfloripfalmusdauid. XII,
Squequo dnc obUuifcctis tnc in finctufqucquo auertes fadan wa a mt£‘
Quadiu pona confilia i n anima mcatdolorcm in corde meo per diemi' •
V fquequo exaltabitur inimicus meus fuper mefrefpice & exaudi me (W
mine deus meus.
Illumina oculosmeosneunqobdormiaminmorte: ncquandodicatihi
• micus meus pr^ualui aduerfus cum.
Qaitribulanrmeexultabuncltmotusfuerotegoantinmircricordiatua fperata.
Exultauit cor meum in falutari tuo:cancabo domino qui bona tribuit mihi/& plaLi
iam nomini domini alriffimu . . , .
i
I
I
i
\
a
k
■
li
B
»
a
s
«
i
f
'i
li
.T PSALMVS 7V' ' OCIIL «
«nVXTA HPBR./EVM;' - <[^iii^pfeli!His<JawcH ' .XIII. •
• D h*« \7 S<Bquo dne ^obKuIfccris md.fp^impquo abfcondes fides tuas a mei
repMta . y ponam cofilia in aia mca/ti^da in corde meo diciufi^uo
t cxalrabimrintmicusmeus fupermei'
3 Ddpicc/rndcmihidne*deusracu*:illiuninaoculosmcoi/ncqnobdormum morte. '
4 Neqndicetinirnicmmeus.V<wfmoudfornucfaa. potui eum.Propbeta. anguftatal
, res mei exukabunt quum labar. >
t Btego i gea tua cofifus fd xxukabit oor meu i falute tua, catabo dno Vqm retribuit faa
Tltulus'cft.VinccntjpralmnsdaDidi.Etpattttitnlusesdieiisin aliis titulis. Lperme.
^(^irca itiatena plalmi,qa iicc ex titulo ncc a autohtate feripnuf alibi detirminaflltcnigeM
ci oportet cf daris.Pnmo c6ftat ertuulo amore pfalml ce danid#.fcoo e* cdtetis in pfalmo clare co
Ratpfona loqnctelvoce admiranua fcT^ignila pponcredeo pectione tot ooGlio;: in rapPa cli mlh
tynlxnciaimico plhurare escato fap iplamjindc deo preuerare in obliuidc ipfio« vtpareti pnniis
krtbos vctficntis.Krtio c6tot «nde^na petere illDminatione nefbrre moriaf &c guatto lilt cSftat
cade gfarfiartionespmitterefcuprophctareiin vitio vetficulo.fEtcu his oibos cortat qupcfiqidfit
inpialmo boc/iio escederc gejUcBCa daaide,fodc6gruereansi«atibus dauidis c6(fatiiti I pTeentide
«Iault:qn(^vtdf.i.reg.i7.^it claujd m conde fuo.aIiqn mada vna die in manus raul.noncmdinsdl
Vffb^ Sl lueramus IWtfrdaaidi^tliqcfi iis q dnr in hoc pfalmo, videmus quadrare pfalmum
Itatci ilUaia ditaddationustin p£itnx> pponiflclarerikfctlon^ tpi pfecutidis.-fnit.n.hocppauco»
inifcs an morte (bul^sivt ibide drAniiecascdlilioqt^htcpponiEiibi manilclle naitaf cd picuk) mot
tisExaltanoi iijimici finiedf/maiii&ftecofonatghHiaeiioriuepmiiralinepphetata/paulopoftfnb/
fecuta morrtjo faq1e.pTft itaqi marena pfalmi ad litetani Vlnma anxietas damdis timentis incidat
Sil «anus (iuilistqu*lnd*flto capitulo renbitnr. ;
; CT5VMMARIVM EST.
CDauid voce fcrequcmla exponit deo ftamm periculi fuia liuilapctitv vt fibi IhccntiatiillDmini/^
cid &C.Er pfomirrifTen ptophaat gratlammactwncs. ,
C^^Eofonaloq^Sprophctaeft. 'li.'. ' '■
"\ T Sq3quodiieobuuifcm8md,0^?DinidifpfalmiBipwdnas;ppofitin5marerip,ft:execa
V tiuaJiUvfqiqaoabfco^. pProponitaffcflucclensterminidno.Alretfi|>icigaffobliuionis.
VrOTnorgdintqboulir.Qblim.forriqadfirJtndinemoblititthebisrefpeaamciitatoji.ipenoiiberafli .
me^ hae^ecunSe.Akefd eft.fp<ho*erimpeme{ &fobmrtnigedfi e;ctmis fum ip no. facrat-oretiej *
latfidauidi q>fnturoscetrex.Etppea faestpno femper duratura cet diuina oblio»-«lpe<lnfm|ne/
fdens tfi griidtmitora eit.fofpirat ad defi.vii^o obliuifcens ma dfie/ ex quo non fempa.
dT^i<iiiqUO obrcddesll napit htc ps exeeutiua tah otdie.Prio traCtaf lUa pncolajvfqiqno dine obK - '
uifccns malfcdo illaifemplibi defptcc^Aducttc hic q> daoid dedarar matena pro^re obliuiois dt
ninp n tnb* capitib’rexpre dci|ex pte^fc n pre laDiis-Expre gdc da.vfqiqno abredcks faaes tuas £
stnqad filitudine abfeoditis facte re hcbis-Ete fmo de ab&ddac faac ne niifoeaf/ne regraf A li^ni/
ficat negationi gfe liicniifioe. In ideqi redit cfi co qddiiit.vl(rqno obliuifceris mei. Et bec abfeofio
fiad/ranq piia ca lobfeqntifi ^nif.pEx pre vero fui duo dirir. Alreqt I pre itdleifti^ vfq^juo po/
na cSiiliaT ala mea.Moramt liqdc rnnlacdmia daoid IpTrcotide illa, na prtmfi fugit I geth : inde vee 1
nit ad fpciiica odollaiybi cogregauit viros qiiadnngCTOs;Ide iuit ad moabiras:& pofita venit I reiiS
iudaivag^ nfic hic niic ibi. Vbi derod anxi’ I corde luo A tiroJs Iddcref man^ faulis.poll tet murata ^
cofitia diat hpf verba.vfq^quo pona edfilia tot I ala mca.Qd n6 ad ezplicadd locfi c5fili i fetTmareija
fafiIrtitelligcgacSfiiiqcratdeaIa(desitad’fuada.AIteRlairei3n.mlhtiaIcordemeodie.Bt dixitl -
coide meofad diiam trillitif nodumf.Die (igde dolore f mcbatcondc(hilari vultu alios confbrtan^
nodteat folusbiftiaahftarltus&extra.aiut.n.hebrcididionehebraicahiclrtr^tata die(fignificate
apud eosdtf aroficialcm.rExparre demum fanlis.Vfq=qno eialtabittiriih aalratione petfcuaabir»
inimiens meus)fanl,fop« uiqinnocenreml
• illa paiticula/femp.pnmo fnpplic5do.ddndepmittfdo fen pro/
Mct9dO;'ibi rxuitabitp^ Vbi aduerre q> auradmodii explicauit ex mbus capitibus ftatfi piculi fui, ira
Bunclciens q> nofrmp durabit harcperlOTtioipetit rnccurium fm eadem tna capita. Vndefoppkx
nennens ad deum tan§ in fnblimi conftitntu|lupplicar. defpiccidefnpemis refpice, A rtfpondqrnc/
cnifu,mihi dfie deus mens.pTt ex parte fui perit.illumina oculos roeosiad optimfi confilium capieix'
dfbdhiaar.n.qdia ponam c6fil’a. & pcnculiim explicar.nc aliquando obdormiam motrciinnden^
tn manos lanlis.Ec dudt hoc/nddiSidcnsik diuina ptomdIioiie,ialfm humanas iSixx Acaulmlia'
PSAIMVS
ocniL
iM
+ *0»z
3
4
*
rP> partivi'
rena mea obtinut g
... . . „ oresinai&oiafc®
^ces.exolrabficqofi labanin manoscoK incides.&cgo in gfa tna c6firasfam.Nota looS-Sicor mof^
Tes placamc defi/alle^s.ne ^gtpni meat &c.vc patet ao,^i. & ipfe dens affirmat {e r56c hatoiSf
ncfortelupblret hoKeseoK&diccrer.manasnfaezceira&&acnteio.)LltadaQidadcopenrvc Griie^
laminet ne monaffne inadat in manos fanlis/nc inimiaglorknrartp^oaloennr &£att^f ipfi; '
ftaoidfpcm fidacum^roapofoctitmdQo.inuDiciafitin vinbns &pctfccunonibDsrais.
£xnlt3bit.Prophetar fotura ezaoditiorf? dtnin?,^COrs tOfot^ falote/tfi rctt&ononem.anItabft
cormeu m faluteraa/apicDlts&prccononibustcanrabo/ghB agedo,dik>:qffirmibmtrnp mejasd/
tando me in rcge.^ptm tetnbniqnefar non tps pfalmi, M tps fbrarp endrahonis 6c cantos-efLii. t
loifos. exaltabo & cantabo ptam conctetnbDtionediomam.p^Nec intelligcrctribotionem tanSpf
infiina debitam, fed ex dimnagfajvdatmercedqn cotlabomrn&angufttuum.Amen.
CTVVLGATA EDITIO. (j^lVitfloripfalmusdauid «XIII. »
Ixit ihlTpiensincorderuo.noneftdeiu. •
Cortupti fune dc abominabiles faifHfimtinlliuliisfuutQoaetttpn ^
dat bonum,npn cft u(<y ad unum. >
Dns a cttlo,pfpexit fup fihos hoiummt w3atffe itelliges aut reqres drili
■oHBPajc.^Oes dcIinaucft/GmuI lutilcs f<fK futtno c g fadat bonu,no c u(i» ad unu^
Scpulch^ e guttur eo^: linguis Illis dolofeagcbat^cnenuafpidurub t^iiseo^
Q^u(^ os maiedidioie SC aniaritudic plcnu c : udoces pedes eo^i ad effadeda fanguine*
Cotritio di ifoelidtas I uiis eo^dC uia pacis no cognoueft: no c dmor dd an odos eoji»
None cognofcct oes q opantur iniquitaterqui deuorant plebe meam ficut efca paoia^
Dominum non inuocaucnint : illic trepidauetunt timore ubi non erat dmor^
(^uonia dns in generatione iufta dltconliliu inopis confudiUis, qra (pes dus ell»
Q^uis dabit e* fion falutare ifrad? cu auert erit dominus capduitatem plAis fuf,
tabit iacob Iftabitur ifrad.
OnVXTA HEBR^VM. CVmcentidauidi ^ .XHII. ^
* Propbtta. deusf. Propheta, cornis
petunt ,abomina bile feccrut opus/non fadensbonum.
Dominus * dc coelis profpexit fup fiKos adf ad uidedu Ii eft in telligcs requires deum t,
Oninedeclinauit/Iimulfaetucrntmon fadensbonu/non edam unus. ^
None cognoucrunt oes operantes iniquitads : comedentes popula meu, comeder£c
panem/dominum * non uocauemntf ^
Ibi dmucrunt diqoreiquoniam deus t in generadone iufti .
Confilium paupis confundetisrquotuam dominua ^protedtio aus*
ottuat*i acMitiliids
Q^uis dabit ddTonfalutcirrtirreducete dno*capduitateppnrui,exultabitiacob/(f«
(tabi^ ifiad,
CT Circa maraiai
Titulos dl. Vincenti danidi-Patet ex ropcrionbns.
CT Circa matciia pfalmi adoote q» aplns ad io.^.affi3t ex hoc pfalmoa)« dcdinaactilt|lii'latt/
les faCh Iu t,n5 c q faaar bonfi/nd e vf^ ad vnlLad man ifiltadd vninolbs hoies ee Ibb pa&vt ibi pa
tetEt ex hoc plalmo dare patet crattan lUudCoes hoies ee (nb pCldna explle dfalds de cedo pfp^ .
Ibp lilios ade^ad videdd Ii e inttlliges teqtcs ddf.&.' fubdif cp oes dcclmaucnlt vf<y ad vnu.Hoc c
viui date collans circa matena ptalmkAliod (p vfis conupnoonginehabuicexdei neganonet
hocji Jignificara in panapiodixit Itelms in corde fuo non dens.fobiungedo coirugunt ^Tctnil
parer,q> redemptio vnioeifalis expcAataicx fion Ipcrat PHEx qbns appa/.
ReadliteramttaAatdetonusg —
dbficpaiadapaulactm proditnnunafioiuhocefipai]
i
^5ALMVS JCIIII. ’ n
«TSVMMARIVM EST.
CPropheta defoibita negatione dd cod genas homanom Qib peocatofdeo ttflg St inarnifahUj^
tcr.&tqutandomper mefiam.
CrPecfonaioqaensprophcuclL i’ i
iT In hoc pfalmo adaette maoitti molta adieftitianam in fixnndo vetiioilo Inxta comanem qoo/
canoncm uipeiflnic illa patticulainoeil vfqi ad vnd.Quintns qooqi vetficolasOncipiens Pcpalchtii.
patens}&.6A.7.rapetflai fanr:& inceno au cote legantor in edinone vnlgata. na nec in hcbrpo nec
apad.70jiec apad gt^s aut latinos incerptes ex ncbr^/inacniontnr. Bc videncut app.ofici ui hoc
'Plalmo ex ignorannaxx co Gqoide » ab apollolo ad to.^. vnico cotexta Ibbiungonf vetba qo^ ha/
Icntur m his vnfiailis,cteditu cft ab ignorannbas q> aptbs actalenc illa oia ex hoc plalino:& conl^
3 occet ^ftunad e « pt^us i qoo ifti veribs no oat en mancas:& iic cofideter adicCli fant vetficalh
hhutcpfalnio^^QdthnofuifS; faanldfoefianf eiq>o(itDtctcpt'f paohtdicctcs vetba illapatnm ec
damde/pdm ex elaiaab aplb citara.Ec vctc ex da.f9ca.attahc apitisf vdooes pedes eof ad eflfundendft
ismguine&c.Etcx pfalmo.f.repDlchrn patesia ptal^.quof oxa plal.1^9. venend arpidii fob labus
coqBSc tx pfal.; f .no e cimot da &c Vn & apibs no dixit licut I plalmo fcnptu cfthcacfcnpcd c.H^
io dea fint.ne ^qs miief q> nd exponemus hos vetficalos.icedun’.n.cxponerepldcerin|8c no adiedaa
D3lxAf}u(tU8i3tQinirpialaiasinpanicsdaas:pcopoficiuaminaten9,&cxecatutamfibi dnsde
aidis.p^l^ponic tna.PrimocnoteintclIcetasaiixit&Dlcos in corde rao,nonCfuppleeS>kiis;>
Dande prau ratem opctDinxotTopcrut]natnr3tmoiesfmiind(S,& abominabileCidolamp^ opos fne/
tantecttio vnmet(aicdeftetunon(Tappledl^faciensbondffoffiaes ad lidotcm. Vbi nota propheta
delaibacotamiDclcrfi radicem ecfcntirc male dedco.mdioas (celera miidi ab eo qi dixit Ihiltosin
oonlc (00 no efl dens.(rEt loto dicetc intetnd dilhngtn m fpeculatiiid vd practicd.Ec loqacndo de
dictie fpecolatinoldaplex eft fenhis Ircfrimas dLdutr Ipecnlaciae Se expliacefdeus non dl Et Iic pp
qdnes incer theologos an hoc Iit diabiie. diftigue & diato q? hocCIcilim dens no e) ex pte m didp
aon eft diabilerqa impheat cocradiftonaiqm Hgnilicac g eft no eft. Sicut no eft dicibile q currit non
cum qqai kgit no Gc de Gmilibus. £u.iuu>ic da Ggnifioef qui cft|tc(hif ipfc dens exo-^-Ex pte
aftcdicenn^laltcn mtdleCtas nfi>ft dtcibiloqifi intelleetns nf intcUigirct dm p modu namratfi
xnaicnaliu abftraheoli ab dic & no ce: ac per hoc colungit fircG ce & cii nddiqfbrmado interiores p
poGriones de (ecudo adiaccnteideus eftivd dens non dl&Gc multi mGpicnces dlepoiruncidicente»
in corde luo deus non eft, imaginantes oia cafu euaiirc & efle. Alter autem (diius eft ip dixit rpecula/.
nueimplicite)densnon^hoccft.duitaliqaidadquodfequicordeft non dTeiquisdicensnoince/
dat hoc.Et hoc modo dicentium deum non eflciinfiniras eft numeras, nam qaicun(|i errat circa ali/
qua nacntalc da condinoneincgac impbcite ddi diaqm id qd aibicraf dcumindeft in ventate dens;'
tamji.fimpliciflima res eft deus/vtqaodiip o natoralitercdaenictc negato nd remaneat drus.EcGc.
dicens deum nd efle o^otctcidicir deu nd ee.f Si alit de praOico dicere Gt ldmo,qali dicere pradieft
ciica adiones moramiGc ^pere fibiipli vd aUi exeentionem opens calisinanqhicilic Acconfeques
cft q> ptadicc diccte nd eftdeusfcft dcSnire ar^ lubeie operandam ce pol^bico dM.qui.n. non co/
rar'diuma vti regula m fais openbDsfdiac ptaebee non eft deus : qm ndee deil apud dicere pradicdi
e nd hfi dcil p r^a.Slc afir dioenu nd c dcasfplas § inGniras c nfteras.pTx cffeOibus alie idolacrip
& tanrc corruptidis appet q> in hac Ira e femio de dicete fpccnlanao cxpltcite. Ad qd feqf venGcacio
BcdioediZpliate Se dicedi praiftice nd e deus.idolarra qppe negat ex intende ddi ve^iGngedo multos
dros-Quaned adt luee ftuinna aRecetic et iiidposiappet ex hiftodalibas libris (acrp fcnptarp.Srolcas
adt nd a fatuitate fed a dcfedn iudiai dediuinisinoiatur genus hotum neganii vnu ve^i dcum.Dixitf
defoiuir.in corde liio incusi vt etrote tcdleiftus inceUigas,nd deasfin fingulan niieroind cft dens vnus.
£c intdlige negan oi g in veticate e deus. Et hinc tres effedus fabiliganf hmdi ftulnnp : corrapndis
Xno9lidoiatri^l& viis defcftus.l^In quo nota dici ndf facies bonli. Qiiauis.n.aliqs co^fecentqdcp
ahqoe adii borai a (bogncCputa honorare patctes>otcn mala cdmiGcvt ndpolTic GmpIVAabfe/.
lute verifican q> ifte c faaes bond.fed q> e faaes bonfi i hoc adn.Q.niJi.abfolute e facies bond denoia'
tur abfolncc bonns.quod decdmirrete innumerabilia malaifadcntc alit aliquod bonG.nd vm6ca&
Et propterca propheta dinr.non eft faaens bonum/loqucns de bono morali limpliatcr Se abroluter
HTS^mniUdlKCfli^.Inapit hic pars exeeunoa rali ordine. Pnmo tradaf illa pamcula/corrapc/
runt &c.fccundo lUajdixir ftulcusfibi ndne cognoueiiic.tciTio vtraqi limul|ibi ^uis dabit. p^Circa pri
nmm quia tcmeranujn videtur q> dauid vnus homo cenitem fe.nhibuent oium Se linguloi^ horni
num/extendendofermonemfuG vfqi ad hoc q> nullus cft faciens bonu, ideo deum inducit inqGrote
ik teftem. InquiGrorem quidem.Dominus de codis profpexititanq de teco vnde vniuetfos poflit vi/
e^.fvpet Glios adpinon fuper hos aut illos licd fuper omnes homines: ad videndam G eft inrdligfs
aliqsinon gcomctnca.fed rcqnucns <kum|hoc eft mtciligcnria vtens ad tequiicndum deum. Tcft^
aKcm Ibbiongcndo quid vi^tOmnc|tocaip genus hamanain,dedinauit|a ceAoi nec (bUim ^eiiq^
PSALWV5”.
icftitDdinem.rcdfimuI fccruenintrraneambffiinp'tiendliii<&'vfq^^ innmit deficientes
q> non(^fnpple dljjfacicns banim,non etiam vnus- Vbi pku explicatur inoentum die a deo q prdf
pheta du:crat;dam cxplicaait|non etiam vnus.Et per hoc inrdiige ddoibi vites naturp & ftatus mC
di antcaducnrum rnm^EtlicprocuIdabio veram dicitunquoniaihnecex viribus naturp nec ex vt
nbas i^s mojrfi quifq inuemebarurf^csbonam.Et hic (miiis ditc^ quadrat intentioni apoftoU
ad ro.;.Nccobftatq7 multi ianAi vinfoetintante aduentummdiptqaoniagtatia quoconi; teme
potcdatajad tps mdif refertuRinxta illad-lex per mojden data dl.gtatia p lefum chfm FaAa fft.ioax
^Rotine COSnoueruntTraAatur hic illa particnlafdixir ffailtus m corde fno no cll deus. Et qnoniS
fatera dl valde obfcura/tato dedaran hic inexcafabilicatem Sc pertinaciam humani genens in hoc qf
negantdeum.Inexcufabilirasqaidcmdedaratorex hoc m tam gentiles qiudfi mali cognouemac
<]) deus eft in generatione mllomm . Pemnaaa autem exnoqq» non obQante pr^Aa cognitione
oonfimdent conhlium confidenns in dco.f^ Vbi adneitc q> per omnes operantes imqmtatis intdUe
gonrar tam gentiles 3 ludpi.Per deuorantes autem populum mcam/intdlignntnr gentiles . Pet ttes
autem fequentes condones deferibuntur indpi mali Pnma condino eftfcomederant panem : hoc
eft perceperant fhiAns tcrreptomiflionis. Seciida dl-dominum no vocanmint.m qua ingratitiido
comm 6c tecdiiis a deo Ggmhcatnr. Teiaa.ibiCfcilicct vbi comedetfit panemfvbi deum non vocaue^
tnnt^timuemnc cimotclabinimiasraisvaldcfKquemer: qui timor cis non euemdAGdeum Inuo/
cafiienr. V comprehenduntur fub operantibus iniquitatem.Er de vtnf^ diarar. none cognouo'
lunt quonia deus in generatione iulhlfupple ftiit. Ac G apette dicerer <p cognoucrant ; ac pa hoc
fant inacnfabiles ld]ncntes (hiintiam negantium deum. Et mtendit ad literam per generatione itu
Ifa genetationem abtah^iuxra illud efa^i. quis fufcitamt ab oricnteiaGamlloquens ad literam de
abraham.A quo mento dcfcnbirar gmetano loftorummuia ipfi: inchoante idolatna fegregatus dt
vocatione diuma vt dlct parer colentium vnum verum oeum.propretea enim vocatur ioftus/diueie
lente inundo ad idolatriam.Cognouerant Gqmdem gennles in exitu iOad de pgypto in tot mitaes
lisfAt deinde m tranGtn iordanisiApoltea &c.dcnm curam haboe generationis lufipiquum nunquS
opprcllnsfucntpopolas niG quando Fuitiniulhis.EthKradem multo magis cognouir ipfepopa/
Ius ingratus tecedensadeo^Aproprerea timens ho(les.f''Aitetgo.Nonnecognoacranqcognofccre
potnerant,omnesoperanresiniquitatis|GaciadpGae gennles. Er pnmnm comedentes popaluni
maimigcnntcs diucrfaram nationum qui voraueiiic populum meum getem lud^tum.deidc lud^
comedAunt panemifubaudi qui comederant panem terre promiGionis, dominum non vocauerfiil
poSergantcsenm:ibi|m terra promiGionis in qua comederunt & poGhabucrantdeum , nmnetunc
timote<muaG ab hoGibus-IGi inquam nonne cognoucrant quonia deus in generanoe iufc abrahae
fiiitiprotc^ns(dacens Ac.Et tamen conGlium paupens confundetis/confunderc Gudcbins pertinsv
oes, quoniam dominas protcAio cius/idco cdmndere Gudebins qa credit q> dns Gr proteAio fua.
0Ul0MbttTraAatur hic rora matcna propoGraqtom ad illius remedium/ fnl^irante propheta»
quis dabitfnonqidubitA de datore deo, fedvGraroloqucdi modocxplicans cupicnns afFcAu dicitx
quis dabicffalatem ^cAatam dcGon/contra tot mala -Et cxplicado qualis Furara Gt Falus hpc aGliv
inac.rcduccnte domino capnuitatem populi (ai.cxnlcabiriacob/lprabitnrirracl. Vbi dare pacA Fala
lem de Gon Fote reduAluam populi dn de captiuitate-Et exeo q> geminata defctibiF Iftina no vniiu
Itibus aut duarum Fcdiacob A iFrad ([hoc eft rorius populi} apparet q> de redempnone vniaerFali|!
mcGam eft Fetmo.Quf f m veritatem eft prlmG tedempno de eaptiuirarc a (miirate pAi A diaboli,
deinde ab omni roalo.qu^ adhuc non eft ^Aa.Fcd in lecddoadaentuconFammabitnr.&cxpiicainc
Iptitiam hcbtfi ptmuli tantum.noq) ipGusrrii Gt Falus expcAara dcGoniFed ad explicandum q>nale
lu eGet pamceps (alutis pA mdiam Fadendp niG Gdem haben.%qna populus ex iacob dcFcendens ^
A iliaci vocatui/proftGusGiir.immoqinAipFe populus iacob niG GmulfueritiFradChoccfl gtada
viGonis dei p A fidem donatns>iultabit aut IptabitURpropterea nanqi quG dixiftAexuItabit ucob^
appoGtiue A dAlatatiue adiunxit Gne aliqua coniunAionqlftabitiir ilracLAc G aperte diriitr exnie
hit iacob, Igtabitnt inquam extftens ilracLAmea
erv VLGATA EDITIO. f[^PraIniiudauid .XIHI.
Online gs habitabit 1 tabernaculo tuoFaut qs rc^cicetl mote fatflo tuoi
Q^ui ingreditur line macula: & operatur iuliitiam.
(^ui loquitur uditatem in corde fuotqui non egit dolum in lingua fua.
Nec fecit proximo fuo malum opprobrium non accfpit aduerfiia
proximos fuos.
Ad nihilum d odiM^s eft in confpe^ eius mal^ust timentes aurmi dnni glorificae, ;
i
■ FSALMVS : JCV.''
Q^ni furat proxuno luo flt non dedptc^peasuam fiiam no dedit ad oCiram/dc mu.^^
ncra luper innocentem non acc(pit.
0 uifadtb(c,non mouebitur infternumi
CIVXTAHBB.R^VM. Pfalmiudaiiidi .XV.
* , T^Omine’qui*p^rinabitur intentoriotno^quuhabitabitinnion^
Propheta. t{fan<flitatutuf£’
DeusJngrediensperfeAusfitoperanaiulHciamr&loquenrueritatemincorde fuo. i
No explorauit fuper Hngua fuamon fedt fodo fuo mahun/K opprobrium non fulH.*'
. puic fiq>cr propinquo fuo.
Spretusinoculis fuis/abominabili5,4C timentes domina^bonorabitriurauic adma^>
. kfadcndum Knonmut;d>it.
Argentum fuum non dedit in ufuram/ munus fuper innocente non accepit t fadena
h{c non labetur (temo.
TJmlasdLP£dmusdaaidi.qiti patctalhptadiCtts.Macaiapralini qnantffapralmoappansf.
cft qualitas populi pmaninii in toiaproiniirwis. Ica (p intendit propheta dacnboe coditio/,
oesieqfiras ad filios ifiadadbocvtpopnluspmaneat in^tmfiin terra pmifri6is.fBsptiinoli^
dem vctficulo appatet <p fit qd de peregnnanone ui tentono dei in monte ranOitaas eius. Per qo«
cena |wiifrioi t fignifican a monte motiajwpatct exo.if.vbi moyfes in canneo diat-innodoces eos.
0( plantabis i monte hpieditans tufCfirmiUimo babitaoilo tuo qd opatus es dne^lanCtiiaiiu tuum
doe Sk£c in iodtudt eos in monte fanChtans Cifi monte que acqinfiuir dextera aoASc civ
cit a Eicie eo^i genres,& Cxte diuifir os terram in funiculo difbibundis. Appatet quoqi in progieflit
pfahniivntDtesreafitasadteaitudineatcdmcmoran iuxtaptmtadni in denteto. Appatet demum
in gnepfalmicooiidiipfaaensh^ndlabeniringtcrnfiiprocaldobioab habitatione St petegtuiax
Done in principio pn>pofita.p^cofirmaf totum excofbnanda ad ea qup in finedentero. dicuntut
populoiptomittendo & cdminandi^iDmi|^fi^CT F™’ man/io in terra ptomiiridis.
GTeienti piophctf qs habitabit in monte dei.indet deus q* giadiens pfeCtos)cogitatidcIocutionq
^tione &omiflion^Sriulfa]s|inhononbns|pmifridibo<^cdcraaibns&iodiciis.ndlabefin gtetnlL
ePerfonf loquentes funt propheta 6c dens.
I Online qnttt.Dinidif pfidmos in pre$ duasipropofitina matcrip,&execntina/ibi ingrediens.
' Proponit vnam qonemCldlicet de pmanlione popuh in tetrapmiflionisXub duplici fbtma,
> ^ tone pcRgnnanois in tentorio da-8r deinde ex^nit eande uib rone habitandis in monte
Jbtans dei.^N^i adocite in textu hcbtpo nulla hf cdiunCtio ante lixudii incctrogatiufiiad de/
liotandi! <p expoficioe fubinngtf Gccdda intetrogano.|rDoniine.Qnfnt a dno, vt diulna autontate
iiueiligasndhumana admuennde condita rnfione fequente.P''Q,uis. Quanis incendat qnpicre de
popnlo.proponic tn qdne de Gngulanbus holbu$.cnm qm ex iplis inc^af populus.td quia de con/
dinantbas populi nd hn <p vhiuetfitas qdam cftifixlfm cddiciones hoium ex qbns conlcat inqnirili
fPtr^nabinTenaptomifiidisndaacppnfed da vtppnaiacphoc populus habitabat ibi tanq
ihcola in cetra aliencnnxta illud lenUf .cena h^ mea eib& vos aduenp & coloni eilis.Rnrfus trahes
pama alicubi moramfpegnnnm fe ibi ngitiiulh adt vin recognofcctrs modicli vitp humanf tps)et
Lk rdoe peregrinos fe ptofitebanf ui cena. Vnde danid.i.paralip.]9.ex vtra^ idne peiegnnii fe & fui
fimiles profitef/dicens dco.tua funtoia.d; q de manu tua accfpimus dedimus nbi,: pegnnui.fumus
oota te Sc adnengliait oes pfes nfi.Et fnbdes s‘taam idnem aitdies nfi quafi vmbra tena.lV nid
Di eft mota &c. Quprit ergo fub forma incolatosl vr intdligas q> qn^t ^ manfnro reoognofcente
terta ede dei & le incolam. P^In tentono tuo. Tabemaculn aut^ rooffa ordinanit ad dininii cntcii|
tentonfi dei app^af.tnm qa in ra ventate ctat tentondimoDijcicopend pellibus Oec. Vnde St hieic
io'^ctf.ndeftqextcndatvlnatentoiifi&;engatpdlcsmeas&c.Tn adfign.ficandu (p locus diuini
cultus lefeif addefi nd vr domus dei fed vt tentorifithoc eft nd vt propria habitatio, led vt habirano
io itineie fen in exttatu.fQnis habitabir.Qood dixerat p^nabifimd exponit habitabit: vt hinc
incdligasjpmanentuun Juturnam populi, illinc intdligas rccogninonefic affoM pcregrinatioras
finguloqul^ln monte fanChtatis tu^in monte mona deCto ad cultfi fanChtatis tuf.in quo pJificatft
cftpoftea templu/in quo vidit iacob fcala &c.Etintdlige habitare in montq non in ipfo monte ha/
htacolum hf^lcd in taiapiomiflionisi a moocc ftttOTpIfldloiniodnistanqa capite tjcwmimu».
PSALNT^S
XV.
lut deas ligonem (bminanc tn duobos capicibas. Alc^ dbngmJics pfirAos: hoc di ambalansua
plipin ni nfr infrt>rf- Altyof rft./V» ftoanc inelrW?
itiun^
tatem hols cnin in ragitanota: loqnes \ ... ^
mp abqua ehgac aut incanatqoiji jn corde foo vaitatc tin fonanpfirftas cft nifcogtrandibas dii&| c
r ‘Itim in Idcnhoncji5 cxplonoit Ihg Iin^a faa.Ab aploratons olB vniactfa Iingo^ vina negau.
croloratons qmppr eft aliena infpiccrc taemqf nd nocendd.Et ppea negando ezploracons of&cinni
a ungua honnni5.negat detraChonem & fimilia. P~Tnni in opetanone. non fixit fodo fiionulonu ~
(T Inm in oniiflione.a; oppn^cuun non fuftinaic faper propinqao fuo. Peccat liqaidem omiiTidis ' t
peccatolaudidis vitupoan propinqua faum & non obmans fed (alhnens . gtppea hmos ctimmis '
vitano defcnbimr per non mlhnere opprobnom faper propinquo foo. Et aianc hebrpi diAioncni '
hcbraicamfonarcpn^inquicatemlan^nis. ^
Sputus DI oculis nii8-Q.uanni vero ad fcdm capat([.Coperans iallitia^ dedaraf (ill'p (Tngul^tS
in lis qoac funt honons Sc glori^.Ec hoc refpeCla (auplius Ipcmedo lapfmn.rpretusf^lnppte 1 8c erit)
in ooilis Imiihoc eft incus in ocalis dicnns fufuiec ioid Qjitctas (ed abominwilis/proptus ocnlu 1I|^ l
temis.Et rtfpeChi alioy/rcddedo honore cm vere debef.& nmeres dnm honorabit, f Vbi adaerrera^ '
thce;al!e<M ptefip vimins illius qaa humjbtate appellamus/pleniilime hic defcriblRadu liqnideiiL ‘
liamihratis eft teoerena ad deu . AftcClns homilis in daas fecanir patres. Altera fpemit qnicqaid faff"
(ftirecognorcens nihil fuu efte nili malilEtppeanonfoIamlpetnitfedabominafreiprainexptcfoi.
,V nde & ad faaletn darom diaf.i.r%.i^;'nonc qaum efles patiinlas in ocolis tuis Scc. Altera magnifi/^
Cat)honorat/glonncat qoicqd dei eflLS: tinientes dnm honorabir.pTom in promifrionibas-Iaranic *
ad malefacienda 8t non mutabit- Adoeite hic qi ditho hcbraica apud oes mterptes fonat malft faoee ■
leA intelligunt de malo poenpthoc eft malum infarefen nocere.Et quia aflum viimtis conftat 6e/ •
faibi|& non apparet adus virtutis luramentft ad infrrendfi malft non murare (immo laudarur ipfe '
dauidqimoraaiciaramcncftdcdifpcrdedonabaLijeg.rf.^ideoflcthargnmSr eapolirores hArpiSe*
intentes multi .ippofueinr pronomen re.mcclligenccs laudari no murante luramenrfi affligendi fe|^
malCTaciendifibi in bonis loi in coipore,ieinniis|elecmorynis/damnafaftinedo|Ax.&linedtdnohie
mfenfus lfaIis.Et m hac mcamcnnlaiiatiotie intelligicut ois inramenti oblbnatioaiaui.iaiamen^
p^num malu non mntar.mnlto minus mutabit iniamentu arca aha (ibi non nonuai
^ « ru* cwaCtibus.Argfnmm fuii no dedit in vfutiln quo rdiquos iniquos concra^sfintelli/
^ Vbi 6c pfpice inter coditiones requiiitas ad habitandum m monte dei/numetari q» no deddit ad*
vforam.Necdiftingmfhnicvelilli:vtintelligasvfntamtefpe<aa extraneo? permiflam no coceflam’
is deu^.«.pTnm m mdicus-Et munus fup innocente no accppitjad fubuetfionem ludicii. >
faciens Ofc. Poft propofitam & explanata rnfionem p fingula/efidudit deus.Faaens iuee no labef •
«emo,danuu p ablanuothoce ppttis facies hpc nung labefab habiratioe tene pmilTi6is.E)c Rnga,
fanbus (iodepTonis no pot hoc mrdligi vt fonanqufi c6ftet hieremia fanClfiex vtero mfis(a terra
mifliois (fefanfle-Necpotadii c q> fuerit folus luftus «edf de rena pmifll6istqnfi fcriptfi (it.ecee idia
mihi fepte rnilia g no cumauertir genua fua an baaLjje,i9.p-Verificaf tn fnia hpc de finguIanb»pS ■
ni$(fabuitrilig«iogtfiecxea?mcntistlanai.n.vuieieailnntn5pp fua lidppppnp^ Arnen.
CrVVLGA TA ^EDITIO. ^HumilisK fTmpUcisdauidpfalmus ,XV.
Onferua me domine quoniam rperaui inceidud dfiodeus meus adi^'
quomam bonorum meorum non eges.
Sanclis qui lunt in terra dusrmuificauic omnes uoluntates meas in eu»'.
Multiplicat^ funt infirmitates eorumrpoftea accelerauerunt. •
Noncongre^boconuenticulaeotumde fanguinibustnecmemorero*
nominum eorum per labia mea. 1
Dominus pars hfreitatis mef& calicis meidu es g refHtues h^editate meam mihi» ‘
Funes ceciderut mihi in pr? clarisrctenim hf rediras mea prfclara e(l mihi.
Beneica dnm g tribuit mihi itelleclu t infup SC ufrp ad noiflc iaepuerut me renes md.’
Prouideba dnm in conf pcdhi meo femperrqrn a dextris eft mihi ne commouear.
Propter hoc If mtu e cor meu di exultauit lingua mearifup SC caro mea regefeet in fp«.'
^ranonderdinquesaiam mea io ioi^Emoinec dabis laniftu niuuidere coitupdonc«J
i
I
PSALMVS JCVI. 14
Notas mihi fiedfH uias uit$»idimpy>u me I(tida ca oohi tuo,ddeAationes in dexter
ra tua ufa in finem.
CIVXTAHEBRiEVM. CMichtham dauidi .XVI.
* VnriMnIran'. ^ Vflodi medcustqm fperauiin te.
Vox chrifti.Dix5Hdno’ Vox continuata bonitatis dominui t OSI «rf
M • ^ «t
meus tu: bonitas mea non fuperte. ^
3 Vox chriHi. Sacdlis qui in terra ipfis 8C fortibus: ois uolutas mea in eis «
/4 M uldplica buntur idola eorum / poftea accclaaummc : non libabo libamina eorum
mI
■)
tii
;ar
h
M
En.
£i
S*
i
if|
M
0
0
«
td
ia
iL
bd
8»
V
?
defanguine /X non afTumam nomina eorum fuper labiis meis.
5 Dominus * pars portionis mc(&calicis meittu fufienuns fortem meam.
cetldM
tf Funescecideruntmihiiniucundis:etiamh{reditasrpeciora fuperme.
7 Benedicam dnm *qui cofuluit mihi;edam no(ftibus cafbgauerunt rae renes mei,
• Pofui dnm * confpcAui meo continue: quia a dextera mea /non labar.
9 Ideo I(tatu e cor mcu 8t exultauit honor meus: et caro mea habitabit ad confUetia f.
® Q^mnodcrclinquesaiammcainfoueatmodabisgfofumtuuaduideducorruptione. +S».»
I Scire fades me (emitam uicarum:facktatcml(ticiarumcumfacicbustuis/iucundica^
Ces in dextera tua femper.
Tlmloselt.Michthain daoidthoocftobtizotn.Latinmi ddccatiinmum.damdi.Etltgni^tiirp
hoqpfalmamhnncrSneinaten^hfia daoidetan^ aonrnipofcAifliinnm.CDiosrDquG da/
rificatacncmamia/patcbir. j^AdoaTctficiicantnlani hanqdiehdem michrhaintnalripliciterex/
quinto diuidtndo hanc dididcin in <kias.Cniich Se tham.& fic intcrptacur a hiero.humilis & fimpli
as . Gftfiqdon titulas pralmi apud hiero. humilis & limplids daaid.Apud.7o.afiti ntuli infcripno
ipfi dauid.apnd aliosiauteus dauiduipud aliosjKgnia dauid.apnd'alios|corona dauidi. & h^coidai
nnc tS pro hoc ntnlo § pro titulis pfalmo^ a.f6.vfq< ad.60. in gbuscade di(3io repctif,fel non fola.
De mateti^ralmi certiores nosfecoiitpnncipes apoftolo^ petras & paaIns.Petras.n.adt.j.inducic
multos verius huius pfahni ad manifidlandam tefutTedionera chft.probans q. dauid non loquif de
rapfoCcddechfoqaamduirjiodcfcImqaesaiam meam ininfcrno/ncccaro mea viddnt corruptio/
ncin.qa corpus dauidis rmttot annis in repulchro.Siniiliier paulus ad.i^.eadnn verba afiem^ cade
tone probat de chfo non de corpore fuo dinfle non videre cotrupttoncm. ^Vnde hemus/non foldf
niatcnam pfabni hufcrs efle relbrredionem chft &c.;fal colligimus tegulam generalem tntelligendi
pfalmos loqoentes de dauiderqi.r.qaando ea qo^ dicunf non conueniunt tpn dauidi/intdligunf de
chf6.hacn.t6nc contentus vt^ :q>lbs{MdaIa senfkatioe tlloq; voboromCnon dabis fanctnm tofi
videte comtpttonem} de damde,mtulit q> de chfo promiflb dauidt diAa erant. Et potell etiam hinc
habcn altera tegula ^oppolitnmiiciltcctq. omnis pfalmus dauidis de reipfo loquens^ roras ven/
ficatur de ipfo|non dl exponendus ad Iiteram de chnfto.Et hscc norarquia nas r^nlas feqiiimur in
rxpoittione btcrali pralmotumtfnndatas ruper apoftolica aurorirate.
CTSVMMARIVM EST.
^Chiilhts mantfcflat tfi meriram faumitum Gudum proprii meriti cum ^miomim propriptefni/
ieftronts|turo fpeaolillimi mundt.
CTPcrfonf Iqqnmtes funt dirifhis)& bonitas dns.
CSfflodi mc . Oiuidirar pfalmus in patres duastpropolitiua maretif , Se execntioamiibi fatiAK
Adoerte propter obrcuntatem literc ttia luxta textum hebr^m. Pnmfi a dtdro dtxilh in hoc
Iocodenotacgennsfanmninnm:iraq.alioqnirorpcrfonarcii remfccmlninignts.&candiiq. bonb
tat mea dl focmtnini gilis.tta <p no didC bonfi meii aut bonus meus.lrd fnbllantinfi fccmmini gfiis
bonttas mea.tettifi (p pronomen te in calce lituatiiCdiccdo no fup tc^fignat mafculinQ genns tn hoc
looaH^ ideo dtxcnm :vt inrdilgas setbii dixiftiinon hfe ad que rcfcrx nifl referatur aa^iUnd,faIicec
bonitas mcarqufi dc nulla alia te famrnuii genetis hic metio fiar.§t ptoptetea bonitas mea vocad/
PSALMVS X\n.
BiiftcalbR&iiinc qnannim ad Qifain iiidpit p(aImiis.01)onitas ma dudlhdno)hpc trla-Piiinam.
diis meus tu.nonCfupplc eftjfup tejaliqu is.reamdla cnlbdi me deus-terrium qifi fperaui in te.p’Vbi
quattuor propheta in pfona chfi proponit. Pnmo merita Qia,dicendo bonitas mea. bonitasji^ity
pna chftin viaifuit mentfl ipliusmam menta cofiftdt in aSibus bonis. Scefido c3fyTione fito.rudir
doJ nftidSo|dnsmeustn.hpc.n.efttecognitiopropnelamtntisaddcfi.Nicr<^um tuesdnsmen^,
fed esabfolnte fupmqs:l»&nJigfiificat.n6 fup tejfupplce ^iqnis.Teitio penobne.enftodi me deq&
Penr.n.culiodin corpus a cotrapnone/feniariqi aiam ab habitatione in infemo. quod eft petete oete
tem tcTurreetione. Quarto fpem fua qua m hac via habuit.qm fperaui in te. p^QuaoisJi.m chfo no
fuent fpes ^cfpe^hl beatitudinis eflentialisCquia fuit btus a pnnapio coemptionis fum^ftiit tn in iUo .
fpes tum lefjpcein beatitudinis cotpotis propmiqua carebat tum rcfptxfhi etalfanonis fuf fbrarcjiee
S|uircndi|& limiliuml^ faluris fuo^t fideli(i.hmc.n.oia & fpcrauit>&; mentis propnis acqutfiuir.
hie dicif qm m te fperaui.p^ Vbi et adueite q> non defcribif fides m chfo, fed fidei cofenio.dif '
mino.Qnauisji.dignitan chft deroget habuiflS; fidem.iHi tamen maxime connenit piofioeii
ea qup funt fidei.Et propterea air.dtxllii domino, dominos meus tu.
CT^anctiS QUi tn terra ipfia 1 fotflboa-Incipit hic pars exceurioa tali ordine. Primo traAaf illa
pamcula/tonitas mea.fetiido illa|dixilh dns raeos|ibi molnplicabunf. temo illajqm fperaui in re)ibi
ntfuflentans.quaitblIIa|coftodimqibiqttiaadenera.|^Declaratitaqichfsboniratementoqc fnoqe
ex adimpfetione ois voluntatis fuein fanetis &fombasexillentibus in tetra.San(3i vocant & funi; '
qui perfeCtiimlidi ac liben ab immhdtciis & feiuitonbos petoqc & pallionfifdeo addidti a feipfis funt.
rortes adtqui intrepidi pliadci ezerccnt|nonmcntesocadi a tyrannis acc^Appcllationeoft volfi/
ratis chfi,fi de ipbi potetla volinua eft Icimo/intdlige uoluntatcm vtraepidioinam fcihcct & hamv
nam.Si adt voluntas pro adhi volonrans fomirur.intelhge omne quod vult chnftus impleri per fan
Oos 6c fbrtes.Ex quo dare habef q> ois voluntas chnftl eft bona.ex hoc.n.q> ois voluntas eius cxetoeE
& adimpletur per fandos acfoires,c5feqnens eft q> nulla voluntas eius eft diflbnas a fandirate&fbri
ntudiiic.Immo plus feqotrur a oes fandi Ar foites funt frudus voluntatis eius.vnde non dixit q> ois
voluntas fandoK A; fornum eft in me,fed ecooerfo ois voluntas mea eft in fandis & fombus.SignSi
icr aut meminit fando^ qui funt ui tetraivr ab iis (juae nobis manifdla funt dedaret bonitate foi.
Si.n.dixtirct (b ois voldtas fuae in (imdis qui funt i cado, quu illos no videnmusiminns idonea m
dedararioifed fandos ac fbites m terra vtdraus^n quibus pfpiamus bonicate chnftl rrluccncnd.
tlDultiplicabuntUr.Tiadaf hicilla paiTiculajdixifti domine &c apenedo cp chnftus nihil aliud in/
Itoir in cccldia fua nifi qup dommi funqnlhil aliud qumftoic nifi dcu. Vnde pno deftmdione ido/
Uaip ad culeum dci vnius ttahcndoidcfcnbir a fupremo augmcnto.MulnpIicabunf inquiri ad fam/
innmaugmcntu pcnicnicnc,idolaco^gennliam:tanq permittendo crefeetie idoUrnam vfqi adfW
aetatcm.& poftea quu ad fomma peruenemnt mulncndine,accelerauetunc|fiftine venemnt ad coltft
vnms dei.^Secddo remotione facnficioqi tam indpofqgennlmm fubiungir.Non hbabo/guft^Ml
libamina eomm|facrificioram,defangninqhoc eft de occifioeaialium. Primum fiquidem locnni in
(Kiificiis cenet oblatio aialiumApptcKaexdudendo facrificia quibus ocadebanf aialia, intdlignn
turexdufa oia facrificia tam iud^rumq gentilium: ventp enim ea oftcrebanc. Chnftus autemCvt
hicpromimr^nonlibarinecdcfiafaa|(aaifkiadelangtiine.pTemo aufoaidam diuetfiratenaab
cedefia fua dcfcnbit.& no airumam nomina eorom fuper labiis meis.In chnfto fiquidem non eft di/
ftmdio iudpi Sc gr^non eft barbaros aut fcychaino mafculiis aut fcemina; vc apoftoios air ad gaL
3.& ad col.;.neqie paulus aut apollo &&i.ad cor.i.fed oes vnli corpus fumus in chnfto. Et propeena
ait-A; non alTumam nomina eoqvqoibns Ggnificanf dmeifitates eo^.fuper labiis m rs|ccdcfip mepx
(cd vnum erit nomen oiom qd os nominauit.|r' Quatto prpdidts tribus exdufisialTenC dominos
pars pomonis mec A; calicis ma.Hacc eft profdTio menroi;: A; bonitatis chfL On.s|folas,pat$|ad fili/
todincmlbms .Moiedioidcnomid quod alicoi obtigit vocarot pars, dimlisfiqnidemrcbasihinc
ddedabtlibos mundi/inde dno cum beneplacitis d,non qopfonr mundi feddns tanq pars chfi eft.
Portionis me^ieccldip mep quar eft vehitpotrio chfi,idiqna parte humani genens damnata. Et ca/
licis mei-Qui tripliciter exponif. Vel paOionis:iuxrailIad.poteftisbibeKcaliceqae btbinirus fttmf
Vd ddedaridis eledo^tiuxra illud.c^ meus inebrians q pdaras c. Vd facnficii eucharifhf: imeta
illodhic eft calix notii telH. Cograitqi cotextui vt de calice euchanfhe fit fermo: vt aclufis facrifidis
tam gcnalibus g lodaias.comcmorarcf facnfidum eius in ecclefia q> non i^ficnr cetera facrificia}
ftd tale q> deos m pars nusihoc eft qcgd cft|dcus eft.m lacrifido nanqi altans no eft panis aut viofl,
fed chfs ipfe veras dens.Erppea dicif.pars calicis mci.-hoc eft/eft id quod eft in calice meo.
Xu fuflentans fottem meam.Trai^tnr hic illa pamcnla/qm fperaui in CE.Pnmo quo ad rem ipe
ratam.f.nounm mundum gk>nficanscofporibusfan<ftoram&c.noceft vnum quod chfs fperaDit
ac mcruir.p^Vbiaduetteip mundas futurus appellatur & fors Aduercditas chfi. Sors qoidcmad &/
nulitudinem ditudouiiimtpro qoanto.diuifis ratibus mundi in pr^fenton Ac fututu/ chfo decretus
dloibis
. PSALMVS XVI.. I IV
cS otbis fbtDrov in po0eirionc,Ha9nIit«safit fang pater haatde feoerit oibis in illo Ihtn : iaxei
illncLqaanronfhcuithvrcdcni vniacrroram.AdturCenun tendens ait.Tu (bllcntans fortem mea/
qoemronlhtuit heredem vniaerforam.AdharC enim tendens ait.1
^eratam-f^declatado foirem ipfam adlimilitodinem diuidentium;fabdir.FDnes/dinifbni,cc
ciderant mihi/tanS fotte obogetlr.iaincandistorbis enim ille plenos ent loconditans^iam heredi
tasfpateffla.fpecioUi fuper mei fedu modus fpeciofa Acirur hfrcdiras fbper mqdiaino boiemio.
<rSccando qoatu adai^ fperatis tres.Pnmoseft rei^ebonlilian.Eti ' ' -=*
benedicam dominum qui con&iloit mihi.5ecnndus eft reCte pati-Er <
Ifagaoenmc me renes ma^ppdlatidhe renom mteUiM camemiqoc
bet^oupanedo inlbuitaJidicitiiqdcchfcperea qpaliuseftsvtapom
caftigacuCtioc elletDditu> rcnibos fais Tedicir nohibusim tcncbns :
iUbccando qoatu adai^ fperatis cres.Pnmoseft rei^econlilian.Ecquo ad hoc gratias agendo ait<
benedicam dominum qui conlbluit nuhi.5ccundus cft reCte pati-Et de hoc fobdit.etia noCtibus ca/
iilitudinc , calletis fe ha
^ . nqrad heb.y.fi pprenca
caftigarufhoccIlctDditu^rcnibasfDisfedicitnoCiibusimtcncbnshuius mundi-Tertius Leonti
nuas rcfpcCtns ad ded.pofai dhm in colpeCtu meoirdnem olam meatu ai^liond & paflionl! , cdcinne.
l&Uia 3 DCXtcra tnCB ino labar • Tradatur hic lUa panacula/cododi me deas.Tradatur autem pe/
ODO luccvccxaaditaidcfcnbcndoeSBdnshalnlmodicullodivIracoiimiationis penterum quoad
adeptionem gloncitiiquoadliberationemamalo.AdeptasliqaidemcllfacIicclmoiTalis vitella'
tam rcforgedo:& liberatus ell quo ad. animam ex loco innuni,qao ad coipus/nc patrefceict in Mtpnl
chro.p" V nde inchoanl a diuina ope in optimis bonisfqaalia Itinr bona imottalis vitf)ait Quia i*
dextera mca/ad opnmibona feiuanda fupple alTilht dws,nd labai/non ad modum labrads me ha'
bebotamfmaramq^mcoipos.Idcolvratuffappleell}cormefi|intus,A exultauic honor meus/cv
qa mtefuritAdneJE^olleronqoideocduieddcnbapf geila^a caro mea habirabitiin fepalehtp,
ad coftknnajlnnira q>ltra triduam rcfutget.In hebrpo hwef conhdcnrivui datinoded cogroitas o5
ftnidionis muraoit aduinda pr^politione adQoonia noder^nques alam meam in foDea/infanl
quo ddcendic vitta rtiduuinon dwis gfofom tnd/mei^ holon vere gfofum.ad vidaidfi/hoc eft ad
experiendam, conuptioncmiquantd ad cotpus iu fepulchro poric3.Scd fcire fodes mcexperimenco,
teitam/te(uneCHonem,vitanmi/^af vere eft ytcalmoiralisncireqaocp fodes mefodetate l^tiaift
cu faciebas tuis/hoc eft faciaate oium mtemof appetitnii coram te dra.Sc fdre qaoqi foaes me lo/
^ - tonas,iij dextera tua/m optimis bonis, non ad tem
c dotes corpoiu glonofi,chfm rcfaqgcdo expemnn
. ^>,q>qma apud hArpos Vita caret nnmero lingulari /ideo
C^liic g inferias ffpe inoenif in plinali namero vitp viratam-Et pprerta no oportet vim focere ih
namero pluraluqaia vicq Ggmlicat.Si tamen librare vis numetnm,fodlepoeesdilarataquia cefonee
dio eft' vitaram onuiium fi^dllima telbcntio. Arnen,
GJVVLGAf A EDITIO. |nO«tiodauidpfalmus. XVI.
I Xaudidneiuilitian] nKatntintendedeprccaaonem meam.
Auribus perripe orationem meammon in labiis dolods.
Deuulcucuoiudidummeum prodcattoculituluidcancpquicaccs.
Probafb cor meum Si uificalfa not^igne me examina(li,& no eft inacta
linmeimquitas.
Vt non loquae os meu opa hoiumtpp uerba labio^t tuo^ ego cuftodiui uias duns.
Perfice grelTus meos in feniiris tuismt non moueantur ueftigia mea.
Ego clamaui qm exaudifti medeustindina aurem tua mihi Sf exaudi uerba mea.
Mirifica mifcricordias tuasqui faluos facis fperantes in te.
A rcfiftentibus dexter^ tu( cuftodi me ut pupillam oculi.
Sub umbra alaru tuam protege meta fade impiorum qui me afflixerunt.
Inimidmdanimammcamdrcundederunt:adipcmfuumcondufcrunc,os eorum lo^
. cutum cftfupabiam.
Proiidentes me nuc dreundederunc metoculos fuos ftatuemnt declinare in terram.
Sufcf petunt me ficut leo paratus ad pdi : Si ficut catulus Iconis habitas in abditu.
Exutge domine pr^ueni eum Si fuppllca cum :cripc animam meam _ab impio ,;fr amea
tuam ab inimicis manus tu(.
Domine a pauds de terra diuide cos i uita eo^/tde abfeodicis tuis adipleou c uecer cof.
Saturati funcfiliis; ^dimiferunt rdiquias fuas panvilu fuis.
CaictJbppfoL d
PSALMYS ' JCVir.
>Ego autem in iuIHcia apparebo in confpe(fhitwKaciabor'cum apparuerit glona tua*
CiVXTAHEBRiEVM. COradodauidi. XVII.
* u A Vdidomine^iuftitiam/aufcultaclamorcmmeumtaufcuItaoratK»
rop cta. nem meam fine labiis doli,
z De faciebus tuis iudidum meum egredie^ :oculi tin uidebunt a rectitudinibus.
^■uUiaiiic ^
3 'Proba(Hcormeunt/uifitanino<fle/purifica(Kme,noninucnic3 rcogitaui .noattan
‘ fibitosmeum
cfib* 4 'Ad opathominis:in uabo labioru tuorum ego cuflodiui . uias cfilfipatotis.
S Saftmrarc grefifus meos in uiis tuismon lapfi funt grelTus mei.
4 £gouocauite/garndcbismihi;deusincbnaaurctuimihi/audidi(fbimmeuiii«
7 tS^rega gratias tuaszfaluansfpaantcs ab infurgentibus in dextera tua. .
8 'Cufiodimcquafipupiilamfiliamoculinnumbraalanmituarum abfeondesme.
' . • •
9 A fadebus impiorum horum defolauemntmennimidmeim aiacircudabutruprae^
* o 'Adipe fuo conduferunRorc fuo locuti funt in fuperbia.
* * Greffibus nolitis nuc dreudedetunt me:ocuIos luos ponet ad declinadum in terra.
1 2 'Similitudo dus quafi leonis defiderabit ad rapiendum : &C. quafi catuli Iconis fedentu
inabfcondids.
*3 'Sutgcdnc^yfucnifadcsdus/fcuruarcfaccutlibcraafam mcamab^io cnfetuo.
^ ^ ' ' t§
*4 Auiris manutuadnc^auirisdcmundojparseo^t inuitis/&abfcoditis tuis implebu
j '-'ucnttcnaiKftUmjfaturabuntur filii ,acdimittentrefiduumfuum paruulisfuis.
Ego iq iuftjda uidebo fada tuastfadabor in cxpcrgifccndo ima^cm tuam, '
ta deo. Ex gbnsfqnfi cofter ofonem hac efle dauldis/dr liihil eotf ^ in pfalmo codnenf excokre coob'
,oi«u daaidi)c&l(idUu ex regulis ui ^deti pfalmo habins dl(of onc hac ad Ifam traCtarc ea q (ue
daiudis.Ec qni mulca funt illius gcfta.ex hoc ipfo q> dicit (c a deo no puniUI bd pbaUij& dcfchbeifo
inimicos foot nanae gdla q iucniunf venKcan in riccutionequa paUbs cll a faiilclcdrcqncs eft vrn5
traCtenf hicmala^airusminpfeaiTioncababralonCqriicoftarillainpccnSaduIttni & homici/
dii comilTi fulhnuiffcvt patct.2.rrg.n.^(cd mala q ppcflbs cft m pfKucionea Oulqnon ad punitione
IMadpbacion{.Nccobilatq)a{matetfemocetc^ccnin^ttovci<icolo:qm vereinoces fiiitquan/
pfecnnonejficut et in plalmo feprimo hoc idc dixir.p^Sed aduetteq» licet orano craCtet ha»
vexanoes corporales{8i: petarculfodiri a (aule.hfc tfi oia maniftifatfe m ofone traCtaie 8c pettfcloc
dinc ad bonQ fpiiale:vr vinma pats plidmi teftaf.Ec mentotqrh in aCln otadi mes debet eleuan i defi,
cikta d cofidcKmf aut petnnffrcfcrcdo in ded & fpdalia bonaique fola funt Em fe bona.
CSVMMAR.IVM ESTT
GTDanid pponit cora dimno tudicio fcipfum pbaram pfiftcrein obferaatione vetbo^ dei.ac pinde
pene A vita f aam faluan ab inimicis/faule &c& fegregandas diuinas ab iUis‘mi&ricoFdias;attcto q»
pars illo^ eft in repotalid bonoK facierace.pacs aurem fua dl in bonis anima: cocam dea
CTPerfona loquens pnmheta cft.
A Cfdl romine iunitutn. Diniditut pfalmus in panes duastptopolirinam materur.A exeent^
•XI nam(ibidcfacicbnsnjis.{rrtiapponit.Rimoaiidininfhriamcauff proponendfumdidonii
ne itiftinain.Secddo aufcultari intimum dciidetinm.aufculra clamore meanuipfcai ..damoc ad ligni
Ecandam uiagnitndmemdelideniui oratione emrimif. Tertio veracirate fcrmomslmoce humano
' deli a1loqnes.anfculca ofone mea fi'ne labiis doliihnc vlla fictione anr fiaade.
fr^DcfodebOdtUid lUdkwmmeDintSf^^r’ Incipit hicpatsaccntiaa tali orduici’tiipci
i
Wb
csti
WM
ao
:co(
tiM
}fC
00
nat
■f
ui
10 ■
li*
A
PSALMVS .XVII.
Haflator iOa pMtcula/(ine Ubus doli4Secnndo tUafaiilcnlta damotein meom/ibi voeauLToiio
iUa/aadi dne lafimamjibi pars co¥.p'Circa primam inchoaca rSncqaaie valra <ko iodican . ouia
de toe raa/de nodcia taa(taae erum vidcmos^iodicifi menmims pro me,egiedienir . Ec ratio eitQa
' ocnii tm videbunc.nd afti paflione aliqna 6d a rcdirodiiubosrlblf enim rcetitodines tanq rones vi/
^iedif&t dbnnisooolis.injeuideesponicmodumqao cognitos A a deoiadiimilitudincm aonfen
- 'aigenn qnod cognofatot conflatione in igne ScePtobaib cor meumiafiligendo me/viiitafti nodtf
•obfcDntans ex ara cfancarc in quaeta deudendo.ponficafti mqmoreargennrnon inaeniesi qaic§
cnlpf pptetea incutnfle meP* A duate hic q> orario ifta eft fient of o ezechip apud cTa.;S. memrnro 4
4b qflo ambulaoenm cora te in ventate & m cofde pfcao|& qd bonfl £ m oculis ruis fcccnm. RcccGk
«anqi daaidfuam conflantiamui bono.ndiadandoifedvt ea qaggtatafont deo uiGripro commea
motet&ctd(^c.CI7Polkacq)lanathancfoa{nocennapet(eactatc.&pnmoin coideCduerarenim
probalh cor med>x>gitaoi:hoc eft ddibetam m oorde meo/hoc-Cnon tranfibir os meum ad opa ho/
mininhoc eft fermo meus nd abibit a dmina regula ad opationes hois imperandas aut concededas;
Iblitas eseteen a mtlitanbas bolbus/ vagis &paDpenbus.Acft apettediccitt q> qnantficanqi vexatus
ddibetam ne ore quidem opa bw non fm Mm/approbarr,rcd.firmitcrin diurna tegula perfifterc.
Gt in hebr^ habetur openbus in danuo.ini conftruCtio muranit adiuniAa ptfpofitione ad . P SeeS
do quantfi ad exeennoni ddibctationis bK;ip.In vtibo labioqi tuo? ego OTftodim vias diflipatonst
■ hoc eft tone legis tug ego cura habm ne milites qui mecfi aflligunf exerceat opa ^ond. V n &.i.rcg.
madamt dia dauid ad nabalxx multis annis (atuos faaes tuos & oia tua/andim SccEt vnusfamo
lora nabal dixu ad abigaii de dauide & IbisJiomines ifti boni fatis fnctnnr nobis & non m olelh,nec
mtcqaliquadoperiicoE tepore quo fuimus couetiiKi cum eis in defettoqrro muro eratnobis flrcGc
toUitcrcnftodiuiicniam habui,(hftcntate gteffos meos in viis tuisiAGc non Ibnclapfi gteflbs meif
opera mea non dedinaoerant a lege tua. ^ *
KgO VOcaot Tradatur hic lUa paiticnla/aurculta damot£ meftTt qifl difparitare merito^ hic fpe/
■fanfi in deo/indelfurgend cotia Iperates in deo/inteditpponere & exponere ad fui defimfionem Sc il/
loqi defettionem.tiq captas beneuoletia humano moit/pmitnt duo. Alteram propn^ fiduc^ in deo.
Ggo vocani/ialicette,qmrndd>ismihi/qa(cio teiefpouiffidcfideno meo ifmmo.Altcqc defedusp/
TOi merin-inclina aure raS mihi.In quo |ifitef voce foa nd tan efle vt pueniat ad aures dd nUt deus
rvdut fuppledodeftaii vods>ndmct aure fua.Etfic audi didu mefi/lubiungendum.
BCSTfga gratBW tuas- Aduenc hic fequens didu diftingui in quattuor pattes.1 n prima pent
deuftiomite^ mdirgentili oStra rpeiatcs in dextera ipfius-Vbi fimul ponif petino 8c 16 inftf peti/
tionis.Petitioeft.fegr*gagf«toasaDinfurgetibnsJ?,6Iterponif.lalo5srperan» in dextera tua-exe»
enim a> tu falua s fperStes in dextera tna.fequiC luftitia exigente q» ab infuigennbns contra fperantes
in dextera raa/fegteges gratias tuas ralnatrices.Neceftcraddis ifta petitio.fai iuftaSe qme quotidie
adimpleftqdi no dicittab iis qui infutrexertit.lisd ab infuigentibus/qui infuigonqin peccato infntge
di pafeucrantpin fecuda pent fe cuftodinivtpote de numero Iperanum in dextera dei Vnde & prg
mmt.ego vocaui tt/qnia tcfponddns mihi . Et dixit fc probatum petftitifle . Cuftodi inquit mdcu/
fam ma tube.qt^ papilla Hia ocdliHebraico moreappdlanit l^a oculi interior papilla qua vide
musico q> de ^ere oculi fic eft q> rora oculi plenitudo ad ipfam ordinatut fernandara. Er dKiarans
fimilitudincm p aliam limilitudine/fubdit.in vmbra alaqc raaqi abfeodes me a faadiiis impios ho/
ifi/ad fimihtudmem pulli qm abfcondif fub vmbra maternatii alarum a fiiae auiu rapacium . Et in/
tendir per hpc oia diuina ptedione-QT In tertia defcnbuntnr ifti' impii a quibus pent fe cuftoditi-Ec
quattuor aiihones eo? rangit.]^ma.dclblaaeilit mtEt hoc ad litera fuit adimpletum: quum enam
2«
flante militem vocat adipemxondufi _ . .
midiol liberauitffi.Quaita.ote fuo locun Innt in Tuphia-Quod cfiftatipletfi pluries-nJemde mo/
dos exploratonos fubiungit.Grellibns nhs nfic circfidedeifit me.Saul enim fVfui obfcruabat grefliis
dauidis Sc fuo9tf& iuxta itinera eoqi citenndabat efi. Vnde feul dixit ad apheos-i.teg.iv cofiderate Io
cum vbi fit pes eius/confiderate ae videte omnia latibula nus in quibus abfcfiditunq» fi etiam in tei/
am ft obtrofent/peifcrurabor eum. Vnde& fnbdituroculos fnos ponet ad dedinadum in terraihoc
eft ad videndum eunda latibula rerrjf.Vbi aduerte q» apte diat greflibus noftns/& fubdit circunde
derunt meiquoniam exploratio itinerum ex communi grefln habebatur, cirenndatio autem tora ad
perditionem vniushommisfrcilicetdauidis)tmdebar.rAdoerte hic q» ex aduetbio temporis nficj
Infinuatut q> oriitio ifta tempore illo habita eft a dauide quo exploratis greflibus eiusia faule citenn/
diuseft.Cfiqoaorationeftatqideillacircnndationertadetafterpfalmnsiibipef modum canticif
hic p modfi ofonisiimo hic ipfa ofo tfle habita pomf r Adiugitut quoqi deferiptio ipfius laubs/vt/
^ potecapitis.5i]ltiido cius leonis defiderabitad tapiedfiihoccfi pfimetiitis in ddidciio rapiedi.
7*'
r
PSAtMVS
.XVII.
& qual! catnli leonis (edentis in abfcoDditisJ’er quas Rmilicodines denotaf <f tam accdtc § manife
(klaul anhelabar ad necent cias.iriaqoaaa complentur pccinones. Stiige demote hnmano^oe
nifaaeseiasifcilicetraolisvt leonis ad ^mcutrends,incuniaivFaced/hocefi (acefi ad fimilmidir
ne cadetis in iDnacimpediruIibetaanitnamea/vitamca,abimpio|laalr,tnli:rDo.appofituic legcn/
dii dl-erat enim oet;&: j^tnca appellal gladius dei. Vel potms quia qlibct Impios potes ad oppnnie
dom/gladins dei eihqoia dens vtic eo ad punitionem maloi^ &e probatione bonopiuxta illud efaud.
allbr vuga(iii0tis md.^Ncc folii a faule fcd a fois petit (akun vitarafrDbidgcs.A vinsCappofinixi)
mano tua-eade quippe ratione qoa dicunf gladius dd dicnnf eril manos dei : qa deus vtif tyrannis
& limihbos vt mano (ha ad vinmCtam malo^ Se pbationem iuftoaJmo mano tua nd incducnir in
tdligere a viris q funt plaga cua dne£r roifus magis apbcando eo(dem,a vilis de miidodioc efi a vi
ris qooram affirctns totus eft de mondanis|de tempotalibns rebus.Et dmr hoa quoniam totus
Aus faolis & ruorom erat circa faccciTionem regni tcmpotali&
(Opui vitis- TraCtaf hic illa paiaculajaodi ^ iulhtia^K^ncdo iuihtia paitiu Fm ioiS
dioilionc:quiafcilicetinimpio^paiTerantbonamiidihniDs,iDm>maiit&ip(ias veraal bonafiofii
Cia fc^cet &:c.vt hinc mtdligas tota hanc ofone tedere ad fpiialc bonum.rC^nuando itaqp accx/
l^ado qoodduerata. vins de mfidoidefcnbitfadicuate eo^uPaneo^hocdl totfi tendeorum,ift
Vinsihoc m vita ^(din coftitutii dlEt diaf pars eo^cang ipfi eJegwt pro parte fiia ea q fpecliic
ad hac vira, voletes parte fuam hac vitaivtvuigo dici foiet-uabfcwins tuis vetrcmeo§c (mplebist
hoc ettiipR quide elegciiit pro partefoa bona hmus vit^,& tu laciabis eos talibos bonis-Qoae appei
lanf abicondita dei aut tone iodiao^Cqoia abfcodira funt nobis indicia dei qbus faciac iomios bo/
nistfooralibns^aotrooecoditionisipfo^bonoKtepoialiimimroqaatofunc veioeres abirondit^
^ tenttrolis cdftatesuid dfiam MnoQ: fpiialiDmfq font data in feipi»
ns-Propier qdfignificantics additum dlpnomen tnis.Nec(biu ipfi nplenf bonis tqiotalibas
latnrabunt et fililfco^& vitra hoc Se dimittenttefidoG fod|in hprcditate,paiuolis&iisiqiii font nepo
^ prirai^.In quo deferipram vides abundana reporalifi vfij ad nepotes-P^De Ib^ aut fubmngit^
MO in lalhna nddio facics tuas/in aio lolh) apparebo cora tc&ciabor|ii5 in bonis tpalibos/non in
abrcodinsruiS,f(xlin CXPCtmiccdoimaOinerna.Vbi nneneurvr^nyifrf^Cim
enim ho ad im^nc dci:& ell tanqdotmiens imago dd in nobis quado no vdmur illatqnando
vero vdmut ulattuc imago dei eft tang vigilans. Vtimur alit imagine dei.quum per illa Xtdllgimns
deu qui mrf fen^ per iUifamamus dcfiifperamas in lUoicolimus lUumjoonfMmamns mores aCtio/
Bcfij noftras lUi.Etpetgefadrous iraiy dd imaginem/in hac quide vita ftudio Se conatu ad vtendum
illairefpedu vero \itp fntnrp.qua pleni tali ftudio a coipotis Ibmno per moitem ad defi migramn»
Netiterqi (difus alienus eft a liteia.na contra patrem hominum de miindoie regione locari incdligiE
(aaetas luftof in fatura vitaipaioftitia & oteteitanone imaginis dioin^ io nobis hicparada.A
CTVVLGaTA EpITip. , . I
0^ V iiftori fmio domini dauidtqiii locutus cftdno uerba cantici huius in die qua libc^
rauit eu dns de manu oium ininrico^tdus&dcmanuGmltfiCdixic. XVII,'
Iligam tedoniinc fordtudo meaxlominus firmamentum meum & refu
giutii meum & liberator meus.
Deus meus adiutor meus:& fperabo in eum.
Protofbr meus & cornu falutismcft&fulcfptor meus. ’
Laudans inuocabodominumt&abinimicismeisfaluuscto. -i-
Circudederunt me dolores mortis;6t torretes iniquitatis coturbaucmnt me.
Dolores inferni circundcdcrunc nietprf occupaucrunt me laquei mortis. '
IntribulationemeainuocauidoniinumtfiCaddcummcum damaui.
Et exaudiui t de templo fandlo fuo uocem mcamtdC clamor meus in conlpciilu eius in^
troiuitin aures dus.
Commota eft SC contremuit tcrra:fundamenra montium conturbata funt SC commo
ta funt,quom'am iratus eft ds. •
Afcradit fumus in ira dus &ignisafadedus cxarfittcarbonesfucccnfifimtab eo. ,
Indinauitcceios SCdefcenditi&caligofubpcdibusdus.
«
ai
9*
ni
Iu
Da^
la
n
\»
t
■d
d
M
m
(A
ch
Z
5
«?
)0l
lai
idi
ani
|tm
ad>
ida
lon
flig
libi
VI
Iti
Ef afctndit ftipucfaenibim fle uoTailicnfofaiut fiiper pennaa uentannm T
Ec pofuit tenebras latibulum fuiiun circuitu eius tabernaculum, eius , tenebiola aqua
in nubibus aeris. . '
Pr^ fulgore in cofpedu dus nubes tranlienmttgrando CC carbones ignis.
Et intonuit de cctlo dns^ aldiHmus dedit uoce luam,grando dC carbones ignis*
Et milit (anctas fuas flCdifiipauit eosrfiilgura muldplicauit SC conturbauit cos.
Et apparuerunt fontes aquarumrK reuelata funt fundamenta orbis terrarum.
Ab inaepadonc tua domineiab inl^>irarione fpiritus ir^ tu^
Milit de fummo fiC accepit me:5f afiumplic me de aquis mulds. »
Edpuit me dc inimicis mds fortiflimistt ab iis qui oderunt me: quoniam confor .
tadfuntfnperme.
Pr(uenerut me in die afflidionls me^& faAus efl dominus protedlor meus.
Etdmdtmeinladtudinemtfaluum me fedt quoniam uoluitme.
Et retribuet mihi dominus fecundum iulHdamm eam fecundum puritac^ma^
nuum mearum retribuet mihi.
cuRodiui uias dominitnec impiegefli a deo meo.
Quoniam ola indicia dus in confpedhi meo:8C iultidas eius non repuli a me.
Et ero immaculatus cum eo:6C obfetuabo m< ab io iquitate mea.
Ec retribuet mihi dominus fecundum iulUdam meamtflC fecundum puritatem manufi
mearum in confpetfhi oculomm eius.
Cumfando (riyfius eris:6C cum uiro innocente innocens eris.
Et cum dedo elcdus ais:& cum peruerfo peruerteris.
Qgomam tu populu humilem faluum fades:5£ oculos fuperborum humiliabis.
Q uonia tu illuminas lucernam meam dnedeus meus illumina tenebras meas.
Quoniam in te eripiar a centadone:fiC in deo meo tranfgrediar murum.
Deus meus impolluta uia eius/doquia domini igne examinau: procedor cRomnw
um fperandum in fe«
Q^uoniam quis deus pr{ter dnmf aut quis deus prfter deum noRrum^
Pfin qai pryaririt me uirtuteiflC pofirit immaculatam uiam meam.
per fecit pedes meos tanqcemorumtacfupccxcelfaRatuens me.
Qgidocecmanusmcasadpr(lium:&pofuiRiucarcum{reumbracliiamea. • ,
EcdediRi mihi protedibnem falucis tu(t& dextera tua fufcfpic me.
EcdifdpKnacuacorrexicmemRnemt&difdplinacuaipIamedoccbic. .
DilataRi gr cRiis m'K>s fubcus metdC non funt infirmata ucRigia mea .
Perfequar inimicos meos SC compediendam iIlos:SC non conuercar donec defigant»
Confringam illosmec poterunt Rare,cadent fubtus pedes meos.
Ec pr^dnxiRi meuirtucead bc3um:& fupplantaRi infu^entes in meTubtus me.
Ec inimicos meos dediRi mihi dorfumtflC dentes me difpcrdidiRi.
Clama uerunt nec erat qui faluos facerettad dominum^ec exaudiult eos.
Ec comiouam cos ut pulucrem ante fadem uentime lucum platearum ddebo eos.
Eripies me de contradidionibus populi:conRitues me in caput gentium*
Populus que non cognoui feruiuit n^‘nn auditu auris obe^uic mihi.
Filii a lieni mentiti funt mihiifilii alieni inucterati funt,& daudicauernt a fanicis fitlf.
Viuitdominus^bcncdidusdeusmeuarfltcxaltcttadwfalutMmeg.
Caktibpp&l. ■ d m
PSALMVS' _ ' JCVIIK’
Peu5 qiudas uindidlas milii Kfubdis populos 'fiib me: Uberator meus dfe inim^
' meis iracundis.
Et ab infurgcntibus in mc exaltabis me:a uiro iniquo eripies me.
Proptcrca confitebor cibi in nationibus dnc:fie nomini tuo pfalmum dicam J
Magnificans falutcs regis eius faciens mifericordiam chnnofuodauid,K femim
dus ufq; in feculum.
CTIVXTAHEBR^VM. _ _ ^
^ V inccti feruo dni ^ dauidi,qui locutus eft dno ^uerba carid huius in die libenuUt
^ cudns^deuolaohiminimicorudustac^^manulaul. XVIII»
* P onheta "C "T^J^xit^^lilig^f^tiottiinc^fortitudomea.' *
z P • -C{)^*pctra mea & arx mea & faluator meusdeus mdis fortis meuv,
fperabo in coifcucuni meum 8C cornu falutis mc^/cdfitudo mea.
3 Laudatum uocabodominum*:& ab inimicis mdsfaluabor.
^ Circundcdcruntmcfunesmortis:Ktorrcntcsma]ignitatisccTTuetuntme» *
5 Funcsfoucf circundcdcruntmetpr^uenerntmeofrendiculamortis. ‘ ^
< Inanguniamihiuocabodnm\2(addcu meuclamabo: audiet de templo fiio uocen^
ccui
8
9
10
1 1
1 z
1 i
14
I S
I I
17
18
tudl
■i ZO
Z1
zz
2J
meam,6C clamor meus fadebusdus/ucnictinaurcsdus.
7 ;Etcommotaeft&contremuittetra/ficfundamentamontiumtrementKmota funt{|
.
quoniam iratus cfld .
Afcedit fumus in furore dus/& ignis ex ore dus deuorabiticarbones exarferut ab eoi
Et inclinauit coelos BC defcendittfic caligo fub pedibus dus.
Et equTtauit fup cherub 6C uolauit:& uolaiiit fuper alas fpiritus. '
Ponet obfcuritate latibulum fuumtcircuitusfuos tabernaculum fuum/obfcuritat^
. aquarum nubes coelorum.
A Ipfendore coram eo nubes eius tranficruntjgrando X carbones ignis.' ^
Et intonuit in cqcUs dris^fiC excelfus dabit uocem fua/grandinem X carbones igms»'
Et milit fagitta^ fuas X dirpcrlit eos:5£ fulgura iedt/& attonuit illos. '
Et apparuerunt profunditates aquarum X reudata fune fundamenta orbisiab incre^
pacione tua domine* /a flatu fpiritus furoris tui. ‘‘
Mittet dd cxcdfo X aedpiet meiextrahet mc de aquis multis.
Liberabitmeab inimico meo forci/2£ab odientibus me:qmroboratifuncpIus me» ;
Prpuenient ilic in dic interieris md:& fuit dns * fuftentaculo mihi. ‘
Et eduxitmcinlatititudincmi^tcruct me/quia complacuit in mc. ’
Retribuet mihi dfis * fm iuftitiam mea:fm mundidam manus taef reddet mihi. ^
Quiacu(lodiuiuias'dfii*:&nonmah'gnatusfumadeomco. *
^ _)f-. _ ■ _ fluN ;
Qupniaoiaiudidadusconfpeduimeo :fi£ftacucadusnoamoueboame» ^
Et fui perfc<^hisriumeo:fi£cu(lodiui me ab iniquitate mea. >
4 z Et rpddidk dominus *mihrf m iufhciam meamrf m mundidam manuum meaiuni oo^
ram oculi^dus. . • m ’
zj Cum gratiofogratiofumagesunim uiro perfeAoperfetfhun ages,
ztf ,Cummundornundumagesrfifcumtoituofotortuorumages.
2^ Quoniawpop^>hunutofaluabis;S: oculos excdfoshumiliabifc ! , l.iioiV,
i:l b * . i
V.
I zS'Q^a niiIIuimnabuliKxniaihcaclne*ftI(minfiulflanrabisobfciiritatetn'meam.
29 Quoniam in tefnngatncctrdtum:K in deo meo tranfiliammunitn.
30 Ipfe deus/perfc(fla uia eius/e loquiudni^purificatudcutuipreoibusrperatibus ineo*
.31 Q^uoniamquisdeuspr^erdominum*i'&quisfortispr^crdcumnoRnunC
li 32 Ipfe detu ipfe acdngcs me fordtudine:& dedit perfoftam uiam meam.
33 G>(quaai pedesmeosiicuccemaiumtfl^fuperexccira meaftarefadec me.
*"*'**°’*
34 Doccnsmanusmeasadpr(h*uml:&contrituseil , arcus ^cus brachia mea.
3 3 Et dedilli mihi clypeum falutis tu{ : K dextera tua fudentabis me , 8C manfuetndine
#mu
tua multiplicabis me.
3 « Dilatabis greifus meos fubtus mej& non labetur tali md. ^
" ,37 Sequar inimicos meos apprehendam eos:S£ non reuertaruT^ confitmereeos*
38 Periam eos & non poterunt furgercrcadcntfub pedibus meis,
i 39 Ecacdnxiftimcfortinidineprflionncuraabisirfurgentes mcosfubme.
•40 Et initnicor&m meorum dedidi mihi cetuicem:S£ odientes me conddam eos.
n XlamabuntyKnon faluans:fupadominiT /acnonrcfponditcis»
^ ^ Conteramcos ut puluerem fuper fades uentimt lutum platearum cuacuabo eos.
^ 43 Ubcrablsmealidbuspopuiirponesmeicaputtgedu/pplus non nouiferuicnt mihi.
ct»
tpuH
<^4 ^auditumtauriscongregabuntur mihithli i alieni negabuntme.
« ....
CA 43 Filii aUcm arefccnKSCnmcbunt adaulurisfuis.
<k •* -
A6 Viuusi dominus*, &bcnedi(fh]s fortismcus:fifexaltabiturdeusfaIudsme(.
47 Ipfe deus ipfe dans uindiclasmihi:££ duxit populos mihi.
4l Liberans me ab iniraidsmds retiam abinfurgendbusmdsexalubisme/a uiroini^
quo liberabis me. tocri«ca
1« 43 Proptcrca confitebor te in gentibus domine*:&nomini tuo cantabo «
,50 MagniEcans falutcs regis fui :& radens mifericordiam unfto fuo dauidi'/& frmini
Mn4onuQ3iiii *
dus ufep (ternum.
TlrolmciLVincmireniocUu daoidi,q locnCDseftdnoveiba^ticihaiDsindicbbetanic efidns
de vda oiam ininucof eius & de manu laoLEx qoo nculo mpara non fold anror.lbd et mate
na pfalmi.p' Vbi adoerte q> prima diCtioCXvinccti^Ucet ezponaf^hic lient 1 c^tms plalinis/Sc Ec ap
pateat ex nmio ^ ipfe dauid vincens oi&cio in hoc pl^o fbndns fbentCvn & feraas dni n licupart
vtpote ans (dnino vacis^veiUtn pdtplides feu modus moGc| fcotfum Ggnificati p didione vince
n.‘& aOor ac matena pfalmi ichoan dicedo pofica fauo dni &c.rAdDCTte qoo^ <p qoom nfifnenc
vna dies hberanonis dauidis de otbus inimicis fnis & de manu (aulis, aut hieponif numeras Gngn/
latis p plataliC& c fcnfus.p diebus iibeianonis dus Occ^ant cfaes liberanois ab o[bus(appcl!af repus
quodauid leqoieromcusefabaetisoibas inimicis fnis.Et hic renfnsjjdratteznii.ediditligdc damd
nictpishoccancii adgfasag^ doogenerabterpialuteraaaotbasmimicis|& fpalilaulciqrii il/
Ia Giit a multis & maximis piculis.p^ Adncne qnoqi q> paulus ad ro.13.aRdr ex hoc pfalmo ralutcni
g«in ex dimna mitecordia p mtria;dices.Getcs alit (op mildicoidia honorate dtfimcut fetiptR dt
spccra cdlitcbor tibi in gdibus dne & noitno catabo.qd eft penoldmos vafos iIHiis pi^mt. Quod
loeo dixennu vt intcUigas matcnii pfalmi fic efle laude dd fnp falote & vidonis daoidis, vt tn tetmi/
nef ad dimna laude fututa in gcnbus pp mefiam pmiflum ex Idninc dauidis.
CSVMMAR.IVM EST.
(TDanid pmiflis deoldileaioneil^laade Oe iDOcanonc,tdatutus etuGonc ab inimicisilandat deum
.Cakt.lDppCaL d lui
fofid
fwdlol
iV
i . F5ALMV5 < 3CVIIL
^dcfc cx Itftiomopa narmalu'^ iti ckmctis Sccatlis kppitSq &Ubaate leab iniioidii 'acn^aS/
te libi f m mudicia iulfatiai]i faa fnanilTinio regimie.Proin(k cx diuuu di^ifine ca o5i circa paopcs Se
Itiblimes ^ cihra ipm daaide.Iaudat dcu dinacc libi tu pl«;iionc viqtu opottua ad ^liu ac \'id»
hS&cocrainiimcosSc cdcraifuigctrsitdpriclpanifiipgetexEt demi! ^sagedopphcxac laudi dei ‘
in gctibusicatado pmiilam ex fuo femine mcTta. CTPrrfona loqucns propheta dL
EZoint-piUg|teromtnc Oiuidifpralaiasiptadaas:|>3oflhaamaceric.& execunna|ihi cii/ .
oidedenit mtf^Cjrca haepee ppoGnua aducttei hebr^ textu idioarc pf^md licSt dixic|diliga
teScc.gms hieto.fecatus.7aichoaaentp(iilmadiliga te.Significaf arp hocptid & dixit, ea ^ hic dfit
ditta oliin fuilTe a dauidcupe.£qao pfccatiotb'’rubiacebac & pliis occupabaElta <p p hoc lignificanC
sHcaa s quos tpe pfccunonu S: pliogt habo itEr hic apparet i6 ^ ca 4 m quo cond^af pSlmos ge
8» id craqvt futura dcfcnbunfihocn.idco 6r,qma iccitatmc hic lefaunf fient otim quii fututa ctanc.
Ad fignificadii.n.qi receledo pcedit fi pfaIm^|ichoat.S; dixiarupple olim.[^At fi miraris iodgtad ptl»
dpifi a coiuCtide copulanua.tecole couietionc refiuti ad icema cogirationchoc ^ n5 folfi cogicauic
hpcolim dauidflolS; dixit. Vd aandfimul hpcfiieiutdidla|laidiueiiucemporibasdiueifp paiticu
Ip quo ad fen retias prout penema occuncrfir.ideo inchoauit a coiuttione: vt incdligas duae &dixic}
hoccftpIartesdixit.l^roponititaqircduiircqDactaonfciljcetdiligamdperatot.laudatnai vocabo,
q^ tn duo vlrimaCvt apparcbiOiimt explicaciua ptimppartumlcJalicct&dixit.
Inigite. Amoramicitipfignificaf ex cetoiia|cedne.|tyomcnao mea.Laadarbnfina & fimolexel
tatamoreruuergaddnhocS;fcqnnb'1)nficiis.Fortitndomcair6mihiialtmodi Sffomtet prignadi.
Dns petra mea Srarxmtarhocefiimafecuriras mca(t5 tS firmitatis g fecufifttis mc^arces.n .(ecuios
rcddur,fi tn fint fup pctra.Etppca pp firmitate ponif fiDcudo petrf ,&pp fecunrate fiatudo arcisivt in
tcHi»s defi no fold inrus fiiilic rSncfomrudisited extra ^fi rupe & arce gdificata fup rupi. Et faluatoc
nie^Eficei*^ forticodis g ards Sr petrg c lalas.Et fonardiOio hebraica falutc euafidisnta rp' fi licuiO
fetiiticr^adu erat enafor me^De^^mc^/p fpale gfam d dignaf a mc colLpoms me’. Ambigua c icerpta
tio/an dir^ii fitfotris me*an ite^t petra mea.Df at de^ndlblu fortitudo meaflioceft 16 fortitudinis
megXcd « foros mc^/hoc e pugnas p mq vd cr potes p me.f Spabo in co.Ec» freunda pmiflio/tti/
t>’comitata boficiis-Scuii! nicii|defbidcdo:& eomo faratis mrg;pugnado,cdfkndo mea(bcado me I
cxedfo.^Laudatfi vocabo dnm.Sil'Sr femd rmlicaC 16 ei’qd dudn c i ptidpio Sc duit|& pponunE di
ccda.Ro figde are dauid duit dihga te dneteii hnisdri Aiooeatio ei’orme quoda naturaluvt.f.lanr
dat^de^tuocrfftppeaaic.laudanj vocabo dnm.EtecccftaCf.A ab mimicis meis falims ctorvticelli
gas dixiflc q> laudatfi den vocam n5 f vandffed fraCluofdrqa ide abimmicis meis fabas cto.Brp hpc
oia itellige & ea ^ tradada femr in pfalmo'& modu traCtaduS: volitate peiegptam ab ipfo dauidc.
CCtrcudcdcmt me- Incipit fi ps execntiua raU orcfcPno tradtaf illa pnd a/ vocabo dnm & ab ini
mias meis l^uus ero.Seciido illa;laudatujibi & comota cSc ootrcmiut tetra.Tcmo illa'diliga te dnei
ibi mittet de exccIfo.Erfub hactraAanf limulillg dagpOcnlfipctra mea Sc arx mea.Q,uarro illaidcus
mcns|ibi qiii tu populi!. Et ctl hac illg pamcnlg(fotns meus fpabo i co.Quito lUa/forOtudo mea|ibi
doces manus meas:S;cu haciUajfcutu mdLSrxro illa[fabarormeus|tbi icuniatns {furg&cs.Septimo
iVaicomu laluns mcgjibi pones mein capur.Octauo ill^cdfiaido inea/ibi viuusdominus.
CTCirca pOmfi.fxplanado illa ptioila/vocabo dnm Sc ab iniihicis mas falu’eto;comcmorat regdlS
Circa fe.ddcnb« fapm in piculo qno fuit qn fani nifus c cofigef danidc i pietc,& dauid 1 domo ppna
a fatdliOb^obldrus e vt mane iterfictref :vt df.i.ieg.i9.p' Circddcdenit igt me fiines mortis.5atdiitcs
(aulis ad cufiodidlu domu nc exiret dauid ad hoc vt mane ireificnefjfnncs mortis appdia£.p^t tona
(ctrs maligniraos ccrrociur mc.ImM’iaal'maligni pluries ipetetis lacca dauide;rorracs malignita
tis tctroieTcnOaes appdian fiir.^Funesfonegihoce (iqiulchn,arcudederatmc. fide funes rdati adi
morcejmo refiruf ad f^ulchquad dnor^ certa diffone mortis a’ia ilhtuta a faulepPrcnenetut me
ofRdicula morOs.Qnia.n.an luce cufiodes milii fut a faule I quos Ipiga dauid fi exifler domu,io poe
netfit ingt me oflfedicnla moms.farcllices.nairfimilaO offofumii I cuflodiedoimo offo offcdiculoqt 111
cafu cxmns defcnbfif.Qinlicenenit.ioIangolliamthif vete-nian^lha tfic cofhrutus eraOvoca/
bo dnm & ad ddi meli damaborhoccfipfcucrabo vocado & damado ex mOmooordcp^Ftcccc cffe>
Ans cena ffx odegprus. Audiet de tcplo fnoihoc e de faj^Oiuio apocoi.dns deus olpotes rcplii
illius Qvd de arlo/io tfpb ga domus da, voce mea/qua ipm vocaborS; damor meus faciebus ao^
non poli teigfifhoc efi dignos facie aus) veniet in anits ans(hcc cft exaudietur.
0t comota r(! 7 pfrentud frrra-TraAaf hic lUa pOculailandatu/l^o traAatu !aud^ dtu in mt
rabilibus opib^namralibos q videnf in vniucrfis coiponbus cx gbus Iregraf fbba vnmofi coipotei,
»aIioidlne.hin terra; in igneinccrto;inatrr)ina§.rV bipnotagtnior.IVimO q-pfalmus ifte laudas
P b^ciis collans danidiilchoat a laude diuing pmd^f circa opa natmar t vt ex poidena diuia
dtc^araralia/ptxdarad poidetiadioina circa huana.fkfpalhpm damdc.p^Secfiduqsnomcininie
olum ope? natutaliu,fcd eo? q circa ccdii &■ clcrr.eta apparet tang cx ncccllitatc matenc ptiaiicnax
PSALMVS
JKVin.
tnelntclUgai maiimeiaiidandain cimcptrj.Taiinin aplicando dininam lantfm rifra 1.^
natarfopaiapponit pphetaiaztafingnlad'ametaphoras.*(cc^santiqtio|i morf/dioina (ub tnc/
taphons cantantuLQoaftu (p qiiflibet metaphora mmiC ab a liqna rSnali opatide, ^ atmbura deo
*?
a([ii5jiiiocinredir propheta^fed (p mediantiboa dis fecddis nacm^cn agecibus ipfc agites
intoicidcta ppoflto;Ubere-<rHis pbbaos defcnbir pphrta ded cante tcncrootfi fub metaphora dhi
lian i leiiia tiemente ex ira dniEt ppea diat£t coroota c & cotremuit tena,& fundamera monriam
. vt vnltq;pea.n.poni£ deos iratus ca tenemot as: ira naip in deo volutas' c|n5 pallia Es pte adt retif c
-fabieaiototahsdminpvoldcatita eztxnlineC&ppeafondamctamontiumotafle cdtmbaca defcii/
ibnnf)gintcliueq>R>qcoexira|hoccvoliitate,detdelcnbiCa(c6motio&tremor tamtetreq fandae
tnentDqcmontili.&cs hocip tettanotns natnrpopns dininp volGtari fabdif , cdfeqnes dt vr natura
Ipfa opus hoccscquc^ vokitati quoip diainp f^icAa lit.Et qnnm volfitas dinina agarpp fine, c5^
qnes qtuxpc tenemod’ ezpcc dei oidinaf ad finefqois expte tOK hr es nccdbtatc materif. & hfc
cadeCneplanesiepctanOirdiigrt li^uenbas.^ Adoene hicoia ddaibi in pr&cicfpfo tremore fun/
daaencof in ftiturouid denotandu nemoK fundameroia ec vlrimum cofcqaens in tenemotiLFutn/
ffi.n.treaient lefpidt pta reliqoa.ad lignifkandl feqncla haias ad reliqua vt vlnmi.
'CiDS^t igfle£spce ven i^is CMificaf fubicAio doaa materieq:'ad accclionc igneadiimi.C & car/
-l>onis.|^appclJati6efuiniligniticaf matenafiibtilioriqoaignisaccedif. Vnde& defcnbif aloen/
siens, qa e materia leni s an fumos a&sdcsChdc £ eshaiatio calida Sc flcca^lnflamaff& cft ignis: vt pa/
cauprefrionibus igneisqaas vidounsi aerrtvtfimt coma;/frdera volaria|& hmoL hpc.n.ola fhine
«sfume afcMetoEt ad doiotadu ordine gliatinnisC(p.Cpnorcarcefa5fbm|ja3halarion6f& indel^
Slf gfiatio ignis^onif in lfa}alcedit fiim’A pollca hibdif & ignis cs ore ei^deuorabicAppdlatiSe
pnario ignis i pnb^cerrp.Vna^ eop^ nac.flf atdiboif ifing volfitati-^Defalbif at denoratur^ ignis
ipob^ fopioiib^.-qifi fdejpucnit masia oof^tio fupioiaCligniik^ P os eius>d igne dirponfit.
iEt mdmauit Cdos-Pm tori & Ignqccda idocu qno ad doa(.quo ad alteiationc ifi9io9(& quo ad
snotii locale ipfi’cadi4^Vbi nota metaphora cuca aaioncnfaiora.Oefcilbifliqde deus habitator
codi vclatons 1 excello loco:-pota liMea turrefczqiiaablqigradib^defoedcrevolesftdinat tnmm li/
Kod vt ddccdaudeicedes at poir pedes hip locfi pauluUi a terra eknatfi t loco cm’ ponif hic caliga
Ita cp defciibiC de’ vdut ho exns t codofldinas craosad hoc vt defccdar.nd vfq* ad teria/led ponodo
pedes Itip caligine ambiete tenaf^entas at fignihcatap hac metaphodi ex pte dd CAp deus e autor
& ovdmacot virtncis ccclelHs ad pdocedos effeit^i iftts Iraiorib’ (na fdmare ccdosfnihil aliud eft d
onfiarecedosad agedu I hpcifenocan)Dli fint naniip Idge cscellenotis)^: q> ipfa virtus cfoa pci ca q
mediatAi^cadclhb^ooipoiib^defccditihfciiixiorai&qiiaga^a ppMCo hpcdhcic.ichnare
naipccelos vtdcfcedatiopatioei^ctisappofitofspceatccdo^tMcnbit rubiedio coipis ccddlis
lefpeChi d iuinp volnramivtpoteobcdies idinatiSi ad defcefnm.^ Signihcaf quoqi p cahgtnc fuppe
danea.tum iplam re ccdieffi^umlimd/nolimpfrfedirermanifclle appareres fieri es nec^rarema/
tenpde his-n.( vt ^ddQpphcca loqnilTn iplam lubietta eedminp volt!caci.Etpp» air.Indma/
Diqadfilitudine idinatis ordlamt ocdosfad ilmoia,& delc^iqp opa codo^ ad hgc limora:& caligof
ftenlis nubes psia renp.fub pedib’ d’|taq tfimd ccdof op’ tter maiftlla ide fien es necte marerip.
iEt C^taint(upd?ailb*Ecoe metaphora drea motu locale ccdi-Ddoibif dC^vdur egtas ftip ange/
lusiocotepnmi moMlis caq hntealas-'Ceo qi i veteri tdlo angdi figurabanf alariivt patet exo.;6.)Ae
fic veiodlhme rnooerilimo voIarc.^^enras at fignificata p hac metaphora.cs pte qde dd eft q? deus
plidet cedo Sc motori lUi’ fienr eqtator ^fider equofita q^eciAtmoc^At velodratis lili’. A; vmuftp vt
«ges appofiroieqrarcjLadio e agetis a ppofito.Es pte aiitccdi At motoris dV q> angelus motor et
Ib^i cedi rnbicd’edimnp voldtatu&lilTmor^ccdi At vdodtasa’ fUmaCqualise vdontas pnml
■i«t’)qois cs ncctc nature dctcrminatfi litcodfi adliia velodtatervrpfii crMur.Propterea.n.propKa
modi c^i At ei’ vdodtare tter ncaa espre nature coputauitittedes laudare deu q> ct mot^ccdi & ve
lodtatisei’caDtorvoifitarios|diccdo.ucqtamcrapcheinbjhoceft^ledirapnndpio mfidi motori
pdmi mobilis ad fil)cudin£e^as,A: volauiqvdocillimo motu mot^e.Et vt Itdligas modu voladif
aibunsit espli_cado.At volauit lup alas fpiis.P[Adaettc hic duo. Primum q> fcdm ra veriraredeus nec
M mobildvt df. 8.phy.Qaia tfi metaphora rgrantis anhdfi habet motfi p acens iSpt^
pheta reflent mocfl ad defljddcnbcdo i cqtans volaair. Er ne metaphocp defit vetiras tignifkata.in
fdligc no fm leiprnniifcd to cqod fuu:hoc eft codll cfl fua aia feo fpft ^Scdin q> damd fbmpfit hanc
metaphora volatus & ala^ fpfifs monetis codfifei principio ^dist vbi df A ^us dni comoiKns/oB/
bas feu volas aquasrhoc e vniuerfam materia coiMtea.& eo.n.(f morfes ddai^t Tpuinim aq/
gdicum mouenccm ccdum alaram . danid dcfcnbitdcom cqaicantem cfaanb volate: explicando q/
volat fupet alasfpinrasiquem appellatatchemb. ;
K^nct obfiDritQte (atlbulfi (bu^poft tenaiignc A cadum, inducif aerFm vidflitudinesrctenica/
tis 6c nubtd.Et qtnm ad metaphora defcnbif deus velut ho nunc fc locas in fecteto tabetnaculo/n&t
vero appares in fpledorcruontatp fiat de nnbibtisquafl futi latibtildfoptaauod manecAvdnrari
brans nubes pluit Ac-ApoHea vdnt voles appete,p^t fulgore vultus fui nm>esffagatgrandme Ac.
jTNec pu tes a nobis coftSa metaphora de aibrotqm vt patet.2.Frg,nab i^o propheta appofita hte
£ Vbi df .pofuit tenebras in arcniru frio latibulu/cnbras aquas de nubibus codo^l^ Ventas antciia
hgnificata ei ptcflei.e q> deus catA nubes A plnuia A fetenitate ad libitfi fnff: ficut h6 qn vult locac
ie in fecreto^fcu tabcmaculo/A qn vult apparcr.na ponere nubes t lanbulfl fud A cnbrate(aCh6es (Se
t5nalispotea^,nonaturalis.Expteadtaetis|nnbidAc.eflplena eo^fiibieAio dinino beneplacito.
P'’Cu’ca htt tn aduetie ragi naturales cas cfi natntalibns effeCiib^,Sol.n.{ quo maxime vittos dinina
fducet.nobtbos occnltaffquas ipfe faat elcnado vapores . Et qa in hmoi acuaris vaponbus pluuias
cat A grandine A carbones ignis.io hpc ola in mc^hota comemoranf . Et aquf gdc qa gutranm
cadut velut p cnbrfii videnf fpatgi.qud tn in ventate/edtinua nubes in cdtinuil oonnett^aqnau]ua:
defcedendoobhocqi teftin^vndiqiabaeieobniantefdirconcinnaf Adefceditfine angulis, velnc
G guttatim feu cribro effiindetef. Vincente adt vutute folati elenatos vapores,tiarennrnubesf gratia
diiKs Acqa ceflantC7Aitetgo.Ponct]adbt^lacitflrnd,obfcurttatf;aeiem obfcurS,latibuld ftiQ/hoc
tft velut vilum vitra quod lateat. Ecprofoincs metaphoram.atcuitus fuos tabemaculm fuumihoc
^ quociup arcuit ponet tabetnaculu Ifadihoccft ad fihrudine tentorii fes vmbraculi in quo latear.
& dixit ptV oicuitus fuostqa pluuia m6 in vno looo m5in alio Gr,A vbicdqi Gtfnubes apparet vdne
i arcuitu^t explanas materia lanbuh fca tentorii Gibditobfcarirarr aqtiarunvdc nubibus defluene
tium,appoGtiuc nubeseodo9iAfplcndoitimanenteremp,cotameofGipraIocdgfiarionts nubium,
nubes aus tranfierant/ecflauetuntlA fitt gri^ Sc carbones ignis. P" Vbi n6 miretis q> |>pheta pnu«
dcTctibic ceflatione grandinis A Carbonum ignis^dcfcnbat generationem eo^quj in (cqaea vofi
culo defcnbet.fixicn.hoc quia Gmul crflant cum pluma.
£tUitOnUttniC0l6t>Oinitlua PrDfcqai£eaqDpfidtinaere.EtoeGftit metaphora in hoc q>
vducdnspunitntusifonuemum Avocf Aminas Afagittasoiaqi tonitrufi dt &nu«gr3do afit
ignis vox/ffalgnra ramp (fblmUia afit fagittf^ Ventas iignificata ex pte qdc dd efl, q> denseft autoc
ronioui/ignis Ac A vnf ifhs vt ddi fuis tubisifua vocqfuis iagittis 8k£x pte adr icr ha^reft illamnt
TubieCbo nutui draino.p' Aduerte q> licet carbones ignis rari appareat de nubibus 'defeend^tes, ter
mord ni no dl qn Geut grando ita A carbo in nubibus gnef.nam Gcnt vapor humidus congregatus
A copaduSfp antipanl^n fir grado , ita vapor Geeus A calidas cdftnCi’ cd giodbip annpanftaGir
Gt carbo. Vnde exo.ca.9.df q> grado Aignis mixta patircrfetcbanf.p'Nota fcclo Gen mennonem dc
effectibus tonitiuoqi A fblmi^ in hoibustvt hinc magis duoefcat ded vtl ifhs vt inftfis fnls^T Vfi
aicEt intonuit in o^isdnsfcandoconicrna.Aaodfus dabit vocem fua/appoGtiue grandine A car>
bones ignis-Et miGtfagittaS Gias(G]|mina,A difpeiGrcos»lirpcigonln.hoiK ipe ftumind . fnlgoraiy
corufcanoncs.icat (ea mulnphcauit.A attonuic lOosivt quotidie videmus.
iEt apiMTUerfib VInmo loco iduaf aqua.& metaphorice defcnbif deus vdnt iratDstflatn A inctea
paeonis vetbis effiaes vt appartat fundameta oibis Apfunda feu dfuGdes aqnai^ PA^i non dat«
parer qsdScCtnsnatnraluhicdefcnbaf.Ambigadqppccandcfcnbafcruptio aqua|;Can dcGccatio
eaiddcA textus ifc ambigo^ vf.Et G qdc defcnbaf noua aqua^ erapdo, tagiE apparino none aqo^
ex cuerGoe alicui’ ptis terr^q ex inrctno vero caf. Videmas.n,q7 euetfa qdqi aliqua rape ex vi itenom
vapo? qrentiu cxicd/nout fontes idi nouus lacus appcr.Et tdc venGcaf q> appamciuceffbGdcs aqo^
mm| A reudanf Ifenores ptM rertp q occulcabanf a ^ionbus; A hoc a flatu ven intmii.p"Si aurem
defcnbif exiccatio aqua^t.tagif exiccabo lacud feu flumind.A adiungif ventus p ca exiccanua/mote
fcnpturf.Gcncn.S.af|^ pro ca exiccanois aqua^ dilnuii vcnms.dd dcadduxit dfis fpni fup tena.E^
[minurp funtaqup AcEr cxo.i4jndnaf veros icxiccande mans robri,dd dfx]udq: rxtedifler moyfr^
mand fup mare,abfhilir illud dns flante veto vehemen A vrcte tota noCtejA vertit in Gccd. Et iuxra
hoc vciiGcaf q> a flani ven extenons appamtrdr pfonditares aqnai^p qto exiccatis aqs apparacriJc
joca ca^ |iGinda.A Gc rcndara;difcopra,fnnt Giii^meta oibis:hocf infenoies ptes icrrc.Hic fenfns
m agi s quadrare \f vetbi^ hebraiosilonanbns apparentia pfiindita td feu loco^ in qbiis funt aq u^-
fQuocdqi aut mo intdligaf, ventas GgniGcata a pte dd c <ji iple tft aotor ho; vt agens a jipoGtoa
I
PSAlMVS
jcviir.
}0
paneanticm aqnaram|obcdientia caram imperio di/
ir.prohindirates aqoaium : &(?milircr Feoelara/dilcopeita,
fiint fiindamenta ortii^tcrr^habicaSiIis. wincteparione raaja verbis incRpatoriis|hoc eftabim/
ilKRpare enim Mio eil agentis a pi
iiino.<rAitcrgo.EtapparacrancivircrDnr,|
peno ad f?nradineinctepacionis,dne.EcapIanaiidb medi [unirDbdit.aflarafpdsfvcnn, furoris tni.
XVblltet extdfO-TraAaf hic illa pncota/diliga tednc. Vbi aduette ad cto intcliigendd ordinem
pfalffli/cppollg ptopBalaudaaicdcuvtaaore&gabematore ordinis nararum primis corponbus,
mo mt^ic laudare dcu vr aetoic & gubernatore ordinis gff | ichoado a primis r^iclb^ordmis gfg.
Qaa^ altera q papua ^le tenet ex pte dei:& cft ipiius velle. Altera ex parte nfu & dl nf m mentum.
Traetat alit vrran^ radiceiapplicando ad ipfum dauide.ira m tradaf hic illa pamcula diliga re dnq
primo ex pte dilcttiois diuin^ paenientis.Oe dande ex pte dilceiidis ppn^ in roi
■hrarpiibi tetnbuet mihi dris.^Traeias ita^ dileetionc da etga fc|apphcat ipfat
^ nis menris demon/
am ad rem geftam in
natoth.i.teg.i9.^n dauid poli Tupius natrata euafione cx citclidaca domo ppna a fateUmbusifugiens
venit ad ramsele,& morari funt famoel & ipfe in naioth.quo qu0 miliflet TanI hetores tetrio ad rapie
dmn damdcitande quarto ipfe faul venit illuc, &pphetamt di cfrcns tota dic illa SenoAaSeliccua/
(it danid-l^ln faacfdnatidcdcdatafCvt difhnguedo didii cft])vitaqi illa pneniaidne petra mea &; anc
inca.qriqaidan locus ille fuit dauidi vclut arxrandata fup petra:m qua cSftifi funt faul & oes lidotcs
Cins.Foirc]i falus illa manilclle dc excciro dinmo brachio: quod reddidit faulem & lidotes cantantes
velot extra fc politos.|[rEt ppea in tali loco coihtutus dicit fiducialiter. Mittet deus dr excrlfoide fe/
Ipfo , & acdpict me|fugicnce,& extrahet me de aqs multisflietonbus multis . Liberabit me ab inimi/
co meo foiti|Cuiie,& ao odienbus mejcdplicibns aus:qm roborari funt plus me. Minus dicit & plus
fignificat.nulla.n.e cSparatio inter robur faulis icgis di fuisiA dauide ac famuelcm & pauculos q c6
as cranc.Prpaenict me in dic mteritos ma.anrc5.n.indc fugeret, puentus e a lidoribus ad hoc vt in/
Rthceref^ie rait dnsfmd dido,ad fullenraculii minii ne maciim in manus co^Er eduxit mei lariradi/'
nciDiin locum libetum: emet mc quia complacuit in me<hoc cft quia complacuit d locare dona fua
inroc.Eth^ell prima ratio omnram bonorum ip(ios)ficnr& c^terotumdedornm.l^bi aduette
q> futuram mittet cum idiqnis futuri tempons(cxtrahet|liberabit Ac.) defcnbunt fpem dauidism
illo periculo conlhtuti funt enim futura tel}3eChi illius penculiinon rcfpeftu temporis quo conditus
cft plalmns.Ec hanc tegulam oportet fppifliroe recolcra vt falicet futura multa rmanrur ad tempus
fci ge^A non ad tempus pfalmi. Jn hebrpo quo^ habctuclancudini in dtoifed cdfttudio mutauic'
adiunda prppofinonein.
seti^defifdcfcnbicab vtTa<piuftiricpce.f.dcdmarea malo&facerebonft.Ethocdnon qua/
litttcnnqi Jed fic q> grata fintdeotvcpore digna diuina retributioe.pVnde hinc inchoans, lembuet
■nqt mihi dns fm lulhtia meS/qua miniftrauitfm mundicia manus mef|a munenbus , reddet mihi.
CJuia cnftodiui vias driiicuta hfii viaqi dni in coi cutfu vtt^ mep A non mabgnatus fum,a deO meof
dkdinado.SignificaKr dicit no mabgnac^lbmind ex malina dedinam,a deo meotqa ex paflide ac tfic
initate pccoSc fc fnebat.Qtfi oia nidicta d’|da,cofpedni mcoirupple adfunti A flatura d^no amo/
a meiab affedn meo.No dinr I pt5 nS amoui.^fainf dixilleRla] dtxir 1 fututo no amoueboipp
alnm lirmfi n6 tralgrediedi diuina peppra de cptero.rNotai his tnb’ vaficulis ordine.Prio nairamt
fbtura Rttibunone lufhtip A m&dinfddde ronc vttiufcp ab obfcraaride diuina^ via^ A ipfi'’ obfer
nariois reddidit ronehfe iudiCia A ftatnta dd cora felltellcdu A affcdlu pfeueratahoc.nJi^iEcarfa
■uf no amoucbo.lT^oft hpc fubidgif qualitas feu modos inllinp A mfididp ausinc inrelligtres q? &
futirl ioikun A tminddtanq innooente.Et fui pfcdus cft eo, A coflodini me ab iniqrace mea. Vocat
fepfcdftcumdeofnillepto^to nnn§pecramtdiredccdtradeft,fedfempinilsqu9addeft fpedanc
integer pfeueramt.Snbiungir aftt fc euihxlifle ab iniqrate fua/fetens fc iniqratem multiplice comifil/
fe.c6miietac.n.homindift Aadnlteriftmtdtpa^lioi^cAc.fcdqiftpcEnitoerariA cora habuerat ne re/
cidinatcr,tdeo didr vttfiqi.cnllodini mqqd ptmct ad cuta a recimoo,ab iniqtare mea.in quo fignifi/
«tfc incntnflcinqDttatcm:aIioqnin non diceret mca.p^Ne aftt putes futuram retnbotioncm exfola
^ afhrmari,fobinngit exptam retrtbotione.Et reddidit dns mihirf miando me regno, f m lulhriam
itieampntns in ala: A f m mundiciam manufi meaf lojic^ exterioK,coram oculis aus/ ipfo deo tefte.
FVtnuCj aftt retnbotiois Cfparp .f.A expertp) vna cois ratio fuhiungif.f.fuaoitas dinini regiminis,
nbiungtndo.Com grariofogtatiofnm ages.Aduertc hic textum hebtaicum in his quartuorfonare
deos exhibet fc talem homini qualis ellhomoihoceftq» deus homini probo exhibet feiHifimilef
t^oet exercendo ofhnum uin probi: A hol fluto A peraerfoin fludiisfuis exhibet fcfifemi exercedo
oftfl viri puofi q nigtfi l cadi^ vetrtt: A fic dc fimilibnstEt ffhmator impoflibilc tranfletre de vetbo
ad vctbfnA ppea mtetptcs tam varie ad idem tendftr. Vifomqi dlnobis^topinquam inretpranoni
a&opctaido idc nomen cum vaboagestqifi propriclignificatcxeiccte illius noLsoffifi. Sito data
'Di •
OTAdiomnmitginKndtiaaaefpiopordonalitcrgiibanans vn^lqnc^vc coiul^porcDnt metiDi^
P'Nccniutns(^ptophecadeodicat/d!cottao(b toitaofum ages: quonia tam hoc q cetera eoa tih/i
^ine propom^ali artriboonf deo in eneiioh ope gnbemanonis.in qao dens ad (illrodine gf^
■d hllnidme pfeAi ac mundii&filir ad Rtimdinem corrnoR qnqi gabeman prout nfa engont merita»
Vnde fle hictemias^caiitl metaphora vfiis dmt.(cdatifti me me 8e feJnAos (nm.Ec intendit p hfc
danid rationem roddetctnm tetnbotionisdiamgetgalqtam reprobationis regis (aoliseqai bona
damdis officia pemert^at in ambitionem tegni contra fnam ftupem.
Coonum tu populu-lnapit traOate illa pncula deos mens^mol cn lUa fbitis meus|9e illa fpabo
I*0'Vbiaduerreq»ab hoc loco propheta inapitdefeederc ad pticulanabnficiaqbas dens profecti/''
ins eft ed([illnmiiiador(ala^/proccgedojrobotado}cum tn ftiga a lanlettu in varus prcliis: vt tn (in
gnlis dedarabiE.pix ppea pmittit tres cas vlb bnikioK fno^Prima eft ex diTparitacc dmuiegabcE^.
Dationis refoedu (imboK tc hamili(i.Q,m tn popnlnm homiic^ftifi^ lalnabisihoc eft populu mentn
Mopiere ui ipii fno l^abistar oculos cxccirosjlupbos,fanlis|ab(moniac aUo* genaliom,hnmiUabua
Haec eft prima ca.|^ Scda.Q,m tn lUnmmabis lucerna mea dnefhoc ^ ad lihtudine acc^( a te luoei/.
Df (aaes me tege(1ooemaj).figniftcan r^iili ipft us dauidis patet.} jeg.zLdicete aia ppheta.vt ternae
neat Incenia dauid feruo meo cuAis didi’ coia mei hiett'm3dens me^ tUnftiabis obreuntate mea/iUn
ftrabis dignitattregia obfcnritate mea.Oe I qna nat* fum/Sc i qna verlat'’ fomjde i qna'deie<ftns liim e»
plixonSe fanlis-^Tertia ca c.C2,ifi in tc fhmga exetotuA i deo meo traftlia mt^choce te deo d&cie/
te 6e vinea cxetatns I cApoiSc vincalanitatcs mnratas.hoc.nJignificat tranltlire mu|L(ErNarrati$ trt
oibnsi^nullo excpptoXpanetbus i <»,mmtfidteirefligif irrcpheniibilia ef q ^ii
Etqdeq>h^lint(Mitiocs|mnpdiu' '
dicat nulP.Sc gs foitis ^r deii nf}ft
lore poresXosjc & q> dobidere oes fpantes I eoiOc elogii oino puaoe pteCta gubematio, tonus dei dt.
3ptc dcU8 ipA; accingi tne fo^ituduiC-Defoedit tande ad^aha bnf^ ex (apta definitis cais;
& an oia cdfcqneter ad pn’ nanaca fpalu bnfiaa vfqi ad enaiione ex naioihipdit bnfiau vipdioc e cb
de’ dauide cnftadinit I viaifiigicte atep vagdinec (bid cuftodinit fed roboeauit.dedit fiqdc a fexceros
Viros pm hic ichoas ait. I pfi: de’! m acdges me (bmtodq viro^ ad Ifam ac^t eii gladie»
eoiiath i nobc&dedirpfofta viS mei/ad p(eCtioneduxititecgra.Cof quas pedes meosficnr cerua^/in
tagi^o ad loca abdita 3t tnta:&; fnp excella mea ftare fadet mc-Exedu fna appellat ceUtndine tegnh
fibipmilladtcde$q>de’cnra huirtori’viprnf,vttade&datftatcipm fnp exodia ba/hoc e d decretav
fDOCenS manus mead-TradaC hic illa pncnla/Fortinido mea/fimol cd illa loitii mcumxxplicada
ftelicia gefta dauidis in pliis,pogn^ Sc oqiognado femp cd ialote pptia.Ooces|dcns,m anus meas
ad pliu-uca in hdirpo hearar plio datini cafns{c5ftrudio mntanit addita ppdne ad. & ederitus dlf
Ibpple inimicus me6liante.atcns^nen$ brachia meadioc eft brachia meafoemntfotaa St potentia
lienr arcus ^ens. Vbi hes St mannd Se brachio;: dond£t dedilh mihi dyped (alutis tnpihoc c fuifta
in oibns vdut dypeus falonsiSt dextera tua fniimebis mefin oibos-H^ dddipta funt vdot arma ex
pee coipons.pEx pte aut ai fubdifft manfoetadme tna/hoc eft dono vutnns manfoettidinis co-
mihi ooceflb.mnlnplicabis mqangedo miltCesiexercitd|tcgnd. vutnsji.man(nctiidims qup cnitnic iix
dauideienexir iprumitefle ipibmet faule bis vita donato a dauide dd pfedicf enm. Et qa raanfuemda'
danidisfiutintuitndaStnolandataab hoiboseius,i5dixitmanruaodo toa. Necroldin&ule fcdi
(emet apparuit er intuitu dei manfuetndo dauidisfqnd fugeret a fade abfalon. P^ecce multiplica/
no.Dilarabis gtcffiis meos fubtns rnefampltato exerdm dilatant greftiis pnncipis fnb co:& no labe/
mr tah mevpalcs meuhoc eft pognado no ad modd labentid cada»Sed l^nar mimicos meos Sc
prehendam oos,Se no reoertar vfqi cofumene eos.i.vrqiqao cofiima eos.Fenam eos Se n5 potetunc (w
gctcGideiic fnb pedibus mds.Ec acdiuilti mefbttit^ne pliaHfc daufula m fine Icnbi^qna; tn in
ptinapio Fm ordine Iniard e locandatqm hinc fiidd dft vr preaims fit mimicos St cdprchedenc Bec»
Dei^banf antem perh^cfammanc vniueria plia damdis quae.ueg.8.fcnbancur.
^IKUI UIIUI ii»W4/ iwv iisv* «siw tua
iua ab inlingeabus cocra fe cn abfalon. Apparet ailcde illa rebdlioe hic craAari cum ex eo tp dicit de
hoftibnsqidamabuncaddnm Stnon riMiceisxxhoc.n.apparet<petanccoltoresddiftihoftcs.ram
ex eo (p in calce huius particolf fubdit liberationem fna a licibus [^nli.p'Incuraabis inqt infurge/
tes meosirebdlates contra me abfatone St fiba,Gd> me£t inimico;: meo;:|lcquacift cof,ddifti mihi
octuicq^iogafh cos mihi ad fiUcudioe (bpponctift cemioe : Sc ooiences me concidam eos.malciiik
PSALMVS .XVIII.
foaSt ocdfi ia illii iibdli6ibas.Claii]abl)qCf^ feacntcs ias^ n5 l^ans/ropple apparait Et apii/
cans ad que damabdc fubid^.Inp dnmlcan§ agetcs vindidas dni contra me adulte^ S< homic^.
& no rndir ci5(nd (aolledt d^deno co^c. Sed coceta eos vt paloert fop facies voi : & vt Intfi placearii
enacnabo eosjtang inutiles. Qd adimpletfi cdilac i piolfaatide ta abulon g (ib& Vnde B< codud^
(bbdit.Dbeiabis me a Utib’ ppt^maxn±iiisji. his doabos lebellidibDs liberat’ ea i^lioibns ppK.'
‘^Ponce mc Ttaaaf hic illa paitiCBla/coEna (alutis meptan^do viftorias eius quas hmt conna
fytosAidomposiqaos (ibi fobicac.p9(tiiui.^dium(^alro&midomfantdf.MVg.8.rPones
me in caput gcciamimulta^ q m diAo capitulo nananE;pplbs|quc,non noui/hocefl populus extra/
nens .(bnict mihi.co(huetio de (ignilkatownulcuLappellacide ppli mcluduni Ad auditum auris/ad
f^rum mefi quod audient, congiegabunfmihi/ad rerainii mefiivmotefubdid PTiM alieni. Afli/
gba£ hic ca occaikuuhs a ma dimd coihtncus e a deo caput gencin extranea^otigouuotins bdii
cniasinredamdal1ixurase(tdiud^ci(i,(nirininnaqua . . -
is4M5i.
adcSIblanddiegcliip moitepfis
emnt ammonitf legatis dauidis miOis
.jLiniutiaadiunAa codadionef^ro^dequa fcdi ieg.x.ap/
pdlaf negano dauidisCduia vere neganetm fidelitate mutuajai iplnm amidi & olhaorum^fen ma
daoiumiqa vtte mentiti mnt|&; violata impolito crimine explorationistvt patet ibidc.McritD
ad t vocanf fili 1 aiicnigenpqa no erat a filus iliadimo nec a ftambusj vr idumpured nec ab abraha
de&endcraqfed a loch.p^Sctcndu e(lji.q) aheniccalbsgcnicioifingnlansnnmeilEcppea Ifa elLFihi
alleniJ.alienigen^Cappdlatamon allen denegabunt mihi/fidem|bfiaoIenriam.&rarmsrcperit.FiIU
alieni artfcait.Ar vere aruenintiqnqnidcm cocnn funt a dauide . Vnde fic metito fubdif. & timdinnt
a daufuris liusiqnia nec in danliins erant tnci:ca^ti^.danid etiam regiam vibem.
@tUU8 dominU9.Trada£ luciil^ paipcnla/cellicodp mea.Phmo gfas agit colligi oia bnfida ad
liii Codinc porantis.yinus dns/viuac dns more militan,& benedidm fbtris 'meusipugnls pro mefie
naltabif/no in feiplo (od in opibus fuis& h6ams,deus (alaris meefauror.Ipredeus/ft^Iec.ipredaiM
vindictas mihi|mulnphcesdeho(hbns:&: duxit pptbs/mulros valde.mihi.i.fubme. Liberans mefiti/
columem,abmimicMmds|COC& tatis.F13eindeptopf^doadifigitfTitnrashberaridesreminis(cil
ab infutgcabns & iniqs:promifram.n.faerac dauidi hoc adeo.Ec io adinnmr.a ab in(brgenbns(n5
Iblu libci^ ted ct libetaois mc& ab inrutgennbusi vduc ab incetnis hoftibus.At a viro iniquo/quo/
cnnqi hode machiname.liberabis 6c exstabis me.Proptcteaiqa me in meo (dnine liberabis Sc exalta
bis,cdfitdior. Infiut tanq codulione ccifitudinc Tuam tone mcli^ libi pmilTi ex (uo femine. Proptetea
coficebor/cdfcdione laudis &lidei,tcingctibusCqnf monoboluntdenmednet&noi mocantabo£c
denotat illatiuiicdiandioppcaiaalranonedaaidisordinatadiulnitns ad hocvtaiipfius rt^liy
mine nalccref mdiasffiduator no foIiI iodmif fed getid. Ac Ii dixilliT.pp hac mea cdlicudin? contdior
& cantabo Ac^Quid aut cantaturas e lubii3git.Magnificas falntes regis fm:& Sciens milcncordil
vndo fno dauidi.dc fcmmi eius vl^ fCcrniLTtia ootina i)pccanticiI.Primo q> deus e(l magnificant
&iutes regis fuiiipfias dauidisrcgts ab eo cofhran.Scdm2.& facies mifencotdia vnfto fno dauidifp
famode-Uh^ mifcnoocdia tettio loco exccdif ad (anedaaidis,appona(o vf^ctemfi: vcicdiigas q»
(k mifaioocdu ^etna pftida danidi Se (amni ans (oqtqiia cdftat nonili p mc^ adimpIcrL Arnen.
CTVVLGATA EDITIO. ^Vi<fIoripfalmusdauid. XVIII.
Eli enarrant glottam dd opa manuum eius annuciat firmamentum.
Dies diei erudiat uerbum: & nox nodh* indicat fdendam.
Non fune loqud^nerp fermonestquorum non audiantur uoces eorum.
In omnem terram exiuic fonus eorum: 81 in fines orbis terr( uerba eo^
In folc pofuic tabemaculu fuu:& ipfe caq fpofus,pccdes de thalamo fuo.
Exultauit ut gigas ad currendam uiam:a fummo ccelo cgrdEo dus.
Ec occurfus eius ufi:]^ ad fummum dustnec efi qui fe abfeondat a calore dus.
Lex dni immaculata couertens aias: tefiimonium dni fidclc/fapienria prefias paruulu.
Iuftid( dni redl( If tificantes corda: pr^cfptum dni luddum illuminans oculos.
Timor dni fandius pmanct in fcculu fe^:iudida dni ucra iufiificata in femetipfa. '
Defiderabilia fup auru 8i lapidem predofum mulcu : fid duldon fuper md fauum. ,
Etemm feruus tuus cufiodit ca:in cufiodiendis iDis retributio multa.
Ddidlaquisintdiigitfaboccultismdsmadamedne,fidaba]ienisparccrcruo tuo. -
Si md no fuqint ^ad:cunc immaculatus ao, 8C emudabor a ddidlo maximo. *
■ ■ ■ >€
•l
->■ -v.
' km ,
'iv
PSAUfVS .XIX.
Et ftunt ut coplaceant eloquia oris mettt motario cordis mei in coipetftd WO Ccteg»
Domine adiutor meus: & redemptor meus. ^
CIVXTA HEBRiEVM. u^Vincentiplalmusdauidi «XIX.
C (b®i ^ ^ ^ ^
oeli enarrares honore da:& opus manuSaus annunciansexten£p«
Dies diei ennfhibit didum:K nox nodli annuciabit fdendam. <
$ Nondidhim ££nonuerba ,iTneintcllei5faiuoce eorum
4 In oem terra exiuit fflu eo;: & in fine orbis uaba eo^nfolijKiluit tabernaculum in eis*
5 Et ipfc quafi fponfus egrediens de thalamo fuo : gaudebit ut fortis ad currenda uiam«
A fine ccelofu^eiluseius/dC circuitus eius fuper fines eo;:: & non abfeonditus aca
lore eius.
^ Dodrina domini 'perfedla/relHtuens aiam:tcfHmonium domini *fidde/fapientifl^
cansfimplicem.
9 Pr^cfpta dni*reda/1{tificantia cordismiandatu dni * clarum/illuminans oculos.
f Timor domini ^ mundus/manens ^cmo:iudicia domini * ucritas/iullificaca (imuf.
0 Ipfa defiderabilia fup au;: 3C fup obrizu multu : & dulcia (u^ md & dulcedine fauo;:. .
. . ** •*
1 Eriamrcruustuuslolicicatusinds :in euHodiendo ea merces mulca,
z Erroresquis incdligetrabocculcis munda me.
3 Etiam a fuperbis prohibefduuni tuum; non dominabuntur in me,tunc perficiar/dC
emundabor a rcbdlionc magna.
Ct friu M
Erunt uoluntati di(fla oris mei/d( cogitatio cordis mdfaciebustuis:domine*petra
mea dC redemptor meus.
I diAis.
i henras ex cedis ad noriria dininof e*fc
ge diama.rNccopottec laborare ad manifdMdu hac eBt matena pfalmuqa dane pacer in fex primis
veilicuiis traCCan noritia qna ex coipotibos habemns ccddhbas.a Teptimo aarem vetiicnlo & dem/
cn>straAanclantatem&c.legis domini. Ex hts enim faale colligicar(macenampraImi adliteram
efle cxoellamam dimnp legis rrfpeChi nocin^ nararalis dimnoram/qna prpdpnc ex codis habemns.
ITNcc obftar q» paolus apollolas ad ro.io.vntnr qaarto veificnlo Crcilicecm omnem rerram Scc.)
adairerendomprpdicacionemapoftoloip aaditam vbi^ cetraramrqnoniam conflat apoflolos vtt
quandoq< feripruta in fenfu mymeorvt paret ioan.i^os non eSminneris ex eo. Quando cnim dare
conflat altera niflonafcnrnshceralis.mdabie affirmandam efl apoflolos myflico fenhi vn. Sic ante
cft in propo(ito:qDoniam conflat ea qDxhicdiciinrardeccdis|vcnlicaiidcip(is corpdnbns cade/
fttbasiqncmadmodnm prgcpptnm de non frangendo os/fcripcnm cxo.n. conflat venikan de agno
qnl immolabator.
CSVMMARIVM EST.
CCadienanantestum glonam cnm opus dd,panDnt notitiam racccflinqvniDcdalem &impetfe/
Aamilex autem domini non folnm petfeAa/refhtnens animam|illnmmans iapereqi fadcns|8( obfet/
nano eins dnlcis ac com mercede efl.fed etiam lege ipfa non plene Ibnatalpetino vcnif ac cuftodig
diuinf vtilis efl ad reddendam hominem deo placentem.
^Pertona loquens propheta efl.
£hmarritC8bonoif rd. Cirta diniiionempralmiadnerteqiqnia pralmastfle compara/
ciuusdlnonnpnararalis adnotinam kgis diump , propheta inchoauit comparationem a
prima patre comparationis t dedarando conditiones eius : & diflnlit proponere fecundam par/
ecm vfis ad pnnapium dedararionis lUios.Et proprerea non diaiditar ptalmns ifle in pandn
ptopofinaam&execatinamvtalii: fed inchoatio comparationis habet vim proponendi vtran/
9 compaiatioms paitcm.'Simik qmd innenicur in p(klmo.i4$.;r Intcnoais ita^prophen
Titulus efl.Vincencioralmns daaidiqni patet a fapetiDs diC
QTMatma pfalmi efl cdparatio notiti^ dioinoq: qua hcmtis
PSAtMVS XIX.
dcdahie conditiScs namtalis nottcig de dininis qoa pdpae ex OoekftibDs venamur cotpoributCqifi
kt eis maiirae wparcnt dimna opa & cddinones dimnft hoc eft incotrupcibilitas vlirqi dilicas >ali
2weditordinc.|r Pno |iponit ccdcfha corpora narrate d[io.r.honorc dei &opcu manati dtutnarunu
C<zbtlddhiiAe,enatTatcs| fapple fant.honote dei/id qd IpeAat ad dei honore: & opus manuum eius
smnddis|rappIee,cxrciio|hoc e vniuetficas coelo^ alfacoi^ tone folisflonp & f{dla^maxtme.n.opuj
diuind manifdbf monbus & cddinoibus afttoi^ Ira q> mantfcilaie honore da<c5e ponif oibus coc
poribus ccddhbustmanifidlare adr opafapproprtaf co^ rone affaonim. Quadrarqi hoc nadtnont
plio^onn motd ccdi rone alicuius auriponmd.p' Aduertehic q> dauid ex pnncipio gendis alTam/
pfit hcc nola & tUo^ dnam.rxcdt & exteiio. Legl^.n.ibi.m pnncipio cteanir dens cados. & poflea in
die fcdo^tatdio in medio aquaKvbi cditer Icgif hrmam^Et qa coftat ibi appdlan eit^oneni
Vniuciftcarc oibid hhtiura adraC-i-ftclIas fixas Sc planctas^d hic cxtenfionis note vniuedicas
oftratoi^ oibtfi.Q.uaicaur ab extentionis adn moyfbhpcnotauir/duplexieddif ro. Pna ex filitudine
cxtefi ois vr extedunf comnp fumif ttanq codi aean fuennt in aoIuci|& fcdo die exrcfi. Atgnmctii ha/
bct hpc expd expralmo.104. vbi dr/cxrfdcns cadum vdut comna. Ro fcda ex filitudine extefiois qua
exraidiC argentu feu find aut fs I amplas laminas/rumif.ranq cadi cieari fiuermt abfolatc,& fcdo diei
fb^nt extSi ad terminos ac fignras quas hnt£t hic rcnfus cofonat magis textui genefis: qm extefio
Ifta ibi defcnbif diaifiua aqua^ ab aqs.cdftat afit qi codi aflran/cx concauo & oduexo Cq f<mt tcmu/
nifigurp coddfas)diuidut aquas|hoc efl ccdu aqo^,ab aqs dementans maten^Et rato magis con/
Ibnat qto oAUi diuideudi aquas ab aqsiminus bn aUimiJacoomnp.fcd aptecxtcnfidi rei folid^I pfal/
tno afit illo aflimilaf oomnp codii no vt fcdp eft did opus.fed vt connet in (e opus quartp dicf-alha:
cft.nxadu fic vdut oortina omamenti'cx tot aftnsft fic itdliMn i hoc loco dauidcm inoducete ex/
cenfione.nd impfcifti opis (vtifcdo die moffcs ilJaponiO ftd eft coplcmento opisquatt^ did : hoc
dl cum afttis ouius: folp; lunal& ftdJis oibus-I^Neciidligas cados nairaie & annunctair lo^do.fed
ibatena nanatiois &annftciatiois pb^.Sifeqd h& iob.l^^tcl^oga iumenra & docebiit te, & volan
ba cadi A idicabunt tibidoqie tcrrp<& rndebit tibi,& narrabunt pifces mans-CTScdo dedarat modfti
^tum ad tps quo codi enarrat & cnftaat iftaJDies didcmdabir dcni,& nox nodi annuciabit feiamt
hoc eft in (ncedTu die^ &nodift gnaf in nobis ex codcftibns notina.tnm quia vna dies aut vna nos
n5 fcMeit:lol qd vf vna node de aftrisipnndpiii eft ad fcicndii in alia node : & qd vifum eft in vnai
eflatdprincipinm eft ad faedii i alia.& qd vifum eft in vna cdyj^ipnneipium eft ad feiendii l alia.0e
lic de iifibcs cccli moribusiafpcdibDs/adionibus & eflfedibus.p Er appropnaturfpalitcr diurno tp*
emdatio feim^nisfhoc eft locutio ex plenitudine notirip feu c6cfptus(adfilitndinem eradantises
plenitudine ventns>]nia diumii cps comodum eft ad adum docedi &difcendidoqo huanobNodt
vero appropnaf annficiaic feiam: 'qa nox magis comoda eft ad meditandum &inaeniendum.
fCTcrtio declarat ab vniueifis nationibus eepe^ta voa ccdo^ixerar.n. cados enarrares A exte/
bone annftaante.No didft A no verba fine mtdleda vo<7 coqu hoc eft nihil df len didft cinulla fune
verba emufeunqi idiomatis,fine voce cadoK intelleda|fine hoc q> incelleda fuerit vox cado^. [^Qd
probat a duobus.Pnmo ab accgpta regula feu mefura humano^ codis vbiqi tttra^ In oem
terra exiuit filft co^.Sc in fine oibis vetba eo&'VI\tas defcnbif ex 01 tetra A finibus otbisivt nihil exc
ptnm icdligas.ReguIa veto ex filitudine fili lignificaf.delcnbir.n.cados ad filitudine qnodamodo at
tifidi extcckntis filum pro legnla opistvt vidonns maxime in fabricis(& in iis quf ad menfura linea
■em fieri debccEt inredtt p hoc q> oes nationes mftdi acapiut filum a codis: pro qto aedpiut ronesf
cegalas/menfurasope^ fuo^ a codeftibus motibusfinfluxibus Ac. Indc.n.acapimus diurnas tones
acmenfuras opandi ex ^ueifi tate tempo^ diei A nodis/ h; pnum dici Cmane A mendici incn/
fium/anno^cftans A vms.mde tones agticulturp & alendoi^ aialift/annonp A veftitnshumani/ve/
nanonumi^o^/Se bteuitcr oium humano^ operft. & hoc ede eft oibus qtfteunqi balbans. Et hi fili
fompro qto adfcnfum vifus¬ina pinuennonem ex codeftibus rcfminf A; fune vetba codorfi/p
^ro ad foifiim audiras A nonria p difaplinam de codcftibns refounf. comune fiqdc oibus qtftcftqi
barbaris nanonibns eft vtroqi modo nolle caddhacorpora:nam &virapcmiunrfalcemmanifid(at
diffcrenas diei ac nodis/ pattift diei/pftatis hyemis Ac.Er auditu difeont falte a patnbus tps femi/
nandi fabas aliud a epefeminandi milift/ftu alias hmoi diftcrctias regionibus fuis congruas . A ideo
duit filum A vetba cudo^ ubitp terta^ haberi. P* Senindo a percaro tum motu tum ^otc fblis. Et
indunt fpecialiter motum folis A calorem eius, quia comnnillimc ambo nota funr.
&oli poftlit tabntidculu U1 dS.Dedaiat circa motfi folis peppra quattuor. Ptio occarum.quede/
fcnbit ad filitudine tetoni feu vmbracnli.SoLnoccides/pftimaf a vulgo qnodamodo ingredi tento/
ti6 in quo pnodct.Iiiducif afit hpc cftimacio vulgans/pro ^to het ventate m dredu:hoc.f.q) fol oc/
cldcnsoccnIrafnobis.a(licrefpei^hcmirpheninficvdati tabemaculo/pro qto occultaf nobistSe
vrobra illius nox nfa eft.^t aduerte hic duo. Ptio q> propheta inducit deft conlhtnctc rabemaculfi
Coluqaduciatf atcnfioaiinftaat opus dcitatoommiis oium animi concfpno eft 9 dcnsdlautot
PSALMVS jax.
(bli5 Rmol & rdiquoram. Alremm eft 9 tabonacxdom folis ddcnbitnr in codu t vt iatdligis fimiw,
foUs no pacari alib^ in ccdis.Ec ppea iimc. foli/aliro Iblis, pofoirideus, cabcmacalu/occairatioaan
nobis.in cis(ccdis.Cu Qoo adoiTu vero lobs lbbdic.Ec ipfc)lbl,qu^ ^>^as egtedies dc thalamo faoi
cubicnlo Ntnofipcdiiffiis.Cdpacaforciisfolisegttdienrporodechalamo bo,adligmffcad6nacna/
licacc bnficam onetis (olis.rponfus.n. pontus octans nuptiis , nulla vi aut molcfba a<tas egrodient
mane ex cotugali choroicgtedif afft ploius graiu ficut fol manecgrcdif naturalifllino motu . rQw»
Ad vdocicace vero ac pfeaetanna motus fubdit. Gaudebit vi fbitls ad cati^ via. Clarii eft cur aJi/
milc£ fol velocilTiinc pagrans coduifotri sirotn^udio alllimenn cnrfum.Et lignificafp hoc infeti/
gabilitas folisman.laborat in ta vdoci motu. P^uo ad terminos deniqi motus (blisllubdic. A fiat
c^o^ egrdrus dus,& arcmtnseius fup fines eo^. Venuf^ motus folis tetmini defcnbunf/percepa
COI ter ab oibus.Tum moros rapmS^quo ab onne mouef in oeades (bjucdo motu pnmi mobuis^
dicedo.a fine;ab extremitate ccdi/hoccft ab onete.egrdTns eius . Tff motos fup poloisoiaci : qoo
feat dfiam ^fiatis & hyemisiaccednlo ad tropicos cancri &caprioomi. Hicn.motosfignificaf dice
«I0.& circuitus eiusifolis, fup fines eof/ccdoqi ; hoc eft fupa tropicos quos extremis Imas fui motuS
Kragit.cropici.n.cancri Sc capncomi funt fines fen extremitates motus foiis a l^centnone fle aufto.
Hax dciis quf coiterpcipinnf dc motu folis.pT3c vittate afit aus vnico fubdit /eibo. fie no abicon
diros a calore eiusihoc eft nullus inuenif que calor folis no attingat. Hocn. vnioctfi papunus plus
& minus.Hpc funtque hoies coiter papiut ex ocdeftibusifle tn ipfi cccli enairat gliam feu honoicm
dd. V nde apparet q impfn^ta eft nonna qua genus humano het de diainis ex codclhb’ cotponbus.
i^OCtrinu rotnhii.Hic mcipit feda pars pfalmiicrai^s fedam pcem coparationis.Propolitu figdt
fuit cados enarraregiiamda fleopa manuii cius:& dedaratti hadenus e q» codis enarrStibus gtiam
ddipa^ aut nihil genus humanii nonri^ dimne accraitEt ppea mo dedatare intedir quale qtam(|i
dei nonna lexdioina hllano gni dedenti tali ordine.Na prio eddiriSes legis diuinadnnde c^tioea
obictuandis ipfiusiA' demfi mediana cotra defedus obleroatiois legis tradir.CTDcrcribir c^ dini/
nam lege a qnep eodiridibus.adiiigedo fingulis cddiridibus ppnas adides. Oodnna/hoc dt lex.diil
P^aivrpore regulas ei^otes fl: in tenores adus.Hpc eft pnma condino.' cuius adio cft.tcftiroens
afam.Ec loquif eo loqucdi more quo afHidus inedia|cibo conFottacus dicit, hic cibus teftiroit mihl
atam.& fili pterr iros,audito bono niicio dicit|hic nuaus relhroic mihi aiam.Tali loquendi md pto/
phaa hic vn(.mccd^ q> lex dni tantp eft pfnltionts q> tcftmiit alam/Muificat mentqfacit ainm rediK
m rcipuiiii.no.n.in (blo p«iiic viuir ho,(ra in verbo cjdpccdicdcorcdci.p^Scdac^ino. Tdbino/
nium dni fidde.Lex ipfa p qro reftimonid phtbet rcudatoi^ tum geftof tu proifib^ft^momii ap/
pdiaf.nd hois/fed dni.fiddc/ vcrax.Cmus adio eft fapictificarc fimplicc Magnu da dona eft lede uu
dicare fm fuprema eam qup deus qfle Pm eade tede difponctc vita foaiqd rotd figmficac /apia. Apte
tefhmoniu dni verax nd fadt fapientc niO^oiem fimplice/hoceft fuafibilem: q.Cairenfum pbet tdii/
moniis dininls.hd.n.impfaafibilisilonge?ab hmdi dono.Nd miiens vfutparo ee fapienrificas : qtft
1^ vetbu hebrfU fadu^rTettia condirio.Prfcgpta dni reda.Ipfa lex p gto ^pic agenda mulns
pc^ris.^crara dni vocat;plena_reditridmis:vt patet difconedo p dmina pccpra. Eoy adio e.lf^
canna cordis.Redirudo qppe ai magna cordis e Ifnnaiiuxra illud prouer.if .‘l^ra mms quali luM
edaiuiu.Iniquoqc fiflde aius tnftis neceflario cft.v^ce odtra feipfom pugnas, vt enam pBi tradunt
fQuarta cdditio. Vladatii dni claqc.Ip(amalcxp gto ^pltdeagMis.ndfold ^fptii Icd
vocaf: vt altcta eddino explicc£f.daritas.vt intdligas perata dni non folii teda appetitui feu volun
tari/fcd cc clara intclleduuvtpote nd inuolura oblmntanbns fle piigmatibas.Cuios dantaris aCtio
(hbiugif.illuminas oculosimetis ad difcemedu fl: caucdii fleip"Quinra.Iudiaa dni ventas. Cdnnet
lex diuina non folli teftimonia iwidatog: fle pcppta agendo?t,(cd ludiria pcaialia. Et ppea de his dnt
duaPrio q> funt ventasiddnde q> funt luftificata fimuLvt ex veritate intdligas iudiaa enormia mee
titis fle demeritisFm veritatdndFm tdanonc autopinionem. exiuftificande aut fimulf intdligas ofa
ira iufta vt iuftina vnius nd ipediat aut cdfundat luftina altenns : vt pletfiqi fit m iudicus humanit
riudiaoqt adio nulla ponifexplicitefqmodetuc peccare mali formidine prone) fed loco duspo/
nif timor que lex dni exigit in libi fnbditis. Timor dni/nbn hois. timor dni fimplf & abfolote nd f ni
gdihoce vt eft aororpocnay.g.n. nmerdeu fimplicita ; magis nmetqddeo magis difplicen g afit
timet deu f m qd/ma^ nma Fm illud tpale malfi qd nmet ne fibi eueniar. Lex alit da exigit nmote
dni abfblnttfl: ppea lubdiF.mudus/a ppriis iniqtanbus hneis ipfum.Et hic eft timor rcuercnrialistde
epo feripro eft rob.i6xoliinp croli ndtremifcnnr & pauent ad notum aus.De quo & fubditmanens
fterno.qifi erit et 111 caddfa patriariuxta illud qd in pfanonc dritremut ptates . Licetn.pfeda chati/
tas foras mittat timore gni ad aliquos adus,nd rii qmra ad adu reuerentic. Vnde et de chfo fcriptfi
eft q> in oibus exauditus eft pro fua reuerenna ad hror.^.
3pfa dclidenibdta • "Explicans cddinabus dininp l^isiexplicat modo propheta eddirides obfem*
cioms diumg legis nes. Poma clplajpc^taiiadiciaj^imonia flec. dcfidmibiliairupple funt txl ob/
fetuandum.
PSALMVS ■ JCIX.
> f(madfi,rupaDrfi&(tipobn:iiC(l<I diauli! ^oflflinlS}n5modicfircdmDltfi.|^Sec<!dadLEc(laIciaf
in ipfa obfmiacionejap mei Sk dulcedine fauoftfqa^Cu pIcnitudinefauoQc fhllar. Vbi aduette q> I!
cut obnsS poofias eilauro cdi,ica dulcedo &uob fuaulor ell mdic ad ex fauo extrahif.dl enim quali
adeps mdlis illa fhllado q Ipdccac fauis ^ir.Ec u qu^ns/qd ru fcis ae hmoi ddideno 6c guilu'dulce/
dinis&ikiet taclcg qdiii.Etia louus cuusjuipple ego.fohcirams i ds/ruppleoeracatus fum . Adi apte
diceret ego Ibbatatus dcfideraut,& exeratatus iii as ^(laui • ^Tema conditio . ]n cullodicndo ea
merces multa.Pacum dl dulcem eflc obreniationem diuin^ l^is nili etiam reddenda multa merces
cxpeftetur.tn reliquo inquit apoftolus rmolita eil mihi corona iullici^.
IEITOZC8 Q8 it^getiQ.uia ipoflibile eu hummf ftagilitati (miare ad vngue dniina lege, poli de/
(aiptii oblonationcl^tugil medicina huanc ilirmicaDs.tfi ex|^ irdlcdusicd ex pee aflfi^s.Medi^
cina e tecuTlas ad deii p vdiia & p cullodia.|^ Vbi nota q> petitio veni^ defcnbiC rcfpcdu pCldqi no
■ bis ignoto^vt hic it^gas multo fomuspetolaee venia^j>ei!sqfcimusnoso5mdil1c.&Tores|de
cUnati5isale^tua,qsuelligtdnullas.8cKeaabooculns|peiis,mandamc& multo magis anotis.
cuflodia adt (nbdif.&ia a rupbisphibe tauS tuuScito hic texti! hebraicii admitte vtraqi ledio
naCa furiis & a (n^islEt ppea vteti; roifus exponedus e.5i itaip legif a (bpbiis,!tellige maxima cn
n ddierc ee fiam da de vitada liipbiaivtpoccd e initti! ols pCtUmo^erilidiaC bonis o^b^. Vbi ad
oene ide p<3a occulta/hic pdift fupbi^ ^heta iduxiddqa vtiu^ iemi^ile e hdano dixit a Tup
biisfpp multitudine motro^ fupbicpiuptioncfanoMtia|fingttlantate|Cnmore| cdr^tuiOr inumera
olia.^Ftnet*athui’medianefabdirNddnabanCrme,tdcmciarAteml!dabora rcMIidc ma^as
hoc e qh n5 dnium fup me habebde rupbifC§uis fotrepat ipl^i fupbi^ motus;)tfic pfiaarii oblenui
iduxiddqa vtiu^ ieuu^ile e hdano gni.u dixit a Tup
ppliiptioncfanogatia|fingttlantateicnmore| cdr^tuiOrmume»
'(olia.^Ftna*athui’medianefabdirNddnabannme,tdcmciarAteml!dabora rcMIidc magnas
ndelc^cnc,&emudabocard}dlioema^afootinaemagis acma^smudabotabi^a fupbif i6nc
^cdfilbtiitmdlidi
veto legif a fupbis.
pcnonb‘’:rcripcue.n^m indice ppli lic A; minilln a^
eccLio.Sicat.n.occnlra pda ignotatia nobis quodam5!uitis igerir,ita fupio^ aurontas & exempla/
a fupbisiimitSdis.^hibc feruii tuilEr meminit magis Tuphif g aliof vitiof ,qa pdTimfi e ofa;; pdSr
deofbgiaqfola Cnjbia feopponitr^^^gna tiS rebellio hicappdlaf fnbtraheffe ab obrematiSe legti
dioie.tag n5 Iit iffi tubdinQuin. fupbi dnanf,pprs a lege dd recedit ^ n5 rubdit^diuig legi: vt pa
iBinppFo Urad t^ateietoboa,& poReailinities.C2.aii mo no dnanf fupbi.tiic mundid ppfs a re/
b^SeW magn^vd putgado ^danrd mRdVit cauedo ne inqneC tali tml!dicia.(r Altet mia^pns
tErfit volutatijJnpple ro(,d^ otis md dt cogiuno cotdis mei faeieb*tnisJgtata;dne petra mea & re
dmtot me’. Vbi vwes nuignitudme fra<a*/i B q> &; cogitatoes fle locut5cs n*etfit gratf deo. Appdlat
ppo" d^ petra fua i bdisivtpote a 4^ ois firmitas a*i bono cil cuRodia a malo-Et rcdfptor me^
a inafisya luitote pi^ivtpote petes mddati ab occnltisfet magis ac magis cmiidari a fupbia. Amena
flJVVLGATA EDITIO — —
H^Vidoripfalmus dauid.
XIX.
'Xaudiat tedns in die tribula tionis:,pccgac te notnen dei iacob.
Mittat tibi auxilium de fanclo:& de fion tueatur te.
Memor fit omnis (aaifici i tuirdC holocaultum tuum pingue fiat.
Tribuat tibi fecundum cor tuunnSf omncconfibum tuum confirmet.
Letabimur in falutari tuo:5f in noie domini dei nollri magnificabimur»
Implcatdtuocspeticionestuastnunccognoui quoniam faluu fedt dns chrifiufua.
Exaudiet illum de cocio fanclo fuorin porctatibus falus dexter^ cius.
Hi in curribus hi in cquismos autem in nomine dni dei nollri inuocabimus.
Ipfi obligati funt fif cedderuntmos autem furreximus &C crcdli fumus.
Domine faluum fac regenitSf exaudi nos in die qua inuocauerimiu te.
CTI VXTA HEDR^ VM. ^ Vinccntipfalmusdauidi. XX.
1 p . 13 Efpodcbit tibi dns*in die angulH^iclcuabit te nomen dd iacob»
2 ° V ■^'^Mittctauxiliumtuumdcfaniflitatctflidcfionfuftcntabitte, ’’
i ^ecotdabitui oium m unaum tuorum;Kbolocau(lum tuum inanerabic»5dab. .
CaioJqppfid. t
PSALMVS ^ .XX.
4 Dabit ribifm cor tuum:«omnccohfili'um tuam implebit. ’
f Laudabimus in falute tua, ST in nonunc dei nodri ucxillo inlignicmurtimpieb/t dbnii
nus ^ omnes petitiones tuafs.
6 Nuncfdui quoniam faluum fecit dominus ’chriftumfua:rcfpondebic cideccclis faa
<fh'tatis fu?, in fortitudinibus faluds dexter? fu?.
7 Hiincurru&hiincquist&nosinnoicdni^dcinoflrirecordabimur.
8 Ipfiincuruatifunt&ceddemnn&nosfurrcximus&exaltatifumus,
9 Dominc“faIua;ipfcrex relpondebit nobis in die uocarc nodri.
TItnIns dl Vinceri pfalmns dauidLck qoo vt fupta. ‘
^Circa materia pralraiadumcprtinu cp inpnma pJalrai parte daoidmaniftftealloqaiE ief.
cud j pfoM:di^ ttjnbi icSecudu cp illa fecfida pfona defctibimr cofhtuta in ancallia.-dicedo ui.
die angolfa&Tcmii ^daoid ^phetat dii pfon? maita bona.C(p deus refpddcbit iUiia» exaltabinatia
liabir;imp|a)ic cdnhlj &ocm pcncionc nus.& Hmul q? ipfepphctas/cu aliis cxolrabitcng^o vc^
»Uu m noicdnurin fccuda vero paiteadumc cp .ddcnbif falaacor rex a dco:ira q> rocnbus iis qai
in aimbus 6c in cgsinos ui noie dni eietto & exaltati inqt fumas.& tande cododif <p ipfe i« rndcbic
in dic danions his prudes kdor pfpicc <p (i hifforia ccrca qocnf hic rradata/iuilla |a
Dcnit fcnpra in (j h^coiai^inccf.ycfacilcparctidircurrcri a tpeexquo arca dru fuit inhon<Scdfi p.
^ppheti? ventas hic ^nf.iuillus iucnif m nifl mdias de quo h?c venliccnf.na dare collat in folo;
mefia venfkaniipIebitoccMiunm&ocmpertrtonctuiRurfusetnullascft lanifiniefias de quo
dauid pphetet q> iplc rex rndcbit in dic damons nri.numerar liquide fedauid inter damatesidicedo
vocaie w.rVn qiifi dida in hoc pfalmo excedat ta dauidc g c?teros reges/imo & populu/^ret auc
tn^?,codadcda c luxta r^la pem apti qi pTalBios ifte ad Ifara tradat « mcfia-Et quaru ex pgrdra
pialnii appajvtltcadat de exaltatione mdi? ex tuento palTionis eiiis.qua mundo iugo iklci Tubiecitj
CTSomraarinmplalmiiam patere ponattamcntaleeft. ,
CTPropheta pdicitmdi?in angal}iaiq>exaodicf exaltabitur^ a dcoiira q» non folii acc?prabit facti
ficifi ciDs,fed iplebi t oc cofiliu tkcEt tang canens pphetia ipleralartcnt q> dens faluabit pa mdiauii
ita q> alus in cumbus A; equis tncnnbusinos acdi & cxaltan fumus.
.CJPerfoDaloqucnspiiopheraeft. *
RH-fpodcbittllM dominus in Me angurtic. Diuidrf pfeimns in patres duas: npolitiua matei
ri?>h. cxccutiDaiibl mittet auxiliiipDuo pponit ^hetado & alloqufdo mffiiPnmil irfponts
debit;rftnburionc.nbi.Moteam3ti(Ifolo^omineitelligivnltnome|)pni5 amanitanSocsfcUno
que amat.Sic mana magdSkna qres chfm dixit hotrulano/f! tu folhilifti curporas oes iiitcliigac dc
.quo loqbadHoc modauid g rotu amore fuu in mcfia locaucrar.abfqi alio noie illi diat.mdebit nbi.
dns in dic angolhchoc c paffiois tn?.F Alte^ eft.dcuabir te;in rcfiirtcdioe,nomcjmanifcftatu ac jfe*
dicam a te.dcii no cuinfctiqi fcd iacob:hoc cft illiufmct dci g cft deus populi ifrad.
fETiUblttCf auxilnituuin Indpit hic pars exeeunua tali ordmt.Painu tradaf vtraqi particula p/.
polita p modo pphen? dcfotupo.Scdido tradaf iterfi vtraqi pattlcola p jn edum pphen? iplctciibi
nuc fnui.pTradado aut rctnbunonc p anMftia/prius tradar menm .Mittet anxiliu dcfandirate.
& dc lion fullctabit rc.R6 anxilii defcnbif eultas exhibitus deo a mdia in replo in fion.ad Ifam fig/
dc chfs ho coluit deii in replo qd" erat in lion.Er pprerea ppheta dicit q> mirret auxilio fuu dc fan^
tareihocclf dc merito ailrus exhibiti deo in domo feHtaris & in monte lionJn eo enim chfs meruic
&fu[fetan & adiunan:guis4nquanrtl deus his nocgenct.pTt rationi menti adinneit tonem tacn^
cftRccordabif oium muncrii rao?:,»: holocaulhi tuil incinerabir. Ad fimilitudinc corporaliu obla/
^nfi q fiebat in veteri legtjA holoraufto^ que offerebanf deo.defcribit holocaullom corporis chfi
in. ^mceiSdplialia munera faluris aiatu mcfic:^ lecordabif/quancum ad retr.bunonc munac.A ho/
locaulhi riic quum offctff igne ecelelh no folii inccdcr fcd icinerabitvt ficut in holocaufto marenali
milTasqnadoqidccocloignistam vchemcnsfiiitq) in cinerem illudtcdi^it.ita ignis fpulTandito/
tam chfi palTioncm gtatilTima accgptamt.CTDeidc ipfas retributiones pphetat.Pnmo exfecictate
cordi s/hoc cft voluntaris.dabit tibi Pm cor mli.Secnndo ex facierate conhliofum . & omne confiliiT
tuli implebit. Temo ex faaetarepctitionum.implcblt dominus oespentiones mas. Vtiaduerreq»
hoc vinmpm irctfecaf in lirerai vno mediante vcmculorfcd coiirinuadu cft vt dixiraus.rProphcta/
taaur retributione prophct.af SrcxaltatioiVcJdolocoppofira.Prophctaf afitin priirfaprrfbrra plu»^
ralireriita q. dauid aiinurocrarfetpfum in l?tina huius cxaltanbisilaudabimusinralure tua. JpfDiia
aIlof|uif.LaDdabimusfcaxando & cacabimus laudandoCdidicliquidc hcbraica cantu lundnm lao
di fonaf^in falurema nobis exhibiraiSc in nomine dd noftriino alieni non nouidci.yexiUoiinfignic
mur.Didlohcbraica fignificat^ dici licetet^'cxill«bimDt paflfiuqqtK^ iriteiptetes vertetut vcxiBcr
. T5ALMVS XX.
lnngniannr.Ecfignifiaic id Ifatn q> in^ioie dm venllam lenabiniDS viAotif. Qnod piocnldaliio dl
•vxiUoiD cmas-iplc enm] daoid cmn faisChoc dl com ludfis^fncmncpniiu laodanccs Sc vcnllum
cTigtntcs \'iftorif emas tempore mdif.H*cdeptophetia.
IRuncfcIUI-TraAatiteidambaspamcolasppofitascangadimpletasft inchoans a prima iqnir.
f^d0in elcaanonc vcziUi cnicis quo prinfeps huius mfidi aedus dliquo mors fupara c(l qh panes
e» limbo liberari funt.fonijexpimcnro vidimm (alnum fenc dhvde mone oucis remrcicando.chf mf
nefiam, fufi.nec folfi dilute tdbtiedionis vidi factaiibi et fani de roraro q> nfpddebitldeus.aimefiar.
decedis (andicatisfuOadcoueitendumDndaimictendo decedo fpm(andum &c-no qnalicerconqi
lolinforriradiniboslalurisdcxtetf:fnfQuodadlfam impictfi videmus in aptis & manibus ;c£
deus vere tefpddit chfo in fottiradinibuslalotis q apparaerilc in aphs & mat^bus.(^tis alit non
qualifhmm.M Tpedans ad dexteti dddiocdl ad optima bona dioina|ad fixlicitate eterna. P^Modfi
adt tantf lalnris Tubifigit ppheta/a vnajparre mfiwm 8i cx altera (apium fimol efi Mdi populo c6
nanictans.Hiinaitro&lu inequisCadlimilitudme^omatid armatis CDtnbos aut cquis/ddcribtc
nfidanos ho{« pugnares cfitra fide chfi3& nos in noiie da noftn rcoordabimonfola memoria nob
diinnipDgnai>imos.Qood ad Utera impletfi videmus in aptis &mattyribus:qDi ToUs [ternis armis
fida pugnaoerfir.SignificanDas alit dicit in noktvt intcUigas edfdTionem fidd ex nois roneificut in
(dbgis intemafidcnrecor^one.rEccefnidnspngn^Ipfi/mcoiiu&eqmsJcntuactrunt,& non
folmncuraatifiintlai&cecidetfiR&nosecdoetlbfunezimns;c5ttaidqddi)(erat incuraati funt.ac
exaltati fumusicotra id q^ dixerat & cecidetfit£t mfidus qde icoraatus ^ ad pdiii|& occidit m mot
ce ftctnatnos s^t futieximos a pdoffic exaltari Turnus ad vita ^tema-Vbi vides tanS cfipleta defetie
bi qu( ptopofita (unt,fVnde Sc TubnmgitDfieiaUiainon me vd lU^ kd abrolutelalua mundumt
& tunc ipreteximdtas,tdpondcbitnobis|rctribuendo|rubtieniedo&c.in die vocare noRnipet fidem»
{Quod ad liteiam imploum videmus-Amen.
CJVVLGATA EDITIO. <[;;Vi<floripfalmusdauid. XX.
Omk f uirtutc tualftabiV rcxtScfup falutaretuucxultabit udicinctcr.
Dcfidcriu cordis dus tribuilli d:& uolutatc labio^ dus no fraudalh eu.
Quoniam pr^cnilti eu in benedi^onibus dulcedinistpofuilb in capw
te dus coronam de Iapide predofb.
Vita pedit a taSL tnbuilH d logitudine dieru in feculu 8C i fcculu feculi*
Magna eft gloria dus in falutari tuotgloriam 8C magn u decorem impones fuper eu.
Q^uoniam dabis cum in benedictionem in fcculum feculi rlcrificabis eum in gaudio
' cumuultutuo.
Qijoniam rex fperat in dno:6{ in mifericordia aldflimi non commoudiitur.
Inucniatur manus tua omnibus inimi ds tuistdextera tua inueniat oes qui te oderunt*
Pones eos ut clibanum ignis in tempore uultus tui : dominus in ira fua conturbabit
eos,& denotabit eos ignis.
FruChim eorum de terra perdestfiC femen eorum a filiis hominum.
Q^uoniamdcclinauerunt intemalatcoptaucruntconfiliaqnon potuerunt Habilire*
Qgoniam pones eos dorfumnn rdiquiis tuis preparabis uultum eorum.
Exaltare domine in uirtute tua:cantabimus SC p&llcmus uirtutes tuas.
ITIVXTA HEBR-iEVM. ^ Vinccntijifalmusdauidi. XXL
_ ^ . T^Omine^inforritudinemaletabiturrcxtaclnfalutetuaqcxulubic
* Pioplxti. ^
* Defiderium cordis fui dedifti ds& prolatione labio^t dus non prohibtufh . Sdah.
i Quoniam pt{uenies eum benedictionibus bonitpones capiri dus corona obrizi*
4 Vitas peri it a teded iiti d longitudinem dierum {ternum SC femper.
* Magnus honor dus in falutetuatgloriamKdccorcm pones fuper eum.
Qgonia pones eu benedictiones {tcrnotlftificabiscu in Ifriria cum faciebus tuis.
^ Qwipfe tex confidens in domino* de in gratia exceUiuion labetur*
Caiadbpplid. • ®
PSAIMVS .XXI.
SufSaet manus tiu oibus ini tnicis tuu; dexim tua inudet odientes "
Pones eos ut clibanum ignis in tempore t fadctum tuarumulominus*in i\3XOtC tiiode
glutiet eos,& deuorabic eos ignis.
Frudum eorum de terra perdesrK femen eorum de filiis adam.
Q^uomamindinauenmtfuptemalurcogicaueruccogicacionem nonpotount*
Quonia pones eos humer uun funibus tuis firmabis fuper facies eorum.
Exaltaredne*infortitudinecua:cacabirausfl£prallemusforticudinem tuam. ‘
TIti]Iasdl.Vinccnt>plaImnsdaaidideqno vcfupra.
C Circa matm pl^i manifefle coftat q» de rege traCtatEc qifi ea ^ de hoc Rge deTcnbuntiit
oceddc ta danide g qnecon^ rege alifi ezcrato mefia,io pialnins iite de mefia traAacad Iram. Parce
apadhebrgos vetD(hoiescxponebafdcmcfia.Etcttaighfiex^flehicdidt^4..u. .......
^abic icz mdias.p^ ira^ pcnidubio matena plalmi ad Ifam tiegnS mcfieChi meiias firenns lo^
trsVMMARIVM EST.
C. Datrid prophetat mcfiain regem valde ezDlratDnim.nim tn fadetate omnium ddideratogr quo
fld fdpfum.tum in fomtudinedioina quo ad fabaiAos inimicos puniendos multiplidter.
JirPorfona loqoens propheta c(i
D^imne tn foztAudinc tua. Diuidif pfalmus in partes doasrppolitiua marerid& exeentio^
ibi ddidenii.[n’roponic dno.Altcra.C>fie in tbmmdine tna/n5 humana J^bicrexifimplicitet
8f abloluterqui erit tex rcgfi & dfis dnanrifi.Altc^Er in lalutc tuajltmibtanon humana, g cxultabic
Valde. Vbi nota magnitudinem gaudii tor adagiis figtiificari.
C7S>^dcnfi COtdl0 Ibi Indpit hic parsexeeunua tali ordine.F*rimo craAaC illa patticula/in feta
te raa g cxultabit uald&Sedido illajin fommdme roa If rabif texfibi ga ipfe nex. ^Circa exultatione
in lalurriptius dedarat ipfa feIos.&; dcidc exultatioitbi letificabis eii.Dcfciipmtus ade ppheta I gbua
eofifhr falus diurna ooftteda mefip, vbi I genere drfcnplit q. erit adfpleno oium tfi delidenof Cdcfidc
ctfi cordis fuidedifti ei^tdoliim locationii eius^Scplanoni labiof eius non phibuilhjhoceftgcgd
dixit fecilh vt adiptaeOfnumjrrat 1 fpe Tepte bono? genera coptehefe fub felute diuina collata me/
^fiPnuiu.Quonia pucnics euJindK^Mibns bontln quo & dono? fequetiii r5p coionCtione qui
plidtff flf abfolrite.6 didm us pp palTibilirate & alia hmot q tfic d no ^^nt ablatasvtpote i
derogatia bono limpil,gnis roDttet bonfi fm gd.Ccorpotis ad tps fitcf^Secddll e.Pones capiti coto
na obnaihoc e coftres ea ^ funt dignitatis.coi5a.n JliMe digniraris dipTemfi. vita/conporalf lim
ptidter & abroIute,petii qaftibus meritoriis, a teidedilh ri logitudine die? ^temd & femp hoc eft vi/
td fmorrale.p^QuattfiAlagnjjs honor eius i ralnretua.Vbi magnitudo hononsdtfcribif. P^Quin/
td.GIona/daid efi laude fema.Scxtum. 6c decoi^hoc eft pdchritudinc.pones fup efi . ^SeptimaiqS
^ ^ . ■ » . " — ^ m ~ ■ . C . • V ^ Kl
darara plmirudmc felutis/dedarat g exultabit valde;tag dlicaS refnltarf.tiph^s ed in l^ria di
faderua.Vbi nota geminannomelftincCIftificabis in lftitia)ad denotandi plenimdme Iftitic,
Bc adiungi Cii facie tua: vt inrelligas rone cofummarf Iptitie efle diuinam fedem.pS^bi adneiteh«
ofe fpeftare ad ea quf funt feluris mefia: in fcipfoCvt patet dircntrendo>on in llatn humiliratl^tel
in ftam regniipmerpr^enrioncm.quarroit ratio omnium.
10Dia tpfc rcc. TtaCtaf hic illa pricula/dne in forritudie tua l^bif rex:dedarado aChoes fortes me
fip cotta inimicos fuos.Ecichoas a radiccac rSneoisfommtfis mefif mgt . Quia iex;mefias <^de*
in dnp/no in fcipo hoierfnpple erir,?e in gfa excelfi/fiducia fua in diuina gife ponet:i5 no laW;fimin»
llabilifqi pleuerabit expugnas inimicosiSnfficietfeecc efficacia >nanus tuafopaticfplaga tna,oibu9
nullo excito, inimids tuisldebdladis ta dpnonibns g hoibusidextera tua/pcuflio tua/lueniet odie/
tes te.p^Segf poena fenfus reprobojtPones eos vt dibanfi ignisjlras ardentes, in rpefada mc/quofii
des tua mefias apparebit tudexidns i furore foo deglutiet eos/hoc e de^utiedbs Ifemo dabir,& deno
rabit cosjgnisPerhpcn.oia pccnafcnrnsdanato?fignificaf:abifdnodeglotietcfabardore inrerod •
ad fimilirudine clibani;& a cobnlfione externa ex deuoratione ignis.In hebrra habef tepori in dati/
noifed cogmiras n»tamtadifi<aapp6nein.rSubifigif ftamseo?fni«I eo? dc cetra pdcs,& daat
PSALMVS
Jcxr.
iS
ad cps illud remanet generatio ta malo^ ^ bonoi;
bno/
r<^i.
lAns vtrorfiQi in ter/
la ioenif -Sed ede nec fnultns nec liancn mk uiuenic£ cefIiuieegcneratione.ita <p ponienf & in fapfis
igne&c.& in cznnftionc feminis eo%: vt plena (it pccna.|^ Su^E cnme.Qifi idinanetut fop ce ma
lqAducnehic<^qoeadmodu dupltcicernegaEdeusC.rxrroce fidei vel malis opibusuoira illod.faiflis
negat>ta dupli: hoies tdinat mald oeiLvd falfam fide hab«lo:oes.n.infideles defleant mald
aliqd in doiMaumcthani ligde actnbnut deo <p miJit maamethdiqd eft maULindfi aliud maULCcp
o5au(itmcfiaAlicdeabis.VelaffeauddiofEededoAhivdaitcnoncidinacfnp dedimald ddpe/
aionisfim uiiunf.vd negat deufiiais.&flcarcnbodtetfaais deo maluipura q> eis no factibus qd
in le «ft pateet. I nanis.n. tooi 1^ (hi licctiaictli nd aio tn ^o edis videf oibus qui nS ex alo afpnS/
tiK defi & tn pTeacrat m maloi> oibus ergo reprobis verificaf.qdi indmaneiur tap te malfiietrando
fen edtenedo ido vel fa^to.cogitaucnit cogitatione no pocetunlubaudi qua nd poterunt adiplete fen
afle^Cdiseft oibus tepmbisckfcaosadipledi cogitationes ruas^ottetoUetend afleau adipimdi
lednailcaceexcqoedBqrnoeshliKmigrantctimrmsmalisaffa^bnsad malum- p' Demum fubdl/
turpena damni . Quoniam pones eos hnmetumihoceft tang^humetum-Lpones poft teiga ruaihoc
c ellfirmabis fagittas in at/
loco emineri
im facies eofine appropinquet ad ce.Locnno merwhoiica dtjad lilitudine |
i Mgittanos ad culiodia ne alii appropiquet.Et def^bunE fagirtf paratf in
1 firmiccrivtittUigasP hocfignifiaiii qd dixit abraha ad diuite in i^o.incct
jioiifitu defcnbunE arcus,
‘ ne ponenns in
„ . J in arcubnsfnd
■d tepus fed fiimicenvcirdligasg hocfignifiaiii qd dixit abraha ad diuitE in i^o.inccr nos & vos
duosmi^nd firmatd eft &c-fualratcdne.5np^cacicalcc pphctaCvt par etat^)po(Ecot gpheta/
labonavtarhieoiatcatubonmExalratc ingtdnein fortitudine cuatqua vicilEi mddd ac pnndpem
BO^i hDiusxarabimus.n.t& tt pfallemus.Lcanemus fortundinc tuiL Ad denotadd plenitudine can
Ens repetit idexvtitdlffiasfiartitiidinemefipeflcmatena ac cdiicm cantus humantAmen.
«:VVLGATABDIT10-
idlori pro ceruo macutino praimus dauid. XXI.
I Eusdciu meus rcfpicein nic,quarcuic derdiquiffa' f longe a falote mea
uerba ddiclorum meorum.
I Deus meus clamabo p die df no cxaudicstdE noAc 6C no ad ifipicda mihi.
Tu autem in fanifto habicasrlausilrad.
1 In tc rpcraucruc patres nofttiifperaucruc 6C libcralH eos.
Ad te damauctunt d£ falui facti funttin tc fpifauerant.K non funt confuiT.
Ego autem fumuemiis dC non bomotopprobrium hominum df abiedbo plebis.
Omnes uklentes mederiferunt medocud funt [abiis,dE mouerunt caput.
^perauit in domino eripiat cumtfalijuu faciat eum quoniam uult eum.
Q^thtuesqcirtraxiitinKdeuecretrpesmeaabuberibPmns mt^tcjpiei^fieKaten»
Oc uentre matris mcf deus meus es ni:ne difcdTfris a me.
Qgoniamtribulado proxima dhquoniam non eflqdadiuuet. ^
Circundcdcnintmcuitulimnldnauri pingues obfederunt me. ; ' ,
Apenicruntfupermc.oflfuumdicut leo rapiens dC rugiens.
Sicut aqua cflufus fum:8E difpcrfa iimt omnia olTa mea.
Pa^him eft cor meum tarvq cera liquefcehs in medio uen eris mei.
Aruit tanqteftaiuftusihea,dElin^ mea adhdic faucibus meistdE in pulaeremmot/
dsdeduxiiUme.
Quoniam drcondedcrnnt nie canes muldtcocilium malignandum obfeditme.
Foderunt manus meas df pedes meostdinunierauerunt omnia offa mea.
Ipii uero conftderauerunt SL inrpexerunt meidiuifcrunr libi ueftimenta mea , & fupa
ueftcra meam miferunt fortem.
Tuaikdficnedongauetuauxilium tuuameaddcfcnftoncmcun coidpice.
Caicbliipplid. c nt
■ 'oogk
•«? PSALMVS ' XXI L
ErucafranicadcusanimamnicanitKdcmanucanisunlcammcatn. ’ ' ’
Salua me cx orc leonis:^ a comibus unicornium humilitarem meam.
Narrabo nomen tuum fratribus meis:in medio ecclefi^ laudabo tc. .
Qui timetis dnm laudate eummniuerfum femen iacob glorificate eum.
Timeat eu omne femen i(rael:qm non fpreuit nec^ defpcxit deprecationem pauperis*
Nec auertit faciem fuam a me:& quum clamarem ad eum exaudiuit me.
^pud te laus mea in ecclefia magnamota mea reddam in conlpe(fhi timentium eum.
pdet pauperes SC faturabuntur:Sf laudabut dominum qui requirunt eum,uiuent cor^
t da eorum in feculum feculi. .
Raninifccntur&conuertenturaddominum,uniuerli fines terr^ ’
Et adorabuntinconfpecluciustuniucrfffamilif gentium. ’ *
Q uoniamdopiinieftregnum:££ipfedomitubiturgcntium. i
Manducauerunr&adorauerunt omnes pingues cerr^rincofpedhiaus cadent omnes
qui dcfccndunt in rerranu
Et anima mea illi uiuct:fi£ femen meum feruiet iplT.
Annundabitur domino genera tioucnturar&annunciabuntcccEiuliitiam eius popti
y Io qui nafcctur quem fedt dominus, '
(ETIVXTA HEBRjEVM. Vinccdfupceruaaurorf pfaImusdauidi*XXH^‘
I . , - . I A . > . . I
Melias. l^Eus meus deus meus quaredcrdiqu1flimcJl^*nquus afalutemca, ucs>
barugitusirid. . '' ' , «i
z Jpeus meus uocabbdie,&Honrcfpodcbis:2enodte,SC non filcneiummihi.
CS
9 Ettufamflusyfedcns: laudes ifracl.
4 ‘InteconfiflflintpatrcsnoflritconfififuntfliEberalKcos.
f Adteclamaucruntacercpri funtnntcconfilifunt&non funteonfufi.
f Et ego uer^iis non uirropprobriumadapiSC contemptus populi. <
Omrresuidentcsmefubfannabuntmctniperientinlabio ,mouebuntcapur. -
I V ox imdentiu recitata, yatens ad dnm’er ipiet cu Jibaabit cu,qm coplacuit i co .
*fWH * ,
9 .Mefus. Q mtu .extrahes mccxuterotcofidcrcfadcnsmefuper uberibus mfisme;*
IO Super te proie<flusfumexjuulua:deucntrcmrismc{ deus meus tu . ‘
* Cfl • ^ fff
ir Ne elongare a mc:quoniatnahgufHa proxima ,quoniamnonadiucor . ^ »
iz Ciraindederuntmetauriraultitfortesbafancotonaucrunttne. v
. . u
1} Aperuerunt fuper me os fuum; leo rapiens 5£ rugiens. !
1 4 <,Scut aquf effufus fum,&: feparaueruntfe omnia offa mearfiiit cor meum ficutc^ra Ii
qucFada in medio intdHnorum meorum. . >.
. ... . .*• . .
> 1 Arida uciut teffa uis mea,Ad^ua mea adiu^ palato mco:fl£ pulueri mortu poes me*
I < Quoniam dreundederunt me cancs,oongrcgatio malignantium dreundoderunt met
*> fixciimtmanusmeasdfpodcsmeos. .'i i. nnUm x
17 Numera bo omnia offa mea :ipfirefpident,uidebunt in me .
I s Particnairu'diimcDatiiafibi:ftfu^uc(limcntummeumpipiidaitroct.et>i«.._:; 4
IJ > *
i
P5ALMVS JCm
#9 Et tu domine* neeIongare:fordtudo mia ad auxilium meum fefUna*
zo Ente ab cnfe animam mcamide manu canis unicam meam,
z I Salua me ex ore leonis 6C de comibus unicomiumncTpondilH mihi.
Narrabo nomen tuum &acribusmeisnn medio cccleiT; laudabo te.
^1 Timetesdnm*laudateeu:ocremeiacobbonoraceeu,&metuice abeooefemeiihd.
uom'am non defpexicSC non abominatus eil humilitatem pauperistdCno abfcodic
lacicsruasabeo,8£inclamareip(iusadeumaudiuic. m
A te laus mea in eccleiiamultaniota mea foluam coram timentibus dus *
Comedet mites &faturabuncdaudabutdnm‘*qu(reteseu,uiuet cor eo^ fempiterno.
Z7 [Lecotdabunti]rd{reuertcncuraddominum*omnesiinescetr{:fiCcuiuabuncur fade
bus tuis omnes fHrpes gcndum,
,z8 Q^uoniam domino* rcgnum:& dominans ingentibus.
Comedenint&curuadrunt'omne3pinguestcrr(:faciebusdusgem>iledteQt omoea
defcendentcspulueds,& animam fuam non uiuificauit.
SCO
Semen feruiet d mumcrabiturdominotgeneradoni.
od
MmMMi
fSfiin*
31 Venient SCarmundabuntiulUdam eius populo tutonjuoniamfedt
Tlcnlos dt Vincenti fup cema aororc plahnns danidi\ Qnia mctaphorica e®. locotio/opoitee
pnos macenam pralmi fl^ilire ali^.Appatec adt aatoficate paali apH ad heb.i4>ldinu hfic
Inpfonachfidia4Utenmie«hocpfalmodeTditmo.PropterqaScainnonconftinditnt vocare eos
ftattcs dices-annandabo nomen tofi ftatnbas meis.in medio ecdefip laudabo cc.Eaangdi®^aoqp
fnacthpus.27.& loa-i^-affiiuc ipleta veiba huuispralmLdiiufetdcIibi veftimeta mea|& fup velte mea
fpifrriir foitc.lpledeniqidns cmcifinistpncipio hams plalmi(Vlhscil.didi lammah hazabchaniiq^
cftCvt dtaf matth-iyOdens meos deus meus vt qd derdiquilli mc^ quibus olbos adiuoiaa conto/
oanoa olam qup dnt m plalmo ad chfi paflione 6c tdhneftioncm,nd eft vertendum in dubifi mare
na pialmi ad bteram efS; paflione chnifa)m;^ir9hiflonam g pi^hetia fonare. QT Vnde qooddici
nir in titulo (iip ocma aororpihmnanicace chh flmificate vid&C^gnic aut in paflione aflimilaf cct
ti&Eftcnim adcofimpIezaidvtadmiKfhoiemUigittapataccmcocral&eft&exepcuma fcbreadeo
vt cato ciuscTa prpiboct alios afidbrc.habet quo^ Tpaiem cum fememe inimiatia. Qop ola huma/
(uean chnih optime c6grafit:^pocui paflione, in qua admiraf (c detdiClu.lunccnim uicipit plal/
mus-r^ aotoif aflt tcmpoie defcnbicunad dcflgnandum tum q> fponte dabat fein ptedam.in au/
fora fiqmde ocma no impulb vezanonibos venatonim/fa] ^nte procedit.Tom 9 ad diuinf cUn<
cans opera etadiebatut-aaroracnim ad diem tendit.
CTSVMMARIVM EST.
f[;Meflas aadRxas{aScSta natntali admiratus tanta (bam paflione, csponit deo iUajexpUc^ mol/
cas oddmoncs illuis.& orans p ederi tduttcCUoneipioinitnt maniftflatc qup da lunt,tum ludpisnti
nonp eoddip diffiifp m vniuafls nationibus Occ.
CJPeifona loqoens mefiaseft.
DC08tneU8-Oiai<l>tnrp(aIinas in panes dnas:piopoflrinafflmateria;,&execudaamlibi Ion/
ginquus.l^Propontt .deus meus dais mens quate dmiquilh mei Vbi fato vetba haxnon
cllc Ignorantis & quaerentis fcite caufiunim explicantis namrakm afieClfl tum carnalis loilasitoni
iDnims natnrp,nccnon & humanp tonis modum: vt paulopofl dedarabitur.iplc enim plalmus Gn/,
gnla vetba propoGta declaratums dL
CJ £ongin()008 afalute mea- 1 ncipit hic pars exeentioa tali ordine.Ptimo tradatur illa panica/
laime.Sccudoill»anicnla|deusmeos(ibidoismens.Tcmo altera paniculajdais mcuslibiquoniS
cn extrahens mcQuano illa|dcidiqiiilb|ibi quoniam angulha.Qninto tUa/qoareiil» & tu domina
CjPtopoliierat derdiquiih me.Poteras fone intdligete dodtdfi efi Gmpiiclta & abfolntoquod ncc
eft verum nec intedit ^rmatc.l«l dcrdietfl (e quo ad aliqoidXquantom ad pltniationera a tdi pal
Cone &mont£t|ipteiea ad hoc explicandum dicitJon^qaas(fapple tucs,nonamc fed a 1«^
tncauKpaiianncnioaUiVbtctadocnemdadidionetwodixibunGpa modum dddnoni5,wi'
Qaut-iagfbL c lui
I
PSAtMVS .XXII.
per modDDidiRanri^diceiuIonginquDKVtl^ifiocf deos aftansarcmons|hocefl nofi ^^<!llian5a
paflionc & morte 'Roifas qoia pnomcn me dcmoliiat no folli plbna dcrdieta tcd loqoentrfll, vbi de
darauic lUad pnomoi quatenus deteliOu|modo dedatat illu ornet quatenus |>poiiit quetela.Etpro
ptetcafDbdit.veibatugitusmd. Potctas credere q^haxadmitanuaquerclaCdeus meus quate me^
idiquiliOprocederct exfoptemo cdlilio mctif^ alficdmqaod eft ^Ifum.Et ad hoc exdudedum dictt
^vciba h^fnntragitusmeuhoccft no ruptemifcd naturalis aihCtns.tngitosfiQdem naturalis eft
vox leonis famem patietis fen trifhtia aftedtp~Vbi aduette q> ifta chh vox deus meos &c.quatcniu
eft qoerulaiexplicat naturalem afle^ carnalis fcnro$.tefurans cdtrarios fibi daoos;Sagella & hoioC'
modi:& fimiliter naturale affedli tdnalis ai.fcfntanns ignommiasidenliones & hmdi. Quatenus ve
to eft admiratiiu.explicatexccflumpallionisrapra modii ronishiimangetia habita tone laluns gv
nens humani quf perpalTionc hebat-Nl humana rd habet vt fuffidente medio chriftus faluaiet ge/
nos humanS,non aut q> medio exceflluo.chfs alie quum potuifla vna gutta fui langumis fufficicn/
tetfaluategtnp humanam.caexcdllnepairuscftvtexoc^coem humanam tonem. vnde moyfesfle
helias in tranOiguraaoncdifi dicebant exceflumaus quem completuras erat in hienifalem luc.^
itaip fenfus.Qma longinquum te exhibes non a me fed a falute mea.ppter hmoi' elogarionem
fdr vetba q dixi no mea fm fupma metf bd nigitus roeijnatntalis ac tonaliis aiicdnsi hdani^ modi»
E)CU8 meud. Tiadaf hic lUa patncnla primajdcos meus.tu exparte da.ram ex parte menn pptil.
cSferendo mentu ppnum merins pattl!f& eudus cdciarios libi 8c patnbos.Dens meosfmihi pphas
lingulanlTimomi^.hoc eft ex parte dcLf^ pane adt fui metia Vocabolpfiuetabo vocaiuto.die
6c noCteino autem per partem did Aper panem nodis fed connnuehoc enim fignificat 8c non filen
opcnbusthis mim cotroue vocaf deus.Ec ^tcrea in fiiraro dcfcnbif vocabo|ad denotandam peiice
Derantia.Quaoili ft ad tempus paflioms reftnnga£,verificdE q> a nodcincccpitpatiiqtium ctrpir pa
nere & tederqSc fadus eft fudor eius lient fangmnis A£p^& tu fandus|fedens,laudcs liracLContra id
qddixerar deus meusferegione ponit qualiter eft deos populi ifrad.Quod vtinlligas, recole qidcus
habebaf a populo fandns^mon^s|rxcrlfns,fcdcns/reMans|qoiefccns:Sr propcerca in limdofando/
rnm erat locata fuper cherubim ranq ledcs dci.cratqi dens matetia laodis/immo in quo fe laudabant
ifraditp-Et proptetea hic dicirar.& tumet fanCtustfe^s habens ac laudes iliadihoc eft matena mni'
t^liCTs laudis populi ifrael.Vbiperfpiccdtflfinentiam. 'mihi cs deus meus, ahis .autem liddibns es
fandus) fedens ac laudes. Lon^ quippe maius lignihcarar dicendo dens meus /q dicendo fan/
dus fedens laudes, illud proprium/noctommuneiilliidinnm^nonn^liftndpct communia Gmul
iunda deum circunloqoirar. Vide menta Gmul 8t dTedus-lnte conliliihnr panes nolhi.ccce
mentum conftdennp indeo.Conlilifont & liberalheos.ecceeffiedns.Rotfusadre damaueranqvc
zati.Se ctepti fumja vcxationeim ce coniili lunc.fie non fnncconfiili/ab expedationefua . Vbi nota
difpancatem mentoram I quia non dicitur damauerunt dic & node, nec dicitur damauctuntGiie
inrermiflione.Difpancacem qnoaefiedus.quia patres non fune confblifairont libetati: chriftus
atitem dude & non refpondcbis.^U quia param eftd non icfpondcrr,profcqnendo cftedus non te/
QmnlionisfnanatcneniireGbicontrana lis qupconcefla fune patnbus.Et quantum ad ea qua; fune
conliilionis.Ec<go vermis|hoceftbabcot vcvctmis)vt animal quod quilibet nicmir calcate &ooci
deie,6cnon vitjhabeottimmoopprobnum adam.i.hominis)narura; humana;,& contemptus popa
liOmncs videntes mefublanna6oncmc,apcnent m labio) monebunt caput. Sunt ciiimharc om/
nia dctiiionis gefta.f^Ad quid aurem apciicnt labiomftecitac . Venens ad dominum ffuppicliiic
Vt dixit , eripiet ) pro eripiat , cum|doroinus;libcrabit/pto iibcrct,eum/dominus, quoniam compla/
cuitidominus,ineo(tanq infilioivtipfe dixit. Vbi aduette q» hao: vetba funt vota facerdotum/
qrae cuangdio teftante imdmtes chhfto crucifixo dixerunt matthp. 17. confidit in deo liboec
eum, dixit enim qma filius dei fum.
^i^um Bl eitrabcng me. Tradarathic illa altera patriculaidens meusinamindo quattuor &
petendo vnum.Primum narraram eft.Quoniam tu extrahens me ex vtero.Nalh fiquidem ex vteto
Ccpiod in aliis opus eft dd mediante narara^in chnfto fiiit miraculofii dd operatioiqiiia eft cgidTus
ex vteto faluo dauftro viigineo.Et ppterea hic fpecialiterdeum fuu didt. P^Scefidu eft. Confidere fa
oens me fuper vbenbns matris mcf. Ad litetam chriftus adhuc fuper vtm matris conftituras/lal/
naras eftaperfecotioncherodis quum ocadirinianccs a bimatu & infraEcptoptereahiccomme/
morar q> confidere fixitlhoc eft iixurnm ieddidir,cum fuper vbera matris tTiftctem. p^^Ternum fuper
teproiedus fum cxvnlnathoceftexmactlcefcxopeteconcpptionis mex omnis cura md inte la/
data eft. Quod ad literam impleram apparet: dum beata viigo quum andilld ecce conapies
In vteto / & quadiflet quomodo fiet iftud iSc audiSr fpintuflandus luperucniet in te & extera, pro
laactotnm concfpdonis opus in deum, cccc inquit ancilla domini)to mihife^dum voboBa
i
PSAiMVs ;xxir.
amm.pQ<nRtmi.De ventre matris mef dens mens tn. Q.noniam n5 folii modos concipiendi firie
fine viriliKmine, Hed proles cocfpta fbit vetbfi caro faM. Et fle de ventre mactis me^ tn deos meus|
vnionepfonali.^ Vnfi qnod p^t cft. Ne dongate a roc. Quod directe iridetparciculp in pnndpio
pCdmi poflt^Ionginquus a me;& fle df ne dongate a mcEc eft perino nd abfomte Gd alfo^ nam/
talis; vtpnosdedatacu dl.Et flgniflcaf a pphaa coUano cocdioinoqcdono^ chfo exhibito^ a pein
apio cocpprionis fiip / flmol cum tanta ^19 pafllone fua/fea non plauanone a parito tot dc tan/
ta.valdcqi^pe'adnurandll apparer, q> cui tot dona concdlditf moddictn tanta paflionc. Er ppea
ex eodem aiftCtn orat nedong^ a me, quo fupenos dixit quare derdiquiih me.
£llOniam angUltuTraCtac hic lUa pamcula dereliqffa/ei^onendo ea m qbns derdiChis dtp^bi
aducrreexplican inpnmiscaofampanionis eileiplam de^idionema dmifobalcemandocauiani
canfp.Qnoniam angnifaa ptoximaJioc dl qifi t^s deflnitfi palfionis me^ iam appropinquanipiam
■ducnit.Hax cS.n.pnraa caolaiioxta illud lucnJhfc eft hora vfa St ptas tenebramm.Non.n.pocerat
ante tps illud pamioxra illud ioan.7.& nemo miflt iniUommanusquia nondum venerat hora eius.
& caiila inbalcematnr alteriffcilicet derdiCboniide qua iiibdinir.qni non adiororiflipple elLSub
naCtiojidininp pferoanonis tempus cfftdtpai11onis.CrPoft caulas fubdonmripfetnbulationes;
Circondedmmt mdad fimilirndinem arcundannum ne flr locus enafloni inuaferunt me^tauri mol/
KHphanTfi& feniores popnlufortcsbaran.i.fbrnonestaonadflmillnidincmtaurommpmguinmcx
bafan Cannas/caiphas/pilams^ cotonaoerunti circunquaqi cinxerunc.me) mifla cohorte &'miniftiu
canq ad latronem. Aperuerunt fiiper md vorandu,os foum:ran§ leo noCtumo tpc capiens & rugiens.
VndefaCtnmeftqincut aqnpdmliislbm|difcipnlismeisameflcfecedennbusvt neclaporem aoc
odorem qdem cdiquerintin me:ad flmtlimdincm eftiifp aqu^ quf nec odore rdinquit in vale in quo
finr.Echoccdftac vcnflcatfiqno ad coesdifcipolosanccr quos erant multi magnates (vtnicodemus
& lofeph ab arimathia^juo^: nullos pro chfo tot hons tam publice fubiedo examim pilati copierx
Cis ilium liberardminimum verbum dixic,nollos ad plebem rtfienanda moflicanic aut innuit. pDe
apoftolis aficfubiongif.& fmaranerfle fe oia ofla mea. Ofla flquidem fafttnentia catndpro apoftoiis
Umionbos quo ad oftifi fuftenrandi alios defcnpta frmenuxta illud. debemus nos q firmiores fumus
J7
vnaqoanQi virium fine rdondannacdTolationis exprcflipcnon. Vnfcfipmmcft q; coepit panere
& tedercfA habuit aiam trifte vf^ ad morrciA faCinscft fudot dos coftirari in agonia flent gutrp fan
guinis decurrentis in cerram. Vndeqoii pauor& mftitia maxime opponantur cordi/quod dicitut a
pfiis pnmum rat^inisconcentiuoro,ipfefangoineus fodor cordis hquefaCrioni allimilacur rang
ceftimoninm paflionis intem^ maxunf .Et ppea defcnbimr in medio mtdhnoq: meoram: vt vndiqi
Intelligas iiuemapattSilk tfi mfta ptem inferiore, animpqifi parsinpcnor bta femper fiut. Anda
vdot t^ VIS mea.Quicquid vinum in chfo eratffapien^ qua docuerar/poceriequa fecerat tot mi/
cacula bonitans &c.)tocnm tpc paflionis aridfi rqintaram dbnd vt ligiiifl quod qfiqi fiiit vinde,{ed
vt tcfta que nonq fuit viridisinunq protulit frudum Jleputarus flqdcm eft tdc chfs ab hetode tan§
«]ui nimd metit Upiens aut opetatot miraculorum ,fed tanq ^tuns Se fabulator coram plebe: quum
tfiioaniK baptiftam reputatetvirnmfandfl.Similiccrpopuiusflc conaeumaedamaoit emafige,
ciHiq peiotem iatrondhomicidaifeditiofo.r^ lingua mea adiunda palato meo. Tantum flquidem
fixi ad monrm fubeundam. Vnde quum pilatus vdlct bbcrare cum aliqualiter pnnitnmCcotnpiam
inqmt cum &dunittam}damauernnc cniafige emafige &x.hoc enim flgnificat St ad pulueic mot/
cis pones me.Er intendi r per pulneremmottisi^oc cft poluerem momfOTm])muintn^cm pldns
Cangpoluetcm impetentem ipfom ad mortemiquum nulla rationepoflaitlaaari donec obttnctec
damnationem illius ad mortem.QTQnoniam circundcdcmnt me canes. Cemam hic recole citam/
data venatoriiscanibus/Hidfis latrannbusfdamannbusctucifigccmcifig&Congrcgatio malignan
Cium arenndedit me.Qingrcgaras populus ad petendum mortem eios/congregatio malignorum
appdlaturia ofm capitum foadennom plebi vt peterent mortem chftp^Vbi aduerte q> arcundatio
vttaipiniTodoamrcnmconiondionecaufali,qrncircondederantmc.vtintdliga$ h^c arennda/
Cionc elTecam ansqood fcquifCfalicetfixemnt manus meas Sc pedes meos)hoc eft mortis in cruce,
in ea.n.fixi font pedes Se fixp funt manns.p^ Aduerte hebrpos loco fixerunt habere fient leo , magna^
mea lirem eiottam.hdirfis monftrannbus eextum fonancem fleot leo : qoibufdam veto ex noftns
oondennbus q> hebr^ coimpcmnt textum, nea hoc texra connincatur crucifixio chnfti propheta/
Cafita (p motaucrunc verbamonnullis autem dicentibus nd efle muratam didioncm.fed toncdioctfa
fiofl^ mrelligi vt.70. & hieto, interpretati fimt. Quid horam vetius fit nefao. illud tamen conftat
i^70^tcmcfl£adiicntiun nanftolcrantfpdganti&f ptophetaiam indaictacGmilitiidiiKleoiil^
i
PSALMV5
JCXIL’ '
Aomdoko rapiens aenigicns.tld>r^tfilegete$ lient koloiinihrleonu.e^nnntvd fobandi&io
mondentes manos meas & pedes mcos:vd piohibctes manos meas a defenhoe & pedes meos a foga.
PNomerabo oia ofla mea:noc cft nomerarc potero oia olla mea,m corpore macumto/nodo extenfo
in cmce.ipli tefpicient/meaDcifixomrnec fold refpictet fel videbtir in meitang vi^tes.FamiliaKeit
fune prophetpdelaibete vi^tcs ab tfk&a illo qoo viAores folin (onc vidae in ^onU viAis
vei ad duoetnendli occllbs vel expolianda eos£t ppea hic indocir ocalbies chfi tang eos g vicennq
dicendo, videbde in mefocalb vt viAores. Vn & apte fobdilPamenf velhmcta mea fibi/m qoatnioc
pccsiS; foper velhmcntd metim/tonicam mconfotilrm.proiiaenc (biteimilites nolctes eam femdere;
/Et tu OOnunc-TtaOaf hic illa pticula/quaicTta^tiir aut manifeflando tonem qoaie dei^qoenc
dens mdiam qoo ad hoc q> volme ipfom pati & mon|tali m5 & otdm&Modos eft (p iple chfs mdo/
atnrotanspto edeti refatieAioneuia»irignas tonem exldmtntofhidn , qoe molcipliciccr explicac.'
I^Citca ordme vero adoetee hic qoatrooi mala efle qop chfo occnirebar: doo qof incntnt,& doo ne
cnenucnt.Ptimli maln qood ne eoeniac otat/tenet fe expee ^s;Sr cft dilatio r^rreAidis. Et pro hoc
malo vitando otatdices.Ec to dnene dongard gtnm ad imlacatione meamec folfi peto vt no don
gois,rcd fbttinido meaCroia.n.dioina fottitodo p6t tcfofdtate^ ad aoxilift med/tdbfacado me, fdh/
naitt^tndod.^SecnndumalomCqoodtnmciitnc&tcnet(ecxpteaip^eft leparaooaiea coipoic;'
Manctc.n.aiam feparaca a coiporqpcena cft canta vrpp ipfam (antti dament, vi^qoo dne no vindi
cas langome nfm &c.apoc.6.HancpcEnam ptulit aia din a mone ad refiin^onc.Ec vt ab hac
pcenalitacchbcief orac.Emcabenreaiam meam.Appdlacione6gdem cnds^adii reophrame^^iai
atma oRimlioa intdlignnf.Anima aut chh iiqiataca cft a corpore violcnna cnicifuionis. Ecppea pc/
tens hbetan aiani a pccnahtace Gyatati ftanisipetiteroi aiamfoa a gladio t hoc cft ab cfErdlo illato p
tpotte violenta^P' Tettiom mald cenet (c ex pccloa.fireft vilis locos mfdni.Foic.n.aia chfi ibi vf^ ad
Befonedione no nihil vihtatis patiens ex hoc q> in illo erat locorioxta vetbft petn apb.folocis doloti/
bos mfctniiioxta m ^olTibilc erat tcneti ilid ab eo.Et pro liberande a tali pocnaiotat dicens.De mana
COTis vnica meaJje mano ingc tang tenenteCnode moifo) canisJocos.nxanis.id^monis dennoic
aiam chfi ftim &(q>olcfarli daodebat cotpos.Appdlaf afft detinens locos d^monis manosfpp iden/
titate officii: 'dpmoniacp gppe manos olfm eft detinete alas m inftmo jio q> chfs fherit ibi daenrus
ptacc d^monisiP'Qnattft mdit fe tenet ex pte dononu. 6c eft infulras toif. ad capiendam vorandagi
chfi aiain.Et ne hoc m^ld eaeniaqorat diccs.SaIoa me ex ore leonis Sc de comibus vnicomiom. Vbi
adoei le q> hmoi pctinoes no craanac a chfb tang timente oppolica.lM ad manileftadom q> hcc oia
chfs meniinlta q» ficut aiftibos meritoms fccit libi hccdebira/ira petirionibos fadt flbi cade
inxta verbfipfis ad iprom.polhila a me & dabo tibLNec edobiii q> dpmones aodietes chfm dicencq
dens meostfeos meos quarcdetdiglhmeipfompfenitcogitatedeaggfedieifc aiam difitioxra illod.
vcnirptinoeps mfidi hoi^p^Qoareaftc appellande leonis & vnicomin veniat dfmones/manileflfi
cILdcmon.n.cft rex fop oes filios fopbipeSr ^ qd vocaf vnicomis<['hns vnfi in ftonte comu])potias
occidif g cedanqd cft coc oibos dpmonibos.Pettiis qooqi aptfas declaraoic q> tang Ico ragies qopne
qoe denoter. ^ S^to hic q> de vnicomi plinius fcnbit alpemma feram monocerotc,rdiquo cotpore
cqoo limile/capite cetnoipedibns dephanto/caoda apro,mugito gtaui) vno cornu nigto media too
te cobitoip doa eminenreihanc fisam vioam negant capi.Hpc ille.
V^dt)Ondlfli ntd?i.Ptfmifla pennone reOiiicaioisirubiongiclc exaoditfi:vt hinc intelligas dfiam
inter oronem pcedete ex namtali aflcChiOn qua dmt/vocabo dc no tnddns^ oronem hac perfenr
te a deliberato mens oSfilio deqoa didt apibs q> m oibos exauditos cft pro Iba rcnctenna.pi^ndiltt
ingt mihifiefufatafti me mtra tndnii vt p«ii. nairabo nomen tofi fratnbos meis , in medio ccclefig
laudabo te.EixcftndnsdDpleztcfnticAionis.AlceT qoo ad iDdras.natrabo nomen tol^qd cognofd
pot ac debet de te.fratnbos mcisifm camefiliaelins.In qoo ofidit (epoft refnnwaione ee eiuide nato/
ne nobi(bim.a(quos prtos vocaoetat amicos/at nficcaecocos oem pearem m cedo & in teira hebae
fanos.appdlat tn ffes.Alcer froAns eft. In m^io ecclefip^qoa infenos dedatabit ecdefia magna^in
poblico vnineifi otbis,laudabo te.p^bi aducite q> vtiftgi chf s p faplom inchoamr poft lefutieAio
nem.na multis ffibos Cns nairamt qup dei font)Sr ccin molntodine cogitans manifeftamtdioitia
e:vt patet ex enagelio & aAibus ^Ib^copleoit afir p fuos difiapnlos^p^AdoctTc qno<p q> vtetqi
s pmiilns|otdinace defcnbif in (ubtcqocnbos. Vn pnmfi Tobiungif qood narrandfi cft ind^isf
•lices.Timenees dnm laudate efi : oe temen iacob honorate efi/& metuite ao eo oe llmien iliaeL Qift
nSdefpexicacndabomioamsefthnmilitacem paopuvmeit&nSabrcondit facies fuas abeo/paope|
fialicer mapfq,A; i clamate ipfins ad efi audimt Vbi manifefte cemis'chfm manifcftatedircipolis te/
Intr^one fnmdedatado q> humilitas palfionis fop ffait accppta deojae <p aodioit efi panetem/ le <p
Ckk fua ofidit ei.Hpcji.m enangdio chfs refingens dudt.hpc funt v^a qnp qofi eftbn vobiTcfi dt/
ceba vobis &2.pi>emdefubiangunfrpeatana ^ alteififhiatum.A te laus mea in ecdefia molra.Hic
ifldpit mlhnitio vtb ocdclippoft chfi idtiacAiooe.(^ Vbi adnette tagt odo qop inocnionf in vnii
-P5ALMVS r' JCXllr ;S
chft ccddia ab ipfo chfo n^rratatv^R ihlfituta ipIb.Et primC c Ahttiho laadis dioinp &- Cpill/
tir ipGus chfi.taagdiu.n.qd inllitutu cfl ^icail'chfi laudibos dl pknil . Et id ab crdo/idc humanf
adinucnnou lacohat-A cc|nd ab humana inDcncionc.tans mca'qua ego laudabor.m reddia mulca/
vrj/fopplrdl.V«Haasmcaa(lhut,qaacMuifhrooiccddia mulcem ceddia di/dura tnfttcnoccde'
fiam vacare dioinis laodibus.no e ab a^uentidiehamana fcd a te perdit . vr huic inrelligas nodlc
vana chh jaudc:& no dic Tuplticioforn fcd dirana inihentide adi!|vt ecddia vaert dioinis laudibus.
ITScdm qtulitas mebrof: crai^vota mea folua cora cimenbus a‘^. Ducratflccdefia mulra.nc putes
placere n mulntudincm.dcdatat quales fiuit cohi qbus intcdit laades|ddiderta|oblacioes &cdco ted
derqdidtdo.cora timccibos dus/du.Tanq fi diccrct.q> licet ccdia fit multa, grati tn ctut Ibli timeres
•Solua autpmebra mea.rremfifracramcntfieachanlhcdcTcnbdgtu ad manducatione Tpuale.
Comedet mices & rarurabun^codefh pane cu cnpiici fhidu.Cdiump laudis|laudabuc eu.dininp inq/
ficionis/qupetcs ctLqugrac.n.ndqup toafunt fcdqupdei. (empitem^itpind corporis fed aip. vioet
cbnno corpus, eof fcmp.pKinattfi cdcucTus tonus mildi ad ccdlam^Rccordabunfirmmet holcs qui
tanq obliti fui crat,ac rciicttcnf ad dnmipceniccdo q peccado a deo tecdIcrat,oes fines terrp) vt totum
iiHctligas cdphcndi miidom.nec folii lecprdabnnf & renetrenf , fed & cumabanf.i.adorabiir/q pnuii
adoraurrat idola aS-nituabmif inqnSfiicicbustms/hoc eno fide fed cora tc/in fpfi.f. & ventate, vnb
nerfp fitrpes genu, vt incclligas nulla natione exaptam. Vbi collige cfiuerfionc mfidi tnbns adibust
lecotdanoc fui/rructfioc ad fide & pccnitena/adoratioe in fpu & ventate. P'Quintu diurna ecde<
fip gubernatio. Quia dno regnilihoc dl qa ce^u ecdic n5 eft regnfi hois fed det. Vfi & dns enange/
hd mcohauvc.qa appropinquat regnii Codoip.lEc ppea dicit-Quia dno legnii/acqmnf: & iprctdns,dl
dnans in gdibus.Kd fiodem coocifidis miidi ad eccicfia chfi/e(l qa n5 quprif re^ii miidi fed regniii
deiiqa ipled.us no ho eft qdnafigubemac.no vna iudpo^ nanone vt oli m fed in gccibus. Satum,
diuwcas metito^ in cccUa. Vbi tnpia grados fiddiii colligtf. Pnmos eft fiddifi vacannli cutis ter/.
teriis.&dchisdf.Comcdeniqhocdiracrametapcfperfit,Acomanronr|cnlcu diuinii ahibocrunr,«
oes pingues tctrcfiuefintpingucsdiuinistfioe dcliab/fiuedefidmisifiue cuns flrc. tcnenis. p^Seds
cftp aopef fpd Jcabnegantifi fapfos.Paupcs qppe fpiS lignificanf dicedo.vniueilT defccdctes poIuc«
tisfhoc eft q in alo foo ddccdunt in pulueretficnc abraha.loqoar ad dnm meil quii fim puluis & cinis!
li.n.pn^nc fuiir paupes fpii o innis le hum iliat,ficur q arenas proftemut fc vf<p ad puluerc. AbncA
gantes (apfos copulanf paupibus fpu.Hefignificanf dic«lo.& aiam fua no vioificauic.CopuIatio fic
defcedcnao ad liiigolos vnmerfoi^ Acfi duilid.vniaeifi dcTcendcrcs pulneris, A q aiam foa no viui/
ficaair.QuLn.tkriiais huius miidi vacaqq comodicate nulla carere vulr,alam fua cocinuc vioificac.q
aut abnegauir femetiprurat A collic cruce lua poft chfm,nd vmificac aiam.i. vidi fuaifed cotinuc mofA
nficac ea.Hi iiinc in ecdefia pfcCWorestvt martyres fle vin jjfciftp vitf ,q vitam fui hanc no viuificaifit.
M momfi<ranIC:vd eimoncdo le martytio.vd fame|firi|fhgorqiiadintc|vigihisiieiuniisicafticatc fite.
Et his pfiaftis attnbiiic q* antefaaes eius. tante fsune dimna Mafledcn hoceft q> in vcntateidiuina
facie tcftrti^ diuina rcuerenna fc humiliabiic plus aliistqa alii cumae fi; incimando. ifti aiit genuUe.'.
etuntl^ertius eft imitannii pftetos. De qbus df . femen feraiet a.Sicut.n.femen drfccdit ab alalib^
& VHiennbiis pfeiSistfurcepra eo^ viinice,ira iufti inapietes ic pfidetes vdut femina denuanf a pfa
Ais.Qui defcnbuncur iemirc deo:\t in ds aChim nmons magts q amons apparere incdiigas. y See
pcimum vnitasecddipNumerabirurdomino gtneranomicompurabantur oes quancucunip diucr
fotum mentotom ad gencranonem vnamCqup eft genetano bapnfmalis) dnofnon hoi. pEt demii
«Aauo adiungif modus quo fiet vna generatio oium. Vcnientfapoftoli aliiqi chfi difcipuU, A an/
amnciabuntipdicabunt.iuftitiam cia.sfdct, populo nacofa aqua & ipiiiqiii fraqfupple dns iuftitiam.
fua/paciendoimoncfKlofrefurgedo.H«eftji.iufticia dd quam deus feciqqoam chn difcipuli pdicar.
Hiceft modus quoin vnicacem ecddifomnes Rgeneramurdomino.Amen.
CTVVLGATA EDITIO. ^Pfalmus dauid JCXII.
C ininus regir tnr 8! nihil mihi deerit: in loco pafcue ibi mccollocauif. .
Super aquam rcfccbonis cducauit mc: animam meam conuerric. ,
D^uxit mc fuper femitas iuIHtif tpropter nomen fuum..
Nam&n ambulaucroin medio unibr^ mortis: non timebo mala quo>
nianitumccumcs.
"Virga tua & baculus tuus:ipfa mc confolata funt. ■
■Paralh* in confpctftu meo menfamtaduerfus cos qui tribulant me.
p[mpmgua(tim oleo caput mcutn:^ calix meus inebrians qpr(clanuc(t.
PSALMVS OCXIIL
Et mifencordia tua fubfcquetur metomnibiu diebus ult{ me{.
Et ut inhabitem in domo dominitin longitudine dictum.
CIVXTA HEBRiEVM. Canidi .XXIII.
-4
* Pronheta. T~) ‘^®^cia™*
^ z ^ In habitaculis herbf accubate fadetme:rup aquas quietu ducet m&
) Animarnmcamrcilituet/ducecmcinuiasiulbti^tpropternomenruum. „
4 Etiam qh ambulabo in ualIcunibr(mortis,non timebo malum/qmtumecum nutgti
tua & baculus tuus ipfa confolabuntur me.
5 Parabis fadcbus meis mcnfam cotam anguilatoribns mds: impingualti in oleo caput
mcum/calixmeusfadans .
V Tantum bonitas gratia fcquenturmeomnibusdiebusuitatummeatumt&quicfdt
tioopn»' indomodomini*inlongitudinetdicrum.
Tlralos eil.Plalmas daoidi.De qoo vt Topra.
CTMarenaplalmici ipfoappaEct.naaeo(]>conllatdanideniantoteinp(aImlefle,& q> nihil
eomm qup de fapfo propheta loqoimc excedit pertona ip(iasdamdis/fed omnia venficanC de ipfos
datecolLgitnc plalmum ad litcram de ipfo dauide craChirc. TraCtat adt q> deo cora habente daaidisf
omnia in temporabbos \ rpintualibos bene ilh Ibcceflerant & focoedent, rpeciahter qoo ad tempUi
domini: vt clare apparet intocnti pralmnm. Hccell ad liceram m arena pfami.
GTSVMMARIVM EST.
CTVbidauid defcnpfitdcnm velut pallorem faum Cprooidentem libi qaali ouide habitacnloipa^
fcDis|aqms|ducacD in viis qoibufi; ac admrono^kfcnbit datam libi abundantiam abi ac potus|vi
^nam|regnam;S( pertruerante bonitate ac grana qmetem in domo domini diutnmam rbcaram.
ITPcilbna loqnens propheta cft.
@minU8 paRot meU&Diuiditnr pfalmDS m panes dnasipropolinoi maccrip, & exeentio^
ibi m habiracDlis.Proponttdoo.Altcnim.dominas pallor mens. Altemm.non ddiaam : hoc
rit§dia dominas pallor meus fiicnt non deikia:rea allanDc & caaralitcr.quia dns pallor meusjftntt
dl te erir,ideo non ddiciam|tam in rpirtrualibas q in temporalibus.
babitacultS. Inapit hiepars exeeanoa tali ordine.PrIo traClaf illa parrienia/dominos palloc
meus.lccniido illainon deiiaam/ibi parabis.p'Circa olficia palloris/qain^ defcribir.Pnmo comodU
ratem habitacnlnnxtaparcaa acpethocrccundam iprapalcoa.dicens. in habitaculis herbpihoceft
iDxtaherbas,accabaiemcietme.Temam comodirarem aquaram.fuperaqaasqoietd/non impetno/
fas, docet me/ad ponim.Qaartum comoditatem tempons pafccndi.animam mea r^tnet: hocell
tempore indigennp abi rdhtnctpallu animam meamivitam meam, Er loqnitur more commqtil
exinaniniabo fumpro diciit q? qai paoir eos rdhtult ns anima-qaafi lowit renem animam. Qmne
nimidocamm per vias tam Tpadofas q pericoloras. ^ Sed adnerre hic q> in hoc dacatn tranlit a me/
taphora ad veritatetn.A proprietate fermonis metaphoram occnpar.ducetmein viaslalhnf.Q.aa:
non conocnir oni.fed hoi haCienus lignihcato per oncm.Dncet inqmt me In vias mHinpin5 iniqiil/
tans.Ec hoc pp nomen fnnra/non pp mea mmra.vel pp nomen fuG glonlicandDm.Hf c qoo ad vias
tntas.p^Qno ad vias ailr picolipimas Tobdir. Enam qn ambulabo in valle vmbif momsfhoceilin
iocoj^icnloram morns/lioc aip une corponsCvmbra.n.moms pinilnm ligniHcar moms}no timebo
maUi/led fecoras incedam, qm m mecdihoc dl nihil nmebo re mecd exiUmre-p^Et pfeipicndo meta/
phoram paftonsicffcChisdn fecum exiftcnsdefcnbicdnos. Alter cll. virga tuajdireCtio tna palloralis
Cvirga liquidcm palloralis dirediaa ell ooiom^A bacnias tousjhoccllliillentacaltl roaffl(^acalo.n.
vnf pallor ad folRriranoncm >]oo fallcnracalo Intclllgc adintorid dlninam liillcnrans nos: Ipfa/di/
reCiio menns & fnllcnrano vinu,c5rolabDnf me/tam in viis mlhrtp q in valle vmbrg mortis. Et Inic
impletum vtninqi in dauide deduCto uiccr tot pfccunoncs faulis ac picula bello^. cum line lapfn m
cnminaifemp lullns:rnm line Idionc corpons aut vulncte.Et defcnbuncur bnhaa pta vt futura.tnni
ad lignihcandam perfeuerannam benchaorom diuinorum.rom ad lignificandum q> limile quid in
fucaram fanet drusiline libi lioe alteriicuins curam geret vt pallor.
lirabis fanebU8 meis mcnram.Tia£laf hic illa paniculaino dtfidam. Vbi aduene hadenns
dixilTe metaphoram palloris fi: oois t modo vero explanate illam . pnmo in bonis habins : narrans
quattuor bono; genera udinina iphas cnra pcoucniik Ebu Pnmfi.par^is facicbus mas moi^i
k
PSAIWVS JCXin.
fioceftptotndebis mihi abtmdanrueoftqopIpdUnradciSmn. Erhaicannc^f rc&nXpnalenti»
in hoRcs-coram angafiatoribas mas.ln qao non folnm hinc abondantia annone Sc inde depi^io
holbom.vmun excientia qofdam ex phna immiconun hmiiicaf : pro qaanro ^cnhirar menfa
fl paiata ad edendam, coram hoftibux afic ad inaidia. Quod ad Iram impletum apparet, quii danid
abandaaitcpalibasbonU:lauIisaiitdomasdeficcic,&coramipla domo fanlis domos daaid aban/
daair.Potcftethoc extendi ad ammonitas&auxiliarestcoramqbosfabaais abandamtdauid.De/
fcnbitnrafithocinfatnrorcfpeAa pdrabiimai|lmpingaaifainoIeocaput menm.Intcnditn.qrcx
iqno vnxifti metn regem,patabis mcnramjrad oRnumdam (faciam menfp ad vnaionem regiam.
Y TcrciniD(qaod cftfm ordinem ptimampim^gaafti in oleo capat mcnm.In qao pin^edi
nem r^i qnod vnAi6e capitis tradebaf mtdlige. Qoannm . Calix meas faciansihoc eR(^vt di Aio
hcbraica fonaOpotans&mpaplenus.Inqooexabandatia pomsfidiqaoK dcleAabiliam tpaliom
plcniradmeli^if^nit. GrQuantu veto Mpfaierantia in bonis diatofi bonitas Scgfa.Expcmu
fiicnt danid cieAfi (e faiSc a deo pp crimen adolteiii & homicidii. Et ppea no audet libi promittoe
abfoiate peilaicrantiam bonoqc qaa; dens conceflit Se promiltt,red adinngit velat cdditionale dicea
ilo.tifi bonitas & gfa|folisiflis dnabos tebas me comitantibns qefcam m domo dni. Et fsjpollet con
diaonalihiclomendimodas/tifihoshabdiolbciosSeerDiixnnisihoceftfi foloshos habebo oo/
inites ero attis.In hoc fenfn declarat danid q* non deEcietTifi boniras|spna qna bonas eflc debeo,
& gfa/dinina,fe]nenC mdcomitabonf me,non ad tps vt oIim,(ixi oibns diebas viramm meaid/vitx
fnep;& (tcaaiefcam in domo dni|c^ cam Icmine meo regnu,in longmidme dieidjlincfinc. Textos
bebrras haW in dtd longitadinidra conllroAio mnramc adi onAa ppone in. f'’ Adaeite qao^ m Ii
parabola in principio pfaduni propofita coUata fbcrit di his bonis fedidibns Se tpalibus , apparoiic
(p habitaculo liWkt domas di^habis mcnfa/aqs calu Ibnp foecandasfrcflicntioni animf bonitas Se
gCa/deduAioni p vias vmbtp moitis p termino fiibaAio noifafiip alias ante vias regnom. Amen.
dTVVLGATA EDITIO. |[^Pfalmusdaiad prima fabbad .XXIII.
{Oniuueftterra&plenitudodustorbuterra^i SC uniuerfig habitat i eo.
Q^oia ipfe fupcrmaria fundauit eum : SC fuper flumina prpparauit eum^
Q^uisafcendctinmontcm dnitautquisflabitio.loco landtoeiusr
I Innocens manibus SC mundo corde: qui non accppit in uano animi fu^
... , I neciurauit in dolo proximo fuo.
“Iic acdpietbenedidionem adnotdc mifericordiama deo lalutari fuo. ^
H{c eflgeneratio qu(rentium eumtqufr entium faciem dei iacob.
Attoflite portas principes ueflras de eleuaminiport^ ptemalestSeintroibitrex gIorT{«'
^Q_uis efl ifle rex ^ri^e^minus fortis SC potens , dominus potens in pr^Ho.
Attollite portas prindpes ueflrasdCeleuaminiporcf {temdes:dC itroibitrex glorij:»
Q uis efl ifle rex giori^rdominus uirtutum ipfe cflrex glorif.
-^IVXTA HEBRiEVM. CDauidipfalraus .XXmi.
Omino* terra SC plenitudo eiustorbis 8C habitantes in eo.
Propheta . Q^uia jpf^ fupjj maria fundauit eamtdC fuper flumina ftabilict fllami
Popuku.I^nisarcendetinmontemdomini*l’&quisflabitin)oco faniSitatiscius^
Mdias.Munduspaltnis&lpuruscorderquinonaccepic inuanumtanimam meam/
S non iurauit ad dolum t.
5 Acdpictbenedidfloncmadomino^tdCiuflitiamadeoraludsiuf;
ft
It i-]{c generatio'qu(rentium cum: qufrentium facies tuas iacob. Sdah.
7 Aportoh. Eleuatepottf capita ucflraydCdeuateuos ianuf (temi:de uenietrer honoris.
< Portf. Q^uis ille rex honoris^ Apofloli. dominus* foras & potcns/dns*potens bdli.
9 . Elaute port{ capita uellra/dCdeuateianu{ (terni: Kuenietj-ex honoris.
aol P«ct(.Q.uudlilkrachonoris^ Apofleli.(iuaccrcituuipfe t»hpnons«Sdafw •
t*ao
X'
i
psALMVs ' jcxnii;
Irolos dtDauidi plalmos-Dicfic hdn^ ^ Rafpofitio hmSi in ncalu pfalo) Of (tcilicct
X pfalmus |^oni£ dauidiA qi>9 daaid pponif pfalmo|vt hiO lignificac dincria tpa adncnicntu
Ip6i!(:ti i damdl.Q,an.dauid pponifitfiilio (pus fcqbaf:qn vero pfalm’ pponiffifuiio fpus poen icbai.
QJ Circa maccdani pralmi aduerre <pe( aucotuate apoiroli paoU.i.ad coc.io. alfercnns pnncipm bu/
ias pfalmiCdni ^ cora 8c plenicndo cios^ad probandd Ubertate nfatn ab [rnddiciis ciboi^,heiiius
plaUnus ifte tradat tps nicfif.Q.uod vt penetre^diftinme tpaXante mcfiaiu & tps mdi^ : hc vtendo
pnnaplo haiiu pfalmi ad monliradu oi abo licere vefo/pcipies qnod duimas. na a hac anrontatcf
ante tps meti; no poterat infori q> oe quod in macello venit comedendu linin promptu liquide erat
t^o (p licet ota lint dni, qa tn ipfe diu in lege fua prohibuit mulros cibos Cmtcr quos crant.unolaBi
tdoUs: vr tam i pfalxentelimorezto diciE.Oc comedat iacniicia mortuoquq aduum.if vt abftineatis
ab immolatis idoUs.inter pUibita fiqdcm mdf u pnmo loco ibi conumeraiif h^c.iidro no Ucet vefei
hmoi. Vnde ex hoc ipfo (p ex vi huius aurontaos paulus aptbs uifett Itdtnm ee vefei ol abo, inii nua
nir cp hoc plalmi ptmcmmm cotmet in le implicite tps mdifiquod dl tps Ubertatis a legcdeimini
diaa aboK. Ita q? non Itgmfical (p dni ell terra abfolutc, fed q> ^ eft vniueiia terra nouo md : illoXt
md quo eft mdt& Hincii.optime infaC libertas a lege aboqua qoo.n. lam terra ficplenitudo eius eft
mdi^liberum eft vefa oibus. Vnde & ad hoc dcnotandoim hebtra non df dni eft terra^quiS paulos
apifas vfos fueiic ttanflande-yo onterptumf fcnbens giacca UnguaVed df dno terra: qd plu importat
g dnium.na fonat terta otdinan ad dhm Stc^Media qooqp pars pfaUni vft defctibit gnatione quae/
lennli ddxiBc nognationem miniftroqc templi tm. Finis deiuqi plalmi manifefie ttadat adocntnxe^
gis honodstqoe procoldubio intcliigimiu mcfiam.Ex qmbus ornos apparet q> pfaUnus ifte ad If am
traAatderotuu mundilalutcpetadwntum tegis glonahoc eft mdia
CTSVMMARIVM EST.
Cu deferipITt propheta vniueiiam terra fiu^cate deo, dcfcnbit & conditiones eo|t qoi in vety
tate tendunt ad b^titodmem ^temam|& conditiones mclif faloatoris eonim.
tC^Perfoii^ joquentes funt quinip : propheta/p^olos|mdiaslapoftoU'&;por^
0ininO terra 7 plenitudo etuo Dioidifpralmus in p:es doa$:propolitina materif,& execit/
/tiuamiibi qaiprc.Proponit duo. Alterum eft. domino terra &'plenirudo aus. Ereft renros.Dna
r fcu ftuClifieat tetrainon b^ vel illa,fed abfolutqhoc dl vniiKrfamec folii ipfa terra fed plenirae
do terrgihoc eft alalia replentia tcnami iuxta illud bamch.4. qui adimplemteam pecudibus . Alterdt
cft.Orbis A habitantes tn eoihoc eft homines vhiuctiiiqni proprie habitant otbera. Et fabionxicoc'
bisfad explicandum a ligara rotrmdicatis terrg q> de terra vniaerfa dixerat tetra.nam appoliriuc lege'
dum eft orbis &cEr int^it per hoc ad Uteiam eUlierentia tpis mdi; a tpe vetens legis.nam illo tpe
diixbaturidno tena ^milTionislSi non terra ablblBtc.&ppca non fobiungebaf orbis Se habitantes
tn eoifed terra illa & hlli i&ad hqbitanrcs m ea.fola.n.rcna iUa;(bII habitatores illms feraiebant Sc Gu
AiEcabancdomino.TcmpORaatemdi^lidominoviHoeTraterra fhietilicar/ficomnis plenicndo aos
qcdmacur ad hbhotem dei,& ideo omnibus animalibus ve(amnc& habitantes in vnioerfo orbeideo
nudiHcanrperlidem difFufam vbi^.
CTi@0i3 lpre.InapirhicparseKnitiua tali ordintPrimo craAaf illa pcicula/dno terra AcScdoilIai
•tbis &habitances in coHbiqoisalcendct.n^eddft propheta ronem dminf coif drea fraftumac
fature totius tcrr^.Qoia ipfcjdeus.lup mana fiindaoit cam/quum Gxit congregari aquas in Iodi vnlf
& appaieicaridam.& vere fup ttaariaiqnia eminentiotenvmaribos illl.fcaqqnp phus erat Ibb aquis.
Quodfatco apparctiqi mana non fiaantrttpertcrraiqaiaquii nanira(is aqof moras Ut ihdeclioid/
tero locu.lt mareccteminentins^afmouimad copericndom eetra.Vndelicot (bpimana ita &rap
flamina llibiliet illamihoc cftTadct ftabile pIracrare.Fundahone & HabiUnonc Ermitasjpeento auC£ ’
defnraroaAioptcnraAp'dterwtialigmlicarar.B'intenditqiqaiatanr.imcuta'tnbnit inppatadb -
raaniionem habitatoribus ten^,idco miram noneftii curam habet vninerfalis falun/ac fructus. ;
iBuig aRaidctTraCtarar hic illa patticaU|Se habi^tes in eojtali ordlnc.Prim o defcribuntur coh .
ditiones habitatoqi orbis fiuiSificantium deo-dande defcribif ipfe faloatot. [^CUca pnmiL quia dt/
xerat dno habitatores otbisifubiungif p modu qonis an pes an alrq habiracores orbis dcfcni^rat
dno.Etppea ifta (|dinttodaci£iriplonappftmteRo^tis.qsafc6decinmontedni,&gs fhbirmtoco ;
fanCtitans nuslLocntio c mctaphonca.Afccdcrc.n.mmif nSpro aremfu corporis, M pro alTecnnde
emmenne tpe mefigpromilTqligniftcarep monte ddl.Starequo^ in loco fanCtitans nusipro pma/ :>
^nentia in loco in quo ftii^it (anCtitasdiainaChoc eft in ccelo^mtclligirar.p^ Vbi aduerte q> quete.' ...
’do quisino qo^f vnus ^ iquis lingnlans(Ticnc quftif irtqrendo quis fecit hunc UbniOled qocrltiir
tn gncdicur quum qufrif quis faluabiffqUis promoneri potdKQugronf.n.condinones icqmlirg ad ^
eum qui falaandaseRiadeam qui promoDendaseft.Brproprereanideraiihabens tales conditioni ?
CT Inraxbarar autem hicineUas indens huic qu^ftipniiaftignanda quattuor cpneUnones reqlitas
ad afe^fiffuta in monte Se quiptoift m loco liui^atifcPcima conditio dtmondas pal^sj Ivxrift c i
,5
PSALM VS •> V . JCXim. 40
dptribttA$cciHa.!k pums cordr/innis.Tdtia.qu{ non acc^ir in vanmn animam nifara. fVbi fiflc:
pedemiaduciredo pronomen mea: qiii hoc coc^r me ad inrdligendfi hpc verba in pTona tndi^& e
knfas planus.mi non accfpic fiufbaaiam mea/poficam pro mddo m cracc.qmcan(]LnjiQ credant ,
mciiam pofaiiTe aiam fuaCvua ftia^pro mddo,quant)Icu:p fine alias pari mudif nunq afc^ic in
monte «i: hl.n.ftullrafin vand.aoapificaiam mcfippoTiram pro mundo.Hoceft.n.qaod chrspdi/
cabarde morte fua. & briis q non foeiirrcaodalizatasin meimatthji.Nec appantpoffi; aliter expoe
ni testi! i(him,nifi bcenna pkisq poetica meam pro fiia.potoifla propheta dicere aiam bafi inten/-
difla fignihcaie fnip^QuanaA no ittranit ad dolo. Vbi adaerte hanc codinone quarta conneie in
fc teAitudin^ reTpeCta pcfptoy primp tabalpab vno eotf cptera fignificado. Ternam alit fide mefif /
(^ificarara a fide moms eias pro mddo.Seadam vero mondicii cordis.Et pnma mandiaam ope
nm vniBerfaliterreTpeiaaciiiquo^pc^to^l^ln testu hcbrpohfvano&fili; dolo in dtotfedeon/
gmiras moraait adianCbs ppdnibasjin vand/ad dollLHic inqoa hfis has quattuor canones acci/.
pieebndn3ione a dnojalleqo^ monte ceUitodinis dnii& iaftitia;a( inftam rettibunone.a deo falutis,
uiciantotc m loco fan<fhtatiscuis.Haxgnatio.vcintcll^asrnfionem data clle vniuerfalcf adiungit.:
fif qqoi dm/ota cft gnatio qupientiund qof loa fiint Im euideumiqnprcntiu o lacobipopule ilia^
facies tua^tofaaem cua(lam.adieinmcft qrhicics caret lingulan apud hcbi^s^ hoc cft mefiam.
Mcfias.n. hciif df & cft ^na populi ifradjita et df A: eft facies populi tfrad: pto qto cft prccipua tes
iUms popati/lommc deftdaaca&abiplis&ab vniaetib humano gneSignincaf.n.pcrhocq> gnatio.
tlci^jqcqnfntndrolBmdeft.faictmmm es femine ifraeL Nec inc6aenitq> mefias hicloquaturde
CopTo tanq de tertia pfona: tlinities.n.in Iaera fcnptuta inucnif quis loqun dc Gupfo tanq de tcitio.
Es hoc qnotpq» ad populum iacob dirigitur £crmo ifteiappaiet q> populus intclligitar intetrogaff:
quis arctndffinam tcfjronfio duigioir ^ eum qm uitettoganit.
48Uuott potf^.Dedarata gnanoae (aluando^lcspriCBtur mo faluator. Vbi aduerte q> quiaf vt iam
daie patete p6t.)pralmasiltetra<ftat de falute mundipaduentfi mrfp&iainpccdetiqonc&infioc.
fummaiic polita eft dodtnna chfi quam p fdprum ^cauit indpisfSt ppea ne ptetmittetef myfterifi
fegenetarionisbaptirmalis inftitut^ 4 chfOjctedo ghidonis noic vTuin dicendo bf c gnatio}reliquii
oat vt apfica ^icanoqna.chfs mundo manifeftatnseftdefcribctef.Qunm.n.hicmanif^ indicaC
^parario ad veniente re^glori^& mefias in pnmo aduentu no venerit resfed humilisA: paupfimo
vlqi-ad tefbitri^onefbamfiriquadicir.dara cft mihi ois pras in eodo & in terta >ion \f eicogruerc
Ccppcanoncofonac testas ifteadactKui ad iudicid:inqndchfsipre veniertam matrifcftnsicx gkv
tip vt nullus inrcrroganoni huic reftet locusln aduentu alit chh p fidem in mlidu mediante apaea
prcdicaaoneoiaqnadranuiam&prpdicabantmcfiam regem glorip&mfidus ncfausqupfiuitqs
eft iftc res'^6h*?I^tnr apoftolimtroducunrnr prpdicances&diccnres. dcuarepoitp capira vcftra,'
FVbi aduareapi^anoiiepottanim intelligi nomines primates (fine potentia fine fapientia Une
tegimine &c.pcelkntes)pio qto esercent offm porrariidroc eft q> peteosingreftus hr vel negatur ad
populos/ ad fequaccs/ad lubditos &c.Portpqppcfunthoies,qnibascrcdent£us aliicr^qA; quibus
ndciedentibns'a[iinocrcdnnt.Pknarantg^amartyramhisporTis.Adprimatcs cigo portas ap/
pdJarqs dicunt apoftoli.elcnatecaprtavfa/deuate mentes vf as ad confidttationc codeftifi pmiogr,*
fiS icofiderationc dininp puidcnp/gipmilcricordip.ad cogitadff de falnrc aip. denarc vos lanup
$temi.Disewt pnmo magnarilwportc.esplicant mo cifdcm lanup ptemi: hoc ^ fm oftieifi ape/
nendi vd claudendi ad id qd e pprtiiitatis^o pro qto officium heris portarii ad bona tpalia;ad ho/
nores/ad dnia/ad dignitates ..Scieiidu eft.n.q? didio hcbraica primo foco lignificarportasjhoc dl
kpfum fparium porrpdccudo aficlocbfignificarportasFra offm apenendi.Et ppea incerptes ponunt
ianuas in («fido foeo.Ec ifhsdf deuate vosiad esplicandu exeeurione dus quod didli fuerat clcuace
capira vfa^Ira 9) Ii diligenter pipedum fnerir.quodpnusfuir monitum confiderandu/nunc moncf
cs^nendu.Etppra pnosdidu fuirportf deuate capira vfanno adesccutioncm dfiianuc eremi dc/'
natf vos.mhil.n. profuiffet dcuaffccapiraimlifubrtcnriieet denarc fdpfos in ccricftcs motes.&itd/'
ligepnmans ypellari porras&iannasficvretlingnlihoiesfintporrc&ianuf rcfpeda fuiraetip
gto cuilibet icubit apirc vd claudere libiipli ingteflii virc vel moms qtefn&P^Quare at monino bec-
natfubdif. & veniet res honori.s. Vbi clare apparet q> {^ttas datare capib foai& filr ianuas ppctup,
vuq vdmoms clcuarefapfas,ad hocCsigif vt veniat ra honoris/proculdubio in eas. Appdiaf aut£
mdias rexiqma ad Itrmm iam ftacum r^um affecutuscrat tempore quo pnedicanis cft ab apofto^
lismnndo.HoH6ris‘aurem:vtescdlitudine rituli intdligararfummusres.maiorfiqaidcm cft atu/
Ius tes honoris g res totius vniuctli:qaonum fignificacnr etiam poffeffor diuina; gloriar: qua: fupra.
totum cft vniaeifum.Ck>ngrae qnoqi pigdlcatnt inundo dinftusKx honoris (eu glori^ ; quoniai»
Jby s
1
1
PSALMVS .XXIIII.
mnndas fanimS bonli in gtla c5ffacad>ar,appaaido nanficotiam gloria pofTibib d&r atfdoft
Tan§ di Aotn faaic. venter ter (bmmi bont qnod vos tanrum alf^atis. hc vctt chfs eft rex gloti{;
gma non folam polTeilbr eft glonp,l<si gabemaroridiliribotoolargicoc & dns. Veniet pa gfam Sdat
tci ac cluntansiaxta ilIacLad euin veniemus Se oianfloiiem apod eil faciemns loiif.
iijf rry tganotia? Rratare portperciraci pnmaee>iercitan linguliarca iempicemicacea
vicp aut mortis ab apllsfa ^icatonoos melip,in(]uinic qois ifk rezgllpi.Noau/inaadini Se admin/
dnm caan^inm aodietes,mento inqranc qs iftr tu glonpfp^ rndcf eis ab apiis. Dns fortis Se po/
tenstdns potes beliLOns dicnnc: vt intelligas aiis datarem veteri fiqdem cedo vlitadlTima appdla/
nonedeasvocaba£dns.Fomsdicutdignmcadopaflioneaastquafom(rimefulbnait.fomtiiainis.ij.
^pans a^s quii Iit rnflinerqapparuit maxime in paiTide ch^ Pores aiit.in opete Se fermone dum
«Soerfaras fiiit i hac vita: vitra virtoiia fup morte ac fup pnncipem miidi.Oe qua fnbdiC. dns potens
beUithoc eft potens ad debellandd d^ond ptatesfad deftmendil idolaad deiiciendd dnm dgmonft
ab hoibosiad vincenda morte &c.hoc eft.n.bdlii chfi|hoc eft ad ^icarur apIViC Eleaate por^ capi
ta vfa.R.epetif ^icatio aplica-tiim adiignificandii magnitudine myfteru.ni ad lignificandii pfeiiet
tantia.tum ad uplicandii al ia:maltiplicata.n .^cano|nooa explicat. Et eleaate lanop fteini, fit vet
nier tu h onoris. Totam qd di(ftam eftitotii tepenC uc^to pronoie vos.Ptins diflii ftiit eleuate vos
ianaermodf eleaate ianup.In qao utaila vf monitio:vt gprias monenE dcuaie lapfosipoftea mot
reanE eleaate indeterminattthoc eft fit fe fi: alios-P^Quis eft iftt tu honotisJ In hac repetita intoio/
gatona apponiE vetbi! fnbftantiuu eftiqd m pnma mtetrogacidendftiitappolitu. Pnmom.diiM eft
qsiftcruhonons/tanqaboinoradibustnucadtdfqaiseftiftetu honotisicanq ab aliqaantiieia/
2tis Se manriitris.R.nito aut apticaia tetienis afcedit ad cedeftia. Pnas de gdhs a chfo in teira dixe/
taridns fortis & potens fite. modo de dnio chh in ccclis inftraitdns exercitoiijct angelo§i , mfe eft res
honons.Vtintdligantclaremdiameireillamdeam qaem adorant lod^iiqucm vocatu oominuia
exercituom.nccnouam introdaci mando deam. Arnen.
irVVLGAT A ED ITIO- ^[^Pfalmusdauid .XXIIII.
D tc dnclcuaui animam mcamtdeus meus in tc confido non crubefeam.
Nccp irrideat mc inimici mci:etenim uniucrli q fuflinet cc/no cofuden^.
Confundantur omnes iniqua agentes fuperuacuc.
Vias tuas domine denionftra mihi tKfemiras tuas edoce me.
Dirige me in ucricare tua SC doce me : quia tu cs deus faluator meus te
fuflinui tota die.
R.eminifcae miferationum tua^dne dC mifcricordiaram tuarum ; qu( a fcculo (unt.
Dclitfh iuuentutis mcfdC ignorantias meas ne memineris.
Secundum mifcricordiam tuam memento mei tutpp bonitatem tuam domine.
DulcisdErctfhisdominustpropccrhocl^cmdabic dclinqucntibusinuia.
Diriget manfuctos in i jdidotdoccbit mites uias fuas.
Vniuaf( ui( dhi mifcricordia SC ucritas: rcqretibus cedamentu eius SC tedimotiia ei? *
Propter nomen tuum domine propitiaberis peccato mcotmulmm ed enim.
Q^uis cd homo qui timet dominum.'' legem datuic d in uia quam cl^t.
Anima eius io bonis demorabitur: SC femen cius h^reditabic terram.
' Firmamentu cddhstimentibuscumtSEtcdamcntumipliusuc manifcdeturilHst
Oculi mei femper ad domiaum:quoniam ipfc eucllcc de laqueo pedes meos.
Rcfpice in me 6C mifcrcre md: quia umcus SC pauper fum ego.
Tribulationes cordis mdniulnplicat^funttdcnccefncatibusmds erue mc.
Vide humilitatem meam SC laborem meum : 6E dimitte uniucrfa ddicda mca<
Rcfpice inimicos mcostquoniam multiplicati funt, &odio iniquo odaunt me.
Cudodi animam meam fic erue me: non erubefeam quoniam fperaui in tc.
Innocentes SC rcidi aih^ferunc mihi, quia fudinui te.
Libaa deus ifiad ,ex omnibus tribulationibus fuis.
CIYXTA
i
1
PSALMVS XXV.
CIVXTA HEBR^VM ^DtmS.
* Alcph. Propheta. A D te domine* animam meam leuabo*
* Aleph. Dens meus in te confifiiafum; non confimdar,non letabunt
pMdcmc *
tur inimici mei mihi. suteismuit
a Q&iel. Etiam ocsfperantes tui non cofiindcntuncoiundentur fallentes inaniter.
4 Oaletit. Viastuasdomine^facfareme:® femitastuasdoce me. Ltadie.
5 Hc. Induc mei ueritate tua &aiTuefacmetqa tu deus ialutisme^ te expedauito
f Zain. R.ccordare mifericotdias tuas dne* 02 gratias tuastquia ex fempitemo ipfe .
7 Oieds. PeccatorumadolcTccntia^meatumflfrebellionummearunerecordaretfm
gratiam tuam recordare mihi tu propter bonitatem tuam domine \
* Tedi. Bonus 02 re^fais dominus* tpropterea docens peccatores in uia.
* lod. Inducet humiles in iudido:02affuefadethumilaui{iu(.
* ® Caph. Oes lemit^ dhi*gra 02 ueritas tcunodicdbusjpadlu dus 02 tefhfrcationes eius«
a * Lamed. Propter nomen tuum dnc *parccs culp( me^tquoniam grandis ipla*
hiflrfc ^ ^ <}ii4 * '
** Mem. ille uir timens dnm*:docebit eum in uia eliget.
('hm. Anima eius in bono pemodlabitt02 femen dus hgreditabit terram.
14 baraectL Seaetum dni timentibus dus ;02pa(fhundus adfaacndumfdreeos. ;t
if Hain, Oculi mdeondnue ad dnm* rquiaipfc educet de red pedes meos.
jg Pe. Vertere ad me 02mifcracmd:quoniamunicus02paupcr ego . '
17 Z»<&, Anguifa; cor meum dilatare fecerunt tdeanguIHis meis educ me.
18 R.et. V ide humilitatem meam 02 laborem meum;02 ignofee omnibus peccarf^ mdf .
jf Vide inimicos meos:qamultiplicad funt,02 odio iniqtatis oderunt me.
co Sdn. CuHodi animam meam 02 eripe me:nonconfundar,quiafpcraui in te»
21 Thau. Perfecdo 02 rectitudo cuftodicntmcjquiaexpctflaui te.
22 P^ R. edimedeustiinielem,ex omnibus angufUisfuis.
^^ImlascftDaoidi.ExqnonihiloaTihabemrniltaDtorpfalinL "
I ^rCircamaterilpfalmiadaefteipqacdftacdanidcaotDKeflcplalaiii&eaq inpfalmo dfirdtf
pfSfia loqueris no excedere damde fed cogiuere gefts eios & cuca lpm,ldo3 condndi pfit q» pialmus
ad Ifam tradat de damde.Sed ^ damdis traAentfex decnrib pfalmi accipe oportetp^anifelte ac ap,»
paret pnmo in plalmo.danidein mbulanonec^tntfi/vnicfi/pauperejinulripJicatifqi inimias &>
fcnbi cfi angnlhis popnli. Apparet fecfido dauide petere a deo venia p«6y teii& doceri vias dfii ar^
dncipeas.f^Q.uibnsfimuIeollaris/faa!ecoUigif qipfalniDsifteadtroastribDlarioisqaa paffnsell’
dauidab ablalon fpeClat.na illi tepon trii hfc oia congrufievr parer dirconcndo.TDncenim mbn/
lacio propria ex ppnisicanc mulnplican inimici|riic vniDetfus populos in mbolanonibas fiiiritQC
petiit veniam tecognofees peccata fua/tmic periit ne recidioaretlta qipliilmasiflcopus meditatio
nis tuiftf 6c contricp habite a danidein illa pecurionetdeferibit ad liceram.
CTSVMMARIVM EST.
CTDanid ppteribaredeTa afSidhis ab abfalon recurrir ad defi.cfi p vmia.tii pro retnarionc in reCHni
j - r : ^ 'tum popnli ab his anguftiis.
,tr.eft primus intcrpfalraos alphabcricosifinguli enim vetius inctpiont w
4«
dme.cum pro feraarione vitf ppn^& liberatione tum ftii
CTPeffona loqnms propheta efl
OTAdaette q» praimns iilc.tr.eft primus intcrpfairaos alp
AilucltC q> pialmus ^ ....m h.^..«.^.iw..IU.^U11 uum vuiusmcipiuilt IV
nnffli» litens ajphabeti hdirpi ara tamen <p tres litcrg gminanf Sc tres omittnncnr.& quoniam mf
Afteriumreic^mnsrpincnifanCloiideoftcfummarie pertranfeo.
i@tCOonur)C.OioidiEp(idfflusinptesduas:ppolttiaamaterip,Q;cscciitinamftbi et omnc%
CaiodiipptaL f
t4l
•5'
PSAIMVS L XXV.
fTroponirquatniORdooalIeTrii>cA(Iood(|^riar.PiiniaaflcitiodcfhtDio.a4Kddc alam mfak/
Dabojcotcpladoi^ando/^' oflftrcdo.AJrcra dcpcento.dcnsineas in tecdfilbs fum . Non audcrdiccre
tibi o(>cdiiii|niandara tua fauaaitfed q> in iplo folo fpan fidoaam^ foampofoit fbgiois abfaloh.
Ptiina pcntio cft.non cdfbndatCpro ne cDnfundaOab eapcdlanonc nxa/a cMdcrio meo. ScdidajiS
l^abunnirfproncIftcncDr.iniminmdmihidiocdldcmeconfbfoAIodas loquendi hditaicgluv
guf videtur iRe tam frequens vfus datioi.
CTlEtli Oed- locipii hieps exeeuriua tali onfie-Primo tradaf illa pticnlalnolftabunf Inimici md.
SecudoUlaiadted^ aiammcalenabofibi\iastuas.TettioillajdeusmeusmtecCfira$rum/ibi ocu/
Ii mei.Quarro illa;n6c6Rindaijibi cuRodi aiam mra.p^Aflignat Itaqi prSnt petindis fuf duplicem
ftoCid. Alter e c5is dtbus rperacibos in deo.ctiS oes fperates tm n5 cdKindenf. Altet e iufla tetnbuti»
inimicis, cofundenf falleres jnaniter.Ablalon figde Sc fui fefdietdt dauide fub fpe lacnficii coiutantes
adoerTos cd.Et hoc inaniterihoccR vacui ca offendendi meifine offenfa illata eis a dauidc.A ppceicar
merd>anf cofundi.Adi apcttms ditlllit.61 miimci mci nolprabonf fup me.vcniicabif q>ca qui jpc
rant in te no cofundenfi A q? fallentes confondcnfiqnod eft duplex bonum.
tU98 tiominc.Traetiif tuc iUa pdcula/ad te dnc alam mea JeiwbojtnpIrJ^timo ex pte petitio/
nfi.Secfidoexprcda ibibctiusAiedl^.Tertiocxptevlisidigenffibigsifte.^Ties porrigit petino
nes. Prima cfl fpedutdi ad itdicdu.vias toas;hocc ad tedncetcs.&ticfaie me:'&fcmicasfraniaia4
hoc eft ar^ores.tnas/ad te duceres, doce me.p' Sedida e (pedStiff ad cxccntione.Indocmqad lilirada
ne Iduccris in principii! vip idue me ope,in venrate raajnoc eft pccpro^ tno^,A aflue&qnd folii in/
i|uc(cd ad lifitudini mannducetis ifantulii vt difcac ^lane alTuefac me I cade ventare pcfptoifr.ruo
ru exequfdoiga tu dens falocis mcc/ga ex te pedet falbs mca:& expte mea,tr/n6 aliu doctorc & duce
npeCtauirora dieffinc uermitr6e.No tn pprereapero hjKinixnsiuftinprfcdiecoitiaie mifencordias
tuas dne & gfas nias.ga ex frmpitemo tpTc/fupple funr.FTema.pa6i}; adolefeetif mcf & rcbcllionfi
mra^ ne recordare. Vbi et aduertein hebr^o haberi aaolefcenna^ foipacritiaR mea^iiga numeta
ttfi plurale habcT.Et rteditep nolit recordari ad punitione ta pate ex ignoritia Iru pallide humana
Cq r^nar in ptateac!o'efcetip)§ pao^: ex deliberaro ppofiro(q iweiliones fignificanf. Ytro^ figde
mod6 danid prccauerar.Pnmo modo in adultcno ilecundoaurin homicidi(>.EthDic pai^tioni ad/
dir..Sccundnm gratiam cnanunon luftinam tuara.rccordaie mihijad meum bonum & non folu ad
c6muncbonuiTi,ru;wtcrbdnitaiem niammon menta mca.domlne.
3&0mi8 7 recti» Poftg damd dcnauir aiam fua ad dcu;pctedo tna fp(ialia,preijniE deuarione ai
cdtepl.ido tones cx pie dei cdgruas ad cdceflioncpetito^i/iAoas a duabus det c6ditionibus;bonirate
f.A leaitudine.Bonusfad coieadu bonitate fua.& icaus/ad ea q teaitndmis fune dlngcdd & faaen/.
dff,dns;ftpprcrea(^bonos&ieaus,doccs(fupiJlecftCTit&fiut,pa6iBsin viathocc offiaii exercet
eloaons adllhuMu padres de iisqfpcaac ad via ieaa£t hoc iiidaprimf petitioni. Inducet hliile»
Iindirio;aruflbe%arth(iilesvipfi^Dlieaehfoerndafc& pennoni.Scddifceniercfpean paoqs
cdteplaf ded doaotE vigtefpcan ane homiliu cdreplaf deuoffiaofum.vdocad baEdd ambulare fie
alTudcerc ambulares I^nres quu primudifcut ambularcEr eft huraihras huc in Joco nome vtttuns.'
In quo dcfcTibif pcipua dei cura erga eos g humiliter Cc ci fubmittutEt hoc n ga bonus & rcaus do
minus.In indicio adcind in ipctu fed rdnis indicio ambulate factetmdfm vias carnis aut mondi.fed
affiidanct ambulare via fuaidei.p^Amphus ccslcmitf dnigfa &vencas.hocuittlIigedeviis dniad,
nos feu aratma$.Et cfi fenfus q> ola opa dd fune gfa A vctitas.gfa qa honos, verita.s ga icdus dns.Ec
hoc eft vcKtga in oibus opibus dd iucnif reClitudo & aligd gratnitu.Et vbt dcfcriprit offm dd pn^ne ..
fped u pdd^fvrpotc dcnioqi>& poftea rdbcChi hliilifif vrpotc iapictiu via gradi.nuc dcfcnhir offin
ddrefpcCtuiuftoquvtpotecterciraro§iinadvia.Iraq>qmabonusA rcetas,pprcrraoes fcmirpdo/
mmidioc eft vip dni ardius ifpcdp )^a A veritas funt,n6gbofci!qi|n6 ns g ndfapiur q dei funnfed
oiftodieribus paCtum ems/lc^dusi&dus dos quo ille deus cok A ifti populus da, A imlicationea,
aas.Tcftihcanoncs dd iappdianf qcunq' tcftimoniff phiber noois dc dcoilioc lint opa naturaliaffi/,
itemiraculofaiisligdcgcma hfit Adioini padi A dioinof ccftim6ioQ;/oia diuinaopafucgfa A ve
firas.p'Ha c cdtcplationc no potnit finiie daoid nifi lepcrcdo venip pcntionc. Propter nome tuum
dnriquo bonus A ledus dicens,parccs colpp mep.Fidodalicer A ex magna fpe affirmacu ircUigc qcT
^ffdicfdo parces ailpp mcc.more gppe fupplicatm A ex coEdetia ma^a pponenu petitione ta^
tfidendam,nc videaf fubdubio pctcieait parces culpc mtf.&r5nem lubdie.qm grandis ipfaihoc,
^qrfi nomini tuo tefetuaf codonatiocnlppmcpcxfui ma^itudincdccercnim tuum nomen ma/,
gnafaceret A lilod magniEcari In c6donanonc magni fedens. Vbi nota non allcuiate peccari! fuum
dauidcmtred quod prius vocauit lebcllioncfmodo grandem culpam conEretur.
£uf 8 iHc C6templatus damd petitiones fnas ex ronibns ofhcioq: diutno};,c6tcplaf nunc cafidc ex^
pte ^!s IdigEripiga.f.oes Idigcr illis.Et loqnif de primis duabus peti rionibns.rema eni ctat a ppriii'
VtOimioofi>£t uitedit g» folff pdofcs & humiles indiget doceri a deo in vi3,fcd oes tunetes dc&,
PSAtMVS
Jcxv.
Er {<prerca diciLQnisipm qftjs.iftcftieir rimis d&r, docebit eS cKs.in via rligcpp qoS rf iget.timls
dnm.S^pc.nan hoc metneo iolo vtifpphaa mko l^one pTruAss aiit que c^eijuif times dnm
ex eo q> diis docet in via/fabdif doplicis genciisPrimu genus dl lepoialiu ^no^.Aia einsJ.^
mens ddi.m bono pnoCtabirfhoccft qeeepTeneTabiclicnrdormicsfthoc quo ad fc.&fcmc ttds hg
icdiCabittena(pni^ionis.&hocquoadfiltos^rpci%khircDaus bonoK ceporaliii ad nminioncs
vereris teiH.P’ Secudfi genus eft bonoqt fpiuliu.Secrctu dni timeobus aus/c6icabi£ fpaltbos leoda/ '
ti6ibus;Se padu cius|c, ad faciendii fare cos. In quo lignificamr magnd benci^ quo dens efKdr pa/
aulcgisfu^ndadiadiafiiaidanatione.ialadmctdfacndiindh^aunna fed aDroIotcrquia (ola '
fciena faluas dl facoa iimplicirer & abfoiutettuxta illud dcurero.4difc dl vcilra (apiena St itdlcAqs.
IT- 1 — T. u*. u— , 5; intdleAas legis no ta§ ordinanos quo ad primfi:frd tag fcpeex
prum^^Ec meminit horti fhiduSdanid:qac6uaus erat flbiipn per/
icrac & pnodaiione in bono & demcnicrac pmillam (uccemonc (e
mtnis.pcrdidcrar^ tdidationesdiuinas.
^CUli metTradacnr hic iDa particula, 'dens mens in te c6^us fumrincohado a preuerare rcciirfu ad
deu Cii plena coBdctiaOcoli ma cdtinnc ad dora indjfulpictuc & turpiciet ecce 6docia.ga ipfe eueilet -
de reti pedes meos^Allimilac ren coiuratione et inlixucionc qua pati^aror ab abialon.cag iplc inci/
dentin illud retclicot vere inciderar-P’ Ad gdadtoculosibrpcfoshabeacfnbinngitvetTeK ad me 8c
mi(imemci.Motc humano alloquif deu rang auetfom a dauidc vt ver^ ad i^ hiitem pedes Itra
Kte&copariaf mifcnf dus.Q,uonia vnicns&paopegp/rupplefum.Vnicnm fe dicit in idpcduad
tnnltitudioc Tequacc wliUon.&;eade idationc appellat fc paupereivt hic maximS idigetia diuini ao/
zilii fignificet.Et hfc quo ad dinitias A milite$.p Quantii ad irema vero mala Inbdit.Angullue coc
meum d ilatarc rcoalic,dc angulhis meis educ me.Meraphonco Idnnonc drfcnbit anguihas exiflcn/
tes in corde valde multiphcatasfad limilitudine leqr q c^nf in Taccolo ex corio: qnum.n.rcs cdtfr^ '
nmlnplican^dilacatfcn ampliat coniicdtines.luxtahac metaphora inredirmulntudinc tataanga
llia^ in corde vtqnodamdamphctcor.PA^n jtplequcdo mala inheretialfnbdir.Videhumihtatcdi
inea/hoc cil de^ione mea.Sc labore me® quem fu(luico:& ignofee olbus pCds meis. Acfi dixilTctiinc
hfc quf patiot accepta cora te ad venia ^oqc meof .Vbi vides tettiojxtetc vcnia|angtrc pennoi/
j
. iitvi
(na torti fere r
fionis oculord {bomm ad dnm.petir dautd r
cid vide inimicos meos: vt nihil pr^termiTerit videndum.
Cuftodi oninuim nicam. TraiSaf hic illa particula/n6 cofiindartpetedo gn^.PrimGLcollodi aiaip
nica. Timebat mori in ilia pGxnnonc.ae i5 petit cnilodt alam med.i.vir? mea.Sccddii.& enpe mefefe
hac plannone.Tettit! Ji5 o6(undar.qd deptecatioe Icdllgedfi eil c6 ftloaam fupius dedaratii ^Ec
ce fidkiaa.qa fpaui in re.pX3 naitfi.Pedettio & ledirodo cullodiet mcEt itdligit de pi^one Sc redi
tndinc dei:mxta idJi.qood Inpins dixerat bonos & redns dhs.mS pent (p perndio ichoat^ gfp & re
Aitudo cnllodik i^m a malis. Pr^i^aiirvtesiutDtoIdicarinoroneiam mCta ex fidoaa magnalk
qna fubingitga expodam te.rQDint®R.edimc deus ilradea oibus anguillis fuis; N5 fofrecir ora/
ce p vita & lib^donc Iba/ed pro roro populo m tnbolarionc pofito rogac Redimqquad vendird
populum fhmdibos ablalon,iuaekm)cqgnofflinanic vt mentum patnarch^ patiis populi c5men^
carenexoibasangulliislbivvtofflnietpatRlibeicatefoliragaiidcat.Amei. ‘
C7VVLGATA EDITIO. ^ |[;pfalniusdamd. XXV.
V dica me domine,quoniam ego in ixmocenda mea Ingrcirus (um:SC in
domino fperana non infirmabor. /. .> t t
Proba mcdomincKtenta mcnircrcncsmcos Sicormeum.' '
<^m mifericordia tua ante oculos meos ,eA:& complacui m ucritate tua.
No Tech cu codlio uanitatistdc cum iniqua gcrctibos non introibo. i
Odiui ecclefiam malignannumtdCcum impiis non fedebo.
Lauabo inter innocentes manus meas:6£ dreundabo altare tuum domine. ■-]
V c audiam uocem laudis:d£ enarrem umuerfa mirabilia tua.
Doniine dilori decorem domus tuf locum habitationis glorif tuf .
Ne padas cu impiis deus aiam mcam:2£ cum utris fanguinum uitammeam.
In qoptum manibus iniquitates funtuJextera eorum repleta eft muneribus.
CaictlbpplaL f n
PSAIMVS
? JCXVI
Ego autim m Innoccnria ma in^^us fuftiftedittieme &mifer«re ma.
Pes mou (tetit in dircAo : in ecddiis benedicam te domine»
CIVXTA HEBR^VM. CDawdi. XXVI
- TVdicamedomine*,quoniamegoinperfedb*onemeaambulaui:$;m
t Propheta» Idonuno^confifusfum, non labar,
z Proba me domine* tenta me:purifica renes meos & cor meum»
9 Qnonia gratia tua cofpecfhii oculorum meoru ambulabo in ueritate tua*
4 Non fedi cum uirisfallTtatis:S£cumlatenDbus non introibo»
5 Odiui cccldTammalignantium:& cum impiis non fedebo. ^
^ Lauabo in mundicia palmas meas:&drcuibo altare tuum domine*. j
Ad faciendum audire in uoccconfeI/ionis:5£ ad narrandum otafeparaca tua J
8 Domine*dilexi habitacula domus tu^tS^locu tabernaculi honoris tui. '
9 Ncc^egacurapecpcoribusaiammcam:8CcuhoibusIanguinumuitasmeaa* ;
10 iQr in manibus eorum cogitatio dextera eorum plena munere. i
11 Etcgoinpcrfe(fhonenicagradiar:rcdimemc&mifereremei.
iz Pes meus ftetit in reditudinctin cotibus benedicam dominum**
<
^y^ltulns dL Daaidi.Dc qno vt fupta.
CrCircamatenapi^niiadacneqiqnficolletdeaiitofariraloiAcnihilaM^qioqntilhocpral
IDO aembaonf «cedere pfona daaidis,90s evcdcipfodanidead Ifam pf^us craOcr-I^Quf at na
Att oponct « iis q data firnt conuccre.Claru in pnmis cft « noUade mimicis St metio. Claium fe
cfido cft q> dauid «ponit fe rigorofo «anum diuini indiaiClaic tono cft q» ia diiexerat locft domas
dd inter alia moItaDonaqdidtrefccillc&pmicritfoccrc.^BxqbDsnmulconacis apparenq» dauuf
adepto regno anteq eadem in ciimen adulcaii & homiadiiiedidit hdc plalmii: in/edes in ipfo lue
Ihficarecoraeieocam adepti tegi^ipnomahsatnbusffcdcu oircdiruc&tfireniatatfi feni^ am
bulaait.Et pptetta nallms meminit inimici:ppteira petit a cfco ngorofi examinis cefunmipptcRa
sorbona Iba c5mcmorat/& mala a qbos aoftiniiitippca deoonone foa erga domfi dni cirat.p^
ii dtligenciusnngulacollatafaerint.appaicbicqipblmusiftceditusfaitlnpnndpioqao dauid fa<
Ais foit rex fup totfi llraclj& dd{X>fuit tran (Ferre arca dooMi m mote (lomvt df.iparali.i ; ma illi tpi
hs|
Ihs^petit vt deds non aggreget pcogtdlom luum impiomm coalomo.led ndimat ac mildeatarlaif
afteA ad ea quae funt rcAtndinis.
fCPerfonaloqnensprophetaeft. :
IOdica the OOmine-Diuidif pfalmns in partes daasrppofitiua matcrip.ar execntiuaiibi pba me.'
fQnattuor p^lr.Prtmfi.iudica me^.petes indicio difcnflionisfc ngorofi «aminis indica^
nadeoino fimpliaccr&abrolnreifajincarcgni£tluncfolaifqDpffaoobiiciensq> abbidiannoiiv
tres in iodiofi dl (duo tuo dnc.ibi nanqi tecuut diuinfi iadidfi fimpliater & abfolore : hic afit pene .
illud in vna pameniari ca.fSecfidfi aftert pro ronc talis pentionis « patre incitans (np.Qrn ego
riTpfeiAioncrihteg|ritate,ine*'hoceffqcialefRigilirasmeaa(&qDlpcniirCaddidifenim mea ne^um
pmole vidotf dicetc qi in petftdione ambalaoit)ambalaDl;pgTeftbs fom in negodo regni . ^ Tece
tium«paiTc'diain9dcdionis quadcgecat iprum in regcm.& in domino|non m hominefnon iO
fottitndiiiefeqn^nni.confifasTnm.EthpdupcaurpfBnt vetf cauff petitionis. ^Quaitum qnod
demum fubion^tnnfecotitacis cft. non iabaqnon nmeo fuccumbctciub tali examine vd potius n$
labar a regno fuper hpc fundaro.
(Tlfb:^met*C!Hitne.Inclpitpars«eciitiaaraliordinei’rimo tradaf illa particala|iadica m^
Secildo illai^ in dommo confifus Tam;ibi qn^ratia.Temo i]la;in pfoftione mea ambnlanijibi noa
Ccdi.Quarto iliamon labanibi ne cognrga.^ Circa primnmingorofom proponit examen fabfimilte
mdine «amlnandi aigentifen auaPioba tnc domine 6t tenta me|ad momim tcndWs 9t czpipiitfi
ri
\
i
PSALMVS JCXVL
finocte volentis htbc te drca mcporificaloonflttione in igne ficnr pnrificatnr argftom.ttnes meos
& cor meom:hoccfi intima qa^9meajaffeAiu(cogirationes.Acliapcttcduifl(t.SctDtaie fnbtililli/
me me ctmtimaqui^mii)ea,iniKiiicsme mandnm incaofa.
iBnonti gratu tua* Tradacnt hic Ula pamcnla/Ar in domino cfififiis fnm. Vbi adnerte in prgced£/
ti pUmo diCtom hnllci vniiieifp vif domini gtaoa fie ventas,Monfiiat ei]go fiJadam fnam rotam in
^ iiu^ex hoc q> tam gratiam q ventarem dei ante fi; habuit.illam in intdicau.quia grana toa af>
fbit cdrpeAni ocnloi;: meotnm ■ Habebar enim femper ante oculos fnos gtanara dei qua line cios me
ntis degerat ipm intimem per famndcmaccJclcmpercdfidebat in gratia deuEt ne in vanffgranam
dd iccipetctifubiDnmt de veritate in opete.&; ambulabo in ventate nu-non folnm ambolani Ccd per
factabo ambnIan(K>,in ventate mafin ventatefm te etfi fone non fm homines.
iPd firdt- TtaCtatnt hic illa pamcola'qnoniam ego in peifraione mea ambolantEi qnoniam pet/
feitio habet duas pattesCdedinaie a malo|Ae facete bond^mdioata pnma.N5 fcdi cnm vinsfaluta/
tisj& cu latcnnbus nd mttoibo.Ioab & abilai vin fallitatis Sc latentes appcUanf m ocofione abneis
dcqoa.uegk^.vnded;tancduicdamdmundaseMram&Rgn6metimwaddcnvfm in faipita/
nnm a fan^me abncr£t pptetea nfic diat-Non udijnd c&cani.cfi viris ndli rans/ioab & Ihitteeiost
& efi iaeenwos.iJimaiate & proditorie poedcnnbDs.non mnoiboiqa nec ratam intendebat habete
hmdi lem gdlafnec aliquid fimtl&rVbi adnerte ^ vtif vocabnlis rpcdanbos ad oSfnltandulfcilioce
imrocodi in locnm conlilii & fialendi m cdlilioivt intdligas no eflecofafu ant conlUio dos qnomo
dolibet lUnd homiddiOfqnali expediens ad coldjaedinii iegnnm£t vntur peento ad excufano
ncnufnturo aiit ad peipetnam dctcflanonem*P'Odim ecddiam malignannli,& cnm impiis no fide
^.Impu & malignantes appdianf duo principes latronum banaa Bc tcchab.qni mteifc^t regem
libofinhi&attulcmt caput eios ad damdcmmhebron:vcpateu.reg.4.0diin{etf»3o,ecdcria/cdgre/
eanone,malignantil}(Danaa Sc tcchab ptindpum talis ccdeii9:& cnm impiisfeifiK.nd fedebofregna
Do/non acapiam in magnates legni-Minos didt S fwennqoia ndfold no admilic eos ad gratia teCr
fionis,ied itiiriceos oixidi.p^ vniaedaliter qno ao ota,lanabo in miidiaa palmas meas. Pdanis ac/
pta aqua lai;nr manos cora popolo in fignli mlidicip liif .lu none ppheta ioxta hfic motem aieJa
Cnm ipfo circoi to denotat.Ec ccce effnHos intetiis ex ctrroitn. Ad faciendu aodiic in voce cdfiKIlonis
2^adnarrandiiotafeparatafhoceftmirabiIu,tna.Ordopponerus.Pnus ellenim cantare mirabilia
dd:& in^ fit andiamt vox laodis. I ntedit enim per hoc dioinom eniti! quem ordinanit in domo
dni ad tdhlicandd teditodinem animi fot^Et adinngirdc prptenro.Onedilcxi habitacolii domos
cuf ,& locfi tabmacnli honons cniHinc date apparet danidem dilexille locnm in qno ponendam
crattabetnacnlomhononsdeifinqdohonondiatardens^qai bethdappdiatnsefta pattiarcha ia/
cob^ ppterea «tanvtf mnilnlifle atcam dfii in lion.nefi:ias adhoc in qoa pane montis erat betheb
Ptoptetea enim dicit <p dilexit locum tabemacnll honotis tuL Vnde Sc mernic dimna reodattone co
gnofccte illum locom.i.paralLn*&.i.patali.}.
i^eporega c6 pctdnbD9*Tiaftaf hic illa paiticula/non labaitpetedo doo valde neceflaria regi ad
feniandama lapfo.Ptimn eft no habete confbtthim cnm peccatonbus.Ec qnSuis omnes peccatores
vitandi fintpnndpibns, doo tame genera hic foaliterddcnbdtDr.Altcram eft hominfi ran^innm.
Alteram hotnm mnnemm.Ilh contra viram.ini contra iofliciam fiibdiromm molionmr. Primnm
ttgo gencrallter.fK congrega cnm peccatoribus animam meam|congiegattonc vnanimitans.Ddii
defpc cialitcr.& cnm hominibus Gmgmnumicffiifohbas.vitam meam/edaerfanonem meam.Ernit/
fiis mcaalirtr. in manibos eorum cogitano,& dextera comm repleta mnoetc-Homuies qni mn/
ncribiis oomimponflprimum ddcripfit q> in manibus ramm comtatio . Habent enim tales homi/
nes cc^ranones non in reda ranone.fid in manibns.Si manos ^t vaco^ habent vnam cogitatio
bemdf manos ftint plen^habet aliam cogitatlonem.Et proptetea dtatnr de iplis q> in manibns eo/
nimcogitaao.Et vitium eorum apettiosdelcnbicnr.EtdcxtmeocDm repleta muncte.Vbl fdto qt
dikio hebraica non figniiieat munus abfolnie.fed munus fordis fa cotnipnonis . OTEc ego * Eoae
goorfum rendit pctiao.Et ego in petfbltione mea gtadiar.fctua me a fodetarc iftorumAcgo in M/
nftione mea inchoata peildierabo abfi^ lapfu.Et qnoniam cognofccbar npn omnesloos leAe lem/
pcrinoederefideofiibdieRedimemqa fenutnte peccatorom qoos oportet me fnftineteAttititi^i^c
meiftolerantis illos.toktamc'enim vi^ ad mottem etimen ioab impunc^Et ad pronocandom dioi
nam mifacordiam aflflcrt reditudinem alfeftns.Pes mens(afledns mensigtefliis meos,lietic in redi/
ndinqnondllapfos a redo hadennsA in fotarum incubus benedicam dominnm.qma hade/
nos perfenennii in bonof&pabllce landabo ea qop fnnt domini|non ea quf fimt hominom.mildc
fe mci|Don noceant mihi iniqmtatesalionim. Arnen.
Cakblnpplid. ■ bi
PSAtMVS
cvvlgata editio.
D^Pralmtudat^.
'OCXVII.
xxvi;
Ominus illununaao mea & faliu meatquem tamebo!*.
Domibus protedloruit(me(:a quo trepuiabof . .
Dum appropiant fuper me nocentesnit edant carnes meas^ '
Qm tribulant me inimici meitipii infirmati funt SC ceciderunt.' '
^ Si confifiant aducrfum me cafiramon timebit cor meum. t
Si exurgat aducrfum me pr(lium:in hoc ego fperabo. •
Vnam pedi a domino hanc requiram: ut inhabitem in domo domini onuubus diaii
bus uicx meae.
Vtuideamuoluptatcmdomini:&uifitem templum eius.
Quoniam abfconditme in tabernaculo fuo:in die malorum protexit me inabfeotu)
dito tabernaculi fui.
In petra exaltauit mc:£( nunc exaltauit caput meum fuper inimicos meos.
Circuiui SC immolaui in tabernaculo dus hofiiam uodferadonisuantabo SC plidmum
dicam domino.
Exaudi domine uocem meam qua clamaui ad tetmiferere md SC exaudi me.
Tibi dixit cor meum.cxquifiuittefadcsmeatfademtuamdnereqiuram.
Ne auertas fsdem tuam a me:& ne declines in ira a feruo tuo.
Adiutormeusefiomederdinquasmeneq; defpidasmcdeusfalutaris meus/
Quoniam pater meus SC mater mea dereliquerunt metdominus aut affumpfit me^
Legem pone mihi dnc in uia tua/2( dirige me in femiti redla:propter inimicos meosT
Ne tradideris me in animas tribulantium me:quoniam infunexeninc in me tefies ini
qui,& mentita cftiniquitas libi.
Credo uidere bona dominitin terra uiucnrium.
ExpcdIadominum:uirilitcrage,dC confortcturcortuum,8tfufiinedominuffl.
CIVXTA HEBR-SVM.
U^Dauidi.
xxvir.
* Propheta. D Ominus^luxmea&falus mea ,aquo rimeboMominus*robota^
tiouitamm mearum ,aquopauebof
z Appropinquantibus fuper me malignantibus addeuorandum carnem meam;angu^
fitn ne
gufiacores md inimid md mihypfi implerunt SC cedderunt.
3 Sicafirametabitur fuper me exercitus,non timebit cor meumdifurget fuper me bd«
ero
lum,in hoc ego confidens . •
4 Vnampcriuiadomino*,ip6™i^uira:fcfliomea indomo domini * omnibus die^
bus uiramm mearu,ad uidendum in pladditare dni^ , SC ad qu^rendu in templo dus.
5 Q uon iam abfeondet me in umbraculo fuo,in die mali abfeondere fadet me in abfco
dito tentorii fuirin petra exaltabit me. ^
4 Etnuncexaltabitur caputmeum fuper inimicosmeos dreuiribus mds:Kfacrifica^
bo in tentorio cius facrificia dangoris,cantabo SC pfallam domino *.
7 Audi domine* uocem meam/ uocabo. mifaeremd&refpondemihi.
8 Tibidixfc cormeum* Vox^tncdiuca«qucrice»aa meas* Prep{icci*(adacim
domine ^qufram* ^ i
i
.* • PSALMVS • ’ JCXVir.
9 Ne abfconde fade» tuas a nic/nc dedmare fac fn furore feruum tuum : auxilium mea
fui(li,nedimicte mc/fiCncdacIinquc medeus faluds mc{.
10 Q^uoniipata meus fiC macer mea derdiqueruncmetdC diis* colliget me.
1 1 Oocemedne*uiamtuamScdeducmeinfcmicare<fticudinis:j}pteritifpc(!loresmeos.
iz Netrademeinam'mamanguftatornmeorum:quoniamrutrexerunc inme tellesfal^
iitacis locutor iniquitatis.
a } Niia aedidi ad uidendum in bonitate domini *in terra uiuentium.
J4 Spera addominu*uoborare/fi£roborabitcortuum,dcfpera ad dominum*.
TIcnlasedOauuitDequavtfapra.
CTCirca matenan] pralmiqiuaoonllat anmlodamdautorr dlepraInii/&ea^dicnnFnon
(zccdotpafonamdauidis.oofeqacns cftdeipfodaDideadIittrainttaaan.p'Qii9adt cra<2cnruqot
danonbus itdUgac opotta. Prunam ica^ danim dl (f daud proficenu deam lacnii|I^utcin|fbtn
tuduxnifp (iiam.5cauidam dcpCEnto/i|) quam inmna appropinqoallau cocra t6 ceaderunc. Ta
com q> p<nr non inadetein driiderinm holliu Iboy^qaia mCocrcxcmc in di edlcs faUI Qaamim q^
valde ddidcfamt aeddiderat habirate in domo dnijqaprete bcum dni BccCT^ qmbas limal colla/
tis appara maniidk q^ dauid ddctibic fi; in eo tepote qao inunici cias ceciderat|& tamen adhoc fii
poaacbdlu cueifilc.Vndecxdiidi£A(tDdi tempus vicffiuUstqmviuentelaulenon ceculcmnt ini
mia daaidis£jtdadif 6e tepas abfalon;qin lUi t^n non coueniqdns lax mea & lalus mea &c. vtj ~
cafxduditurqao^tepasoeilof cafflaben:genisJumquiaiaasnovcnf)ai£q>infanaei<it
44
alicnjgenisistqin tao) hocq cftera data quadrant tq>oa quo dauid erat icz iuda in hebcon|&uua
ipm & domu iaulis fiiit longa cocertatio.^dliea aiinoyc.idco de tempore ilio tradat ifie plalmns.
na tunc venlica^domuws luz mca Sc fidus mea &c.vtenim pateM-tcg^.daoid a leudaaonc domi/
m momio fiuiJe afcedit in hebton,vbi fadns eft icx liipa tabum iuda^uc vetiftcatnm fbit q> inimi
ciauscccidaunt:vtpatct£ttamcmp:m)eraat adhuc beUuciidsuluraatt enim pannos (cptcbeL/
Ium A dat bellum cQ illifina qui ructat (alii tdtes cotta dauidem: vt in decurfa ezj^tionis manifiv
OabitEx (ihiabat dauid ddidmo honorandi atea domini|& conlhtoendi habitatione fuam pcope
arcidominim moteiion.quodn6potecat:qDia hioDralcmCmquo cfi mos lion^non erat fabpore/
ftateems.|r Eli ita<pmacenapfidmiadlitaam|f>daaadaaidismdomino adhoc tegis inhebton;ad
bonotandd aidun domini dc habitandum mzta ea.^aod daudit in le matcnalita affixntionem se/
gni iiraeblbrmalita enun ad domum dni tedu ActdlaC aute dido cempon titalus pfidnu apud gCB
^/^cralitpfalmticAiiiiHaiirrgiininrfdiacelivngctanrin repemfnivrrfMTu^ 10^-
CTSVMMARIVM EST.
COauid apac^itis midris diuims beneficus iam non tunens ab hominciled cxpedasiienefido/
tum cumalam,petitadeoquielicxteindomodeiiqafrciefiicicmnolleq> viasausifiendoadiindcfi/
denum immtconim (cocum.
Pcrlbna loquens propheta di.icdtans dminam vocem. •
'|~'y0inniU6lUKniC3.Diaidinirpfiilmasinpattcsdaas:ppo(IciaamAexecocina;ibi iqipcopiii,
I Jliioantibus[rpropomc qaatiaor.Pcimu.dns Ius mcajIcema.Sccundii& Talos mea/a malis, ‘ta/
dfcoiminus roborano vira^ meatamihoc ell robur dans vicg me^C^oattd qif repenfia quo dme/
bota qoo paodiolEr kgif vtruni; intcnoganuoAcfi dicaa.a nullo timebo a nullo pandio.deo Io/
cdlaluce Sc foratudine mca.Fic ade lepctino cum ad inilnuandam firmitatem iecoacatis.tiim vt alte
rat^rptencoramialccracz^turoram peticuloram ratione dicatur.
Q72^piOPBK|UantltXI8. Indpic hic pars exccaciua tali oidine-Piimo tradatur geminata illa paf
ncula/a quo nmebo.Seoido illailalos mealibi vna paitTertio iUajIuz meajibi audi dne.Q.uaito illaf
foborano vitatu mearumiibi ne tradedTpisduaar/a quo cimebo.Ec pptetea duo Tubiungit genera
pericolomm.Pnmam protentorum. Appropinquantibus Tupa me maUgnanclbus ad deuocandum
carnem meam, angullatorcs ma & mlmia md mihi ipli impegeruntOc ceciderant. Et inteUigitor
ad heoa de eierdtn ifbofixh duce abna contra dauidem congr^roide qaoo.reg.^^am egtcflitonc
qnalt ad deuorandomdauidefflivtpoccjnxnbus contra vnam.uumenipfidebdicaa imtfia tm/
pegerant & ceaderanolmpegeranc quidem in loab obuianecm dsifie ceciderant)fngato coram exa
<itii.Appdlaacnt autem oialigtuuitcs.coqicx malignitate concepta ctnipocefiiiills adnerfos dani/
Caietfiipplal. n- ^ ^
PSAtMVS *' " ■ 3CXVII.
JanimooAanttir contra damdem . Vndefc fidant» addiditimihi j vt infdligttes malienftatort
Sc inimiciriaiD totam contra cmn.p^Sccnndum fiiturorom^i calharattabiturjitcrnm.fupcr mcfcon
na me,txeratns)totiDs popoli.non amcbit cor mramlab coii fulget liiper me bellum , in hoc ego
confidmsfcp deus vertet iUcdin bonum meum.vtintdligas totam Muciam aus tBe in deo ci
omenenna geftoram. r , . . « <■ i
^tni petiia romtno. Traftamrhic illapaiticulailalus mea . Vbi adoeitcip rota rano ifhnspfw
mi ex parte dauidis explicatur in denoto dauidis af^u ad domum dominUnfiniians per hoc ® ta/
tppenedioniscrat vt non tanafacerct adepnonem regni qnann ^fhmabaralTrcntioncm von Iiiiet
ga domum domini. Vnam(rem,inqnir perii a domino|tanq preaonemtenram.hanc requtram.In
quo dare patet &pntrertta&peifeneiansdenotio.Qti* autem fit lita res petita/fnbifigit.leiTio meaf '
fedeie menm;quiaccic mcnman domo dommi omnibus diebus vitae mcac.Et non itot qmefoere in
regno.fed in cultu domuii .Er ad Iiteramftatimadimpleie conatus efthoc dauidillatuens domum
foam iuxta domum dommi eexcmplo moyli ducis populi , cui ordinatum eft a deo nume.i.vt habi/
taretiuxraoftinm domus domini-CrQu^um autem hoc habnenc defideriumimanifcftat cxfpe
tatisfalnnferisfrudhbusiPnmotxparte fniduobus.Alrereft.ad videndum inplaadiraredominA
In quo mentis elcuatioad vidcnwm qupdeifnht quierotang coram deo placide monifaantedi
Bina fperatur.Alter eft.fic ad querendum in rtmpIoeius.In quo diligentia inqnilinoa eommquat
addiuinam gloriam fpeClantifpetatnrtn templo ; vtpote locoorationidepuraro.^Secfido expat
IS fiuClus mcnbitur.qnoniam abicondet me in vmbtaculo fuo . Secundus.m die mali
tedeipnmus fiuClus dcfcnbitur.qnoniam abu
abfeondere faciet me in abfeondito tentorii fiitAduerte hic m patui reftircofentinepnnCtovtdial
bius.vtI confcntire aliis altrer punAantibusf quoniam abfeondet me in vmbtaculo fuo in die malu
6c podea fubditnnabfcodete faciet me Sec-fenlns enim in ide redir.Sperat danid q> finit moyfts in die
penculi quum populus contra ipfum 6e aaron infurgebat abfcdditus eft in tabernaculo dominijmie
centedommo nubem coopeneiitem tabemaculumCvt ■dicitur nome.i4.)ira fic vdalitetexmria
domus dei 1^ prortgednseflw in occmrentibus : Bisantemhocreperit.Semeladfignificandiimc^
domus dei erat libi futurum refugium communircrf fient refugium moyfi femper etatrabcmaoir
himdoraini.Etfemdadfignificandnm q»fpecialin*indiemalilindiepcrtculi, domus dd dfe fibi
futurum refiigium efficax. Et propterea dicie q> ita abfcondeie me faciet in abfcondito ; in intir
^o {ccieto.tentorti fui i hoc eft ira fecnre proteget me aefi eflem abfeonfus in intimo tentorii dl>
inni.De communi aurem dieieq» abfeondet mein vuibracolo fuo tquod ptOtegit ab ininnil
arftas & Imbnom . PTertius fhiCtus.In petra exafrabirmeiinrolidoarfinno fundamento cxalcar
bit me in regem : non fient faulera , qui ftarim dcieChis eft(tanqoam non fnent in petra exaltams»
Vnde dtxic famod ad faulem ti.reg.i^. quod fi non fnaflra/iam nunc firmalTet dominus regnum
tuum fnper ifrad in fempitemnm ifcd nccraaq iegnum tuum vitra confinget iqu^uir dominus
idhim fipi inxra cor fuam,& pnecfpitei dominus vr erterdux fnper populum finmi Scc . C7D»
Bmmpoftdefcriptos fhuftus ftituros adepta commodiratedomns domini /defcnbit effijftns lanl
lmminentes.Alteram exparte dd, Et nunc exalrabirar caput meum fiipet inimicos meos Circuit
tibus mds.Sperabar danid exalpandumle in regem fnper totum ifiad.qunm eflet rex fnper trit
bum iuda tantum . A dteunqua^ inimicos hwebatt vtpote conftitutus inter tribus duodecim
qoarum vndeom adoerfabantur et . Et hoc adimpletuni ad literam fmt.ip^Alterom pro grana/
rumaftioneiqai ramenpotcftconnumeran tertius finCtus ex parte dauidis adiunCtuscirunis duo/
bos.Etfacrificabo intentono ciusfacrifiaadangoris.cantabo&pfallam dommo.Vbiadnettcifi
didiohcbraicanonfignificat putum Tonum tnbpdRl fignificat fdhuum quendam ibnom cubas,
quem penuria vocabulorum & hunc A fiepius d^goris nomine fignificabunustco q> falcem (b/
num tubae figntftracOntulatio aurem qua alii interpretes vtuncurjfinem illius foni innoif iquia ad
tebilandum/adhoc, vtfahucfe haberent, fbnus ilk fiebat) A quia ptpcpptum erat in lege vt fa/
crifidis feftiuis cum iucunditate populi admifetiemr hmufmodt fonosivt dicitur nume.io£cp
ptetea dicit facnfida dangoris.
Zhldl (DOtntnr Tradatur hic illa particula | lux mea i petendo manificftari fibi diuinam fadem
A docen.^Vticur autem multis locis.Ec primum expattcmnmi ac mtdirabfidiafledns. A propK
tea pr^mitrir.Audidominc vocem meamfintemamsvocabo/incus hoc.miferetemdCin quo mifi:>
riam propriam recognofdt)Atelj>onde mihi/opcte.Tibijnon homini .dixitlcontcmpl^o.coc
tneumihoc eft coram te locutus Ium meditando verba tua fequenciaifalicet quasrift rades mcas>
tnedirabatur fiquidemdauldhansddvetbain ootdcfno.VndcApFomictic obedirefiades tnasdo/
mine qu^ramihoc eft ad quod periit mifererr maiad quod pr^mifit rcfpondc mihi . proptra
Ka fubdi r.Nc abironde fades ruas a me,ne dcdinatef^ in furore fetuum tuum . Dupliciter negamt
facies pnnapis fiibdito.Vd occnitatioiK,qaum non compatctffal vdom aliquod mcapofitum dL
P5AtMVS
\ : .XXVil.
Bc tone vocatnr abfcondcttfiMieni (bam; Vdfi ;^(>artrqtH(laiijred irato voltwita vr apeftans-gt^
nam rccedaU videns non tempas gtatif.Ec tnne diacur faocre dedinate fubditos in mrorc-Et pro
ptoeavtnm^ impeduncntam petit toIltp^Dande vnctir altero loco ab inchoato bendicio.AaxiliS
meumfuilhiiam inchoalh adiauaccrae,nedimictenic&ncdctelinqaf medeos ralocis mcfiaotoa
tcdpofiiieta fit paficeca^ca.Hai^uscniinadiDaeracipram deus tle mljnimialibus& in rempo/
tali^sjfaluaudo a Ibulc&dcaandoin regem ludaifed adhuc rdlabarvt hetetrex ifracliuxtadiuini»
ptomi& perfamndetn. Vnde temo ioco vncnr ab huiufmodi promiirione.Q.aoniam pater meus Ae
■nacermea detcliqueninc me.Ad bteram.ijcg.i6. nodi prgrencacus a patre & matre famodi damd.&
piDptctca hic dicit $ pacer mens Sc macer mea derdiquemnt meiSe dolninus/per lamudem , colliget
me.ijxilleantnm me pcomifir.Quod adhuc implendum cranadhuc enim non erat collettus popu/
lua iirad m regnum daoidis.Hanc enim' rangieganonem vocat coUedionem fui : quia rcueta colle/
iftio eius erat tanqDam'regis.|^Q.uaixodranmToco vncnr ab hoftibus. Doce me domine vdmco2.
f^olebatenim malis ambos ad Rgnomperaeniccl nolebat ad cultum domus domini nili via iulfai
certuigcrc^i&pt^ccteapetit tum docen viam dentum dcdua.Sc deduc me m lonttam retticudinis:
nihil enim prdd^cueviamda&non incedere per lUam.Propterinrpe^rcsmeijhocdl malo ani/
tno tcfpicicnccs meihoc enim figniheae dittio bmraica. lUi Equidem qui adhuc ruperefanc fequaces
laahqScegtcfaebantxegnmn cranReni uidaoide.malo. animo refpiaebancdaoidm.Ecqms dauid
non timeret ab ds([dizerat enim a quo timdx>l}timebac tamen a dco,ne pctmirtctct ipfum pcccarej
& conlcquenca ruere.
VktrOM mc in aninum anguflatouun nteonim. Tea Aacur hic illa parnoila | roboratio vuaitil
■nearamicommemorando pca cohRantif ac fomtodiiiis beneficia . Ne trade inquit mc in animam|
in ddidenum.angoilatoram mcotum|(auIiftaram:qooniam furrexcront m me/non tanquam holtesf
non iniebdb^tdte fucans Sc locutor iniqiiitans. Commemorat ptfrencaqup acadetant m
(hdios raultsffaipca.i.teg.i4.qiiare auebs verba hominum loquentiumidamd qufnc malum aduet'
fnm te. Vbt pacent cdles fblficaQs.Erj6.maledieh fiinc m conlpeCtu dominii qui eieoemnc me hodie
VT non habitem in h£nditateciommi,diceiices.vade Idui diis alienis, vbi pacet locutor miqoicatis.
Pjcopter quod fobdicuf Nili credidi ad videndum m bonitate dommi in terra viuennomihoc dl aefl
noncrcdidiflem eaqcia!fimt/ntntfWi^'vd aelinon ctedidifscm in prffcnci vira adhuc viruram
piomilla mihi in bonitate domini.rihtcndic enim commemorare duo. Alterum qrinimua luinon
Kam aio t^i pro domo faubs/quialignitace contra ipfum funnvt pacet a eo q> olim fuerunt con/
na «-nm tdles iniqui Sec Aktrora qi conihns petldierauic in eo fides toiionim future vitf fen diuinf
pniBiffionis^ila^pjioc enim intcndicdiccndoqi illi locntifuntiniqmtatemiadiipfi; dauid non
credcietlcvirurom in bonitate domini vd bona in cetra viuencium([qnali tlla Et cetra monendum])
«rd in cetra promtlTionis t quf folis viucntibus vita animg promifla dl in tucreditaecm. I^Quibus
cOBimcmorads | fubdicur confonado fuiipEus.Spcia ad clominum: toboiarciS: roborabit dommus
esetnm t&lpaaaddominnm.Ecquam obm haboctatiloqnencibiisaliisconcradauidcm adi non
caederet: Sequam nunc mbihiontw^atCinvao^ enim flatu hanc animi fortitudinem habuiQ
fdpfum antmanclo commemorat. Vbi aduetee fo^prguenire robur Sc robur pifuenice fpem; vt;
tntdbgas mutuo hfclefulcicciSc quod dlbbcnarbiintSc quod dldiuine geadf fi^uicem co^letc}
& int&igas dauidcm in VO09 Sacn habmde deum robotationcm vitae uii&Atiien.
(ICVVLGATA EDITIO. ([^Pfalmus datui .XXVTL i
D ce domine eJamabo: deus meus ne (ileas a me/ nequando taceas a
& alTunilabor dercendeadbus in lacum.
Exaudi domine uoce deprecationis mef dum oro ad te t dum extollo ma
nus meas ad templum fandfaim tuum. '
Nefimul tradas mc cum peccatoribus :S£ cum operantibus iniquica^
- temne perdas mc. i
Q^ui loquuntur pacem cum proximo fuot mala autem in cordibus eorum. '
Qa illis ^m opera eorumtSC fecundum nequitiam adinuendonum ipforuni.
Secundum opera manuum eorum tnbue illu: redde retribudonem -eorum ipfis. i
Q^uoniam non intellexerunt opera domini K in opera manuum eius: deibues illos dC
\ non(di^biseos»
PSALMVS 3CXVIIL'
Benedidhu dominus: quomammudunrQocem deprecationis me^
Dominus adiutor meus & procedor meus : in ipfo fperauic cor meu K adlutus lunii
£t refloruit caro mea:£f ex uoluntate mea confitebor ei.
Dominus fortitudo plebis fu( r OC procedor faluadonum chrifU An dt
Saluum fac populum tuum domine & benedic hereditati tuf : & rege cos Si extolle
ios ufm in {ternum.
CIVXTA HEBR^VM. ^[^Pfalmusdauidi .XXVIII.
uou ^
_ A Dtedne*uocabo:petrameaneobrurdefceame/neqntaccbisame^
Propheta. j[\ . <«ci»«niMi
fiCaffimilaborcum defcenforibus dAem{.
Audi uocem deprecationum mearum in clamare meo ad tenn leuare meo manui! mea^
rum ad adyrtum fanditatis cu{.
Ne trahe me cum impiis/dc cum operantibus iniquitatis: loquendbus pacem cu fodii
dl
Aiis/& malum in corde eorum.
Da eis fm opus ipforum 8L fm malidam operadbnfieorum :iuxta opus manuu ipAv
rum da cis/redde rctnbudonem Aiam illis.
S(M
Q^uoniam non intelligcnt ad opera domini * &ad opus manuum eiusulcArua cos/tH
non {diAcabic illos. n;.
Benedicius dominus * : quoniam audiuic uocem deprecadonum mearum.
Dominus *fordcudo mea Autum mcumnnipAicoofirum eflcormeum/S^fuiadiuif
tus^auiAim efl cor meum/& a cantico meo coniitxbor illum.
Dominus Yordeudo cis ifiCroboradoralucumcfarilliAiiipfe .
Saluum fac populum tuum ac benedic hereditatem tuamtacpaAxeos acextoile eo«
ufq; {ternum. '
TlrolnsellDauidi.Deqnovtfupra.
Circa matenam pfalmi adaetre quam connaes titulo danidemefleantomn pfalmii&ca
qiuc dicuncot non excedere perfonam lpHas,con(niuais eft de ipfo daaide plumam craCtatc.p^Q.D{
aotetn traetencur m fpe de i^o.ex piidmo oportet accipetc In quo dare apparent duo ^lectalia. AI/
terum q> dauid timet detun neg^ libi rcfponlione. Alteram q> tima trahi cnm pioditonbus > quos
penr pumrLcemdm generalem q> didt tc exauditum &c- p^Ex quibus Itmul coUnis appatet dauide
nmere ne culpa proditoram in ipfum redundet quo ad poenam hac : fcilicet q> deus non refpondcac
ci.Erpisptcrcapralmpsiflc ad litctam tradat ibuacumnmoremdauidisob cnihenhcpothm tina
qm prodiconc imetfbxrant abnermmmt enim nc ptopteiea deus negaict libi lefponfum. Et merito;
quoniam fcicbatirgifauli negaram fuifledioinumitlpontam oblonge minas ptccacmn Eliieiiis
b>nath{ qoando comederat modicum mcUis: vt patetiJ«g.i4.Congtuut autem omnes plalmi par/
tes huic matenp : immo & quodamodo ipfa vetba qupranc dudrdamd.ueg.3. contra nepotes Idos|
ioab & abifai.Dixiccnim.tetnbuet dominos fiioenti malum loxca maluiam luam-quod hic claR in
quarto volicalo dicitor. Imprecatus quoqi ell uidtfictcns maIum|dicens.non ddiaet dc domo ioab
tadensgladio Ct indigens pane acc.(|nixl hicin quinto verticulo dicunti dcftract cos St 110 {dilicabK
Ulos.p^ Igitur ad lueram matena pralmifrccutlus dauidts ad deum vt non n^et libi relponfum ob
cnmen nepotum Inoram pioduommilal puniat illos.
(TSVMMARIVM EST.
QrDauidpoftncpocum.crimepcDtadeo vt rfidctevditfibi damann)& nepotes proditoies puniat
Fm opera h; mahciam eoyihabitacp dinina rcfponlione gtatias agit fit orat pro popolo.
,^Per(bna loqocns propheta dl.
0minc ad tc VOOabO.Dtnidirarpfalmus in partes doasspropoflrinam matctiaeA
\ J ibi audi vocem.G7Proponit ma.Pnmum.ad te domine vocabo.Secundumi Petrameajhoc cfi
foEdinis mcajtano omnis fmnitatis me{,ne obAiidda a mqne agas turdum me vocante tc.qood cft
i
•PSALMVS ’ JCXVIII. 46
.«Ikercnobntgue mihi idpoofioncmniORtbrdi.TcttiDini&cftpatcohini quod timet fidcas fact/
tainorefimli.Kcqnaiidotaabisame|& allimihborcomdcfonfonbDS nficm^. P^Piftcr parabo/
bm (nidi adocttc alteram parabolam comm qni dcfcendnnr in ptofnndum purcnm . Solian nan^
' tnalnun font taks ddTocndcntcs vt fuper os pntn maneat femper aliqnis lerponfunis damanti cz in/
ficiioti patre pota, intantnm enim volant aodirivc aebtodamcnt:& liconnngateos nonandiri
aac nttligi ab enitentibus vd debentibus enfleic foper os putci|timcnt quodammodo fe delhtntos
fbcr.lms timet aflimilan daaidjli dens damanti iph non mpondear vt confneaerar lefpondctie con
&iin]s.nmcbatiiqnidemi)>dcononrc(pondentc|ipfetanqdelhtotDs& dubio mali enentns expoli/
tns fbiet.Et propterea ^at.neqnando tacebis a mefhoc cft ne Ii forte non idjpondens mihi,& lic ego
■ffixn liabor cum dtfcenfonbus alterngnmennbos ne negligantnr rang delntnti . Merito antem ti/
mecqma foebat deom pto aliena culpa cnam punite in bniulmodi temporalibns : vt patet iofue.6.
&.7-de cafn popnii propterpeccatnm achan.
AT^^Udi VOCCtli- Incipit hicpars ezecntioa tali ordine.Ptimo tradaf illa patticnlaiad te domine vo/
cdbo.rcctindoilla neqnando tacebis a me & aflimilabor&c.ibinetrahe. tetnoilla/pcttameane ob/
furdcfoqibi benedidns dominus.J^Propo(nit iraq:|ad te domine vocaboiezcqmtur modo ipfam vo/
cacionem^ndi vocetn depiecanonom mearnminon vnins tantum , in clamate meo ad tc|non ma/
gnitndinevoasrcdmagnitndincafrcdas.inlenarcmcomannDmmeammad adyrnm fanditads
niff hoc ell ad todumfani:ioroin4llad.i).crat intimus locus diuinp fanditaris : in qno erat arca dc&
Prfiinrhnriqnia eirahar rimans manibus verfusfandumfandomm . Sl tamen pef adytum fandi/
catis tup intcliigas codam^nuUns ell em>t& intendit (p orabat denando manus ad deum ccdu ver/
fns.^ybi collige ttia concnitenria ad hanc orationemifnliect multitudinem deptecationuj clamo/
tem confis)aceztenoiem tenerennam m dniationc manuum.
ll^tralKn)C.Ttaftatarhic lUa pamcnlaincquando tacebis a me & allimilabor cnm defemforibus
ciflemp. Sciebat Cvtpr^dumdl]) puniti mnocentes a deo poenis temporalibus propter cnipam
aliomm. Et propterea libi tiipcns propter crimen nepotum petit. Ne trahe me cnm impiis& cum
bperantibiidiniqtnratis.loqtimtibas paoem cum focus fuLs)& malum in corde eoram.Ioab & abifai
fiuos forotis fn( vocat impios & opctmtes iniquitatcmieo q> ptodi torie locuti funt pacem c6 abnet
(qiniamiofodi^atem,cranlierat daaidis: &; pr^tciea fodus appdlataf^& tamen malum erat in
cotde eorum.Hi^na proditionis pater-i.iig.vr Petit autem non trahi non in cnipam prodiroram
aut comm poenam ftcrnam.fcd ne trahamr in caufam: ne fcilicet caufa prodiroram liat fna qnantfi
ad pomaiD icmpotalan.Sic autem vulcte no trahi in illam caufam vt tamen prodirotes puniantur.
Et piopccica (ubdic.Da asipiodirotibusiioab &c. fm opus eoram/enerioris occilionis , & Fm mal 1/
ciamfintetnam, operationum eoram.Et exaggerans, iuxta opus/ homicidii , manuum eorum | quod
propriis manibus patrarunt, da ds; redde retnbutionem fuam / quam metuerunt , illis. ^Quoniam
non incdligeac aspera domini. Aut vtitur fiitur^» pto(intmgent pro intdltxctnntiaut pedhie
nntem animi iniquitatem lignificac vctbo ftittiro-Et mtendit. Quoniamiioab 5c complices , no in/
tdligentinon penetrabunt , ad innmaopera domini/deducenna me ad regnum. Aeli apeite diceret,
quianonpenetrahrdd non hominis opus efleregnum meumipropteicaenim quflnnt hominum
& non quf fnntdn (axrunt.Er propterea conaua poena fabiungirar. Sc ad opus mannum eiusffd/
licet ddpimiencis,ddltuet|dens,eos& non pdi&abicillos.DcIlrmmnsquand^domom vTirpdiiv
cemus illam in m^otem formamifed poenailloium erit pofcncras. Et propterea didt. Delbuct cos»
& nunquam fdlieabit iUos.Eth^ omnia in fawcntia habentur in loco allegato diAa a damck con
cra ioab Scfuos.
9&cncdictD0 IJOnunUftTraaamr hlcUla palticnlaipoTa mea ne obfordefee a mtEt quia duo pe/
cieratCalterum vt auditet. Alteram feedtans id fadta : ialicet ne trahetetur in caufam prodiroram)
ideo gratias agu tc q> audiuiq benenidus dominas quoniam audinit 1 & q> vocem di^rccationmn
inearam.Hinccnim habes dao;fcilicetq»dauid poli cnmina nepotum rceumt ad defi&habuit di/
emuffl tefponfum : tt propterea gratias agitqi audinit|q> non e^furdum fed refpondit.lScqi multas
pteoesfbasexaiidiaitA- propterea pluraliter dicit depiecarionum mearam : fcilicet pro Iqpro fuisi &
pro populo, bteenim tna ordinatefobiligir.p^ propterea gratias amr.Primo de fdpfo.Dommni
fbttirodo meadixerac enim petra mea neimfbidcfce: recognofeit modo effirdum ptt^ in fortitiKfie
ndpcifillendamAfcotum meum/defendenck>.inip(b/noninhomme, confifameilcormeum ft (ut
XKharasiad afllciitioncm regni. Vndcgamfam dicor mcomiintusjexpericns diutnam gratiam in
meo adi Btoiio : a cantico meofcxtra , confitebor inumiconfeflionc laudis. ^ Q.uo ad fnos vero be/
neficifi qoo9 fortitudinis icoognofatDommns fbititu^ ds|feqnacibDsmds,8t roboratio faluttnn
chfi (ui ipfe. Vbi ratio tobotadt ad ea qup falutis funt fequaces dauidis|cxpIicatncdioina vndio qua
dMdde vnxerat p famnde in ngemjt mtendit g> no oblllmte ctimuie ioabidrus ob Ibroram falutem
dniducfanlhimf^laliitiiit robor eoinin.fToftrcmovaopiDvniaeilbpptb iliadoaqtangicz
PSALHVS JCXIX.
iDtiaspopnlLcntcniin tmicln prodnAn ^ vngmhirin Kgnti fiipatotinn iliad:\tpatiti!i^*
Saloom fac popolom tDniiifprcoliatnnf dc^in &c. vt pacet inniDltisloas pmtareDchI:
& bcncdiqbenefac(boiraiccTC qnippc dei cft benefacerr])h(avditaci cap-Pc^olos ifiad hartcdicas dd
appdlarorCdeatero^ vos taht dominos & edoxit de fomacc ferrea fgfpti vt haberer populu hpiee
cucaiium (icoc dl in pedenti die^ro qoanco tetram promiflionis qup erat cena dei poQl^ac com
toc dminis cdmonicattonibus. V citot aotem iftis locis vt deo qop uia font c5mendet.Ec pafoecas 8c
cxcoUe eoS.'fC5fidera ordinem.Pnmo peric q> laluet^ndr q> moJnplioec.reitio q> palear. & quam
q> excollac.non ad cempos fed vf^ ftemfi. Qop pennones ita late vt po6t{ fimc intelligcndf video/
nmhocefttam incofporalibusginfpitmialibns. Arnen. >
eVVLGATA EDITIO.
([^Pfalniasdauicl
.xxvin.
Ffcrtc domino filii dd: afiette domino filios arietum.
Aflcrte domino gloriam & honorem, aflerte domino gloriam nomiiH
ciuscadorate dominum in atrio fandio dus.
Vox domini fuper aquas :deus maieflaris intonuit; dominus fi^a
quas mulcas.
V ox domini in uirtutccuox domini in magnificenda.
V ox domini confringentis ccdros:5C eonfringet dominus cedros libani.
Et comminuet eos tanq uitulum libani: SC diledhis queadmodum filius unicormunu
Vox domini interddcnris flammam ignis: uox domini concuriends defettuffl , & cd^
moucbit dominus defertum cades.
Vox^i pr^arantis ccruos X reuelabic condenfa:& in teplo dus oes dicent gloriaou
Dominus diluuium inhabitare fadt: & fedebit dominus rex in (ternum.
Dominus uirturem populo fuodabitulominus benedicet populo fuo in pace.
C7IVXTA HEBli^EVM- CP&hnusdauii .XXIX.
* Propheta
z ‘ * JL' Date domino ^honorem nominis dus:incuruamini domino in pu^
diricudinc fandlitaris.
V ox domini ■* fup aquas:deus honoris intonuit, dns * fuper aquas multas.
Vox domini ^ in uirtuteaiox domini ^ in decore.
Voxdomini*confringcnsccdros:5£confn^‘tdominus* cedroslibani.
Et falcare fede eas quali uitulum:Iibanum X lirion quali filium unicornium.
Vox domini 'exddens flammas ignis.
V ox dni ^parturire fadet defertum: parturire fadet dominus ^defertum cades.
9 Voxdni^parerefadetceruas/acdctcxit falcus:5(! t^lo dus totus ipe dices honore,
s o. Canricum.Dominus *diluuio leditcSf fedic dominus * rex (temo.
1 1 Dominus'' fortitudinem populo fuo dabit : dominus LbHdicecpopulumfuuinpace.
Tltnlns {((.Plalnins daoidi.De qoo vt Ibpra.
Cuca macenatn pralmi adoerte <p media pfalmi pars
continens fepte voces deifprpfe for ob/
poli vooes lobiongi dioinam cnlcom in det temploivbi cliciciir & in templo eios &£ Appatet lam»
in fine pfalmi commemoran dioinam peonidennam tefpeao conos genens homam in dilouio Ac,
Afpcaaliteriefjxetupopoli fm in vitimo veificolo. qoibos omnibos conie^raficpralmoni
llhim tra<aaie de coleo dei coik dioinf prooidctip . Et fi fopponiE Cqd poflea dcdarabif;ii^tem has
voces biifiaa ^Ihta veteri pplb cormete vfqi ad tetra pmifTidis adepta, raale comiciemos q> pdilmos
ille, ad If am traCtat bnficia pnfhna roe finis:hoc ep gro dioinit’ fbetii c ordinata ad hfic fine vt i vno
eemplocoktefdeosffic vthonocaiicf Apdicaief vcgobematorgnisbomanlSc Ipcdaliterpopoliiqik
«
t
PSALMVS . ^ix. 47
I^Itac^adliecrafflplalfflasiAtinttnditinaitai^addiainnnidilnini: commemotando antiqoabc'
ndidadicadbocdsconcdia vt vnns deus in vnoeemplolblns colatur gabcmator vniDa(>|A:rpei'
cialica humani gcnal5|& pccalianos populi fou ^
fiJSVMMARIVM EST.
CPWphcta inuitat ad lecognofcendum & adorandum dnim t c5memorans boidicia populo coi/
lata vCy ad terram ptonuflionis.vt in templo dei honoretur dens rex ptemuslqui pr^cdit diluuio
^jcciaksellbendadtor populi fui.
CTPcribna loquens propheta eft.
D3ltC CominoJ^iuidimr pfalmns in panes duas t propolitiua materia:, & necutiuam/ ibi vox
domini-I^Proponendo maretiamidiningne inuitatos.mairantnr enim filii foitifi. Vbi aduct/
tediAionem hebraicam fonandeos vel fbites wd atietes.ira q> inoirati funt filii fbitlum feu deorum.
Quod tamen in idem ledir : quia fideles funt 6c fihi fbttium (abrahg/ifaac Sc iacob) & fiUi deiauxta
Und exo.4.filius meus primogenitus ilrad. TAt fi legeretur anetum/nullns cxplicitc inuitarctw led
«blatio agnorum a populo Scienda fignificatemrpro lugi (acnficiomamnno & vefpemno . Quia
«ameninfcns nulla fit mentio de factihciisjfedftatira geminan videtur exhotrano ad modum un/
f>dlenris/in qua explicator quid dandum fit deo,ideo pnmus inrellcAus magis placmt/dicendodatc
domino filii fortium feu dei,date inquam domino honorem & fortitudinem. Ew ad quid inuitao/
ennad dan^m deo honorem 6c fortitudinem dupliciter.Pnmo confitenda ipfum efle fottem|unmo
fontem fortitudinis, & omni honore dignum-fonndo honorando ipfum/& gratias ei agendo de c6/
fnimicatis beneficiis per ipfius potentiamiqnp fub cius danditur fotticndinc. quoniam poterat
«)uifpiam dioete. quid prodeft deo q» ego dOT ei honorem & fottitudmemffubisngit propheta duaa
tationes.Altetam ex parte deiKplicetctnsnofiat honorabilior aut fortior ex noftns aAiDUS quibus
damus ei honoiem & fomtudinem^Moitn tamen eius quo mundo innotefeit recipit augmenta 6(
detrimenta honoris & fbttitndinis in oculis hominum.Et propterea (hbdit. date domino nonotem
mominis eiDs.Qnocontraconqnetitnrdensda.p.&ingttertoradie nomen meum blafphematur;
Alteram ex parte nolhi. incumammi domirm in pulchritudine fanAiratis . Nollra res agitur q» m/
«urnam us nos deo adorando ipfum in fpitira & veritate tvtdicitnrioan.4.qnodhicdieimtin pulr
«hntudine fan Aitaris/non in putchrimmne exterioris cultus Ouxta illod.popnlus hic labus me ho/
morat Xed in paHintudinefanAirarisiqnpeftfoIinsmennsdecor.
CT^OXC>onuni. Inapithicparsexecnnuaraliordine. Primo traAanfiIlfparticnIf/datchonore&
foiritudincihonoiem nominis eius . fecundo traAatur iUafincutuamini'ibi 6c in templo cins.r Cit/
<apnmumadDettendnmeftq>qniavnam&idemeftdarehonoremdco& honorem nommiseins
efecundum enim explicatpnmum>deb fimul ttaAantur TraAantur autem reddendo tonem quare
debenrfilii ifrad tecognofeerediuinam foititudincm 6c honorate deum(cx fenfibilibus conditioni/
liBs &eficAibu diuinp vocis. Vnde& prius defcribunf condiciones fenfibilesdimnp vocis/de poSea
ttesfaifibileseflfcAns^^Vbiadneiteqi de creatione mundi fciiptnmtft/dint&faAa funede guber/
matione autem q> fapienaa attingit a fine ad finem foincer 6c difponit omnia fuamterde reodadonU
lias quora dminis feriptum ei^locotns eft deus ad abraham A limilia. Modo vbi de imperio dei non
fblum Palico lid fonfibtli propheta traAatrappdlat ipfum vocem domini ivtlbifibile impetimn
more humano figmficatnm uKciligas:eo falicet modo quo principes publice ac fimfibiliter prpcy
piunt. Vfqi ad tempus cduAionis popuh de pgypro/impenum dei publicum erat modo mtelligi/
bili/& ad pnuaros diOeifimodeloqiwjatnrivt patet m deaufu feriptur?. Ab eduAioneaotem popu/
Ii ex?gypto(coepit fenfibiliccr loqui publice in manifidhs portentis de prodigiis: & demum m moiM
Xefina cum tubis AeCPrima ira^ conditio dimnf vocis poblicp/ddaabitur dicendo vox domini
foper aquasi.popolos.tn veten fiquidem teflamento ad literam appdlanone aquatum veniunt po/
puliivt patet cfa.&&(knfliter in nono)apocr7.aqu*qnas vidilh popuh funt A turbat A gentesA
fingn*.Etproptercamatenachainiimp«iiexprimitut dicendo/fu^ aquas. VndeAfobditnr.deua
honoris inronuitihoceftcum honotepublico locutus eft. Etnc putes paucos populosi explicat do/
tninus ftiperanuasmultasiruper populos mnltos;hebrfosfdlicetjegyptios)amonheos| madianirasf
diananeos Ac^Seennda conditio, vox dommiinon in debilitate aut KmifTione,fed in virtuttipoten
(i Aefficaccfoperomnia.t^enim monftrataeftinfuiscffeAibiis.pTreina eonditio. Vox domini
in decore . Apparuit fiquidem diuinom imperium non folum roboftum fed enam pulchrum, tum in
admirabili prpfetnationefuommtvtnecvnus quidem ex lins moreretur in tot bellis cpram fccxhi/
beb^ olentes diumc voci: vt patet in pu^a contra madianicas tempore moyfi/A poftea con/
trachanaceos tpe iofbr.Tom in deesora fpecieqoa impetifi dni apparebat : A colfinp lodd^ in noAe)
*nubisperdiem,Ain montefinaAc.TnmCqnodpt^puumeft)indecoreApnfchntndinp anima
^q^pta Rqpide qua: limfibiliKr dedit m monte finalad derorc A pulchntudine ai fpcAant:nihiI turpe
cScedfit^Colligccigocodiooesdiiiing vodilditiiniqigiilcnfibilitgmonftiatirycplcnfipotcogf
PSALMVS .XXIX.
& bnfti dccoris|& q> Kfpicit ad popnlos molrosiOT Vide efficaas-Ptimas cffin»as cft dcnaftatio pri|
cipumpopuloiiltamtxinpotemoyfiClnlicet madianita^ &aniotThco^^ cpeiofueffcilicet chanae
nco^ Hos.n.dcfcnbitfDbnmilitudincccdro^Iibani:qDcdicunf valde proccr&Vndcanios.i.(^nc
diatar.cxteraitnaaic antcfacictn eias amorrhaun,alricudo cedrotu altitudo illms. Vox domini con
fiingens cedrosi ficon & og & idiquos Rges & confiegit donunusinopatuos Rga.fcd cedros libanif
teges ctctlfos.&faltarEfeatcas|IcilicetC(^osiprinapes illos ctadicauit fnb Irc cedrorum :qufqd
eradicantur ab impetu totbinis/laltant . u apponitur limilirado falrandi quali vmilumihoc m tam
fecile g fecile eft facere faltare vitulum terrore . Libanum 6c finon quali filium vnicommm. Libanus
& firion nomina funt propna mondum.Et finon cft vitra iotdanem: hoc cft non in terra promilFio/
nisde quo dicitur deoteto.3.tulimns9 tertam demanu duorum regum amorrheorum qui erat trans
Iordanem a torrente atnon vfer ad montem hermon,qnem Itdonu finon vocaq A; amorrhei fanir.Lia
banus autem cft in terra ptomiliionis: dicente ibidem mo}fe. ttanfibo igitui & vidd>o terram hanc
opnmam& montem iftum egregium & libanum. Quod nonfinca conceflumivt ibidem fubdi/
tnr. Intendit itacp pet hos duos montes vtrani; patrem tetrgvtran^ gentem i dtra & vitra lordanA
Cur autem libanum & finon comparaoent filio vnicominm|in promptu ratio eft i quia potius vo/
luerunt mortup ruccumbac Mntes illf g cedete.De monocerote liquidcm fetibienr q> nung capitt^
vinus. ^ Secundus eftedus eft moderano quam exercuit deus in populum ifrael in dclmo.Ec qnonia
h pc moderano conftat ex duobus effcAibusiideo tetnns fimul tradatui. Peccante populo m deferto
& diffidente de deo.tali deus moderanone vfus cft vt omnes nomeratosiquadraginta annis aftiixent
in (fefcttovfqiqno omnes moierencutcxcfpnsiorue&calepht& cum hoc paroulos eorum qmin/
tenmrobnfti funt cfEe^ Ita adinuitvt introduxcntintenam promilllonis cum tanta falnte&c.vc
duftum eft. ^>Ioc moderamen dcfcnbit propheta fub fimilitudine excifionis ignisfdicens. Vos do/
mini excides flammas ignis. Vbiaduerteqilicntfupenns per vocem fuper aquas multas poratlTcm
exponere voce domini (uper mare robift/aquasmarathfaquas raphadtmfaquas cadcsiaqnasamorsi
&demum aquas iordanis, ita hicpoflemaponerc&dci^ccorriA; de igne comburente caftra|& de
igne monns finai & madianitamm &c. Videtur tamen mihi fenfum literalcm fub metaphora aqua/
rum fignificare populos|Ac hic fub metaphora cxcifi ignis moderanonem pccnp. propter quod exci/
lionemdKftiohebtaicafignificat.exadims enim non totum confumitifcd partem addendo tollm:
ficenim deum fralIcconnac.f^Etpropcerea hoc declarans fobmngit ftatim. Voxdommi pairntire
&dens defcrrom.Pammre enim ad dolorem pammennsfpeetansipocnam lignificac numcratomui
omnium qui motnn funt in dderto.Vnde ne dubitares q>depopuloi(taelinco in deferto loquitnif
explanando fubiungit. parrunrcfaciet dominos defettum cada . In quo conftat fuifie populumi 8e
crimen illud commififle propter quod monui funt; vt patet nu-i^Jt^j. P^ad maiorem expitflio^
nem fucerfiidis filiornmilubdirar. Vox domini pattre faner cernas. Cemp diflfidlis dicuntur partnsf
ftanimaliarontvaldcnmida£tpropreteamentoipopnlasnmidus& dilfialls partus ad pariendii
viros robuftos debdlaturos tot populosfcdparatur ccmls, diuina virtute paricnnbas filios tanti ro/
borts vt rnbiungatnr.& detexit laltus-Qni enim detegit fyluamfnon folum frondes tollit fcd & arbo/
ies.Et iuxta hanc fimilitndincmiquia dras abftuiit popnlos habitantes in terra promilTionisfdintnt
detcxifle fyloas.Poteft tamen h^ deteiftio fyluanim tefoii ad denaftationc lucorum idolatnp.ita cp
prius defetipta cft dcuaftatio gentiumimodo dcuaftatio cultus Klolattip in reira promiffionis. Qu<
fuit adim plera quum filii ccruarum ingttiTi funt in lUam.
<6tin templo cmetotueipfc Picena l?OIKncm.Ttaaatnr hic illa particula incumamlni.Pofl
o^cmoratos diuim imperii fcnfibihs effcClus fcnfibiles quos oes vkienmtfrubiungif finis co9.Er in
leplo eius-ecce cultus diumus.totus ipfc dicens honorem. Vbi non vna &milia/non vna ciutras fcd
vniiwfapromiflionis rena data populo ifrael defcnbitur in vno templo dicens honorem deo.
ftatim fubdimr canticum hmufmo^honons. Dominus diluuiofedit.&fiKiic dominus rex ctcmoi
Proni dentia diuina quo ad duo cantanda defcnbitnr.Primo quo ad fxcinitarem regiminis. & fcdit
dominus rex ^temomon ad tempus regainsliegcsfgubeinans.SrcBndo quo ad punitionem & falua
(io nem vniufflalem genens humani.dominns diluuio fcditPr^dens enim dilnmo|& puninit vni/
nerfum genus humannmi&falnauir aliquos ad icftanrationcm humani generis. {^In ipcciali antem
dommus fottttudinem populo fno dabit/qna fobfiftere poffit : dommus benedicet ; multiplicatione;
popolom fnnm in pacelin ordinis tranquillitate . Vbi peripice vninetfam de promdentia dei fidem
in hts veificulis cantaram : vt intdhgas ad hoc mftitntum efle templum vt faretur & glonficaietnr
dens a mundo sTunerfalisgnbcmatoiipnniendoiralnandoibenefaacndo.fpccialitcr culronbus frn&
Explicanturantem hic beneficia temporalia conlnenda populo) quia h^c dircAe erant ad propofitft
marcncintrodueiisenimadcfcrroin terram promiilionisjdenaftanstoc holhbus, opus erat fbrtfc
tudme ad petfcncrandnm) benediCrione tum in prole rnm in ftuOibus tcrr^ianunalium &c. & fuptf
omnia pace.Etproptciea horum trium meminit. Arnen. j
i
*
7
«
'9
10
II
iz
'i
PSALMVS ; JCXX. 48
4TVVLGATA EDITIO. |^PraImascanciadcIcd]*carioncdom?dauid.XXIX.
Xaltabo ce dnctqm ruTc(pi(ti me/nec delcelafti iounicos meos fuper me;
Domine deus meus clamaui ad ce:6C (analti me.
Domine eduxilfa' ab inferno aiam mea:falua(ti me a defcoletibus in lacu»
PfaUice domino famfb' eiust& confitemini memorif fandHcacis eius.
Q^uoniam ira in indignatione eius:SC uica in uoluntacc eius.
Ad uefperum demorabitur fletus:K ad matutinum lucida.
'Ego autem dixi in abundanda mea :non mouebor in (ternum.
Domine in uoluntatctua:pr(IHtiffi decori meo uirtutem. , ,
Auertifti faciem tuam a me:&fa<5hurum conturbatus. :
Ad te domine cIamabo:& ad deum meum deprecabor. ’
Q^u( utilitas in fanguine mrodum defeendo in corruptionem^
Nunquid confitebitur tibi puluis:aut annundabic uericatem cuam^
Audiuit dominus SC mifertus efi mei: dominus facflus eR adiucor meus.
jConuerrifb' plamfhim meum in gaudium mihi : cofeidiRi faecum meum,K circildediRi
mel(riria.
Vccantetribigloriamcaacnoc&ungarjdnedeusmeusin (ternum cot^trix>rribi.
I^IVXTA HEBR£VM. ([^falmus canticu initia tiois domus dauidi. XXX.
P Xaltabo te dne * :qm eleuaRi me/SC no I(rificaRi inimicos meos mihi »'
Propheta. ^QQnjjijjg^jeusnjgusclamauiadter&fanaRimc.
Domine' afccnderefcdRi ex fouca animam meam: uiuificaflinie a defeendere meo
infoueamt. _ ...
Cantate domino ' gratiofi eius; SC confitemini memori( fan Aitaris eius.
Quoniam momentum in furore eiu5/uit( inuoluntateriusanucfperepcmodhbic
flctus/8£ mane cantus.
Et ego dixi in quiete mea. Di<Rum proprium, non labar (temo. ^ ^
Propheta . Domine ' in uoluntate tua Rare fedRi monti meo forritu4iDem t abfeondi
fti facies tuas/fia territus.
Ad te domine ' uocabo;^ ad dominum t deprecabor.
Ofo. Qu( utilitas in fanguine meo in defecere meo ad foueamf nunquid confitebi
tur te pduisrnunquid annnnciabit uericatem tuamf
Audi domine ' SC mifercre mei:domine ' cRo adiutor mihi.
Exauditio. VerriRilucRumcuadchoreamihi :foluiRifaccumcu/aCcinxiRimel(riria«
Propterea cantabi t cibi honor dC no fUcbictdominc ' deus meus (terno confitebor te.
r-rr> Itnlos eft.Pfalmas canticuni inicutionts domos daoldl. In quo cicnlo adoene hiero.cam mol
I Os habete d^canoncmialios imbotioncm domos daoidL 4TEt qooniam ntolos dat materia
plahnoilbeodam cft a eadem redit fententia qofois interptaoo accpptctnr.Hebraica tamen di^
ptoprie ininationem Itgnificanqua; cranfbmptiue in diuems matenis dmcifimode appcUaE. Initut'
tio nquidem vtcndi templo/dedicano vocatan& applicandi poeros ad htcras(imbutio;& lic de aliis,
pn^mosfqaioocam nomen dl adamficiale (dmaom qim vocamus domum|& ad gentem fen
progeniem alieoios.-puta ad progeniem lacobiqoa; vocator domos iacob:& progenies leoi vocator
domus leoiA fic de aliis gentibus. In propolito non fomitor domos pro (dihcio: vr pDdmos iple tt/
ilaciirinolla in pane traCtans de edifiao ^qoo.Scd fomitor domos pro gente feo progenie dauidist
inxta illodin domo daoid poeri foiEftji.freqocntifrimDS vfus hoios nols pro gente feo familia in b/
cnfaipaii»uifiniacsjiJ^uniMdommdaoid(dommiacDb|domosifi:ad6K..inhocfaifm ;
4So)iiioi
•V
r
V
PSALMVS
XXX.
CVt antcm matctil pralmi plcnios intdligas/recole (]> raoi.iftg.^.g.i.paralipjyjiathan prophca
dtoino noff promifitdaaidi cp ^dificatutDsdfodomDn] daaidi: boccflptogcnion foccedcncema
)n Rgno.InqDapromifTioncintdligiturjpioniiflbsmcfias de femine eias. Vnde&ipfe danidtanc
^tias agens deo dmtideo^ locatus es luper domom fenii tui aiam in fotaifif& fecdii me fpc^
bilem fa^ omnes hoIcs.H(KJi Jone mdi^ex domo fua futoii duit. nc^ flqaidem aliande venfica'
letot q> eflet fpeaabilis faper oes homincs.Poft ha:c daoid inadit in cnmina admteni Sc homiadlit
ppqaaenathan inter alia dtnt ei^rcg.iLnon recedet gladios de domoroavf^ in fempiccmoni.Ec
licet de perfona propria q> non moreretur tunc fuent daoid cmior faCtusab eodem Cahocq> qcS
dixiflff peccaoi domino| dixitei nachan non moiicns^ de pccna tamen cominatadoraaifaftinu/
dos remanliqvf<;pqaodiuinarcuclatione intellexit deom libi placatum qoo adpecnam iocccirionis
Eliorum in regno & generationis chrilh ex gente aos.p^Ad huiulmodi itaqi r^ntegratione genti*
•daoidicf ad perpetofi tegnfiCP«PDt in mefia>lire<ae fpeAac hicpfalmusivt fa^e patere pot inraenr
ci progreiTom pfalmi|dncnbmtis cafom daoidis|& loOom eius cum relcnatione eius ad laudandum
deum ftc.Harc enim quadrant optime cimlo.Ell autem hmoi rcdmcegratio appellata initiario/qnii
priorem promiflionem qop fopeiuencrnnccrimma aboleuerunt. Congruit^ ci dedicatiois nomen;
pro quanto tunc domus dauicus firma fan^oneaddiAa cft generationi mefip regis ptemi.p" Senfin
icaqi ntnli eiLPTalmostappofinoe canticum.vt pfalmi nole mcelligas fubftariam noc ell cdmnneno
oien omnibus pfajmisiiaxta illod aA.i.fcriprum cft in libro pfalmomm. ficotenim apud poetas vor
cantor egiogpfcpigramaca &c.ita fobftantiale nomen horum eftpfalmos. Canneam aute quod idi
fignificat apponitor vt nomen ofticiiiquia plalmus ifte cantat initiationem domus.i.gentis daaidi
piomillam feo firmatam ad pctpctoam regni fucceflionem.
■ . CTSVMMARIVM EST. ' •
aL Daoid vbi n qnal? pgnendine ad mortem liberatos, vitam e* diuina Voldrarqmomeiitaneft vero
Ihalom ex diuina indignanoi^rodite cognooit/& ex multa fecuntate expettus m fuo cafo eft ip di/
Dinp eft voluiitanspr^ftare periraerantiam in bono.fupplex petit a commata poena liberati ob dui
dam tam laudem § veritatem propagandami&exaudltos promittit cxe<]al pollicita.
CTPerfona loqucns propheta eft.
Esitabo te bOnt^-Diuidif pfalmus i ptes duas;ppoficiua materif execotioaiibi dne deoi'
CT Proponit tna.Primo promitnc.cxaIcabo tc dnqnon in teipfo ied in laodibus/m prcdicacio/
Ilibus StcSccfido affert cam vnam.quomam.dcuafti mqin legemiin patrem mdidTertio lobiungit
aliam caafamiimmo fiimitatcm pnotis.& non lenficafti inimicos meos mihiihec eft non feeifti me
matenam If titip apud inimicos meosiquod fuiflerfi mepunifles luxta crimina mea.
IT Stomtne t«U8 menal ndpir hic pars rxeentioa tali ordine- Pno traflaf illa pticoIa/& no \enft/
cafti mimicos meos mihi.fc3o ilIa|exaltabo te dncjibiad tedne tertio illa/qm deuafti mqibi vmifti
Iodum. P^Circapnmum aducrtcprogieflijinJiam propheta cxplicarpcimo raagnitudmcbnficii r»
cppti a magnitudie pjculi Cib fimilitodiiic ggn ad mortem. Drfcnbit fiqmdem feipfum fuilfc qoafl
pgtij ad mortem pp comifta cnmina/& adeo Ttbcrarum.Dtieinqtrit deus meus damaui/magna cor/
dis vocc.ad tei&fanafti me. eccepghtndo. Dne afccdciefecifti| veniam conccdcndo.cxfooea(inftiii|;
aiam meamrviuificafti mea dcfccdere meo in fbuea. EccefgtJtudo ad mortciqou effem in pioanCto
delcendcdi infoucam fepulchn/vioificafti me. Et fic habes magnitudine bifficii in fananone coipo/
ris mcraphoricej \ in cdudione aif ab inferno proprie gtom ad dementum. Textus hcbtOTs hate
foucein dtoifcd cS^itasmutanitinfoneam. rD^dedefcnbitdiiedecontta letinam inimicoae
gaodium fanftogi ob tifi bnficifii ex rSnibus tx jjte dei. Vnde muitat. Cantate dnogratiofi eios/hoce
liberales ad bnfaaendfi gratis; arcofitemini/cSaiioe laudis, memongfandiranscius/reddite memb
rabilc vfis laudibus diuina fanetitate qua tifi diligit fanCtificare nos.CQrfS morneru in furoiecioi;
vitgin voluntate CIOS. Dna duplex allegaf ex deo lefpcdnnfi boni A; mali. Pnma cftq>diornmita»
boni nfi cft ex voluntate dei.malfi afit bieue cx indignanoe dei cft. Vnde gta cft dfia inter \ olontate
«rpallione irdgta eft differentia inter id quod voluntas fuapte natura vtilt& idqdc* palTioncmo/
inentanca volumns.tanri intelligasecdfiam difponis diurne ad nfm bonum & ad nfm maiora. na
ad bonli voluntate ferf, ad malfi 5it indignatione(hoc eft ad fimilitudincm indignari.Er ppc.i fhrotl
attnbuit momentfiitum qa pallio eft momentaneartum qa effeflus paffionis in hac vita momenta/
nens eft. Voluntati afit attribuit viramiqog eft & maximfi Ardiotumius nfm bonfi. ^Altera diffcte/
tia fubdif.In vefpcrepno<ftabicflenis,ac mane cantns.Exdiffcrenainrer diem & noflem ^plcedina
fem tpi s qualitatemidoui fletum deus in obfcuntate noiffuma tnbuit, Ignriam afit in laudibus fni*
Inchoat a mane, V t & hinc intelligas no de notte A: die quas luce corporali diftinguimus efle IHmo
hemtfed q> tpc tenebraram menns/renebrarfi quo ala in tenebris eft.fletum datdeusshoc cft no prius
^t flete qten^rg animum comphenderint. A; q> loce accedente intima dat interni cantus gaudia.
Ex qua difficrcntia habes ad Ifam quod confixuit dici/q» deus no eft prios vltot § homo fit pccratoc.
Jn vdpatt
i
m 8 ft m a 'BBS’? ^'1.8 .S S B-B e « « a B ee « a » «« «
I
PSMMVS XXX. 49
In wfpereinoflii animi, ponoaabitflemst&inane/inttrne lnds,eritcanms.Et proprie diflio hc/
bmcaltgmficat laudem mixtam cantui. (TExplanatapnmomagniradinebencndi/cxpIanarogau
dio fandorum de tanta diuini animi proptnfitate ad bonum noDnim , leibbattcirio ddeendenad
propofitom.Er primam propni mali radicem apenendo infbucic nos q> diffetenna diiSa inter volil/
tatemf^ indignationem diainamndonturexpWrtdeiilnlapaiTenollrintac}) nosfumas iiicaufa
huius dioofi tatis -Et ad declarandum fabiungic.Et ^o din m quiete mea,no labar 9temo.p''No
ra pradfs kdor obrcpliflc dauidi peccatum nmng fecunratis poli promidioncm a fadam pnmura
de perpetuitate domos ems£ccc ipfc fatetor fecontatem foam.Et ego dixi in quiete mea / it^a diui/
fiis promilTionibas vaData-Quies non folum eft itatns dicetis fed ratio dicMi:hoc eildixi apud me
latione aflecutc qaieds m tanta affloentia bonomm fpintualiom Ac teporalium.Eoce quod dui.non
labar ftemo/non peccabo n6 cadam a legno ArpromilTionibus diumis. pTt vt intelligamus errore
lecuritatis fua: fubdit.Domuie in voluntate tua. Adi aperte diceretego qoicti tot bonorum attribui
pcilcnetatnirum me in bono.fol longe alnoiem caufam negien I lon^ aliter efle compen t quoniam
qi^icmis fum ^ vdliintas tua domine bencuola verfus mqcft vera flwilitatis caufaXiomtne in vold
Sc tua liare fcafh monti meo fortitudine, abfcondilh facies raas(fni terntus.D<xanna fuperins can
Cata ingenercCfalicet vita m voluntate ciusiAc momentum in furore dus^modo applicaf ad cafum
«rasfaiodo cogmrcic & confitetur q> non ex (iia firmitate fed ex dinina voldtate p^eucrauit fomtm
«ane caderet inpcccatu monti fuolcdfiCDdmiro^Vndeqptimumdns deos abfeondit faac ruaiili
oc ed ad inflar abreondentis &ac Tubtraxit cuftbdiam anime damdis,flatim iqoit fui rerritos. Cdv
tranatnrfortitudinitimoRAcmoltomagistetTor.Fareturcigofeperdidillefoititndinem.dum confv
cctnrfcteilfe fcnitom.& vere perdidit fomtudine animi ad afpeCtum mutiens Scc. P^A^bi videappei
latum rnpetius fiiroicm dcifmodo appdian abfeonfionem faatuvtintdligas deum cnca malum coi
P9 non efficere politiae fed negatiue: A; hoc tpfum quod cll negare cuflodiam ruamiprooenire ex cui/
Sa noffaa.Totius enim hnius.progrdros(Ti mligcntiiis pcrTpcAus luenOinuenitor pnma radix.ego
ixi in qmete meafnon labar ^moihoc eft feamtas in oonis adeptis . f^Hinc habes dcCle leCtorip
non fulBcit nobis ad pedenerandum in bono gratia viitiitumired rcquintur grana dimnp volonta/
Cisihoc dl gratuita da cuftodia ad fmiadum hominem ne perdat graoam vittutum.K^c cnim gta/
tuita voluntas eft de qua dominus ad paalnm.rafficit nbi ^acia mea.
SldtCromuiC pocabO-Ttaiffiifhicinapaitirula/exaltabotedommetexplanadooesanimirni w
CCS tendere ii exaltationem dei poftg cendit.namdedaratocarufuo/fubiungit nue quomodo futre/
xmrcihcetccn^doaddioinamglonam.Vndcabhocppofitopraicrandi mchoat. Ad tcdomiiy;
vocaboind in abundantia bonomm meommconfidamiA ad dominum dqirtcaboqcum ftmphd/
bos prpabus rccutram fupplicando.Quf vtilitas in fanguinc meofhoc eft in progenie mca(Trcqai/
tt Btioidon vfii didmns.hic eft de Caigoinc meoihoc eft degente mcajiin defccderc meo ad foutamf
Q.ood itclhgitiirdc commata poena per nathanaioniectoa gladius dedomo tua in ptemum. Hpc
enlmfignificatnrperddcendeTcinfbueam.Etin hac poena claoditurpruiatiogencranonis mefi^ex
domodauidis.Er intendiyiroponere deo* Ii poena hniufmodi habm locumfad nihil dTetvtiUs p
genies fua.Et * ad nihil eflet vnlis probatNungd confitebitur te pulnisinonqnid annunaabic veri
ratem tuzmi Vti nota omnem vtuiratem complecti a pphera in duobus offiaisifcilicet officio lam
dadideami&offiaomanifdlandi veritatem dimnamivt hinc confpidasfpiialcm alfcClum pocnife
Cis danidisinallam fftimanns vtiUtacem nili vd ad dri laude vd ad manifiradum qup da funr.
incendit q> fi progenies fua fiibucitor pomp cominatfimnniis inucnictuRvtpote inhabilis fir ad lao
dandum deum Se ad manifcftaitdam muinam venratem.Quod ex duodus vcnlicacum fuiflrt capiti
biis.Pnmoexpa)fcpfa]morum danidlsiquoniam reprobari fniflbinvtpoceab homine cnminoro
fi: damnate gentis editi.SecundoCqDod prfapue intctum videtur a prophera>x parte mdic : qma
firanMisdamdisinrotaausptbgmicdeictiideretinfoocam fient fiali^pro^ies hominumCqS
cffofrnontermmareturadmeiiamrcgcm viacntcmin^teinam)non eflet vtilisfufficientet ad lan/
dandam deii CCmanilHlandam diuinam veritatem. nam omnes redigerentur in pDloeTcm,& puluis
ad neutrum offiaum eft idoneusrprodemite autem chnfto ex ans fanguine, ipfe chnftus qui non re/
di^ in pulucron fed immortalis &c.inuenietnr autor Ac manifcftacionis dimn^ veritatis Ac qnnen
dl diuinam glonam.rQuia ergo non qupnc quf fua funt m hac tanonc dauid fed qup d^moltipli
cat pr^ccs. Audi domine|tua bcnignicacc,Ac milcm md|Collcndo mifcnam peccati: domine cfto ad
iuTor mihi (ad confecotionem tanti bom<
SkrttflilDCtunt.TtaCUtnrhiciUapatticulafquomamdcuafti me. Primo deciarando ipfam dena/
tioncm,ddndc declarando coniunChonem qnoniam|ibipropterea.pT>edaracdeaanoncmruam
duabus fimilirodinibus.Qaarum prima fpeCbitad ftamm.Vcttifti luCtum meum .ccce fimilitudo
ad flaram i(igubtem.Adchoteam mihi.comn ftatum luClus e regiont ponitur flatus ducentium
cboKBs^AtidafiiniUnidofpcCtatad vdfamm.Solai(hlaccum mcum.Eccc fimilitudo ad yeflitps
Caictlupplal. g
PSALMVS JCXX
facco; vr olim eziflences in kiOn le indocbanr . Ec dnrilH meIffitia.conaa Cacxnin ponitur' dngiv
iuml^nti(:vc angulo intdligascirciiqua9Vcfhtnmlgcitia.G:Caa[a autan air ipiiun rituanenc
ex lactx> St liiao in chonim lftantium|(bbiungitur.Propccrea canrabic nbi honor Sc non (ilcbit Hic
cil fhi<:ttJ5 mcennis q> propter hanc^granao] conodlam mihi cantet tibi deo honor abf^ odSation&
Piios cantanit nbi honorabilis (taras mcos.fed lilnit | hocdl cefl^it propter cnmina meann polit/
nim cantabit abfqi cdfanone.p^Hinc colligimus (ccatitattm daoidis pepende in eo negligennam
laudandi dcum.ita (p confifas in afflucna muinonim donorom^velot fecurus de fhibilicate^minas
vacaoit diuinis laodibas.Proptcr quod deus fubtraxirraam cnllodiam &pcmiiiit ipfum cadere t vt
^c^ero foliatus c&t ad cantandum deam nnemtcrminione.Vnde&uibdit|qaodin pnnapio
promilit repetens Domine dens meus premo /non ad tempoMinc intetiDiirione,coniiteboi te/coiv
fidlionc laudis.Amen.
CTVVLGATA EDITIO. CVi'<floripfalmiudauy. XXX.
N tedomine fperaui/non confundar in pcernu:in iufHda tua libera mej
Inclina ad tne aurem tuam:accclera ut eruas rae.
Efto mihi i n deum protcclorctn & in domum refiigiimt faluu me facias*
Quoniam fortitudo nica & refugium meum estutfif propter nomen
t uum dcduccs me & enutries me.
Educes me de laqueo hoc quem abfeonderunt mihitquonia tu es proteiflor meus.
In manus tuas comendo fpiritum meunuredemifK me^omine deus ueritatu.
Odilh' obferuantes uanitates fupcruacuc.
Ego autem in domino fpcraui:cxulrabo& Iftaborinmifcricordiatua.
(Quoniam rcfpcxifti humilitatem mcatfaluani deneceflitatibus animam meam.
Nec eonclufifti me in manibus inimici;ftatuifti in loco fpatiofo pedes meos.
Wiferere mei domine quoniam tribui or:coturbat us cftin ira oculus mcus/anima me»
fifuentermeus.
Quoniam defecit in dolore uita mea:S£ anni md in gemitibus.
Infirmata cft in paupertate uirtus mea:& ofla mea conturbata funt.
Super oes inimicos meos fadtusfumopprobriuuidnls meis ualdertimor notis mdsj
Quiuidebantme/foras fugcruntamciobliuionidatusfumtanqmortuus acorde.
Faiflus fum tanq uas perditunitquoniam audiui uituperationem mulrorum commo*»
rantium in circuitu.
ineodumconucnirent fimuladuerfummetacdpercanimammcam confiliati fiinr.
Ego autem in te fperaui dominctdixi. deus meus es tu,in manibus tuis fortes mcp.
&'pe me de manu inimicorum meorum:8f a perrequentibus me.
IDuftra fadem tuam fuper feruum tuumtfaluu me fac in mifericordia tua domine^oa
confundar quoniam inuocaui te.
Erubefeant impii & deducantur in infernum :muta fiant labia dolofa.
Qup loquuntur aduerfus iufium iniquitatem:in fupabia 6C in abufione.
Quam magna multitudo dulcedinis tup dnctquam abfeodifii dmentibus te^
PerfedlH cis qui fperant in te:in confperfhi filiorum hominum.
Abfeondes cos in ablcondito fadd tu(:a conturbatione hominum.
Proteges cos in tabernaculo tuo:a contradidlionc linguarum.
Benedidhis dominus quoniam mirificauit mifericordia fuam mihinn duitatemututt^
Ego autem dixi in cxceflu mentis mef tproicifhis fum a fade oculorum tuorum. '
Ideo cxaudilH uocem oradonis mc(:dum damarem ad te.
Diligite dominum omnes fan^ dustquoniam uaicacem requiret dominus/0(reav
PSALMVS 1 JDOCr
'' buct abundanter fadentibuj rupcrbiamT
y irilitcr agite 8C con fortetur cor ueftnimtonmes qm fperatis m donuno<
. CIVXTA HEBR^VM. Vincenti plabmudauidi. XXXL
< Propbca» T NtcdncYpcrauimoconfundarftemOjiniuflitiatuaerueme.
... • -t n ■ • (BDOlli*
* Inclina ad tne aure tuam , cito libera merelto mihi petrp roborationis/domui ardum^
adfaluandummc. „
i Quia rupes mea arx raca tu :&pp nomen tuum duces me K deduces me.
^ ... . “
4 Educes mede reti hoc abfcondcruntmihiiquiaturoboradomca .
'5 Inananutuacomcndaborpiritummcuiredcmiftimeelomine^deusuericacis*
4 OdiuicuftodicntcsuanitatesfruftratKcgoaddominum^confifusfum.
7 Exultabo & Iftabor in gratia tuaiquia uidiib paupertatem meam,cognoui(H in ttibn
. lationibus anim^mef.
< Et no fedfti concludi me in manu im*mid:fcdib (lare in latitudine pedes meos.
dl
9 'Mifcreremddominc^quoiuamangulliamihi ,dneofusfuiciniraoculus meus/anl^
ma mea SC uenter meus.
ao Q^uiaconfumptf funtinmcerorcuit(me{/&annimd infuTpuioiimpc^cindeliiflis
meum uismea,&o{Ta mea tincofa fuerunt.
a I Ab omnibus angullatoribus meis fui opprobrium & uidnis mds ualde,& dmor no^
ds mdstuidentcs me for is/eccfldunt a me.
s z Obliuioni traditus (umquaiT mortuus a cordetfui quali uas perditum.
t i Q^uom'am audiui infamiam mu]torum,dmorcm in circuitu : in conlUiando limul fu^
pa me,ad tollendam animam meam cogitaucrunt.
14 EtcgolIipcrcecdfifusfumdne^Klixi.Ondo. deusmeustu.
Olfit
Fn manu tua tempora mea tlibera me de manu inimicor!! meoru,& a feqaetibus me.
* * Uluminafadcstuasfuperfcruumtuumtfaluummcfacingradatua.
Propheta. Dne"* non confundar/quia uocauic«cofunden^Ipii,taccbut in foueat.
• . . • . . .1
18 ObmutcrccnclabiafallTtads;qu(Ioqueda fupiunu/durninfupbiadcderpcdlione. ,
** . . .
11 Q^m mulca bonitas tua :quam feruani cunendbus t^ operatus es fperandbus ia
te coram filiis adam.
xa Abfeondes cos in abfeondito faderum tuarum a fuperbiis uiri labfcondes eos in unw
braculo a contendone linguarum.
it
zi Bencdidhis dns'*:quoniarcparauicgratiamruammihiinduitatcmunidonis..
zz Ecegodixiinfelbiiadonemca. Deljpcratio. abrdfusfumdeconlpedhioculo^tuoru.
Propheta, fiquidem audifli uocem deprccadonum mearum in clamare meo ad te.
z 3 Di ligite dominum '* omnes gradoli dus : fideles euHodiens dominus * & retribuens
fupa fupcrfluuni/faciens fupabiam.
«4 E.oboramini:dC roborabit cor uelbum omnes fperantes in domino^ t.
iItnIasdl.Vincentiplalmusdauidi.Deqaovcri^ra.
GTCirca maceria pUdmi aductre nec ex ntulo nec ex auroritate facne feripturp alibi determina
& co nan$ <p d& ui emee dixit qntfi huins pCdnu voficuluCui maiw tuas comendabo
" ■ Caictlbpplid. - ^ g ii
fo
ffamt
M PSALMVs ' ^ XXXt
rplritil mram>i5 habcC q> pfalmDS iSe ad liKnm dt difo traAcr.td quia voba didi a cbfo diilldfic
huius p(al^ vaficulo.na chfs dinc in manos tnas:plalmos diac in mano ma.vt a ipfa difficte/
na ^(cemipofTitqitranrnmptiDeaccdmodaDltppontoraoveiba illa dominas a hoc loco. Td ga
in hecpfalmo tot ppfia ipli daoidi traAanf/vtatTcftcC iprnner plemus (p ad liccram l^uinmdeu
ihde.^u pGdmo icagi colliguido matenaiquii res gefte cogmac dauidiCqne coftat a titulo « auto/ i
tepraIm0c6reqD& cft dc ipTo dauide plalmG trai^arc.Et qm clare traAat angultias aus & cofllia ini'
inicoK dc morte eiusifi bis legonf(fa^ tepore (aolis & ferad tpeablalon>>porter pfalniom hdc de
ha^ altera pfecutione udligcte.Et ga in.i8. vaficolo dinf de inimicis q> loqonnf contra iulhi/ac fune
labia ffiUitatis.iTinaaf q> de tpc Taulis eO fermojia in pfecntionc abfalon/daoid ob crimina Tua pane/ ,
bafia faulc adr fpoficis libi criminibns iuihis patieb^CoUatis quo^ angndiis quas fe pari dauid m ‘
i.reg.i;.q> daoid diuina tnlione monitos ne maneret in ccilai va»t
& pdentibus riphcisflatil exiit ad qaprendd dauidcrqui ddcedtrad petiS in delhto mwon.& ibi dn
dus dl ab exerdtu faalis in modd coronpnn tantarp deuenit angufliam vt quodamodo defpcraret (e
pofle enadere Src.Huiecnim hiflonpimanifdlc quadrSr^ cddadtmf in fine pfalmi : qoadtdt Sc mala
^pphctadicitfcpatiivtamplmspatebitmdccnrrupfalmi.rVnu tihqdobftaicvfin vetficolojo.
(impegit in ddi^ med vis mea) quo n6 obftet fed magis attdlef hiftoncttnnc dedarabitor.
«TSVMMARIVM EST.
ITDamd vbi fup in deo fpd mnlnplice reddidit tone , td miferias pptiasftd penculappria a (aole Se
compilabas deo exponensfopem petitt&; ex dimnp iolhtic retribunone eiga bonos A; malos hnna/
Cnsf^atias dc fui libatione agic,hoftans alios ad ea qug da fune.
C^Peifona loqoens propheta c(l
11R tC OOminC- Diuidif pfalmos In patres duasippofitiua matttie,&: execntioaiibi db mihi . Pto/
ponit quatnior.Pnmoipan fuamdco.intemdmmqnoninhoiqnom idolis.domincrpcraai.5c
cfido ccitd rpei efficdd.nd cdfbndar ftemo.i.nung cfirundat.Vbi nota (p conftifio (timif dupriclter.
Pnmo vt opponiE extenori gloripiput aligs g ignominiolc tradaficofiindi dial.Et de tali cdfiifione
^ n6 eft hic fermo: vt patet ex ipfo cdoexta pUlmi.quo ppheta dicf ste fperate in deo nung cdftmdcdOjf
fatef injd. vetdculo fe fiiiflc opprobnd & inimias Se vicinis Ax. Alio md fumiC cAfuiio \x opponitnt
expedatp airecnnoni:pacexpoirasaligd|didf cdfbfus noaflinaedo illud.Etficfbmif in ppolito.lca
q> fpes in deo ta efficax defcnbif vt nunq remaneat fpetas coelus ab adecntione rei l^rpilo] KalUbi/
litet alTequef illa.Q.uod coftat efle verum itegra exiftete fpe.|nrcrtio pccm fua ex pane ia^ri;.in la/
fhtiatoa eme me.InquoArpeticoIdronmexplicatidicendoeripemcAcpco tone tanti ben^ai licec
non ppriamidd tniofttlani inteipellar, dices in iuftitia tua.racns fe fbucre lufta camiqoia iniufcpi/
Imtionem pariebaf a fanlc-ideo nanip iplorat anxilid diuinp iuftinp retnbutiop fm merita.^Q.uac
to eandem petitione ci parte grati^indina ad me aure rulSi puram inftinS vdlet;n5 pereret indi/
natione antis ad fcoiril indinano haiufmodijbenignitaris eft dminfod iuIhtip-Et ^dt ad fimilmii!
dine principis m ex^fo fedentis.ad quem non p5t vox aiftms a longe infdlus/pcruenirc nili prin/
ceps indinct ad illi! aoremrqciod gratig eflet.Nec folum apponit gratiam pro re,(ed edentatem and
Unato liben m&periculi! mfinnans in mora. Et vcnlic fiiir in deferto mahon.
lEflonnl^t indpithiepars exeeutioa tali otdine.EVimotradaf illa patticnlafin te domine fperattu'
S^ndo illa'indina ad me aore tua/ibi miferere meiTetno illa/non cofiindar ptemo;limul cam illaf
iniufhna tnaenicme,ibtdlienoooifundar.p'Circaprimft('ialicetintedominefpcraui)vtif quin^
loasfuefpcijexplicando ppiia ddidena Se benefiaa rccepta.Primas eft ex eo q> dras initium fint otn
nili qop enenerant dauidiidigedo i^m ex offido pafcedi ones ad militia Acc wo mihi petrg robora/
tionisjdomatardft ad falaandam.ccocpcririLSubdif ratio fpd.quia rupes mea A; arx mea tu. luxta
hiftona damd nA potens fe faluare in anitate ceilqvenir ad petram mahon:i qua faloatns eft/diuina
prouidftia reuocante faulem ad occnrrJdum philift^Et ppterca vtif mheta limilitudine rupis dc
ardsCloco auitaris munit^) Se petrp falnattias.Ec quia arces fortes ex fi to/pdihcaf in rupibus(hoc
cft in montibus faxolis)ideo propheta petens a deo eualionem fuamiqua; per confugium ad huinl/
modi arces fokrprooenire.aitEfb mihi pctrp(hoccft in petram)roborarionis/m rupem fomtud^ .
nis ofUdoiapponnuc domui arcium . Petra roboris eft fundamentum domus aranm;& eft arx frin/
data fuper p^m,ad faIuandum|non ad ofFendcndrini.QniaCecce ratio )Ar petra (hi rupes mealfbn
dam?tl! ots firmitatis me^A arx mea acdfalfecuntas mca.tu.IulM eft.n. vtrapes mea Aarx mea fba
gantur offido faluandi me. Et dudrhocadlireramiqniadeus fuit primam fbndamcnrum fnpec -
quod fabricata cft gratia dauidis tam innifa lanii . Adi apette dicerer deo.tu es f^damentum om/
nium proixcr qnp parior a faula Ac ucopretea pero Se fpero vt fungaris offido Ac rupis St arcis . ^Se/
eundus cft a dmino noiede propm nomaitaumdiiccsmcdcmlotxsmcEidncjaliecrpencioncili
PSALMVS ’ jcxxr.
tangfhtnbmaffumatdocmnc/adnegoumMOoiiflbin.nccfoIam duces l^etiaoidcdooes tnchoc
cftCvc didio hebratca ibnacXuaiiiccr ducrs.u haeproptcr nomen tnum.iullani quippe eil/ vt quod
nomiiKCuoinchoanun c(lpcifictas:&hincrpen>&duichoctquiaGunueldiuinononiinc&; vntO’
tat eum Sc pncpolbeiat (aolLPTertius eftex co m folus erat fbtticudo dauidis in caufa legnilo/
peerquam patiebatui-Eduocs mederctihocabfrondeiui)tmihi,qnia tu roboracio mea . Oeren aL'
icondico Gbi a laulc medianabus exploratonbus ad eapiendum iplhin) Rdudaliccr quo^ afFirman/
do pene Iiberanonem.fnitus ea fpc qua folus deus eiat qui pugnaoac pro ipro.p^Quamis dlcx Bdu/
•aa in maionbus. Vbi nota q> hactenus de fpc fua circa temporalia bona ranonem adduxmmodo ex
6kl in deo fiducia cirea fpihtualia bonafuam fpem probae, fiuptemum aueem hominis bonum eft
■nima quatenus officio fungimr&intus.nofteafiqui(kiii anima quatenus viuificatcoipusjvocatiit
aruffiaiqaarenns autem fupetion bono vacaqvocatnr fpuitnsidicentc paolo.caroeoncnpifcic ad’
«erfus (pmtnm & fpinms adoerlbs camemlTiccntcdominarpiiieos eil dcus,& eos qui adotaqopoc
tetinfpiciniadoraie.Vndequum fepataeuracoipoteanimajtTaniitdeftamaiiimarin ilaeumiptri/
tus.Exnocita9q>rpintnmuuim commendamniseftdeoffiduciamtbamindeode mamnis boiiii
taa nircSac.Vnde& mote humano quo depofitam rem diaiam|manai affignamus depofirani non
mitiifliomm euis(aic.In manu tnafin immediara cura Be cuftodia tua,commendabo;perfeuerabo oo'
neiidans.fpi ritum menmianimam meam quatenus officio hicfungiteu- fpintus/& tadem quatenus
ad flatum etanfibir Ipuitus-proptet hmufinodi emm flatum conuenit hic vctficulus migrannbns
cx hac vita.p^ ratio tant^ Ipci rubditur.redemifli medomme-Redemptus' ad litcram 'fine dauid in
eatnbus fhisde feniitute eg)pn ad tetram ptomiffionis vt cultum deo in ea exhiberct-Hoc myflenii
hmus finis ad que redemptus cfl populus mtelligensdanidalTignatpro ratione foprpeiimmofcca'
ciratis,(pidcolpintnmfonm deo lu^tcr commendabit quia ckusredemie eumdraecum eflcdciad
officium fpintuahsciilrasexhibendiimfcprDpteieaadaic deus ventans. Poterat dicere deus iofhr
tifidens foniendinis &cfcd nihil honim dmt.lol tantummodo deus ventansiqua pafeituf fpintusc
Vtfignificatctq; deus redemitfibi populum non colendus humanis figmentistibpctibcionibus aut
■dmuennonibus.fed deus vetitacisfaCloqamatoii&qnifolavetiCacc coli tur.Acf! apti usdu(ii1et.qnia
cu me tedemifh ad ventans cultum nbi exhibendum,ideo m mano tua commend.ibo fpirimm mer
oni/quiviuit veritate. Vbido^ledorintueriporcsvtianqtdiumicolms conditionem a propheta
ta^mipincora fcilicct Se vericarcm.<]uas dominus ioan.4.danns cn)licanit.fpintDs cfl dwsA eos
qui adorat op}mrpff&vencaccadotare.Colrnsqmppediomos fubllaneialitcr confifliem a^bus
inennsiqoe ad fbperiota tendens fpintus vocator. Veram hi fpintus feii mentis adusdebent innin
ventaravr fcilicet colamus intus dram.ctedcntes ipfnm vnum folum dcumicrratorcm & gubernato
rem vniuerfornm &calioqoin n5 colitur ventare.quaniscolaturfpuiraivt colitur ab hercncistmara
toethanis Scc.^ Ad conteflandom autem fe deo ventans obrccnmm|fubdit . Qdim cullodientes va/
nitatcsfrailra,&^addominuniconfifusfiim.Oprimos fihos dei ventaris.ram odio habet obfei/
nantes vanitates {Dpetfhtionum|incantationom|idolatnc&cCquc qui obfciuant fhiflra obferuan
hoc efl & fine caufa exhibentes Quinum cultum lis qui non fune dii)qui non creaoerant eos/qui n5
gnbernanreos.&finecaofafperandifraaus:quianoncflinporeflatecoram fanflacere petennbus>
cum fiduciam fuam in folowolocauit.QTQuinras efl exexpenenna peregproram beneficiorum.
Emlrabo mquit & Iftabor in gtatia raaifpeiansiqnia vidifh paupertatem meam | poflq fani cccpic
nie perleqoi.oognonilli in tribulationibus animam meami vitam meam.Ernon fralh concludi mc
in manu immici^ranlis dum pfccuras efl mc in domo & in naiothifed fccifh flare in latiradinepcte
neqsfdans mihi fpatium fugiendlHpc enim oia beneficia receperat tunc tempons.
Xi&ircrCC tlKI DOminC- Tranatur hic illa pamcula;inclina ad me aurem tuamitali ordine . Primo
commendat fedeo ratione cafus facctdoram.& ddndc ratione periculi imminens fibijibi quoniam
sradiui-f^Circa primum adoette Fm hilloriam q> dauide exiflcntc in ceila venit ad eum abiatfaar fi>
lius achimdech facerdons fugiens fbagera laceidoram fanam in nob«vtpater.i.rcg.i{. Et tunc gc/
flafuntqup hictefat,& proponit fc palTum inocuhs|in anima/m ventre &c. Pcrqupomnia intSi/
gc dno.ramo mulnpliccm paflfionem animi dauidis aodira tam craddi flragc. Secundum ad co/
nmltsm dolonsipcnitudinem imprudenriffo^ qua fuit occafio tantf llragts.nam ipfemer cll con/
Gdrus.i.teg.n.ad abiathar.ego fum reus omnium animaram patris tui : feiraa enim in dic illa q> qufii
ibi cUct doeg idnmeusiprocuidob lo annunciaret ranlufcilicet q> pacer tuus conTuluit deum pro mef
dedic mihi panes 6c glachum.Pro his ita^ ait-Mifeicrc mn domineiqnoniam angufha mihi/fupple
cfl andira tanta flra^tineofns fhit pro tineatus fiiit feu nncauit fi dici licet, in ira tantal raulis,ocu/
Ius metis.anima mea Se vencer mens.totus commotus Se cocrofus fomioculos meus interiorlanima
in paffionibusiar venter in corporis \ircenbns.Et explicans tinearum effnffus. Quia cofumptp funt
in moerore vita; mcz(hebraicaappellarionc numero plurahfanpeifigmficancvitamrqnia carent
fingolatiqdis nominis; vtiamdinum eflj magnitudo mocrons confi^pfit vitam meam, moctot
Caux.fbpplal. g ni
PSALMVS ' .XXXI.
enim opponitnr dilatationi cordis£t anni mdicofomptifant, in (blpiriorimpcgit indciidtnm mn»
om vismfa.Impnttkiinamfnamqnanoncauitapfcntiado<gidumfi appcllanit offcnlionem ptt
modum inipingamsteo q> non voluntarie fed pr^ct inttntiontm peccauit.Et pioptctta magis dfc
arnn culpf g culpam ipfam dcflct-Adlimilitudincm cigo hominis fbms vuibus i^ntis impinge
do in aliquod ofKndicnlumidefcnbit materiam laaus.lmpegit in delidum meum/imptudentiaiq|
incautelam meam.vismeaiAofla mea tineofafiicmt.Diiliohebiaicafonat offa vt comeffa a tineat
quod Ii lingualatina pateittundin deberet tineata funt feu nncauernt.De tationc huius limilitudi/
nis didum eft in pfalmo rextoffciliccT q» ratione proprip culpp dauid vtituranetaphora tine^ ; quia
Ipfemet libi fuit canlacoiiDfionis.egoinquitfnm reus omnium animarum patnsrui.Ptt quam me
taphoram inrclligo non tam alHidionem coiporis g defirftionem animi in hominibus ad fullcna
dum dauK^xa illa liquidem clade non folnm extemti funt omnes fullentantes danidem.fed ad Ii/
militudinem confumptotum a tinea effcdi funt inntiles|non audms amplius pomgeie aliquid da/
mdi.ptoprer hoc eniro offa fnaiqnali fulientantia ipfum.vdot adefa a tineis delmbit . ^Et huic fen/
tai confonar continuatio fDbfeqncntmm iniutiamm/conlillainom in hoc q» ladus eu opprobrium
vicinis & amicis A habitus eft pro perd»o.Ab omnibus iqmt aiiguftaronbus maslcatum eff , q> Ibi
opprobrium A nanis meis valde.A timor notis meis.Audita enim tanta Tpuuia habebatur dauid
vitupcrio apud vianos fuos quantum eunt; ptope(\icini enim vituperabant enm;timctes faulemt
^ patet de nabal A de apheisjA apud cogn ofoentes amicos A notos fuos erat tim oqhoc eft ratio rt
fnonsinullusenim audebat fr pronceri amicum dauidis prp timore faulis .Videntes me fbns.reccflic
innt a mejtang Ii obutatet conragio(ppelh.P'ObiiDioni traditus (nm quali mortuus a corde, nullus
enim mittebat ad eum ■ Vbi aduerte comparati obliuionc fui obliuloni mottui a corde.moitui enim
etii funt in rccordanonc noftra in lingnafin libnsiin laudibusfin fepulchns.nung tamen in corde vt
pote quibus nulla nollri cordis affectio vtilis apparet . Et mtendit perhocezplicare incegntatc' obii
tiionistvt lient mortuus longe eft a memoria cordis noftn/ita i^ totaliter datus erat oblinioni.Et vt
magis explicaret fubdit .fiii quali vas perdirum.quod quia peritu eft habetur pro dcrcliCtoilic enim
tuc habitus eft dauidEt intdlige hebrpo more noie valis qoodcftq'|liue illud Iit vellis line gd aliudir
tAlit.ii.cocludereq) fuittag vaqhoccft respditaivtpote a tinas comcftaftag res mutilis reddita.
iSuOlliani midiui infiinnam inuitotuni. Cdtinuando qup tedundarut in eum ex occtfionc faccty
dotumiadiungicrubrecutumpcncnlum vitpproprip.NonromnuuumefaClumcffcopprobnnm vi
cinis.Quonia audiui infamia/propnam feu vitupcrattoncm.non rzore vnins fed multommiACq^
paus eft)nmorem in circnitu.tt ratio timoris cft.quoniam in conliliando fimul fuper me, no ad tol
Imdz bona mea fed ad tollendam animam meam cogitaucmnticonlilia Iccemnrqnod ploncs A tuc
in fpene faClnm fbiffe teftatut hiftona.CTIntcr hpc autem mala A pencula qualis ipfe menc ftibiun/
git.Et primo quoad partem affleCiiaam.Et ego fuper te conliros fum dominqnd fuper hominem. Se
eundo quo ad partem contemplatiuam.Dixifi mente mea elcuata ad te, deus meus tu . ecce eleuatia
mentis in dcirans profblionem.In manu tuafin cura cua.rcmpgra meaidics mei'anni|menfes Aceey
«e denario mentis in diurnam potentiam A gnbernationem.p' Tertio fm partem ddideratinaiexplie
caram mbus pencionibus.Prima eft.Libera me de manu inimicomm mco^ A peifequenriu me.Inft
micus nomen eft odmpafcquens nomen opens extmoris.Et harc petitio dinCte refpddet fupradiClo
timori ab lis qui fecerunt conlilinm ad tollendam aiam aus.Secunda petitio . Illumina ^ies tuas
tiiper Iduli tuum.Oftcdilh laciem tuam obfcnram fuper me du me '.eddidifti opprobnu vicinis Aa
nonftra modo faciem tuam illuminatam|daram loco tot opprobnomm. Et p^tefem huiufmodi
dantasad danrarem nonticinteriorisdedeoivtloco exterioram obfcuntacnm habear dantattin/
ternam diuinplacia|dininp"prpfennf.Etpoteftrefhriaddaritaremexteriorisglotur|vr Eiaat edis/
Rhuiufmodi vituperationesJipc enim p^tio fupradiChs opprobnis tcfpddet.Tcrtia eft. Saluii me
fac in gratia tna.Ec hpc petitio rcfpondet fupradiCtp derdiChoni A oblioioni.ab omnibus fum deie/
lictus Aoblinioni traditus, falua tu me.no mcnris mas fed gratia tua.
90OtrnnC non conftindiir. Tractatur hic illa parricularnon eonliindar ftemo.Fc quoniamCvt prg
didum eft3inferitur explanatio illius parriculpin iuftitia tua libera me,ideo talis eft ordo.Pnmo pro
ponitur ratio non con^ulionis propri^Domine non conllmdar,qnia voeaui ccfga rccurfum habui
no ad alili g ad rc.Dcideftarim anneCliE ratio dimnp iuftinp tetnbutiue vt ratio no eoftilionis au s.
te poftea profeqmrac dACtum non c6(ulicnis/ibi benedictus dominus. Ratio iuftinp imibutiuf in
deo habet vt reddat vnicuigi fm opeta fnaihoc eft male agentibus mala.cimennbus autem A fpera/
tibus in deo bona. Vtrangi partem propheta profeqmrntiinchoans a tettiburione malorum.E^ in
qmc non confimdar,fedconlundmtutimpii;in factos facetdotesiA tacebunt infbueajaur parati fl>
bi oijns feu fepulchn aut infdni.Vtrunqi enim velificatum eftinam A damnan funt A ruerunt gla/
dio philiftinorum.ln hebifo fbnef in cafii daciuo habctunlal cogtuicas mutamt in Ibuca. |^Ec fnb
iongitur ratio dcmciitona^ibmomcau;' Ubia fal/iratis : giw loqtienriajfopple Ibnt , Ibpa luftm
i
piAiMVs jcxxr:
' dnrcnnifilfap<iHa&ddb(Aione.HrcaumotnniainttnKniSeiildoaniis rauU^& fnoninicohm
daoidanjDianifdhiin dt Icgtnn hiftoriam.VbiaduertccDngmanderorniitanini in locunon&I^
mo agoKRlIabia raIirans.Secando ex j^ona contra qoamdbj^ iolhun . Temo ex te di<;ta(da/
mn,iion cedens fedacefliaom ac robnlrani ad peflbndandam.Qaatto ex ratione dicendi eat par/
te diOTtis/in fDpabia.Qointo ex tanone diccnai eipareeius in quem didtnnin defpe(;honc.u fex
to ex perfenetanna diocnditqiiia in prp6ntijloquctia.rI}e tembonone veto bononim fubdic . Qna
nmita bonitas tna quam (eraafh nmentibos te.Non folam beari tudo fimirp vite efi inefiabilis^ios
a dladera.64.ocu]DS non vidit nec anos audinit qo^ ptfparalh diligetibas te^M etiam illius par
tkipatiofhoceft interna confolatio quam deus exhibet quibnfdani in hac vira.cxplicari non potcib
lozta idod apociivioccncrdabo manna abrcondittnn quod non nouit ni/i qm accipir. Er de vtraty
propheta hic loqnirarDebeatitodine quidem infeipCi dicit.§ mnltaeft bonitas nia.qtiam retuaflV
cbcondidtlh ohiboidam.timcntibasteDe ipfa autem met pamcipatarubdir.qua operatus esfpe/
tantibus in te coram filiis adam.Sperantes in deo dupliater inueniuntur . Qumm fine vexatione.
Quidam cum vexanoneEt hi dicuntur fpetatcs in deo coram filiis adamico q> ancoram diuinp rpci
firroam tenent in oonCpeOa hominum.non ftadi petfecntionibas/n& alleOi hononbus aut delecta/
tionibns.Hi fimt quibus deus exhibet [ternam dulcedinem.Er proptetca de his diarar.operatus es|
di Aam faonitatem.rpcrannbas in re;non qualitetcunqi Idi coram Miis adam.Et dcdaratur huiafmo
di operario diuina quo ad duo . Primo in perfccurionefaCtorum . Abfcondes eos | fic Ipcrantes , in
abroondiro faciei tuf fnontif tuQgranp tu^.a fiiperbiis viri/pcr(mitocis.5edido in perlecorionc vet
bomm.AblcQndes eosffic fperanm.in vmbraculoffupple tuo, a contennonelinguarum-Aduertehic
fimilimdines.Abrcondit dominus qnandoqi aliquem in vmbraculoibo|adrcddcdum eum cucum,
abfcondirquandoqi aliquem ponerido illum iuxcaferqoodeftmaions (ecuncacis& amoris. luxta
has fimilitudincs drfcnbitot deusiaUquos rperanres in (e abfcondere m vmbraculo fiioihec eft defin
fionem eis exhibete efl^ nam vt non curent de conuitiistopprobriis|6e aliis linguatum ininriis . Sc
exhibet cis c^olationcmrficnt conftinitts in refrigerio dmuii habitacullQuibufdam autem abfco/
fioncmChoccftdefcnfioaemcffMuiam ne curent de perlixntionibospfic exhibet quafi adhib«loc5
folationem facialis' pr^fentfpdiuinf.Itaq» quanta eft diffbencia inter eflic in vmbraculo& efleco/
tam faciedeiftanra e(l inter has abfconfiones dlf{ercntia.Mcnro ergo dixit fe non confundendum es
parte diuinc mftiripiquia diuina infhtia confundit impios & multam bonitatem (onar cimencibus
fe.quam ahibct hic fperannbus in robotam filiis hominum.
36>CncdictUd POtnilWd Expedita incetpoficionemfhnf prolequinir certum fpei cfficdimnCfcilicec
non confhndarin fTetnnm)ab expertis infcipfo.Et duo rcrerr magna beneficia ruepete^pta qmbos
non efl cohifus ab expcAanonc faa.f Alteid eft. Benedictus dominusiquoniam (crnramt]hoc eft ml
|ifioaaiC)graCiain Cuabi inihiinquicace mnnitionisihoccflin cola tco^ndo mihi q> fani vcntnnu
cfler ad obfidmdum ceilam|& qi vin cal^ cradetent me m manus ranlis.Hillona data habetur, i.teg.'
3;.Appcllatuc autem qdU cimtas moninonisleo q> munita erat fetis fic potds. Vnde tunc dixit fa^
jtrhdtdite&dsminusin manus meastconchifuftp m inctogidrns vibemin qua poitf A fer; fimt Ac£.
J^Alterfi cft£rl(go dm in feffana^ne mea. Vbi ^giE hiftotia fubrecniii poft cgtdTum de colailn eo/
dc ca.(bbifii%i.f.qt faule cfl fbis citdidarc dauide in deferto mahonidauid dcfpabat fe polle cuadeie a
facie faul.[-fic.n.pnmus tnotos defpanonis ddcnbif hic 4>cendo|& ego dixi in fdhnationc mea.noh
Ibir.ii.ddptio ddibetata.led p ih<^ RRin^ palflonis.BKt:quod dixi.abfcrfnsfoni dc coipedn ocu/
lo^ ruo^. Videns fe aniftfi/occnnit primos motus dcfperationis:q> fcilicet deus non curaret cnfiodi
- cccumafanIe.hocenimfignificatabfcirasfnmdcconlpMhiocnlo9tuoi^CDftodiennd me. Sed hic
defpeiaDoriis nibens nod cftpfe^.fcd fultus a toneia fpe in deoTt p^crca fubditiiquidc aodifH
vocedeptccarionfimeaifiindamatcmeoad rcExqdo pacet q> damotc cordis & dcprecariombus
fup^itdefpctationis mocS..Modpsaur c^o fuit exauditus fcnbif ibidcm:q> venit nunnos vocans
Stilem ad bccutmidom phdHt^s.ffC^mprobara non c6ftifioncfaa ex expettis beneficii.qapolho/
phatadaliasiioiTandoaddaa.Primoaddiligendiim.&adhochoiTarorgraciofos|hoc efl quialiis
fcmcfici funt propter deumdiligite dominum omnes gratioli cius . Et ratio fubdirurcx diuina temu
ncratione.quia fi^es cullodies dominusfrupple eft.A tctnbuens fnpcr fiipetfluum fariens fiiperb^
Vbi ineffaUlit cxoriTus tethburionis dinhi; erga fuos dcfctibirur.ita q> non fuifmr dicere rctrhboesf
IBe apponere foperfapetfloum.loladieacfacicnsf^erbiamiad denotandum ineffabilem fupeiexcef
lhfti.Ndalm (npbia fisnp firmitnr in mala parte.fu quadocp in bona pro magna czcrilcnna: vt da
icpatetefa.6oj)pnateinfupbiaficolom.gaidifiingCTeranonem A^erationem.p^Secnndo ad
thei]oendam.tt ad hoc inuitat fperantes in deo < Roboraminiiad exequendnm . Et vt faant robur
faampronenircadeofadiungic.&roborabit|deus,cor vcftrnm omnes fpetantes dominoipto indo/
inliMxxefflpIomd/qairperans in domino roboratus fu m.Etdihgi videtur ad littta tota h{c exhdc
Catio ada&tahaspofttnifioiKiotann periculi. AmcD.^ -i
CaiaSogfbi. S nn
t
9
to
1 1
PSAtMVS XXXIL'
ITVVLGATA EDITIO. auditio: XXXI.’
Ead quorum rani(I{ fiint iniquitates: tSC quorum tedla funt peccata.
Eatusuir cui nonimputauit dominus peccatum: nec e({ in fpiritu eiua
dolus.
Quoniam tacui inurteraucrunt offa meaidum clamarem tota die.'
Quoniam die ac node grauata eft fupa me manus tua : conueriiis furn
in crumnaTtica dumconfigirur fpina.
Dcli<fhmi meum cogm'tum tibi fed:fl£iniu(fa‘dam meam non abfeondi.
Dixi confitebor aduerfum me iniuilitiam meam domino tu remifidi impleta#
tem peccari mei.
Pro hac orabit ad te omnis fan<ftus nn tempore opportuno.
Veruntamen indiluuio aquarum multarumud cum non approumabunt.
Tu es refugium meum a tribulatione qu( dreundedit me:exultario mea etue me a dir#
cundantibusme.
InteIIec'him tibi dabo & inlfauam teinuia hacqua gradieris : firmabo fupa te ocu#
los meos.
Nolitcfieri ficut equus &mulus:quibus non eftinteDcdhis.
In chamo Si freno maxillas eorum condringc:qui non approximant ad te.
Multa fiagdla pcccatoris:fpcrantem autem in domino/ mifericordia drcundabtt.
Letamini in domino cxultatciudi;a£ gloriamini omnqrecJli corde.
CnVXTA HEBRiEVM. C tJauidi «rudirio. XXXII.
Propheta. K Earitudines donari ueniarcbellionistcedi peccato .
ftlQC ^
Btitudincs honunis non imputabit dm ciculpa:& non in fpiritu cius dolus*
Q^uia tacuiiuetcraueruntoffamcainmgircmcototadic.
Quoniam dicacno<5fcgrauabiturfuperm^ manus tuaruafa fiat humidiras mea in
liccitatcs {datis.S^afa.
Peccatum meum norificabo ribi,& culpam meam non coopcmi:dixL Didhtm. con#
fircbor fuper rebellionibus mds domino V Propheta, & tu dimifilb' cUlpam pecca#
rimd.Sclan. ^ ^ ^ InttfOt _ _ _ ^ faloMinit
Super hac orabit omnis grariofus ad te tempori inuemendirtantu inundarioni aqua
rum multarum/ad ipfum non pcructu ent ^
Orario iulb. T u abfeonfio mihi:ab angufba cudodies me,!audibus eualiorus^dicnn#
dabis me. Sciah. q..
Deus. PadaItelligcrcte,d£doccboteinuiahac ambulabisKofuia fupa te oculo meo.
Non ede ficut equus ficut mulus :non intclligcndo in loro di freno os fuum ad clau#
tfft tb '
denduni /non appropinquare ad te.
Multi dolores impio;& confidentem in domino^ gratia circundabit ipfum.
Propheu. L^canuni i n domino exukace iudi:& facite laudare oes rcdfos cordis.
Tltolns cftDauicfl eniditio. Ex quo ntnlo apparet non folmn autor p(almj,(cd doOnnalis tna/
tma quam eruditus fuit a rpinnifanClo danidQuac aoce lir materia huius erudirionis,ab apo
llolo ad io.4.iiil!nDatnr diccmcdauid diac beantudinem hoLs cm deus accito far iuflitia fine ope
abDs/dioens.beati qaoq: icmillg (bnt imgtaics & quof: ceCta fune pcccaiarbcains vircui no ipotaoic
i
PSAIMVS JCXXII ff
tfoaiinnspeocttirai.Hincji.habantis mattiiam hnins eniditioisee(]i beacimdo hoisconlilhcin ia/
Atia qoam deus Sae openbosChoc cft line mentis^ conte hoi libi accfpco. Ex progreflii aGc pfalmi
appam hm5i gratiam in tcmiiTionepeccatof maxime appaictc. nam poft propoliram hmoi beati
ndinem ftatim daoid fabmngit modd quo ipleconfecums eft hmdi gfam (inc metitis-& poffcca tra/
Aatmodfiquo genas humani! hanc alTraaiturgratiam.Vndepfalmas lite ad literam tradat erudi/
tioncm danidi reaelatam de gratia mnifliua peccatonun : qoam ipGc in fidpfo expams mamfrftar.
Vnde & paucis vcilicnlis tradat de fcipfo.
ccsvmmarivm est.
4TDanid vbi ezcdientiam gratig diuinf donatiuf peccatorum aperuic modum quo hoc Etiprimfi
Q cxpetta in feiptb tam contraria mifena q gratia venur|& dcindea cornum cutib Guidoium.dialo
go inter deum & hominem formato explicat.
CT Petfonj loqnentts funt tresiptophcra/granofostac deus.
B£gnhjduIC0 oonari vana rcbdiionieitccri Pcccato-Dmiditar plalmus in panes duas: pro/
pofinuam materip,A;exrcDtiuam|ibi bearituduics hominisPropomt homine habentem duas
conditiones ede beamm.Pnma condino eft q> condonata fit a tebdlio. In qua peccatft ex patre anet
fionis ioi culpf fine oHenff fignificatur. A Itera conditio eft q> tedns Iit peccatoihoc ift a turpitudine
& macula petxati, ne turpitudo aut macula peccati ingruat fuper eum. Sicut homo dicitur tedus 'a
plutnatnecadatropereum.Inpnmahabesdkinararo veniarinfccundadonatu pnpteiationeapec/
cando per gratiam dei. P* Vbiaduerce hdir^m textum mintftrareiranonem veni^efte petfonam ho
tninisiita qiqnia homini ignofarur ideo peccata dden^Sr non cconueilb.Hoc enim inlinuat textus
hebrgnsidicens beatitodines hominis donati venia: quod non explicant mterprerationes dicentes
peccata dimifl^peccata reda.Nec te tuibet allegatio paulu quoniam gneco fetioens idiomate/attu/
Iit textum te tranflationem.TO.Et hoc in (tmuibus intdli^P'Hic imiuam non fohim loftus fed et
beatus adamatur.Et eft fermo de tetitndine in fpqquf in hac vira habetur. Quz ^a eft petfbda
inftitia|& nullum defetibitur hicconcurreie meritum,rxatamtapoftolum ad docendum hinqbeati/
ndinem hominis efleiuftinamgratnitamTtvereficefhqaoniam nulhis eft homo expers peccati: fle
omnispeccatipaiTictps)beatnsfitperhuinrmodigratnitam iaftitiam.P'Adncrrchiccitca Iireram
<p ad feiuandum textum hebrpum oportuit mcad^e didionc veniafqup in hebr^ non eft. Et hoc
quia in hngu a latma caremus participio pafliuo confttuibili cum crimine rcbdlionis^fignificando
hominem efle donatum venia talis ctiminislTixiilan donati Dcbdlione,nifi ledotnm antes oftcndii/
femr^pofimm ligniHcando.
C7]D€atUndinC0 l7Oniini0.Incipit hic parsexeeutiua tali ordine.Ptimo tradaf iH^airicnlafbea/
ntndinesdonan venia reb^ionis.kcnndoillaittdipeccarolibi fuper hac orabit. f^Ci rea pnmum
tradatur modus lemiflioniscnlp^esplicando primo quid ex parte dei fle quid ex parte hominis ad
hmoi granam remiflioam culpf concurrit. Et ex panedei ponitur vnnm; follicet non imputatio
colparidiccdo. beatitudmes hominis non imputabit dominus d culpam. Vbi nota non dici beatus
homo qui non habet colpani|ant cui dens oonfott talia fle taha , fed ex fola negatione impuranoms
beatum didevt hinc inrriligas dode ledor negationem impotanonis non fine coll^onc bea/
ntndinis. Attenditor aurem non imputatio quo ad poena hoAIemiquo ad odium dininum.Eledu
enim deus peccata non imputat quo ad poena infemi/ncc quo ad hocqieos odio habeat fient odio
babcrreptobostqmbnsadvcrun^impntatpeccatnm. Vndeapparctcxpartedd fumma granam
hoc q> non impotat nobis peccata quf fecimus. Et hoc ipfmndft noftra beatitudo . Dicit autem iik
faturo imputaottfad fignificandam peneuerantiamtfen ad foturp vitf tempus fpcdando.paiii qppe
efiet nunc non imputaretili nuncparccret flit poftea Imputarer.p^Ex parte quoqi hominis ponitur
vnum etiam neganoum.Et non in (pirtm aasdoInsNuIlum meritum exigit qui negationem rantft
doli non in vetbo fed in fpintu interno icquinnhoc eft q> non ftt fidus.fpiriras enim fandus difdptt
nf ffogict fidu.fap.i.Perinde itaij eft dicere fle non in fpiriru eius dohis|& dicere &; non in fpintu eius
obex.deus enim non temittit peccata poneti obicem gratip. CTExpIicat deinde propheta fe vtranqi
condinonem in fua miforia expertum cfle..Er<iuancum ad obicem Cquia follicet ipfe pofuit obicem
graflpdei>ir.qmatacui.Commiiro adulterio tacuit dauididolofe occultare volens adoItenumt&
Biifllim:vocandopnusvnam Sedando operam vt dormiret cum propnavxoietfle quum hocndpo/
mfld obtinerettandem dolofe mandauit ipfum ocadi.Hunc fpititus fui dolum appdiat tacere.^Ef
Oatim fubiungtr pccnam mtemam qoam inde incurrit. vcteraucnint olla in tugirc meo tota die.Ve
tnafeere olla eft pattcsanimp0m<l1c^l™>'ivolantatrm/affcdnm>iebilitari refpedu bonL Rugiens
autem fle ad famem animp tefpedu boni fpedatiiuxta illud filii prodigifego hic forne pereo, nijgitns
cnim pi^o eft leonis fomehci.Et fignificatnr q* veteraneiflt oifo animp ex continua intea boni ope/
ris.Poteft quog> idem ragitns fpedate ad iniquum danidis appetitum occoltadi fufi adulteruinun>
mmim oum luguc f occidit vtiam. Vbi Vides miiietiam ex dololb filentio . ^IQuan tum aoieni ad
I
PSALMVS
\xxxir.
diuinam aMonan fobiungit. Quoniam die & no^ gtiuabitnr rnper me manos toa ) V«fa fuit hn?
miditas mea in liccicaccs cltans-Peroppoficom ad non inmtitacioneni pcccaciiaflercpcenam aliam
fnbiiKatam cx propno dolo, incus qoidon vctetaoeront olu ; ctrra autem a^auata eft m anos da
Toper cnm.Et diator aggranan manus da fm (im Uitodinem cflMlas : quia admodum aggrauantis :
feuciaaidcm magis ac ma»s ruere in peccanim : ioxta illud gre.peccatom quod per pccnitcnciam'
non diluitnn&io pondere ad aliud trahit. Aggtauanir enim deos manum foper dauidem impccniten'
tem.dum fubtiahendo gratiam fixit iprura tuere in tot mala. Dicitur autem in foturo gtauabi tonad
dcmonlhandam per(njeranciam.doranirenim huiufmodi aggrauatio manus amplius q per nouem
menfes.P'Ec eccc altera poaia.veifa fuit humiditas mea in ficcitates fftatis. Non loliim mit punituf
in narurahbosvetuSatcoHiom,ledingtamitis.iraq>peiTlidit omnem humorem grarif qua abuiM
dabatmecrolompetdiditfaecnndiratemgratif, fedincumt anditatesj^tis.Et intendit tpanim»
6ta venit m Harum ita andum refpei^i gratuitorum licut eft andiras ^imtis . Per quod intdligimn*
pnuacum fiiilTe dauidem gratia dmotionis 6c prophetip & alioram intcnomm donotum:& propter
icaduiHe|verfa fuit humiditas meam ficcitates f liatis. Sed confideia ordinem pccnacum : q> radii
omnium ponitur quia tacuiiobicem pofui.perditio enim tua ifiael ex te efiioree. i;. Et dande fobfer
qnitur pccna aggrauarionis manus diuinctqoam fublequitur anditas . CTDemum cafdem coditiof-
nes defcnpras in modo remittendi peccatumimamfidiat ex experta in fapfo gtatia vmi^pnns enini'
mamfcliauirex contraria mifenafmodoexvenia. Et quantum ad conditionem reqmfitamtt patte
hominis|dicitPcccatum meum nonficabo tibi,& culpam meam non cooptiui.Pnmnm diot in for
tnro|notificabo:fccundum dicit in pteriro|non cooperui. Vttuncji venficarrfalicet protentum in der
liberaro propofito/dixiifuturum in exeeutione perreuerando/confircbor fuper rebellionibus mas dor
mino.Nulium defcribit aAum mentorium , fed folam confdTionem pcccatitquam confiat non me/
len veniam ,fed potius tollere obicem gratiR fNota quo» duas partes huiufmodi rccoMirionisi
Alteram ptamilixi|dcliberani.Altetamperrcoeranrie.connreborrnperfebcllionibDsmeis:hocefin5
cxcufando fcd accnfando rebelliones meas.ita <p rebellionrsfint matena confirflionis accofanns.ne(|i
enim deus eget vt nos notificemns a pcccarailed ipfa nofiri accufatio apud daiminonficatio voca/
*ut.p^ Conditio autem ex parte dei fiibiungitur. & tu dimififii culp3 peccati ma. Eccc quod fupetina
dixturnofe expertum fotetur: q> ad Iblam deliberationem perTenetanti^ confidTionisjdimific deus cui/
pam pcccati eius.Significanter autem dicit culpam: quia non ftatim remifir totam pcenam : culpa
autem non porefipeo parte condonan & pro parte rctineniquia impium eft dimidiam a deo fpcia/
levcniam/vtaug.aiac.
Super IsdCTradatur hic illa particula;to!H peccato.PoficJ enim danld explicauit modum quo tait
Itabeantudo gtati^ a peccatoribus pccnircntibus habetur ex opetrl s in fapfo.modo intcndirexpli/
carcidem quo ad vniuetlnm genus humanuuir declarSdo modum alterum quo generi humano nn/
lolmodi beatimdo conceditnnfalicet feruSdo ne ruanthoc enim efi tegi a peccato. Vnde ntea hoc
pnmo dcfcnbit modum quo luftis conceditur h?c grariatquo falicet feroanmr ne niant- fecundo er
tenditur doAnna fanandi a ruina/ad totum genus numanum/ibi non efte.fhircnim eruditus danid
non pro fapfo taqmm fed pro omnibns.Er intendit q> hanc bratitudinis graaam mediante humili'
oratione lufins confanabineget enim adintono diulno ne inundantibus renranonibos rnarhKccft
grana qua iuftus tegitur a jpcccaro ncinuoluatnnllo.Snpethacibcara inftiriagraricmf.orabitfnp/
plex omnis granofus/non folum iuftnm fed etiam grariofnm fe aliis exhibes. & tempus orandi ftih/
ditnr.tcmpoti/pro in tempore, inuenicndi.anteg claudarurianna tempus eft inuenicdi gratia. R.arto
autem ncccflitans ad or^um dlrantum inundationi aquarom mulramm/hoc eft ob hoc folfi ip
quum inundauerintaqnf mnJtf/impctOs multi multarum paHionum.adipta/gfartofam ,n6pei/
neniant.Ec di^ho exclufina tantumicxdudit nec rem venif prftentorum.De peccatore dixir.dixl con
ficebor&turemififti.dciufiodicitq: non pro venia prpteriroram fcd pro cautela futurorum orare
opoitet-Et intellige haec pnidn Icftor de iufto quarenns inftus eft.nam & ipfe quatenus peccator eflj
diotic debet dixi confitebor. <TTu abfeonfio mihi.Explicara necte orandi|Uibiungitnr ipfa lufti ora/
tio, continens tna.Profitetnr primo regendus ne peccctrtn abfeonfio mihi, fecundo peredo affirmat
officiu abfconfionisiab angufiia dpmonis cnftodics me. tertio ab omnibus arcfiquaqt periculis pec/
candi faluanonemilaudibus euafionis cirenndabis mc. Appdlanf laudes euafionis grariarfiadiones
cantando & laudando deum pro aiafione a periculis peccadi. Significantius autem dicit ciraidabi*
Biavt 01 ex patte cnaGonem attribuat dminf gratic. Stn.aliqnod penculum enafilfer non ex dinina
gtana/non circundaretur laudibus cuafionisded quia gratif dei depurat qnicqnid non dcliqmt.idco
eundo boicfidum hoc rccognofcens didtilaudibus euafionis circundabis me. (^Circnnfpicc hanc
outionemiacinucniesomniexpatteconftareeamex profefiionediuinf gutipfnbvmbraftia luM
fcraancis,ai((odicndo ajbincualibns tnimicisA; a rdiqoisoccafionibus peccandi*
'facumiradligeretc I^uoiationekiftoijclponitDrpainodfi mfioaisduiinacDfiodia,tnacoa>
i
a *■« a.S,H.a R e
PSALMVS
^XII.
^nhiiPridiDm dl pnncns ad donii inRlI<aos.rada intdligtR Rypcoldabio illominado.-inrclligae
ca qug funcdcuScamdum pcttincns ad inftradionan moram. &doccbo k in via hac ambalabisJ.
qna ambolabis.Tcrriam.conrulam fupcr r oculo meo. Hoc ht quotidiana immo lugi drama aicd/
fpiaionc raperdcdosiln^dum auRm hc per pr^c^ca legis: pnmum vero per lumen hdei. Omnia
magna dona funefed in Rttio oonfummanenr omnia:quod folis cleptis eft propniLHa»; ad tegcncMi
deOos a peccaio.CrSed ad vniueifum genus humanum fubiungitdiuinadodnna,Non clbelicuc
cquusficutmblas.Ptiusallocutosefidensiol)om:modoextcndirfcrmonem fuumadtoram genus
humanum.& propRrea pkiraliRr dicic non dic lient equus heue mulus. Et vc mtdligas in quo lubec
homine non alBmilati equo & mplo|czphcat Tubiun^s. non intelligolo in loro & ftoio os iunin
ad daudendBm.non appropinquiucad tcEt dl fenfas q« equos & mulos non intdbgunt dandi fibi
os ifl 16ro & fteno db non appropinquaR ad hominem confortio homanirans: hoc dl q> eorum d5
s^propmquaR ad hominem ad numana offida fine loro & frcno/dl occalio necdTitans ad daodea
dum oscpiufoioloro&Ircno.hdcequbs&mnlosnoD intdligunc. Nam Ii mRlligcRnt gaudetenc
fieno & loroiqoia equus Sc mulos cqoicaci ab hommetmuicum nobilitantur, humanorum offidoid
'confortes cffiRli mcdianR loib & trenoded non incdligonc hocEt in hm6i non mrdledione prohi/
fceniotaflimilan eqnoAmolo£t incendii dcusq)nosintdligamnslorDm& lienum precfpcornin
dininoram apponi nobis ez eo q> noQra fponR non appropinquamus ad dcum.Si enim hoc incdli/
gimns.inteUi^mins lorum &'ltouuxi drainaram legum efTc ad bonom nolbum:hocdl ad appropia
quandorii deo cqnfomo dimna: nattmrjfimilitodmc mundi fpintos &f.Harcefl fentcntia hoios pa/
rabolc^Conflindio aurem I itero roppienda dl legendo lic.Non eflc licor e«]nus lient mulos, no uv
tdligendoinon pcnettando:hoc folicctad daudendumihocdl vtdaudanc,osfoomfcqoi & moli, m
loro Sc ln^'cfle.qb non appropinquaro ad cqhomineroualloquiturcnim deos genas humand.p^c
dl modos quo vtiiaerTum genos humanum tricor ne inuoloatur peccato: faTicet inrdiigendo bo/
num fuum confillcR in loro & freno dioinanun legnm|rpontcq< folcipiendo illas i vtpoR reddentes
nos pronmos diouio confomo.CT Riatio aotem huius moninoius|ab eadem dimna dodnna fubifi
gitut ez dincrfa reti^unonc maloram & bonoi^Nam quo ad malos rubdirar.Multi dolores impio/
parati funt in furoro.Q oo ad bonos vcro.& confidentem in dommoigraria dreundabit . Adi apete
(l/isidui|{ct.Non lic vana menino mraiquoniam contemprores opprimenf dolonbus multis quo/
nim non ell numc^s.obfcruaroies aurera grana replebuntur.
CTZetamini in ooniino 7 OCUltatcmftiAodita dn do<mna,c6clnditptopheta iollos n5in feiplis
fed mdominoCa qao beatitudo dicant^ gratiar^letan &czultaRdebeR.EcCquod plus dlXaciR lati
date/deom ,oes redos cotdisjct fi nondum aflrouci lunt pfclbone iulhna; m o^^ Atnen.
eVVIGATA EDITIO. - .XXXII.
X ulrate lufB in dorainoneiflos decet collaudatio.
Cofitemini domino in dtfaaratin pialtcrio decem diordarum plalliU
teilK.
Cantated canticum nouumtbene piallite ei in uoaTeratione4
h Quiarcdhimcduerbumdomimt&lomniaopcraciusinfidc.
Dibgit nuTcricordiam & iudiciumtmirencotdia domini plena eii terra.
V erbo domini coeli firmati funttSC fpiritu oris dus omnis uirtus cotum.
Congregans ficut in utre aquasmaris : ponens in thefauris abylTos.
'Timeat dominum omnis terra»b eo autem comoueantur oes inhabitantes orbem* '
Q^uoniam ipfe dixit SC fafla funtnpfe mandauit SC creata funt.
)Dominus diflipat con/ilia gendum : reprobat autem cogitationes populorum/ 8C w
probat confiiia pnndpum.
Confilium aurem domini in {ternum manet: cogitationes cordis dus in generatione
fiCgeneradonem. “
Beata gens cuius cft dominus deus dus: populus quem degit in hereditatem libi.
Deccrio refpcxit dominus: uiditomnes filios hominum.
Pe pt{parato habitaculo fuoRcfpcxic fuper omnes qui habitant terram*
Qui fipjfit figillyiai corda cowm;qui iatcl%'t omnia ope» eorom* .z
14
.. 1
e •
t
■ i
■f.
A
PSALMVS _ JCXXIIL
Non faluatur rex per multa tnrtut&Sf gigas hon (aluabitur in multitudine uirtutis liiA
Fallax equus ad falutem:in abundantia autem uirtutis fue non faluabitur.
Ecce oculi domini fuper metuentes eumtfiC in eis qui fpaaot fuper mifericordia eiui*
Vt eruat a morte animas corum:S£ alat cos in fame, '
Anima nollra fuftinet dominum:quom'am adiutor SC protedlor nof!er efl, ‘ j
Q^uia in eo Iftabitur cor no(lrum:S£ in nomine iancflo eius fperauimus. ;
Fiat mifericordia tua domine fuper nostqucadmodum lpcrauimus in te. ’ ^
BTIVXTA HEBRiEVM- ^ .XXXnt
_ - ■pj XultateiuRiindno*:re(flis puldiralaus.
rropheta. Jj» ConfitcminidQmno'*indtharaanuiola denariacantateei»
Cantate d canticum nouumtbcne facite Tonare in clangore.
c« ^ ...
4 Q^uoniam redum uerbum domini omne opus aus in ueritate.
ft . . • . .4 **
Diligens iiiftitiam&iudiciumtgratia domini plena terra. t»ea»a ' '
In uerbodni*cceIifaAifunc:2£ in fpiritu oris dus omnis exercitus eorum . !
Congregan s quafi cumulum aquas maris: dans in thefauris abyiTos.
T imebunt a domino* omnis terra :ab ipfo timebunt omnes habitantes orbis.'
Q^uia ipfe dixit Si fmt:ipfc prfcfpit & lictit.
Dominus * tupit confilium gentium: irritas fcdt cogitadones populorum.
Confilium domini * (temo Ifabittcogitationcs cordis dus generationi SC generationi*
Beatitudines gentis cuius dominus* deus dustpopulus el^'tinb^edicatenitfibi*
De ccclisrcfpcxicdominus*:uidicomncs filiosadam.
De prf paratione fedis fue:animaduertit ad uniuerTos habitatores teir^
camvOlooc • • . »
Creans (imul cor eorum :intciligcns ad omnia opera eorum.
Non rex faluatus in muldtudioe exadtus : fortis non liberabitur in muldtudine lur^
tuds.
Falfus equus falud:& in muldtudine uirtutis fue non faluabit.
tpi 1 8 Ecce oculus domini * ad dmentes eum: ^iqpeiflandbus gratiam t dus.
1 9 Ad eruendum de morte animas eorum: ad uiuificandum eos in fame.
Wfio 20 Vox iulforum. Anima noftra cxpeftauit dominum * t :auxilium noflrum SC dypeui
noftcripfe . ... 1,
z I (Quoniam in ip fo Tutabitur cor nofhumtquia in nomine (anAicads dus cofiii fumus*
f-diiizz Erit grada tua domine* fuper nos,ficutexpe<flauimus te t.
TltaIasnaUaseft.Cr Colligendo aficmamiampfalmiatiproiappiKtniateruiii illiascflcbea/
riendinen) genns ad cnlnnn & hpoditatem dd ekCtpqcam conflat mlUies in fcnptnra efle fv
Vos ifrael.& quacnm ex pfalmo appaittipfalnms ifle tradat fcdicitateni popoli ifrad tempore dani/
V dis habitamrtuiii qno ad rccaritateni vit^ ab inimids : tnm qoo ad alimenta in tora promiflionis^
iam libera non vi armoram fed grana dci.Hacc enim quattnor benefiaaCfcilicet elcdionisi vttziaU/
tnentorami&diainacgranarralDtifd^non in hnmanis vitibus} dare pononrar matena beantndi/
nisiolloram timentium deum &;cxpeAantiam: vtinteUigatiirmatenam pfalmiad literam efldfaat
I
z
3
5
e
- V
8
9
10
1 1
U
14
15
IS
17
lidtacc popnti ptomiflam olim a deo adimpleri tunc.Ec vcie fic fbitsqooniam vf^ ad tempora daui/
dis populus fliit opprdTus modo a lynsimodo a moabitisimodo ab ammonitist& reliquis: dauid
autem primus omnes dcbellamF& VI9 ad euphrate cxtMit tetminos fuostvt diatur.uxg.8< Et pgc*
didt omnem totam plenam gtatia dd|8( canticum nouum efle cantandum Scc.
i
PSALHVS XXXIII. Sf
• ■ . . CTSVMMARIVM EST.
CTProphaa innicat iollos ad laodandom deam noao cancicoi^ bdor codiimaris Se terr^d^pa/
ns humanis conllliis eftcict cofiliam de vna gente dcAa ez omnibus dinuio incoita prorpe^gen
cibas ad caleam & hgccditatem foam, beanda non in homanis anjaliis aat vinbns | (cd in gtatia da
cspeOaca a timentibus deom & petfeaeratara in confkkntibos in nomine Gm Aitatis ems.
4T Perfonp lo^ocnto dne fantipropheta 8c inlh.
£ Alitate lUlU in oomino- Diaiditnr pfalmas in panes dnas t piopontinam materip , & exrco/
tiaamjibi in veibo domitu. Vemm pa« propoGcina fnbdiaidi poceStpro quanto primo veifie
cnio pioponicur vobis generabili mis mateha plalmitdicendo. cxalrate,non omnes fed iolh, in dnof
non in homine.reais pulchta lausjion efi fpeciofa lans in orepeocatorisi fed paichte appUeamr di/
oina laas on teOorum. Deinde lingala horum ptoponanmr IpcdaliusivideboetQaod duerat emi
Catqesphcat adiiin^do muiica mfbnmenta.conhtemini domino in cithara, in viola denaria can/
Cate a.Vbiadiiett^cbiaicamdi£Honcmronait quidem numerum denariam, (ixl non chordarum
aut vocamiSr propterca folas numems aplicatus eft mterpretando , tdinqaendo ezpoliron inrelttf
gcntiam chordaram.appatctcmm q» gratia raatcripdenanas chotdaram ligniBcetnr.Etrpeafican/
do magnitudinem negooi.cantate o canticam noanm,boic hiate fonare m dangorc.^pdlanone
dangons intdiigiturlonus pablicel^itue » qm tubis obm liebat|hodicficcampanis . B tabet pro/
pheta vt non fobim fiat hic publicos ronas,t^ etiam q> bene fiar.Ez qao apparet pubUcam / magna
ac noaam fubede matenam gaadii pubbcLB vetenmcfbit nona materia gaadii/adimpletio feu ete
dminf promiflionis in tota terra promifllonis. pDixaat (ramdo iidhlfbbirmgedo rarionemf
n^s pokhtalaasueddit modo holus confonantiac rationem q> deas eft roAas in volantateiin vet/
bo & opereBt qao ad vetbum.qaia teftam verbum dommi.Q.ao ad opas.& omne opus eius in ve/
ntat&Quo ad vobuKatenuiibgens inftitiam Sc iudianm-^Dixerat te^ in domino, fed non eipl*
caaoat ipeaalc beneiiaumiptoponir modo opliace materiam exaltationis & noni cantici fpeciale
da bcncnciamilcilioctgratiadomini plena terra. TempoteRquldcmiofaeSt ludicamSt (aabsnotc
fncrat certa promiflionis plena gtari^,fixi ^m abqaas partes tanrfiitpe alir daoidis ad hoc peruenit qr
lam tota promiflionis terra huc plena gfp dunnfjfabaAis oibos hofhbos & qmefcence in pace terra.
€C3n VOtiO OOmini Indpit hic pars exeeutioa rali ordic Primo traCtaf illa particola/ in domino,
fecundo illa particuUiemlcaccfvt tamen determinata ^ad matena.falicer qoia gratu domini ple/
na tctra^ibi dominus rupicrettio illa particula/iaftif ibi anima noftra. f^edaraturus propheta de/
Aionem gentis vnutsfpt^imt anrontatem \ potarem aec.dedons.intendens ip ipfe idem eft de
Aor qui creauitmundammeadmuentio humana pacetnrdeparario ifrad ad cniram dlainum . In/
cboar ergo a creatione ccdomm.In verbo dommi|n5 in labote,ccdt hi<fti fnnR & in fbiiica otis ans
Chumano mote loquitur} flata onseius,omnis ezetatus eorum. Ex prindpio gencus acciit hoc
propheta. Igitur peneCti (ime coeU Or terra & omnis exetticus eorum . vbl larinus inretptes tranftnlic
de omnis ornatus eotam.B per metaphoram ezetatus lignilicatnradliteram ordo vniaetiilqmeft
fummom bonum m ipfo vniuerfo. Inrendicenim mojrfes defetibereq» dens non folam fixit cadosf
tciTam|aftTa|atbores|anunaliaficc.ledetlam ipfbm vniaetflocdmem,adiangendoae omnis aerdtiM
commxft enim exercitus ligniftcins ordinem. Et proptetea propheta hoc in loco dixit- flatu dmini
otis fadus eft omnis ezeratusihoc eft vnioetliis otdo.ccdocumrranqaa lignificando maximam dfu
caaam &obedientiam,<p folo Satu otis elfetto Iit tantas ralifqi ordo tot cedeftium corparum.Hpo
qao ad cados. I^Qao ad aqnasvero.congtegans quali cnmalnm aquas mansriaxta illud, congie/
gaituc aqup in loctim vnum 6c appareat anda. Et aflimilator cumulo congtegano aqttaram : pro
quanto Ipanc aqup font tanotes , colloSe (imt Ipiflioresilicat fpaila grana Ii colligerentur in ace^
Dans in thdaoris abylibs. Aqa^ in duas quodammodo partes dioifp (nnr. altera eft aquamm appa/
centiumivtlancman^lacas&chaiafmodLAIteracftaqaaram non appatentuimideqrnbns certant
philorophi.p«antibus aliis dan fiditeitanea bea latentiam aquammt aliis n^annbus. qaotu phi/
lofophia tationabilior apparet. Vnck per abyftbs in thefaoris intdlige loca generatioa aq^aran^ha
iubnodi enim loca dicunrm theTanri abyiroram.i.ptofandaram aqnammqito qnanto ibi eft vis ge/
peradoa aquarum manaram, immo qme nunqnarn exhaaritur.Ec mtendit propheta q> aquas par/
i:qma ipie dixit Oc tuir.iprepr^c^it & ftent. Cieadonem tetrp nS
indoxic nodam,(al vt taaonem timons diaini in peOotibus humanis: vtintdbgas quotfam tedio
fciiicet qr quia homines non cimaeranr deum creatorem habicacnb hamam , decreuit ebgerc genti
ad fm cultam dt dmorem.Incendit ergo (pqaia deus dixit imperio luo aefiut tertalprfcppita: ftetic
(petCcaetanit}certa,ideo cimcbnnc.i.tatioix timcdi babcbimr,adominojne puniat eos,otnnis terna
^iK^ yniocdi habiracoies K(C{.
•psALMvs jcxxrir.
J9ommU8 rupit- Tradatarhicptopriapralmi init^iOipgtaria domini plena cfttnTa)ralijOti]i/
De.Pnmo declaratur finnicas efficax dinini con/ilii/aphcando ipfam^riam decreta a dimno cotv
61io.demde tonem tante ^tuctiadac-CJCircaprimu noralimuIdiflKrcntiam & modom.Difintn
jtiam qmdem inter connliam dioinum & humana:q> dininom ftabile ac efficax.homanDm fragile Bc
irntuin.Modum aatem: (pdiDinnm conlilinm adimplenit reipfiim defbncndo eonfilia humana. Et
intendit ad litcram q» dominus rupit confilium gennum|& irritas freit cogitationes populorum dc
oppidTioc filiorii ifrael-^gyptiin-conao funt detinere illos in feraitute-amalechitf deinv/amorditi
polleaficcanandjrynimowitgiammonit^&cadilloram opprefTionem vites fuasexercoeront.noB
cafuTed ex confilio& meditatione. Vnde apte contra humana eonfilia effiada&iiritata apponint
confilium diumum-Confilium domini ptmo fhbiqnon frangetun cogitanones cordis eros gei»
rationi fle generationiiHne Hnrinon emnr imtc. Quod autem fit hoc confilium domini|expIicam
dicendo. Beatitudincs genris|hoc eft bcatitudo ent illins gentis,coius dominus eft deus eros ' hoctft
qua; dominum colit pro deo.Altera condino.popnlosiqoem,ci^it/dominns,m harreditatem fibint
velut hauc^s da poflideant terram dei.i.tcrram promiuionis &c. Gens habois ambas illas conib
ri^es ent ^taimodo in his temporalibus) A; demum in ceddh patria . Hoc ell confilium det quo
oeatitudo fctuarur habentibus has duas conditiones.Qoamm fecunda aAionem dei eleCtiuam po»
puli ) prima autem aiUionem noflram cultnccmdei ligmficar.In hebrpohabemr handitati.fed
congruitasmutauit in haaeditatc.f^Cuius fingulans grao^ ratio itddirarextnbus beneficiis dinir
niscoinunibustotigencnhumano/iunifliscumimpocentia generishumani ad propriam falurem»
^Videlingula.Pnmum diuinum benefianm cdmunccfl.De coelis tefpezitdominos, vidit omnes
filios ad^.ln quo beneficium generationis human^ ex droina prouidentia fignificarnr. nam filius
nomm gaiens:& propterea videre omnes filios hominisfefl videre omnem generationem huma
nam. V idere autem hic romitur pradiceieo modo quo aicifex videt agendafSe prouifor prouidcndai
ritaiKem menciofpeaalisdeccdoiquia mediante motu coeli deus conferoat gencranonem huma/
nam-I^Sccundum beneficium efl gobemario vniuctforam hominum in hae vitaiquantfi ad ea que
unccomunia omnibus hominibus-Depipparanone fedis fop animaduettirad vniuerfos habitato/
I ° habitatores terrg defctibuntur materia huius animadueifionis : quod
nihil eu aliud g homines 6m ptffentem vitam dcfcnbi.non habitant enim terram nili viiienres vita
ooipotali-Animadueifio autem curam manifcllengnificat.Echaccqaoqidcfcribitnrdecadofob alio
nomineifcilicet de pr? paratione fedis fuf. cadum inquit ipfe mihi fedes ell. Et intendit m de qniera
tua in coelo Cnon enim laborans aut egens fed quiefcens& regnansinuUo indigen.s/habens omnia
prfparata>rotam habet hominum habirantrom in terra. PTertium ad animam refertur intelleiSi/
nam.hthabetdnostamos.p^nmusellcreanonis.ereanslimnl coreoram. Vbi diligenter aduertenS
dia in plurali corda eorumCne potes animas hominum firaul creari fcu cteatas a pnncipio mnndi)
fed in fingiilari cor : vt hincinfelligas q» aduerbium limul iungit adhim creadi cum prius difto aftn
Videndi. Et efl fenfns. vidit omnes filios adam/ctcanslimul cor eorum, limul enim prouidct genera/
Doni hominum & creat animam vniufcuiufqi: quoniam dum generatur filius hotninis/fimul creiv
tur lUius anima.Et fient hoc partiapinm creans iungitut cum verbo vidit, ita hoc participium intef
ligensCquod fubmtelligitur in altero ramo) inngitiir cum verbo aniraadneitit.Ft ell fcnlhs-animad
oertit ad vniuetfos habitatores tenp/inrdligens omnia opera eomm:hoc efl opera volontana. nam
opera qu* non fiint voluntaria.non funt opera nollra fed natui^Et fi collegens h? c bencficia.hiDe/
nies curam generationis human^ quantum ad corpusjA; limul creationis quantum ad animamtap/
pcllationcenim cordis inteliigitur anima intelleClioa, in qua ell voluntasqux appellatur cor. iniiQl
nies item curam hominum viuentium quanmmad vitam corporalem, & fimnl curam aatron»
voluntariorum£t ha* conflat communia efle beneficia diuinz prooidenri^ omnibus homin ibus. •
CTCum totantembenefiaisfabditurdilltrentiainterefficaciam humanarum vinum ex ma pate
& diurni oculi ex alteraiquo ad hoKcp humanp vires non fulficiunt ad faliiandum, fed fallaces inoe/
ninntunfed deficere iiroeniuntundiuinus autem oculos Ibins ell fufRaenrilTimusad falurem gentis
deClp in hamditatem libu Et intendit per hanc differentiam monflrare q> vere beanrudo erit genns
quod vires humangnon poflbnnfolnsdiuinns oculus fufficienter in promptu conto.
‘^Pifibtis de/
fcribi. Vel ex natura.& hoc lignificaturdicendo.fortis non liberabimrin multitudine viitutis) forti/
tBdinis,fupnatnralis.Vclexpolincaautontate& raulntudine. Er hoc fignificanir dicendo, non itx
faluatus in mulnrudinc exercitns.hic.n.auctas regia ciiordme multi exerciras intemrnit.Vel exfubie
Ois adminiculis.Er hoclignificaf dicedo.falfns equus ad falotc.A; in mulntudinc virtutis fuc n5 fal>
Mbitifeir^ fofi. Ad quf ma capita redncnnf oes humanp vires.p" Oculus aut deiChoc ell IpSIis cum
ai^a) refpeAu eleftf getiscieloibif relat^ad materia diipofita.f.ttmctes defi & expeffates gfam ei*.
Adi apcrtccbceretcpiciaihaftenas oculus dni ndfuitliip popula dedofjja non fu^rtirocresd^
1.
1 is 9 a l_a.i 1 § Sila 1 »5-a.a-a i B-i a>i i ai-aa-a i a s-a.e.s o-s »
PSA tMvs jcxxiir.
»romptn Impcr efl.ocidiu domini fupct
1 eniendam.cccc effin^s oculi do(Tuni|li/
i petiailis mortis & alimenta prgboccemporcfomis.Eilignilitamrpcrluecmagnitndo dir
iquia non poGierant (pem fiiam in grada dd,Quu ec(X|in pro
p^polnm nmencem etim,& apcAannbus gtanam cmslAo en
be^ a petiailis mortis & alimenta prebm tempore fornis . I
f6
nim|vliitpantibusbolhbasfni^icirp.Commendamtenimdimnacntaexeoq(itlinentesed3ni3 i <>'>>'
czpnonbnspcccaas(moitis8efoinis pteubs Ibbieites/bbetaCfi portis piculis & a penuria aiinoii^
Enntellige in hts bbmtionem a rebqais'mabs. P'In hebrm bgitur in datiuo grati^
ISntnunoIlni-TraAatin' hic illa particula/eznltate mlii Voxenim mfloram eft h^arteftandiiin ^
(DiBfoi^ocBinlixoncatcpeTfciictannefnbfiEqiientistbicadhiUioetqibcancadoeftgcnnsde^jjja ^
ocolns domini eft fupet amentes Se expeAantes eum. u faSdim qmdem aflbunrircftific^o. Amma
no(bacxpeStaaitdomtiHUD|dcfenlbinnSeadiotoccm(nonhominem.Aaxiliuni.ecceoculasdomint ^ '
quia iple dominusfiiirauilium noftrumiad bonura.Se clypeus noftena malo. I n quibus duobus ota
compKhenduntur.Echpcadiiteram vera patet tepore danidis in tot viAodisAidinidis rcgniilbas. 8
? I
i I
V i
. iipro/deo.letabitutcotnd
Ihumecce deleSlado. Quia in nomiDe fan^tads aus confili rumns.ecce fidentia . u Ipdda fcnbic
funitaifidacia veropiftenta.addcnoraadamordinemeannniniicrre.lpdaaenimindcojG»]niiiirad ii ^
fidnciamm eo.f'ldroent grana tua (iipet nos ([ecceperfeneiandadiuinegrad^ fient expeSlaoi/
annsteihoceftedttaagtadanobifcnmrc((x}ndensnoitt^fi(bicipinie£raixichgcdanld|fignific^ = <
do&monedovtpeiicnixarcntoinncstn^Aigandioctrcaduiinaiptfdioentip gtadadauichoata ( t
pcriimenbitAicrdcctuurapopaliBdeinK.^iemindco.Amcn.
CJVVLGATA EDITia - ^
jinDauid qn cSmutauit os luu cora abimelcdi:& elcdt eu,& abiit. .XXXllI.
Enedicam dominum in omni cempore:(onpcr laus eius in ore meo.
In domino laudabitur anima meaiaudiancmanfuetiSS letentur.
Magnificate dominum mecum : 6C exaltemus nomen dus in idipfum.
Exquifiui dominumtdC exaudiuit me, SC ex omnibus tribuladoibus mds
eripuit me.
Acceifite ad eum 6C illumiiumini tdC faded ueHre non confundentur,
ific pauper clamauittflS dns cxaudiuic eum,0S de oibus tr ibuladoibus dus ialuauit eu. '
Imnucdt angdus domini in dreuitn amentium cum: eripiet cos.
OuQatc SC uidete quoniam fuauis cfi dominus: beatus uir qui rperat in eo.
Ximete dnm omnes fandti dusdjuoniam non efi inopia umentibus eum.
IDiuices i^uerunt 6C efurienmuinquirentes autem dfim non minuentnt omni bono. <
|V enite fihi audite me: timorem domini docebo uos.
<^uis cfthomo qui uult uitam:diligit dies uidere bonos^
prohibe linguam tuam a maloidC labia tua ne loquantur dolum. ;
Diucrte a malo 6C fac bonum:inquirc pacem dC pcrfcqucrc eam. '
Oeuh domini fuper iuftos:fi£ aures dus in preces eorum.
|V ultus autem domini fuper fadentes malanit perdat de terra memoriam eorum.
Clamaucmnt iulti:S£ dns exaudiuit cos,dC ex oibus tribulationibus eo^ Ii berauit eos.
loxta efi dominus iis qui tribulato funt cordc:dS humiles rpiritu faluabit.
Multe tribulationes iufiotum:££ de omnibus iis liberabit cos dominus.
Cufiodit dominus omnia oflfa eomm:unum ex iis non conteretur.
Mors peccatorum pcffimaidC qui oderunt iufium ddinquent.
KedmM letiMIWS&onua ?jXaoadclinqutf omnes qui (ptnMh
meo*.
> VjO. 1
• PSALMVS 5>v' JOXIIII.
CIVXTA HEDR-^VM*
iCDauid in Juo mutare fcnfu fufi faciebus abime!edi,S oedt eu SC abut«XXXIIlI«
1 /^Icph. p f 'DEnedicamdnm* in oitpctcontmue lau* dus inore meo . .
* Beth. r*°P“***« Xy In dno* laudabitur aianiea: audiet humiles fiCl^tabuncuc.
f<Uo i Ghimcl. Magnificate dnm*tmeaim:d£cxalabimus nomen cius pariter.
^ Dakch« Q^uffiui dnm ’ tflC refpondit mihi/K ex oibus timoribus meis liberauit me. ;
He« RerpexeruntadeurfiCilluminarifunt/Sifaciesco^ non confundentur. ^
f ^ain. HicpauperuocauitidCdns^audiuit/dCdeoibus angulhisriusfaluauit eum»
Habitans angclusdonuiii*circucircarimenribuseum:& liberauiteos. t
Gddate&uUcte quoniam bonus dns*:beatitudincs uiri fpCTabitmeoi. j
^ . i
Timct;cdominnm*/andiaus:quoniamnon defedhis timentibus eum* ‘
Leunculi depaupari funt CC cfurieruttAC qufr^bus dni * no deerit oe bonfir
^miUjiEamcd. Ite filii/ audite nictaamorem domini* docebo uos.
7 Cheth.
« Teth.
> lod.' ..
* .CSph.
(^uis uir uolens uitasidiligens dies ad uidendum bonumf
OHIodi Mnguam tuam a malo: SC labia tua a loquendo dojum.
** Mein.
Kim.
Samcch. CriTaamalo&facbonunKqu^epacemdcfcqucrceam.
* ^ hkjiiu ,Oculidonjini aejiudoi aures dus ad clamorem comm*
* * Pe,' Fades dni * in facientibus mali :ad fadendfi excidere de terra memoril eoy.
, j <ii*r ■ ■ ■ • _ _ • ; . ‘
^7 ^adi. Clamauerunc :fi£dns* audiuic/S£ ex oibus anguftiis comm liberauit cos.
a 8 Cbph. Prope dominus *confradHscordc:flJ contritos fpiritufaluabir.
I ■. tM . .
'9 Res.
Sdn.
** Thau.
zz Pe.
Mulca mala iufii: ex ommbiu ipfis liberabit cum dominus .
t»
CufiodicnsomniaofTadussunum ex ds non fradlum.
piopiloiii
interfidet impium/malum :8C ofores iulb dcTolabuntur.
erit
Redimens dns * alam femorum fuoj: : SC no defolabucur oes fperates in eo.*
f^lnilas c&Dauidi in (no morare feniom (bom faciebos abi mdech, & dede enm & abiir. Hiltcv
V riaha:chabetur.i.reg.ii.Vbididnir()>daaulfimDlaaic(e facoam:iraq>imutaaicos foomcoiX
amis rege gcth,&; coUabmator inter manus eoramiAi impmgebat in ofha potrfidefloebanrqi falme
dos in baibam.& <p achis videns hominem infanire diziudtmicrire illnm hmc ne ingrediacor domo
meam.& abiit daoid inde dc (bgtr in fpduncam odoUam: vt flanm fnbiongit capitulu.u.r£t adoor
re (p rex gerh in libro icgom noiacur adiisjm hoc aotem nnilo noiaent abimeiedi: ea vt aiont radoc
qnia achis erat nomen prbpnnm pctfongfabimdcch vero erat nomen reginm: (icut imperatores ro/
mani pr^ nola propnaClcilicet nbenusfdaodius &E) habebant nomen aotoiiratis / (oliocr c^ad
CrCuca matenapfalmi di hic magna qdiquia qnii pfalmns mlfandoiius euideter (ic &; nonq fba«
mentionem uirpchniosbnfiaiquodaaid^ hb^tos a cimore phililbnof:|fel rra in genere; no apt
paret concordia inter pfalmli & tituln.Ez autoritare qooqi petn apolloli veens hoc pblmo in temo
ca.pri m^ epiRoIpnon habef certa matenaiqifi ad inflnidione morum affierrqoi voJt vitam diligere
Sc dies vidoe bonos coerceat linguam foa a malo Sx. C Vemm (i infhnCtio pfahni coniiderata oilv
gennos fuerit, apparebit confonanUa pfalmi cii timlo.Inlhodio liqoidc hfc f^a fbic a daoide tnne
qiivcnicad r^ancaodolIa/& congregati funt adeam quadnngcnti vnnj&faClusdieof pnncqss:
vt dare patebit in pgrd1a.TitDlns cigo dcmonfhac tps inlhuCtidis ilfaos m vctbo & abiinvt pateti.
Rg.mpundpiomxa.bkc vacat «sp&tip danonOcacio tpuhnios. tam quia inde (ornus danidem
a principio
i
PSALMVS JXXXIIir;
aptindptoqao cSgRgati fune ad com viti docaiflefBbditosruos timore dni.cuqa indcfdmttsqoa/
ta lacd>ac in daaide hoie mtlican loucnc bonitastqiia nifi ex hoc plalmo vidcrcmos l difficile dlit
ciedeie.rain qa a hoc man iTcllaf q> dauid excla^c ronem fcandali oa poterat coapi de eo/quafi cllcc
n^igiu malof hoiumico q> ad ipm cdacncrucocs qiu erat in angulba cofficati|& opplTi ^ aIieno'&
amaro ab-Dmolfrar (haido dcuIus q fonr 1II9 tnbalanones quas in pfalmo commemorat dauid fe
cnafifSMu ex illo hemus <p (imr illf qoas anrc oogicgatione 1II09 quadnngdo^ viio^ prulic. Drao
Atar terrio <p danid leco^omc eualioncfua de manu achis ez dmina finde gfa-ira q> no attnbuir bc/
ne^ad hocimular^ fhilcitipllal dium^ ptcftioni.Ec vcic (ic fiiirjia fm humana ronem vides achis
itxdaiiidehoiem canrerampadIecdfbgienteadnsinfanoqi&ccTc/pociiitraalcfihmaR limulatio/
ne cflc,& explorate vnoc hi gdhis & a quanto tge &cDat quarto atnius initium p(almojminilh<ms
maetna diuine laudis. vnde patet vtilitas ntnli lefpcdu pfalmLP'Matena autc m fpciex ipfo pfalmo
imparct q> df iifrudio ad cimote dd quadringeto^ viroy qui ad dauidecoucnetdt rzeplo dus. Hpc
cR enim ad litcram pfalmi materia.infinnata quo ad tepus Sc rdiqua fnptadida ez titulo.
CSVMMARIVM EST.
trOanid ilfruduras quadringentos viros qui ad fe coucnerir.vbi fdpm ppofmt exfplu ca pfperita
tisgaducriitanstpe ad recognofccdudcujA plura pptereafibi oollatadiuma bcncEcta fignificanitf
[uirac eos ad timore da;rz eo q>nmcnbu$di^nihildeefl/Ieoncsadtdepaupanfunt£c docet eosea
an qbus cofilfit rimor daiallicics ez pmio vitf ad vid^ bonuifuadetb hoc ez eo q> deus oculis|auti
bns/ppinqrareicuftodia ac virp led^rionc adefl iulhs,miquos adr pda ez coimn mabaa.
CTPenona loquens propheta ell.
QT Adnette q> hic pfalmus eft fecddus iter alphabcticos apud hebrpistvt hieto.interpratio teftarnr.
B£nedica ooiriinu. Oiuidif pfalmus in ptes duas;ppoliriua maten^.Sc execntiua|ibi magnidcai
te.Proponicduo.Primd q> in oi euencu emergennd in tpe!intendit cdtinue laudate dcd-Bencdi
camdnm|baiediftionelaodi5,inoitpc|adneificatisvdp(pcncatis;connuc|indefdrc,lans ems mote
meo|enr.Secddum q> iple mtedit agere vita laudabile fm ded/nd curans mddanoqi laudes kd humi/
liii.ln dnoino in munaanis,latidabiC aia meaj vita mea:audiet|hac vita landabilc,humilcs cordetma/
riieti,& l^abunfilaudando hoc ppolltd.P"Vbi nota qidauidoonliderans qualitate viro^ quiadle
cofugerant vt fub eo fiigara pauprate liceriofe viueiet/lhcnnc agendo more militan.anre oia pponir
os intcrione fuamualis falicet iplc intedir dTeivt p hoc pollent audirores intclligere quales veUt eos
eflena vult eos cm limiks dbuEt ppterca duo pponit. Altetd q> m vtraa fortuna intendit (dnp ppo
nere dciIAltetd q* ndquprirglona humana/ndqofrit laudari ab ipiistled qu^tglotia fm deumiSe
fnlTicit ei laus a manfucns.Etvtiun(phoiudirciricpcrcnfTit frontem profii^ramiqui Sc qu^dtanc
glonara militarem Sc fuperare aducriitates hccntioieivt mos df talium pt^gorum.
4T Hibi3gnificiaK onin niecu-lncipit hic pars exceutiua tali ordme.Pnmd traCtaC tota materia ppo
lita ez pte fen ezcplo ipdus dauidis.Secundo tradaf cade ez pane inflruendoqi/ibi guftate.f^lnllmes
igiC danid czeplo fuijinnirat ad id quod vttobiip fuit pnncipale ppolitiiChonotem deiMagniiicace
dnm mecd/ndin (cipfo fcd in ffls.tdc.n.magnd deu facimus, qud m opibus nodris iterioribus &ezte/
rioribus magnitudine dei pfitmut & veneramur. vnde nd dizir magnidicitt fed magnificate (faaii.
& exaltabimus nome ciusjlaudado Sc glotifirado.panter/fimuLCJEt ad hoc affot quattuor beneficia
diuina.Pnmfi.Qu^m dnmicorde ore Sc opeSt tMir mihiieria opc,& ez olbus timonbus meis libera
dit me.Haboerat tunedamd nmotes multosid; apud philillpjs Sc abimciech([ppcer adfimulauit fe
facufi3& prius apud fauleiroties volente ipm oeader^ jmtetea duuejez oibus nmonous meis libc/
rauit me.p^Sccdda.RefpcKriit ad eu & illuminati funo&facics eorum nd cdfuncknmr . Poft benefi/
ctd m timoribns/poni tbcneficiom collatu (pcratibus.Ec quonia in tetna petfona plucalis numen tn/
troducif, datu ndeff de qbus )oquaf.vidcfmmihiq>loquifde(apfo&fui fimilibust occultans fub
coicacctcrtippfon^itemagfam diumi luminis libi cdccfla.parcebat.n.ppnis laudibosificuc paulas
tnqnit.patco alit ne quis plus ezilhmet de me &c.vnde gfam pphetin luminis fibi cdoriTam/occolcc
inhnaar.Refpacctiitl ego Sc ma fimiles.adeu/deui&illaminan lunqmtus, &c facies eo^ nd c^nden
ntriab expeiriatione fua- Pdr tn hoc ad benefidu pacrd rcfrm.pnfd ji.patres lefpexeranc ad dditA illa
minati fanc,& faaes eo^ nd cdfbndenC quin eucniacds pmifla.mulca enim fiicrilc pmifla patnbus
qnf adhuc erat adimplenda in populo itracLPoft benefiaa timoris Sc fpd/bcnefidnm paupcnim ni
l)iilaro7fubifigiE.Hicpanpiipfemcrdanid,vocamrfndvoccfedcordet^ pauptans pfi^s alaules
tc dns andimtipmdedo, A de oibus angnifus dus faluauir nde & quano fubi^t benefiad an
.gdicf cuftodif .Habitas angdus dni areddrea timentibus cfi,& liberamc eos. Vbi nota duo. Pnmu
(p hoc bcncficid ede manifictteponif oibus timetibus dedivt hinc et danid parcat laudibus fuis.nc la
<tare(cvideafdicedoq> habet angdudmcnlfodctquutn hoc vcIlcttceUigi Ita fibicducnire q> idiqs
efiet cocfi vellet timere defi.Secfi& q> angdus dni cuftos dcfcnbif habitans in circuitu timerin
liinccaim habes diSoctu iota aogdidi& humanam cafiodia.cnllodiafiqaukm humana manes
Caict.(npp(aL h
PSAIMVS JOCXim.
Di) vnotocoinon manet in altererfcdadhoe Vttotffcti^ttlcDffodiatloponerqfMr drdKirca.ange
bea aCc cnllodia habitat in toro circDinnita q> non oportet q> circuear,(ed Itmul caltodit vniactiina
circnic&Hfc rDntcmamiorloca/qbtudamd exemplo fm mmrat ad benedicendum dhm in oi tpe.
iCofldtCZVtdCt&Traftafhiceade jipolira materia expliciceimllruedo iuztaopportanitarem& ca
paatacem aodirof [tali ordine Primo albcir ad ichoadu ea qup funt vic dhi. Gulhte in^t & videte
Ad fTmtlitadineexpimetufumenu de aliquo abo vel poto) diatvtgoltctcxpiedo,&vid«Ccettifica
do (c'de doobu s.PnmC.qiii bonus dnsiremp iucnif a colctibus efi|& bonus in fe & bonus illis.Sedi/
dfi.beantudines)funr,vih qui fperabit in eaBtitudines hicpoUiatf Oc in fbnuo.tbnr eins qui fpen/
bir.i.picuerabtcfpcras in eo.His duobus maxime indigebar vili illi:&q>ded inuenjicntbonu hbi|Se
fp ipn bearenC fperando in dea^ Sceddo monet cos ^ tim^ deiLhoc enim erat ^pou intentum
damdis.& hoc iccddu induat poli ppofita guHarioneAdi ^erte dixiflet.cipcnmini; inchoate mo/
didi,viadd.Ecfiqupirisqdohtillaexperietialeccemodns.Tunetednm.cimordni iniriu eflgnftan
di & vidediAlonet adr blande.rimcte dnm fandi cius. Appdlat milites foos fandos.! jnddos ab inu
mundiciis idolam^ A getilitaris' A dicatos deo ad colendii vnfi deu. Vos inquit q efbs ia dicari deo
timete i^mt^rii nodefe^s rimetibus cILMihtares vin A ^pue pftigi A grauati cre alicnoCqnales
erat iftOvoIut lucrari A ideo milirare vt non defintlibi opportuna.Et ppterca dauid huic appcricni
occnmtiaffirmas q> rimetibus deu nihil defiat.Quod ittUige luxta pmilTiones in deurero. fadas.to/
tus enim ille pfalmos plenos ell pmifTionibos tpalili bono^iqa fpedat ad viros vetens tclH)qbus p/
mittebanf bona teporalia Ii manerer in cultu dci.Et hoc retine p roto pfalmorne oporteat toties te/
petere-P^Et ad hoc alfett I5mu quod videmus euenire defado.LedcuIrhoies pdoncs.dcpaupati funt
A efuriodt/vt expimtia ttllafiA qupretibus dfim no deent omne bondiiuxra bencdidiones deuteto
nomii.ybi nota cautela dauidit voletis auetteie mihtares a ^a.No dixit as nolite ^n)nc videte
tut mala exillimatione habete de astfed vt abommabile ppofuit cis rapina/noiando ea Iconinajraq
re letis no hoibus c6gtnentc.<rTertio defcendit ad ilbuendu cos in paiticulatiia qbus debet canere.
Et ne videaf mulnpTicarc pcppra;mitat paterne vt hlios ad difccncu timore dhi m que lam iniraue/
rar.Irefpro vmitc,filii.Ohm pnnapes appellabanf patiesiA pptetea dauid pnneeps vocat fubditos
fi1ios.aDditcmihi|motchcbraicopmc;qatimoredhidocebo vos-Eccedo^na timoris dhi ichoas
a pmio.quis es vir qui voles/p vis vita.diligens dies ad videdh bonhINnIlus ell qui no vdit vitamt
Crd multi funt no volctes vita liofcilicct diligcdo viuerc ad vidcndh bonh,fed fiue videat malum liue
bonu volhtyirXAd excludenda iHos Infanos appetitus diae dauidquis vir volfsvicalA exponolo
volhtans afteduidihgens dics)t^us vitc.ad vidcndh bonh.Hoc ell pmih quod in hac vita pmictiE
InlhsJ^^EcKinquibuscolilhctimbrdhi.CullodilingtiattilamaloiamaltdicetiatA labia tuaalo/
quedo doldfob quo coprchendif frans,Hpc quo ad lingua.Quo adopns.cefla a malo/a nocumenta
;pximi,Afacbonh.Qoo ad llndih.qnptepaccAfcqnercea/qnathexttclldonecfuenias.Perrpioehi5v:
tna doaimenta vitam militarium re^aie, A quo ad linguam A quo ad opera A quo ad llndiajiani
&funtnxolI)Anocini|Aliccnciofplingnp acetiamdololpEtproptcieainnis damd timorem domi
niaptid militares conihtnit.
^CUli DOtrani. Reddif rSpmiiroinA iuxta duo pmilfa CviTC fcilicet Abono^ dierti)vcrinfqi ratio’
leddiEEt primo bonorh die^dan» vitp|ibi ireificiet.Et cofilht ro pmilTo^ bonof die^ in dfia Ita
diuina cura tefpeflu iullo^ A iniquoi^ipro quanto deus promilir bona iuflis A mala iniquisivr pa/
trtin benedietionibusAmaledKfhonibosdaitero.Hancautemdiflfirrcntiamproponitmorc huma
ro de deo loquens/tanq habente oculos A aures A reliqua mebra. Oculi dhi ad mllos/cnflodialnim
A aures eius ad damotm eoram;andiendum.Facies domini/iraca , in faaennbus malumiad faciov
dum excidere de rena memoham eorura.Maximnm malum quod phimat homines dl intcnrus me
norip fupdicat pro maxim o bono pfhmanr immortalitatem famp.Et proprenea hic pro magna pee
na in pr^enn mundo didrur.ad fanendum excidere de terra memonam eorum . Vbi habes A iram
dn in impios A puninonera.R.cfpedu autem lulloram dixerat aures A oculos.fed non pofnerar effe
ftus.Er proptetea inbiungic effedus auriumihoc dl ad quid aures da ad clamorem eomm . Eae ad
qoid.Clamaueranr,A dommos audinit; A ex omnibus angnlhis eorum libetaoir eos. PT?t quoniam
humano morqlalntarts tam aures g oculos opotta effir prope adinuandosf nam longe dilbnrcs mi
nus audimus A videmus ad fobncnicndDm)ideo propinquitatem da nrfp^u iulloram infcnrpto/
pheta. Propqfupplc dl.dominuscfifiadis corde/ nmoredeisAconmros Ipiritn/non rumenrrs/noii
datos.faluabit.Qno adocnlosvero cnjilodiam Ifabiungens/exdndirlimDlobieaiontsdoas. Alten
dl de multitudine malorum; hocdl q> quis multiplicentur mala inIhinihilominDs deus liberabit dL
Altera dl cur totus ihe ferro o de v idenao dies bonos/occupatur in liberatione ex malis . Hcc enim
obiedio radteexdoditui) affirmando multa mala lufh/hoccilqioportet iullospati multa malaiA
ejromnibusipfishberabitenm dominus. PTradus autem malomm iulh fnbiungituqdedaran^
duunam ciifiodiam qup dioinis oculis arnibuituLCullodiens dominus omnia ofla dusjiuftuitaf
i
a a n a SH 3 Ia 8 ffS-S B B 1-B 2 Slg.B-g-'” M
i^salMvs jcxxinr.
.vmnna'difoiribiu,nonfraAiim|fbpplrdt.liitTibaIarlonelDlloRm]ad(iaiiliradinan natnnt agic
dau.Naninicnim in^cadimbtunomertalibascuftoditoflanoncamcscgnCvndc cfiianu-raa
cerdefedocamiuin^farpofteacanicsreftauranitadeDS in cnbulanonibus itSoroin nillodit om/
lua ofla iolb/oinnes vtmtccs aninii qof fnnt vdut offa faftentanna lufhun , ncc vna qoidcm viims
Ganfhngicar.Ec ad hocCfciltcet ad cuflodiani viitnciun>>rduiac cnbulationes .iufloromnaxca illud
f8
ammi.
adhocenunooilidominlfonc fupcr iaflos.O; fic vidcbanc qaafl poft ^gcicodincm dies bonos.pDe
Via autem pcomiffa^qais es vu qm vis vicani;)rabdit diffinmciani limtlicer meer mftos Bc iniullos.
lEt arca ricamimpudicuncnrduoffciLcet mors & defolacio.lncofiaet impiam malomihoc eftma/
licia propria dcuieritorie incafmccimpinm/miiuiet vicam eiasi& ofores mlh defolabancurfex ip(ii
cnipa odii etga lulhim.Qoo conrra de luftis fubdiciledimens dominus aiiimamfvicam , ihciocum
luocDm:& hoc concia pnmdA non defolabuncur oes Ipeianccs in eo.& hoc conci^ fa^dnm.p'Ad'
netee hic q> i/h vicimi quacnior verficuU magis ad propolieff exponunf pphetioe.vt poft§[ dauid mo
fbanir lacionem diAocnm ex fabuencione diuina communi iuHis Se cimencibos deum, condofutus
fixmonem cedeac ad pnncipiom vnde inchoaoinfalicet ad fdpfnm/confirmans & accadens milites
liios ad leniandum qup monuic^uia ipk daud §uis mulca md paciacuqcandem deus liboabir ip/
fiimi&inccifkiafaulem&oompficcsi&pcdimecviram reroorum ruotum qui cumdauide funt.Ec
innceftfa(n;hrcr^Malcaqmdcm malafunrmodo lufhimaipfiiis daaidisicameeffoccrccun.quia
Kzomnibnsipilis fabetabic eum dominu&Erincenm efl dominus cuflodies omnia ofb dus/daoidis,
ica cp vnum a eis non fra^umiefflnccrfiaet impmmiraulem , malumimalicia propria demetirocie
vt (UAam eft;& ofoces ii^/dauidis^d^olabunmr, Redimens dominos/enc, ammamj vicam , fetno/
nim fuocumimCTm Dmentiumrorumiredimetenim depenculo ccal!onis.&non dtfolabdrur om
nes mcaiffi fperances in eo. (cico q> hac inlfandione & promiffione prophcnca induci fant mi/
lices dauidis ad cancum dei cimocem vc de eis duerlt Geraus nabaLiJeg.jf Jiomines ifh boni faris fue
tunc nobis & non roolefli,necqmcq aliquando pctiic omni cemporequo fuimus conueifaci cum
cis indefettoipromaroerancnobiscamtnnoAeqindicommbasdiebusqbuspammns apudeos
Igte^ .Arnen.
«rVVLGATA EDITIO. CPfalmusdaiud. XXXIIII.
Vdicadoniinenooentesmc: expugna impugnantes me.
Apprehende arma Sc fcutumifif exurgein adiutorium mihi.
Efiunde frameam SC conclude adnafus cos qui pcrfcquutur metdic
m; meae (alus tua ego fum.
Confundantur SC reuereantunquaerentes animam meam, ^
Auatanturretrorfumflfconfundantuncogicantcsmihimala. _ . .
Fiant tan^ puluis a nte faciem uentitdf angelus domini coartans eos.
Fiancuicillorumtaicbr^&IubricumcdCangclus domini perfequens eos.
Qnooiam gratis ablconderunt mihi interitum laquei (ui:(upeniacue exprobrauefunt
^ irnihiam meam.^
|V eniat illi laqueus quem ignorat & captio quam abfeondit apprefaoiac eum:&in la^
queum cadat in idiprdm.
Anima autem mea cxulcabic in domino:Sf deleiflabitur fupcr fahitari fuo,
OtnniaofTa mea diccnr.dominequis fimilis ttiir
Eripiens inopem de manu fortiorum duscegenum SC pauperem a diripietibns emo,
Surgrates telies iniquicquf ignorabam interrogabant me.
Rjctribuebant mihi mala pro bonisdlerilitatcm anime me^
Ego autem quum mihi moledi circntnn^aebar cilicio.
Humiliabam in idunib animam meamrdC oratio mea in (inu meo conuertetur.
C^dpfoximumdC qoali&acicmnoihiimlic complacebam»}ua(i lugens & conmB
' ibuuslichumiliabar.
Cajctfnpplid. h n
PSALMVS _ XXXVi
Et aduerfum mc Iftati funt & coucncruttcogrcgan funt fuper me flagdia K inorata.
Diffipati funt nec compundtittentauenmt rac,fublannauerat mc(iiblannatione,&c
mucrunt fupa mc dentibus fuis.
Dnc quado rcfpidcsfrcIUtuc aiam mea a malignitate cornm,a leonibus unicam mea* '
Confitebot tibi in cccidia magna:in populo graui laudabo te. ^ ,
Non fupcigaudcant mihi qui aduerfantur mihi iniquc:quiodenint me gratis Si ani>
nuunt oculis.
Quonia mihi quide pacifice loqucbani" tSC in iracudia terrf loquetes/dolos cogital:^
Et dilataucrunt fuper mc os fuum:dixcrant euge euge uiderunt oculi nofin.
Vidilh dominc/ne fileasdominc ne difcedas a me.
Exurge 6C incende iudido meo:dcus meus dns mens in caufam meam.
Indica me iullitiam tuam dne deus mcustd^ non fupogaudeant mihi.
Non dicantin cordibus fuis eugeei^eanim^nolh^mec dicant deuorabimus eum*
Embclcant&reucreanturfimultqui gratulantur malis mds.
Induantur confufionc SC rcuercnda:qui maligna loquuntur fuper me.
Exultcntfidcrcnmr qui uoluntiuiHriammeamrSC dicant femper magnificetur domi
nus qui uolunt pacem ferui cius.
Et lingua mea meditabitur iulhdam tuamnota dielaudem tuam.
OJIVXTA HEBR.;EVM (pDauidi.^p^ XXXV.
1 T Idgadomine*cum litigantibus mcistpugna cum pugnantibus
2 '■^ApprchcnJcparmulam&fcututflifuigcinauxiliummcum. .
3 E iiagina lanceam conclude ex aduerfo perfcqudrcs mcxlic anim^ me^ Vox dd p(
titafalustuacgo. <
4 ChrifiusX2onfundenturfi£crubcfcmtqu^cnte8animx me{;reuettentur retrorliitn
& cmbefccnt cogitantes mali mei.
5 Erunt ficut gluma fadebus ucntirSC angelus domini*impellens.
* Erit uia eorum tenebr; 6^ lubricumtfi^ angelus dominPfcquens eos. '
7 Quiafinecaabfcondcmntmifaifoueamretisfuidinc ca foderunt animfmc^
qai ^ ^ ^ •
t Veniet ddefolario ignorabit:SC rete iplTus quod abfeondit comprehendet eum/ia
defolationc cadet in ipfum.
9 Et anima mea cxultabit in domino*:& Itabitur in falute fua.
I o Ofia mea dicent. Vox o ffium chrilKalomine^quis ficut tu,b‘beras pauperem a forno
re ipfo/S£ pauperem SC mendicum a uiolcnto dus.
II Chrinus.Surgcnttefiesiniqui:qu(ncfdniintarogabuntme. ,
1 z R^ctribuent mihi malum pro bonodlerilitatem animg me(.
<le^
13 Et ego in egrotare eorum tuclHs mea faccus/affiud in idunio animam meam/& onM
do mea fupa finum meum reuertetur.
14 Quafifodusquafifratamihiambulauirquafilugensmataataincumatusfum.
1 f Et in cgrirudinc mea If tad funt SC congregad funticongri^d funt fupa me pacu^
dentes ncfdui/fcidcmnt non tacucruqj;.
1 6 Inblandidisdedfionumuaniloquiitfrendcndofupamedcndbusfuis.
17 Dominetquatumafpidcs.'facreuad animamnieam adefoladonibtueor^alefi*
culis unicam meam. - - - -
ftnm
tncis.
PSAIHVS XXXV. S9
■iS G>nficebor te in eccldiamultann populo forti laudabo ce. ^
tf Non I^ubuntur mihi inimici tneiralfotofores mei fine caufa/ annuentoculo.
zo Quoniam non pacem Io<]ucnf:&ruperquiet05teti|uabadecepcionum cogicabJc*
zt Eedilauueruncfupameoa fuum : dixerunt. Vox iud{ocum.b^ heah uidiib ocu^
los nolfaros.
zz Chridus. Vidiltidomine*/ncffle:dominetneeIongarea me.
Z5 Exper^ccre&uigilaiudiciomcouleus meus ac dhs meus tlitime^
Z4 ludica me fm iuitidam tuam domine*' deus meusrac non If tabuntur mihi.
z{ Non dicent in corde fuo. Vox iud{orum. beahanim{ no(lr{.Chrinus. nec dicenc.
V ox iudfonmi. abforbuimus eum.
x( Cfanllus. G)nfundenturaCerubefcencparicer/gaudenttsmaIimeinnduenturcoa(tv
It
fione&aaecundia magnificantes fuperme.
Z7 Laudabunt acI(cabunturuoIcncesiufUdammeam:SC dicent continue.Voxcfan(ba^’
noram, magnificabitur dominus^uolens pacem fetui fui.
zl Chrifhis, Et lingua mea loquetur iuffadam tuamnoca dic laudem tuam.
T Imius dLDaoidi£s quo licet antoc habcamrp(almi,marcna tamen non habemr.Seqneila aa
tnn regulam apoAolorum pem&pauli/appaictci^plalmasiftc ad lueram traftarde mefia : eo
^ ea qup hic dauid diar in propria perionatexoolunt pctlbnam danidishoc cft non vcnficancur dc
ipfoiac dan pacer qivcnficanmc de chnSo4^ Apparet autem hocezmbas.Ptimo exptlncipio pbi/
mi.in quo defiuibimr pugna non rolum animoj vcibo & apparatu.lixi aCtnalis/diceJo. pugna coni
pugnantibus meis.apprdKndearaiafeoaginalanccam.Conflac aurem in rota daoidis pmecuno/
ne a faulelnnng venram ellc ad pugnam adualem.Secundo quia in vediculo vndccimo exprefledi/
atDr.hugentrcftesiniqni,qapncfcuiuteirogabantnie.qaodnunqindauide implemm Ic^tunlcd
dare conflat vtnini; unplenun fuille in mcna.TctTio quia in vciliculo.ii.aie& dilarauctilt (uper mc
osfiium,duettiDC heah/vidilh oculos nolfaos.Hfc aurem nunq Icamus occmiilG; damdt t fo!
impleta chnfto exiflentein crocea tot derifonbns.Ec ppeetea plalmos ilW ad liceram craCtar de pai/
fionechnlh.P'Q.nodconfirmaror,exeoqiiprechtifhis ioan.i;. verba' huius pfalmi aSert de fapfo
implenda(dicens.vtimplmtot(amo qui m lege eorum faipcuscttiqaia odio habuerant me gratis^
Hoc emm iaj9.vctficolo huius plalmi habetur.
CTSVMMARIVM EST.
(CrDanid in peifona filii fui rocfipipaflienem eius proponit coram deo tanq vexatus lite 8c tanS ve/
xatus prplio.u ea quuie qup funt pugnoprorequif petendo vt dens armaens (idaet fi:|Kfufcican^ a
. snocnns.&dcfoletiadfosaadiohicrorolimirano.eaveroqfnntbtisipForeqnimrnarrado cnmobic
da tefhom contra fqram foam ciga ludpos gratiam cum illorum ingranrodtnqrom (iiam benigni/
tatrm cum illorum malicia£c petit iudican fm diuinam iulhtiam ad confiifioncm iudpocum fle
■ogem fidriium Iptinam.
^Peribna loqnens proprie propheta eft in pctfona chrifhirtcirac th vocem iniraicoip fic chfianoqb
J^ti^Donnneaini litigantibus mdeipugrtacuin pugnantibus inds. Diuidirorpfaimus
_in parces duasiptopoflnuaffl matetue,fl(cxecutioam|ibi apprehende.Proponitduo prpgnanciaJ
rctnmdLLitigadominccnmIingantibusconcrame.in hoc enim narrat chnftnsq» vexaroiliti/
bos :6c pene vt £us vaer cnam lice illos lmgances.Et fimilicer alteram eft.pugna cun^Mantibns
contra mcln quo narrat fc pati bdlum ab ^isifl; petit vt dens prplicrar contra illos, p Vdi quantfi
ad lenfnm lirtrp nota licem ncgocium elle iudiaale, pugnam auron negodom bdlicnm.Ita q> petit
chriflus fub Itmihtndine vexati lite q> iudino^quod conii Ihc in prolatione fencennp[)fl( fub limilira/
diocprplio impetiti q>prplioCquodconli(hrinhiftis|qncdeftcxccunorentcti^^densficpco feiquo
mam vtroramodopanraniniuriis fdbeetfubiDdiabusiannafcaiphafpilato AcA^dis acctbppaO
Eonis . I^Qoancum ad bteiam quoq> nota m hebrpo haben in primo propofito verbum fonans li/
temfle participium eiufdem vetbi.Apropterca oportuit tranfftneliti^ cum litigantibtis mcis.&
per omnia Gmile cft in Cxundo rpugna cum putantibus mas. Veram ell q> pronomen quod plu/
ralis dl numeri in hebe» non potuit tranfll^ cum confonantiaaipoiTuit emm dicere cum lingan
cibus mcisidipagnannbas meisiquod in latina lingua no bene fonat fenrum incentii .f.cdtra me.
4E^2Q^<lXn^Pfininil9in.In<^ichicparsexccutiaa tali otdm&Pomo tradatur illa patticola|
Caiceliipplal. h lu
4dOmci
f.diiwl
PSAtMVS XXXV.
poma cnin pognancibas mas-Secnndo illajlitiga cnm litigantibus masfibi fargent tefics iniqi^
^^Dancam ad pugn^.cali procedit ordine-Pnino dcfcnbuntur aftiones petitg . fecundo cf&ttiis
ai^onam in adueri^s.& rmo eflCbftas earundem aAiond in ipfo chnIh>.^Q.uactuor pene a^
nesdci humano motePtima vtdeus armet feihoc enim cftpnmam neceflarid pagnatnro.Apprdi£
deparmala&fcQtam.Iuaradiftioncshebrras primum (igniRcatrcutom rotundum : fecundum av
tem fentum grade quod totd opent hoicm.Per iiup intellige oiaarma dcfcnnna.P'5ccdda a^o dl
er armis offeniiuis a^alitct pugnet p ipfo.Comtge in auxildneuagina lanceamiic enim in hditfa
habetur. Aur enim metaphorice vtttur.eaa^nanonis noiqhocdlvtetclanceaiancdc lanceis op^
tis quali vagina loqmtur.Vidcmus enim hodie et huuifmodi arma habere foa opcula.|^Teitia aAio
dl pcuflio aduetiiuioid.Cddode ex adnerib perfequetes mdobuia eas plequennbus me Sc claude eoa
vtnonpo(Tinteuadeie.|fQuartaaAiorefpc^paetisdicaJpmef/falostuacgo.Vbi non petit &e
bina aiam mea|fed dic afg mcfivt intdligas q> non petit (ahian a morteChoc dl ne monatur^lol pe
tit lixoram reddi aiam fuam dioina voce.moie humano alloquens deum quali ducem exercitos. vent
aonatus& redde ocsfecntos/dioedo ego faloabo vos.f[rScdqulihK omnia metaphorice a ppheta
liiducanf de auxilio diurno exhibedo mdip patienti, aduettendd dt ama ddcnlioa fpedant adea
eiuranda qup chrillns noluit paniputa tp os aus non cominnetetun&limiba . Arma vero offenfiuai
(quoni aiUio dderibitut p modum daufur^dum diaf conclude eos.^lIunt rdoii Se ad conlulio/
nem quam iudpi in mente foa incuneturiita q> fuerunt in mente confoli non habetes diuerticuloinl
quum audierunt a cullodibus fepulchn chnln rem geftam.Pofluntqno^ refem adobfidionem hier
rofalem fubrccuta ob aimcn oomilTum contra chrilhim:inxra illud Inc-i^antcundabniitteeo q> non
cognoncnsrcpnsvilitarionis m^Facilequoqicll per huiufmodi arma ctejcxponeie media quibus
dens vfus ell vd ad confnndendu vd ad ddhncndu lud^s . ^'Q.nnm dici tur quoqi dic animf mea:
(alus tua cgoifecuiiratem refulgendi pctit& pprerea hoc animp nomine vnturiab oSicio animandi
coipons.Aciiapredixillet.dicaipm^aianricoipus.quisfepatadalismodoa cotpoie,ego rame Ca
Ius ma quantum ad animandi olBaumiqnia petroctdumcs animandi Q&aom tncotrupnbilua
quod modo habes comiptibilitec.
£onfutldattur- Diuinp pugnp elledin in adnetfariis([iadfis fcilicet>lcfcribi£. Et primo quatd ad
fruilranone intaitiCoTundaificx tuo plio,& enibefcent diences aif mepi vitp mcp.u hoc fuit adim
pletdiqma ludf i qu^tebant viram chnfli cxtinguerelicut p mortem extinguif sura alioiji horainSai
quo intero conftili funt & embuenlKquia vita chrilli no ftiir cxtinda nifi per tiiduum . Reuertentut
tetrorfum Se erubefeet cogitantes mali mei.Ec hoc quo^ fuit adimpletiiiqoia indei prpcipoum ma/
Ulquotendcbanteratexniiguerelidemchnlliivtiplimettelhnf.li dimitnmuseeliqrotns mundus
vadit poli eum.Ec mtfus d>cunr pilaro.nefbrte veniat difcipuli eius & furentur tSiSe dicant plebi fiic
lexira mormis.&cricnouillimnsetrorpdotpriorq.Manifdleliquide perrernrredioncchnih iudfs
reueifi funt retrot rura.uid limilitudinem fagientifi cdletunt fidei chnllitdum rot milia iudpotfi coi»
nerfa funt ad fidem chfi.|^lDeinde fnbion^c altera poena eflfcdus etnfdc pugnediilicet poena expui/
lionisdehicmrale.Enmtlicucglomafiicinos venn,&angdiis dni impwens.ln quo oRedif comm
tUrpetiio tanq remm nullius mometi qualis ell gluma, & autoncas dmina p angdum ddiivt intdii/
gas difp^one indgof quis medio brachio tomano^per angdicum oflidd rame foiflef^da pnnet
palitct.u adiongicur circa hac difpfionis poena.Ent via eon tenebrp Se lobricfi,& angdus dni lopics
eos.TripIex mald in via dcfctibif-tcndirp quo ad ocnlos/lubncfi quo ad pcdcs|& pllxutio angdi diu
no pm ittens eos palTim ambulare.Per qup intellige oes incomodiraces ftigf.^Tertia poenaCfciliccc
defolario hierofolimitana p romanos maa)fubmgiC ppofita cogmentia cauff .Quia fine ca abfeon
detfit mihi fouea tetts fui. Vbi ifidias iudpof afpice cdltare ex fbuea & reti itanq foderint occulte fo/
oca reti coopta fcu vallaca.Et ad fonea magis exprimenda fubdir.fine ca fodetunt/foH^ fecerunt, al^
mcpi vite mee.Ell autem hoc rete romanou potellasicoins dmote iudad ocaderunt chriflum. veniet
tomaniiAroIlcnclocn nolhum&gentem.uhocfuitfineca.quonianderattndeisraao rimedihoc
ex prpdicationcchnlhiquonum ^s non congregabat populum exarando ad arma aut tumultus
aut feditionem aut ad dominium qnodcd^ temporale; vt euidentia monlhaiiit in paflione eios.Ip/
(b ctia aperte dicence.fi ex hoc miido eflet te^um meomiminilln vtiqi mei decertarent vt no crai^
rer iodpis .Propterea ergo veniet ci/jpopulo,defolatio ignorabic.i.quam ignorabitiqu^ fuit exddifif
hieiofoIimitanli:& leteipfinsfpotelhs tomana,qiiod abrcoditlqna occultando veritatem comprehe
dlt me,comprchedet ed ira q> in defolatione cadet in iprum|iete:vencidc fiquide romani Sc abllnieidc
locu &gencem.<rExplicato efledu diump pugnp in pfccuroribnsimodo explicataulde diuinf pu/
gn^effeduinfaprofii quantum ad aIam&quatnmadcorpus.Nam quo ad animam dicit.Etani/
mamea/interuneftione,cxnltabicindommo A liabitur infalutefua.non enim fbitplene bbctaa
pallionenec plene beata vCp ad rerturedlionem.Qno ad corpus vero. Oia ofli mea dlcenqoes partes
corporis md dicet m rdorredtioocdne quis ficut tulquafi dicat noUus.libetas paapadme,afbmo»
PSALMVS .XXXV.
to!b^rtioitJehimqainimadvrtnnpdrtsfbrtltpflatnsAbdff(x*id^ chfmSpaupchfsab/
flmes ab vfo faf pt5as.& panpae & medicfi a violerodos£*pUcatio eft eins qtf dueraGga ehfs pan
pcr& mendicus liberatus fuit a violetia lUaca coipoti foa per flagella;dauos|cfuce.(^ Vbi foto a» me
dwisiiatahcbraicadi(aionqpptiefigmficatpaiiperegftutdiues.intefptesenim drcumbqanntur
in hoc Ubroenm qm a dimtiis cecidit ui paaptatem noie mendid.Et oSoente dinltoipro quanto ex
iata honorabili quo habebatur vtptophetajoedditin tatam ignominiam. Et hoc Ihfficiat
piy femper in limilibus.
mr^ leda i ^ ^ ^
btoOc heroe q. feoetatfe regefirc.^ nefciui/ vrootefaKa.intetrogabat roqpaos pi
arr>an^a^lK>ktn/«inel« n •
— — ^ ••• ( lutiai -r- _ _ _
fobditlletiliratem aif mef .Didio hdiraica videf fonate non pprie flenlitate/fed difpolitionem inu/
lieris patietis aborfumitjupexhociplbqiaboituififacitoibararprolei&limilij l)enIieft.Et quia in/
dfi impediebant cto pdu^onem a ftudu filiora fpOalmm.ideo dicunf letnbnifle hmuTmodi Heri/
A : _ : l.^ A
mo cxpaneriia iianat q> pro eis omne bonu coram deo feciq& «t coram hoSmSEt de gdfc cotS Sto
qoideproeis|aic.Etego in egrataieeoftin infirmitatibus aio|ieorom(rcilicctiiidpoiu,fKi hax tna
lMna.velhs mea laccusfafflun in leiunio aiam mea/fle oratio mea ad finum mefi lenettemr . Ad Utera
per hfc tna uiteUigo vniuerla bona pfonalia qup cfaf s obtulit deo pro iod^ui (acco afHidionem
corpons aufleiioie camifiann idunio afBiCtione vitp corporalis intusiin oratione facnficiJ mentis.
Horn aut tnti folus faocus in euangelio no legitutA aliis tame ^ luuntur de chrilk>Cfalieet ieioniis
&oranonibusJconiioetepoQibmns<pvlnsfueritaoftenoiecamifia:vtreeicmplu petfir^m exhibe
tec paftonbus 8c pdicatorums, quosopoitet calhgaie corpus fonm Sc I feruitate redigerqne qnd altis
j^icauerit reprobi effician£.Qaod alit dicit ofone ftia itncrfota fup find fufiiad hoc fpeOat (p licet
mfo eius quam ad fufiiama efldp oibas,qaaai tn ad efficacia erat pro folo finu iplius|hoc eft pto de
Aisiiustaillud 10a.17.eg0 rqgo,n5p miido rogo.&ifta.non j» os tifi rogo.fal pasqctedicid
fcintpvcrbdeo^iin medcc.^Degeftisaficcoiahoibasrubdir.Q.aafi fodas quafi frater mihi ambu/
laih.qnafi luges mf ater icumatus fum. In gbns exhibmife fe iudpis fociunvfraciem acft mfem com/
palSoncaarratQup in euangdio dare patent adimpletar&rvnico etiam verbo explicata, qalcunip
fecenr volancatem piutis md,ipre meus fiatet Ibror & mater eft matthfi.ii. Circa matemum tamen
officium adnerteliteramqMUxta textum hebtpimoponetficconftniete.cgo lugensater incuraatiu
Cifflio^gto mater iernnaf cum tnftitia&cnftitiffiMs.QDodcdftatchnftnm fixille.vnde& siitea
ciuitatefleaKfbp ilta)dscesii cognouifla&cu &c.H$cquo ad gefta ex ptechfi.QTGefta auta parte
^ncudine loa chfs tepus pallioius luf quo Ic os vt tpotete exhibuicQuO me infirmfi exhibui l^ti
font & cogtegaci Cmqpiicipcs tudeo; :vt patet capto chfojiec folfi pnndpes,r^ cSgt^ati fnnt fnp
ane ocnnetesipphenm nobis qs eft g te praffirA ntfdui/ad fimilituduic nefactis peutiebar pphed/
nnrnfrWiP (i*d rridflnflflai^lis cam^lDArfritm rfifcflso^larnc A*nA ^e^e^edWiA.
acajQec folii pcu(lofit.red faderfiqffiiiellis came nuS;&Ln.dif s flagellatas. & no racnofttA no^ppea
eleffireiicvt paret inenagdialn blaoidis denfionfl vanilogi ftedrao liip me deabus fais.lUnfio iW
ane rex mdfocifalurido & genofleCtedo &cdefcnbi{ iblndicils denfionu vanibqi.erat.n.blada deri/
fio vanoif verbo^Qu^ tn no faficdriadfisdai qud pilat^moftraffixeischfm ficderiffl hmSi verbis
fcladisdmforiisieccctexvcftetTtegcmVeftrbmctudfigamfmagis ac magis damabatmdd cmctfigei
CDOce fiendenaum dennbosEt pn^tcrea propheta vtnimp fimul inlaiaquia huiufaocU derifiones
tertnin^ font ad obtentum cmcihnonis.
domine qD^tnin arpicicelNamns gefhs htndnde coram iudicer narrat rationes geftonnn
vtrinququaiefdlicetipleharcfeccnt&qDaieiodptilla fccermtScd narrando exdamat|mo te oppief
Cotnm prouocannum mdicem ad conliderationan negodi. Vnde exaggoando Sc humanum expii
cans af&dumiaitDomme quantum afpiciesjhoc eft quantum oportet me prouocaaoom tui afpe/
Aos iudicialis. incendens qifi hoc tam magnum non foSidcadpiouocandumiadicnim.qDan/
cnm ent lUod quod prouocabitafpednm tuum ad iudicandamfqnafi dica^nullum tam magnum
aitfT>ias(ubditianoncs^omm fuorum fopradiiftorfl.Pnma cftad ponendfi vitam pto redem/
paone mfidLSecnda eft ad ooftmcndd ecdefia vniuctfale.Et vaa^ ita itcodudcor vt ro( v t etiam poi
MK faefidamnnm iminms nifi dens iudiocL Vnde pnma ro indunt p tnfyfnm nrfarrinvli damnLPae
CaicciopplaL h un
k
PSAIMVS .JCXXV. '
mxtti alam mea a ddblationibas eof-Momnl t5 «DobS Mpdlaait ddblationaiad^of^ ad doe
fotandfi & cradicadii difm occidolic Akuoculisiab infoao.vnica meajaiam ddhnita ab oQms.
AcR aponos dictitt.porai aiam mea ui moitcm vl^ ad mfbn(i,fac vt reforgat] vt tantnm damnum-
qd fpm tbbii rcoopcnfcf -Alata to |>ponif p modu damni vitandi-Cofiabor Of picando , tn ecder.
Mmultaiomniom popolo^n populo foirifadmanynnmjaodabo othoced jipttxca hpcola fcd.;
nepatian$bpcpmre.(rRdae5aficgcltonimaiudpisfubinngan{.Ndlptabdnirmihi inunici mei
faUo.Machinan funr principes ludpoqi falfam inimidtie cam adoeifos chfmnrr paot in conliiiis fie
accuCaaombos eoi^ac hmmmodi maminano allixacacncdii/fuiflttraao Igtinpptinapibus ludfo!
tfifichhnonrerutTainaa;m6dumadfcn6tiaiilfo.Etpptercapmodameuicandf haiofmodi Ipft
ntip in troduennf cauff a para lodpof-No Iptabunf mmi.uk me,inimici mei faUbjacadantes mcii
ofotes mci line cafline vlla.colpa,anna^ocDl^duaTehic tp negatio in jpnndpio veificnli poGraji/
tdbgicnr ppolita no folfi vd>o Iptabonf kd et veibo annnenc-lta ep (enfos eft.no Iftabonfino anna
cnc dculo.u hoc annuea ocnbirdctf ad imfionis cepos quo chtifto ancifuio pnndpcs facetdotfi ad
innicem derifona chfi veiba loqnebanf lac per hoc more dmdcnnfi alter alten annnebat oculof videt
fibfidei Ac.Etintedit q>vtiaq:iniqra5ceflaoicdcoiDdicate.p'Vtnaf9aficiniqDitans(^(^cet confi
dipralGcatis A' imlionu^manifcftationcm fabditfefitlTitans qmdem.Qnonia non pace loquentnt.
Caiphas ranq pponens ea qnp pads rnnr,didimis pphetateipedit v^is vt vnos homo monatne
pto populo Ar nd tota gens (^cat.Hocconliltli prfucnir ppheta-Quoniam n5 pacem loqnen^non
tendet ad pacem in venratc:& fup quietos tenffkquaces meos, verba decppnonft cogitabonr.ad cv
terminandi! enim hdc chnfh cogitaoetiuic hac vti frande-Oailionis vero annuentibos ocnlis. Et da
laraaefunc fup me os ruiJ.dueTDnt heah heah vidilh oculos noftros.Malida foa ponnfioes infultado
cfafb CTucifixo inducunf roanififtate.vbi enim debebant compari crudhxo.dilacauenmdmrultantea
fuper meos rnomidicentcs heah heahCintcncaio eft infulrancis;)vidi&|tn q afadcbas meftam.oca
los nplhosiesperros espindennam/cafhgationem nolbam in croce.
Vidilh rotntnc- Poft narrata obieAa a teftibusmoft nanata gtfta hindnde a ehrifto fc iodpisipoft
eipoiiras ipnes gcfiof hindnde.mon patris conlHrarp cor3 ludice petetis concludi in caipim difs
«dduGopem canff Sc coTequetet fniam-Gindolionem quidc- Vidifti dne|merita eSpnofuj^ vt am
phusjfbrmetis,ne GlcjoSdoiioncm caftdnt ne dbgare a me.Tanq moK humano dicar.cddodc in c3
anteq hinc recedas.Et quodamS adhuc no cdduwte.humano moK ibiidcat . EspgiTcea A; vigila
todicio meofarminadoidcos mens Acdtielin mepfrerminadp vigila-ConTequenter petit laitcntiatn.
lodicirmcFm toftitiam,non hnmanam fcd tnan^ua; pure veritati innitmulqnp no ponft falli.do
mine dens mensfvt inrei ligas hominem rogaref^ria adt explicat continMa in {ma-Piiminn
oon lentabuntur mihlSccundum eft.non dicent tn corde fno heah amma; noftne.Tctttnm . non di/
cenr abfotbmmns tum.In quibus tribus manifWiacqrfenRntia procedens Pm iulHoam dafcfficiec
harctria.Pnmum tpchnftnsnonindicabirorvidnsaiDdfisivtdorescnim Igtanror fopervido.Ec
hmohnodi fbroramlptitiamcxdodicaiadps.EcconGftirhpcvidioriainprindpaU articulo nego/
ciitrdlicec de pttmagationc fidd chnlhang-proparea enim f^Goes ludporum occukronr chrifhnn
vrdodtinachnfn cxtingaerefivcpater ex cuangdio.Etproprerca primum quod petit chhflnscftip
hidei non Ipcntnr fe vicifletqaoniam lolhtia exigit chnfttanam hdem propagandam e&.Er Gc fiiit
impletum. In fecondo exphcaf glonficario nois chrilhftalis & tanta vt non reffet in cordcindforatn
locus vnde poftint infultaa chnftianp vir^£t hoc fuit adimpleti! milTionc rpiriroilaniiiifcanra mnl/
timdincmiraculoromirotteftimoniisfidacxfcriptDns&c.ltaq7iudcis ratione vaTaentibos non
eft iclittus locus in corde cotum vnde polTmcinfaltaK chriftianp^Gaa:qms'Gtrpanofus locus tdi/
dtns in ote rorum.Ec proptcaa dicirar.non dicent in corde fuo hc^^nGiltando animp nofit^Cht»
ftus vitam fuara comanem chnihano populo faac.& proptetea dicit anima; noftire-In tettio le&i/
icftio cotporis explicalnodictnqind^.abrotboimns enm.Qoaoisenim dicea pocafte occidimus
eum.non ratticn diem poterant deghmuimus efiivrpoR qni iam mam^ refar^ A vino tn cter
num.Hfc de fcntenna-OTCirca df^s vero kmcnpitnm quo ad mdposchnfti hoftcsftum quo ad
chrifti fcquaccs.fubiungir.Confondenrot A crubefeent panteilgauekntes mali mei.Nota folos illos
mdpos hic comprehendi quotum malicia peifeoeramt ira q> Icrabanttir qi chnftus oal&s fuiOeRilli
iiotem qoi n$a maliciapcccaaemncimo viGs lis qua: Gdiant tempore palTionis dinfti rcuettcl^
tnr pcrcurientes peOora luafqm cnam conuetfi legunf in aiUibas apoftolorum q> p ignotatia peccaC
fent;pro qbus it chfs intcrccflic patet i^olce illis qa ndciGt qd Iaciftc,n6tchidnnf fub efledtu hnm»
Ccntentiar.Sed de prionbus adhuc fabdifjndnenfcdruGonea; verecundia magniGcatesilingnasrua»
fenfeipros,rnperme.AdaerRhicrcpeticonfnGonispccnamfqmconfiindendi erant &in haevitaCk
in futuranT retprobauit enenras K Quo ad kquaces aurem chnftLLaDdabnnt Sc Ictabnntur/Iaudao
bonr cantando 6c cantabunt laudando, volentes mftitia mcaiqnf cft iulbtia Gdd mn ctncifuL*& di-
ldc6(lflaefv{qiadc6iafflati0nelixnlihonchpnnnm.magiiifrabif d& volens pacem fani liiikfis
i..i .1
i
P5AIMVS • ’ OCXXVI. 6i
dullb.lnhuenimdaobns(lialioctin magnificatione domini A in pace ieTn dirilb) pendet vnhierf
b bltu-Smificantuis autem expUcamt deus volent pacem dinftimimelligas non omnem pacem
ct placcKfei duifti|>acem meam do vobisfpacc rdinaoo vobit,non quomodo mundos dat. Et qift
fcnbendum craticcoe ego vobifcnm fum omnibus diebus vfi; ad confLunmationcm femli.idro chb
(iibiiin^£c lingua mea/pcr diiiftianos meos,loqncnit hdhtuuii mam/deus quam fixilb mihi iodi/
cando fm ventarem pro memsta diqindefefle,taa^ toam/gtatus agcndo.Quod quotidie per mcm
bra Iba adimpletAmen.
CTVVLGATA EDITIO. ^Prouidoria^eniodniclauicipralmas .XXXV»
Ixit iiuulhu ut delinquat in femecipromo ell dmor dei an oculos cius.
Q uoniaddofeegitincofpedueiustutinuenia^ iniquitaseiusad odiit.
V erba oris eius iniquitas Sc dolus t noluit intdligere ut bene ageret.
Iniquitatem meditatus eft in cubili luo»IUtit oi uif non boa(,maIiciain
autem non odiuit.
Domine in calo mifericordia tua:5C ueritas tua ufm ad nubes,
ludicia tua licut montes ddi iudicia tua abyllus multa.
Homines SC inmenta faluabis dnet queadmodum multiplicalV mifericordia tua deos.
Filii autem hominum: in tegmine alatum tuarum (perabunt.
jhiebtiabuntur ab hubertate domus tu( : dC torrete uoluptatu tuf potabis cos*
Q^uoniam apud tedl fons uit(:K in bmine tuo uidebimus lumen.
Pr^ende mifericordiam tuam fcientibus te: SC iuftitiam tuam iis qui redlo funt corde*
Non ueniat mihi pes fuperbi^tdC manus peccatoris non moueat me.
Ibi cedderunt c]ui operantur iniquiutem : expulft funt nec potuerunt flare.
CTVXTA HEBR^VM. ^Vincenti feruo domini ■‘dauidi .XXXVT.
* D htm J<^urebttti6i3 impio/ iatra cor meu: ao dmor dat corS oculis a°m f diam
z poeta. (^uiablamlitus^adfeinoculisfuistadinucniendumiiuquicatem
fuaffl/ad odiendum.
3 Verba oris eius iniquitasdcdolus: cefTauic ad incenigendu ad benefadendum.
4 Iniquicate cogitabit (iip cubili fuo:flabit fupa uia non bona/raalu no abomirubitur*
5 Didhunrebdlionis. Domine * in calis gratia tua mentas tua ufmcalos*
4 lufHtia tua quali montes dei /iudiciatua abyrflusmuItatadam&befUlfaluabisdfie**
7 Q^ua predola grana tua deus trde filii adam in umbra alarum tuanun fperabunt.
8 Sadabuntur de pinguedine domus tu(:dC torrente deliciarum tuarum potabis eos.
«t
9 Q^uoniam tecum fotu uitarum, in lumine tuo uidebimus lumen.
80 Propheta. Trahe gratiam tuam fcientibus te t&iufhtiam tuam roftis corde.
«I Non ucniet mihi pes fuperbi^ : SC manus impiorum non moucbit me.
t z Ibi ceciderunt operantes iniquiudsumpulfi funt/d£ non potuerunt furgere. "
» f tTtnlosdiVinccnri lono domini daoidi. Cmns prima particala pattt rnpenns. Per hoc anci
I 'q>datiidappcUanit fontis dominiimateiia pfalmiinlinuaf.ScniiiDsqmppe domini exdndit
Hlfetarem pcccaai,& coftat ex nmore dominu iiixta illod maladi.iii ego dominos/ vbi nmor mensi
Tniaar fiqoidcm ad litoam pCdmas ifb de fanicnie domin i vt opponitur hbercan peccandi, ita »
direCie editus eft contra libenarem peccandi caufatam ex eo q> non apparet ratio timendi demn.K
hoc qindcm nnne fopponanmdane fiqnidem patebit in profixutione rfe: po hoc <p nofatnr danid
femus dommi/lunital materia pfalmi ad daoidem: fed comonis eft cmlibo fano do. Non ftullra tft
appomtnr damdilol ad denotandam (p ipfe fint antor non folnm pralmijied innenoonis erroris vet/
ba w«iumolibcKpcccantitiai.&gnificaaititagipabDiKtitiilnm^p(idmDsiSeatttibinfdanki( ^
PSALMVS
OCXXVll
fcn» domini, qaUadinucnit A cKJoditradRem libdtatu peccamfi coiMiane (mntnd domli^
5VMMARIVM EST.
4TOaaid videns mnicos homines immonalitaieinanimfcticdentcs in libmaK peccadi/canilb eot
deapi fallaabus aigiimcntis donomm giacuicotum/naaualis nobilitatu anmue Sc namoe Se icnit
feinoialu in alcaa vita,occutnt Iblucns rationes eorum: vt vd (ic ndipifcanb
Pedbnarloqucntcs rnnr dtKprpp{ticta.£& fultus bbettate peccandi
3Muin rd)dlioiri0 impio intra cot nicuniDiuidimr pl^os in duas pattesipto^tinai
t J materiae, &c«ractuamjtbi quia blanditus dlf Circa paitem pntpolitiuam quia oblhira eftlt
COtmpte confucuiclc^aducrtelimlhm.Intedit propheta proponeiec^m ludiaum (uum tcbcUiat
magnmtdo (bcleris,dicit impioinon cnicun^ied carenti timoRdci ance oculos fuos.QuidGtauiaB
illud didum impio ab duslcdcietnon ptopontcezplidie,led explicabit in quinto vuiiculo.vbi pater
bit q> illud dittum dl ratio excludaidi timorem dn Se lib« peccandi Quod implicite hic proponi
tnnanmcxpIicaturimpiustalisqinondltimotddanteocnk>sdus.pT^od vtpknius mtelligas^
videns dauid multos homines ctedentes Sc immortalitatem anima; &alteiam vitam/abf^ vUo nmo
re da libere omnifariam peccate, cogtrauic intra &q>miquitasiflDmmdocipiteosipromittmdo aid
mabus eomm quantumcuij hic pcccantiu fdioan in alteca vita flatum, quia deus dl lux & viia &3.
Et ad hunc etrotem confutahdam fedt hunc pfalmum.& proptoea non addit hunc enotem ab inv
qnudiaumabfolute,(cd cum illa modificationcinnacormeumihocdltom mihi videtur.Echo;
hilinodi emote no attnbuic homini fcd aimiiu: vt non fit in culpa natura tid Icdus. Et ptopceiea nS
dictndidu hominisired didd rdielliooisnca q: cnmen r^dlioms introdnatur dicens impiaEt fped
iicando quali impio fubdicuinS timor da ante oculos dus-N^ado timoris dd ab odilu mens i eS
alfinnatio elataris reTpenn timoris dcuhocdlqr ante oc^s mentis cotum nulla ratio rimolidc
ura vidctut.Talcs funt impii qm tradantur in hoc plalmo.
iC iBuU blund^e dl a d fcl napit hic pars cxecutiua tali oidine-Prto tradaC illa paiticnlaf impio
Ilo rimot da cora oculis dus.Seciido illa/didujibi dne in codis,tecitaciue.& tcitio cade confutando dl
^m;ibi trahap^Oedaratut quu feu qualis dl impius nullam vi^s rationem timendi deuiex paiTi/
bus eius qnin<p.faflbdtvlocntionqom]fli6c|oogiraDdc | Sc opatione.Et aliedus gde defcnbif ad (ihni
diiiCT blandicntisiv t inteUigas tnaitem illoium iplilmct blandiri/piomittcndo Uicicatan furiiiaiil
quancumcungi hic peccent. Inrana blandimenta ligiiiGcantur dioendo/in oculis fuis. Et appdlatio/
ne blandiciaium intriligitur ratio alliciens Sc dclcdansjtanq bfadiendo dcapiens.qiialis enim vnuir
quilm c(l Fm affcdunijtaks d conTonant rationcsiN t apparet in irato/cui confonant rarionss vindi/ :
ei»e.Hniufmodi autc blandf ranones dddibnnrur in pnmis ad duo officia-ti inueniendum iniqui
lattm fua/hoc dl ad inuemendfi vias miquasi&: ad odiendum/ad odo profmucndli quos volut odio
habertbladiuntur fiqmdc fibi ranonibus Sc ad odium Sc ad inucntioncm.p^Lociirio veto, verba otii
dus iniquitas &dolus.vt in his duobus intdligas oe virium fingupiin dolo ooopatumjminiquicar
te manifdlnm.Omiirio arir.cdlamt ad Intelligendum ad bene^dendum. In quo omillio quetedt \e
ritatem & omilfio emufep boni operis appaiet.Cogitario denitp. I mquitarem cogitabit fuper cabih .
luo.In quo magnum (h^um adiniqoe agendum dcfcnbitundum in cubili loco quiens cogitat mi
quitatcm.Chxrano demum.5tabit lii^ via non bonafperleunabit fupet sia non ^na-Nec hoc lof
fidcr,(ed mdum non abominabitur. Vlmus diat Sc plus ligniGcarif q> malum ampledctur.
S^lonnnc in Cdi6.Tranatur hic diAum icbdlionistinducedo iplbs impios tuentes fibatatem peex
candi alloqucdo dcnicx quadmplia capite.Pnmo ex hoc q> dens no comunicat c5iter humano gen&
fi gratuita dona/qnc Ibnt ppna dona rarionaiis nanuRtvt funt grariaj vcntas/iDllinaj& nonna ludv
ao^ da. Quod ciplicaiit dicrdo.Dominc i ccdisjfuptcmisim aodfis creariuis,grana tua^tegnat/no
in nobis:8e vfq! ad codoj;mfenoits|lunam.C ventas tua jcena atiditur.ac per hoc i «obis omnia ple
iia fallaciis.] ulhna tuaiqiia animus fit lulhisfmtejinaccdnbilisdlqnafi montes dahocdl montes
tam acdiivtfinrponus montes ddghominnm:iudiciatna(quatenustna,fiintinfcrurabilia a no/
bis quafi ab) ffos miilta/quc infcnitabilis dl Vbi aduerte truncatam dic locutionem contentam n» ’
dio ocrmino fyllogifmtEx hocn.q. deus hfc bona ineomunicabiUajinacceffibilia Sc infcnitabilia fla/
tnit nobis, voliit mfctreqi no dl nobis cutadn de afieqnendis huiufinodi bonis animijfed libete ope/
canckim:nam fi deus vdliT q> nos folidn dfemus ad aa]uiiendum huiufmodi bona animiind idlnn/
jdlTct fic lUa p^ieoido ex hoc q» deus bona c»tporalia coitct dat nobis & brads. Adam hoc dl homv
ncrnA bdhamfgcnus ammaliii palliabis dnc)in hac vita connnua gcneranoncinutnnonci augmen/
ID &c£t intendunt hme inferre q> quum prouifio corpotahum fit oomunis nobis & btuns.nd dl roa
Ris pp tpalia haec bona sd mala nmedus aut colendus deus a nobis g a bdhisiquc ncc dmet ncc oo
Ct deii,& has: hnt a deo fient nos-p/Tettio ex nobilitate nanirz hfiana: quarum sd aiam mtelleiSiga
itnmottakm|imagiirada.itaq>exhacpanehoics(nntfilii&domdfaadcuac pcrhocin alia vita
ount fm animam in domodalAc vdut pulli coUe^liib alis pippoi paiom&qiua hoc dl
i
tSAlMVS
jcxxvr.
6z
primoin fandam en tnm diAi iftof , ideo ad illins magnificationtin pronittanc landem dininpgtae
tue ficm^if^ntis homines omnes fi^ra animalia uranonaliajdamando.Ci; pieciorafg^lli/
manda, OTgraria tuadeas/qaa omnes homines falnare in altera vira & qoa narara anim^ humanae
beatificare mljiorailhjqaa cbgnans comanis pater noder ec.ecce 8c filii adam.'hoc cd homines fuapte
natura (fflms enim nomen genens naturalis ed} in vmbra alamm enaram fperabanqCbpponentnr
rnbccttapFoct(:tionisni9 patempfpcfvelDtpalli prius dirpetd quum colligmturlnb parentis alis,
ita q> homines hic funt velat pulli difpcifi a deo,m altera vita erunt collciSi fnb deo proprio parente
vduc fnii.Et qma domedici da cnint,uciabantnr dcpinguedine domus tu^ & exponerido quod di/
citnr.adduntA torrenteiinundanre impctu.delicianiffl tuaium/rpintualium , potabis eos. Vbi date
vides q> intendunt non ex meritoino a bonisopenbnslbdeznatnrainreiledia^ammefilios adam
fote m alia vira bcatos.^Ecvt hoc magis fuade^t aderant quaito rationem a parte Ipititualis da/ .
CIIS qnem procoldubio addjuctnr omnes animg humanc.qm datus comunis ac naturalis ed omni/
bns rublhnnis rpiritnalibus.Et intendant q> fplntualis datus ed plenus vitf &luminis ex fua natu/
rali propinquitate ad deumiacpa hoc nulla fubdana rpintuahs habens fpintnalem datum^ocefi
xnMum e^di^particeps dd mottis aut tcndiraiu.lal omnes funt beatc/plenp vitg & lummis.Ideo
aiunt fadAbunnu' quia tecnm fons vitffhoced quia fpintualis datus tibi fimillimnsCnam fpinnis
cd deos^fbns vitp.oinnls dquidem vita quoramcunqi vioencid ex fpirltu edtac per hoc quicun^
tecnm.Mnrpintuahedfotu.edin fonte non in nnolis viCfiin Quibus fumus nosipartim vitam &
partim mortem experientes in nobis. Et in lumme tuo vidwiitius Ismen . Modo non videmus Io/
men dd phantalinata quf funt intdligibilia obfcnndimainec videmus in lumine dininojhoced da
to.fixifictit in lumine crcpuldihnodnmi videmus in lumine intdledus agentis, in alia autem vita
videbimus obieiduielamelinielligibilia fm feclara.A; in lumine dato puntatis rpiiitualisiquod vo/
catur Innien dclHoc ed diidum rdicllionis impioiad fuadendam libertatem peccandi. P^Voi etiam
aduette q> inducuntur tmpit ifh alloquentes deum: vt intelligas fecuntatem animi eorum, qua puta/
tesfereftedit^andentconfaTehpc cum deo.
jCralpC gratum ttum-Tradacut hic itemm didnm rebellionis ad confutandum iplhm.tta qi inci/
pit nunc loqui prophctain^ondcndo finguhs ranonibos impioid. Vbi aductteCvt paret ex didis^
unpios aignmcnratos die ex quattuor capinbusipropheta autem explidtetcrpondet tribus coram,
quarto an teraCfdlicet homines fSciumcnearaluabisdomineJnon aliter lefpondccqnonia ex rcfpon/
none ad prunnmf fatisfit etiam Uli argumero.p^Ptimum ergo argumenti! impio^t aifumebat «dens
concinet gratiam/iudiciam &: ventarem &c.non comunicansilhcdmunitcrgcnehhumaiio.K.ndet
prophda falfbm eiTe adumptfiiquia ^us omnibus hominibus quantdainqi minimis & vilibusCdi
piscis cn;)c6municac dona granatum faaramiindiriam veritatem/gratiam &c. Er hoc ed quod di/
cit alloquens denm.Trahe|ad modo m trahentis cdmonica,gratiam tuam/vc lem ttadam,<cientibiis
tetioenna fidoxeee dirpofici in intelleda ad quos gratia trahitur a deo. 6c lodiriam tua t^is corde,
ccce difpoliti in volancatc.& deferibitur comonicatio horum donomm ad fimihtudmem trahentis:
Vt incdligas rupetnaturalitatem donorff.qup opoitet trahijqnafi violentiS pati ad hoc vt defeendae
ad nos. Vide qiiocp difpolitos deferibi in mcdleftu & in affatu: Sc cotideg q> ficut natura bona non
comunicancur nid dilpofitis(ita par cd vt dona dimng gratic comunicomir folis difpontisiibi aura
imputer quicfiqi ponit obicem.^r per hoc fatisfit monuo Kcomunibus hominibus & brads: qifi
ii ad quos trahitur gratia & iulKtia dd/feale intdligont qualiter homo pp temporalia bona debae
fe hfe addenm.^Secundd aigumetfi fuit ex pce nobilitatis animp intcUcdiap s qug qa cois cd oibus
hoibas|ocs homines leddet beacosJlndcc propheta attendenda effe qualitate moram/ar no fufficeie
qualitatem naturpiica q> (i ala malis monbus imbuif/non faloarar ex nobilitate naturp. Hac mfiooe
inteditfignificaie/explicando ddibetatione dndii proprii ad canenda a ptftfs. Tfi vclut ab inrnnfeco
nafcfnbusjdicedo. Non veniet m ihi pes fupbipfad hoc dudeo ne pcs.i.affeans fupbip funrpac m ih L
Tum ab extnnfcco foalis.& manos impiorum no mouebir mc|a ccAo.Acf? apenc dicact. e^ habeo
alam incdlcAiuam,& dudeo ad caumad a p<dis intus & extraiqa fcio q> deus non attendit naturam
aic fed iufHtia.cuius prima pars eddcdinare a malo, infernum aigumentti fbir ex ptefpffalis datus
in altera viraivtpotc qa plenus vitfSc luminis bti!sctar.Rnderpropheta.lbi|tn lUo datu fpuali.ceci
d^t opances iniqtatisihM cd d^moncsirubdatip fpdales,qfneiut pnmi operani iniqrans.Nec folu
cecidetdr fed impnUi ibntjin pperaam obdinationc,& no potuerat fuigete-Ex quo apparet falfum ec
n datus fpllalis ex hoc q> ^ propinqffimns deo led^t fpdalcs fubdarias bearas.apicntia fiqmdc ca
^cid in tali datu d^mond|tedaf fatTum efle didd impioi^^ Aduette hic q> datus fpfialis cd plenus
vit^ nacoralislqma ed immottalis:& cd plenus luminis naturalis, quia nullf fimt ibi tenebrg phan/
tafmatfi. Cura hoc tn dat Olfit ibi defectus vitfbeatfiq) Iit ibi deftCtns laminis fnpnaturalis|q>fint
Ibl tenebr^ peiSramiq» fit ibi mors.i.affliClio anim^ Se priuatio vitf beatp. Et hoeed in qno paralo.
gizanenuu impiijnon dilccnicndo inter vitam lumcn^ natui^ Sc vitam lomcii^ gracif.Aincii.
PSALMVS JCXXVL
CVVLGATA EDITIO. CDaiad.
I OH (mulari in tnaHgnantibus:ne(pzeIaums fadmtes iniquitatem.
Q^tri taq fcnu uclociter arcTccnK queadmodu olera herba^; dto deddctj
Spera in dno 6C fac bonitate:^ inhabita tan/SC pafcetis in diuitiis eiua«
Delcdare in domino:& dabit petitiones cordis cui.
Keuela domino uiam tazm/SC fpera in eo: & ipfe fadet.
Et cducct quaii lumc iuIHcia cua/S£ iudidu tuu taq meridiet fubditus eiio dno SC ora eo.
Noli (mulari ineoquiproipcrarur in uiafuarin homine fadcnteiniuIHdas.
' Deiine ab ira flC derelinque tororem : noli (mulari ut maUgneris.
Q^m qui malignantur exterminabuntur:ru(linetes aut dnm ipii hfreditabunt terram.
Et adhuc pu lilium & non erit peccator: 6; queres locum dus non inuenies.
Manfueti autem h(rcdicabunc tctram:fl£ dde^abuntur in multitudine pacis. :
Obferuabit peccator iulhim:flc (tridebic fuper eum dentibus fuis.
Dominus autem irridebit eum:quoniamprofpidc ^ ueniec dies dus.
Gladium cuaginauerunt peccatores: intenderunt arcum fuum.
Vtdedpiantpaupetcm&inopcm:uttruddentrcdos corde.
Gladius eorum intret in corda ipforum:S( arcus eorum confringantur.
Melius cft modicum iuno:fupcr diuicias peccatorum multas.
Q uoniam brachia peccatorum conterentur t conHrmac autem iullos dominus.
Nouit dominus dies immaculatorum: Si h(reditas eorum in (ternum erit.
Non cofundetur in tpemalo/6C in diebus famis faturabutur : qa peccatores peribuic.
Inimid uero dni mox ut honorificari fuerint Si exaltati : deHdcntcs quemadmodu fu/
Mutuabitur peccator & no foluetuullus aut mifere^ dCretribuic. rmusdefidet
Q^uia benedicentes d h(roditabunt terram : maledicentes autem ci/difperibut.
Apud dominum grelTus hominis dirigenturrSC uiam eius uoicc.
Cum ceciderit non collideturtquia dominus fupponit manum fuam.
lunior fiii/etcnim fcnuitKnon uidi iulhim dcrelidum, nec femen du^qu(renspaiie*
Tota die miferetur SC commodat:flC femen illius in benedieftione erit.
Declina a malo Si fac bonum:SC inhabita in feculum fcculi.
Q^uia dns amat iudicium/^ no derelinquet fandlos fuos: in (terna conferuabuntur*
ImulU pum'entur:ac femen impiorum peribit.
lulh autem h(reditabunt terram:SC inhabitabunt in feculum feculi fuper
Os iulb medicabitur (apienriam: fiC lingua dus loquetur hididum.
Lex dd dus in corde ipfius:fiC non fupplantabuntur grclTus eius.
Confiderac peccator iulhun: AC qu(rit mortificare eum.
Dns aut non derdinquet eum in manibus dus : nec danabit eum qua iudicabitur illi.
Expc(fla dnm Si culiodi uia dus/AC exaltabit te ut hrditate capias terrarcu pierint pcc/
V idi impiu fuptrexaltacfi AC elcuacum ficuc cedros libatu. f catores uidebis*
Et tranfiui/AC ecce non erac:qu(fiui cum/AC non eft inuencus locus dus.
Cufiodi innocentiam AC uide (quitatem : qm funt rdiqui( homini padiico.
Im'ulH autem difpcribunt: fimul rdiqui( impiorum interibunt.
Salus autem iuftorum a domino : ACproteAlor cotum in tempore tribulationis.
Ecadiuuabiceosdoininus AC liberabit eos/AC eruet cos a peccatoribus AC faluabiceost
quia fperaucrunc in eo.
i
PSAIMVS
CIVXTA HEBRiEVM' C^Datodi
OCXXVII
«I
Al<ph.
z Giph.
9 Bech.
4 Vau,
Propfaica. "\[ mnwliignaiitibusjneetnularemftdentibuj
* A ^ |n
iniquitatem*
(^Qoniani licut haba dto fucddctun K licut bcrb{ uiror arefcmr.
K
Confide indomino^&facbonumthabicaearam/Kparce ueritate.
Ec ddidare fuper domino *:& dabit tibi petitiones cordis tui.
i5 Ghi rael. V olue fupa dominum * uiam tuam/& confide fuper eo;& ipfe fadet.
f Vau. Ec educet ficut lumen iultitiam tuam: fleiudida tua ficut meridiem.
7 t^aleth. Tacedomino^flCcxpectaipfumttnecomifcereinprofidenteuiafua/inuiro
togitM
fadente cogitationes.
Rdaxa a furore 6(rdioqueirammecomiicere tantum ad malefadendum.
Q^uoniam malignantes exddentunfperantcs dni */ip(i h^reditabunt terra.
« He.
7 Capti.
10 Vau.
*i Vau,
iz Zain.
1 9 Aleph,
>4 Cheth.
f tf Cbetb.
b
^ * 4 "f eth.
i 7 Caph.
* 8 lod.
. IS Lamcd.
*?o Caph.
z I X cd.
*z Caph.
*3 /viem.
Z4 Caph.
Z| Nun.
*< Caph.
er*
Et adhuc modicu/0C no impius :8C intelliges fuper loco das/SC non ipfe .
Et humiles h^reditabunt tcrtamidf dclidabuntur fup m uldcudine pads.
Cogitans impius rufio:& frendens fuper eum dentibus luis.
Dominus t deridebit eum t :quoniam tudit qm ueniet dies eius.
Enfcra aperuerunt impii & tetcndcnmt arcum fuum: ad faciendum cadere
pauperem & mendicum/ad laniandum redos ui(.
Enfis eorum ingredietur in cor eorum;& arcus eorum confiingentur.
Melius paucum iufio/q copia malorum multorum.
Q^uoniani brachia impiorum confringentur: &fufientans iufiosdns* .
Nofeens dominus ^ dies perfedorum:& hereditas eorum ^emo erit.
Non erubefeent in tempore maIi:SC in diebus famis faturabuntur.
Q^uia impii peribunt:dc inimid domini * udut predofum arietu finid Ctmtf
in fumo imiti funt.
Mutuatus impius non foluet:& iufius miferans 8C dans.
Q^uia benedi^ cius h^reditabunt terram:& maledicH dus fucddencur.
A domino * grefius uiri firmad funt:d£ uiam dus uolet. ^
Q^uando cadet non ddidetur:quia dominus * fullcntans manum dus.
Pua fui/edam fenui:& non uidi iufium dcrclidu dC femen dus queres pane.
TotadicmifaansSCmutuans femen dus bcnedi<%'oni .
iM
Z7 ^amcch. CdTaamalo&facbonumi&habitafcmpitcmo.
zt Caph.
z> Zadi.
30 Pc.
31 Tbau.
az ZadL
43 lod.
Q^uia dominus* diligens iudidu:&nondcrclinquet gradolbsfuos,{tetno
cuAodid funt/& femen impiorum fuedfum efi.
lulUhfreditabunt terram: K habitabunt feculo fuper eam.
Os iuiH loquetur fapiendam:5C lingua dus loquetur iudidum.
Dcxfbina dd ipfius in corde dusrnoR labetur grdlibus fuis.
crt
Afpidens impius iufium quiretis ad fadendummodipfum. ibtM* f ’
Dfis * nb dcreltoquct eu i manu dus:fiC no ebdenabit eu in indicati ipfom .
psALMvs >• acxxvtr.
94 G>ph. Sp^a(}clominim)*Kail!o(fa’uramaQs:KaRdabitceadhgrec^fcan(lattf/
ramjbezddiimpios/i^bis. ^
iS R.CS. Vidiitnpiumrobuf^fiCradicacumiicutarboremfrondoram.
nofitnaiiAt^ ct; ^ ^ «
3« Vau« Et tratifiuitySCeocenonipfe tSiqu^ftuietun/Knoninuentus^ :
cd
37 Sdn. CuftodiperfedhmiKuiderafhntitquiafinfsuiro pa<. ■ t
j8 Vau. Et i^cllantad«Icrifimtparitcr:5C furis impiorum indliu A ’ •
3» Vao. Et Talus iuflorum a domino'*: roborario eorum in tempore angufbc.
40 'Vau. Etadiuuiteosdominus*&Iiberauiteos:^iiberabiteosabimpiisSC
bft eos/quia Tperauerunt in eo. ■ "
TIrDlDseft.Daaidi.EzqDO patet antorpfalmi. " ...
(TCircamatenlplalinuex ^>lbckcntfa p(aImimaniftflepatet(p2nioralis.Eteft^dttasady '
Dide iam fene; vt i voficulo ipfc teihiteatr fui et licniU. $tptus qaip^'di(iina veracitacc iir lb^o| .
monet populfi vetens tc(H ad inhermdu deo & ad dcciinadom a fludiis maligno^ : qoia iolloqt fant
bopa ^ns vitp,iniqooqc ade mala. Hfc eft ad Ifam matena pratmi. rVbi nota q> ftatos vetens ttW •
oar a^ mipafceius vt trahendi effent ludfi ad cultam dd & bonos mores promiflionibus bonof .
tpaIiDmi& retrahendi a malis opibas metu peena^ cpalium. & ppea in fine doitero. mnlcis capitalis
ponanf hc pmilTiODcs Se cominariones. Vnde feqmf q> tfic tpis tegulantet fic p fq tpalia bona erant ^
laflo^: fV nCr rpalia mala iniqao%dco fic flaracre.bt ppea tunc iolntia erat velat ca p le pda^aa bo/
noKcpaImm.mentonetib&fill-inigraseratpfecamalof rpaham.Itaq>ficntveredicimasinnani '■
ralibus q» oliua olma/bos bone & hSThofem gnat Cqais p aeriis aliter qnqi eoemaO 'W veqi erat tunc ;
diene q> lufh prorperarenf in tpalibus & iniafli dqitimcienf & cxterminarenf. Er hcc fint didta pro
Ifali intclleria tot alleraonfi qac m hoc pfalmo nplicanf de pipenrarc luitof Sc cxtmmio iniqao/
nimiqtft verp crantpro illo tKbr ppea pCalmus ifle non dingit k1 fingalarem aliqaa pronam,(<Bdad : *
popolum vetens ttftamenn.Et eft pCilmasifte canneam quoddam fundatum fupb^riiombusflc
makdiritonibusdcnteio.qnasconftaradpopalumdingf. '
flTSVMMARiVM EST.
fTPropheta imptrfeftum veteris trfli populum monet ad non imitandam iniuflos Se ad rperadina
in deoiTcriando luftiriamrqaia iniulbs mala tpalia,'iuftis veto bona tpalia decneta font a deo.
irPerfonaloqucns propheta eft. .
CTAduette qupqi q> hiceft i^us pfalmus alphabericnsjvt patet in tranflatione hieto.
N£ cdintfccre frl maligftsntiboft. Dmidif pfalmus iite m partes duas: propofitina materie. Se ' ‘
extoitiuaiibi ddiaate.Proponie qaatruor.f.duo genera ftudio^Alterfi imltUi iniquos.& hoc
Sitoponir prohibeda Alterum inhetendi deo Sc haeeit bonu.& hocezhortando.pno leliqoa rndent . :
uoDus pnmis.Nam alte» eft pccna iniquof^quc ptoponif ad rettahedu holesa malo (hidio.AIrcf
eft pmiom;ad allincdii adbonft ftudidr Prohibeoo itaqi Imiranonciniquo^iair.NccDmifcercifhi/ '
diofimilmaHriflnu&ope^.inmalignatibnsfmachinantibasadmalumcpmalaKnmiran vel fupare -
voles.in faaenbus itiiqratem. Malignitas intusifaccre inigtate citra cfiEcce pccna. Qin fient her^ :
t^n.cito fucadenf)ficur fcca^ratuiS: fient hctbp viror arrfcet.Hetba.n.rnt viroris cam min’ fixa hi^
no hnt inftiria.q riic tpis erat {
bonfi in ope.vrranqt pre rcqrit hoc ftud
pafce vcntatchoc c parce tcipfbm & alios ventate dlna^pmiflionfl ac bnfinoi^ Ambo hpc^.r.hicare
terraiS: pafccrt fripfos Sc Tpualib’ & tpalibus bonis (fina ventate pmiftis i deurcro. 'Ierat pmia luftof:
Cf^lCUrcfupcroOlllinO. Inapithicparsexecntiua tah ordine. Prio trariaf illa paiticula/c^de
in dno arc.abrolate.frriido traiftaf mm Tua poena illa pncula/ncoomircctc Scc.ibi ne comircene.tertio
trariaf rdatiue ad iniquos illa pciculaicofide i dnofibi cella a malo.p^Monet propheta ad ftudiu diui/
noq: abfolute i vttotp ftatu.f.gcris Sc ptmbanSi.s. Quietis qde.DcIiaare fup dfioiddicias tuas accipe
ftip deo datore Sc fertiatorc daiciaf.nns ^pit g dHciftari in dcoiqco plus eft ddiciari g ddcftan. In
quo afloM iubet ficpfiirc apponi diurnis vt dens fit delicie hoi$.U eece fhiftns.A dabit nbi petitio/
nes|no petitione vna fed oes, cordis rai|ft fi ore no pencns.pin ftatn vero pturbationis. Volae fnpa
«Inm viam taa. Metaphoriens e Termoiad filitndine vertens pondus aliqdlup ruftetantcb^m.Q uod
aixic penus apllisiocm foliatudine vfam in eu piiacnccs,hoc propheta dicit, volue fim dnmirufleii/
raturfi, viam tuSjin qua tutbaris|cam tuaicotam tuamiSt cofide fiip eofnon hefitando. EcccfhufttaA
boi;
idm
"f*
as
sci
faci
ibi
II»!
*>
as
*i
s
fi
\*
■A
A
fi
K
i
(H*
. PSALMVS JCXXVir. 64
lp(c|dominiu,(acict!opcrc adimplebit qaodeft&citndDm in tali ntgocio.Et in rpe.&; «tactr licotld/
men ialhoam cnaii opprimitor Oc occoltaf inlhaacaDf^cof, edocet ficot lumen/manifMabit clare
licot manticftaf lomen-Et lodicia toa|hoccft pro tc/in nii fiioorc.manifidlabit ITcot meridie/luce cla/
nflima.] ncctim tn tace dno|hoc c fine qoetola voce (bfhnefnoli intcrim marmorare, tc apcCla i^mf
dnm.In hebr^ hf [ daboo ipfi.Etpms tbeiar h(c damd i pfccondc qoa paflbs fuerat a faulr.racuitn.
fteipettamc cofides in dmidc tande mfiina oos dedola cft in loccfAc vindi A9 apparoeifir p daoide»
IRc comircerc ill ptoficicntc vi3 fua. TraOaf hic ihidifi prohibitu in illa pamcolalne comlTcere in
malignantibos 0a:.& traAaf fimol cti pn^fitis ibi pccni5|tali ordine Pno cxpliatc prohibef hmdi
fhidifi proqtoonfczamoK tpalis boni. Ne comifccic in pcofiaftc via fiiafhoc eft cfi hoie cui profpe
Ibcocduncdcfidcnaeiasd^cnte cogitanonesihoc eft (aaenteqopconqicogitarifiuc bona fioe mala,
fdoics.n.cni ola prorpcie fucccdfit/aodent attentare qogconm cogitabprohftict propheta vt non mo
Dcator hd amore limibs profptntatu ad cdmifccndd ftodia (oa com hmoi inigs.Dandc prohibet nc
inoaeaftnftiDa.Gonnngit vthdq non moocf amore hmoiprofpentansabfolatefnioacaf tnihna
videndo, luniquu profic^tc|honoran|laodan ftx.& le non ^man,tnftaf|indignaf/irafcif/fbnt : dc
inde mouenir ^ 'mala ftodia g fimpha amore tpabum no mooeba£.Contra hanc radicem fubifigic
propheta. Rdaxa a finorqcato ez drfcnpra tnftitiaiminga fiirore,& rdinqoe iram . Nc comifceicffto/
ais cois,tifi ad mak^endom. Acfi apm diccrcr.efto q> indignens de profpentate iniqooqi qoia ni
fierpicens,rifi hocefficflne cdmifcercM malefaciendom.hocn. cftet intoletabilctriftina afit A paraa
tadignabo tolerabiles runt.& ppea duat rdaxa a fbroie CTSedido reddit rdnes moltas hoios ^ohi/
iiinonisJ^nma eft ex parte renarpromiiTionis. Qm malignantes exadenf, fperates dra ipfi hpedtra/
bont tena.Et hfc clare patet in omtero. P^Seda ex dfia ftatos impii 6c iofti fm cadaatatem & ftabili/
catem.Dc cadoco ftato impii ait.Et adhuc modicfi|q?is,& no impmsifopple cnb& intdliges/ confide/
tabis.fop loco dosirop fodici ftato ipfios.flt non ipfeiinuenief in eo.Quo contra de ioftis.Ec homilesf
cordc.hcrcditabfit retraih^redicatc diuma poflidrofit cena promiflionis.in qoo firmitas hereditaria
defcnbih Erddiaabonf molntudine pacisihoceft tranglli ftacns.pTcma ez vanitate machma/
rionom impii adoctfas loim.Cogitans impius iufto|hoceft de loftojcdtra toftum: & frendens fop eftr
iofto.dennbos fois^c.Aodifti machinatione, ecce vanitas. Dns dmdcbitefifimpifi machinanccmt
hoc^ad modfidmdenbspro nihilo eftimabitefi.qifi vidit qiveniecdies eiaqdies ruineimpii.Ec
intcdit p hoc dicere tf deos diTponit prooidcria foa q> antrq impias exeqoaf oop cogitaoit cocta lo/
fhirveniet dies roinems . In qoo explicaC diuina cura qua habtt de iaftis.Er fciro tn hebrpo hfi de/
videbira in daboo.rX^oatta ex vanitate conatos impioy adoctibs iuftos.En(em apetoeifir/extrahe/
do de vagina impu,A rcfenderfit arefi fofiihoc eft pios 9 machman. ad ^aendfi cadere pauperem Se
mendiciijpronas dignas miferaboncad laniandfi redtos vi^homanop opetft,quos debebant hono/
rate Aodiih conatfi.cccc vanitas cft vindiaa.Enfis eof ingredid in coqin ptes vitales , eofi Sc arcus
'eoqi confnngcnbm ipla tcnfionc^Vbi adoerre » fop promiirtoes deorcro. dauid loqoifjczptus hax
in precubonibosqoas palTos fuerat a Taole-Ec declarat promdetiam dioinam vano modo occortem
vcl i mpediendof vt fratlio arcas fignan vd vmdicandolvt gladius intrans in cor dcnocab vd diftetai
^|vr prfoenicns dics rios infinnat.
^Sczta roexptebonfduranonis. Norcens|nobnapoifionis,dnsdiespetfedof|hoceftpftetocorde
ambolannii coca co:8e hereditas eomdiuino^ bono^.ctcmo enr.Ira ip no erobrfccnr in ^ maltica
lofconcy gnistSe in dicbos famis no lolft no e^bfte (cd raturabftror.Qoo cotra de impiis.Qiii impii
pcnbftnfk inimia dni vdoc pcioliim anctftfininranr,infhmo finiti font. Precioram anetft appellaE
adeps anetftiq incendebaf in facnfiao ad honore dci 6c cuandbebat in forno. Inita hac fimilitodine
defcnhir propheta mimicos dni cofumi cito Sc euanefccre in fbmo vanf glori^ . I^Sepnma rSexpte
wtiIitans.Mutnatos impios|ab altero moroft acc^it,S.'ndfolact|[rdde^ maruft.hocn.crd}to acci/
dit-Quo cotrajSeioftas folnet debito cuicftqidebetA pttrhocmifcr3s|hoccfteftandetderao in opv
bos mifencordi^.Sc dansj liberali largitiSc. Vbi vides opes lofti vcilcs aliis 1 iwes afte impu’ no folnm
inanies fcd no redderes debtcft.impii.n.et dimccs n5 corae foluere debita. I^Odaoa 10 ex bndiftione
& malediAioc.Q,oia biidieii dos.uid.hciedtcabftc tcrra/promiflloms: & malcdiCti eios fuccidenffdc
cad£.^Nona ex dircAiSe vi^A dno grd&s vin(pcobi,fitman fontim hac viraiSc via dosriofti, voleq
dinget deos-Ica qn cadet n5 deiiciefiqa dns loftencans manom dosiiufti cadms anreg deiiciacot.
Metaphobea eft locono ad filitodine pueniencis ad Toftineda manft eios 9 cefpicatflDecima S; vitia
IO ex pte dioinf co'f refpe^ iofti Sc in fapfo Sc in dos (emine-Poct fbi.et fenmiSc no vidi ioftfi derch
Ctfiiin dos necdficatibos.Sc femen eiosifilV n5 vidi,qugres pane;mendicas.Et ro eft. Tota die mifcras(
Ic^eftBplbnaf miferabilifi,Se matii^cg^^matiioiS; ^gcafeme a^bfididtiftiiadcopmiflffeniati
P5ALMVS .XXXVir.
CdTd 9 ltt3lO.TraAaCnr hic illa pardcnla/ronlxie iit domino Sefacbondfcnni foo pihio.tatioidite
primo traAaf diicAe illa pairicnlajtic bond/ian^ pmio.ddndeillafconixk in dnojibi fpa.p^ Vc afic
pfcAc hortcf ad ^cicndii bond, proponit interam inlfana.Ccffa a malo: hpc cflpnma lalfatip patt.
Acfacbonli.-hgceft altera.Ecdl lmno‘de bono & malo morali.Ecccicpcticnm pminm.& h^icafem/
pitcmoipromidioiscctia.QtiodcflepmiDmiuIhcigatplanaf.Qmadnsdiligcns iDdianm/dl.§ou
dens non dclc^lcf in pccnis peccaton, amat tn iudinufrcdderc vnicui^ lus fnaifm propna mctlraJe
hincrcquif.EtnddcncIuiqDctgratiorosIiiosiqui mirercn£& c5modanr,fcdctctno colliti fantiad
(rcma hftcditaKpromiirionu tctr^^cce los redditam inlbs.Iniafbsaiit.&;lmen impio^ fucafnm
dl.Et quoddidhi cft in ptoiexplanatet m faturo.lalh h^reditabanttcira, & habitabant C^o fapa
cam.^ Modus adt & rd lafhticCnc vnicni^ bccntiadef appdlandi iafld qoem malacrit)ciplicaM
vd fic quilibet intdiigat quod cft malil a qao debet crSueiSt bonu qaod debet facere, vt St iaihisOs
inqaitjiafli.loqacf fapicntiatd; lingaa dus loquef iadidum.Doanna dei ipfias in cordedus. n5 Ia/
bcmr greflibus fais.Ratio lalUtue ponif pnmo in cordqdodnna dei deinw ponif in ore (apientiaf
&dfectusfapienti9iadiaum:rapiencis.n.eftiadicare.&iuecoiaad hocvtnecvnnsqaidem gtcflbs
aflWlus lea operis labaE.Nihil.aprodefid|in corde hfe dd legem/& in linraa fapicntiam diainomm
&iadicium homanoat.nili ad reflandos gteflbsalpnff vtcremards.flfEcoedeclaranitqnod pro/
pofuir/ceflaamalo&racbonom.reflabatdi^ararealiadairampt&qiqaiadeasamac indiau facere
non relinquet gratiorosruos.Et ppea hoededarans fabiongit-Arpiaens impms ioftu, & qaerensad
fadendil mon iprumifapplc qfiqi eft.Dns non derelinqaet cam/iaflu,in mana dus/ impii: & no con/
dem nabit eu in lodiun ipfnm. Vbi fcnrus intentas cft q> deus nopmitret qnu indicaC lalhis iniqng
tt damnatio lilias heat effedum. hocn.eftdida n5 damnabit cfi/cam caecuti onis clieda In hebrp
hf lailo m datiao.frScd malt^ obiedioncs occntiiit contta didrtJ hoc. nam vtias ethfos & naborh
damnaa efi eaOTtioe fnn t iniulhfTime:ira q> dens reliquit eos manibos impio^ mon. Similitct hier
IcmiasieiaiasCpter amaafa St abnct)miaflc ab iniqs ocafi funt.f^ Vemm ea didis patet rnlio:q< pro/
miHioncs ^ que fade fant pplb/non eaigdt ad fui veritate vcnfican in lingulis.fcd fufhat tp venfi/
OTtnt vt in plaribas:licut ct hoc faflFidt viibas inlhtunonibus namralibas.p acens fiqnidcm cR qd
in paudonbos enenit.^Cnm hac tn re^la fato doo.Altetii eft q> hic cft fcroio de lafhs (impl^ St ab/
qdihoc eft in tim ca. Abncr St amaafa/naboth & vtias, gms confiet q> fnennt
inm fm qdfhoc eil qltbct in illa ca pro qua paflosrftlinon tn confiat an fbenntiafh fimplhdc qbos
propheta loqniE .Et ppea dcfininit inflfi ea dodnna da in corde Alteiii eft q> u qai in stteri teflo
wntf fuemntpfcdionis \T digni fticnnt mattyno/pnnent ad fiatum noni tdh',cains efi pfrdio ^
Et p^a non eft miram IT efaias/hietemia.s;maccaba;af fimiles infii no lont a deo culioditi ne occide/
rentuRqm traftati fnnt lient landi noui teliamentiipctrus/panlas &£& non licat homines impfeai
vttenstdhmenti:qnibasobfnam impfedioncm oportuit harc temporalia auailia promittere.
'£^pCTk3 dd DOI?)inuni*R.crnanfic particula illa cofiac in dfiofpof^Q declara rtl cft fec bontLEt pp^ ad
fidncia in dno limnl cura pmio hortaf,adiBngcdo fpa/cura vif deLSpera ad dnm & caliodi \ ia das|
cura habe vip ad dcu.Tangdicenetdmc6fide 111 diro, fato fidnnamindno inrcgranexfpcin deo*
cura vif aas.Et qtnm ad primum proponit pmill vtnnqi: hoc efi & proprie caaltanonis;& exaltabit
te ad hfreditandu tcrra.St videndi vindida inimico^/in eaadi impios videbisihoc efi viciis qn ea/
cidentur impii de terra. ^Et hoc fuadet qa capertus efi. Vidi impiQ robufin St tadicatfi licut arborem
frondofam.& tranfinit/virillcimpins,8ceccen6ipfqfuppleetat:ac quefiniefl,* non inncntns/foppk
di.Ad Iram apimentfihoc sidit in faulcquem viditregetobDHu,ra5icatum filas &cacrcitu:&. rraii
fiuit mfra modicu tpsC.4o.f.ann05i vd orca)& deliroftns eli ipfe cum domo fna. CTQ uantfi ad id
vero quod diacrat & cnliodi viam ciasfdeclaiando fubdiccniiodi pfcaum & vide icdu. Htec dno ad
cura vip dei cocnrriicvidcie/difccmere rciM ab obliqnoCopottet.n.p via rtetam incedere'* cma hfe
pfeChonis;c6plemetiintegri,ne media via ootingat deficere. Et fine ppet^fi&ietflu intelUgas ^
ftonc * roftitudinc/fine tang in fpeoilo pRaM viifi St trStS vi?: intriligas,cadem fnia ledir. Tccu^s
tn fenfus magis cfifonatlff/fubiun^ pro fpecnlo&eacplodfiam enenientin iufiis rcditndine pfi/
actibus Acucnientiu inigirVndepro^ii eaeplo fabdiEQuia finis viro paa.Paas nofe intdlige
trangllirate ordinis fetete Tecu reliqua bona.Et uitedir q> fpetas in deo/cura heat St mRItuduiis * pfe
nerannp eaeplo viro? tcfto?: St pfeOo?uqa tande finis vin pbi ent paa/erit falus gaa.f^ hoc deda
rat ptio ea oppofito fine iniquo?:.Et rebcllaccs ddeti funt panter,* finis impioif incifus c. Si hiRonfi
Id geftc^s,m prompta cRfaul Cii c6pliabnsfnis.ipfi.n.rcbdlesdco|ddcti fnnt panttt,*eoK finis
Cproles.f:qaae iemanfcrat>5 pfenetauit fed inafns eft ne vitra pgredcref.^Sccudo a mtegta diuina
OTC ahibita & promifla iiiftis.Et falus iuftoat a dno.Qnod fupra duerar paa/m6 diat falns.Sed qfio
a diMiimprimis roborario eo?: in tpe angtime/rapplccdns.Scdo * adinnit cos/dns ad bonfi. Tertio
& liberauir eos/a malts.nec fold liboanit fed & Uberabit eos ab ipiis,* faluabiteos/tade.Ecce *alus im
Aof a dno tot mediis eflkOa.Quia fpanofit in co. ecce meritfijquo diffiat infte ab uiiuflo. Amen.
CVVLGATA
a»a.=s g-s-a-4 s-i ff-s-a-a.» »g.8-«'a-j B-s^s-ii s.»
PASLMVS JCXXVIIt 6f
ICyVLGATA EDITIO. ^Pralmusdauid fncomemoradonr. XXXVII.
Ominenein furore tuo arguas nie:ne(^ in ira tua corripias me.
Qgoniam fagittf tu{ infix^ funt mihira: confirmafti fup me manu tui.
Non ell fanitas in carne mea a facieir( tuf mo eilpax offibus mas a fa^
efe peccatorum meorum.
^ Qaoniam iniquitates me{ (upergreflf^ funt caputmeumdicut onus gta
kie grauat{ funt fuper me.
Putruerunt K corruptf funt a"catrices rae^ra facie inlipientifme^
Mifa fadus fum 6C curuatus fum ufqj in iinemttota diecotriftatus ingrediebar.
Quoniam lumbi mei impleti funt illufionibusrfiC non eil fanitas in came mea.
Afflidus fum 6l humiliatus fum nimisnugiebam a gemitu cordis mei.
Domine ante te omne defiderium meum:& gemitus meus a te non ell abfeonditus.
Cor meum conturbatum ed/dereliquit me uirtus meatflC lumen oculorum meomm,jC
ipfom non ell mccum.
X^ci md & proximi mdraduafum me appropinquaucrunt SC fteterunc.
Et qui iuxta me erant de longe ftetcrunt:& uim fadebant qui quftebant aiam meam.
Et qui inquirebant mala mihidocuti funt uanitates,SC dolos tota dic meditabantur.
Ego autem tanq furdus non audiebam:^ (Icut mutus non aperiens os fuum.
Et faifhis fiim licuthomo non audicnsiSi non habens in ore liio redargutiones.
Q^uonii in te domine fperaui: tu exaudies me domine deus meus.
Qgiadixinequando fupergaudeant mihi inimidmd:fi£ dum commonerentur pedet
tna/fiiper ine magna locuti (unt.
Quom*am ego in flagella paratus fum : SC dolor meus in confpcifhj meo femper.
Qt^oniam iniquitatem meam annundabotSC cogitabo pro peccato meo.
Inimid autem md uiuunt& confirmati funt fuper mei&muldplicad funt qui ode^
runtme im*que.
retnbuunt m ala pro bonis detrahebant mihi:quoniam fcquebar bonitatem.
Ne derdinquas me domine deus mcusme difcefleris a me.
J ntende in adiutorium meum xlomine deus falutis me^
CTIVXTA HEBRiEVM. |nPfalmusdauidi.adfwedurccotdari, XXXVIID
1 , -pv Omine ne in ira tua argue merat iniratuacalHgame.
z J_rQ^uiafagittf tufdefcenderntinmei&dcfcenditfugmc manus tua.
j JMon integritas in camemea afadebusir^tu^mon paxinoflibus meis afadcbut
peccati md.
4 iniquitates mc( tranfierunt caput mcumtquafi onus graue grauabunt plus me.
5 Fetuerunt/computruerunt liuores mei,a fadebus infipientif mc(.
■4 Tortus fui/incuruatusufcpualdcitota die niga ambulaui.
7 Q^uoniam lumbi mdimpkti funt uilipendioiac non integritas in came raca.
8 Debilitatus fum SC contritus fum ufe^ ualdcnugii a fonitu cordis md.
9 Dominet coram te omne defiderium meu:& fufpirium meum a te no. eflabfeonditu. fasad
.....
jo Cor meum drcmuituicreliquic me uis mea & lux oculorum meoru,etia ipfi no mecu.
X I Aimtwmdfi^fociimeiercgioneplagtmegftabuntiacproximimd al^e (ferunt.
CaictiiippU.
i
Wfii
nici
IZ
I i
14
«5
It
17
15
IS
zo
ZI
I
zz
PSALMVS ' < 'jcxxvm.
Cefpitificautrunt qu^rece^ aiilni( qu^&<i malum meum locuti fiint pratfi
tes/SC dolos tota die meditabuntur.
Et ego quaii Turdus non audiamifiCqualT mutus non aperiet os finim.
Et tui quau homo qui non audiens:^ non in ore eius redatgutiones.
(Quoniam ad te domine ■* expedauittu rcfpondebis domine tdeus meus.
Q^ui a dixi/ne forte gaudebunt mibiiin labi pede meu/fup me magnificat! fiiur.
fbn
Q^uia^o claudicationi paratus :&dolormcus corammecontinuc . *
C^uia iniquitatem meam annundabodblidtus ero de peccato meo.
Et inimid md uiui/roborati TunttdC muldpiicad funt ofores md falfb. *
Et folucntcs mahim pro bononmpedient me pro meo fequi bonum.
Ne derelinque me domine*dcus meusme elongare a me. ^
Fdhna auxilio meo,dominet faluds me(.
^ i ' I tnlus e0.Pfalmus daaidi ad fadendfi recordarLDe dnabus primis di Aionibos di A£f eft in alils
X titnlis.Reftat dedararegdfignificttadfancndfirecordari.lnhocpfalinoc6mcmoranf peccas
ta dauidis fimnl cfi poenisjllacis ei a deo.Et pptenra matena recoidarionis pfcncis pfalmi appaiet cp
fit ftacus olun dauidis.qad pp peccata fiia ponitos a dco|Rcnncbat ad ipm deiLIta q> ad hoc tendic
n colus <j> pfalnuis ifte editos e ad fadedfi recordari ipra claoide pnotis foi ftatus,qoo pp peccata foa
paniCDs a deofnmebat ampluisponin.vtilis liquide eft hmoi recotdatiof& fixquens debet efle in aia
dos qoi pcccaoitp^ qtn eSftat es ricolo aotote plalmi effi: daoide|& ex prooM pfal mi i6m come/
morare ppna peccatain ihil^ dici ab ipfo q<f excedat pfona ip(iDs,ideo ad Ifam pblmus me dc daul
denaAac.Etqm ex oioltis verticulis apparcttraAanftariidaDidisinpIecotioeqal palTascllab ab/
&lon/ppter crimina homicidii & adnittrii qoc cfimiferat f vt fixerat ei nathan ptophcta.ueg.ii.)
ideo materia htnus pfalmi ad lirctam eft rccoioano illiox tlams quo daoid audita coiurarione ablv
lon|cognouic te puniri a deo ppter peccata j)pna,&; ad dtf reentfum habuiunmens acrius puniti.
CTiiVMMARlVM EST.
(rOsDid videns cotninatas libi p nathan pexnas incipere audita coinratione abralonfrimenlqi ne
dens cdpleat quod mchoaolt,pent neirarns fc calhget.tfi qa mentf paene Itolerabilesfoict. tfl quia
uifliAasinfami*rdcicAionis|ignominig<]ipccnasc6plcxuseftdimnodeiiderio.tum quia amicos fls
inimicos tanq fuidus ac mutus raihnuit,expeCtans dei voIuncatemianxiDf^ de euentu lei pptet »11^
^inc & inde videbar.Ec demti pentdefi libi ppinquli ficfbftinom adiutorem fore.
Kpcifona loquens propheta eli
0nuncnc in ira nia argue tnc- Dutidif plalmos m partes dnasispolicina materie, & cxecntl
X./uajibindiccgricas.Proponicdao.AlceriiclLDnencin irataa/hoceftin iuihcia vimLcatiua moi
te uaa,ai8ac meivetbis Tentcntif oodenanuc,& in ira tua caftiga mqhoc eft & no mote irati calhg»
me faAis.l& manifidlar p hoc timore qde habet de ira & Idignatione dioina-Acli apte diceret, argue
meicalhgame.ndrii iratus St idignatus.iratnsqppe& {dignatus aignit&calhgac extermin^/exer ’
ce^ vtnidi Aa mica oflienfas. Et hoc timebat dauidinedras Ic cafhgarct quarii moeitf.rcd calhgaict '■
k pareme fine ira;linc idignanonc Adnette quanrii ad litai in textu hebr^o negatione illa nc|nega/
re vtifim vetbfiifalicet aigoe & caftiga.p^ Secando epomt roacm duplicc peti tiois. Alte» eft
Quia lagittf cog defccndoiit in mc.Altera cft.& dAcenditfup me manus tna. dominata mala datu
di a nathanppheta vocat fagittas da: eo (p ab ipfo deo dircAa runr/& veint a lemocis a fupnis defbe
denlr.Adi dictter.la impleti! eft vcibfi pphctg cnuqtri fagittgmala a te cominatap ed.cidcedetdtln
meltang lagittf ab ac^siaAf EtlimiUterdefceditfnpmeia fupnis, manus tua/cftns abfalon cum
fins.huc enim appellat manri dd ea rone ga cognofccbatqi erat inllfm da ad punicdQ (e danidc.
CBon 'integntao in came mea- Indpir hic pars exeentiua tah ordine.Primo traAaf illa pticuhi
ne in ira tua &c.Seciido illaiquia fagittg tug/ibi fttnetunt.Tefrio illai & defeendit fup me manns toaf
ibi cor meriQuaito trerii ex afhtmationc traAaf illa patticnlaldne ne in ira Stc.(bis enim propofita
fimita>bi ncderclinque.p'Circapnmfi reddit ronempctinonisfngtqnarefalicct^tuseii ne ira/
/
taqoia maiotes fnnt moiSc plus podoar g iprc.No itcgritas|nihil ucgri,ent in came mca|in vinbos
mas{bocilIionbos,anuricbiisitgtDg:hoccuiratuspocflcnsc6ttamcfnihilmtirign inificnonbas
i
PASLMVS JCXXVJIL U
pmibastadM.EtRmilitan5paxiadCitas,eatloaibasmds'ptibasfimionbas,a feckbas pAimdr
adulcaiUhomicidii.Nx lefin p came de oda iteUigete nd blS firmiares ptes ai i iltolliorcs.lU cna
quafcuqi partes pQnsfVunia} decjp(ius.coinpteheded3 de ifetiores & Qipiotes.Inredit.nad tfam per
doo cqjiicate nihil Qii Qifiarc pollix ita dd qua meief ex foo peccaco.p‘Qu ud dedarat . Qaia
imqcaics mef traQeidt captu mediQipauemnc rraremii m.-ijQae in aio liae in pi^ iioe ui fape
onosgrauegtaiiabfitplas mqplnsd wtesineeQiflSaar.Mecaphoncase fenno adiimilitiidit^ one/
lis gtau IS poiid Qip captuiexo^tft vites hots Qippofici-Signidcan tiii^ didc granabiincvt intdli
gasdim Qgniflcate<pli dens iratos procxxlaetcontta ipOim/tonc inaeniront quiiA onos incolctabi/
le opprunac ipm anterim adt tp no appatet doim pto^eie itatomjtolexabiles Oint totte.
^etuaiit- Tiadaf hic lUa pcicala/fagim tuf deTcnieilit in me. Vbi conlidera otdin&Reddidit rdne
qoaie ^caf dei! n5 itafcitteddit mS t6ne,lino dedatac rdne inchoata qoaie mooef ad hmdi pentione.
Et eft qa la videt ichoata poninonqia ezpif in ledminas fagittas. AnteS (agittas & mand dni ctpirc
tnqdixu peccatu dnoevbi afit videt (e paninjde ndcit quS encd pomtto habirora lic.nd follent eoi/
cadoneitf fedenuaxiatpcenasamplexasivt vdfichomano mote paoceradcdpafnonf.rFetaetde
cdpioineidclinores meLDi^ ^poi^s.pruispntnierdtdedeidefioueidt.Proieqiiedo parabolam Qr
gittardltefictt I motes volncid ex i^ittisptitniiw de fenulE^ hoc a fade ilipieti^Nd tetotqoet in Qr
gittacqndietotqoetinmedicdtaa minos bn cora egerit plag^efedmreipm colpa reiiatiiiipiraa foa
■ccafans.Inlipietuliqdeopponiriapi«ic,dPmdeamdeoibus iudicact&daoidpolihabico iodide^
fm (^aliena vxote ioaOc de mantfi ocddit^ctedo adt de feto r mfamia videnf fign ihcaie poblicam
quaicaint daoidpphfc.cnmiatpDnioitfigdedeusdietilamiapublica.pTortasfoiicocaacus vfqf
vakic,tDta diemManualanllnraaii^ adiu^f deiedio a regno. Audita (iqde cdiorande abf^on exi
fies io hierofale daind teqnd Tolfi tortos tca Baas fixi icamaios valde fbittqa nd ag^af de alid de^
fionercddetocab deicdione.Vniplepneni«|vides(;ta valde homiliatnegt^sefthienirale adO/
■nilitodine ni^roqohoc eft luges de maeres dcc&pptetea dicituoca die niger ambolaoi/ obrcoms.nd
daritace fiilges regia lied lages.|rretaa poena adu^Qifi lambi mei Qint vibpcdio. Ad Iram
ablalon vtfoeJaretprem Q^poblice dormioitcu vxonbasdamdisqoas rdi^racin hiemfalet&pct
hocldbi damdisiparsems genentioa.ipieta eft vUipedio.Et qa noUa vxordos remaiit ipoQoraiQibill
giC.de nd ioegatas in came mea/dc nihil icegritatis lemafic in came mea/in vxonbus meis, vxorui.caro
dl viruvc i^ftolas didc.|^Inter has poenas iflidas d a deo/interldit daoid qoalis tdcfo^t dirpofl/
do cordis (tiLqpamappamuexfigniscxtenocibusfpcim adcQntcotafolodeo.Vndcqooadextena
ea dideDebibcatosQim deodmtos Qim vfqi vald&non afc^t cqi^nd armaoit l^nd monioit Q; in
doitareaot atoe fion,red vdut debilis;!poccs de dnfliis imo o^tos nodis pedibus opto capite vene
tddo atca dniicdIic.(^o ad itxma vcto.R.uguii a lonmi cordis mci/nd ons mei. Internas rogitas ma
gni ddideni eiga dimnajfimol di debilitau de cdcntione voldtanajfbit de hoibos et tdc vtcon^ ma/
gti&ftatosidioaedande ad (adochii dixent mihi diis ndpiaoesipllo Qim,&ciat qd bondcili coram k
3Jeg.if.rBcncfiaahjxpotcs|deamaddBdtinteftemX}ominecoramteomne ddid^om meomf
tc fufpinom meom a te noo dl abCconditom. Vbi adaettcip mote hommis mcelh non explicat kn/
cenoas intcgras.fed potat (e intdligL
£0!mCuaraiUlil.Traaataihic illa paiticoIaide.defcenditQiper me manos ma: ponendo in pti/
■nis QibmetaphatamembrotamQioraffle8edashaiufmodimanos.Etindpitacoide.Cor meam
drcuiaiqaiotum pr^aamralea habait£t proimaitar de vittate nacuralid viiiom . derdiquit me
«ds meai robor meam. Et vitra progoedif ad omosfiLcedo.Et lux ocaloram tneommi&C^l^
etiam ipiiioculi.non mecomifupplc OmePa qa^ cnaCcoq vim feo virtnte|& ocolos^intendit aot d^
ictibere lieipQim adfimilitu^e hommis cuias corlaborat mom prftcmatarali/natiirales vires deE/
cianqlaxoculommdeeftidectiamipfiocalipatiancur.vttommremiid^ilan fbiflcinillo caQide/
liuibaDaat deOzibere ip HUos qoi erat vdot cor eias facceSimis in tegnum.circmuu / moram habait
pcftetnaturalem c6rra enm.de q> dereliqmt ipm robor exercicus/qou feqodiarar abfalon.A lox oculo
cameiasiachitophdDcqaodictrarjJtgjdxdiniam aocemachirophd quod dabat in cUebos illis,
qoaiiEqaisconuileterdenmliccracomnecanliliamachitophdqaameflet cam daoid &c.Ec ppee/
dea hic appdlac ipQim locem ocaloram ffleoram.Qood aotem fobdtmtietiaffl ipii ocoli n5 font me
cfijalios videtur tangere conliliarios qm derefiqaeroncefijiunus enim legiC a^diffi; daoidi niE cniL
^Odnde explicat e&dos hoy toom qa^dixetaqcaliordine.PnmodercnbitQopQim audita conio/
canone abfaion qnaliter habitus fiient ab amias.Amatesmcijqai in vehtair mdlhabarmihi amo/
i^Se foeii mciiqoos quali Qicios habeba,e rcgioneplagf mc^ (hbdqhoc eft cooenode ad me taq ad
videdd hoicmpcoiromtlicDt folet in repetinis caQoos hoies canere ad vidediiiaon ad oSfoladum fed
ad aiirandd.ErdefcnbiChocinfataro|addenotadapfetietati3eoqtin admiratione no in adiotoiio.
fnulnenimamiicesdaaidepGiierabacamadodeadmitado.Etpximimeiiobma longe ftetcronqnoc
ccvenofttadvidsdllfrOaiidcnairarvariaperiixotionamgcnQa^ cocumcBScincuis deiedionc
Caiaiiipplal. in
PSALMVS .xxxviir.
Er primfi dl Cefpitificanafiqbbc eft odpice fKaSc,qtftes a!( me^Quod venBcaf tu in bladta
I malH mihi irocndfi.locnn (bnt praaita(e$.Qi^ vcrificaf i
fiiadcTc ca publicfi incdtu|apiid oes nationes praaiilimii.pTanii eft modiunohis.& dolos cora dte
mediubun£.In fimiTo duae qnod erat ptentfti roter pfeuctantc alam in ^Iis,> Tag exaggeret q> ad/
hoc mcditabunfdolos.coca enim illa pftcanoTundatafaitmdo(b..CJ[^(<^pco qaales fuerintalii
etga k daaidc.fabmgit qualis fiienr ipk inteiplccanoncs.Ddaibit aut fe velat (ordii fie muru.tu p/
polito tll execntionc-Ptopoliro quide.Et ego qoali foidus n5 aodiaippoliiijdeliberaDi no aodirc inia
nas adi eflem (ardos:& qoafi motos elto qoi no apietiqm no pot apite,os fu^ad loquediLExecotid/
ne a(ir.Ecfai qoali hoqm no aadics,& no font inore eius ccdatgariones.l^C^are alit ppoluit Ocfe/
dt lic/fubil!git.Qronia ad te dne expcAaoi,tu mddiis dne deus meos. Vbi adueitc (p ad liteia dai^
defaibi t feipm qualis fuerit 8c corde 0c ope in egidlii de hietofale-m quo tl paomr oia (iiftuiuio ca$
ndaodjrctqupaodid>at|&tang motos no po/Ktredaigoemqoodmaximeappaniirtn malediiSidi/
bos (emei.\T)i er explle tetolit cam foa In deihvTpatetaJxg.id.Sed di hac ventare no teftnngas hic
daoidts cxpeAatione ad folli fadli femei, (cd intdlige refpcCtu tonos negoaLP^Propter quod liibdit.
Qoia duiinc forte gaodebut mihi.loxta hiftona fbgtcs damd a hicnilidddabirauit an deus p hiuitf
modi plcairione mota ab abfalon vellet fe daoidc totaliter deftmetc vt merueratEt ro d obitandi no
Iblij fiiit ga nefdebat voUIraceda.fed et cz (ignis, videbar enim pfixotores fuosmojcipkcatos/cdfbi/
Catos &c.lcijprom alit vdot ^pite ad totale ruina. Vn tone ftimpta a his fignis ddctibitQoia duof -
cogitaul/dilconi medi.ne forte gaudebut mihiihoc eft de me didi qretes atarn mcihoc eft de quo dn
bitaoi.Primfi alit fignufbit.Etin labi pede meuifop me mi^nificanlunt.Lapfnm pedis (bi appdlaC
ipfam pnma dcieCtione de cioitacc regiaiui qua magnificaa funtpfedirores ausAliod fignu.Q^
Ko claodicanoni paratus.Metaphonccdefcnbit feipm nientc ficut debilis pede paratos dl ad eSa/
dicadu. I a dixerat pede foti lapfu m.& pptcrca co^oeter defctibit plaga feu dolare pedis 6oc abif ex
lapfo cotraClli) ita q>nopdt ambulate nili claudic^do.pditaenimadmintftranonetcgm no pocerac
nili velot daodicas aligd eiftcete.p'Et hinc feqmf aliod indiau.&doiot meus cora mc cocumcAla^
tetia dolons eios cora eo femp fcphtabat.quli videret fen5 nili daudicado cflioetctes (uas;& codnnc
audiebat dilUctios illa Ac illa & illa cuiicatesG:Ctanabfalon.p~Cdlinnatioaiiridict09expre moeft.
migrate meSfqoa hpc memi.annficiaboiegomennund negabo me totale, imna meteti.-folici/
tus ero de pCtomeojan plena ruina idocatP^Augenf qooq> ioicia ex parce 1n1mic09c.Ec inimici md
vioi/nolicncego fcmimortuas, roborati fnnnndlicncegodefticuOiscAcmnlaplicaci funqqaumcgo
raucos habed.ofores mei falfo.i.c(i mulnsraliaais.Et folueces malli pro bonom^ict me p meo fe(|
onumJDefcnbir ^ccritli in fbrutof pp pfenerarc voluntate ipediendi Ii pofloic^ hoc dixic roocalir
quotum ingraro^ qui erant in coniuiationc abfaloiif mchoando ab ipfo liho»]ni Ibluebat pacti ma
Ium pro bono.Ac impcdiuit immo conatus eft auferte regnum quia damd erat nums bonusinimisl/
dolgens iiliisinon fuipicans tantum facinus.
HP)c OCrditlCJUC.Tradaf hic ircqc illa paiticnla|dne ne in ira tuaiga bisfiut ppolica. Tradtaf alicpfi/
dedo pennone lUa-Petuc primo nc iratus (eeztcrmmatet.Anunfgorfadns auget m6 petmonCdu/
plicirer.Pnmo addendo uuas ahas negaciuas. Altera dinc derdmquc meimihtipli. AJcera rlLne eld
gate a mc.Q nq>.n.cuftos feu tutor gois no teliquarjdongaf m.Pccu dauid neutni licruga derdiCtns
n5 pot fublifteitiA; et Ii ridgtfimultu timcr.Quibus duab* neganuis perit deti libippicmn.Ffjccodo
magis audes/auget pednooepetedo aliirmanna.Fcftma anxUio meo dne (alutis mep. Vbt aduette ip
prima petmo cedebar ad vitandum extcrmininmthp autem petittones tendunt ad acoeleratione an/
ziln dioini.pericnlum enim erat in mora.Et fiietunc omnes exauditpjiam ctto deus opem tolic,dilIi
pans conlilium achitophrljqoo finlict fiarun oppieffiis damdiA; nop (blum (alnauic eum efie (<dpo
ftca/& rdbtnir in regnum cito. Amm.
fUVVLGATA EDITIO. |[^Vi(floriproidithapfalmusdauid. XXXVIII*
Ixi cuftodfam uias nieasuit non delinquam in lingua mea,
Pofui ori meo cuftodiamtqum conlifterec peccator aduerfuni me.
Obmutui 6i humiliatus fum SC (ilui a bonistdf dolor meus renouatns e*
Concaluit cor meu intra mc:dC in meditatione mea exardefeee ignis.
Locutus fum in lingua meamotum fac mib' domine finem meum.
Et numerum dierum meor um quis eH:ut fdam quid defit mihi.
EccemenrurabiiespofuiQidiesmeos;fi(ifu^ndamcatanqnibi]umantetc,' ,,
PSALMVS JCXXIX 67
Vcruntanien uniuerOtuanirsutomnlshotnoiuumi^
V crunnmcn in imagine pcitraniit bomo:fcd Sc frunra conturbatur.
The(aurizat/fi£ ignorat cui congregabit ea:K nunc qu( eft expedlado mea , nonne do
minusfd^ fiibUantia mea apud te
Ab omnibus iniquitatibus meis erue metopprobrium infipiend dcdifti me. '
Obmutui SC non aperui os nicumtquonia tu fedni/amouea meplagas tuai.
AfOTritudine manus tuf^o defeci in increpadonibust propter iniquitatem cortis
pui(b hominem.
Ettabefcere fcdftifTcut araneam animam dusnieruntamenuanecoturbaturois ho.
Exaudi oradonem meam domine Kdeprecadonem meam raunbus percipe lachry^
mas meas.
Ne iilcas:quoniam aduena ego fum apud te& peregrinus/^cut omnes patres mei.
Remitte mihi ut refrigerertpdufq abeam & amplius non ero.
CIVXTA HEbR^VM. ^ Vincedieauthunpfalmusdauidi. XXXDC.
n • T iiepccrf
> Pcopbcta. JJjIxi .oanodiam uias meas» peoeando in lingua mea,cuRodiam ori
meo fifcellam.donec impius coram me ,
* Obmutui (ilcndonacui a bono/flC dolor meus conturbatus dL
. 3 Incaluit cor meum itramc/inmediudoe meaardcbitignisdocutusfumin Iguamea.
4 Facfaremedne^finemeu/&meruradie92meo^qipfa tfdamquandteporisego .
.5 EccepalmosdedifHdicsmeos/&tempnsmeumquafinihilcoram tenacum tocauani
tas omnis homo (hns. Sdah. ^
* Tantum in imagine ambulabit uir/cantumuanicate tumultuabuntur tcumulabic &
t»
nonfdctcui congregans ea. ,,
7 Et nunc quid fperaui domine t {'expendo mea dbiipfa . fadni
t Ab omnibus rebellionibus meis libera meropprobnum Huld ne pone me.
9 Obmutui/non aperiam os mcum:quia tu fccilti.
'i o Fac cdTare de fuper me plaga tuam» pr^lio manus ego Fnitus fum. ,
>1 In inaepadonibus fuper iniquitate calHga(Huirum/& Uquefcere feoHi quafi dnea
dcfideratumeiusnancumuanicasomnishomo. Seiah.
I z Audi oradonem meam domine'*/^ clamorem meum aufculta / ad lachiyma meam ne
ftaNI
obfurdcfcctquia per^nus ego cecum,incola^cuc omnes patres mei.
«Mia cro
Verte a me:& roborabor anceq ibo K non ego .
Tltnliiscft. Vincenti kdnthon p&tmuddauidLIrdarhnnnonie eft principis cantoram. erant
enim nes cantoram principesrrcilictt a(whf& eman/& iedDtfann.i.panU.if. Eccam dauid§
iedndiDn eft cafos dacioj.Ica q. renfos neok efiralmos dauidi|cang anton,& ledothon vmcenbipK
fidenti quo ad moficam attnbnms. •
CTCitca matenam pialmi fato pfalmam fatis obfcnram.QB^i°°> tamen a ipfo appiw/trafta:
defectum humanoram ftndionim ad caucdd a peccato Sc adluK q> homo prouideat libuSeproptcr/
ea iccutTedam efle ad ditnnam gratiam tam cuca mala culp^ q circa mala poma;. Apparet adr hac
cfle matena plalmi til ex piincipioCui quo cotinef tora vis pf^rai>iixi cuftodiam vias meas.mm ex
ftodto fubianCto cirea vitando peccatd linga^.tnm ex ftudio arca pnifione vit^ fupia quarto vetii/
cnlotvttunqi enim ftodiumdefcnbifdcfeClimimmmacondafioncqicxpcAano einsin dcoeiitfi
demom a (obuoAis cpnxptionibas 8c pcticionibnsivt pardiit in ptogriw
C^IbpptaL i ui
PSALMVS
JDCXIX.
CTSVMMARIVM EST.
CTPropheta vbl naaamt (e cgiBe pfoni arrogantis (ibi ctiftodia via? faa?jac prios ne peccaret
verbo ciperta pnnaz npofitfi no mordedi alique locutione.deinde vero vt promderet libi exgtam es
pocicta finis & comefuratione cepons Sadidj inuemfle am^ fludia doicerenarrat fe nunc oem
fyaa fua ui dminam tranfF^ ^mitecognoTcens errata in pnonbus Ibrdiis &c
ICPetfonaloquens propheta A __
D^llicultodu VUS inCM- Diuidif pfalmas in partes duastppolittaii fflarerif.ae eiectmaaiiw
a peccado.Proponit reatatiae ddiberanone ptoptia pcam!mxi(deltbetaai/pTOrut Et negoOT
deiibaatu.cuflodia vias mcasUAioncs mcas|cuta babwo aCtiond mearum .'P" Aduette hic
tnduercpronahois qui deliberaiiit habete cura a(Sionum(iia?.Et bene nota qjpetfona ifta mducic
elixifle.cuftodiaiegopprio(hiioipropnisvinbas,viasmeas.Hfceftmatenap(almi.
cra peccadoin lin^a mea cuilodii ori meo ftfcdla- inapit hic pars ^
mo Diona ilia natrat itudid iuii qd adhibuir ne peccaret in locunone-Et nanado lUiid.mollrat hmni
defcCtfi feu ifiifficictia huius l^itSecudo natrat ftudium faum ad puidcdum vitf fugmw^ limoi
eiurdc ifuficietiajibi faefeite me.Tetno vernt fe ad diurna gfamiibi d: nunc gd fperam di» te Circa
fiudiu vitadi pCtm locutionis tali pcedit ordine, q> primo dicit fu^mfi fe adhibnifle rcmcdtu.Wlen^
tiu.cerrfdlenim (plikns no peccat locunonfcVbiadndrcipgapam locutionis habet |> fobie^
locutione, idco pfona ifta Gipmu arbitrata eft fe adhibere remediiliibdicado a fc locutione ; no P^b/
fcilione lingngfed p pnnax li cnd.no i? oino (ilere decrencnt,red q> nullfi vetbd difplicfe deo vei hol
decrcucnt pferteEt hoc lignilicat ad fimihtudinc boms capilicaci lircdla)dices.A pcocado in lingua
mcaiad dedinadd pCtm in lingua mca,cullodiS(tenaci aIo,ori meo fifcdla.Fifcella enim eft contexta
ci luncis feu funicuhsiA apponif pedes ante os bonis ne mordeat viretia vitMlra. Et ligninat me/
taphoriceaflTumpratenaxIilcnnda veibisnociuisCcudilplicetibusvdutipedimctn ad raordcduin
verbo/licut fifccUa eft [pedimetd ad mordidd dctibus.p^fcnp'to temedio appofito ad^WM peim
locunonis,fubiiigir pibna hgc mplicc catum occnrrftemiordinace pgrediMO.Pnmus ettOonec tm
pius cota mc,obmotoi (ilcno.Ec incedit qi occutrcnbus ipiisCliuc maledicedo/liue cfitumclias ain co
oma {>&Fcdo|(iuc qdolibct alitet cota oSedMo)cgo feruas liietifi noles difolicere vilnt|derpeChjs Ium
cota hoibus. hoc enun lignilicat obmutui litcnolad limilicudine obmutefcctis etubuij vilui re
Cid.Ica q> in hoc primo cafu ex cautda fm ftudii {currit hoc malo poena q» embuiij vihpeius dtr oc/
cddus cafus pgtcdiedo eft.Tac«i a bono.flc dolor meus cotntbatus eft-Ordo ppoftenis.PrimS dolot
c5cuibaf :& pptcrca tacet bona ^ deberet log.Dr dolot edentbams ad dfiam dolons gen. Sicut enioa
aqua feu aer cotutbatus moleftat.ita dolor ai c6tutbatus moldlat & facit (ilete hoiem vbi opoiterec
loqui bond;vd ad diuina laude vd ad vtihtatepximi. Vbi et attende pgteflumta tnftitif § filent^
Tnftine qnidc,ga occurrete ipio mftacus eftmoftea ade cnftitia cotmbata eft.SiIetii veroiga pitoS
daitipolica liluit a bono/nolcs lii‘r difphcercr rettius cafus eft. Incaluit cot mefi icta mqin medica
tionc mea atdcbit ignis,kjamis fum m lingua mea.Et intedit q» crefccte mcditan6e,excaduit & ot/
pitiloquda.VidepgiAum. Defctipferat dolore cotutbatfirmodefcnbitq» ex calotc cordis adifi^
me^t^one iniuna^laccefus eft in fc ignis iracudif A lic Ibbfecnta eft icotinetia lociinonis. Et n ba
pfocmis,natnrales cauff iracudif defcnbonf. Altera ex paflioelicaluit cor meii. altera ex metdin
diranone ipfa iracddia ad limilitndinc ignis. Inconnctia tn n6 valdelmodcrata liMihcatjdi/
cedo in Imgua mt^Be no dicedo la ore meo.tang no erupit in locutione pftaarq fit non Tota lingua
ftdlabiisB«.Memmit.n.letenerefirccllaappo(itaoriAppeafncccfasiraloqm£inhngna tanq ren/
nes adhuc fifcdlaihoc eft q> guis noabiecent ppolitfi lileni|incntrit tn expallione iracddi^ violano/
ncfiletii in lingua. Vbi canae potes ptudes leCtorq» humanfi ftudiiS adfilcdd dilplicetia peuirado
p«6 lingugaiwexa habet hf c ma icoueniena q diCta funt in his mbus cafibus-Cpocna vUipelionls
palfioftoilM flictu a bono|& tandem inconnennam marmuranttm in Imgua.
^ac lare me Narrato ftudio humano ad enirandu pCtm hngugfubifigiteade pfona humanfl fto/
^m ad prouidendum hominlPrimum ftudium fuit ad vitandum malumihoc ante eft ad aflwinai
dum bonum.^ nota dilfcrennamiq» primum ftudium narratum eft dehberatiuei cnftodiam fifod/
lam on meo vt non peccemihoc autem introducitur depiecanueiad fignificandnm conatum huma
„„m ad hoc ftudiumihoc eft q> nullus pot libi pmitrere hmoi ftudifi fcd conari ad illad . p^Quod es
principiis ipiiusprouidentieqnfhicde(idCTantnrapparet.Conorin primis fcite finem meum qu8
mihi pt^tuerei^ vt aliequcndum.Et eft farno de fine in hac vita . Dilbcilc quippe eft homml
nolTc qi^ finem (ibi debeat prcfticutte aflequendiira m hac vitaifcnpcum eft enim ecddiaftes.9.v*
di fub fole nec vdocium efle curfummec fortium bdlum/nec (apientum panemjnec do^rum diui/
Oasincc artificum gratiam,fed tempus cafumqi in omnibusinefcit homo finem ftra S£.Conot de/
indefciteracnfurain dierum meoramihoc eft fcirccommenfurate qualitatem diemm meorum nego
Ciol^difpolitionivic«mca:.Conoi8ccatK>fcirequantamniibi tanpotisliipeieftad viucndnnw
FASLWVS JDCXIX.
dttf mim opotta (p difponat foie^alitcr qtndtagenaiinsfalitcr iinienis de vita (tia . Hcc tria fonc
pnnapia ptomdentiz hamanp.& nallam connn ol homuil cettnm.p^ propteiea pcrfona ilh de^
Sdetando &piecando inlinnat conatum Ciomfac fate me domine f^em meumA meofatam die/
tam meonim qup iptaifupple eifefciam quancam'tempoti5/ego bperm^ms fum . Ex rebus petitu
intcUigepnidensleOaripperfonahpcnonfimdcndodeo preces hpcprofatifed vntur modoperen
di/vcoTtendat conatam hamanom & ncociritacc ad hoium trium nonnam pro habenda ptouiden/
oa tbfficience.Tcftatar qoondiana expenena conatum hunenam quilibet cupiens difponercde vi/
tafiia/pnmum cogitat de fine qaem poceft adipifciiputa viuoe de mercaturajant de arte militan tea
inedian^ &cA dande cogitat comcuitare qu^tatem dierum luotamjopemmftenim fiecad ca qaae
fimt opportuna ad talem finem.& m his omnibus attendit qoann tempons egoiquatum fibi (apa/
cft temporis. (UNaccato (ludio prouidendiimdudr occanentia qac impediant liniufinodi (luaid.
Etpnmoexpartedaaiandcexpattchominis£xpatteqaidcmda. Ecce palmos dediifadies meo*.
Ego conor cognolbeie qualitatem dicnim meotum,& video te ordinali q> dies mei cognofcatntde
palmo in palmamide hora in horara-nefamas enim quid faperuencurapanar hora.Vidco deinde;,
b repas meum qaafi luhil coram cct^macuithoceft ita relinquis tempus vitf meae fubieAum uv
numens vanetanbos aefi pro nihilo illud habeas. Qyod enim pro nihilo habetur,teImqmtaiicDiiac
qfio cairanquodautem enatum habetat)uon fic t^qaitar£x parte hominis.Tantd tora vanitas
OBinishomo (lansihocciloninu homo Ihns in hac vica.thi c(l vaniraslnopars vanicans fed totax
Ita ^ omnis homo repletus dH omni vanitate.p^ inrenditphocq» homorm faumefie fubieOas
cfiommvanitari:&:nonfolumfmelliqfcdetiam#mraamicelligere.Tifi in imagine ambulabit vit.
DiSaentia inter rem & imaginan taCineer cpliuem & imaginem cpTansjItcr diuitias Sc imagmem
dtuiciaram/inter abura Sc imaginem abi(& fic dealiis^monllrat quantum dilfeit ambulare m ima/
glne St ambulare in ip(a rerum Ipede-Homo ambulat m imaginaqma in obfomtate Se inoettitudi/
ne euencuam ambulat, vnara imaginaf Sc aliud fucccdinhoc ell enim in imagine ambulare. P* Am/
piius labor humanus etiam vanusfBbiunginirxaiitam vanitate tumultuablitar. Tot tumultus bd/
ucvtot tumulms negoaationnm , (bla . vanitate fiunt . Cmus fignum fabiungitur . Cumulabiqho/
■no dudaas|ftatus|tegnaA congregi c(l ea.quod qaotidie expenmur.Vbi aduerte de/
Icriptum hoiem Fmm^m cognoCcerefFoi negocianfdioperari.effefolam vanttate.Et dixit hpeom
nia ad nairandum obllacalailndii humani ad prouidendii vitf fuc.canta aiim vanitasttanta^ in/
cemtudo monlbat huiulmodi prooidentum multum deficere P^ota ar^te leftor (p hpc duo Ihi/
dia hamana qup pcrfona illa attentaoit Aexperta dl de6cere.non folum dilhngoantnr quia primS
■d vitandnm malam|fccundii ad aircquedum bonum tendittlcd qaia pnmu ex parce op^ tcntauic
ptouideieCfabtrabenda (i^icec lacnnancm diQiliccrem ne peccaret in Ungua^fecudd exparte fcien/
tielcnprn^tiptentaoi^toaidercvt hinc intdligasprouidentiam humanam tam exparte ope/
ns q a parteprudentic cK infnfficientfmec daf tertius modus prooid61i.|^ Aduerte quocp <p p han:
duo (luataimtdligedaUint ab hof exeplo tdiqaa hamana lhidia.Quod enim de peccato locutionis
Vitando (ctiptfi hic efliide intdligendudlde rdiqaisipatafiquis^ vitandam peccatam nocendi
aliutfabttahlt a pubUos votis loi of&dis luIhtipSe (ic dc alus.fic enim petfona illa fecit, voles om
nino film qmcqoid altctidifpiicet Idi nooet^t hanc incdiigo ad litcram mentem efle prophete : vc
feilicet ab onnpb inedligamns rdiqua-Cuios fignum dl q? propofuit vniuataliteqdixi cultomam
vias measmonnas vd illasrnon lin^p tantum aut manuum.
nunc cd ond Tcafir plona horCpol^ cognouit ddeftus humano^ lhidioK)ad dininS
oidinePiuno explicat hm5i nmcfi.SccMo comgitdida in primo fhi^o|ibt ab oibus.Ter
Kio comgit di^ in Hccddo lladiolibi in Ictcpanonibus.Ouaar/dixi cuAodia AcOixi oUm.& niic o5
fideratis ddeCtibus dico od Qjeraui dnqp fhidia meafquafi dicat vand Sc m3cfi.Er pptciea dico nfic.
Expeftatio mea tibi ipfa.moccft ipfa oqicetacio meafipfa fuapte natura tibi lefeniaqad ce iefpicit|ta
foluspo«esaDidae.pAboibasiebdiionibn$.Atrogaueraefibi in primo difeotfu curam ne pcccv
tcc.reragno(ixns poftea fc mulns peccatis fubieftumia quibus le non poteft libcracejsent ab omni/
bos lebdlionibas mos libera mc-lncurrcracin eodem pnmolhidio erabefeentiam lUcdo coram im
pio,pcticmodo.opprobnamllnlnneponeme.Vbiprarex grana vt deus liTuct fiffldMat oppro/
bitom hominum Iraltonimiracendo aut lefpondendo.Incurrerar rernofilendum a bono, quod Se
nane tepetiq confitendo obmacuLlncunetatquatTo incontinentiam loquendi.Quam nunccom/
vitptopofico.non apenam osmenm|exinconnnentia.Etjranoftibdlnir.qiiiaca (enlhicu fuilhau/
cor iniaciaranijttilliciamm|doIornm:ac propterea non debui filere a bonoincc debui marmurace,cS/
fiderando quia tu ficlb.Vnde& peto .Fac cellare de fuper me plagam ttum|qmedl mihi occafio
peccandiapndio manus tuse ego finitas fum. Per quod dedarat qi non peticoeflacionem omnis
pUge,(o!pui^ magnp quKconlumic. Quafi dicatmagnitudo plaK dl mihi occafio peccan/.
dijtew qu{(b canLnpc quo ad pomum fl^d.firDe fixondo auCEm.In ictepanonibos (bp iniqoi/
CauxSsigpbi- i na
Ok
> PSAIMVS _ JCXXIX.
eoEcaftigaffl viiARctoilerat in fecfido ftndio cSai iploDideric hnmang in dcfijccot palmos dedttt
dies meosxomgic mdfcdlitais (p pp iniqtarc hois dens puninit genas hDmanum;vn (bbiiecimis eft
fcmoi iprouidmf ddetSusJEt loquiC ad Ifam de pamcione hob m' pnmo paFctc.In tctepationibtu)
■inlDf makdi^onii.rop iniatate/comifl^.calbgaib vini/pcimfi patete:& liqoefcete fe^ qaafi dr
■ea ddideracfi eios.Liqndcercfecifbponif ea p efi«^niaesji4 liquefiat dillolaancar & ddtnrant,
Et ic^t (p dens itet alias pccnas efirat vt id qd eft chaid hoi deuniaf quafi a tineaihoc eft patiat libi
M ddhuaionc.tinec enim eft co erodere illod vn nalafnta vt qd defttmf a tinea/panat nbiipfi de^
Rtnetionc.Talia efle defidena nfa/expima teftaf.deleeiabilia enim q appctimasipanant deftmetionE
ddeftabiliG.Enrana fiqde gandu luehis occupat, et diaitip cdgtegate in malii dni fui &c Et intedifi.
q> imqtas hois eft ca miferip humanp.p^ qa miicri^ humanf icl^p ad natura hois abfolnte lut na
tnialescofe^tesexneceftitacenaturfitelarf afttadftacftonginalisiuftitif fdtpccncCqa dens hmoi
mifenas a(toerat)& ji6 ppria iniqtate eas ad Ic leuocamOidco ppheta vtrnn^ defcnbtt.ptius qoa/i
tenus funt pccna:|in icrepationibus &cA mo quatenus funt naturales/tm vanitas ois hd . Acfi apte
diceret q> licet errauerit retorqu^ in doQ mifenas nfasfqa p iniqtate in poenas dedit, verum tn eft ip
ois hdfuapte natura no eft nili vaniras.ita q> approbat quo ad hoc (i^as dietfi.QjPropofuerat Ic pi
Difoie vit^ fupmo recognofccs fqhumiliter tocii fe fubiiat dium^ grane^t pnmo quantli ad mete,-
Andi ofone mea dneofo eni e eleuatio metis in dcft.Scdido quam ^ affeaa& damore meft aufciil/
tax eni fetmo de itemo cordis clamort.Tcrrio quo ad ooipns.ad lachtyma mea ne obfurdefee. Orati
damariplorat petes andin.Quia pegnnus ego tccftjcola (ient oes pfes mei. Vide correctioni . Vbl
pnns aiTogabar libi ftndid ad pmdedll vitf mp,mo no fold fupplice fed pegnnd fe rccognofcit ac ea
nibeccuius no eft puiderc hbi.Gxi vti tis q incniqiis ^ paranf ab aliis.Et ad Ifam pfona oofugiens ad
dinina granl|fatef Te pegiinfi & icola in hac viraieo q> no habet hic manete cimtatefled futura inqul
tinvt apis dedarat de antigs pfibns ad heb.n. Vh &■ danid.i.parali.vltidixit.pegiintn.(nmas coci to
firadumc licntoespfesnft.p^'ecptcreasq>hccpfdIio pegnni corrigit dineeie’qdducrat/a:twua
incli quali nihil cora tr.fatcf.n.fua vita nd tang nmii lit.led tang pegnni Iit haben coram deo. V tro
bi^ appofuit cora tervt er ci veibis ^uencremos coir^one.u vere lic habemut cora dcoiquonia
pfens vira pro peregnnationis itinere data eft nobisjad enndii in ccriefte pfiamajuadiu enim fninas
I corporripegnnamnr a dno.CTDcmli petit, verre a me,& roborabor anieg ibo & nd^.Qm priutf
ftuducrat cognofoeiequann tempons rgo.mopro magna gfa pent vt paululd verrat pccnas a fqn
laxet poenas humanp miferipCq lunr obicuritas in irdkChi/pniras ad mald in afficdD/& alia hmdi ^
ad hoc vtroborcfaioivtcdfbtta opibus mentoriis,ante^moriaf;hoc eft ddtps cftmcredi. finifeiu
Gmiil&fcmdtps viuedi&tpsmcMLEfdcfcrlbitvita pntematermino.ante§ibo&nd egolerorqiS
eft mon.Tunc enim hd vadit,8r nd eft amplius ipfcquauis remaneat aia eiusAmcn.
CVVLGATA EDITIO. H^Prouitfloriapfalmusdauid. XXXIX»
Xpetflans expciflaui doniinutn:d£ intendit mihi.
Et exaudiuit prfccs meas:& eduxit me de lacu mifcri( 6£ de luto fcds»
Et ftatui t fuper petram pedes meos:& direxit grcfllis meos.
Et immilTt in os meum canticum nouumtearmen deo nolTro»
Videbunt muld SI dmebuntrdC fperabunt in domino.
Beatus uir cuius elT nomen dni fpes eiustdf non rcfpexit in uanitates SC ifanias falliu.
Multa fecilH tu domine deus meus mirabilia tua:& cogitationibus tuis non eft qui Ii>
milislTttibi.
Annundaui SC locutus fumtmultiplicati funt fuper numerum.
SacriHciuni SC oblationem noluiftitaurcs autem perfedfU mihi.
HoIocauMB SC pro peccato non poftulaftiftunc dixi ccce uenio.
In capite libri feriptum eft de merut facerem uoluntatem tuam deus meus uohii, SC le^
gem tuam in medio cordis mei.
Anndciauiiuftiriam tuam in ecdefiamagnarecce labia mea no phibebodne tufeifti»
luftiriam tui non abfeondi in corde meomeritatem tui dC falutare tuum dixi.
Non abfeondi mifericordiam tuam SC ueritatem tuamta concilio multo.
Tu autem domine ne longe facias miferariones tuas a meunifalcordia tua ^ uoit^
.'T3ALMVS • ' I XL 6^
tifafmpttfuTcfpermtme, ,
(Quoniam drcundederunt me mala quonam non cR numerut! coinptehendenmt me ,
, iniquitates mez/SC non potui ut uiderem.
MuIripKcacg funt fupcr capillos capitis meit& cor meum dereliquit me«
Comjplaceat tibi domine ut eruas medomine ad adiuuandum me relbice.
Con^danturdCreuereanturfimul qui qu(nint animam meatutaufWanceanu
Conneitantur retrorfum reuereantunqui uolunt mihi mala .
Ferant confeftim confuiTonem fuamiqui dicunt mihi euge euge.
Exultent 8C letentur fuper'te omnes qufrentes tedCdicant fempa magnificetur ddm!
" nus qui diligunt falutare tuum.
Ego autem mendicus fum & paupertdominus foliatus efi md.
Adiutor meus Si protecflor meus es tudeus meus ne tardauer is,
(TIYXTA HEBR®VM. Vincenti daudipfalmus. XL.
* Propheta. p^P^x^ooT^^^^uitJon^^u^^^K^oclinatuseftadme/dfaudiiatda
■ ' moremmeum,
, * Et Fecit afcedere me de foueacumultus/dehttoc(nid£llatmtfuper petram pedes me^
os/firmans grcllus meos.
^ Et dedit in orc meo canticum nouuni/Iaudcm deo nofirondddbunt multi SC timebunt
confident in domino * •
^ cnrac
4 Beatitudines uiri qui pofuit dominum * confidendam faamtSr non efi uerfias ad fuper
. bos K inclinantes mendacii.
5 Mulca fcdlb* tu dne ^deus meus fepatata tua Si cogitariones tuas nobis, no elHman^
cUirum
do adtc:annndabo&:loquutusruffi,uigucruntarecenidido.
4 Mefias. Sacrifia'umKobladonemnonuoluilU,auresfodiiHmibithoIocauRa&mun'
dadonenonpedlH.
7 Tunc did.ecceuenijinuoluminelibnfcriptumcfi fuper me.
B Ad fadenduuolutatc tua deus meusmohiiSCdcxflrina tua in medio uifcernmeorunu
9 Ann6daui iufiitia in ecdefia multatccce labia mea no prohibdso/dne * tu nolH.
j o Julfatiam tua non abfeondi in medio cordis md : ueritate tuam Si lalutem'tuam did/
non occultaui gratia tuam ueritate tuam eccleiix mulcas
1 1 Propheta.Tu domine^non prohibebis mifericordias tuas a metgrada tua & uentaa
tuaiugitercufiodientmc. ^
I z Q^uonia dreudederut fup 'me mala uf<^ no numenisiaiTcquute fut me im*qtates me(/
Si no potui ad uidedutuiguerut plus q capilli capids md,& cor meu dereliquit me.
1 3 Vdis domine*ad liberandum metdomine^auxilio meo feltina.
14 Mefias. Confundetur Si erubcfcetfimulqu^rentesaniraxme^ ad definiendum eamt
retrahentur retto/Si erubefccnt uolcntes mah' md.
1 5 Definientur fuper calce confufionis fu^tdicentes mihi heah heab.
a ( Exultabunt Si letabuntur in te omnes querentes tetSC dicent condnue. H^ftmus^
tnagnificabiturdns*.Mciias. diligentes falucis tue«
fnm ^ ,
17 Prophctaft ego pauper fle mendicus /dominust imputabit mihimoxilium meum & Ii Mfind
boatumetu ^deusmcusntmorare* . , .
^OOglf
i
PSALMVS
Jd.
TItuIns dl. Vinccnci damdi pfalmnsDe qno vt fapra.'
CT Matena pl^mi ( habetor ex autoritatt apoftoii paofi ad hd>r.to Jiffercncis veiba pblnii htt
|nsdeme(ia;dddicit.ldeoigKdi£$ mddd diathofha Se oblatione nolaifttiootpasadraptalfamlhn
holocauftomaca & pro peccato n5 nbi placnei6ic.tfic dudiecce vcniotin capite wn feriora eft de md
vr faaa dens volontare tna£t exponit apfs de traOatione vetens in nonfi telliii|& de oblatione coii
pons chrifb m ciDcc:dicedo.(apias dices ga hofhas oblanones Sc holocaoftomara & p peccato no/
loilhjncc planta funr nbi quarfni lege omifif.tfic dixi vtFada dens volfitatetnianfert pnmnm vt
fequcns-ftaraatjn qoa volontate fanAificati fumas per oblanonem coipotis iefn chnfti lemei.Ex g/
bnsapoftoli verbisdarcpatetplalmumilhimdechnlloincatne veniente; &fdpfumolfetenoe in
ara cran sfdccpgratianom teflamenn traetare. Eli igitnr materia hmus pfalmi/mdi^ expeAad adnir
tDsdefaipras adi iamtonc veniflietenm multis cKMbas&c.
SVMMARIVM EST. '
QTExpeeians propheta mdia|& venifle eum defcnbes, vbi percitos ftuAns exanditiSis) edaftionbf
fitmitans/noaicannaicdacrltdts moltofibeantudinis/multottiip ac inffiabilid miraculof natraoit^
ingredientem mundum mefla tunc quum vetera facrificia reipoitdeus introducittad fanenduin vO
luntatem dcij voletis lege dei pdicantem inilitiam &c.Etqaomfe repletum malis &iniqnitanbas (C
cognouitiacpemtbberan&adiuuancum confiilione infultantium & igntia qoftcnriom dcnii^
fupplex petit ne tardet.
gUPerfonf loqneres ffit duf : propha agfs genus eleeio? expeetantium mefiam|& chriftos.'
E 3Epaiaiido Otiatam Doiiiinum.tinclinatuedl ad mc.Dimdifpiaimns in ptcsdu^ppo/
linua matcrue,& execntioa/ibi 6c audiuttProponit dno.Pnmfi expettanonc meRae . fecddu adne
t& mdig.Et expeCtanone gdcltgnilicat ab a^ expeftadijexpeetaoi. A modo expeAadidioc c no mut
inniadoin5domuedo,fedeamlpeirolintudme & expeditione q decet expedate^&ppterca didc eu
pcA^o. A ic expeCtata|dnm.nc.n.cofueuit appellan verus dd* f veteri te(l5.Er logtur ppheta I pfona
indinv
equd verbdcarofadtndbadme hoiemiad me dauide irnea pgeniciMcribicfie hic
& in fequccibus quz tunc fiitnra erat chnfti myfteria vt iam fada/ptopeer cemtndinem pphetip.
CTlEtaudithtClani02e.IncipithicpsexecnnnacaIiordine.PriotraeiaCillapcicalaj Sc indinatns i
ad mc.Secftdo illaieipeClaoi dnmiibi ra dde-Tertio illa/expcCtado|ibi (tegoipanp.p^irca pncula prt
ina aduetus chfi adoette ordine pfalmi.na a pofterms eeftis ad pnns gcrai narranonc ordinan prins
nanas collata hoibasbnRcta p chnftft.&poftea ipm chfm adutnicte-Vn iuxtahiicordme numerat
otio bRHda.|^Pnmfic.Aaodiuicdamoremefi.In quo RgniRcaradnetilchfifuifle apfibus no fold
cxpcAatu.fed magno cordis damote/moitis pdbus petitii. Ita q> dn inclinatus e ad me,n5 fold ifidic
expaSan6ifedeiaodinitpcesfanCt09t.^Secfidfie.& fixit afcedetemedefbtiea tumultus. Et p hocfl
teferaf ad pcenas altcdos vitf figmficat limbii patrfi.g iicha.9.appdlaf lacus fine a^Et hic appdla£
fbuea mmultusiqa pfes ratdate chfo etat ibi ad fitlradine fticpend,pro quato ex culpa no a fe comif
fa fed a ptio parete indufi ctv.Er tfi dinftns fecit eos afccderc fecft quii ipfc refuticxir a moitois.Si aa
te ad pfrate uita referaf, darii eft p fooea tumultus fignificaii ftatum mundi ante chrifti aduentom,
qn nulla erat cora de qetefunir^ \1tf fed tifi de uita pnri.q in tumultu Sc ftrraitu cdfilhr.recit.n.chfs
hoies afccdete de fonea tumo^ pfins vitae.quil in amore cod^s pftf ttaftalit. ^ Tetnii deluto c*/
ni.Perqdfignificat labilitatc eo^qdcfidicrabanEabhfianogfictotfiqppehumanfiftudifiverlabaC
circa tpalia i gbus no p5t figi humanus alusdicut n6 pnt figi ivia'lun cpnofi feu feris pedes ambolan
tisfed labunfDe loto cfni.n.eduxit chf s hoiem qufi eum ablhaxir ab aftedtu labilis ac foididc vite
|^Quarrii.5«; ftatoit fupptnS pedes meos.In quo ad fil tradi tiehntis pedes fup petra/firmiras fidd ac
^q^nftianf fignificaf.chfs.n.riic ftatoit fup petra pedes nfos.quii fop firmS Imdamedi ciedibiUf
Sc defidcrablliu nos locaulcpr Quirii.firmas gimos meos.qd e i^rmano poedetis: vt n5 folii
fed opa p gidEis fignificara ftabificrit difs.gs nos inqr apis fepabit a chanrate chfifA marcus dicilf
dno coopante Sc fermonc cofirmate &c|^Sai&& dedit fore meo caridi noufiilande deo nf o. In quo
noui tcftamcn gfa deferibif ab autoteqa n5 ho fed deus dedit. A manifeftatidcqa non folom corde
crededum fed ore cdfirendamjin ore meo. A foanitatcqnia catic&ac p hoc dderiabile. Ab admirabi
Ittateiqa nonii.& vere nonfi qrii cataf verbfi camc farifi ee.qrfi nooitas hois tam itus q extra | immo
ribuitas tonos creatur^ in eo can taftmxta illndecce nona fiirio c^. Ab oAfirioflaude deo nfoivt intd
ligas nom teftameti cantiefi cfie laudem dei.no aketius $ nfi q colitur! veteri Rft6.p’Sntimfi . vide
bfit muln & rimcbfit Sc cofidet in dno. In quo coueifio no oium fed multo^ ad chnftn l^ificaf tri/
bus arii bos.f.videndi| timedif & fpetadi.quo^ ordo iatis dare patet.Et e ioifus q> n6 oesTed muin vi
debunt chnftum m cameifoi beneficia hiec fiipradiria in chnfbanisiSc videdo tunebficdefi,& rimen
do finnium iodiccm confident in eo tedemptote. fOAaoam. Beatuodines vinfhoc cft beatinida
/
PSALMVS *XL
cftnon cohir^ fidilliasiiiri,qiiiporaitdninc5fickntiainfoaiiui»ntara vanaeHccoact<ion2miiI/
toiis ^ chniu, coramc ftatim (abigere beannidine eoiddqappo»^ c&linoibus C09 q edaatanC.
Et,f famo df tyanmding vm| j hi^fee & tade in te hf.vin q pafnit no hotemino fapfmn frd dnm
c6fidetia foa^c q» no eft vetlns ad fupbos &indinaccs medacu.Paratn aot nihil prodeflet bde fc chri
ftiand ahibadmonbus afic verti ^ imirados fo^s Se inclinaces medacii/ mraadllthoc eft habi
lu^medaaa vdnt (balibilia.tales.n.indinac medaaa velat homllia vetba q bat crcdibilia.E)t in te/
dit p ivee daoipeccata eam ex voliltace q cz intelle<%i.fupbia.n.prlmum tenet locd inter peccata affe
m«lacib inter peccata intdla:tas.(irPoll'enameraca odo bbbcia p adafdi chnfh coUata gfii
liamano.excuratfeppbeta a nnmeratione rebqaoK benebdogcneputaiesnumerata efleoia-Et apo
Arophas ad ipfd dcd,multa inqtfccifh alia ta dne deus mens ^arata(hoc eft mirabilia toa)&
tanones tnas nobis. Vbi ceme in fepatis opera miraculola qoa; mebas fnit; in cogitanonibos aute
aSci3nadnos|dic^cogitatidcstuasnobis.cogitamt.n.dwndbbi fed nobis myftenam incama
(ionis & homilitatis & paftidis <diqaa hmoImodLq td in^ftimabilia cd inenarrabilia efle Qibinn/
git.IneftimabiiitatequideJiofiUmado ad teihoc eft nuUdhabetlocdfftimatio relata ad ce inmf/
netio incatnationis:qa rnperatoemjmottione&gftimation&lnenaiTabilicatem vero.annunciab^
qnatumed^ pftaerdn annddans in fotaro.dc loqantus fiim/qaantdcdip 1 pcerito dixerim, mgaetdt
mirabilia ma & cogitacioes tnp a teccnfendo)fnperant oem nderomiomne recenlece.
0ftCri(iduni. Demptis bencbciis collatis humano gni p adnetd chriftudefcnbft mo adnetns chfi.'
& dilponete fpd mtrodaaf a ppheca iplc chnftns loqacsiranq ingtedies mandomivt panlas
■po&los dedarati^aiiat ita^ diriftos tria.r.qmd Gxittqaidvolmtiqaid anndaauic in hoc fao adaS
cnlF^trado autem quid fixir,inxta apoftoli ezpobnonem qnatu ad rem bidaidicit qi fcat dei nolun
Cateoffttendofeipfnmin ara eruas p(anAibcacioenh.C^cd nero ad t^usbicicdijiptdc hoc fe/
cic qn deus ceb^uit lac^cia veteris legis.quod ad vittnt^blacionis eius cefaedd e(hqi.C (acribclfi
comis eius m ctuceffuit t6 cdfdmddi laCTibda vetens legts.& bc noud c5ditnm eft teftamencfi. PVi
de ^gnla.In vetcti ceftamento quadripartite etat oblatioes ali^ bquide erat oblationes panis r vinif
mellis & bmilium-A; pro hoc genere diatur oblationem.Mi( hoftig pacibcgs vt votia^ac gratuita fa
cnfida.qaomm una pars cttraabacutdeouilia in vlbm faoefdonimiac tertia in vlum offictentmm ce/
dd>at.&pto hoc genere didtur facnbdum.Alig hoftig pro peccatis.quaid una pars crematur deo.al
Ceravero invfnm cedit (koerdatam . pro quibus dicitur & mundationem. Aligholoeanftau]ugto/
ca incendel^tor deo-pto quibus diaf holocauftiilu (p ola cellare bgnibeas ait Jacnbcid & oblatio/
ne no volmfti.holocaaftd Sc mddabone no pedftiJuec quo ad ceflaoone legalid (aaibdoquGT Quo
veto ad iplH chfi adnetd ait-Aures Ibdilb milu-Loco anus apiis iuxta trallatione.7o.allegati corpus
obxifti mihtSed eadeeftftntetia:dd.70.totfipofuenintpto pteimo tenus hdir^ Ptepto toto|ao
tm pro coipcSt fodio aundiq eft aptano feu diTpobno aund,pro apranone Idi dirpobtione corpons.
tta^ wcamationis myihxid dicedo coipus apcafti mihi/Ucu ames fodifti mihi.ne^. n. (b/
las aures folias bne idiquo corpore deditEt cxplicaf natuia camis St ftnfus in chtiftoiquac non expli
caror nmecotporisiquttetplare habeat cotporai&n5 cameautraifum bene habens aures.Necca/
cet myfteno oT dicilte ab autid fbfltone defaibit fbnm corpustqm p hocbgnibcat fc hofcm pcifeOe
«dodum efle a deo de dioina voluntate.auditus quippe eft fenfus difdpHnf . Vnde in enani^io ait
toan.8ainc audiui a patie furcloqaor.Tunc quum aures (bdilh mihijqnnm vetera nolmftifacrib/
cia diJ^ffirmauUcce'nunqin^(aiaa,venij(i>5taneus,ad faciendam voluntatem tua deus mens, ve
ni 'roquit ipfc ineuan^o.no vtfada voluntate mea fed voluntate eras qui mibt me. Hac volunta
ce dimna explicat apis dinind vdle de faniftibcatione humana p myftctid cmds chnftilta q> dicens
vemadfea^ vointatetuacto meus,incendit<p venit ad redepaoncmnndi fm voluntate ddp
oblanonem cotpotis in cince.p^ne hunc aduentnmjne hac dd voluntate vdutrem noua hofreasf
aathumanumbgmcncnm putes.affiaTantiqanm facrefcripmiatteftimonid depromibb mcbaad
facioid hac da voluntate. In volnmuie Ubti fcnptfi eft liip meApts poft fcptuaginta duit in capite
|ibn.Sednomnta£fcntctia.voIumen.n.libnfaaafcripcnrabgnibcatpmittete mebaiiuxta illud.bli/
os gde hols vadit bcut feriptd e de lUo.Caput aSt libn bgnibeat no locd fcd intenonepto quanto in
pteci pua intentione (acrg (ctipturg fctiptu eft lup mcba:bnis.n.lcgis Arotophaatd ch nftus eft.
^iolui “Z OOCtrini tlUni.Poftg chriftus narrauit qnid fceit in adnetu molnaitat confcquenter quid
volurr. volui &dodnnam tua in medio vifcerum meof. Dixerat q» ceflantibus legalibus (actibdis
Atri ecce veniale putares chnftum ad abolendam legem dei veni(Ie,teftator <p volui , non veibis aM
lignis extenoribas|fcd intimo corde intra vifceta mea legem tuamiquam dedifti per moyfcn.Er
dixit hoc tum ad exdudendum humanas aftunas , quab chnftus monftrauffit fc vdlc Itgem moy
fi.&tamen in corde fiio intendent illam folneteivtmaumethas ftdt de euangdio. Incuius (i/
imiun tiadidic nobis omnes hbtos canomoos kgis fle prophetatum | autencica autoritate h/
b^iendot. Tum ad diflfrwnfiam legalium coimoniaram t ftpueates kgem dd ceffate fca
PSAtMVS
JCLI.
frfatati ccflancibiu faoiiiciis vctnis legis adocniente obfatiohe coipoiis dirifti.fed nim illorom eef
latione ex inorno corde kgcm dei voloir/ica 9 nec iota vnd aut vnus apex prgtetibit ab ea.
Snniuidaui Abfoluto quod volait.fubiungiC tertio quod ptfdicauit^ccs fe quatuon iofti
tiani|ventatem|ialutem/&granam.VbiadnmcxpIicarinonrolnfn res ^catastfcd eoam qoibu
fic qdo ^cauir. Annnndaui/pdicaui,ioffaciani/non hanc vd ilUm/led iulhtiam oem,in eccldia mol
taivninerfo mundo.chnlhisenim edi proprio ore ^caietind^rth.quiatn ea ratione pdicabat vt
diSiinderetur enandum nnioeifo niDndo,ideo (e annundaile didt in ecckfia multaiqo^ e ecdc&
vninerfalis Ecce ouibus annnndanir.l^Modus autem-ecce Wjia mea non prohibcbo;dne tu nofhmi
Ihoa tuam non abfcondi in medio cordis mei. Vbi ex fntnro no prohibcbo;& ptchro non abfcondi;
habes perfeneranria in pr^cado.habesin labiis qipropno ore no dedignatus eft in prxdicationis
offido pcrfcuerare.habbinneganoneabrcon<ionisintegntatohoc eftq» nihil omilit^care qna
pt^icanda erant pro dmina lulhoa-CTAdiugit pr^dicat^ iu(iitia:.vetitatem|nonfigmctnm , tnamf
no humana, & (alutc/no vaniratc,tna/no humanam, din/pdicauL&^vt vno veibo dicaOnd occulta
ni gratia ruam 8c veritatem tuam ecddic mulroihoc eft vniucrfas vias tnas^qiue cofilhint in grana
tua 8c veritate tua^nd occulraui vniocrfali ccclenz£t hoc Ipeciahter didtur pp myftend incarnatio
nis &redcptionishumanaqquod exgratia &ven rate emanaujt adimplendo promiiTionesFaAaspa
tabus|& (ine mentis nolhis gtanole Minando nos,
7u dori1UK.TradatnrhicillapamcnIa|expcdauidnm.Itaq>poftgmeiias loquotus explicv
uit aduetom roli,propheta primd in petfona totius humani genetis expeCtantis apponit Sc propha
Cia & pces quibus declarat nccriTitatem aduentns chnfhiproprer ddeda peccata nolitaiilt deinde in/
troduatiterum meiiam declarantem aduciiiruumforeqnibnldaminrmnaiibiconftmdcnrnr.l^In
ptoisira^caufamadncntosmd?^ ex pattenoftnemireiiacapcntpropherando.TudnenonproM
broismirencordiastuasameimifcro/mittendo meiiam ad rdenadum genus humanum a mifetiisi
IM gratia tua;nnc merios nfis,& ventas tua/iuxta promUla foda a te pambos.cnftodiet me/a malo,
ooonuefvfqiad corummanonefecoli.^t declarans mildias nofhrasfrnbdit. Quonia dicudedctnnc
ropmqnonroperformnasmcas,mala/pccna;,vfqinonomcnis| vfqiadeoqieord noeftnumerasiafle
quut^ uir me iniqtates mej. ne putares mala poena: ruihnere homine line fua culpa apphedcrCt me
inigtatesmcf exqbnsdrcudedoutmemalapoenaliai&ill^ iniQtarcs vigucfilt/mulncudinc,pjusq
capilli capinsmci.yidepropoinonc.dixcr3C pccnaslincnumerotmododiaccalpas inumerabiles
plusq cwlUosrapitistvTtam culpas q poenas hofsintelligas line numero. p’Hisgcnerahbiisadiun
grot in Ipcdcdnp pome. Altera obfcnran intelledusA nS potui ad videdilquod errores ror pfiotd
no valentifi videre veta (alutis human* via teftantur. Altera eft penicriiihidk&cormctj deteliqnit
me.Studifi humanfi ex corde ante chnfti adoctum daehqmr homine/derriiqoir cura verp faluns ho/
ininis,foliacado & fedado dcIcdabilia/diuitias/famara/^or^A huiofmodi.ica q»cor meum n6 dc/
lcljqmtdinitiasautrama|(dJdeteliqnicme.Echa:cduoaar_(^oniamalahumanigenens fm pai>
tf animi fupcnore.A; propteiea in fpe expheata iur. V dis dne ad libcrSdum mc,dominc auzilio meo
leftina.Inhdjrfofignificarorvdle in modo Imptranuoifed quia illo caret lanna lingua, ideo loco
imperatini quod d^catiue renebatuntranflatum eft vdis-Prophetia; de futura diuinagratia / & mi/
fcTif propripexplicatf,adiungitpreccsfupplicado tum vrveht;tum vtoderiicrexcquacur.Vdicqni
demliberarea malo,cdenterantcmfcraraiixilium.perhocconteftansienonpollcliberan/non po&
le adiuiiari nift per aduentum du&
iConfiindaitUr. Ne putares tom genus iudfornm expedans meila faluadnm p meiia: aduetil, pphe
tat hic dauid aliquos piturosob cotf nrana/&; aliquos gauiruros.pr^dir.n.quorda ludms occifu/
fos chriftu,& infultatmos Src. qnojda aut amplemros illius dodnna tc fide.Er pptetea ha% ppheta
do introducit itetfimefia haxdicete.Conrandcnt&etnbefcentlimol/qnatfi adfpfialia finepnia in/
dd qupetes animf mef/virp m^,ad detoedu «.letrahentnr retro & enibefcer/quatfi ad ftatil tipo
nile,uolrtes mali ^ 'i? u meupcftraetutjab exercitu romanoK, fup calce confuRo
nisfupdicentesmiluheahhea^hoc eft inrultatcsmihi.Etvereinfineconfulionisfmeiodcideflni
di funt a funt p tot miracula de ventate aduetus mdie ;& tandcindtira/
ti deftrudi funt.tfi ga defttu^^ua palb funta romanis eft in calcejeft vltima ; vteote line regreflii.
Significatius aatopUe^t pdedi mdf 1 no oes fcd infultates chforqifi monete an^o.iudd cSictea
chf^tfic t^ns *n legnfi agnpppne limul periret cnm loedulis: vt ecdlalhca mdic hirto
ria-Quocotra dec^busi ipm diot.Exultabfit&lgtabfifiteoesqnci«rs tc&dic«c5rmi^ dile
dotes faluns tna:,hunc hymnum.Cmagnificabicur dominus.
^tC^pdUpCr^nKndlCUd- Tra<^atur hic illa particnla/ cxpcAando. Declarat fioaidrai prophe
O conditiones fuas, quibas apiait femore expedantium expedaie. Prima condmoertpaupei^
&^pa^&mmdicm:hM^non folum Ibm pauper (vt pote indigens neceflanis ad falu/
tc,^ii5d ct uzin nicndicDsfhoccu orcidia diiiitus in paupcRaccniJioc4)*diAio h^btaicaflgnificiU*
PJALMVS
J(LI.
dA
tm
ai
'a
H
ria
(k*
A»
du
paD
nc0
iod
D»
?
J
0
l»
I
z
J
4
1
i te
» 41
Et vere Rc efbqiii cecidi a dmitiis originalis iollific^ intendit hanc coditionenvqi eipeAat more
panpeilsobtOTanosCcamobiixrationibasenimloqaiturpaupcr^recognorcencis cafam foiint.
r Altoa conditio cft vdnt dicncda/liMificata dioendo.Aonliam meum 8c liberans me tu cs.clien/
colus ego fom/nbn habens aliam quilibetct (t audlictut nUi tcEt intendit per hocrip moK dientis
aqpedault.l^ Vm^ aotc condicioni apponit fpem diaiiue granar-Paupecrati qaidem.Oominns im
putabit mihiiadmcnramCintdligcdc mento congmO^expedo vt pauper Ac mendicus. Qicntde
aotemDomine mi ne mocate-InquapcDCionc tantam fiddaam dononfbativtnonadaentam lea
cdcricatcm adoentus petat.Ainca.
erv VLGATA EplTIO* ^Pto uictoria pfalmus dauid. XL»
Eatus qqi intelltgic fiiper egena & pauperccin die mala liberabit eu dns.
Dominus conferuee eum fle uiuificeteum/d£ beatum faciat eum in terra:
fle non tradat eum in animam inimiconim dus.
Dominus opem ferat illi fuperledhun doloris dus:um'uerfum (Iratum
dus ucrfalb in infirmitate dus.
Ego cCxi.dominemifderc radjfana animam meam quia pcccaui dbi.
Inimid md dixerunt mala mihitquando morietur fle peribit nomen dus^
Etfi ingrediebatur ut uiderer/uana loquebatur cor dustcongregauit iniquitatem libi.
Egrediebatur forastfle loquebatur in idiplum.
Aduerfum merufurrabantomnesinimidmdcaduerfummecogitabantmala mihi.
Verbu inicpiu confti ruerunt aduerfum mcmuquid qui dormit no adiidet ut refuigat^
Etenim bomo pads mc(/in quo (peraui/ qui ^ebat panes mcostmagnificauit fuper
me fupplancarioncm.
'Eu autem domine miferercmd fle refufdca mc:fle retribuam cis.
In hoc cognoui quoniam uoluilh mecquoniam non gaudebit inimicus meus (up me.
Me autem propter innocuam fufccpiftirfle confirmalfa* me in confpedu tuo i (temo.
Benedictus dominus deus ifrad a fcculo fle in feculum tfiat fiat.
ITiyXTA nEBH£VM. ff^Vincemiplalmusdauidi. XLI.
criM
- . T>Eatitudines intelligentis ad paupereman dic mali liberabit eu dos*,
rropneta XJDominus^cuflodiec eum/fle uiuificabit eum/fle beabitur in terraiflC no
Ut
trades eum inanimam inimicoram dus.
Dris^fulfetabiteum fuper lecflum doloristtotum (h^tum ciusuerlalti i fgntidoea?,
Homo.Ego dixi.dne * miferae mdemedere anim{ mcf, quoniam pcccaui tibi.
Chridus.Inimidmd loquentur malum mihi. Voxiudforum reacata. quando morie
cur fle peribit nomen dusf
Chrilhis. Et fi ucnit ad uidendum/falfum loquetuncor dus congregabit iniquitatem
coatranc
fibi,egredieturadextra/loquetur .
Simul fuper me muHitabunt omnes odientes ffic:fuper me tortabunt malum niihi.
Verbum belihalinfufum in ipfb . Vox iudforum recitata. flC qui iacuit nonaddet
adfurgendum.
CbriRus.Eriamuir pacificus meust^ coniifusfumineo,manducans panem meum/
fnagniHcauic fuper me calcaneum.
Et tu domine * mifacre md fl£ fac me furgere:flC foluam ds.
Inhoccognouiquoniamuoluiftimetqmaonclangctininiicasmcus^xrme* .>
i
PSALMVS XLV
IX EtegompetTcAionenKa tfull^talHmme,Kf<ca({inareR)efaaeb(utuiaad (tand!>
I } Benedici dominus deus ilrael a feculo iC ufcp reculumumen Kamen.
TInIm dl Vinemti pfalmns (bnidiDc^iio vt fupra.
fiTMataiam pfalmijhabeniiis a amoeiiate chnlfa ioan jjxfle paflionan dBs.nun ibi lotis pe
dibus dilapolotDm/antcgapmediccia vniuvdhfiinc tradjtnmsdlidijnt (buniis fins-nondco^
bos vobis dico/cgo tao qoosdcgerimdiBl vt adimpkanvlcripninvqni manducat medi panem leua
bie cocta me calcaneum fbcuD.quod in vaficuIo^Jiaius plalmilii^uor.Ex hoc enim q> adimploir
damelicduicrciipRuahancinindaptDditotc)manifdianitconreqnaicer conaxtum pTidmi huits
de iua craetaR paiTione-Ell igitut ad bteram matena plalmi paffio chnlU pro hnmano genere, adiun/
limul dufdan it&icrc^onc
SVMMARIVM EST.
GTPofl defctipra dona dd in chtiflo cuna habente pauperis humani generis delcribif ipfins paffio es
iudfOK macbnarione/etploratione)detradione)marmnratione;oonant ad eztmgueddjiudf^ ptodl
tione:& demu refurredio chiilh cfi potdlace iudidaria Sccdefcribitutigratias agmdo deo.
€TPetfonf loquentes funt ttesIbUmprophctajgenas humanum rccognofccns ftatum linuiii&chti
Ihurprer voces tedeatas.
TD ^ahtudtnCO intdlig^O ad paapere.DiuidiE plalmus I pte$ doasrppoiioua materiie,acexcca
nuS/ibi dns cuftodiet.Proponit duo.Primd beatum efle applicante inteUoAli fud ad (alute pao'
pns.&mt{dit ad Ifam defcnbcie tu offidum chfi/ dicedo intduges ad panpete.ad hotn.vetbfi caro
ntM cvtcuiaheRtpanpis.n5 huius vddliosfalhllanigencnsfindigensneoeflanis ad vita aia:|ad
vitaptcn)a.Tiibcantudmeip(ius/diccdobeantudmcs.veRliqdechfsto(phdfiiiibcatas ab initio
c5(nti6is fuelmfno vterorm fupiote ptcaipiquisfm coipus non fuerit ocatnsv(9 ad rdimtftio/
n{£t M hic dc rotali bcatitudineclcrmoddeo bdlige beatus pom i rt& pdm m foe. j^Seefiduan che
mah liberabit en dns. Vbi pponif tu pafllo emsifigntficata p die maludies.n.pamw e dies mali poe
eiDsifig^cata p liberationena p rdtmeAione liberatus m a cfac maloram.
fT^noculiodiet eu.] napit hic pars euotona tali ordme.Piinuittadaf ilia paracnlaibcadtndi/
i**?u*** Secundo lUa ad paupcroibi ego dm.Tcrao iJlafin die malifibi inimid md-Quarto il
"{J|P®*bit efi dfis I ibi & cu dncQuini; itaipbeadRidinis ptes pphetat de ehfaPila eft re'peftu ma
u.dis cuilodiet cdjpculdubio itaiu vt nihil a cuenait quod non volncrit.Sccnnda eft rd^cdn boni
quod e vita.Ec vinificabit eu|vica gfp.vidunns.nxfi plaUi gfe 6c veticatis.TeRia e tcQiedu bcaCiCudi
nis xt beabif in tetra-Quod ad Ifam implctfi esqa in tena in mfno vtero beatus ftnt fm alam:& nn
(bs in tena tetnt^s beatus fuit f m eptpus ita q> plena bcatitndine l tma habuit Vnde fingulartflb
lud dinfti priuu^id pphctacnr chcdiojSc beabit in cerrarquia Iblos ftut limul in terta viator Sc bea/
cusAtfidc plenitudinem be«inidmisintenaaflecimis.crQuaitarefpeihiglorie noCseins.Et non t
Itadetjmdeus.cuimdiaJ abmf dcfidcnu|ivolutace,uumioo^ns|iadmf.\^kbant&adhocftude
bantpdoiioesiudpoqi vtoccidcdo chcUhiextenninaicnt nomen dusrdensafic no adimpleiiic volim ~
animos
■laiK poonces luapof vt occiocuo cnnini extenninaicnt nomen eiusmens aut no adimpleii
catem cotum, fed econuerfo pet ocdlione chnib fixit totfi cficranum eius quod defidcn^c
iadfornmiqma ptoptera ezaltamt cum & dedita nomen quod eft fupa omne nomoi , coniicmt^
tnunduadndcrnchnfti.VndcIignificantcrnodicinirinmannmimicorSifedm animam inimico/
nimiquiachnftusttfi traditus fhit manibus iudporum.nd tamen traditus foit animo &intentiofii
contm.qua intendebat etterminate nomen & fidCT cnis.^Quiiita rdTpetSn proprie palTioius.Ooini
nus fnftcntabit cum fuper icAd doloris.cocum ftratum dus vafalh io pgrotanonc dos. Lxetos dolo/
ds mctaphoncepafliochnihlignificatut.Iaquoaduatcqidefcribitiiradlimilicudincm iacenosin
ledo doloris/ita ^ non mucniesreqoicm vertat fe per cotum kiilffijicc dubift (pegtocaaqClux; efi pal
lio^lchnlh ineppie ex quo natus eft chOftus.LcAus autem vndueria ddeCiabilia humana C vqrotein
quibus homo quiefdt)fignificatEc quia chtiftus in vniuofis ddeftabilibus humams affii^s cC vc
patctdifixtRnm^idco totum ftratum dns vcrracum dicitucinpgrocanone euisfmftatu inhcmica/
ds afltnnptp vnde pars beatitudinis in tanta paflione ddcnbitnr (iiftcnracia Donunos fultentable
cuoi| vniuaiicace vimmim Sc pocenoa mentoria ad falutem roans mnndi.
Csn. Tractatur hic lUa pamcnlafad pauperem t mnoducendo goins humanum loqoens. Vbi
nota q> non introdudeur genus humanum in omnibus (iris fuppof&,fol in recognorccndbas Aa/
Ium mifecue luae.(^od ex eo pacet q? aiuego didioonfdliis fnm/affinnaoi ttia.Prinuun milisiam p
pnam|domine muacte met Secundum pgrirudmcm animaci medoe animae mea:.Teitium <*»p/
um vtnidipfquoniam peocani cibi.Dicae quippe luecieft non omnium hominum, led cantum rcoo
gnofomdomle&rccniiauinm ad dimnam gratiam pro miloicondiafc (alate Wliauc.p'Ccnus hic
paiqicrcmivipoK nulcim di ^rom Q ofinui (kii
1
PSAlWVs \ ‘ JCLif.
JjininidllldTnctacnrhic illa paiticD^indkmalixnlicmtlo nuda qnaepafliu dl diriftas ram'
abiaimtcucnmadoindbcis.IntrodacitDraatanchnftDs loqncns&ddcribacm haccmaIa.Etpn/
mom intaidonem exprcflam inimicoqLlnimici mo/pdcifices 6e prinapes iud^mm.Ioquetinicxpli
dK dicet,niallS;dapla,mihi.r.qn monetuticcce malfi momsA p^bir nome dosldxe malam eitin/
edonis fidei chtiihafi9p^S(aii)d6eiplotatioiie.Ec (i veniqqmlpiaeoram.ad vidoKkimlqiue ^cof
qaa; do^,falfam loqaetar/hoc eflfalfo cotdf loqnetonvtiwtefimnlando &ezplorando : vt pluries
£a(etm enando, magilbtha»; mulier modo dcpr^hcnfaeft in adokcao.ac nnihsmagito icimas
qma verax es|li licet dan oeninm cadari firc-Nec folii explotado loqaetnr.fed cor dos congregabit ini
qaitaremlibLLcgceimbraCDresmridann;iionelazan:&vidd)iscongr^a% eos miqaltatem fibi,
oum icmnc ad pontihoestnanantes qood videcanoplcni iniqmtace. vnde collegerant pontifices con
alinm contra lefiun; vt ioan.rcfat caud-f^ Tertiam conatadoncegtedietat ad exttafloqaetimhoc e
liqai ad aqilorandnm venerant, egredicntes'amqloquetnrcocita£> aliosrvt patet inexeplo addo/,
^.vn robidgif efltetos cogrcgandis coqc.5imid fap me) vniti,(i^'me moflit^tioccaltcloqaenrar,
oes odientes mernec fold loqaenrar.fid ena fapci me cogitabant malom mihi.Hoc apparet in cone
ciliis coram in qmbos Orcogiraaerant Sc dixerant contra dmftfi.qaod dt qaattii^Qumtii ^nigh'
iVcibfi bebat mfb rfbm in iplo.Cnm eia^eranonenatratchrilhis vlamam minnam^i morrao tU
fataonqii pontifices nthilcredcntts de r^neftionechnlfa.coacneific ad pilaram dbcetesq» I
ler dclliiiens fpem rdbrtectionis.cfi exaggeratione dide vetbam bdialchoc dl finefif noifine regalaf
noHam dd rationem liabentis^infaram|imbibiram,in bfofcoUegio eotnm.Etqdi iacmqmotraas f
fcpaldito.nS addet ad foigedam.Qgod fi mtdligarar alfcrtiac').negat chrilhim iaocte in rcpalchto
fiURdur&Si aorem interroganiiejaifnse chnftns qm lacnit in uqialcfitDinone addet nobis onas
o reCinexetidqnafi dicat fiqnifi promdeamas.Et fignificat timorem qnem habnerant pontifices ne
rafcipali duifti dicerent plebi qifnttexir a motraistae erit nomflimas enor pdorptioR-Hscc qno ad
Inimicos-CrQ^ ad domdhcos afirEdam vii padfiens meusfmdas ifcariot^acifice a chriflo tra
Oaras Sc conuerfaras cum eo t ip confifos liim in co)tribaedo d apoftoltcnm omali/a; preta hoc o&
fidam dilpenfatotiscdmendanscilocalos.mandacans panem meum,eratenim comeniuis chrifii)
& pafcebatur a chtiSorqnia quae dabanranpropter chn/bm dabaranae etia panis bacodlam a chti/
flo libi data mMicaumnon obllantibas tot beneficiis magnificanit fbpa me calcanenm. Offinfam,
|>iodinonis fignificat ex fimiliradine animalis caldtranris comta eom qal'caram'illins habet-Et e r»,
Cio fireiliradinisrqnia repente contra omnem rationem contingit hainlmodi caldtratio contra hoe
■unem habentem curam ilbas equi-Solent enim hmufinodi ammalia quaramcfiip aliis moldla lue
cinripacifice(ebabctecumcuraroreruo.proptcica.n.ptKmil<umdl)paaficnsmens)in quo confide/
liam/comedens panem meumrvtoilendiKiir contra omnem tationchuiuGnodi repentina calctna/
Cio£t ne putes leucmcaldtrationemfaitmaMificaiiitntaqiinSroIamleaault calcaneum cStia me,
fod magnificanit illudimagnam dSecit (uppTancationcivtpore tradendo me morti.
^EttU Dommennforffe tnaTtadarar hic illa particnlai liberabit efi dnsedura chrifins prius orat,
deiiKk exauditum fc dicinac demum gratias agiti ^^Orado tria perit.Primom remotionem miidla/
emn qpas patiendo Sc moricndolncaitit.fie ra domine mi&rcR md. Seefidom rdbfcirationcm cor/
|x>risfoi.&^me (mgere. Tertiam aatoritateiudiaariam.&(blDameis|inxta menta eorum rqood
cft officiam iadids.^ra»udiram aorem leapetitin hoccognoai tp noluilh me,q> non dangeriraba
gaudii Sc viAoriK.mimicns meus)iad9xs,ri^ me.Coghonerac clinfhis homo anrcg rtfargeret ab
initio concfptionis foz a deus voluit inipfothoccftqi deus complacmt fibi in chnflo.fed co/
gnoperatfp^larine:inKfaiTedioneantemcognomtexpcrirnria.&proptetead]dtin hoc cogno/
m/expcdmentalitenptius enim lioc ix>n focrat oipetras.Ec mcendirpa negationem dangoris mimi
cil vidonam fiiam qua vicit morte tefurgtndo.p^ ego in pctfedione mea.Adntite hic enrillo md/
nphea ime obcigifle refntreiSionrmiiadiciaiiam pocmatem &cEt quantam ad pnefens propofiram
^pcetaiidupkx ratio tangitur. Altera orationis.8r ra domine mifercie mo fiec-Aheta menci.meroic fi/
«juicleTn dinllns ha»; omnialSc exauditus eft in omnibus pro fua rcuerentia.Ec ratione meriti fabiun
git. & ego tnpedeftione mea. Ad! aperte dioetet.non folam pero, fed meritum perfedtionisaiEcro.Ec
ego in perfedione mea/memi cp,(hlientai{i m mc)mundum ne in pcetne damnationis baratram rue
eenAefraffi (lare mefkidms rais ad fteraumfhoc efi fraifii Colere me ad dexteram tuam in .fternnm.
^Gratias dpnum agens. Benedidns|benedidtoiK laudis,dominas deas iliadisthoc ^ non alius de
tis 3 dens veteris tefiamenti.aiecnlo Se vfgifecalnm»mena(afflen.GeminamTconinndione Sedefi
slenum fiat Se fiatrprqpter Caaetatem veriufip nacutae^an ima; Se cotporis)in rdhnaftione. Vel gemi/
natoraffirmatio vtreSevtt^viviiD^ cultuOaboa incerno Se extonoianimo Se ott|abl9 fiOione^
taridcnirdactAmai. ’
PSALMVS '
CVVLGATA EDITIO. <[;:Victori/mtdIoausimis<»rcpfate^^ ‘ XLt '
V emadmodum ddiderat ceruus ad fontes aquatumnta ddiderac anima
mea ad te deus.
Siriuic anima mea ad deum fontem uIuum:quandoucnIamfiC appare^
boantefademdeii '
'Fueruntmihilachrymeniee panes die acnoctetdum dicitur mSu quo#
tidie ubi ell deus tuusf >
H{c recordatus fum 6C effudi in me animam meamtquoniam traftbo in locum tabes^
naculi admirabilis ufep ad domum dd. .
Inuoccexultationis&confcnioiiistfonusepulantis. •
Q^uarc triflis es anima mea:& quare conturbas mef ’
Spera in dco:quoniam adhuc ceniitcbori]li/ralutareuuItusmd& deus meus» ^ '
Ad mcipfum anima mea conturbata eff:propterca memor ero tui detena iordanis ft
hermonii a monte modico.
Aby fTus abyfTum inuocatiin ooc{ cataractarum tuarum.
Omnia cxcclfa tua Si fluctus tuitfupcr me tranlierunt.
In dic mandauit dominus mifericordiam (uam:& noct{ canticum dus.
Apud me oratio deo uit{ me^idicam deo fufdrptor meus es.
Q^uare oblituscsmeir&quarccontriflatusinccdo/dumaffligitmeinimicus^ i
Dum cofringuturofla meaicxprobrauerunt mihi qui tribulat mc inimici mei.
Dum dicunt mihi per fingulos diesiubi cfl deus tuus^ '
Q^uaretriflis es anima mca:&quarcconturbasmef
Spera in deotquoniani adhuc confitebor iUi/falutarcuuItnsmeiKdeus meus.
C-IVXTAHEDR;EVM|i;yin^ciintcUigcntiafiliiscore. XLII.
r^opheta 5 glocitabie
Siduit anima mea ad deumt/ad deum uiuumtiquando ueniam Si uidebo facies dafC .
. c#
\ } Fuit mihi lachryma mea panis die ac noctciin dicendo ad me tota dietubi deus tuus^
4 Horum recordabor Si effundam fupa me anima mea: qifi tranfibo in numero/ inc<
dacu cisufqjdomudtit/inuocccantus&cofefnonismuldtudofeftiuans .
Q uid incur uaberis anima mea tumultuabais fuper merexpeda deumt/quia atfbner
«ppoAtiBC
confitebor cum falutes facierum cius.
Deus meus/fuper me anima mea incuruabitunideo recordabor tui de terra iordanis dfi
hermoniorum/a monte pamo. '
Abyflus ad abyffum uocas in uoc^fcanahumtuotumtomnes&adliocstuxKundaB
tu( fuper me tranficrunt.
Dic pr fcipict dns"gratiam fuam & node canricu fuu mccutoiario deo uitaru mearu,
Dicadeo.Ofo. petra mea qre oblita csmeirqreatcricedain oppffionc inimicis
In ocdfione in oflibus meisfcxprobraucrut nuhi anguflatorcs md in dicere fuo ad me
tota dic/ubi deus tuus£'
Propheta. Q^uid incutuaberis fupa tue anima mea tC quid tumulaubetis fiipcr me^
opeOa
4SI
i*i«
f <ko
t4co»
t<»i» <
•{ood
8
f
10
1 1
PSALMVS
J(LIL-
7f
cxpedbi(!eutnt,quonII adhuc coficeborea falutesfacicnunmeahun&daun meii* f#
Tlrolui dL Vinoed intdligeda filiis concEtdl.lairas <p plalmos iRe tSk intdligaitia ocnItotfl(|at
□ibaca filiis coie vc gbos readaao fafta elliv^ (alce vt cantotibusjia filii cote non folfi fiiecnnc
|amtoccs(vtdiatar.i.parSLi60lal £tfbawccantorq^vcpaEcu.patali.20.Vbi dicitiii.pocto lenit^
(Je filiis chaatb & de filiis coce laiadabanc dominom daim ilrad voce ma^a in ezcd(bin.Quia came
ordinacefiebac ilta diAbbucioiideo pr^nitnt vmcentU.pt^denn rnime^
qoo cicalo n5 habcf matena p(i&i^ generaliter ^ ^ intdligentia qo^da. verii ex ipfo p(al/
no fiicilc pacet q> pphcta in p(bna populi difpCT Ac afficitis wpaiere cocii deo in hieml^eiloqoil
ddidcrat enim venice Ac apparete ante nae dominiiquod ell ddictcraic calcA da in hioul^ Nattae
^ . . - -T . . ^ iiS/
iaf>
feOfi populi in capcimcaic babybnica fnTpiranns ad reginam in hicrai^cCcooidmn tade a cyto g/
fatdtcgejan tradet dcaf&Au totius pemau ilrad ad mefiapmifiiim in hiaii(ale,rab dubio rdiqno;
Longa fiquide dilatio Ggnificata in vemculo^.Cpetta mea quate oblica es md^>»n(bnac magia
■egteflbi ^ meliiuqm in capciuitaee babyiSica no fuit multa dilatioamo citabat tpe t^iefliis adhuc
boks qui viderat primii cepIdm<lid{.iefilt^;.Vccnn(pfiq(acis conftatqidcaS:^ m^ieili ipopub
■d veniendii ad hiOttfakmJoaS diuini cnltns^pfalmus tradat ad iitecam.
trSVMMARIVM EST.
(Q^opnlus ilhid di^xt&sfad diuinfi culhi in dd teplo fitiufi hinc ga dens blalphcma^inde ob pio
niflum reditli ad domfi da.tfi hinc ob multiplice ^ria afflidioneimde ob memotii diuinp opis in
pnmotgteflutcrrppmi(riois.Etfopplicacneai£Beiatiedudione|cAfoitadold^m (tctimidiaina
4T'Eeifona loquens propheta dL
^ 3ojt cmia gloot^ fup fluoitt aquoimi. Diuidifplalmus in partes duassTO^inra mate
O nf ,At cxecDtioafibi hof tecotdabor.Etoponit ttia.Fnma magnfi ifafidenfi fnii addeumiad (imi/
licndineceni(dcfitleracisaqDas.Vbiadaatcdao.Primfiq)aialdeqaodl(dmo|in fiebr^ fignificac
fdmiinmi gcnenscled aidt no effi; vl^quaqi (xitnm ^ focmina h^ (it oetiiamuom polTit et icdhgi ca
pieajMierfi (pdidio hebraica fonatdamoreppnnm lUinsaialisqiDta cerof.B ideo ga fient huuw
cft cquofimgitc leon^mngue taurof/ica gloataie cauocii,opoituit intoptete dicaeiicuc, cana m
citabiqhocdtlua naturali vooedam^it^c^meagloataDit ad tedensihoceft ppotDoaliu (na
natntali voce aia damabit ad ce deos£c pponitnt vtnmqf in (iitnroiqifi pfalmus ine incelligetia dl
fntnri efie (latus iud^K in difpcifioiie.t6ne fiquide talis ftitun ftatus ppbetat danid <f aia fiia c^ma
tot ad defi fient cetna ad fontes aqnai(L|^ Secfidu.Sitimt aia mea ad d^.Ne putares Gmilitudine ppo
Gta intcDigi de aRedu aquf ad balneum, erolicat g» de aAedu iqae ai^otnm iiuxndiridicen s.SinniC
aia mea ad defiind pidfijfcnipcd aut ROuJ&d defi viofi.Q^ afic litic(abifigit.qoando venia Ac vide/
bo fodes dafVidetefades dd appdlat pfimcaic (e cempidda. Vnde pc^penm erat|tet in anno wpa
icte cora (ko&defdibif ibi (ades deifpptapfentiam dacanginlocodeOoadailtfidiiiinfi.Con/
fonaoj ro fodd more hnmanoiqm faae ho cognoidf Ac cognofcitEr fic diaf vukte (ades da/vt Ifi
iccognofcat defi vt fubditns dominum.Ec (dto g> in hebrpo habe£ in danuo deoldeo vinodol muta
Dtt coAru^o adde^defi viofi.fTcnifif uitmihilachiyma.R.atio caddefideni no cR folfi carere bo/
no ddidetato(fcih(xt apparete cora deo^led magis efimalfimagnfiquod mcenm padoc.Na finemi
hi lachtyma mea pams.i.ad limilitudine dbi nectflarii,no ad horam (ol die ac no^in dicendo mi
hi tota diedioc cft dura inuniddioacm mihi in fiioe tota diepreiicrando hanc blalphemia.rdlioee
vbi tn^Similis enim modos blalphcmadi l^icnt.4Ji^j8. Vbi raplaoes populo etediip dice
bac.Vbieden5emath(vbieftdeusfcpharaaimAxkC(bbifigedo^vtpo(ricemetedfishicm(aledema/
nu mea^ ergo fenfusbiafphemif.vbicft deos tuus liberas te-Tnlbs vere animos de inhonoracioe
dd|pafacntlachtymis,non habens aliud im^fentiaram icmcdiumiamans quippe non poteftlenn/
ieram concinnam oontmneliam amati fine continuis lachtymisaipcratnr enim magna amoc ddd
cft in aib,8e fi operati tenuiciamot non cft inquit gieg.
rCCOzddbOI. Indpic hic parscxecnciua cw ordme.Primo traAatnr lUa patticnla/qnando
veniam Sc vidcbo-Secundo ulaificut ceraa Accfinmt aia mea ad defi Accabi deus meus. Teirio tradaC
IDaJfuit mihi lachtyma Actibi die ^pia.f Aduateq>triafuntppofita.Cbotia alfeaatfi.C apparete
In domo dnuAc hoc nrpliraffi cft m Iccfido vaficnlo.» afftidio ai:q tangif in ptimo vetficnlo in affli
Aide ceni^vezat^|Acppterea(itietis.Etdcmfim(xihtiacotmoade blalphcmiadeuq cmlicaca eftui
cono vcificiib.Hoifi;trinm,iecoidabotiboc cft n5 poftcigabo h^nd tradaobliuioni Ira ad memo/
ofiieoocabo:8eieuocidoadmemonah^c,effondaHipmeaiammeajteduca inteUedfiAc alEedfimefi
jrimdpfimiJPtimiieg.uuina(amndis mata dizuao^hcUlaccidotcjiftidiaiam mea in oolpeda (inii
Caictliipplid. k
PSALMVS
xm.
•fain b dcS redaicrac orada jfteaflr qi ad(^§m bu medicationes Ycuocare iatedir.dfan/
t^intjalcrapmealainmdi mediranre.Qmid wcmcdicamrasiicfabumgit^tranfiboin nomob,
inced j cd ds vfqi domu dd.Inter memoria triu didoqc.malo9,corolano milcrf mcdicado diurna p/
miiTionr.hanccnlm denotat c5tanAioqiA:qaia ipfaeftvecacatcditasaddomiidd.Erppterca atti
qm ttanfibo in namero|in namerofitate comitams.Nee ttaiibo accderans aut diuoiriu,rcd inccdao
cdetsfhoceftpedetetim ambulans cd ifta multirudine.tale liquide ambulatione Tonat diftio hebiat
ca;vt intdligas fccuntatc itm(ns.Ec hoc no per parte innetis, fed vfqi demd dciNcclbla aderit fixn/i
ntastTcd in voce laudisiq dc cantado.jt odfcfTionisidiuinp virtntis.mulritodo feffiuaslTupple pageia
Et impictd eft hoc ad Iram tdTc iefepho in-atli.anti.in Tecddo RSteiTu aiiobabd fub dano re^ pcv
faru.qn in cymbalis ierunt a babylonia in hiemfalem.rEt qua ,^milTione apolbophat ppba ad pn
pr la aiamicdibitando tpfam.Qaid meuruabens aia mea 8c tumultuaberis mp mciOepingif hic ptu
ena anim; contra hoiem.ex eo q> aia granata multum rtilbria pptetddidcraa boni aorcntiainimu:
daicicbatuRhoc efl qi mftitia incumabat|deiiciebat aiam a vinacitare Tpd,& cotnibabat tranqmlll/
tate aip.Hec enim duo lignificanT.dd n5 intenogando Ted cohibendo Sc atguedo air.qd incmnabc/
ns|cx ccHiradine tant^ fpd.ala meai&; tnmoltnaberisfp modd tnmultnanns inquietabis, fup me. Ev
peda ded Chinc apparet q> incutuano lerpeCtu fpei iduCta cft)qa adhuc cddeebotfconfeinone laudis,
cd/defimecToldedfed etiam falutes fleram eias.i.pt^fiauieeias|hoc eftialntes multas in domod»
ihini,qaod eft bonum tam dedderanim.
mCQdifup me ab mea incuruabitlir. TraCtaT hic mnlritado afdiftionl! (ignfticata io pdi
mo vcifiailoitna dedarado.Pnmo picdd icuruanonis aic a pfeda leditudine viuf l|^ . Deus mcsi
(lidacialitcr exponit deo piculd )aia mea incuniabifi a pTraa rectitudine fpd,Tup me.Dixerat fnpiusf
effundi alam mea Top meidiat m5 qi ifta effiilio nd Tiiffiat.Et to in altero vetdebo fubiugif. Abydus
ad abylTom vocas in voce canal id tuo^oes fradiones tuf Sc vn^f tuf Ibp me tranliertlt . Mnlnmdo
tnbulariond hic fignificaf ex limilirudinc aquatd doplici.Prima penes inddationcs aquard iup tena
exduabus pambusilcilicerexelemensliipionbuspetploaiai&exeleinftisifetioribnsp eruptionem
fontid. Vddicitur in gendi qi apertf funt cataraCte coeli ^ rupti funt fontes abyfli . Et ex vtnqi pane
tneams appellanf hoc in loco canales fen fsftul^ xisBc Aeil in voce canaiid|hoceft in fonoto cm/'
fa Teu delcno aquard p canales fen dftolas tuas ta ex nubibus g exfbnnbas,abyRas|hoc cA profundi/
tas vna aqnatfi.ad abyflum eft vocansfhoocft inattas Se pnngens.na f m natuta quum aqu^ ta alHoc
ter e nubibus Sefonnbus fludt vt Tonenihuogtf vna pfunditas alcen. In cena iungirur lacus flumuiu
buspreduiidaQa,&vnas lacus alcen perdflaxd;iraq> apparer quadoeptert^ parsmagna vdutvnft
narr.Et intfdic dicere q> aby&s muicat abyflbm in tato efiluiu aquard q> ndpluac aur fluere fed pet
canalia fonido ruere appaiar aqofEt inc^tp hac parabola q> flent tqKSie magnard inundationS
id>y(Tus abyflum flcinoocat,ira in hac Tua capnuirarcafHiCtio affliChonciuitat. rAltera flmiltcuda
eft penes aquas maris,in quibus funt vndf maxime inftaiftf in feipfls & vndf etiam magn^ qmc eoo
(ringoncnradobftacala occmtencia. Vcrar9viKrasdiCtioneshi^caic^flgniflcanc.&q primo k>ca
poflra eft lignificat vndas ^ cSfhngimfcaf ppeoea dicunf bebtaice flaCtiones^alcaa aure infratlas.
Et intendit q> omnt genus tribnUtionam venit fup nos.CTRemcdid autm Ira intcrpomtnr.nieiii/
caflqmdefcripturanofcniat exaCte oiihne(hiaifi,fedintci<tcatcas.Ranc^cftmemonabcncficiiS
i6 diuinof qucolim collara fhetdt populo qud pnmo itroductus eft in ecna pmiflionis. Vbi =»dnrf
ieq> fajpius cololatas eft Termtditadopmiflione diuina defiituro beneflao tedoiSioius in domddn:
inflcololatnr Te ex memoria pdfimilis bctKfiairdiccs.Ideoneincuraef aia mcainterrot tribulanoe
nes, recordabor tui deus de terra ierdanis & hermoruoi^ a mote paruo.Clata eft leconiatio dei dcttC
ra Iordanis . flgnificat enim beneficia dimna c^ie iofnc.qni inoduzic populd exiordane io terta p/
mtflionis.Clara quocp eft recordatio dd dc retta bermoniofiqin fignificat benefiaa coliata pop w
tpc moyfl in debellarionc regd amorreoK trans iordancCfeon Se og.h^ enim fuctdt a torrete amoa'
vfcp ad montem hermonivtpaterdeute^.PIaraliteradtciedif flgnificarippterdiuetfltarepartiunk
ad diuerfas nanones rpcCland. Vn dicif ibide q> fidonii vocat i^ flrtoniS; amotiei I3nit.vt permdo
Ik diftfi hermonio^ aefi fiiiflet didd hermoniflrion & Tannir.p^No liquet afit qd imdligaif p monte:
parau.Quida putant micat efle nome ppnfi moris.Sf diCtfi a mote mizanfed qa rn fcnptnra hoc n&
appafetinSau^cSrentiie.Vndeneditiscftvtamonteparuoirdligamusamflcc or^iqtii eftmSy
(M Se pnmus locus in quo ichoamt deus loq ad moyfen deedndione populi ex egypto ia terra pmiC
Ronis,qm eft mos panms.Et cofonat fenten^ vt populus oSfolenir lieex finefde terra loi^nis.ex me'
tholSchermoniof.Scexpnnapiolibennonis&rauChonispopullintetTam promiflionisfa monte
Miuo.Inhibrfohaberurin danuovoa.redconftrnCho mutaoirin voce.
^C^pict PO0. Tractatur hic ille vetficolus)fbit mihi lachryma mea Actali ordinePrimo defcrl/
bitor mercrs:fcilicet<p pro eo qifleult dic ac noCte, 'dabit deus dic quidem gratiam Tuam mccotiu
ia qua comptehendoncor vniaala dona dei granutajiodc veto canticum fimm mccom : iaquea
i
PAStMVS Jttin. 74
compithendifvnioctfa Iftitia fpfis indeo.pT)dn<fc(kfcribif medifiifcflicacpltc^ adotsdethfc
In templo liio.vtar medio ofonu-Oranofintcrim mea,deo vitatu meaifi/aaton &conlauatoaDic4
deo^cce ofo.Petra mea quare oblita es mcijad limilltudine obliti retardas redudtionc mei { Et nufoj
quare atericeda;hoceft ad limilitudine lu^tifi txxdo de.tnlhtia in trilhtia!lta« duo mala opticae.
Etq>obIiuionidaciis^EthocminusmaUielkrniri|)ccdereCdetTilfatuim tnlhtiaiqil eft in acen/
«nuladone maloip dlEAdi diocret.quaic m vtroqi maloCdilationis falicct & augmen malo^^me vi
des nofuccutredo^P^Oecalionesafit augmen malo* fubmKUtres.Pnma.in oppretTionc municiin
quo ligni^f opp^o'populi diipeifi ab mimicis. .Sccun^n occi/ione in odibus mas.ln quo 6/
gnifican vidrf occilio maio?[,qui Tunt vdut ofla poprffcvtpote qa ficut olla fulletat corpus ita pn/
mates fufhno populfi.monedo/cfifortado/oepla pbedo.Vel (ignificatur occilio imines. qua conftat
magis Fminete primanbus § plcbiivt patet de mardocheo.c6rneuert!t enim irati 'pnna{» Iraire in
capita malntndinis.Tcma.ezprobtai]enjnt mihi angudatotes meimdicereruo.admetotadie vbi
denstuoslHeruntnSnes^cendideo.qnareoblinises mei/ScquareareriiittdalAductte hicq>pnmfi
ppheta kitxtot c^olanone o meduatione {HnilTi bcneficitdeinde ex tccoidanonc recepto ru olim
beneficiotfi.& nfic terno o otanone recutredo ad defcvt Iregta Iit afRiOi colblano durate afHitnon&
pi>emfi iteqi apoftrophat »d aram foa.Quid innumabctis aia mealEt repetunf veilicnii (upiotes.cfi
niplici tn diflerena.Pnma eft q» hic tepenf iteito»nofi/& qd tumultuatas (bp me 1 Et hoc ad aug.'
mm increpanonis l^ieAatSci^da eft q> hic dicif pnome mea^/lalurcs facietil meaidabi dudn cft b
lutes facietS aos. vt itdligas q> confitebd lalutes & pfennf diuingf hoc cft in domo da:& pCcntig pio
pn^In quo videf ftgnilicaK q> iplonct videbit has falutesrac p hoc no moltfi diftare^t reuera vt di/
dft cft.molti eof qui viderat tepifi pnosiinteifneifit Ibndanoni liecundi templi.Teitia;qa hic addi£ Se
defi mefi;p gtarta cnltus-f^ecole It adoette a in hoc pfalmo ppheta loquif m plbna populi difper
fi.& Bpteiea qnfi conuemt fermone ad aiam l^videf iplit parabolicus tomo:hoceft<p licut m vno
& eode hoie hofm parte fupiore.i.mente)C()fortatfeipm f m parte ifmorcCqi“ lignificat aia ab oBi/
CIO aiandic»rpos(aiefpiciedoifi3ius(ignificata)ita in vno populo vdot’vno corpore mj^ropati
fhpetior q magis (bpit ea q dei funtjcofortat ibccilliote parte magis fapiente ea quf_funt affn^ car
limis.& iuxta hac limilitudine mtdligimus pfalmft hfic diAfi a populo in pfona fpdalium qui itelli/
gcbat& firma fpcexpoftabat aditu in hierufalcifumma auiditare illu cupietestvt erant darudlzacha/
rtasfaggeus &c.Et hi inducunt coTortare infirmiores/minons fpei & maions mormntis . Quos et vt
blande muUigas confottacosidc&nbit a^opionbns appdlatos aiam liiam. Arnen.
CTVVLGATA EDITIO- , -XLII. .
Vdicz me deus di difccrae caufatn meamuie gence non lan<^ ab bonu
nc iniquo flC dolofo erue me.
Quia tu es deus fortitudo meatquare me repuli(H/& quare tri(Hs incedo
dum affligit me inimicusf
Emitte hicem tuam fit ueritatemtuamdpfa me deduxerutfit adduxetne
in montem fancflum tuum fit in tabernacula tua.
Et introibo ad altare dei»d deum qui Igdficat iuuentutem meam. .
Confitebor tibi in cithara dens deus meustquare trilHs es aia mea/fit qre coturbas mef
Spera in deotquoniani adhuc conHccbor ilU/falutare lailtus mei fit meus.
CTIVXTA HBBRiEVM. XLIU.
' xVdica me deust fit litiga litem meamia gente non gratiofa/a uiro doli
Frophew. X & iniquitatis emes me.
iQ^ia tu deus fortitudinis me^tquare elogalH mc,qiare ater icedl t oppffioe inimicis
Iviittc lucem tuam fit ucritatem tuam:ipfa ducent me/introducent mc ad motem fan^
^tads tu{ fit ad tabernacula tua.
Ec introibo ad altare deit ad deum ifdaf/cxultadohismefjfltconfitebor te in dtfaa t *
ra deus t deus mens. t**»
incuruaberis anima mea/fit quid tumultuaberis (uper mc^escpedla deum t >quo#
■|l|IVIUIW
adhuc conficdxircu lidutesfacierummeatamKdeumluoimt.
Caletlbpplal.
PSALMVS
JCLIIt
TTtiiliu nanas dL - , . - . . ^
C7 Matena pDdmi^vc ex ipfo appatet)eadeia eft c3 materia p(almi pcedentisjiS manifefte hia
agiC de liberanone ppti a getilibasfSe ^ re^cn ad domu dei : Sc liir o5fbtTac liapai ppt^ vr prios.
CTSVMMARl VM EST.
CTPopalns difperros petic Iibaan a gente prophana & dna ad domom dci| lacrificanirus 0t landam
ros dohmtenmqi fapfam confbitac in diaina ^
CrPeiibnaloquensprophcraeflinpcrlbnapopulidifpetfi- ,
'T $3ciiC3 nicoaie- Diaidif pfalmos hi ptes doasippotibDa materi^K; exeentioS/ibi a gere. Dao f/
JL ponit. AI ceru cILindica mchoc cftias dicirojlmaai profcrpio mciEtin hocpctirnodiffon jiinnf
ganone fen tennp. Alte^ cft.& linga lire mea.In quo exeaiaone foitcnc pro ca Tna petitEc pniniiiB
qoide petit tanq a indice . fecddu tanq ab execncote/imo ab ag«e cam faa.Ec pinde diM eft litiga U
te mea.acft didlu fiiiBd phcqad optatu eftedin deduc lue mea.p Vbi adiierte q> pfalmus iftc eft
c6plcmetii pfalnii pcakn4A pptaa inapit petendo, cxpedinonetn canfg.nii pblmas pcedeiu de/
faiplit popula (inentetmeditatenijtecordantcac orante, non tamen explicitepetetcmufie autem in/
noducir populum petente tum feipm ludicanitum lirefaam ad optatum finem duci.
€T3 gente IlO ^dtiofaiu viro ooli Z imquitacio emes me. Inapit hic pars exeeutina tali ordine;
Pnmo traeiafiua pticula/iodica mcdens.Secundo llla/& linga lite mea|ibi mitte luce tua.fCiica Ia
^ctu inredit pponereex\’na pte coduiones g«id iter qaaseftdifplus/& ex altera pte coditiones fuan
ex his inferes Iniam dada pro le.Cddinones getift pponit tres.Pnma eft no granofaihoceft n5 bene/
ficatno benigna.pcr quaneganoncvidcfiCiiuaR n^ationc oium vimita^^da qi eft dolota inttu
tn aio.Et terna q> eft iniqua extra i fa<:tis.Et a his demenns ftatim [fiut.erues mejenpies me ,a gete ti
tn aio.bt terna q> eit intqua extra i fai:tis.ht ex his demenns ftatim uctt.erues mejenpies me ,a gm ti
Ini^ P^Codinonesaiitfuasiexptedetnotpnosptmulicoputatqatudeusfoititudinismep. Nonaa
det allegate metua/fcies q> p culpa fua difpfus eftticd auda allegate honore da:qa.Ctu es deos fotnta
j^nare i
in opprelTionc inumaf Acti apte dicctet.c6ITdeian q> tn es deus fbttitudmis'me^,mira eftiroiiu appa
ict,q> tantii cl^alh meleldganone tpisi&rih:q> taro tpe mceda trilhs|manes.Et eft' repenno fumma
Ciadittoiuin pcedcnpfalmotvbiotidoduit.petra meaCqd ideeftqdlirmitasmea^^teoblicaes&c.
Sed qd ibi attnbnit ODliuionijhic attnbuit voldtan^ eIdgatidi.p'Et aduette q> duplices Tuas coditio/
nes pponit populustEtcxpaite deiiqa deus i fomrado eios.Et mulnplia afRiAioneqna panf/exag/
gctadoaffli(^ones:diic5iimgireas(m lUa codinone q> deus eft fotntndoeios.Hinc enim admirati/
netbbiftgitiquate cidgaftifqud appareat q> debeat cQe oppoGtil.ColliM itaip inde condinoncs getU
iniourihinc tot afBi Aiones populi cuius folus deus eft rotnnido,& infeies fententia libo^onis.
UbiltduCC tui.Trafta{ hic illa pneniai linga lit€ meaipetedo vt pducat illa ad fine cxccunois.Ec pei
ino pene medid.no arma fed luce & veritate. Vbippha manifefte pmdic tedutiioiie difpli ppli ad hie
nilal^riue tpe mefie fiuc tpe :orobabcl)n6 futura porena aut vi acmo^fcd diuina illuftratioc cfficie
^vn n6 penr/extede bnu^id tufi.fed mitte luce tua. Quod vcnficatu cc i adoftn mefte'no eft dobili/
^bulatiDus.n.in regioe vmbrp mortis lux orta e ei s.R^aAio quo^ capnuitans babyldicf faifiai
mincte deo lucejclanficace & mete cfn regis fic iudcos.g oblcon iaceoft iter tenebras gcnumafvt
df .^pa^ali. vlttSc in piicipio efdr9)rufcicauit dhs ipm cyii Mis petfaqu& pdicauic dan dci nome Oe
leediftcanone repli m librate indfoijc redefidi i hiecurale. Vbi appet milfa a deo lux fe vencasipoft/
rhodft tenonata in dano|xcne & artaxenc.Et vitra ventate cognita q> deus gubemae mddujmina cfl
veritas pmiinonisfti^de leduOionc populi in hiemfaletvtpmilnacp hicremiipiMelabdif c&
ficacia Inds Sr vcritatis.Ipfa ducet me ,nec folli ducet fed itroducet me ad m6te faininsmyCa *
iMoriauiTqno codae cdificarii ei tcpUi,LparaIi.;.,)S; ad rabemacula roajcirca rcplij &c.|^emo cxpli
caf finis tcditcs.Etlcroibo ad alraieddfoRetedofacrifici&necfoUi ad atrate fedadipm deomigntie
cmltaridis mcf.Pa9 eifafacnHcare in airari.nili mete oflertemos metes nfas deo.qui dicif dens Ipti/
tif intemgexultaoonis exttmf tfic ftirurf ivc itriligas defi tonem tonos IfntifEr c^ccbor te In ctr
thara deos deus mcnsino erit vana autpphana Iftinaifai ad laude dci,adiudis ct oiganis muHcu^
gniHcans percithara.[nDemfl apoftro^arad alam fuamide vobo ad vetbli fient in calceptfceden/
xis pfalmi.'V’nde non eft opus rtpefereexpofitionem.Amen.
pf -ra <C V V LC A T A EDITIO, fpPro uieloria fib'is core erufiinn.X I .TTT
Eus auribus nfis audiuitnus t patres no(lri annunciaurrunc nobis.
Opus quod opctatiucs in diebus eorumnn diebus antiquis. }
Man9.tqa g&cs difgdidit & piataiti costaBlixifti ppfos SC cxpuliiK eos.
r^ec^ih gladio fuo poflcdguc taratCC brachia cora no faluauit edfc
PSAIMVS ^ XLIIII.
Sed dextera tua & braduutn tud & Hluniinano uuinu tuirquoniatn copIacuilH in eis.'
Tu cs ipfe rex meus & deos meustqui mandas falures iacob.
InteinimicosnoIbosuendlabimuscomutdCinnoietuo rpernemusifurgetes in nos.
Non enim in arcu meo fperabo:6C gladius meus non faluabit me.
Salua/b enim nos de affligentibus nostSC odientes nos confudifti.
In deo laudabimus tota dic:& in nomine tuo confitebimur in feculum;
Nunc autem repulidi SC confudifti nos;6C non egredieris deus in uirtutibus noftris.
Auertifti nos retrorfum poft immicos noftros:flC qui oderunt nos diripiebant (ibi.
Dedifti nos tanq oues efcarumtdC in gentibus difperfifti nos.
* Vendidifti populum tuum (ine prfdo:SC non fuit muldtudo in comutationibus eoyt.
Pofnifti nos opprobrium uidnis noftristfubfannationem SC derifum iis qui funt in dr
coitu noftro.
Pofuifti nos in (imilitudinem gendbustcomotionem capitis in populis.
Tota die uerecundia mea contra me eft:& confuiio fadd mef cooperuit me.
A noce exprobrantis X obloquends» fade inimid X perrequends.
H(c oia uenerunt fuper nosmec oblid fumus tc/X inique non egimus in tefto tuo.
Et non recefifit retro cor noftrum:S( declinafti femitas noftras a uia tua.
^^oniam humilialfa nos in loco affli(ftionis:dC cooperuit nos umbra mortis.
Si oblid fumus nomen dd noftn:Si (i expandimus manus noftras ad deum ahenum.
Nonne deus requiret iftafipfe enim nouit abfeondita cordis.
Qgoniam propter te moroficamur tota die:(ftimad fumus (icut oues ocdfionit.
Exurge/ quare obdormis domine.''exurge & ne repellas in finem.
Qsate fadem tuam auertisrobliuifceris inopi; noftr; X tdbuladonis nodr;!*
Q^nonia humiliata eft in puluere aia noftraKongludnatus eft in terra ucter nofter.
Exurgedomineradiuua nos X redime nos/ propter nomen tuum.
, GTI.VXTA HEBR^ VM. VinceUp filiis corc intelligcnda. XLIIU.
■ Propheta. Eus t inauribus noftris audiulmustpatres noftri narrauenint nobis,
opus operatus es in didiuseorum^n diebus andquitads.
X Tn manu ttu gentes expuUfti X plaotafti eosrmalefades populis/8C emififti eos.
5 O uonia non in gladio fuo hefcditauerunt temm/X braebiu eorum no faluauic eos t
dextera tua/ AC brachium tmni/X lux faderum tuarum,quia uoluilti ipfos*
4- Tnipfe rex meusftlcustpr;dpcralutes iacob.
m
§ In te anguftatores noftros cornupetemusfin nomine tuo conculcabimus inllirgeo^
tesnoftros.
4 Quia non in arcu meo confidamtAC gladius meus non faluabit me.
7 Qgia falualti nos de anguftatoribus noftristAC odientes nos confudifti.
t Io deo t laudauimus tota die:AC nomen tuum ;terno confitebimur. Sdah.
I*
# Edamdongalti AC erubefcerefeciftinosrAC non Redieris in excrddbus noftris.
... nht»»»
«O FadesuerterenosretroabanguftatorerACoforesnoftridiripuetuntfibi *
xi Dabis nos quafioueefc;:AC in gcdbusuentilafti nos. hm
IX Vendes populum tuum fine opuIentia:A( non muldplica^ inedmutarionibus eoy.
CaidibpplaL — - - * |t ni
tJi
'A
iO
1
a
PSALMVS i iXLniI.
1 } Po^ opprobrium uidnis noHristfubfannatiobc tt irrifuin drcundadbus nos*
1 4 Pones nos prouerbium in gcntibustcomodonem capids in populis.
t i Tota die erubcfcenda mea coram me:S: con£dio faderu mearum cooperuicme.'
1 4 A uoce exprobrantis H blaTpbcmatuu fadebus inimici SC ultoris*
HUU
J7 Omne hoc uem'tnobis:flCoblid no fumus tui/SC non mcndd (limus in padlo tuo*
mi
18 Non efttradu retro cor no(bum:& deuiauitgrdTusnoncrafemidstuis.
1 9 Quoniam contdui(h nos in loco draconisidC operuUti fuper nos in umbra mords*
z o Si obliti fumus nois dei nolid/K extendimus palmas no(&as deo alieno,
t<iizi Nunquid non deus tinuefhgabitilhidTqmipfe cognofcens occulta cordis*
Z z Quonia fup te incerfe(5U fumus tota dierreputad fumus ut oms macelli*
3 Expfrgifcerc/quaredormies dnet T uigila,ne dongare fcmpiterno.
24 Q^uarc facies tuas ablcondcsiobliuifccris afAic'done noO^dCoppreflionenollra^
2 ; Q^uoniam incuruau dl pulucd aia noAraiadbdit terr^ uenter noAa*
z4 Suigc/auxiliarcnobisiSacdimenosproptcrgradam tuam.
Tlnilos dlVincen filiis core intdligecia.De mjo vt fnpra in titulo p(almi.4i.
CT Quf aut fit matcnaino appaset ex cicnlo. Vnde iudiigado lUa fcito aliqd circa materia pfal
nuoiani&itudcaliQdambigaudic.Manifc(luQppccftodmcmoiandiuinabcnehcia coUata pop^
Io hebrgo^ quum introductus eft in cetram promifilonisideo pro iUispuCTancc,& deploran (p in pe
fenna cotum oppofini deus facir:8c hoc fine ipfius populi flentis culpa. Ambigua ancdnitftat quo
tempore que poiloius deflenf malai venficata funcan fcilicet tepore vetxns an t^oce nom tdla
incn.Ercllt6dubiuqaianullibiintoHhillona vetens tcllamctiiaemunf vcnficanhgc duo firnub
ialiccc c^nvpopuli afflidione qoata hic dcfcnbifiA timui popub inocencia quau hic dccnbi
tut.Et bene nota q> c fermo de popolo & nd de fingolan pfbnarvt chobia fen hietem la.popidus qppe
ioihrs nufq legitur fic aflilClus vt nic defcribicur. Vnde matena ilhus pfalmi n6 eft populus capnuui
capnuitacc bab^lonica aut quacun^ aiia tam ifrael q iuda»iuonia cpnftar q> ppcctiua peccata Aie/'
nne dirpt(fi.& fimiliccr no di populus afflittos fub aiiciochoiuicahtu vc2.macca.pdicaA erant aote
(Dto.mduo.So.milia inccrfteti.4o.milia vui(fti,nd minus aucc venundati , pprer coqi peccata
(’VtibidcdiaOhoceucnic&intancucfictcctl^tadeoiadpiq>in.6.capituibrnbdi£.nec limpha/ '
ter k qnilq iudeii confic^aASt quii liben (aera cdcbratcnf/cogcbani hedera coronati libero circnire;
Populus aiic de quo p&lmus ille traAarind eft oblitus dei.'nec inique geflit m reftamcto do|nec tecd/
(ictttrocorciusiKppteicaquafiadmuaciirqpdeinfeafHigittaiU.vehcm^r.laopppfiiu auceronat
v^aptdmi.fonancispopnlumiftumcftciacobAfiliosanaqaqfipatniuidpoi^.QirRqrfiis (ih^ .
mala non venficantnr in ^pulo hd»rpO(oportet aflignare hiltonam quado ui nono tdUmeto Ver* '
ficata hpc Aiait:& quum nullibi Inueniaf ra hiilonf fenlum hoc venficaift.no minor cofurgit ara
biguicas.Qiwniaautn6nesfermoni(edfcrmoKiddMcfli;(ubieCtas|&taretftgcftatu hiftoruscoa
' ftacnod&iuclixmonedepopulovctenscdlamctiflcntehmdimalacucancarnocena.coreqacsdl **
VcpqpulusicftainAi noni cu fnmma innocena vehemcnllime afiliCtus fphetef/deflens cot mala fi/
ftnilciimnocetia.|^Nccobftatqinoictiirpopnlnsiacob:qnomamiiIicschnftianns populus tnfa/ ■
CTa feripnua appdiaf ifrad (im ucob;p? vnitaie fida m populo vmol^ tcftameri . Appdianf quoqi
fila i^oqctii qma fidiucx ludpiscftivt dia£ioan.4.tti qoia pnmi Amdacores ccclciipCquoiU cepo .
rehpcvtnficarafont)ftietuntctnationeiudfi.p'Similitern6obftat(pinnouoteft5nd fuerint ven
ficate fpes malo^ihicentnneratowpDta qifumt vendin. plunes enim in facta fcriptura fpes p gene
. tcpomfiAficntpaenpinfemiddcnbnnfatimilitndinepatnaf flems|ftndoris dmtiujvcrmiainA:
hmdi.itapaoippopiilipriminiic^dtpdclimbnnfadfimihtndincpccna^popahfagiccis aprp/
lioldii^nirubie^lVVcdittioccifi.^EcqaistDhgcexrcbusgcftisfuflfiacsficadluadodupopulfl iftum
ce populli pnminnp ecdefip.fiildf tn ex auconrate facrp rcnpcnrg.na paulas apoftolus ad ro.S.aflfeit
vabahniaspralmidclai^ &liiifimilibusdiCta.Qmsnosrmarabicachariratcchfil'cnbalatio&c. , .
fient fctipcum eft.qa ppta te momficamut tota die.pftiman Uimus ficut oues occifiois. Vndi^ ag<>
apparet plalmfi iftu m liteia introducere populum chnftianum vehemenm afflidil in apoftolis Ac -
oattynbus. vnde metuo fomros eft titulim auditio ten mtdkdiu cannmyftaii.
i
7
I
PASIMVS MJnr. 7
CSVMMARIVM EST.
^ tnbalabonc magna conlhtimufcon&ttdiuinf ptoee/
Aioou & opis boKfiaa odubita prioa popolo quo ad r^oraba bonajcd Imntato deo Ac rtgc ac
litate flmiliter ndc stegcndi & adiuu^ ui c^rabbastA: tfi mutati in cotranfidimna (biam ape
bf.deo cepellete|o5^£te)n6 adiuuarc imo (iibucicteeos inumasiponeteeosiadctilbm Accquuoi
nec in his otbus peccaucrit.recumt9 demum ad deum vt adiooet & ledimaL
i^folbna loqoens propheta eil in perfona popuh.
CU6 in auribud noftne. Dimdif pubuus in duas panestppoiitina materi^, Ac aecntinSlibl
I J tn manu roa.Proponit viid-Cduunu opus in veten refto patracijjcanq bafim cfinanetatis Ac ad
nliSdp motaQdts.Incabgto (igde prplcnas pCdmi veriid dica cdtratietacc dmuii opis in veten Ac
nono cd^du in tefto veten deos p popolo imloopabaEptegedo a mabsepaUbus Ac fauadotnbo/
pt<in nono aficomrascafflignlopopoldiullu/pti^o Mnis ^abbus Ac icpicdomalis.Bt pptciCB
«Mnedo wus qa opatns csfcponit mataia plabni vt bafim tatf odtran^tis.F'' Afccdes igif men
•c ad defi pfodus pnmitiuf ecm^popubis,adeo kd^cDens in aonbos nFisfnop Itetpoiitos nunr
dosind p vaga fania,audiuimas>U panes nh q « officio nos dd>ct emdue nananeifit nobis opua
qdopatoses in diebus eofihoc£qdipfi viderDt,indiebosannqca^vtp hocuelli^ appdUtiae
patiifnSffOTilicaScpoifamostiff gtnbores/edoes(ibiiniciiiiaxdetespfcspfibas.loquinir enim
tosta mandatum k^.vtpnmi parentes annnncientffbistAc ilb fuis fiUisjAc (ic demceps . Quotidie
notem hocetiam vercdtcciepolfomusulom audimus rnoftoiifamuelem Accanouiicianres nobis ia
fent >ns fuis oposqucxl operatas eft dens in diebus eoram. i '
<£rXH mstra tU3. 1 ncipit Uc pars exeeotioa tali ordine.Pomo populus explicat opos q3 opattu dl
«Vnt coii pfibusfub idneeflEedi ab ipfo dco.Seeffdo ibijni i^icxiexpbcac ideopnsfub tdne facibm
cfiidedi et nfic.Tertio ombeat fnb tone omiffi nff c Ac ttadati in c6tranii|ibi et te dogaifa.Qqatto ma
nifiilat q> ifta mutano eft in cdtrariaiibi oi hoevcnitaobts.Q^o fuppbcatp adiooono Ac redcpcio/
nefibi expgifocK.|^ljca iraqi multa fuennt mitabiba da opa in veteri fiuffatd)o,bicdl noUn paiw
le opus cxpbcahfai tanq vi^ totale opia oia copicdes expbcaE opus expognadAis tmmicofi Acuo
dndionis in retia pmilhonisfzpuga^onis acle.Tn mana mafno nfa,gctes|habitates i cemi pmif’
flonis.cxpnlilh Bc ^talh cos.Orao ^ofteraqicd neceflano pmatanis.pnus fuetiit geres chaiianen
In cAiSdionc afitfbtmi Ac ptenn lignificaf p(oienitia:<p dens no tni p tiicred ct infucati pteuoacnr
enselletin expoUione popdo§tn5eni(imaloesexpalli luntivtpatet in libto lofue Acindicff.Et cp ma
nos tua hocfecenttpatetiqrfi n5 in gladio foo hpteditaneciSt coxaipfes nfiEtp hoc exdodunf olaa»
(na.Aebiachifi cok no CdoautceosA p hoeexdudif nanualerobur^Introdudionis adt.(esd dextcM
CBa'operatio tua taioTabibsCqlis fuiropado tot ra itaedof ibt iceraemetifi; vt extccado maris hc ioi
^nis &£.])& brachii cn(i|opas tofi fotcel tot ddidlanoib^Aclnx ^Kia ta^laftrano gfp rueda^ai
In a^u-hfcnsna cdcunnift.Qiiia voluiftt tprosJifcc tota ro fuStii qa dtiexilh ipfbs pfes nfos. : •
2mpfc rer mcoa- Traftaf htemoinu opos fub rSnefectle eflhdMi de nono . Et imidit q» qoia.iptt
.cmeqqoi
... papeinon
«Mttct vt laboKsifolfi tui! irapnim bAdt,^pei hoc eft fl ptfccpcns,ralates iacbb.i-popuh tai£coi
tffuaaa (imilisantiqnp.In teangoftmotes oofttos comupetemus.in noietno c6calcabimns iiifnir
gentes nfosiftcut hx^ paties noftn annnf^ patte vero populi adildit pmno tmpedimetum fit
Socipinfeipfo qanoin arcu meo conffdS.ficgladinsmtas noo(aladbitme£iciadit(^doipedinil
tftigntitndiinsjQmafalnaftinotdeanguft^nbasnofttisAcodietesnoS cofudifti.ideo in deolaa
datilmustoudieitaudBdiainasdiximasiAcnomectinm ui ^ternum coficebimunhoceft Ac landdii^
0Ki^&laadauimu$:hoccftIaadabimiiSn5indioates laudare rcdlaudaaimusctptias.Ee bene nota
m^ishgtoiaiftKispartiailf qnantnmad modum dioen^a/Gniae (cnphiftnpfiuein ^rcritofiac
In raitaro, intendo tfichocnnspopDti noeenditadaflerendufbcaraAcfaAaabrolirteiCed in enetita
eepti diamiihoceftfidens ^piat raioRs-Qiiem intdledii textos ipfepomgiqdicendo.prpdpel^
tBiacobAidteoAcnlcabunasinimicosnoftiosiqaiandcdfidemas in nobis Acc. Quid enimaUod
per hocfignifi^.nificp te^pietefnosin lecAfidto vincemuscAccofeqnertterfabaats inimids,qa
Edti^i nos & lau^aimas & laudabimusdioc eft non inchoares cunqfine incermUTione lauda tuas
dlcemns.Monftratnrfiqnidepcrh9cn6iesgeftaancgcrcndaabrobite,fed fircihtasdimnl operisfAt
as parte dei adoris|&a pane populi bene diTpofld ad TuTcipitndnm diainft btoctomtvt inteUigaa
f)lfi»pfriinpattiti|f&rtnvmire hanc mutationem. . .-jt::*
Caiet-loppCiI. k m
.F5ALMVS 3CU1II.
'Cium dongOftiTraaaf hic motatio d&tini (^iiVbi^daabidin6obmtn manu tna pdidifU
iniinicosfialoas paats:& nfic kU ipfe es& te ^pimlimikopns cffo.qa reCtr difpofici fornos : anft
vulro (p cfi hu otbos totd cbnanfi fads.Erobcat aiic cottana opa p oppoficfi ad opa fanorabilia ^ Ib
bea font^dari in bcUaita(]>fDb parabola MlicofcdAamaladembonfdpnminoa exxidia pafla
cft.r'Vn inchoata peinanone dodsiintedcns tpdcus notft doz coni licot mit dox patni. Ena doga/
ffafte a nobis & nos a te,dc enibdoaefecidi nos/ce dongato & n5 cmatfte.hoc enim fubiilgitA noni
cgrcdicnsinexercitibDsnolhisftanqdaxpngnaspnobis.&hinc(^oifei<cdusfugf noitr^ afade
hoftifi.facies vettaenos retro ab anguliatote-Eccflediis dinrorionis.&ofoies nfi dmpocnit fibijbo/
na noftra nobis fngienbus.Tatios effedos-Dabis nos qmu oiie efcphoc di dabis nos occidcndoy
qoanooesaocddonf indcahmnana.QuatTa$rffi:dns.EtingetibasvctilafH nosihocdicos qno
«cndcnfiaolimihnxline ventilans diipcrges in g^bus qoocficp ierint Quintos declararioas huio*
(joain.Vedcspopiiifi tofi fincopolmainiaihoc di line acqlirioneopd p^o populi Et explicandqi
hoc fobdit & nd molnptacafhiopcs tnas.in comoranonibos cof .Etinredit p hfc q> ta pani fihnia
tos di populos ficntqvendifpnihilo.p'Saxos.poncs nos opprobridvicmis nofins.Hadcnas de
tnalis rerii & pfbncmodo de mahs op^ns glorie^fiun^ &hm6i.C2.oof primii e(i conmmdia.poe
nes nos opprobria viemis nofiris|ca§ vuDscnminofos.Sec6dd di deriho . rubfannarioncac imfom
nrcfidannbus novranq Ihilros. & b^do^ pafliones exaggeianf ex eo q> apod vicinos|no aliquos fcd
ors ciic6circa.toletabilios di enim haben iniqoli aut dnltri ab cxtrannsf^vtpote ignotis nobis>q a
Vicinis.Tetn6 eft dettaftionis ipnecatorie.Poncs nos paeibifi in gcnbnsihoc di deducemur in puee
bid quom iprccanf veibi grana veniar (ibi lient petrcfficot paolo.vd exeerado nader licot chnanua
IBt hmbi.hoe di enim poni poerbid in gcnnbos.Q oairii di ignominip publicf; eomorione capitis
In popDlis.Qointd cft iodicialis vexano qoa a principibos & iodicibtis inionis mulnpliater affedi
Ibntu hoicadiongif erobefccna.tora dieetubdeena mea cora in«& cSfljlio fKia mcpenibdbcn^
oooperoit me-a voccomtobi^s Sc blalphemans,a facie inimici & iitons.Nd (hflicific ligna agitan
capins popDlaiis,fai adhibenf voces inioria^ St a blafphonif cotra dc^adhibcf pr^cnria inimici
«oio hfitis St vidida exeteens-Per qd lignific^ aoroncas prindpu aprobianfi maitynbos qoali fop
Ibtiolis anr magis)blarphrmatilk}i fide difiiq di hoc q> (buc inimici nnr ofim vltonsiqiri hrit gladia
ad vriididta maidaetoKP'St^ris modd quo arididamala bdlica verificanf in popolo pnmirio9 ec/
ddif/aaleappatctlceUigoribos popold pammopecddif vdor bdlu cxetctnlledi mudo.St detl riq
pDgnaflepeotmSrairi ad tpaliabona vdmaIa;nd.noocidirprcqDoroR:scDQtEci5dfiqin5fairdax
«wj^lr moln (ASif vriot terga varctdr.dli laniarir in rpddcis St latebnsfSt devna cioirate ffagetfit i
atallDiieorio bonoR ocdfio & difpfio,i gdhs fd^ dare patet. Veduio no nili metaphorice in texta
itrcdocifina crifiat defi nfiq ppne vedidiflcA adip Wa di.no Ibld p qoaro mifir deos fdos i mfidu ta
viles tSqipnihilo habitos,red etqnatfi ad vfum vcdiroqiifeniitotcria chfiani pp fidem thri habit*
Ibnt Vt fetui ad fecada matmoia;ad portada onera: vt pacet in gdhs roaityrii. Rdiqua qtif fpciflat ad
tenominu(irnfioncft:indicia,n6««expolirioncmuii manifdie adimpleta Igamos. i
|0ntncl?f<VCnrtW5blfltTradarticciStrarietas dioini opisexptepopoli.DixlatamtinpricuIafa
penon opus dd in nono triK cfcocranii opi antiquo qoatfi ad iplam fpem opisiqa antiquos defiin
Mit.ilios no folfino e tutatos fcd fnbiecit holhbnsffamtntiiignominif Stc-P^Poterat qfpra diceie hac
edaarietatediaini opis paenireacdcrariismcririspnorisppti Se nootCqa prior ppluserac tiiliosi
& nonus e iniqous.Hac ohiedioneitcditexdadeiejapicdo jprio letcta inocmaitertot mala .Oe hoc|
malfi drfcnptfi,venirnobis:&oWitin6fBm’nii;0nqnoexdDdiEocptfhfinegligfti9 & ignoratip>
Oeno metiri fumus in pado mori qtio exdodif oe pdifi pStra le^ de enim dei.fMosn.iter dd! & pot
polf! erat vt ipe eet deus eo^ St ecoiicifo.Nd i cradri retro cor nfos(in qoo exdndif pdifi ieemu ra inl
qu9 5 rrinifl^ volritatis)& dcniaair greflus nf a femiris rais. Vbi adoette q> negatio no i priapio
|)calwdetermuiatvtninqtvctblSi!etradf!&dcuiaait.itaqifenfnse|fi;nodeniaait gdTuxrifa femtii
lis tote. In qoo ndodiEoe pdifi cocta pcppta legis. Ex qb^appetqippfsiftcterinDitinoccnaircgritt
f^firqa dixerat oC hocvcnirnobisin5fomosoblinStc.mdeiq)iicatroncm vnidqi:fcilicctStmaUA
iBoeennp.Et cft i6qa deus eft auror cfnm ifto^i maloqt.Qrfi cdtriaifti nos in loco draroisXMdt p©/
ptihisie ciStrito iri beo draconis.' vd pp coptas in qbns hitabar vdoc dnconesivd quia vt ymettofl
fit^hebanf a mftdo,rcpntarr tdigionecnfiana quafi vcnen6.Stftcc6reicbaj1fvdutdraco.Er opa/
lb fnpnosinvmbramoiTis.Cetinuamotris ofiminarioicontiima tdidacoritra chriftianos|coittiM
bupinqfitiones vmbra mortis appdlanhqoa cooperiri diconf ftmdi ppret principu ptatem fup il/
lps.rTmo pbacpopolns foa inocftlS exdtoino tcftimonio.Si oblici fumos noLsdci nrifStfi extnlte
tnos palmas nf as deo alieno, nnnqnid nd deos riweftigabir iftudiqoafi dicar certfi cft q> inodhgabil)
ftpnmer.Er ftc habes tcftimomd cxpaitr inqlirionis di mnfi^ide a patre ndticif dknap . QuoqiS
4pIi!cognofcfs|fappiec,oenjitaoofaisi)oplkn.pofrethSpaccasenadmtpante.aarqa htetdoe&de
hocexdodif qanooitoocolta coidis.aDtqandcuraiettStnoccicbdif ^WisdiignbitiftpiiQpimA
i;n 4 - v'J
i
' rSALMVS • .XLIIII. 77
adifigii; mrie tnoqintif maxima chariRHM ac f(3iBiticm.QDoniam (hp tc intetfeCta fumos tota dir,
icputati (amus vt 'otiis maodiLMaiorc duritatem nemo habet vt aiam ftia ponat <]s pro amicis fu
is:ndpropcernos)rcd(apet te^cato St picando ocad]mara£lnflntodmeaiic^oaes macelli fi
gnificatat non (blom paaentu ouilis.fcd etiam ncceflTitas ac vtilitas fliimata ac lodicata a principi
bos mondidechnlfaanorum occi(ione.tepatabant.n.ncccflmimiacvnleforeoocidctcchnlhanos
ficotnecdlaaum St vnk eft occidere ooes maodii.
fC£re. Simbcac demfi populos ot de^ (bigatlauxilicf Se redimat. Vbi adoette ip qoia pe
titio e rei'^ohf|&pp!^primitin^ecdefut erat tatfpl^oisvt no peteret aonliuduiinli ad iiococ
Ii5 paterete vt patet exeo <p molti eofi dicebathas epulas ego,lbnp opraaOralote aut fpualc hebaO
nec i cofer^ lUa deus (e h%at vt dormies, i5 petit ppls pnmitiu^ ec^a: duo.Pnmfi acceleratione
pwRsccdtf: vtiCiMes chtiifaana pofTitpnblioe ^ican vbicputa vt glibet poflit bbcie abf^ pleqautio
nfi meto chf ian‘’iraii( ee.&hocTtcd&cpctere;diocdo atuilure nob.Quc grana fiuc dilata vf^ ad o5
f^nu^ca.A.1t^cflacodcraaoglorificationUcorpo^quod(;ntapolblasrdlanir ad ro.8.^pfi
imn nos gtinimus adoptione flio^ dei cxpcCtaces rectione corpis nfi£t haec petitio figniHcat dt
te£me nos. V cnqp at peririoi fabretuit petitio ez^fopf ■ Mote itat; hdano oodudit alloques
ppl's de&expgifocre,§ie dormies dne/(]re ad litimdmc|>trahnis lonfi te hebis.Nec itettogado lai iiilpi
ado & gemedo dicic&cA (bbdit.Eu4ida.nc d&aie i lieriijpitcnifiine ad fihtudine dogans fe pmirxas
ccdlam i his pfequutimboslQuaie faae toa ablo5des|ad nlltadme abfoodens facie gf^ tuae te hebist
obhmfocris affliCUonb nfam S^goftia nfamiad modu obliti te hd>is.Q,ifi icuruata e(t pukieri aia
acta nfihoce qifi afflidio ppli rm ta f m paflioes ai q coipis puenit ad termmfi.Ec
terminos qde panedi ea ^ rpeClSc ad aiumCvt IGt ignominia|co(uiio|inilio|8c hmoi^gnificatot pet
icuroaaoiie aiz ad pniuerjitaq nb Iit al iqd ifdi* ad qd poQit icDnian.Terminos afit panedi ea q Ijper
Aac a^ comu^vt ign^gtadififdas|Sec.)fignificaf p awgfione vetns ad terraitanq no fit locos if^
or qoo pomt hfiiliari q verte iuiao icKificji.toc’’ hoEm annote pte bx ifigif.Tanq apte duaScup i2
fpl^ e mtfara patiedi.vh qofi duUGetiexpgtfoerei vi^a , adidgit fur^auxiliate nobismon ne paria/
wr,Cdvtmulnplicef eccnatnaflibiatepacistnae!uhocqooadhacvita.Eticdimenos'de foitute ,
cotmptiou ^tfi ad cordax hoc qooad acedetadfi tefuireAois t^s.CfiCla afit petimos non pp n(a
mentaCfemnsai^ nSiHt cfidigM palfiones holostepons S;£)lcd propter gratum ^m. Atncn.
4TV VLGAI^A E DI Ti O. ^Vi^oripro liliis filiorum cote crudidonis canticii
anumcUpimtn. XLIIIL
RiUiflauiccor meuuerbubonumtclicoegooperamearegi.
Lingua mea calamus (cribftudocitcr feribentis.
Spedofus forma pr$ filiis bominum/di£Ma efi gratia in labiis tuis: pro
pterea benedixit tedcos in (ternum.
„ __1 Acdngcre gladio tuo fnper femur tuum:porentiflime.
Spede tua ac pulchritudine tuaanttnde profperc procede ac r^na.
Propter ucritate & manfuetadinem Si iuibriamtac deducet te mirabOiter dextera tua*
&^tt( tujacutppopuhfubtccadcntincordcininucorumrcgis.
&des tua deus iafeeulum reculiruirga diredioois uirga regni tui.
I^ileidni iulbriaet odilb inkjtattippea unxit tedePd^tu? oleo l(riri(p c6forrib?tuui
JJyrrtha ac gutta &cafia a ucfbmcnris tuis/a domibus ebumeistex quibus dcledlauc^
r.«inttefiluer(gunirahonotctuo. i,
Albritreginaadextristutsmueihtudeautatotdramdatauariecate. >
/^udi filia K u}dc ac indina aurem tui: Si obUuiTcerc populum tuum ac domu pris ttu* '
Ec cooipilbetrex.decorecuu;quoniaiprce(ldasdeustuus,acadorabunteum. ,
Ec filix t^ri inmuneribusmultum tuum deprecabuntur omnes diuices plebis. •
jOinnis gloria dus filixr^is abinettsna fimbriis aureis drcumamiAa uariccacibuct
Adducentur regi uirgines pofi eam:proxim( dus aiferenmr ribi.
Afierentur in l(tiria ac exultarioneaidducentur in templum n^s. • >
Pro paqi^us cw ri^ ^;confticues eos prindpes fupee omnem tenam*
I
PSALMVS _ :XIV.
Mmior ero nominis tui donunennoiuu^mtio^Sgimaatione. '
Proprcrea populi confitebuntur dbi in {ternam SC in fecdum feculi.
CTI VXTA HEBR£VM> y incenti fuper fofannim filii» coreintdl^entu
ticumdilciJlionum. XLV.
M(» ha ,
Proreta. *|^^Ouitoormeumuerbumbona: dicens ego opera mea re^lm^l
un4>
mea calamus foibends adods.
Pulchruifb plus filiis adam,infufa eft gratia ilalnis tnistppea bfidinc tedeasIjtcTQK
Cinge gladium tuum fuper fcnmr:potens gloria tua SC pulchritudinema.
EtpuI<^itudinetuaprofice{equiurupauerbuniuericatis Si bumifitatis
docebit te terribilia dextera tua. >
Sagitc{tu{acut{ rpopulirubcecadentincordeinimicorumregis.
•* . .... .** '
Thronus tuus deustfeculo SC femper niirga reAitudinis uirga regni tui .
Dilexifti iufbtia SC odiffi iniufhtiarppea unxit te d^de^m^ oleo I{titi{ pl^fbdis tldni|
•d odoid '
Myrrha ££ aloe/ cafia oibusuefhbustuurapaladiseboris/undeletificauerutte»
FiJifrcgumincharistuist fteritconiuxdexter{tu{inmaflaophtt. J •
Vox patru . Audi BiaSC uide SC iclia aure tua:& obliuifcef ppim tuu Kdomfl pfii tlUk
Et concupifeet rex pulchritudinem tua : quia ipfe dnsttuus ,SC incuruarc ipfi .
Et filia tyri in munere rfades tuas dej^bunturdiuites populi.
cH
Propheta. Totahonorata filiaregisintcmadeintcrfertionibasauriadtisdus.
... - .*•*
In phrigianis ducetur rcgi:uirginespo(l eam, fodalcsdus/du(5lc dbi
Ducentur in Iftidis SC exultadonenngrcdienturin paladum regis.
Pro patribus tuis emnt filii tuitpones eos prindpestin omni terr^^ _
Vox apoflolicxPadamTecor^ri nomen tuum in omnigcneradone&gencradonc^
propterea popub confitebuntur te feculo fempet •
r-f^Imlas eft.vincaiti (bper fofannini filus core inreOigcntia canticum difeetionnm.TVmccntit
I pfidmn muficf, fuper mftmmento VociWfofannim, filiis colti-cantoiibuseifilUs cotc.lntdtt
gentia.per quod figmficatur mfRenum magna inttiligentia dignam quod in hocp&lmo traCliunt
Sevae maxima mtdligcnaa eft pfalmas iflcquia penetrat verbum carnem feftum dS^ticom dV
|octionara;intcr legem &iicginam|intermtIiamScecclefiam.p^Confhir.n.in pnmis aotorirate pap/
Ii ad hdir.i.pfalmum hniic de diUinitate mifif tradateidam dicit. Ad filium autf thionus tntts In k
colu fecDii.vuga njnitatis virga ttgni tni.dilexilh lalhnam Sc odifh iniqDitatemipropteiea vnxicK
deus deas rnas oleo exoltarionis pte pattictpibas tms.Qood L6.&.7.vcmailis hnuis pfalrot hat^
Cdllat («udo aprogrdTu pCalmijqqg dicnmtu: no nili de nulla poOc uitdligifaccnnir Ouoqp ludd
pfalniam hunc ad lit^m de m^a tiaAare.Vnde & thargum I vcjfn.t. palcfiricudo tua 0 rex mefii»
maior filiocam honiinum.Ec in vedo^xir o ca rex mtfia qaonim dilexilh lufhrlaln VndSy tt»
ahabcturmatenamhaiuspralnrimnxfiam,&eonreqacmcrc6aiagemeiasfoalcliain. <•'
CrSVMMARIVM EST. .
Cf^ ophctadefcnbitmeiiam a palchticndinqgraria/fbtnhidinemilicari.raccefib proluero eqtncap
tem ita vT dextera & faginis (hls popalos eorde (obiiaat fibiieundetn^ deiun ngnanmti virte redi
tndinivodio iniquitatisfvnChim pte alusoonfitenir.Gc vtnec vdlesaat domos cbumeas obl^aifle
Dc filiam regii ptermmatA ediage demde monirajrota glonol^dcduceda ui tegispalatili &^m^
(br,adifiehsfmnnsfiIiispridpibtuvniuctlktctne|cGppcniaiDdD6riaatUudeno(sel*apad pptbc
PSAIMVS
jav.
78
UrPcrToiut bqnoiRs fant gcophetaffattcs 8; a|)oftoB.
TV/f 0aUGO2meDmbub^U- Uinidifpfalmus II
IVJ
inpRsdoasspoficiaa niaticiur,& aecadai
_ ibi polduuilh plus fihis.Ptoponic ttia.f^infiiquod e pcipDd.mccs ep> opa mea regU hocn.
manifcftat pphera m inccdicdicerc i ope huinsplalmi/explicaao v^hoc e 9 i&lic trai^tc rc regi/
am alloqui reg£u ga no df regi hieittaiinec regi aflync^ired ablolute regi,(igniiicaf lUc g p exed/
1^ ellreiXme<ias.&: in hoc pponif matena pfalmi.pi^o adr idiqua pponit velut annexa ad de/
daianone iftms. Aliv|[ ex pte cordis-rnouir cor meu verbii boniLEiiftcnbos m corde hois verbis bo/
ois & verbis malis, oRih cordis.L voldtaQs eft mouere ad dicMd ad ogeradu Atcra veibd bond 3 va/
bd mald.vn Sc dds i euagdio diar q> de corde exedr adultenaiftuta &c’Aiinit ppfia q> I ope horpfal
xni ooibuedo carmcdmouitvetbdbond'qd intus crat.moaicinqiiavcpdeacexrTainlocuride&rcn
ptura-Necdobidq» verbdhocdc oiFanabond.CvtilqdekAabile&honelhim,nohnicveliI]iredrori
vniuetfo.p' Alreid a pte lmgup.lingtia mea calamus fenb^ vdocis. Et intMitp adimilationc Im/
goac ad calamd (oibetis vdocis/modd quo codidit hucf^md-tum qoatd ad brdptitudinctga non
meditado fed ca cito dixit hdc plalmd g dto feriptot velox rcriberct.pff quod lignificaf q> mes pp&p.
i prdptu hdit luee chfi myftcna.Tu quatd ad lumarie dicedd/ velut p capita.licut enim veloatei lai/
Ims notat Fcspncapita.i» propheta mydena dinfh non nifi per cwita hic rctipiit.
')^lcl|7anlK plue fitue ddam. I ncipit hic ps cxccutiua tah onfiePrio defcnbi t mdia quatd ad
coditid^ronp.5ccfido deferibit cude Ibb lil ituduK egtis armari tang pricipis exercitusfibi ctge gla
did.tud.lOTo fub fil^tudine itgiafibi'chtonus tuus.(^atto quatd ad coiugejibi dent coiux-Quinto
qiidtd ad roagatione dlio^iiibi p pf ibus mis.pDcf^it 1 ptlm is pTona mdie a duabus pnbusipul '
dintudIcC& loqla-Sub polduitacfic cdtinaif oes cddinoes vilibilcsifiib loquela audibiles. Ex liis-n.
duobus cognofcd/laudaf vd situpaf hd,& maxime pticeps.ex efhgte ligdcippottione mcbroqt;dara
rafcolotc.piio occuttit ludicadus ha& fill: ex md loquendifex lis q diat & huiufmodi.iudicamus pOA
pue hoiemiduob'’ porrigenbus Gaifib^/viru & auditu.p'Vn quatd ad pulchntudine.pulchruidt plus
tiliis ada.Ptr quod figniHcaf q> fuit & apparuit pulchrior oito hoibus.Quod no (tclligo de pulchn
cudine coipaliCqud hoc lacta fciiptura no tradan& puldvitudo exigat no fold ppoitione fed er ma
£nitudme quatitanstchrilhis adt no legif fiiiflc magn* quatitate coipaliXtd Itdligo dc pulchntodi .
ne mo9;a4&dcmdiiatiirr.Pulchruitipnmispulchntodincddtatis:dddcgfacnncmcfur.i:8; demd
cxtcno^moi^Cdhoctfi tene chnddrm coipus futile fpeciolumprf filiis hoiumncgatioeihoc e
nullas fiiit fpeaodor lUoiqm formatus c virtute fpddanCti.cuius comefuraoirimd e opus.& forte fa/
it ct Ipcciolior podtine pr$ filus hotum.Ita q> lignidcatcr diarur pre filiisjad exdudedum primum ho
■nincig fUitctiam comcfuratillimus fadus a dro.rCirca loqudam fubiungitur.Infufa cd ^tia in
Jabiis ruis.Graaa pcopnehicdidturquafcrmoreddifgranofusauditonbus.& ad Utera ennihista
gtatiole loqudiaf vt minidn lud^of miili ad coprchedmdom icfumircdeunccs audita iUius pr^dica
none,imertoganbus pontifiabusiqnarc no adduxidisillomlrdpddcnntinunqlic locatus dt homo
ficut hic bqturioan.7.Cum hac tn gratia m modo loqncndi.inrdl^quoqi^ana in didis;ordine
& efficacia dicendi|docendi|monendi|& pctfuadendi.& vtran^ infulamifioc en a deo effluxam. p^Pto
ptoea beneduat te deus ftcmo.Effirdus pulchritudinis & gratip fermonis hic cft.cx his.n.hocell me
diatibos ilfas,bcncdixit|malnplicanir,tcdeus gtemo.Ben^idio in facra fniptura quo ad au^enta
cioncm&mulnplicanoncfumitatfi^uenn vfu£tadliteram videmus adimpletum (p mediate pul
(jihcudmcdcicatis/gtatifjmotum'&c.chnlli,a(fimilitccmcdianteveibo^cacionis benedixit dOT.
chnftnm iB ^ternum: & augmcnrando ipfum quo ad gloriam coipons &c& multiplicando quo ad
filios hoc efi h<kles.& vtiilip in ctonnmrvc patet.
fCingC gi jdiuitl tuum. O^^imt hic mdias tang eques impetatot exaritus, piius quo ad arma*
dcinae quo ad eqnd.& demum quo ad adionemplu.ltaq>jpataboladlq> ille accingat enfem fuum
foper femur fcu latus fuumifoitis &c.& q> m decore fuo prolperc.egmtct fnper equum ventatis Acfie
«zenxat dexteram fua tembtlitet.ita q> l^tt^ aus penetrent corda inimicoramiaf fic populi a fubii
ciatut. Ehec dlmetaphora.f^Senfum autem opoitetlingillatimpcnctrarc.Gladiaschrilntclle apo
flolo verbum efl dd.& gladium Ipmcus quod elt ve^um dn.Cingc glaihum tuumj^ara diuinfi va
fcam/hoccflenangdiam,tnom|noiialicniim,fupafcmut.Qanmdcbniliadiccrefopalatus,ranone
npk
cum bapnfmoxruntes docete omnes gentes|Dapd»ntes cos &c.p'Potesgbna tua & puldmcudine
Cua.Fuir potes chriflus in ^icatione & bapnfmo.tll ex gloria fuaiqu^ maxime appamit i miraeuks;
vt loancs cuSgdilla tdlaf hzc comirara funt ^canone & baptifmdiioxta lUudxino cooperate 0c
Cennonc c^rmate fcquenb'’lignis.Td ex pulchntndinc fuajhoc e pknitiKfie gfp & ventatis qb'’ pul
flha c chf s.lu 9> potens fuit s & gTia mitacub$|9i pulduituduic gfae ae ventatis ad atna
PSALMVS XLV:
nnndS ^cando & bapcuando-P^ (ctfo di^o h&ade» no adamaOtm fonat gloria, fcd maUI
irer laodetn Se glonam: ydoclaudem magna vooc.Erproptcrea'intcipces moln cx altero antmo
Imictt glotia cni magU appropinquat, incerprati fune glona cna.^c quo ad pr^paracionon. CTSe
qnitur equitatio.Ec pulchritudine cua/ois gratiae Se ventatts,{>ficqad mdiora Icuip pgredetexqta lii
per verbu ventans Srhfiilitatisiulhtue.^0 I hoc natus id vttdfamonifiphibea venran.Se difdtc a
me qa mitis OS Ac hfiilis corde. Ita q> chfscqtauit/vdutcqns pgrdruse,(up ventate Adifiilitateiufti^
tueind ignaui^ i ppriis vitfac doOnnf aftionib’»d i afcdu eruas: oS t aAioibus alio^OIa fiqdd
doaimeta a^idt documera ventatis:5e hoc quo ad irdleiSd.ae hut]iatis,noaurcd9 fcd iulhnat/hoc
e dcbitp:Ac rurfus mlfatucihoc e iufhiicans.& hoc quo ad voLStarc.Doftiia liq« chfi cxigit huiliratdf
ii5 fuperogatidis fed debiraeq ois icdleAus ['capnuirate redigif i obfequm chf ois volutas fi rennie
fnbuci cui debet) Se ij lufhficaf ob hd.QTSeqf aftos pliadiAc docebit te tctnbilia dextera tua. Vnf p/
phetaconruetolocracdimoicfqiiodiamns ille princeps docuit manu fuatembiles duces qs ip& ifl
gnificado p hoc q tbrnccr pugnauent edtra illos.Docere e apte m5llrare)expiena cdle.Dcxtera tua)fa
uorabilis e alTiflMa chfi ad euagdiUac haxe docesfiu^o.Teinbilia lut tormera ois gnis Se motsipu/
gniria cd chfo.haec.n.didicetut expienda qs e chfs|dcmfatus p pnome te:du fuetdr fopara a dexteta
chfi.Codmelic.Ec dextera ruaifanorabilisairiflcna raa,docebiC)raCto expiedp.tembiliajran^ pfonaa
diicetes,te|tanq re qua dircdt.Cdftat adt hxc 'adlpleta ee I^alTioibus maityrd:8c I pnmis f^ta mot
teCq c vicimd ternbilid )i paOrioedifi.n^oft dextoa q e inllfm ooilkiij,fobillguC lagit^q uinc inftra
lepata.ita q> nofold manu fed fagitns pugnas deraibi£.Sagittp cu^acatp.Quiuis polline apIl irdli/
gi iagitrp cxremp chfiOuxra illud efa.^.po(uit me licut (a^tta dcAa)mdius tn apparet intelligere
lagittas chfi internas;^ fdt fpdalcs imiflioes mouetcs alum notum ad fidc/fpem Se diantatc.Ec hae ve
lut fagittp a remods mittunf,acutf rvtpoee penetrates corda.Et funt verp nnqira ® nullius alterius»
qa Iblus iple poc hdand cor penenare.flda7 fagittatu effieAus e.pptVno vnus ppts fed muin/finevii
mero.inimicofe r^sfoes cuihoc e no ciedenii nbi([nnllos.n.hebac difs inimicos nili no credetes) fi/
Dc iudeos fiue genlcs jliib ce cadct.no in coipe fed in cotdehoc e fubiicienf nbi ex corde , fubiicietiu
tibifideiirpe)chancate.hoce.n.cadere corde fubchfo.Echic terminabili qnoinimid rfirfubaAi cotm
entes fnb chfoifufcipiedo iiigS fidei i cotde.p" Aduerte hic Se f pdiAis &p dicendis m hoc pfalmo,qi
ga fnb metaphora pOalmus ifle craAac cddinfies mdie&cideo eipdnes iftp n5 Ifit mylhcp,fed ad fen
lurpeAatlfale.cd(Iar.n.fenrulfalemctaphorcnoeeiplam metapnora.fedqdinrediffiMificadp illfi»
7|?7Cinili} tUU6 oeUd-Pofi deibnpcfi mefia lub fpeaepilcipis militans ac vincfns.dacnbif idie me
fias fnb fpc te^s qnatfi ad deitatetdignitatf)ppet^te)pcare|bonicate)gfae excdlentia,’ velles/ domoq
ac anlicas.p' Vide fingala.Pdmo vocatO dens.in quo ratetur regem iftu cITe deUThionns tuus . di/
Miratcm explicat Kgiam.Scdilo Se &mpenvt vera aeternitate intdligas. Sceptrum fen virga teAint/.
^isfceptrumr^mcuiehocellporcflas regni cui cll ad rcAitudinemfadendam & admmilband%
ad ordinandum non leAa.Per quod fignificatnr id quod impolfibile e(l humano cuiqi regnoefcilioec
reducere omnia ad RAitndincm. Hoc enim facit fceptrum chnih : dum menta omnia ccAificat per
bmia/&; cubas omnes leAo fnbiidt ordini puniendo.p’Oilailli lufiitiam | in omnibus < Ecce bona
VoluntasMulti liqnidem legcsetfireAe cxerccntfceprni regni, in fuiscamen animis non funtbo/
nucontra quod poli fcepcrujhic adinngiturdilexilli iullitiameve intcUigas internum amore iplius la
Ihn^-Ecodilli iniuIhtiSlBlhoc dicitur propter reges qui etfi amant lulliria/no tamen ita <p odio ha/
beat inmlltciaifed ppeer occnrretia aliqua am icoqticonfangnmeoqt flec-nfi cnitac iniquicate,om icten
do punite iniullinam.fTroptcrea viuittedcust^ tuus oleo Ipncipplus fodis tuis. Nota cotextfi.
Qyem prius appdlauic deii / thronus tuus dcns,e undem alloquedo appellar vnAum a deoipropcecr
ea vnrit cedeusdeustunsrvtintelligas vnamhypollafimfcnperibnam efledenmSc vnAum adeo»
hoc elleile deum Sehomincm.Ec potes per oleum Ipricip intelligere gratiam vnionistqna verbfi caro
faAiieflfqua homo eil deus identitate hypollafis.Ec licconiunAio pprerea/daiocatefleAum conleou
tumexgratiaviibnisiijhlcappcllaf vnAiooleol^np.naexillacolcqtorvencas antediAoifi : f<^
cet thronus mus deus fcculo A; femper S(c.a hoc.n. qivetbum cato foAudl/efleAfi eil vc idem deos
fiehomo thronfi habear in ^ternum S:c.Proprerea'propcerhosef!cAos,smxit|oleo lecitipfgrana vnio
nis afledt.te/rationl hnman^ nacurae,dens)omniu,exhac ipla vnAione deus tuus fingularifDmeCfci
licet per gratiam vnionis hypoilatic^)plus fociis'cnis|beatitndinis capaabus/ vniuerfis creaturis in/
ttUe^ habcnnbusJiulli fiqdem alrai rana vnionis cocefla cft.& appellauit a Aione dininam qua
verbfi caro faAum eil vnAionetqnia ipla coftitutus ac appdlatus eft vn Aus) chriilusfmefiasdicnr t6/
porales apud hebrfo^'vnAi6ec6llitucbafteges.rMyrtha&: aloe cafia omnibus veilibos tuisf
appoficp fuerunt,» palanis ebons/quod fit de dente dephanci$.Non folfi velles oes nulla excppta fuf/
fiimiga^dcfcnbunf,fed palatium defcTibifebumcnmihoceilcrollaliseborneis intus incrullatfiifi/
cut nos marmoteistabelliscmllara templa videmas.Vnde.vieg.vlcalicifq>achab rex i&ad pdifica/
Dtt domum cbomeam.S(amos.3xiicif.petibont domus d>uoiae.Magaotit liquide Rgfi in oaental^
^1-i tfei e-1 s a 5 S.5 i 5^-5 B-ft* rs-f B-£^i ffa-ii-fUCia i
fSALMVS .XLV.
fcas RgioDibiu ffat hm aola aliqua (ic eboiic cnd!ata.Vn(IcI^i;canint te filue rcgaioffido fuilaini
cadi vdlcs & plbnaliu obt^oqcCi» quo cxcdleria nunifband pfonac meflac lignific^ cx regali ^,dcl
ddcnbanE regum in obicqnio dus^in charis tuisfin lis qua; &int nbi chaiaihoc eft no folu grata
ted xlhmata & in prarcio habita. V tnl^ df|& l(tificauemnq& in chans misme alteri! dcfuilTe incdii/
gas.5unt q hetificate ^runt ptinape,(ed no in charis eufunc Sc q chata principi minilfaar.fed no Ipo/
ficandoiitiattegu vtru9 faxrdt.p^AductTc hicquo ad Ifam neengas veritate aromatii ^ hic noianE
tnhebia»:qihfbtte^tisinipoffibile.Sat(icnoflcinduci aromatum fpes quibus veftes regipcolunf,
vd (bffiimig^i vd a^ctgwivd quouis ako m&Et p calia intdlige no r^a hlhila q d! mediana/
listlixl calia aromatica, qS vicga queda atomaaca.per alocm mtdlige lignii alocs.Et qw ad vlii (b&
Ibinigationis videmus loaac odore fumi ex praqiataio ligno aloes in aulis ptiemum. (>io ad vfum
prero afpctIioDts legimus |>uet.7.arp<tfi cubue meii myrr^aloe Sc cmamomo.fTCiranigniiicatuin
IP huiufmodi (iKtudines oponet aaucrtcrc vt partes metaphorp fibi cogruant. Et qrfi ^ atomanc^
ad odore lpedaq& odor bonos hanam bona ligmIicatCdtoente aplb.d^lh bonus odor fumos , aliu
odor vita 1 vita &c.}& vdte chfi (anctas opatiocs figriifTcac([diccte loane ! apoc.de vdhbus byflinis
a funt iolMcarioes Ikniftof )c5teqoes c ^ chnlh opa fpiiana odore opdmp fame Itelligonf p lefleu
Ipuates odore myrthf fcafigiligni aloes &cPalatia eburnea coftat ce magnitos a!^ fm viitutej qb*
nabicat dirs.Qtia;cx pee maienx ddcnbunf cxceliftiflunpnulla qppe materia co^a ad domus edi
Ikid.appaiec exoletior ebor^ ex pte quatitatis ac forma; ddcnbunf ora ocdletimma: vtpote pala
Cia.vt vtniu]i intclligas no qualcuqi l^das metes ted fo^mas.|^Filip tego in obldjuio dcfbibunEi
Vt fnfiakm exodleoa pfbnaqi mini&and icdligas pei fSias tegn.Quaid ^o defcribif Illicam ipm
mefia m illis rebus ac aCtionibusq grate ac chai^ funt ipli mdiarhoc dl in magnis vunitu aCiibua
Ca foli lunt rcschai^ mdias^l^aficaK ipuun(lptiac matena pbercEt qih ddcnbunf Hlue t^ non Ib
ulprifkatc mehatiseiasilal ppoiumi vh leii ex qbus,(ignif>caf p hoc <p filue tegfi miniflr^ atoma
Ka| vdteA; palanfi (banitetcedoleR faxnint.Per quod lignificaf extclionc boni nols chnlh cflinfta pet
filias icgiirhoceft mcKs valde illu&icstqualcs fueAit aplf& alit (anetilTimi \iri.Quams ct illulbts fm
glonahiiitis mundi pofonaqad hoc maluim cdtuknnc.conlhuinnns enim fufapiens chnlh Bdqf»
cit replere veftes chnftiedftanciaqiio^ hliadus mulmm ad id contulit mter nobiles romanas Sx.
Stetit COniBt-IMctiphso5diaoBm.s mdizqooadpibn^milina®nii.ddmbif mdcxcoin/
K Vbi parabola coiilht i hoc.*q>ddcribif mdip Ipola ad illius dextera cfi auro | taq extra domi! exi /
lies fufdpiemomndcsiblitasfienpudlisvcnicabasadvirosfuos.adieCbspmmidibus molcis cS
■moris raJv>aoDs.doidccanqdatacomodicatcvtfp6tavdhafillnftnonbas vdhbusCiquo lubird/
figifiegeieo5tulil£;ipalatiudcft)^mitcnmomari)ddbibtffp6''foinatusdi ipllus deduCtuead
I palaod cu (baetate virginn & (bdaliu.Hxc eft parabola.fT Vide fingula-Stetirjion dude inlm
i|tn deftiibif tanS mgtefliira domdiddcnbif velut cm obuiauit rex extra i atno.Ec vere ftcnnqa mili/
cSsecccfu|ndtruphas|ndrcgnasipna vtta.Aduerccdac.n.i^queadmodu mdiasddcnpras eprius
tnilitiU&d^tegnas,itaodiaxauspriusddcnbif vtfobla veniesad vitdi&dandeicrodueta in pa
lariti ttgisrqa prlusc rrctia mihtas|deindc mupha&fConiux.DiCtio hcbraica n5 ppric lignificar c5
iBge,(^ muliere tdata ad (oninS vin t gnatioc-qua interpres obiugts notcfigniiicanctut.(^w iit atic
molKt;apls ad ephc.manifdlat|apenes rp e ccdla-Dextese nueCm quo aldoat more piiapd hq
donituim couigcs ad dcxteras}hoc eft potionbus bonis cuisj^a funt bona lpflalia,in maflawhiij
boc ei mafta auaauiiladi^^ e a loco ophir.Per maflam auri intclligc au^ informe multu hmul
InnCtu fim cteadu.ran^ dote fen munus qtiod lixii detulit mulictEi (ignificaf p hoc ecddip inteiv
ciotaiirea qdqqa opnma.in mafla aur,qma formabilis p chnlh dodnna i diftindas formas ccddla/
Ihcoqi Ikf o mouJinii/graduii &c.Qu2i m hoc ^ipue oftcdic q> venit ad hoc vt iungaf mcfiftad hoc
vt tendat ipmCTScqoif monitio.aiidi filia-Cdluetft eft adoenictem f^nfam moncR vt imbuat mo/
tes domus tnanti/idinquedo motes fe pattip fop &domus patris fuixt ppea hic ddcnbicur vdut bu
Idpics paternas morunones a fenionbtis fen parenbus fp6u;q in |ipofito pfes dinlhjpphetp fandi/
qpveteils tdlamen tdt^ Admonef adtccdiaiungeda duillo arca t^n^Pno atidi.FidKnxx auditu e
vetens Se noui teftameh.Ec appdiaf filia inftmdionis Sc amotistvt et ex noie granhs inftmaf . Sc vete
eft fili.i pfiarchatft Sc pphetaru-Sedido Sc vkleidifceme ctededa a noatdMsjTperada a no fpctMisi^
ligenda ab odio habedisfopanda ab omittendis Scc. Temo Sc inchna aure tuam humilia caput tuiL
suite pro capite poluinhoc eft in capnmtate redige intdleCtii tufi. Quaito Sc c^luiircere populi! tui!
79
C12i iUUJv«l^ lUAtL UlUiiUIUlsUlllUAlL ^lUUIIV U V|VI UMtAiUM/
^to magis « ccge.& cdcupifcet tex pulchritudine ma.Magnificac pmimone cx dignitate c6iugis|di/
c&lo rex . ex magriWfic amotiijdicedo coamifcetei plicate ipfius fpofpdicedo pulAnnidine tua&
|>ocj?cnjdijb»iril^vcgfigtfdec^<^rcl^eccB£«^ofey»fatpolctot^^
PSALMVS .'XtV.
f Qninta fflonitio£t inomiare ip(t;intfi^debitfi hoiibre illi ohibcdo vt lubdirarqa iptefmdias,dn»
(n'’!lupp Ic c.Hiuc moninoi appomf pmid honotiK4>.f-CD hono rabens ab aliis£t Hlia tyn i mtuief.
faaes tuas deptpcabancnr diiutes popub.Q^cum ad parabola,puco memtmlfi; tyii diucans aaia/
iM^qni tytus amtas fnit opalna luxta manrrvac^ negoaatioibos plunmis.vn ect ab otraixis ma
nenbus multis honorada.u lignificaf p filias tyn dc Quires populi | honor cAib^us ccclcfue a gett
libus & potctibus huius fecuh dupIbCoblanonc mune;; & ^ gfa^Et veni^ adimpleta videmus^
pnnapious & populis ofTcicnnbus muneta ecclcfiz{& pftmbus intctccflione ecdcfia; diuina ^am.
tiT Cdplcta momnoet vt comoditas def Ipdfc omadi k fubintclketa ceilioc tcgis.q vere ceflit auedB
In ccdu pollq obuiauit fpofp (tanChoc e ecdW militan^ p myllcnd incamanonisjpaflionis &cCpfo
naliter.n.occurhtimo vemteea fcat ad armi no ad ccdi palaaum^ofl harcdcfcnbirur ornatus Ipd
^Tota honorata filia regis uitcrna,de in tctioTionibas aun vcfhs aus.Adaeite’(p ha£tcnus di tacitd
genus fpoTipnuc csplicaf cp efl dc genere r^o|diccdo tota honorata filia legis-Quod alit diat intet/ ,
na,ad hoc ipcCtac cp fponia dum nouis vdtibus vdhcuriexuicur vefies quas erat induta defupen& fiq
inucta di m intenonbns vdhbus giotiole induta-Et ptopterea dicit q> tota mtema honorata dlnd
Cium cccldia di qua: deii labus honorat & cot eius Idgcjdl ab eoifed intus tota plena di vircunsjcnt
foli debetur honor. V efhs autc qua induitundcfcnbirur opcie phngiano ku plumario fle defuper te/
Cta vt fiiis auri confecta flnt rccrotacula arcnlans vd cuiufdiq^ altcnus figura; lapidum paofotnait -
queadmodii videmus in ecddtalnas vdhbus toillos inforos fpaiiim pa vdics.hoc enim flgnifica
tur diccndo/dc intcrfcitionibos aun vdhs aas.y Er expheans amplms qoahratcm vdhs | fubmt. In
phngiamsi que vulgo diditur recamatp, ducetur regt.hmc apparet <f rex leceffiaaL viigincs pofi caaW
ttgma:Iodaltsdus(tcilicttregin9,du(ae(erfit,tibijmdif. P^Modus auteondi.Ductntuiiieginaj viigl/
nes & fodales.in Ipntiis^ intcmis.A aultationeicxremaiingtedicncur in palanum regis . Significatui
per hax q> ccddia/hoc efi in vnitateccdcflalhcp fidei (pa & chaiitatis,duciitar anima; ad chnliii tam
virguiesCintegrp|innocentcs(pcifeehotcs) g fodales/hoc di foaetate chantads ctfi non tanta perfe/
^one lund^-Apparet autem q> ingrcfliis i^ad ceddig palatium intdligcdusflcivbi refidetrea/ vn/
dc genuit filios.Poliafcenfloncm quippe fua/ingrd!a lam cedefla tot animatum (andannnincoB/
lum.propatnbuslbis gcnmt hic litos fihosapoitolos/mittedorpintumlandumftppceiea fubdiE.
pjnibUdtuid.Kdiquu erat dcfcribacmdiam a prokfutnra.Etcon(ilht parabolam hoctt
nuta morem nuptiarom imprecatio fltrucurpfobolisfbdiastpcrpetnp fiecltaip no imprecando (en
os/apoliolos,prinap^iion mdea; aut ryrue,(cd in omni terra. Quod impletum videmus. I^Scgttit
cf&ctus pnncipatns.raaam tecordan nomen tuum in omni gaietanonc 6c gcneranonc.lntroduci/
oncnimapoUolicavoxobkqucnschnfto.faciamiecordatinomentaiiminon nomen meum, in
omni generatione fle geneiationc.Mcmoiia nominis chnfh finis di pnnapatus apofioha: mano/
tia autem de qua fcnptnm di.mcmotes erant mandatorum rnorum ad foaendum ea. Propterca/ga
Ciaam tecordan nomen tuum, populi confitebutur tcfmcflam,rcculo A femper.[^Nota ordmem.chii
fius confhruic apofiolos in pnnapcsiipfl dhaunt memoriam non £m fed chnlh:& fic infonir ip p»
piilns cdfitetur chnffai. vt hinc mcdligas quo onlincfhidus populi cz piatoni depedet (hidio. Ame.
ItV VLG ATA EDITIO |[^Vi<Sori filiis corcproiuucturibuspfalmus.XLV.
^ Eus noficr refugium & uirtus:adiutor in tribulationibus quae inucncrnC
nos nimis. ,
Propeerea non timebimus dum turbabitur terra: & tranfferentuf mon
CCS in cor matis. '
^Sonucrut Si turbatf fu t aqua: corutcoturbari fut motes i fortitudie ei?*
Fluminis impetus i^tificat ciuiratedei:fan(flificauit tabcmaculu fuum altillimus.
E)cus in nicdio dus non commoucbiturtadiuuabit ea deus mane diluculo..
Conturbat^ funt gentes & inclinata funtr^na:dcdituocemfuamfiC mota elicem*
Dominus uirtutuiHnobifcumrfufcfptornoftcr deus iacob.
Venite & uidete oga dm:q pofuit prodigia fug terra/auferes bella uf<j ad fine cerrx. ^
Arcum contCTCt « confringet arma:& fcuta comburet igni.
Vacate&uidctc:quoniam(gofumdeus/exaltaboringencibus exaltabor in terTai
Dominus uif tutun» nobiiounifufcgptoi noftg dau iaoab.
B-S BC-B-a 3 B % ■ B M
rpsTALMvs ?w,. ;^LVi: s»
ClyXTA HBBR.iEVM- If^VinirenofilHseoPcfupiuucnculiscanncn. '
* Propheta m oibulaDoaibui inuc
B Ideo non rimd)itniu in mutari cerratSC in labi montes in colde marium.
» Sonabunt/intumelcent aqu{ eorum:trement montes in fuperbia fua. Selafk
4 Filumen /diuifiones aus lgrificabuntciuitatedeittfqn^‘fi<-andfi rabemaniTa
f Deuslin medio aus ynon labetur ssuxiliabituripiideustinuoluoidomane. iHu.fdu
4 Attonit((iuitgentes/!apra(untregnauIedit inuoce liia /liquefiet tetra. '
cr Domiuus^cxerdtuumnobifcumtforeitudo nobis deus iacob. Selah. ’
* • • • • i4oticri<
t It^/^ete^eradominrtquipofuitdefolariones in terra.
# Faciens cefTare bella uT<]p extremum tetrxuroim co&ingetKconddet lanceam/plao
^comburet in igne.
•
»•
Mefias. B^elaxaee Kcognolotequoniam ego deusfrexaltabor in gentibus Kexaka^ f4l
'borin terra. . ' “ '
** Prophcta.^^*^cicitiiumnobilcutforticudonobisdeusiacob.Selab.
#-|-iIcisInseft.viiiocnci filmoorefBperianencnIis canticam. Vbi(ato<)idtaiohcbraicaqiM inter
I praes fignificatfit innanlisis woBollis df y eft nomen pptiQ inlln moficiQaod ga non con/
ffaicpofthabciws:& vt noie appeUanso vtetesjample^maci^ificatione inuec^id Cofonat cni
hoc matenx pfalmuaBa c* ipl» ptalno opoitet aoope-P^Appet manifidlein hoc pfalmo <p dc tepo
R mdig na^^quu dr q. Eicic c^tebeUa vf^ ad extremu totae, arcd cdfhnget & ooddet lancea Sk,
c3ea nqde_& ta vtlspaz noUo alio tpepmictif nili tpc mdieivr patet ^.Lvbi cipicili; dc im mdi^ df.'
Et codabdt gladios fsos m vometes Sc laccas in falces/nonWaoit gens cotra gete gladiu[nec exerce/
bnnC vitra ad pluLEteadepmilTio hf michcc4iae de vcibo ad vcibd.Et qa ex manifidlo plalmi fen
fat»iSaffidcci>icacedei|qdflgtii?candiaino(b^fluminis,o5reqaeseq>matenahui’plalmi ad li/
Rcam fit aoitasradtpqoaepro^dubioeftecddia pro tempoie illo quo talem ac tantam habnit
pacem qualis it qaanta hic dcfaibinir.Et^aia donum hoc conCecnca eQ eoddia tempote iaueoitu!
faae.ideocongnutnnilosfnpctiaaenailis. ,
SVMMAR.IVM EST.
BUCinicas dd non titiieC',citetta;§ maris motos tcmbiies,red manes imotalftaf Hominis linis ttf
aoilUsiSe adiuta 6 ta valide vt dioina voce cocoHa lint regna flealnoitat deinde ad videndam opcca
ci:vt a optbos videat qiS oicfias dl dcDs.aaltandas in gentibas & in teiia.
Petfong loquen» (imt propheta in perfona ecdefic lucenistai meltas.
iT-^KUenobisptediozfbtrinidO. Diaidifpkilmusinpcesdaastmoftcia3materUr,&executC
I Juai'ibi 10 no tiaiebimas.p^PFoponit vnilimiutis codioodius fiilt&Cl^ pponif e qi dpis taenis
trnns angoftiis aiuilifi-Coditioes lunt duc doXip e pceftio & q. dl fbmtodo nobis. Vna aoxilii. C.
valdeiq. e valde aaaliamsDeas inqont nobis ptcAioja malo.acfomcudoiad piitledii in bono.inoe
cos effaezpcnencia n^e.valdonon parum.aoxilinm in angufliis.
no timebintU6.Inapit b g* exeeunna tali otdm&Pdo traftaf illa pticolaii angnlliis.Sdb .
iUa iuetos e auxiliu valde) ibi flumcTertio lilxfortitado Se pteSio/ibi ite.Qwrto ilia|dois)ibi idaxa/
•c.p^nbalationcs duplices defcfibdECt terra & i man.15 no nmebimas i mutan tertl,& in labi m5
CCS i corde mand. Ma^a fixontas hoiom i deo exdndes nmorl l tata mutatioeidllCmoDcf terremo/
ta tena.dd mfices cx tetrernof magnirodu labonC I pfundd marilLxIi his acdkibas.C Sonabdt.kne
niclcct ad oo^iitot mati&tremet mdees/a tumonbus aq,in fupbia foa)i exccUctia ocUicodmis lopihao
c qnauis iup^i & cdli ltnc. Ec dl ordo ppollcms.n3 pnmom edionaie Cea incnmeibcte aqaasuJan/.
dc moDcn tetramqioftca tremere montes i dc demum labi cos in mare Pocdl Sc liipcibia determina/
R fluctos maris innnnefoentis.icaq>defcnbafltaraqac matis primo fonantesid^de incumdeen/
ccst&dcmom in proodlas ere<2giupca montes. Lorario illa mctaphonca dip^Ecutmetapho/
eam imdligas.aducite parabolam qua vaent peopheta. Ptoponit enim auitatem quandain nt
DOS fluminis m Ic baramnidi fiiOo ciccocitca ttoemoca tam vchcmcndvt tccmant mooB»i
' . PSAIMVS _ JttVI.
' |^conaifli(bbnKiganturinman/a<^fqn^'Bia^ fencnt &intnmelcanti&ptixdb* etiam coai
Riintos modbas &ciat,ip(a tn duitas gadois e in medio ous no c6monefjlRl adiuuaf a deonta .
fluminis nos tini traquilli l^ficat camjlwdifiddo tabemacnla ip(ias.Hzc dl metaphora^ dl fffl ‘
^ <p ppi s chtiftianus oiagdizas fide chtifh no timet comotione tcnxnof tiominfi cdttdinec como
tione la^DDi «fo piincipd in corde manii habitatifirhoc dt multis & innumens populis fCtdmxi/ .
iim>quatucdqi a^ hoc eft populi fonctjdamdjintnmdcatiat procellas tormm;^ exdcmnquatficflqi .
motes tremit, hoc dl cSmoueif aduetfus fide chrifli et timore ne tdigio chnfhana ctefcat.&p eremo
icm imdlige omnem aliam pallioncm fignihean qua ptinapes a tcAttudinc rationis cadmtm inom ^
dinatura motum incutrenmt.
^umctl- Prolequdlo parabola, tradat illa paiticuIa|auxiliGinuctnsdl valde:dedaias aiuilifi dioir ,
nd inter tot tembilia ootlatd duitatuDedarat afit fine ordindna Fm ordine incohandu eftekosl mee
diodus.PerqdGgnificatBtidpifianxiliip5tiadiuia.De’ imediod‘*iduitatisdd.vbi fueritduovd ,
tres cogregati { noic mcoiibi (fi i medio eoqc-Et hinc infeif cficrarifi tenemotus.Cn5 labc^fdiiicas hH» _
^ in mMio.p^Et tfic fiequit («fiManxiliabif ipl! dens i voluedo mane. Anxiliu dd matutinfi defede '
fcifrvT intdligas n8 ee tar^ fcd. hora congruajdum voluit tenus a node in manef^ tunc ordinate
leqtur tertio loco.F1umen,diuifiSes dus l^ificabfit duitate oa.Poll imota duitate a malorpoft atixir
fifi matutinfi ad bonfi,c6^itl0tia.Vbiquatfi ad parabola ficutcimias no dllapla a tettemoto; ■
ita flumc no dt alteratfi ex tumetibns 6c fonatibus aqs.Et facite pfictfi poli flumemrubaudiedo e fiq>
ple fic q> diuifioes dusfriui eius, Igtificabfit duitate da. Ad Ifam mt flumen dl gfa fpfialis t ium ckv
.«Slnna^incuagciio.flaminadevctredusflnetad viumHocafitinqtioanesJdixit^fpfique acoe/
ptun erat credetes in cfi.5pfis ago fandus dinifioiDDs fuisfdiuifionibns gfa^ diuida lingulis prout
vnit.ipnficabit duitate ddichriftianfi pplhi,ab vnitate fidd'lpcijcharitatis Secduitate dd appellat&
fandificado tabemacnla exedii. Vbi' drouiifa dicere (anftifirado domosf duitas.nex domibus cone
llroiCdixir tabemaculapp myflerid.tabcmacula qppe lunt poegtinatifi & militatifi.domns afitpa
manfnnmivt intdbgas q> de ceddia militante tradat dixit tabem acula.Et ne mreiligeres materialia
habitacula horum/ appofuit excdIisvT pateat hofcs ipibs appellatos tabernacula exim , eo q>in ipli»
habiter deus vdutpaegrinus Bc militas.vino ego iam no c^.viuit afit in me chrilhis ingt aplk.Inn/
gc ergo duplicc d&dfi fluminisdandificaie hoies in qbus de’ hitat,& letificare vnitate eof diueriln
teghi^^ Atronitp funt gctes/Iapfa funt legnaaledit m voce (oa/liqueM eeaa.Defcripto diuino sa
Xitio qoatum ad efledus m ipfa duitace,delmbif ide quatfi ad dfedus externos in hones.Et incoha/
do a cfi.Deditidais/rupple vimite.in voce raa/eDagdica.Et ccce tres d&dus.Primus . atronitg funt gS
Bcs/taro cuaeelii tomtruo fonate & cornfcate.Secandtis.lapfa funt ixgna/idoloi^Teitins.liquefict td/
laidura corda vniuedip tere ad lihtudmc liqndcetifi refoluetur i ladiiymas peccaro^ fuo^Qiue ob
Xklpicta ad Ifam kgimus.p't>fis exerdtufi nobifcfi.fbnitndo nobis dms iacob.Hirc e pfdTio daicaa
ds chnlliae. Vt Irdiigas efidc ee defi chfiano^ & veteris telH 8c pfiarcha^i.didt ipa duiras q> dfis exrr
cttufi(fic.n.appdlabaC i veteri telld dens^ nobifcfiiA » deus iacob/ac p hoc ifaac A abrahafficoap
pdlabaf de’ an data lege.cxo.}.ego ffi de’ abr^;de’ ilsuc Bc de’ iacob^ipleno ali’ c fbtritudo nobis.
9tC VtdercTladaf hic illa ptlc^ptedio & fbrtitndoiinuitado mfidfi ad oSIidetfidfiopa dd ^ fecic
pteg^ Bc robotado euagclioos viros.j^Inuirat duitas dd hoies mfidi ad cSlideradfi opa dd quo ad
mo.Prio quatfi ad fnbam faCliihoceddolatifics teplof Accultufi idolatrip.Et hoclignificat diccdoig
pofuitdefolatides in tnra.Ddndc quatfi ad modfifadedi:ga.fdefolauitidolatras ^f^ Mlofab^
armis v^ ad exnemfi tetr^Et hic modus (ignificaf diofdo.fiidn ceflate/in hac delblati6c,bdla,u6 ia
vnolocofed vl? extremum torat.Etdedaradocdlationebclli.rabdicddlluftion^ armo^ bdlicogi.
aicfi cSlhnget Bc coddet Ucdhplanllraibeliica.cobnret in igne.Odcribitm.cx his aCli^us q> nec bd
lonecc6minati5eanDOKCvtpotefraCto^c6dfo9/c6bulloffi)vfiisdl ad ddblatione idolamp.Et ad
hoc iuitado didt.ite/ videte opa dni.Didio hdiraicalignificatvmireai; iccederetAppeaiterptestraa
Ruletfit ire/c6e vtiiip aduCTiuc veniedo ad nos tclles/line pagendo ad resipliu.ite/aiflubete (ludifi,&
videte/ceirificate vosiadhocfvt videatis opa dfii.l^Tfic nihilominus allexpomcdl^obdli cSde/
IfanCbde armo^ vt.fJignificef alta effrCtusXpax / vll ccdie data poli trccetos annos vd drea a ^dka
doc euagclii/indpies tpe coftarintSed piia expolitio mihi videf ad Ifam Bc magis comedatiua dioinl
Opist& admirabilior cmodnsillcqpaxilla.VtraqitfiadrariiptcpnsfpeCtar:M modus ilkpdpuev
pones ftdfiam [taopadd in verni tdlo&inouoiqifi in veteri nofincbdlis ddbIauitdianancos&
amoneos,inouoafitfinearmisddblaaitoesidolatTas.Quaiscrfirdifieicntiaalinndoqi ill^ddbla
dones fuerunt ui minimo fpatio tctrp.iflp vfqi ad extremum teme.
IRdaratC TraOaf hic illa particula/dais.Et Introduatnr mdias ipfiralloques mundfi. Rdaxatermi/
tndtc paflides alo^ vfoqqlentas eas redditc(vtpote impedientes vos a cognitione veriratis)&cogno
Idtc/flndaecognofceie.qriiegodeus/fbppklhmqdcrolaai idolatrasfine armis/ fine bcflo.Ec videte
cffiedfixzalrabormgmtuiHJtpafxkmc^j&cx^borinttiia/quiUlumaadtatus lnc(xk>.Quas
PSALMVS JttVIi; St
obadipIeMi adUtoavidanus.Ettamfhnradininbllia.vtShollesfanotispairionibDs ftodeantco/
molcen; veritatem, cognofcet Cn6p tonem dcmonllraciiiam led pereoid^m aedibilitatu>b diti
fins^deo&I^Oemamamtas dei lephcacptofefrioiiantiiam gratias agendo. Dominos
nobifcdifbititndo nobis dens lacob: vt rnpca.Anien.
CTVVLGATA EDITIO. ([[^Vidlori filiis corfpfalmat. XLVI.
I Mnes getes plauditemanibusiiubilatcdeo in uocccxultationis. !
I Quoniam dominus exceirus/terribilistrexmagnus fuper ntmif totam.
I Subiecit populos nobis:8Z getes fub pedibus noHiis.
I El^t nobis hereditatem ruam:fpedem iacob quem Hilerie,
lAIcendit deus in iubilo:K dominus in uocecub^ ,
Pfallitedco nofiro pfaliite: pfalUtcr^* nofiro pfallite.
Quoniam rex omnis terne deusipfallitefapieneer. ‘
R.^abit deus fuper gentes tdeus fedet fuper fedem fandlam fuam.
Pr indpes populorum congregati funt cum deo abrahamtquomam dii fortes tetrj ue
bementer eleuad funt. ' '
CIVXTA HEBRiEVM. CVinceri filiis corepCiImus. XLVIL
1 p,oph«a, p3''™**‘^®Pt«'i«>^>n‘K>aIaudis.
* Qgoniamdominus''excelfus/tcrribilis: rex magnus (uper omnem terram.
9 Ducet populos fubtcrnosifif regna fub pedibus nofiris.
if. EHgct nobis hereditatem nofiram:celfitudinem iacob quam dilexiCtSclali.
5 Afcendit deus t in ciangoredominus* in uocc cornu. *
f Canite deo t caniteteanite regi nofiro canite.
7 Quia rex uniuerfe terre deust tcaniteintdKgentia.
t Regnauit deus t fuper gentestdeus t fcdit fuper thronum fandHtatis fuf.
nitet
P Prindpes populorum congregati funt/ populus ddabrahamnjuoniam deo tprot<
Aores terre ualdccleuato .
e^rilrahtsdtVinoenti (iliiscoteplaImnsDeqno vtfiipra.
JL CCircamacenSpralmiadiKtte'()ieiftpninoaeoaano voftcnlisCqbos manifdkaflignatnt
pro ratione fcftim catos, ga rex vninole tettcdoisiqDia regnamedens (iip geies^habcf pralmd ilhun
traAaredetpemdif na i^telK vetetis edi dens eAxdnstotins mfidi &o{om gctUi,n5 di dicebatur
legnare fnp Mteqfed fop popold tmlfoftvt pater.i.reg.8.&.i!.qnfl populus penit tq^A pnos e*o.
x^vbi dens dicit populoxntis mihi in pecoM de cfiOis populis & i legni! (acoxJotalcTpe at mefiet
legnfi dd extefom cft ad vnioafam teiri.& ad Ifam icgnanit fop getessTop quas pnus legnauerat dii
gMfi.nunq enim ^ ventis tdHvenficafppneloqnedoiitgnamt deus (apgetes.Necvn§ m venti
teftd affhitidmicadi.cantndrocantnicanue
lcDdagon.Inmonnanqifina appaniit dens in daMn bDccine,((d n5 aTcedtt imo defccdic de coc/
lo-Hic afit maniRdle df afe^t c6 fonoiqd nulg aUbi kgif. Artdlaf qnoqi vltimns vaiiaihis.ptui
apes populof cogngatifrunr populos da abtaha.hoc.ii.tpe mefic adimpM videmus : quando te/
ges terre efScCti funt populus d^ita chhani lient alii.rEft ago ad Ifam manda plalmi.chfs in rr^
afcend» Oe in cado hcdais|at9 regnans p fide in vnineda teira fuper gentes.
CSVMMAR.IVM EST.
tTProphetain ptifona'ecclcfie Inuitat omnes populos ad laudem detinlonis 8t canto: quia me/
Aas afboidit.ledcni^ in thtonofuongnaoicinpcromnemniTamifapcromnagtnttstdoeiispo/
fubp^bnscodxfieiredaftisinpopDlamddabtahaprindpibosmonduqnu ficobv
1 valde denata
CuctIbpplaL I
.tiv PSALHVS T .XtVJI.
irPfffonaloqnthsiprophffaeftirtpdfonaicdeflfi' ’ ^
O^Snce populi fonatc polni3> Dinidif pfalmos in ptcs dnas:f pofitiua matcrif ,& nrcndiiaf
ibi docet popoloiPropoiut primo inoitationc oiom populo;: m glonficandfi Ocu tnpiicita:
fcuicct fonado mano|hoc dl inf^s muficu q fonat manotvt pJalte^/atharai viola/oigana dedtia
nado flatn.hoc.niignificac clangitc.Et fub hoc intcUigc oia inftfa mulica q fonanc Hatn humanowc
tubfjboccinc&cEtdemd cantu homanf ,VoasJioc.niignificafni VoccUpdis.dift»oenIhcbraira
figniificatlau^ cantando fcu cantu laudando.In gbos mbos comprehendit vniucriam mofica. Vn/
«ic prudf s leCtor potes coniiccne matena pfalmi efle ihaxinn & vniuctfahs gaudii matma:vbi oes pa
f'uu cu vniucda mofica inmtanf ad glonhcandd dcd.p~Proponitdclnde rdnem ilbos inuitationlstfi
m ventatem cft vnaCXqi mtfias regnat fop oeni terta^ve;: molns adieClis conditionibus defaibtt
diccdo.qm dns,nou humihs fed cacclfus ac tcinbiIis^timcndos,FDi non paiuus fcdmagnos , non fu/
pa iudfam fcd fuper omnem tenam.
C iDucCt populoo- Incipit hic ps cxccotioa tali ordine.Primo dedaraf illa pocola/dns exedros tciy
nbilis.So^do illa'rcz magnus fop ocm tttrajibi aicfdit . Adueitehic q>ppheta loquif-Ui pfona ee/
ddi^ mcfi^& aHett effeCtus dni tctnSihs & dAi cxcclli.Tenibilis quidc.Ouoet popplos fobtet nos & k
gna fub pedibus nhs. Adlplctu vidcmos^ob ecclcfif lugo duAos populos & regna fub pedibus eio^
Qui effeCtus qm ex dioina procedit teuercntia.idcohuctus dni tembilisftitun ludicis ponif-l^fcxcrie
fi vm£liget nobis hereditate nram.ceiritudincm lacobquadilexit.Ecckfiafiquidc tccognofceiis^
dfecohetede chfi.hereditarc fua regnu chfi appellat.diccs q> deus cxcelliis eliget nobis hereditatem
nfam:hoc eft regnu mefiefnoftti! ex debito antiqug pmifrionis,cligcr dare nobisfnoti pa tnbus nfis
qui tatope hocexpeCtaiiic.Et ne dubites hereditate nfam efle regnu mdie.CiWit appofi dne.OcUinjdi
ne iaoobipopuU ilrad,qoa|cciritudine,dilcxit.Ita q> eliget dare nobispmiUam celfitudine pe^nhiltad j
hereditate noifaa.coftat.n.hmoi cd/itudme dfe regnu mefie-Et optime cogtuit vt acdlos efiahis od
iimdmi cauTp mbuatur.p^ Adoerte hic <f ccckfia mduat iio fold regnu mefielfcdfubieCtiorie popu/ -
lo;cvtmattnagauduoibuspopnlis;vtitelligasnoncflefubieCUoncmcoaClaatttfcruilem.fcd renere
tialem conftmmoafubiettonimdomiiiosOuxtailludxuilamrcrcgnatccft^imoredigetclBbicClos
in collegasiui cohfredes inoitantiiim. Vnde metito omnes populi gaudere debent.
3fcedU OeU0- ExpUeato fraCiu in nobis|cxplicaf mo caufaitraCtan^ illam patttculamirex magnus >
fopa omnem tcitamXt inchoat ab afccnfionc,quefiutpnncipium fhiCtus Ipintus in nobistiuxta il
lod ioan.7.nondum erat fpintus datusjquia iefus nondu ciat glonHcatus . Afccndit|in cadaih.dens
mtfias/non purus homo Icd homo & <tos,in dangoirdns 'in voce cornu. Vbi pet metaphoram ibf _
no^ mtdlige fidhuum afctnfam.Proptd qd adiungiC fono caiitus.canitc deo canice£t turliis cani/ '
cetegi noftro caniitivtintelligas eunde deii ac regem nofhnm qui mefias vocatur.f^ quia dixerae/ i
fuper omnem tctra/fubdic.Quia rex vniuctfp ten^ dcus;qa iam deus regnat in vniuctfa terra pa Hd^
canite intelligentiahocefthnenidinbnem&iutclligctiaraamsmnficY-Em magnitudo tegni t
phccfjfubdit.Regnauit deus fup genresjexdulis idoIis.& amplius deus Mit lup thronum fanctitata
fofihoc eft ad dexteram pams:hfceft enim thronus fenChtansarfs.Pnnnpcspopnlotum cogitga/
o;rc^ diuafo;; populo; cogregati.no in vno loco fed m vna fkfc fpe & chanratc,font populus da
abi^am-I n dinfto ficur n5 m barbarus aut fi^thainfafentas aarfixraina.ita nonertfenurs aut dnsf
pnnocpsaucfObditusilcdocsfunt populus dclFit autem mentio da abrahamivt inrdhgas pnna/
pcspopuloramtrannilcinpopuludeiqnivocatnrdccftdcnsabrahamtqiufuit pnmus Icparatusa
cultu idolatn^ ad colendum deurafquivocaturpatafida nolb^vthmcintdligas populum me/
fif dic fm rc & fide ipfum populum ua abraham, perfidos autem lud^s folo nomine dfe populuni
dd abraham-Et adifixit hanc danfulam propheta/ vt explanaret modum quo dens fiibiccit populos
cccidif fle regna fub pedibus aus.Hic enim eft modus:q> fedente chtifto ad dexteram paens , pnneu
pes popnioram congttgan vnicarc fido/ fune populus dd abraham . Quodad hteram adimpletum
yidemns:quandoconl6nnno& alus magnatibus fufapienribus fidem chnfti/omnu regna fubie/
da funt ecelefifOrdina hteram fic.Prinapes popnioram congregan fnnt|in vna fide flee. vt fint po/
pnlos da abraham.Opottet autem fic ottunaiciquiavobumfunt apud hcbr^scftpars prxtenti
congregati fnnt/fle non cft pr^fentis temporis; ted nos exponendo /pro danon foifovii fumus vc
pr^a . ^Caufa autem (ubiungitur.quoniam deo protedores ttirf valde eleuato. Aduette hicpto
ptet obremitatem in textu hebtfo.deo efle cafas datiui/tcnac efle cafus gcnimiiiieliquaCfciliccr pio/
ttdotes fltdeuatojldie cafus legiminis. Propter nuod intapietes degerunt ponae protedoresiq
cafu nominatiuo|& denato in cati datiuo.vtfit wifns . Quoniam deo valde daiatoCvtporeqm
«Iccndirflele^ ad dexteram patns^protcdotcs tciif/hoc rapnnapesqmbns ex ofhao mennu
bu protegete terram/fe dedidemnt. Sic enim quadrat ratio iquadratconiundio quoniam .nain
qniapniiapcs terta; fc dcdidount deo deiuito,ldcp congie;^ in vmtatt fida tim populos dei
abraham. Arnen. ^ j
a a-s H J1 8 8-s jia 1 S IS 1 S «■.la s a » «« %
.'vp^ALMVs ?. r '^xLVirr. Si
fCVVLOAT\ EDITIO.' ' CPfalmiBcindafflilscore: XLVII. ■>
Agnus dominus K laudabilis ninusnn duitate dd nonri,in monte Cta^
diodus.
Fundatur exultadone unluar^ tctr^nnds lion/Iatera aqlonis/duitasrM
gis magni. ^
Deus in domibus duscognorceturtqaumfuidpiet eam* i
(Quoniam eccc reges congregati funt»»nuenetuncin unum.
Ipii uidctcs fic adnwad funt/coturbad funt/comod funt : tremor apprehendit eos.
Ibi dolores ut parturiendsdn fpiritu uefacmend contaes naucs carfis. .
Sicut audiuimuslicuidimus in duitate domini uirtutu/in duitate dd noHdnleus 6ifli
dauiteam in (ternum. '
Sislcepimus deus mifcncordiam tuamnn medio templi tui.
Secmlum nomen tuum deus lic6( laus tua in fines terr(tiulfa'da plena dldezteta tua.
L(tetur mons fion SC exultent fili( iud(:propter iudida tua domine. ’
^cundatc fion Sc completflimini eammanatc in tutribus dus^
Ponite cotda uefira i uirtute dus 8l difidbuite domos dusmt enaneds i |>genie altera.
Qoonia hic efi deus deus nofier in (temu fiC in fecnlu feculi:ipfe reget nos in fecula.
^lyXTA HEfiR^VM. ([^Caricupialmi filiis core. XLVIII.
, Propheta. Agnus dominus_*& laudatus ualde dn duitatedd nofiri/monte
fanddtadscius.
* Pukhra fppfa l(dficans tota terramtmons fion/latera aquilonis/duitas regis magni.
* Deus t in palariis cius agnitus cfi protegendo. « s|
^ Q^uiaccce reges congtegadfunturanficruncfimul.
* Ipfi uidemnt fic: mirad funt, territi funt/accelerad funt.
* Xremorapprdienditeosibi:dolorquafipartunends. ^
7 In uento orientali confringes nauestarfis.
* Sicut audiuimus ita indimus in duiute domini* exerdtufi/in duitate dei nofiritdeusf ^
firmabit eam uf(^(temumSclah. ,
9 Putauimusdeustgradamtuaminmediotemplitui . > tdi
•* *• ... -I ' ^
ao Sicutnomen tuum deus t fic laus tua fuper extrema terr(:iulHtia plena dextera tua.,
SI Lftabitur mons fibn/exultabuntfili(iud(q>ropcer iudida tua. f
iK Circundatc fion Kdrcuiteeam:numcrate turres dus. j
j 3 Ponite cor udlrum antemurali/deuate palatia eius : propterea narrabitis generatio^: '
« ni pofterf. >
J4 Q^uoniaifiedeustdeusnoficr(temum &fcmp:ipfeducetnos(temaliter. ' f 4|
rnp Itntos eft.Catiticnm plalmi filib oorr.Vbl quia idem ngnificant cannenm Se pfalmns , forni/;
'I roT hic cannoim a cantandi oflido(pralmus vero pro hjuino qui cantatur . communi liqui/.
nomine omnes hymm huius librilappcUantor pfalmi. Vnde cx ntulo nihil apparet de macen^
pfalmi-CrCirca quam di aducnendumidle aliquid darum & aliquid obreurum. Clara funt doo.
Altenimqipralmtis ille loquitur de auitatCihiemfaleni.tum quia loquitur de duitate in monte
Uon.tnm quia meminit templi dd ; quod confiat fhifle in fola hicroialcm. Alterum q> loquitur de a
nixate hierafale in fbra flondo.tum quia ponit in ea dnm magnam & laodatd valde Bec.tS qa ponii!
in ea Ifdtiam mStis lion & ffliarum iudg.^ Ambigufi adt di an ad litetam defcnbatnr tetius hid
^D&UqDantfiadglonanindibauis|afl hicnilidemjffi]ca.Q»emmoon(k{dibaCfloadiis liatusfiif
PSAIMVS
•-> I. i^CtVIII.
gk>rui9 mandi Rtirihis jtkmlalefaM fuixT» fiatns fToiidns bbniCdan G»it tpcGdomonis. cOlbK
hic narranf naucs raifis confta(^9 veto onaicali;qd’ nunq lalomonis tpei^C. Ii ad naucs taiiis
Qa<T9tUs tpe lotohach rtfcm dicaf ,iain mcdif a dcfcnbw focltcicate cimiacu Jia ootriao iliarii na
DidJad infommm ft>ceut hionfalcin hoc alie plalmo dcfctibiinf ca fi prperitaDsfant.Tetiio qoia m
de tctieiia fcdiatate hiernlale mc mcfipivt fomniQ odinqoaE. viditnosji-mdip tpe no magnam dnai
neclaodaatvaldemhicni(iye,ledqDani^nfflvin]panim valde. C7Vnde tdlat,(^adifam piaimaa
ifttdiparabohcaKii: fiib metaphora hferDfaIerenicf{mdcfcnbithiernraIc4>fiaIem;hoceftecdefiaiii
chh,^ ^ patncipatio ^am hietoTale ccddhstdii iid£ fant cines hieperegtinates 8t militatembi p®
8ea tnwhantcs.lta ^ ndpommos ats cmitates hicndjUc,(^ duas cd apoftolo ad gala.4.ttRc(faieX
& coddteiqaia n5 hcmiu hic manente ciaicare fed fhtma inqnmas.Sed nome duitati t ccdeftts hte
rafalccudiaitiis faiscoicafprgtonccddipiproqoantoheceflinrpe&in merito qdiUaeli in re fle
ta pmio.& fic vocaf fle eft patndpaaue hicratale codcftis. vnde fle nfa connerfano in corbs eft. PBl
igttiit ad Ifam tcono de Tpuali hiemialeivcta cuiitare rodi&Quod no fold per locfi a dioifione hiAa
luamDs.laldananansin pralmocoliigimosrdd narrat daronfiegillenauestaifisjabus vehd>3/
tnr cogtegan rego cotta dmtate hiemraIe.Hoc.njiili fpdalirer itclligaf/nulla habet ex ruliotiia fido
fed [ttiicdm de c6i cdcntlb prmapi! mfldi adanfps ecdcfi^ chfi in primiriua ecdcfiaioptune fldiab
.i-. ’ .. CTSVMMARIVM EST.
(T ^pheta m pibnaiidelid mcfi^,defcribic ded td magod|td landatd valde in dnitare fle mote deh'
Et ma^a qdeezcSftadione nanm vehend reges cdgtegatoacotra dnitatem . Laodamm vetoeqnia
iiura cogitanonem & aodinonem vidimus gratiam ems in templo ipfios cum laude iuIht^inuiiS
do omnoad Iptitiam 6c augmentum fion vepopetua fit da glooa in pollentate . Hoc eft uanmar
tiumpaiabolptradare in hoc plalmo. '
CrPwonf loqucnres luntprophcta fle dues.
i^\4 3gUi«onatlau<iani9Wlde.Diaidifplalmiis in partes dnasippofitina matcrifAcaecif
' rtuajibi paIchra.Propomt duas da codiaonesifcihcet magnas Se laudatns.fle vtta^ valdcidee
•rainado loca inqbus eft valde magnus &Uudatns. Alter locus eft in duitate da noftn/hiemfalt
^tet in mote lanChtans oussqm eft mons mona.in quo erat locus templLAe ppreiea vocatur locus
«miraris da.De quo dixit iacobijetnbilis eft locus ifte &£
Incipit hic pars execntiua tali otdiae.Primo dedaraf illa pairicnla/in duitate. Secddo
dedaratur illa pamcula/magims dns in dnltatqibi deus in palariis.Tetrio illa;& laudares in montt
umftitatis fiipibujutauimus deus-f^Quia nfidiftinieiac anitate ni/i ex pane ddCappellado ea aol/
tatCidd noftn.)delctibic ttao miam auitatc oodicionibusPtima eft a pulchriredineqnilchia fi)5
la.ira q> duitas e pulchra ad fimiliredine fj^f fpeaofp.Pa qd comedaf et ab amotedicut fp^ pnl
dira eft amabilis & edeupira &c.^ Secrida-lptilicans tota ttna.Interpartes terrp (brrita eft pulchrita
dmafle vitra hoc e materia gaudii religspartibtis teirp. Vfithie.t.hieiemias fttodudt ambas has c6f
diaonesfdicedo fop hierolale deftreda.hecane eft vtbs pfc^ decoti^gaudift vnioei^p terrp I Hebipy
didic hocfecnndu verificari tone ralubritatis aeris cois oibus narionibnsidiceces vncunqi ex toto oc
be adunantes hoies/mcolqnxs icraari in hieralaleiqnfi tn videamus traniennto ad remota dmats
inficmatLlncriligo ego tone dimnicultusinrolahierefaleravigentisappellaiam gaudium vniuera
(p tet^p^ettiaands llon.ErplicaC p mote fion n5 folumo locns.£hicrelale a nobiliori ipfius pc^d
liectmtefion^ledetifi rariooIum:dimnus.(!cnlres.na mfisfionlocuseratdimnicultastibiitctarar
ca da tepore dauidisifl; in aiis fupenote pane monte motla fdificarem eft tcplum. I^Latcra aquilcv
nis.Si verem eft q> mons monaeft ad htetam aquilonans monti fion fiui hierafalei vt aiunt.fignific^
tnr p latera aquilonis templam dd ibidem ^ificarem poftea.P6t tamen ad litetam excdlenna hiern
UemteneftrisdefcnbiexhocqieftvelatcoUaoeralisMoilonuboceftbab)4oni fcadBitari legtpie/
^m aqmloni$.Ira qi difta eft latera aquilSis.adi fuiflet diCta par aquiloni.in aqmlohe enii^ quo
pandeQiromnemalomhiereraIem|faitptlmamonatdiia:fl( hiemr^em adeodiuesAglonoraemet
nt tempore dauidis fle lalomonis vt certaret de glona diuinis &c.dl aquiIone.Et ppteica ^Icribihit
q»eftetialatetaChoceftadlattra>quilonlsitangparilli.f'Vlrtma.duiras regis magni.i.mdic qnt
m ra magnas expeCtatus a iud^vt mtelligas eandem elle duitatem da noSi & regis magni me/
fif£t hpc quidem de tencflii hierefalem fic lunt vera vt ad literam ideo deferipta fint vt fpirimalis
hierefalem conditiones intdligas.Q.uod ex fequennbus conuindrenqoia non pnffirnr qop feqoft/
in dnitatodedaiandoeflicaamio
k
:(0
ha
c6k
onn
lOri
d0
09
Vif
MSt
00
01
»
li
\0
i:
5
rsALMVS JCLVIII. 8%
<)ttedl cognita magnirado diDina.rpi^ga)d6 fcnatuiliando.Dcusinpalaciis dns-Chicnil^an,
agnitns di ptcgcndo.Dcfcnbir adc dcu cognitd in palanisvt incdligas dcti cognitum a magnacv
bnshabitatiDDspalacia£rgdeqDatd adpataboi^defcnbificelkddduiinuadiDtoncnia magnati/
bn5wo <p rato m agnares mQdi tccognofcfit dc6 adiutorc.fcd attnboiitcri ncfadt aba cam^lhis vd
cafunDUa adt font qui tccognofcfit dcfi. Vcogo vniuctfalitcr dcfi cognitfi adiototc itdligcrrmnsr
diiit dcfi ptcCtOR in palatiis cogniifi.^Quia ecce rtgcs cogiwati font. Audi cfficClfi in quo molita/
tfi cft dininfi adratorifi.Ddcnbunf teges hoAes cioiratis hitfuialc cogtcgarvtranfcuntrs fimol mare
et vna pancicx alteta paite dcfaibif dens m veto otinali cofhngts naues taifisi vehentes tranfefim
lege&I ta q> videntes fc penditari.mitati funt^temn runt.acoderati fnntiad euadcdu.ttcmor ap
pt^cditeos ibunecfolos ttemoticd dolor ^pcnnetisiin pienio mottis colhtnt^Hicetfib^qDO
dens c abitus in paiatiis.Erppterea emes hietulale Itroducfif dicctes.Sicnt audiuimnsia pphetis Se
pfibns dcdiiiimsopibus,ita vidimos in ciuitate'dni ezercimfi/t auitatedei nfi.deus firmabirel vfqi
(temfi.fdnb la fide ac Ipc ex illa apietia diamus q> deus firmabit ea|hierafale,>fqi gtemfi.H9c e(l pa
tabolaP'Hiilona nulq inocnif matenalifi nauifi & hmdi rcgfi fic cogicgatoq^Et pptcica fenfos pa/
roteicadelcnbuntcralitelimDimare addettraedu hienifalcCeode
fiqoide tpeS; aio conabanC oisad ddhucndfi hierufaIefpfialem|hoc eflecddiam chfi^fai deo in vi
to orietaliyhoc ell fpfifando liante ab onett|hoc efl a mtliaCde quo fctiptfi ell zacha6.ecce vir oti^
nome eins)cofiin^tt naues taifisfpotctiasmfidanasicoprchendedodmitiasS: tdiqua in quibus
cofidunt hoics,quf etat quali vehicula hoium cotra fide chrilhaniLHgccnim oia cofe^t fpfis orien
tis vutnnbus Bc mtracuIis.Que fpfim sirtutfi & miraculof ipli icgcs videifir lic q> miran mt pnmo.
ddndc ternti lime & acederan funt-in n5 multo Gqnide tpe rufccperunt fide vnium populi . nemot
■ppiehcdi t eos ibi| vbi fpfis vurutfi tc mitaculofi cofiidit vires humanas:& limiliter mlor qihii pae^
curieris. V bi vides lignificari ad Ifam q> IjpfifanCto colhngente vites humanas piixntoqiftandem mi
rati & retriti.etfi non lofi/fucceflotcs tn eoqc nemore diuini ludicii Sc dolore pprio^ fccM accderatl
fontad ihfcepnonc fidei.Et pprerca chriam fatemur gfas agedaSicutaodimmusfapiophetis, ita vi
dimusin ciuiratedniexercitufi/in ecdelia militante,m ciuitate inquam dei nolfan&non dubitamus
o deos firmabit eamiecddiam.vf^ ctemum.
l^Ut3tliniU0OCU0- Ttadaf hic lUa patticolailaodaros in montefanCtitatis In^ulcdarado vifani
>irai
laude & hottado ad augmentUr^ vifam quidc laude in eztefione ad fines tetip (ignificaticoparan/
ne ad t^Ium dtcedo.Ftonimos|haAenns,detisgfam tuajlaadari.in medio templi toi|in quo efl cni
tus tuus . fed nfic videmus ta extefam laude tuaqiiicut nomen quo diceris deus efl vere tufi/qa nulli
alteri vere cooenit^c Sc tans efl tua (bp extrema rerrg/emafa|ita q> laudaris la in vniuetfa terra folns
deus.dextera tuanS efl fient dextoa hnmanafpattim inibrip Sc p^m iniqtatis habens,fed plena
infliti^qm no operaE nili iufta iuHonec fimi» nili iufhtip-U quatfi ad parabola fpcAaqvifa ell doc/.
cera tua plena lullitif in cothng^ naues taifIs.Qnantfi vero ad fenfum parabolp,liMificaf cultum
dipinfi qm hademis fuerat in replo hierofol/mivinueniri in toto orboiuxta vctbfi wi ad famaiita/
nS. venit hora qfincc hitiolblinnisnecin monte hoc adorabitis SccSignificatun^allillenna dimna
in martfnbus vifa plena iulhtipinolla admittes iniqtare.nihil enim damnationis' efl iis qni font in
■ " . . - - . . itna..Qi^qDantfi
I tnbu iucl^Sec^G an/
“
E'
111 illailf ilUUd VUdi piuia luiiiiiyfijuiui auuiJiiv» itii^vdtv.iiusu unui urtiiiiiau^iai.
chfo iefiLfV nde & fubdiEI^bif mons lionicxnltabfit filif lud^ |>pier iudiaa t
ad parabolalliquetdefcnbcrernbfeqoentclgritia habitantifi in hictufaleSc in tnb
~t parabolp fenfomi^hetaf l^tia primitine eccieli^ in coramdiis Sc tormetinioxta illudibat apo/
toli gauderes a colpeetn oociliiiqmdigiri habin font pro noie iefu cotumeba paruPofisSiores eigo '
augmentum laudis fnbiun^tnr.Cmnndarefion Scarcfiireeam.Ordo prppolleras.primo debet dr
cfiire,Scddndecltcnndaieeamuns.Numeratc turreseins.quatroponirecor veflmm antemurali^
rnto depate palatia emscadhficeffcClfivr enarretis generationi pofler^.quonia illedeus|dens no/
premo Scfr^.ipfe docet nos ptemaliter.p' Quantum ad paraoolamimunienda Scaaltanda di/
citor ciuiras ad hoc vt poflcritan confniatur quo ad feiendum deum ducem Src. Quanmm veto ad
I numerando cntrcs.Tomsfbitiflima nomen dominbad eam confugietr
tnrptouer.i$.Acpa hoc numerare tutteslionlefl numerare diuina nomtnachocefldillineie habere
cationcro diurnarum notinaram.Quod ad litetam tficincoepit adimplenqtmm apofloli condidel
innt fyrobolum fidcictot enim turres numerarunt quot fidei articulos dilfanxeronr.nam atticoli fidei
fant vdottoncsccddi^v^itfimia refugia Sc propugnacula in omnibus acmfidibns hptetioof «
CaiaJbpplid. i lu
'PSALHVS
JCLIX.
r o b V iJ
FOtiaito ponendo cor ad antemuralKhdceftetUiin ad vbinias defoifiona ecdtfjf/jnlj uiiltutMU
f inmic apoitelos}& ego non infimior|qais fcandalizatiir fle ego non vtoriHoc eft habete cotSc no
iolom linguam ad antemurale ecddlif.r Quinto deuando palatia/magnificas domosjptpkiendo'
£ddu5 viros peifetflioresiqui rdpetfta aborum (bnt lient palatia refpcftu domoiu . Qi^ in primi/
oa ecddia feraatum'efle conllac.Hi5 enim mediis petuentum eft ad hoc vt enananennt pofterp ge/
neraooniCj-nobis in quos lines feculorum deuenernnt>lno.Pnmom.qnonia ifte menas dm^ckia
nofter ctetnum'fle femper. In quo eius dminitas ptfdicacui a parte ante & poft«Secnndnm.ipfc
nos ^tetnaiitet.ln quo eius omatim pt^dicacuncniiftDS enim eft dux nomi ad {tetiiitateiii.ln hisfi
quidem duobus vniuetfa fides continmii. Arnen.
CTVVLGATA EDITIO. |[^ViVlorii3iucorepfaIinus. XLVIII.
Vditehfcomnesgentesauribuspcrdpitequihabitatii orbem.
Quiq; tarigenf & filii honiinum:fin>ul in unum diucs flC paupef.^ ^
Os meum loquetur fapicntiam:& medicatio cordis md prudmdam.
Inclinabo in parabola aure meataperia in pfalcerio propofirionemea."
,11 Cur rimebo in dic mala,iniquitas calcand md dreundabit me£
Qui confidunt in uirtutc fuata: in mulritudine diuitiarum liiarum gloriantur.
Frater non redimit redimet homos& non dabit deo placationem fiiam.
Et prpdum redemptionis anim( fuftSC laborabit in gemunt 8C uiuet adhuc in finem.
No uiddsic interitum quu uidcritfapicntes morientestfimulinfipiesflC fiultus pibut* >
Et relinquent alienis diuitiasfuast&fepulchra eorum domus illorum in ptemum. ‘
Tabernacula eorum in progenie 6C progeniesuocauerunt nomina fua in terris fuis. ^ .
Ho cu in honore eflet no itellorittcoparatus eft iumecis ifipictibus/fidiTis faclus e ilU^
Hpcuiaillorum fcandalum ipfistKpofteainorefuocomplacebunt.
Sicut oucf in inferno pofiti funttmors dcpafcct eos.
Et dnabuntur eo^ iufti in matudnoiSC auxiliu eo^i uecerafcet in inferno a gloria eo^l* '
Verunramen deus redimet animam meam de manu inferiteum accpperic me.
Ne timueris cudiues fadhis fucrithomot&cu multiplicam fuerit gloria domus dus,'
Quoniam cu interierit non fumet oia;nct]pdcfcendet cum eo gloria dus. ^ ^ ,
Quia anima dus in uita ipfius benediccturtconfitcbitur tibi cum benefeceris d.'
Introibit ufq? in progenies patrum fuorumtfiC uftf in {temu non uiddiic lumen.
Homo cum in honore dTet non intellexiticompaiatus eft iumentu infipiendbus ftli
milis faifhis eft illis.
CTIVXTA HEBR.^VM. U^incentifiliucorepfalmus. XLIX. *
- A Vdite hoc omnes popdntauTcuIuteoiTmesIubTcances orbis. \
Propheta. XV Eoam filii adam edam filii uiridimuldiuesK mendicus, >
Os meum loquetur fapiendas :SC meditado cordis md prudendas. •
Inclinabo parabola aurem mcamaperiam in achara ^nigma meum,
Qaare timebo in diebus mali Jipiquitas calcaneorum meoru dreundabit mei ,
Confidentes fuperopulendafuatfiC in mulritudine diuitiarum fiunim ^oriabuiX,
Frem/non redimendo redimet uinnon dabit deotprjdum fiium.
iBI pcrmoitc
$ Et chara redemptio animfcorumi&ceflabic feculo.
f Et uiuet adhuc fempitemotnonuidebitfoudun,
IO (Quando uidebitfapicntes toprientur rimu|infipien<9(bdH^pctibuD^^da^
^ PsALMVS ;>< ^IX.' {4
tinquenc aliuopulendamfua^
*i.'Indmi«n coram domus coram fecuIoAabitacuIafaa gcneratiotu&generadonJ,uo
caueranc in nominibus fuis fupa terras.
iz Echomo indaticacenopanodhbictalftmilaaucil , Acutbelti^exequac{lunc «
a i • H^uiaeorum/in(Tpientiaipfis:Kpo(leosinoscorumcnnrcnc.Sdafa.
C4; QgaiTouisinfoucatpoiici lunc,morspafceteos:Xdominabuturin eos redH mane: iiimi
i* 'fl^Hguraeoru ad cofumendumfouea ab habitaculo iibi. vttcr**
X i '■ Ttndeustredimetaiammeamdemanufouc{,quuanumet me .Sclab»
< tcfinrA^niij ... • ’ i
16 Nctime quumditabituruirtquummuidpiicabiturhonordomusaus.
,17 Quoniam no in mori fuo tollet oiamon ddcendet poR ipfum honor dus.
.18 Q^*aaF;fu(inuitisfuis benedicet rfle laudabunt te quumbeneraciestibi*
Ibit nfcB generationem pamimfuorumt uTm {ternum non uidebunt lumen.
fmiqicrt ^ ^
Homo inclaritate fiCnointdligetntOimilatus dl licurbefli^ex^quacglunt •
>"T^Iailus eft.Vinctnti filiis core plalmasX)e quo vt fiq)». _
IS
zo
Uloy Bipi&aip(is.C5ftat temo q» (bbdif dfia Irer ilfos &liift<)Kq» illi ficotc _
. inois paiicet eosiiofh at dnabunf eos ficoCoftat demQ moneti hoies ne dmcac qiiu mulnpUcata ftjc
nt ^ia dinttisiqa no comitaC eli poll mone fal I ctemfi n6 videbfit lnme.rE* db’ diUgeter pfpeMs
ac collacis|appatet prio (p qo ppolita qtit de ca nn tunoris telpeftn inalo^ polt moitead hoc.n.di^
^ leCtc IpeSat cucriptio danatoqc St dniom iulto^zad hoc fpcetat noee ti medii raul nplicarti^honore
■didit^qa n6 cil eo pgirpoft motteadhoc qooqi fpeetac tecltata via duiitd citca reditione a!g. V a
Gododedu eft ® plalmos ifte ad It am tradat cam hnm ani timoris rdpedn maloqi poft mottem.
CSVMMARIVM EST.
tro ducit pno (apictes mfidi ponctes foclicitate i [moiralitace famp,ira q. i hac rofa diflCeh hqa btntiss
J prodeft mottnissnecnS mSftrans i
^Perfonaloqnensprophetaeft. ^
A ^dittlJOC-Diaidif pfalmus i ptes dnasjppofitiua materipA cxecntinaiibi cohdetes.In ptep/
'jTx pofitiua multo apparatu pponit qSn^tado 0« & Ungulos hoies mQdLandite)omnns.hwW
'£cr^oespplVoiacolIcgia:aum)nspdpitclciiaofcnltatttitasaneditc,ocshabitatorcs orbis)lingull
^olesTtia fflii ada;er filii vitijhoc e ta ignobilcsCquoqt mus no illullraf nifi ga ffit hoIes;)g nobilesf
■ ex noiato viro genus rrahctesiimul diues A mendicus .Poft dham gfiis fnbdit a fbt^a^ diues &
, medicus.pEccc ad gd iuitanf.Os mefi loquef fapiasidimna & humanaiSt meditatio cordi^no cx
cipitatiSc fcd a diuturna meditanoc.pradcriasiaiftionfi homana5:.rill- f m defl Scfm hoi» Hf c quo
'adre diccda.Quo ad modii vero dicfcu.Indinabo parabolp aure mea;hfiiIiabo ad pa^olicft modii
wtite fnC3.0clMIlfllrt diCCfC C** i4tsn^ mM r»n vl* rtT A
GtuqtauditanouictaafL-r — , , . , j
parabolpire audita a mc.apia in dthaialhocal in catu memcoCa fono dthare ronapodete 1
eminis dcfcnbit qone metrice pponcdS in catn)cniMa mefi|diffiqdeg6rtc.(^cce q& Quare d/
oiebo in diebus mali,migtas calcaneo^ meoqc dreudabit mef Appdlant dies mali dies cotini ma/
lifiropftvtdilHguunlcocradicscotcnnosmalifmgdEtppeaqapccnepnnsvitpfutmalafm
fbtnrcaficfnntmalfifimplV.iS dicendo quaittimebo in diebus mali;c3mqntJ|rc timebit malam/
tutp ^ft mone vitp. Tim^ inqt|in ptbna hois nmetis poenas ifemi.Et vtIrelligM q» no qtit atn
. dementonalfbbditmigtascalcanco^iraeoqidrcfidabitmKhocecortimeboficqiiniqraset mima
eitc^t me tim ore-Inigtate calcancoK fignificaf migras ifimpprisqinta pChfi camis. Vbi bn nota
4 locfi fub qSn^coi timebo in diebus mali pp pctm commam.A; exaggaadojidacic minima
I Caittfuppfab ' I u« -
'PSALMVS _ • »rry^-r.
pereatii indoomtli magnum rimoitmtvtpottdreundSria holcm HiMitVbi vides pto(^ctanj^*
nate <joodj>mifit.f.(bb metaphora j>ponefeq6ncmA diffldkm q6nf:q^ c3m^nuiatreacu/
nonediDinalciafignotadbcaenjmadnotitiartq^futarf vitf fpcftat.Hfceftqu^Iho. *qgn^i i
Secudo R^hMif mudanoi^ fiua|ibi hfc via eof.Teitio (bloif qo f m .
Ibi ^ onis.<rCitca Duam fapietd mfldi hni’aduertedfi e q> jjnm fub roetaphora/^m lubppnet^
vetbo^ itrodocif Pnla mfidanoqt.P’ Qua vt darius intdligasinota per litigiila. .Quia pno dacnbalK -
optimates mGdi cofidto (iip opulena (ua ftc ijnultitidine dimtiaqi fuaif_gftanties£tlicet hoc vwin ,
xef de diuitiis re^parabolioc fn dem icelligc de opulcda igenii & diuiciis ^arof geito^hi Ji.mte»
pira ni6di:de gbus hic le !og ppBa/in.ij. verticulo cspUcactqoG dicit rdiquos fro veftgia ho^t. r^*^”
cfidodedarafopnmatfi affectus ad vinedfipoftmctteifimulcfiipoflibilitatealfcqucdidw MO.ria
ne no ledimMo r^met vir. Vbi q ttl ad Ifam adoene duo.PrimG * tSflf g vir in teitu hebrgomra/
Ibs rcgimisAfiac vfi libcrtatelterpteslocaneffit f«5 f aCto& vitS I nto.co^ apfl^ vOT<y ratTOi :
idf vetbG.Gno redi medo redimecga pflClaf poli dictione vir.Altcip e q> cofiietudo hebraiea e diocfw
niedovenicCexpeCtfdoerpeCtatniSfncdealus.&fienthocmSloqiicdivtfiJ affirmitiuc.wliic ycK
firgariue noicaimedoiedunec.ica q> negatio ppoTica negat ftcgeiifidifiS: verbfi . Et e (mfus q> viilho .
norabilis.nung redimet ffcm.Si fins de qua redempnone eft (mno,expeCta paululG verba rtitus.Sui
m— ■> K_ _ _ _ tw ^ u * - - * — - * — ■ 1 1 « ■ aa m M
firgariue r
norabilis.1
ficit hionofle^qmodfinfacoIrateiUtiifaisvuire . , i- -
aliG.Sequif.nd dabit deo pciG fuGihocenecfcipra potpcio quocfiqi rcdimerc.dictiido.n.pciiMtomf
fuiipnns.f.viriillulhispci6 nionlhat^t 4 lenfusqinnUo^cio dato deo redimet fcipm vir ilkiflrii& ^ ;
(fuiGar chara redcptioalf toi}:.Potuinesciedereqii6viril!uftrisn6rcdimetffenvnecdabit deo
fmipfinsganocnratjganomagnipeditrcdcptioncfhsflefoi.hancoDgitacioneexrioditpphetaiaw ^
ivsq> chara efl redemptio ammf eorumihoceftq) magnipendiftcd«Miptioanim_f rorum abeiAB
lime habes de qua iedcmptione baCtenus loquutus cfl.Gde redemptione alp ,hoc e \itt ad lfera.,Vi/
dctes.n.fapicresrmottcfepdimrosMta,ma8nipedGtredimejifvica;^eftabMa:8t eft^ retono af
qua 1 morte pdfft. Vn redimere afam nihil aaiud4 g emere vita poft mortf.Et hoc magnip4detfitfup
«ia magnates mGdi:& vidertir q> vnus h5 non p6t redimere vita altcriusdioc eft efficere vt alter poli
* pfnntadhocvtoftiaesvniat
Saunt.iraqiiedcpnoalf eo^iaovineaninpnn vitaretere-tL vniojuit terno oeciarano iiennon»
b^.Ecc^biclauloAviuct adhuc fernpitemo.Eccecjuotedit vir ezcdlfsiad hoc.f-ip reflante vt/
ca fuap morte viuar adhuc in hac vitainrcmpitcrnG.acceflabitfceulojhoceneocfnransnararp mot
falis,& viuet adhuc fempitrmoihoc eft ftutofg vuTunsjhcroicp Ore-Et intMir ad Ifam q^ftcdit vit
‘ ' ' nCiy^Seqmf.nS viddiitfouea.Declaraf quatto difcurfof
tVlDC/
»c in fama & gloria fua tmanete in ptemCT^Seqmf.nS vid<bitfoaea.Declaraf quatto difcurfo fen
motiofl hoLs lUafbis penes hoc q> videt dfiam iter rapictes 6c ifipiAesi q> fapiftes monunf qmde feti
fViurte adhuc in fama^pictes aftt moriunf (imul eft cibus fuisjita q> nulla fama eof reflat. flocniU
£nif7caf dicedo.No videbit) vir excelles, fbnca;hoc eft fepulchtfi.qfi videbit fapifftes moricturlhoc eft
q> monenf. Appellat n5 videre fbuea feu TepulchiG no videre ocOiItanon4.Et eft locutio metaphon/
-ca.quod enim eft in Tepulchro Teo fonea/tcM cft/occultatft eft.fapies aure quando mon^nd fepelitiic
fi5occnlcaf ird daret fama-Intcndit enim pmortufi & repulrt!|cfi cuius nome eft repultum.a; p oppa
litu n5 viderefonea in morte rapietisfefl videre nome viufl.De Qipietibns afir.Simul inflpies Sc bma
lis/ homo duces vira ^ aiai bratflino refpines nili ad pns,peribut flmuhhoc e eft olbus rois/nomlnc|
fama;glona&c.^Qmrodercnbfifc6feqocter media gbuser his difcurtibnsmagnatcspcntac viae/
fc poft morte vTcp I lOTpiccmfl.Et deferibanf ^rtuor media.Ptimft.& dodinquct aliis opuleria Tuam.
Vbi aduetreqaat6adlfamnumeifiplatalc;Scderclmqaenc,iefbnn5 ad infipienceAbefiialefcdad
£ipieres introductos dicendoiqn videbit rapicntcs.intenditcnim nuncdefcribere quare fapientibas
•noncabus vir n5 videt fouea.-hoceft fjre reflant vini in &ma 8c gloria. Vnde Sc pnmft mrmu quo fii
piltesmfidi pcatatvmereinfempitcmfticft derelinquere aliis opulena fua.Non eft hiefermo dedu
nitiis roft/Tcd fub metaphora diuiriaf copia pdaro^ geftorft limilicar.ica qi derrlfquere aliis memo/
lia Maroiftgeftotfi/fiuefcriprotft flue dido?, eprimfi medift ad peunida imortalitarefamp. SccftdS
ciilntimft rotft domus coiu i recultLEchicctrcrmo e metaphoncus ad fllitodine peurinft ppetnini
te p naturale pcreaCionero^Tis.Er hic appentus indimsronaturalirerholvtftudcac c6femareg€/
ce domus flic genetado.Sed altius e qd flgnifkaf p hocrelft dfitimfl rore/flipple eihoc cft/qd inme fi/
^ et corde ebiilf.rapientft eft hoedomus fnp m (raluiefficere fe capita* feCta? ppetuaift.hoc.n. veiot
^eipoft medift ad ppemitate df intimfi rotft.Sc fede corii diennf domus roifttiuxra illa flgniflcatioaft
qua frequenffimoidu in Iaera faiptura domus rnmi6ppgenie.Tertifl.habiracnla fua gcneratiSiAe
generanoi toft duo pnma pcmna adiftgftf et alia mediocna media. refFiccre magnifica Ar peipetmi
piiflaa.cd%c.n.hoc ti5 nihil famp poft moitcEt hocflgniflcaf diccdo.hltacola uairapplc cdftrod;
gftanoi ^gflanoi/futaiis {bccdTiftib^Vl^^ evocaucdit in noib^ fuis fup taias.vt romnIiwioiaS|
PSALMVS JttlX. 8f
iciic de aliis denominatibDs tertas a fins vd (tc^picRieEnoinc cof Sexto dedU ladix c»
tms dircuifus/iiuf & opes (apienS hoius mddi.& hd i dantate no pno^abitiaiTilams eft,licut bdUae
czfqte fdt. Vaba lueemt fapicifi hiuas mddvfignificacia (p ho u bo a no pnoAac I danracqhoc e <]>
monuDs nd plcnaat io dantare Rimf .aflUiinis qfopple bnias.ira qf liau expijtc fonc bdlip in mo&
jtqiu apjaatar hoies in morte fi nd pennanet in dancate. Vbi dan vides inter iiolcm Se bmta nnl/
Ia iftos ponere diJfocnam nifi penes daticatem pcifaiciantcm poll motte.Ha;c eftfentencia manda
no)c mamatom circa quacihone j^>oficam^am hinc habes nihil efle timendum ob demeritum aU
guod poft morte in alia vita,(ed in hac vita iofiuDiani|& a vitture gloriam acquirendam.
tOec va eoai Ifipietia eoe ioe 6o:p currd. Re^hedit ppfia fiilam mfidanoj: ponetiil
i^icitate i tmortalitate mmf. Vbi adoetre q* ex hoc vcificalo mmfidic nes q> ola dea a.6. voncnloCX
cofidetes I opulena lua^rpcCtac ad via fapictfi, h** m&ii.pnomc fiqde hcqdiccdo hpc via eorcdemoiy
Jbat narrata haAen^fi]lam.Rephefio at fignificaf ifipiena ipfis.Qd ipit reputat fapietii ppmi dcdbt
ce &ipicni£t mentoiqa male fmtiQt de fine de fceliatate huani gmsJapietis fiqde c tcAe fctiie de fa
^miscmsfber^s c vlnm^ finis.Rephededo at fiilfinuat fiiiam pdidaeclapictfi mfidudu lubditSt p*
cos i os eoqt cunee. Vbi aduetie parabola, in pallu alaliu gr^cs pgfit poft ora arietfiitaurof Se bteui/
<er dflc&Ka ep vbi atalia capia grcgfi applicat os fuu ad palifi/uJuc curtfit Icqucoa reli^ aialia-luxtc
hSc metapCamdefcribitppfiavn^teshoiesconetepoftlapirtesioseofihoce adefidcpafldquO
fiafcuntur fapietestdom & yfi lepotant non efle aliam fbeliciatem nili fodiatatem fiuDpquia tali
fiaftn vident rapientes repauxre.
iSuafiotneI 101103 ponli (St. Inhebngahffijucfidatiiio.RndctKppGaqdni motato qipml
fit {clinat ( pidiola au^ta a fpuldd,Tna aftt i hac rMoe ttadatPrio a& vita poft motrc cu dfia po^
tiarc Se ^k>ru.Scdo ad qd c vtilis gru pnns vita Tertio corruit fpalr radice lilajhd in dantate. Cir
'Canirora vici pik> ponit poenas drpmiaialiud^adpaboIaichoatadeouib^feqnQbusadpaftuos ,
anetft£t aflirat eos.Crc^ces,ouib^ I termio/i cafa.ficnt aftilhn funt in uia.Ita pabola i q> ficut oues
iequetesaiictesctmedopncnifitad loca aiictfiiacphocadcafiiCputaft cadiitilbaea^ita imitatores
fii^etii poenifit ad fonca inferni vt pafcanf mone oes fimuLa co.aq» ^fit ad paftft|aptc dcfcnbtf
pafamorte.EtFm leivetiratepafctnifmorRiqiil nihO aliud guftatauedtoato^nifi qd mortis efb
maiima.Cmala poen^^afi ouisimulatudo ouifi («]aens capita.pofiti fiint in fouea infiani in qui
fbnei ceddetut lequM^pictes mfiduita q> mors cotinuis tormeos pafcet cos£t dnabunf m eos re
ih mancEccepmifi iuftof .illi pafcunf inorteiiedi dnanC fup eosieffedi funt dntMane.moftc luftoyi
appellat mane, quii in morte incipit verus (fies ledoKficnt mone impiCH|i apponit c^m in fouea.
b ne putes teporalia ftire iutetormeta impiof{fDbw.& figura eoy ad cofiimedn fouea ab habitaca
lo'fibi.Hnmano more interminabile carcete fignificat dum cofiicuimtis dicere de carcerato fine fpc Ii
tnetapBam figurp cotpef Mlige ftgnificari aiamtq fine forma coipis. Ab habitaculo fibifhoc e qa e
fiabvcaculfi Gbi <toDtatft.CI>>cllKa dirparitate ^ti Ocpccnc Se ppctuitare.dcdiit mo ipGun vita fit
ctuifalludcdo a Jdlrcuifus fapiM prius rcciratos.Cq> vir no pM redimere aiam.t vitam nem ftiane^
frarns fui£t aitTm deos redimet alam meS dt manu fouec qufi alfumet mtOnas vitas ifinuatihoc
i naturale uiii aicfdioedo de manu fonee;& viti gfx/(fio£ao de** iedimec.Significantqi apponit ciiif
vtintelligas vitaghtarolodoopedcK.aiafiqdetiusquatfieeilemanfifooe^ infinnaUs inconueti
Itd deus iolus c q redimetaiam mcadeptaremfiani.Ethoctficctirquua(rnmctme.Poc hoc intdli/
gi de aflwtioc a hac vica.ita (pfignificarer n5 vocanitei mortb fcd afldptionc ex hac mtloia { pper
fnS vidLNccobftat cp tiic tepons hoks! morte no oSGiqucbif fbdiatate aetemf beatitudinisHatiseft
ppBp ip cSfcquebaf ea lecontatefin’ abrah^na ad cfinitados rapictes mftdi hoc IlifGcihPollrc quo/
oexponi de amfpndc natura; huancadeo IvnicatcpeifonaRredcxtia pradcnsppofitnm apparet.
MerinKqttaoitahif vir.Dec}hta vitafodid&ifcclid aficpoftmorte.decfaeppfia q>gfu.pcurata s
Mpi^b^mfidi nihil pddi poft mone aiab^ co^ffed Qfi pftiit ds dfi viuetetiqa poft mottf no videbfic
lome.Ne timc.Apoftrophat ad iuftii amitipaenasiSc {pante ^mia fiinitz vita^Nc tiure quii dlitabif
oinqbuQibacfiuitiispclaro^gcftof Ax.qnamulriplicabifhonordom’d^l|^sliK]uensiplu.Qm
n6 { moti Ibo tollet ob.nS ddeedet poft ea honor d^/fcd remanebit I opione holum q G viuftr.Quia
alf faae { vita fiia tifi bfidiceti vir aedIesiS; Gft alii laudabfit te qufi bfifiicies tibi tifi. Et £ fimfns <p net
ktemet vir exodlespfit bndiette a!^ (up nifi durate hac vita fiiaf vt d^ etSe fift alii n5 laudabfit reni
n durate tpe quo bfi^acies tibi^.qd c^a t ee tps pfitis trfi vitp.qn at n potes tibiipfi nec bndicd ned
bfihKxreinuIl^ laudabit re latwpuenieread te.hfc.n.fola e^ pdmEtitmit ppBa q> qa fublala e lUu/
Invito poft mon£facultastfibndice£qbnfociedifibi(ndpueniiita<rcfilaiidesi| hic remareifit in
Dpinionib’ hfianis.lbit)p mottS.vfip ad gnationepattfiluo5i/diinato9tqlftiuxetfiteos,vfip ad 50»
nfi o5 videbfic lumcniliK e qpte eoif vfip ad (tonum no videbfit lumenjac po hoc non viddinio
laodaibal qjbuslboc mfido od^dcatA&Jtia tendnitlnfixaitde i^as loiptfideiiciR efi in uno
PSALMVS
'*’.XtTX.
iEafdnxkli& doArinam fpb «dnitorW ^niofk
' menf.Adhocdf <|>fi
ttasaterioits.CTOccnmtiucqiiar(McoIa cor»Bafdinith3c dodrinam fi
inchoas ne rimcqufl n6 appareat r6 timcdi ft fi gria harc comitairf hoks poft u.bik. -r
'cfta hcccomitarrf porf inortf.timccKf cct deficeret pinia altcn^vit* ^ fpam 5<jo ^maniii®
pialum.Et proptaea propheta ewlufit hfic timoremdnrendensqi non decront ptacmia wtetios
feitabdhisqmacomoraf in dantate. Vbt diligftiffimeperfpicc eotit<Honnqm cCfinit l cotreaMV
ne illius particnlnno pnodabit fcii comorabirhandparticula conigitpphcta:* loco ilUos ap^nif|
tc n6 inidilM. Vide diflereoi.IIU damitant A implent libros fuos q. folus ho
^ua.hoiDO in dantate & n6 intelligetihoceft folos h6g intdliget difftit a brutis|qiMtficfl<|j in dy w
R c6mottf.& intedit per intdligtredntdligere dono Itu inteUcda fidei.folnsji.^itos intdlOTi hM
iotclligit voa falidtatenutta illud-nifi ctediderins no intdligetis, Approbat afit ppheta aHiran ra
quos hoies bdhisjldge altion ftnlo 5 ilU dlKrint.illi.n.dlcebat holes alfimilan beftnsiqa eo* omni»
cfi Vita interditippheta aflt afftrit holes calentes Itdledhi fida files bdiiis/qa ceddofit ab ordiiK a»
luraiii ronalifi 6c lapfi fiJt in oidmi binto¥-cieatmac.n.r6nalcs (Bt pp fdpfasihoc eft vt fint iple row
teiurationalia afiit ofa n6 funt pp feCga no font vt affcquacut Ibriintatc^fcd pp (iipi^
ca aa dinari ftieifit inhacvitainoidine crcarorarfi lonahliOt POK poretes p fide aflequl be^twli
nectema^Sr poft motte n5 pofltint aflcqui amplios lUam.ceddciBt ab ordinecieatarartitondm i o£
dliK broto?:pro qoato funt,in ftaroin qoo nofoht pp feCaa non poffunt afl^nifodiawe)fcdlmM
cp fandosiqoos ola coopanf ui bonfiment bruta font pp lupiora cnna-Ideo oes dicunt files bdtiu.
ita (b vera j>p6 efti<p ho in dantatefeu glia quaracfic]! eaolles & no intdliget(hoc eft fi non intwiM
tmeuedu fidd^afilimilatus eftfic q> fient otgqnat^font bdhaefie ipfi exfqaad fimt;o/nnes equales rar
(Ctilnncin unofiatn^cutbdhx propter alios non propter fdpfos. Arnen.
CrVVLGATA EDITIO. ^Pfalmusafaph. XLIX.
Eiu deorum dominus locutu» eft;fi£uocauit terram.^
A folis ortu ufep ad occafumtex ITon fpecies decoris cuu«
Deus manifcHe ucnicttdcus noder CC non (ilcbic.
Ignis in confpedhi dus cxardcfccttfi: in circuitu dus tempedas ualida* ‘
Aduocanit ccclum de furfum 6C tertamtdifccmcre populum fuum.
Congregate iUi fandlos dustqui ordinant cedamennim duil fuper facrificium,
Ecannundabunccccli iudidam dusrquoniam deus iudex cd.
Audi popule meus fiC loquar i(rad:6C tedideabor dbi deus deus tuus ego fum.
Hon in facrifidis tuis aiguam tctholocaufh adt tua in cofpcclu meo funt femper.
Non aedpiam de domo tua uitulosme<]g,dc gt^bus tuis hircos.
Quoniam mc^ funt omnes ferx f/kiarumtiamenta in montibus K boues*
Cbgnoui omnia uolatilia calitdJ pulchritudo agri mecum cd.
Si ^uriao noi^ dicam ribitmeus cd enim orbis terrx dC plenitudo cius.
Nunquid manducabo carnes taurorumtdf fanguiucm b'rcorum potabo^ j
Immola deo facridcium laudisiSC redde airidimo uota tua.
Etinuo»nieindietribuIarionis:cruamte2Chonoridcabisme. !
Peccatori aut dixit de?:qre tu enarras iuditias meas,& affumis tedm meu p os tuuml!
Tu uero odidi difdplinam:5C proieddi fermones meos retrorfum.
Si uidebas furem currebas cum co:SC cum adulteris portionem tuam ponebas.
Os tuum abundauic maliciaiK lingua tua concinnabat dolos.
Sedens aduerfus fratrem tuum loquebaris/K aduetfus ddurn mattis tnx ponebas fcas
dalumihxcfcddifiC tacui. '
Exidimadi inique giao tui dmilismrguamte&datuam contra faciem tuam. .
Intcliigitc hxc qui obliuifdmini deummrquando rapiat & non dt qui eripiat.
^ -e • I . -o |. • n I -n r. . - ' j
'■S.i
?.VI V'?.T X.’
86
9
ao
MZ
as
a4
a f
r»^
■ 7
.*«
20
ai
zz
PSALMVS
(TIVXTA HEBR.^VM.<CPfalmusaraplw.
^ . T> Eusdeustdeiulocucui e(b&;uocamc terram ab ortu foluuT<Bocca^
* Propbtta, U -
2 A fion/a completa pulcfaticudine,deiutrplendmt.
a Veniecdetunofter/Knon tacebitugnisante ipfum uoras/K orcudbtuaus tempe^
ftas (tdtoalde.
4 V ocabit a d celos defuper K ad terram:ad iudicandum populum fuum. '
9 Mcfias. Congregacenubigratiofosmeostfenentespadlimeifupafacrificro*
4| Propheta. Et annundabdt coeli iulUQamdustquiadeustiudicatuipfeSelaht jJi
7 Mdiaj, Audipopulemcm&locutmfuilH^x&cocefhbotinte/ deustdcuscuus ^
* * «OH ^ <n»t
• Non ruperfacrifida tua arguam tetdChoIocauRomata tua coram me condnue •,
Non aedpiam de domo tua taurumzle ouilibus tuis hircos.
bbdtoif , ,
Q_aoniara mihi omnis fera fylu^beiU^ in mondbus mille.
Sdui omnenoladle mondumtS^mobile agrorum mecum .
Mdl
Si efuriam non dicam dbuquoniam mihi orbis fi£p]em'tudo eius «
iXMfpri
Nnnquid comedam carnem fordumtdt languincm hircorum bibam^
Sacrifica dcotconfeflionem:» folueoccdfo uota tua.
Et uoca me in dic anguftifdibcrabo te SC honorabis me.
Propheta. Etimpiodixicdcust.Mcfias. quid ubi ad narrandum pr$ceptamea,&Ie^ Idp
UOT pacJhim meum fuper os tuum? >
EttuodilHcaftigarionemrflJproiccifhucrbamcapoflte.
Si uidilHfuremrKcucurtifti cum C0/8C cum adulteris pars tua .
Os tuum mififfa' in maliciam:£Clmgua tua condnnabit dolum, ’
Sedebis/in fratrem tuum loquerisrin filium matris tux dabis turpitndinem. •
COliM
HaecfedlHKtacuitexifHmafH efrendoeroficuctu,arguace/arordiiMbo oculiatu^;
Iffon ^ ir* • ;
IntelHgiee nunc hanc obliuiTcentesdeitnequaadorapuni/fl^nonlibcrans • .
^ toafomUimM
SacrificasconfelTionemhoaorabitmet&pouneuiam /fadamuideteipliimin fa^^
luteddt. ^
Tlttdns edplalmos araph.Ec cft calus dacim araph.cft enim nomen propriam nnios triam prin/
cipnm cantomm:vcpacet.i.parali4f. VndcIigmScaturpfalmos iflcatnibatDs afaphj licntalti ,
mrribun funt leduthon & limibbus.
i
- ..1
i*
poBcmdipeMcotr
bm tmam.Hoccnim naig tempoK veteris tcftamenti faChim efhied Bcm
cario roriuseertz.ndem ooooi aopantex media pane
QTCirca matenam pialmi adumeia principio plalmi haberi pCdmas ad Umam loquitor de tem .
q> didnirdeam locarii ede & vocaiS: terram a folis orta fle ab occalii,'hoc eft vniaet/.
~~ ~ mfaChimefbfidrEmpoDmciiactefiaaataeft va
__ _ ittepfalmLinqaaTOShabcnda racnfkiavetetu.
legis deaM^aratJ]am& hoc tempori qoo9 meiia; icimMtumefi.Traeutita^pfalinus ificadii,
B^undemdiz tempore/ adoentum das fle Cenonem le^iuiai.
■ iCrsVMMAR-IVM EST. ,
erPtopheta vbi vtiGi; mefiz aduentam introdunt/fle aduentom glonofum (ommatie defctipfic,ler
gem meto de cdIarionclegaJiamlktifkiotumdeqigtapiaai&ao votorum fl( laadis adicOa con^
foimitatevitgptomulgatcumpomajrprfaua^ .
ii
A PSAIMVS
2 ’
x;
D£U0 OCU0 DCU6 loaitU0 dl Diudif pfalnias in ^aiKsdnastppofldaa matoiae.&aecatiiu}
ibiafionJ’toponitdaoXdalociitK)nc& vocatione.pTPro^nedD afitharqnolatdenm tnbu^
noibas.Pno d/a foitmidineii; hoc directe refpicit locuaonidigniticat.amdia'qaat«ius fotte ad vin
ccdfi mundu & actcas potcrtates-Sccfido dohimja iodicio.& rapicit vocatione tca» quae fiet in Ccc^
do adoetu jnefi* ^ iDdicium.Temo ponitur nomen innouiinabilqfcnptt! quatuor lfi«pto qi» o6
t, .
vtnnllaparstemetdinquararnonvocata. ^ ‘
(T^fiotl- Indptthicparacaccutiua tali oidine.PnotraAaf illa pricnlaivocanittctiaSccSeaido iie
Ia/ locutus eft/ibi audi popule mcus-Ciica pnmfi adueite qi pphera defcnbit duos mefif aduetns eo/
decdtcxtu/di^MMitefic Ipinnilaneto ad occultatione tatimylietiiiifi.n.cognoniircnt)nunqdnmglo '
tif cmcifiaiirent.^rimDs aductus tagi£ dicendo.afion/a copicta pulchmudine dens fplcdoit. Ad ii/
‘teram mefiasrplwdmrdcusafion/quum fpinnim&neiiDm difapubsinfiondodit.tuneenim cogni/
tns tft densa compbra pulchnnidinetnam pcrfe«aa tefuneihone chnfti completa eft cius pul/
duitndo.Vbi vides nonocfeibichnftfi in himifalem detmpatom flagellis /emet/ ignominia &c>
led a (latu cdplet^ 'pnlchncudiiusta; Gm ul & Cemd a fion: vt inteiligas iiutiG noup legu pmiil^^ in
millionc (pGd^eii in fion.^ Seciidus aQt aduetns deferibif. Veniet dens nodet & no raccbiqlicnt in
piimo aductn venit ad padioneGcnt agnus nd apciics os fudfxclofio Gietii Ggmficat raaniftflfi ad'
netum.no veniet tacitus fed manifedusihoc cd cii gloria manifdlarc quis ed. l^is Mte ipfiim vo/
cans.ApparanispcedcnsiudKc. Ignis coflagradonisctit vorans oia/vegetabiOa AcScante igiiCT
mimo aqux/ vcnri|tutbmis(grandinis &c.hec.n.ctt)dimus pocdeie igne codagratidis. Vn^ & in pte/
nto hic dacnbif.Et drcninbos ous tepedas fuit valde. vbi Icito q> iiuta textu hebrpfi/thccdd ect t^
IfaitG e valde,fi latuia It^ pmitrcret.(I7 Vocabit ad cados dcfup£xptimif ppolita i piidpio plalmt
vocario.tum tefpccm cerminoigi ad quos pctuenit vocatioiad ctlos.f.vt inde veniSt anime fanctoqt Sc
angcU:& ad tetta/vr reddat corpora pro reluneetioneTom quo ad fineaid ludicadu popolu foiL Qtd
ndcredituiodicatoscd:Scrolnspqpuliisfidelistcdaciodic^os.Tumquoaddidu pahanc voca/
oonccogrcgate mihi »aaofos mebs/qgratoite impcdetGc opera miTencordiaidhicrcs padli mei (n/
pet (atriheio/hoc ed haberes mccG paCtd fidei Iiiper Ikxifiao cmcis.Ita q> per hanc cddicionc fignifi/
cat fidechtilh ciucifixit&pcrpnmaopcramidncordiar.vrinteiligaspcrbde&bonaopaialuanho
mines.Ec hic ed fhi Aus lumai/gramsnn IbpGim deo iodici.& ppea dicit cedis & ccme/congrcgacc
mihi graciolbs &c.Danaciouis afit iniquoqt nulla fit metiotqa nd ed p fe volita a deo. aiinncia/
bdtccdi.Notadiflcrena.vbidecd^tcgationcdcdof tradatur, indocuapphctaipfcdcus/iprc mcflA
as vocas&dicescdgfcgatemihi&cvbiaGc feraliter agitur dciddicio,nodcns‘nSn]cfias fed cocd
inducunf annGciarcs qm miel^ venitiudicSns.Ec ad Ifam ira em: qa codedes angdi vitra mirabilia
codcdium cotpoqc annuoabunt vniuofisnieriam venire indicem, ipiraGcmcfias vocabit ad (dutc
Sudi pOpuk mcU0. T tadaf hic lUa patticula/locutus dotali ocdtnc.Prjmo dedatat mefias pctfona
loquoicc m pnndpio ppoGtam/deusdoiidtdibdit duo diOa qus dudt ^Audi popule meus Melie
as c perfona bqnes exatans hebipqm populGiquc appdlar popule mensitnm annqua elcclide| tum
cogiianonc camis£t te hdStb q> ad hmrpotn popUlG dingitur («mo/adiungmir idacLaudi popule
mens ilrad,8< locutus, fum.l ncoharfermone ab vtnxp tepoit/ptento.£& fumrotfignificans q> non in
c^dhboretia^^^edio tuipermdpfum &aplbsi'tcftmoniisfcnpcnrani)mbos miracnioqijfie
incernis infpirationibus.hocl.q) densinacura.dens tuns/a te cultus, cg^Iupplc lum.Ec videmus hoc
adimplnilidic^d/ldiii cufigdioJ? nd vemileiti tc locntns eis n5fhmrm(Gm facras IcnprunB^pec/
catfi nd hctenr.Ec rutfus.fi nd veniflem hc opa nd feciflim quar nemo alius fixit/peccamm nd herenc.
Admletfieergo quod hicdf.ootcdabor lteCpproifrad)q>ego de* deprans ffi. Et hocdphmii diftil
q^cums ciquod d didlG fidei datatis mefite. QTSecildi! didfi ed de ceflacionc facrificioK qbus ode/
tebatmaialia:vcagni|boiies|vituli&c.abdoIitn.chndnshaiulmodilacnficiaiimponcnte cis finem
vnico facnfiao corporis fui. Fn hoc didhi procedit tali ordine. Primo explicat iplam cdfationem^
non fuper (acnfiaa tua arguam te/fi non attuleris ca,& holocaudomara tua coram me c«nnnne.Ad/
oene q> negatio pippofita determinat vnfiep vobumifcilioct arguam & lunt. Et ed ordopf^podcrns
naordoloitcnnailieftndholocaudomatatnacotamecontinueiSrnd luper facrificia tva arguam
ce.qa prius e qi ^cnficia legalia nd fint accepra cdtimief hoc e cdtlnuario coni nd c accepta dco:& de/
in£ cd q> nd arguet eos fnp (acnfiaisma illud e ratio huius ex hocn.q> cdtinoatio facnficioq: nd pia
Cet/leqM q> nd ed locus repr^efioni fi facnfiaa ccdanc.pi>einde affatur triplex rano fnafiua quare
cdtinoatio (aoificio ifi ndcd gtata dco.Pnma dLqma.noiUixhgct buiulmedi icbosqoKO&nmCia
PSAIMVS ^ .L' $7
6ctificus,qaia abtmdat his omnibns.Non acdpia dc^domo taa ttnfi.de onilibos tuis hitoos . qoo/
nu mihi omnis fixa ffla^.bdfa^ in monnbos miUcJiameras finitus pio infinito-Soai omne volati
k montiS,8e mobile agro^ mecum. Vbi vides (f quia deo fuppctic copia omnium huiulinodi, iflw»
dicit k non indigeR vtaodpiatdcdomotuaacde ouilibus tuis hax. f Secunda ratio ad bppkmta/
inm,^cedentiseft.Sidiiriamnondicamtibi,qaoniamiiuotbis& plenitudo eius.PocailietqiufpiS
fmmimo moic dicae qi licet quis abundet innomensanimalibas piopceiea non indigeat tau/
IO meofie hirco meo/itameaoddentcalnsqMlcfioetenc ei aut non haboampromptuitunchiicus
meus Sc tanms meos (iipplcRnt.Concia hunc cafiim aSettut hxc fixunda latii^i diinamlhoc dl da
co q> defictraic mihi omnia (bpiadiAa qiue in nnllias funt bonisCtolica bclhf ftduf 8c 1 montibns>
non tamen dicam nbi da mihi tantum tofi aot hircum tnnmx|ificM(bm dominus eoa hira tuiAe
(auri toi-Hocenim fignificat-qih orbis mihiftubditus cft,& plcnicado eiusfquicquid eft m eo.^Tet/
tu iatio.Nnnqaid comeda camcfi>tcifi,& languine hitcoqi bib^oceft nonqd ddeOabor in huiu&
modi famfirii«jTVlri‘hmnrigtonificanif a mmeftinneflf potu,q Cint a£tOS manifelk ddeCtablks»'
Et hedit no de ddcdatifie fenlmili^qua ftultu e cogitate i deo^lca de delegande itcllcaualiiqoa mul
a atttibncifit diis , taq deus dcleOct hmdi liKnfidilhmdi.naiote exd odere IreditAduette hic qi ad
ifam p hax intedit ppfia apuchmoi tes lactificatas(^acs Ac ooes Acc>i5 efle gratas deo fim IbAcp/
pcereatpemtfipabio^dacchm6ilacnficia.frEtfimftcfqiii{^idiie»anracodudut ndq finflein/
Ifatueda a deo hmoi facriikiaJiidcf vetii clie quatfi eft ex pte leifi lacn^tatudid ex alia ca faetunc ad
lepos mftitDta.tfi ne popolos hebrras deditus ad idolatna faahos fieret idolaiia/ voles iaciificate fi/
cot videbat alias gentes (acrificate diis fins-tom ad pennedd Ac.figoiandfiliKrifiaom qoo duiftosfie/
■prumobtnbtm atactucisiioxtaillodapocit
id^aciifka oeoconMionem. .Totifi cft
intem^denotigi s Ac externe cdftffionislgilandi
cx pR extedotis aAosfdioeck coftflioneAc ex pte intetiotuidicc^ vota toa. Inta exbenora o^
la nfa (bla locutio attingit p (e ad de&qa Ibla locnno eft vdot Qlfm in tdkftus. Ac ppea dcbcTdeo Io/
cos (bos mnfa locatione tangmaCtnidnalLEc hinc fit vt debeat dens laudari Ac honorari nf a loca
none.ppea fiqdem m lacta lixiptiira ^pimnrplos q infinities laudare deUPtopria it^ materia dir
uini (ac^cii inta oes tes extetiotes ^ diuina cofbTio fim laus-Dico alK dioina la^ efte nutetia (a/
ctlficiiipp abofum diuin^ laodisnx poete Ac getiles A; ahi hmoi laudat dcdind ea tone vt deum hono
iknqvt dm oSerant laodcm illam.led ad (na figmenta vd intenta accdmodances.tuncji.iaiis diurna
indnit ratione Cacnficiifqoam ideo cfcns laudatur vt honotetnr£t propterea fign^catias hic diatutt
Cicrifica cdfeftione ku laudem deouEt qm hoc eft debitum deo fm re^ iulfatiae tonem, ideo fub aOn
idigionis Adpitur facnficaseligionts qmppe aAus cft lacnficaicAc conftat rdigioncm efie partem lu
lblin.CrCaca id vero qood k cenet cz paite aCtusitenoiis,qnam deus fit fpiiitusindeft dubiom ee
grara deo voca noiba.tincetioies a^s deoononis nfae.Sed nota vobfi (blue kn takkna Donat a^
tx n^uia debitfint hmc intdligas n6cfle rapereiogationis kd ddiiti qi volfttatcs noftras oftximqs
deoDebetur fiqdra deo (tiu locos in votis noifaistm amote noftto/in fpqin fide AccEc fient maMa
fit iniotia amico|beneFaAotiCcu patiifi no habet locntn fonm m mete cui^ a te non aclfamaruiTano
amatur &c.ita maxima inogatnr deo iniotia fi locus a debims m votis-noftris neganmfi n5 aeditue
Gno{ftimatoqfin6amatucvtcieatoiiconkiDatoiiiedeptocAcc.Hoceftlaciifianmomnlc^rc deo
accfpcom^Cuins dkAus fnhinngimr.Rt voca me in dic anguifa^Nc potes vanum aut inlnf&cies
e&(acfifiaDmpt«Iiaum,oftendit ftuChim in tempore tribulationis .Ac voca me m die angofti^
non opoittt vt offeras aliod factificiiim i ied com hoc (juxificio lecotie ad me m die anraftuB
nneJaberabo teeeee promiflio mfallibilis^t honorabis me.poft benefianm liberationis (bla nono/
latio pro gratiaromaaione liifticut- '
impio oilil OOIO- Ha<fttnus locatos eft dens popolo fuo tangpaiituromnnc antem introdod/
cur a propheta alloquens inioftos miniftros diihnac confcftionis.(^vbi aduette cp intendit dedaiare
^ceptum datum delacnficiolaodislapetiendo§ grane crimen mconatur fi in lactificio laodis omie
titnr altm patsfcilica q> vota interna n5 icfpondeanc confeflioni exterion/fi vita non lekonda ex/
tenon minifterio.Et hoc eft qnaitum diCWI da de crimine eorora quo? vita contradicit omeio diul/
me laudis.& impio dixk.ibge flbniic,dens:hanc.r.qmd obi ad nairandnm^ad docendfi.pcepta mea!
& leuafti pa<ftam|cxaitafti laudando padfi mcom de ccelcfti fodiotaee reddenda fiddibos meis,fapa
os onimiHax dim comphendonc rotam materiam ^icationisin pr^oepns ratio omnifi aAionom
oCdnerorcinpaCto ratio omnium credendo? A: (pcrandorom.p'Cur autem r^baifioe dixencqnid
tibi|declacac fobiungoido contranaatem liiffiine Ac vitf £t tu odilh caftigationem / ^icas pneoe/
pra Ac oddh caftigationemihoceft cafti^cosfcn caftos moiesiAc prokcifti voba mea poft tqtanq p
nihilo habens conformate vitam tuam illis,Ac tn paAnm meum leuafti Ibpa os tuam. Hax contra
dc&r^Cgcta pnmosqaatnadGiftaft vidiffiliuim &cncumlh,cameo.ConftmlIcAc fi vldiflifar^
i deo oi c^te.Aceft lacnficift
inton^denotigis Ac externe cgftffionisfcnlandis.[^Vbi nota in vc^islhetagi idquodcftgratddeo
•?. -T PSALMVS : -w -ix.
cncotrifti cdf ico.poft[w(ira cMonffio t< tSne oitn adaltcris pars tnajfuitQuanaitn a(T.
vn^.OstDti mififli in maliaafad makdicendum:& lingua nia cddnnabir doid. Hxcqoo ad cou -
[.nrcfolalmMa^opanoDeinmnora/dabistaipitudine.nocafubicaiia (bdcx{)cto i
bis.In qbos dcfcnbif d!cAns uiuidut fen (b^tx nga nams.vnde pamiSt lih cffisAus quieti amnii'
CJHcc fircilh 6c tacuijad filitudinc cacaicis n5 puniui.txiftunafh cnaido ero fient calnita modn k>;
qufii hebr^ linMar(cspcA^ expedaubveni&lo venifi & hmoi^icdf c%ndo ero fient nchoc eft
enlhmalh q> ero nent cu|bonfi diccs& malil faeiens6ignificat tn gcrundifi eflmdol modn eflendirfiff
corapettando expeAaui medfiexp«3anlicaiffamafti tpcftndo|h^cinmodo efibidi vir^me^/ci»
fieut tn.Nota hie q> liect i hfianis monbos efitranetas icet os Sc vitaCqafi.f.homo laudat bonos mo/:
tcs&tti male viuit>oIetabiUsfit,ad ehnftianacfi aib^oio intolerabilis elLCip bodiuind fepivlefe
laQ^icadoflaudadoipeipi^ ea ^ deiYnnr,fim altera pte male viiBicqni in hmurmodi hoies u hnc
vtmintfih chnlh,&qiMtd inasAjenacnarfi^&mlnifttiifichnlhanaivTpotce* vna ptcCfcilicte
bngna Se ofio^maMifieates ehidhana p(xpta,& ex alteta.Cvita edccnctes illa.Na hoks g magis m»
uenuez^bs g vetbis.exiftmi^ no ee vera illa q audiat a calibns dodonbnsfca ronc ga n eflene veta
iUi g docet recuatet eas& hie cdTorgit maior mina exiilimatia q> tales qno^ fucrut pi^ pdicatoiest
fle radem m oesftienntioiaCiores.Vfi mefias hie dicit pro rSiic tatg exoifaitati^eiimmaftiiaTrtftitna
rifccifti.efldido ero fieix tnjqiego quoqi dica Sc non faeia qnafi feduAor.Aigua tc Se ordinabo oenlu
tnis.QuaiiistaeeamntUK,argDam tamen teiinmorcer&oidmabo/enipas tuas adhibendo pocnav
in oeulis mis/ccipfo tnexcafiibilicer vidente.
3lntcUigitC nucpanc obliuifircntee od Qmnmm diamn dl declarationis peme Sc prgmii obfa/
nannum&ndobrcmantium legem hancEt quo adpomaqmdcm.InccUigicenuqdurantcbac via,
hanc.lcgem qoapromulgaui^bliuiicemes dei. vtinteiligascompheni^ omnes detentos quocanq».
mortali peccaco,nominat eos qui oblinioni tradant deumjhoc en eos qui ita opetanrar taii^fi oblv
tarcctienmrdei:vtrunciiqaipcccanceipairionelirninfirmitate.qDifuntin infimo ordme peccato/
mm.Ecce pecna.neqnando r^iamiper moite vos,& non hbcr^strnpplc fit. Ad negligentes congrue t
deo cdfMTioneihaiaspceptimiaos modo rxplicamr honor dd.lacrificans i
me.Inducrat(edidoldgatephcnfioncconfotmitatem vita; Ac oonfidTionis lien laudts.himis.fniAn»-
explicatur vifio in dinina falnrcA ponentem viam bciam videre iprom in lalutc dcL-hoO cft diipo/ -
nentem viam vicx fnae conformiter ad facnficmm laudis , faaam ego mefias ^ ipiie videat cofllhto/ ■
msnon in pericub;non in bonitate dedommiolm lalotc der, qua ell fte^fbdicitas:Hiccft.
&uctus& vlnmamprarmnim.Amcn. _ '
CVVLGATA EDITI Vidtori canricudauidrquanclo uenitad eum nathaa>
propheta quum intrauit ad bcthfabce. L. . ..
Ifcreremadeusifccmidum magnam mifcricordiam tuam.
Et fecundum multitudinem miferationum ruarumdek iniquitate mea*
Amplius laua me ab iniquitate mca:&; a peccato meo munda me.
Q^uoniam iniquitatem meam ego cognofcotdC peccatum meum cotra '
meeftfemper.
i
Tibi folipcccauiflf malum coram te feci:ut iuibficemin lirmoiubustms/K uincas
quuiudicaris.
E^e enim in iniquitatibus conceptus fum:8C in peccatu concepit me mater mea*
Ecce enim uericatem dilexiihnnccrta & occulta &picnti( cu{ manifdhlh' mihi. -
Afpcrgesmedominehylbpo fle mundabonlauabismedcfupaniucm dealbabor* .
Auditui meo dabis gaudium fle Ifdciamtfleexuicabunt offa humiliata.
Auerte faciem tuam a peccatis mdsrfle omnes iniquitates meas dele.
Cotmundumaeainmedcusrflefpiticumrafhunmnoua inuifcehbusmei^ >. <
Neproiiciasmeafadctuatflefpiricumfandhimtuumneaufcrasamc; * -
|Udde mihi l(ddam fiducaris tui;fl( fpiiitn principali confirma me* ' '
n
' l
i
«4 « f -S 1 8- ^ S « I J 1 1 4 S f ^ g
■ii
«B
J»
Dfl
’r PSALMVS ?>Tv I / V ' xi; g$
'DoreljbmlquosuiastmstafrmtMiaJfeosnti^ ' -
. Libera me de fanguinibiu deus deus faluds mc^iK exultabit lin^a niea tuiticll tuatb»
Domine labia mea aperies:dCos meum annundabic laudem tuam.
Q^uoniamiTuokiiircsfacrifidumdediireniutie^tholocaudisnondeledtaberis. - .J
Saaifidu deo fpiiitus cdtribulatus:cor contritu SC humiliatu deus non dcfpides.
Benigne fac domine in bona uokintate tua (ionnit edificentur muri hietufalem.
T unc acceptabis facriiicium iulbriac/obladones K holocaulla t tunc imponent fup tt
altare tuuum uitulos.
GTlVXTA HEBR£ VM. |[^Vincentipfalnuu dauidirucniente adeumnathan
propheu/quandointrauitadbathiabab. LT.
1 Propheta IVf mei deustfm gratiam tuamtfm multitudinem mifericordia^
^ rum tuarum dele rebelliones meas.
2 . Multiplica :laua me ab iniquitate mea/d; a peccato meo munda me.
crt
3 Quoniam rebelliones meas ego cognofcamtflf peccatu meu cora me continue . — ^
4 Imi/foli tibi peccaui Si mahim in oculis tuis fedq>ropterca iuitificaberis in loqui tuo/
mudaberis in iudicare tuo.
5 Ecce in iniquitate formatus fumi^ in peccato ca1efa(5lae({ de me mater mea*
4 EcceucritateuoluiniinrenibusrflCinoblfa-urofapienrizfaciesrcireme.
7 MundificabismeinhyfopoKnmdabonlauabismc/ScrupraniuedealbaW.
e Audire mc rades gaudium &lftiriam:cxuItabuntofla contriuifti.
9 Abfeonde facies tuas a peccatis mds:S^ omnes iniquitates meas dele.
I o Cor mundum aea mihi deust:^ fpiritum redum renoua in medio md.
X 1 Neproike me a fadebus tuis:d£ fpiritum fandtitaris tuas ne aufer a me.
a z Facreuertimihigaudiumfalutistux:£(fpiriturpontaneoconfirmabism&
X3 Docebo rebdlesuias tuastSC peccatores ad te reuertentur. i
1 4 Libera me de fanguinibus deustdeus falutis meaerlaudabit lingua mea iulHtiam tuam*
x{ Doniinctlabia mea aperiestSC os meum annundabit laudem tuam.
s t ■ Q^uoniam non uoles raaifidum/& dabodiolocaufhun non uoles. i
X7 Saexifidaddt/fpiritumfradum/corfradum&contritu: deustnondefpides. ;
1 8 BoniHca in uohintate tua ITontediiicabis muros hierufalem.
J9 Tunc uoles (aerifidaiuRitiae/bolocaullumSC totum : tunc leuabunt fuper altare tuuffl
iuuencos.
' Imius cft. Vincenti pfalmisdatridi, veniente ad eam nathan propheta) quando inctaoirad
X bathrabah.Erpacernm1aseshi(lonareaindilibnrcgnm.xi.&.tLvbinanacar ram adaltmuni
Shomtcidmui commiflum a daoidq& milTus nathan a deo ad ntphendendam daDidq&q> dauid re
^ondirpeccam domino. Vbi (ignificatnrq)pentrenciadauidisqoam p<^asiftcexplicat)fbicpoR
siooemmenfisacommiiroadutteriotquiaiam natus erat puer quando nathan venicad dauidnni
Paret iram maretia pfalrai <p eft returfosdauidis ad deum c mitocordia poflq fuit rephenfns a na>
fdainci
chan de eriminibus homicidii & adoltehi cd vxore vnehebraice vocata bathubah.
CTSVMMARIVM EsT. '
RTDanidpoft adulterium & homicidium penitcns.pcticadcoveluc ingeneretumvtGri miloeaQ
cum vtfoas delear rebellionesicnm vtrcvclucleprofam munderilaaet/rrlHtuat Actum vrtedmtegKC
I pium ad priihnaintetna dona gratiat: citans ftuCtus inde fbturos.in (equidem aflidaampacnit&
tuun intoiosenidn deo vero gtotUm ventatis tc mundiciatiab acmplo pnotnm operum pro9>
r . PSALMVS ' XI.
' inoiUaStcohiiaiioneiniq[iot€addaiiA.Polltaad fpeci&de(c&knsMoflSElimsfaciifkla({iltitDS&
tordisjpetithbcraaonein ab cffufo (anguine ad hoc vt tedintcgimir etiam ad pnffana donaexta^
' na.dad oonificanonem (ion inara rendatam pernathan volontatan ddKicans ranuum ftndnm fix
nand^ legij in oblanone (acnficionun in templo.
CTFofonaloquenseftiprcdauid. ;
IV \ ^ 0CU9.Diuidinjt plalmus in panes dnas:ppo(!diiam materipA arainitiiiaEW)l
XVi muIripIica-Pioponir dnas petiddes.Pnma eft miferacio fni fm dimna mol ml(ercrqad linni
dine miretenrisgoeterefpeAa md([n5oopaflionel(d volnnrate&'dfidma)deas,ndFm mea maita
led fm gratia ma. Vbi pmt gratuito flbi mifdicordue cffeeiam exhtboi.rSecnn^ petino-Fm mdl/
titudinc mifcncotdiatum tnara dde tcbdlioes meas.Pnmnm pctiit idpeAu fuijmodo pent rdpedn
tebcUionii ruamm.Moka ciimma comiferat cotepnna dminoyt pccptofiteftanteqDOV nath^/^
contrpfifH vetbd dnl{& ideo appdlat rebelliones inasqietit^ eas deleri de libro irp Ico vindiAre diiti/
iue.Er hocFm multitudmem mifcncoidiamm mafiPiopncloquedo miloicotdianocftm dcoificnc
ncciiaincc^ciltpaliapaffiovmirericordueninomccftpuflidisi&ppcamulMc milencordipdnriuxta
mnltitudine cffcAudjIid tiallata ad fignificadS AAum voluntatis quo ooltimus fnbicuare mdenam
Sricinucmfin dcoitdlic nodi nili vnaFm (cfmn]tipiexa&Fmefledns.Vnde ^ficciuo^pocin/
igi multitudo miloicoidiaiiidiuinarli.Sine ergo pprie flue mctwhoricc mireiiooixlia attnboaf
deojkmpcr multitudo mifericotdiaid didtnt ranoneeffedufi. Vbi oogtue multas rebdhdes petit de^
len exmnlhtudmcmiGmcordianim.
CT lUbullipliCJ.Hic incipit pars cxccutina tali ordinePifo tradatur illa paiticnlafdtle Fm multitudl
nem mdicricordiarfi tnaium.5cciido lUa/Fm gratiam tua mireicie mei.qoo ad itcmonim donoin ptio
R^atiaiu|ibioormiindu.quoadcitemof veroibi;liberamePerendo ita^ ddmone ctimmdoon
fumat dauidi petere ipfam dclction? crimmu(qdi hoc comunt cft ena aodletibus viris^(ed humili/
atfc vthrprofus&recognofcitcnmefufi vdut lepra.Arinapir agere Icprofum &ait.multiplica.Iuira
l^ismofaycpnaim non ruihciebatvnaleproro lotio aiitaipctfiodiKlexigebatniq» fepties afpcigeie/
tur ad hoc vt iure pnigairtor,&; bis ip(ei& toties vdles dus laoarentur.Et pptrrea dauid pent-multi/
plica/alp^oncs;aDlutioncs:& cande laua me ab iniquitate meaj^ inique gclli contra vtiam,& a pec/
caco meoiesoibitantia mea a kgc pia/a ratione reda, munda me.
£U0in3in rcbdllO(1C6. Petendo mulnplican ablutiones v^uequo teddaf mundusidtat fruftus
qui c6requetur hanc deletione : ne inriu^iofa petitio propoiita appateat.Ec primo frudum in fdpib
futuriiTi deus delear rebdUonesTuasiexpIicard^liccm . tum cognitione liio^ ctimindiqm rebellioes
meas ego cognofcam.tum aflidua meditatione eotiJde(& peccatii meum cora me coanoejfopplc em.
Vbi pcrrpicc no pprio Hodio fcd diump mirerationi imputati recognitione Sc meditatione comillo/
ifi cnminutdum Ttudum ddetionis relhmatA Hmul promittit q> Ii deus deleatjipfe tff n6 ddebit obii
Dione led alTidue ante oculos habebit cdmilTura fc^lustqoia hcc dl vetf penirrare rctma.crDeinle
fhidii dupDce refulrancem conlecuciue in deo G mifetcatur damdisfomlicac dicendo. tibijlbli tibi Ac.
Vbi aduerte dupliater exponi polle hos fhidus. Pnmo t6ne pcribnauum condirionnm iplitis dani/
‘ dis.fedido ranoneconditionfipeccatimortalisFmfcSienimadconditionesinuftasinhocpcccv
to experfonalibus conditionibus dauidis vetba h«c referantur, fenTus^qi quia ribiffoli tibi deo pec
cani) vt iudia haberi fupet mcpotdhce.rczcnim fnmC& cxaggtar5do qualitatem oAenfe m ipfnm fo
• lumiteperic nbi (bh nbi;& ipfum peccatum fea in oculis tuisinon in oculis allofjhoccll occiilte. ni
fi; aduIccriG lecreto comiliific vtias licet publice fit ocofus in brilofoccultum tn fiiit q> ego fiietim can
Ia moeris dusyproptetea colequetur hoc,q> tu g Iblus es iudex parcendo mihi iullificabcris/ vera)« fies
in fermone tuo;g It non peocaflem fuiflis verax in promillione tua.Loquuridis gppclulhtia dl veri
tasiiuxta illud apolloli ad ro.^ex hoc vctficulo dl aure dens verax ficuc feripeum dbiullific^ in fixe
monibus cuis.Sidauid noptxcairet/densftiiflet verus Iduando promiila fada ipfiper nachiul.i.
ii^.7«xqoo alicpcccauitdwid/iiidimu fitteddidicpmilfionefibi fiiaa,& nullus remifitd locus pe/
tedipromiirum.uppcaeadicuq>Qaeusmildcbif(ui,ericdeusvcms)noquiapmifii;led quia (anci
dtne fi; regni ac mefif bona dauidi daturij.fi; fic iulhfic^icur in liio loquuquod^ longe maius g io/
Aficari in ptomilIione.Ec intendit hunc fiudii (equi ex hocqr ribijfi>li abi tanq iudid pcctauLu fi/
militer alter frndus.mundaberis in ludicare tuo.5i peccatum fiiiild publicum/fi fbiflet fcadaloltim,
poHd quifpiam obiiceie q> iudiciii mildicordianim tuart! erga me non dld mundomilicd vbi nihil
fiorii habet lodlCquia malli flea in oculis no aliof (ed tuis^ideo ex peccato meo incaueniete tuagta
riaitequcnir q> mli^s ens iudic^iabfoiuedo mcfniefdi^ aurf hax dauidis veiba ad condirioes
pcccati quas habet Fm le a hoc q> dl peccatum mortale, altior eft fenfus.a» tibiifoU ribi peccaui.eo
pecomdo moitalicer nullum offendimus nifi deliiquia ratio omnis offienl^ eliquia Iit contra deunv
vd in ipfo deo^vT odium deiiblafphemia de^& fimilia^vd in nobis vd in sxiino i vt homiddimni
ndtilrfrili ft alta hiiitifmodi..SicntJi.charitatc no amamus nifi deum lo firip^inobu^fie in pcoximii^
in
PSALMVS .LI. 89
' ItapecCMbinomliqnodcftcontrarificftadtatis/nSolfaidiiiiusni/idaim.Malllinocnlis tnisTed.
Ad exaggcnnone p<^ hoc IpcOaidicac qpcccat rpc(;tatc 6toR.Ftoptnca tuftihcab^ m log tuo^i
no pcc caflcm/tUcs vetax mpnulTionibas pmiof :h peccaUcm & no parcctes/cflcs vouslcdminado/
nc poena^ fedvbtpcccaui& tnifctcns/cns venum loqanndetiia;bhracicdo nobisf Taloado nos no
ga j>mififtiCvtpotc q Tam ex padidignaspmiflionibDsXcd ^a dixifh'.ncminen].n Jalnat nifi quem
t^ad (edixit fMiiandaMdda^s in uidicaic coo^ ndpcccaflem effes mlidas in pmiado:&(i mcpcc
dite no mifeRtens/rilcs mddcis in ponietlo-me adt peccate & te miferjte.ens mfidns m in^cado lodi/
cio iofhficacionis. Maxima gppe mddicia lodiai loenifiqad ipms abfqi imddiaa quacd^ indiai ab
Ibliiif grannto.R.anirmid dtnoc in hamanis:& taro ma^s cdmcndat mnndicia in dioino iodicio.
Repetitio antem pno($ tibiCdicedo tibi Toli nbi>x%gerat tum pCiiniqifi magnipcdo proncolTen
' fe no e(t cotcnta vnica ipfius expITionctd rone Uberp fairoltans idulgenduqm liotare q> ip^lblas i^
^s eft offoifos, libettatem omnimodam indulgendi inculcat.
dECCC in iniQt3tC.Pctiit dden fua pcccara.qa inde& ipfe cognofccs(& deus verax emetgecct.cofmiiac
ndronespentionls fuf ab exepbinproptniexhoc£q>ipmmctdauidenatd peccatore deus voiea
tis amaror donauit (da occulto^ diuinotii.Ac (i apte dicerctRones quas atnili acccptabiksfnnq^
In meipfo exptus fum caTde tSnes apud Refficaces.nd e(t noud ip peccata mea deleas| vt cognofcafvc
verax hasiqa amor vetvatis te khixic ad facxndd me natd pCidmn fcu«.p'ln pi6ptu igif exempfn ^
tas demo(im.Eccr;in ptdptu exparte mea eft mifetia pAi ab inino formanonis me^& in pdo calefii
^ eft de me mater mea.Hcbr^ circdloquunone lignihcaf cocubitus quo mf coapit filuiipcr calefa
Aione mfis de prolcHic eft textus vnde trahif pdtm otiginaleiquo.Cqlibetex commixnonc mans Be
fbmiin^cdccptus didf m pdo otiginali.N'ec m opus ^m attribuere mfi.nd.n.mfem iiitcdit accu
Cucdauid,(rami((Til (baao initio quo (brmatuseft)qno coemptus eft defcnbereimilaiaaiu nopee/
npfedpClLNecopotttt inadnobcubitnsmfemaiitpfem pClrovcnialecdmictctemiflqsadeodcli/
piat vt potet deleftanone naturale volu tatia elTe pcccatft^&cetm proptu quoqi ex parte tua cIL veri
Cate votuilfa in renibus. Ventas in renibus eft illa de qua ^ptii eft.iuiauit dns damd venratc|de ftu/
^ vetns tui pona fop fedem tua.Ecce voloiflii tua (pdte, ventare in 'lenibusi ventate regni f meo fe/
mine a renibusfigniftcato.In qua velitate intdlige nolbifi veritate regie pgeniei.fcdet imo pcipcK
veritate me(if exdaoidis rtmbus.Et in obftrolb fapidif (mrs fcire me.Futurfi facies no rdfbt aci te/
pus pralmirfcd ad pefim voluiftiidenocas q> ex qoo voluilh veritate r^i in renibus meisiool^oncii
m q> feciih me faie.no quecunqi (dl myficria latentia in obftiufo fapicncAuelaoerat qppe deus da
nidi myftetla mdif; & multa alia faaeta dminp fapientip ante comilmm adultend: vt patet in pfal'
mis&r.:xeg.7.Etiuxta more lnftde(dibicfbtni}Etetoedn illius ptitdnediAa.QT&adoeiTepnmo (p i
hoc aeplo no folii oSIirmaf ratio petendi ab aepio/fai cxplicaf qs eft ille dei fermo de quo dixerat iu
fblKabms in loq tuo.fnit.n.renno iftius voldtaris qua voluit venratcm in renibus dauidis . Sccftdo
qtmnlntudomiftricotdianim petita ad ddendumtexplicatutmonffaando mulcas in hoc exemplo
mifencordi.isryt pareriimiles enim nunc perit.
XlDundific^d ine.Traetaf lUa paitienla/mnlripllca latu &c Vbi nota q> dupla afpfio ligalis eft
liyTopo Icgif. Altera lrui.14.rn emOdanone leprofi.Et hpc afpfio Ixbarliqines cnfanguinepaftensRS
cunebarqi bi s lauacrS corporisiin pricipio.r.mddacionls Sc dic reprimo. Altera nai^in emddatione
polluto^ p morricind .&;hec fiebat aqua fnificataiA emianis die Grpcimo lauabat coipos rud.|^Lfe
fioic quad^rat metaphora ab emQdationc leproli.tn qa de mundatione ^auiof crimini! agif.a qbos
xbfficile eft mlidan Uait a lmra.Td qa dealbaduro fc plus q nioe drrcriDic.hoc.n.ad remotione macn
latft Icprpfparfa^ m came|pc^c,iroad tadfi motticinuin quo nulla camis macula cSttaheba^fed
^ irr^antas legalis.Tn qa ffra tSgit metaphora auns/q vn^af in miidanoncleprori. C Ab ef
fiacu itatp facillima diuinp miidationislchoatiofteres fe mundandii ritu leproft dices. Miidificabis
me in hjifopolhoceft ad (iliradinf miidificandis qua Icprofus miidilicaf h)1opo,& mildabor.videfa
ciliratqqi fola hylbpo miidabor. Lauabis me,& fnpra niuc dcalbabor.Miidicia remouenf imiida.deal
fcario cididatfc hK hc fola lotione.^ Audire facies mc gaudii! 8c fptina.Hfc appec q> maaphoia ab
cmftdarione^roncraAac.nain illa emudarioefacerdosdextTa auricula leproli qui mlidaf vn^ac
primo fangoineviaira*|acdeideoleo.Adhoc.nullndensdicit.Andiiefacies me gaudii! MctinSifi/
cur Irprofus in mebro auditus ruTcipiebacligna gaudii Sc Ipnrip ^cies me audire interno auditu a te
gaodid Sc Iftitia ai.ExnItabftt ofla. I n cmftdanone leproli vngcbaf oleo a raocrdoce no Ibtft auns da
tta fed nes ptes oflc^ilfima in dextn pedis poUiceimedia in dottf manus polliceifc (upma effufo iili
quo oleo fi^ capotEt ppea adifigit.cxultabfitjoleo If titip.oflal vniuerfa m his tnbus pribus vnCta.
ci5cnuifti|hoceft4cdmaifti.intedensahocmeraphoricofrrmoncq)Icemusaa^cns venic parieti
metiri gaudii q»anlrab(itofla.i.iJcnnqi erat firma inmeCmes(rario|volfitas(c6fiIifiatc4 ofla atfflO
4 cotriniftii pmifliuexdtrita qppe fuerric pais.vel et qup contnnilh criminatione pocnairi p nathan.
Et nota in bac panicoia de mundatione dcfciibi triplice effici»i! gf£ furogi atriplioaOioncdininat
Caict.lbpplid, m
I
PSALMVS -tl*
■iSdatione a hffopo I dealbatione a lanactojanlratiohe oOlmn etiam cotiitonim a fiiotte aodift
ModiDm.vt hinc intdligas ciiicaaam gratig ad tedintegradom omnia.
SbfcMc l(jd£6tUa6.N6fcniatordincaehonfimetticaofo.Priaaaio facerdotis mfidatimleptoe
fom iintra legelerat videte oculata fide fi petes fm lege mfidari eft veic mfidas^QintTanfi petit dai^
noli apponete oculos tuos ad vidolfi pCla meajfcd abfeodes fiicies tuas a pais mei5:& ipu abfeofio/
ne dde oes iniquitates meas.abfconfio ji.faciei diuin^ a pcrati^ell nolle imputate peccata ad p<v
nam damnationistqui enim non curatfcitcincccutatpunire.
iC02 ttliidu.Hic tiaeiaf illa particulajmircrcrc md'deos f m gfara tua/dupfr.Piimo quatfi ad lediniie
graQone ad iteina dona pnliina gfp.Et deide qnantfi ad eaenora.pcrdioetatji.vttaiy. Et ad Ifan^
tit dauid relhtni fibi gfam qua unus mfido cotde proptus erat ad ea ^ da funt & ad iufta. DininaCy
nmde hfljat illuminationes ac upitationestvt pacet a gelhs eius an crime adoIteni.& qm mettii no
lOTatordmeiea.mirii no eft fi dona hfcnS ordinate fcribfif.Inapit&bna mfidicia cordistqtip en
optima difpo ad dminas illuminationes Sc irpitaciones.Crca.Totfi hoc opus tufi fit ficut' ctearc.crea
quifolus potes cor mfidfifacerextfpm teeifi/aium vtftmgif offiaofpiiirns.qnipnnsin mefuerat BE
<tas noipcUens ad miqoa.renona/ru qui pnus dederas.in medio mcjno in eztenori apparena fed in
fnmis meis.Spfis redus in medio hois dt donfi quo hoptoptus eft ad tteia eietceda/niandandaA£
PNe piice me.NuUfi in aa donfiponiC quo cocolaf hoi q> ^cuetet in gfa dci.fid hoc diuu^ teferra
tur cullodi^Quta npeitus itaqi metat dauidpoft cor mfidfi & fpm re^m (e no ee cuftoditu a calb,
ideo pcnc.ne piice me a faaebus ttnsfrubtrahedo cuftodia ,et fpifl fditatis mp ne aufer a mc Pmet
fom teafi petit fom foiitans, vc no folii proptus fit ad tedla k lufta fed et ad dioina. Et dicen^ ne aiv
fcnfignificar la libi rcftitutfi &petetec6fematione.mfi.n.fpfisfolitatisfniiretei reftitums.no ca acen/
taceino ta propte ad diuinacederet.pTac teuetti mihi gaudifi falutis tup.No eft iuftus qui non g^
det luftis opibusfnd eft liberalis qp non gaudet libctalibusiS; fic de aliis.non fuf&cit mihi donilTpiii
tus tedijlpds fetijeordis mlidi.niii adfit quoi; qd' prius habeba gaudiii tup faluns in me exift^ . Et
inhocapparctaquara crIfimdinepfeAionis ceciderat dauiderat enim circa faluce iua; gaude^citt
hituaras e gaudes inopibus inqbos'chitnatus.Etfp(ifpdcancoApciftimcgaudioadiiigifrpaslpo
canens, ddedatio enim patit fptiifoontane6.Ec eft tetnus fp6s:non ppne tertias, fed forma amboje
fpfium pnus difto^ Vnde & apnflime df .cofirmabis me.Quanis pfcuerana tnp cuftodif referurf,»
'micas t6m ex preai fitatedeo p don6fpfisrp6canacaadreAaqduina.Duicqooqihoc addfiam
fodslponcanapmodutrarcftnstqnalisapparcttiis qniqnodamodoipetu agnnfaliqfiad bonum
kd non pfeurrar.oportct ce fp6m proprfi (imul & ftabile ^ bonu. P'Oocebo.Poft mfidatiSis fhi Ai
in feipfo/pmittit aufde fro Afi in aliis.Docebo|t6 ezcplo tfi pfalmis. Vtroqui.roo odfoleuiqA; fcqnoe
tus eft ffoAus couetfionis miquof ad dc6.71icodofius impator rephenfus ab ambrofio de dade chef
ralonicf.quum extufarct fc arado q> dauid et homicida fuiftit|&: audiflcr ambrofift rfidete/lequnt^cs
damde errate fe^re pomirctf .publica fnbiit pntam :Sc adi plct6 e i tato priape.doccbol ab exeplq dXm
Kibcra int TraAaf hic illa patticnlajrailaetc md deus f m gfam tuaiquantfi ^ gfam pnlhna exter
rio^ donomm pmillbqi damdi a deotpetcdo vtdeus vraf fodi mifencordia fpalitcr reditegrado ipm
ad gfam fibi olim c&eflam fen pmiffam p veibfi nacha ppherc .V tm.parer.5.teg.7.d ens p nathan
duo coceflerat.alcei^ de ipfius pgenie tegnamra.alcetnm de pdificio tepli p filifi eius.Et circa ^mtim
audiaat ab eode natha poft comifTnm homiddii crimeino recedet gladius de domo tua &c.Ue feci/
do guis nihil audiflet a nachan,timd>ac tn 8c ronabilt ex eode crimincvc pacebic.Ec ppterea tria pe
bcpnmo leraotioneipedimeti cofmgetis ex homicidiis, fecftdo acceptatione folins icemp pccnitcn
tip.&ceiTiogfam pdificidi prius coo^m.CJLibera mcdcfangninibDs.Ptimi parati. iMdeic dauid
audiftefe a deo anteqpeccaret.mDlc6fangainceffudiftij&planmabeliabdlalh, no poteris pdificaB
dom6 nol meoitato ^fo fangumc cora mc &cHinc ndauid valde rimuit pp h omiadium;imo ho
tniddiaiqrn fi pp fdfum (anguine in bdlis iulhs videbat a deo fc repulfom ifo pdificatione ceplijval/
de i6uabilius ob fnfum fangmne inoette vrip & alioq; q cfi ipfo occifi funt repelledus erat a ppaga/
tione regip genris:& cofequeter ab pdificanone tepli p Mium/quatftcnnqi ilh alias ignofccref . Et p/
pterca fol6 crime eflM fangninis inoccntis m hoc pfdmo expbcac m fpc:& fopplicac ab lUo liberati
ira q> non imputerar fibi (anguis vri^ Sc alioram fimul ocafomm ad codignam pccnaifalicet q> pd
netur generatione tmp foc^ionis|& ^dificadonetcmphpfilift.Liberamede fanguintbusIv^Se
aliomm cum eo ocwomm mea cnlpaA laudabit (ingua nica iulfanam cuaiboc eft dona mihi poe/
nam debita pro his homicidiis, & de rdiquis poenis laudabit lingua mea iuftitiam mam.non folum
accurabo illas fed laudabo iolhtiam tuam inSigentem quafcun^ alias poenas temporales .
tum quia non eftfpcriofa laus in orcpeccatons.quia fied blafphemari nomen tuum ab inimidsfno
prpfumam laudare nomen tuum nifiteptpienicnre.Dominc labia mea apencsiro.hfc eft pipicn/
tio.lVranc fobfcquetur cffi:Ans.Et os meum aiuinnmbit laudem tuamii£cqnoadRiiiodoixm
ptfdpoi impodimend.
I
. 1. PSALMVS ? ’ .LI. ‘90
J^ccBPtatio Mtan poEnicenti^ inttmf ftfinsKibinflghiirihebrw textu diDuiationem cx^tntCt
OuOTiamnon voles lknfiaam&:dabo,holocau(hira non vol«.Hic vaficulus folusaccfpras fi/
Mi&^clate deum ndn vdle laoifittara nec v’dle holocanftnm.Et hoc non dl difficilis unclKdos.
Sedcopolatiua&daboinon appatct cointelligibiHx.fimilitetconuinaio quoniamirdlat fine foa
OlkidK.Ec pioptttea daufiila illa 8e dj^tanone mcm tncoccpta videtur :(ol locas proonus
ctDS eft in fine metn:& eft pars orationis fequentis merriEt dabo faaificia deirqu^ facnficia fubian
dantur in foirini ftafto& corde contrito. (k adhuc pendet rriatio coniunetionis quoniamjadfe/
aaensmetrnm.bonifiodm vokintaiSetdaflon.Itaq»conHmeiioeft.qaoniamn6 voles lacnfiduni
fiifTififia (ki in (piotadc corde,!^ bonifica involuntate tuafion &c.Et fie
fluadrant omnia. rVidc modo linfus ringulotum . Alfait dauid deum non vollturum facnfi/
limant holocaufium pio venu fcdframfuotom;qtnainleg<vtpatetlenL4.f.ae.6Anume.if.)
tSicutatamfawfidalJhoIocaolhpio^vcnU peecatonim (init pro fohs peccans commllfispcf
«egligentiam/ignorantiamjfeu ertotera.k pro pkcatis ex raalicU lolins tamen commim ab homi/
l^us.pto excitantibus autem fcelephiis nullam infhtutum eft facnficium aut holocauftnm,
tromo Cdir ibidem^ima vero perfopetbiam ^qmd commilentCfine duis fit ille fiue pete/
fens>pioniam adtieflas domindm rdidtis fint/peabitdepopnlo (oo &£Quu etgo
«nd valdeenormefijir&infolitumCqoum oeddent vnam mter fbttiflimqs nommatum fiddtln/
— miii^ l njndiftjifir. & mm caRta cmdclitate vt non cnrauent alios (bos
ctiara occidi vT vimtfdcddciettrfj^iairiqoarti- enonmiatem criminis fm Videbat) ideo dixit.noil
voles (actificium/holocauftum non voles pro fedete fangninson antediAo. PBc ego dabo tacnfiaa
aleuTu non VIS (acriiicia legis que oftetuntut coram hominibus, fttgo djbo (iupficia ^;lwc <4
qoeiblicisdauitnehtiscot ihnt tactificia' inqdamdei appofiduerpiacnm fradnu^icorua^m &
contritum.quf dea*nt)ndefpldes.Ejrollcatfacnfida dom (piatu Sicotdclwceftinanimoqaait
(IUS fqDgitpr ofiido (picitus deum 8c fpititualia tradSdofSi; quatenus fungitur olfido^cordis incho
ando opdaomnia.Et defcabit cor non folum fta«nfn in pUir» paiw (ea connitum in puluere^ ,
fouinunautemfradnmivtintdligasvolnntatemvteftpnncipinmomniamad i^cna operui^ _
Spottetedfcn6fobmfraftamfetrc6dmt^inplacationednprocoBimirispecekis,fpintam m -
(Cchoceft eandem voluntatem vt tendit adfpiritnalia)fulficite(Ie&adnm:quiaadfpintaaliate/
aletedebeti(irfoonjanixainc«titatifitf (oivelutfra(aa,quoadproptiasvii^Oportet enimpou
nitentem&recognolbcre&oltoTedeolptritnmibum vdutftadomivtpotedefhtntura itegnt^vi
oum (iianim etiam ad volendum (>onnmfpitiiuale fle deteftandaraoMailamdei.quia vereficeflsna .*
fccBtrnmvalemusex(p<Jno4ro;tdop«xetfoecialedimnfgn«f3axiUumadh5cadefle. t
bonifica iii volfitate tua fion.Quia fion eft cafus acculatiuiiopottuititetprctes ttanlTarebo
RrpUfar propheta petitionem intratam vt redinregrttut ad promilTa (ibi per nathanleqjUca/
«Jo totam ptomilTione a ptimo promifTorihoc eft ab fdificatioiie templi.pnmum enim promiltaffl 3
lintafiiiusaBscdificirettemplum.Etideapetitvt ledintegtwuradhocvt booificttfionlconfttn/
ttionetempli,in voluntate niaioHm mihi reudata pernathanj&non ob meas inftifieationesejdifi/
esibU muros hierufalcm.vd caufa metn pdificabu pro pdifka mutos hierufalcmivd & bonificanjio
« J.c.^.1.1. minnc hiMuTalnn hoc «iim main imolicite COCincbatur in piomlfilO/ ,
' ' folium damdis iiuoS '
ne nadianipro quanto promitcdjatur fucceffio r^ia s— ^ *
cracin himrfalem.in his enim raanireftt contineturmagnificatio fle monitio hietnfidem.
<Pnywrtiegfam(mia(tirip<C^ Idubuiufuper ditare tuum muav
CO0.Siredmtegraaetismeadptomifla,turicmetexlinii^ratoaccpptabisfacnfidamea, no pocnite
»ie «ed iuftitic & holocaufta &c.^ nfic quii nec mftitif fint^a iulhfieatus n6 {nro)nec poenieengw
illa iio vis, grata funt dbivd G tedinteC““is me ad pmifia.tfic cdificato teplo fle altari accpptabu
fiy.iii;/.n i!«hripi.^h<ihae eft Pm ullhtia legis in vno tm loco o(Eettda,6e hdocauftn.flc totii hOTct
(vmaeifam (actifidof flt oWaaonii genus vnioo vetbo teh^ cophededo. vel p totu icdli^ lugeacrt
fimS holocaulh ea matutini 3 verpanLtilciponet fup altaf tnfi/tibi dicatfi i t^o S: no {jfim mo n 6f
£.1.1 .....T..» A frin airan Htvi IfOf af&rnla.K \^bl imolc Otlflll
ano ibi,inuecosA imiodsfi^at oia lacnliaa fup alran cKo fm offia«da.r Vbi recole q> leuLiy-
diftriifte pdptf no ofteni fiictilicifi nifi an oftiu tabnacnU dfii. Veiatn hoc no puaba&vt patet.iJeg.it
^ulelacnficateigalgalis.&.i6.laraueletKmficattibethleheqn vnxitdanide..ac.ioj(icett lonatha ai
£nilcJogaait me obnue dauid(dimitte me qm lacrificifi folcnce i ciuttace mea.EtMeg.irdKm abla
iCnii^ogaoit me obnuce daaid(dimitte me qm lacrificifi folcnce l ciinuce mea.Et:*te2.ifalio^ abfa
|5addanid3vada&lactificabodnoIhdjron.Et.vieg.?JXCula£pprslacrific^in exodfis;oa nodum
fgifir.rfi rrar f eplff not dfiL Vn fpetiis damd hic Igttiaihflc abufaro cxterminanlirip pdificatione
«ipli.adinngit coem fruiaa (ixataiu a lui ledintegtationcvt tanto mdiot cqilicetnt redint^ra/
.130 ipfius.Tonc^difiaito templo folenni & aUan celebri, accgpcabis lacnficia Icgalis
<aac dcuaboiit (uptf alcaic counuin tuo loco tibi dicatum^laocacoSiAuicD.
Caicc.fappfil« m n *
• . PSALMVS _
CrVVLG ATA EDITIO. |[;Vi(florimtfaodauidcamaeaic doeg idionp^
&annimdauJtfaulStdudtDli/uenitdauiclmdomun>achimcIedi. LL ^
Vid gloriaris in malidatqui potcM es in miqiutatc.
Tota dic iniuftiria cogitauitli^tuatficutnouacula acuta feolb doloti
DilcjdffimaUrnluperbenignitatcriniquitate magis gloqui equitat{,^
Dilexifti ompia uciba predpitarionist lingua dolofa.
Proptcrea deus deftruct te in fincteuellettc & emigrabit te de tabemaM
lotuo.ec radicem tuam de tctrauiuentium. .
Videbunt iulb SC rimebunttK fupet eum ridebut K dicenc,ecce bomo qia non pouuc
deumadiutoremfuum. ^ r *
Sed fperauit in multitudine diuiturpni\/uarum;5i: proluit ipuaniate m.
Ego autem ficutoKuafructfcra in domo deitljperaui in mifericordia deiinftert
«Cinfeculumfeculi. x. ^
Confitebor tibi mteculum quia fciaffi tuum, quoniam bonma
cftinconfpe«fhifan<ftorum tuorum.
BTIVXtA HEBRiEVM. u • -r-i
Vinccntitntenigenriadauidifueftienfedoegidumfo/St annuneiauie fauIdC doM
' uli.uenitdaiiid ad domum achimelecb. ' ?
PtottbeU Vidgloriaberis^nmaKflaOpot^JgraHaddtotadie . / '■
: *'°P**”*‘ V^^Prauitates ;cogitabit lingua tua :qu^ twuaculapoliu£aden|
DilexifK malum magis gbonumimendacium magis gloqmiufiitiam. Sdali.
Dilexifti omnia uerbagluririonis lingua doli. , . ,
Etiam deus delbuct te fempitemortoliet te 3£ extrahet ec de tcntocio/S etadicabit t»
de terra uiuentium.Selan, ^
Et uidebuntiufti ac rimebuntr&iupa eum ridebunt. , ;
Vox iulorum. Ecce uir noponetdeumt^brtitudioemruamiaclpdaiuc mmulda|
dine opulenti? fu?/roborabitur in prauitatefua. i-.
^^)faeta.Etego ficut oliua frondola inddmoddticonfifus fum in gratia deit?ter<^
num ac femper. ^ •
Confitebor te {temo /quoniam fecifti iSC expedbiui nomen tuum/quomam ba*<
ittnptam* . .
num coram gratiofis tuis.
*TTm!ns d». Vincenti intdligentia datridi, Veniente doeg idomeo»: annimciaiiitfaiil & dudrilU.
i. venttdaridadddnjtraiachiine!ech.Vbiinaniftftetagituthiftonafcnpta.iJeg.ii.E*quainm
«ap&lmo habetur (p pfalmusifte tradat de malicia doegidumpiCqni occidit facodotes domini
«comnes in nobe ciuitate facerdotum;)&de mifencordia da oga dauidem.ln cuius odium tata da/
des commifladbvt patet in hiftorta.pVerum ex illa pamcula ntnU/intdligentia dauidijinlinnatnc
aliquid intdligentia dignum in hoc plalmotraftariprpter nudam hiftortam . Et quantum ex p&l/
mo apparet, infennir myftenum diuinjvltionisfnturpindocgiOeptpmiiiepoGndaindilpeiannk
CSVHMARIVH BST.
Crinuehitnr dauid in doeg q> tantam dadem vdut radendo dSeerrit dolis|niendado;malici«pphe
tando q> deus m p^enn ddlruer efi Sseradicabitde tetra.ipfe autem dauid erit, fient oliua io ?timifi
Ipcrans in diuina gratia it laudans dcnmiqnia qpcCtatnt magnificationem dmim nois. . ; -x
. • PSALMVS .411.
CJPdloBcIo<}Dai«e$$mtpro{ihcu«Viu^ , ■ . . ■;
^^daloriabai6llnnuUCU6pO(C^Oiai(btpla^m~Dtesdaas;^oflhaamatcri^,IVexe
cotip^ibi praoicacp-Propomt duo.Piio malicia do^ idum^icmado ipm.Seciidu hilfo/
^^~^na do(^ ^nddiat pafonbos molaf cwvir magnus cora (ankCvt m ca.:i.tcfctf^
dicOas i maioi a co <p faccidoradni can^ ooplice dauidisj& pculllt taccrdoccs & a oic^
coy<Ec^ccKa appdlac m potete I malida('diccdo.Pocc$ (ni foms in m wcu gd glo^bcris { Tand
dtcmrafi ndc^^niihpotena tnf faMdf,n5fid>eft mcnrgforiabens in rara?.r Sccfido ppo7
nitbmignicatedeicdcmaaciga Icdamdc-granaddilinemcrins mas,cocadiqcannnemecudL
COgjiabjt-Inciptt hicpgs wcrnruia taltonj^ Pomo naftat dU patiiculajo po/
ra HI malicta.&cuifo lUa/qd glorubensiibi ct deus dcibnet te . Temo itlaigfa da totadiqibi & cg»
ficucoliua.rin<^af 'K*'» potcna fimal oi maliaa.Ec potedagde ^ifkaf in aftiSe qna (icat ^a/
dio raforio esercait cogitatu ac didu dolu.luxca hi(lotia doeg non iolfi trucidamt.Sf.vuos faceic^
CCS dni.U et auitace racer^cii poiiTic tn otc gtadiu vitos St mtdietcs St patuulos St ladaxs | boueqi
& aSnii 8c oue.8: ppcptea ^(fimilaf raforio gladiojicideri ocs pilos ocauictes.Pfaiiitates cogitabiqjj/
Cdferabit cogidl^|lingimaa(Mterloqnedd di faalctqdafilnDuaciila polita CidcsfeKqucns.^ldlco
gitatd ac diCtii ootra ^imdcch raccrdote.^Dilcxifli mala magis q bqnu.mcdaaii magis q loq tn
fiici«.Inct^acda<g^itttii6afficaii4i&iiutahlftoaalaiil4Ribatlicnedamde ekcfipbccs ausutoeg
9$t<ddes quu od^iKt achioiclsdi cc.o^ho{daaidis,n5dd3Di^de&nc&Dli adiunoech tanq coplu
oedatiidisiGKl aut tacete aut flmplet fii^jpacrace/etplicado C: nihil fcirc an fhcnt copliccs. coms op?
policfipcoptitado ous ad ta dira cUdctefliaf4>t(liacim iccnliuKibasabis trh faanDS . Et ppcerea bid
tnacpaf oe malicia.Oilcxifli malli magis 5 bonii,mcdac)iJ magis d loqui iuftitia.meticns cdn.a^
iridech fmdc coplice dauidis(& dilexlc malQ tantf dadistqofi potniBa & debmflct vnii^ vitare. Dn
iczifti oia voba glunti6is(cmitatis lacerdotaiisfqoa quotUmodo glutiuir, lingua doltin qao appv
ta quo affi»%i (Sdfolaocnt (actidoK$.qms e$cdus i|^ fatis tdief pciTimii affit^m docg. . , ,
<6(U 00» OdhTKt t^Trad^ hic illa ptlciilafqd glonabcH^ipphctado q> paqt durabit gloria Uim
flni dcaspunictipniiiihacvica/vidcnbusiaftisSccofidcratibusjic icndCTibus.Eria dcosj<^ai pfniut
bxios nm,de&mct te l^pitetnoino ad rep[is.Pct qd videt (ignificati ddlta&to genetis ausjKiait i^
ddimxiC gen^achimdedi.Tollet te St extrahet te de r6torioi(uo)llcat tu abftutidi facettbtes 5: extra/
xi(h de taoonacnloiS: eradicabit te de terra viuetiii/licot tu etadicafh facctdotes . Tena aut viumcid
appellare videf terra pmidionis.Forte de genere doeg temafenit in idamea.p’Ec vu^iic ludijiiac pu
ninonc.Se Qmcbiii.i^ appet q> locutuse dc.pditioe i pnci v^ad pntisai.vi^ftaeii fp^ar iuftos
def vidietas & eimehi altera liqde vita l^abiif lulii vid^o yidi^s . Timebutatine & ipi tuat i pan.
Et Ibp eu ndebutccce iirifioihoc e ad (ilitudine imdcad coiideraMt pcciias ei*.P"IiMdcdo at diocnt.
Ecoe vit no ponet deiifomtadinc (uajhoceftecce talis ent vir q no ponet deu ^ricndinem fuamiSe
Iperamc in multicudine opulaitif faf,robotabi£ m ptauitate ma£t intendit qp quicunqi ailimilatut
doeg in his tribusCfcilictt <p fperauit in multitudine opulencif (bgat no pona deum foccitadinan
(oamiGKltoborabitncm ptauitate faa)etit talis in poenis qualis doi».
fiCUt oliua.TraCtaf hic illa poculaigf a da tota diopphcrado p'picate|>pnaiutara tu i pnti
rita.Ec ego (icutolmafi^fa/ifignuvidaciratisj domo da.Etdiathoaqaipe uidomo da apud
achimdech petes pane fie gladifi/fiierat occaflo ttucidaciois laocrdotu.c5cra rani mald ^icennone
dus fablccatuidicit <p ipfe i domo dei ^ olioa fiddola entjpduoet ratuhu^ l domo dei (icut olion
viaax.Td i futura vitaii qua fola qd vere ftemii e 1^ potxofi fus fum in gf a da ftemu Se femp . I n
etemoBibonoMa^ui(imcofi>asfam mgfada gtetniiSdemphocenofoliirelpc^ pnnii fei
cof q vereeterna fiitCCofiteboncofeflioe laudis, ce ftemo St femp qra feciftijmedigfam. Propha
catgfariiaCttooe fuapreapie^ beneficio tanq receptoiqaratlicratafuee.Et expedaui nometu^
manifeftandiiStglotmcan^ m moStexpeOani nomen coiiinoflein ftemafodiciuteqaoniabonui
Ibpple eft etpeOare nomen tofi, cora graciofis tuisiiis qni gratuito propea te donac.Otdo pr^pofte/,
fus.pnuseiroeftaoi nomen tuli tiM bonfi SccAoofcquetacoficebottc qifl fecifti.Amen.
IfVVLGATA EDITIO. |[^Vi(ftorifuper diorum eruiidodauid. Lll.
Iidt infipiens in corde fuomon cft deus.
Comipd fimt SC abommabilesfaiftifimtmmiquitadbusmoii eftqui_
fadac bonum.
Deus de cocio profpexit fupa filios hominumiut ludcat fi «ft intelligen»
aut reqtuietu deum»
“ Caiec^plid.
tn in
P5ALMVS
V
tJi
ta»
fdtai
3
4
tJto$
tdf f
ta»
tdf g
Omnes dedinauerunc/ (miul mutiles fadli funRnon d! qta fidat bonum/nbn eft uT(il
ad unum. ^
Nonne fdet oes qui operantur iniquicatetqui deuoranc plebem mea ut dbu panu^
Deum non inuocaucrunctillic trepidaucrunt timore nbi non fiiic dmor.
Quoniam deus diUlTpauicona eorum qui hominibus placent: confufifuncquoiuaDt
deus fpreuic eos. t:
Q^uis dabit ex fl^onralntareUncltquumcouerterit dominus capdtucatem plebis fiap
exulcabit iacob fiC letabitur ilrad.
CIVXTA HEDR-^VM.
Vincenuiupcrmacbalachinrelligentiadauidi. LIII*
Propheta. J^lxitflultusincotde fuo. Didum (luldjion deust. Propheta. COD*.
rumpere fccerunt/K abominabilem fecerunt iniquitatem,non faciens bonum.
Deustde ccelis profpexit fuper filios adamud uidedum fi ell intelligens requiri deuf*
Totus ipfe auerfusefi/fimulputrefadirunttnon facies bond /non eaamunus.
Nunquid non cognouerunt operantes ituquitads/deuoratcs populi mei;comeder&
paneni/deumtnon uocauerunt.
. *** . . . “
Ibi timuerunt timore non fultnmonquoniadeustdifperfit offa caUrathetads ce^
cohfudilb/quia deus t abominatus efi cos.
Quis dabit ex fion falutesiirael.'' reducente deo tcapduitatcm populi fui,exultabit ia
cob/If rabitur iirael.
3“ Itolusc(l*Vincmtiroperniadiatath;intdIigtntiadanldi.^TachaIathnon]einflfiino(?ddk
citnr. Intriligcnna appeUacor eo<]> emdinuos eft pfalmDs.niin ad coMofcendom deomiram
^ucncuin mdif Paulas apoflolus ad ro.^.afim hanc pfainnun ad tcfhteandani omnes tam m/
dTOsSgennlesfbbpeccaro«irt.Itacpe*aatontateapo(loIificexverbisplalmi dare conitar tradam
n hic Rulcinam hamani gcnols erga deam, a qaa totnm hamanum genos fabicdfi eft peccato. Es
calce aDtcmpfalmiappatctdcIidcranmneduun per aducncnmmdip.CrEt quia hicpfalmus com/
cidit cum.14.fde dc vobo ad vobumiac folum differt quo ad qntom verficulum.idco breuiccr pertiS
fibimusirtinittcdo ad feripta fuper pfalraam.i4.cadcni quippe^ matena vttiuf^idan progredi
&Cvt patebirXolo quinto verTiculo diffdt.
CSVMMARIVM EST.
CHuuianuni genas vniuetfum Iconuptum exignotatia dei defcnbitnr.com inacofabilitate igno
rantlpfquia videnmtmantfdloseflordasrfafpuat^propheta ad remedium per aduentnmnieflf re/
ducenris capnuitatnn populi fui.
CrPcrfona loquens ipropheta eft.
r'^ni fhlltUO.Diuim^ralmus in partes duasrppolirina materi^, arexeeurioa/ibi deos de cedis.
JLyPTroponit cam & effcdu.R.adtce mali ee negare de&Dint lfailtns|bnmanti genus,( corde fuo. ■
noaeusiroppledtiaocllmpti’ aut cura hhs nfi aut to opeti! nfoiu.Eflfoftos molnpicz hinc fubfecunis
eft.Cortuimfnxt(iqocni came via fuaJifhfhilci qui dixeidt no deos, & abominabilem fdxnuit mi/
^catemircelos.r.idolatti^-ae vnioafatitanbbiciensbonamlnollns df faciensbonum.
^£^0 oecdie- Incipit hic pars ezecutiua taborduK.Primo tradbif illa patticula/condpcKfdx/
rut ftcSeclido lUajduit fhiltus no dl densftbi nunqd no cognonetDnt.Temo mnedtfl vttiul^ luaU)
ihi_^dabit at fion-P” Aflfcrt daoid ddi inqlitorc & teftc totd genus homand fub pdocfl In^totS
)}de.t)eus dc ccdis pfpcxit fup fflios ada|uo hebtf os aut gctiles tifi.ad videdii fi efl [cdligcs,n5qaali'
tcTcunij fed leqrms cldiicolnlotreruado pcmta|habdlo ipra pro t&ie vite Ibf .Tdte afir.eccc gd ioe/
nit deus . totus 1^ ancifi funt-Colbudio di dcfignificato|aci limUitadine nomm collediao^tonu
iprqhd,auetfi funqfingoli hoic$,liaial ponefaCti fmtjputmJinc mo^mSfaaes bond/fuppk cft.non
enam vnos/nec vnus quidem eft fadens bonum.
Wutljd nd tOgnOtienit Tradaf hic illa pamcn|a)dipr Bnlm» nX ineXCuC^ilttaCi -
PSAEMVS xmi.
ideTcrikunEvtriqkGftilaoparii inl^tisfdma'
sandtf! an^o^i in deforoirom tettf {imtllionis,
,na poflcooidhi paneidolanc fucrfir.Ibi tiinaerancnmorc.£intnra nmilTionis
Id qaa debebat manere fab pcettione diaina,n5 tnit timonhoc eft vbi no fiiic to timoii.^xcc mate
na cognita.NonQd inqna nd cognoneriitrvtn^ hfc duoXqdi dens difplic ol& caAr^ctatis re:&<p
ficoflagailiu cafbamecatid adaeifns indfos:& q> loholhs qn^conradit ^palu ifraetinefi qa dens
abominamsefteosffilios ilhid.Dao opa addncanfcogmta.Alte;cq) dens pngnanic^ populo ifrad
o5ctahofteseios.hoccnim vidctluA;inexitDdeeg)pro,S(in debcllationc amalechuafiamoircorfQ
niadiantcai^tpcmoyfi, &pollmodd indebdlacionechananro^tpeiofoc.Alcmopnsqno gentiles
Ibbcgcnir & cSindciut ind^os'qa deus abom matus eft iudfos pp eo^ crimina.u hocpIunes\’idetfit
' tpc ludicu. I ta q> a vtroqi inezcnlabiles tcddnn{ de hoc q> icfiitatfit defi|q> duerfit no ^s. Et in haC
ifinc cifi/dUSoT pl^ mos tfic a.i^ibi.n.affiertot pro r5ne inezcnfabiliratis a vtn(f cognooetdt defi ei
in generatione ioftt abrahfivt ibi dcdaratfi e(l.Qnonia densdifoerfitofla/hoceft folidajErma ^cfiqp
s vdot rnftrcacola czercitus,ralbametatiste]aduet(iis te popule ilrad&flatimapoftnmhat ad pplin
getiK.Coftubft i/quoa tn geniis pplni iltacl.qa dens abomlatns eeos;^os ifrtffc n5 Ifotntudtc tua.
lEIUIODdbUQr fion-Tat^ claratis &tat^molisiniqcatfi acmaloi^Rmedid cocupifees ppbcta|c(/
damae optans affei3u.Quis dabit ez lion falotcs iGadlAd Ifam ezpedabaf falus popnlt p mtSS ex
fion^r mcriroiqa in hionfale mefias falnauit rnudo-P* Qua magna ai!t Iit multipla falus czpeflani
ex mtfia/apiicatRedncere deo capnoitatc ptmuli foiin^abylonica no egyprtaca fcd qof fimplin/
ter & abiblote eft captioltas popuIiCqnam cdftat efle capnuitatem pcccatiiiuzta vcibum angtli-fal/
oomhicietpopuJumluum a peccans eorum )eznltabit iacob,lgtabimt iliaclivtagemino gandiof
Incano Aatemo/magnitudinem lalonim intdligas. Arnen.
CTVVLGATA EDITIO. ([^Vkflori in pfa Imis eTudidodatnd quum uenifTenC
ziphdSCdixifrentfaul/nonncdauidabfcondicused apudnosf LIII.
Eus in nomine tuo faluum me fac:& in uirtute tua iudica me.
Deus exaudi orationem mea mrauribus perdpeuerba oris mei.
Quoniam alieni infurrexer unt aduerfum me SC fortes qu^fiemnt animi
meamtdf non propofuerunt deum ante confpeifham fuum.
I Ecce enim deus adiuuac me:S£ dominus fufe^tor dl animp me{. i
Auerte mala inimicis meist 3C in ueritate tua difpcrde illos.
Voluntarie facrificabo dbh&lconEtebor nomini tuo dne/quoniam bonum ed.
Qnpnia exoi tribulatione eripmfUmetfiCfuper inimicos meos difpexic oculus meus»-
CUIVXTA HEbR.£'VM. ^^Vinccnti m modulationibus intefligentiadauidi:'
'uenictibusSiphcis&dixctuntlauli.noncdauidabrcondituscnnobircuf LIIII.
P T~S "Eus t in nomine tuo Cduame:& in potentia tua uldfceris me.
topneta. Deustaudiotarioncmmeamtaufcultaucrbaorismd. '
Qgonlatn alieni infunexerunt fuper me/SC fortes qu{Iiaunt animam meam : SC non'
propofueruntdcutcorafe.22iclab. ^
Ecce deustauxilians mihi idominust in fudetatoribus animp mef*
Gjnuettaur malumtcfpc(dori|^ mdsunueritatetuafades condda^eos.
In prompatudinefacrificabotibitconiitebor nomen tuum/quom'am bonum • -
Qgonia ex omni angudiaUbetauitmc:& ia inimids meis uidit oculus meus. / >
Titulas eft. Vinc^ in modulationibus intelligetia damdweniftibus eipheis Oe dizeront lauHi
nonne dauid abfconditus eft nobifcamt^Vbi aduette q> dpba bis nundaucmiic fauli q> da/
etdci&x apud (ePriaiannncuitiofcribitnr.iJeg.n.& tunc iaul pr^ittens nunaos ad diligentioi
Inquiremum venit adpeilcqn^um dauidemnolCvtiol^hns mcit>lanid cognita nrqtia :upbeo/
mm teceilic ab anguftiis dpb|8e venit in defcmim mahonifit ptopterea fani hon init in eiphifed iu
jumYi»eKr in nit^ftcompe^fnpeniqentibns nandis yphiliflcltenit' vaftaicnqdiueSl^
""" CatelnpplaL m uu
4
* +<•!
< tsfiiwl
PSAIMVS
MIIII.
od philiftpsA liccnafit^idSedida affr viccCvt rcfibiC.iJ^.i6.)laDl nficiaDbos dphdsfvdiitc&t
na daoidc in zipb aa(let£Et tfic danid occnltcjpocnicsjnote vcmc ad cxcrcitfi lauUs donniaicu,fic '
& abftulit lancea & viocfi aqoe SxA fic cduicit (aoktn tua manfoenutuie-^Ex vobu citnli homs in/ j
linnatar <p dc ptima annunaanone naCtat pfalmus iftc^ni tunc namoctuc aphet ith> loqncii/:
di modofnonc dauid abfconditiu eil apud nostqui loqura modus recitatur ui ticuio. Ea fine anww
plalmi apparet traftan lixllda anndaaaonctdd inimicos meos vidit oculus meusaiam tfia
dauidbbmcDseftvidcndoinimicoslbosdormietcsfArpotensoccidcretanlcm.Vnde materia plsd/;
cii huius videtur compichcdeie vtrani; annunaanone & vtiiul^ cffirAfi-InteUigenna in dtulo pot
fitajad hoc tpcOac (p dauid cmdinis fuit a dco|& mtdlcxit vt no poneret manfi in chf m domini(qdL
fecunda vice potuit cflEiccit^lcd confideret in dno.Rdiqna ezpofita fiint in alus titulis.
C7SVMMAR1VM EST.
(^Dauid lecnnens ad deum pro propria talare inter pertecunones faulis nunciatibos :ipheis,Gdiia
cusadeo|& fidens vltionemuumico|i/promittitfaaificare&; laudare dAi nomen bonum. tiun iit'
liberatione ex 01 angutba.mmin liberatione ezvitioncinimioonim dormientium &C. » .
iCrPetfona loqnens ptophera eft.
J l£U0 in note ntO-UmidiC pralmos In partes duastpropofinuam matciip,8( execntiuSiibi dena
iy audi.^Proponit duo.Pnmum petendoi>eus in nomme tooimuocato a mqnon in vi armoy.
^ua me.Altcrti propherando.Et m potenna rna vlcitcensmc/vindieiam fiicics tu non ego.
irOeU0audl.lnapit hic pars cxecunuatahordmeiPnmotraetaf illa pamcnlajdw i nt^ tuo tid
ua me.Sccnndo iUa'& in potcna ma vlcifcens mqibi conuettetnr malum.|^Circa primum tria tra/
Aat.Pnmo firmat recnifum ad deum.Oeus audi oranoncm meamfeienaDonc mentis mep ad temttf i
dendo autculta vetba onsma.Secundo cautam pencuh .quia alienL Vocatziphcosalicnos)qafitn
ctlent de tribu inda.ac per hoc cdtnbnlesipfi dauidiiita q> no erant alimi genere tnbns. Sed ad cxpli.
canda magnitudine neqoitip coy appdlanf alieni/non genere U negocioiboc eft ad ijuos nihil oi/
Bo ponet negocift inter tauli St me.Q.uonia alieni/a negodoppha feilicet,inroiTcxeiftt tbp mc]iiDn>
cianresbis fauli vbimoron&fottcs(faol Acfui.qupfiemntalam meajnobona mea fed vita mcatSAip
nx>ruerunt deft oota fqS; ininftqntillam habites ronem dei phibentis pcdccutione innoocntft.Hcc
ett caufa pencuh & rccurtus a,d defi.r’Tfftio deferibit fe faluatu a deo.Eccefin ptomptu,dcn$ auxilias
fnihi|fopp|e cthdns in fuftentatoribus aip roeafupple ctlSiue mtdhgas dinm dcfcnbi ad fimihtndi/
b2 ruftetatons vitp dauidisiSc hoc fignificari au in ruftentatonbus.tvelut fufientarot aie mec) vity
mef fiue mtelligas dnm cfi militibus ipfius dauidisrqui erant vetor thftetatores vitp ipfius . Vtn>9
omn mo verum diaf.Literp tamen magis quadrat q> domino attnbaatnr otfiaum tbftentatons vi
ccira q> pomum attnbuitur deo officium adiutons!& dande oqiluatut non quahtetenn^ adiuuait
dbifed omao Toftentandi viram meam.
iConucnctur m^luin- TraAaf hic illa patticulalA; in pot&ia tua vlcirceris meqirophetado primAl
Vindii^ in ytro^Tcilicet dphcos.Cdtictte{ malu rcTpktonbns mns. Vocat zipheos ab officio tr/
‘l|>ia^i latibula inqbns abfcondebaturdaoid.&faulcm cum fuis.In ventate tualcognita conuinofi/
telaolcm.^aes concidere eos.Quod adimpletum fbit fecunda viqp.nam ab ipTa venate mantucna
dinls dauidis connidus taul/concidic ab animo^etfequendi dauidm. Vd in ventate tuajm iuftitui
bi/hoceftfponta
itebarjlandabo^/
isgrasagendo.Nomen
tnen tuu dne.qm bonft non folfi iii te fbd mihi tuit.Et etxecftcdus.Qaoniam ex omni anguftia libe/
nuit me/in deferto mahon quado erant mihi anguftip vndiqiicingente me tante in modum coroner
qnodfnirinpnmaannonciationcapheotum.&rin mimicis mctstfaule Atbis dormientibus in^
eunda annunaanone zipbcotu, vidit oculns meusfhoc eft videdo inimicosmeos vdut vi^i emet/'
GPamiliare eft huic prophetp tiraificate viAoriam ex vifione immicorum.& quia tanq viftotia fbic'
Illa benignitas dauidis ctgalaolem,idcovcviAotuiccDgiioratmadeofdioeao.&minniiias meu/'
canq prolhatis, vidit oculus meus.Aincn.
CTVVLGATA BDITIO.|i; VfcteriincamituTwsinteJledlusaauiU •
Xaudideus oradonan mcam&nederpexenj deprecadonetn nieiint '
intende mihiSCexaudi me.
Contrillatus fum in exercitatione meatK conturbatus fum a uoce '
^^^1 inid/& a tribulatione peccatoris.
^^Offln^dffluyiuctuminmciniquitatieKgbigmolcftiqataulM» i.p
i
^ «
P5ALMVS
IV.
Cor tnetunoootorbatuai eft fon^o oioftu ccddit fupet mCt
TimocStronoruencruntli^crmcKcontexenmcmetenebr^ ^ ‘
Et dixi quis dabit mihi pennas iicut columbx^S uolabo K requiefcani*
Ecce dongaui fiigiens:fiC manii in ibiitndine.
Expe^bam eum qui (aluum me fedna pulTUanimicace fpiritus S cen^cftate*
Pr^opita dominc/diuide linguas eorum t quoniam uidi iniquitatem S contradico#
.neminduiute.
DieacDodbedrcudabiteam(upa'marosdusmiquitas:8^labotinmediodus 8^ uw
tullitia.
Et non defedt de piatos dus uTura K dolus.
Quoniam fi inimicm mcm maledixiflict mifahluiHni^em ntim.
Et fi is qui oderat me fuptr me magna locutus fuiffecmbrcodiflem me fetfitan ab eo»
Tu ucrohomo unanimis,dux meus notus meus.
Q lii fimul mecum dulces capiebas dbosnn domo dd ambulauimns cum oonfeofu*
;Vouat mors fupa iOos:dC dcTcendant in infernum uiucntes.
Qgoniam nequid( in habitaculis eoramnn medio eorum.
Ego autem ad deum damauirdC dominus faluauit me.
Vefpere K mane Kmeridie narrabo ac aimundabotde exaudiet uocem meam.
R.edimet in pace animam meam ab iis qui appropinquant mihirquoniam inter mdU
roserant mecum.
Exaudiet deusrac humiliabit illos qui eli ante fecula.
Non enim cft illis commutado/S non timuerunt deumrextendit manum fuam in ro'
> ' tribuendo.
Cotamituucrut tenametu ei^nliiufi fdt ab ira uultus dus,K appropiquamt cor illius»
Mollid funt remx>nes dns fupra oleumrSC ipli funt iacula.
jla^fuper dhmcutacuaaciprctectmtrieRoodabicin^temumfluCiadonc luRoy .
Tu uero deus deduces eosdn puteum intentus.
jyin fanguinum K dolofi non dimidiabunt dia fuostego ante fperabo in |te domine^ ‘
fCiyXTA HBBR^VM.|J^V incend in modulanoibus itelligeda dauidi.
j X VfcultadeustorbncmeataCneoccultareadeprecadonemea.
jg Propheta. ./xintedemihiKrfidemihirlamenaborinloeudonemeaactefonabo.
A uoceinlmid/afadebuscoarCidonisimpiit quoniam comou^unt (uper meinv .
quitatem/SC in furore odient me.
Cor meu tremet in medio meitacterroramords ceciderunt fuper me» ‘ ^
Timor fiC tremor ucniet in metflC opermt me hortor.
Et dixi.quis dabit mihi alam ficutcoiunibfCbolabo ac habitabo» n
Ecce dongabo uagando : pemo^bo in deferto.Sclah.
Accelerat euafionem mihiu uento fufeitato a tempellate.
9 Prfdpia dnetdiuidelingua eorurquoniam uidiiniquitatem acHtem in duitate.
« o Dkac nodle dredibunt iplam fupa muros dustac prauitas ac labor in medio eius»
^1 Contndonainmediodustacnonrecedetdeplateadus&ausacdoius.
f z Q^uoniam non inimicus uituperabit me ac liinerammon ofor mens Tuper me magnifi
caiut/ac abfeondar ab eo.
ti Et tobomoficm£ttiB»arioinca«iuxincua ac netus mens»-
. J
17
18
19
ZO
ZI
zz
i, .V PSALMVS _ XV.
QgtliinufddcabinnisrccrenimandomBmclafanibuIabimtumconumm.' .
I f Inlbgabic mors fupereos/dercendentfoneam uiubpiamaUcisinconuentu raim
in medio eorum. . -
I ^Scof Egoaddeumtuocabo:fiCdommus*faIuabicme. i *
Vefperc de mane K meridie ioquar fie reronaboideaodimc uocem meam. i
R^emit m paceanimi me^ ab appropinquante mihitquia in multis fuerat
i^udiet deus de humiliabit eos/Kfedcns antiquitus. Selab.^ odmutatidesiplis /dC
non timuerunt deumt.
Extendit manus fuas ad pacificos fuosimaculauit padhim fuum.
Lenita funt fupra butm oscius/de bdium cor illinstmolliri fune fermonei ous fupea
f«OC
' olcum/deipfi erifes.
Proiice fuper dnm^nus tuum/de ipfc gubernabit terno dabit (temo lapfum iulfo*
Eetudeustfadesdercendaeeosinputeumlfoue^rhominesfanguinumde dolinoneS
midiabunt dies fuosjde (^o confidam in te.
TIralas eft. Vincenti in modulationibas intelligentia daoidi. Es qoo nmlo.Don apparet niattf
liarTcd matenar myficriam/pto quanto appellatur intdbg^-Reiiqua tituli intcUigc vt uipca.
Citta materiam autem pfalmi fequendo petn apolloli agulam/quumconUetcxtituio ^ aiitoc
mu cll dam4l& q> q uaceSq^ m hoc plalmo dicuntur de ipfo venficantur in perfona dairidis,co(eqi^
eft qi pralmus iftc ad Utera de dauidc traClat.p' Qmd alit cuca dauidcm tractctotjopottetff iplo pul/
mocolligere.Exprindpiopralmiappar^ttraCtaagdlacontradautdcm in pnnapio pcrfccuaonis
dos a (aale.nam quadrat itnpoUtio iniquitatis q>cilct inimicus rcgis.quadrant tenores moms^ quos
Ahc palTu s dl tam in iaculo lancef 5 obfeffione domus;qaadtac ddideninn alarum ad voladuim
2013 obrdTas erat tunc domi/nec pocetac per potus uue.Ez medio quo^ plalmi appaiet deferipao
iulis inDpinatep^cqucntisdamdem:dumde&nbuur dos cum quo fuerant (ixtaa &cb'uusetia
plalmi traas faulis de macdlaeionc natutaUs tkdcris oga grnctnmide^ limulatb placido Qce ac^ fet
monc.eidetn atrd{atnr£tbrcuiifr tantum confonarpialmusgdhsmptinapioperSxtinonisdaui/
lUt a (aiilr, vtMgardiceirRiatcriam libus pfaUm ad literam efie fugam danidis alaole quando voln
itipliim occidcrcpnmo iaculandolanccam/fi^sicloobfidedodoipj fddcmno^piSeterEio in naiorts
nv^b^ribasadcapicnducumu)4.illuclu^ratcmillusdefaicAraddmii&Hllloiiam habc$.ii(g^.
Erudrtio afft iii tacuTo appolitai fpcftit bd hOc ^ danid eruditus fitit ad laAandum curam fiii in
dederKiv dc prouidenna dei arca piacmia lultomm cepcmasiniqubtnaiJueccniinprxccr hilbiuia
>. 4 inpl^mo appomnitnmmatenaenidtRonwreaMUclIigtpcuc. . '
^ ' CSVMMA^IVM E^T.
ITDamd teci^ ad deum in fuTC fuf periculis tain doini g in naioth/titans fauUs ft; ruorupi iniqui
tates cbnna feckfcnptifip vtriu^ eoalioms modis.prophcnt fauktn & iuos tandem calumsifeiplfi
aurem lullum m domino conhdcntcm gubernandum ac ctigtnduin a dtp.
iirPctfona loqucnspmpi^ dL
A ^fcultd DCUdOlflhdncm mesm-DiuiditurplaUnus in partes duastpiopolitiuam matola:,fl(
4\tzccunuam|ibiquomam cumoud>unt.Proponitdao.Pnmottcarram added. fecundo cam te/
cuflbs.ft' 1 n tecotfa ad dei'pctic ^mior. Primd.aulcnlta deus ofone mcaiad filitudine atted^ Sap
- • - ■ ■ ecaaoiic mca.No
uongraum quip/
1.1;.
pUcantis aures percipe dcuacioncm mentisme^Secundum^t ne occultare a deprccanoiic
imhcicoranoncmmcampacipi.ledpetiaonemquo^mcamgratam dfepetoiuongrat _ _
pe efle petinonem GuniHcat princeps occultans le a petitionibus / nc Ihlica audiat pcrcnrcs.Et ide»
petit nC ad fimilicut&nemocctiltanfinnife a depKcationibusi ingratam habutdeptecadonemfuS.
ybi darepar^ ordo prppoRetus.nampnDscftq> non fcocciiltctidc dcuidc q> aulailtec |7Tcmuni.
intende mihLQuamuD.de te^idde mibtNo iumat m otaaone d; de^apnem mum p<rapias,l«|
mapfDm comendo: vC.C^ no Gm deofus aut moldhis hab^r.Gid altcdc mihi/d; dignum mc fac rv
i^ioliGonenia.Rcrole fcnpmm efle gefi.4.rdpe»c dommus^abdCi; ad munera eus;& videbis
piophctxoranonemctefccicabadionibDs orandi & deprecandi ad fcipfum-Scpc enim deus attcit
dicofom&nonorantuled tunc prod^cocicG0ndilli.gtataalicotaaoclt quando onuis ieft grato^
V 1
- c
-1 '•
i
PSALMVS
nabo a voce init
XV.
V^la erit vojr mea.i refiv
Uanlis ha^re rccfida.&pri
94
ma ci tagit veiba no quawl(j fed pcepconathoc cft roadatu faalJs ad capicdd damdc. Secdda ca
ftat ad feiaaHioceft ad aecnnone qaa a minilhis laulis coanSatus ftnt dauid ne polfe r»tyl?Hd it
■fit toai (ax lamentationi s inftpmra quia ab inimico.tum qnia ab impio/fubaudi tege.
^fitn cdt^ucbat. Innpit hic ps Otecutina tali ordincPnmfi nattaf lUa pticola/a fadd>’ eoarfta
^Anicfnrtani ad tnr^m pTfi/¥iaf ■II'» i?ii. — —■r _ j 1 • picu/
i.deda
a»
rionit/quamadipfamcoarftanonfcSecfidornKftafillapticula/avocemimia/lilVgniad ipm c
Iftibi accrinabo-Tettio illa pticula/ipiijibi qrfi vidi.Quarto {trcgcur illa pncula/a uoce tnimia d
eatto pticnia a voceiibi ego ad defi-Quito fcat: lUa pocula inimici^ibi audiet dens.Seito .. _
recarfus ad defi i piicipio politnsiibi iafta fup dnm.flT Circa coariSaoone quapaflas e dcfcnbit
|>neipia.qtfi comooebut fup me inigtate Sc I furore odiet me. luna hiftona initifi plccutionis fuit fm
eam ipnracS q» fani [putabat dauidi q> eet mimicos fuusivt ipfcmet dixit ad michoI-Sie dimiltlh im/
miefi mefifNec folus feni fcd molo [putabat hoc crimen dauidi: vt ipfedamd teftaf in ca.i+.dicw fen
It^ audis vetba holum loquenfi.darad qnt malfi aduetfu te{& ppea hic [choat.Qifi comooebfitfc®
moucf no ceffebfir.fiip me inigtateimimiaaeadueifus feulcEt hic [ftinexetut alip cocomitates cS*.
na adfuit fm inrcmfi affcftfl odifi.fl: fm extenores aiftus erat futot.Et ppea dicit.* [forot^ecuoSis;
meinS cclfebfit me odio here.Et de odio gde feulis & fno^ oga dauide/fetis coflat ex cfleifhbn»
De furore affOmina precutifiis tdfatur.na tfic feol tato furore oSmotus eff vt nifos ftient lacea cdfbde
iedauide;&^ietem|)priiidomfiiu(faitafetellitibuscircfidarino(af illa/nepoffetenadere * ma/
ne ocddctcC.H^ fiint caat.p^cce effceins.pifo intemi in danide.Cor mefi tremet in medio mei,& tet/
rores mortis cecidcffit fup mc.Ordo e ^polt^qa tenotes moitis ceadofit fup me, ideo cor mefi tre
niet.* futuifi tremet lefeif ad ^tcntfi cecidctut.* vctfi fiiit vttfi^ ^tfi ad laculura laoecTimor * tte/
inor veniet [ mcfcoarftatfi [domoAopuit me hoiror.SitV hic e ordo ppofkros.* futt^ vemctnefpi/
dtpoetitfi opuit-Iuxta hiftoria audies dauid ab vxorefua q» mane occidc^s eet nifi noa^ lUa fe ^
nateti* vides fardlites coflodietes offaadomas,optus e horrore exrerius|& intus timoie)* f mcbns ne
moie.(^ defcnbonf ptim [ ^to & pom [ futuro/ad denoradfi antccedetia Sc corequetifi-f. q> ptio
liotmitAexide venit timor cum treraore.p'Scdoextetni.&dixi;gsdabitmihialam(Tagif coanSa/
rio cxtetiotiexplicado interna cogitatione de defidetio alarfi.vides.n.q> no polfo fiigete p olha;cogi/
tamt exue p fcnefha fen p te«fi more ama.hocniignificat & dixi gs dabit mihi ala f Et addidit fient
colfibe.qlolet habitate in Ibpiotibas domus* exite pfbrauuna:vtintdligas neceflitate ei [minere
exeundi vdotp foramina more colfibf Et ppea fubdit. volabo *habiod>odioc efi habitacuifi inue/
Bia tutilp^Teitio enafio.ccct(diuina ope mediate michol vxore mea.elongaboime p feneftra. vagadol
more fugietisqiemoAabo m deferto. Appdlat defettfidocfi deferefi a cul^ia feulis. Vel foite ad lite/
ram illa noA^ (eceflit in locum defertumi* propterca didt pctnoCbfiio in delato:* poltea init ad fe
modemintamatha-Ethoceflvetifimilins. ‘
SiXderjbo. Incipit traAare hic illa pcicnlaia vooe inimid.Inxta hiftoria dauid fugies e Vptia domo
D feneftrafvenit ad femuete [ ramatha:* vracp init i natothf vbi aat cuneus pphaa^ Quo cdpeno
bul miiit liAo res illuc ad capiedfi damdem:g qufi appulifloit illnq pphetauerfic. Vndei^c alios U/
Aoresiqni & ipfi quum vemftait illnq prophetanetunt.* quum terni biftotcslimilirer prophetaO
lait.poftremo venit iplie bultqni etiam prophetamt cum alus. Et licet iol^husintelli^tper
]iphi^ahmoi/amenefeqiudi,ga tfircriptuia fpifi dni defcnbicanrorqinteiligafe^ ^ ex^s%
uinitus eftirifta in eis ad hoc vt ^qid enaderetHac hiftoria c^t ppheta:dcrcnb« hm& adoetnni Ii
Aoq: * fenlis a fintudine veti turbinis * tepefiatis:* defcnbes sphetia eo^ fluitet fanli» Sc liAof )
a^pitarione&diuilIonehngap.Eegdcc6entfastotli(ao9t*£aulis(r6nabiltanil‘attirturt>ini * re/
pdfetuvt patet-praphetia at cok ideo affimilatur rei papitiiga ex liiftotibus eftid pphaaslptfdpi/
Catio ^da cftieo q> n6 ^darim de ftaru in ftatfi veneiit. Dioifio afit lin^p aCtio epheto fuiuam
lingua eof prius eratlingua littoy * lingua regis cotra dauide,* dinife eft a fapfe * a lingua tema
netium extrarga lingua amicorum feulis g no veneri illuqerat cotra dauidqoSaa dri iuftitia, lingua
afit feulis & liAomm g veneraqfmt ad laudadfi defiidom tranfiit in lingua pphaaifi|hoc^ in lignfi
laudate defi cfi pphctis.canrabar.n.cnncns sphetarfi diuinas lar^s.& iftc cantus appdlabiifpphe
taitrOrdina er^ If am ficPr^dpita dneiad filltndme predpiraris fec eos de liiftoribus pphaas fta
Om:diuide lingua eorum/vt no (it lingua lidtoram fed CTn«a*fi-Nainterim accelaabo cuafionem
mihi a vento comotionis a tempcflaK-Et fic feaum eft.intctim.a® faul * liftores prophaabanq^
: afit fdpfum f m ftatumpcricoli illius in naio^* propterca [dudt fdpfnm oriv
temipt^pita itomine,* accelerarumm eoafionem; accelaabo *c.
Didteceflir/Defcribit i
Chionii vidi iniclllitfiti. Traftaf hic ilfe pticnfeia fecie impiiicfepIV.Pdo declarando inigrare duita
cis fenlis.Sccudo dcclatado inigtate ipfins feulis|ibi qm n6 mimicns-prAduerte hic duo.Ptir^ q»p/
phetatcditadtudaco coaidationisfefinttipoluic^dcpciicnlfiinnaiothjadhiKvcit^fimal
PSALMVS _ itV.
&fctibfttt ^cnla illitis fogp vt ITmol dpolitisfpoflu vnfiqnod^ (tb? (ingiUatim fkqnad. Sedidfi ■ i
appdlaci6c ciuitacis iccrtu c an icdhga£ cioicas dcfi fngit daaid/an ibdcras faulis ^ erat cotra aaai
df.a e ro dnbiiiga i fautuia n 1<^£ cullodig pofitf i cim tate ne cuadetet daaid,£oi nn I domo dant
dis.& poniit ee <j> pollg lanl ooperic daoidc mgifle p fmdhajpofueni aillodias p dQitaK.lnipicas nc
alicubi i duitate lateitt:& hmoi cdiodias |>pba nnc tradet-T uti’ tn e oponcK de diiiute hoc eftd^
viutate vTiioetfo^t cooenicnfi cfi fanle cotra damde,dicedo iptn « inimim tegis-Et f m hoc ties^pttt
duitatisOCnian/plateaiat medid ei^qd bis noiaf^meraphotia ttrijigfi£:vttaUjg« vniuemrate eoy
1'oib’ fuis pab’ imqua,& ^pnei intimis cordidA ppea bis mediu emsrepen£.p\^ra viduninc ^
^ ..j; r — i
te copltcfi &ulis.Die ac nodgfioeflanter.drcnibfit ftip muros aus|h« duo.Cinigtas & lis cotra metae
prauitas & labor I medio «"/cotra mc.praiie.n.laborabat ad capiedii AC5tnti6cs/ i^chinatf^ cotra
tne 1 medio «"iBc no recedet de platea «’ fraus & dolus/cotra meHxc de ciuitatc.GrDc capite ^ du<
laule fobdit-Qm no mimicos. Vbi adnerte q^ n^atio ppefita in vtratp ofone nc^ copolanonejca
q>dicedo qm no inimic" vltiipabtc&faSera/lenlus dUi5 lungctur haec duo q> inimicus vitupet me
t( ego foffdijga tefifla mimico iirp^n mihi lniutia.Et filV no ofor me" fup me magnificanu& abibo
dat)lcn(bs tjio ifigenf h*c duo q> olor me" fup me magnificauic & ego ^Icodiu ab coiga pmunicin
ero cotra ofore meli & rdifia d tetari magna cotra me (aceie.N«aoo.n.ppo(i ta I vtra^ ofone^ teflaq
ligmBcac 6c ifett hdeee pianti vtnuiq) ofonis (enrii.Ec e ad ppofitu dauidis i hoc ncgocmnntcdcncis
dicere q> Ii di inimico & oforeCltelli)^ apro)fnil!et libi ageduipclhtilletipognaflet/&hmoi_alia feci^x,
ftd vbi di amico & duce ca fiiit vt (ubiliget &c.Et defcnplit haec i ftmirofvinmabit|foffera/abfc6daO
ga logtur de eo qd foturi! fuiflit Ii mimicus Ii olbt has iniutias d iiroga^ Pu tu/faul.hd lient adha
natio meaalicnt ro ip ee(fam«.Saul.n.poliq dauid peuAit philiiloi habuit ipm in pao/& pif po&BC
i6mmili^ns/&arauitingcne^SeppMdftoppquadauidcrat pluris flhmatus-Dtumc^/cru cni
laDl&mdns 6cdn* excrdtus.&nomsmcusinontiadonicflica.Quirimoldulcabimus fcctati/pfe
ceraturi eramus in dulcatioe fecreti coTilii;& fili/ m domi! d« ambulabimus/pldiffanm eramus i ain/,
bulande ad domll da, in eduetn/efi fiequetia miiltitadinis.Et intcdit p haec cp lanl A; dauid eiSt ira c6
ideti q> limul IbauiKt cdicabk coTiliaflimol ibat ^ facrificia di mulcinidine ppli.Et ga in his erat gy
faitranm quarti erat a pre dauidis, ideo defcnbit ea p veibu fimiti tepons.ln quo et iniinuat q> ipw
no fbit i culpa exorti oditEx patet ipietas faulis/q> itet tot vincula vniutis pleucratiu^ ex pKd4
nidis quffiuit ipm occiderc.pVn vdut ipaties ra^ migtatis deteffatorio affcdn fubdit v’indida.1 n
fligablt mors fup cos,dcrced^ fouca|infrtni,vinLr'lan.p h^ vciba lignilicaf eudus pocn^ena nulli/
bilegiCtalLscafms.rcdlignificafdcfflctitd:A.f.merete£n5motired(hffliilariad morte ita q>viui &/
pebrenturJicnroli dathan Sc abiron nu.i6.u ronc repctes.ga roaliciaei cduentu eord m medio eotiL
KgO dd deu VOCdXXProfcgrar hic ppBa inoohatii fupins tradatfi illius p^lga vocc inimici/taH
ordine.Ptio explicat modii fua: liberationis.ddnde migrate mimia cfi vindiifta.p luxta hiiioria ap/
pdiat dauid voce inimici attetata fui apprphclioneipro quato n5 habuit effoM et obfidedi , fcd firic
cang Cola vox midad ad capiedu.Modus afit quo eualitf vt ^idfi cft^)fint q> tam hdores g faol ap/
propinquares ad danide ^hetarlichoc eft cfi enneoppheta^ ctcinolicdiutnas laudesjntetim.n.»
cid habuit tepus euadediu qm rairaculfi hoc fuit p orone dauidis Se mento (amuclisCna ibi df .qofii
vidiflent eundi pphetaqe vaticinacifi Sefamude ft^fupereos/fadus eet fpfisdni in illis^ ppea mgc
ego ad defi vocabo,& diis laluabit me.Ec ga oro illa p manus pphetaifi Se umnclis durauit ^e Se no
d^ita q> et fani cecinit cfi citetis coram famude tora dic illa Se noAe)io fnbdif- Vcfpe Sc mane 8t
meridie loquar/diuinas laudes, & refonabo/pfeuerabo fonas vdut llrepicu Sc tumolcu UhnadfiiSc au/
dinit voce meiP"Et ecce modus lib«atiois.Redemit i pace aiam mea ab appropiqoate mihi.erat_vi/
ta mea rang pdicaifed de" redemit illa i pace/finc armis.ab ^propinquate/ Imle p liAotes & p IdpaV
mut^o eos repete l pp&as.Et exaggerado bnficifi hmoi redcpdois lbbclic.ga i^mulris fiietiir mcefi/no
p me led inxta mohoce ga 1 planb"mDltitiidinib"appropinqaenit mihtfoiafit.n.CKs cacetuf Ldofc.
3todiapc".Nattato moeoafiois/fubifigif vMiftadiuia cfi inigtarcinimia faulis. Audiet dois/ voce.
&• mea Se inimicoi^,8c hfiiliabit eos/mimicos:&; fides antiat".Ordia licaudiet de" Sc Icdes andgt",fc
hfiiliabiteos:hoceaDdietdeusnanira,&redesanagnis/ofeiudids,aehGiliabiteos;vtrnpbaDiteue
tanors/ recepto^ bnfidoqi Sc a me,& no cimnctfit/Iut & mihi [grati & a dd amore aliraLfiTOc
inde ad fpale faulis cnmrn ddcenditExtrdit manus fuas ad pacificos fuosihoc dl ad me vndiv libi
padficumtmacnlauicpaftum fim/quod mecfi inierat facicdo megenctfi Ibfi. Lenita fune fiipra butf/
caosdns/prooraaos.Etinccndcqi faciem fuam monftrabat laul line vlla afpentate Icniotem but]y
COihoc ot Ita exhibebat vifiu meo fiKiem luam (enem licut botytum lene ^betot guftiii.
i
«
Da
iii
m
h
I*
IH
ia
ia
u
fii
li
■
:i*
ik
U
tti
5«
01
»>
lia
IBI
0|
1«
iat
lik
vB>
90
ciiC
nili
lott
ki
i«
K>l*
0i
4»
i«»
iif
**
«k
I
i)«
!*
• PSALMVS l XV.
&tn ^^corilli^innu beUii in cordein facie aft bnitas.Nec folu in &cie fcdct [ v«rbis.moUici fiit
famdes d’ fi^ta oieu.O; ipfi enfaex vna pce ISr moUioFcs oleo f mones etasf& ex alttra pte funt eiilcs
vtnnainciddesXcge tunona.2Jeg.i8.&.i9.ca.ae tnacnies hax.Gfadofas vultus apparet ibi in dua/
busKDusrfamilianTcilicacontKnidmedanidis.atlermone.efto vicfoms^ prfl
ni^ybi etiam^apparct cp hax omnia ordinabat fani ad mortem daoidis.
9S
'cpr^lia domi/
l^X>ii(t(Uporini-Trafta£ hicteemfusad do] [podpiopralmi ppo(itus.Traaiaf adt molltado ftu
^.ei‘’.p^odas afiit traCtadi c p modii exhortansictpm Sc alios.Proucetorado/cdfid^ Scc.(up d nm;
no fiip hoiem^onos tnlliqno ^mens qdcdcpfit illnd&ecoe fmAus.A; ipfqdns, gubernabit ce (ic q> no
dabit ^emoiquis ad,hora,Iapru iulKidioc e(i pmittet labi nordinqua lapld ptemd,ltd rcieuabit &
itflanrabit i hac vitaloqtur.nim{Mnillides vetens tdtameaPXc vt plmiore itdligas fru^ ex cotra/
nis/addit.Et tu de’ facies defoedete eosiholies iulfa.in puteu fbue^ita <p hoies (anguinu & doli n5 di/
ipminettapl
pmiime.
fiiitudinccof
, . Dcddle^iemiiihoccft vf^infincrsuisad
Quo cotra factes delcxdere (aule & fuos in puteu fout^oc e fanes ipibs ddeiedere ad
g caddt m putea fouc^pAu^iCatis imcabiUs.Jn hebrato hf puteo in ^nuoiled cdArudio mucauic.
anilida pponc in.p^t vt clarius calum intdligasifabiugit q> hofcs ranguiiiQ ic dobjfaul & lin,n5 dr/
midi^ifirdiesfuos/ndinonctarmonenaturali quaqiibctcdpletdies&siredadiilitadinc cadediit
pnteii fi>^ nSdimidiabfiit dies (iios.Ec acnpc n5 dimidiate oies fuos( vt (it modus loquedi ad delai
Rpoina moite innaCinaIe.nd.aoporTcr q> oes hi mortui fuennt an medietate diem fuog:/ diulr
dedo tom natura lec^s vite eo^ f duas ptes e^es. Verificaf quo^ quarii ad ftuCluiqm (iene^ iufto
. . . tn6al^aancqaodaridimidi5dic^iunnsallcqtur.Eregocdiidainte.Q.oacc._
ad littram cdpleta efle euentus temm demonihauiraiam poft ha* (ani & fui inceifeAi ftxnint t &
iple confidens m deofencClus eft ad r^nm. Arnen.
iryVLGATA EDino.^ Vi(JloriprocoIumbamuta:co5p procul abferic da
tud humilis & (Tmplc* quum tenuerat eum allophyli in geth. L V.
Iferere mei de?:qm coculcauit me homo,tota die ipugnas tribulauit me,
Conculcauerunt me ininiid mei tota dietqm muld bcllatcs aduerfu me»
Ab aldtudine dici timebotego ucto in te fperabo.
In deo laudabo fermoes mcos/i deo fpauim timebo qd faciat mihi caro,
1 T ott dic uerba mea execrabaif aduiifu me oes cogitacioes coru i malu.
Inhabitabunt SC abfconden^tipfi calcaneum meum obferuabunt
Sicut fulfanuerut anima mcatpro nihilo faluos fades illos,in ira populos confringes.
Deus uitam meam annundaui dbitpofuilfa' laduymas meas in confpedfai tuo.
Sicut SC in promidione tuattunc conuertentur immid md retrorfum.
In quacuncjp die inuocaucro tetecce cognoui quom*am deus meus es.
In deo laudabo uerbu/i dno laudabo f monep deo fpauimo timebo qd faciat mihi ho.
In me funt deus uota tuatqu; reddam laudadones dbi.
Q uoniam eripuidi animam meam de morte/df pedes meos de lapfu : ut placeam cora
deo in lumine uiuendum.
C1 y X T A H EBRi£ V Vinccri fup cniuba muta clongationu dauidi mich
tbamsapprfhcndcntibuseumpliclidimingath. LVT.
Propheta. ™cho,tota die ipugnas coarflabit me
Abforbuerntobferuatoresmdtotadietquoniammuidimpugnan
tesmefabexcelfo.
-
Die dmebojCgo ad te confidam.
• tdfita»*
PSALMVS
.LVI.
tnulo f
t
7
8
t<H p
td9i I o
tdf$ 1 I
t<h( It
I i
Utop
Tota dic uerbumds contriibbunti rupcr me otnna cogitationes eoru ad malumf*
Cdgregabunir/abrcodeturdpfi calcanea mea obfeniabut ficut expe^ruc aiam mea*
Super iniquitate cuafio ipiisrin furore populos facdercendere'deust.
V agatione mea numaaAi tu:pone lacbry ma mea in utre tuo^dne in libro tuo^
Tunc rcuertentur inimici mdretrodn dic uocabojhocfciui/quiadeustmibi * ,
In deot laudabo ucrbumnn domino^iaudabo uerbum.
In deotconfifus fummon timebo quid fadet homo mihi.
Super me deustuota tua :foluamconfe(none5dbL
Quialibaalb aiam meam de mortemonnepedes meosabimpulfumeo^ ambulaa'
COtM
dum facicbusddtinluceuiucndum^
Titulos ciL Vincen (iip coiuba nmca clogattonfi dauidi miciufuni,a[^hedcnbas efi phdiffiiil
in ^ch.E( quo ntulo manifcfta appet macma plalmuqhCnaCtat hiftona Ccnptam.i.i^.nx]fi
dauid i pdapio fo^ fugae a faoljaufbgiu ^th cuutatc phiklfano^, putas fi; ibifixoifi mancralm qra
cogninisfuiflaa vinspfiaciiliusq>ipKc«daoid|tctiise&dodmadcdrpc^iegisadiisvtcaq ho
lignificandc opnuiif. Vidcf idiRi boci loco lignificaR fpon canixEc mooeor ca ronc qal toto i
Io no atr noiaf plalm” aut caaed aut hjmn'’ aut lausihicnxonudo »p diCbonc michtha fignilical
cana fpes. 1 ta q> foiliis e. V inccn michtham/tale cancu.fbp colona mota doganond dauidi,tc/
nmb^efi phililkis ! gath.^bt aduotc q> pfalm’.;4.(Cbi)dicd dnm 1 oi tpe^itca eande fuga damdii
bet ntuluocd lUc p<alm‘’Cvt ibi panuOttaCiat gtfla dauidispoft tuafione^Ae tiaCtat q cdcigctdt in
oopr^cnrioeipTiusapudgath. ^SVMM ARIVM EST.
CJ Daoid cdprchefus a phililiasirccarnt ad dcum.Sc vbi illoqi aCtiones cd pcnculo mottls fam Ediv
saa^fuamuidco&prppaninonccotdtsadquodcd^dilperiidadro propofuit.pcttgnnanone Ut
duytnafij Tuas vna cum dimna fibi faCla ptomiflionc cdu]cmotaqtq>mta oonfidcnns animi ppan
cione.&czaDdicns;adgratiarumaChones icacangit&c.
CTPerfona loqoens propheta eft.
\ llld DC’. Dimdit pfalni^i ptes duastppolitiaa macetip,& executini / ibi abrorbiictl&;'
J.VJ Proponit duc. Altcf e. milctetcn)erde'’.AItc^eca.qmablbtbuitmchd|totadi£pagnascoac
dabit me.1 n ^ primd eponit captura fuit^ tanq abfbtbucnnt cu cppetut ipm phibftcL dade modd
quo connue certabar phiJiflpi ad coatdadd dauide ad hoc vtcapef ficoccidetef. Suis hocfiicnc pnos
9 captura.P' Vbi aduerte q> bcctui hiftona libn regum no dicatur ctplicitephiliHcos comprphcndif
Ic daoidemidicmit tamen implidce^n hoc q> nattator eos introduxiftc damdem coram regcxletenifi
cnim intToduxcrannvt in hoc cirub csplicatur.
OT ^bfotbUdllMnapic hic ps cxccunuaraliordK.PffotradafiHapciailalabroibaicmefio.ScJa
iUajrota die ipumas/ibi rora du vobis meis.TaTio illajmifere mci dc^/ibi vagatione mea-flncohat
iraqi a compneOoe q detetus c a philifteis.Abrotbuccdc|me|morc ablbtbens dennuerde me,obf uat»
^ mn rora dic.Quauis hoc u hiftona libn rego nd elate appcar.ligmficaf tn ibi ex hoc m df. pormt
at dauid f moes iftos f cordefuoC.Cquosphiliftei dicebat.nonc iftc c damd rex tctncfnSne nmc canti»
barjfaulpcuftitmille&damddmmiliaO&timuicvaldeiphilifteos vidcsdaaideosdixifle irerie hos
.-t
. , . „ . rCdubitanbos j|/
bolda an iplc cetdaui4& ailoenb’ abis q> eec ipfisvd dicenV gbufiia no ce capiedd|aliis at cc capic
dd^mlcuudo fentienii cocta dauidc pualuicEt hoc vf fignificanqm multi ipognates me.atBibuiu). i
tnuInCDdiniq^abrorbaodtfirobl^atoccsfoi.Addicadtabcxceiibivtitdligasmrros ^aluiflc idne :
cdlinidinisihoc c q> tiiS zrlatcs p rege Ipugnabac damde.fOefcnpta cophefide q ftiic adio phiUh/
nof .deferibie dirp^e ma tde in tali amculoI7ic nmebo.cgo ad te cdfida'hoc e t die q nmeboi vtpo^
te (^rehefus naturab nmoic afbciar.ndlic nmebo q> defpocired ad te coBdaiic q> i deo laudabo ver
bdcuis4.qaicqaidfaciet|qaicqaiddi^nademcddeoo6fi(as(am ndnmdioqd Uoec cato nutu*.
i
PSAIHV.S
.LVL
iit
AdnettedapUam hominis paitttn.iunml£m^mqnadixktimebouiuiiiiajfm gratiam Ikki in deo.
fm qoa non nmd» qnid faaet mihi caro vnitiiafa.i.canialis homo.
Xota DU- Ttaaatnr hic lUa paiticuh/totadie impugnans coartlabic me.Defcripta ffquide cdprpbe
fione vltimo fiifta/defcnbunt pludia comphenfionis.Tota d* vobis meuihoccftgeftis "mas prfda
nsj&etia vobis mpsim gloria meara diftis.pocullitfaulmillc&dauiddecqnmiliwonmllabuoti
Ihpplc mcAd litoS.n-Cvt diftom ert)huiaIinodi voba romonorata a phiUlk^mlhtiam &_raeco
iSmf afir c6ttift3bnntinfimiro.i.perfaioabantc6tnftando;Si^me oescq/
gfcanoncs eof ad malflivt Intdligas & cogitationibus malignis & vobis ooaaipliim ptoccffilTilii
hcbffo halvnir mab ;n datiuorlfcd coi^nutas motauit adionifta prfpofiaone aiNec tus Iblis. <ol
congrtgabunwnfimidaddiicemaidumfcuctiftodiedum.abfconxiaitnflabfcondent lopfos ollicip
aplot^npfi calcanea mea obfouabiint fient expeftanJt animi meal vitam meadioc eft cotinuabuc
cignsatic^&abfi^fioncs&oblimiationesgiaruii meoifijvenietespollmeadfitiniduiccipeCtaa
^padoc Vita mcam.HiK de pkidus.p'^qnjr vindiiaa.5ppo: i^uitatccnafio ipfisXhipliatet \e/
gttur hacclitcta-Ptimo intetrogatiue.& tunc eft vox dauidis damaos ad dctt vt tanta iniquitas niM
uadat inulta, fuper miatateitali ac tanta , enme enafio Ipfis^philiftris' V nd^^: fnMt vindietam.in
fiiiore populos fac defe^iae dcusihoc eft id futote tuo fac populos iftos defcedc^tnctejMito legitur
* ofloiuieJupet uuqucatt enafio ipfisdioc eftfi taDone comiftg iniqtans aliquicdfogwnt ad iftos oia
V aSi^fcnri Ittnt ^ndilbs:^ aiit abl"^' vlTa iniqtate c5ftigi<Sf s n5 tnuolio eUal^ apud ipfos.uy
^ ttilditaiim id quoitcflmunitttaccidi^.ppt8tinosobaljbijcdinilJasiniqtatofecutos die in aliena
1paiiia.Ethoc dicit ad oiaggdatione hcgtip {ftnlilhnogi coeratSupo iniqtatejcomi^ alibi ,cuafio|
Vicnif,ipfis|philifteis|apnd ipfosdnp mc ihnbcete no;& ppealfiitore populo-s deicedcie dro&
^ft^nonent mcanuTtactaf hic illa pncula/milctcrc mei deit^tali oraincPno tones mitmdi taiv.
jgniuRcs. Piii. vagatione mea nnmoalwhi.hi qua fignificaf tuta dci circa fiiga ipfins dauidijnume
lado qne^ loca & latibula einfde I hac fiiga.na pnmo in dorao(deinde i natothjinde cii lonatha /po/
Ifca in nobq& denjd m geth vagatus eft.Sccii«ia.pone lachryma mea in vtre tuome aliqua pctrat.ln
SpcntJachq^roola ofone velpotuistotpicnla 8e mala digna c6pafli«&lachqanisiecondemvtiie
cno/cofidoa oia malaq'palftis fum.Totia.noneilibtotuoinicliosdicaponcolain libto tuoihoc e
an iniobihdifp6nctnaqiiafeciftidemqtanqfetiplcnsihbrotuoipfaciesmeiege.Blutc eftj^ipM
c6 iniljoedi.Etppcaftacim infett cffaM lntctu.Tuc7quu pones hax in libto tuo/quiironc habe^U
iBodifponisttie Kocnenf inimiamareno.qnodtai)baniteoeaiS!naretrocdlbnt acoqitooffido
intofiaedi daui^ philiftei.rSecudo defcnbit di^oncppnam quatenus eft rpitifa ad d^ln dic
vocabo/hoc eft in die qua mnocabo tejioc fatn/cotitudine fido.ga deus raihi/tupple tu bi fate
aam cius in deoldefctiptam videsAc per hoc in deo laudabo vobumiideft quidcunip diqioruetit de
xnetin domino rarius Undabo vetbum.Non fiifEcat dmlie m deo, (ed eandem (entennam ig>e
tiit in dominotnm vt intelligas ppatationem animi firraa^ Uudadum gcquid <tos fe^ de i^
cum vt defi intdligas eu g abhebtfis vocat dns.ln deo cofifus fum.no timdio gdfacict ho mihi/ fa/
ciat qcgd pot. R^itio aut hnins vofienh in hoc eode pfalmo ideo fiiifta eftjvtittnigas «atam ac
accepti cora deohiiflc hac ai pparationeiA i6 ito cas cxaudmoU repetedo conumeran-fTerrio exan
di tus gfas agit-Sup me de’ vota tuajfnpple fiir.fup me inqt no fiib mc/ vt fnpmo loco metis fiue tecd
dira vota dei/ddidaiaifidndajamoqdebita &c.(blna c6feffioes(laudis,nbi.QnU liberafti aiam mea de
diorterhoc e vita mea de piculo mortis, none pedes meos ab ipulfii mcoiMetaphonea e locnno fatis
ad opofirii.fugietes.n.piditanf tnm ne ocadanf.tn ne labant m via;impnlfi ab infeqnennbus. luxta
hic metaphora affirmat etii pedes fuos Uberatos ab ^uUu fiio/ vdnt fefto ab mfcqtietibusivt intdli/
cas plena liberatione danidis i tota ipfins fiiga.Er fubdit fhi«fi pp que liberatus e. Ad ambuladfi co/
Sdro in luce vincnfiadhocjidaisliberamrdauidcvtambularet cora deoihocepfefte vtdccttam
fetdante in cSfpeau tanti prinapisuuxta illud-ambula cora me,& efto pofaSusin lucqno i cencbnsf
I opibus lucis ad acmplum aliotu, viuentifididchoc eft in lege hcbtgoram.qui ioU tunc erant vmen
tcshdc.Quod & poftea opere damdadimplenit.Amen.
VLGATA EDITIO. ([^VidloriucDondilpetdasdauid humOem IitnpK
ceni,quando fugita facie faul inrpcluncam. LVI.
Ifercrcmci dcusmifcrercmdiquonianiin ce confidit animamea*
Ecinumbraalarumtuarumfperabo»lonectranfeaciniquicas. , '
Clamabo ad deum alnlTimumKlcum qui benefede mihi.
Mifit deccElo SL libaauit mededic in opprobrium coculcates me.
Mifit deus mifcricordiam fuatn fic ueritacem luam/0t eripuit animam.
s
tu
fdiii
■la
J
' 4
7
<
9
IO
II
_ PSALMVS < :ivii.
ffiMmdemecGocatdotuinlconamt^omiiiaconttdbatm ''
tilii homiDum dentes eorum arma 8C :3C lingua eorum gladius acutus*
Exaltare fuper coelos deus:0£ in omni terra gloria tua.
Laqueum parauount pedibus meisiflt incuruaucrunt animam meant* <
Foderunt ante faciem meam foueam:8C ipIT inciderunt in eam.
Paratum cor meum deus paratum cor meumteantabo 6C pfalmum dicanb ■
Exurge gloria mea/exurge pfalcerium 6C dtharatexurgam diluculo.
Confitebor tibi in populis domine:fi£ pfalmum dicam tibi in gentibus*
<^uonia magnificata efi ufep ad coelos mi fericordia tua:8C uf<]p ad nubes u^ras cu% .
Exa Itare fuper coelos deus:K fuper omnem terram gloria tua*
CIVXTA difpadc/dauidimidttara;fuipeteIpfo^l
fadcbusfaulisinipeluncara. LVII.
Propheta. M llcrcre md deustmifereremdtquoniam in te fperauit anima mea/8E
i n umbra alarum tuarum protegar donec tranfibit confrafliong^
V ocabo ad dcumtcxcelfumdeum complentem fuper me.
in
Mittetdeccclisdifaluabitmey opprobrium ablbrbend me. Sdah. mittetdeusfgtaii
dam fuam uentatem fuam.
Anima mea ui medio leopardorum iacebo innammadum t filii adam dentes co#
rum lanccj & fagittf/& lingua eorum gladius acutus.
Exaltare fuper coelos deust :fuper tota terra honor tuus.
Ret( parauerunt grefiibus meis,incuxuata efi anima meatfoderuntfadebus meis fo^
ueam,cedderunt in medium rius.5dafi. ^
Paratum cor meum deustparatum cor mcumtcantabo&pfallam* ,
Expergifeere honor meus/expergifeere uiola SL dtharatexdcabo auroram.
Confit ebor te in populis dominct tSC cantabo te in gcnribus.
Q^uia magna uf^ coelos gratia tua ufm coelos ueritas tua.
C^jlCftSP
Exaltare fuper coelos deust:fupcr tora terra honor tuus .
TItalusdLVinoenH|nedirpetdc|daaidimichtham,fugietcip(bafaciebaslanGs in fpelancain^
Tum
Ei qoo titulo habetur matena pfalniuhillona.Ciaipta.1. icg.i4^fi faule perlequente dauidcm
mbus millibus bonunumidauid abfcondit fc in fpdunca donec tranfiret impetus &olis.& qna
i ptgala Dane chlamydis dus Ulentcr in tdhmonium q>potmllix illu occidetq permifit di ue
viam poitea quu paolulii pgteflbs eflet laul.cximc damdj& damauit ad laule moftru lUi firan»
innocctia & milbetudind(ic(p couidus faul deihnt pro tlic a pfccutioncdaaidis.Hxc hiJlona e au/
tena pPalmiata q> introduciC dauid petes a deo ne le difpetdat.Quod adt additur i dtulo miditham|
intcUigo eadem ranone fleut in ntulo praecedentis plalmufalioct Ipcaem canocuion cnun aliter ri
[mmitur hic pfalmus aut cantienm.
GTSVMMARIVM EST.
C^Dauid fugiens in (pdimca a faae (aubs}iecurrit ad deum oohdens in co.St vbi (anlc incidetem io
fuas manos nolnitob dirnnam teoetentia ecddijquauis dos milites anhelarent ad hoc.couicit laale
diurnantia & vtiitate:& acedetanonem ptomifli 1
c: Perfona loquens propheta cft.
Ii Rgm ad diuina; gloria; augmentum pene.
^ICTCre IT1Q DCUOJUiuiditnt plalmus in partes duasipropofitiuani materia;, St exceutma/ibi
J.V J vorabo. ^Proponit ma.Pnminn pent bis mifmcotdiamfioxta duas ranfa* pericnli.mileiiere
^tasnufcKKlHei.S<CmKio proponit Ipcm fuam in deognoniamin rqimn in hnminqnn inia/
PiAtMVS XVII.
fpdaric^ed in te (peranic ala mea.Tettfo faiiiiiatc de in vrabra alaram toaniiti pft
gatdonecrrafibitiaia mea, c3fradtiones.Vbivnentinetaphora polioni gallinf.quiptegtinf fab alis
paitntisdonccttanreancpcncula milai. laxtahancenim metaphoram fccunisdiatfc protegenda
lob alis da donec tranfeat anima fua cdftai^ones qaas qugnt dficeic 1^. Vbi aductie (p adueibid
donec non reTpicic nfi tempus petTecutionis illius,lro rotnm tcmpns qoadiu duratait pc&cotiones
faplis.Et fiimplir occalionem extendendi matoiam pfalmi homs ad totam petlimtioais tempus es
(Vetbis Taolis prodicentis ad daoidcm/Cno quia r^aturus es in ilraeLhinc enim 6c hic dauid propo
Bit&in calce pidmi excquitur futarum fuam r^um ex dinina grana.
CTdocabo ad ocuni- In hebrpo habeC deo in danuo. Incipit hic pars exceudua tali ordine Pnmii
■radtaf illa particula/qm i te fpauit.Sedido illajmilaerc meijibi ala mea in medio leopardof^ Tetao
lUa lepeataimifereie meijibi rete paranetunt.Quarro iUa;&in vmbra &c.ibi paratii cot meum deu^
Ppedarat ita® fpe foa m deo ex pieoerarla iccurr^ ad deu cfi cetta cxpedatione effb^s.Pctfeuei^
nd quidefignihcat.vocdio addcuexcdfum.deti coplentem fup mtRicumt ad deu gaeft fuper oia.
cxodfas'ix qa cdplerums eft promifla Iibt.h9c enim dao nutnant fpem.Certam aatem expedtatione
cffetlas fignihcar.Mittet de coelisiadc in ifta neceflitate,8e Calaabit me opprobrili abfoibaiti meihoc
*ft m (roprobrid faali abfoibcri metqm venerat ad abfoibendii me-noenim qualitcicunqi fed in tefti
■noniaprobn pprii ipfilaah deos liberauitmccoaitttisnanqidl tunc faultp inique inlicqudiatiir.
«faaidan. r’Qu»d autmitteceodem veificulo loppletNlittet deus grana fuaigratuito no ex menns.
tc ventate fudjuxta hiftona milit deus & grana de ventate ad libetanone damdis.na irpirauit damdt'
vtgfam faceret fanliinditaficicdo ipm f fpelucardc nihrlominus mifit gfam in aam danidislferuado
Ipm fte poneret manos i chf m dra. Ventate quoi; mifiqi) cognita e cmdeofrimcinoOTU dauidis fi/ .
■nui cfi tinsmaruetudiiienta q> coaAus e i^ wil a ventate fati^ daiiidc inocetc|& fapm malcfeciile.
^'a nica in medk) leopardos Tradtaf hic pnmu miferercdedarado piculi caufam ex ppnis mtfl
Cibns.1 uxta hifloha milires cxiltctcs in Jpcifica cfi dauide fremebat ad necem Iauhs|inrarom q> i^t/
tokdaiiide cdpcfceie eos.& pprerea afiimilat milites fuos leopardis firfli natibus ad pdiEt mauiera
dvi<(oaltetcosfigmficat|diceda.iaccbo; nofurga adeffici^qd volur.Necfolum appellat ros leo/
pardos fedinflamantcs.qainllamabantiincitabat dauide ad occidenduTaulem vd ^ pcrmittendfi
vtipfi ocadaent Vnde in generefm coe vitifi holam hmoi inAamato^ ad vindiftajddaibit rofde.
Filiiada/talesfnntqi.dmtcseo^vdatarfmotdcdu.fiinctanglancef/ppepcanctcs.fkf^trf.eminus
valnerances,& lingua eoiu gladios acatus.Perqu^ oia fiibgroere intendit defctibac vehemamam
verborum impellennum ad.ocdfione faulis-^fioniratc autcppna infinriatirefcrendo bonom opus
fofi in diainalaadem.^ltanc tn fuper ccdoseziflens deus/nocxalterego:ita q? fup rora rotra honor
nas|ftt.Implicitefiqnidcm per hoc mtendit quod (andti vin poftgefta ^laraopoadicut aliis ver/
l)is.nd nobis dne non nobis W nol tuo da gIona.Et (cnpfit hoq vtfciat mundas q> Iniitu dn noluit
€p fani occiderctLfa ordinada ell fic. Ala mea in medio leopardojt inilam manriam/lbpple conlbni/
caeft,& tamen i^iaccbornonfatgam ad vindiAam. .. _
paraUCrul.Tradaf luc alterfi mlferereiexponcdo altera cam picnli(^'oc eftpfeconone faulis^
£ib metaphora venatoqcpatannfi rete arfbaea ad capiendii aialiarvtfienaferint tctcimadantinfo .
vea ex qoa no poflintexirr.f^ffinftns afit hm5i venanonis defoibif, pruno qnantfi ad retc.A: incor/
oataefl ala mea.Srctmdo qnantfi ad foocaAcecideificm medum dus.Er intendit qilaole parante
letqhoreft di^nente ropere danidem dineifis viis,fecnras eft ifte eficttnsrfeilicet <p vita damdis eft
incurnacaidcieiftaafuowturvtpatet.lalqaumfauliamfoacam mortis effoditiperlequendo cnm
tot mihbns dauidem,lpfe fatil incidit in eamrnam incidit in manos dauidis potentis ad libirfi ipm
occideie.pcr hoc enim manifefte inaditin fbneam moms.
T^aratn co: nKUTradtaf hic Illa paiticnlaiptegar in vmbra alagi tua? donec trifibit c5fi•alftiones^
bppheido p accdcracioncme.f mulefi durer illncdonec.Et vrpeipiamus q pfeCla erat eharitas dani
dis in defi,percs acederatione rcgnifqJ fani tue pftflus eft Tntn^fao q> ceitifllme re^atnrasfis
& babitonis in manu tna regnfi ifrad)no petit qnf res q %a ffit fed qnp da.Et pptetea ronc alTignat
ex parte ro^ ^ fpciftac ad da gloria. & incedit q> qa h aber Cor paratu ad exercent fc in diuinrs landi/
basfpararfi cor mefi dens.icc^ ad firmitatis cxpnioneparatfi cor mefi/ad hocCcarabo & pfallam lan
des tuas fiipplejidroexpgifcerqraoteexdtatisfcafomno.expgifceie honor meusihoc eft monftra te '
tunc honons ma;fis mihi tu in qno honorcraatpgifccie viola t citharajfis mihi m r5 gaudii m vio/
|a&athara;hocrtininftfismaficisAegoexacac>oauror3:hoccftero foKatas&cderficnt qpue/
nic aarora.^cccce ad qd excitabo auroram . Cofitcbortcin populisdominqquando afiroutns ero
fe^Gi& cantabo teingentibus.Quodadimpleuitfcnpturapfalmoram.rEtccce.matena c6IMo/ •
njs 8tcatns.Quia magna vf<j cc^s gfa tua,Sc vfq» ccelos ventas tnaDi^o hebraica dicif q.li^i/
fi^tptima vieecack>sfbpiotes&iecfidacQdoslfi3ioies.Prouidcti3diuinafm cafdem via$(.f.gfp&
v(iitatis)apbcat in vniucifis codis dlc|& no folnntin terra.Et proptaca diat vtnuif eSk magnam
CaKtfuppfal. n
I
z
I
psALMvs .ivni.
v(9Mlcadosinclafiue.Ethoco5aaiIIosqtiiccdc&iaoiaoatDr$aib[iffi]idiuinagfa etcioloinitri *
tes.[^ vbi Ce paratu aponic Oc laudes ptomilit/appbcat vt magnifiocf dimnus honor , Exaltare fiu •
per ccclosexilltns densae qilupcr tota terta honor tuos fic.Etduii hoc vt tegnumfibi danidipiou ,
mlfliim cedat inexaltanonem dei regnantis mcodo exaltationem antan n5inlbip(odeo,ted inho/
note ans per vninedam tenam Amen.,
fCVVLGATA EDITIO. |[^Vi«5Iorineciifpdasdauidhuniflc(rtnpIioe« LVIL
I uerc udep iullitiam loquiminiu'e(Ac iudicate filii hominum.
Etenim in cordeiniquicates opetaminitin terra iniulhdas manus ueflre
concinnant.
Alicnad funt pdores a uuluatcrraucrunt ab utero/locud funcfalfa.'
Furor illis fecundum limilitudinem ferpendsdicuc afpidis fiird( obtuti
ds aures fuas.
Quf non exaudiet uocem incantandum:S£ uenefid incantantis fapienter.
Deus conteret dentes eorum in ore ipforumtmolas leonum confdnget dominus.
Ad nihilum deuenient tanq aqua decurrensuntendit arcu fuu donec infirmcncur*
Sicut cera qu( Buit auferentur: fuperceddit ignis X non uiderunt folem.
Pdufq intcliigaent fpin; uclbg rhamnum:ficut uiuentes/ficut in ira abforbet eos*
Letabitur iuftus quu uident uindi(fla:manus fuas lauabit in fanguine peccatoris.
Et dicet homo.ri utiq; cB frudtus iuRo,udm cB deus iudicans eos in terra.
QJIVXTA HEBRiEVM. Vinceud/nedilpde/dauidiniicfarbam. LVIII.
Propheta. iulhtiam lbquemrnrn’C(firtudines rudTcabicis filii adam^
Edam in corde imquitates opabimini,in terra iniquitate manuu uefha^ app&leds^
•bono
Alienati funt miufb a uulua:erraucrunt ab utero loquentes mendacu.
4 Vcncnumipfisfm(imiiitudincmuenenirerpends:ficutafpidisfurd( obturabit atfa« '
ran luam.
5 non audiet uocenitmullTtandutincatandsincanudonesfapicndseffe Ai.
« Deust duuc dentes eo^: in ore eoyimolares leunculo^: dirue domine * .
n
7 Liquefeent quali aqu(/ibuntrtbi:cendctfagitcat fuas (icut concidentur.
8 Q^uali limax liquidus ibit/ arborduu mulieris: non uiderunt folem.
f Antcqgerminaoutlpin^ucflr^rhamnutqualiuiuo/qualiira tempedasipfis erit,
to L(tabitufiuHusqmuidiculdonem:grdrusluoslauabicinfanguineiniuiti.
ct Mwiiicro
t4'ii Etdicctho. Vozbumanaucrc fruAusiuflo,uerceB deusi iudicandu in terra.
*’|*iniIusdl.Vincentiincdirpcrdqdanidi michtham£t patet ncolosapralmopocdetijn qoodi
Xhtan cmiluslexcqjta hillona fpduncf.
I^irca maceria plalmi adacne ip lUapomcola cinili.r.ncdirpde/acftat marena pfalmi ad dauldcni
tunente difpdunili enim in titulo cflet illa pamcula,qua dauid in hoc pfalmo alloquaf fiUos adaCvt
tdlaf pnmus vo(iculus^& tdiqud pfalmi dc inmihs Se lullo in genere loquaf/no haberemus vh plal
mus Ilie dcterminanf ad aliqua te gdlaired intdligctef m o6i de luifas Se mialhs hoibus ttaetarc.^eil
Aati hic poS vilam mafuctudinc dauidis in IpdlicasqaCliuil cfi
““y.
I
1
‘^SAtMVS .LVIII.
brcmadiemrmpafcqacndffdamddqti^pnfiiliu fuerat manCjetudineeins in fpebndi.
|>rima fiqnidcm medietas pfaJmi hfc date fonar. Vnde ad literam materia p&lmt iihus eft tw<d'T^
kniqoitasfaolispoftcroen^manluetudincmdaDidis
CSVMMAR.IVM EST. t
CSaatemdiruUqaairisconmariamanfaetidine exhibita ei in fpelunca.vbi damd mtmogamt
an vere in fuo dido petfeuerabnnt an ireifi periraaentut eu/defaibit roifi malinam naturalem ficut
Venenu arpidis;Rcatrit(]i ad deii pto temedio.& obtento remedio llqaef^onis £t£ prcdicit A vin>
didam m faolem Sc fuam Igtitia oim poblico tefhmonio dimni ludiOL
CTPerfona loqums eftprophcta : recitans rame in calce vocem hominis.
A lRvcrevnq5iUlnrialOiltKniiniDiiridifp{almasinpartcsdaas:propo(irioam materipA
XV aecotioafibi alienati funt.rPioponit damd fanli & fms qone an in ventate dicant inlhtiS da/
indisifanadhtKr&coidc&o^iintipmprccDtnn.Vbiqoantiladlfam adnetteoia veiba hofdoo/
rt veificnloqt in hebt^ dfc ffatun tpisjnumeri pluralis'(ecfidg peribnc.f.loqucmmi;iodicabitis; opa/
bmiini|appedeos.&pptereas'nicaoidinanoncintdligtdaappatet.C>ofitvtadaerbuiintctToga/
kniGinpnmoveiiiculointdligafctpporitfireciido veiticulo.itaqiif^ralis.An vere vtiqi ioflnU
lo^mmi.teditadines iocheabitis filii adilan et feu adhuc in corde iniqtates opabimini.m terra inio
'riite manud vefhaqi appedensi Vbi elate patet interrogatio difiondioe.An lerejceita veritate, loqiK
‘mini lulhtiaipfeuerabitis afhtmido iunitia meaf& (imilitcr iudicabins.i.prenerabitis iodi cado, redi/
todines meas o fihi adafGenerali ooiedc occnltauit hoilcs(&; reduxit ante oculos ronale genus. An ec
poft pfeflioiie mepfailhtif.opabimini migtates^cotra mc,in eoide/ddiberando me pfequi iteramfSk
an appendensiniqoiratem manuum vefttatum in teirafnon folum corde Ted ope me peii^uemU
ndAppeBat antem fitturam denuo petfrcutionem appenfionem iniquitatis manuum ipbmmtqrio
niam periixntio ilia exvna pattt;Sc priortettocdrioaperfequendoexvifaiofhtia daoidis exaltenr
patre, fi appenderentur in ftateraiappaietet q>hfc nooa pmecuno eft iniqmras manuum
lomihoc eft iniquitas conuida ex propnis operibus . Et hoc in tetrajpublice. Aduetre quoqp y
niod adnetbiumvri^nonfignificatintegrefigiiijiatnm djdionishcbraicf ifi^ificantis alfirma/
tionem cum ceititndine.
fnnt Incipit Hicpsexecutina/rali ordine.Primotradaf affirmatio frefidpptis [renoga
ront(p.f.dennofnnripmpfecnturi.SecfldotradaftcmediG|ibidensdiroe.teitio tradaf vindidaii^i^
ahtcq.l^Cttca jnmfi dedarat ppheta malida faulis & foogt ei&cis cogenira. Alienan fur iniulh-to/'
quiCoeeis tangdetemispfonis.alienati fimriabono iuftinf,a vnlua;hoceftextpcquo cocfpn fune
te matriceictTanerfttta v'entate,ab vterofex quo nan runt,loquetcs medadi' vnd dicut & aliocf bdfttx'
Quod p5t tripliciter intdligi.Primo m rdationc ad diuinam teptobarion&ioxra illudanteq nafee/
didft eftiiacob dilexi efau odio habntEt lic cflix renfus q> idro funt ita iniq qa (unt reprobi . Se/
eSdo tefetedo ad cogenicas tndinationes ad malfi.na llcur iob didt q> ex vtcro mfis mep ereuir me/
Cii miferario,ita ecduerfo nabunC aliq indinan ad futtfi/aliq namtalirer midacesfMJc de aliis . Ter/
eio vt fit locutio mctaphotica ad exaggetSdft eof: malos habitns:qa.CaIEten & h^ituati funt ad ini
flncagendn.vthocfi^ifice6excopuitate;ioxtahuman(iloquehdi mote quo afibetos femp ad malft
dldmus q> funt nan mali/q» cx Vtcro mfis fup fecii tu lenit maUda.Et quouis m6 verificati digas,in/
terto pphetp eft dicere q» iniqns eft eis vdut res naturalis.^& vt intelligas magis hmSi naturalica'
terfobmgit cxfplu accomodatiHimil ppofito de veneno naturali afpidis. Afpis.n.habet venenfi natu
rale:& cfi hoc cp eft a natnrale,pnte incatatotedefiftir qde ab adlu vencnadifno tn ab hab^o venenfit'
6nonepdatpolIcvenenare(obturatanieftia.Taleintteirelle venenfi faulis A fuoqitqm etfi sdtepua'
prpfenrevocedaaidismafnetiCnolens.Cocadetefaole.)deftiretfit pfequi,n5tnpdiderfit venenfitfol
tanq obturares autes fuas ne vox ilia penetret intima cordis co|c,poftq ptranfii t vdut tepus voas i/
catatonsiittffi redefit ad venenfi pfecntloms.Hic fenfus litcralis. Venenfi ipfis/feuli \ fois,Fm fi/
militudine veneni firtpens.Etdeclat3docnitisferpctisJicnt afpidis furdpmo natura aut pgritndine,
fol qma obmrabit aurem fuamicauda Sc cerea vr aiunr.Quc non audiet vocem muflltacinmlhoc dl
incantatorum fubmille veiba incantationis profdencium.&cxplicartincantanris incancanoncsfa/
piennscffbih.i.hominis dfinftifapientis in aneincanrandi.l^Vbi aduetre qidiAio hebraica fonat
quod III terpieres dtcfiloquunf dicfdo fapienris effiDdi.quod 6 latina lingua pmitietet dicedum eftec
upienrificaci.Er in hdirpo habetur vod in datino.
iOaiS Dtnif. Velificata iniqtate noup pfecutionis a faulcftraAac hic ppheta remedium duplidter.
Primo fupplicado vr noideacdeftraedo detes eo^Sc leuculoqqhoce catulo^ leonftEx qua raerapho
ca fignificaf m loquif x detibus f m offidfi mon^i feu voradiiad hoc enim funt molares Iconfi. Ac
phoe nihil olmdpetir nifi vt rollac voracitate faulis te fiioqii fub metaphora deftruAionis dmfiiqif
cftcfficcRnevoRCipnidaBi(ie.OcasditacqapfodercseoHvoracitatcm cogi,inoix cojvanceq vo/
CaictlbppUl. O, u
SALMVS
;ivin.
' KnnmoIarnk£fculourcqnadfi(aDlis,dinKdne.rSK5<lo pph<tartmedi6fbtatfi.Uqii(rocBtqDiA
aqae.ibDnt Itbi &£. Vbi qivp aAionibiisCintct qoas (iint qoattuor maaphoi«}dcfcnbit rcmcdiam
a^ibim nouf prcainoni.Er qa dcfchbic in fUtoro/rignom dk ^hcti^hoc dt q> damd fccoit han<
plalmQ ance rem gcfia-Ioxca hifloria fiqudefanl qmsciptus fuiJiixmanfiKtudme dauidisin fpdua
' cafic pcofdlas faiifa cnm mfhim.nihilomuiiisCvc patet.i.reg.c^Oitoum cxuiit ad petTcquenduai da
Didm in ddbtnm aph cum mbus milibus virorumA tunc dauid deo immittente loporem faoli 6c
Ihisiveniclilcntetnoctcintcntotiij ~
pic lanceam & vrcaim aquf inde 1
abnen& btemter itcram conuiat faulem (
& ddlitic vitra petfajm danidem . Hxc res gcftaihic modus deftllendi a pcrlnaitione , piophetacnr
hicLiquelcent quali aqnp([vi(a quippe icemm manfuctudinedauidis/cotda eorum dutaopoini|t
Iiquelim])detp<iadlimiUcu^em aquarum defluentium cxeocpliqueflunrrucnr.ibnnc libiihoc eu
teuaTcntuc ad pcopna/flcnraqupliquefccnrcs fluendo dcflciunc^derlagirras fuas flent conciden
turAlctaphora le^daeilarcndennbus arcum ad (aginandum fltendaido frangerentur (agittp
vana quippe eflctomnishuiurmodttenciaSimilcprophetaceuentnmmlauluqnoniam omnesoq
natus luos tendet ac fl GangetcnturJta flquidem res geha pcobauiticoncifl fune emm omnes cooa/
tus cinsamanfuetudinedauidis.p^Quafl limax liquidus ibitjabottiuum muliens.non viderunt Ib/
iemDuas metaphoras flmolaflataddefcnbendum vanum exitum hninrmodi perfccnnoius.Pti/
ma metaphora fnmitur a limace iiudo.feu potius ab animali impaaente folis i quod fcibcet liquer
iiac ad Iblem. Altera metaphora fuminu’ ab aboinuo multetis . Et penes quid intelligenda fle metar
phoravtra^flgniiicatur fubuingendo ui numero ploraluion vidmiiit folem. Vetuna tam ani/
mal illud q abomuum pnuacum ell viflone foksivt intdligas q> faul in hoc peiiequendi offiaoalr
(imilacur&aboitioomulietisCdum canto tempore cdc^ir&nipis eft patere mortem dauidis,d(u
dem veluc aboifus elbquia vane conatus dK}&; animali liquefcenn ad rolem.pro quanto quum pcir
oenic ad claritatem ex parte manfuetudinis danidis vduc liqueflcbatxliflblocbaliLaius eius.
SlUCCj^gaillin^txuUltiin^VCltrf r(>ailinuni-Oercnbituihicpropheticeram vmdiAa diniiM
in foulcm q prgmium dauidis cnm publico cdfamonio diuinplaums.^ Vindidaquidcm fta met^
phoram paitim fiimptam ex thamnoidc partim ex tempdbceditoenre virenna St viuenna.R.ham
nos vt didcur lodi^-dedus in regem arbommiignem ex feipfo comminatas dbSt vt lo^hus dicl^
libto.f.anciqaita.capL8Jioc genus ligni naturam habet proferendi ignem.lcaq>pet rhamnum in/
tclligit pr^heta faulem regem, non qualicercuuqi («i fm oificium emittendi i^cm ad deuorand^
daiudcm.&intenditapo(bophandoadcompUcc$faalis(maledittos.i.rtg.26.(p anteq Ipin^ vcflig
vefln acula inlhgantes faulem contra me perueniant ad hoc q> efficiant ipfum ihamnumfconflini/,
pcorem mei, vana ira dei confumens faulm viuum fleut tem pellas dclltmc. teneras fruges . Et hoc
fiiic ad licaam adimpletumtquia anteq faul inducaetut cercio ad pafeqaendum dauidcm co ncifi^
fuit velat a rempcilatc a (agictarus phililhnomm,8c adhuc vinus proprio gladio Ic icaemtt . Ante^
gominabunc (pinp vdb^iacuc^ fu^nes veftrc,thamnum|ad confuiticndum mcquafi viuo|(iuilv
quaflira cempolas ipflsetit.Vbifcitoq> latina lingua non patitur vabumvetbo leddctetdicedam
entm ei&tccmptftabic.CIJGaadium vctodauidislnbmngicur.LptabicarialtasfdaaidCde(apo tan^
de tertia polbna loqaitar>]uoniam vidic vlcionem. Vbi txne nota qi nodidc mlhim Iftan de ma/.
(is peccatorum, led iic vindida-vindiSta emm eft bonum moralenam vindicate eft aiftus iulhcie vin.
dicatiucA; eft aOio qup actnbmcur deo.cui nulla mala aiftio attribui poteft . Ica^ Iptan de vindiOa .
eft Ictan de bono iulhn^Greflus flios lauabit in fangulne imufti.Locucto eft hyperbolicatacfl cata
Iit e^o fangninis in vthdiifta vt gtadienccs laoenc pedes fuos in fan^ine ^aiib iu terra . Sicuuk
Rcadicntc$ tn loco aquofo dicuntur lauaiepcdes fuos in aqua/ica grafficnces in loco fanguinolenta
duunenr lanate pedes flios in fangmnc£t lignificatur tum plenitudo vindiStatum plenitudo facie/,
tatis iafti.NecmiiensG tanta Iptidadefcribicur circa vmdiSlam: quoniam ncut temperatas gau/
da temperatis opaibusiSt prudens pradcncibas|Sciiberalubberalibas,italuftus gaudainftisopc/
libas: mea qup eft vinditla.Pa huiuflnodi autem Iptitumintdlige ad hteram Ipciciam dauidis
quam poftdiuinamvindiStamin faulem habuit de exalcanone diuinf loftiap-quam comitata dl
leana proprii legni.fVndcpoftremo publicum prophaacurteftimonium . Et dica homo/ videns
(aulem punitum Se dauidcm cxaicacam.veteftaShis eft luftoldauidi/quoniam veluc fiuftum manflie
tudmis&bonitadsflipailaucuseftiegnnm.vcre eftdensiudicannumincettajhoceft vae deoseft
CITA
denumero ladicanduih m tctra.quod multi neannquafl deus non exerceat indicia in certa, (ed c
ca cardines ccdipaambula Sltnoftra non conudaa.Itaq» dicit cdflcebiturhomoqieftfruAasia/ .
Ilotqnia non (blihoiesfunt indices in cetia,ial vae dens eft etiam exerces iudidata ma:rHdep<V>
qua^>qi in cora iufto fimdum ioftitip Sc iniquo fruOu iniquiratis. Arnen.
A
* t>
;x
is
d
sr
t
9
*o
PSALMVS XIX. ^
CT V VLGATA EDITIO" ff^ViilorinecKfpadasdauidhuniiletndifimplicc
quando militfauldCcunodiuic domum dusuc eum interficeret. LVIII.
‘-=— =A R-ipemedcinimicumeisdeusmeus:a:abifurgctibusin melibera mc,’
Eripe me de operantibus iniquitatem:8C de uiris fanguinum falua me.
Qgia cccecxperunt animam mcamunueruntin me fortes.
Nc(^ iniquitas mea ne<^ peccatum meum domine: fine iniquitate av
curri direxi.
Exurge in occurfum meum 6C uidetK tu domine deus inrtutum deus ifiael.
Intende ad uifitandas omnes gentes: non nufaearis omnibus qui operantur inv
quitatem.
Conuertentur ad uefperamrK fame patientur ut canes/& cirenibunt durcatem.
Ecce loquentur in ore fuo 8i gladius in labiis eo^quoniam quis audiuiti*
Et tu domine deridebis eosmd nihilum deduces omnes gentes.
Fortitudinem meam ad te cuflodiam/quia tu deus fufcfptor meus cs:deus meus aa[e^
ricordia eius prcueniet me.
Deus ofiendit mihi liiper inimicos meos:neocddas eos,neqnando obliuifcanturpo^
puli mei.
Difperdcillos in mrtute tua & depone eosqirotedlor meus domine.
Delidlum oris eoru fcrmoncm labiorum ipro^iK coprehendantur in fupabia fua.
Ecdeexeaatione & mendacio armundabunturin confummationeiin ira confiant
mationisK non erunt.
Et fcient:quia deus dominabitur iacob & finium terrf.
Conucrten tur ad uefperam:d£ fame patientur ut czntsi& drcuibunt dmcatem*
f pfi difpergentur ad manducandudi uero no fuerint faturati 8C mumiurabunc.
Ego aute cantabo forritudinem tua:£C exaltabo mane mifericordiam tuam. '
uia fadhis cs fufe^ptor meus SC refugium meumtin die tribulationis me^
Abutor meus tibi pfaUamtquia deus fitfcf ptor meus csydeus meus/mifericordia mea*
H^iyXTA HEBRiEVM. ^ Vinceti/nedifperdc/dauidimichtha:mitt&cfaa
. Ic/Kcufiodierunt domum ad fadendum mori ipfum. OX.'
Pronheta
*”****' uabisme.
Eripe me ab operantibus iniquitatistSC a uiris languinum lidua me.
Quia ecce infidiati funt anim( mef/congregabun^' fiipame fortesmon rebdlio meaf
Ct
non peccatum meum domine* • ;
Sine iniquitate cunent&pr^parabunturrui^ercgionemihi&rerpice.
Ectudne*deustexerdcuum/deu»iirael,expet^cereaduifitandum omnes gentes t ne f4
miferere omnium falladum iniquitatis. Sclah.
B^euertentur ad uefperamf itumultuabun^ ut canis/SC drcuibunt duicatem.
... . . .
Ecce abundabunt in ore fuo/gladii in labiis eorumtquoniamqius audiens i
Et tu domine t deridebis eost: fubiannabis omnes gentesf.
faito ^ ct
Fortitudinem dus ad te feruabo: quoniam deusteleuario mea .
peus gtade {at preucmet me;dcu8tiudere fadet me in tefpe^oribw md^
— I, ni
f dSmrf
tditoifc»,
(tabui
tai
PSALMVS IIX.
'n Neocddecos^equandoobluafcentur popuTiumeoitcdmouecosm foratddihettii
t dO md gj facdefccndere cos/dypeus noder domine t.
. * ^ Peccatum oris eo^ fermo labiorum cotum , 0Z capientur in ibperbu iua 1 8C de extern
nc SC de tenuitate narrabunt*
tdft) Confumeiniraconfume/fiCnonipii tdCfcientquoniamdeust dominator iniaoobtf
nibusterr(.SeIah.
fn, ** Etreuertenturaduefperamtstumultuabunturutcanis/Kcircuibuntciuitate.
Ipiimoucbunturadcomedendu: iinonfaturabuntur/flCpemodlabunt*
Et ego cantabo fortitudinem tuam/S laudabo manegratiam tuam: quonia fuilH de
uado mihi & refugium in die anguibymibi. „ >
Fordtido mea ad te cantabo;qm deus feleuado mea/deus gratipmef •
T Imius eft.Vinceti/ncclirpdeldaDidiniichtha,niittfte(aDk&ainodiet6tdon]ffad&ciedfinuv
ri ipm.Ez quo timio pattrimataia plalmi dic hiftona fc^ta.i.reg.i9.fci[icet dc’ cuftodia appo
Rea circa domGdamdis in node vtroaneeapacf&ttaficcrrf.Q,uefttaQaeftii^falmo.iriedninc
t^ara dl yt pars fugf dauidis.ndc vero craClaf fib fdpam.^Hilmtia nota dl. Dauidni^es fnn>
le fanlis niretislf m rffigere lacca in parietc|iott in domll ppriamrquo mifit faul fardlites fuos vt co
flodiret di node illa/& itoficcref mane.Scd michol vzor dauidis ligniRcamt d q» nifl fe noAciOa blr
naicticras dfct iccificicdns)& fic p fbidtra d«x>fair cR SccRdiqua omli font apoRta.
CTSVMMARIVM EST.
QTpauid obldlns domi a lidoribos raulis.recorrir ad ddiiinoces ab inigs ocddednsrintapdlat^ dl
tnna juftitia qua n6 milcrtf cof qoi pcccat.Et defcnbcdo prius quide modfifup liberationis p tunc
cxobRdmtiQfermonibosauditi^ilIolToneacmieifionetardafponeavsofnp liberationis totalises
quoriida dilpctiione quoiRdain con&unptionc,ezanditus promitut laudare denm &c
^Perfqna loquens propbcta di.
EUlipe mcDiuidiCpralrnus in panes doasippoRtiua materip.&ezecuHuafibi ga ccce-Proponlt
cii^ mqobfdrom domi.deiiiimicis raas/iiemo odio, deus meusiCk ab Ifuigenbus mds|hoc c8
cotra me,dmabis mt||)phetat magis g togctLibera me ab opcrannbus inigtatisfno iuflirip;& a w
ris fangmhu|hoc dl cradclibus apperetibus fangainemocete fandcre.falaa me.pVbi nota tria po/
fluIari/S; quaitd fi*fido loco poRtu ppherari.Pomilatio alit multiplicamr ez m^tipllci conditione
plecnto9;fcilioetq)erantinimici;iniql&vinfangninli.vtintdligasi^nonpetere liberationem a
mioillris luftiti^quales fe pif fe ferebant faul & (m ratione offidL
CTfQuiaecce. Indpit hic pars czecntiua tali ordinc-Primo nadaf illa panicnla/a viris I^gfiin6.(e/
dido iUa;de inimiasfibi rtuciTtnf.teitio illa/ab opantibus inigtaris;ibi dens &qer.qnatto lUaiab in/ .
fuigtnbns denabis raqibi 'OeienertenlGrCirca luoationc a viris fanguinli.qa viti fanguinll funtp '
priecfibroies (anguinis inocMsiideo primo ddcTibiteos-Quiaccccifidiari runr,n6 rebus meis fra
inigtatefrapplcfnm in ddi|in Rnleiin pximfii&tii cunee & ^parabunffpli
tra mqalit ppaiates fe armis fircaduerfum me. Inde iraqi viti iangvinlijhinc ego [nocens, vigilaifoli/
dta, mihi/pro me,eregione|obma foitibus cogrcgaris cotra me,& rdpicejq geranf . tu dRe deus
excrcituli dens i(r^ ejpergifcere ad vifltandR oes gentes.PolhiIas dauid a cko iafKtiSiiplorar publi*
cfiddofliciQ.quia.n.deoindibitexoflficio viRtareoesgenresCvificacionedircuflinaiDinn^ab inig/ **
tM)daDid qui Ic inoccnce cognofabatffccntrit ad deum viwraF fno publiro oflfido quo vifitar oes
geres. Vnde n5 efl fenfus huius pedrionis \t dens vilirce o« gcntesCquoniam hoc dl impettines da
nidis negocioXed vt vraf offido quo vilitat omnes gcresificur pac^ non audens dicere prindpi vC
cognorcateaufam foS panpens,auder tfi petere vrrre effido mo quo vilitas oes rubdiros mos. I tagi ■*
dauid rupplicatvt deos ex poblico ofiidopoedat)racnsreinnocente.Vnde&rubditjic mifercrcini _
umtatis omnium ^lladuminullam volo veniam iniqnitatis.pA^bi nota <p non complet prtition2 '
fffibens aRedu obrdTiicoIns dlnon explicare rotR propter animi anxietatem.
'MUucrtcnnir ad vdpcri-TraClamr hic iUa pamcnla/de inimids mdsunanifHlando firmatfi oditi
ex aChbus.^ Adueitchilloilam.Pollg danid ^ugit per fimeflram^nichol vzof dus volens proroga
tedtempusfagiendi&lalaandifeinmtolocolfmxicipramdecnmbcRiolcdo infirmum (ponens .
Ratuam quindam in Icftoi&pcDcmpilolam captaram pofbit ad caput dosftvtiofepfaosadlffgig
J. rSALMVS .LIX. « roo
fo(bki^eaMinnm(bb(aga adbocvtrpinoibnSinentiRl.C^ofaMlcftvtiiDnciilaolu itrodo/
Ai a nudu>i ad videdom daiudan ifirmonvpatauennt i^m dormirr.fenncnKs tan§ mocfi fpiiano/
au£r qoam umun ad vcfpcratn milillct lad nundos vtafictKteS in leAo ad te vfocadotfi ckaan
aeopcriiiiaua/inaencnintfimalachid fnpcr l(Ami]:&ficfunc ddofi. Videns aatnn (aulfe ddntimi.
mitte dKficinainquuendovbilacott. Rarius aco (]>fctipnirad]dt midiol vxoicni dauidts non/
nalftdamdiqiarcnndataeSn: domas, intinoanmjii^audinit cirflodaloqactesde hocmgodo.
pofiafiqnidc ecat cuilodcs lectra.Hfc adt oia hic tiaAan&non tante to ordinem rei gdl; . T V nde
pnos rangi{ mialio nondof ad cqtiendnm daaidetn.Reo enentur ad vefpcram.i.hora tarda ad ca
piendum qoi iam eua&tatctoid, tumultuabunt/ videtes fit detofos tumalmabont.vt canis/latian
dd|c6minando,& cucriibdt doitatc/qu^iedo vbi latcm.p^cce abandabnnt.Qtrio prepoftenis. Der
Cccibit modo locutionem tatdbtum tento node cuftodientifi anteq dauid fugent.Ecce abundabfic
tn orefuoiadlimilitndmemabundantethabentisinonemittentveibaabqua.Ecqualia fine veiba
fabdit-gladii tn labiis eof/quia loqnebanf de occifionc dauidis fatura mane.Qwniam qots audt£sl
hoc elllo^ontiir quia mutat non aoditiquonia quis audiesfqaati dicat nuUustSc tamen midiol
aDdimr.f^EtmdomineXielcribit delatione icocttenciam ad vclpctam£ttu domuie dendebis cos.
Attnbatr dauid ddolionc lOam deox]uonia intdlezitdefi per m tdiol tanq per caufam fixunda opet
latumefle illam delatione ad liberationem innocentis daatdis£t nepotes abfonum efleatoibuete
dro aAtoof dendendilTabiungtufublannabis omnes gentesihoc dl tu domine qm (ablannabis oes
gentes/detidebiscos.Sicntfic^efieftinld:fidopf^quihabitatinccclisimdcbiceos,a( dns (nblan/
nabicras-Ecdiatur dens dendcnilbbiannaniddadcn&caliquoslra oes gcntes,pto qoato adlimili/
todine detidens petm itrit eos facro conatas fbos & effiat illos vanosihoc eft fine aflomtione uiten/
tiSiccnun deas ddufuingfitottsdauidis^c ddaderoes gentes nitenta facere cocta volontace dioit
nam.In hebrpo in datino habef ca pronomen as/0 nomen oibus gencibas-PTortitadinem eo wl^
lufe fooqc.ad te Ctnaboihoceft noego me oppona contra fbrcitadinem eocum/fixl tibi vincent Ia
nabo.qaonin dens cleuatio mcchoceft qifi non ego dcuatuins fam mdpm,fed dens qai pet famue
le hoc ptomifit dl deuatio meaX>eos (ap/nd mentoram meotum rationem haba .ptpuenict
me/prpuoiiet faliiantnie aneog nopai laniis veniat ad capicndfi.Q.up omnia fbeiant impleta.
videre ladet mc 'tradat hic ilU patticala'ab opancibos iniqoicatisulefcnbendo ppheticc
ffituta eof poenam pro imqtanbas coq^ialioet laniis & fnoqcJDeus videte faaet mem tcfpcAonbaS
mas/hoc ell in adaetfariis r^iaendo me infidiofRqoales erat faol &;fm.Faciet inqaa me videre hpc
qup requimf-ldi mata more tuum de^bit tafig ftiraram viAonam ruamipeffimdiuioncm fianbs Bc
(ooQcfatoram:qaia vere mncdaoidvddtviAorailiXanisdlregnumJam enim diAumeft ^vidto/
rlatn folims eft delent^ ab aAu videndi in inimicis fais.p^e occide eos.neqnando obUmfiaenent
popolas mens. Vbi nota defotbi ^ninti ladiafi c6tn (asAe & fiios affieAu fapplici/depict^ jieoc/
cide/comoue eos &£.ppta myflerifi prophetici aScAus ad duuna gloria. Vn« fopplicado pdidt ab
Suendo deumeocqM cos. Vbi aaoetcc'» n5 penf vt nullus ocad^qaonia iiuenus fiibiungitnr
arae in ita c6fiime;>&d petif Vt nS ocqdanf o2s.Ec ad hoc fttmt tabo {obidOamcquado oblimfi:2
cur populas mens.Ec qa no oprtmif ^d eft illod qd cimef obboioni tradedii,ideo oblinio crediciu
hwcrepro macena^ifioaedihiniciica tranftaoonettgni dedomo Caulis in domfi dauidis.
enim fani luent pnmds ra ifiad,!! adnAi fiii^t ocs/timendfi ew in pceftii tepons tradenda^lt
oioni trafianone tcgnuytpote nulla fupftite quptda aut dqicdTiohe iri atceftantefixi ctediram fbite
inifiEx qi dauid fuerit primus io. Memona adt tranflationis tegni/dunno attdlaf regimini tianfoi^
ci legnfi de domo faalu mobedictis in domtr dauidis elcAi Fm cor dei . Qi^ aut chcic obliuilcetnr
populus mehs/QofipiAio eft de fignificato.Cdmoaeeos in fbrttmdinc Uos quos petiit n5 occi/
dilpetit md punin cdmononeft qualis @c illa c^orip/fiibillgitA &c d^qendete cos/a fubiimi flata
& gradu jdfprasnaftetdne^PAmatlse(ap,(cimfflabiofco9. lusca hiSotilueg.if.laul peccauU i
cd rctici^a^^l iri popi^^|p^ cm^dd auancia (oa fub ^ rotigionis/di^ Vt
imolet dno deo fuo &c.Peccamc & fiipbia:cdlaR &mude.ndnc ejofi pamalas eues in oculis tuis &£.
peccaairiczecracaadeoqitptftiT^rantamalecidsqtrridnahriopdcuqDpqil&qcqdviie &repf6btf "
fnicdemoh&tePr9ptetquMcru^ceftaffixtpcatafiiii{tctipnaatStegno.Hpccnmm8bic cagunE. •
PArii o ns cof I^o b^ioge eorrim/Qc. capiqif in Tuphia fha;& de execranonc/rdcmando oecrata «
deo,&dcmairate^biedMiciptvelpotinsremm qaasdemolitus'fnitlanl,nanabfit|eommemoni/
lxintjMfiBrilCHltqnosoocidenoe.Vnrief9bdiriConramciairacoarnme|u)ita inifarip raulemcmn "
aUqamus,& non i^/fincOcfcicnt/pollen, quoniam deus dominator in iacob finibus tcimhoc dl
quoniam ^^ominaiotfinibas tene eft^ populoiacob/ctaircres regnu put vulcdipcdfto pphe
cu^ Ibppbarii&klsm cognbficaL poiifenria dimna gubernans populum I&cL
JEtraiOiaiturild VCfpcrdnvIn nd>r^ hicacruperius habefudanno ve^ierp.TraAatnrhicUla
Cavtl^plids a lui
PSALMVS
XX.
ta» ,
tnobii
Z
t#
paiticolaiab infoi^gccibos mas doiabis me.TtaAaf affr Rfomedo ezitfi ncgodiltfi ex patre pTccnMB
hoccft ad hoc ardiibut tan§ qrmrcs ad comedcndtt.in odo monfnaf fames vorandi ipm daiiidfii
no facurabonfili no innenicnc mc,& ^oetabdt/pfimerabot qnpicndoidicfnit exims necodi ex paM
te eo9.rEt ego cacabo fortitudine ma.Ecce exitus ex parte mei£t egoji^ anogans pni&ip mep lai
berattone fed cccognofces lUa a te,cantabo fortitudine tnatpotcaii tni:& laoibbo/ cancado,inaiic|iS
extra picuUi.^am tua/n5 menta meaiqm fbiib eknaoo mini Oc icfogifi in dieanguflip mihi. Vniv
comemotat bcncfiafi.C& q> elcuauit ipium depaflo^ecoip in Ibnnt negem BkA «m die angnfli^
qoa paflus cft obfeflus domiifbic fibi tefugifi falutis.p^ <^s fotticudoinea.Non (aciaf animns gta
nisvnicafmilTioe.fcd magis repetere ac grantudine animi m5ftnueappetic.O dens fbcntn^meat
inoibusqaccidciiic,adtecantabo;qifidwclenatiomeaiadtcgnQcocinDe appatcsflibciaiKlo mea
picniisjcefeniando me regno, deus gfp mep-Supea dinqdcus gtanp.fupimodo dicit dens granfmm
vua liquidem & eadem gratia efi da vt antoris|& damdis vt tecipiencis iplam non ezftns mexitis.K
ptopcercavttDn^diatnnvtintelligas deum e& non IblamaAaiem liudoni giatnin, (od etiam ^
teapiacoiinhocGngolan;patadauidc.Amen. ;ii
CVVLGATA EDITIO. ([[iViiflori pro liliis tefliiiKmium humilis K (Traplidit
dauidtquado pugnauitaducrfusfyriamm^opotamipSCadnafus f^afobahfiC re^
uafuseilioab&pcuflitedoniinuaIIefaIinatuni.iz.n^'a. - LDC*
I EusrepuIiltinosSfdentuxiltinos/iratusest&mifcrtusesnobi^ - . i
Comouilb terram conturbalH e^tfana edtririoes eius qa comota ell» !
Odendifli populo tuo duratpotalfa nos uino compundHoqis.
Dcdiltimctucntibusteligmficationemnitfugiantafacidarois» i
I Vt liberentur diletfhtuitfaluu fac dextera tua exaudi me. :
Deus locutus e(l in fando fuo.lptaborS£pardbor (idmarn Kconuallem tabemacois:
lorum medbor. *■.
Meus cdgalaad&mcuseftmanafTestSfepbraimfortitudoca^itjs md, *
luda rex meusmioab olla ^eTmep. . .. n.;. ^ i,i
fn idumpam extendam calaamentum raeummiihi alienigeap ifubditi fiiilt/ '
Quis deducet me in duitate munitamfaut quis deducet me\if(^ in idumpatr
Nonne tu deus qui rcpulifti nosfat non egr^erisdeus in ijitfnribiH noffris,
Da nobis auxilium dctribuladonerquiauaqia (alus bominia. j j .! j
Indeofadcmusuirtutem:SCipfeadnilalumdeducecdibulantesoos< '
GTIVXTA HEBRiEVM. - r t p. . -..-j
. . ♦* . ■ '■ ’
Vincenti fuper lilium tdtimonii michtharodauidiad docendumspu^antciplt»
cum aram duorum fluuiommOicuantmrobaifiC reueritaedioabK pcrcufltt edotn
inuallcialis.i z.milia. L5C'
p . T^Eustdffeliqm(h‘nos/&ep(knos/iiams«trSttterisadno8fi
‘ Tremere fecilfa toraffl/fddini eamnnederecon&adiones dus/qub?‘
tuaml^faefL ],
Videre (radi populum tuum duridamipotaib* nos uinouenciu. i
DedifHmctuendbus tedgnumtadmiTgnitosefreafaddnuueritatu/Sdafai^ ■' ■■■;-
Propterea liberabuntur dileditui,(ahudexteratua;KrelpondemiliL ' ; “
Deus t locutus ed in fanditate fua«Didun{ dci.lptabor,diuidam fechen^ n3lT<^w fig
diotfadimedar. u.
Mihi gaialiadt& mihi mamiTefa/K qihraim foititudo capltit Ifgi* ^
■ .i. ,
1
ILSrMrtflBJ KF&F
pft
otf
PSALMVS rv JX J
« ^oabolkabliui^mef/ruj^^tt) j)ud[acjceum^;fiipermephilift(a c%i
fn
f Propheta. Q^insducettne duicaremmatudonis.'‘qauduxicmeur(pedoni^
toi
MUliilr
;c .
tuml
it»
lA
na
to T^onnetndeustf' dcreliqoifHnos/K non ^edictis deustio exerddbusnofliis. ^
^c«iar
I* .Da nobis auxilium ab anguitiardCuana hilus hominis .1.
•>jz Jndeotfademusuirtuccnitdcipre calcabit anguilatoresnoiirost
Itulos cS. Vinoenti 6ip lilifi tdbmonii midithaoi danidi ad doc&Umtignto ipib cS ara daof
i Buuiof &cfianmfotMA.ia>eduseftioab&paiflicedommvalkr^sd(Kidedni railia-CJIA
figniitcarvg nomr(hocefimiutnlipbalispqdfhac<^idaoidqadre[Krteitf capta fytiaivt df j.rcg.&
Hmdui.tinilu gthe iii^Jdiuirolam fm flore cmimonii appdlamctco tp ois gTia nflana (ient flos agtL
ka (p a vanitate fafti i^pdlaUit flore teftnnonii fn^ niCtonac qna fnpautt fytos.Et ordini c ilfai po/
icnla oS illa.Cad docedu-J ta fordo c.Michthani|canacu tak,dauidi ad doc^d liip lilid tcftimoniif
flioc e adiftmcda aiios fbp vamcatcteftiinorui hnani de viiSoriisfmflphis &e.f^Se^a pncDla;quae
Cdedaranoa tpis qoo daiiid fmtflbi nomi Cea tuntdtdhmanu.pugnate rpfofdauidf ,di aram duo^
floaiofAduote.urg.8Jt.io.&44>aralip.'t]>.&.i9Ldcfctibi hacc bella qoo^ ntnliis iftc meminit.Et bre/
nitai&df pugnate ipftKqain pruno b^oin quo fynpagnaoetdt pammonitisnd interfuit dauid,
fid ioab & abihu ^fuout beUonn&dido aflqdc quo c umo^terfuit dauid pfonait.lTPer aram duo?
'fiunioijc qda intdbgdt mdbpotamfidunc nilcnpata gr^ vocabolotqfi.Gintcr rigrim & cuphrate fle
Gta. Alii intdligdt damaldijdiio flomtnBin (e V miqi flare videf di hiftona t quonia daoid tflc
liibcgitdamal^&aoqfuutfsmf dAXivlvade^hratnvtindiaislodsctf. Aduette tfiq> flde arant
duitate mcfopotamlg udligif,no intcili^ noieaclhiiteiTamifed gete a illa tena ^ venerat in adio>
totifl fytof cotia dauiduia dauid nuitg tr&Gmtcmhiaoein. f Per aram fobairegnli regis adadczetC q
SJCg.84ip^a£ rez (bha]}vidcf itelligi.q fiiit occaflo ip dauid pibnalV itet in bdluivt dare df.i.reg.io.
Q7Et Kucniis efl ioab.Ifti renafio no l^kf in lacta fidipturamulq m JegiC <p icuetfus fle ioab ad peted
Xiedfl edom in valle (alisjic tato magis aogef ambiguttastquato fnbdif aliud n5 minus ambigoumt
|olicet.amilia.naj.parali.iS..legi£in valle falis abi(mftaereioabpcuiri(IiM8.milia idumfof;& nlI3
de numeroarmiliii idnmgof pcnflcw fit mctio.p'Thatgnm in hoc titulo aitEt pofl hax re^us cft
ioab.&pcufiit idumfos in planicie wlis & ccodofic de cxetdnbus dauid & loab.i:. milia-NcTcio vn>
iWerxguirtatmtcrregniaeocciainctocniainiiiiMuiiaunipiuaf.n.mciiPtKini mnrjnit elt loab Bt
ois iQ^ &£.Ex hisAiuncns iis q in diAisloas dflrCicilicet cp in ualle (alis c^flnt.iS-milia idumfo»
fiunt coflituta ^difi i edom>»niiCio 9 iics (ic fuerit gtfia.Primfi m valle falis comiRbm e pr^
Ilii idoerliis idumfos abiiai ^dctcA fdt tiic.18. milia idnmp^ fle idum^ fubieda efl dant
di:qooftitaitineacnAodcs&^din.Ectuc(nbadaf]nia|damdfeat nbinomenleicntflbi fbmieeniJ
jb^dadtoebdlaiunint&occidenuicqiiospocactunc deeufloditsSe pfldiodiauidis.hi.n.(bnt ad
anos bpchendos (cnbitnt aGxndille ioab.Quo audito dauid tn rfit iod> cum toro exercitu ad ddeni
A idumpade iiax dt lUa reueffio cmufnicminit titulus liieiSc teucrliis efl ioab.fad itetii pliandum ctf
tdumfis iebeUibas.Qiu idump occanerunt ioab in Valle falisaion cxpcetaiiit flgdcm ie obfldctt nt
etmcanbns libd aicranr in capum Ae tunc ioab peteoflit cdom|c^des.u. milia tdum^o^Qmbns cf/
fis afcidit vtdidu efl in idum^ ad duo offioa-Lad Iqxlicdnm hebr^s ptius intcifaitos quos inhu/
enatos totia idotn^f ieliqncrat,&ad intofidcdu omne mafaibrm in idoiilga.Tanra nqd£ fentrl/
_ 1..11. — I? .r-_i -i-j-Lj inaiaflcntdauidocddioe mafculinli nulla
us fiunt dauid tata fnicntate|fed vt pateu.
legent
tas infinuat rebdlione itenuniiic cu dade hebrfo^,pp qi
fiQde appet alia 16 tatg fetuntatisiqafi ncc i moabltas vu
• ioab a val/
ielidisinidumpaiffipdicdfleosqfii^intcifedinifiqaafccditad fepdiedii fiios.na de idumcis
Ibbdif q> afccdit ad ocodcdu mafculina ui idnmfa:& q> licz meflbus ibimoratusdlciitoto atra/
tu donec intciimcet oe mafcolinfl m idumfa.(rRebas itaq< fle gdh.s,ccflderadu mefltitulupfiilmt
Ideo appofltfl ce vt fignifloct macena p^mtEt qm pfalm^ s^qi ad calce plen^ e dolons q> de*’dercli4i
m ppim fmb& i caloe pfidmi di (jpe diuif opis pmimf fcu pphetaf futura pflracio ini mico^ , appet
fdo pldmflhlic tnaaf la iut geflas qtu ad itofedof ab idum^lKltocnflgoificat tot vemm
«It#
t#i
1
.1 PSAIMVS VIXX."!
Blorantrs (])<i(ns no* dacliqtKnt.AppaKt4ecfdo omfii cafasinnnaata.f.vanicas daoidU fiuiedofr
bi noinr.boc.n^uamu voncolus t^a^dedilh tt fignfi &c Appaitt temd flatus ncgocia
i^Xpofl tcbdiione idmnf ( ante ^agnatione rabach aointis tcgic ammonicara faOus e puunoft
ho&n.tdla(va(!cnlu*nonD*|qais da«tmeinnnitatemumtionisi& hiflonarcripcnrcdare fonaC
mnldi emtis incercdlinc inter capta fy^ & expugnatione rabath.Ita <f ptalmus ifle fuit editus «fi
adotterra dauidis cG betfabecquod cdflat fiiille cfimiflam qn iam intetempto ot mafculo in idomfa,
voTcte anno ioabeotrarabath init temanftedauide I hionn. An ante tGcioab tecupaoent idunil^
an fiicrit in via lecnperadijnd elate cofbt.Titnlas Ibnat fpterito & renerio* dfl ioab Se pcuffittpfidm*
fbnar pendes ponus negociG.Etpdc eftrqi titulas deictipfit euentd poflra flatim fubfecntnni!& pfaW
inus aflfcdtG dauidis ad obtinedQ diuind atudliG ad vidtotia fbbfecnta. pTll itaqi matciia pfalmi ad
bietamrccutrnsdauidisaddefijplotatisfelboi^deii^os adeo inidumfa,& (uppluanosvc iozta
t^eibum ruum det plenam ptoluadonem inimieotumifcilicctidnnieoinm & ammonitatum.
CTSVMMARIVM EST. ;
OrDanid cafum populi a deo detdidi plorasjfupplicat deo vt fidoer.vtqi manineiit fnc {rnitlTidi^
Et vani ee falutc ab hokiinfat I deo facieoa ee viiturfdV tf!c{iculdnbio dens calcaioit holles. ;
CTPeifona loquens propheta ell.introduce9 tamen ebuinfi cfaanm.
£U0 oerctothlb nosXhuidif pfalmu* I paite* duastp^tioi matenei&esecntiaaitbi fixi/
J_y Ifa tremete-PTR^nit quattuor.Quof ow deberet ce. Dto iratos es|ad filitndine irad te ha
builh iiobifcG.deteliqfn nos/in rebellione idumpo^ftegifli nosfpte nfoi^ p idumpos ocridendo/idu/
ynfa^ ipfam fdndedo a nobisiA tfi p gfam tua tcuettciis ad nosfab iniia detelidione Se fdlfione ad
ledmtegiadii nos^Texms hebrpus habet nobis i datiuoifed cdlhuAio mutanit adiGAa ppooe ad.
CTxrcnKrc fcnfh terr j. I ncipit hieps ateunua tali otduie.Piimo traftaf totG quod fuit irpCdeiv
uqnifti/fTegifbjiratos K(ixGdotTaAafillapticnlafreaermisfibippea.CrCircapnmnm tai^ opu*
cira tiiaieiga rerrajerga pphn/ei;M timm deii.Citca t^.Tiemere ftcilh rena, ita q> l^lb eA
Metaphora fumitatenemotu vfqradcovehemeti a fcindit terra. luxta hanc niitudinc defaibit deS
fomou^ tena fubi^a dauidi.romotione tali q> \a^ eflEt intedit q« dens eomouit idumpos Ite 9
letra labiefta dauidi lalla eft quatG ad pofldrioneiga vna pars einsCfalicet idompaXtpai^ efl a tdi/
flua terra dauidis rebellado£t qifi Ibflio hax tcdmtegrabilis cfbfbbtnngit fbpplicatione.medica coa
^tiic /im i f. CQfSbllOTl U)Clil9
idifleretia inter div
tqihidumpi non flete
runt vt molles &d rcfliteiGt dun edtra populum ifrad.ideo didt dco.q> fixilh popolG tuGf ifrad.vid»
reiexpetui,dundemjidun^m rcfiflente.Potalh nos vino venentAltna efl metaphora a vino moir
tis feu mproris.Siazr.n.aflcqocs bonum dcftderatnm didtnr metaphorice potan vino Iptidcdta coE
oetfo occurreobus mpfhs inopinans potamur vino ludnsipro quito ingreditur mpror vfqi ad vilbc
ta quali poraras.Et intendit qi vbi crediderant bibere vinum Ipnnp acqmrMo idompam, inuen^
fe potan a deo vino venenaro/ vino moitis rcfpedu iteifedoqt ibi/A mprons refpedn dauidis &aliOf
abrentifi.rDedifh metuennbus tefi;^ timentes dcG quid operatus Iit deus Faaedo/apeticp/
phtta.& intendit <p per hanc oonfradionem dedit metuenbusdeum lignum ad infignitose&a fiuSe
Veritans. Intdlcxitdauid dirplicuiOe deo qi ip(e inIignifSx le facie vanirans faciendo Gbi no/
men fubada ryriaCfub qua comprehenditur etiam idumpa}A q> propter hanc fuam vanita/
tem deos puninit ipfom tebdlione idumpp.Er propterea inflradus a deo declarat hanc diuir
na inlbudionc datam efle non populo g non efl capax tantp petfirdionis.lM metuennbus dkl:q de»
bent inligniie fe n6 fade/apparena, vanitatis (ed vetitatisim qui delxbarar memona vidone deo#
Dodanidiiqifi dens erat pugnis pro ipfo.r Aduette hic <p in facta roiptuta hmoi memotip vidotuu
iG rcprehefibilitcr comemoratuRca ronc quia deo attnbimip erat vidonp,qui duigebat teges illos ad
bella Sc erat aiitor vidonp. Vnde.i.tcg.ip.qaam nunaamm effa famueli qi faul etexiGetfibi fornicmi
tnamphalemiduicadfaalem nonncqunmpamulus eflesin oculis tnis&cTantocp mmns debuit
dauid facete Gbi nomen/qnanto inter timentes deum connumcrabatnn&iam propheta etat: vrga
da eius ante hax bdlafKriierefhntur. °
^lOptcrea libcrabulf oilecri tui Tradaf hic illa pncula/ieuettetis ad nos. Tradaf it quadraplar
«tenh oc efl tnpiici rone feu loco vtendo ad impetiadum hanc reoeriione/& quaito pminedo feu p
phetando efScdnm.^rtmns locns (limitnt ab amore amicirtp inter deG&popnlnm i(>ad.Saina,nS
noflra n5 humana fed dextera tua/fauorabili aOiilcna tna;ppccte8.nJibcrabnncnr diledi tui feu ami/
a milpopulus ifrad. Vbi nota q. no dicit |iprciea dnabuntur idumcis aut aliisfed ppterea libetabdr
mr.ea rSne ga G iduropi cnaGGent von o^tes a hac rebdlioetrdiqac nanSes GIV i»4v<iafl«if eote eiC
ploinec folG lebeGaGent lol aggrcGp fuitot oes Gmul ppfin ilraeli8e Gc ppts fbiGet fauitnti addidia.
iAd hoc Ggdemfpcdanspcti^dua&c.gapp hoc libe^muuidil^tniiab imminenti
PSAtMVS XX. M»
oinilt.^Ptttfpondemihi.Sonin(fcuIiiccftIociuadiaiiupromif{ione.vbi pa modnm domdKcs'
ntiocinanonis rcnocat dauid ad da mononam promiffionon qoam fratu reconde mihijqn^o.
dcnsloomiscftinfandtitacefba.AIIoqnittirdaiin de deo intenia pofonai Reae alloqnimor regem
rex dicit l?c.deD5(qni eft veritas, locatus eft in (anfritatclba. Aot locus deUgnaf (anftaarii in quo de/
os locutus eft.aot firmitas ptomifnonis (tgnificanirificut dicendo rex locatas eft in maieftate faa/an/
toritatemferffionisexprimimns.ranqnonlitfaniooSmunis.itadensIocataseftin fanditate foa|
tanq fanciens quod dixit.L^bor.ecceqaod locutus eifafcilicetip cgodaaid l^bor.diaida (ixheni.
PnmamergodiAamadeodcmceftfotaralmtia/Ifraborjnatena aatbn letirif fabditut-dinidan
iechem 6c vallem (ochothC.i.tabanaculoram^inicriar.p^ihi galahadPofteflio tnmn locorum ro
riif primo matena l^tip-Sunt afit hof locoi)i dao trans iotdane.l^cm.n.eft intra rena 'promiffio
nistvt paret io{bc.:4.Sachoth aure eft trans iotdane.vbi iacob dedmas ab dau fixic tabernacula : fle
Iden appeUauitCichothf^e.33.Galahad qnoqi condo vetfas mcTopotamia indeninmvt patet gefL
,)i.McminicaficrpccialV(cchemcanqinlignislocuv^otcdatiaiacobdilc(fto Rlio iorephivtcomc/
oiora£ ioan.4.vd vt pet hocRgnifioct fabieda Rbi eri.1 eximia terram iofeph m primogenitum fnno
gari-vdCqood potius credidertm}vna decadem tone meminit Ibdiem 8c vallis (uchothiqnia occupa
(ehp panes fpaiV factat ab hoftibns.Et de valle fochoth poreft colligi ex.i.teg. vItL vbi dare dicitui <f
oioitno (aoiehcbrpi qui erant trans iordanem tdiqnetnnt aaitatesi&philifta ocatparfiteas. De k/
ehem aatem quia ctat in monte ephraimiSe ab antiquo edebris, crediderim philiftos Oe alios hoffef
quumdominarentnrhcbrpisconfticniflciblpr^diam ad coercendam hwtfos ne tebdlaient. In
cuins f^om non memmit horam dnoram looof abfolnrc.fed cum patritioncOe mtnfnra. Signifu
Catur.n.per hoc q> loca hac ita fticrant occupata vt iam deftirata a propnis antiqnis poBiftbnbas^
publicam cefretini|poceftatem.propteteaJi.dicitdiaidam de dimetiar, id dcfcriboidam plenitodine
{Mteftatis de qmetis iam habitpvt non fit amplios habitantibus rimor motandi de deferendi illa Io/
ca.Et dicendo meriatifignificac <p vniem^ reuertenn ad propria reddere aoiebar portione fnam. Gv
bhad aur£ meminiqad explicandam dominifi fiinm trans iordane in ttibobas qaa trans iordanem
fbttesfuashabaetontamoyle.qaodetiammagisCTlicaffabidgcndo manalldi. ^Aliht manaflidt
PoftiuectiiaIocacomcmoranEtrestnbas.Craanafl^|cpbtaim &iada.Meminitautem^ (paliter ha/
tum triam mbufi | ad fignificandam quietem tegni ftbi promiora. Manaftidi Rqoide & ephraim
fDiifncrfit iofeph:quilocotabcniarapnmogcnituiphabuit.EcproptcDeatan^piiogcnito ias regni
videbaE oopetete iofimlvcuias prfogeniras natota fidt manaflHi ,(ed fm bneu Aione iacob piatas
eft ei ephraim gea^e. Vtrioftp itav meminit fermo choinas hic tecitat^dignificasdinina difpSne cf
(eOfi q> vtraqi tribas q de regno pofo cotedetqfdauidi coinn Aa diatnr.Tnbas aSt tnda comemot^
ga in benediAionibos iacob piincipatus d afcnbltunvt ft ipRos cafenEus in rc|nS dauiehs mofttcL
^hraim fortitudo capinsmd.Pretogatiiiafottiradints tnbai ephraim afmbmqaiafottiflima erat
fnbns illaide fbttes vin ad cuft^am regis ponanmr.Iudas legifer meus. Coracmoratnr tnbas ioda
cum tegia dignitatetregis quippe eft legero ftttc. ^Woab oUa ablationis mep. Comemotatis tribus
ntbabas/cdmemotaeur tres gtntes>rdlioetmoabitpiphilifiei|deidamd.N[oab olla laoacri md.Ad II/
militudine Rqnidcm ollp ^parate ad lauactfi hominis poft laborelmoabitaift regio minifbabat op /
poiEnna popdo ilrael qaiefceri4bnndabat.n regio ilia pafcuis &c molritudine agnotumivt ex.^. ca.
quatri teg.apparet.Soperedom proiioam calceum meumAd Ggnificanda fubic^one idamcpidiciE
qi proiiciam calceET mdl fuper cdomiranS IbbicAam pedibus meis.Soper me philiftea dange-lnfol/
Carionis fermonc fabieAio philii^ defoiDiriinv^rc que olim moficis inftr^rcis A chorns Ipta/
ta eft faper ludpa qnii phililld dnatentur iudpU.Ni9c.njtuocando philiftcc ad memona priftinas fe
RiDicates quas badwt fop ladpos^infiiltado aitJnpcr me philiftea dangchoc eft (abdita ia es miM,
dange modo fuper me fient olim feafti.Hncufqi fomo qae locaras eft dens redtatus eft . cuius fam/
tna m q> dauid Iptabiturin mbus iftis.fr daoet me duitate mnnirionis.Profequmir dauid ra/
ciodnatione fiiam cnm dco|aUoqaendo i^umXt intcndit.ro dizifti q> ego habirarus eflem hate c^,
qois exequef harcfnallas nili tu,qai tn rcliquilti nosiac per hoc (i n5 reaerteris ad nosjnallns exequeE
ptomiflione tna. Vbi vides ex diegata promillionq vdfc qoodamodo coaincete defi vt reueitafialio/
^n prnifTio dos no habebit effeira.CSus docet me in aaitatem mnnitionisihoc eft in rabath doi
RKc regia ammonitatft.Inxtahiffotia(iqde inchoato cfiammonitis beilo/opoitiiit dauideitecon/
tta ffios faatotes ammonitarftiA poft capta fyriS adhac fupererat beflli pnmfi eStra ammonitas . Bf
Ij^ter foperat rabath vtbs legiarvt patar.rreg.u.&.i.paraIi.2o.Et pprerta fpedan- meminit hnins d/
iiitatis.qa adhac fnpeteratcapicnda.Qqis di^t me wj> edom.ntee tu densIDc dairate ammonirit
rom dixit in fbtnrofgschicetmein dnitatemunitionisihocemanitaivtpote capiendam.de idumei
tam capra & adidli dint in ptaereriro/qais dnxit me vf^ edomlEt vnnm quidc didt Os dao intcndir.
Didtqdemdnxiltimeineaomfvtcilmdnsidnmep.inrcnditanteq)adhocdaxilhme illnc vt etU
^fenoi^ dfiscdomtqnodpeifickndfifapereftjigiictndensfdcdncesin duitate mnniti&tlniiltito
MI
PSALMVS _ .IKI.
cdoinfoRtc l!a& tfi dadic}f{i nosll tdxUionic idamtt,& cSIcqutta n5 cgftdicru dnis{dai|fantot &&
t^corfi .
tchic (}) qn aut cui aoc vbi Tadius fbcnc fcrmo dni hic r^tatusfin foiptani non habcnirfic in fpccie.
na nullibi hffpedalcsptotmirionesdauidiraAflcgoncnrnifl hic. ^ ,
nob(0 Qudliu. Teitius ell hic locus a vanitate hiianaf vinfi-Rccomorcit dauid vihbos ha
tnanislicddiuina ope haboiHevi(3orias.Etppcapait,da nobis annliuwangufliajqua patimnr ex
hac ididlione;& vana (^shominisiab omnibus habeatur. ;
^D(Ofacknui0VHI1Utan.CocliilioefthaM;inl{niAi&etaudiridanidi5.rndeo|n6 [rege dauid^
faciemus,dec^ero, viitutcibclliihoc e(i no folu corde & ore led faAo virtute belli habebimus in dco|,
n5 licut prius q fafto milphalis nois vututebdli attnbuimus daiiidip^bi adneite nopcccade (bA .
tiidefoia,(^ multos debuit habere coTuItores aut et impuirores ad faaedu libi nomen.ppea.n.pIi- di
at fiKicmus. Adoette quotp n5 peccafle aio aut orc|tan§ n5 tecognofccdo vi Aoria a deo, (id failtoip
quato ipffi hiAli fuapte natata attnbudiat virtute viAon^ damdlEt ppea dec^rcro inqtfaciem us4.
ct hiAo atteftabimur virtute belli in deo fuil£;.Hic ell efltehis inlbuAiois a pte dauidis-FEfllcdtis ac
Xaudi deus deprecatione tnea:intedeoradonime^«
A iinibiutcrr{:kd te clamauitdu anxiaretur cor meu i petra exalralH me»'
DeduxlRi metquia fadhu es fpts mea/turris fortitudinis a fade inimicis
Inhabitabo in tabernaculo tuo i feculaqprotegar i uclameto alaru tuaru *’
Quoniam tu deus meus exaudilU orationem meam : dedilti hfredicatetti'
timentibus nomen tuum. >'
Dies fuper dies regis adiidesiannos eius ufep in diem generadoms & generatioms. i
Permanet in {ternum in confpectu ddtmifericordiam & uetitatem eius quis requircti .
Sic pfalmum dicam notdini tuo in fcculum fcculitut reddi uota mea de die in dienv ^
CTIVXTA HEBR.^VM.||]^Vincctirupcrmoduladoncdauidi. LXI» ’
Propheta. A V di deustcantum meutaufoilta oradonera meam«
Ab extremo tertf ad te uocabotcoOabente corde mco,in petra clcuabitur fuper me-
duces me. '
Qgoniam fuilH protedho mihitturris fortitudinis a fadebus inimid. i
iin
tSitm ,
dindt I
Habitabo in tentorio tuo feoilisqirotegar in abfconiione alatum tuarum. Sdah
Q^uoniam tu deustaudilh uota meat tdedilb hereditatem timendum nominis tui.
itfra
Dies fuper dies regis adiidesnmni dus uelut generario & generado.
Sedebit femper fadebus ddt tgrada SCueriras man cullodient cum»
Siccanam nomen tuum femperdn.meotfoluere uota mea die die»
TICDlusdLVincentilapermodDlationedanidi.DeqDovt(npta.
(TMaceriapiidini quantam a vobis p£dmtcoUi^,dl{tcmicasRgismclie proroifladanidil.
irato a mottcicnltodito w inimios &c.Ira <p plalmas ille dlgratiattima^o deo a danidc cotacma
t^ q> Ic a (icmimottaoicz tot periculis euexir no Iblam ad regnam in petfona fua & fuonim,M edi
a mcliam feaipitemam r«cm libi promifetic. enim comemoranm pr{toita pericula inchoet}
dare tellacor pnma pars p(^i.£)« autem ad mdiam perducat orationem/pacet a tegula apolloli/
ca a.6.valiculo vf^ ad linem.Nam dare conflat q> illa non venficancur decuuide : aic.enimdies fu/,
per dies t^adiiaes.anm eius vdutgeneratio&gcneiano.iedebiclimpct facicbus ddJucccnini!
manifdle excedunt damdem & quemenn^ hominem ac^pto mefia. P'(^od etiam tdlatur thaci'
gtim dicomlics mundi futun fuper dies t^s mefia; apponesranni cius ficut generationes mfidi hu/
ius&gg>ctaa6csmMvmnin;c6moiabitinli3aitacptadco.Vn<iccoa patet q> plalmas ifle cduu^
h
' P5ALMVS _ XXi: loj
iAi4mid* poft([ fuit Iton Ibliimia ioda lidta&t&ilndqiiianon prini fine d&ftr ptoraifliQ
<k OKfiauvt pattt4JXg.7.
<rsVMMAR.IVM EST.
t£Ttopbccadauidczc5men)oratisbeiuficusdi(nnisaga(i:,fdp(binuiptopiioiaDine regio dtuv
ienun in fixula pphetaRflmul immotuliracnn regis mm^ ^aaa Se veritate defcnbens.
iSJPcrfbiia loqueos propheta efL
A^MioOiecantUtlKU-DiniditiirpIaliDusinpartcsdaastpropohciua mateiif.ac execuanainf
ibi ab extremo teme-p^Proponit duo. Alterum -audi deus cantum feu laudationem meamCvbi
hebraica Ibnat laudem mixtam cantrh^laudacionem qua recanendo laudo dignare audire. AI
|einm.aufcoIta orationem meam/applica aurem ad eieuationcm. mentis me^
flr2(b OtremO tor^. Indpit hic pars executiua tali ordine-Primo traAatnr illa particula | aufculni
oratione mea-Secddo illabandi domiuecantu mefi|ibi dies.^In oratione cdmcmoraaoa beneficio^;
(Hmarie lefeit prius beneficia ante r«gnQ(& deinde beneficu in tegno.Et aduette in vtti^ ^ptoph»
(a’prius cSmemorxreffisftnsA poUea fabiungtt caufas.Scd tu ordina Ifam fic.QnoniaiuiIb ptedio
■ubii&hmilicerhe^ mihi tutris fbititndmis a hicie mimia faulis.ideo duces me a triplici malo . i&
loco^jab extremo terta: vocabo.tum interni timoris|collabentc corde mcoitanq exanimi roecHeda
tum magnocu pericutoggtn petra quaieleuabimr fiipcr me;hoc ell in periculo maximo quado.fiii dn
tias a miii^Bs fkatitia niodd coronp.iuxtra petra qmr deuabitnrinomine & fama.fii^ mc| tunc
liberato. Ad Iitcram petra illa ex tunc deuata eft ^m nomen etemam, appellata petra diuilionis ab
iPoeucntB^uuJit/mip ^kuib^adaqidcfltiilisexcrcinim audito philiinnorii impctu.Hiftona habe
tnt!i.rcg.iv& intendit^rluec ena compi^dete vniuerfa mala 8e pencola mtema & externa quae p/
fagus a (auleefl palTus.runira.nclamabo/duoes{deDabicur,tefeidantptctitnm fniftiiSc non taap^
pulmi.IncenduenieiicBe»adlaifladefe]<ioiierab&caacudedudtiodaaidisprofi^ & vagi v1^
adextremii terne ihf.a(tfia&fii(p(uicvdutexanimis,&extatopicnlo qtufiut illud quo cmdMM
modd coronpvtex noc picula ca:^ GgnificetP^abitabo.SiB: hic ordina Ifam icohado a ca.^m
ro deus andiffrvpni mea.Benefiaa in regno defcribit.Dao biWcia eSmemorat. Alteifi ngni/dice^
ddb hmiifarrm timentium nomen tonm.Hcredicas timentium dininum nomen eft ipu terra pnv
miflionis pacifica Sc quieta.hanc talem dederat iam deus dauidi A; populo iliad tempore dauidi&Al
torum templi dinini ^diftcadi/dicens.ADdifti voca mea.voluncasGquidemdnsfucrac fdificarc tew
plmn.Echaxvolnntasfbitram grata deo q> tunc pernathan deuspromificdaaiditnasfcilicet gdm/
dum ccpli paliliamfftabilicatc regni in le^nedasi Semdiam peipctnuin regem s vt habes.ueg.7.
tu-panluyjQiua iiiquit audifti voca mea de ^tficando cemplo|& dcdifti iam rc^um qmctum,i5
(i^icaboiiicentohotiiofiKciis.Sidcpatbnauiatancqmloqaerctarnondiceretieculis (cd Idmlo.
Vhdccx hoc qi dixicfectilisjfignificat q> non de perfona Iha fola fcd cum femine luo regio diat-habi/
tabo fccnlisimiiltis.in tentorio cuo|hoc eft in templo tno:quod idatum ad ce eft tentonum|cft vdut
habiCBColum percgtinationis.iiam ne^-ccdum dignum eft vtGctempImutunnLProcegaLnon ftta'
Ara habitabo in templo mo.fed ibi piotigar vdut lub alis cnis abicondicusfad Gmiliiudinem pallo/
tumliib maternis alis^Etimdligc habitate in templojhoc eft habirareinxta cemplunulomas enim
tegia erat pctfie tem(>lam.& lignificaait per hoc feminis foi cegnnm dnratuium . nam principis lo/
cusad habirandum cttt uixta tabemacuUim dominiivcpatet de habitaculo rnojifi qnleratdat
populiitaqi a hoc (j) dicir habitabo feculis in rentono tuojfignificat fe cii fuo femine r^om habi/
&)di locum habitnttim.Et Gmiliter protoftfo fiinira firaipta eft confequenter ex proteiftione dmtna
ohibita moyii ex tabernaculo domuilA lignificat nihilominus fidem deuotioncmqi damdis dc diin
na ptotoftionc tam (bi q fui feminis.
J0K0 fupff oiC0.Tta<»af hic iHa patrieula/andi deus cantfi mefi.a; codnuaf textus (atis apte. Qifi
audifti vota weai& dedifb lam Kgnn qmetfi.ideo Sc ego cum femine meo habitabo Sc ptegande po/
Aiemo tu dies (up dies tegis adiiaesJioen jmiu fupcFcrac tnfi pmiflbf a deo p nachan dauidi/audi/
tis a deo votis dauidis de ^iGcando trolo.fle ideo auditio illoq; ddidenoq: indudf tanq occalionalis
iDomnifi fobfechroqqdicedo qrfl andifti.bemfi igimr dies fup dies regisrhoc eft mefip p refaireCho/
■c iam regnans, adiicics(vtpoce q nunq fiiuetactnc.n.alTccatus eft vira unmoiralcmainni euisjmdi^
iam regis, erunt v^gmaatio 8e gtnerattothoceft nSfioit vna pras hois,fed ficut pras Sc ptas : hoc
cftfinelineptatam.Sakbit|tamefias,faciebosCidcftcoramfaae>ici,chriftns liqmdem refingens
txipoituis iam non moritur ijtcgnabiteniro in ptcmum.rGratiaa: ventas mancuftodiencciiin.
Man diOio hdinudi abf^ inteiprctatione manet propter inceititndmcm flgnificationis.Alil peppa
tatione/alii pronomen intetrogatiuu/aliidbura; alii munns;alii mana quo minjuntpfes in dekno
ln«fligfit:.Mihtc6fideranfcnpiueffcioan.i.lexpermoyfcndataeft| gfafli vetitas per icfiiro chnftum
fnot»tft,vide£ qr ppheta racfie o^ ppriap hoc intedac defcnberc;& cofequercr |nan dond Ggnificet
in ppoto.lcaqilcnfiiscliCn& ventas doni fenmnnetis cuftodiet eu-gatia SquidcQ & vetitas
aa.f,
tdroi
t^9J
fdoi
td|f
td»
' * PSALMVS ev'".- -?
hS cDlnfdJ^ fcd dininf pofonpqndd marimnm dontrm ahibinin numdo.oiftodient mdialB»
fcn^m eft enimiicdms dilent mundd vf filium luqm ynigeniram dant.Ec hoc rcfiscndo ad raov
ta chfirvtppKa drfciibat menra qbus meruit (ernari 1 ftema.i.imoctalicacc coq^s.Et ficc lmru$.Gfa
'9e vencas.i. opa gf* A vcriran$,man.i.vetbi da doni czhibiri hnmano generi, cuftodienc eum i etiin^
menta quibas cuilodietur in aaemmnfhoc eft acqmnt immortalitatem.p^el nfatndo ad cuftodil
fimilitudmanel«lencisiamccgis:hoccftvtdercnbancnTgraoa& ventas vdntcoftodesngu. Et eft
Ibifus q> gratia Sc ventas man.i.munens|hoc eft quas pro munere dat mundo, cuftodienc eurn/emnc
vdut cnftodiprms.chnftus enim continue laigitace ^tiaram A veritate doi^ngifidd Secdonac
mui^um.Eth^funtvdutcuftodi^eiasfcomicances ipfumindefefre. Siccanam nomen tuum fem/
pa,in meo foluetc voca mea die die-Sicinm hac fidc|hac fpeaffietlns, canam nomen cnum,non ad
tps fed fempifinefineirolncdo vota meajreod^o ddiderara debiTa,diedic;hoccpfinga]os di» Ani&
^VVLGATA EDITIO. Vidtoriproicduthunpfalmusdauid. LXI.
Onnedeo fubicda critanima tnea^'ab ipfo enim falutatc meum. i
Nam & ipfe deus meus & falutaris meus / fufeeptor meustnon mouebot
amplius. • ^
Qjjouftp irruitis inhonuncm/intetfiddsuQiuerfi uosI't;an9 patied
clinato SC macerif dcpulff.
jV eruntamen predummeumcogitaueruntrepeUere/eucnrti in fitiuMrruo benedice#^
bant ac corde fuo maledicebant, ^
Verutamen deo fubiedla cfto anima meatquonlam ab ipCa patienoame*.
^_uia ipfedeus meus SC faiuator meus/adiutor meustnon em^rabo.
In deo falutare meum ac gloria meatdeus auxilii mei SC fpes mea in dbo cR.
Sperate
in ro omnis congregatio populi/efrundite coram illo corda ueRrardeus adroei
tornofterin {ternum.
,Vcru tamm uani filii hominum/mcndaccs filii hominum in Rateristut dedpiat ipli de
uam'tate in idipfum.
Nolite fparci inigtate/acrapias nolite cocupifcef :diuiti{ fi affluat liolitccor appoerw
S cmel locutus eft deus,duo h{c audiui/quia potcftas dd eft ac dbi domic mifericordiil
quia tu reddes unicuiqiiuxta opera fua. :
C71VXTA HEBRjEVM. ,„^£0 fuper ieduthuh pfalmm dauid, LXIL
Propheta T Antuaddeutexpecftasaiamea rabeofalusmea
T antu ipfe petra mea SC falas mea/fortitudo meamon labar multa
V fquequo irrueris fup uirufoeddemini oes uos,quafi murus kUnanu/maceria fpuKa«
T<rt ^ ♦
T antum a celfitudine dus/confuiuerunt ad impellendum.
Vol ent mendadumrin ore fuo benedicent SC in medio fui fflaledicenc.Scla(k
T antum deumtexpetfla anima meatquia ab ipfo fpes mea,
T antum ipfe petra mea 8d falus mea/fortitudo meamon labar.
Super deotfalus mea SC honor meustpetra fortitudinis me{/protedHo mea m deof. }
nri
Confidite in'eo in omni tempore popule teflfundite fadebus dus cor ueftrum / deusf
protedio nobis. Sdah.
10 Tantum uam'tas filii adam/mendadum filii uiritinbllancibus adafcendendutn/Ipfl
plusquam*tasfimul .
1 1 Ne coi^dite in fraude SC in rapiname Mnefdte,opglentia quando g»tm?nab'«- p«* api*
ponicecor. ~
i
PSALMVS
XXII.
iz
1}
V num locutus eftdeu^t:duo hxc audiui/ quia fortitudo deot.
Wm _ ^ Hiffliii
Et tibidominctgratia: quia tu foIucsuiroFtn opus aus,
T Italos dl V inanti foper i^chon pialmus daDidLlcduthun ant nomen eft inftramenti mnfi
ci aor vnms mom piincipom canto^-rparalLif Sed quolibet intciligasino habrf materia pfal
niLp^ndeiuztaapollolicaR^laquiaaotoreztituloappaterdaaidiatdiClainpIalmo n5 exccdut
dauidispctfoni,c5uqacscftvtadlittram plalmasdedaaidctra(5ttt.&qifi I multis veificalis dauid
tiadtar diuind adiototid & (ba in deo lpcm/& in quarto & quinto voficalis hollcs fuos drfcnbit intet
104
tSf tilifa
tdfi Bd
moshaxqaacdi^fontefleveraifedplalmd huc~cflepd_
mdezhoir^ndlimilep(almo.;4.bcnedicadnminoitpc&qidaDidpofl illa cihoitatione haboic
hac fcciida exhortatione ad populii fui fcqaace.ppea.n.infert c^itc in eo in ol tepore popule. PTft
igitur ad literam materia pialmi exhottano daotdis fub perfecotione faulis ad populom cu eo cxille
tc ab cirolo fuiLdauidislM expeTtandu diuinac pmdmac opa tum in hoSes nim pro fd^s.
CJSVMMARlVM EST. •
CTDanid pfugas.a radcfaulisicxhortanslcquacesruosadconiidcndumindeopofthabira fldoda
tam in homine qin humanis r^usqoiafantvaniras,rdpfum in exemplum lidod^inlblo deo pii/
nituco faolem cum futsilaluatnro aute ac honoraturo dauidem proponit.
CJPerfona loquens propheta eft.
* I 'TUUUinoddCUItl OrpCCtaiW. pralmus ifte lingulare habet ftildivtpote bis pponens materia,
i pnminaip duo verticuli Kpcnmtnr.6.&.7.veificahs.Etppcerea lingulari modo dl diuidendus
ptaimus iRe in tres ptes.In pna pponit (dpm exwlupancter expedadi ded ex futura pixna fuo^ pfe
cuto^in lecfida ibi/tifi ded expeda/iteid pfximt lapltim exilii ex beneficiis dd o^a iie.in tertia par>
te a vtrif^ hoitatur populu ad iadandum le in folo deo | ibi confidite in eo. CT Qrca pruna patre
adoeiTc ip rota intetio exhortaaonis tendit ad hoc vt («]naccs dauidis confiderent in deo foio 1 dan/
te 1 hac vira vnicuiqi f m opa fua. Et ppea dauid optimus exhortatonmuliis ad hoc vtif locis. Et qa
= ..-i -u r. = j- iti — 1 — .t ipfe in folo dco c6
iexpcCtatabaho.
itqa ab eo falus meaf hipple dl qua habeo & pedet ftitiira.T m ipfcidens.pma mea/hoc e
Cohditas mea,&(alas meaihocdH^uansme/orcitudo meai&idco no labar multaideclinatione. In
qbos vobis ^hetat dauid q> in iRa pfecudone qua pattf a (aulcctfi eccidit a cdliradine tribunatus,
■6 tn roaMU lapfum inonietivtpote rdhtuedus in cdliore gradd/feibeet in rcgnii.p' Sedidus locus
quo vti( dt a futura pena faulis & fuoi^ coplicum. Vbi adoetre fuiRe dauidi rendatam futuram rai'
na faulis & fuoy tpe quo hac exhoitanone habuiR vt iRc textas infinuat.Ncc miiR R no eft feripta in
libro rtgiIhm&reodatio:qn6ci^ire.i.ieg.:4.redte{ a cominbus dauidis alta rcoelatto danidifiida
et de faulclqufi df.Et dixerunt fetui dauid ad dLecoedics de qua locutus eft dfis ad rc,ego tradam tib»
inimiefi tad vt ^das d lient placu ent in oculis tuisquac tn rcudano nuUibi eft lbripra.& hic appa/
ter q> hax exhortatio fbit poft ilia feripram in pfal.bmcdica dnm.^Apoftiophans itaqi ad fauld &fu
os.ddcribit petfonitionc pphetando ruina p^qudiom/& erolicando coi; dementa. V fqiquo imie
bsicd impetu venietis.fuper viift/dauidRocadcminioes vo$<Ecce pphetia venficata poftea in mon
tc gdboc.Qi^ mutus indinarus quafi macetia impulla. Vbi adnette metaphora. Mums comiensf .
tnaceria imptilfa.in ruendo ad oppnmedu aliostrapfum deftruit.His aRimilat propheta laniem &ftc
os|qi irruentes ad opprimendu dauide ipft intetibunnAf fabaodiidauid n5 opprimef.^ Demerita an
tem fiibiongnnf.Tm aodlirudincnuscdTulnerantad impdlendd.Vcnflimadefcnbunrcauia pfcai
tionts in daaide.f.magnitudo (01 cxcdldia dauidis. Vr.n.patcr i hiftona bbri regum ventus limi ma
gnitndincm dauidis ne augeretur tande intatii q> lierct icx.cogitauit variis viis occidete dauidem. Et
hoc eft quod hic dicif.trii a cdliradine eius dauidis fbrmidaca/inuirafSc no ob aliam canfam , confu/
Itierantad impdleddldauide in cafum mortis.In qoo apparer pnma'radixmiqtatis faulis.^Volcnt
mendaciR.in ore fuo benedicet A ui mediO fui makdicct.Primari^ toni interne apud faulemiapre ad
ipngitur prima exeenno pcriccurionls. ineppit ligdem faul pofequi dauidemilimnlatcmirteoo ipffi
cfitta philifteosfpetfdo et Spuria philiftinoR, 'dando filia in vxorc vt fieret ei in TcandalR. Vnde & di/
cebatnd fit manus mea fupet cum fed philiftino^Er ppea hic dicitur q> volrt medaaum , in ore fuo
fapiedicet & in medio fui maledicet.Dercnbunrat adt in futuro n5 rdpeCtu teporis quo editus c pfal
tnusildl rdpcCtn tepods conlilii ex inuifa celli tudinc daoidis.Ita q< (oifus eft.Conruluetut ad eligen/
dpm viam /imulatpm.ad ore fuo benedicendum & corde fuo ma ledicendum.Et fotura volent, bcn«
diocntfmal^centKrpiciuntpr^tcntumconlblncTant.
Dk:
lOOgll
' ’ PSALMVS • .LXir.
%m\ia MUm CtpCCtO-Sccuqda ^ac(; rfl parsf ralininti qna itcrli dauid pponit (apQI a^UI emeOi
di dctlF^u qdcfpofait IcipliSacpia cxpc£tadi dculaffirrcs pro rcftiinonio futura tuina pedraco -*
tu foo^tnuc colcqtu.tcr itctu f ponic fripfu in acmpld ad apcaandii dcdiaficrcns in itlfamonid fit/
tork fua prpcritatc a deo. vc fic vinnqiCIcilirct « malo S; a bono^uiducac populd fuu ad confidedd - ^
in deo|cx malo hofhu & cx bono propno.In hac aut repetitione no eft fenfus ^aifed pamapiu nur
taf in impatiufi.rucdutt cxpeClans aia meamde alloqtur aiam.eipeAa aia mea.qa ab ipfo Ipa mea.
Tni ipfe petra mea & (alus mea;fottitudo mea:n6 labaqlapfn totali.Ereccefurani bond fpnnm-Si*
per deo lalus mea|innintur,& honor meos/pmilTi mihi itgnupcrra fortitudinis mee.proteAio mea(
dco.rnma duoCXfalos & honcr>xitu rcfpiant ncgoni/cp deus faluQ honorabit : r^qua duoCpan>
& protc(;uo}itcr itfpicmnt intermediu quo deus & ptotc^ Sc roborabit.
jConfidtlCUI CO-Tcrtia cA harepars pfalmi.ln qua poAq ppheta tribus \'luseA locis fpcAatibus ad
ppna dauidi.s(fcilicct ab n^lo iuptidiicioa malo inimico^ fuo^|& a bonoppno)nucdiitaehot
lado pptin a coibus.qa mredit hortati no (oM q? coAdant in deo fed q> conAdant fblum in deoCHcuT
ipfe de Itipfo toties repcmOi^ pnmfi aplicat q>vert coAdat in deo/quia pttftor cois cA fui & eo^
f CoAdiie in eo.nd i aliquo tepore fed in oi tcporcitam prorpentatis q adooAtans.popule. I n plai/
mo.34.appellamt ros Alios/fanctos.vdnt blandicdofvrpote in ttnndpio alliciens quadtingftos vi/
tos^niic aute multiplicatos & Armatos appellat populufvdutnnt tor talefqi vt coAituant popiilnia
vnanimrm -EAunditc fadebus eius cor vdtnLNon Ib Aiat q> conAdans : fed ex intimo corw qcqnid
fpcracis;qcquid timens, coni cAunditc cora deo/vdut ladantcs omne curam vdha in eum. Et ronem '
lubdir.quia deos mcClio nobuidLfUTifi vaniras.5ecudo hortatur q> in nullo alio conAdanqadu^
dens tnaCfcilicet holemi violenaj&opuldia )p>prcr vanirate co^.h«c.n.funt tna in qbus poterat c5-
fidcicHoiem qdem.Tin vanitas Alit adam.mcndaaum Alii viri, inter Alios adam Alios vin intdit
gr di Acrenna nobilitans .Alii adam coes hoics,Alii vin hoies illulfats. Vtrofqi diat nihil aliud die q
vanitate Sc limulationnquod vnna noexpiremor. cA.n.fcrmo de hoibus fm id quod habent a fek/
dufa diuinagfa.EtCquodpluscA^adiunsirq> A in bilaabus hoies poncrctntexvna parte & vanita»
cx alia parte, plus alcederet ho g vanimsinoc eA minoiis pddens inocnirmir ho § vanitas. vt ex hac
hypbolica Aiitudine intelligern in hote minus efle conAdedu g in vanitate. In bilancibns ad afcend£
dumCquod.n.cA minons pddens magis afccndit^ipTi/hoies ex vnaparte,plus 5 vanitasfex altera par
tc/imuilin vna ponderanontr Violentia aut Amol Sc Aaudera.Ne coAdite infraude& in rapinaMI
litare quippe gmushoiuma: rapere &calumanfeu fraudem comittcreconfoenitT&in his conAdeee
vfg>ad(o q» nihil putat libi deturorum fed puifuros Abi rapina vd AandcEt ppterea dauid hanc c6
fidranam ab eiscxcludic.pDininas aur.Ncs'ancfcire,opulcnnaqn germinabit ne apponite cor.C6
mone di hoibus coAdeie in opolennaiiuxta illud.& aorii in quo conAdonc hoies)banich.5.Eiclula A/
qoidc coAdraa in fraude feo rapinalin opulentia Sc in homine,rdiat vt fperantes in deo | in folo de»
conhdant.CT Vnu locutus.Tcmo hortatur ex condinonediutnc promdeti^iqna & reddit s nicmqp
iuxta opus (uA|\ gtatia benignos cofett fpcranbos in fe. V nfi locutus eA deus.Cdate vnicuiiy luxts
opus fuomiquod in calce liibiungifiga tu Iblues viro f m opus ruom.doo harc aodim.Ex lAo \ no dd
dicto ego mtdlexi duo.Pnmum qmafotntndo deo.altcnim Sc tibi dne gratia.Duo9: Aquide hoiA alte
tum (cilioct fomtudinem incdlexlt ex natura opensaia ad dadA viiieuiqi f ra opus fuA/oportet haber
icpotcna qua poffit punite & pmiarcfm menta. Alceiiif grana inrdirxicex codinone rxeremomnu
hoc cA hois & dd.Hots gdeoa A cfi fola iuAiria & fomtumncdci ca hoLs agcrcmr,nullus ho fuAerre
poAcnDei aiinga ex Ii: d^ dt donannus gratis.Ec incedit p harc q> A milites fui praoe agenr,reapieC
a deo f m opa fnaA aut coAdent in dco.rccipict a deo fm gratia darqua Ane noAns mentis nobis bo
na oSfett. Vnde fupenus nnllfl fufi meritu/nullu fuu opns bonQ comemoranit , fed nn Aduoa m fol»
deo.p’ Vbi nota q> harc (nnt vcnlfima Ampli &• abbluceirrAnCta adt ad ^enns vita: tcpusivcnAcan
tnrproAatnvetmsteAamcn.in quodamd allo<iuebafmM>etfrftnmpopalum,ahacdditenUosui'
Ama ac grana Annate eos volens ad conAdendum in deo (olo. Arnen.
<CVVLGATA EDITIO, Pfaimus dauid quum eflet in deferto iude^. LXII«
Eus deus nicusud cede luceuigilo.
Sitiuit in tc anima mcatq mulriplidtcr tibi caro mea.
Intmadcfata/inuiaSCinaquofa fic in fando apparui tibi:ut uiderem
uirtutem tuam Sf gloriam tuam.
Q^uonia melior cftmifericordia tua fuper uitas:labia mea laudabor te.
Sic benedicam te in uita mcatfld in nomine tuo Icuabo manus meas.
Sicut adipe & pinguedine repleatur anima mea:& labiis exultadoisIaudabitosmcu%
&c
PSAIMVS _ IXDL' Mf
'Sicmmor fiatia fiiper Aratum mMmi^matQaniimAficabormtetqi» &^*adU
^ iluormcus.
Et in ueiamcnto ala^t tua^ exuItabonuih({ic aia mea poA te,me fulcfpit dextera tuaj
IpA ucro in nanum qu^licrunt animam meamnntroibunt io inferiora tetr^adetur
in manus gladii/paitcs uulpium erant.
Rex nero letabitur in deoilaudabunturooma qui urant in eo,quia obArodlum^of
loquentiam iniqua.
CflVXTA HBBR^VM^ (C P&lffiusdauidicxiAetcipfoidi.fcrtoiudf.LXIIL
Propheta. T~)East deus meus tu,qu(ramtedTtiuitadteaoImamea/defideraoitad fq|
te caro mea u tctn arida & laAa (ine aquis.'
s Sic in fanflitate uidi tead uidendum fortitudinem tuam fle honorem tuum#
* • • • «a
3 Quoniam meliorgratia tua 9 uit{: labu mea laudabunt te.
4 Sicbenedicam te in uitismeisnn nomine tuo leuabo palmas meas.
i5 Sicutadipe&pinguedinefadabituraiamea:2Ciabiiscantudlaudabicot hm^,
.4 Si memor (ili tui fuper Aratis meisancuAodiis meditabor in te.
7 Qijia (iiiAi auxilium mihi:K in umbra alatum tuaram laudabo.
UC* ^ •UMM
• Adhflit anima mea poAtetin me fuAentatacA dexteratua.
f Et ip A ad defoladonemt quirent animam meanienient in inferiora terte.'
p^tUSd , MicS&i* fiiiliwn j
10 Factent fluere ipuim fuper manus gladii:AmilitudonuIpium erunt »
ffe Msi4
11 Et rex i(tabi^indeotdaudabi^oisiuransineo,quiaobArue^osloqu^ufaIlitat&
tnlus eflPIidimis daoidi.oillete ipfo in ddoto indf .Es qno titnlo apparet ta tempas § mate
I iiap(idmi.Tepnsquideqiifidaoidcracindercito zipli.Ulad enim erat ddmfiiadg hoceftfoc
eis Sibus imlpun qao vt diali Jcgj6.habicabatdaukLa<vt ibi apparet^iiit hoc circa vinmom lin
in vinmo anno pmccncionis a faulcfiuMatena afit/pro qoaco hinchabrfq>pialmus naftat de da/
nide in deictto illo cfiftitnto.Qoid adt traaett^Retex pfalmo ipb accipcAppaiet aiir ex decutTo
pTalmi maretid pfalmi ef difpdnc daoidis in deforo erga ded.tale q> pfinmKsetos babftes fanClua/
ni! dni peribdtiipreailr Iptabif iex.Hfceftadlfam macena pfaimi, editi ea occaiione qa petbcutoua
cinsniinianfeticeiedaindedehercditatcdniidetempromiirionisnrtipledaiiid in eoxa.conqoeU/
'tnr^nbratenim cos)apcncdo q> in defato no minos colit deum ^fieflct in limClaaiiorvrleqaeas
-fiuftiis tdlabitunfciliat illi penbanqiple adt lecabitnr ta.
CTSVMMARIVM EST.
QTDaoid pfbgns a facie faolis.defcnbit Capto in defioro vacante cot^Iationi & laodi dmlnee&oe
inorans fmaii triplice: pfcnns.CrofHtationis|& fonm regnijfic poenf pofecntotnm.
CTPctfona loquens ptophsa dl.
T-^UdiOeUdniaietn.Diuidif pfalmasipartesdoasippofitina materip,&cxeaitiiiS|ibi Ctinit.
i /Proponit dao.Pnmom.O dens ta deos roeus|fupple es-ProRtef denm cile denm faam pergm/
toam culms &c.Alrcram.qa^m te.Promicnt diU^ciam e^ ea qnedci fanqfimai expheando de
4ntum aHeAnm . ex qno enim proRcenir eflc denm ibam, conl^iiens dt vt aSeOnm appucet ^ qnk
tendum qiue dd fiinr. ^
CT0ttunt ad te- Inaplt hk pars execntina tali ordine-Primi! traAaf illa patticnla(qiipi3 ce .
lOiydeuS dens mens tnfibi aa rmlfa-p^Circa inqlicione dd primo explicat affici aip Acotpons. Sid/
oicad tei viHrandfi/ colenda (acrificiis fic debitis obfeqDiis in fanCtnario tno.ala meaiddidmmt ad K
caro mea.Ddideni! camis ad defi intellige fient ddioenfi iRdnalidiano dicnnCddideTaredefifp qni/
«oddideiatbona pptia,qnpfantpaiticipanoncsdininpbonitatis.Meminit adtd^dcrii cami^ad
/ignificadii nccdIicateopottnnoKadcaqapooiponsrunRddiderifLn.efteoqcqbnscatemas.vc Itcfli
gas daaidc in deferto pafTnm molta inc5moda coiporis.^ Secftdo ddcnbic modfi qoo inqfinit
raattedeodoimm landadoJn terta arida fle lafla line aqDisic&litiones fanr Mmi «Im. l?r Tn f/tfrai»
Caktli^pud. o
'iTooglc
PSAt-MVS 2XIII.
'*^iditehbceftfic atttridi tibi iii fendb'tatt matis mtf Vd io fanftiriitt toa|in fomBia mfidida
«dhunccffca:ani|fcilicctad videndum mente, fomtiilinan tuamipotctiain tuam,& honorem tuO]
qno honorati dignns esab vnioeifo. Rorfns.fic bacdia te(n5 foliim fic viA te fed ftlic bcnedicap
ttin vita mea,in noK tuo Iniabo palmas measfgfas agedo.Sicnt adipe Atpingncdinc • Eoct deday
•«o vttiDfw fidic vidiilic boitdica,6co t adipe & piogoeduie faaabif ala mca|acfi adipcfir piBgn^
'nelMairf da mea;& labiis cantufi laudabit os meujhoc dl laudaret os mefi-liota duo q^era^
licet fic vidi &ficbenediea;)dnas applicat fimili tndihes.RimaCficnt adipe & pinguedine faci^ ^
‘<ifiiea)refpicit (ic vidijfppflat ehim ad e6teplati6ri?.5ecfidaf & labiis cancuG landater os mcfi^teimett
lic bcncdicaifpeeiat en im ad catadu lad laudadfiibndioedu &cEt intendit p has limil itudme^ nc in
penonadeferti vacauir deo adi fuifler in abfidatia rt? figmficata p pinguedine &a^e,?e^ ftiife
•fn officio Ictannfi in cantu & hmSi.rSedaducnetp interhfctejtusitetferit vnQ vcifiraUi cfitinenie
■f6nc imo itroduaionem fixfidi ficOifl mdioqfiw*' dl,^a tua g vitj noflrg.ideo labia ^ lauda ,
• bfi t te.Et tfic cotinuandu eft.n'6 folfilaudabCt ce Ted tali mo.lic benedica te, non ad hoi^ fed in ^ta
mea SecNosji.p danon itelleeto ordinadclff quo ad illasc6patationes{altammus. pT^eitio «cti
ff ^ Ci mMTvAi* Alt fnt Am ltm<*in mfrOatiS .
S»:"-’ i
l '- i
cltanmemottniegotncnminpiiiatismcu-.rioii5cniiiiviuit»tiiui.*»uKujtivi,«i...i .
cit pluralttct firatis mcisJEt opottuit memona dei noAumam tah mo explicareqa diffiahus^ doc ,
mentem cum propria vxoiefvigilare in diuinis medicationibus . Et ad hoc dnbin de fcipfo ab alio/
tumpisffotitTtis-ampnrandcm/proponitfi memorffai tui fuper liratis meis. Et ref^ondet liatimltn
vigiliis meditabor inte.in vigiliis culiodia^/hoceliintpibusqbusmuranf cuftooie noeium^me/ :
ditabor in te.Hoc futurii no refpiqt tps fcnpti plalmi,li;d tepus memoticlcu facultatis habitf ifl^ .
tt s dusiqa ex illa facultate feu memona fubl^ucs erat meditano in deo.Quia fiiilH anxilifi mihLU
ce matena ad meditadfi in grariatuaaioneJ'Jcc folu meditabor,led& m vmbta alarti tuaf laudabo.
Vbidtfcnbitur beneficium protedionis/licntvmbta alatum maremaium protegit pullos. Ethacc
erat altera matena gratias agefidiflc laudandi deum. ^ •
10UU1 (trilli Tradaf hic illa patticulaideus deos mens tmdedatado defi effe deii fufi a ptentis & fuca
nsbencficiis.qup pnus in genere tefist no folii fm fcipa fed vt tones cprerof .Et spterra ichoit a (SS
liidione caufali- Quia fuiSi auxilid mihifin oibns:& qno ad futura laudabo re vdot ptedus in vm/
,bra al^ tuaqifmotc pulloijc fub mfnls alis.ideb in ptimis dcfccd^ ad fpes bnfido^,ata mea adhr/
'fit poli tc;fidqfp<)chantatt/dictda/& hmoi.Nec vana ftiit hfc adhcfioina m me fudnara efllipfa aia
.fnea,non \inbus ppnis fol dextera tua. Separa fiqdc fuifiet ka mea a mc,nili dextera tua/fauorabilis
«ITillcna tua.adfiuilM pfeqoetc mcfanltf^ ipli ad defolationc. Aliud fpalebnfiaii c futura vididtap
. fecuto^Ec ipilp&CDtoces mn.ad defolanone qtet aiam mea.] nchoat a culpa eoK nodefinenii qiiqe
morte dauidi^bocn.e qrcteaiam ad dcfolationciad tolleda ea de folo coq^is.Et uuas poxias fubiun
giclMa efLvaict in ifenora tetrp.Ad Iram i morte faulis abfcddeiiit fc l cauemis ftigietes a facie phv
.blhno^ficut legif eos feciffi:ca.i}piimi teg. Vbi df q> quii vidiiihit viri ifrad fe in ardo pofitosCafa
liidus.n.erat pplfas)abfc6deriitfeifpdfias 8e i abdins/i petris quoqi &i antris &ialiemis.Simile^
accidille tuc aededi eiqoii et tuck^f no folueos/tofle/fed H hitates ttas valle Sc trans iordanefu/
;giedo rdigfieciuitatcs Uias.i.teg. vlti.Secfida pocna.F^etiphilillpi,flnetcefi fup manus gladii Ad Is/
*^Taul cn fuis vulnerati cecideifitdi magno fangumis fluxum mote gelboe. Sifitndo vulpin eriit:
Declaratio eprimp pcenpiqi/venia i ifenora terrg ad fimihtudine vulpifi.In textu hebrpo hf defola
.«idi:fcdc6(inidiomutamtadiiidappoliti6cad.|CEtrcxlftabif.Teitiobfificiae.Et texlhoc edankl
* tfic rex, Ictabifin dco;q faciet efi tegaiaudabif ois lurasin eo/deo faluatotedanidisihoci oes tuti/
tes i deo p falure & regno dauidis laudabniifino male aget fed digni eifir laude. V el i eojregeficut icy
leph luninitp falntepharaonis.Etteditihiacade;qm vtroutsfenlb dixu hocppleJjcesfuosiqfideet
! proterat pro i^ios falotc Ac.prpdices ec landados aflauto regno qui qufi in deferto dlent vitnpe
• fabanb vt paret de nabal vltnperare.Vnde et fubdit.qma oblltuef os loq nentium falficateiu.Eleiiaco
Gqnidcm daoi^ in Kgem/filuetunt linguf pnusdictnnnm falfitatemficilictt (pdanidetatcoolpua
tor in regem feu ftgnum/q> non efla futurus rexiSf fimilia-Amen.
.CTVvLGATA EDITIO. ^Vidloripfalmusdauid. LXIIL
Xaudi deus oradonetn mea quum deprecor» timore inimid eripe ani#
mammeam.
Protexifti me a eduentumalignatiu» multitudine operatiu iniquitate»
Quia exacuerunt ut gladium Unguas fuastintenderuac arcum riztaatf
ram/utfagitteQt in occultis immaculatunu r.,
; I
i
fH
P5ALMVS _ itXIlIIi v«
Subito lagictabnc eum S non timebiiKfinnauerunt (ibi fermonem ne^uanu '
Natrauetunc ut abfconderent Iaqucos:dixerunt quis uidebk cosS
Scnitad funciniquicacesKlefeceruntfcrutancesrcnmniot
Accedet homo ad cor altum:& exaltabitur deus.
Sagitt{ pamuloram facl{ funt plag{ eoruiSC infirmat; Qmt c5tra eos lingi^g eonsm
Conturbati funt omnes qui uidebant eosiSi timuit omnis homo.
Ec annundauerunt opera deitK fadhi eius intdlexerunt.
'Lftabitur iuftus in dho 8C fperabit in eo:dC laudabunt omnes ttCti coide.
iriyXTA HEBR^VM. (J^Vinccndpfalmusdauidi, LXIIIL
* Propheta ^ ^ ^ uocem meam in loqui meota dmore inimici cuftodics
jE Abfeondes me a fccreto malignandumm conuentu operandum iniquitatem,
j OgicMcuernt quali gladiu lingua fuartetenderutfagittafuauerbum amarum.
^ Ad fagittandu in abreondids perfedla:fnbito fagittabut eu/SC non dmebunt.
R.o^abunt libi uerbum malummarrabunt ad abfeondendum ofimdicula, dixetac
quis uidebiteat^
Inquirent obliquitatcstcomplcuerunt inquilidonem inquilitani/K medio uid 8C cor^
de profundo.
7 Et fagittauit eos deusflagitcarubitotfuerantpcrcufliones eorum.
• Et fecerant impingere ipfum,ruper ipfos lingua co^rmouebuntur ois uid£s in iplu.
f Et dmucrant ois homo:& annundauerunt opus dei opus eius intcllexetunc. 44mo
40 Lftabituriuffaisindno^&fpcrabitineosfitgloriabun^ omnw rf/HforHin, •
Tlnilascft. Vincenti pralrans<latridiJ>eqno vtfapra.
CTMatoiaplalinlexapncategDlafoni^ vf.Cdftarfiqdecxtlnilodanide eeaftort ptatmi/af
in plbna M>na loaCvt ttftanf doo pnmi veiliciili^ ea q de eo dfir no excedere pfona eios.vfi con(^
•queseft (pdc dJUide traaaprdnms ille aidlfain£e qaatfi pgKSas plalmi Oinaatjttaaaf libov
Cio daoidu a pCxnnone liHiiisiqtn i defoipta hic pfecntione explieaf pfixntio c5cra viiQ ioMQuoif
' ideo dico| vt exdndatiirpcilccntio ab ablaloniqnain pro iniquicatibosfms petpeflbs efk daoleLK ta
etat plsdoos iflc pnncipia perfecnnonlsnn quibas (ani non manifdk ted ocen^ viis tendit»* ad
aaoRcm daindistvtpatain ptogRlIiL
CTSVMMARIVM EST.
dTDaiiid ames occultas ranlismachinanoncscctia vita rna.recoititad' denmicSmenioamtillasA
cxanditnsdclaibitvindiaadiuinauilanlcdiliKis.liBaffl^acrcaoylgtitiaaiiadco.
dTPctlbna loquens propheta dl.
A ^ioO10VOOqnma.C>iiutfplalmm{pttsdoas:j^tiiiamaterip,&exectitiiiIi|ibiablif
des me.pTropohit doo-PtirnoAodi deus yoce mea in loq^mcodioc e m flebili locutione
ad^iliradjnc aadiensie^bcAltetfl.a nrabreimmiciiraahs.cimodtes vitam meam.
'C^icodta mclncipithic parsexeeannataU ordine-Prirao traClal illa pncola;a nmoie inimid.
Sedido lUaicullodics vitas mcasfibi & Tagittauir eos-^Explicat itaqt mnitas nmedi tones . &ptimfi
a codiaonibus ptecuto^Ablcodcs mePatnro vt\f d^recatiuclin fignfi cette fidudf qiexandict A k
creto malignanfi.Dof nmed; cddiriones.f.qi font maligni & qi fecitto tia^t. A coora opantifl ini
qmtatf . nofoln liint maligni in alo 6c lecien,fed flmnl cducmiit &exetcct inigtate-fSecfido ab ^ '
inK
Cione coriidc cocta daoidc.Q^ cxacuetlScq^ ^adui Ungoa roafcdfultido cotra menetederuc faglc
Ca foa vccbidl amat(i.i.te amaca.ad lagictachl in ablc^tis pfcdlfl.Hw dl quo ceduclad fagictadlioccDl
tedamdepleClfthocellniiUaexptedelicietf antolfodctc.Perccdaeaflc fagictaitdli^ oi^natione
vt ocadat daoidad hocnxxacneiflc lingoa fua vt ordinaret occilione (hnidisiq ell Ks vdde amara.
,/Tttno dedarat duo in eof oodlio tradaciy& diaa nfle fumane; Pnmfl arca id qd didi] ellrtet^
tiit iagttta foa ad fagittad&oqilicaf (iqde modus exequcdlJ.Subico faglctabliccluqd dl valde fonnb
dadnmA n5 nmebdOoffiEndcxc ddiiqma roboiabflcimi vcibli malum/qnia eiflt robnlli in malo . Et
hoc ^ jfrn fiiit adimpled&qifi lnbitD(hocell ex impmrrifo qfi daiitj mlnn. rn^idit-Vlrif ottimatlf
Caktlbpplid. ' ~ o ■
ojil'
A
PSAIMVS
litxmi.T
quas momsmc^c6plctraftmquiflnoncingnca:heccftnulla via obliqua ptcrmirctfit.fcd inqfici^
ne viai^ obliquai^ in^ra a muldniduie coacninifi coplnicninqad finem vicp duxettibSc medioihoc
cft intimo, vili Sc cxiiw profundojhoc c(l a tnamis co^tanombus vin fiuibs:& cordqaio.piofbodpi
tricato yitusjeziqnmamenre&intimoato.Hf funcratioDesnmendi.
lfetY>!$ptKniit CO0 DG16-Tiat^f hic illa pamnilajconodies vitas mcas|dapIiciter.Ptimo'« dioina.^l
diAa.qua dcfcnbit pfingnbi ooirclpddm malis ordinaris cocta daoide. Vndecotra illud tetcdemt&
gittaadragictad6iiiocctc|diaf&fagittauiteosdcns-CdcraiUud(lubito(agittabuqm5 robdiC (agit/
ta fubito.S vt intclligas nd fotu lattas diuinas lagittas fcd eSc^u pcuIIllIeCad qd no potuctfit pan/
gere fagiqc laniis cotra dauid^Xn^lli^t-liicifiillt) vidiiatcj^cuITiones co^a diuinis fa^tas.Cdm il/
ludablcocMut oflfrndioilajmd rnbiugif.& fixafit ipingetcj^.Chtra illud|exacoenii1c Vt gladid Hil/
gDafija/n>6fubdiC.rdplproshilMaeo^£rdem(i.cotraillod|inqcetoblii}taocs&c.&mrdio vui&opt
de pfundolfubiugcf polLmoucbunf ois vides.Et in pnmis gde vidiiSis idefciibif raots faulis cfi (iiij; '
Sagittauitfiqdecosdepsrobitoihoccftexiprouirqqfi minus crcdidcrut.Quodadtdf&iccttfit^n
gcFeipmtadcriffiidiulnatlonUlnphytonerpeAat.liii^dvdDtipegillcdfit^ndcrat folitnsadiotti <
legos & Quinos rccuticre imo eiarerat de terra magos & aiiolosisT patet tn lli.rcg.Er ip quafi ipulTua .
ab al IIS hoc (nxnqguis alibi fcnptu n5 fit,r5nabik tn eft vt (uafu aliquoqc hoc fecenc vuks Ic no ha/
t^ere cnfji5 ahqd a deo.Quoc) a eo rSni cofonat q> erat inimicus hmoi diuinatonbus:& videmus ma '
Itefaafor^snSdecflepnncipibns.Itaqiriiliofamnelisqna aadinttapndphftonillam|vf eflerepenn/
na illa lagitta qua deus ipmpcu(Iit.ctas tu & filii cui mccii entis. Vn fublKutus cfiea^fuetuntpcaf
' Jfioncsco;i;4diDngif£tcwtocdinadalfafic£tfn^ripingcrci^m|(aaleinctimcdiuinanonis:&£a/ .
jMttanit eordens lagitta fubitoftnopinatp ac ilGtis mbins a farnude ^iiflgiftietdt perculTiones coqc. '
uip ipfos lingua eo^qua cdiiluctfit phytoniHam.Priipi parali.io.inmc^ mottis faulis df. ifiip phf
^ t toniliam comlucntipp qd itecfinnt cu &c.Sic.n.lii:^na eofifuit fnp ipfos.In (bbiun Ais veto poft ver/ -
bisimouchunf &c.d^ibif coTiImano vtndi Af diuinf cocta (bulqtolledo a domo cius legnuiinzn
vtobd ramuells ^iAil ct qud vlQcret^^t defcnbunE quattuor aAus viHcnnd diuinS vindiAam .Pii
mus trarmutanonis volutatif a pgenie & gm fatilis ad damdc.Moucbnnffa domo fanDsbls vidensf
Sguli vid^.»i ipfisfraukeetuisdiama vitioo((£ecfidnstiiDoii&Ettiinnernnqafaaedei,ois.h2t
Ic vides hmdi v indiAa.Teitius.& anndciaueiiic opus da/ftiifle,& opus eius(falicet dei^mtdle/
qoarto/ftiiire& elTe abicAione derous faulis a regno cfi tTallanonciiegni ad daiiide. Vn popnln*
ifiad cligf tcsdauide in ntgqducliiqueg.f .dns duit ^ tqru pafccs popula me(i& ens diu (bp iliacL
Etdefcribunf hicmulrafutuiainpterito/iiptttccrtinidinemprophenf. - ;
X^dbltur tulbis. Deferiptadiuina vindiAa in laple tanq puia adfalutcdanidis Scregnii ansulctcil
-b^md no folli liberatio vicgdauidisapiculiscxfaule,icd cumulanim baieficium.nim l^n;. Lftv
bitnr luftnsjdauid.in dnolgranasagendo^dno JibctatoriTii fpei adptomifli (ibi regni affixutioiieni.
& iperabit m eoldcolno tn rcip(b.Toin comunis c^olationis & exaltationis reAorum A glonabun/
tntilandabnnt rqfahcet in domiiib.non aliqui fcd omnes tcAi cord^yuiciitioiuiioot dautdem ad/
iuuah & cxalcan a deojA iniquos (ftulcni cum iiqsQaianilnatL Atncn.
■ j
CVVLGATA EDITIO. inVM^fdltnusdauy antici. LXIIlt’ ^
E dccct hymnus deus in (ioh;K tibi reddetur uotfl in hieruial^
Exaudi orationem mam':ad te omnis caro ucniet. x
Verba iniquorum prfualuerunt Ibpa nos impietatibus noibit tM
propiciaberis. i
Batus quem clegiiU & aflumpiifHthabitabitin atriis tuis. 1
.Replebimur in bonis domus cu^tfaniflum ^ templd tuum/mirabile in ^intace. >
Exaudi nos deus faluraris nodertfpes omnium Eninm terr^ fifinmari longe. ’
Prfparans montes in uirtute tua/accindhu potentiatqui conturbas pro^duhi tua^
ris/fonum fluifhium cius.
Turbabunturgenres& timebunt qui habitant terminos a figni» rn?y»/n*enT
ni K uefpcrc dcleclabis.
— * - - “ /1- 1-1- /««e •
I* j . . u. .,J.
vl
1
5 a^5 M-a a itrittat
rr •/ '
0
• PSALMVS. / - / ' \ XXV.
'Flofnen da repletum efl aquistparafH cibum Ifforum.quonlam ita eft pr^paratio eii^
.Riuos eiiu inebrias multiplica genimina a'us:in {faUiddiis a'us l^bitur germinanst i
Benedices coron; anni benignitatis cu{:dC campi tui replebuntur hubertate.
Pinguefeent fpcciola dcfcrtijflC exuladone colles acdngentur.
ludunfunt arietes ouium flCualles abundabunt frumentotdamabunt/etenimhjrnw
num dicent. '
CI VXTA HEBR^VM, IH ^*‘"^'>’*jpfa^”’U*‘biuidicanricu, LXV. '
»7
i*tHi
• -Propluta. nr^ ^ expedat laus deusfin lion:& tibi Ibluetur uotum
*• r**”' i Audiens orarionemaifij te onmis caro ucnient.
) V crba iniquitatum roborata funt plus merrebdlioncs nofbas tu donabis ipfas.
dU*crtf(,4«f
4 Bearitudines eliges flfadmouebis /habitabit atria tua :faa'abimur in bonitate cW
naustu^/ianditatetemplitui. ^
tS Terribilia in iulhtia refpondcbis nobis deus falutis noftrjtconfidccia omnium finiii
terr^ SC maris longinquorum. ;
, n . _ matM n
, i» Firmans montestnuirtutefua racrindhis in potentia. |
7 Faciens quiefeere fonitum mariumtlbnitu undarum eorum 6C tumultu gentium.
« wiTff marto
M Ettimucrunt habitatores ntiium afignistuistcxitusmaoc&ueipmlaudarcfacies^
9 ViiTtafh terram &fccifh' ddidcrareeam,multumditabiseam:riuusdcitplcnuiaqua>
. ' rum, prf parabis frumentum eorum quia iic prf parabis eam.
'a o 'Sulcos eius fada/dcprimecumulos dusrimbribus liquefadcs ea/germim* dus bndices)
a I Coronalhannumbonitatistufr&uiftufllillabuntpinguedincm.
a z Stil labunt habitacula dcfcrci:& cxultatipnc colles dngentur. j
aj Vrihcncrccampioue/&uallcsamidencrcfiumcnto:dat^ent,ctiamcanent« '
r- ■ >
TIniIasdl.Vincoiriplalmnsdani(]icanticnm.Tnqtio vtruperios diximns/p&Imusa; cantb
cmnfanrffnony(na.Et ideo pralnmscan§ commane nomen omnram hymnonnn haius li>
tiri intelligitun canricnm aarem quando apponitnr.nomen eflofl&cii[dcnoriis l^titlam macenp an<
homanp vocis mnfieatn-In ptop^to ad luriam rpedar.
CrMatenapralmiCvraipfopfalmocoUigitDr)eftcnItnsmetiroexhibeH(!tisdco{n Eonipro bcnc&
cits diulnisqof continocconfaunttirhQmano generi &prpapuccolftibaseum .In pnndpio nM
p&lmi proponitor decentia cultos.(kinde fabianganf dranfa Ixncfida vfq> ad Enc pf^nu. ^
^ CSVMMARIVM EST. '
<CrDamd ez beneficiis ditrinisffpintwdibiis qnidem nim venip pvtcatornm tnm dcAontm faciov
tisinbonitatc&ranAitate,cotporahbusplaaiarum(fbnnirmtttniporfi|hiibdtatls &^n terra pmi&
(ioniscanic optime quadrare \t deo lauda 6c vocafoluantur in fion. "
Pil
^(pPeffbna loquens propheta cft.
TiEerpettatlau6.0imditnt|
vfi^te.p^PtopKinitdao. Altemmqilansin fionespceracdeDmihoc cRnoii vana fedeerra fpt
’lEerpCttatlaU6.6imditntpfaImnsin parta duasqjfopofitiaaro materif.&execctiuam/ibi
0peftatdimnabdicficiaaedtuinamgr^am.Ermeminirfion:quia ibi ficit tabemacolDm dauid
tn quo pofuirarcam domini. Er csdadirperhocobicAionem opponentium q>infilo([vbietat tv
tiernacalum radium a moyfp^ vbi olim racrararca domini)& nonin fion colendus erat dens . Altt
tmn.Ec nbifolcKtoTvonimaDdiensorationcm:hoce(l<p deber ribi exaudienti folui votnm etiam
In fion.Ira q> non Iblum eW mcnronmn laudare deum in fion/ed adimpicno votoram debet etia^
'fien infion.^Er nora q> in pnmo alloquirardeiimi tcespeCtar laus deusiin Tecundo alloquitur deum
ve audientem orationcmEc apce.nam reddmo von Kfetmr ad aaudltotcm oiarionis.&vtronq^
'dl vocatiuicafus.
^OfqjtClncipithiepsaiectttina tali ordinelMotTadtaF illa pamculafreexpcAat deus lausifioii
'•Cectfdoilbi patocola|8c tibi uhicfvot^ibi catus mane.rCircaptimfi quattnotbtotabfifidadiuV
Caia.fnppfaL o nr '
PSALMVS -.t ' 1 :txv.
n*«flte,5"eipeftan£adiuinocnltn infion.BHmfib«netofi£ftimifriopaSnLGDia»a«faiptto ^
(hnSda dt fic. Voba migtatU roborata funt plus mc.Et incfdit p<r verba res.i.gdla(aftos(maealpr»
tos 6c hmSi imqmtat^ualaerfit fop nxtliip^eruc m<.Etperpnoinennie dem5ftrat gaws hoiui^
ita <p farf fc fuccubuift iniatatibos.Dtide.R£bdlrones tK)(itas tu donabis ip&s,Nos jjdcm nopop
fniMs abi^ anobistniqraccs.et rptaia tn demenDimus donabis iplas noftras rcbdliones corv
tend ^ rtmittfrepdaja tficfnbuige daufula pnus fcriptaifaTioet vCj te ols caro vcnift-Donv
cra
bis Uiq na n6 poft mo^^ vfqiqoo (in^Ii hofes veniet ad'tnhoccftqdio doemt h3c vita^oa fiM
ta pOngent ad te;ad ftatfi fpfiuni.in quo no eft amplius tepus venipred totum tepus venip eit donec
camahsBJffusperucmct ad tciad ftatu fpuum.InJiebtfo ha^tibiifcdcoflnidio mutaiiit cafum.&
pottsbocaiterittiligeregprotpcvcnifnapotrigm&careiwienlneceilMp venif;sja.r^is caroiou _
no, ode veniet vf<y rt) veniet ad tnbunal tau ad tedKdii t5ne tibi.- Quod tolef in motte vmufcuiu^. ■
pitontn(Lncs.5eciidii benefiau eft ekdib ioftoq^Qnod ptimo dderibit a duabus aitionibus dini/ ;
iiis,Alteraeftelcftio.alt*ta facece elcdum appropinauatt/fmednbioaddefi.Etaprpmio beatiroth/ .
nishicihfpeftrpofteaintelchoat.Beatitudine&TuppIeetut iIlins.qriceliges£cceptiipaa(ftio.ac *
piooebisiapplicabisadtexccefccudaaftio.Habitwii attiatua.Ftu<ftosdioinatfiadljonfi (bntiftiX
habitare in atriis tuisinullus vicinior doniui da locus § attiaJ’et q J inteUigc tanra mentis deuotio/
nc figmficari.vt teli^ domo ppnajattia domos da eie^t pro habttacu!o.Saaabimnr in bonitate
domos tup.Mucado fingolarr m plotaienoinediifighincat no vna lingalate pibna deloipli&r^cdgC' t
nusdcaoqLlnqoofapm conumetat.faciabimutingt in bonitate domus tuf.ianaitatc tanpb^
Vtraqi eft cibus aip ta bonitas q (an<ftitas.Et vtra^ vni Sc eidem attnbmtnr . nam otmpliim dei ide
eftqnoddomosdei.Hgcfimtbcndicuele(Staj!,quibusmentodicuntntbean.
?erribilti3 in iufUria rcfpoddne nobisTemfi bfifiafi iimulcd quano Ctimoris faUcet & fpa) eo _
memoranf.& fontbfifiaa c6ia.Terrons qde.tu qbus deus inftiriS vldicarinS acrcer qfiqi)vefur moni ■
toriahoiumadialureivtinfcpulchnscocnpircctiffincobnftioecoiielm fcpulturadathan ft:abiiDn. .
|-^<ui.ftgnificanf dicedo.tctnbilia rftdcbis nobis in iuftitia deus faluris nff.Tfi gbos cSminaf profb
fens(tgna&|)digiamnlta:vtmjracnla(ktettemotusjconaagtationes|fttmitns matis{& aha hm5i4 ,
n6 folS ftmt tts q fiunt ,fcd Hgna diuinaihoc eft figna diuinymidetip/ordinata J.a diuina puidetja
■d ligmiicada fua iuihtu ac potcria.Et hpc aplicanf poftea.& timuerat hitatores finiftihoc eft estie/
pitani terif ,a (ignis n]is.|f 5pd aiit.tiicz oMfonnationu fen ftabilitionis monttft in forttradhie fai :
Vututceoq[.Hincn.r&nrmcdfid^i in deo hnttaoesecnpqoumariadioc eft habitatores tenp Ari' .
" ■* ' ■ “ -■ * *di/'
ae (iducip r6 in deoieft magnitudo potrap qua (bbilinit moces.Ec hoc ezpnmiC
tDjcs,omm (miii tetip 8c mari»I^nquoi|:iqaanjni^q< diftatift, firmas mores in '
tute fua.l,tpfogE mdtifilTu ex ope fixlationtsiqob Mlictt fedat fiemien dtatift ArAuAiifi eO^fc oinud/
Ps mnltirudinfi graum.na & hpc diuina pocraa q moftraf in hmoi fedanonibus{ro cohdendi dl oi
deotfteut ipfi l^itns manu & tumultusgi^uim liincroncs nmodi vc(igna diamp irf.Ec <]uo ad bcc
a deo qfi cocedif illi q> ex tembilibus da optbos cc medianbus caofts (ccundis iTurgat
in eo dmot da.ranq hmfit ccrnbilla (inr monicotia diuina ad £ddte . Eifimilicer inagnfi da donum
/cft q> ho ex opibus potetif et natncalibaseugafin fpan'& cofidaifiin diaina^tctia. Hfca^
dona dd no coctdunf omos^ colenbos eSfid merito cultus dioim cmedacibas.p^Altey cftq> eu/
do iffpriusaffettdefivtroncitriufqidoni^omortslblicetAtrofidetif jdiccdo.tctribilia nSdcbiscS
fidcti3ommi>daie fobiugitqpa diuina ad vtninqucimore fcilicct A;(pf3niirmasmdtes&^ dtm^
Ibbdic cfibftum timods|& cimnctnnRlIgnificando tdata opaa eftenonlbli! opeta fcd (igu da . 36f
nos prins ordmammus fparimdolvt accdmodaremus fit^la fiitgulis.
lEritue inanem vefpcri. Tradat hic illa patticula'A: tibi (oluef votuiduplidter. Primo defcnbendo
vot&dein^ bnficta diuina p quibusreddif vorii.p^ votft quide. ddcnbit a ingi (aenhoo quodlo
domo dd oHdtbatunmanc falica& vefperLExiras mane/matunni cpis,& (imilita veTperij vdpan/
ni tpis.roiie factifid^ iugis laudaR fadesiin lionipro quanto czdjtcs homines ab oblatione tam ma'
pnni q vcfpcTtini (acnhcii fadcs exue laudares cribat enim multf deuotf petfonf hora facnlidj ad
diuinumcolnimincutmodo eunt maneA;ve{pcnaddimnaoSida.CrBcnefiaaantcmpiD quibtw
tuge lacTificium of£adiacur;commemorantuc bona in terrf promiflionis fcraacatcAt hobeitaca
canq pro tora promiftionisdaca&fmiandaiiogcracnfiaam pro graparnmadione afliduo cefuo&
fiaanir.Vbi pnmo in gaicre dioinum bendianm ddctibitor.vi/irafti ccrram/promifTionis.Bccedie'
aas.AfKifhjnos,dcftderarceam:qnia multum ditabis camifdaaracc/hobcitate&c.p'5edido deferi/
bit in fpede vifitationem dioinam quantum ad prooifionem aquamm.tnm quo ad aquasfonntui^
nm quo ad plumas. Et de aqms quidem fonbum.R iuns ddjfluminuqi & fonnam,plcnua aquarain.
^Ecccfni^s.pr^aiabis &umcnQimconimCpt9paraaoenimrerrf ad ftntnctum|aquis fitiquufe
i
PSAMLVS
JXV171
i»
muInpIicando.pniaTio dcfcribit eandem quanram ad ptomflonenr tetnporam benedifpofltordm.
^ranalb annum bor)iahscd^:hoceftUEgmm annum bemgnirans cnpreualuilhxDionacio.il. i
ad interam cuxulacionem Ggnificandam p^ca dl.& vip tuoquattuoc tcmpocnmC \'crU)pnaD:Wi .
tumni Sc h jvmis . hp enim funr vic deu vtpote ccdeftes^lfaUabnnc pmgacdineaiidhcient abundan/
tiam.^OemmnfhXtusdiuincvuitattoDistammaqusdmbcnignadirpoffcionctroDmm defem ' ’
bunrperquartuorlocaterip»kfeitum/eoUes|caropo5/a(vailes.Scittwuiirhabitacntadaem.In qoD i i
montes compnchenfl Videntur, canglhnwtespingnedmem.EccxnItationecoUescingauar.vcihcnc . ^
u &Apl obcimoldnidihc biiinm.S: vaOd amiaenrfefhimento.Metapbortci funr omnes huiutind/ "
dilcrmonesiabimdanciamfrDmeti&pcconim&pafciiorom aborom^ vegetabilium Ggnifrcanti^
Berhuiurmodimetapboras.Met^horiccqnoqiconclodinirxUngcnt,etiamcanent:hoceftadGiBl * i
todmem dangcntinmjinllnimctismiificuronaniiDmj&cancnaDmmodiilatioae hiunanp voc^ ^ ,
tDcondicarcpiplefaraicvd^eDchoicsclangcnces&canentcsAmcn. t ^ ^
CTVVLGATA EDITIO. |i;Vi(ftoricaiiricumpfalmi. • ^ LXV.
V6iIat&deo omnis terra ; pfalmam didte nomini eius, date gloriam ^ '
laudi cius. ‘ . - . v i
Didtedeo g terribilia funtopa tua dominetin muldtudine uututis tux
mentientur tibi inimid tui.
Omnis terra adoret te &pfallartibi:pfalmum dicat nomini tuo. ‘ .
iVenite&uidete operadditernbilisinconliliislupcrfilioshominum. . ^
jQmconucrtitmaicinaridaai/inBumincpcrtranfibuncpcdctibilptablmur in ipfb.
Qui dominatur in uirtutc fua in ptcrnumtoculi eius fuper gentes rerpidunc,qui araTpe
rant non exaltentur in femcripfis.
Bcncdidte gentes deum nofhum auditam fadte uocem laudis dus.
<^ui pofuit aiam meam ad uitamcSf non deditio commodonem pedes meos.
•Qgoniam probafti nos dcusHgne nos examinald ficut examinatur argentum. '
Induxilti nos in laqueut pofuilli tnbuladones in dorfo noffaro/impofuilU homines fu^
per capita noftra. . . .
Tranfimmus per ignem & aquamtK eduxifli nos in rcfngerium.
tnfroibo in domu tua in holocaufhs : redJl tibi uota mea qup dilHnxetunt labia mea.
Et locutum e(l os meumnn ttibuladonc mea.
HolocauRa medullata offeram tibi cum inccnfo arietumioffcram tibi boues cu hirdi,
I^Vcnite auditeiSC narrabo omnes qui dmeris deum quanta fede animp mep.
Ad ipfum ore meo chmaui:d£exaitauifub lingua mea.
Iniquitatem fi afpoci in corde mcotnon exaudiet dominus.
ProptCTca exaudiuit dcuscfiC attendit uod deprecadonis mep.
BenedicfhisdeusiquinonamouitoradonemmeamKmifcncordiam fuamame.
CTIVXTA HEBR-iEVM. |j;;vinccndcanricumpfalmi. LXVI.
i' ^ Langitedeotomnis terra. Wb
Propnen. V_, Cantate honorem nois dustponite honorem laude dus.
3 Vox mundi 9 terribilis operibus tuis: in muldtudine fordtudinis tuae
. niendencurdbtininudtui.
4. Omnis tora incuruabunt fe dbi K canent dbiccanent nomen toum. Sdah.
psALMVs ixvr: ;
taUe ^ Vertitnareinaridamt/inflimunepmrSlibficinp^enbiI(Cabiinurmeci«
7 Dominatu in fortitudine fua mundotoculi dus in gentes afpidcn^rebdla nOD
tabuntur libiiplu.Selab.
a Bcnedidte populi deunodrumtK audire fadteuocem laudis dos.
f Qui pofuiraiasnoOrasinuitistOCnodeditadlabendum pedemnoftmm*
10 Qgoniam probalU nos deust:purificani nos ficut purificatur argentum»
1 1 Fedfti ucnirc nos in rcterpofmlti angultiam in lumbis nofiris*
I z Fedfii equitare hominem capidnofirotuenimus inignemdcin aquas,dCf(Ct(K not
exire ad irriguam.
I I Ingrediar domu tua in holocaulfastfoluam dbi uota mea.'
1 4 ‘Qs? aperuerunt labia mea:& locutum efi os meum in angulHa mihi.
I f Holocaufia pinguium afeendere fadam dbircuminccnfo arietum faciam uaednam
cum hircis. Sclah.
Venite auditerKturrabo omnes dmcntesddtquffedtanimfme^ ■
17 Adipfum oremeouocaui:fiCexaltansfublinguamea.
t<ui i8 Iniquiatem fi uidi in corde meomon audiet dominust.
td| I» ProptereaaudiuitdcustrauTcuIrauitinuoceoradonisme^
to BcncdidhudeustrquinonccilarefedtoradonemmeamKgratiam fuamame»
TI tnkis dl. Vuicenti canciann pl^i.De qno vt Tuprtu
CT Materia pfalmiCquancDoi lopcificics pralmi pt( &fett)dl inoitatio mundi ad Undandam
denm^arrando lUi qoomodo dens fe nabnic Iccum/hoc ell cum popolo hebrpo.Intenns autem ede
templando,appatctprophctamantotempfalmi>indaetcmpcrlbnain hebrp populUdno ptptetiiv
mtationem & nananoneni exetccrc ofTiaa. Aitenim prophetandi totd murni adoratiud deuivt
Ceflator quartos veilicnlDs.Et hpc cft ad liceram ratio quare inuirat totnm miidum . Alterum mlim/
endiabexempto diuinam gubonanonem erga faoscaltoics.Etptoptcrcainuicac mundum advie
dendum opera dci erga populum fuum tam itus q extraiA hofteseorum: vt patet in deartiu pUlmk
V ude matena pUlmi huius ad literam cft ptpphena mundi adoratnn deum^quod tunc futurum es
peCtabatnr tempore mefip^inoicando mundum ad diuinum cnlnim.& infiruedo qualiter gubem^
di funt a deo/ab exemplo populi hebrei loquentis & inuitanns.
C7SVMMARIVM EST.
(TPopoIns veteris teftamenti prophetans omnem terram adoraturam deujinnitat ipfam ad
dum daimtlnftracs iplam opera da quibus fegubemaoit^zccrias quidem miraculis &probationv
|)us puigaronisiintenus autem^na & otatione afliduis.
C Pofona joquens piophaa eft in perfona hebtfi populifintroduCH in terram promiflionis.
Zongite OeO onuiid terrs- Oioidicnrplalmos m parces duasipropoAnoam matcnp,&exeaitl
oamiibi dicite deo- pTroponit tria mundo.Primamq) tubis inconct ad Undem diuuiamxUn
gitedeo omnis tetrajnulla excepta.Secnndum q> voce humana mufica.dinmi nomints honorem co/
cinanr.cancare honorem nois dns.Ttmum q> honorem Amphater A abfolnre actnboat deo.ponite
honorem laude einsthoc eft loco Undisattnboiteillihonoiem.VbiAgniAcaf qimdinsquidqlaas
(■(alictt bonor^ exhibendum cft deo Jaus enim dimna ad honore aus tefoTonA niA honorando lacx
detunUns non eflEt dint hoc ad dilfaentiam poctaramilaudanciA deum non vt honorem cxhibcac
deoiquem non credunt fare Se curam habere noftrarum laudum.
GT &ictte OCO- Indpit hiepars exceunua tali ordine. Pnmo tradatur UU particnU|ois tetra.SecAdo .
tradatur illa particnlaidangiceiibi venite A videte.Tettio iila|cancatc|ibi beneface populi . Quarto
iUa|pomrc|ibi venite auditc.^Pnroum ita^ propheta vdot reddens tonem quare inuitet mundum '
C’qi^ vt dtdum cftinon (blum inuicatredinftnnt^duo proponit ,immo ponit otemundi dicenda.
Pnmum <p deus eft tembilis in openbus fuisjn quo AgniAcatut porenna cum iuftitia diuina.Oicite ■
dcorh;crdlicet.qccmbilis/tndeiis,operibnstuis.Alcctum duplicem efficdi! explicat dimnoK opefX
epnon omnes in ventate colent d^iquantumcAipccmbilis ntdeusinopetibusAiisanmulcitudiiie .
fotntudinis tua;/manifrftatemando,inimidnii|hoc,eft intus non te amantes led odio habentes,m£
dentur nbllCOnAtentes te nofle deum fadis antrm m^nryf.Qnm ratnfn Trie i*K fficf*
PSALMVS .tXVI. 109
Mas ^ ois Rm inomiabfit Cc tibi/adorabfir tMKibIff adorabdc (ed canft dbi.ac canet nome nmm.
QkniK t vidac- TnAacin hic illa paRicnla/ciangite.Poft§ enim declarata e(l conuofio fiitora om
nis tai( a moltinidine fomtudinis dioinf^fic tamen « non omnes homines in ventate procedent,
inuitatmandumpopnlas vetensteftamenci ad conli(xrandam opera dei triplicia. Pnmum ^os
cfi eomm qoae fpeftat ad dininam potcnrii Cxcndam cok qna; IpeAant ad gobemationem dcAo/
inm exterius, tertium genus efteoram qua; fpcAant ad gubetnarioncdeftorom intus in anima. Vc
■8««
Usfpeiernon minis vanis.cftrnper filios adam.honmdnm inquit apoftolns (
dei viaentis.f[rEt opera quidem potentie fnblungtt primum in efficAibns bonis. Veirit mateimbt^
in aridiln hebrpo habetur in darino arid&ln fluminqioidanis.patianfibnnt in pedeiiccato fluuio
iordanis tepore lofiip pettranficrnnt in pedernon in equo non in cnnii^>dcnbinir autem in fimiro
RTpeftn tranfitus matis mbti;tan§ coni^nens ad illdiita q> fbtutri pemanfibunt telpidt ^ceritri vet
tibJbi/in terta mmiflionis penranfito iotdane.l^bimnr in eo.CtWiinDeinde m d&Aibus malof;
n intulit hoRibus hebrummi^orainans m fotritnduiefua mnndaQuado deus gubernat mun '
per canfas fecundas nne miraculo, apparet q> dois non fe impoiiar k mundojliM rdinquat.ho/
mines dominari prout poflunnonando vero deus apponi muacnla ddbuit aut mutat Rgna,cdc
reparet (p ipfe dominatur munaovdfecnloiDi in qnoiuecfacit.Et'quia tunc temporis dens deffant
sit gentes illasiSt dedit tetram eamm ptmnlo iiiad mnlns adhibitis mitaculis / quaeptopheta teti^c'
tn taAo maris tubn 8c lotdanis.ideo defaibitor deusdommans in fbtrimdine Tua mon^.Ee vt da/
lins intdligas, oculi dns in gentes afpiaenqeiiciendasucbdles non exaltabuntur fibiipfis. Appdlac
gentes illas icbdksujuia Fm veritatem tot mulriplicauetunr peccata vt dfent vere nebeues deojcolen/
tes idolariuxca iUudnodum funt cSplerp iniqmtates amott^9^gene.i$.Hi non font exaltati fibiipfis.’
czptcliio eft finis eotnm/qi nd quptunt nili bonum proprinm.& fato tp fbturafarpiaent Ac non exal/
mbimtui|tderontnr ^ anteoe^s domiriium dei, tdpcAu cuius deferibuntur futura.
3SiOKdldtC pOpali.Ttaftatur hic illa patriculaicatate honote nob ciustdcdaiado qualiter deos ga
bemat deftos foos quo ad exteriota£t confifht in hoctp deus cuta eleAoram (botfi lic haber vt pro/
tiideatei5qdcmbona,fedprobando(purificando qneamodun^ntificatur atgentnm,icacpinde de/
Ai gtarias agunt & promonentur ad mdioraCTHunc progreflum defcnbit popabs vet^s teflame
n,natrando qualiter deus fecum ^t ab pgypto. Benediate popnlii omnis tetne, deum noSmm;he/
brutum per gratiam cultusmecloIumbaiediaterodbciteaDmrcialios omnes, vocem laudis eins.
Qti pofuit animam nofham in viris.Summaric prpponit gobemationem diuinam quo adtermi/
nnm & viam.Quo ad tenuinum quidem.qui pofuit animam noRraminon ad mottem jfed ad viuen
dom.Qw ad viam vetoAe non dttlit ad labendum pedem noRram. Et intendit qiquauis gubetna/
no diurna fuerit ducens nos per multas tnbalatlones,non tamen permilit nos inter tot tribularioes
labi: A( omnem animam nofttam oidinaoit ac perduxit ad ea qw funt vitf.(^Quonia probaRi.E)e/
fcnbit lationem quate deus eos tribulanetit.Quoniam probalh nos deus,pnnficafh nos lient punfi
caturatgcntom.adlimilitndinemtentantisaepunficantis aigentumprobaffa;nonvtdifoctcsfa vt
oequibatiphataonedetinmte.PofniRiangnRtamml , s*
populi in pgypto in openbus durisfbri & latetis &c.Haccenim appellat angalham m (mdorem \S/
betumiqma propter ula Rndebant feu anguRabantur lumbi eomm.p'Fa:ifli equitare hommem a
piti noRro.Teina eR harc probatio, qua defetibitur vexatio fiqpnli ab exaAoribus pharaonisicApei/
lentibus ad laborem vitta vues.Potesquoqi mtenigeredefciibiWequitatupharaonis quando pet/
fecnrnseftpopdnme^efromnonvalmremeuadm,ita vtdixenntmojRituliRi nosvt moretcmui
In folitndine.Tunc enim ad litetam equitare fecifh hominem pharaonem ad caput nofbumiroilen/
dum.Metaphona autem fetlRieqnitateaaAores ad caput noRram/adafHigedum corpora noflta.
P^enimus in ignem&inaqoas.Rriiqnasomncs tribulationes tnminpmtotum inviavfqi ad
lordanemifnmmanc dcfcribeiis colligit ad duo conttariaiignem & aquam Jta q> meraphoticns e fet
mofdcfcribens vniuetla mala per ignem 8e aquam. Acfi dirillet.A: ne imoremnr numerando lingula,
vmimos in ignem & m aquas.i.per omnia mala£t fedlb nos exite ad itri^ j tettam ptom iflionls.
Totum hoc effeOns eRprobanonis.Q uoniam probalh & punficafK nos Kcnt atgenmm,ideo fecifU
has omnes probarioncsiSc tandem queadmodumaigentum pnrifKatnmfbriRi nosexuead viutn/
dum in terra promiirionis.p^Ingrediar domum tnam.Progrefrus aefruOus InttodoAi rapuli in tet/
ram ptomiflionisf deferibitur in ordine ad deum. Ingredur domum tuam in holocamhsf factificiis
qnc tota aanabantnr,(bkiam tibi vota mea.C^apeiueinnt labia mea/vt exuent extra: fle locntff
a os meam in aogo^ ioihi(tcmpoK ipo mmi tM;anguRia'Hotqou]fe antoDinon qualiacun^;
m
M»
tdu
, ps;almvs r :txvir.
fcd pingaiatn afcoidae faciam.DiaintBr helocatifta afixndocfqnia tottim holocaDftinn ajnlbiiM^
bacatin arocnj[bignis&fiimi.cuniinccn(b|hoccnad]pe,adaatn|qaodincendcbanirin lacnficiu.fii,
Ciam vaccinam cum hircis.ln qoibns opredit omnu goicta animalmm qnadrapcdom qua; offixC|
bantur.Cvaccinumjouinamf&capnnamA cxpreilit omnia gtncta (acrifiaonimilciticet holocau/^
hircos pro pcccacoi& pacifin in mcenfo arictnml& oblationes votiiias. . >
lenite audite T rai^mr bic illa pairicula ponite honore laodc aos.Pollq dedatanit qfio gnbcma;
n fune a deo in extetionbus cil dotia diuini nominisxieclatat modo ^o egit deus Imm fm uima,
jjbus maxime honotacnrdens.Et cdtiftere dicitur uuema da gubernatio in duobDs.rx>ranoncClioc2;
connuo rccotfu ad dcu])& mandiaa cordis ab iniqracrJiis.nxhiobas gubemarii interinsfe tdiatiira;
deo.rVancc|(faidio,auditcCrupcrius dixit venite & videte opera dci/quia videri polTanRnGcdiciAKX.
dite.quia ea quae latent in an uno audiri potius § viden pommt^oes timentes deu Jion inuicanf oes
fed foli timctcs defi ad audienda tuee intemaiquia no oes lunt capaocs£t narrabo qua; fecujiapple
dens.ak mef iinnis.Eccc primG. Ad ipliim ore meo vocaai|tccum,& exaltans hib lin^ mcaihoc dt;
no quautcrciSrp ore meo inuocaui.red fic exaltans fui ipfum fub lin^a mea/ intus in meditatione p&;
dons mci-Etlignificat augmetii orationisjinchoantis a tccutfu'aa dcu|& audp in mcditanone deuS,
tedeundin Gnpfo &d in mente orantis.p'Jniarate (i vidimcotdc mcoxcccrcciidujio audiet dns.Iiv,
tciligcquatueuex metito orantis, indigiius eft enim iniquos aedint quum indignas Iit et pane qoo;
vdbfFmaug.Ptoprercaaudiuitdcos.aufcaicauicin voce ofonismcfCumoddha explicat mundi/;
da fua ab iniqtace,affirmlido q> deus attendit & exaudiuit otanone fua. Vnde & gratias ages Tubdit.;
Benedidusibmexlidionc laudis & honoris, deosiqui no cciTarc foht loi amouit oradone roe^hoc cft;
qui fixit perTeneiate me in otatione.fir granam fuam a mqhoc eil qut fecit petfeticraic me ablb ini^r
tateihocenim eft gratipdas.adqaodiccntumdl meum orationis opos-EtintenditCvi lammdnin.
dl}lnftructe mundum ab exemplo q> fic deus gubernabit animas eotumlq* Gc opottet homines mft/.
di(ehabaecnmdcointn$inanimis(nis.Amea ,
€rVVLGATAEDlTIO|[^ Vicflori in pralniis canticu carminis. LX VI» i
EusmifcrcaturnoflTi&bcncdicatnobis; illuminet uultum fuum fuper.
nos K mifcrcatur no(bi.
Vt cognofeamus in terra uiam tuam:in omnibus gentibus falutarc tuo»
Confiteantur dbi populi dcustconfiteantur tibi populi omnes.
Lientur 8C exuiccne getestquoniam iudicas populos in (quitate X gen^
. ces in terra dirigis.
Conficcantur tibi populi deus /confiteantur tibi popuH omnes: terra dedit fro»
dium fuum.
Benedicat nos deus deus noHcr benedicat nos deus:& metuant cum omnes fw
nes terrf.
<CI VXT A HEB R « VM.(Q; Vincwi in modularionibus pfahnusViridLX
n ■ Eustmifercbicur noftri X benedTcet nobis:ilTumrnaBrt (ades fuas no
Propheta JLJbifcun,.s«lah.
Ad cognofccndum in terra uiam tuamtin omnibus gentibus falutem tuam. -
Confitebuntur ce populi deust :confitcbuntur ce populi omnes.
4 Letabuntur X laudabunt gentestquonia indicabis populos in re^tudineK getes io
terra duces ipfas. Sdab.
5 Conficcbuncurtepopu]ideust:canHcebunturtepopuliomnes.
f Terra dedit fhicWifuumrbcnedicct nobis deust deus nofler* .
7 Benedicet nobis deust:d£timebunt cum omnes fines terrae.
tulus cft. Vincend in moduladonibus plemus candd.Oe quo vt Tupra.
I ^ Materia ptalmi^vr ex ipfo apparet pfalmo^eftaducnmsmcfip in lentem mfidi-Expreflenl^
ddidtuti in omnibus goinbus falutem tuamA Ifrabuntur Sc laudabunt gentes,qtionia gentes qof
in tetra funt daccs.Et rur(as.timcbant cnm omnes fines tciTe.Conftat.n.ip falas Adusgenctom om/
puum loliis rndiat cfi:& ad tempus mdif fpedat tunot da in
l
SPAMIV5'
XXVJt
110
CSyMMARi VM.E.S.T, .
CtrP{PPhet3 praeit fiitnram hoiA^ilo genoi diainam iti|laiconiiam|ad docendam 8e rcAificSdfit
UlB oiinatianclad nonfi^dd viam da & uhitcd>cnodi£tioh^ mokipbc&du nomero Oc metito.
CrP«fonalo‘}o«nsprophetaeft. •«!, '
,‘p\£l»inifcrd»iiur IloftirDwidifp&Iraasinpattesduasroofitiaamacetif.ac ctecntiiia/ihi
I J ad cognorc6dDni.pTroponlttna.fimita mifaico.rdiaicfctfs mifcttbj6 nolhi:fbnn5 benedictioe
tieiSc bndicet nobi <>;fanica lUammationqflUmintfelt fades ibaeiaobifcddiocdl notitii foS dato io!
_ opffibiisrdpfu
COgnoi^ J<T Incipit hicpats«m»Mda ordine.^ n^aiSaf lUa Pticula | lUimnnabitSee
cddo iUa|mtfad>i^ ibi cadrebunETatio illa|benedicet|ibi coficebnnf tt|^Ad cognbrcaidam m ta/
n viam cnlPiimaj dSaSat lUummatipais deicdbipii vt oogDorcab>bs in cetra viam dei : tum qu*
dens venit ad oosihim aua itur ad dcuib.Ih omnibos gditibii^on l|i lud^s tifi.raliitem taam/mer
fiam qni ^(alos vnioerImm.Ec hic fctibift# {ecnndiis elfisihisUIuminationis.
JCiMUCbijiur K* Truci Itor hic lUa pciculafdctts mifetebiC noftru ;^ictdo fidem fc Iftipa ob dioiol
inifaiconlia m gero. CdfitcbonE tqconfciiiQnefidci & laodis^xipalij vniueifiiO deu$: cpnficcbanM
cfarfus te populi oBuies/exaggtoatis cii(.(ta}>bntMr Sclapdabaiibc^aiirando , gentesiqnx Doncidoia^
Df fnntiquoniam indicabis populos in teftinidincieoram.qilos tnodo iudicas fm praoitacem eotft
qniamd lbnriniqai&rancenincrcdlEchiccriteliDCtasgratia:qna'deasmtlaebttiir>Ecgtnt^ K|
terra doces ip(as.Embti0reffi:^liuiqu$cpfqrdiacniediantcquopopa4cninciodi.quiata duces
tcsipfasq^intcnauiricihoccflquiaensdcu&ditei^otg^ciumeccda miCiicocdia. , .
Confuebiintr tcTraftan» hie iHapatticolarSr benedicet nobisifitrodocendo eam ficmpioiem <tt
fnircricordiu.Confitcbnncnr ce pop^densi^canfitrbiiDtar tepopob (muieKqiua oonidcaicfhii^ A
ffiprTi.P^y^drini^cii#fwiii*Hfmicrtirniw.tT)TadHir!nfClT*m.fao(n,;hQCeftqugm debebat txofioin
Antechtilh aduentam tenenus homo non dedit fradara boni operis qnem daiie deUbacIra vbi D/
, ijper gratiam vnionis perfonalis-Bcnedicet nobis dcnsimaltipUcabit non ^
Ium nameio toi metitoiA amdnmt eum / eocc meritam timoiis filialis, omne fines teir^ccce mql^
Ciphcario nnmeaAmen. • t ' • • ‘
filJVYLGA.TA BpITJO.‘|r Vidpntkuidj^falmuicanQa. ^ LXyil.
dcui iKtfiuIpditur iniiniciausii^ fugiant |]iu pcicrunc eutn a fa
Sicut defidt mkiud defiidant^i^cut afade' ^ois (tcpereaiie
peccacoraafadc dd.
Et iuIH ^ulentur&exdmtincot^pc^^^aiKddeifttrt^ldl^cia»^
Gintace dco/pfalmmu dicicPoMiiiiitAUrriter fadcboqui afexridit fap(r6cx»fura/do'^
minus nomen illi. ^ ^
Ejiwltatcincolpedndii.iniirfviJi^fflr^^^«<ji^^prpbanomficii^^ uidnayr*
£)eus in loco faniflo iuoedeus qui inhabi^rc fadt unius moris in donw.
Qgi cdudt undoisia foratuc^^ ^mrpetat qui habicaocin fcpulduM',
Doucumcgrqd^^mcon^i^^pf^ql^^mpei^ 3
T dra mota cft/ etenim coeli dlmllauerutta fade dei linai a fadeddilnel. .
Pluuiam uaiutajcui^^ab's(^is|^miiqid,t^ infirmata e^tuuero perfedlb' ca* ;
A^oimalia nia hahiraount in ea:p wafim dulcedioe tua pauperi deus « ^
Dominus dabit uabum euangclirandbus uirtuce mulca.
ELexuirmtumdilctHdiledbdeijpiaad^bawdiui^^ . Q
Srdotmiatis inta medios fktqs^pcqi^ f qlumb^ dcaigencat(,&po(leripra dorfi dus
in pallore auri.
pudifceri^ca^^ r^^c^t^dnlbab^ifdoKiaw
t4
tiifitfq
psa£mvs xScViit'*^
j^omcoagulattu moDspiagmsSUtquIdfur^IdamltumoDtescoagulaco^. — ^
K^oaa in quo benepladmm cft deo habicate io eo:etenitn dominus habitabit in fia&' .
Curms dei dcccm milibus multiplex milia I(tantiumtdhs in eis in finaiinfan^o» *
Afccndifti in altum/cacp iHi captiuitatemmeexpini dona in hominibus.
Etenim non credentes inhabitare dominum deum. 'j
Benedi(flus diis die quotidie: profperum iter faciet nobis deus ralutariumnoHronim«~
Deus nofier deus faluos fadcndi;&domim‘ donuniexitus mortis. '
ycruntamen deus confringet capita inimicorum fuorummerdctni capilli penuobi^
lantium in dclidtis fuis. *
Dixit dominus.ex bafan conuertam/conuertam in profundum maris.
Vtintingaturpestuusinfanguincilinguacanumtuorumexinimidsab ipfo. .4
V iderunt ingreflus tuos deusnngreirus dd md regis md qui dl in (andlo.
Prcucneruntprindpescoiun<5Hpralledbus:in m^'o iuuencularum tympaniflriatfi^'*
InecclcfiisbenedidrcdeodomihoidefondbusiJIhid. ~ |
Ibi bem'amin adolefcentulusrin mentis exedTu.
Prindpes iuda duces commrprindpcs rabulon 8C prindpes neptalim.'
Mauda deus uittuti tujuxmnrma ^edeus quod operatus cs in nobis. '
A templo ruo in hicrufalemnibi oiTerent reges munera.
Increpa feris Srundinis/congrcgariotauroruin uacdspopulonnnait excludant eo#
quTprobati fune argento. ,r,
Difllpa gentes quatbdianoluntmenicnt legati exfgjrpto.fthiopia pr^ucnlct ma^
nusdus deo. , ^
t^egnatcrrzcantatedeOtprallitedoniino. ’■ •
Prallicedcoquiarcenditfuperccelumccelinidoricncem.. j . _
Eccedabit iiod fax uoceni uirtutistdate gloriam deo iupetUiad. magniScenria dijf*
ifiiirtusdusinnubibus. - j- . . - j
jMirabilisdeusinfatid&ruis/detuilra^ipfedabicuircutem&fortitudinc pld>i (uxt
Tj 1
Lxvm.
tSH
fdU
td*o*> (
tSco»
ti* f
CTIVXTA HEBR^ VM\4r^VdV^daufdip4^ffW<ttno<fc
Propheta deusttdifpcigenturmimicieiu^&Iu^entoforesipriuia fai^
^ ^ .iilrr
Sicutmpro^dii fumu/ptopdtiis fffcot inliqudrericeraffla fadebto ignis/ peribun^
iinpiiafadebusdcit. ■' '''
Etinfh' Iztabunturtexultabunt &dcbus ddt/& gaudebant in Ifriria. ’
Cantate deof/cahtte nomen dustexileatccquitantcmtin calis in deo nomine fno/SC
oniltatefadebusdus* '' i' . ,
Pater mens pupilldrum & iuderuiduarumtdeusfih habitaculo fanrfHtatis fu^.
Deustfadens fedox umc6s domi/educens uindtos in congruetiisritantum rebelles ha#
bicaueruncEccitatem. • 11;
Dcustin^edituofadebuspopulitui:mdeambuIaretuoindeferto.Sdah. •
Terra trethuit/etiam cceli dilhllauerunt a faddius ddttifte linaT a ^d&us deit/
ddifrael.
«.#V
•• :\TSAIMVS 7 ' - ' .LXVIII. ni
10 G)ngregatio tua f«dcruntjn ca:^parabu in bonitate tua pauperi d«st. ' ’ »«l
K it Dominus '*dabitdi(fhiniannundatricunicxcrcinu magni.
iz tLcgesexeratuummouebunturmoucbunturtfi^habitatrixdomusdiiucIet fpoliunh ,
■ ) Si iaccbitis inter confiniatpcnn; columb; coopertf in argento / SC al{ eius in uirore
auri.
I 94 Frangente omnipotente t(^cs in eatnmget in falmon.
^ «ftujn eunt _ (ft
9S )Monsdcit monsbafan: mons celiitudinum monsbafan.
k j- . • . .
Q^uarefaltabitis motes ccUitudinum^fuc mons defiderauitdeusfadhabitaculumTu l.***.^
v.umtetiamdominus^habitabitfemper. . lonio
17 Currus deitdufmvriades milium angelommainst in osjfinai in fancfliate. Meomm
19 ^cendifb in excelfumt/capriuaRicapriuitatemaccepiffi dona in adam/8( etiam rebd
^ ' ics ad habitandum dominum deumt. tdco«
07 6enedidh]sdominustdiedie:onaabitnobisdeusraIutemno(bamiSdaIi. ‘ tanind
co Ipfedeusnobis/dcusfalutibust&deo^dominot morti exitus. taniii»i<
01 Tantum dcustuulnerabit caput inimicorum fuorummerricem crinis perambulantis^ tag
! in peccaris fuis,
. Kz Dixit dominust.Vox dei. de bafan faciam reuerti/fadareuerti de proEimdis maris, taiiwi
eo d Propheta. Propterea ringes pedem tuum in fanguinerlinguam canum tuorum ab ini
triiasabipfo.
0 04 Viderunt grerius tuos deustgrrifus deimeir^ meiinran<fHcate.
2 5 Preuenerunt prinapespodfonatorcs, in medio iuuencularum cymbalizantium*
04 Jnecciciusbenedicicedeumtdominunituleuena ifrael. fScoi
Z7 Ibi beniamin paruulus dominans ipdstprindpes iuda adunatio eorum,prindpes za^ >
a bulon/prindpcsneptalim. ’
05 Pr(cfpit deus tuus forricudinemtuamtroboradcusfhoc operatus es nobis.
^ Zf A templo tuo ruperhieruTalenimbi portabunt reges munus. ^<4
j o Increpa bcitiam arundinis/congre^ationem fortium in uitulis populorum calcantem ;
*- in frulHsatgenrirdifperiTt populos bdlauolent.
^91 .Venient pingues ex (gyptotfthiopiafadetcunere manus fuasdeot.
3z R.<gaaterraecancatedeot:canitcdominotSelah.
t 3i Equitanti in ccelis coelorum prindpioteccedabit in uoce fua uocem fortitudinis.
04 Dateforticudincmdcot:ruperilradrupabiadus/&:fortitudodusinccelis.
0 j T erribilis deusta fanduariis tuis/deus ilhid ipfe dans forritudine 6C robora populot
bcneditfhudeust. 't«i#
tsg.
w»
, tdomiaoi
* fdiii
I tasiiacb
TltDfasefLVincenti daaidi pfalmnscantid.Deqno vtTopra.
CrCitca nurertain plalmi qacfho ocentrit prop^ antoricateni apoftoli panli ad ephe4.indn/
' kxntis exhocp£dnio illam vetficdumiafccndens ui alcnm captiuam doxiteapnaitatem dodicdon»
hominibos/dcafccnfionechnftiSede dilbiburionedonoram fplnmnanCti ^aaperchnlhim.HinO
enim apparet q> pl^dmos iflt ad litetam traCtet de mdia.Tenas aocem pTalmi pt^ fefot q> ad Iiceran»
tiaCtat de ef&cacia diuina eiga deduCtionemiqaictcm & pacem popub tfiad m cetra promiliionis. Iir
piincipio tun^ialmi manifefte craCtatnt tam efficacia dei ad dirpeigMos inimicos-tum cara dd
ad fubieaados afRiCtos.cd modus deducendi popula iTrael a egypto p defntu.In medii^lalmi clare
defaibifcntcasddinmdcefinailnfincqaoi^plalmiclaredctemplohicitmrtaAatnr.U in vltlmo
ondnditnr pUmo; uaKdkntla ^ topetij^l&tc^ibnuccu^^ |Iiuidoanisctiu.Q.M
2
' PSAtMVS . . aXVIII.
ftmniatdbnFpralamm «dliccnm tnAaicbqiiiernhtveKristtftamcntlEtaoocdiradhccfp&b
tnns ille indioat a vctficulo qoo \tebatnt moyfcs qniim arca domini dcnabaturad icet:fcilica^
ge domine & diffipentor inimici tni.O; fiigianc qui oderunt te a faae tuatvt pater nn,io.p'Quocitai|^
cfidudendum eil q> apoftolus fenlu myilico illius veificnli vfus dt applicant ad chrilhim»' q> mv
tctia pfalmi ad li teram eil efficacia dluinp potedp nga populum ifrad.tum quo ad introdudioiKiit
dos in tertam promiffionisideilrnendo inimicos &c.tum quo ad remationem eius in ipta tcini pooMt
millionis in pace & Icti(ia ex dinino cultu in templo hierofolimiitano. >
CTSVMMAR.IVM EST. -
QTPropheta canit pruno deum enuteClaram ad q facillime deiltuedfi inimicos Ibos & d^mn gaw
dmm luilis coram dcosvt teflatur tam magnus exetcitus angdorum in ffna;cnm gradine in ialmon
& appone bafan.itaq)liMpulosilhielpenenerai&tioftus|fnifo velut columba argentea Se aurea.
Canit deinde q> non obnate rcbdbone corum|deusponitis rebdlibus induxit eos in terram promi&
tam cum magna potentiarrupplicans vt corroboret ccepta Oe magnificet templum, ita vt dilTipa aiV
cerfarios Se veniant ex omni parte mundi ad adorandum deum in hictulalcm Scc.
yPctfona loquens propheta cflrrearans etiam fcmel diuinam vocem.
‘CSurgctOOIS. DimditDrpfalmnsinparttsdnas:propofitiuam materie, fle exeeutinamiibi den*
JC in egrali tuo.QTProponit duo.Ptima cll id quodfaCtiiiiis erardeus in dcdudii
terram proffiiffionisfij
do deum exutrcAuram
jonepopultifrad i
proffiilTionis fi populus poinicralTet iuflus.hoc enim proponit in ptmis vetficulis,ddaibcn
m exutrcAuium ad duos efflcCtusXrotalem dcfliu Aionem inimicomm fle olenam Icotiam dc»
duos efflcCtusXrotalem dcfliu Aionem inimicomm fle plenam Ipatiam po
pali ifrael infli.Ec futurum cxuiMinon rcipiat reptis plalmulni tempus prfcedens edu^onem filjo/
nim ilhid de fgypto.Et ex indulma propheta non vfus dl verbo ^tenti remporis/exuriexit dominnn
quia intendit (i^ificarc diuinum fiitgttcf m fethoc efl q. fonexerit acfefficiendos illos duos tSkOns,
quos tamen non effient quia populas non peticnrrauit iufhis.Dcfcripno enim fwec in futurofpcndn
los tunc effectus fignificat.Er eadem ratione vter^ eflieCtas figniiicatur in futuro.pOiipcigentiit inv
mici eius.Piimus effeCtus defcnbimr penes quatruor.Ldi&>aiionc)faga;expaliionci& Iteritum.vt pio
na deilniCtio iiumicorum defcnbarur.tf Vbi nota tria-ftimum eil (p non ddcribimtur inimici p6/
puli ifraelifcd inimid dci:vr intdligamus <p ratio dcfhuClionis eomm non erat inimicitia ad popn/
Inm.rcd inifflintia ad defi. V nde fle gene.if .dicit deus ad abraham de lihs nationibosjtondum copfe
Celant iniquitates amotr ^ " •
_ , ^ s fignifreaC.
Cera eft.Sicut propcHinir fumustqni facile a veto propellif,& qm vdut res valde exofa domi a cuiWtia
cxpellirnr. Altera dl heniefeentis exte afacieignisrqiuetcfoluifin vapores fle non remanet fa/iHw
me ab igne dcfhuitur.Et iufli Iftabuntur.Ecoe fecundus effeCtus. Vbi fignificantifllme no dixit & fflii
ifrad/led dixit iuihiadfignificandura q>fantxeritdcnsadh*cfedendn,proptctinfbs;hoc eftfiiuiH
petfeueratent.Nccfola l^tia fed cxultatio coram deo obaenifldtflrtuifus gaudere inl9ntia.vtahls
adieflionibus deioibatur Iftitia iuiloramxum coram deo m dinino cultu-mra ex fubtra<aione
tuum impedicntifi Iftitiam:hoc.nJ?gnifkatur dicedo;8c gaudebfit in Igtitia. Muln enim non pol&
in fms Imtiis gaudete propter aliquoseucntus impedientes.i<lis autem mihsdeusno folum proatfx
rus erat de Igtis tebas,fcdetiam de lubtradione impedimentorum vtpellait in leticiis gaodete
jCantate OCO-Indpit pponete (ccmidumdcilicet illud quod dens de fado fteit in edodione * dedn/
dionepopuli in terra ptomiiTionis.rraq) vbi pnmQppofaitqddensfcdflet fi populas perfoiasiB^
hiilns/modo pponit id quod deus de faClo feayiplo no prenerate in infimant hocpponit in his ver
ficulis.*inchoans ab innitatifle ad laudadfi deilCanite de»,canite nome dus.No folu defi fal nomen
nnscatadiImonet.Ernefithffitatiodeqoodeo/fubifigirexaltate egtamcinccdisTtIin-nefithdii»
do de noic;adiungit.in deo noieiuo.p^Notafingula.Dcfcribif deus in coelis nflqualiteicfirp fcdea/
tansihoceil monens cados ad filirudinem equirantis/hoc eil agentis per incdledum Se volutate.e^
tane.n.nocil nifi agentifil a ppofito.Et qrfi mniti funt eqtares in ccdis(qnot.Cfunt motores codorSp
defctipfit eqmtatem non qualiterciiqi.ied in deo nomine fao.ah|j).mototes ccdomm rnoodlT-
■dpcdioeaddcibroiusaucdeusmouetindeovtmrionomincinqoononcoicatcnm aliisrhoc efl
in ddtate fibi propria-rEt aultate faciebas dusAon folum canite aalrates deum in proprio nomi ‘
ne, fed etiam exultate faaebus eiusfhoc dl confiderantes ptgfentiam dus.ln quo explicatur fides dini
ng prouidentig.qni enim credit defi cura habere noibiicoUt efi tang fede ^fente. Et intendit ad
21» exultent in cultu dinmo confiderantes diuinam prgiditiam m illo eultiL ^atetroeus pupiUoift
nnitaris ad gratia agendum deo/eiplicat benefioa dd qu* defaCto cotulicindpiens ab edudione
populi ex f©mto.Ira q> narrat primum benefidumDeus in habitaculo fanChtatrs fuphoceft i fate
fen m codis,educens vindos m congiuentiisi hoc dl filios ifrad vindos vinculis imperii pharao/
nucdaxitcep«rccongtuo;iaxa<{ipromilaacabtahggcDci;.io genetarinnrqnaronwi^T^hit,.
• ^PSALMVS
AXVIII.
xcncdcus faaedfl fi mfti pofoerailcnt-Secundo ttadantorpoftea ppofitajibi alcendilH in acdluin.
ta apparK:in deambalaK tua in deleitoCvbi maniftfte apparet (p dc ducatu pph ui de&ito loqnir)
tora tranuitHic atmor tciceChoc cfl tareniotus)n6 inueni£ alicubi fcriptus nifi hicvbi qa fcnbit
D modfi hiAoiiaSt e regione tcna a codis tenus dilhnguit tan§ ui vtiiCp miraculu ddcribendo.ii^/
iniflf aliQoc terremoeu mne accidiflc<Et Ifa inAnuat cj> iftc tcxTcmotn^ fuent in monte ftnauqin pou^
diat teita tremuit)ena cfldi dilhllaneifit a faciebus dei.dedaias robiungicifie Gnai a fMebuj
dcvdciifraeLInqnafnbifiaioettplanatecotenusvidefidqnod duetattarattcmwqapponedo ille
UnaLfie quod duciat afiiciebus daiapponedo dei ifracLae quod dixerat codi difhUauerut/lnbinngedo
pkitiia volutatu facies &£Vnde & hebrfi afiSimat rafite fina tfic tteninifltQi^is nullus error (it u
(dligere p trcmoie tetre timoiegentifi audito trafitu mans rubruuixta illud exo.tj^c contutbati (ut
principes edom^bultos moab obtinuit trtmor.rEtiam codi diMautrutllla diMano dedarabit
nes
iraa.i' riuuut “T"', : — ‘i , ‘
manna ad mandncandnmAlteracotnmicum:inxtaillud.flc pluit fuper eos ficutonluerem car/
,& Geut arenam maris volatiba pennata. Vtra^ autem fuit pluuU voluntatu/hM dl appetiDona
L I ^m9tvftinrrmci<iniaambcinifacnlo
iufmodi plunic fignificatnr pci hoc ® h^iediras dei fuit lafla/cJcficictibus alimctis^tufinnafhipfaml
pbendo aUmenifi coridlc.Vnde &fubditutdeclarando.Congregatio tua tegunt m ea.Magnit^
fnbinngif,<p no Iblu abqui fal vniueila congregatio tua non folu refoa llan funt Icd fcdeifitt
(luienemnt in ca/pluuia mannc.Prgparabis in bonitate tna.pttfenetantia benefici^gnificatur p fu/
^m ppatabis:& idpiat ptnitum iedefunt.Significatur(p q» deus fua bonitate peiimmuit proni/
^V.nA^ panpen populo in defctto omnia neoeflariajnon Iblum ad viaum fcd etiam ad vdhtum Jiam,
& vdhmoita eonun non lont attrita fle calciamenta non funt coempta.
tismtcrconnnu.ansaaoitaicninj|i* itgovuiniuu.».
pheta dcfcnbcte® G populos obediflct|h*c ola fuiflent adimpleta£t i
LeratnsroagoLEnnteditpetvocesannGciamces/fiilgaraitonittnaacbncanarammofc finai exo^^
' “ ^ jt cura deo in monte finai. De ^no exercitu infia
^ itdiaiiihoceftexecutioni madabit atep efficiet
e inimicoif -Dictu cmm ab aunuoantibus exet/
nan€o«.raouebun£|timoie vagado.fle item moudmtur-ad exaggerada fug;! lUoqt regu a Faac dm te/
penSthabitatnx domus diuidet fpolifi.Maxima defctibif fccuntas(& tara fugatio hoftm q» non pn
B^teslU mulier habiatnx domusino taucs caftra.diuidct Ipolia mimico? ftigatoifi a deo-Si U
eiitisinterconfinia.Iacetemtetconfiniaeftquiefccrcin pftitutis tetmmis. lacuiflent inra confi/
Bia-fi inbente dommo vt ingtedcrcntnr in tatam promiirionisCquat pa confinia hic figmficatunqa
populo illipro confinibus das)obedillaitScd noluerut ouidcac inter confiniarquum au/
dita vocewmm qui erolorauerant confinia noluerant progredi, fcd duerant.conlhraamns nobis^
Sc reneitamni m egyprani|na.i;.&.i4. Et ex hac condinonali vt diAnm efbinchaat tora illa Im
tenoa-rPenne columbtNon (blum reges exetoniom fugabuntuiia: fic q> mulia aUneta manaedo
Bii diindet fpolia, led vniuetfii congregatio erit tanq columba([hoc eft animal imbclk|no pugnas^
CUIUS pene coopte eenc argeto fle alf eras invirote aun.Ex qua metaphora immdiras diuitia? Ggnifi
caf ab& hoc q»^ pugnatetiexttdra angelico pugnatep ds£t aduerte q> viror auri df no fm colorq
viriderU fm viuaacate hetbf fiai piate valde virtdisi metaphonce df auri viror^tangOT
(tgesIeaJ^uerteBvtit^aspgcdlulfpipppBaitedesmolltafpptoqdifc^caBaflttfiob
I .-J
ik
PSAIMVS
■ ’.txviir.
arbttlnrnuMM
finai:^ fabiongctSccfido gtSdine dioina in c6tnti6c txcfatufl Kgfi tpe iblotTertio acam
latione vitra iotdan j ad tata pmiflionisak qna dica.inons dei mons bafan.H«c!ntria Gi
ftDpkna fide faMt q» alia lenlfa fi iaanlTent intacofinia.T^tctgo hiftoiia fialpta lofiie.to.Ftao'
gente ommpotete reges.Qtuaisji.ioriie unient fnpa illos qaini; Rges,optime tfi dicitor hic tb deot
omn^tn fregit illos rcgesiqiii non fiiifle ifla vidtoriaipfias/exeopatetqiocsdeexercitQ icnneier
oafilancfaniA; integro nderoJnca/c6gtcgatione(ra oolfibaivtro^.n.noie appellata iam cft.ine^
(blica itrnentc len procedente omnipotens fiigit <fc contrinit leges-I^Ninga in lalmon.GrandiDV
le appcllatom eft viugaii nomine ninga.Dicimraiim ibidem q» tnncmifit dominos fupaeos lapi^
des magnos grandinis de ccrio;itaq>molcop!nies moitui funt Iapidibus grandinis ggladio.Har
iofmodi grando defcnbitot hic per ningeie in falmon.nam hoiofinodi grando ftnt in detonfn bethc
totu& cditat vnaqi bethaon ircr tcrmlos filiof iol^h defctibi iofbeiblMons afit falm5(vr appet io
dt<>.e f^ra fich^iac ^hoc ps motis ephraim J qoo cdftat ee ficfiem.ira q> mons lalm6 erat ps emines
bprafichcm.Etfic grado imdebmt appete ex ptefaImon.Srppeadelciibifi falmon.Eriduxiclioc^
P^^spf^lponjofciifiWimaniftfloqidfispDgnarctinipfacdgngationefiliorfi ifrad contraho/
ftes.F^Mons detTemum tdlimoninm etiam icruibileet comolo beneficii affamr.Vbi feito <p moiu
bafan non erat intra terminos tetrxpromilTionisivrpataexeoqi moffesnang intiaoit intciTi f/
Riiillonis,qoi tamen intrauir in motem bafan/fobaAis duobus regibus amorruinm.Cfichon flr ogi
Ct qoams non eifa pars terra; promtf1ionis,dens tamen ad comulum beneficii oonaoit ilhim popnlo
ifr^ quafi pnmitiasicxpcn mento monftrans viuente mojde g facile datorns popolo eflet terram p/
mifrioiiis.Etlicaibifbenntdoo itsnajdanid tamen meminit in hoc loco folias baTanuom ex paitl
Riontis optimutum ex parte ttgisfqoi erat gigas.Ita q» fbbaAio illios rtgni tang res valde notabilU
in exemplum adducitur.Et qooniam textos caret omni copola verbali /obfeoms eft.& ordinandos
(nficMons dei ^ lam mons ba(an,ita q» mons bafan iam effeetos eft monsdeift nepotes parnuin
^quid hoc^e.fabiongcndo declarator q> hoc eft magnipendendumfaffirmando mons crinrndlnd
eft mons balan.Ac fi aperte dicercr.C^nm dixi j mons bafan eft efiedtus mons dei, non dixi aligold
paruipcndendum;qifi mons bafan oFmons ceKirodinfi/A non eft mons paruitatiitac pa hoc mons
cdfirudinu ceffoftos mons dei.Et appdlator mons bafan monsceIfirudin(IraniafvTdicitnrdeute.j.)
vocabatur terra gigaortiS: ^t ibi Icxaginta vibes monitp muris alnftimis/portis e^vciftibas.ablm
oppidis inumens.Ec ad litcra mons bafan eft mons hermonivr colligitor ex iofoeix. 8e.it iimftis* v
«Aure na predpous mons nominatos in inisdaobusregniseftmonshermonr&dceo fpeciaUc«
thcitut<perarfDbogregcbafan.rQuaiefaltabinsmontcscelfittidinCI'Ab exemplo monnsbafan
K>oftophatadrdiqiiosprincii«montanOT.Qnaiefaltabirisom6tescelfitndinomdioceftqosrt
deoabms vosadfirnihmdincm fahSnnm \Tfopeiens popolum deiff^afi dicat.fraftra adniteininii
qmre non difon^b^plo montis baCin^ic mons-ftonomen l^dcmonftrat m5tero temrn/
miffionism qnoexhibenduserarculmsdeo.Eteftadliteram mons mona.qoem dcfidttaukmov&
yidere/peten^deo arca vtamom Vire fnttranfibo& videbo terram hancbpn^^ trans lordLia
^ utnm egregia (fcu bonam^ dc libanuinfdcntc.^.Et fic opnme nuadraf af&ire pro ran onc
^ fniltra draaOTnmrpnnaM montiom terrar promiffionis:quia deus iam deawrir montem rem»
promiffims in habitacnltmi fibi.ita q, dns habitabit ibi ferapa.rCnmis dei.CHxetat fuperins o, do/
minas ^bitdidhim annuiKiatricuexaaras magnirdedarat modo illnm exeteimm magnom. Qir»
msda dnpm^ades(hoceft.iamiua^iIiomangtloram.&ponitarnDmcrus finitns pro infinito,
ms in ers/ mihbtis angdomm ,in fanetitate finai-E^e Iocns|mons finai.S; ecce tem pes | in fanetirates
hoc eft goan^dens^apparnit in monte finai in fandicatcqnandoXappamit :k) aandnm kgem fan
oai^ad toi^ficandam Poputara.Aduerte hic q. de apparitione dei in montefinai dare fcnhiE exo«
mJcdnihuibifcnbirardemtilritndtneangtloram.Vemtamen dente.M.moyfe dicit. dominos ds
lina venit R: cora eo fandorum milia.in limaa eins ii>nfa in «Ci «mm nniiihi oli»
J icuiti luaoran neiiinnn coram ptiafao/
eq» pboiih a gfadinm vt ocodott nos£t in egtellb o egjipto fcpa nisa tBbnim dixenrntlbtfiaif
PSALMVS
XXVIII.
non eram Tepaldira in cgypto.ideo rulilK nos vtmorermmrinroIifl1clinefao.14.Et nitfusao.i6.CDt
Idonlhs nos in defertu lii^/vr occidoms oem mulcicudinc Fame.vnna motmi efl^us in terra fgy
pti qn Cedebamos fap ollas camili Scc.H^ enim trftanf ip vdut violetc eduxit cos de fcniitucc.& pro
pterca hic did£ ad mo)daif capriualh capciuitate.|^Accppilh dona in ada.i.hoie. EiSeCtus dcTcnbirni
liibrecotns in monte (inai.ad qd afccdcnt in accUimi.r.ad accipicdii dona diuina in hoic. Arccndeiv
temim moyfe in (inajpopulus accqitr legciqup vice maximo^ dono^ obtutet.Quauis h copurado
lege pro vno donofmolta etdona accarpetinqm flicaccppicdond regni AMonuIacccdocii in popu/
loiyribide paretr^ ena rebelles ad habicadudnm deu-lnter tot dona quf accppilh adeo, accppi/
fti «Cfed nd a dco^tcbclla ad ctedcdii q> dns deus habitara in populoXt hoc pluricsjia & in defccn/
lii a mote inenit popula adorallc vifliln;& poftea rebelles fberdt cinfnoletcs pgrcdi in terra pmiflio/
nis,diffidcdodecko.CrBencdimisdns.Poltapoftrophanoneadmoyren,granasagicde donis quae
moyfes acc^itin populo.Bcnediansdns|bndiAide laudis, diedie|otdieraccelTiue:qa onerabitdeus
Iklutc nollra nobis|hoce(l quia onus quod iponet nobis e(l onus faluns nofhf . Onus enim legis di/
ninp no eft onus vand aut ^ranicu.fed ell onus falutis nre nobisfhoc eft ad vtilicatc nollia. Et raniqc
onerabit refpicic prpterirtii accCTilb;& poniC ad lignilicaila preueranam (alutaris oneris diuinc legis.
f^Ipfc deu&Oedararutus vmmCta diuina in rebellesfpnas ppoficos(tih rebelles habitaoeturiiccica/
ce^cicvtiunq<iralateralica& morte fubeiredioinppran.Sedipedras nobis|canqafei^,cft dens
lalanbiis(hoceildcasadfalutcsnofbas:acdeodno|lbppetf]C,ainis.t.vif,mom|ad moire^ occiden/
dnfadmomficadu.Tmdcus vulnerabit caput inimico^ fno^non vulnerabit caput luIloi^.Er dixit
hoc dedatado qdo deo dno cdueniiit vig m morteXa crimine hoTum quo Eunt inimici dro.dcus.n.
no dl prius vitor q ho fit pftor.Vcmce crinis(hoc eft popali.pambulans in peccatis fuisXc in rcndic
datat ifta vulneratione.alfeccdo pc^rii dhi fcripcii nai4.&deute.i. Vrrobiqi.i
Kocitimini & abite in fohrudine per via maris rubn.Hoc pepprii hic deTcnbifiexplanado terminum
a quo.Dcbafan faaa reuerriiqaad Iram reuetft runtareftitara a^reflionebafan.Hortabaf fiqdeeos
xnoyfavtafcendcretin m5teamotrgo^,qui([vtrDpencisdieiftdt3eftmos hamon;& populus terri/
tos voce exploraco^difttdes q> dens pro (e pugnaret noluir.prqpceica lurauit deus cp nullus eo|i qui
numerati fuerat innaret in terra pmiftionisfacepns iofue ic cdial^iac pccpir eis vt rediret in ddetni
per via mans mbri.Hocenim hicfignificaf dicedo.Oebafan facia reuern/populti tebelicifaciam in/
qua reueiTi de pfundis mansfhoceft per via pfundi mans mbri.p'Propterea. Voci dei recitat^ adiun
gif vox ppheteapoftrophatis ad popula rcbellc|cangcsefti:eiiiruncrubrecncu.Vcji.apparetin locis
aDegafls.popnlos audito ^c^ro diuino de reueSiione in rolimdinem|dixic.peccauimus dno,afcendc/
mus & pugnabimus lient ^^it dns nofta.Ecnolctednoiabl<}imoyre& arca dni afccdciiicin mote
cocta amorrpos:& cjfi ffit liia^m ab amorrpis.HiceffeiftDS hictagifidicedo.Proprereafpp rebellione
Coa, cinges p^ tufi in l^gnincff^iedo a fade amorrpo^.Ec df tingere pede in (mguinqad (ign ihca
^ faga ouetaiqa cd onoreliio & luo^ liigiebar.& lingua canfi tuo^ctia nnges in Tanguinr.nd folii
pede ruft dgesi Unguine, fed et lingua cand cno^cJEc dixit hoc,ad denor^ vid fanguie pbfaml vfcji/
adeo q> canes lingeret fanguine.Ab inimicis|amotrcis,ab ipo£xaggtrado apponiC ab iprofinimicox
ad ftgnilicadii langoineeftln ab inimicis ranq abi^ inimico/6; ndrold more bellico. vt& aflbitos
inimicitiae & vehemfaa fenicnu lignificef.dicif.n.dcnte: i.cp amorrei tuc pfecuti fiic ilraelitas quead/
modii facidt apes. Ira q> lucra eft (ic ordinada.Tingcs pede md & Imgua cand tuo^ in fanguinflcno,’
ab inimias.i.mro ab inimicis,appo(inoe ab ipro|mimico. Arccndndt.n.irraclirp ad pugna cotra vo/
iontate da:& ^rcrca ppefli funr inimicos quantd poraefdr.Cr Viderdr. Defciipra punirionc popa
Ii pa rencifione in defe^^a qua moran funr ibi vlcp ad.40.annd J)dcrcnbir mo ppRa diuina bnhaa
poft.4oannd valde fummaric.Vidcidrgreflus tuos deu<.AppcUanf greflus dei opera dd in rraiiTico
lordanisSc in ddidlationc tot regnof :qne manifcftc ad fenium vidcidt cfte opa ^ . Greftus dei ma
Kgis meifhoceft nd fold ranq dei ftd canq"regis{vidadr enim in wibus illis d^ ranq regem popuU
ipgtedietc ad dfadliidd hoftes|ad accipit pofiidlioneteiTC ymilhonis) f famfhtateimagnifice m&*
Arata tot miraculis.Preucnetdt cantorcs.Twt ppheta ad diuina bnlida tepore iiidicd & faulis. Vbt
aduOTc q> harepamcuia inchoada dTer ab illa danfulaipccpir deus forritudine ma;6: fubidgendd in
codefiisbenediciteiflc poftea pr^eneidcSedemd ibi bmiamin.Tntfairenim canere <}> quia deus poli
sintiqua beneficia tepore moyli Ariofoe/pc^picploneslieri &eirefoinnidinemirobni^potmnam po/
pali iirael,ideo cantandum in huiufmodividoniscft deo. P'A/bifcito q>prophaa ucut fommarie
tcngirbenelicia diuina temporciofueCdicendovideruncgi^as tuos &c.>ta fummane tangit mo/
do bdficia diuina tpe iudiefi Afaulis in viAonis fcu tridphis principum populi qm pugnanerunt p
cis.Ddciibtt.n.benmaaiIladicendo.pr^aepitdeustnusfbiTiradincmtuam.alloqnitnr'enim popu/
Itim.coinnicmonuxlo pluria prp^it pcpcppto dBcaa(efficax ftquidc pr^c^cd dei eft fSfKac}
CakubppIaL p
PSAIMVS .LXVIir.
foititndine niaipocctiam tna contra inimicbs;ica ^ pnndpts tui ttinmphanint.tnl!phiis nquid^fai
gfatulabuda Igana vidongdcfcnbif diccdo pueiicrunr pnnapcsi>cdaraf enim hmdi Ipncia ex hoc
(f prf ccdennbas (bnatoiibos variis molicis initiumcnsiprinapcs vclut muphances in medio mocn
ctilaf pulfantid in cymbalisChoc ctt iuuecolis hinc & indc ex vcraqi parte vif poirancibus cymbala>
pocncnitihoc cft antecxeicicii Arpopulom ioenit.Hiccft eifedns pr^cfpre fomradinis a deo. Vnhte
raHccftglofanda.PnnapespoIUonarores,pr^DcnetliccxeTcitam&popalomin medio luucncnlaifi
cymbah£inriom.Vf9riquidem hodie iuuenculpvtancut cymbalis infclliuis gaudiis:& ordohm^
Ipiiairum vc didum cil Imianirjiain j>ol) tibicines & vana genera midico^ pnneeps antecedit ma
gnates Fcliqoos &' comitante populum;& malietes hinc & inde ouates in viis gratolanf.P' Et adnette
Q> a hoc ipio q> dcfcnbunf pniinpcs fle tniiphareiflgniflcaf tfpus iudicum.nam ncq< tempore moy/
u ncqi tepore lofuc leguntur vng principes tnamphafleifcd tempore ludicii inchoamt mos ifle apad
hebreos . CTln cccldiis benedictrc.Monct propheta referendas hmoi Ipnnas in diuinam Iaudcm.Ec
explicans quos alloquiconrubdit.de vena ilracl.O vos de vena ifracl benediate deum dommum in ec
cltfliS|'in cducnnbosiin cdgiegacionibus iflarum vittonarum l'eu mumphotii.Etappcliaceos de vo,
na ilracl.quia alloqoimrin genere fingulas tribus ifracL Adi aperte duifla.de quacunqi vena iftadfl/
tis, benedicite deu in huiufmodi cccldiis.Ec vfus cfl hoc modo loquendiiquia t^re ludicii ex mea/
ra cnbu aat pnccps.nam modo erat ex vna tnbu & modo ex alia.r lbi|in huia'modi criuphis.bcnui
niinparuulus|minimusintafracresruos,dominasas.Ocfctibifcnbusbcniamindominas ifrachnsf
quia primus rex irraclita¥liiicdctnbubeniamm,fauLf.vtpara.i.reg.9.qui pluries cnuphauitF^a
pes luda adunano eo^.Fir Ipccialis metio pnncipu tnbus iudp ui ilUs t^nbusiquia pnnapes tn/
bus iud; fuerunt principium & Hms illius tcmpons.& ofliciDm coram dicitur cogregare alios.Et vc/
te fle fiucJia vc patet ludi. i .poR morte loflic cdiulucranc lilii ifrad dommu dicercs.quis afceda ance
nos & air dux bellilduitq; dominus|iudas arc^c.Teporc quo^ faulis damd de tnbu indaA trmm
phauicquu mulieres cancauetuntjraolpraaic mille hiOauid dece miliain milibus fois.i.teg.iS.& edo
ccbat&Kducebarirrad:vtdicit.:urcg.5n?rinapcs::abulonpnncipesncpchalim.Ficrp^is mentio ha
nim duanun mbofl/quiaiRp du^tnbusfuctucpnmpmhuiulffli^ilaudibusdiuimsjiam tepore dd
boic&barac inucnif pnmulaudarusdcusincanncisvidong.inquaCvtineodecannco reprehen
fis multis alusdicituOiabulon A ncp^thalim obculcrut animas Tuas mom in Rgioe moiomqiudi.5.
Quia cnira a momphispnncipum iifcrcndisiii dimnam laudem defcnbir pphaa tepus illud.pac
fuit vc Tpalein mennone faccra illaiu ttibuu qop incapcront hmdi Ipnnam in diuinam laudem.
VjsiXiii OCUd. PoR beneflaa diuina vfq-. ad tepus raulirubUigic bflflaa diuma tepore dauidis . Qui
tiuum draautorpfalmifapfum non nommac.leddininabaicflciatpisrui tangit a beneflao templi
(upa hitrafale.hoc enim conflat non fuiflc anecq dauid cflix rex iRad.p^ 5cd adueite q> triplici ta da/
uid tangit hpc bcneflcia.Pnmu deprecanuc. fecundo prophaicc. a temo granas agmdo.Dcpitcan
do aurem petit duo.nec penr hpc abfoluce.fed pent mediante templo. Vnde mitium pennoms rflA
templo tuo flip hicraralcjhocefl mediante templo tuo qd degifli lup hietu(ale,robora hoc quod ope
ratos es nobts.H9c efl prima pcacio. Vbi aduerte q> ccmplii adhuc no aat fdificatum fcd dauid ab
edifleado templo petit coflrmancccpra.mtcdcnsqippca cantu bcncficiu tuli quo d^iRi templum
lup hierafale,da robut firmitatis & augmenn beneficus cccpns.Quod nihil aliud cR q petere q> deus
magnifica ccmplil/augcdo ex meritis diuini cultus ibide bnficia inchoata . Qup n5 alita explicant
nifl q> dicitur quod opacus es nobis: vc coprehedaf tora quod deus opacus cltSauidi & populo. Deos
enim no cR opacus nifl bonil.& tpcdamdis magnu bonii operatus cmqrn exaltaoic & ipm &; populu
iliaci valde. Apte aut pcnctoboraiqavf^ illud.rempus nullius Riipisnullinf^mbusptinapatusfuq
tat firmatus a dco.Acfl aperte dicaet.hadnuis de qualiba vena ilrad focriit prinapcs,roboradc cau
tero quod cocpifh a templo tuo fupa hictufalcm.cx deOioneenim templi in hieraraiem.fl^ificanu
& exaltatio dauidic^ Rupis m rcgnoi&cxalcano diuim cultus ibidc/& magnificatio populuipc nai^
omnia aant inchoata a dco:&; ex elcCto cultu folcnni in templo fupa hierufalcmifirmanda (< confit/
manda.p^ibi portabunt reges munus.Fra<:tuspctirionisexplicaf.. Significatur cnitnpahocq/ no
fruRra pene a deo toboran quod frcic.nam fequcf iRe frudlus q> tibudeo.portabiit munus reges : hoc
cR fl magnificaoeris mediante cultu templi tui bonu qd cccpiRi in nobis, re^ fuccefliuc populi mi
oRdeut m templo tuo munaa^TInaepa beRiam.SemndapcnciocRdcbellatio inuniooraro.Ita q;i
vbipnmopcnittoburboniconaflipopulo,modo petit repulflonem inimicorum. Significanfao/
tem inimici pabcRia arundimsicogrcganoncfomum in vitulis populorum calcantem in fiulhs at
gcnnivt ex hoc qieRbcRia/fcntasflgnincetur.Ex hoc vero ip habitat in arundinaoiflgnificatnt tum
difhculcasprpualaidicotraeam.-diSiciliusflquidcmcRpoalcieconcrafcrasin paludibus arundini}
habitantes q coaa faas habitares iii fyluis.& propta huiufmodi difficulrarem pent a deo q> ipfe inr
crepa illam.canqdicerajnos no vaiemus.Tum v'.initasaitundinc$ enim fune res valde Icucs.facilcgv
vento agitanf.Ec|>ptaca bcRu acundiuisdcRxibif cangbeRia habitas in leuitatibqsglodgi&m^ d;
i
PSALMVS JJCVIII. 114
fionoris huiDs mundlEt «d hoc poto ad litoam ^poCtam eflc metaphoram atddinis . Ita ^ belHa
defcnbttar pruno a vanitate glonp. ddndc a forrirudinc vind & ma^itndincfdioendo cdgrcga/
Done rortium:& multitudmcfdiccudo in vitalis popnlonim . ratio ab afflui dminaram dicendo
calcantem in fhilhs aigentt>Tan§ beiha calcn loca cniftara laminis aigencasi vt abuda tantom aiv
gento ip eoam paaimcnca laciat argenteadioc c(l » eft potens oia libi labiicctc & quali (ub pcdibos
ponoe a mulntadme diainanim.lncrepa ergo bema habitantem in vanitate glonpjrobullam viri/
bos & malncudinetac tam dimtem vt poflit omnia caicarePDiTpctlic . Explicat rationem petitionis
huins lixandp eflqqnoniam iHp beftue bdia volent adacrfospopalom da.Hacccnim rano fignihca/
tnr dicendo.dirpaific populos bella volent.i.qDi bella volent-u tertia petfona fignilicata pa dirpolit
cft templam.& prptencum difpctliciappolitum di idatiae ad Intufam fabiangaidd/ venient pingoea
cxaegypto.Er elt (diras.Inciepa belham &cqnia qnando templam taam dirp^tpopnlos qm Sdla
Volenqveniencpingoesaargjpro.Froduseniminciepacionis&dirpeilionis lignihcatur adnentos
magnamm ex egyptoiA Hmilitavdox oblatio a axhiopia ad dminum culcnm . Er mrendit ad btt/
nm q> deo meaiante colm templi Tai dilpeigente holles muadentes popolom dd,& aegyptii 6c cthio
pes venient ad adorandam deam in hiemlalem. Et intendit pa acgyptnm fit pthiopiam vniaetus na
tioncs.NccelidubiamhocadimpletumfaillbqnamlegamusinaCtibasapo^ca.q> vir arthiopsen
inochos potens candansreginppthiopam venerat adorate mhienilalem.Similia anm multa pricit
accadillc credendam dhquis noiilint (oiptatquum etiam fadum iliiiis «xhiopis non linlla faiptd,
ndi occalionebapaTmirntcuetlionelafc^ti.
'JftC^teiTC.Poll petiti ones rubditarprophetia-Ptophctatcnim danid q> a cnlta in templo edili/
cando (tos dabit manifdlam fottitudmem/ita vt regna mandi cantent domino.qaod efi explicaie
cnentnm Inidas ptins ddoipti dc^ypto At pthiopia . Equitanti in ccdis cadomm ptinapio . Acfl
aperte dicat.Cantate no nouo aot ficto deo.lcd illi qui a ptindpio pqoitat in codis ccdoramirnoaet
id fim iliradinem rqaieantis(hoc eli pa mtdIeCtam fit voluntatem) cados ccdoramihoc di fupte/
mnm cedam (cu omnes cados.Pdcenun pacodosoedotum incdligi fapicmcim oodum concinens
aliosifitpofliintobccsldhacoiporalignilicaiipaccdoscadotumjM denotandam malncadinem
continennumfiecontcntoram.&ceCdCTonIhac rationem qaare debeat laadaie deam>labic/dcas.
tn voceToaiin fenfibili 8c manifdlo (igtio.voccmIbiTitodinisfpotaic fit robons noilri fit ofitra adact/
farios-PDate fbttttadme deofiecognolate poteaamilbttitadincm w a deoiqaia (upa iitad excelle/
Cia ewsidei.tt fomtDdo/potecia,diis in ccel^ Vbidoolimuldidt;& excdloiam dei appanence roper
populam liradA potentiam dus apparente in codis infcrioribusthoc di m nabibasAd litcra liqai
de pdilicato tcplo apparaitgloiia dni m nobe in die itrodaClionis arcp in tepld : vt pata. ^teg.SA.z.
|>araIi.r-(r'I^aribilisdeus.Gnitiaitiadtodemfirobidgif|diccdo.BddiClasdras!bndiClionelaodis,qa
cenibilis deas a landoanis tnis(iailh;cs & ais.Et diat a fandoamsppta multa fanCiuana q factm
ne fbctnnttralica tabetnaculum qaod lixie moyCs|fit tabanacalfi quod lixit daaid/fit arca dni in di/
iinfis locis|& demum ttmplfi.in qaibas oibos dras exhibait fe tctiibilem coaa holles. Dens iliad to
ipfe dans forti tndnMirttk robora popnlo|tiio A tepete a Emdoaras cnisuta <p vttnn^ bendidom ne
coRnofeo a fandoaiiis tnis.AmeB.
CjVVLGATA EDITIO, ([^yiclori pro liliis dauld. ^ LXVIII.
Aluutn me fac deiutqm intraucnmc aqug uTcp ad animam meam.
Infixusfum in limo profimdi:^ non ^ rublunda.
Veni in alcicndinemmansiflCtempeilas demerite me. ,
L^lxitaiu clamansnauc( fadif (iint fauces me{,dcfeceruncoculuQadft
[pero in deum meum.
rF^ult^cadfuntfupercapilloscapitismeitqaiodeTuncme gratis.
Confortad funt qui pfecun funt me inimici mei iniuftc: que non rapui tue exobdiS.
!Oeus tu fds iniipientiam meam:K defatShi mea a te non runcabfcondica.
ISon crubt^canc in me qui exponant te dominetdomineuirtucum.
Nbn confundantur foper merqui qu^runc te deus ifrad.
Quoniam propter ce fufbnai opprobriumtoperUit confiilTo fadem meam.
Extraneus faifhu fum fiathbus meistfiC peregrinus filiis matris me^
jQ^m zelus domus tu( comedit metSC opprobria exprobranda dbi ceddernt fup me.
Et operui in ieiunio animam mcam:K fadhun cfl in opprobrium mihi.
Caict^pCd. p II
t-1*
9
tdcomco
tJStlW
inif mc()
tdffl -
PSALMVS XXIX.
Et pofuitueffimcntum meum ciKauin:&fa(fha familiis In parabolam. ^ ^
Aducrfum meloqucban^’ quifcdebantinportatacinmepfallebantqoibibcbltianat
Ego ucro orationem meam ad te dominettempus beneplaciti deus«
In mulritudine mifcricordif tuf exaudi metin ueritate falutij tuf.
Eripe me de luto ut non infigar :libera me ab iis qui odcrut me & de profundis aqua^
Non me demergat tempeftasaquf/ne^abforbeat me profiindumme^ urgeat
me puteus os fuum. ‘
Exaudi me domine quoniam benigna eft mifericordia tuarum multitodine mifetatKM
num tuarum refpice in me.
Et ne aucrtas faciem tuam a puero tuoiquoniam ttibulor/uelociter exaudi me.
Intendeanimf mefaclibaaeamtpropterinimicosmeoseripeme.
T u fds improperium meum:2C confufionem meam & reuerendam meam. ^
Inconrpei^ tuofunt omnes qui tribulant me: improperium cxpeitouit cot meam
fiCmifenam.
Et fufiinui qui fimul contridarctur&non fuitt&quiconfolaretur&non inueni»
Et dedewnt in efeam meam fel:K in fid mea potauerut me aceto.
Fiat menfa eorum coram ipfis in laqueum:& in retdbudonem Kin fcandalum*
Obfcurentur oculi eorum ne uideant:& dorfum eorum femper incurua.
Effunde fuper eos iram tuamtK furorir^ tu( comprehendat eos.
Fiat habitatio eoru deferta:& in tabernaculis eorum non fit qui inhabitet.
'Quoniam que tu percuffifii perfecud funt:& fuper dolore uulneru meoru addidetuni#
Appone iniquitatem fuper imquitatem eoru:& non intrent in iuifidam tuam.
Deleantur delibro uiuendumtK cum iufUs non fcnbantur. '
Ego fura pauper &dolcns:falus tua deus fufc(pit me. i
Laudabo nomen dd cum candco:& magnificabo eum in laude.
Etplacebitdco fuper uitulumnouellumtcomua producentem flC ungulas. ’
Videantpauperrs&l{tentur:qu{dtedeum2Cuiuetanimaucflra. '
Quoniam exaudiuit pauperes dominusifld uindos fuos non defpcxit.
Laudent illum cceli&terramiare& omnia reptilia in ds. •
Quoniam deus faluam fadetfiom&fdificabuntur duitates iudp.
Et inhabitabunt ibiiK hereditate acquirent eam.
Et femen femorum eius pofliddiit eam:K qui diligut nomen eius habitabant in au
' (triVXTA HEBRiEVM. ^ Vhicenrifup liliis dauidi. LXIX.
'Prnpheta. ^Alua medeustiquoniam uenctunt aqu( ul^anunam.
: Immerfus (ui^ limo profimdi/& non fubfiffenda : ueni in profunditates aquatam
, &undalauitme.
Laborauiin uocaremeo/atuitguttut meum tconfumpd funt oculi md Iperando ad
deummeumt.
Muldplicad funt fuper capillos capids md ofores md fine caufa.roborad funt fuc^
fores md/inimid md falfo:qu( non rapui tunc reddam.
MlU gtrafle&MC
DemtcufcifHfluItinammeamt :fiCtn]pftne( atenonfunr abfconcut^
Non confundentur in meexpedhinta tedominetdeus.^exadtuummoa ctubcfcent
iBmequ{rentestedemifirad. ~
i
i
'f
'1
PSALMVS .tXUC* . IIS
7 O ifla fuper tc portaui uituperiimitopenntconfuflo fadu meas< i
• Menatusfuifratribusmcistflfalienusfiliisinatrismef.
# Q^iazeliu domus tuxcomcdicmeSC opprobria exprobrandum dbl/ceddenmt Cm
per me. ... '
1 0 Et fleui in ieiunio animam mcam:& fuit in opprobria mihi.
,ii Et dedi ucftimcntum meum faccumtfli fui eis proucrbio.
< z Loquentur in me feriores portfidc modulationes bibentium ITceram»
1} Etego/oratiomearibidneVepu* benepladrixieustinmulritudinegrati{tuxfefpo:t<i|
demibiinucritatcfaluristu(. ^ ,
1 4 Libera me de luto non mergar t liberabor ab oforibus meis & de profundis aquaru*
j f Nonlauabiemeundaaquarum/6Cnonabforbd>itme pro^nditasr&non obturabit
fuper me puteus os fuum, ^ ^
1 1 ILefponde mihi domine ^tquoniam bona gratia tua , Sm multitudine mifericordia<«
rumtuarumuertaeadme. ^
ty Etneabfcondcfadestuasaferuotuotquoniamanguriiamihi /dtorefpondcmihr.
1 g Approxima ad animam mcam/redime eamrpropra im'micos meos redime me.
tf Xucognouirii opprobrium meum/&confurionemmcam/dC ignominiam meamroo^
tam te omnes hories md. h«
20 OpprobriumrupitcormeumSClangui:2CexpeAauiadcondoIendum/&non ,2Cco»'
folatores/fifnoninucni.
2 1 Et dederunt in efcam meam fd:K iiti mef potauerunt me aceto.
2 Erit menfa eonun fadebus ipfprum Iaqueo:& retributionibus/offcndiculo.’
j Obfcurabunturocnli eorum a uidendo:fi£ lumbos eorum continue faclabL - -x
4 Effunde fuper cos indignatione tua:6C ira furoris tui aricquecur eos.
zz
z
z
Erit palatium eorum delblatumrin tentoriis eorum non ait licdetu.
qXa
2 4 Qgonlam tu quem pefcufliftipttfccurifunt:a£ ad dolorem ocdforntuoy natrabud
Z7 Dainiquitatcmfuperiniquitatemcorumtatnonucnientiniuftiriatua. ^
z8 Ddebuntur de libro uiuommtfiC cum iuftis non feribentur, •'
Amb ¥
z» Et ego pauper «dolens rfalustuadcustcxaltabittne. ’ ta»
a o Laudabo nomen dcitincancicerflC magnificabo eum in confefltond
3 1 Et placebit dnoTuperbouemtaurum:comificantenj«ungulificantetiu '' '
3z Viderunthumiles«Iftabuntur:qu{rentcsdeumt«uiueccoruerirum. ,, taM
9) Quoniam audiens ad mendicos dominus^«uin^osfuos non defpexict -i
34 Laudabunt eum cittii «terra:maria «omnereptans in ds.
j ( Qgia deus t faluabit fion 6C aslificabic duitates indatfic habitabunt ibi SchxttdStaJ tm
bunt eam. _ _ ^ / ■ _ _
• 4 |Et femen fetuorum dus pofridebont eam:« diligentes nomen dus habitabunt in ea.
TltDlascft.Vinccntifoperliliisdaii^Aiantlilianofflencflcinfiromcnnainnd. Chf! inlbn/
mena oomen non dltinceUigimus per lilia chnlium Sccccldiam Ggmfk3Ui.nam deieiplb chri/
fhssdiacKgofloscampi&iiliDmconualluim.Etdcecdcfia dtatiicuc IiUdid uiter fpinas/hc amica
■nrrr fflia» rV"""** mulcisfacte foipnup antontaobos maccbaplalmi habcmii
Caictibpplid.
III
PSALMVS
XXIX.
ram (boator nofterioan.if.aSiEir(]e&iplbiIUinhmnsp(sdmipaiTicDUin,odio habnannf
tisidicou. vt adimpleatur famo qm in lege eoram feripeus ^quia odio habuerant me mtis.
puh qao9 dtrifli intdlezcnint de chnfto aliam hoios plalmi paiticnlam:diccntc eoangaifta loanne
z^p.iecordatt fnnt vero dilcipnii eras qniafcriptnm eil|:xlus dorons roz comedit me . Panlos apo/
Bolus ad to-M. altam hniiis pfalmipamculamde chtillo e^nitidicens. Etenim chnftus non libi
placmttfed lient fcnptnm eft | ippropena imptoperantuim tibi ceciderant fopet mcPaulus item ad
tojd.affi3T alia hmiu plalmi vetba,dida de iad^sinfoainlidebtatcoblhnatis|dicau.Etda[nddl
nt-liat menti eoram coram ipfis iiilaqoenm & in captionem & in fcandalom & in retiibanonem ile
liKobfcnientnr ocofa eoram ne videant|& dotfum coram Icmpcr mairaa.^& qnibas appatet q> dm
tena pfalmi ad litetam dl chtilhis patiens, politas in tamam & in tefraredionem multoraniJA; infie
enum cni coritiadicctnrtvt bcile dmtfos ptalmi liixtaindaAas antontates tcilanir. - <
CTSVMMARIVM EST.
ITChiillus patiens teentrit ad deum pro falute tefutredtonisiproponendo hinc tum mnldnidincin
acrobarpanxntoramfnoram,rammaltitudinemacmagniradu)em inionanimieieaionisioppiof
bni/confwonisiignominif'iiTilionis Occande .vero tum innocentiam tuam , tum menta diuini zdlf
voldtanp paflionis|ieianii/fletnsi(acci/orationis.EtconreqDentcrprpdiat fle poenas molnplioes poe '
fecutoram flcaaltanonera Ibam, cum fac^ciocoliirioni^cnm vita acl£titla humilmmicnmtioaiis
vninali granarumaBione pio falotc goiens humant.
GTPetfona loqucns propheta dl in pfflona mefip patientis.
O 31ud llKDCU0.Dmidlrar plalmas m duaspaircscpropolitinam matenp,flcezecutinam|ibi deot
O tu (ciIli.^ProponitnrinpnmischnllDs patiens fub metaphota hommts periclitantis m aqua.
VbipnmodefcribitfcipfnmpenditStemmaqnislicq» agitur deperienio virp.SaIoa medeus, quo/
niaffl veneranraqup vf9anunam4.vitamifu&candam. Dcmdedeaiticnlat rationes pcnculonun.
Prima dl ex parte fundi. Immeribs tum ui limo profbndi,S; non fabliflentia/dlthoc dl in fbndo
aqup non poliam firmate pedes qma limusnon lublillit. Altera dl.Vdii in profbndiates atjuarnm,
^ vnda lauit me . Pericnlom hoc dl cz fnperiide aqnaram in quo congtegantot doo mala : fciUcet
prohinditas aqoaramj&c impcrns \-ndaram Teu illunioElCcdus aatem ponitor lamt mchoc eft coot
perait me.aqaa enim qoaatam lanae tantam cooperit . ^L^roratu in vocate meo . Sab alia metv
phoradefcnbitnrchnlnispatienscfcilicetrubfpccie hominis patientis &c damantis opem petendo '
ad denm.La6otani in vocate meoidamando; vocando anziliam,aruit guttur meam/prpnunio da'
moie:conrnBiptifimtocnllmcifiilpidendoflcfeerandoaddeummeam.lnqiiodilaao amolu com
magniradine fpd defcribitor.GTMalnpiicati funt. Pollproporiram palTionem chnlh fub men^
phons/propomrur eadem fabpropnetate vetborum . Multiplicati Ibnt faper capillos capitia md
Cmodas loquendi eflad lignincandani line numero ^ ofotes mri line caulailine aliqua onenT^lfinc
aliqaacnipacnecfolam mulnplicati lol roborari funt fuccirorcsmci|lbccifotes vitae mea;., iniarid
■lei/non ibdices led hiimici,raro|hocdlhiiraimpofirioneimponentesmihifaUa:pnra q> lefaae/
bathliam dafqieratlcdnaor popnliax.qaat non rapui tnncizddam£cce probatio falli tatist quia
qo; non rapui | tanq rapror,tnnc)qnando exercebunt hpc Iba odia . reddam . Sermo dl metaphotv
cusiallimilans chrillom homini qm foluit tanq raptor quf non rapuitPt intendit ad litetam tppa/
tietur fle ranflaciet pro iis ad qopnon tcncbaturfpro peccatis qu^ non commilitjpro debitis nd taif
Exi alienis. Hcc funt qup ptoTOnuntitr.
(TJSIaieturdlh. Iddpic hic pars execurloa tali otdine.Piimotraaatnr illa particula fqoK nonra .
pm&rc.SecundpilIa/immeifns(nminlimoflccjbidcus in mukitodine gratiae tnc. Tertio iHajlabcv
nai I ibi refponde mihi domincQiiaiToilla/quonlamvencnmtaqueilimal cum illa roborati fum;
ibi tncognouiih flpprobrium menm.Quinto lllallalnamedeus/ibl Sego pauper fle dolens . CTCn/
ca illam patnculamfqup noh rapui tunc reddamiduo ttadanranfcilicer innooentia a culpa fle meti,
ntmex his enim duobus apparer fle q> non olfendit fle ^ (atiffecit . Dens tu falli' llnltiriam meam , fle
nlpf meparenon(bntabl<x>ndiR.Innocencuab vtro^ peccari gtncreCfcilicet tam exparte intd/
bdas gex parte alftftus>dtfcnbiini7al!iaendo deum in tdto.m fgfti ftnltitiam meamfnnllameflie,
qms tractatus fim vt Holcus ab herodcfa pilato/a poncifkibasefle cnipe me^mihi impolitp,q> lim Ic/
podoriambieris t^om te non fnnt abfoondiCf/q? nulle funt.Vatnr ferroone truncato mo/'
rehominom alHiCtonimepropcenaHqnidem non explicat negatiuas . Siccnim confutuimus afBle '
untendendoepeu fdsfal/
itora hpc intelligantnr.dS'
ripnuslariltaCtionis friiClusifcilicetqi dedi non fcanda/
buntor videndo mdiamfatilhKerevrmalebCtoRm.Non confundentur in mqvdut fluito fle ini/
-qao,czpedantBste|fideee^,dominedeasdietciraum:non erabefccntin mequ(tctesi|opcic,cc dem
• 1
i
V 'PSALMVS rviXIX. ti6
l^acLQoia fapcr tt.Eco: (an(fbftio:qtria non faper mcrnon propter mea demerita, &d foper Wamor
^Uui/prfdicando te,poiTaoijvoluntatic,viCDpetiDm:opetuitcon^o facies measf voluntarie fuftali
conMionem coram. Aiicnams fui Rambus masjiudps:& alienus filiis mams mep)(ynagog^. Nani
«^conTuiraoeTant vtliquis Accietur iprumeffechnllum/atrarynagogam fktrt.& lamancanum
ifibmdicroant.nonne benediamus nos quia faraancanus es tuf Hecenim funtqua: alienaoetunt/
hoceftob qu^ alienus reputabar a iudfis.Ec vf^ in hodiernum die chrifhis alienos habetur a ludfis.
Qtos tamen^iutias pro ^uce nofha dilpolbit fof&rrc.(rQuia slus domos tuf.Dcfcnpta inno/
ccncia cum fatilVaAionc a annexaidcfcnbitoc mentum mulnplez cum molnplia peiDdTionc fatiOa/
ODda.Pnmum meruom-Zclus domus dcijhoc efl amor impanens lactilegiotum in oomum dd.oo/
mcdii meitantus vt cntrodaticonfumat animum meom.ru opprobna.Secundum mentum elcMo
(fi (niunarum propnatum,non qooriicunqi led exprobrantium tibifiniuriatium nbi deos . Vbi duo
intdhgeJMterum <p ratio inionaram ptopnaram eft inintia contra deum. Alterum q> vehemetes de
Kiclniunastviporeab lis qui non verentur inionam inferre deormulto enim ma^ & maiores aude/
Eiint mihi inferre iniunas.C(xideraot fupa meiforte non cafuali lcdelcdona.Efienim fermo de caftt
ficut ceadit Ibrs iupet mattbiamrfequendo expofinonem pauli apofioli ad ro.i txxponctis huc textfi
ip chrifius non placuit libijQnod directe infota&matioamf» d^t complacere iibi in opptobtiia
exprobrantium deothoc cfi elemt pro poraone fua pati opprobria ab lis qui etiam deo dicunt con/
,& nooclcgit ddcdabiliaf vnliaauthonorabiliamondi huius pro forte foa.^t fleui in le/
Iniuo.Tcrtiom mentum cfi voluntanosloansin Bctuiidtinio &alicio.Ecfletu|ecce primum, in leia
fluo|ecccl<nindom,animam meainj vitam meam duxi m fictu 8t idtmio:&' fuit in of^robna mihi/fci
licetflcte&iciun8re.Et dedi vefiimentum meum faccnm|ectctmium:& fui ds proocrbio.Nota hic
tp ad litetam per fleniiufidomum & faecum inigitur abieCta lo^ofa & mulciplias paticntif ple/
tu vita chnfiudrfcnpta a fimihtudme hominum in ludtu poenitcntigiannquo more m (acco & idn/
ni* 6c flctu.Qti^is ad litetam confiet cfatifiirm idonafle & fleoille. Sed literalis fnifus cfi qu^ dud/
OMxs.Simihtet nota qi tniiofmodi vitam dirifti datam efie opprobrio/& octfam ce in parabola feo pe
aecbuimivenficacurad bteram tempore paflionischtifiiipro qo»ocum rederatis d^utatoltota vi/
ea eros data cfi opprobtio.& irTiHo faecatum Stcvetili^ vitam chrifh vetfam in parabolamthoq
cfi m imlioncm-Cum hoc tamen potuit die q> prcueibiom aliquod detifonum exonum fiicric inta
iodposdechnfio.rLoqoctiitinmel^iofimdexeqoiturxiam&dedaratapudqciosvtrruscfi injy >
tKibiumi&dcdatac illam pamculam inpnncipiopropofitamircilicetmultijplicanruncfupet capil/
4os capitis mei . Et intendit q> cumrgi ordinis homuies a fupremo vfqi ad mhmum oblocuti fi^nt de
co . Comprehendit autem omnes hominum otdincs ab exnemisfcxplicando falicet duo extrema: vt
czhisintdligamus quo^ media.Sd&respottexcccfnprcmosordo.Prmcipom enim erat A magna/
tum federe in porta ciuitatis:vt plones patet in fcnprura£t modulationes Dibentium licerleccc infi/
xousoid^nam vUifiimi homines fbnt qui cantant bibendo liceram.i. poculum quod pdt inebriare.
Vel fice» expiefliclad denotandum vihfiimosnitpotc viliores lis qui catant ad potum vini.fEt ego
oracio mea.Quattum mentum eft orationis£t potes dupliciter literS legere. Primo fic£t egofoppo/
fim officiis vacotnam vaco orationi.& tuc requituroratio mea tibi domine. Vd & cgoiple fum ora
tio mea t^uquia totum quod fum/fum oratio.quod confiat in chriflo vcnfican.Tepos|cft, benepla/
acifdiuini in gencte homano.tuncenim fibi reconciliauit genus humanum perchnftum.
iniilriniHinegrati^.Tratftatuthic lilaparticula/immcifusfumin limo profundi Acre/
jcnrtcndo addram pro liberanoiicfcxponendo metaphoram.Deus m molciraduiegtanp nue refpon
de mihi fopeie,in ventare f^ons tuacLibera me de loto A non mcigar,libcrabor ab oforibos meis.Ec
ceUinimfofores mei. Nec folumde loro,fedAde profundis aquamm : dixerat cnimfupcnus|ve/
tum profunditates aquamm. Non lauabit me vn^ aquamm A non abfotbebitme profunditas.
Significant luee fiimra efficaciam dioina; opis:‘prophaant A effeCtum fomramin veritate (alu/
CIS dioina;. P' Vbi nota qopftionem fobonn exhoeloco circa veritatem . nam fnpcrios defcnpfic
tc iinerfum loto Jimi’ iter lotu vndainonc afit dicir no mcigar luto A no lauabor vnda .Soloitut afiq
ejuanti! ad metaphora qde qi imetfus erat luto A abluras vnda inchoariucno merius aiic A no ablu
tus cofiSmate .Quanrii ad re vero qa fnie p morte merius A opras odiis Apreentionibos lodpoRifcd
«a nomanfit m moneffed ndofcitatus eft A libetams a morte, ideo eft in veritate faluns dioing libera
cos a luto A ab aquis.Et ppeerea fabdif-A nSabfotbuit me pfundita.s|vdnt mortufi fubmcrihm pet/
manfuram in morte£r adhuc clarius explicatur.Ec no obmrabit fuper inc poteus|mottis,os (bomjfi/
cut obturat (iiper alios momiosiquia intra mduum inde exibo.
Traiftarnr hic illa patticnlailabotaHi in vocare mewrupplicando vt rcTpodeativff
eat feimoftra facie Ac.Refp6dc mihi|labotatl vocado te,dne.qm bonajhoc eft bnfica eft oibns, gratia
«yaiCm mnirinnfinnn miioicordiamm tuammiquibus velat condoles companendo milimis.vcttc/
Caictu^pl^ p 1111
PSALMVS
:ixix.
It ad mcficfufcirando aui vdnt aoofas a me vis me bati&neabfcfide Facies toasiplenas gHiiama^
a fano cuoiqni vdut amconditas cenes rempore pauionis : qnoniani angofha mihi/eft tnoins.ciBOf
infra tridDum.crfponde mihi/opere itforatationisApproziina ad animam meam/onftentem in ine
^o.redime cam|de penalicate feparationis a coipore-ptopter inimicos meosrmctedolos iodposoa
Unientes fepDlchrammeam.tcdiiiicmelde mone ad viramunmortakmivt non mfolcenqvt cona
nincantnr q> vere reforrexi.
Xu COQUOUJltt Traetarnr hic iDa panicala/qnoniam venetnnt aqnp vCj animam^mni com aiiiBe
raexpwnuamcraphoip/roborati Ione focnfores raci.Qnod enim metaphonce fignificac veniri
aqnas vf^animam;hocexplicatioboranfoccifores vitp fap .Ecproptetcalimnl traClantnr diftdcf
dDplicircr.Pnusqnantnraadidinqooprpualutninc.SOTndo quantnm ad eoram pooiamiibiem
maifa eorum .<rDefciibitei^prpoalentcsinimicos.Tocognouifriopprobnam menm/quo pco/
bri accofatosidamnatos &cibm,&confiinonem meamiin totunlionibosA ignominiam meamim
totinmriisicognoaiftiqaidemqDia coram teomneshonesmei(funtmanifr^guis apud homine*
pallicnrfeiDftos.OpprobriDmjtanrameft,q> rupit cor meam & langni. Intendit per hax ad hceram
mchnfrnscnlhtascK meus inanimo dcininriisribiiUanstneputaresin chrilio animam fiftom m
ftoias(linetiiftiria;timote&huinrmodi.Vndeacipfeduat/ttilnseft anima mea vfiyadmottemA
marcuseuangelifladicltqtcocpitpaaere &tedere>rucnmcaatem in animo chrilh huinfmodi pio/
palTioncsnon parupqnoniam permittebat vnicuiqipaiTi animi exequi offldurofcom.tomni rami
fm ranonera reehllimam.Etotpeetatn ad condolendum 6c nonihocm natius fnit condolens mihu
perqDodexaggeramrpa(rio.&lirailitetconfolatorcs(eipedaui|hoceftadmodnm espedantis fiii,ac
non inncniI^llnsapoftolas/nullusdlfapalns)nulla perfonaleglmr condolmflc ant confolanonU
aliquid attulil&.Er quo ad confolationcm quidem non eget glolaQuo ad condolentiam autem glo
fandum eftq> nullus condoluit chnftovtchnfto.fedtang viro probo patienti.Sic enim malieresUr
mentabantut eu quibnsdiititifliehietnfalenolite 'flere flf^icenim maria magdalena&ioannes coi
gelifra flabant inxta emetm/ procuidubio condolentes fcd non vtchnfto.Vndc de fcipIbioaniKa
dicit q>m die rcTuntehonis vidit arctedidit^tmariam magdalcnam cfrftatperdidiire fidem excoep
etiam refafeitatum credebat rublatnm.Necobflat textui q> beata virgo peiftise ei condoluit vt chti/
Ro & filio dciiquomam vna ez^no non falfificat rermonem vniomalcm in maceha morali . Q7&
dederant in efcam meam fidAui potaueruntmeaceto. Ad literam dederant chriflo craafiss
dicenti litioiporam aceti in ipon auiein anteg cracifigmrardedcrancei mixtum vinoivc patet
tnatthpi.=7. P'Sed tunc eft locus qapfhonliquiaielnOnmdatametincfcamfcdinpotnm.Soloi/
turautemiquia potus ille dabatur cracifigtndlsloco eTcpconrortatiuffficat infimres accipiunt lac
loco efc^& egrorantes valde|fti lians tc liquoribus numuntur. Vnde vina lUa ctedimnsfuifle aroma/
Cica.tanq efcas conuenientilTimas crucifigendis ad conFoitarionem . In potu huinfmodi antetn ver
Intefca danda chnflocrucifigendofloco aromatum appofirameflfeLVnAveie dlcitnt.Scdccfcnait
inefcammcam/conuenienttm mihi cracifigcndo.ftliatdicente mefitiolpotanemnt me aceto.
■jErit maifacoailtl- Prophetatutpooia iudeorum qui roborari funt contra cfuiflum. Et propheta/
tur triplex pocna.Pnma mentis circa (aeram ictiprar^ . Quod ideo dlcoiquia paulus apoflolns ad
(o.xi.affot hunc textam de cpcitateiudfotum circa ctedenoai^Sab metaphora eigo menfcifaaafcii
ptura menfa fidei iudporam lignlfkatnr.& ideo fub menfr nomine propheta eam inttodaiat vt con/
tinuaret menfam menrp.Ipfi mihi paraaeranr menlam fdlis & accn.propterea ent mefa eoram/qua
pafcl debenr/aciebus eorum laqueoidctinenrar enim vfqi hodie iud^ capti 6c vinAi fcnpraia faerar
vt non line liberi ad ctedcndum.fr rctnbutionibaslqaia hoc metentur, offcndiculofad cadendum a
rectitudine MeLObrcarabnnrarocnii/mcncis.eorum a videndoivenratem contentam in feripennsi
frlamboseotumiaffedlnseotnmpreflbsonciepeccacoram.connnnefac labi/tanq minus valentes
poccateonus.Hro de poenis mftisetga factam fcnpcutam.C7ffhmde fupereos . Prophetatur poena
temporalis excidii hierofoUmitani per romanospoftmodnmfaai.Effiinde|copiofcfunde,fapereosfia
dfos, indignationem tuam|iuflinam raamifr ira furoris tuiivindifta lufticip tap.alTcquetar eos/pa/
nenier ad eos.Ent palatium coram defolacum.pet quod deferibirar dcfdaras pnneiparoseoram. In
tentoriis eoy nSent fedens.in quo defcnbitur defolano populi. Vtranqi timebat caiphas.nc fotte vt
niat romani & tollant locfi noflraiquo ad primnm.fr gentemiquo ad fecundum. p^QooniS tu qocm
perculTifli perfccun funt.Ecce ratio poenaram.qma pmccuci funt Illum qui nulla ex parte/nulla r5ne
petcutifrlaserat ntfi quia tu dens percuflilhipercuterc voluifh.In quo lignifrcararoimoda chfi tnoc£
tia fr dmina ordinatio de paflionc chfi non pro cinsdemetitlstqoia propter Ibdns populi mci pcufli
cdEt ad dolore occifoi^ tuo^ nanabanr.Perrcucrantia pfecutionis iudairo in chriflum prophetator
q> non rolompfecatl funt ipfum.Gsl narrabunt pofteris continuanda pa(mtion£ in cnfianos.hot
i
PSALMVi IXIX. ’ n>
In Hcphano/iacobo &cHcc de poaia ekddii hiaoroIymitani.CTDa iniaaicatemi^fBphdarnt conct
nnus lapfas reprobomm indfonun com poena irtetna.Da iniqoicatem [opcr iniqoicatcm eornmila^
bennir dc crimine in crimen:& non venkiic in mHuia tuajqoac cft iolbfia fkkiiliiflina gratia; fm de
Oionem.Acthbiiinir aotem hocdeofdiccndo datqaia dat fubtrahendo gratiam*, qood vocator date
penn tHiue. ^Dclebuntor dc libro vi uoram.Ac com ioftis no fcnbcnir.ln libro vice qoidam (bnt feti
pti fm pGmtc ioftitiaiqoi qofi peccant ddenf delibto vtt^ ptopterea hic dnddebonf dc libro uioo
i&Qmdaadcrontlcripnfmpr^^macione.S(hinnnq«lenf de libra vitf.&Dpcahicdf|&c(! io/
0i5 Mfcnbenf:appdlims fen^tma pddhnattonis feripnone ioftoriiPcrqiM l^ifkaf ^tetna dam
natio iudfomm.Etpcrpnmomlignificacntcaliuillotnmqaietancfmprgldjccm lulhnam iofti,Q
tamen pdftea non adb^enmtchnliiang fidet.
01C^ pauper Z potens- Trai^tamt hic illa partiadaifaloa medeostdedatado m^itodinem gra/
tif dioinc in (aloando ip(bm|tali ordinc-Ptimom ponitur ipla magnitudo lalims.u ego paopajte/
bus,Bc dolensfcorporeac aainKK&tamealaliisinoA homana/cd toa deosexaltabit mei leuifciranido
«d immoiralm vitamiad regnomftcmom. ri^ndc ponitur triplex ci&Clus huius faluns. Primos
cft.Laudabo noinen det in cannoo,8c magnilxabo eum in confidlionqfideibbx duo officia inlhtuii
chnfhu in ecckfialbadalieettiiagliiificare deum in conic(rionefidcia( laudate nomen deiEt placebit
deolbpetboaemcaDmm.coniifi^tem&vngaiificantemthoceflplaocbicdeo inffitutio nouf ecr
dcfic M magrti&andam Ot laadandum deamiplus q faetificium bonis mafcnli ionenculi ita <p tunc
ptoducatcomnaacvitgniaithocefipIusSommaQimcia vetenslegis-ab hocenim vnoopnmoi
lacnficio reliqna'fignificanit.P'Videtunchnmiles.Poftd{cftom primum qoirpcetacad honore dci|
ddaibirarlc^dosdfeeiiis^xetaiisadbonuaideetoramifcili^vioete&lpan. Viderunt hmni/
lestcotdeiaintem edhtteftionis diriftt:& inde Iftabuntur.Qufientcs deum. Apoffaophac ad qufim
ics qnrdei fimc-Qnaentes deumi vidtlhs dum lalutem,& vioet coc veftmm.Omniam audia ad
metalioos dommus,& vindos fuos non ddbcxinhoc eft ijnia apud deum non effacoepcio pctfonai'
nim.ied attendit annbns fois ad preces mediconim qaantumaingi pauperii & mildoifittiec dcfpe^
ateiibetaie vindos fiiosiSc vinculis peccande vinculis cotpotcis.rLaDdabuntiprdcadi.Tcitius c&
fedns communis eft toti vmiicribJ.aDdArmt ipiiim I mooo (bo|icibcct ficut mateiia laudis, coeli 9e
tettaimatiad: omne reptans in eis|hoc eft & omne animal in eis. Qma dens faloabit fion-ecce ratio
vnioerfaiisgaiidiiA^ificabitcimtatesinda.Hocadliteram noninteUiginirdetctTeftrifion& tet'
■eftnbos dnitatibiis lodaivt patet exeo q> tam painaixs non eflictdigna materia gaodii non Iblum
(otiusotbisled totius vniiian.6edadliocram intciliginit dc fion fpintuali Selpintualibus cinitati/
Ims ioda in primo aduentu mefia; fdificatis | faluando Sc confhuendo ecddiam vnincrlalem tui (e/
enndo aurem adoentn pofidet in ccekffa Gon.Et habitabunt ibiiin fpitituab fion & cithratibas iuda
In cultu &confefiioneaci:8ch^teditabnnt eam. Dtfficrentia habitantium dilcemitnr. Tangdiceren
comoneerir omnibus chnftianis q> habitabant ibiquopriom autem ctitldnini (duorum cius dtU
gentium nomen aus haeditatetponidae|& habitare in fion£c b^rcditabantihgtcdirario ime acqni
Knr,eam|iion£c Cemen femorum eiusffidc & operc,po(Tidebant cam|fion.non prodeilct hereditas ni(i
po(ndcienir.&iidem diligentes nomen eiusinon potiam propriatn,habitabtmc in eailion. Domus
liei^itana&poSidla,p«nmpR>dcftnifi ena habirmir.Paqo^ omnia fignificat quod didtapofto
li^hpedcs quidem d^coh^redes autem chtilh. PAHii etiam aduette q> non diatur q> hfrrdirabdc
ant fioAidebunr eam filii lacob aut aliquid huinlmodi.liKj quod cft comonc omnibos gennbus i fci/
liccci^en (emommdnsCinchrifto idb peteuangeliinn ego vos genui inquit apqftoins}d(dili/
gentes nomen eius, vt intdligas qf de Ipiriniali lalate Ipinnialis fion &io^loqmtnt. Arnen.
<r VVLGATA EDlTIO'|[^ ViAoridauidadrccordanduni. LXIX.
Eus in adiutorium meum intende : domine ad adiuuandum me fe^
Confundantur Kreuereannmqui qu^runt animam meam*
Aueitantur retrorfum SC cmbefcanttqui uohint mihi mala*
Auertantur (btim erubefeentestqui dicunt mihi euge euge.
Exulcent & latentur in te omnes qui qujrunt te:& dicant fempa magnificetor domv
nu5 qui diligunt faluure tuum.
Ego uao egenus K pauper fumdeus adiuua mc.
Abutor meus deliberator meus es tuulomine ne moreni* i
ti»
PSALiaVS J,KX\ I
CriVXTA HEBRiE VM»-|^VincehtI<lauJcl{iJinemorandiim. sJ
D Krf T^EustadIiberanduraetJomme*a(ia(fiul»nummeutnfeftmaT' '
rop •»— 'Confundentur KenjbefcetqufTcntcsanimxmeKcomjertentur rci<
■ tro K etubefemt nolentes mali md.
Reuertentur fupcrocftigto confnfionis fu^tdipoites heahheah.
Exultabunt&lftabunturintcomncs qu^rentes tc:acdicct randauc. Vox an>4ntii*f
magnificabitur deust.Prophca.amantesfaIntistuf. '
Et ego pauper 8C mendicus/detuffefima ad metmuxiliu meum SC liberator meos ta/dd
• mine^nc morare. . Jno'- -
•^Italas dl Vincenti danidi ad memorandlI.-hoc cft adrtoocandinn In memoriS mra laprmnrttf
J. pocnamicum liberationem. P'Materia«ioippepralmieftiw»r(usdaoidisfiimennsafacie abC^
Ibn ad demn pro celcrt bberatlone.QinlhrmxiaDKie efle aatorem pfalinifat qiuc os lo^o didt vedn
can in iDa pcrfecunone Sc in nuHa aliatnam noUibi legitnr ftnde et li^catinii ni(r'ninc.arem<!i.& qa
negoanm illad habuit lapfum dauidis in adultetHim & homicidiuib pro caula rarntaiia^ farpos
na illius acrirus;&afftiit diuina liberatio, ideo in tltulo,appoft(om.i<l«d recordandBnrvt decaccra
caueretfibi.Er qifi perfonahaxdircete perit «liriatC auxilii, c6(<iqir«eftv!tintclhgamnspfchnfiiM
fpeftareadilludtepusquodauid velcemficarnseratadeoq»feadiutur(i$ttat& pptoea folintat «
accelerer. vel conlhtutuserat in magna indigennaat.ppterra petit vr accelerer. Ho^i dnomm pnmO
cil fignnm <p damd tcuelatione habita hunc pfalmum fixic.5ecundil ante oerrifliminn dfeoonfhit.tA
quia daind in maximo ftiitpcricuto ex conliltoachirophd:vtpattt.:jtg.l7.tnmquiafi naprotraCta
effet in I6gnm,qaum abfahm totum fere regnum habdetiA; danid panperdretipaulanm dcfeirus tc/
manlil^ damd (icut rrmporefanUs.(|rEt aduerre q> pfalmus ific connnetnr in pfalmtx^oJnlicct ex/
peClando expeCtaul dominij.nam ab illo verficuloiooplaccatribi domine vt emas me domine ad ad/
lunandum mcfcflinaiviqi adhnem nihil aliud dl^ plemus ii)e.70.Vtet autem eottnn piius editus
fbenrmcfatDr.Ncc ineonuenit diuerTam eflie matenam iftios pralmi &ilbus panicaterquonia etldem
verbis in diueifis loas licmt prophetae vri modo in perfona chrilfa/modo in pcribna propria.
«TSVMMARiVM EST. r.i
QTDanid fugiens abralonipctir a deo vt feifanet ad fe libetandumi vt ialti magnifiocnr deum 8t exui/
tent in deorfdhnet inqua tum quia ip(e dauiddepauperatus dljnim quia Ibbas ddcft Jibemcc
CJPerfonaloqnens propheta eft. ,
D£lI0(jdltbcriinduni.CKniditnrpfalmusinpattesdnas:propoitriDa materiz,& czecntioivtbi
cSTund^r.rProponit vnumXqideasrefhnctad adiutorium Ihfiindqoalecdqt. (^libcranuu
ipfius Ita q> tria harc fuTOrdinatc perita integram dRcinnt pcnrionrqa libcrario rubaltcnuiE aduiro
no & adinronom rdhnarioni.liccnim dare ibnat tcxrus.Dms ad libei^dum methic cft vlcumu d/
frChis.domincad adiurorium meumrhiceft medius effii^s.fdhna:hoceftpnmnm.
ConfiindcnturTCrubcrccnt.Incipithicparsexccnriua tali ordinoPrimo traCtamr illapatricnlai
ad h^mdnm.Smndo illafad adiutorium mcumiibi cxultabunt.Temo illaifdhnafibi & egf\ f^T ra/
Ctaf liberatio, pnmo ab iis qui (e aercent ad hoc vt occidamr. Cdftmdenf & ernbdcct. thx^liiit de/
ptccariacrcxequirur rn indtcariuo futuroili fedt hunc plalmum cerrificaras q> cxandicndosffat.pphie
tans fradus orationis (iiz ex diuina ope. Altoqnin fiirara hxc Interptidb fune drpcatiue.Ita quto
folius indicatmi futurum habent hcbrpi.eodem futuro vtantur quandoqi indicariuqquandotf dep/
catuie.& effet tofus.Gonfundctur pro c^ndantur/erobefeent pro erubcfcant;& lic de rdiquis,qo*/
tentesiope, animam meam|vita meam tollere conuettcnrur retro & erubefccnt volentes mali mo. IDi
opere qaacrunqifh animo volunt.Renetttnrar fuper vdhgio conftiionis fuae/hoc dl in figiium con/
fiilioms fuat.v cffiMum quippe pro ligno teffante conftifionem cotum pofimm cftiad fimilmidinem
vdhgii tdlanrisfi^ram pedis. Et intendit q> ipfa reuerfiofitfignum confbfioniseoram.Diccntesf
fnpplcmihi,hrahhcah.Licetfolusfemd legarer infnltaffedauimqml lugeret timens abfalonfegce/
dor egredere vir fangumfiiecce pmunc tc mala tua Arciteg. i6.)vertfimtle rame cfl mnlu alti abfia
tcslimilitcr inrulrarcnt.Poffcr tamen nomeres pluralis pro fingulan intelligi.
lEniltabtint 1 letabuntur. Tradatur hicllla patriculaiad adiurorium meum j a patre ftu/
Aus ddiderari A; promifli.Tum quo ad quartentes qua; dei funt. cxuIrabuntA: letabuntur in te
omnes qoxrentes tc.Tum quo ad diligente^ dicent conrinuc amantes (aluns nue, magnifkabicnc
i
fSALMVS XXX. iig
dens-P^Nota (anOam damdis incentioneindbpp!icando promittftaii abcndidain dinini adinto/
ni dic in cniltapone inllotfl Sc diurna laude. Apctic.njntcnonan foam.t(p deo ipfum adiouante ad
tcdcundum tn (tgiumjlic cflficiii (p iulh labantur Bc laudabunt deum. Quod 8c opete complcoitc '
qiria orduiauic fdificatione rempli Se dirpofitioae diurni cnkns|8e vacauit pus openbus Scc. ~
Kt C30 .TraAatur hic ilia patTic^a(l(ifana.Et traCtatur vtnn9.£a; ci patre Gri-Ec ego paupf
fugiens ttiun indigebat neceflariis,&medicns|hocell ex Ifcini ptolpcntatis laDfus iiMiaupertatcm.
hoc enim ligniiicatdiifiioiiebraica, quod mendici nomine inteiptetes lignincant. Quia talis ego
lbm,densfcinnaadme.Inficbr^liabetnrmthi.p^expanedd.Anxilifimcfi& Ubetator mens nn V
liocellm nullo fpero nili in tqeoomellanzilian de liberatefugtens enim ficiemittens arcam domi/
Didtaaat.liinuenetograciaminoculisdominiiiednoetmediautcmduetitmihtnon places, ptglto
fer m.Riciat quod bonum dt coia l&neg. 1 5.1ta9 dne ne morare ( aocdcra amdliit ad liboidd. Ame. '
C:VVLGATAEDITIO.|];:PlaIi5p5. LXX.
^ non confundar Ia {temuman iufticia tua libera m« '
1 mihi ia deum protedloremflC in locum tnunitunitfalud me faciast
~ Q_uoniam firmamentum meum 3C refugium meus es tu.
Deus meus eri^e mede manu peccatoristdC de manu contra legem agentis SC inicji^
Q^uoniam tu es padenria mea dominetdomine fpes mea a iuuentute mea.
In tecdtifrmattu fiim er uterode uentre matris meae tu es prote«5lor meus.
In te cantatio mea fempermin^ prodigium faiffais fum multis,dC tu adiutor fortis.
ILepleatur os meum laudeiut cantem gloriam tuam,tota die magnitudinem tuam.
Ne profloas mein tempore fenedhitisnnim defecerit uirtus mea ne derelinquas me.
Quia dixerunr inimici mdmifaidC qui culfodidsanc animam meam confilium fece^
runtinunum.
Dicentes. deus dcreliquic eum rperTequimini SC comprehendite eum, quia non eli
qui eripiat.
Dens ne elongeris a medeus meus in auxilium meum refpice.
Confundantur dt defiaant detrahentes animae m eaeaoperiancur confuftone & p udo^
reojui qu^runt mala mihL
Ego autefn femper fperabodc adiiciam fuper omnem laudem tuam.
Os meum annundabit iulliriam tuanpi»ota die falutare tuum.
Q uoniam non cognoui literaturam introibo in potentias dominidomine memorar
' bor iuQuke tiiae folius.
Deus docuilH mea iuuentute meatflC nfe^p nunc pronundabo mirabilia tna«
Et uf<^ in fenc^atn SC feniumdois ne dqelinquas me^
Dooecfnnnnciembtadnumtuumtgeneradoniomniquxuencnracfl. ■
Poteria tua SC iultitia tua deus ufep in aldf&ma qu( fecifti magnaliade^ ^s limilis tibi^
,Q uantasolkndilHinihi tribulationes mulcas fiCnulasdC conuerfus uiui%a(lime,fl(
de abyflis terrae iterum reduxifti me.
' Mulriplicalfa' magnificentiam cuamtKconuerfus confolacus a me.
I^Iani SC ego confitebor cibi in uafis pfidnu ueriucem tuam deusqifaUam dbi in dtlia^
ra fandhisifrad. ••
'Exulcabunt labia mea cum cantauero ribitSC anima mea quam redemiffi.
3ed Klingua mea tota die medicabitur iulHdam cuamicum confufi SC reueriri fuerint
qui qupunt mala mihi. T" f
tdfi
tljl
PSALMVS rjJlXT.
CIVXTA HEBRiEVM.
IN tcdominc^ fpwainaion confundar{t«mo.
In iufiitia tua eripies me 6£ liberabis mc;icfia ad aie aure tuS/Kfalua mei.
Efto mifu forti habitaculo ad ueniendum iugiterrprfCfpilK ad faluandum me,(iuia pe
tramcaSCarxmcatu. ...
Deus meus falua me de manu impiitK de palma torquentis SC laolenti.
Quia tu fpes mcasdominetdau^fiducia mea a pueritiis meis.
Super te fuftentatus fum ex utcro/de uifccribus macris mef tu cdutflor meusan tehut
mea continue. a . .
Tanq miraculum fui mulristK tu fpes mea *fortitudo. *
Implebitur os meum laude tuattota dic gloria tua.
Ne proiice me in teporetfene<autis:ficut deficiente potentia mea ne derdinc^ m& '
Quia dixerunt inimici mei mihiraf obfetuatores aif mef confiliati funt fimul.
Dicendo. Vex cum tperfequimini & comprehendite cun^
qiuinon liberans . ,
Propheta . Deust ne dongarc a medeus meus ad auxilium meum feftina.
I i Contundentur 6C confumentur aduafantes aninuc mea« amicientur uitupe^.iK em
bcfcenria qufrentes malum mcu. ^
*4 Et ego iugiterexpedabot&adiiaamfuperomnem laudem tuam. ^ r-
{ Os meum narrabit iulbcia tua/tota die falutetuatquia non cognoipnumerof*^
g Veniam in fortitudinibus dominitdci^rrecordaboriuftitiftuf/folius tui. ;i
Dcustdocuifti meta pueritiis meis K ufep nunc annundabo feparata tua. ^
i**» iS Eteriamnfqtfeneftutemacdecrepitam deustncdadinquenjet donec annundabo
brachium tuum generationi omni uoiict,fortitudincm tuam.
ct
I* Etiulfitiamtuamdcustufmcxcdfum: quf fcdlHmagna,deusfquisficuttuJ'
. ci ^ _ UdatUUnam
zo Q^ui fcciftiuidcfnosaguftiasmrtas&malasttcuerteris uTuificabisnos,ac, dcabyffij
terrf reucrtcris/fadcsafccnderenos. ‘ u;
7
8
9
IO
tJj 1 1
I z
tifiofi
incOfl
td»
td»
icr
zt
zz
Multiplicabis magnitudinem mea flinerterist confblaberisme.
Etiam ego confitebor te in uafe uiolf tueritatem tuam deus meus cantabo ribiih deha
ra/fan^e ifraelis. n ^
z) Laudabunt labia meatquoniam cantabo ribi/8C anima mea qui redemiiH.
Z4 Eriamlinguameatotadieloqucturiufiiciamcuamtquooiamconfufi func/quonuua
- dehonefiati funt qujrentes malum meum.
Itnlris nullus c.MarriiS plahni opotterex ipfo accipe.Ec qa annrpfalmi oediC dauidnk
de fciplb dicit venficanf de ipfo.cdreques e vt plalm^ad Ifam tnaetdedanideEcqdi vedu fe/
Ite pr^ fe feit (ic lijillc meiihas plalmiicoferedo nond neificnld e& pifcedenabosf&cdliliii adiir
ropbcl introducicnt in vetucuIis.io.S(ja.idcopralmus ifte noquacuqi dauidis cnbolationan (ed ile
I:
lam quam perpeflus cft in fuga a ^cic abfalonfad hteram naCto.
erSVMMARiVM EST.
CrDanidipfdcnrioeababfalon necoiritaddeufez foain dcucoianaioeab vterontfts|aDeUeSdatx
diurnis ben^ciisiSc fua in deo ipe.vT no derelinquat fe nde (eneCiutis tSpoievt cd^s pfecntonboii
mfe inxta cccpta a pnentia vacet dininis laudibus quas a deo didieir.anndciando poretiaftolfanaiii|
fomtuduiqpaniuoncsigracias A£dd vfy in decrepitam £tatt.Sc9 ezandicndiuD limalaftQium
i
* PSALMVS
XXXI.
ii9
ffPetfona Io<|oens propheta eft.
B afl^nonc Ipetat^rritadein.qawis ad tempus pnueriUa. In lufhtia tua eripies me & Uberabis me, '.
' Secant cficAus e. deus iohacniaiuUapunicidequaexetcespcrabfalonob dementa mea, facies
Biceaadcre a motre & rcifatues gradm pnlnno. V cenp efficAus prophetice fcribitminon deprecanue. .
P’Sccundo proponit ft^licanoncm pro (alutc. Inclina ad me amem tnam. Humano more alloqui/
cur (feun tanq in cxcdlo politumiad quem vox (applicantis non potcd petringcrc niTi audiens indi,
X Bct anicm.Er intendit ptme Sexionem rigoris lulraf diuin^dciens q> non metetur laluarijred perde-
** ic regnum & vitam propter camina homiadii & adulterii.Et falua mqa paSmuionc abIalon.|^ Ttr>
Cio proponitrupplicaaoncmaltcram-Ello mihi fottihabiracob ad veniendum lu^tcr. Dcirdus a;
6oria domo domini,fupplicat vt non folum ialuet felril decftero (it libi dens tang habitaculum fot^
le ex quo non aiciatuf.adhnncciicdnmvtcontinaedaaid veniat ad laudandam deum in conlpe/.
Chi aregdei- ,
> ')^«epiIhadfaIlMndutniTK-Incipithicparsescainaataliorcline.PrimotTaAariiriIla patricix.
kfici te domine rpcraiii.5ecando lUafindina aa me amem tuam Se falua mefibi ne proiioe. Temo lUaf,
tilo mihi &c.ibi Se ego iogitcr<Quairo illa/in iufhtia tnafibi Se idfanam tnam dais. Qmnto iUa/n5,
' c^n^r amtioiibl etiam ego colitcbor tc-CTraCtando fpem fua in deoimehoat a capite fap fpei..
Prpc^iffafmediate famoele ordinaftt olim,ad laluandum m^alnte meameqtiia petra mea & an mea
CQ Jnne foo q> ordinalh falnaie me quia expettus fum te mihi vdocarce meaminon qualcmeugi kd,
fiipcrpetnmfitmatamiapcmisqmppehocfaeratinomnibosperfecarionibusalaiileSe in multu
|| bellis.bcnsmciisfalaamqfacmeeuadcie,dcmanuimpit|abfaIon:Sedepalmatorqacntis & viol^
Tna ctimina abfalon tangnntur.impietas in patiem.tottio/hoc eft iniquum ftudium ad pemertedft
popcdamivt paret in hiftoriaa.ieg.Se violenna/qaacom exercitu molitus eft debellare legem-Quiani
Ipes mea-ideo falua me.quia tu folus (pes meaenon noairer,(«l tn deos domine fiducia mea a pueri/.
Ciis meis-poerenim vnAus eftalamaeleuiiegemi&ecxnincditrCinseftfpiritus domini m dauidi.
tBg.if’.r^S)per te fuftaitatns fam ex vtero.de vifeeribus matris mef tu edudot meus.Cpmcmorat dc
Irina benc^a libi collara anteg podn fpem foam ponetein dcotvt oftendat q> etiam ex t^eficiis na
Caralium dono^ caufam habeat fpet^ in deo. Vd fidacia (iia Ideo eomemotat fibi InaraiSe vdat
genita tom eteaiftcico loqucdi modo quo in plidmo.fS.de qaibufdaro diat.alienari ftint a vuloa),
d enauetfitab vtero.Itacpftcut illi dicuntur iniqui ex vtero matris fu^quiafemperfbetutiniquiStad
Mquirate proni, ita iftedicit&exvtetomams innixum deofSeedudam de vtero macris adhoc.Ca*
^seranduindeo.Vode Sefubdic.in telaus mea conrinue)lanper|lonatas (iim iQf&PTTang mva
^um fui multis. Puer fiai adolefoens dauid intttfedc vrfum tt leonefintetfecitgoliath gigantqpivlp
cic fepephiliitos*Apoft mirabiles eiialiones de manu faulis obtinuit legnum | habuitifoc vidbria%
0, c6cra fyiosficbm^s &c.&propteieadiac.tan§ portetum fru miraculfi Tui mulrisfvrex paftore t^i^
ii ntn lic tam excdfos tot ptfclaiis facinoribus emmenmtSe tu (pes mea.fbiritndodioccft Se in hisoitK
nibosfnnpcrtnfblftiium meafpescum mea fotricudo.p^Implebiruros meii laude tua,tota die gla<
lia ciia.hxcndvlipqua9 igratoaf{cCriici5memoto:lal propter tot beneficia os mctirn toccim occo^
Sabituflandibusnns(^orificandote. .
ponice intTraaatnr hic ilia patricnlajinclina ad me ante tuam & (alna me.Vbi nanantt fpen^
' foainin deo ex vtero matris Ibpicnm tot fotritergeSis deo eSiciente.conleqtientcr fuscat vtnoli^
femodoin (oieiftarisctate det^nqoeicifed continuare vditcacpta.eratcnim dauid fugiens abablii
Ion iam fenex.C^od ex duobus accipicac.Primuro ex eo q> iftufiiga fuit cotbellaipoft liipcraraaiv
^am|fubaaosammonitas8ec.%tpacetexeoqifaitpetmgltosannos‘^ft^Klniieria cii brafa^m
* quod comiflbm eftexiftenteioabin vlrimobdlo conna ammonltastvtpotecontnidwratem r^
■minonitaram.Na dauid genuit ex betbfabcequattuor liliosSt vna liliam v(tra illum conc^pramoc
adnlterioimoramm infia l^nmum diem line nommetvr pateti.parali.;.Et etiam ex co q> dauid oeci
i Ibabfalon necliiascognooitvxoresaotconaibinasnecaljamduxirJiocliipdemcftfignDm twil
autis.dormiebat enim (blusifc proptetea inneneinnt abilach funamirem Sec.vt pata in hiftotuicq
! gnm.P'Neproiiceme)qDemtatop«prorexifti,intempote(«nedutisdicntdefiacnte pominameai
naniiali.ne derdinqneme.In hebrp) habetur in dariuo rcmportiled congruitas mutauit addita ppo
fitione in.Sicut dcficieme-Aduette hic q> vbi intetptcs ponnt ddkientefdiCrio hebraica lignificat co
pktionem qoa complentor faccefliiia.S: quia complerio fuccdTuioram eft deficientia eonind^<|nft
* orim completur cto tunc deftcic;;'Kko inretptes dmciennam tranftokronc.caremDsfiqoid<m vctbp
* (lAioofainnitraflgnificantehniafmodtcompletioncmintranfiriDe.SiciitdeficKntc^tenria mea.
I ab pare faiili»ipodoadefeetuviriom(upplicat.Nlilke3qoonim vuits&Pt
' I ' t»SALMVS :txxi.
confnmptprdinqDnntnr targ inatile&Et ad hoc alindens alrjie derdinqnc tne lient deficiente po^
tla mea;noc eft tang militem cofumptis vinbus eios.p'Qnia dimnntinimia meijachitophd
niores cum abfalon,mihi(hoc eft contra inc& obferuatota aninue me^xvitf inef in malam.confi/
liati funt limoLDiccndo/harc (iilicct.dctu (kteliqmt enmfproptct crimina einsinon adiuuat cnm am:
phns vt aperientia tcftatunperiequimlni & comphedite ed. Sedi reg.17 Judt achitopheUligS nnhi
irmiiia' virorum S< pcrfcquar dauid hac nofle & percutiam euro.Quia non bbcras.dauid qnippe ia.
pfnscft&folutismanibosa;c.vtibifobditnr.ldcodensnedongateame(eftomcenro:deDS meus ad
amilium meum fdhna/opus eft celenrate ad occurrendum tali confilio.Etfuitaauditnsjconfnlaue
cufioppofifuro.Confondcntur&confnmeiitut aduetfantes anima: mef. Prophetat exauditioticni.
Vttunqi fuit \xtum.nam tc confuii funt ab expeCiatione foaiac confumpn funt . achitophd qnici«'
fni^io proptio.abfalon lanceis, ft: exercitus armis loab. Amicietur vitmierio Sc aubcfcitia qufiCKa
ihalu me fl.foerut.n.velut crubefcctia & Wtupeno veftiti omnes qui quaerant malum damdu
lEt iugiter ocpccwbo- Tractatur hic illa paiticulajefto mihi fora habitaculo ad vcnietidnm lar
ptertTraetatur autem promittendo diuinas laudes.Et ego iugiter expcClabo;deam firma fpeA adiir
aamfupet omnem laudem tuam/nunq delinam adderelaudrailaudL Os meum nairabit mlhnam
tuaminon meam fed qua me ponis:rota dir|continnr,ralnte tua, 'qua me faluabisiqa no cognoni nn/
inetos-Per nnmeros intelligic fetas humanas.quas noiat a numeris, vd qa fub ndens tradebanf and
qditusfdprprimaqildariieratmathemancacmnscaputeftanthmeticade nnmeiis. Vd gaexa^a.
c©5>nitio reiii cognitio nliero^ dicif.dicimus.n.oes numeros pfiip vd mcraphylicf&c. Intedir itaqi
JpBa dicere fe nefeite fubnlitatcs homanail! fdaiiiiptic pliig& alia hniufmodi:&; hincrcddete rdncni
quare no pmittit laudate deu cti hm6i fubrilitattbus.[r Sed veniam in fbiTitudinibns dni deiihoc eft'
inporftergeftisadnodeo vcniaadlaudandu,aiisqna:porerergtiTiccotra pharaoneicdcra amott|p
osf&rdiqniscotetisinfacrafcrtptorafpeCt^nbos ad poteria dct:vtlunt creatio cccli&tett*)& limi/
lia.Recoidabor lulhtip tu^.nd fold laudabo pomia tua fed eria mftitiam qua exctcuilh in mmos p_a
letesfin pnmfi homindaim diluuio genens hnmani &c. Solius tni-S: brtnitcr laudabo refoluinefeie»
rubnlirates facnarfi.p^Dcns docuilh meSi qo0s vnde fcis o dauid fortitudines dni;iolUiia da | ftv
Kqide<i,qnu n6 vacaueris nili aut ouibns 'aut miliriadEccerlilioOcusdoaiifti mr^pfedens linrdo'
Aormrerinsllluminando.Vnde.:.ieg.:)alidciplcdauid.dcnsi(radmihilocntaseft fient lux antotc
oricte fole mane abfq> nubibns rutilat &f.r"A pueritiis meis & nunc annfiaabo fepqta tna. Ftnr
dlns doCtrinf qua me docuilHjeft <f a tunc(;folicet a puerttia mea^propolbiannDncubo fepatafoe/
culta & mirabilia tna,&vfq> nunc in eodem petfeuero propofito.Futnrum enim annunaabo/re^iar
[^teritum docdifti.Etetiam\fqifenc<lnteSfdeciicpitam|fupplecratc,densnedaefiqnemc:donecan/
nnnciabo brachili tnum/potetiam taa,generacioni omni quf veniet,foratudincm ruamiacicituMi
lirachii tni.iriiitihumano loquitur dc potentia dei Sc openbus illius.p^Nota hinc haben duo.AiKf
ep dauid loqmrdeannllciacione per plalmos.n3 annunciatio dnsperibla vocj ti5 (e extendit ad oem
Vefhtfided ariflQciatio feripta in pfalmisextfdirfeadodn gtneranonc.AIrerum q> dauid incocpirha
ittfrnodi anmihdationepcrpfalmosapornnafna.raiioqnin nddixillcr.a puetitiis mas &vfq< nunc
ntiiiliciabo fepara tua.vtroqi liqde modo anniidanit diuina a pnenriaLegif Ji. i.iegJ7.q' dauid adr
hdf puer lao^s diuinas annunciabatdiccn&dominusqoi eripuit me de manu leonis. Aiurlns^js
tft ifte phihfl^M incirclicifus qm anfus eft maledicere eiercittii dei viuentlsfln qno clare appaiet anr
nficiario vocalis dininf laudis.annliciatio alit per plalmos ex contextu illius iiterpconiiaroc.
lEfiurtiti^l tlNm D<U6 crcdftlin-TraClatnr hic lUa patticula/in iuftitia tua cripia med; bbe’
iabis me/cotinnaao annIinanda.Nd Ibifi anniiciabo brachium Afottitudinem , fed loftitiam tnatnf
qua meponisCtlimal punies peiiecutoies meos, laudabo vfqiexcelliimivfqi ad fummii : vtpotc g
liCc mea necperfecutort! meo|i cnmuia irapunira relinquis-qua: fecifti magnaihoc eft annfiaabo te»
magnas quas liecilhiqaae funt fparfp per rcriptura.qnisncutCul&annanciabo q> non eft limibs nn.'
faalti videte nds anguftias multas Sc malasfin hac peHecunonc.A haec eft iuftitia.reoctiens)pla/
eidos, vimficabis noslq la fumus morrificatiiSe de abjdlis terne leucrtens, facies afeendere nos.Ordins
hteram lic.reuenctis,&deaby(!isremefaciesarcendete nos. Bis dicit tenertrris.femd ad viuifican/
dnm.&itemm ad dandam ex imo ad legnumidaeCti enim erant. ^'Malnplicabisi augebis^'
Oia^itodinem meam Sc verreris , confolabens me. Temo repetit venens ad confolandoml^
cialirer ipfnm daoidem r Aangendum magnitudinem Cinsivt tei probauit euentiu. Vnde litcra elice
fic ordinanda. Verteris, multiplicabis magnitudinem meam & confolabens mcpanim ptodeila an
gri magnitudinem nili adeHet confolatio.
mtfatn e^confiteboj tcTraCtamt hic illa pHculamS cWundar ^remo.*^iccnda cfl cWiifione ini/
toiicoR fe in fonolcantn & medicatione pa\i laudatu^ defi.EnS ego c6fircbor letlaudabo nd meas vi/
<esfedce,Ivalev1ol^/hoc2 infono siolpvcmareniS deus meus carabo cibi|21 verax i (ermonecnorcr
gixuD mihi firmafti)in cithara QuiAc ifiaelis. Stent appcllttur deus i&adts ita appeilatat
I
i
PSA'IMVS .IXXIL •• no
tfradiKqDia apod ifrad colitar fanAosfhoc eft ekoanu ab omni ifflpcrfcdtionef LandabSt/K cane/
do, labia mcajnon folum inllnim^ m oficis violp 6c citharg (ixi labiis piopri is letit lam moilrabot
quoniam cantabo nbi,& anima mea quam ccdemilh. Etiam Imgua mea tota die loquetut udfatiam
tuam.& anima mea landabitjqaam redcmilh fne ck mocte ad vitamxtiam Imgua mea.ex meditabo/
ne loquetuijnon prgocps/non^cmcteinon gatmIe,tota die luffatiam tuam/quam exetcoifti in perfixa
rores meosrquia confbfi fimtinon af&qncntes intentum.quia de honellati lunqmultis comibus qof
ibiincenieneiuntivcachitophdfDlpcndio.ablalonimpieraKitantismccfiibDs Oc fiilpciidio paco/
nes ^quctentes malum meumim^ doe^nis acegno S( a vita.Amai.
GTV VLGATA EDITIO.^ Salomoni pfalmus. LXXI»
^11 Eus iudidiun tuum regi da:& iuRitiam tuam filio regis.
ludicare populum tuum in iulb'da:fi£ pauperes tuos in iudido.
SuTcipiant montes pacem populoiSC colles iultitiam.
Indicabit pauperes populi S(faluos faciet filios paupenuntKhumilia^
bit calumtuatorem.
Eepermanebit cumfole&antelunamungenerationeflfgenerationem. <
Oefcendetlicut pluuia in ucllus;& ficut (blliddia (fallantia Tuper terram.
Orietur in diebus dusiulbdaSC abundantia padsdonec auferatur luna.
Et dominabitur a man uTc^ ad marctdC a flumine u% ad terminos orbis terrarum* .
Coram iDo proddent(thiopes:flcinimiddusterramlingenc.
Reges tharfis 6C inful^ munera oflerenerreges arabum 6C faba dona adducent. ‘
Et adorabunt eum omnes regesiomnes gentes (duient d.
Q^uia liberabit pauperem a potentetfiC pauperem cui non erat adiutor.
Parcet paupen SC inopi:& animas pauperum faluas fadet.
Ex ufuds&iniquitatc redimet animas eorumi&bonorabilenomeneoru coram iHo«
Et uiuct 8C dabitur d de auro arabif adorabut de ipfo femper,tota die benedicet d.
Erit firmamentum in terra in fummis mondumt fuper cxtolleturfuper libanum fruJ|
. (flus dus,&florebuntdeduitateficut fcenum tenx.
Sit nomen dus benediifhmi in fcculatante folem permanet nomen dus.
Et benedicentur in ipfo omnes tnbusterrxtonuics gentes magnificabunt eum. ‘
Benedidbis dominus deus i(rael:qui fadt mirabilia folus.
Ecbndiclu nome maiefladsdusiactemu,d(replebi£'maie{{atedusoistetra:fiatfiat.
CnCompletcfuntoradonesdauid filii idld !
CriVXTAHEBR.iEVk^Sjdomoni... LXXIL
1P\ Eusfiudidatuaregida:5ziuftitiam tuamfilioregis.
propheta ludicabitpopuluntuuminiuftiriatflfpauperestuosiniudido.
Portabunt montes pacem populo & coHcstin iulbda.
4 ludicabicpauperespopuli/faluabic filios mendidtdC conteret caluniacorem.
5 Timebunt te cum fole.& fadebus lunetgenerado generarionum.
* Dcicendet uelut pluuia rupir tcmfamtuelut tmbnum gutta terne.
crt
7 Florebit in diebus dus iufhistfl^ multitudo padsufep non luna,
s 'Et dominabitur a mari ufe^ maretSC a flumine ufq; terminos terrae.
9 Fadebus dus genufledlent ercmitftdC inimid eius pulucrem lingent.
< ° Reges tharfis fi: infularum munus reddent:regesfceuad£feua donum offaent.
I > Et curuabuntfe illi omnes regcs:omnes gentes feruientd.
T I
I
z
3
tJ|
_)
IZ
Offla ctHctmendicHmadiaite/acpauperc{& non adiutor ipfi
.1, vi.t/
PSALHVS XXXII.
1 s Mifercbitur fupcr paupcrt SL mendico:K animas moidicorum faluabit.
1 4 A dolo Si ab iniquitate redimet anima eotum:8C preciofus fanguis eo^ in oculu eius;
popolo , 1- 1 !•
ij Etuiuet/Kdabitei de auro fceua/& orabit pro eo c6tinue»ota die benedicet efi •
I s Erituoiatritidinterraincapiteniontiumuiollideturlicutlibani&uiftuscius/Kgemii
- -nabuntdeduitateficuthabaterr^.
17 Erit no men dus (terno/fadcbtu folis fiHabitur nomen dus:& benedicatur in co om#
Cf
nes gentes/ beatificabunt eum.
I 8 Benedicius dominus^ deust deus ifneHsifadensfeparatafoIusipre.
18 Et bncbVlu nome honoris ei?fcpitemo:SC iplebit honor ei^uniuerfa teni.amc Kaffl&
CCompIet^runtozationeddauididfiUMrau
T Italus dI.SiiIonioni.Vbi adilerte (j> falomon non lignifkatnr aoror pfidmi': quonaarubticn
(ubiundain line ilhusptalmi conflat autore plalmi hniuscfledanideni.rabaicat liquide ra/
bnca talif.xmplcte fant oranoncs daoidis lilii ifai-NiH enim dauid fbiilet aucor ilhus pfalmij non
ftiilfo in line ads rabrica talis appolita.Ell ita^ damd autor pfalmi. P^Nota fecundo q> falomon n5
dl hoc in loco nomen propriam foi appdlatinu.ita q> nolignificac illd dauidis tiluim qui ohm
ficaoittempUilqaivocacasdlrexfalomomredellcpitheron mdi^ppellatiuc Tiquidc fiimicuii acfi
didum fumet pacifico ■ Hf c aute lic efle comprobatut ex ipfo plalmo Pnmu ex vcdicuto odauo.& do
minabitur a mari vfqi marqSr a flumine vfqp terminos teir^Secando cz vcdicnlo vndedmo A cuma
bunt fe lUi omnes reges, o« gentes feraicnt d.Terao ex vei1iculo.i7.& bndiccntnt in ipfb omnes geo
tes.beabut efl.H(cn.manifiSe collat no illi viro qui appellatus c falomon fcd mdi^ cduenite Quod
ctia attellararthargujhabens lic. dens faitcntiamiadiaomtuotfi regi mdif da.Mcrito anccmdias
appellatur falomon idell paciHcusiqaia pacificat ea que in cdfs & ^ in tertis funt.’VT dicif ad ephea.
K igitot ad litetam matena pfalmi regnii mefic padfien A hoc denotat dtulus) falomoni.
«TSVMMARIVM EST.
(r Propheta prgdidt mdiam.tegem tegis filiiiiiadicatnnim omnes com iaflitia & pace)’dominatn/
rum omni tetieiadorandum ab vnmetfis regibas & genribos|curam habitmuqi p^uperom & impo
(entumfprouifatfl popalo fuo de ommbnsfcognofccndu pala ^tcmolilu noie;fi( ^ omnibus be^
damundeqi bcnediOcmtdensArnomengbnf dosqu^r^diit viuuerfum.
CTPerfonaloqnas prophetadl
TS JEU0tudidani3.Dinidirnrpfalmnsinpartcsduas:propolTtinam materie, flcexecutiiiam/ibi
I J iudicabit.p^Proponit petent vnnmfmnitis cucunllaDtiisrnltum.Deusda ludicia tnaioia ad
iits dlcendum,& mfhua hiam^ioc efl exeoitionem iadiaotu(mhiliufl ins dicere mfi fobfcqaaf exo
entio luihtif ^regi libo regisjvldiam ^pellat regemiqniaquatcnas rex enude eo loquitur.liliam aut
regis ob nobilitatem gencus-Et qtiidc fm dtnmam nararam efl filius regis qui ngit vnmcrfujpifec^
du aut humana dl filius damdis regis.^ Vbi nota prophetam petere vt mdif tam rcgldemr iodiciii
Se lullitiaiqaia ad literam m fixnndo aduenni in quo mdias veniet rex Sc r^s filitsgtonolimiadica/
bit & lulhna laaet.Vnde & angdns ad maria dicit-dabit d deus fedem dauid pa;ri$ cins,a;itgaabit
in domoTacobln ftemfl;& re^ dus non ciirfinis.cegnom enim chrilh In fonnido aiWnca mchoa
bitinteitaunterim liquidemredetadextrisdri. / '
<T SuciiCilbit pOpulu nia-indpit hiepats exemioa tali otdlnc.Piimo tradatur lUa paiticulaiindi
da tua 8dulhtia taa.Secfldo illaj^ibi delc«kt.Tettio illajiegijibi & dnabif.Quano lUa, filio tegis)ibi
erit nomfQuinto illajddis|ibi bfididus.GrPtcdiac propheta frudam petlr^oonationis.]udicabiq
mdias rex.popuUi tuli|deus:& quod plus e panptres tnos in iafHha 5; ludtdo. Portabunt montes Sc
colks|maiorcs & minores prindpcs,pacem popolo in lulhtiaihocdl Jiofaciet ludiou torbulcntatQ |
tnmaltuofam aut fcandalofum.fcd lic ludicabtt vt maiores omnes in lalhtia poetent pacem vniuct/
Cdcm.ita qtnmc unplebituriaiencopasiufilrippaxiquodin hoc mundo impleti non potdl. ludicae
bit pauperes populi(fbeaaliter memmit pauMfliquof lufhtia fiiale concdiituOdiccc lus paupetv
bus|A a fomon chuitionsifaluabit filios mcn^d.cccc cxcccno iulhtia; q? filios cnam mcndicantluin
(dnabirab iniuriii.Srcontctet calumniatorem. Petfcdio tuilithe dl nonfolnm faluare innocetv
tem,fed damnarefed punire nocerem. ppea'cnididumelliudicuiinplarah,vtvnunqi (omptcfa&
datur indiciom:&puninonismalo(iii& iuflificanomsrcdoitim.Adtimehicpcrh(comnia defctibi
vniucrlalc iudiciuczctccdua chnOoia intcgctcatc Sc vmaafjlitatc iodidi acuifliog cfi pacis&udq.
ome
i
IZI
PSALMVS __ XXXir.
«nnitn.erit fiminia tranquillieas ordinisjqof voartnjsairTjmebant te cnm foIe.TerribiIiras iodi/
oi ddaiDitur at vninerlaJitate locoram atccmponi Timebunt te genoaao genaanonti cnra folc &
Ucicbus lonf-Moras codi genoaao eft omnia gcncrationDa] .generatio qnidera/quia in Ben c^lhc
motujtgen^ona autem;qoia eft ca omniiigcnoanonfi ; Et ipfecnm fole& iWbsique apparent
in conlpcOu lunf & no in conlpeetii folis.nmebunt tqhoc eft ad fimilmidinem amentium ic habe/
bonnqifimo^ quidem cedi ceflabit/at fol & ftelle appatetes in coTpeAu lune ceflkbunt ab inQuzi/
BuaiiKo^birji.tuncgenaano£tpahocfigni/icaiuriudiaaffiillud extendere fe ad totum vni/
& unra imponere gcnoanonibusuicpcr hoc non efle opus vt itercrur ludicium.
^OCaim,- TraiSatur hic lUa patncula/da.dcfctibendo aduentum mefic.Ec quis pothnchec veiba
dc PfllDO sdllCIlCUfCOnCCKrUS mliir ^/4 _/* — ■ >
aducnni.vducpluaia fu
uictuijgi dc iwuno adacncu.contcmis tamen crahu mc ad ctponendum de fecfido.p^Dcfcaidct/i ccc
1 fecundo aduoim,ydutpluoiafupcrcoidam,v«iK imbnum gntta tcrre.Tonla appellatur terra
focno.tuncn vdut con(a/Sc dcfidcrat plumam ad gcrminandu. Et iuxta haq
lo in
SSlif**^** ddoibinir fecnn^s chnfti aduenis opportunus|ddlderatu^cccudus ficut pluma te
4>octuterrfronlif^iioiiiigermc.Etcongmitfimilitudoexpeetationiiuftonim pofttonlionemtpios
quanto poft luraUim germen huius vite cxpetltant nomi germen reruneiaiois. Altera fimilinido^
rena arida magms guras multp |^ip faaanir^t ad idem tendirtqhi atidi tas terre m agnani
^idoupii^m.& ariditatem humaiH generisex Icinlinuat.^otdntin diebus oiisEcce ftu>
OTs ddcenbs vduti plouig ad Umilitudine terne toTf .defcnbuur florenjgerminarciflores producere,
riot^itin aiebus(aduontas,euis non teira led lulhis/genus iuflomm:& multinido pacis.nd ad rem/
pus M vlqmon luna(hoc eft fine fincA paas no erit finisivt faipfit efaia<.dcfmhir.n.inimir3m
mne^a petpetmtate Iunp.vi9 ent lunathoceft fcmpennunq.n.luna delinet dfe
KiC^utMr.^aAaturhic illa pamcula/rcgtidefcnbendo regnum mciic humano moieex iisqne
^uo nos lunt-Tum ab vninetfitate tcnatii.Ot dnabitur a man vf^ mare, &: a flumine vftp terminos
tenfthoc eft in raiuedls manbus fie vniueilis terris, f Tum a reueienn (ubietftione & populorum 8c
panapuituaaebnsausgenaflc(ftenteicmic^habitatoiesloconimde&itom:& inunia eiusjidola/
*’“*“*“ lingenqlub pedibus aus.Reges thallis &r infnlarfi (hocrf reges ma/
num a^habirygii m inrnlis,monns rcddenqdcbituitii vtpore Itibdin.tegcs fceua & Ihia donuiniddii
(Dm.ofleienc.htvtvnico verirodicaturxuruabflc (e ilii omnes tegesfomnes gentes feruientei. InteQl
£e per h^ omnia minus dia q mtenditur.defimbituremm vninetlalis omnium fubioftio&ieneren/
na qup eiAibebitor chnfto m lixondo aduentu per hpc mimma qof funt apud nos.Et proptetea me
mnit habitarotum eremi Sc infularam Ipeaalito, vt nullum excratum intdligas.
mendicum . Defcnpro n^o cfan/fa ab vniuetiiflirubieChonq ouncdefciibitur idem 3
ti^immdnpliata.Pnusrelpeaaperlonarum mdigain'nm& impotennum. dande rrfpeChi po/
pnli.pQiua eruet mendicum &paupoem a diuite. Reddit ranonem defcnptp Tubieaionis & re/
n^n^obonitate tegimmisflibetando pauperes & infoiores ab oppreflionepotennorom . & non
adiutor ipfi | hoc dHiberabir eos qm carent adiutoitlta q» tria petlonatum genera ranguntunmen
dicirpaDpeics|& carentes adiutore.vt omnes indigentes oomprehcndat-I^Mirerebiturluper paupe/
fe &m^oo,& animas mendicorum laluabir. Intemg mitoicordi* actus limul& externe falua/
nonis fungit. A dolo &ab iniqmratc redimet animam eorum. Pcnditanturpaupctes tum pro/
notios ahorom epnnaeostrom propter iniqua ftCla conna vitam eorum. & ab viroqipcncn/
Io redimeteo^ ptcciofus Tanguis eorum in oculis aos.Pro nihilo habetur fanguis vUium pet/
»®“*2i?*P“‘***8o®iin<iuinociiluveromdi* Iwguis panperam ent prcciofusf valde *ftima/
ms . fEt vinet 1 rex mclias line fjne , & dabit ei . Explicare incipit tegimni mdi* iifoeCtn populi.
&WCO tranlit anumero plurali quohaCtcnns vfus eft adlingnlarem|vrendo pron^ine dfra il/
li.& dabic d| populo fao.deauroreeuaidirabit populum loum,& orabit pro eo connnue|fer/
^bit eum populum connnue fifts mcansificut orans facodos fetnat eum pro guo oi?it.tot3
diei femper,baiedicetnim/populum£nt vola mna ui terra m capite montiam/lctetut tantum
Bina q^t^ capir V^ola in verace montium , & collidetur ftnCtns eius ficut libani | ftuChis coi/
^^.hoo^ multiplicabitur vfqoeadeoq>rpicpcolltdennit agitante vento ficut ramiacbonim
in libano colliduntur. & germinabant de auitate ficut herba teincthoc eft hommes ciniles cit/
feem/mulnplicabuntor ficut hetba tense odcit &mulaplicatiit.rAduertc hic defcnbi perlute
Rgimen regni mdiac'ab incomparabili limiliradine regiminis &rqgm humani. Et propniea de/
KElbituramrapaupcniffl/qDz rara eft in regnis hamams.atedempnonerubditonimruma ma/
cfainanonmos dol(^s| tum a FaCHs miqutssqnod ranflimefbrtcfir.Tum ab pfhmationcinfimoramt
m rtgnis hunranis nS habet locu£r qd plus eft)q> ipfc ta ditabit fubditos/m ent ficut Cicerdos p
cisadilaiminanqmalcdicendoA; afomon nunq malefaacndo populo fuo. Tum ab abundantia
Mta«pi^npsnirieim vertice monnum(; vbi minus mtiemn (buferi &fRiCt^re}malnpli^
punrficia nudus bbani. Tum afoecfiditatc;q) vdutgcnninantcs anes ctdbcnqnodad fodiatatepi
Caietiopplala q
Dig||ized( 1' *fiooglp
t PSALMVS XXXII. >
BcitinrtrtgnUntfnditcnimptrbfcomnla indrabilfscondJrioncs itgnimcfi* fignifirtre qdoad
^nia fine acctprione perfonanunicnm cura ita fingaloram ficut & omnimn.Nec meminit curf te/
rDtaudiBitum:quiainommbBshDmanisKgnisdiwtes bcncllanra£ ideo non oporroit
nem de hoc facete.Sed fupenos vbi de indicio & luflitia a«nm eft/diaom eft montes & colJes pof
tabnnt fuffcrcnt in luftina paceroiSc de renettnna di«nm eft q> adctabnntenm omnes reges.
£rit ncnicn ciue. Traaatnr hicillapaincnlajfilio tegis iprofeqnendo fodices rondinones na*,
Tnm quo ad perpetnitatem fam? . Ent nomen ems asemo | nnlla obUuione ddebitnt , facicbns Cv
lis filiabitnr nomen einsjhoc eft in clara luce/palam in toto vninerfo nomen mefif filiatione cogtw
fcetnnhoc eft ab omnibus tunc cognofeetur q» eft filius dci.quod efle filium eft ci nomen
Et vett fic enr.nam beati videbunt hocaihi autem videtes ipfnm hommem dominum vninenoinmi
indicem mundi & adotan vt filium dei, credent coa«i ipfom efle fiUnm deidicut modo df mones cm
dunt.Ex hoc textu apud iudeos vulgatum eft nomen mtfiar|fibus dei. Vnde in roangelio plunes indtt
enntur & homines & demones aptantes mefiam filium da.quinefiam caiphas pontifa dmt|ii ni
es mefias filios dci.rEt benedicent in eo/quoniam in chnfti mento folo benedicent omnes quicnnq|>
benedicentunomnesgentesbcatificabnnteBm/landando. .
36fncdictU0roniinU0. Traaatur hieiUa pamcula /deusigranas agendo deo qm dediti^cia in»
& luftitiam fuani tegi filw tegis. vd potius prophetando cp tnncCfnlicet tempore regni mdi*;<l^
benedicctnr.qui modo vix cognofcitur.p^Benediansibentdiaione laudis mt.domintu d«ms(n^
fa deus ifradis/pcT gtaciam cultosifticjcs Icparata ideft inlrabilia,folos ipfejin inoia. Et
enVnomcnhoDortsdus/quodnunc latet & rancent manififtum,fempitetnot& implebit hoM
eins(ronc.vniuetfamterram/qnamnonimpletnnne.Amen.&amen.A(&rmantis eft duplicata amte
manonqmfignnm immobilis ventatis furarp. ^ . i mu
CComplct?funto2arionc0dauidi'6fiKMfai.?^3fhm^^^
infenusmuln fobiungantnr praImiciItiraIodauidis.p'Soluiraraatemperhocq>praImi non fnne
locati in libro pfalmorara qui habeturjco ordine quo erant uipnnapioiftdficut reperti funt.Etant
fiquidera fpaifi ,&fine ordine coUedhront.Oare enim conftat ex titulis q> tertius pfalmos locandos
dl poft.5i!fmie«ftum ordinem .Vnde quia conngit pfalmumhnnc habentem hanc robneamio
medio locan.i^ hic legiror.Ctedidetim egoCvtinproccmiodizi^bucpralmameflevltimnm pOi
mum tonus pCdtenii&proptaea habete hanc rubneam annexam.Amen. *
CVVLGATA EDITIO. C^Candeum afaph. LXXII.
V atn bonus ifracl deus: iis qui rcdolunt corde.
Mei autem pene mori funt pcdes:pene efiiifi funt greffus mei. ; ; ;
Quia relaui fuper iniquostpacem peccatorum uidens.
ari Quia non c(i rerpedhis morti cotum Hrraanientum in plaga eorum»
BtJl 1 n laheire hominum non funt:& cu hominibus non flagellabuntur» ^
Ideo tenuit cos fuperbia corumtoperti funt imquitate & impietate fua.
Prodiit quali ex adipe iniquitas eorumttranficrunt in ariedhim cordis. 1
Cogitauerunt&locuri funt nequiriamtiniquitatem in excelfo locuti funt, ' ^
Pofuerunt in ccelum os fuum:& lingua eorum tranfiuit in mra. .
Ideo conuertetur populus meus hic:& dies pleni inucnientur in eis.
Etdixcruntquomodofcitdcusrfiificftfdcnria in excclfof
Ecce ipli peccatores & abundantes in fcculotobrinucruntdiuidas. . . j
Et dixi.cgo line d iuflificaui cor meum,& laui inta innocentes manus meas.
Et fili flagellatus tota dicrK calbgado mea in matutinis. _
Sidicebamnarrabolicteccenarionem filiorum tuorum reprobaui. .
Exiflimabam ut cognofcaemdioc labor eft ante me. ;j
Donec intrem in famftuarium dd:& intelligam in nouiOimis eorum. ‘
Veruntanien propter dolos pofuiftieistdeiecifti cos dum alienarentur. “
Quomodo fadli funt in defoUrionemffubito defecerunt, petw^ propca wifOM
catemfuam. . . ^
. A
PSAIMVS “ '.tXXlIl:
Vclut fomnium furgendutntdomine In aulcate tua Itm^ncm ipo^ad nihila iediges»
iQuia inflammatum c{{cormcuniS£rcncs mdcommutadfunctdC ego ad nihilum tC4
dadhis fum;S£ nefdui.
Vt iumentum fadus fum apud tc:& ego Tmiper tecum.
T enuifti mana dextera meardi in uolutate tua deduxifK me,3f ca gjoria fufcfpilK tae!
Qgid enim mihi efl in cccIotSC a te quid uolui fuper terramS’ 'l
Defecit caro mea & cor nicumdeus cordis mei dtpan mea douln aeternum.
Qgia ecce qui elongant fe a te pedbunttpcrdidifli oes qd fornicantur abs te*
Mihi autem aefimere deo bonum efttponere in dno deo fpem meam* /
y t annundem omnes prfdicadones tuasun portis ffli( flon. ‘
CIVXTA HEBR^VM. fj^pralmuiafapho. LXXDI.
i> Propheta. Antum bonus ifraeOdeusT, mundis cordis.
■ Et ego tuelutparudedinauerunt pedes mei, uelut nihil eflufiruntgtcirustnel*
9 Q da zdad in inflpiendbustpacem impiorum uidebo.
hac
# Q uoniam non ligamina mord eorum:& fana ds eorum.
_ ^ IbM
If In labore hominis non iplT:K cum adam non plagabuntur.
Ideo torques eorum fuperbiaamidetur ornamento idqdtatu/!b&
fltibttpcstof
7 Exidt ex adipe oculi eorummanfleruncco^tadonescordis.
« Liqucfadent£:]oquenturin malofraudisrexexcelfoloquentur.
0 Pofuerunt in coelis os fuumrfl^ hngua eorum ambulabit in terra.
0o Propterearedirefadet populum fuumbuc:Kaqu( pleni expdmenturclf*'
XI Et dicent.Vox populi. quonodtdeuSjSCeflfdendainexcelfo^
X z Ecceilti impu:K quieti mundi/aflecud fune opulentiam.
9 i .Tthfruflramundadcormeumtfifladinmundidapalmasmeaa.
X 4 Et fd uulneratus tota dietfiC caltigado mea matudnis.
•Clt ^ ^
V { Si dixi narrabo licuneccegeneradonemflliotum tuorum n^d*
X f Propheta. Eccogitaui ad fdendum hoedabor ipfe in oculis mds.
|i 7 'Donec ueniam ad fandluaria ddrintdligam flnemt eorum.
X S T antum in lubdds pones eostrfedlh' cadere eos in ruinas, t
x> Qoomo fuerunt defoladodrllcuc momentum fimd funt/copleti funt abboi^Ibw.'
80 Vclut fomnium ab expergifddnefinddtate imaginem eorum defpides. ~
XI Q^iaacefcetcor«eum:& rena meos acuam.
tm<f
*z Ecegobeflialis&nefdam: befti^fdtecum.
fdeo
8) Etegocondnuetecum: apprehendilU in manu dexteram maam.
s 4 In conlilio tuo duca me:2C poflea honore fufdpia me. . ,
... .
85 Q^uIsmihiincoelistflCtecumnonuolui in terra.
8 ( Gjnfumpta efl caro mea K cor meumnobur cordis mei K pars mea deust^temo.
z7 <^da eccelonginqdtdperibunttfeciflicgdiomncmfomicantemabste»
‘ . . ~ ■: Cajffjipp^ “ . 9 U
la
MI
Mnlf
ab
f dfiiwi
W
rsALRVS
:i;cxiii.
'^'°z8 Eccgo /approximatiocldtniihibona:poruiindonuao*deot rpemmeam adnatra*
»Uiil *. ^ * * *
T rium omnes opcnmoncs tuas.
Tltntas dlPralnuu alapho Jioc eft depuratus (altem vi cantori alapho. ^Maiala pCdmi dv
re patet ex tpro.di enim dirputatio quaolam de ptofpenrate iniqaomm in hac vua. quomodo
(lat cum ptoutdentia dei Sc luftorara paiTionibus.
CSVMMARIVM EST. , u ^
CTPropheta difputans de prorpetitate iniqaomm & affliiSione loftommfvbi rationes attnut niimcz
incon(onantia ad diuinam prouidentiam/indea reprobatione fJlionun dojnootiamqi qo^a nne
vtronlif reuelato pendere dixm& hnem iniqnomm in infonoiialio^ vero in honore apud dcn,S( pec
cata illoram pumendajiftomm coianAionem cura deo bonara efle defctibit
flTPerfona loquens no ppne variatuiyfed leciratiuettcccnfendo fcilicet aliorora voba.
T^mm DOnUd iiradl OCUaDiaidirnt p&lmns m panes daassppofitiuam macetif aew
tioani|ibi quoniam no ligamina-P^Proponit duo Altemm ex pane dei:^ deus fons madis coc
de eft bonus-Dens ifradiipopulo colenn fe.non vniueifo led mundis cordis tmjlohs , bonns(appaii^
Intdligehoc’iuxtaillud.palatononlanopccnaeftpanis/qui (anoeftfuauis.Oc oculis argti^odioia
Inziqua; puris di amabilis.Deus en( in fdpo fumme bonus|& omnibus ac lingulis quantu dt a par
tedn di bonus,(dl non omnium mentium guftu golbiur bonus/non omnium menniOT ooiiis ap
paret bonus: vt patet in bUrphemantibas eum|in negantibus pronidentiam eius /otodouibiM ipe
fura &c.Sed habetes cor mundum ab erroribus & paffionibus/rcdenbus & alus hmoi, vident nwgo
(hmt fpe arqi chantate deum vt bonumi vt bencEcum ,loge plus q meteamar.|^ Alteqt ex pam
fae dcclmauit affeCtus fuusiquia zdauit videns prolbcritatcm iniquomm£t r^E tegionefe diltin/
guit a dco.Dcas boiuis,Seego.Imperfcdus Ictmo dl:Sc fubintelligitur talis vt uibiungam. Vdnt pa/
inmdcclinauerantpcdcsmd.DDpIcxpotdl dic fenfus. Alter afl^tmans dedinationeui p^m(non
parum fed vdut param .Alter vt lubaudutur vetbum fubftantiuum defuit velur panim defuit qnm
oledinauerant pedes ma.&(icnonaRirmatordedinatio.Ethanc (enfam fecuti funt commnnirt
interpretes dicentes penc-Per pedes qn* funt infhumcnca ad gradicnduin/intdlige tum naturales vi
les intdIeAus Sc voluntaas.tum habituales viitutesjqup (unt principia bene operadi ; haa: enim pe/
ne declinaucranc a tedo. Vdut mhil effo/i funt gn^os met-Patticulam vdut nihil/dupliciter
fient ptKcrdentcm vdut pamm.Pct grdTas intdligc ipfa opcra£r aduette q> minus pdicalum ckfcn/
bit in greflibus g in pediDusidom de pedibus duat vdut param, de gteflibus vero ^ut nihil . eo <f
imperci moras venialium pcccatorum/faeilins fiunt intus g in extenori opere-Quia alauncontn/
ftatusreurdignatusrum.inimpicnbns/quo^ no eft numerus, pacem impiorum vidd)0|hoc eftpeir
feueranter videndo.fatutum enim appeifitum dladfignificandam pcrfeactantiam.
€T iBuonuin non liadmina-Incipic hic pars «ecumia tah ordincPnmo ttaftaf illa particnl^py
ce impiouSccun^ iila/& ego vdut parum dedinaucrfit pedes md quia zdaiu &c.ibi proptoea reta
re faciet-Tertio illaitrii tionus &c.ibi & contaiii ad fcinlfi.CirCirea primam pponie ppheta mattna
q6nis feu difputationis(Tcilicet pfperirate iniquo^^tab ordintPnus pponit eo;: paoe.demde inig^
^ ^ liganui
bus trada'qn ggntudinibus mortalibus aut aliis occafionibus aceder^ et p oppofitfi mors une liga/
imnibas'qup no acceleraf.Hoc elieigo pnmii bonu tpale iniquoy <p noaaderaf os mors. Sunt eni
di(utcs/k\ tncnf ac gubernat fe bri/S: viuut quam natura toletatmots ante paupeifi mille vincnbs ne/
(^tatfi aeodetaf . r^t fana vis co^Secdaum bonfi ena corporis eftiq» eoqt naturalis vis cftfanaab
fgriradinibusrqma prpfenianr fe diuinis.p^In labore hois no ipfiifnppie funt. Ternum bonu eftj»
■ labonbus quibus in fudore vultus vefamur pancquia ipfi in ibdote alioram vefcnnrot pane . Ptt
cum ada non plagabuntur.Quartfi bonfi eft exemptio a plagis penunar/bcUo^ Sc hmoi.non fennfie
enim illi cfi aaamjcfi coi genere ho(um,plagas oppieflionfi hmot. CT Ideo.Narrata {»oc impio?, ^
iungif eo? iniquitas in afiedufin intcUeCta Sc in Iingaa.Ideo|marer iniquirarfi fcquenum lignifiw
pto(peritas,rorqnes eo?/fbir,(apbia.iegma orum vitio? ponif torques; hoc eft glona eo? ad limiliRx
dinem ronjuis. Vbi aduette q> fi latina luigna pcnnictcretldiccndam fiiiffet.ideo torquanit eos fopet/
bia;fupcrbia omauit cos \t torques ornamentum colli. Amidetur ornamento iniqmtatisfibi. Mo/
do in plurali Amodo in fingulan numero loquitur: quia Sc de ipfis iniquis Sc de genere iniquo/
rum loquitur. Amideturfvdut paUio,omamcnto iiuquitatis.ex fupbia ont tniuftitiajnon aliena fed
fua. Vtrnnrp autem vitium eft voluntans . ^Dc mtdlcdii vero.Exiuitex adipe ocuh coram J.quili/
ber oculorum eorfi intemoifi procedit no ex leClicudineinon es iudiao ronis.fed ex adipe diuici^ Sc
potcqf.mi^inido gppe eo? gcnctat in cis cogicatides cofatmes eo? (bpbi£ .Tifificruc cogitatida
PSAtMVS XXXIII.
wrdiKhoc cft tam Topobe cogitant vt trmfcantittanrdmclaiit difcmfu^ natoraicsIqDos oor natnrali/
ttrfbggentxxcogitantcniniqiuehomonunqoogitaffoiqaf&ipctanc vitts contaaonom poflibu
hnmtvt patet in ambietibns Priora fc^Liqnefiiaent 8c loqaentnr m malo frauois.Ecce cnimna luv
^a^DtHblaentaliosloqnaitcsinmalolTaiidu/^acitcraddecipicndumxx occilb loqoentar^cot
oculi coram ptodeont a adipe lic fimnones coram prodeunt a c^ tudine coram . Pofucrant Jn cos '
Iis os (inimA lingua coram ambulabit in teiTa.Nemini parcunt, deum bUrphcmanti aut negando
pronidentiameiDS aut aliquid hniufmodL&mtctra omnibus obloquuntur, nulli artaDjIomiiordi^
ni porcunclH detrahendo difcumint per omnesAfic lingua coram ambulat in tara.Haecefi mate/
na dilputationis pax iniquonim.
redu e fadtr. Trai%mir hic iHa panicnlafqtiia zdaui dcdinauemnt vdut param pedes
raei Afc^Ptopolita materu dirpucaaonisfinaodacirpiophcta populum dei quodamodo vacillan/
«em in hac qu^ftioncfr per hoc explanat in cuius pctlbna dixit pc^ vaallaiic : q> (cilicct dude hoc
■In pcribiia populi colcnos denmi^toptneaiquia iniufh beneham in hac yita.facietfdois, populum
fiiom reduc huqm hancqu^fhonemJ^ediieinqniRqmanon fcmeltih Tedlipc populus dci teuemf
od hanc qoflhonem.Ec attribuitur deo facere tcdireqnia iplcdido bona iniquis|dat occalioncm po
fiulo luo redeundi ad hanc quffiioaem . Vnde Sc hictemias & habbacoc hanc q oflhonem mo/
«enint:& quotidie mouetur a popmo dotqai enim non colunt deum caret hac qufffaone . PEt aquf
filem exptimeacnt eisX>dciibicnr quado populos dei redit ad hanc quflhonemiquado fae vacillact
^nando (oiioetaquf pleni exptimonmreisuioc dl quando patiuntur penuria m/quando oppnmfi/
tnr.Ex mctaphotafignihcarur coqt affli^oEt fhmicor limilitudo a linenobus qiiibus cotbi^ & mo
«lica aqua fnppcdcAquf pienijfunc aquf lod pleni aliena matenatputa locojiquf enim loci fcu va/
fis conemen ns (olam aqu^ , vocanf aqufiabr^ addirtonc pleni.] ta qr per aquas pleni defcnbuntut
oqof tnibidfJ^ndbs per hoc (p cxpnmancutfligniiicatur q> non Bucndo Ed cxpnmendo danrur cist
acperhoc&magismixtf&mod^danrar.&quamctapboraGgnificator«qoando populus da
lic affligiror qoeadmodum linentes quos oportet bibere aquam pleni expieflamitonc tcddic ad hac
qafAionemiqnandodiuites habent aquam niciebm/iplicutbidamitlliabondaqilhpcnunam paciff
cur eoam maloramciboitimi&huinlmodi^Erdiccntqoomocb nooit deus. Vox popoh foe vaal/
Uns iotiodocif|c5fe]aenteraflardoBoncshtnc&indc.Ratiopnmaadvacillandiifnmi£ cofiuendo
Coam dei cfi pfpitatc iniqoo^Qdo nouic deus. Admiratiue duat no h fed aion vacillat populnfe
aui deus nomt vd nonifea orca modd furphlitor quo deus noulr hec qUf hunc hic.& eft fcietiaicetta
cognitiaUn exedro/deo excdfo fnp oia.Ec(x ifh impii/ad fenlum vufanus q> ifti impiitSr quieti modi;
gete froetes mlido,aflKtm funt opoletia. Admiramur quo paAo cQ feia & protiidtea da ho§c ifirio/
■ (fiflhu: q> ifti iniqui piDrpcrcnf.neramus enim modn que hac duo (imul longunfulinuia fdlicer sui
ci^ 6c iniqooKplpciitas.p^id hnftmimlidaui oor meum. Altera ad vacillwdu lanocx eodem^
ce.Uioinf puidoif cclpc^ iuftoqu|uia.£n5 temDactat loQos bonis huius mGduac per hoc vana vi
«knnir merita iuftoqcEcpnmoincenotfanAitas.Tmfruftiajline ptfmio aliqno,mnndani|intns,coc
■neft.Ddnde estenoram operum innocentia A laoi m mundiciafim omni iniqmtaic& fonic,palmiu
■neasiopera mea.TeiTio quo ad patknciamfc fin vulnctatusi vanis flageilis pciml]as,non ad horam
fixi tota diefdincumc:& calhganomeaiqiiacaftigatoslbm Cfioca mdpro vohmtaticppter dedlinc
sdinndc iUata^non fint tarda, fed matucinis|fidt manqcitoJnfti enim & aco caftigancura deoCiuxts
lllodrmacca.d.ftanm mcdiciiuunadbibcrcmagnibeneficucftindiciom^citocafiigant (a^sxa
fhgo coipus med Se in tmiitotem redigo Bccf'’ Si dui natrabo licuc.R.atio ad alteram partem conoa
viicillacioncmadfiniiitcrftandomiamint.Ecordinato-ficlicciam.Sinatcabolicntdtxifli affirnuu
tx> lient dixi in pifcedenribus ratiemibnsfqi fhiftramondaui cotmcumi& quomodo eft Ihcntui in
cxcdfo&ceccegaieranonemlilionimtiioinmncgam.Non diciqccocn^ui luftos aut iulhtiam
aliaC]ivirtutes,M negaui nationem filiorum daivtez hoapro incdligasipiib negano eft tcpio/
tiatiodeileft teprobanoq> deus habeat filios fuos inhocmundoiquinona^goinibnsneqiexvor
funtatevinneqi exvohmcate camisfaiex deo nati ihnt|fideflpe& chantatc.Ecbrenicerift negatio
.filionimdo expeOannumbfredicaecmctElcfiis paniaciiuxta illodlifilii& haatdcs,haicdcs qny
dem dafcohaiedes autem chnih. Ita mrano comffat m deducendo ad hoc maximum inconue/
niensifalicet negationem filiorum da Ju patet (eqtidaiqoia fi vanp funt tonf aftiones & patient»
inftorumini^^genetano filiorum dei. i .i t
COgitaui ad fticnduin l?OC TbaAator hic illa pamcnlat cantum bonus irradi dens. Vbi aduenh
qitrattareiftam particulam eft determintftqufftioncmmotamEtppccteapphcta poftq attulltt»
cioncs ad pairrs hinc & ide,modo aggtedif tolurionc qdnisipnus d^arado nl difticalc^ qdnis.^
ettaul ad fcialu hoc, labor iple in' oculis mcts.Ecoe difficultas laboiiofe quadhoms in menns oculis.
Td via per qua (blai debet q&Doncc mna ad fanauaru deiEcce via-lcmp ent lal^r an oculos t hac
4oim ingiedHmmdiniiM omeob itodanna vetitam quiefiioRUinDib fiqaiiem eft al» v»
' C^ibppIaL - ■ - q
PSAIMVS .ixxm.
felffidi h«ne vcricaccm nifi dimna retidatio.TntdIigani finan eofom.Non fuScac piophct^ Saba»
ftrate viam Tcicndi hoqdft facta fchptutam,(ai ad fpecialia defoenditjapaitns viam ventans patm
e* fine eornmxx f^bns fiqnldem bonomm & maloram foloenda eft qnfftio.Et verqfic efbqDoniam
afinetcptoboram qmeu damnatio setemaj&eleiaoramqiiieftbeannidoaOTna.teddiniriati*
qiurftorom.p" Vbi adnene ordinem dicendorum calem.Ptimo dedatabitnr finis ininuorom. lixim
w finis mfloramiibi quia acefcet . tertio miquitas impiotumiibi quia cccc-fif demum oona opeia iis
Bomm;ibi&ego.Vt(icnihilpt*termittaturdifpntanonis Ik rationum pi*induaanim:£Sc firaultni
dtetur vtraqi pars exdnfiu^ ptopofit^itantum bonus &cRciblnitut enim in af&tmatinamldeas eS b«
nus mundis corde, & in ncganoamjckns non efl bonus alus£r eftfamo de bonitate bcatificSm qoat
fola eft bonitas fimpUater humani genens ft: cteaturamm tatiorudium . CTTantum in lubncis par
nes eos. Incipit tradare finem iniquomm dnchoans a termino bonomm quibus ^ddare dcfoipfit
lniquos.Et intendit q> bona iniquomm funt in folislubricisrac per hoc non ^mada,(^ pamyotr
dmda.Feafti cadoe eos in minas.Ecce terminas lubnatatis(q> m morte ceademnt in minas inienii.
In hebr^ habcmr minis in datiuoifcd conmiras mutanit amunAa pt^pofitione in. ^ (^omoda
fuemnt defoIationi.AdmiratuT propheta ddolanonem coram ftimram.Sicut momcmm finiti rcmq
non mulmm duraoiteomm fodicitasiquoniam ficut momenmm eft tempus prolpetiratis leipcan
Ktemp defoIanonis.coc^letitunt ab horrotibus-Hotrendam eft inquit apoftolus incideiein manus
dei viaenns.hoiroiesmfemiineffabilesfunt(qmbnsctrminanmt reprobi. rVeiut fomnium abev
pergifa, domine in auitate imaginem eorum derpicies.Inter bona ini woram fupputantur memcv
fie.£t ptopterea ddfcnbitar poena corandem quo ad eorum memorias.u intedit ^ memoria eoroin
^ue in libtis/fiue in ftatms |fiue in filiis|fioe in quocun^ alio montmeroromnia enim lub imaginis
nomine comprchendir>lcfpiciemi vdiit famnium delpiaf quum homo expergifaranhoc eft tanj
Ks nihili habebimr.& hoc m auitacoQuod poteft Irdligi ad cumulum pccncaduindnm.^ip duran
tenuirate huius mundi|huiu(modi memorlp a deo defpiaunrar£c poteft inceUigi in cmitate fututa
In qua nihil reprobis proderut hoinfinodi imagines.QrQuia acefoeteor meuroOeclatam fine tepio
boramipro quanto cx bonis tranfeont ad mala,dec)arat finem luftomm ecooerfoujuia es malis traiv
fennt ad bona.Quia acefcet cor mefi/volunratio luan,8r renes meos acuami votuntaria caftiganone
coipo ns.Et ego bdhalis & nefciam.Poft aAiones fanftas fubdit palTiones patimpiqi lieifaalis eft ha/
binisipaticndo ignominias ranq non cognofeeret illasficut nec braca coraofdit illas. Beftipfni te/
cum. ira eft in h^r^otita qibelhf eft numen pluralis.Er eft faifus fiii tetS vtbeftif funt tecum ope
rantes Fm ordinem quem eis indidifti. Vd folitatiam vitam tecum cooeifando doxithomo enim io/
Urarins aut deus aarbeftia.Beftipfui tecum,dicet paulus etemita/antoniusacc.Intendirfiqmdcmp/
nhera defciibeiedinerfa merita ii^mm propter quefafcipianmrcum honore a deo in ftituta vua.
K ego connue tccumimente & voluntaterapptehedifti in manu deneta meam.Hucufqi rufpcnfiis cS
fermo-Quia acefcet cor meum & renes &c.idn apptehendifti m manu tua dexteram meam.Ecoeini/
tinm finis luftoramradeusadfimilitudinem apprehendens mepei dexteram affuir.pct quod com/
plexus dininusfignifiiaE.In confilio. tuo duces me. Apptehenrum per manum duces roeind direAio/
ne Sc prudenna humana led confilio tso ditigcnte:& poftea/poft hanc vitam , honore codeftis pattif,
rofnpies me^Qnismihi|defiderarus,in cocus/nifi tm& tecum non volui in terrajaliquid aliudihoc
eft tam in codo q in tem/te folum volui.Se non volui re & alia;red te folum . Et hic eft ^fus legendo
afl^ue hanc patticulamrralicet & tecum non volui in terta . Sed legendo ipfam intettogannerlcn/
Ius e^A tecum quid non volui in terra { Acfi aperte diceret. Et nihil refotam in tem q^ cum oe
lunato manere autfufictiipoflinomniapeicnlijomniafobu tecum. Confumpta dicaro mea& cot
nenmthoccft pofthaboi quicqnid eft camis etiam propnpiar qmcqoid eft cordis propnUobirt cot/
dis mei & pars meadens,n5 ad tempus fed ftctno. Aliorum pomo lint dluitigiglona ficcmea pomo
denstalloram cordis robnrfitrcgnatciimpetarc&cjobarcoidis mei densrhoc eft rano robum md
cordis folus deus eftfad ea qup da fant tinmodo robor cordis habeo.
iBnidCCCt Dooconnnebanturin matenadifpucationisiralicctpaxiniqnorom fic iniquitas eorun/
demi&exdefcnptis finibus uiiquorum & ioftorum iam apparet quem exitum habetpax imploima.
modo proTcquicurpropheta monftrandofioCtum iniquitatis eonim.Ita q>pnus naCtamt finem loi
fenninuminiquotumexbonistemporalibnsinmaIa/& eoonuerfo terminum ioftorum ex malisin
bonaimodo dedarat terminum iniquomm a iniquis operibust& fimiliter luftorum ex bonis operi/
bos. Quia ecce longinqui tui|hoc eft longinqm a temon loco fed diflimilitudine chantatis , petibftc.
ccce frodus elogantium k a dix> per pcocamm.Feciftl c^jhoceft incidi in alia vita, omnem fomican
tem abs reiadlipiendo alten ddo.Mctapbonce defcnbitur poena infirmi per incifionemivt intdliga/
mus vinma fupplida.Et nota hicdoo genera iniquoramifalicet fornicantium a deoiquod eft idola
tnp,&dongantiomfcadeoperieliqnactimina.AdutibioroecceTadfignific3dam propinquam tSc
.poenam appofitum dL& vete prope cfi quod curo moitc vtnib^ c^impfefta <A otatio^fiipplc
PSALMVS ilXXitll. it4
taIU(am(]>approximatiodd(nihi{Nina.Ha^«Kgto*neponitDrcDnttadongati(>naBa{ko.ini^ '
lxiiit;niihi bona eft approamatio diuuia per cfaantahs amicitiani.Poroi in domino deo Ipem mea.
& hoc contra fbmicarionem a deo.ad nanandnm omnes operationes tnasjvt non folii mihi (ed ain«
pronmptpdicandoopciaroa.p'Ad(ieiTciniisqnpdi(;tarDntdiiroIuendoqD^onem/(]> non folotn
folnta eft qnseftio a fine inftotnm & iniqaoitira in alia vua.fai etiam folut^ font tanones ad oppoiie
tcm.Piimaquidcmiquomodo deos dat bfc bona toralia iniaftts,cz eo (ptift in lubtias fimt h«c -
bona.Secondaaatemdevanitatebonatomadionum&palTionumiuftoram,czeoq>non funt va/ '
jaf fed com honore in codis fofcipiendnm eAdont mftum:& q> deos qni dlomne bonum eft pomo
coramI>cclaratDm qoo^ eft q> iniqoitates eomm etfi hic non pnniantniinon tame remanebant im
pnnitp& q> ioftonim opeia erum hicremanenmtanqnia approxunano dei eft mihi^na hi^{^po
txie in deo Ipem eft et bonft hic ad comiiUimenti|ad,anniiciandiioIa opera dei. Arnen. . ^
CTVVLGATA EDITIO. ClntdlaJhuafaph. LXXIH.
I T quid deu5 rq>uli(li in finenracus eit furor tuus fuper oues pafcu^ tafC i '
I Memor e(t« congregaoonia ni(:quam polTcdifli ab inido.
I RedemiiH uirgam h^rediutu tu^miona fion in quo habitaiti in eo. .
I Leua manus tuas in fuperbias eorum in finem:quanta malignatus cil ini
I micus infando.
Ec gloriad funt qui oderunt tetin medio folennitads tuf . " *
Pofuerunt ligna fua ligna :5C non cognouetut ITcut in exitu fuper fummum.
Qgaliinfylualignotumfecunbusexcidetuncianuaseiusanidipfumin fccuri afoa >
deiecerunteani.
^ Incenderunt igni fandhurium tuum in terra tpoDucrunc tabernaculum nominis tui.
Dixerunt in corde fiio cognado eorum limul : quiefeere fadamns omnes diec fe(lo«
dd a terra.
Signa noftra non uldimusnam non eft propheta/K nos no cognolixt ampb'us.
V fqtquo deus improperabit inimicustirdtat aduerfadus nomen tuum in finem^
V t quid auerds manu tuam Kdexceram tuamtde medio finu tuo in finemf
Deus autem rex nofter ante feculamperatus eft falutem in medio rerr^.
T u confirmafti in uirtute tua maretcontdbulafti capita draconum in aquifc
.'Tuoon&egifti capita draconis: dedifti eum efcam populis (tfaiopum,
T n dirupifti fontes K torrentesttu ficcafU ftuuios etfaan.
iTuus eft dies & tua eft nox:tu fabricatus cs auroram & folem.
T u fedlfa' omnes terminos terr^t^tem K uer tu plafmafti ea.
ftilemor efto huiustinimicus iproperauit drio,& populusiiipics idtatrit nomm tuum.
Ne tradas beftiis aias coiitetes dbi:& aias pauperum tuo^ ne obliuifcaris in finem,
Refpicc in tcftametu tuutquia repleri funt qui obfcurari funt terr^ domibus iniqtatu*
Ne auertatur humilis faifhis cdfufusrpauper SC inops laudabut nomen tuum.
£xutge dc^iudica cSm tua:memor efto iproperio^ tuorum q ab inlipiccae fnt tota die.
Ne obbuifearis uoces inimicoru tuotumtfupcrbia eoru qui te oderunt afrendir femp,
CIVXTA HEBR.EVM. ^ Intd%entiaafapho. LXXIIII.
'o Varedeustderebquifti femper: fumabit fiiror tuus in ouempa^
Propheta. fcuftuaef
E Recordare congregadonis tu( acquiiiuiftijprincipiotredemifti uirgam hxrcditads
tuae,montem fion hunc/babitafti in eo.
AiP DV 4M
I &cdtagtc0u4tu(M defoUdonibusfempitemitatu; ol malcfccu inimico i fclitate,
Caio^plidf ' 4 itii
iizadhj
,,, _ PSAIMV4 jxxnn.'
4 RapeiwitaDguIlatora cummeo 'couentustmipofuenmtli^Iua/ligna* : ' \
f Scietur iioicadducem rurfum in ramo ligni fecures.
4 Et nunc fculptunu diu pariter fecuri & malleif frangent»
7 Miferuntinignemfandhjariatuatenftprophaiuueruthabitaculanonimutui.'
8 Dixerut in corde fix) filii iatertai ■
9 Signa noftra no uidimustnon adhuc propfaeta/dCnon nobifefi cognofccs ufi^ijaok'
10 “l^jopIpCta^Vfi^quodeustexprobrabitanguftatorrdefpidetinimicusnonietua
fempcTi' "'>1
1 1 QoarcreuerrifaciesnianucuaflCdexteramtuamdcnioclioitnucuo/conrumendo^
iz Etdcustrexmeusabiniriowperansfalucesin medio tenac.
1) Tu rupifii in fortitudine tua maretco&egilH capita draconum fupa aquas*
«ppoMic {
14 Tu confregiftidpitaliuiatfaantdabu eum efcam populo ficds* i
i{ Tu fcidilh fontem &flumen:tuexicca(h flumina fortitudinis. ‘ ;
fub4liiir
if Tibidiesctiamribinox ituprfparafHluminare&foIem. ;
17 TdfedlHnareocsterminoscenfiaeflacemaihircmemtupIafmalbipCu* >
reflj
18 Memeto huius: inimicuscxprobrauitdno*,Kpopu]usifipicsdc(pexcrunCnometa^
M<ir*uWi« tM inlivU
1$ IStti^dcfbdH{aiaml<gistu{:c6gregarionispaupe9:tuo9{ncpbIiuifcaefemper*
capdttl ^ ...
zo Bwefpicepadfotquiaimpleuerunt tencbroficatesterr^/habicaculauuquitaris.
zi Nonrcuerte^ contritus confufustpauperflC mendicus budabunt nomen tuum,
td) zz Surgcdcust:licigalitetua,mcmcntooppjobriituiabinfipientctotadie.
z3 Neobliuifcaeuoccanguflatorutuo^fonitus infurgendutuo^ afccdens condmie^
I
T Imius dllntdiigaia alaphaVbi antor matense pl^roi iignificanit alapbiAc apparet matoia
intdligcnna digna.apparet enim clare a piogidlii plalmiiorophctan in eo incendium rempii
quod nondum erat conilru Auin£t quoniam bU combulhim en templumcremel a babyioniisfilliid
quod fuerat fdiiicammafidomoei&iKramatomani^iIInd quod fiieiaczdiificatila zorobabel &c.^
inquirendum tc^de quo mctndio fit hiciizmo.p' Apparet autem cz pfalmoqidepamo incendio
naCtamr.Tum a eo q> durano captimeatis defcnbif cedere in iniunam deu vt patet in vcificnlo. io>
vfquequo deus exprobrabit SccSc in calapfalmijitugc deus Iinga lirem tua. durano autem captuu/
tatis iud^f fub romarus cedit ad gloriam dalnon ad blarphenui nols emsiqm conflat q> fmit pcf/
cuffi jrpeer occifione mcfip.Captiuitas afit babylonica ctdmat in iniuna da,nd folmn pro qo&o bo
fies dicebant q> deus non poterat cos Ubctareired quia cultos diurnus erat ab hothbus enuiOnsivc
diatur m veifu oClauo.qood in capnuitate tomana n5 habet locmqm idc culms diuinnscfl magur
licaras in dei ecdcf?a.Tnm qma caprina ros populus fub romams.ia no cflpopofus deijnd funt pati'
dd fcd inimici deuin pfalmo afit ddaibuf affliCti iudpi vr paupes deuve paret in vaficoio.19.
igif matena plalmi ad lireramiira dei contra ludros tempore capQmtans babdonice.
CTSVMMARIVM EST.
CPropheta praoiidcns addimn hietofolinuranum per babylomos|recnttit ad deum, proponendo
tum ininnas in deum;tnm mcendium templi & defolacione popdi efeCh in h^rednatem aeetnm mi
fenas tdidm populi confoens c6 openbns dining porennac.ufupplicat vt meminciit fit faluarcpaa
peres fuos qm fupetfuntiA punire inimicos.
CTPeifona loquens ptophka efl
Ojrc IXUe DCrdiqu ifh femp .Diuidimr pfalmus in patres duas ipropofidua maretix.fie
acccuouajibi mgiciunblirFti^mt toaf luno admiratiod dolotm^o quaadou mas
P5ALHVS .IXXIIII.
ibdlt tn populfi ibnmital qoaie iratos fboitfic.Cfanpitatia defttoAioncEt appdiacnrdadiAio fcn
ica fcmpiccma radonc narunt fa^.incediaoi liqmdcni teph qoanto eft tx natura fadiifigniiicar (etn
piccma dcAru Aioncmciicut qui incendit domum aor aintatcmf monftrat ex natura fa^ q> vult km
pitcmam defolanoncm lUiu&Et.de hocdokndo admiratur ptop^aiibens q> deos non rcpdlct po/
palum luam Ibnpailcd redeuntem ad pocnitennam foropierA ramefatiu poidet fempicemg detdi
^oms.QaaR dois^no interrogat (ed admitatur>ktrliquiffa ad lonpeiia natura ^eh.6cito q> in he
br^oaducibiurempcriiigniGcaturtanqincalud^ooAptopDaeacxponaio didmos ad femperA
fimile habes in hoc plkmo i verticulo, lo Aio.Fumabit/pfeuetabic mote fumatis ez ita.fiitor tuimiu
fiiaa cua.tnoaemjin multitudine omum.pal^ nighoc eft in iudys qui vdut ones pafcue tug«
tum quo ad palhi algiqa pauilb cos lege tua.tum quo ad paffum cotpons:qaia.^o.annis pauiih eos
mannaj& poftea dedifh cis terta fluetcm lattcAc mcllc.^ll.ccordare.Proponic fartido fupplicationem
Vt Rcordetut tetu (iiaid.Tanq dictict.crtt populus pp peccata fua meretur detdinqui.quia tamen res
Cbi.ch^ fiiitirccordate lUius-Rccordaie congregationis tuftqoa,acqaifiaiffa a principio.Popnluiii
facbtfU appellat cogteganonc dci acquifita a principio.tn qa a capite cdgtegatidisihoce ab abrahat
a quo iccepit deus cqgtegationc huius popuu {epandomCum ab idolacns.tum ab inino quo fiiie po
pulusihoc dl ab egteflb depgypto.tuc fiqde uiccepit eflcpopuhisq>Dus.nxrat vdut famuli fgypno/
ra.Rcdemilhia c^to.vitgamipoccnam.hpreditatis tueipopuli tui deCh a te in hauedicaccmuuita
tUud dcutc-p Jie dt^ctdas populu rufi & h^teditatf tua qua rcdemilh in magnitudine tua de f^to,
Montem fion hunc habitalh in eo.Non blum rcdemilh pocenoam populi de feniitute egyptia/faci/
ens illum potentem cfi regia dignicatcfed rcdemilh hfic motem fioniin cultum cuum,dehaDitacnlo
icbateocnm cfhcicns ipQi habitaculutn tufi.ent enim in fupchon dus patre pdificatfi tempifiuEt inc2
dit perlute proponeie tum regum potentiam tfi tepli dignitatem-rEialta ^dTus tnos.Proponit tez
Cio alteram umpluudonexxalia gidliis tuos ddblattonibus fanpitetnitatis.omnimalefixic mimico
m landuate.Non czaltalh greirus toosfopeni toa.cztantibuspopalo/regno & templo, (id dcrdiquie
fhomnia:czaltaqu^mefliistiio<voperacua,defolanonibasrempiteniitans:hocedcrolans lam te/
gnoftcmplo & popuio.r^ Iblam exalta gtcflbs mos fupcrdefolara.fed fi^ inimicosl attenta initu
na illata tibi'abcis.Ordinaficliteram. omni inimico qui malefecit in lwifiitatc)in templo (ando
tuo &cA vtcie datuio pro ablaauo.
(CtfUtgUTUntlnapit hic pars cxccntiua tdi ordine. Piiu ttaftatur illa particulaicxalta greflus mos
«kfblaoonibns &c.£afido lUafqaarcdeusdcKliqaifhacc.ibi vfqiquo dens.Tettio illa/tecotdarccom
ganois mp &c.ibi m emeto hui^.Quatto itetfi iUafeialta gteflns mos oi q malcfcat mimico flec.re^
etu vtdi£lf|ibi finge dC’. GTTraaat itaqi petitione illaezalra giefliis tuos defolatldibns feropitermta
Cis| omm q makfcat mimico in landhtateuecdendo defolationes Sc mala qua; fixit inimicnsfqua; f6
cetfitdialdfimdelhDi^onehietulalccapcozcdcchiavltimouid^fr^Ragieifitileonmo fuiotej
angullatores mvmmucitai,inmcdiocouhustDi;hocellIocilqnecoaeDifitmu.inmedio hierfm.
tueeneA dmtas cle^ a deo vc fit nomen fiifi ibnfic ppea mpdlat locus oSuems dei.pofiienint ligna
fuafignajeraafitvczillaraainfignavi^npficdominii.p^teefficacadducnrnrfiim in ramo l^nl
Ciccates.Pofi tugitfi & venlla defcnbit opa fcifiionfiA prophetat q> fciemtipalam cognolceC & vu^
cor mimicus ad fihmdincm adducetis fecures ad (apeliotes pattes aibotis ad feind^m camos dus.
Er nSc fimlpmras dos pamer fecnti & malleis hangmtEt incendit per haec deiaiberefiadaras & fdf
linas fadas 1 hictrm.5cifla fiqdcm funt in t^lo qua; prea erat) vt colfin^ & raarcddfaudi quoip fune
■nun hiedin.Citca nominata quoq^ mlfaumda nefciolfi ppcia habent mccr^nonemdhi hoc patui
cefi9t.na collae pet luec mcdli^ initaimha fdtea apta ad oiiudlfirtiac fdndmdoifiuc malleis bipent
bus|fiacquomodohbet alitet AI ildfit in ignem fanduaria tua tetra;,prophanaruchabiracolfi nomi
nis.mLOtdo prgpoflenis.ptiiis pcophanatfic habicaculfi nominis mifterapifi fcilicetiSc deinde miliu
cfit ignem in fanctuana ma cerra^Saduaru duut propter dilfandionem fandi fando^ a fando. Ad/
dKhctenanquoniamfiinduatiaddinaemabiliafunr.fant enim ccdefhaired quae in teira funt)inc2
di pofTantft hoc ad Iitcram impletum efi.pDizerant in cotde Tuo filii eomm fimal.Ddcnpcis defo/
ladoaibaseztnnfecisidcfcnbirordcfolanoin-emarablixurainliliisindforam chorum Se capeiuo/
tfi:& hoc defoibcdo cogitationes conLVbi nota q> inter alus mircrias lod^iu defcnbfirui eoram
filuedfddes pectita & plentia apud eos ad finuradid mifericoitliamodcrpctado.fQl toermm libetta
ds t^us habedo.Cogitabat duo ptenta. Alterfi m chald^ icedeifir oes couetus da i tetta : hoc e ou
loca »d diurnos coactus tlhtucait^lfiXA anicatehietfm.. Alterfi i tata iniuria illata deo no vidim*
Cgoa nolhadioc dl no vidim^ defi dernoAralfi; figna vididf i facril^sfc htte ligna appellac nofttat
qrti eisollela cut pluncs m defenoipercudetedm peccatores cocta fcvt pacet de dathan 0; abironjAc
deincendiocore&aliis.Depc^rennbas vnume^ucant.nonadhacpropheta.Iam tantum cepons
eft ep combulla fune loca dei/ & deus fiibcrazic figna, Sevli? hodie adhuc non mittit ptophetam
adwnlblaadumiws&nfinobifcam cogaofcauv^qao.bcoe adquid vdln pte^het^vt eSa
PSAtMVS :lxxiiii.
oim ds eognofccns vt^ao darabicfiSetoims. Vb) cfaK pdfpicoe potes dcfhtutos mbeitoliji S
liorS animos confetendo protenta & pisentia cum ftmira libcmtioncfignorando auando Uberati
tur.pTCcc obftac his <p fupcnlcs fuit hieremias:quia hietemias non ioit cum ds in oabylonc.led du/
Aus dl in ^gypeum a rdiquiis iudptum;vbi hc ocdlbs cft. Vnde & (ignificatcr capeini in babylone
dicunci& non nobifd! co^ofbcns vf^quo.Ncc etiam obflat q> danid dicte dc (dplo ca.9.cgo danid
tnteUnt in Iibns hicFcmi^ nometnm annoram Sccquoniam pfalmus loquicui de tempore interme/
dio. Vnde & lignificantius diatjnon adhuc propheta.
©fcpquo DCU0- Tractator hic lUa pamcnla/quare dens derdiqlh &crali ordine. Occafi6e accani
ex coptationibus hlioi)c captiuorum nefaenttum quatd dorabitiadamat propheta ad deum tnpiie
cicet.Pnmoexduranoneblarphcmie.Vfqiqnodmsexprobrabitangufetor{ddpidet inimicus no/
men tuum ad (dnpedProuocantis ckTaiiq dicetetampone finem his blafphemiis/non tantum dn/
lent^Quare rroem.Sccundo repetit dolore admiramid tStf cofumptionis. Ita qr primum cz parte
diuin^ iniunf ,& (mmdo ex parte affli Aionis popoli damat.Qoaic fades renetti manu tua 8c aaaef
latua demediofinnrnofcoramcndo{Metaphoracft.Tcnensmantiinfinundpcrcntit:cxtniheiu ve/
ro manii liia de finofvtitur ea£t quia deus manu fua ufos dl coTumendo replu/duirate hrcjdeo deibii
t)itotfaciensrcuertimandfuadefinuriiocdrumendo£tdiatnrfadens tcuemrqina pluries extraxe/
rat ea de finu fuo a^unicndu ludcos/ed minq ad oofumendu tempifi ft duitatem cleCtam fient tfic.
Et fumin faaes/perimeranna denotat. pTc deus.Tettio magnitudine dinin^ potentif introduciqad
cdfitdhi mndex irapotctia derclianit populu fiiiLEc inchoat ab opetibns diuinf pot^ dcmoftnitii
fialam inbeneficid populi Cii-Et deus rex meusfpeculians.ab ininoimeLf.popuIi ifraditpoperans (a/
nte.s/ multas, in medio tenarfin manifeilofcoia omnibusnT patet in tot falritibns exhibitis educendo
populli de pgypto & introducendo in terra promillioniE.Tn rupilh in forticndine tua matq robrfi»5
f Rpfh capita draconomiegyptiOQi.ropcr aquasjfobmagendo cos.fgyptios enim appdlaros draedea
habes raa1.z9.ecoe ego ad te pharao rex fgypti draco magne qui cubas in medio fluminum. Tu c6
ftegilh capita lioiarhan(prinnjJcspharaonis:dabis cum rfearo popnlo/appofitineficasdioc cft habi
tannbtis m ficcitate deferroijLEt videtur pa hoc drferibete cadauera egyptiorum ddara ad littus tna/
nsincfcamanimalifi.Tnfadilli fonte & flumenrhocdltufddifhpimainfbnrem Jk flumen .fluxe»
inntn jqup de petra no folum ndut fons fed vclut flumcn.-vtpote ad potfi tantf mnltitudmis homi
nfi fSr iumetof in delixto.To exiccafh flumina fortinidinis.De flomitK lordanis conllat.[^ flnming
amoninfinuattttiicucfeeirm mati rubro ficfadcttotretibnsamon nu.zi. vel ponitur nurnems pfai
tahspro fingnlari.Fottitodinisdicfitur propter multitudine aqupivd pptrr effi^lilfhblccutpfbttinx
dinis.|rribi dies. A fpedalibus openbus ditimp potenp pgncditur ad vniuetfaleopus crtationis.TI
bi dies etia tibi noxjfobdinmra ^paralii Inminarqlunam & ftellas,& folem.Tu frcilh ftare omnes ttt
minos tettf .pffatem & hyemem tu plafmafli ipfas.ln qbus quattuor vide dominium ccdi Se remetSc
differciiarn diei &noAis|flIans Se hyemis.vt per haec dnitmi reliquarfi creaturarum inccIligastAr pene
nes q> no impoKtip ftd volunrarLsrficd lufhtif eft dereliAio populi firi fnb affli Aione 8e feniinne.
fll^atioifo 9IIUI0. Tractatur hic illa particulairccotdatc congregationis tup &c.diiplhtum ex parte
hoflifilrfi ex parte populi.p’ Ex parte qdc hoftiii proponit iniunascorta dcfitvt hincprouocctdal ad
cnpifdu populfi de manu raliu.Mcmcnto huius.f.q> inimicusexprobraoir non homini fed dno.Sepo
Culus eof infipiens|idolatra,defpexit nome tuuErpptcrea ne trade befhp.Beftia appellac inimi^ ido
itram:coq>morebefhpfincintefleClneftcreatonsfnif&|)ptft befti.ilem modum viuendi.Netradef
diutius detinendam ac vorandam, befti^gcnti bc(hali,animam legis tuarietudiram lege tna. Bxe c5
paranoinrer populum iudeorom &initnicos.illifntbeftuKifte animae efDditplegedd.C6gfcgatio/
ni^anpcnim tuomm ne obliuircere ad fcmpa.orat pro leiiquKs populi percuiTiipro capttnisip di£»
peifis.S^ lerpiccpaCtoiquodpcpigifh cum abraham fle cum moyfe de reducendo populum penireo
tem enam fi ad cardines cccli roeric diflipatusner patet dente. ;o.qtiia impicnerant ( pauperes tui,tene
brofitates cerrar|obfcura qn^ef loca ten<e,appoficiue habitacula iniqniraris.panpercs tui non haben
tes domos habitarunt loca obrcura,quoe non funt habitacula nifiprplommi / falfanorum ) & aboiii
hmufinodi hominum iniquitatis latennum in os.Etmtcnditpahocdefcnbeie magnitudinem mi
loif pauperum da, vt cogantur habitate { lons obreuris Se infamibas-IVon reuertcrmfdepcatiue vti
mrfucuroipro ne tenertacur^a confpeCtu mo concricus|popnlus,confiifnsin6aaDdims a tequia pars
M Se mendicusipopulus iam pacnircns,laudabunt nomen mum.
&UrgCDCU0. Tractatur hic illa particnla/exalra greflus mosiquantum ad vindiAam inimicomm.’
In pnndpio enim fuit raAata cadempamcula quantil ad explicatione dcfolarionfi;& ruperat vt tia
Aarcf quatu ad vindiCt^quod hic fitep Sarge deus/a pmiiTione ininriarfi tuaK,linga lite wHiage catt
Iam iniutiaiil Cibi illacaru. Acfi aperte dicaxr.Si no vis vidicare cam noflram/qiiia luftc pafii fumns^
vmdica caufam niam;cibi.n.liimma iniuna illata eft incendendo tempifl tuum.Memenro oppiobni
lui ab infipknmidlatl.eoca dicfcoiumucrqiiionpofrisplosq aliidii.Neoblioii^ vocem ao/
PSAiMvs :txxv; ita
^nlhtDnnB tDonnn:lbnitas infoigftinin troitrai altxndou randnoc|fimpk c&Et tnrendit pa hoc
<pnonocflantiniiiiievocales,&dconnnianrara(cidaintconaiUK blalphanif doaboppreSui/
bDxpams vtnon obbmlcatnt hccpaniicAmen.
'CCV VLGATA EDITIO ([^ ViiSoriutnodilgda* p&K a&phcaad.LXXIIIt
Onfitebimur dbi dou confitebimur : K inuocabimus nomen euum.
Narrabimus mirabilia tuatcum accepero tempus ego iulfidas iudicabo.
Liquefa(fbi efi terra ^ onmes qui habitant in earego confirmaui co^
lumnaseius»
Dixi iniquis nohte inique ageretKdelinqucdbusnoUte exaltare cornu.
Nolite extollere in altum cornu uefitummolite loqui aduerfus deum iniquitatem.
Quiane^ ab oriente ne^ ab ocddentenerjp a defertis modbustquonia deus iudex e.
Hunc humiliat hunc exalta trquia calix in manu dni/uini meri plenus mixto.
Et inclinauit ex hoc in hoctuetuotamen fex eius noncfi exinanita, bibent omna
peccatores terras.
' ^o autem annundabo in feculumrcantabo deo iacob.
Et omnia cornua peccatorum confringamrK exaltabuntur cornua iuIH.
ViX T A H EBR£ V y incenci nedefirue^falmus afapbo caridEXX V«
. ^ Onfdfi fumus tibi dcustcofefli fumusrK propinquum nomen tuum nar ^
Ek^. ^ rauetuntfepatatua.
Njcfias C^oniamacdpiamconuentumregoroflitudines iudicabo.
Liquefa dii funt terra CC omnes habitatores dusrego firmaui columnas eius. Sclah.
' Dixiinfanis.pi^lum. ne infaniterSC impiis/ne exaltate cornu.
M
Ne exaltate in excdfumtcomu uefirum; loquimini in collo fora*.
tczciJSi
Q^uia non ab exitu SC ab ocddente K non a deferto,cellTtudines.
7 Quoniam deustiudicansdiunc humiliabit SL hunc exaltabit.
S Q^uia caHx in manu domini^/0t uino mero plenus mixto/K efiudit ex bocMUitnm f«*
ca dus expriment/bibent omnes impii terras.
9 . f>i4yfiq«.Et ego annundabo mundotcantabo deo iacob.
• . *
o Et omnia cornua impiorum c^dam: exaltabuntur cornua iulH.
T Imius dL Vincenti ne ddfanetplaimns alapho cantici.Et potell dk ordo lucnepGdmns canh/
d alapho vinccnn ne comimpcSenliis amem cz didtis Ibpetius ui aliis titulis patccescepta i/
upaiticula;nedeiin]extiinsfcnlbsamatcriaplalmipendet.(rCircamatenam aotem pralmi ad/
neiTC(ppoftpiimimi voliculam apparera contextu plidmi finetetgiaedanoncvnicapeifonakv
qnens in omnibus idiqais veilicolisdoquens amem m pnma peifbnajplmies rqpctcns iso,& conti/
nuansfamonem vobis pnmf pei(bnatdui&fimilibuL\trtibnitamtm pctfonaluechbiipfi ope/
ta qmnq^JPnmnmxgo reCtitndines mdicabo.Seaindnm . ego finnam columnas eius t fciliort tena^
'Tertiumdixi inibis Bc impiis atc.Qmutum.ego annuntiato mundo i cantabo deo iacob.Quint&
omnia cornua impiorum c^m.fEx quoiti quarto manifeflcmmatet (p pctfona lutcdl homotbo
sninu qppc cft cantare deo.u teitio aSt apparet cp petfona haec pdicauit inianis & iniquis no lupe>'
i>e fapeie,a0^adodniin6u)diciam[hnnc exaltans & illum humibasjn quo officium ^dicatidis m«
aha peifona hcc venlkatDi.immo necdc ipfo chiillo vTqi ad dicm iudioinn quo omnia cornua pec
catotum cfdetSolus fiqnidem mefias potdl veredicoe.^ firmam columnas rcmqat q> omnia coc
‘ nua peccatorum ceda.Exemnt quo^ ad liteia pdicanonis offidumipt^cans fle diuinfi ludidum St
ihainapi»aideawbtaiuiaohfi(nalcollofta/cifohcdaaiiunt.Ec^tcieaiidliiax mateiia pfalmi
PSALMVS
itXXlIIL
adaentnsmcfic,primoadpdi(Mdai&inim(Io|!ir d(nTOadiDdicandfi.flrVndcqmi! in rttnfc»
paraui foi finnaoi columnas cius.Ptooodic quoi; hzc pcticio ex timov duoni lodiaUdc qua cam ua
liac vita 3 in vmnolki iodiao pfalmus craftar.
GTSVMMAR.IVM EST.
jnJPropheta mirabilia md _
inam vniucifali lodicio.cmn &udtu diuina: laudis ddcnbin
CrPetfonarlonuaitcslantdincrfdhccttledtiacradias.
Ci0nrcfTliUI1IU6. Diuidicnrpralmus in partes duasipropoiitiDi materiae, &cxccatin<i/ibiqao/
niaaccipiam.p'Propoiiitduo.Primo fhi^ adactus chnlti.ConflelIi fomusiconfiilionelaDdu;
nbi deus. vox ilta drdtoram eft audito chnllo-conlidn rumus-rcpctitio myftenu duplicis laudis(rciii/
cet in primo A in fecundo aducru^gnificat.Secddo.Et propinqud nomen tuum narraucrunt few
ta tua.i-mirabiliadei mdftrara i aductuchfi manifeftauetQt nom^dei ppinqnii|n5d6gat<ini5dinaB
led ppinquu nobisimanifdlarilui.veibii carne fadtdjnobifcu dcum.opa quz ego facio tdhmoiunia
pernibcnt de mcEt rurfusii opera non fealTcm quae nemo alius fcar/peccarnm non haberent.
<ri^IOtlii acdpkmi conucntuttl. 1 ncipit hic pars rxemnua tali ordine. Piio crattatur illa patnea
la/& {ipmquu nome tuu narrauoriic fepara tua.Scdo illa|cdfdri (bmas/ibi Sc ego annunaabo.QjTra
dtatiraiy Minqaddiuinii nomen manifeOatum pcrmirabiliaa tnplia adionechnAiiintiodoced»
ipfum chnllum/oqnwde fdpfo.Pnmus aOusdlQuonia accipiam conuentumihominum ad roc,
rcditudines lucfacabo.LegiQacorefeproiTrctnrin accgpnonec6umtDS| i adunationc hominum
fldfie.iudieandorcftirudincs/diffini^rcdlicudinesadionu.Aadilhsqadidlum cfl annqiiisfdiliga
amicutuii&odiohabcbtsinlmicutu&egoaQcdico vobisdiligiteinimicos vcilros.&iuifus.didlfi ^
cliiquicuq: dimifcnt vxorem (ua detd libellum repudiuego autem dico vobis q^omnis qui dlmip:^
vxorc luamjFacir cam mccchan &c.In his enim & fimilibus 6c vnindfalitcr in omni dodtnna chnlti
adimpletum videmos(ego rectitudines ludicaboidiffiniendo rectitudines aCtionum & motum. P^Li/ n
qu<faCti fune trita & oii habitatores eius, ego firmaui columnas eius.5edida aClio defcnbiror a mc/ .
caphoraditfolatplencorroennsdomusdi habiratonbusfuis/prpliiklo benchciDm columnamm (ii
ftcntantiom illa.Et mtendit q> ficut quum diflbluitur domus cum pericfilo habitatorami fuccumens 'l*
pparationcleaiirmicacecoiQnaiufujtcnrannumfaIaatdomu&liabitacores,icaindiasraence tena ^
&habitatonbasdus/ipfcfuccomtbcndkiocol6naramfullentanrium:hoceftapo(loloram &difci '
pnlom.vnde & paulus ad gal.:.pcmmviacobom & ioanne coldnas ecdcTia; feu fiddmiprllar. Adori/ ^
ccqibenefidum colunarum propccrmultiplicelignilkacioncdiCtionlshebraicpmdlnpticitctcqxi/
nimr.f.firmaui vd paraui feu aprani|&hutafmodi.Satisdlprop6(icoi^co(tar de beneficio coUhia/ "
rd ad lullentadumdtuc flabiliendoffiDc apcandojfkieparado.lnecr has autem aCtiones qu^vaUe mi/ j
tabiles funtjcointclligc etiam miracula qua; mtcnicnctunt ad confirmandn Germone chnlh & apoflo
loram. inDixi m(anis.Tettia aClio eft ^catio ad infanos & impiosjad pixeantes ex ignoranru Sc ex
malida. Inter inlanos computa faulum qni poftea paulusfcnm oibus qui perlixjnedo chnihanos at/ ^
bittan tur obfeqmum fe pftare deo. Dixi tlanis.nc in(anitc,& impiisfnc cxolratc cornu.Prgdicanit ha
njihratcmprpapuechriftus.Ne exaltate in exedfum cornu veftnim.exaggetatio eft pcepn.ttim pio/ - *
ptet lupeibiam lud^rura.nos ex fomicationciion fumus nari,fed patrem habemus dcum.dr ratfii&
paternofteiabrahameliTum quia fiipcibiaininum eft omnispcccati Sc regina omnium vinoiiL
neloqmmmi incoUofbitKhoceftemfto/deuatoiduro.iupctbi enim eft etiam ftgno exteriori mon/
fltarc fnpcrbiam .Et intendit per hacc omnia extctminium upabip indicere. Q»ia no ab exitu | (olrif
'hoc eft ^ onenrc,& non ab ocndente& non a ddotoivtroqi polo,ccWtudinest honunum pendcnc
Ratio cohibendi fupobiam tcdditut.quia ex nulla mundi parte pendent ccUitudioes hominum.^
huius rationis ratio fnfciungitur.Quoniam dens iudicans.hnnc humiliabit & hunccxaltabit.Noik
eft in potcftate omnium partium mundi cdiitudo hominisiquoniam deus mftus lodex hoc libi nc/
IdnauittA hunc quem voluent humiliabit fic hunc quem voluent exaltabit, r (^ia calix inmanix
dominulta dci dddibitur fub metaphora calias pleni vino meto mixtofhoc eft tuibidoimixtunun.
xeddit vinnm tntbidum jta q> de hoc calice efBuit feu cffiundinit vfqi ad finxsrxduAuedttes autem ttr
fanamur apnmoidp in potum vlnmisJ-lax eft meraphoraEt intendit q> ira dn hgnihcata per vl
num meram tDtbidum,polira m menfuta calicisCvindiCta liqutdem menfurata c fua iuftiD4j& noa
£t humano fuToie^vlcp ad dtcmiudicii effunditur AefBuitvdut currens liquor cma feccsinoncpix/
tuendo iftum nunc illumtvt quotidie videmus fal non noramusiin tempore autem iudiai vnioer^
lis exprimentur fixes bibendp ab omnibus nullo excppto impus tcitar.Drfcnbnnairfcors exprimetis
dp,qma aliter non liim habiles ad potnm.bibcndp autenvad ffgnificandum q> volmitarix in (o« capi
fa(boccft in pcccaris^pocnas bibds danatiiqois innui potum pocnarvm tbiiinpuuiti. .
PSACMVS XXX VI. 117
Ct^^anilUncialXvTtaeunir hic illa pamcnla/confbTi fumas, ninqtio adconfeflionetnin prp.<
feim vita.Ec ego annunciabo|qiuc dci funr,mnndo>'ego palam locatos inai mondoicaatabo/ per cc-
ddiammeam/pa membra mea oonfdlionelaodis, deo lacobfnonalteci deo fcd illi quem coluit iar
«ob/deo veceds teftamcntLTam quo ad oonfidlionem in KfbiRAione.Et omnia cornua inuiftotum
c^dam;in iudtdo vnioetfali acidiua/tollam omnes poteltates miqoocamxxalrabuntutiriic, cornua
iuffa/genensiulloram.PanimcIlctaafmeodnradmcsimpiornmiufi exalcamnr pocdlas inftornm.
tunc enim illi ibunt in Gippbaam pcemum,ialli autem in vitam £temam/poflidedo legnum libi pa
catum ab ftemo-Amen.
CETV V LGATAEDITlO.|[^ Vidlori i carminib? pfalnius afaph cadcu< LXX V»
Otus in iudca dcusiin ifrad magnum nomen dua.
Et faifhis eft in pacelocua dusiflC habitatio eius in (ion.
Ibi con(rigitpotentias:arcum/fcutum/gIadium & bdium.'
Illuminans tu mirabiliter a montibus actemisiturbati funt omnes inli>
pientes corde.
Oormienint fomnum fuum:K mliil inuenernt omnes mri diuitiarum in manibus fuis.
Ab increpatione tua deus iacobdormitauerunt qui afccndetunt equos.
Tu terribilis es quis reltllet tibiCex tunc ira tua .
De ccelo anditum fedlti iudidumtterra tremuit flCquieuit.
Dum exurgeret in iudidu deusmt laluos faceret omnes manfuetos terrae.
Qgoniamcogiado hominis confitebitur dbi:0Creliqui(cogitadonis diemfefium
agent dbi.
V ouete Si reddite domino deo uefiro:omnes qui in dreuitu dus affertis munera.
T mibili & d qui aufert fpintum prindpumrternbili apud r^es terrae.
IC^y^TA HBBR£ VM.|^^incendinmoduladonibus, pfalmus alapho can^
ttcum. , LXXVI.
1' p , Otus in iudaeadeusttin ifrad magnum nomen dus.'
2 iV Et fiut in falem umbraculum dus:& habitaculum dus in fion.
3 Ibi con&c^tfagittasarcus:fcutum8C gladium fiCbdlum.;^ah.
4. Luminofus tU/ fortis plus mondbus rapinas.
pClMtl f ^
,5 Prfdad funt fortes cordisulormictunt fomnum fuum/&: non inucnetunc omnes uri
uirtuds manus fuas.
0 Ab inaepadone tua deus iacob:confopitusefi& currus K equus.
tlmcfidv* ^ ^ • *
7 Tu terribilis tu:4£ quis flabit fadcbustuisl'ex tunc ira tua.
«Icrnblni, _ ’
t De codis fedlH audire ius:tetra dmuitflCquieuit. ‘
9 Surgente ad iudidumtdeotuid faluandum omnes humiles tetraE.5clafa.
[1 o Q^uia ira hominis confitebitur teudiquias irarum dnget.
ai Vouete£^foluitedno*deoueflro:omnucircuitusdusportabuntmunus formidato.
3 z Prohibebit fpintum prindpumtdmcndus r^bus terrx. .
T Italos eft. Vincenti in niodniacionibns plaimns afapho canacom. Qni parete potell a fapra'
diCtis.S«lahocnihilhabctnr de materia plalmiiacpropterea opoitet ipiam a pfalmo colli'
geie. Apparet antem (ppCilmos tcaAat de percnlTionc exetatns fennacnetib tempore e3echif.manift
Ac enim inptincipiop(almide(cnbitnrdensconfnngensomniaarmainhieniralem|adhocvtco/
gnorcator tplc deos hiendalcm&lion.Et ii huadianxcns conditiones qac inplalmo dcfcribanM
(Tdlicetcp deas de ccdohaxfieati&qidormietfit omnes virieieiritns|8e (ptetra rimnit acqnieoit)
imar^^nS tam prophetator gdddibituctcs geffauqaoniam tone hax omnia gefta fant&brtm/
Ht
tliKfid*
tdji
V
PsALMVs ;ixx\ri;
Kremnia<inadrant hmc macctut.Eft igitnr pTalmi ad liRram/nianifcflatio (^dois iiid^’%
bicrafalemeft veras dcnsiamiraNiproftrauone czerdras famach(xibxentan)fdliat& odogio/
(aqum<]imilmmhaminomvnanodt>vcfcnbitaru}jtg.i9A'.=.patali.)z& da.37.Etqoia pfaliniu
iflc longe ante fbitediras(|vtporctemporc dauidis, quam proliracio alTyriorum racne tem^ic esor
chic^mamMle apparet pfophetia;tam dara vt res gcflas defcnberc videacar.
cjsvmmarivm est.
CT Propheta poblice cognitum ac magnificaram deum in hienifalcm proflaneiulo eztrdoim
Cmnacactib , ita prophetat acR rem gdlam dcfcnbeteqcangendo lingula qua: mcenienerant.
«TPetfonaioqoajsprophetaeft. i
Ni0ni0 iniud^DCUd. Diuidirar pralmns in paitesdnasspropolitiaammatetue.&exeait^
aam/ibi&fuit.‘(irE^ponicdao.Aftcnim eft.noras in iudpa deus-Non diat) notus eft iodf&
fedmmdpaivtintelligascpcognitaseftabvniiKills deus habitans in tudpa. Judpam af^Uat w
iam terrae promtlTionis partem in qua erat tnbus luda (imul cum beniamin. in lUa liqnidnD.
parredenommataiudpaaiudapatriarchahabitabatdens tunc: quum iam regnum iftad oeualbir
tum fuidct Sc decem tnbus tranQat^in alTfrios/ad itmios &£ P^AIteram. In ifraef/difpetlb.mar
gnum nomen aus|fapple habitum eft. Significanter enim dicit nomen magnum t vt intcUigat
qi audito tam grandi muaculo habitum eft nomen domini magnam vbi^ in iftaelirisjiomen enim
'ad auditum fpedat.
C lEt fuit in firian. Incipit hic pars errentina tali ordinePrimo tradatur illa particuIainorDS in is
dpa deus-Secundo illa/in ilrael magnum nomen eiusjibi quia ira-P^fuit m (akm | hoc eft in hieto
falem.vmbraculum eius.*& habitaculum das in lion.Eledio tam duitatis q fpcaalislod i^us duV
tatisCfcilicalioi0d(fcribirar;ekgitliquidemdeusvtran9.Idemautem lignihcaturpervrobraculum
& habitaculum I templum fnlicctin quo dicebatur dens habitare ratione cultas qui ibi deo exhibe
baf.Eclic ibi cognofccbatardeusicultDivcnerationejtdTOnlis/cxaoduionibnsimitacalis Ignis & ne/
bulp: vt parait ui dedicanone templi, f^lbi/inxta hicrafalem, confiegic fagittas arcuserentum & gla/
dium & bellum. Lege efaiam . non iadetibi(agitram,&non occnpabiteamdypens|8enogmittcc
in circuitu dus aggerem / fennachenb. Et deTcnbirar non folum armoium dacdiolcd ctiam totius
beili.nam tunc oeftauicbdlum: quoniam fennachenb rcuetihs cftinniniuemi&ocafbs eftaftlus
fuis.Etlicdeusnonrolumconfiegitarma,rcdtocnmbdlam.{^Lumin0fustn£cixmQdas quo dens
'iognituseft habitans in ludxa.Luminofustoimanilidftando vt omnes videant, fortis plus mond/
busrapmp.dum appares fortior regibus rpnncipibus.qmfunt montes rapinefomot fennachd
rib&pnnapibuscius.p^PrBdatifnnt|palIiue,foitescotdis.Ecceefleftnsfuttitndicisdininancp aflf *
ni fortes cordii)(apabi cordis.funt prfdari|fpolian lunt omnibus rebus. tunc enim oedib a deo exei
citnairyrioram|teseoTimcdlemntinprfdamiodauram.Donnieranr fomnum fuum. Dcfcribitat
tempus quo percnlTi fnnt.“rdiicet node hora qua dormiebantDormierant fomnum fuumj aflytli in
exerdni ; & non inuenerant omnes viti virtutis manus fuas. Viros virtutis appellat regem tamv .
dienb 8; eos qm cum eo erant qui non funt intetfofti.ifh enim mane fulgentes non inuenerant raar
nusfuasihoc eftexcrcitam|quieraCvelutmannseorom.^Abincrepacionenia.Pcrcu(rioipfadcfcrie ^
bitor communi nominc|ab increpatione tua deos iacob. Nec alicubi in fetiprura inuenitur qualis
fnencillapcrai(Iio;niliFmeffedum,qutafuitocdfina.i6t.miUDmhominum.Mulri didit q>ftiic in>
cicpatio combnftiua.ira q> redegit in cinerem cotpora lllfiis veftibus.Sed hoc n5 folum caret auton/ '
tacefcriprur^,G»idiftbnatabra.qaartrliqniddn tegdecimonono didrurde fennachenb .quumq^
diluculo furrexiftix vidit ota corpora motroomm.Sifoiftcnt corpora combufta.nondtdfld vitat
c»tpora mortuornm ; fed vidit cineres coram i ant vcftes eomm. Berofus autem rdeiente iolepho .
dicitq>foitpcftilcnna|quapericrnnt.iS5.miliainprimano^8;q7ppterea(ennadietibmcniens re/ '
liqup exerdtus pani luitin niniuem.Sed berofus diuinando hoc diar ,non credens diuinuni
tniracnlum . Dillbnat autem pcffalcntia harca dimno miraculo: pro quanro fnbfecncuraeftixpe/
liculnm pdfalencue in populum iodamrum cgtedicnrium ad fpolia aif)momm.dd enim opem
non cum tali imperfrdione fed peifede ialurifdaftiille rationabile eft. Relinquamtis etgoincet/ '
tam qualitatem pcRmUionis leo increpanonis. ^Cuins eSedus fobinngirar. Confopims m 6c cur/ t
rns&equusihoccft&vedi cumbos & vedi equis milites. dicitor enim-t-para-^rpetcoflit omneta
virum toboftnm Arbellatorcm & principem exerdtus airynorum.vtintelligasip non folum pedi/
tes & gtegarii milites perculTi funt. Conibpitus aurem didoiri quia mors fomno copolaca
P^To tcmbilis tu . Exaggeratio eft , lignificans q> m deus per tdpfom retiibilis cx tali opcK
monftraris. Et quis ftabit ftidebos taisfprocnldnbio nullus. Ex tunc ira tua. A differentia intot
diuinam iram teu vindidamA humanam | commendator tembUitas diolna.vindidaenimqftqrC
4n po teSate npflia qn^ noumino (bpuenit qn^ t^os quo paenitet not no vu^calle Sc volomi^
■ Di
#•
i*
9*
■" PsKtsivs .tXXVI. ijS
vindicaitfid ti8(>ol!iiiiiiu pro ttmc.lRi adt dd fdn padi pro qnocffqi tflcparata.&ppcaira dd ap/
pdiacur ita ex rancrqDui a quoliba ninc;« qooliba inllan eft prompta.Et patuit in hac peicnlTio/
ncq> fiiit extunc quum venittexalTynorti pmonalitaex fgypto;nofte.n.feqaente apud lofcphuni
etacnit dens hanc iram.vt fennachaib oculis ptopnis videiet exercitum fuum occifum a deo ind^/
nim» HDe cccks fecidi audire ius.Ccdede inftramctum icfpedu talis vindiap defciibitur,non p mo i
i)d b^i fed per modum ludidLFecit oes auduc lus faOmn de codis contra blarphemias fennachenb.
mifit n.dcDs an^um fuum exeeutorem inns|ocadendo.i8$.aiilia.Tefra|hietofolymitan^ timnit;n/
iDore magno a facie fennachenb, & quieniqa pIiando:non enim pngnauitP' SutefflK ad indicium
■flynottim,deo»adfaInandaocshumilesterr«c.Defcribitn6intefueniirepognamfeuphom ludpoia
ad occidoidu apyriosificnt intetucneront iudfi pugnantes contra amortfos & d^angos tempore
mo^ Sc iofiifdcd iiltcrucniirc merita humilium feu m^eto^elmg/c:cchia& tdiqnorum deuotew ^
iqotiam deunun hierulalem.pro quoram faluredeus profltanit exercinun toinachenb.ln hebtgo ha
fcaurlndanuoiudickiifedcongr^tasmntamcadinniftaprgpolitionead. ^
£iuta ira-TtaOarar hic illa pamcnladn iftael magnum nomen eiussexplicando cftc<9us tanti ludi/ •
ci» in quibus rduoet extenliim nomen dd magniheatii in ifraeL^Pnmns effedus dl.Quia ira horni/
ni^lainachcrib contra populum tmim.confnaiitur romatena etit laudis tuanfult enim occano diui
aplandis-iellqalasiraram dngesHeoe effedus.ex laude diuina occafionata ab ira fennachenb.com/
pefcuit|ligandoeinxitdensteliquosinimicosindgof:hocenimeft cingetetdiquias iratum «mtra
*odpam.namaudieni)estantutndeiiudieinm|dcftitetnntabliiipngnationeindff.rYooeteiexd^ ^ ^
tionc.&lblnitcfex debito, domino deo veflib.Apolltophar ad tndgos vt iam hberati ab ira fmnacha
rib hc voueant fc foluant votadioc eft gtanas aganqlibete;,coltum exhibeant dommodro fuaquM '
eft fieundus effeOus-P^Omnei dremtus pius portabunt munus formidato-Tettins efledus defaibi/ ^
tnr<j>omnesincircuituhierufalerapottatKnintmnneradominoJicitntenim.tpara.3i.& pr^tit
dens d(.'eztchig])qaietcm per drcmtumunuln etiam defdcbant hoftias 8t (actificia domino in hieni •• i
lalem.VbiapparctrcsgeftahicprophaatasdumdicicnrqiomnesdrcuitusdBs portabunt munus ^
fbtmidato;deopKmtaproftratumextrdtummirabilitrt.^Ptohibd)itfpintnm prlncipum , dmov
dus regibus ttrrf.Qnattnsefttdus eftq»a hocfado deos redditus timendos regibus reiw.prohibe/
bit fpinrum prindpom a pugnando contra hietnlalem.Quod plus eft q ligare rdiquias iratum qup
tunc erant contra meiulalem/qaanto hoc eft vruuedalius q illud. Amen.
erV VLGATA EDITIO-H^Vwftoripro idithun pfalrausafaph. LXXVT.
Oce mea ad dominiun clamairiaioce mea ad deum & intendit mihi.
Indietribuladonismcae^eumexquiiiuinnanibiu meunexAe contra efi
& non fum deceptas. ^ ^
R.enuitconro1ari anima mcamicmorfui dd 8fde]e«^tus rum,exera.*
tatus fum 8C defedt fpiri tus meus. i
Anridpaucrunt uigilias oculi mdaurbatus fum X non fum locutus.
Cogitauidies antiquos:8f annos xtanos in mente habui. J
Ecmeditatusfumno(flccumcordemco:Sfexerdcabar8f (copebara fpintum meum.
Nunquid in sternum proiidet deusaut non apponet ut compladtior fit adhuc£ ’
Aut in finem mifcricordiam fuam abfdndetta gencratioe in gcncrarionemi
Aut obliuifcctur mifereri deustaut continebit in ira fua mifericordus fuas^ •
Etdixi.nuccoepithaBcmutariodottcrgexcflfi. '
Memor fui operum dominitquia memor ero ab initio mirabOium tuorum. ^
Et meditabor in omnibus operibus tuis:& in adinuendonibus tuis exaedror. ,
peusinfanftouiatuatquis deus magnus ficutdeusnfftnes deus q fads mirabilia.
Nota fcdfH i ppfis uirtute tuatredemilK ! brachio tuo pplm tun,filios iacob X iofeph»
Videtunt ce aqug deus uidetunt te aqug X dmuctuntrfiC curbacg fune ab^.
Muldtudo fonicus aquarumtuocem dederunt nubes. >
Etenim (agittg tuf tranfeuntmox tonitrui tui in rota.
yiluxenmt corofodopcg tux orbi tarxjcommoca c flC congcmint terra. /
psALMvs _ _ :ixxvni
In mari uia tua &r«nitftu(in aquis muIticSaeftigra tua non cognofcaitl£ ' •
Deduxiffa' (tcut oues populum tuumtin manu mo^ K aaron.
<£TIVXTA HEBR.aVM.|[^ Vincctifupiedurhunafaphopfalmuf. LXXVH»
* Propheta clamabomoxmeaaddeumt&aufcultauitme,
X In die anguIfa'(me^dominumtqu{lTui: manus mea nodle mota cft S
non re]axabitur,rcnuitconrolari anima mea.
t «te* j Recordabor deit,& conturbabonmcditabor/& coDabetur fpiritus meus. Seiab*
4 Apprehendifh' palpebras oculorum meorum: palTus fum 8C non loquar.
5 G)gitauidiescxprincipio:annosfcculorum.
6 RccordabormoduIationismexinnoc'te:cucordemeoIoquar^quadiuitfpas me?»
faamd^ Nunquid feculis derelinquet dominust:6£ non adiidet ad uolcndum adhucT
8 Nunquid finita cft/ad fempcrgratiaeiustcdpleuitdidhimgeneraaoniSfgeneratimf
9 Nuunquid oblitus ell mifereri deus:uerc continuit in furore mifeticordias fuas£SelaW
10 Et dixi.fgritudo mea ipfa/mutationes dexter? excdfi.
1 1 Recordabor opera domim rquoniam recordabor er principio fi^aratiim tuuni,
iz Et medicabor in omm' opere tuo:fiC in caufis tuis loquar.
AJ** • « tiUni M(9tM
u Deusfinfanditateuiatuatquisdeus magnusutdeust t
14 Tuipfefacicnsfeparatum:fecilhfcireinpopuIisfortitudinemtuam. <
ij Rcdemilb in brachio populum tuum:filios iacob ficiofeph. Sdah.
rf V idemnt te aqux deustuiderunt te aquf:tremcnt edam trement abyfli.
1 7 Effuderunt aquas nubes:uocem dederunt cceli/edam fagict? tua: ambulabunt.'
1 8 Vox tonitrui tui in rota/fccerut lumen Fulgura mudottremuic X commota cft tem. ■
15 Inmariuiatua/&fenut?tu(inaquismultis:&ueffigiatuanoofuncagnica.
20 Deduxiffi quali ouem populum tuunuin manu moyfi& aaron.
Titulos eft.V incentt fuper iedathnn alapho plalmus-Icdathun nome eft vnius principis in roa
lica.i.para.zf.Vdponas hoc m loco nomen di molieiinftnunencunamprcpofitio fiqxr/hoc
InCnoat-Rcliqua ticnii patent « rapenos diCtis.
CCirca marenam pfalmi adnettc|aliquld efleeerrnm/aliqmd rationabilejaliqnid ambigatmi. Cev
K tvm eft q> propheta afibdionem diiitntnam plorat coram deo.fperans libo^ a diurna granaffle c6/
mcmoransanriqoadpopera.Probabile eft q> afflictio iftaficafHiCtio populiQuodex eo foadctcir
q> comem orat prirca opera dd in liberatione populi ex pgyptoitang ex pigrentis openbus dei Iperas
populum dennoJiberandomabhacaffliCllonc.Ambiguam aurem remanet quae aut quo tempore
ftdit ifta afflictio popnli.Ec e latio ambiguiransiqa pfalmns fiftit 1 generalibus-nihil enim Ipeciale
explicqt nrfi recordationem nocturnorum canticorum m veificulo.d.Ex quo innui videtur q> fuit tti/
fcniatio priuans canticis noCtumisihoc eft cultu diuino qui exhibebatur in temploiiuxta illud-in no
Aibus extollite manus vefttas in fanfta &£ Sed hinc non habetur q> fit lomo ae captimtate aliqiut
populi lodforomrqoum cultus diuinus fuerit impeditos tempore ancfochi abfiy capnuitare popolii
vt patet in li.macca.& populus fuerit tunc maxime affliCtns. Vnde quum nullam habeam lationan
dedinandi inafHiftioncro populi ratione capduitans/magis g m afflictionem einfdcm fine captini/
tare nefeio temere opinati de qua affliiSione populi pralmus ifte loquatur ad lireramired exponendi
ctnfeopfalmomdeaffli«ionehebrei populi priuatidinino cultu cum foe reditus ad illum.
CTSVMMARIVM EST.
^Ptophff a affli^m agensicontinua fapplicanone meditantem ac vdot attonitum & animo cote
ftptam r^ciibititum ex parte deijtnm a parte prftenromm bonorum. Et « dininc conditioe gta/
nae aiiguftiam luam terminandam affirmat mutatione deitete diuinc.commorando inteiim in me/
ditationediuinorum mirabilium operam &c
CTPerfona loqoens propheta eft.
\T ©r niQ ^ DOjlunuill.Diuiditur pfalmos in paties duasipiopofitinam materie, & ezeeutialft
y «>>>ndicaf4galhf.PtopomtdaascoinbmarionesAltetadlyoxiDeaaddoin&dtunabaAI»
adL
I
B B B- -B- ► S.fl .3
PSALMVS XXXVII. SZ9
racft.Voimea addoininl!&anfcDltanitadme.PrimacSbinatio conihta vooe &damoit.&dida
ot voa Sc exaudinouisfigno.Proponlt per pruna, vocem (iiam ad deum/non ad hominem.cum da/
more cordu.Per recondam aorem vocem nmbsroara ad deum com aoiuunponcdioneduunammt
qood dl fignom bracuolp aodientip 8c grarip.
^^OieangUfhf ince. lnapithicparscxecuciaacaIiondine.Primotraaafilla parcicnlafvozmea
«d dominum-Secddo tUa/fic damabojibi nan(]d.Tcctio illa|& aofculcamciibi & dui . (^rro illaf vos
nmiibi deus m fanairace.QjCirca voce aos ad deu.qou non vos exterior lU mteiio^vrpoce no ad
lioidn(edadded>iircftae(l|a(deo loqmtir tmemis alfedibDs|coj»tanonibos|memonis &c.inapic
piophera vocem Tna ddcnbcic a concinnitate fli magnitiidinc tniSm^ In die angnlhp mec. Ecee ma
tena in genere angalhapopoIi-Oomindinon hoiem,qu{iimjddgatfi a mefpet^ im ami&nuqac
nmos enim ea qnp Pdidimas.Mamu mea node mota eft Sc non rdazabimt . Concinnitas quetentb
defi defcrtbif.tnm ab vtto^ tpetdie ralicct & nodemm ab indefdla Ibpplicfi mannnm ezcdioi^Re/
•ole moyfiai orante in pugna cotra amaledutas czteniis manibn«& intdligcs qmd Rgnificet n6 te/
laxatio mamifi.OdiaibUeigo fapfnm die&node.qu^de ded fiiqipliaccclinciterminfionqmoce ora
tiom excelis btadiiis OicRenoic coblan aia mea.Eoee magniendo cnftid^ Aios pimns modhtie le/
nnicrordperccoibUtlonavtpocecui nnllnmlocd rdlqacrat.Recocdatorda&cocntbaboc.R5neni
ixddir tant^ tnlbci^e^atte tecotdacionis da.Rccordabot detNolens coblati lenocabo ad memo/
tiS defl ofenfumiamiflom/doneatfi Jrg hac recordatione hfcfegnmfJe cnnnbahnqinm< mwiita/
b^m mdpro loqnendo.flt collabetur fpljs meus-Meraphonens eft fermo ad (imilicndme cor qoi c6
turbati timore aliqoo vd nimia cnftitia caddr lemianimes£t incedit per hac tp cogitando ^ of&n
Ibm & amifliim, Ita alBidu eft mras fient ifti coUabentes cxtecins-Et teficninf hfc vetba fhtnn tempo
fis ad pceritnm tenoiqtanq colojcienna ad iOnd.p' Apptthedifti palpebras ocnloqi meorum. Vigma
multa explicaf mote eotfi qni jpetdidetfit fomnnnvquo^ palpcbrc non t^nt ocubstquia tenet eo*
aptos(ipocetcs dandeieeos aa bmnfi.PalTns ram/ttupote.Paflio illa (ignincatnr qnp inlomnes comi/
tatutiqoa fnnt vdor attonin.Et non loquar.ComttK qno^ lilentifi hmdi palIionem.& intendir pet
bfc <p meditando ddi fic oflSmrom Sccle habet ftctic hm6i actoniciihoc eft q> intciins no habet vnde
•onfoletnqvndeexcofenqmd dicat &c OTCogicani dies . Altera rano tantf tnfting a recordatione
pmetirof bonomm.Cogitam diesa piinapioivd mddi vd populi hebrgi, annos ftcnlofjabtab^
■ol^himoyii &cod!inendodidafanilacmDhoctancf angofti^Kccordabor modnlationis mef in
Do^olira habire in templo dd quam lam pdiducnm corde meo loq^naqlamemabiliter meaim Io/
3nar confoendo naxbona podica com malis qn^patiorOc qufiinir Ipintos mens j& mccom loqiig
o rpitinn mens qn^oir htt qoe reqnnnnir.
t[RuiK]tnd lbcoli0.Traftat hic lua paiticnla|Si damabo;M modii inqnifitionts qna fidr fpfis pto/
Kons in pfona &c.Nnngd lixnlisfoibos.cicrdincmet dnstme in hac angnftia:& n6 adiieict ad vo/
adhndTanq diceicr ^t^Et rSncm rabdit.Nungd (inita eft ad fempgfa dnsihoceft nnnqd
gfaeiosfnapte natura tendes ad mildcdiin5qfu;l«lGniip line Iimicarione lempo^nita eftrtanS
dlcemihocdHpoiribileqa fteii non pdt vt gfa dci (inianir.Copleuit didfi generandi Sc generatio/
nithoc eft nonqnid di<M fnfi de gratiafiia extendeda generationi Sc gcncratiom (ine fine,n% comple/
miffennmauic (iniiiidrang dionet;|boc ^ irolTibilc^angd oblitns eft.lmpedimra miloMi tan
git morchnmano.ant» obliaionejiuriqiiid oblitus eft mireretidenslAntapaflione ir* vere conti
nnitinfuroremirencordiasfaasfranqdioercr.haccn&habencIpriiindeoppnejDenqihocice antem
lam oblimo exdnfa dLfnror adcLinSira vlndicarma bicexdudicnr nominando miltiicordias fuast
iquM conftat ede rupta iolhnam vindicaonam.Imo Topta ola opera dei.Ec ptopterea no pol^t Ibpe
tari mirencordiida aiuftitia eins.lofecbnoeno conoenicq> mifcncoidia lopcretinftltiam.
iEt ofa. Tractat hic illa paiticula|& anfailramc/dedarado ratuca dd gfam.& dizijedOAns a fpdran/
Ao.^gntodo mea ipa mutanones detttreexceUithoceftipra afflidio qui patior eft vdnt^mdo cb
rabilis mirationibu Iptitisdextcrp accm.Meraphoraeft liimpta a ftacn aigrotoinmivt aegritudo di/
Ringuif cotra moite.Er intendir q>aftiiAioiftad} non mors|noeftadlimiumdincmomsfqna; eft it
l^arabilis^fM ad limilitndinem ^^nmdmis ren imbecillicans cnrabilis.& lireta hoc clKiarer futn/
agfam da libenmcem ab hac afBiCHoneCqoia definita fgricudine turabih dedataf fotnra ranitas^
ammerubun^gpatteda cam mntanonis deitapacdh.Acfi dicciet. Dixi|deiinioi hac afflictio/
■^habere canfasytrinqi.CT paite qmde rad vdot ^ntndine coipotis .& patre vero dei motatione*
lion confihi.fetWnterpexecutinp porJtip dd ezcciiKira q> pgtitndo ipra eft mutationes palTiuc/de fta
tulanitansinftatnmai^tndinisf&mtfascricdcftatnfgritndinisin ranitatera metaphorice; pro/
ptie vero <k giacia in mftitiam& ialbtia in gtanam Juecenim runt pnmne mutanones dexter^ cxccl
li£tq>hocnonvanarpedixi/(kdaro.Recordaboroperadomini|mte(hmoninm adero memotiam
operum dommrprpteritorom.non inroittomm red conraetoram.Quoniam rrcotdaborgpifcipiol
mfidl Ibi bdirpi popiriijfrpafailitiiilihoetftmiiirimHin/tiiieaKHiii tDOjeEr meditabor in omni ope
Caitr.fiipp&l. (
ti r
PSAiMVS _ _ ;txxvn;
tno,& in canfis tms loqoar.Canfas dd a^xHat occaliont* pfopttr qnas dens quando» pnnitjqnw»
do® exaltat ob gloriam tcuioftiriam ibam &hmn(modi. ^ _ ..
IOCU0 !U ftnctU^cTraftaf hic illa patricnlafvoz mea ad dnmtdedarando voi comcmoratiaa dit
ninoK btncficioK txpeftado dimnam gfamicft illa qua fit vt dena benigne audiat. Vbi adom » p/ ■
pbeta pnus defcnpfit benignum dei auditnm m eflSato cettf (pei:& deinde liibifigit vocem loam ad-
dmm confcruatinam ftatns fpei.pT>eu5 in fanCtitate via tuaja pnndpio popnli tui via tua qua duxi:
fh populum ftiit in Canditate colnnf nubis pet diem & ignis per nodem.qnu dras|inni omnes qm •
vocanf dii, magnus, limpUater & abfolute.vt deusfnatuta non opinione houimtquali dicM. .
Tu ipfc deus faaens (epatatumihoc eft mirabile omnqquod alii du facere non poflnntmcitfa icue ia •
populi.-i(non clam/non in angnlo fed publicem popnbs.fbttitudincmipotentiam.tua. rRcdemilh.
io brachioC ecce quado manifefiauit potenaa fua^populu tnfi,filios iacob & iofeph|de feniitiite ;
ptuMcminit fpaliter filioli lofqph.tum quia non deicedetunt cnm iacob m ggyptumjted nan funt in -
segyptoiacpet hocagyptu habebanttit.tom qa loleph mlhtutuseftptimogemtBS iacobrpnoato na.
ben.tnra quia lofephmentacomendandafpecialiterfnntvdutpatriarchfvt iacob &ilaacqufi et».
fuerit vt alter pater omniudlivtpote qui oes aluit in tanta penuna . P^Videtnnt te aqup deus videri’
tcaquqmans tubnitiement etiam trement abyfli. Aquas manstubti dcfcnbitad fimilitndmem vi/
dentium & trementinm non folufti in Tupcifiae lal m pfundo ranonc effitdustqma ^inTp funt lioic
tmnentes obediunt adnutum-Effuderfit/pluendo, aquas nubes» voce/tonitmi, dedeiut codi| ifoiorest
hoc e legio aens i qua generant hmdi mitta.ena lagttta; tupftilmina, ambulabunt . V oe tonirtin mi
in tota/audif mote rotf .E^licaf hic vo* qua dedetUt nob»Fecernnt Inmefhigora mundo.non dioc
coti mundo fed mundoiad fignificandam multitudinem corufcationumitanq illuminaicnc no vnd
angulum tm;fed communiter viderentur lumen facerc-Ttemuit & comota eft terta-Hax fupenus der
fcnptala orado fumuntur prgter hoc vlomum,li de tetremotu ad literam intclligitnt.qoi tamen Ibtr;
tefijittuncinfgyptoigois ndfitfcriptosin exodo.fii autem pet teiram habitatores ten* incdligte.
mus.nolla ^ ambiguitas-p^In mari via tua.Hadenns mitabilia dci poblica cotra ^gypnos comme
morauit m elemetis omnibusimodo mirabilia tunc gefta erga hebrros oomemotat . In marijriibrow
via tua/quam tufccifti populo:& Idnit^ tu^ in aquisjnon paucis.fiid mulnsjhoceft ainserant enim
aqnz valde alt^ qua; dioil^ funt-Nota ac ifto textu fumi aigumetum q> hebr^ per mulcas vias trafie/,
eunt mate rubrum & no per vnam folam.nam in numero plurali hicdiaror & (cmiK tua^Et veftigw
cua non funt agnitaiquoniam redeuntibus aquis ad locum fuum non time vila vcmgui hebr^ommi
non fuit vibm vcftigium vif perquam populos tranfieratiquod propne eflet veftigium deu (ETOca
duxifti.Poftdedudionera populi per mare lubmm/defcnbitur contequenter mitabilis dcduOio pet
terram.Deduxifti fient ooem/fiait mulatodinem omom.populum tuum in manumtiyfi & aaronjdii
cum. Vbi comt^ige mirabilia patrata m illadedudioncEt mtedit per tuccota Cvt lam didam eft>
fomenta fpei expedans q> dextera excelli mutet opera donunijficot mucauit ptilcis tempoabos poft
afflidionem hcbtfofom liberando eosAmen.
ICVVLGATA EDITIO. I^Iiitelledhisarapt ^ LXXVU.
Ttenditepopdc meus legem meam r isdinate aurem ueibram in uerb;^
oris mei. _ ^ ,
Aperiam in paraboHs os meumtlotjuar propoticiones ab initio. 1
C^nta audiuimus K cognouimus ea rfiC patres nofU nairauerunc |
nobis.
Non funt occulcata a filiis eorumnn generatione altera. »
Narrantes laudes domini CC uirtutes eins:K mirabilia eius quf fecie.
Et fufeitauit tefiimonium in iacobtSi legem pofuit in ifiaeL
Q^nta madauit patribus nfis nota facere ea filiis fuisuit cognorcat generatio aketa^-
Filii qui nafcenturSC exurgenttdC narrabunt filiis fuis. *
V t ponat in deo fpc fuam dC non obliuifcantur operum datSC mandata eius exqmc&v
Nc fiant ficut patres eommtgeneratio praua & exafperans. ' ?
Generatio qu{ non direxit cor fuumtdc non efiaedituccum deo fpiritusdus» ''
Filii cphraim intendentes Amittentes arcumteonuerfi funt in die belli, ' . \
NoacuRodiaiuutefiamentum^*;Xm|(ge^^nolaetuacani^uMi:^ ; ...tt.
1
; FSAtMVS _ ^ ’ l'XXVIL
Et obliti funt bencfacfloram eiustK mirabniun] aiu qa( odendit «5.
CoraiD patribtu eonim.fecit mirabilia in tora $g/pd:in campo ranf^t.
Interrupit mare K perduxit eos:& (latuit aquas quafl in utre. .
Etdeduxitcosinnubedieit&tocano^einilluminationeignis. ,
Interrupit petram in eremotdCadaquauit eos udut in abyflo mulca* •
Et;ieduxit aquim de petra:^ eduxit unq flununa aquas.
Et appolucrunc a<fliuc peccare eitin ira condtauerunc exedfum in inaquofb*
Et tentauerunc deum in cordibus fuisait peterent efeas am'mabus fuis.
Et male looici funt de deoKiixetunt nunquid poterit deus parare menfam in deferto^
jQooniam percufjllt petram & fluxerunt aqu^td: torrentes inundauerunt»
Munquid & panem potent daretaut parare menfam populo fiiof
Ideo audiuit dns 6L diflulitt^f ignU accenfus dl in iacob dC ira afoendic in Hrad.
C^uia non crediderunt in deomecfpcraueruncinfalucari eius.
Et mandauic nubibus defupen& ianuas cadi aperuic.
Et pluit illis manna ad manducandum:5^panem coeli dedit eis.
Panem angdorum manducauit bomondbaria mific eU in abundandam*
iTranflulic auHiuni deocelo:^ induxit in uittucefua aplvicum.
Et pluit fuper eos fleue puluerem carnes t Si (idic arenam maris uoladlia pennati.
Et cecidenint in medio callrorum eorumuirca tabernacula eorum. '
Ecmanducauerunt&laturadlimtniniis/flCdciiderium eoraactuliccismon (untfrau
dan a ddiderio fuo.
'Adhuc efc{ eorum erant in ore ipfbrumrK ira dei afcendic fuper eos.
Et ocddic pingues eorum:*: dedos Hhd impediuic.
In omnibus his peocaucrunc acSiucrflC non crediderunt in mirabilibus dus.
Et defecerunt in uanicacedies eotumtdC anni eorum cum fellinacione.
Cum oedderet eos qu^rebant cumtflC reuertebantur,6t diluculo ueniebant ad
Et rememorad funt quia deus adiutor ell eoru:St deus exedfus redemptor eoru efl.
£t dilexerunt eum in ore fuo:& lingua fua mentiri funt ei.
Cor aute eorum non erat replum cum eomec fiddes habiti funt ia tdlamento eius*
Ipfc autem efl mifericors Si propitius fiet peccaris commiSC non difperdet cos.
Et abundauit ut auerteret iram fuam:& non accendit omnem iram fuam.
Et recordatus efl quia caro funtrfpiritusuadcnsK non rediens. j
Canens cxacerbauerunc eum in defertorin iram condeauerunt eum in inaquolb*
Et conuerfi funt Si tentauerunt deum:22 famflum iliad exacerbauerunt.
I^onfuntrecordatimanusdusdiequaredemiteosdcmanutribulancis* ’
Sicut pofuic in ^ypto flgna fiutSi prodigia fua in campo caneos.
Et conuertic in fanguinem flumina eorum'& imbres eorum :ne biberent*
Wiflt in eos cynomjrii Si comedit eosiflC ranam difperdidit eos. '
Et dedit ftugini fruftus cotumrSC labores eorum locufl;.
Et occidit in grandine uineas eoram:& moros eorum in pruina.
Et tradidit grandini iumenta eorum:K pofTefifiones eorum igni.
Edifit in eos iram indignationis fuf/iniignarionem Si iram Si tribuIationemrimmIO
(iones per angdos malos.
V um fede femitf it^ fu{ S( iMopeperde a morte animarum eo tih K iumenta eorum
^aicc.(bppl^ j
^WAtMvs ' " <■ ;txxvra.' '
••••»• ,>• ’ - . , -*
in morte condufit. ^ ^ ^ ^ , _. /
Et percuffit omne priroogenitian m terra flcgypri t primloas omnis laboru eorum ^
tabernaculis cfaam. ^ ^ ;
Et abftulit ficut oues populum fuumrflf perduxit eos tanq gr^em in deferto» [
Et deduxit BOS in fpe & non cimuerutrK inimicos eorum operuit mare.
Et induxit cos in monte fandlificationis fuftmontem quem acquifiuit dextera dus» ^
Eteiecitafade co^ gctes:fiC forte diuifit eis terram in Biniculo diAribudonis.
Et habitare fecit in tabemalis eorumttribus ifrael.
Ettetaucruncd£cxaccrbaueruntdeumexcelfunt:fl( teftimonia eius non cuAodienmt»
Etauertemnt USC non fetuaueruntpadlumt quemadmodum patres eorunvconuerfl
funt in arcum prauum.
In iram condeauerunt cum in collibus fuis:d£ in fculptilibus fois ad cmuladonaneom
prouocaucrunt.
Audiuit deus & fprcuittK ad m'hilum redegitualdeifiael.
Et reppulit tabernaculum filo:tabemacuIum fuum ubi habitauit in hoibot»
Et tradidit in capduitate uirtutem eorumtfl: pulchritudinem eorn in manus inimicif
Et coDcIulit in gladio populum fuumtfi: hereditatem fuam fpreuit.
luueoes eorum comedit ignis:& uii^nes conun non funt lamentate* |
Sacerdotes eorum in gladio ccdderunt:& uidu( eorum non plorabantur*
Et exdtatus eA tanq dormiens dnsrtanq potens crapulatus a uino. •
Et pcrcuf At inimicos fuos in poAerioratopprobrium fempitemum dedit illis.'
Et repulit tabernaculum iofeph:& tribum ephraim non degit*
Sed degit tribum iudatmontem Aon quem dilcxit.
Et (di Acauit Acut unicornis facriAdum fuumrin terra quam fiindauit in fecula*
Er degit dauid Iduu fuum/& fuAulit eum de gregibus ouiurde poA foctates accepit eS»
Palcereiacobferuumfuumt&ifradhereditatem fuam.
Et puit eos in innoccria cordis fui:dC in btdledbbus manun fnarum deduxit c«su
«:i VX T A H EBRiE V M. ^ Intdligenria afapho. LXXVIK* _ j
n I A Vfculta popule meus dodlrinam meamundinate aurem ueAramdi^
Propheta* ^orismd.
- r
z Aperiam in prouerbio os mcumtloquar propoAriones a prindpio.
4 Non negabimus a filiis eorumrgenerationi alteri narrantes laudes dominT SC forticuii*
dinem rius/flC feparata dus que fedt*
5 Et Armauit cont^rionem in iacob/& legem pofuit in iiradrque mandauit patribu»
1 09» hii noAris ad fadendum fdre ipfa filios fuos t*
qo(
< Proptcrcsi fdditgenerarioalterarfilii generabuntur f(!rgent/& narrabunt filiis fulf«
7 Etponctindcotfpcfua:&:noobliuifcen^opcrudei/S£madataeiuscuAodiet*
t Et non erunt Acut patres eorum /generatio rebdlis SC irritans ^cnerado nonprf
parauit cor fuum/K non aedidit deum fpiritus dus.
3 Filu ephraim armari/iadentesarcusmerteruntfe in die bdli*
Non cuAodicruntpadhimddtidC in dodbina dus renuerunt ambulare» .
II Etoblitifuntoperumeius;d(fepatatorumeiusquefracuidei;eeos» , '
i; 4 . . -
"I
psALMvs xxxvnr
I z Coram patriixu cora fedc reparatam in ran i^^tiicampo zohan.
m * Ama M ^ - - -* M ^ B _ B A 0 - -BB _ B . B_ .
m
I ) Diuific mare SC fedt tranfire eoa:0C (lare fedc aquas (icut murum*
14 Ecduxtc cosinnubedietdCtocano<ftem lumineignis.
1 5 Sdndet petras in defercotflc fedt bibere quaftabyiibsmulticncfinera* <
Itf Ecfedtezirefluentadepetra:&fedtdercenderequa(tfluminaaquas«
17 EcaddideruncadhucadpeccandueitdCadprouocandumexcelfummficdcaca^
s I Et tcntauerunc deum in corde fuotad petendum dbum anim( fuf.
.17 Etiocudfunt in dcumt:duccrut,Vox populi rcatata. nunquid poterit deos ad pati^
I duranienramindefcrtor
zo Eccepcrculiftcpetramficfluxeruncaqu^acflumina inundabunemunquid edam pane
poterit dare/(T prfparabic carnem populo fuoT
ari Propheta. Ideoaudiuicdominus^&iodignatasedi&ignisaccenfusefttniacob/fteril ^
furor afeendit in iirael
sz QnianoncredidcrutindcottfiC nonconfiiifuncinfidutedui*
* j Et pr(c(pic codis defuperifl; oftia cadorum aperuit.
z 4 Et fedt pluere fuper eos man ad comedcnduidC ttideum codorum dedit cis.
* J P anem rordum comedit quifcptdbum miiTc eis ad faturitacem.
z< Padetmouedorientalemincodisr&duxicinfordtudineruaaullrum.
z 7 Et fedt pluere fuper eos quafi puluaem camcsiflC quafi arena mariu/uobrile pcnat& *
z 8 Et fedt cadere in medio caftrorum eorumnn circuitu tabernaculis eorum.
Z7 Et comederunt &(aturad fune ualde:5Cde(idenum eorum ueniet eis. ^
30 Non alienari (ime a dciideriofuoudhucdbus eorum m ore eo^ . -
31 Et ira dd t afeendit in eostSi ocddic in pingues co^iSC elecftos ifnel fedtgenulledUK. ttan
3 z In omni hoc peccaueruhc adbuc:&; non a^iderunt in fiqiaratis dos.
3 3 EtconfumpiTtinuanitacedieseorumififannoseoruinterrore. ,4
34 Sioccidiceos:Kqu((ienmteumf&reucriirunc/&manicauerunc denm.'
3 5 Et recordari funt^uia deust fortitudo eoy/K deus excelfus redemptor » 41
3 4 Eclac'laaenincenminorefuo:9cinlinguafuamencitifuntei. ^ '
37 Et cor eorum no firmum cum eo:d£ non crediderunt in paiflodus.
3 8 Et ipfe mifericors condonabit im'quicaccm/fl£ non deflmec t SC mulripKcabit ad aaer^
cendum furorem fuum/& non fufdtabic totam iram fuam,
Ec recordatus eft quia caro ip(i:fpiricusuadensfl^nonredibic. 1
4.0 ,QS<>ii<z rebellaucrunt ipfi in defcrtoifadent dolere eum in folitudine^
41 -.Et reugfi func:& tentauemnt denm/& (amfhim ilraelis iignan»fnnr, ' V.
4z Non funt recordari manus dustdid qua redemit eos ab angufiia. ‘
43 Q^ipofuic in (gypcoiignafuai&feparaafua in campo zohan.
44 EtconuerricinfanguinemtriuoseorumfiCfluminaeorummonbibciit. , ' ffa|iU
43 ‘Mittetineosmixtura/SCcomediceosi&ranam/SCdefimxiceos.
44 Ec dedit brucho germen eorum:2£ laborem eorum locufif.
47 Occidet in grandineuitemeorumraeficum eorum in gelu.
4 • Ec tradidit grandini beffiam eorumrflC acquifirionem eorum fdntillis.
49 Mittet ineosiram furoris liuuodignarionemd( iram fiCangudiam^imnulfionem an#
gdonimmaloium. . ~
Caiet^pU .
* *«
M PSAIMVS. .itxxvm.'
S 0 Appendet remitam furori fuo t rion u^ca m^animam eorum /SC belHam eorum
pcIH tradidit.
'5 1 Et pcrcuffit omne primogenitum In {gypto:princIpIum filiorum In tentoriis
5z EtfedtmouereueiutoucpopulufuunuKduxIteosficutouileiadefertum.
Et duxit eos cum fiducia no rimuerunttSC inimicos eorum operuit mare« •.
54 Etduxiteosadconfinerandlitatlsru^miontcifium/acquifiultdexteraeius. 1
j j Et eiccit a fadebus eorum gentes, cadere feat cos in funiculum hfreditatistK hab!^ '
tarefedt in. tentoriis eorum tribus ifrael. 1
} ( Ettenrauerunt&rebclIaueruncdeofcxceiror&teiHmonlaausnoncufiodleitniC.
$7 'Et retrocefTerunt&prjuaricati fune ut prescorumnicrfi fune quafi arcus dofi. . r
58 Et fecerut indicari eu in excclfis fuis;& in fculptilibus fuis fadent {mulari ipfmn,
.Audiuitdeusfr&.indignatuseft/Kabomiiiatosefiualdeinilncl. x
><? Et reliquit tabernaculum filottentorium habitault In homine.
Et tradidit capriuitati fortitudinem fuamt&gloriSfuainmanuanguIIatoris,
Ettradiditgladiopopulumfuumr&inhfrcditatemfuamindignatusell. |
■^3 Eledosdosdeuorauitignisrafuirginesdusnonfuntnuptf.
<4 Sacerdotes dusin gladio ceddemntt&uidufdus non flebunt. ■ |
Et euigilauitquafi dormiens dfjstrquafi fortis exultans ex uino.
Etpercuffitanguftatorcsfuosretroropprobriumfcmpitemumdediteis. !
<7 Et fpreuit tentorium iofephra: in tribu ephraim non elegit. - --
4« Et elegit tribum iodatmontemfion quem dilexit.
if9 Et{dificauituelutexccIfafan<fhiarinfuu;quafiterrafundauitIplHm{teroo. ■ :
■ jfo ‘Et elegit in dadd reruumfuumtfl; tulit eum degregibusouls.
7 1 De pofl foetas adduxit entad pafcendu in iacob populfi fufi/& In ifrad b^rodltatefui
7 z Et pauit eos f m pfedlione cordis fui:& in itelHgetiis palmaru fuarum ducet cos.
i -f I J' 'JniInsyi.Tntt1Iigentiaafapho£*qiiohabemteraditioumeflepraIminnhnnc.&vtex(fcaxD
JL *u p&lmi apparer, ptalinns ille cnidino c(t populi fidelis ad obfemationeni diniiue legis ez re
rordanone&ronlidcraaoncgellorDm adeotcmpoicpatrunifaliberanoncatrgvptovltii ad tfpos
daoidis.Haxelladlucrammatenapfalini.
CTSVMMARIVM EST.
CPropheta docet populum dei ab acplo ephraim/8f popuU egredi a*gypto/& popuB ingrefll ter
ram ^midionis/a:dauidis.lllo|tqnideni vtnon imitentnrebssilbusaumn vt fcClemnr vdhgia.
veiba. '
A limita popwttrKUOdoCtritUnieQni-Diuidicnrpfalnins hi parres duasipropolitiuam ma
■^Jr**”* traAandanit
inchoansabinoirationcintrileaus. Aufcnlta/nientc.popnlemensCblandiemiscIbficnt hieranu*»
Hensduiufiliapopuhmeicruddis;doarifiammeam/docereenimintedit.rndinateanieiii veftraiii.
Jnuitatadatrmnoneme«enoremfmf6humliterarnm:redfmfenfnm intetnminmtacad Beiione
•f' y®. ,"t“'*}“***®*“3?‘l'f",*'*“®iorts‘lofPtrvolnntatemfit.Diaisonsmei.Eceeadgdper
titiclina^nc.nS ad rrnuone Wad diCta p fennoner Aperta in oueibio 0$ mellModfl dicedi e^
docebit pfimiliredmcs.a veredcfecirtqni tota hfcdoAnna poAt ex Uritudine & didimi^
dii^io^adp^Loqnarpp6nesaprtcipio.Diffienltateardupmaterif explicata fttnditp hoc<»
doftnnaiftaeddepuidcnada^iaushnmanos/dciiiftma&rod^ dns agabofa Ih*
,t t
. u J
i
PSAIMVS .txxvm. ‘ ] Ijs
cSmintKdi a coDocerc oiim per fimiIitD(fiiies condngif dupIidter.Vd per metaphom Er' ad hfic
Cmfam applicat niacthpis hanc veifictiUimyfticeincellcaii.Vdpfi(nilitudinefa(3o^Etlicad Ifam
%'enficaf tn hoc loco.inrMr enim propheta emdire populu n fimilitadine faflo^ a phbus & a deo in
pambosrvT dare pater in pfalmo.^ Qup audiDimus.EipIicac modii quo ipGc didiac & fdc hacc ta at
aa qup vult docere popuuiilcllicct po aoditi! a pambus-Quac audiuimus^ecfolum aDdiuimos fed
fie a^noDimas ea;& patres nfi/nd f^latotesino fallaces l^s.ldi pfes nollniamantcs nos.natraue/
luntnobis.Ndnegabimasahliiseo^Nepoteseof appdlatfilios.Vbinoca explicati ronem debiti
■d dooenddivt quia didicerunt a panib^teneanf foccdliuc ddeete hlios. Gcncranoni alcen nanatesi
Non n^abimusnanacesgenaationi alcen hpctnailaodes dni|&fottinidinemaos|&fepatata.i.mi/
I popule meus ^x-Secddo tradat oes piculas (imnl([X j>poficiones|dodnna|landcsrpotctia|& i
(abilia>:fi moparabolicofibihhicphraim^tdincibicxpluado.rOuplapdteflclairus huius para/
culp.AlteT(pdevnapatTicDlahiegecftrenno:fciiicctqu^iaibic dcnce.d.nairabisea liliis ac nrpod/
bns niis.Et hc reddit ronem quare populus ddiet aufculcate & inclinare aure foaKjmaXJez hoc prgd
pic Alter eft q> Iit fermo ck benefido diuinp legis datp populo .Et lic pphera inegit doAtlna (ba a bo'
ndido diuinp l^is qup eft audieda apojpulo.ita q> pro fwdameto ac bali dodnnf aedpit lege dint/
na .f~Et htmauu coccftacionem/de ipfo d(»,iti iacob|in populo defccndete a iacobi& lcgem|agtndo|c
Ce virando^po&iit in ilraeLLa ipfa idata ad credenda \ oa£ contdiatioitelara ad a^da vocaC Icb
Etdidf cdidbitiohnnata,qniallabilicaeftadeoligms&mitacniis!vt publicepatuicin mdccfinat
jV nde dens dicinvos vidiftis q> de cado locutus lim voSis exo.a>.Quas(odtrllationc & legtm.madar
oit patribus noflris ad huiendd fdte ipfas filios Iiios.Proptcica fdent.Hic ell ftudnsipptcr hoc gene
tatio altera fdenc.Co(iiDdio eftde(ignificato.Fihi qui graerabunE futgenrA narrabunt filiis fuissae
ponent in deo fpe faam^cce finis madanivtfucceflincgencrano narret generationi le^ h concefta/
cionem£t eft cnplex.Pnmus fpes m deoA ponentm dra fpem fua|& n& in ldoiis;non in holc.6ccaii
dos. A no oblimlceturopetii deiimirabilin qupfedrcota patnbns . Tercios.& madata eioscuftodiftf
fonabunt legem.pEt noerdt lient patres eof.Promific ppheta frper fimilimdincm doduru-inapit
fcrnaicpmilfomjapponedo ad fine madan fimilinidinc no imttadia.Ec ndctnnt|filii,ficot pfcscorom.
Hic debet dic fnidus madan.Gcneratio rebellis & irntas.Dedarac in quo non funt imitandi patresf
expheans tria patrii crimina in de&Pnmfi itbellioms immnns deii.S^dum generatio quf no pr?/
paratur cor fiidfadfubiiacnddiliad deo.Ethpctndifpofitio eflcatebdlionis. Temum.& no credidit
'deu fpos eiii$.adoranir enim vinilliiA cdplura freit atcdlatia qi n5 credebat defi curam fui here. V n dc
■dueiun c de vitulo, hi funt dii tm iltad qui te eduxerunt de terra aigyp ti;cxo. jz.
^■^lutpt^JdUn.Exeqnedodocumentdpfimilitndmciicipitafihiscphraim taliordine.Ptimfi rraSat
ienme woqi cptiraim.Scc6do cnme pann egteflbqc de fgyptoribi & addideiiic . Tertio cnmc partii k
crefloK terra promifTionisiibt Sc dmiic eos ad cfifiiie.(^ atro drCiione mbus ioda & fion ac dauidisr
Sii 8c mieuir.^Citea fiUos ephraim aduette non pania tffi: hic qonem de venficacione eo^ qnc hic
dicunt de filiis ephraim A ratio cftrq» vfij ad tepora afaph ^i fuit conteroMtaneus dauidi/nulla o<y
currit aurtnticabiftoriavenficanseaqochicdicnntnrdefiliisephnum.Dunadtautctica hiflonat
quia Chaldaica tt^ano (fm reCtins loqu^ paraphraTis.qme chaigfi appellaE^habet hic.Qud habt
caret in ^gypcomagnificaci femt filh ephraiminonieraucmnc aiit termmli & erraucrficTtegtefli bjtfc
^.annis ante termind c6 armametisbdlicis & cfi hoibus gefiatibus arcmvettalit cexuioemA' >ntct/
turbati (iinc ordines belli iqtfi no oblanauetdt mandata d^Sc in lege dos ambulate noluerant . thec
Ibi.. Sed hacc ptenfa hifloriafquia ancontate loiprare no foucE,eade facilitate rdiaf qua dinlEc eo Ea
dl IUS qi ndefl venlimile q> argyptii pereiifcnnt mbfi ephraim egredi pgypeii. jo.annis ante egreflione
populi de pgyptocqufi pofl tot miracula noluennt fufiene <p egredetenf requirente moy(6Quic(|d tfi
^ hac pnetda hiltona fit,o5(lat q> illa panicula pfal mi no loquiE de filiis ephraim p tpe quo ^ in
■egypro.nacxpreflehicfnbdiEcotapatnbaseof fmtmirabihain tenazgipti|dim/it mare &c Vbi
(nanifdle pacet ip loquiE de filus ephraim oblitis mitaniloqi fadoK in aegypto & in man mbioA no
'folii oblitis fed ct filiis patrii cora quibus Bkta funt illa miracula. Vndeexdodanfet filii rphtaimiq
focruc epe egtdTionis ex a^yptocqa pncula illa de polletis co§c loquiCpT^cedd ita^ vidcE q> patrica
Ia illa pphettea eftt^icens fiitnia dece cnbunm atictfioncm a chuino cnltniaatoiehieiobol de mba
nhraim. Vn Aa pphetis legnfi dece cnbnfi appeOaEephraimiregnfi vero dnax cnbuum appeliaE ia
3a& cade enim r^toe appcUanE hic fibi ephraimiqa licet fm naturale ongine fticnnt dinetlanun cH
cn etime fueidt hlii cphtaimivtpoce genin quo ad ctime a bictoboam de mbu ephrainuple
cnim pnmustcxflatnitvitutoscoledosatcgnofiioAophetaEita^hicauetfiodecem tribuumadi
trinoculra Alegc.Erhocdireae(isiiitincetionipphet^lntnlratisperfimilieadines doceic.na ppo/
inirangtflnn^iftndityylnffpor^IrtppKKlfi mnangfiiindaAr-iiiita^ltld hiae.^ vidit poaticlUMt
CaktiuppfaL " - j ,ni
tr'
PSAIHVS ' XXX VIII.
fetor das iada.qnupto eo mcechataicftaiictfeflifi(rafl|dlmlfifl«n eam &dedifldnd libellam il»
p^i:& no nmoic pr^ncatiu lada foror das,(ed abiit & fomicaca eft etiam ipfa .CTFilii cphnumf
cicocm mbas filii qoo ad cnmcn ephraimihieroboam de cnba ephtaim,armatvatmis defaifiuis,taa£
ics arcnsfannis ofitofiuis, vetteront fe|a diuino cultu,in die belli|contra domam danidis-armis eniaa
&defrnfiois&of{enfiaistutacifiintKgnom.Non cnftodKtnnc paAum deufui.qnodpepigericcaiii
deo vt e^t populus dd & deus ei&t eorum dcust& in legcans/w.renucmnc ambulatetquoniam da
cptero fprcta cft kz da apud eos.^^ obhti ronc.EEiggetat cnmen aueifionis a deofcz ingratitndiiw
&c^tate.Et obliti fune operum nos|dci:&(epararoinausquKfecir videre eos. viderunt enim in der
locatione templi a falomonc muaculnm ignis defixndenns de cado in holocauftumivideinnr 8c ner
balam diuinp glon^hax enim fuerant coram omni populo . Et praeter moderna illa miracula obliti
lunt mirabilmm ofteuroram patabus.G^ram pambos coram fcat (epatatumihoc cft mulnplet au/
nculum.in terta ^gypn:campozohan.nomcneftKgionisi^iuificm^rabrom,&fdat tranfiiceosa
&ftaKfeataquasimansrabnhindnde,ficDtmnnim.Etduateo5innnbcdiR&;toca nodte in lumi/
ne ignisicolumnp igne^f^ Sdndct petras in defetto.Futuram feindet non referrai ad tmpus pfalmia
led ad t^usprenn duxit eos tn nubcxzplanat enim phac connexione furari ad ^entuifeqoela ifhui
tmtacubadillodPetTasplaralitcr/qoneindnaranmiracnificdai^onisaquarade petra fuerit bis^
TOteiea dixent petrasJt foloif qn^oidiccndo qi textus exo.i7.&nu.zo.pra;lcfe(ftr bis fnillcpamr
(n miraculmn cdudi5is aquf de petra.Pnmii anteg fabricatum eftix tabmaculum foedens dominu
fecundi! autem poft fabncatft tabctnaculfi . Clare enim nnoo. diaf ^ moyCes & aaron tunc in^dB
lunt tabcmaculu fbodens/& q> viim erat i cdfpeehi dni.ezo.aatrm. 1 7-vuga dcfcribitut qua pcmerac
ynoyfcsBouiil&propteiea textus hic pluralirer didt petras. rF**^^**^ <l™fi abyffos/profnndai
«qoas.mulnradincmita magna-Etlecitexiie fluenta (lepetra,&f^(‘i^<’c*'<lo'c<liofi flumina aqaa&
Qtdo prppoftetus.Pnus fecit exite 6c defeendete aquasife dande fecit bibere moltitudtnan.Ftcc liiJX
ligna Sk mirabilia quorum obliti dicuntur filii ephtaim.
iEt addidenit adl^ Afcedit pphera ad defenb^ cnmina generationis egrefle de ^gra(0|taH oir
dine.^imo ddcnbif crimen eorum quo offenderant dei! diffidmdo de dbo.d(indc trai^ mnldplcx
aliud cnmen eoiiidemiibi in omni hoc.CTDcTcnbir ergo crimen inapiens a perfenetana . Er admder
(fit adhuc ad peccandi! cirquia prius peccauciunrrentando deum arca aquam exo.i7.cftne deus in
nobis.Se ad prouocandumezceirum in ficntatr|deicm.Et tentaDerant deumfnon fblum vetbis,fed W
corde fnoiad petendum abi! alf rngconcupirccnp fax-I^Et locua lunt m d«ii;dixeriit|hocqd fiiqaX
nunquid potent deus ad patandfi menfam in defcitofEcce percuffitpctra.Sc fluxerant aqti^de petrae
Aflominaihoccftper modum fluminum, aquar inundabunt . Hoc faturam tefpiar piarrmtum piY
cuiTit & flu.\erannfignifiauis inundationi^oceft abundantis aqua:;)magniraditKm JVun^ frpa
ne potent dare, fi pparabit came populo roo{panis.n.A; cato integrat melam quo ad cibi! Aduene
hic duo rpeStaru ad hiftoria.Alten! q> hedup pcntiones^fcilicet petino panis & petitio carais>x>B
fuerat fimul expofitg a populoilcd pnus ^it petitus panis,Sc habito pane pet deforTam manp poflea
pencrant camesivt date naii.ezpltcaf hic ow. Vbi populas perens cames mermnit habin mannf^
nicens.ai'a noftra arida dhnihil aliud tefpiannt ocuh noftn nifi raan.P(idmifta aute vtranqi pentia/
ne fimul fciibit ppterfimilitudme ctimmis.f^Altcifi eft q> ex ifto textu apparet manifcfteoido aer mi
nculfi man^Sc miraculi! rda^onisaquedcpctra:q>.r.pnas fiiit miraculum eduShonisaqup de pe/
nai&poftea mitaculfi mSn^Expicffen.iduaf populus dcmfiftras miraculi! aquein pttnro Sc pania
in funiro.Ecctpcnffit petram &r fluxerant aqufinnnqnid er panem potent daie^ecobftarqiincxo.
pnus defcnbitur miraculum manar('fcihcetca.id.)&poftea miraculum aqupdc petra ea.17.qm n5
raordme capitulorum eft ordo teram gefta^. Nec ibi affirmatur qiptius datficft maima&poftcB
fluxerant aqupdepetia.Maiorcnim eft autontas huius plalmi affirmans ordine qaediximnsiq alte/
.riiis faiprarp tacentis ordine miraculorfi inter fcEt ex hoc ordine cnidentet conuincif | edudionem
Bqop dc petra Ictipca exo-i^xSe alii ab illa qup rcnbiturnu.ro.quia ifta ^ceflir donum mannar/quod
notiabiraffniile ante data legem & conditum tabernaculum foederis; illa autem manifefte fuit poft
'Oodiifirabemacninmfocdetis.(rideoCvoxcftptophetp,dercnpta qualitate populiidefcnhcns lob/
fecutadirp6neda)pptcrhm5tcnmetetati5is,anffiuitdii!s8cidignatns eftfdifpofait punuradfimi/
litndmcidignaniacignisaccenruseftinuicob.ignisfiflamanonisdimnp/hoceft more hoisiflaman;
in iacobjeSm popnlfi lacobA etfurorCodetitas luftinefignificaf^fcnlit! ifradfcdtra iliaeLQoia nft
crcdiderfit in n5 cCfifi funt in faluteeiosidefaeriit Se in fide tc in fp^rFt ^cppir codis ddupci»
Vere bonus deusiqui ena eam grauiteroflimfas 8e punituras, pnus fanffaat appetitibtis offimd^iftt
pnasc6oinateos,moaflrasopeSicfEDdaqip6tVlatepanemStcamesin defertoirdonans punitio/
nefaccedetit^potiEtprpcppircadisdefupcnhoceftfupionbaspainbasaensrSeoftia codo^c apnici
note apientisoftiafeiiabaitftfecitpinereriipeosmanadcomedendfi.defcedebatn.man fimul cft
gicofe propoma ps modum pinoiae defcrtbitunrotaieaum ydotpliiqicoft.Et triticum codoraga
i
PSACMVS
CtXXVUL
dedit dsAppellat man tiitidf/eo 9 ent vdat fisnch a qiio c6fiecteF panis.[^ane fbitiii|n comedit
qaiiipmbfi|de^,mificicis ad (atnntaie.F.ipIicarqoalitate Sc qoaatate panis ad comUacionr diuioi
1»
Itate vniaiKp unis eft n5 in modica qoantatX''(ed ad fanintatf.^acia moneti ori/
' ^ ‘ ' ' ■ ... - - “inbiongitafi
- j — ira re^pcAn 1
|nis& defcnbit ^itone a caofis liccudist veosXq niudaio ezplicarar in rpe.fed hicieaplicanoo cefla/
Itate annqa vniaiiip datas eli no in modica qoantate-ra ad fanintatf.^acia moocn ori/
coelis-Dacnpca mirabili jxufloncpanis/lubinngtc mirabile ixniionecamis^abinngitafic
nri cepoiisCraaet moaeri5icfpeCln ptcntp poifiois panismifl ad litera ftiit fatura teTpean il
cni
verbo fbtari tepoiisCI
tione veo orietalis-Hancai jiuendit dicedo Aciet mouen/teomae,onctale in ctxiisfin aeie:& daxtc in
fotatadinefaa aallrii|venti! meridionale vehemenccindtuit-Etfecit pluere fupcr cos fient pulnereiii
caniesA; fpecificado qaales.&qnafi arena manu volatile pennatd|hoc eft cotomiocsivt ibide dicitor.
Quae cdparatnr aiene & pulacn,eo m fbeiftt m tata mnltitadine vt fafficcrent inntunerabili populo
3o3iebas.Et fecit cadn m mcdK> cafttotfi eoiuitn ciranmirpatio itinctis vninsdiei,tid]cniacalis eo/
tfi. Veneiucfiade comniices tam foper callra q ciidicirca per vna dicta, volabati; in aere doobus cn/
bicis in alo todine ftipta cctiaivt ocspoflbit eas capctc-Hai^s teztns habet in fingalah nomero ca/
Brifid latma lingaa in plorali tantu namero haba caihaJia cafhfi in lingalan alterios eft ligniftca/
(ranis in lin^ latmaiOe ppterea nequeriit mterpretes reddere nametS nfteto.pEt comedetfit&
can (at valde, Oc ddidenfi co^ veniet as.Fatntft veniet denotat pafcaaanai in adimpledo dcTidenfit
cGmeraaitJi. )odies.No alienati fnnt a ddideno (bofqoo odoipierat carnes. Adhac cibus e09.De/
ieribif panitio co9poftqfaciatifunt|pro^il]bcnediftideaf.Adhaccibascoift/adhacdnTabatto
tnmices^n oreeo9£tiradeiafcedicineos.incapite.;o.dieromfiiftafignificaCpunicia& occidit in
pingoes corfilhoc eft magnatiboseord morte inculit:& dettos ilrael | fine accepnonc petlbnanini,fe/
dt genofleatriej^ldeft linptft a mo)rle qaalis fiient hsce ponitio,G9d effirftns tmjqaia occili fdt a dra.
Dicituui.nu.xi.perciiflit Apulum pla^ magna nimis, vocatui^ eft locos ille IcpolchracocDpilibe/
(uejbi enim Icp^aetnntpopakim qm defidoaoerat carnes.
3fnonUli 1^ pcocuntrut mt7UC.Deiaibif fimal molatudo criminfi genetatiSis illius|fimal &geiK
tatiois ingreflip tetia pmiflionis,tali ordinfrPtimll reddit ronc in cfii tt mftitif Bc mifeticordif da in
cosaleindc cscqtnr m fpali vtruifi} gencrationu gcftafibi qaoties rcbelian!t.Cr Reddedo afit r5ne,ln/
choat a cecidiuo oie St ab iterata pDninde.In ol hoqnd obftaabas oibos fopradi^,peccauetfit ad/
huciVno credidetftrCeccc infidclicas Ji lepatis dusiq viderat.Et cdrspfitideasCccoc iteratio poesf va
nitate|lincalfixntioneintea,dies eoiftSc annos coni i terrore.Tcftat liba iudicft/teftaC hiftona moyf?^
pccdis ppfs puniens e vio^ in amore mimicoi&in delato qde p annos^o.& poftea ploncs op/
prefti a dmms pnnapibns.p^Si ocodit eos.R5 teddif punitiots:gaif.vtilis aacaat.n.popalus cooi/
morus (oailisiadldniedfidra morus potias afftiOione q aaOos beneficia Si occidit eos,&qodie/
(fit efiitebq afHiOi ocafione fnorfitOr reneifi fbnt ad defi,& mamcaoeifi omanc venetfit,ad deam.u re
cordati funt quia fottitndo eorum dens( vexabo dedit mtdlcaum:& deus exodfas redemptor eomm.
jEtlactaUCnitm tn «efuo- Reddita roncpaninonistrcddictonetempatcpanicionis/ai inftabiiita
(c cordis comEt laCtaoerfit cfijdefi,m ore rno-Recurrus populi addefi d^aibif ad fimilitudincm adu/
|aton^fraadisfeamedacu.NccincediC(ppptfasexltetionefimalata recurrerit ad defifvdot decepto/
(OS denmiidlfado italcexhibaitficutdrapiens.mecndit.n.dicercqi populus blande acceptaaiccul/
(nm diuinum(omniaqDfcfi9dixetitdosfiicicmns.'^fic tnfadofaCTntoppofitam ezinftabilitata
adi fimulate pepigiftint foedus cfi deo£t laftauerutefiiblandedeceperunciicM moredeapiennum iie
gcfletfir,in orefui^ in lingaa fiia metui fiont ei/more mennennom (c haboerancEtcorcoiom non
hrmum cfi eoJuec inftabihtas cordis fiindat fimilicudinc ad mtnnctcs.& ndctedidcmnt|faao,in pa/
£to eiasida fado cfi as.P'Et ipfe/dros,milencors condonabit iniqtatemxcce plus q temperatio imh/
nx/con^nanocalpf&n5dcfltuctJuxefttcmpaacio.&mulnplicabitihoceftnoTemei tantum ted
■nultiplicatis vidbns aga,ad auettendom fotore fafifne totus exetotaturiae no fofatabit totam itani
fbamipuniens pattialita.& recordatus cfttdeus,qma caro funt ipfhfpintiis vadens St non te^mhoc
eft quia inflabiles & cadua (imt tum fm corpus ram fm rpiiitnm qm eft anima. Vbt ex pane da no
(a pro ranone mildicordiam;vbi didum eft 8c ip& mifmcorsxx pane vero populi inftabilem coodt
monE cum camis tum fpuimsiqDi vadit pa monem a coipore,fic non redibit naturali cuifo.
|0OOtie0 rcbdifirft. ReddUa tone punitionis tempat^defe^t ad mnlnplcx ciimoi gnanois egfcf
fp de ^gypto.C^oacs rebdlanlr ipfi i deferto. Vmco aduobio nficrali cophMit tot teddina ctia illi*
]gffatidu-peccauofit.nJ adorande vittiliflexacobandc da diHidedopgtaii ad terra pmiftidisiifah/
t»6e coaa mo)fcn & aaron de facerdotio St ptidpatoi in ags c6tradiCti5is|i idolis madian&cQ ue ola
fimul cdphedic ppheta.Q.uones rebdlarfic ipfi|deo,tn defetodadet do Icte enjdefi,! roIicndme.Meta/
phorica eft locntiomointienif in deo dolor aut tnfticiaired illi ita oftaiderficdeS i^feceifitefi hac p
<npdfidpkos<pcduwttcwdcC(natgifptLVnifcduiCidmoyfeadiiiiincincvtiial^fiig>im(ui.
f
\ PSAtMVS :txxviii.
B Knafififc&Jwfi tftaonft dtfi.&rfana* ifradis (%iiatia«nhoctlldd5niafit tangfignaitttsdeW
a. eft cote poteti* & no unmaf & infignabilis-Et c metaphora fupra a fignatioe mclur^^ certa
tttminu Mnderis vd capaatatis 1S6 funt lecordaaEiaggerat cnmina eome* inacnftbaiute
co^Nohinc recordati manas dnsjopationii einstdiei qua redemit eos ab ango(hap.ai pobit i pgf
Tlr e .n •v/vKon ranoiiinr flnmiaCOBLnoblbcnCi
datino (angniniifed pponc m adifida mutaait cograitas/Mittet in ms mutntaJ. vatii genens
tcaiii &coracdit eos^ hccfuit qaarta plagai^utugt mittet tefpicit feqlam hmus plagp ad anrtdiA%
Et Kina.& deftnixit eos.&W fait lafida plaga-Et dedit bru^o germen eor(i,& latore eoK locnSfi
Et h*c foit oiSaua-Ocddet in gradine vitem eotn,& fidi eoru in geloDidio hd>raica_fignificare w
def matena (rigida inciGoaiqoa interpres circfiloquutntgeUi feuprmna.Et tradidit graduu
ni:& acgTitione eo^t lhntiUis.Lignifimal cfi grandine a io emilTis£t hatcfiiit plaga (^mnauFMid
tet in eos ira fiirons (miidignanonc & iram & angn(ham,imniifllone angeloru maloiiln ciodo no
defcnbif inter plagas fgypti imillio angelo? malorii.quanis i h.lapienp ca-iy^lefaibarot mulrg ma
|eimmiirioncsateiTtiitesinilhstenebrisegyptios.Etfotteautot libnlapienapexhocttani iiuoi
ptetatuse(ipimmi(rionesangdo?malora|imifliones illo? phatafmatfi udat malorli ntmciottniv
Autoritas tn ilhns plalmi explicans hmoi pafliones illatas pgyptiisfpdt intdligi qiin lUis tmebns iin
milTi iiintfgvpnis vcte angeli mali esterretes vanis appantionibus.Vd hocdunt tone obduranoa
?gyptio?,q cit opos angeloru maloiibqm eo ni offm e inlhgare ad oblhnadi aIam.Et hae doismci/
tur mifitoficnt dr indaralFe cor pharaonis-Ciubtrahedo gratia 8e permittedo.F^Appcdet femita fniw
ri fno.luihria dimna defcnbif appefionetanitp(libtantelemitam punitioniivt inteili^deii
rade ocm via pccnp quaexcicuir in pgyptios insta dcmctita_ eo?.C^ vetnit a motre alam eo?, & b«
Aia eorfi peAi ttadidit.Diif plagp hic lagnnf. Altera pcftis aialiu bmto?.qDa:fHit plaga gn^ Alrca
InchoafXmoms hoiam.[)e qaa fnbdif.ht percuiTit oe primogenita in fgypco(tam houim g inmay
roruipnncipiil filioru in tetoriis cham/in fgypto defcendcte a cham filio noc£t haxfiiit plaga vld/
ma-CT Et (eat monete velut oaenvmnldmine ouiu.popnlu fnii/ex cgypto:4: dnsit eos fient oink in
drfcrtu.Dnm dicif ontldaut ponitor cotines pio cotentoiant fignifiratut q> ex uit^io cnm omni fub
Aatia dnnt eos in defcrrii;ficut liqs dneertt no folum ones led onile.FEt dnsit eos oi fiducia,& nonti
inuetiit.Intdlige hoc poil exhortatione mo)fi apcito mari rnbro.na ante timinfie valdeiquu iideiw
exerdtu pharaonis (ibi immincte.roiptnra teftatnr.Et immicos cora operuit matc(nibrum.H*ci^
meifio nocompuratnr inter plagas,qna: fuerunt ante egrdium es ^yptoifcd fnit vinmum fuppban
?gypnornin|& plena fecuntaspopuUilraeUn hebtfo habetur fidncif in datinoiloi congtuitas ad/
innCta prppofirione cum mntauir.
DUritCW-Cofequetertranfit pphera ad generatione ingrdlam terram pini(fionis.Vnde prono
men no dcmofhat illolinet hom ines g egrdTi funt de ^gj^to.tcd filios eonim nondii vi^mu natos
annnmiqm nullas egidlbril a fgypto ingirlTus eft terra pmilTionisinifi iofoe&chalA& donteo^
filios ^idomm.ad cofinelandicatislnfiad cofinia loci fandificati fen dican ad cnltn dimnftnDontc
iftnm.fJion.qne acqtiiliuit dextera emsfnon dextera hominis.Et eicat a faciebas eorum gctesichana/
neas:&cad«feareos.i.locacomm,infunicnlfihftedttatispopoliifrad.Lo<jtur more dimdenniun
loca per fnnicnlositanq deus extenderit ftjnicolnm ad dinideiidnm terra promifTiois ab aliisAfic fe/
otcadctr;hoc eft vdntiotte accidere vteonnneretnt terra chananeomm intra funicnlom hprodica/
tis piomifff i(radi.Et habitare ftot in tentoniseomm)chananeotnm,mbos ifrad.
ttlltaucrunt* Deferiptis bnficiis coUans goationi igidTf terra pnuflionisiddcnbunf nfic eo? crl
roia.Rc tetanemt & tebdlaneriit deo escdlb,& ttftimonia eins no caftodierat. Ia habes triplex cnni€|
terarionisitcbdlionis & omiflionis£t rettocefleturia reda via da,* poaiicati fiinr. N6 (blii pcccatftt
omittcdo femare l^.fed pnancati limt fle rettoceflerunt a deo iTpfes eo?.veifi liint qnafi arcus doln
hoc eft (icurarcus iilofi hoisvertit in amidi.Et intedit per hoc q» veili funt contra deii.no amicti Hd
patie eora.& hoc vdnt dolofega cu debmfTtnt cotra hoftes dei pdfenerare.vTifi fnnt cotra deii bene/
wdorc.FEtftoeifit indignaneii in excdfisfnis.immolabant.n.in loasexcclfis facnficado idoIisAtn
fculptilibnsfnisfadetemnlan ipfnm.Morehnmano loqtnnq» facnficado idolispoocantdeuad iiv
nidiai vdnt fgte (nete q> cultas hbi Ibli debitos aliis impedat rntmii fadent relpiat ptenta lenoceflSe
rontipnancati funpfeocrtJtidenotans illationem hmus es illis. QTAadimt dens.Poft narrata cnmina
liibinngitnrpccna.a;indignatiiseft)moreindignatisfehabnit:&atominatuscftvalde in ifiadjhoc
eft habitare in ifrad.Fxteliquittabernaculfifiloitctonnqnodhabitaoit in hoie-Adliteta defoibunC
dclhmtio filo tepore hdi facerdons. Vnde arca dni duda eft in caiira;& capra a philifteis nun§ tediic
infilo.Etppcahicdf qiidiqmttabernaculufilo.quodvocatctiatenronu.quod habitauit deosnott
Amplidter & abfokite fed in homineihoc eft inter hoics.dcns.n.habirat in fcipfo Fm vtritate,& in cob
JisFffl cocdidft.FBttadiditc^tinipitifoBitiidincltia^gloriafbain.maiiaangotooDsAtcadi)^
PSAiMvs ;ixxviri: m
traditui ui manns philifhnonun.appdlatat &rortira(k> dri|qDia'vdat tcftimonioin tiM fbttitndinis
dminxqua exacuetac&glona da/quoniani ad glonfic^m deum ciat fa(fla.Ec tradidit gladio, phi
bft^onmi, populum roumsSc in hci^itatcm (iiam mdignatus cfl.ElcCtos cius denorauit ignis:St vir
gines eius non (unt nupc^SacHiMKscios filti hdi.in gladio ceadcnint:& viduf eius non flebut.ad
cumulum maU no pduiictcbantur flere vuos fuos.Hxc de ruina populi a philiftps tepore illo dnr. .
lEtOligillUit-Oefaibitur confcqucnccr diuina uindida in philift$os:qua: (imul fuit ptouilio ad ic/ ,
dodflonem anp£t euigilauit quali dormiens dominus, quali foms exultans ex vino. V traqi limilim
do affatur ad doo.tum ad fignificandam dioinam potentiam quali domiillc ceu impedita vinopa/
mittendo arcam fuam capi ab idolarris-Bt vae vt dormiens fe habuit non faluando eamlquum tacii
ItmepoffoiSe vt impeditos a vuio itf iuffitue contra ludcospermilit.Tom ad limilicanda vehemen -
nam percunionis.tam enim ex Ipmno q ex vino fulgens parant quodamodo hne difctctionc. P'Ec
pctrafltrangullatotcs fuos phiIifffos,tYtro|hoc cft in fcaenore patte natium: vt dicitnr.i.reg.{.oppto '
brium lempicanum dodit asiignominiof^ paraflionis.
lEt fpt£Uit. Vlrimo loco ddmoitur genoatio dauidis defia a deo.Er fpreuit tentorium iofeph. Ad
btcram pertrdlit propheta totam genaatione tempore famtidis &(aulis:& dciienit ad cepus dauidis
qitando deos degit dauidem in tege pofthabita mbo iofeph:hoc eft mbu manairch,qui ftnt primo/ •
genitus io(^h.Et meminit fpenalita io(iph:quia ^fc furna^tus e in primogenitum iacob|.tbie£to ;
ruboia pnmogcnitaraptoptaincdlnmivtpataingtndi.lEtintiiboephtaimndelegu/rtbircgein.
Meminit qao9 ephraimtiiuia a iaedb pffpolitns fuit manaffeh ftatti fuo maion in bcnedidhone ca/
cdiatis marubos.gene~4&U degit tnbnmiuda:dchac.n.fuitdauid.necfolu tnbli lodafed montem
fibni pro loco tepu, qnemdilcxiqadhocvt iit locus rempIlRado dedionis non merita aliqua lol di >
leOio aflignatur dinina;ideo.n.alique digit quia diligit illum£t fdificaoit vdnt acellaihoc eft ad Ii/
militudmem codoramitanq aliudccdum.famftuanum fuom/templom fuliivt lirat ccdum efthabi/
tacuium da Ita teplfl hoc eHet habitaraln dei- quali terra fundauit iplbm artemo.Osmpatnr tcplunl
n6 folfl aodlis ca^s,ftd etia ifimf terr* quo ad ftabilitatc.Et intedit p hoc ^imilaK ^ifirationem
tepli pnmf crcatiomnifidiCdc qua faiptt5 eft.in pnnapio creauit deus codii Sc tctia}fdificado «m/
pld ficut ccdl! & firat tara.Ec degit in danid ferufl fullihoc eft 6c degit dauid in (oafl luumiSi; tulit eft .
degtegibasouisfmnltitudinisoniumi>epoftfixtasaddoxitdi,adpaiccduin lacobpopuUi full& 1 _
ilrad hereditate (ua;cicado eli regede pallore ouiom featpaftotc populi fui q eft d vt hereditas. pEt
pauiteosidauid iam racfm pofaftionccordis/lnregra volontatet&in mreUigentiis palmarum fuajt
duca eos.Ttes tangit tones regendi & guberni in dauiderege.primo qua diximus int^a inrctio/
ne . leelido prudena fle inteUigeda.diccdo fle in intdligcntiis tli diuina^ jefl hnmanaf adionii.fuitJi .
vedf in primo reg.prad« ab adoldbena (ba.ceiDo exeplaria fada^gniiicara addedo manna (aatum.
& vae hacc omnia tequimnmr in pnndpead regimen populiFururum ante duoaeos/ per&aicratia
B^nidaui<lisflgnilicac:palinicr^itdoccndoeosjdacanimconimexeKens.Amen. i
CrVVLGATA EDITIO.|[;;Canacumafaph. LXXVIII. \
Eusueneruc gentes in hereditatem tuaintpollummt templum fancton»
tuum,pofuenmt hicnifalcm in pomorum cuHodiam. >
Pofuenmtmorcidna femorum tuoruefcasuoiatilibuscceli: cafh(sfait|
(florum tuorum bcftiis terrae. t
Efluderut faguinc ipforu ti§ aqua i circuitu hiertmiflCno erat q fepelirec.
FaifH fumus opprobfiuuicinisnoflrurfubfannacioflC illufio iisquiicircuitunfo fuu
Vfi^quodomincirafcoisinfinemuccendc^ uelut ignis zelus tuusf '
Effundciiitua ingctesqtcnonouerntt&ircgnaquxnomctuunoninuocauenuic. '
'Quia comedemnt i«icob;& locum eius defolauemnt. '
I>le memineris iniquitatum nodrarum aatiquarum/cito anddpent nos mifericordis
tuxtquia pauperes faifli fumus nimis.
Adiuua nos deus laluuris noder/K propter gloriam nominis tui domine libaa aosiSt
propitius edo peccatu nodris propter nomen tuum. >
Ne (orte dicat i gedbus ubi e deus eorutdfl inotefeat i natioibus cora oculis nodris
Vldo fanguinis feruorn tuoru qui edfufus ciitroeat icofpeifhi mo gemit? copedicotOf
Securium nugiunidmeaibn<^icuirpoffi4c^osmoj:c^coroiib ~ ..1
XA
Uf ,
X
febra
obMi
)
4
1
«
7
8
9
IO
tooiliiR
ncftnJ
+^'I I
b^aitf
titiu I Z
nd
13
I
PSALMVS : IX XIX.
Etrddetncinisnfis feptupin ! flnueojitlpropmaipfojiqSexprobraueruttibifiKt' ^
Nos autem populus tuus kc oues pafcu; tu(:confitebiraur dbi in feculumt
In generatione SCgcneradonemtannunciabinius laudem tuam.
CIVXTA HEBR.iEVM.|[; Pfalmusafapho. LXXIX.
P ropheta y^mtueneiunt gentes in b^reditatem tuamtpolluerunt cempIant&B
dtitatistu^/poruemnthierufaldnaceniis .
Dederut cadauer fetuoru tuorum efca aui ccelorum:camc gradofora tuora fer( teits^
EfTuderut fanguinc eoru quali aquas in circuidbusUuerufaletK no fep eliens •
Fuimus opprobrium uidnis nolbisrfubfannatio K derifio circuitibus nodris.
V fcpquo dominc*irafceris/artemofardcbit quali ignis zelus tuus^
ElTundc ira tua ad getes q no cognouerut cctOC fupa regna q in noie tuo no uocauer^
Quia comedit iacobrSC habitaculum eius defolauerunt.
Ne recordare nobis iniquintes priorum xfedina/prawenient nos mifericordiaE tuac^
quia attenuati fumus ualde.
Auxiliare nobis deus falucis nodrae Tupercaufa honoris nominis tui:d£liberanos/S
propitiare fuper peccatis nodris propter nomen tuum
Quare dicent gentes. Voxgenaumubideus eorumf Propheta, feietur in gendbuf
ante oculos nodrostultio fanguinis feruorum tuorum efrud!.
...'***
Vcm*etah facies tuastfufpiriuuicftimelutmagnitudobradru tui / folue filios mortis.
Et redde uidnis nfis feptuplu ad linu eo^ropprobriu ipo^; qd exprobrauert dbi dnet.
Et nos populus tuus ouis pafcu{ tu{ confitebimur dbi sterno : genaationi SC gene
rationi narrabimus laudem tuam.
Inilos cft.Pralniiis aTapho-Qui pam a lbpradietis.Sed nthil hinc haberar de matetiaplalinit
JL (ient ncc ex autontate pnmi macca.y.vbi ataf fecudus hmus pi^mi vedicainsjia ibi dt fenno
deocoiionc.do.viroifiqaos alamus ezlraine aatonocadiQhicaiiC|>phaaloqn]tdcciadehidaa
gMibusdcus inqt venctfit geres in h^rcdtracc cuaEs quo patet q> aotoc libii maccabcoiu voiiaild
£Sc craTomptiae ettcdic ad lud pporic& vt iiequcn vfo racidt doAotes ecdciif.<r CoUigedo ita^ at
pblmo mateni.pnotidd e cp pblmns ifte n5en tuftoncos lol ppheticas.Qaod ex ct^acer tp ahan
cfttpedaaidi&nacoilacvfcp ad tepora illa nimqfmlle patrata inhictul^q hic dnt. Et rorfiis coftat
b ceptt adhuc n5 erat plificatd.quod hic dclctiDif pollutii a gcttbusj^xiinqmf ergo q> fututa pdicet
do defciibatitanq res geftas.Cdfcredo aute TcUpra in hoc plalmo cum poftoins gdhs.nolla apparet
magis cofona gdh q ea qua; exercuit annochusin uid^sifctipta in bbtis maccabcoi&amcj).venet
tunc gentes in hereditate dai tunc polluerunt mulnpliater tepUimituc dellnuetunt h icriin/tunc ood
detunc fanguinc multum vere (anCtotmqa diicac umt occifi pp diuind cult&na tnlomtes ad ntos
gcnlifi n5ocadcbanf.Acccditadhocq>n5o5qucrunf fcabduAosapatnaicapnuicaie.lol ocdlbif
(it CIS libera'cdfcirio diuini nols^cp^^de ^ludedn mihi videf q> matetiajilalmi ad hfam e lo/
dcwhi afRiCtio qua; ab antiocho faCta c tepore maccabcoraicotta colctes deu Ittem duiina louatcs.
CTSVMMARIVM EST.
QTPropheta in pfona populi afHlAi/rupplex narrata innafioe genum pollnedo tcpididefirofdo hieni
fale &c.petit a deo liberarioneppiia & vidiCta holhu.IUa ex mifaicoidia dimnafcxppna attennaoSq
ex diuini nob gha0;olficio:iiti/qan5 noueiutdcd/vt vino fiat (imetoiii/vt reddat (eptupifi pto di/
Dino opptoptio. Vtra^ ade vt oues diuing pafe^ laudet ded & annddcnc poftentati.
C Penona loques propheta dl in pfona ppti amiftuvt ttftaf vltimus vemcolusaBe nos ppfs tu* S£.
;| \3EuevakrutgentC0.DiDiditarp(^usinpa[te$daas:propo(ituiammatene,8e exceunoSy
ibipollueriir.CCircappdnemadaettcmodanapphctapfonaagirpopolind folum afHiCti
Ted1bppUas:prophetiaJi.lflatotaeper modum lupplicanonis explicatatvtpataintuetipralmnm.
Et pp» tam pro^ncdogeieqnedo agit quod cftaraidiliqipliciwptDpooodo^jdc no oplicacla
i
P^XtMVS ILXXI^lX. IJ5
vtelftifappliixm nlfi (iipplicandoio dois.hoc<nim congruit animo affefto magna crilticianang di
fhtia ip(a nonpaciatitf expbcaic.ibi trahat ad faciendum Gippltcationu opus-Incdligc ita^ propor
luduo.pnmo lupplicanonemifignificacam ipfo rccurru ad dmm.Alcctum afHidtonon. venerunt ger
fi^dolatrp.in hgteditatan niamitcrram & populum tuum.
Gr^f^UucrunMncipit hic pars creentioa tali ordinePrio traftaf illa paiticulafvencrdtgcrcs tn h{
cinculenmtScc<ldoiUa|dco$|aplicanaorapplicattone,ibi vf^uo
do ibildolamsvTdicttnr.i.macca.i.Tum quia templum plenum erat comeflatiohibus & fcoifanti/
ttditatc tua|cxplicando mala quz inculenmt:>ecfldo iUa|deu$|nmii
domincQJlnchoata malis iUanstemplo.PoUneiunc templum lanCtitacisni^doplicittr.tnm poni
lins cu metetncibus.:i.macca.6.^1\)rnerljthienifalem acemis-Pollutiont templi adiungitur ddhu/
^K>CHiitaris quitum ad pdificiaiabeffieCtuactinotumiqaumjidelfaulitut fdificia/fiunc aoemi lui/
iiaiiLHzcdeflniCho defctibitur.uiiacca. i.q> pnnoeps tiibutoifi fucccdit hietufalcm igni,& deftnuit
domos eius & murOs dus in circfiirn. V nde multi acerni minaid conlhtun funt.pi>edetnnt cadauei
feruorii tuorum.Ordme ppofteto defcnbttur pnus ignominia cadanad-Dcdeifit cadauenmultimdi/
ne cadiVictDra,c(cim aui/multiaidiiu auium.cdoficamegianofoqt moram lt»p terne. Deinde occi/
Ito hoium.Effiideidtranguine coram quali aqua^vt intdligas magnam occiloram mnlncudine , in
circditibus hieraGdc(& nd fold in auirate.ln hdtppo habef circuii ‘
rcircuinbnsmdatiuoiledaddita eft pne/
policio &c£c non (ep<liells{CIat.nolcba^n■ql cadaaeni liqichrcranidi vr didam eftia bdhis & auibus
5»inedcrfmt«^uinHis opprobrium viciniM»ollris)ej[ his malis qozpaffi fornus en —
|omq>cepiitaci(bmnsavianisnolhistan§mali:nibfaiuutioac deniro dtcuitibus
emerfic aliud mar
nollris. Et hxc
omnia in deum redundabannqniaperhanrlignlficabararhdicporam rdigio vana.
^finfltlOlWininC.Ttadanr hickipplicatioinchifain illapaRicoladeus.Vbi adaettefupplicatio
ne copoTita ex duabus partibns/xxclcmetia etga ipfosi&cx vindida erga hoftc$4niitim tamen vt cS
SnntafBidoanimo.inreiiccatliqniderefefduncshg pctinonesqtrotitafflidns animus hac at^ illae
ntagatus fuggerir.CTInchoataorcm a teimmationcafflidioni5proprif.Vr(7qoo dneirafeeris/ gdia
dotabit alHidiohacc,a;Trmo{quali dicat ablitiardebit quali ignis sdus ranstaoiorrauscigailiadim
patiens conlbmi vfqtquoat^icqualiignis/inctcrminolArecondafdificacionctenipUvr^ adti
pusmaccabeotltnihilmuenif foiptd aucenaoc&conlidcratapronitarciudpoiuadtdolatria.vertli/
mile eft q>pp peccata ppH colendo alienos dcospoirient eos tucdais£thocinlinuatpropheta nomi
nando adsm dci'impanctc conrotn];q>.Cpopolus eius haberet dmm denm.rBftmdeiram raamCdf
nettic fermone ad pericione vindidf getu qnz non cognoueranc ccA fupet regna quz in nomi
Ite tuo n5 vocaueriit.Adi apeiteditHW.quSaispcccanerirans.in hoc tn pilamus gentibus ® cogno
nimusteiillpautenoniArarTosqiin nomine rao inaocauimus|illp ance non.&proptcieaemmde ita
ctmuini"
Napinam
dir/antiochu$|:
ITiNciecotdarciiobis micpnesprioi&R.eDenMnod cicmetiapro fe,fupplicans vr non imputet libi
ntiqrates pan€.Nc recor^re nobisinoh imputate nobis ad poraa.iniqtatesprioram|patram.f.nfoqi:
fdhna.pnenietCdepcariac df pro pueiriaiitjnos milimeordiip rap,qa attenoan fumus valdctA nome/
iohoium &: rebusiptrdlta et libeiTatecnlnrsrai.f Auxiliare nobis dens falunsnolh». Implorat offi/
cifiiga ra fohises ckns fduatot noftenadiuua nos.fop cfi honoris no(s tui.Ingrtir eam cc no folius po
Acii dicetet.Si n6 adiouas.blafphcmabnrte geres, vbi dens eorfifijuii! dicar nullibijnd pdt eos' falua
fle.qaaiepmittrsq>dicetgdcsDla(pbemia,vbideuseoiuiP'5cierat]prolciaf,ingenbos ante oculos
nfos/hoc e nde & nd ampliusdiffcrafCin hcbt^ohf in datiuo oculis nfisiA lilr in fet]oeti vetficulo hf
feiaebas tuis m datiao.A striiq’ mutatd efladitida ppdne anre}vltio fanguinis feraoid tuorit efhR.
Diuerrit itcnl ad vindida obuiattice btafphemi^. Venietrpro veniar, ante facies tuas fufpirili vindi|
populiihabcbatn. vincula decretoiu annochi q; occidercrar nili traniiret ad nras gctilium. ^"Vdoc
magnitiido brachii rai.Rcgredif ad dementia erga fc. Vdut magnitudo brachii rai/fupple dl,foluei
fnbacUige lic folue,fili9tsiotTis t addidot motti ex decrero antiochidtoc e puale & tSpe hmdi ptate)
deciera Ax.f^t redde vidnis nfis. Diuettit rarfus ad vidida vicino^-prias.n.penerat vidida pridpa
lifi hofhd.Fr redde vi0nis nfis iq>rnpll!|ma1i qdiralcrue nobisihocc calete vindica,ad lind eoi^iop/
probririiproipqdexprobraodficcibidnc|rcddcds,vtexprobtefdiiseof licuripli exprobrauerCIt ribi.
f^nospopula,sraDs6eouisparcaf rapiramqnoadanimam ranoncicgistramquoad corpus ra/
(ione tcr^ promiflionis,conficcbirour in primis tibiiconfdlionc laudis, cteino:& conlnjucnccr gene
cationi & gracrationi narrabimus laude raa/mnltiradine laudd tuaid. Vteti; ftudus optimus A pro
(□iilio opnOMVtpofc c^prthendens ca que dei fiiQt A ad deom Qc ad proximum. Arata
tJ*
t<HI
Ui
'PSAtMVS '.IX XX.
CVVLGATA EDITIO.(i;:Vi'<aorI^ffiIrft*ffimoniaafaphdtKa^ LXXIX;
V i regis ifrael intendetqui deduds udut oucm iofepb.
Qai fedes fup cherubimmiaaife{larecoraeflraim,beniammKmanafle^
Excita potentiam tuam SC ueninit ialuos fadas nos.
Deus conuerte nos:& oftende fadem tuam,& falui erimus.
Domine deus uirtutumtquoufcp irarceris fuper orationem fenri tiri» |
CibabisnospaneIachrymaru:Kpotndabisnobisin!achrYTnism menfura.
Pofuifti nos in contradidionem uidnis nojbis:K inimid nofbi rubfannauctunc QOM
Deus uirtutum conuerte nos:& oflende fadem tuam,& falui erimus.
V ineam de fgypto tranftuliftitdedfti gentes 6C plantalti eam.
Dux itineris fiiifti in confpcdu dus:& plantafb' radices dus/K implemt temnu
Operuit montes umbra dustKarbulb eiuscedrosdd. ]
Extendit palmites fuos ufep ad marc:& ufcjr ad flumen propa^nes dus.
Vtquiddeflruxiftimaceriadusr&uindemianteamomnesqui pr^tetgrediuntor toSs
Exterminauiteamaperde fylua;& lingularis ferus depafluseft eam.
Deus ui rtutum conuerteretrcfpicc de coelo SC uide,& uifita uineam illam.
Et perfice ea qua platauit dextera tua t SC fuper fiiium hols quem confirmalH ribt»
Incenfa igni SC fuffoflatab increpatione uultus tui peribunt.
Fiat manus tua fuper uiru dexter^ tuf fuper filium bominis quem confirmafH dbb
Et non difcedinms a temiuifleabis nos,SC nomen tuum inuocabimus.
Domine deus uirtutu m conuerte nos;& ollende fadem tuam SC falia' erimus.
<T I V XT A H E B R ^ V y lilia telbficatio afapbo pfalmi^.LXXX»
*nAfcensifradaufcuIta:duccsqualioue)ofepb/odcscfacrubinora/ fe^
Propheta, f dlb lucere.
Fadeb? ephral 8C beniamin SC manaffehrfufdta fortitudine nu Sfueni ad falutenob.
Deustfac reuerti nos:& fac lucere fades tuas/SC faluabimur.
Domine^deustexerdtuu ufmquo fumafli in orarione populi tuitfedIU comedere eo*
panem lachrymf/& fedftiDibcre cos in lacbrymis tertii.
Pones nos litem uicinis nollris:& inimid nolln fubfannabunt ds.
Deustexerdtuum fac nos rcuerritK facluccre fades tuas/^ faluabimur*
V item de fgypto mouebistdides gentes/& plantalb' eam.
Ex-pcdiuifli fadebus dus;fi£ fccilli radicare radices dus/K replefli terram* ^
Operuerunt montes umbra fua:6C ramis fuis cedros dd.
Mittet ramos fuos uf<^ maretSi ad flumen germina fua.
Qgare fregilH macerias dusISC collegerunt eam omnes tranfetmtesuiaiiri
V orabit eam aper de fyluatflC reptile omnipotentis pafcetur eam.
Deustexerdtuum reuertereobfeaoncfpicedccoelis SC uide,K uifita uitembane*
Et plantam qua platauit dextera tua:& fupa fllinm roboralli tibi.
Succenfa in igne indfatab increpatione faderu tuarum peribunt.
1 1 Erit manus tua fuper uiru dexterf tuf nuper filium adam roboralK ribi.
1 7 Et non retrocedemus a temiuificabis nos/fif in nomine tuo uocabimus.
18 Domine*deustcxerdtuum fac reuerti nosdaducere fades rua.s^y faluabimiff^'
}
«
7
S
9
10
1 1
1 z
1}
14
M
k
■ PSAiMVS :txxx: i)«
Tlfntei AVincm ad lifea ttfhffcarf 0 rf:i5)hB l>fafmt«.Et didmr p&lmas ifk teMcatio ad lilia,
qnij tdfaficanu populo dcAo ttibolationes unms.Appdlatione cnim hlionnn dc^s popo'
his uiuttigitoniiuta illndcanc.zikuc liliom inttr ^inas lic amica mea inter iilia&Er tatioe cemtudi
«magnincano«s,aamiratiis(p^miiaitiuaQcoairan vi vmi«, ymi» r-
dateta dits.5e domfi pphccat «ciodinocm.lntafcm aut fcpe pcttaonc falutifirc tcduiftionis.
4T Pertona (oqaens propheta , . ,
I SfceiW tlriadeni anfCBhaXXniditur pfelmos in partes doastpropofitioa matetic.& execotiuai
* ** • — • - ■ ^ I- — .. >.lt jtTfiii' rt» oH ialffannnni. r
l(rddcm anfCBhaXMniditur pfelmos in partes doastpropofitioa matetic.& execotuiai
Fac reoerti.<rProponit doo. Alteram ® aufcnlter. alteram' <p veniat ad Caloandnm.Fw
■uiiui deo paftorMftaeUs.Eteft hoc in loco macl nomen propriam non populi fed patnarmp
illius qoi fuitpatcr.i:^onnn.Q,aod ex contextu infinuatut.na fiibditur lofephifilius cius-Er
propheta incnoando a pamarcha populi comem orare duo dioin a bmcfida antetcpotamoyficxhi/
bita populo m patribos. Alteram eft cp deos fuitVdot pallor ili^is fcu jacobi/ducens ipfuin in me/
dncens in tetiam ipfius|accumulando aiuttias &c. Altetu rubditut.pucens vdut ooe
de vacua
ie faciebas
Aco a duobus bcnenciis ante legen
IS poit ie^</Mtcta unnitur a icinouc fupercfaeiubinos.moyles fiqdem inj u^^uiauiL
d metata a dnobuschenibinis.&; ppterta densdiciratfedens fuper chctnbira. I
ic tacicbos ephtaim Abcniamin Bc manafldi. Altera nficupatio fumitut ab illulltationeir»
dtomm.Oiranamt moyfes q> h^ tres ttibas(;ephtalm|bemamin & manaflch^habetent retoria fua^
|>laga occidentalem tabemacoluin qua erat iUa pars tabernaculi quae vocatur fan<SuIanftotiim.Ita
tp prius deftfibitnrcotentum in fanAofiinCtoram perfedcfopct.chenibimtApolleaddcnbitut mti
pare tepli fco tdbetnaculi quae appdlator lan(Mran<ao?t in qua erant chcrabini tcnetes fedc.definie
do parte illam ab his tribubos quae habitabat cura lUam.Hinc enim date fignificatut pars ocdden/
taluouni in parte ocddetali tabernaculi habitabat tres illf mbusrit patet nu.i Df alit deus illumia/
^Q||U1^%U^ICU^V1VUIU»T& tv\il>wav|irv/|/uu«uvuuiv«aiu C
tali cora qua exemrit in patribus ante lege|& ab illufttatione qua exercuit in tcplo poli l«em. vt qui
ccrait docete 8e illodratc ptofequatut vtraqi.Teducedo & illuUtando difpetfum populum luum.p' Sa/
Ca ta fottittidtnem tua fic veni ad falorc nobis.Haec dl pnnapalis pentio.tanq dormierit dimna pot
tencia dum popohis eft afBiaiis.petimr fafata fbitirodinc tna/& veni ad dhcieda falute nolltam.
Eicue fac rcucrti noeii fac luccrc feciea masi-z faliwbinmr. inapit B pars o^ua taU or^
Prio ttaftaf Itetio principalis alludedo fpalV ad illapticulafrcilh luccf.5cdo tradat illa pflcnla,iaufctn
caiibielne deus deTOtufi.Tettioillajrnfcita fortitudine tuajibi vite a ^gypto.Quarto illa(& veni ad
(alote nobisiibi Be vdita vite hanc.^nnapalis intentio ptophct?'tendir ad tegtelTum populi falota
l€ ex luce ^umar ghe.hoc.n.teduc da cfimemorata drca urad ifciolcph & fandiirandotum/htic ren/
^Ipot obfabnaigeo^in pfalnojin hoc confidit totfi dcfidcratu a di^>ctlb populo. Vnde luce itegt*
PsALMvrs :lxxx.
p<titioKrinhocpl^oRpninir.O dou inanit fac KotttiQ^nisnS dicatadhictdjdanantad
(ion ncc ct ad cc,(iM abfolutc fac cmcRi noKcdftac tn tp incdli^rar a di^edionc ad locom vndc atOU
fiiunas.& fac loccrc facies tnasino in licipra^qm in lapla loz elt^ied nobis£c hoc non tam mccapho/
iioe.i.non iratam ant torbolcntam faaem b» datam demon(ita(^amano moie loqncndo^a Itgnifi
cando modom quo renetiio populi effcda dhfdlica pci illaminationeA faluabimui7<iDe dtibio no»
liia falos confulget a Incediuinggranac.
lE^Oininc OCUS Qccrdtuum. TraCtatut hic ila patticnla/anlhilca f ab (wpofito fca cotranoCIcilioeC
^tenta nd aurcultatione^cdmemoiido mala fabbxataquu deus nd aoi^tauit oratione faCtam po
poli.p' Vfqiqoo fiimalfa. 1 ra da humano mote fbmatcm defcnbic fupplicante populo.mtendens pct
hac maaphora <p deus exhibuit le iratu etia otati populoiac per hoc nd aufcu^tem,(ed vdnt ex ca/
loicirefumdemittcntahoceftqihdexaudmitorationcpopuliiiuxta illud hiae.i5iiflaennt moy/
Ics & lamud cora me,nd eft anima mea ad populu ifhLf^reciffa comcdeie eos panem lachtym^^ ^
cifh bibere eos in lachtymis tcitii.Ecce liiblrcota mala quia dens nd attcdit orationi populi qu^ ^
bat tepore hieremipabus.C& potus ladiiymard.Mdat^ nomen eft teitiumjdenocans abundancum
lachrymarti a quantatc hydti^tan§ biberint lachtymas a hydna tnft mettetatum.Pones nos litem
viamsnoflnsponesquoqinosmatcnabtisvicmisnofttis/tanq litigantibus de nobis vt de ccboa
liiis:d;mimianoSriuibl^nabunteis|liibicdioni adiidetnrq» dendebimut.qnod intolerabiluu
dl-Futumm pones tefpidt protentam fumafti^gniiicans icqueUm hnins effiaftns ex lUa ira dei Pro/
nomen ds dcmonftrat nos m terna pcifona.
9DCU6 CXCrcitUUnt- R.epetit ternum vciftculamiaagcndo noncupationem dd.vbi ptins dixetac de/
ns.modo dicit dens exeratunm fac nos tenettiS^vtlbpcaJ^cioicpetitidis eft magnitudo aftedns
ad ddidaatam (alutem.
^itan DC fgpptO- TraCtatnr hic illa particnlairufata fortitudinem niam-nairando pnnsopos fbr/
ntndmis dus olim fadumrd; poftea quali fomnfi fottltudinis euisidc demu petendo ezacanone cinx.
CTNaitat itaf cduCtione populi de pgypto|& magnificatione aus vf® ad tenera dauidis to Gdo/
moms.fub metaphora vias. Vite)populuilradCnavmeadnirabaoth|domasi(rad eft ibi.f.^ egf/
pto mouebu.xudes ^entcs(chanancu(futara moucbis 6c aides)non rcfpiciut tepus plalini,fal tem
pm baididof in pnapio plalmi ppolitof Xpalixns iiiadeiducu ioliqih aerpedu enim honim fhm
ra immo cdleques fuit eduCho vitis de fgypto^ plantafh ea/m tetta promilIionts.Eiqiediuifii cora
ea fen factebus aus|hoc eft abftuliftt tnc omnia impcdidia via cora populo:& f^fti radicate radioes
dusifirmaras eft enim populus in teira pmifiionis,& tcpldh terrajtw vite. (^Operuciut montes vm/
bia fuajadeo cieuoftt rami aus ® vmbra fua opcrueidt montesi& ramis (his oodtos dci/aibocestxcci
las.(^uatli ad paiabola dedararur augmctil vitis in cxcdlhmiqoatu ad re dedaratur ocUimdo p/g^l«
ifrael lupra pnnnpcs Be magnos reges.quod coftat fbii& tempore ioftie-P^Mittet ramos fnos \"f® ma
te/mediterranearototu (cquela denotat ad antediCta.& ad Sumen|enphratis,gctmma fua.Hoc.nam
pleni eft tepore daDidisAperfcneramt tepore (alomonis.C Quare ft^ifti. Defcdpto opetepotet»
diuinc arca populii raagnificatum.fhbiungit modo quafi fbmnii dimnf potennpidefctoab
Ratione vitis.Quare fregiftijftangi dmnfifti.maccnas aus) vineeA collegerunt eam(fiu<ftuseins,oej
Xtanfeuntesviam.VotabucamapttdefyluaArcptilcomnipoiwis pabxmream.Mctapbota
cft/intdligena per repalc omnipotentis fimifican eunda animanda quf fetpuntKn lepunc.
Quf fpecialittt dicnntnt omnipotenns.vd vt etiam ipfa creau ab omniponaite deo inielli/
eas ; vd vt fignificatos per ipla gregarios vaftatotes / ab omnipotentedeo immillbs inirilioat. Pa
hicnaimniaintdligitdeualbnoncspopnUfaaasategeairynomm&exttdnbns ausaexemm lUe
fignificatur pet aptum de fylna.(rDeus exerntuiLPent acitanone potenf inuocado eudeiis rrrm^
tuu;qiam,reueittrepbfeCTo;ad bonii popnh muiefpicedc codisfoculo mirencotdic,& vidqmifctado.
vifitS VlfCni Tractatur hic illa patncula/Be veni ad lalute nobis/tali ordinct^imo fimplicac
vt veniat vifitas vite hanppopulu fnii edudu de egypto.Et piatam qua plantamt dextera majhoceft
Vite piata» a dextera tuasdixitJi.rupenus & platafti eam.& fupet filifi toborafti nbi.populu quem ap/
pdlauit vitem Sc planra/appellat filifi que toborauit libi deusanxta illud exo.4.lihus mens pnmog^
tus ifraeLQ ne libi deus ro^rauit magnifici elirvt diClfi eft fnpenus;) ad ^onam fnam| vt ellet po/
pulus peculiatis daf Inccb in igne.Sedido prophetat exaudidonemjallignata prius ratione tante
deuaftanoiiis.Et mtdlit profoques metaphotavins:® lient in vinea paites illc que fiint mafc fen 5
buftp percnnt.ita pars popnh iiiafa.leu imc afflictionis cofnmpta penbicfcdratio tam inciiioms 3
vftionis elhnciepano dinma.ita ® mtedic propheta reddere rationem dcuaftanonis populi ex incrc
Mnonediuina;qna:ptoculdubiofnpponitlceieraeomm.Et licet metaphorice inalio &vftiodi<ara
fint.no ab re intdligi poteft per hfc pphetari no folii tonem dcuaftaaoms/fcd derdiCtione partis in/
cif^hoc eft dece ttibufi qnatfi regnum fuit vdut pars mala a vite qua platanit Awra excelliiecede*
a cnltu dd lempoic hictoboam 0cdeincqis.lc8 y intendit piophcu ip pars liimTfFTiAdi iodfa n6 1«/
diblc
PSALWVS .LXXXr.
dibit/cd«irqini(tparsc5ftiinptaigne.rEritiDanns tna-PrephetarRnofionan populi .Ericmaniu
tna;tiluatnx.rHP viram dcztcrp nif .Quem appellaucrat planta dmci^ tug.cfidcm appdlat virfi dcx/
terfcuppopolfidoau.Etfnpcrfiliu adam que robofaftitibi.Intcrfiliosadam/populasifraddl filius
ille que dens robotauit fibiauxra illud dente, jiquado fcparabat fihos adam.pats dni populus eius/ia
cobfbnicnInshaetcditatiseins.Adoettchic defcnbi fupplicationc exanditaiquani in vcdiculis.i4.&
*J7
i.pphetado mtempgff ordinatos efledlns.prpcedit vlnificatiodininc gfauft
fobfequif no retrocdTio nfa.Et in noic tuo/no idolorum, vocabimus.i.inuocabiniDS.
^tontillC DCtW OXrcitttUIII. Repetit temo \’etficuld cdtincn te principale intentufaugendo nuncn/
pationem diuinam.Piimo deosflecundo deus cxercituumitetrio domine deus czcrcinnim fac teuetti
nos &:c.vt(upra.Cddudit enim plalmum in principali intento. Arnen.
CT V V L G A T A EDITIO Vidori in torcularibus alaph. LXXX.
Xultate deo adiurori nolbonubilate deo iacob.
Sumitepfalmumfiddarctympanunitpfalteriutn iucundumcu adiani«
Buccinate in neomenia tuba:in iniigni dielblennicacis ueftiae.
Quia prfcfptum ifrael cft:K iudidum deo iacob.
Tcftimonium iniofephpofuitilludtcum exiret de terra (gyrpdjinguaia
quam non nouerat audiuit.
Diumt ab oneribus dorfum eiustmanus dus in cophino fetuierunc.
In tribulatione iuocalh me:flC libera ui te,exaudiui te in ablcondito tempeUatis , pro^
baui te apud aquam contradiiflionis.
Audi populus meus & conteftabor te : ifrael I? audieris me,non erit in te deus recens^
nec^adorabisdeum alienum.
Ego enim fiw dns deus tuus qui eduxi te de terra scgyptidilata os tuu SC iplebo illud.
Et non audiuit populus meus uocem meamtdC ifrael non intendit mihi.
Et dimifr cos fm defideria cordis eorum ribunt in adinuenrionibus frus.
Si populus meus audiU^ metiCael fi in uiis mds ambulafrfet.
Pro nihilo forfitan inimicos eorum humilialTemtdc Cupa tribulantes eos mififldn ma
nummeam.
Inimid domini mendti frmt d:& erit tempus eorum in fecula.
Et dbauit illos ex adipe frumendrST de petra meile faturauit eos.
CTIVXT A HEBR.^ VM. ([^inceri frip haghithith afapho. LXXXI.
* Prooheta. deo iacob.
* poe». v.»E|cijjtccantatione:6£datetympanudtharadulciacumuiola»
3 Clangite in nouo/comutin folennitatedid feihuitatii nofire.
.
4 Quiaprfcfptumifracliipfum nudidum deo iacob. ^
5 Tcfiimoniuiniofephpofuitipmancxiredusfupertetra^pti.Populus.Iabiu non
fdui audiam.
Deus. Amoui ab onere humerum eiusqralmx dus a cophino tranfibunt.
7 In angulba uoca(b'/& erui teaefpondebo ribi in abfcoti^co conicrui,centabo te fuper
aquas lins.Selah.
* Audi popule mi & conteflabor in terifrad fi audies met.
9 Noneritintedeusalienusr&noncuruabaisdeo extraneo.
Ego dns'*deus tuus/fadens afeendere te de terra ? wptiulilata os tuu/& ipldro iHud.
£c non audiuit popul us meus uocem meamt t& ilrael non uoImV met, ,
' Caictibpplab (
I o
I I
tuU
tradmet
tmilii
IZ
'hnihi| j
14
It
I 6
PSAtMVS .tXXXX
EctnIH cum in dirofHone cordis eot^tibunt in confiliis fuii, ' '•
Vtinam populus meas audiens metn frael in uiis mds ibunt.
Tagmodicu inimicos 609: humiliabot&fupanguftatoreseojjfadauetti manu mea.
*|[^70pjyfa. Ofores dni*negabunc ei;& erit tempus eorum (terno. •
Et fedt comedere eu de adipe tritid. j^cud* ^ faturare tc.
^T^ItDl^seft.Vincrti[uphaghIthithafapho.Haghithith’ nomen diamr inflmmcnti malidde/
4^1atcna p(almi(>t plalmus ipfe prf fe fert>ft tnmratio miniftrof dimni cnltns ad cantandfi deo
& dangendn tobis in pnmo die meniis repnmijp comemoranonediuinoqi ^pcofc ac lodidoKlw
veifioilo nan<f temo mmf pnmos dies mefis fepcimeqm vocabaf feftnm dagons & rabarlLEc
tatDsetat vteflfetfabbatfiinemonalavtparetleai.;}.8<ua.29.Etquianonexplicac qnid effct con^
oiorandd fed dicit memoriale abfolotc, ideo intellig&lfieft de memoria dioinogtpcfptorum ac nime
cioi^-Tom aatontacc feripturf fcciidi efdt( .S.eiccutionc memonabs qoc fiAat pnma die meniis Se/
pnminarrantis/mhocqiotspopnloscouenitad aodiendu e* ore efdrffolcnirer legens legem domi
ntTii ranoneiqm hacc erat materia (imphater 8c abfolote memoranda a populo illo . Et hacc doo ex/
plicant in viculo qnarto.Et in his conneri coftat memona bnfiaotnm.in pcmjto enim de cufto^
labbanclaDditnrmemonacreatiomsi&inprfcgptodelmolationepharelclaiiainit memona egid/
Conis de argypto &c.Haec eft igitur ad litetam matena pfhlmi.
CTSVMMARIVM EST.
(TProphera iuitat miniftros diurni cnltusjad cacadu & pnllimdfi deo 1 fidlo tuba^.p comemorada/
ne diuinoiji pccptof aciudiaoq:.tangendo pr«(ptoram quidem fopiemum fimul cum tempoic 9c
cefiimonlisimdicioium vero pcaicipoas pccnas acpracmia.
irPerfone loquentes funt trcs!prophctajpopulns|& deus.
C?IntatCD£O.Diuiditpfalmnsin partes duasrppofinua materiae, & execntiua|ibi ttftimonitnn.
CJl^oponit multando pniis ad cantnm.Catatedcofomtudinl noltIa^ Mcminitromtudinls
qua ittoduCh fun t in terra pmiilionis edebratun hoc fcthim|& n5 antcClMgite deo iacob. Spalitcr
deBstub tonefbmsfeu potentis apparmtiacob:vtpafetgene.4d.Eleuatecatacionemiamplion voot
pDeinde ad mufiefi fonu.Et date tympanii cithara dnlaa) vtraqi.cli viola-dangiK cornu. Qi^attmat
hic habes inilf a mufica. In nouo.ecce tepusfin nouilunio.noqoocunq» fed in foleniratefdecieta , diei
fluitatis noftrf.Nullus dies nouilunii erat ex lege fandus p ceffatione ab ope bnuli & (blcnnis,niC
fepnmi mefis.Et ppterea per has arcClocunoncs defcnbit pnmus dies meiis feptimiiqoi vocabatur
dies clangons 8c tubarnil^ fabbatfi memoriale dangeribus tnbis.p’ Quia pcfjiram iiiaeli ipfiira.iu
didii deo iaCob.R^tio fcftiuitatis & dagons tubaq; reddit ex pcfpto & ludiao ;hoc efl ga pcppca da
ta funt iliaeli.S: quia ludiaa exercuit deus. Ad comemorandu enim hxc|mfhcutu eft fdiu cubaiCmcc
alia in lods pdidis aiilgnat rDilhasfefttEade autc eft matena ptalmi iftius & ^ tubarum.
CrXcihniOniu in iofcpb- ^ napit hic pars exceutiua tali ordincPrimo tradat illa pamcula/qiM p/
ceptti ifradi.deide iHajiudiciO deo iacob/ibi & no audiuitOrTtadat itacj l^illatio tali ordme.Pnoi
ddcnbif tepus di tdhmonio benefiao^ ddndc ipfa legiOatiolibi audi popule mi.Tcfhmoniii in 10
feph.Tepus quo data font ^aqjta defcnbit fuiffc tepus egreflionis ex r|ypto:qnqnagdimo liquide •
die data funt pcaqjta. Appdiatione iofeph intcliigi populu ifrad.rcftat cotextus pfalmi/fubifiges vno
atqi code c6textn gefta dei cu popnlo.amoui ab onere humerii eius.iefpoddjo nbi in abfcfidiro toni/
tnii AcEteftfenfus.Teftimoniu(diuinaipc(pnonis,in iofcphfhocdiingenreiofeph. Populus eniin
hebreus in argypto appdiabat gens iofeph. V n & pharao duit ad iofeph.pf tuus & fratres tm yme/
rfit ^ te.Et nirfus fcnptfi eft.furrexit interea rex nonus qui ignorabat iofeph.mfinuas fcnptnta p hoc
fh ta vmeiTs lofcph § memona iprinsfro apud asgronos etat bene tradadi hebrfos|tang cognoiatos
a iofeph.Et ppterea rex nbuns nS habes ronem iofeph/male tradanit genK dus.In em aus fim tCT/
ra acgypti/in exitu iplius gentis fup ttrta.Egrediedo ab argypto verfus terra pmiffionis afcendifivt in
plnnbns fcnptur? locis pater.Gencmim vlt.diat iofeph.arcenda & fepdiS patre mdj£t ao. i f-did/
tutA armatrafcederfit filii ilrad de cetra «gyptiQuia igit afcedendo exierunt, kfco dicif in exueaus
fuptena a^gypn.pXabifinolcim audia.EcccprimtitcftimonilipcThibitd a populo. Introducirenitn
ppheta tdiimoniu hoc diuinoip ^(ptof vocejpopuli,dicetis.Labm qd nefcim audii .Exuutn.ppli
auditurus lingua qua nunq nonicdioc dl lingua derna audiuit defi loqucnct fibi de ctadoiexo.iij. Vn
didt deus exo.so.vos vidilhsq>dc cado locutus fim vobis £t vere dioinum labiti fiiit auditu & igno
tCiquia populus nunq audierat voce dei. Vn 8c diierfit moyfi.loqte tu nobis & andicmus,nd loquaC
nobis dfis.Moyfcs alit folitns erat audirerferiprii eft enim.moylb tequebat & diis riidebar ei. TAmo/
ui ab onacSeclidu tdhmonift itroducit a ore dd,nanans bendkii} quod oSoili^ geri lofcpb Amo/
i
II
PSALMVS > VT/txxxr:
Di ab onCTchmnaf dus.af8igrf)at.n.fgyptii eos onertbosvt df exo.i.PaImf eju? a ctiphino tfafjbfjft
In ope loCi Se lateris Se rebwo famnUcu quo in tena; onenbus pniebanfjcophuius c6pucaf:q fodieo
do terra iplebaf vt portaretvt phib duas afBiftionesCtnaniiff ad fodiedii te ipicdfi tephmosiik dortS
md port^) ttcOigiunus teliqijfi fiunalanLFotaf aiic tddbtmqrefof ad ptin diutnf actionis amouit
qm hfcrdeuatiofdite8btodimnifaCti«^(p;:luanguftiiDeclatatinodurccudi tcihmonu.lnan
^ftia vocalhjine^pbHxophat dens ^|«pulil!jn angulha/oppiTionis ab ggypms, vocalhjmctnzta
iiludezo.:.igcmifctte3fitii ifiaelppopisvMeratiTanc.afceditiiidamoreof adden-Etenu tctdercgp
pco-F^RfideboabiE^edaiaf mcxlDspriiiiiodhinonu.Rnddioxibiinabfcodito ronittuijin m6te%
nait ioata illud eso. 1 9£t ecce coepunt audin tonitrua ac micare fiilgura/& nu^s ddilTima opiie mo'
te.Eccc ablcoditii ronitroi in quo tndit deus.fubdi£ji.ibide q> moyks loqbaf & diis rAdcbac aiq erant
^picda populo-FutUf tndebojdqiotat fe^la ad ptrii te ant te. ^Probabo te fup a^s litis.Ternu tefS
DionmeftbnficiiS aqnpedaiacdep^uitgiclladeKgypto and venirftad motem linaiEt appdlaf
bilia vifa 1 fgypto 0ti raan mbto.Hancaudiicbnf vt tethmonia pcepnoius diuinz io mote linai.
Sbldi popw mtPolUdtlrpoaia )Pcgptc«yvtdiicno(;^pta n6m lingulis Icd uj 6ipmo eolJ^ A»
di popule mi 6c edteffabor iir tqcenmcMahRiIrae) Ii audies me. Jn hebtpo hf mihi.Nd ent in te deqt
(dicnus.Ecce pc^tfi fupmlLEcndcUtiidbud deo extiiA»iEgd;ldlus,dnsi vniuolbf ,das/natura,roaa
|?gram|nd tenuoji.vocan dens nmsifaaaisafcederete de tmafgipn/vtexboc libertatis bmeficio
cogaorcasDiliiirl^os tufi.BaugqifliffiBSjdciM non datpcfpni line pm^.Si me audi^, dilata of
cnumlad pemdiiipete qcgd VIS, 0( implibo uIod& donabo rotum plene
jEt nd QlMUlil.TraCtaf hic illa pdcula/iudiafi dro iacob.Poll ^rata Tubduof iudldikA pnus indt/
cidpenalcEc no audiuit ppll>.I>iis r>5 e pnus vitor § hfifir pctfir& ppea ad pumnone pm imi oRc*
IkQifi noaodinit ppis vocedd obediodo ptepti^ cius;& iliaetnS voluit mqlcd wtulu in dcum.[^
pia cnmeiiobedicnc te idolattip.pbt miliefi.l&xepccnaimanma ltcma.f. m dcosdendmqt hoicm fi/
Diiplibt mili.Mctapnbrica i locutio, q di^iCtio li^ificaf p milTionetqa de® derrliqt,df milidc popa'
Ifi ipli metEr mili di i diieCiidc cordis 1 uifcgo ddhti adiKCtideppIt&mdieli pur cor eoqc dirign eos,
Ib^t* Ecce effcCtosdeiclidtionisjbdt in cofiliis fuis/dcfiinitl a lumine direCliois m^ Vtma popu
ku meus.5ubdif iudicili quo ad pcena eatrifeca morp i deferto annosup>.5ed deicnbiC bpepeena taj
cocta diuindrapj^ensu ^Ctarnairado pmiii illis paratuiquo feipfos prinaucific no obediMo. Vtinai»
populus meus.CoIkkia in adueibio vtma/affeClii diuinii adhoc q>nmus boni;ad hoc vt Icrucmus ie
Re dei. Vtina populus mens;enr,andifs naervtina irrad/populus,in viis meis ibunt.Tanq modicum{
Dteuillin]otpe,iminRx>seo9hamiliaboit}cutqd’ellmodt^racillimevici{;& tbp anguitaroieseoril
hteia verti manu mcaipmiitiiiafqua punio populdi mdi in dcGato tot annis.& incedit per ha;c defert
beie afieCtu diuinii ad paria populi lui Se ad punitione inunicoiilAdi apte diceret dras. Quantiicft
exparte mea ego piacc^i volens vt populus obediensptamuacdfequcrctDTviaotip mimicorum/fc
nqn vt punirem popnluiiKegoddidetauivcobcdiiet&novcpDnirem.Etfutuuibunt cum reliqui»
referuntur ad protentu ddidend dei fubintdlectfi in adueibio vnnam.Suntenim h^ verba ddezpli/
can tiadiuinum idiei^ mote humanojante^ lilii ilrad aacerbaiTent deum in dtfoto. ,
I0ro»10 Oni nc^but d AccnmOlano diumoi|c ludiciofpnas ad pccna dddcad pmium defcribiCi
Qfbres dni.Codudit ppheta aecum ulado pccna pecnf XJrfcnpta ftiit pccna itemc deludis cfi petu
na dctetiois i ddaromdiiigif mo poena dwaciais.Olb^ dni negabat alo&edictii Et ent ^
coqc ftcmo.ao. jzde idolatna vituli loques dras ad mo^cn aitego i die vltiois vilicabo & hoc pCtdi
coKftelcrDas poena ad tps \1bois.Qa no e i hac vita ted i futura.tps.n.pntis vitp e tps mifcncordicdi
ludat ent rpsvlci6is,qaoiiolliimaid rem anebit ipuneluxtahiidefum hic df erit tpseofimimicotii
«l^rrnc n t/IrAic Ae rncinimimor ^ t r-.
, , TOuro9:cniritpc|iptnda»rc.qacmfc
riufCtp**n.mcrura c fnccdTiciom^nrudo at ffitorii cnr tota fimaLflJEt fcat comctkf cH Ddcrt
pto iudiaoponiali,ddcnbif mdpmiliahibiniuioduClidts incena pmilB6is.Et ficcic comedere eu)
pptm.dc adipe tnncLloluesdrqifilii ifracl traliro iordancChoccftigiefli terta pmifli6is>»mcrfenit
- _ _ . J promilTionisi
terta laCle & mdlc manans.Et proptetea hic meminic mellis . Quod autem dicit de petra|difpolitio/
nem petrolam illius terrae tangit,non mutilem fed produCliuam mdlisihoc cft frugi^m fcu ftuCti/
fetam-Futumm faturaboirefpicit ptentufecircomedenequia hocfnic cofequens ad illnd.Stanm,n.co
Oicdctut pancs;& poika ddeu^t chananeogA potiti Kunt tetra tam ftaaifdaAniai.
CuctJiippl^ ■ f I I
I
z
3
4
,5
t<9
rsAtMvs ;txxxii.
CVVLGATA EDITIO. |[^PfalmM afaph. LXXXL
Eus ftttit in f^nagc^a deonun:in me^o autem deos diiudicat.
V fc];quo iudicatu iniquicatem;d£ fades peccatorum famitii^
ludicate (geno pupfflodiumilem 0C pauperem iolVficatea
Eripite pauperem &: egenumuie manu peccatoris liberate.
N^derunt ne^ intellexerunt/in tenebris ambulant t mouebuntnr OlB^
nia fundamenta terrf.
Ego dixi dii e(bs:S£ filii excdfl omnes.
V os autem ficut homines morieminitK ficut unus de prindpibus cadetis.
Su^edeus iudica terramtquoniam tu h^reditabu in omnibus gentibus.
fCIVXXA HEbR.£VM. Pfalmus afapho. LXXJCII»
n , 'psEus t dans in congregatione dei:ui medio deos iudicabit.
rropheta. f^^quo iuditabiris iniquitatetK fades impio^ fddpietis^Sefah»
Judicate pauperi & pupilloregenuni K inopem iudificatf.
Saluate pauperem SC mendicum:de manu impiorum liberate.
Non cognouerunt&non intelKgent,in obfeuritateambulabunttlabentlffonmtz (tso
damenta terrae.
Ego dixi. dii uos,& filii exceifi omnes uos.
Vere ta nq adam moricmini:0C ficut unus prindpum cadetis.
Surge deus t iudica terramrquonia tu hf reditabis in oibus gen tibus»
ryl mias (ft.Pfalmas afapho.(^i patet a riipradi Ais.
I irMatenapralitiincccxnt^babcf nccexautontatedfii,qutioan.io.affiat(<ztfihoiiis pbl/
DU'et(icaUi.Ccgo<iindiicfhs;qmuklenihi] aliadhabcfnilifpvctbahtEcfont veraiSc tpappdMM^
: dcoqt {tellignn£ illi ad qoos (mno dei faAus cfttdd didtit illos dixir deos ad quos lanio da raAns
nd pot loltri fcnptura.Ouia enim fcmio dei faAus cfl ad dinarosf& pnecipoc ad sphoasidc g/
ne
iirigif ad iodicesiargucdo St monedo eos. Vn idgendo vertia dni efi pgieflo putlnil.
infof q> lid ad oes iudices fed ad illos ad quos (amo dei faAus eil(hoceft ad ludices populi ilraei>li
tigif fenno.Et Ii amplius pfpeAd fnent.appaitbit q> t6 monitoni ell iudicifi vniuerfalequod tum in
gntotfiin vltimovctlicutoinlinaaiacp hoc pfalmns ille ad Uteri traAat de aduenru melia;ad utdit
cILiilodaces lUlI p tone atgu^ monendiqi iudices populi detEt haec di ad lucta materia plidmi.
«TSVMMARIVM EST.
CTProphaa arguit (VmonaiudicesilneltcnmtationediiiiiMeptflidenapitain latione dinini indi/
cii fbton,q>dens indicabit terram haeres olum gentiom.
CT Perfona loquen s propheta elL
fiis- Dimdit pfalmns in patres dna^ppofinua materUeA aecutinafibi vfqqno.QTJVoe
I Jponit duo.Pnmii ^denna dei in populo ilncl.Dcnsftansf^dens.in cogregatione deijhoccft
Kj^ulo dei.Sccfido vniuetfale lodicidln medio|cora;pobUce,dcos.i.iudices,iumcabit.Exo.z!xiaBB
pattt iudices deos appdlariidii df.ad deos vtiiorqi ca puenia.Scli lUi ludicanetint &c.
CJSifi^qtX). Incipit hic parsezecunna taU ordine-PrimS monenf indices atea aAfi indicii-Secmic
do atguonf epeitans arca ambo ppofitaiibi non cognouerSt.CJMona adr prius reprehendendo i a
dicifiiniqnum.Vfqiqnoiudicabinsiniquitat^ninlhimindiafiezobieAoieft indicare iniquitates
qud ppnum obieAd iudiai Iit ludicare lultsdmo indicare eft dicere ius.Liulhnn.Ec fanes imniofe fa
fcipiaislAccaqjtio pfonaid iepcehendif.qoii deberet rerpiceie ad cas reTpiauc ad pfonasiA ao cnmay
lfimali|impias.p^Indicatcpanperi&popillo.Rcprehenroiniqnoindiao,pcipitindicid iuihim cit/
ca pfonas mifcrabiles Bc impocctesivta fbetion Itelligas circa ^ios.lDdicaWios dicite, paupen & po/
piilo/qh funt aAoiesregaid A inope luifaficatcqh funt cdoenri.Salnatepanpete A mmdicumiqnum
oppnmunfmecfold (alnate,fcd de manu impioqc hbciate)liberos^te.(rNd cognonetlic Pnimiffii
moninone ad iudicadu/arguic epatate coqi circa ambo ppo(ica.Nd cognouetdQin dtertto , A n5 m/
telligaiquia in obrcnritatcambulabdt.Pci(aictantia ambulandi in tei^risOioc en operandi opcis
tmmiatd Jrano eft quare miqui uidicet neq^ uitdlaount ocqi incdligent tucc dua viddioct Labeof
PSALMVS .LXXXII. I
iela fbndameta taT^rimfi qSnoIat int^igcte eft fptnQc JdiviliciCqd defcnbi6 a Upln ounn (anda/^
damoubf tarsc:noqoacu adfubiSnd naw.fcd qtrwctf ad difpdnem qoa habet-cdubanc enim ctlc
ocs motus codo^qui funt foilenclrcs Kna.i.toradcmctarc fph^ in hac dirpdnc aOiuo;: Sc pailiuo
fum;genefarionis Bc cdmipnonis.p^^o dud dii vos.Alt^ qj nolfit Incdligcrc eft ctifitqdo propnt
ofAcU:^ fcilicet exercent dininfi officiuiqood tn ego dixi eis.Prophcta cis in pctfbna docms factam
fimptaram ait.EgO duilaperuiimanifcftaoi indicibos popali.dii vos,& filii cxceUi ocs v'os.Si.'cnnduin
apoftolicamdodtinamoesuidiccsminillhfuntda,advindiftammaIoram& laudem bonorom.i.
Bcr.rfed ludias populi ifrad praetet hoc q> erant miniffai deiCficnt & omnes alif iudtccs gendDm)ha
fc^anthocpioptium q> erant filii dei Sc^lFiIii quidem tanq ab eo geniti; quia a deo infhrutietiit
niLXL&dii:qniaadcos (icrroodeiradvseflui pnma eorum inflitutioncnam vt ibidem dicitur, au
lbKnsdominusdefpitituqnicratinmoyre/demt.7avins ad fuffamtandum cum eo onus pimulit'
qtramqi requicuiirct in ds rpirims.ptopheraueranqncCvItTa otflaoerunt.FaOtis pta»rca dt fer/
00 dei ad ludices populi eius per infinitionem diuinae legis (pecialiter illis commillf vt capitibus
DopnltErvtinteiligas(phjec»adanoncflpctfona;rcdoAcu,fobdidic omnes vos(Cam boni §ma
Uiudices.Vbi videte potes ambo propofita-pr^dennamquitto diuinamidicendo.diiefhs & filii
rxcelfi omnes vos . Vnde & iolaphath iex.rparali.i ^.^cipiens mdiabus.vidm ait qnid &datis:non
raim hominis exercetis ofiiaamfeddomlni.QrVetetaqadammoiicmini.Prorcqmrai ea quf fune
fhuri ludioiuiedarando ep impunitas cotum in puefenti vita non reddet eosfecntos:quoniam ma/
net eos lodiaum poli hanc vitam.lmpunitas ita^ quam (epe conrpiamus’fignificatnrafimih mot
Ce 8c cafu ficut cancri monuntui & cadunt. Vere fient adamificpt homo.moneminishoc cft non dete
noti motte moriemini vos§aliihomina.aclicDtvnospnnci^|hoc cft fient alii pnncipes,cade/
cisia ptinapatmvd pereaaatoiationcm rei per monem &cp^5uige densfmote fulgentis ab ocio te
habc.iudicatetraminon hanc vdiUamineimpuDcsfinr iniqui iudiccs: quoniam tu haoeditabisin
pmnibus gentibns.Hmc apparet de mefia loquitur propheta.nam dens futuras luctes in omnibus
ccnnbusf mefias ctlnuxta iOnd fdmndi p&lpofrala a me,& dabo tibi gentes haaediratem raam. Vn/
de non duut ra haeredirabis bona omnium Monm/ed m omnibus gennbustqooniam ipfp gentes
erunt hacreditas eius.iplc cft enim quem ad neb. i.confhtuit deus hanoJem vniuffloram.Hoc defider
rans propheta adimpIeriiriippliCancisaRetointrodocicfimunmiudicinm.Surgc deus iudica ter/
cam : quoniam iUo ludido hfrcdicabis|tuaes etis,in omnibus gentibusiquibnfdam amote) quibuC*
idam fnbieCtioncom nes enim gentes tam damnatp § beatae erant ipfiustfed % iuniftp amote amid/
ciaejUippofi^p vttog. Amcn.
fCVVLGATA EDITIO. fjpCanriannpfaltnusj^pb. LXXXII» )
Eus quis iunilis cric tibifne tacea.s nec^ complearis deus»
Q uoniam ecce inimici tui fonuerunttSC qui oderunt ce extulerut caput.
Super populum tuum malignauerunt conliliumtdC cogitauerunc ads
u^us untflos tuos.
Dixerucuenite&dilpdam^eos de g&etK no meore^ nome ifrad ultra.
Qgoniam cogicauenuitunanimiter (imuitaduerfum tetcRamentumdilporucnmc.
T abemacula idum(orum 8C ifmaditfnnoab 6C agareni.
Gebal 61 amon/dCamalec:aIiem'gen( di habitantibus tyrum.
Etenim afluruenit cum illistfadti funt in adiucoriumfilusloc,
Fac inis (icutmadian fl£{ifarf:(icutiabm in torrente dflbn. i
Difperierunc in endortfadli funt ut flercus terr^
Pone principes eorum ficuc orcbtSC ;eb 6C zebef 6C falmana.
Omnes prindpes eorum qui dixenintthfredtcate poflideamus fan^hiariam dd. r,
Oeus meus pone dios ut rotamtSf ficuc (bpulam ante faciem uenri.
Sicut ignis qui comburit fyluam:& ficut flamma comburens montes.' ’
Ita perfequeris iHos in cempeilace cua:5C in ira tua turbabis eos. . : /
Imple fada eorum ignominiatfiC quirent nomen tuum domine.
Erobefeant flC conturbentur in feculum feculitSC confundantur 6C pereant.
Et cogt^canc quia nomen ^i dominusuu folus aldlSmas in omni cetra.
Caio^pQd. f CII
Lxxxm.
psAiHvs ixxxnr.
CriVXTA HEBR..$VMr jCCanoctiBi pblnii afapbg.
» ■pvEvutnetaceribimeobfurcIefce&neqtacfcedeus, |
z Propnfta. Xy Q^yia cccc inimid tui tumultuabunt oforcs tui eleuauernc caput*' ,
* Super populunUUUmcaUcbuntfecretum:8£c6filiabunturfuper reconditos tuos.
* Dixerunt. yoxhofliuiuredtata.uenitefi£defoIemuseosdcgentc;KnonmemoraM^
tur nomen ifrael ultra. _ !
Propheta. Quoniamconiiliatiruntcordeparitenfupatefccdasfcriac* i
ivlom ^ifmarlirarumtmoahKaoarMiL ‘
Tentoria edom & ifmaelitarumtmoab fle agareni.
^ Ghcbal fle ammon fle amalec t palelHna cum habitatoribus zor. 1
* Etiam alTuranfociatusedcueistfueruc brachium filiis Ioc.Sdalli
* Fac illis ficut madian ficut fifar{;fTcut iabin in flumine chifon, •
Dcflrudifunt in fonte doKfuemntfterquiliniumtcrrf.
* < Pone ipfos duces eorum iicucweb/ficutzeeb/licut zeuadi/flcutlalmonatOBmapnii'
dpes eorum.
Qmdixerunt. Voxhoftium rcckaca. h(rcditabimusnobisfaabiuculaddt«
J
M
i
3
I
IZ
^ ^ Propheta. Deus meus ponecos ut rotam:qua(i glumam fadebus uenti.
1 4 V elut igne combures fyluamtfle ficut flamma inflammabis montes,
if Sic fcquais eos in tcmpe(lacetua:fle in turbine tuo terrebis cos.
1 f Jmplefacicscorumignominiatflequ^rentnomentuumdomine**
1 7 Confundentur fle terrebunt uftp fempersfle erubefccnt fle peribunt*
^ c» ort pjopntf
I* Etfdcntquiatu nomen tuum dns^tfolus tu excelfusTuper omnem terram^ ’
^^Iralnsdf.CanticnmpfaImiafapho.Dequovtfapra. - ‘
I C^Circa materiam pralmiappareto(ipopralmoq>itaAanirdcbdIoqiiodfbictempott daai(
dil:&renptiim cft-::.R:g.ipm.&.i::.ev rangtniT.:.ieg.S.qnando fcilicer anon itxammonitaram ignoe
' - • ■ ■ • - • ' . .. con/
I cdTocderacione nano
num in piaimo nominaramm.aprc(Ienqd(m in pfalmo cmlicanE dece hanones confoedetarf con/
Crairrael.Etnclibeta cnbiiacnr intctpretandifacaka$,aprcflcfobiDngiCDr ftacim poftnommatosoS
faodcraros.fueninc brachium filiisloc.Vbiapn(rimcaplicatocscdfaedciacos adhoc faiflccofaede/
[acos vr cilou vdnt brachifi ammonitisnjuos conftecf filios loc.Tcftaf4).hillona libri te^ vide/
tes filii ammon (p mmna fh:i(limtdauidi,mireific& c^xeidc mcrcedefyid roob Ocfytfi lbba.zo. mi^
lia pcditlj/& a rege maacha miUe virosi& ab iflob. lo.milia viroqc.Et poftea fnbdif adadezer cduzic
fyiosqetactclsflamu.Ec rarfos.vidftesauce vniactficegcsqcracin^dioadadciafevieiosdleab
tliarlirxpanenic & fugeiilc &c-amueiti c^ fyn atuiliu ^bere filus ammon. Qr aut nandes q hic noian
tuc c^cMcraCf in anxifiu filibf for/fint ilUemet quas fabcgic dauid.ceftaf capiCuld.S.2.teg. vbi exph/
canf fepte iflaq: narionfl fabaClp a dauide.f.moab/ammoniphiUflimiamalec I edom 'ghibal|af{ac . Ec
tres aliacCfciIiccr mrfifmaditp/& agareni^lplicire \ t pnto c^rehendunf fab fyri^ nok & dnio adq>to
vfqi ad cuphracen. limaelirp cnim & agareni Forte lo in libro regii cacenfiqnia tene eorum nofuctunc
fbbaCla: : vtpoce remotiores.quis mfi auxiliares filiis lotifbcnnt fupcran.Zor aut u pats cfl vt dicicnt
fytucirubrynacomptchenditur.p^rumexviCloriamfinaatainpfalmo.Ideoeniro dicicurfac illis fl/
cut madian &c.vtinteUigamus omnes gentes iflas conFatderacasfiiiflc viClas.Ec verefaClnm eft ifhs
nanonibus ficut madian & fifarp &c.F"Tii ex ignominia petira.iroplefaaes comm ignominia. Hoc;
enim dueCle rerpondet ignominia; iUatf a filus ammon l^ans dauidisjtadendo meihas eo^batbas
& ^dedo veftes vfqi ad nates.Nrc obflat q> p'almus defcnbit nationes iflas cofoederatas edtea dcu|
vt nd memotef nome iftael vItra.Te(laF (iquide loab bellii hoc edera deii eflqdices abiFai fratn roo.z.
ieg.io.eflo vir Foetis & pugnemus p. populo nfo & cioitatedd nfi . p^igiC matena ptalmiad Ifan»
lecurius dauidis ad deii in bello tot nanomi cdflxderataR aduerbs eum pco ammonios.
ITSVMMARIVM BST.
(fPropba odcracdfcedffatasnaodes dece ad deIedfipopuIfidei(rappUcacdeovtGKUt illis gedbo»^
i-i ; -
1
PSALMVS IXXXIII, ,40
ficotoIimfedtmadianitis&chananpsqnianc&pctliiRsqD^C&cognorctnciprain folam die
donunom dcaceUbm fopcroaincin terram.
CTPafona loqncnsprophera cil.
D£U6 nC taCC tibi- bmidif pfalmas in partes doas:ppo(!tina materi^, &execntiaam|ibi ga ecce
inimia.(TPr(^nittria'ncordmada(pfca!dom primum teneat locd.Cdcusncobrurdefcefne
■gas Ibrdufne tang (urdus adiis pennombus nollns.SeelSdam.ne tace nbi.Dicetedei dl facemSt c6>
icanercrtaccte(leieftnofactte.VndefnppIicadonctacc,rapphcatvtfaciac iibi|aaltati rugtralofeii
taoemaculo fuoipopalo fuo.Caulam populi arrogat deo; vt humano mote loquedo facilius tpetter.
& quia in ventate cotra honore diulnum fbiflct opptdlio populi in di tam iulla.& q^plus cft olbus,
ga tiolhum maligna incentio populum colentem vnum acum incend^ac derolare.flerrium.Et ne
quicrcedeuKhocdlprorequeretneddillas.Adiapettcdiceret^cpro populo cuo,9r non ddiftas atfr
tuuando nos & denaftando hollcs.
CT£l^ axt Incipit hic pars executiua tali ordme.Pnmfi tra«af lUa particula ne obfurde'^cc.Secfif
do illa/ne tace tibi;ibi qoonia cofiliari funcTemo iUaj& ne gdce/ibi deus mens pone.flJSnpplicado
itaqincobrnrdcfcaCTaliettpnmo ronem cz parte infuigcrium .Quia ecce inimia cnirumnlcuabun4
more acccnfof ad inuadendfiia: ofores tui deuaueriit capurfin fupbiam dati.^Secfido tx parte pattf
tdLSup popuid ttin callebuc i«tetd.Ammonirp temere mdicates feeietfi cordisdauidis^falicetq» k/
catos no humanitatis officio fedexploradigfa mifentad anonrcgc>ignificanf,calli^intet^antes
iecmn qd no erat.Ec cdfiliabimf fu^ reco nidicos roosifilios ifiad lub tua ptetflionc fufccptos. fTet
eio ab inTurgcntiG |ipo(ico .Dixetfiqdchniaut ammoniCf:hocr.vmite|cdfjKlcrari.& dclolcmus cod
faebrpos.degeteihocdl vt nSlit gcnsifir non memorabitur nomen ifrael vIcra.Ez quo apparet quo (6
debancammonicp:adbdlDmfcilicctofSailionm&exccniunatiuumilGradu.Esqmbus cnbusappa/
m con^e fopplicari deo ne obfurdefear.
iSuonu COnliluh funt.Tiailtaf hic illa paincnlajnc tace tibiiacitado primo deii a multitudine c5f
fccderacoyi contra if m ddi.Quonia cofilian fune corde/no ore tiii.panttrfimohfup cejdcbellaiidu.fcc
das fetienc.Fntnriifeetjtcfpiatpttn cofiliari funr.pTftona edomCeccedecenanones cofoederatp^
Seifmaditarum.moab.lftpgcnccsdatpfunciiamcdomrutidumfiaberauiifmaclitaiabifmadcfilui
•brahp:moab;moabirpa moab filio lor . Et agareni. Hi ab agat cocubina abrahfinomen mfis reti/
nucrfic.GhcbaLhiruntdegbus.:.teg.S.diafqidamdpcnlTit&ingebcIcm ad:^milia.Ec nihil aliud
<ieilhsinnenio.Ec ammoniammohicp ab ammdalccio filio loc:& amalechfamalechitarfab amalech
nepote efau.paldhno^hi runcphiliftpi.Cfi habiraconbus =or.Aiuc:ore(&tycum.5ed minus confo
nat hiftoi^qrn taeyri iumaus amidna cn dauide fcnbif.}.rcg.5.Etiam aHutCalTym ab afibrfilio fem
figmficant qm in libro iegfidnrfjndlDeifiscognoibns:vtibidcparet.Syria.n.&air5Tia nola ciufdc re
gionis dnqdimip in mulcas ptesiqua^ fbtic fiipior puts alTyna vocata e;)airoaatus eff cfi ds.Doric.n.
»dadc:er rex foba ena fyros vitra oiphratcniqui forte fp^i noie aflyrii diccbanffueiuc btachifi/tang
inflfm, filus loqammoniris. fQm inqoa hioesfcrii^cfccdus contra te.idco fac illis ficutmadiai).
Esciraco deo a fcedete dece nationum contra ipro.pcnt mo pphera faciat illis ficur olim fedt alus
fiofhbus fais.Et cfimemotac (palircr madian & iabm.Madlan bis Icgif mirabiliter denaffatus. Pnmo
epe rauyfi nn. }i aqfi miffis. i:.millibus pugnaroi; eztcnmnatfic madunicas.ft nec vnus quide ifiaeit/
tarum ocaCis ell. Altera vice tpegedeoiiis'iudL7A.8.(in gedeon cum trecctis viris aggrcfliis ell exa/
mram madianita^ cum ahis on«alibns.De vtraqi pftranonepdt itdligiiac illis ficut madian.i. ma/
idiaiUris a madian filio abrahf orccthnra vxoregt&isiicutfiliefprincipiaercittrs-iabln tegis rta/
naaniadi.4.EctagifpllratioczeracusciascKddbofe & barac|ibidetmpta.Vnfequif ficut labinf
hoc ell ezercion imui.in flumine chifon.Dclliudi fune ui fonte dor.nomc ^ loa.Sed adticrte hic q>
hic (tmtdna;diniones.alteracn|hocefbnsfealatinido:alccradoqqcf cftnoineppnum|oci.Inucni/
tnr tn alibiffabcct i.reg.:8.}cndor vna didiofm iolqihum in fine 1^ liantia nome ^num erui/
taris in qua cratpythonifla cofulra a faulc.&forrc auicas illa a fonte dor denoura tendor. Fuerunt
Aerqlinifi rcitaqin cafadatiuoihoceftcadaacraeof inhumara;faenintvtflcrgliniil ad ipiguandum '
terra. f Pone ipfos duces eo^Proftrationi acrcitufi adifigit pllrarione ducli cof; vt no tm in ezerci/
ras fcd in pridpes eo? vmdida fiat.Pone ipfos duces eo? ficut oreb/icut axbdicut:caach,ficut fal/
nnona.Nomina Innt hsecprindpum czeteims madian & orientaliom.quifiicrunt tunc occifi a ge/ '
deonc & ephramu vt ibi dicitur.Orsinullo oocaqito.pnncipcs eorum .Qui dUciunt.harieditabunui
nobis bahicacula dei/tetram promiflionis.qua; erat vclut habitatio ddipro quaiuo dens appdlabac
terram illam fuam.vt habitaret nomen fuum ibiperculnim &c.
^>eU0 inCUe. Tradaf hic illa parnculajA nc gefcedeusifnpplicado p exterminatnce vinduSa.Deus
anens pone eos vt rora.quafi gluma fanebus vea Appdlatioc rotf itdlige fimilitudinc rotfjcolotis al
hijnatnrg leui(rimc;c0fuigete a flore cardui ad pfeftionc pdudo.q a vento faallunc ipdlifivT ad fen/
^pm vurous. Vn folus yecos eSmemoraf mones ta terpedu hmfii rotpairfpcanglomcd^ follica/ ^
CaiefctigpuL f mi
psALMvs _ :ixxxiiir.
Ilis from trt.Et intait p has metaphorai ^ abfqi difficnitate eiidat deus aeratus iltos-Tydat igm
cobures fylua.a: fient flama inflamabis montcsific fcquens eos in tq>dlatc tua.Qarp fune fimilitodi/
ncsiallatc ad hoc q> fient fine dcleau maiatc i^c deus coburit fylua & flama motes/qunro ac^ti^
Ignis in iyliiis aut in motibus.ita fine ddeflu oes iflos ^quaf hoftcs.Et erolicat pfecutione a limv
lituduic trpeftatis&turbuiisinofolfiaddenotanda vehementia diuinppfccnnonis tang defuper Vc
niccis,fcdad petedum execntionefimileexecunoni fa«f cotra chananeos ludi^-qn ptenuit «>* “f**
inra tu’ m vt fifata de cuttu enliesipedibus cotra onetales iudi.7.qn oia caftta eotnm tutba/
ta funt,& voafttates vlulantefij fugetuiit. r 1 «nple ^cies eo^No fulficit pphetp vc p^tded petit
vt ignonimiofe peieatificnt ipfi ignominia iniletnnt kgatis.tt qiueicnr nome tuum dnc;^ qnw
fuin petit vidiaajvtfDpftitesqratnomedni.NoDeratpphcta inimicos no nahi ad ^edu nomeditt
amote.fed timoie(fcd vcibenbus & afHiaionibus.ac pjpterea ta§ ns vnle 6c deo honotabilqpetit vty
pleat faaes eof: ignominia,8e fic qopret nome dei noflfe & honoraie.CrC6ftindenf Sc terrebunt . Dee
lenbitcffeanspunitionisdiuinf.vtmanifefletftoeifieo^Cofundenfinoafleqoctts intetu,& rencf
bunfCad Ifam fjn omu/nilt pbete amplius amdliu^no ad hora fed vfij femplqoM efl a naturafodu
& embefcentiob ignominia, &P«nbunt.magna enim mulntudoperut.hi enim (imt eflfinaus ^eca
ttonis diuinp.p^t faeiK.Eccefni«as.Et fcicntirupUites, qma ni(Iijpple es qui pugnas pro nobisiTO
fus fcicnt quia nomen tuuminbi propnum.dommnsinon horum aut illotu fed dns abfolute I hoc eil
vnmetforuraA ite? fcient quia folus tu|& alius nullus deus aut ho.acdfus fup oem tena/vroote non
hns pare.Hic eft fruftus defidetabilis a &ndtis;vtpote vnlis hoibus & honore exhibes deo.Ame.
CrVVLGATA EDITI Vidiori p torcularib? filiis corc pfalm9,LXXXIIIi
Vam diledb tabernacula tua dotnine uirtutum ( concupifdt dC dcficic
anima mea in atria domini.
Cor meum & caro mea texultauerunt in deum uiuum.
Eteni pafTer inuenit fibi domu:6C turtur nidu fibi ubi ponat pullos fuos»
Altaria tua domine uirtutumreex meus 6C deus meus.
Beari qui habitant in domo tua:in fecula fcculorum laudabunt te.
Beatus uircuius c(l auxilium abs tetafcefioncs in corde fuo difpofuit in ualleladuynui
cuni,in loco quem pofuit.
Eteni bndidhone dabit legidatortibut de uirtute i uirtutc,uidebiY deus deo^infion*
Domine deus uirtutum exaudi orationem mcamtauribus percipe deus iacob.
Protedornofterafpicedeust&refpicein faciem cbrifti tui.
Quia melior efi dies una in atriis tuistfuper milia. *
Elegi abiedlus elTcin domo dei meitmagis q habitare in tabernaculis peccato^
Quia mifericordia SC ucritatem diligit deustgratiam SC gloriam dabit dominus.
Mo priuabit bonis eos qui ambulat in inocetiatdne lurtutu btds bo qui fperat in t&
dVXTA HEBRiE y^fj^fQPghithithfiliiscorepfalmus.LXXXIIII»
1 Vam diledia tabernacula tua,dominc*eterafuumf
z P^®P®**** Concupiuit SC etiam confumpta eft anima mea atriis domini t cor
meum Kcaro mea laudabunt ad deum uiuum.
3 Etiam pafTer inuenit domum/fiC hirundo nidu fibi quo pofuit pullos fuostaltana tua
domine * exerdtuum/rex meus deus meus.
4 Beantudines habitatorum domus tu^tadhuc laudabunt te. Sclah.
<Bf rt crft
f Beatitudines hominis/ fortitudo ipfi in te teleuadones in corde eorum.
t Tranfeuntes in ualle fletus/fonte ponent illatetia benedidtionibus amiciet' dodlor*
7 Ibunt de fortitudine ad fortitudinemtapparebit ad deum t in fion.
8 Doraine^deustexerdtuumaudiorationcmeataufculeadeusiacobi^ab. '
3 Oypcuinoftermdcdeu5t;Ktefpiafadesdaiffitui,
PSALMVS _ XXXXIIII. 141
10 Q^nlam bonus dies in atriis tiusrupaR^e:cI(gicfl[ead limen ia domo drimeima
gis 9 habiure in tentoriis impietatis.
X I C^a Tol X fcutum dominus'*deust:grariam X honorem dabit dominus/non prohibey t<9
bit bonum ambulantibus in perfc<flionibus.
a z Domine^exerdtuumrbeatitudines hominis confidentis in te.
.^T^Iniloseft. Vincenti fuperghithithfillis corcpraImas.Ghichithii{nimaain dicitur mufiefi de/
1 nominatu ab vibegath-E^lti cote inter catoKscdpotanfjdcnoininati a patre ftxiitioforeuichif'
matioocotra facerdotiii aaronnu.id^ctiam ranoneqaiavtdiatutnu.:d.&eium egtandemira/
culum vt perconte cote non pentent fitii eius.5ignificatur iraiji q> plalmos ille deputatus ell cantati/
dus a filus cote (iipcr lUo inltrumcnto mufico.vcl (p filit core materiam pfalmi prg buerunt.
'CTMatcnapfalmiCvtaiplb colligitur p(almo)elltcplu dei vtamabileiddiderabile ac ddeCUbilcda
ra cni mmo amoge 8c altanii & appitiois cora deo 1 lion;tcfla£ « de tmio dei in fion e fermo ad Ifam.
CTSVMMARIVM EST.
lin^Propheta domd da ic illuis atna amabilia defcnbic es deo viuo/ex altaribus | ez tam habitantid 9
cdcutTeadbeatitadine(&: ex doAnna-ita (pellit melius elleinbmine domus dn g in penetralibus
impioguptofites beatos effi: conlidetes in deo.quia dominos folifcutlijlatgitor gfx& honoris Ac. clL
tu Pcilona loqoais propheta eli
^dlll OlIchiJ-Diuidif pfalmus in ptK duasippofitiua materie, St ezecatiuaiibi cor meum.
CT Proponit duo. Alterum cx pane teph dei:q>.rxfl dile^.g ducCla tabernacula tua.Plura/
litcr duut tabernacula ppdiuilioncmta fanSlri Se limeililaneiogk V el ga lam m uliiphcata aant.nam
dauid no traflulit tab^acuUi quodfecaat moyfes in lionifed cofburir aliuditranlRxcndo arca in ta/
bemacuUi nouum.Ad lignifk^ ergo St q> pnus tabemanilu fiiit dilrAGiSt <b nouu tabcmaculu eft
dileehim,dixlt pluralita tabernacula. Cianis etia hoc poflit intelligi tone adiundlog; habitacoloiiu
quae erat habitacula minilbogi troli.^AlteiG ei pane pphetK.r.dclidenu St delcAatio.Conaipioit Se
ct cofupta c ala mea anus dmioolnucdis feu habiradis. Aiae coluptio magnitudine aSFeAus G^ilicac
sid manedd i amis dni.aot magnitudine deteStatioisivfqiadeo vt videaf coTumi a!a|hoce abf&hi ab
opationibus aialibosi vt cotigit i eztalt.3c ad Ifam ezplicaf magnitudo affiiShis dauidis ad domG dei.
tUCor meum- Indpithicparsezecutiua tali orcfic.Prio tradatur illa parriculaiq dileda tabem acu
Ia taa.SecGdo illafcdcupiuit St ena columpta e |ibi dnc de^GTTradaf itaqi amabilitas domus dei es
capitibus lin.Prio ez pte dd.-dedarado q> deus e ro tonus amons St cultus tepU. Cor mefiimcns mea,
& caro mea.Siue p carne Itelligas pte fenfinua;Gue et carnalia mebra.de vtrifi):.n.venficaf » catabunc
land^ dcGajauid.n.et comu mmilleno laudauitdeu in trallatioe arcpvt parct.=.teg.d.u didio he
tnaica qnx hic po(uE|ligniiKat laude mutam cantui.p^na padcr.Seciido ex pte altans | fumpta me/
caphoti^abambus quo ad duoihoc c habitacuUi p eis,A nidum p pullis earQ.Ita cpcoparanl altaria
& habitaculo Sic nldoega pilant bond hommip fe Sc pro gcncre.St cG hoc dcTcnbif ddedatio dauidis
In faentois da queadmodii ddedanC anes inueto habitaculo Sc inuento nido.Altana dicitiqa in rei
veritan plura erat alcana.aliud emm erat altate holocaullogi Sc aliud altate th]rmiamans.Rrz me’ Se
deus mcas.Gfas agedo de tato benchcio.appellat rege a regcdolga pmdit nobis de altaribus coferen
Cibus St qd ell domUs Sic qd cfl niduSc dcG idne cultus g ethibd mpa altaribus.f^BcatitDdics. Tertio
a bcantudine habitwu in domo da.BcaritudincsanTpe.runt habitatog; domus tuae, laocrdotuilcui
tarS/Sc vll miiullrotli tuorCiga adhucihoc efine ccflacide.landabdt te. Propne adnctbiu adhucfligni/
ficacranprupcircfuturalaucie.QuodcollatadimpIminruccelliDisIaudibusdduihac vitaega laus
fiicceditlaudi.P’Bcantudmcs h^.QMtro abeatitndinc coi oibus cocurrctibus ad domd dal venta
ce cotdis (ui.^titudine.s|in fpe.rmit hols Fortitudo ipfi i rchoc e cuius fomnido c in teino in rdpfo:
fioc e no ponit in feipfo rpcmfcdlidcdo in’ vmbus humanis, fed Forritudine Fua ponit in dco.Ita q> dc/
ciominauit vctecdcutrctcsaddeiiirzcocdisppnt^ipiarionc,qnaddirccognofcGtce Forriradinem
lii^Qma dmationes in corde com.no habet corcla deprefla ad tetrena tales hoirs.licd eleuata ad ca ^
dci funt-^Ttafenntes in valle fletu s-Quinto a flduaa affliSlogMZ hoc.F.q» afflicfli tiareuces in vallefle
casiToiaARliAionugenaacoprchcditi vallcfletDS.8toesafHiCloscdpheditidicedocran(diccsin valle
flccps^ntcponct iUa.Cdomu da.habebotJidomii dd vt fonte rdhgaiii vt locu confolarionli|vt Io/
cd ad que fulpirabGt vt ad fonte pariatu A cofolationum. At fi teznis ille meminit cerri loci giodi.l
appdlaf locus flcntidCpro eo (poLsilrricpt^efus ibi ab an^oqiviolalTent foedus diuinu inuiimi/
(taiflcucrinOtraSlaf hic amabilitas domus dci ab affl neria bonof inck pucnicte.Et ell fenfns q; ifrae
litc videtcsalHuenadiuinogibenelkioiiicztcplo da,trafd!tcsinvallefletns(hocdltccordan vio/
Ihn foedens diuini Adminatu monirionfl ac c6minacionG:licut lUi trirciices p illa valleiflcuu ez loco
ircotdanC^fto folu flefafit fcd fonte ladiry manim ponetieffiaCT lUi yalkm ,^gnolixndo quantum
PSALMVS XXXXV.
dfciffincDnCTnnrtatotcpoteifnftinteidola.fxafHnfnria.nJiuino^ibnlTCioqtacnltnindoiBodfiC - ^
couii^i qjabfidaflTcnthonis fi deucoIui(Tcnt(tataab(idatialach[ymaiuefHaftq» fonte nSIocfi Uduf
mani efficiet valle illa. ^ Seito a cdditioibos dodfoi^ f domo dni.Etia b^dl^honibas amicief doAon j
hoc c aut dodfores veftiti bndiiffionibas itcmatfi vitrotu.i.ertit do Aores j^ti vittutibns.docetes no
biu verbo fed vita & eieplo.Et ecce fhu^is taliil doiSogi.Ibut|ppti difcetes.de fortitudine ad fottinidl
nei^ no de fortitudine ad ociu autigtatirudme.fed ^igirdientcfc fortiter gefhs ad alia forttorgeredai . i
Sc taJe apparebitiglibct cogi.ad deil m fioniloco tepli.cultum eihibcndo(gratias agendo 5cc
JDOinine ociis orcrdtufl. TraiSaf hic illa pticala(c6cupiuit Sc et cofupta e aia mea amis dni/tali o*
dme.Prfo petit qd hic cdcupiuit-Audi ofone mea.aufculta deus lacob.dypens nf vide deus , 8ic lefpi/
ce facies ctif i talldauidis.Hoc eft qd defiderauitrvt dens tefpiaar benigno oculo facie danidis appm
tis cora fe I teplo feu tabernaculo dci.Hnmao more petitione cxplicatiquo quos diligimus rerpicim*
( facie, «oibs at no refpicimus.p^ Sedo tone reddit quare cocupiuit atriis dni.Q.in bonus diesffuppte
vnicus.i atriis ruis fup miliqdies alibiiiS elegi ee ad limen i domo dei mei magis q habitare I tcmiiia
[pietans.Hr cofilht ro maions boni , tu qa dies vnns i amis da e bonus atz.habitatio afit cd [pus eft
mala aiz.tu qa et bona tpalia cultas da tuc teporis pflabatimnlto potctms q focieras fpio§t Aifciec/
te hic qi didio hebraica qua tterptes exponedo diietiic ee ad limenifonar fi latina lingua admittcneC
limmareMninnu.pTcrao a coditioibus detQuia foliiufhtue & ois veritatis.Sc fcutfiicotra cfiCta ad/
netfanria.dns deos.iutfns qa gfam,'ta interna q extema.Sc honor? dabit dns.ite ga n5 phibebit bonft
ambnlanbnsipfodionibus/moy,'vitf|cultu(^dinini.l6dneancitnu,beatitudinesfunthols c6fid£
tis [ re.Collige mplex genns bnfiai drfcriptuiA; pfpiaes metito illatfi q> btitudines t fpe (dt cuiuQibeC
q cofides eff in deotvtpote hns deu pto folc & fcaroi vtpote obterarus gfam & honore etii cora homi
Ribusi vtpote cui accumulada funt bona animz Sr corpons & in hac vita & in alia. Arnen.
erv VLG A TA EDITIO. Viiflori filiorum corc pfalmus. LXXXIIII»
^■flEnedixifH domine terram tuamtaucrtiffi captiuitacem iacob.
RemifilH iniquitatem plebis tuactoperuifh' omnia peccata eorum*
Micigafii omnem iram tuamtauertifii ab ira indignationis tua^
Conuerte nos deus falucaris nofiertdf auerte iram tuam a nobis*
Nunquid in xtauumirafcerisnobisfaut extendes iram tuam a genoa^
tioncin generationem?
Deus tu conuerfus uiuificabis nos:& plebs tua letabitur in te.
Ofiende nobis domine mifericordiam tuamtfiC falutare tuum da nobis.
Audiam quid loquatur in me dominus dcus:quoniam I oquetur pace in plebe fuaofc
Et fuper fanctos fuostfi? in eos qui conuertuntur ad cor.
Verntamen prope timeres cu falutare ipfiusnit inhabitet gloria in terra nofira*
Mifericordia SC ueritas obuiauerunt fibifiulfitia flC pax ofculat( funt.
V critas dc terra orta efi:K iuftitia de ccclo profpcxiti .
Etenim dominus dabit benignitatemtfiC terra nofira dabit fhidhun fiium.
I ifida ante eum ambulabit:8f ponet in uia greflus fuos.
CTIVXTA HEBR.£VM.^VinccntitiliiicofepraJmi». LXXXV#
I p . \T Oluilbdomine^erramtuama-eduxilHcaptiuitatcm iacob.
» f®P tta. V Codonafti iniquitate populo tuoroperuifb’ oc peccata eoru.ScUh»
3 Collc^ifti oem iram tuam:fedfii redire ab indignatione furorem tuum.
4 R.educ nos deus falutis no(lrae:6f fra nge iram tuam nobifeum.
5 Nunquid xterno indignaberis in nobistptrahes iram tua generationi Bi gaantiomS
^ nint ^
( Nonne tu reuerteris, uiuificabis nosf& populus tuus liabuntur in te.
7 Fac nos uidere domine gradam tuamiS: falutem tuam da nobis.
9 Audiam quid loqueturipfe deus dominus^quoniamloquetur pacem ad popula
adgradofos fuos,fiCnonreucrtenturad(failacum»
_ ' PSAtMVS _ IXXXV.
f TantmAprope timentestdus falus ipliustad (ubicandum honor in terra noftra*
t o Gratia dC uericas obuiaucrunttiuftitia SC pax ofculatf funt.
j I V ericaa de terra germinabit:ac iuftitia de coelis profpe«5bt eft.
. t X Etiam deminus^dabit ipfum bonum:^ terra noftra dabit frudlum fuum«
c j luIHda fadebiu dus ibit:K ponet uix gredus dus.
14:
! t tiranib»
*"Tn Icolns eft. Vlnccti filiis cote pfalmiis.De qno vt fimca.
X CJMatetiaplalmiCvcuerbapialmiprpfefaDnt^Ittedepcio^
tSeexpeaabatpmdiiAd cnioS
tdteta frinua quam ad tedcpnone a quaito voficub vfcp ad Hne.& de pcerita no eftq&quii coflet cfle
tedoCtione cx femicuce (gypnacaxic fatura adc in dubiu vcmf an fit babylonica capcimtasran capn/
luras qua; cxpeCtabaf tedimcda p mdia^^Appaiet alit ex duobus q> no fir fermo de iedu(%one ex ca>
nos canto omoie hoffaum pmebancut q> vna mano ^dificabant mucum hienifalcm & altera faaeb^
opos|necmi^.4.Sccddo cx lufttna defcnpca foi ptophetata.nam tunc qui redierant ex captiuiratemS
tiabucrant lufhnam ante oculos (bos;£eclvt patet. i efdrf.9.& ptindpes & ixodoces & leuitp & popti
Ids tranfgrcili ftint mandata dd,mi(centes femen fandam cd prohibitis gentibosxrheisffenBcis | lee
balcis jecQuia tta^ ea quae pcophetantut in pfalmo difTonanr ab iis quae acciderant m ledaCtis ex
'capnuitatebabylomcaiat val^ confbnant tedcmpcioni per mdiamCqua: iuftitiamipaccm/ gratiaiif
6c vcnratcm fecum tulit plenilTimt^ideo matena pfalmi ad literam eft redemptio ranca pambus cx/
peftataadimplenda per mdiam.Vndeacin textu non delcnbitntciqitimtasvtfaraia fed vt pfens,
libetatio autem vtfatunuvt pater incoentt ■
CrSVMMAR-IVM EST. •
'CTPtopheta pto cedi menda per mefiam hamani genens capnuitatefapplicans,de&nbic mdtfpaef
fenriam a pcanltcatlonc padsfa concatln gtatia; & ventatis/iaflina; Oc paasicom finAificanoc pads
ce cceleftis iufhtia:&£
CTPerlbnaloqiras propheta ell.
X r 0linrti orie CHoiditnr pfalmiis in partes doasqiropofi tina materiar.Sr extcotioaiibi nfiqd ptet/
V no.QTf^ponedo matena comemorat pnus fimile antiquam beneficiam dettfalicet eduAione
popalidcacgypco ui cena promifrionis.Volmfhdik|habirare.Gencit.difiiaielcdicic dens exceuno/
ne nabitadi terta promillionis.qa nodam fnnt oompfetp miqniuces amoirporam.qbus copletis ha
birauit deus rena pmiOionis p popula (tifi.Ec ideo tan§ iam adacnent cepos habitandi dicit pphe/
ta. Volmfh dncifupplc habitare p ppIVn tufi.tetra to^hoceft cenfi pmiflionisiiaxni illud leat.z5. cetra
n5 vendetur in pcfpetnfi.qaia mea cflifit vos adnenp Acoloni efhs.Reduxilh captiutatc lacobmoptt
lii(rae(cxfcinitiitcpgyptiaca.Ecdicirtcdiixifh:9agefi.it.pmittif/genetanonc qaatea renertenf hua
Condonalh iniqmrarcm populo nio.In itinere dum populus reduceretur a deo in imam in qoa pn
ns fuerant patres eiBs.peccauit populus plunesiitaqimoebattir no in traduci in tetram ptomiflam.
& propretea hicdf q; non obftandbus precatis dens teduxiccosOpcniilh omncjpcccatfi coram. Vbi
tnnlritudiiic peccatoifi in itinere comiilbrii fignificat.Collegtlh om ita tua|a dilpctfione popolitfixi
fti redire ab mdignacione ftnote tufi/quo vokbas populfi difperdcte.fRedoc nosPofiq rederailH ex
^gypro 6c condonafh tor crimina.fupcteft vt reducas nos|de captiairatr pcccan.deus fSutis nolbas
& ftange iram tuam nobifcumiquam cficra nos habes cx communi genens humani peccaro. Et ham
duo funt qua: proponinquzfaiieti patres ezpcAabanc adimplenda per mefiam.
CrU^tKlilh] ^ernO-Incipic hiepars exeentioa rah ordine. Fnmo traaacnr illa particula|fiange ita
Cua nobifcfi.Se^o illa|ieduc nos dens falutis nfarjibi audia qd loqucfCrFrattaonc ir^ tradtar a ta/
tninacione lUius.Nunquid (Cemo mdignaberis in nobisfquali dicat ablit.proctahes/hoceft nunqmd
jjtrahes.iram tuam generationi &genetab5iffaccefline/finc finefqnafidicatabfit.p^Nonem leuerte/
tabanfCcdfhuttio dcfi^ificaco^in teeffri^us intetng vit^ fpiciraalis dl I^cia in dco.pTac nos vi/
dere dncgfam tua.N&rolfi terminabif irataa,(cd efipueneu gfa; cux.Petfptce in hac petitione quod
dnsait.muItiregcsA:pphergvolDctnnrvidcieqmevosvidetis&ndvidetutEclaiutem tuam dabis
«iobis.non (olam uidebimus gratia tna,fed dabis cum illa falutem.non humanam fed tuam.
2udii Qd lo^ tlir. Tra^taC hic illa parncalajicdnc nos deos (alutis nfxidefcnbedo tedumonc pdo a
xloAanamefi» Audia gdloqticfiplcdcusdfis.Sctmoneingcchnfiusqueaiidifiisn5cftqic*(edd*f
.oogk
Digiti?
PSALMVS :lxxxv
inlflrmtAiidiaminqBitidquod^dicrfjittficdeiiRqtfi loqnrf paccjeuangdifipads.ad^idfilM
&adgranofosfuos|difripalos.gbDsmadamtigraris accfpiftisgransdace.Granofos 8”^
d&tcs.Ec no itnatcnf ad ftultitia.Nota huc dfc<Su adactos chrilniq» n6 funtamplios reoOT lOagtad
fioltitia idolatrif-p^iii prope timeres atis falns ip(iDs.Dnptex pot eflelbifas.Alterfignificans OT«n
coigebi pacistq? licet fit ppmtfi oibus ,ndtn effici (^Dtis patiet olbas/led nfi apod tunetes denil^ .
eftapudeosqoosdeostagttintnsfaotimoiejiemoinqtchnlhis venitadipeniflpaBctqoi mcmifii
naxent e(i|intemo raotn.Alter eft fignificas corporalem ^fcnQa chtilh picans euagdiam paasnon
apud oes fed apod iodfo^gnificatos per timetes defirqm qoum totus mondos idolatrip vacaret^
Ia gens ludgoy timdiat deS.Et tfic eft liaifus q> falns eiusj-^catio falorifin mefi^.ent tifl ppe ludf
;;tfitc^noano7pp^tioa.ralos,apjx,fitioehonotadhat^^
honor dn & tonos modi ad habitadu p&ntta corporali ! fola terra prono nionis.Qua ppheta apf>d/
lat tena no(ba.*qaia erat iodoof qoatnm ad vfom &fmaum,dei aot qoatft ad proptietatetvtdianm
eft inptindpiopfalmi. luna pnmfi vero fenfo no ecnj^cedenbosfea cfileqneri^cotirMi^ h«
pticulaiad habiti honor in terra noflra.Er eft Cmfus-honot ent ad habitandum in reira noftra qro
gfa Bc ventas obinaoetftr.ita q» gratia Sc ventas oboianctfit qn honor mefip habitabit in cetra noHn
per ojfftenfi incamanonis.(^ouis afit mo c6nnnes,procnldobio pa obnianonem grana; & vot w
tis flecdcfcribif mefiasipphetando q» in adoento eius ^na & veneas obaianerftt.sidimos inquit kw
annes efi picnfi gratuc Sc ventatis;& de plenitudine dos ots acOTimos-Ita q» gfa & ventas non fola
obntanetutfipfonameficc6ifi<ftc,|edpffipfnmadvninerfosdimidnte.Inftina &pax ofcolatf faiit
Cdfidera hof qoattuot concurmmia; vidrois nihil deficere-CT Ventas de terta getininabit,& ioftit»
de codis pfpeAa eft. Aduette hic q> didio hebraica fignificat genn inate lai Borcreata cp non dicic ve;
ritategtrminan(edgennina«:hoceftq>ipfavetitaseraitticnotefaigetmen.Vndeprouenit pdt
effe duplex fenfus Ifa;. Alter, ventas de tcrraihoc eft tctrcftris, gemmabit. Er ficfignificator q> vetitas^
docet fioresigermina &ftuftos foosEt vere hoc adimplen videmus tepore mefifan quo noUus eft Iw
eos figmetis.fal Csli ventatinuxra vetbnra dnixgo ad hoc natus Crai vt teftiinonili ^ibeamveritam
olsqeftavetitate audit veibamea.Etficdfventasdctenajhoceventashomanis metibus
lite infita.getminabitigerme fideiNa veritas naturalis tang irngara ^caride euagdica.pferet attai
ftim fidd vdut fufifloie fen gemen. Vetfi qppe vero germanfi clh6t ventas fide nonnllus t ft froft»
verttansnatotalisiexdonotndei.&pttthocventasnobis ifiragerminabkieditudincmotfi Ocopv
tfi. Alte fcnfbs eft. Ventas geminabit de tcrraihoc eft ex terra/cx terrenis hominibus,emittet genni/
na fua.& hoc eft valde mir^ile qi ventas que rarum mutnit in hominibus locfi.tepore mdif gemu
nariprofengetminafoa ex terrenis hominibos,Qood adimpletum videmus in vniuofis nationib^
RinaprofpeCtaeftdeccriis.Antemefiaminftitianoneftvifanifi«Jetetris(nifi l_
dida & exercirata,tempore mefip luftina vila eft a cedis inftitotaCqualis eft ioftitia fidn^ptomifla/^
dicata &c.proprermulntudmem miraculorum approbantium illam. ^
BEdi ofift. Aecum olat diuina bfifida futura tpe mefipEtia dns dabit ip(3 bonfttft dando ddeate hol
pf meus qd dedit mihi maius eft oIbas.TB la^edo verp bonitatis abudatia humano genen . Sc terta
nfa dabit fmdft fnfii hoiem mtfia vlrimfi exp^atfi ex terra nfa.Tum molntudine bonof Mjetfi.Im
flitia ^debus dns;mefip,ibiqdiiiges ipm ad ota lufta opaideca.n.nos implete oem iulbti^dixic ipfi;
loanibaptift^flc pone vipgrdfusaosjchriftuhocenofolfiditig^o fed oK^uedo ioftina coram eo
Jtiriniilrin.hnf iiiftiria ante mens oculos direetncc.fed no ponere in exeeutioe greflbs y m I via hui*
aitpiqa qn^ i exeeutioe defidut.Mefip afit gtdfus luftitia nofolu diriget tang ann eft pcedes,fed ctii
ponet exequendo toti vip huius vitf gteflus illiusiipl&n.folns eft qui peccatum n5 fecit Amcn.
CTVVLGATA EDlTIO.H^Orariodauid LXXXV.
Ndina dne aure tuam & exaudi merquoniam inops 8C pauper fum ego.
Cuftodi animam meam quoniam fandus rumrfahium fac feiuumtuum
deus meus fperantem in te.
Miferaemei domine quotuam ad te clamabo tota die:l{tifica animam
femi tui, quoniam ad tedomine animam mei leuabo.
Q^uonia tu domine fuauis6£ miris dCmuIr{mifericordix:omnibusinuocanribus ce.
Auribus pacipe dne orationem meamidi intende uod deprecarionis mea:.
i
PSALMVS iJCXXVT. i4f
In die tribulationis me( damaui ad tff(^ exaudifH me.
Noneftiimilistui in dus dominetft non efl fecundum opera tua.
Omnes gentes quafcun^ fcdfli ucnient:K adorabunccoramtedotmne,& glorifici
bunt nomen tuum.
Q^uoniam magnus es tu & (ariens mirabiliami es deus folus.
.Oeduc me dne i uia tua & ingrediar i ueritate tua:I(tetur cor men ut timeat nome tum
Cdfitebor tibi dne deus meus in toto corde meotAC glorificabo nome tun in aeternum.
Qi^ mifericordia tua magna e fup me:2C etuifti anima mea ex inferno inferiori.
Deus iniqui infurrexerunt (iipa me,flC fy nagoga potentium quffienmt animam meac
& non propofuenint te in confpofhi fuo.
Et tu domine deus miferator CC mifeticotsqmtieiu 8C mult{ mifericordi{ K uerax.
ReTpicc in me & miferae meiuia imperiu tuu puao tuo:fl£ ialuu fac filiu andDx tux.
F ac mecum fignum in bonujet uideaat qui oderunt me tC confundanturtquoniam to
domineadiuuilfa* me confoiatus es me.
CIVXTA HEBH;EVM.|[;Otatiodauidi. ^ LXXXVI.
■p 1^ T Ndinadne*aurem tnam/refpddemihitquia pauper fle mendicus ego.
z ” ’ Cuflodiatammea/qagfofusego:iaIuafcruatuutude?me^cdfidetcit|f
9 Mifereremadominetrquoniamadceuocabototadie. tiOai
4 Lftifica animam feruituirquia ad te dominetanimam meam leoabo. t <«■■«>
5 C^onia tu dominctbonus fle ignofeens fle multus gratiammnibusuocantibtts te.
•* Aufculta domine^orationem meamtfle aufculta in uocc deprecationu meatum.
7 IndieangulU(mca:uocabote:quiarerpondebismihi.
* Nonficuttu in diis dominet:fle non ficut opera tua. t<ia mi
9 Oes getes quas fecifii ueni&:flecuruabut fe fadeb^tuis dne^fle honorabat nome tuut» t ■«< m
loprotriliogcan. Qi}ia magnus tu/fle faciens fepatatuuleustfolus tu. t<u
9 ( Propheta. 'Doce me dne*uia tua/ibo i ueritate tuaniniq;» men timori noistin.
la; 'Confitebor te dnet deus meus in toto corde meotflehonorabo nome tuufempitemo.
4 i Qgia gratia tua magna fuper merfle eruilli animam mea a fouea inferiorL
1 4 Deust fuperbi futrexerunt fuper me/fle cftus robufiorum qu(fierunt animam meam: ^ ^
se non pofuerunt te coram fe.
■tf Ectudominctdcusmifetatorflemifericorsdongusfurorn/flemultusgracia fleucritas. tsaarf
Vertere ad me fle mifereremeida fortitudinem tua feruotuo/flefaIuafiIidtandl](tu(.
f, >7 Facmccumfignumbonitatt:SeuidebuntoforesmeiflecoDfundetur,quia tu domine*
* ^ auxiliatus es mihi fle coofolatus es me.
I' M>-iIniInscfi.OtatiodamdU(kcfirccandusplalinns habens ptDtitnlo oratio :qoia pa modom
I ocanoniscondirasdl.(rMatenaein$Cq(ianiexipropralmoapparet^ipfaKtdauidoeftitD/
C^in petfixotionc ab ^&lon. enim da^d pro (bplb oret in hoc pralmo.fadic uitelligiCDr ex apo
, lloUca regnladcilicet qoia nihil coram quf defapfo dicit excedit penbnam ems^ixi omnia veniit
‘ tijrdeipro:vtfacileefladildiiiendoperling[iIamon(lrare.r'£)^autcmdepcHccDnone ab ablalon
loquatur, apparet ex eo,q> manifefte petit faluari a congr^anone qu^retinm animam fuam i adian/
censvtviwant quoniam tn domine admiiiftimeScconfolarasesme. Hinc enimappatctip aotdc
pgrCeaiaonc a (aolcaurdc peri^tioneab abfalon kmmror.cemaenim non innenirar oongiegatio
odientium quetemiom animam euisjpropne bqoenoo.Hoihlia liquidem bella eztcroram tendeb^
cbtcAe contra Ibram regni & non contra vitam danidisifedpcilmtio tamianlis § ablalon direCie
tendebat contra vitam £oidts.Conftat antem a tettiodecimo vedicuio tp tempore lAins plalmi ani
djmHifrrafiTOtaexfoneaml^rirpet hoc (pmnifliimeiatei crimen qnomeraetatfoueaminfii
■dijy Go.iyle
I
PSAtMVS :tXXXVI.:
liorem Jioc «ft tafianDm.Et <i> toto tedipbrt (Secutionis a faoi nong legitnr ctimnf aliqnod‘daoV/
distfecl pollg faCtos eft ta comuiifit crimen homicidii & adnlrcrii ance pofixanonem ab abl^on Je
g> aodicrac a nachan propheta remilTum fibipeccatum.^Atfi obiccent qmrpiam | dauidem etiaih
perluente ipfomfauleincnm fle crimen homicidiiidicen te ipro.i.re8.srego(auifeasomninm^
■narum patns tui.lacbam enim in dic illa gi quum ibi eflrt ikSi idomeus | ptoculdnbio annonaa/
ictlaiili.Agnorcac(e etiaie : quoniam ^m ventarem danid tunc non incurrit crimen ahqaocLTuin
quia fciens q> docch annunctaier fauli (e vidifle dauidem apnd achimelech &cno tanjcn fdebat nec
(ofpicabanir necrufpican tenebatur q> propterca fani ftniret in deceptum & mnocetem faeetdoten*.
7um quia faluator dedatauir dauidem ,tiic in geihs ibidem iidhimiaflbmendo in etemplum a dam/
de tunc lufto q> comedit panes fanAos. conflat enim ex eo q> danid tunc iuflus comedit panes Caw
Ctosifalaatorededarare actum comedendi panes (an<ftosfuifleriatu[neociritate.Ndenim a virota/
b fcelcns cunqexemptom afltimpriflc ad excufandfl difcipnlos inrelligi potcfbquum hoc flt a ratione
alienum. Non igimr crimen incurrit propter picnriam docch:!»] danid dixitfe reum non afleCta auc
ipradenria,!»iraetojfaiopeiegtflo coram docch.& locutus eft mote humano: quo confueuuni»
quibofefl^ malis occaflonaliter fccucis a faifo' nolho quatumcuip iimus innocentes diccrci ego fiu
caufa tot maloram.Et ad confotandum abiathar dixit dauid ^ fum ncus;hoccfte|o debeo facete &
|is pio omnibus animabus parris tuiicgo oonflimo me debitorem/Ikiffaiflumm &cQT Igitur ad Iu
teram dauid conftitutusin ttibulanoneob peifecutioneab abfalonjinbocplaimooiacpro fopfb.
«TSVMMARrVMEST, . ,v .
(TDanid ckAns ab abfalon, orans perit vt deus ad fe pauperqgratio(offl|c6lidentf iri d^l^fliincll
net ame fuam Sc iefpondear,quia ipfc dens bonusfignofccns &: multus graria.Ec videns quia deus te/ >
l^ndictconccplatnr inde inter deos quidenuiluflmilemdeo|in goiqeveto humano omnes gentes :
tmoracnrasquado<pddI.ipre vero dauid prius granas agetdepctxxpca venia cris;pctcsvc dirigat fe i .
viad»ciIplenicudinenmonsdci:fievltUDopetet(aIuariabhacrr(>otalitnbnlaridc)a( l^riiican&c. '
fTPerfona loqums propheta dl ^
y^dUlil OOintnc Dmidimr plalmns in ptes duas.-propofinna macetia:,& exccutinafibi qrii tn dev }
AmincCJProponit fex pcnnones.Prima efl.Inctina dne autem mam. Humano mote tang uaupet ,
ad pnneipe iecotrcns(n6 audet petere audi meded vr dignetur aures pauperi pflatc.hoc enim aenonc
petendo mdina^Sccndapetinocfti^xlpondcmihi.Dtnicibns non eft opus fopphcatevr pnneeps '
tefpondeattqrii uiapie natura diuites recondent diuinbus.rcd pauper eoam (uppUeasivu oorinet vi .
pnni^s(ibirndcat.Qoiapaupcr&medicnscgo.Indigenciam(imul&rarioncmduaram pmifl^ .
petitk>numaperit.Etqoauisinetaphoncepoflitinrdligidauidpiof;rcnsfcpanpercmA; mendicum
^licetcom parens coram deo tang pauperS; mendicus coram principe;&W (difus lircralis con/ - '
K>n» mctaphoncepcticioni inclina autem ruara)potcft tamen etiam proprie inrdligi q> dauid pnv
1 meamivltam meam.quia graDofus ego.l
do diccie.dimicte nobis debita noflra iicnt dimittimus ddiitotibns noflrisPetensdauid cuflodin vv ;.
tam ruamiallegat quia ipfc fuit gratiofosaliis.raluauit enim bis vitam fanUstSem propolito gratio/
le mdulfcrac abfalon qui interfecerat amnon.|^Q narra penno.Saluafmium tuum tu dnis meus.lix
Dumtuum inquam confidetem in te.rQiunta.Mi(»eiemddomine|ui hac miloia conflitnritquo/ '
niam ad te vocaboitecnttam.tora dipline incctmiflione.|fSexra.L^ciflca animam fiam tui.qnia ad ce ,
domine animam meam leuabojperconcemplationem.AduetTc hic dauidem dtate vndiqi ranonea.
Ex parce malorum indigentiam periculumqivit^cxpaTe bonorum rpiricualiumigratioiicatcm/ fec/ '
trientem da|confldenriam|iecurlum/&; contemplanonem.vt vndigi ex parce animi & cotporis hnma
no more prouocet dci gratiam. Vbi flmul aduetre q> docet edditiones quas debet habere noflra ora/
tioivt falicxt flt fulta virtutum mencis|& tecutfu ad deum cum fldudaiGinitntc deoanone^ mcncis,
petendo neceflana.
iriOuoniaintUOOlTnnC. Indpit hic pars exceutina tali ordine.PiIo naiftatnrilla patncnlaiindina
domine autem cnamifimul cum illa gratiofusego.Secfldo tiaClattir illa/tefponde mihi quia pauper Oe
mendicus egojibi in die allguflia^Tertlo tradarar ilialcuflodi animam meamiflmnl cum idiqms,ibi
dens fupctbi.GTTradaticagiiinclinadomincaniem tuam mihiiaflignando rationem exedditioni/
bnsddtribas.QTOmamtndominebonns|ommbas,&ignorcens/{>ecraconbus,& mnltusind fexnel
antbisfedmnlnplicatis vidbusgracis pflans:omnibosinnllo cxccpro.vocancibnstcldeoaofcalra
domineorationem mcam,& aufralca in vocem deprecationum mearum.
3nWC3tl^ftif niCf. Tractatur hic illapamcnlauerponde mihi quia pauperSt mendicus egotadi/
Mando rationem ex effeClibns bonis conlequentibus ad tefponflonem da.Ec intendit q> ideo iple in
dic angufhc fiiac iccunct ad dcum,quia deos ui^ridebit fibuhoc eft quia deos curam u habcic afQi
414 S B 1^444 14 a Jl l »4'a»
T^AtMYS tXXXYI. 144
AortnA 6^aierdnta monlhabit.idco ipCc trtima.in affliAiOne fiii 'addpisi.ltko n^os ititer^dete
(tmilis ^ appamic vtpote nullo habete curam afHiAoruminullo flente opera prouidencix dc
ca homines qua; tu fads.E(fihiibta ideo omnes gettsquandoy re adorabUnr.idra expetam vtdi i
rigas via mea &c& vt vno veibo dicaf,Itedit q> qa deus rcTpddct opibus puidetue qbufcutp affli AU
rccunennbos ftd ii^ided nuUus flmibs inter dcos|idco omnes gentes adowunt S|c. Adimplenqi pro/ ::
phetiam hanc non dl dubinm.p' Quia magnus tmPtofeirio dl hax omnium gentifi.Quia ma^us
ta/Sthocqiraadezcdlenaam:aefociens(epatani/A;hocqaoadopcra:dcus(bliistD|&;hocquo^na .
jturam>C7^ce me don)ine.Propo(aic in dic anguihf mep vocabo tcimodo expnmic ad quid voca/
Int Vbt nota ordine.Pnmo vocat largitatem rpiritnalis ^tia^Doce me/intus, viam niajcum tfhca/ '
aa,ita q> ibo in ventate tuaihoceft ad hoc vt eam in veritate tuaiinventatedoArine tn^ moram
«nonunihdd tup &c Vnt cor mcum.Non fuftcit doccas|q> inftrnas partem intdleAiuamired opbr
tetvtillabansin partem afTcAiuamiin voluntatem meam. Vmcormeum timori nominis tuiivtca
integro tenmeatf&nonfitcotmefificotptinsapartetantumtetimens^tfimnlpromitto.confirt/
tx>r te domine in toto corde meoiconfc^iuuc fideuSe honorabo nomen tuum (ianpitemo.Quia gra/ . ,
na tua magna fuper mqfbit:& erinfh animam meam a fbuca infdiorqab inferno dSnatomm quem * ,
merneram ex adulterio Bc homiadio.^ Aducite hic qi (i de fouea rcpulchri intdligerct,non appoGiif
<fix illud adicAiuum infenomqnnm fouea foapte natura li^ihcet locum infcriotcm.& hoc ei;^ ad/
ieAiuo apparer q> de infano loquitunqup dl fouea ifotor fepulchro.lmmo ad literam duic ex fouea
'infenoK propter foueam fopenoiem aninuqnocoraonsiad qua defcedcbant tde tempons lulh mo/
nentes.Itaq> fouea danatonimappdlaturfoacamfaiorrefpcAu limbi patrum qui citfouea fuptd/
xmqui in faens litctu appellatur inifanus.
|D^0 fuperbi furramint. TraAatur hic illa parnculaicnOodi animam meam. Vbi nota duo. AI/
cctii q> propheta continuat orationemiponcndo temo loco petinonem bonorum corporaliiL poft^
«nim petiit id quod ctat fpintualU falutis|& gratiaiumaAiones promilit pro recita vema.foDiugit
petendo (idueem coq)ons.Altcru mfimultangitprophcta tdiqua propolita m prinnpiop(almiX)e/
H5 fapeibii abtilon&compIices.fiiiTexeidc fuper mqdeiiciendiii&cxtusrobouotumiilli adh^oifi;
iquffierunt animam meamitolleiqocadctc me-St non pofuetfit te coram fe. Non folum peccant fup/
fcia/exroUaido lefoper regem, licd peccat impietatqpolmabnes tequi prpcppifh honorari patre, qui
prohibmlli iniu(htias.(^tauis enim dauid dic pateietuT lulle a deo.abfalon tamen St complices in /
iuBe fnnexctnnt contra^uidcm.Si; proptetea dicitur q» non pofuerunt te coram fe.Harc dl anguflui
& n^ni & vitpITEt tu domine dens.Ccme hic traAari illam particulam ad ce domine vocabo.Mile
raror/opete,& mifericorsiaHeAu:longas fororumjhoc dl tardus ad vindiAas)tanq m longum procra
hens moueii ad iram,& multus gratia/mnltiplicatis vicibus conferens gtaos/line metitis , & ventas,
deus enim e(l ipfa ventas fient elt ip(a bonitas. A duerre hic prophetam exequi quod propofuitifcili/
cetadcedomineafiimammcamlenabo.magnaenimmcncisaenat]oinhac contemplatione diui/
natum conditionum tducetrVeitere ad mt More humano loquitur. Tanq auerfusadanide fuit .
dens occupante abf^on regnum damdis^cpropterca petit. venere ad mcfperdieAum gratue.A mi
fettie meiiqnod fuperios propofneratida fomtudinem cuamiad fuflincdnm Sc vinocndum,fi3no cuo|
mihii& lalua me hlium ancillp toxConAa propofita exeqoitnr|ampliado4b vbi pnus fe dixerat £tt/
Dum dd.modo non folum*dicit fefetuumifd natum fetuum dd : vtpoce filium feni9.Sicot inter ho/
niincs fims (ixuf non folum dl fornus fod natus fornustpamis enim Tequicut vtetum. ^ac mecum
(ignnm bonitati. Non creddiatnt.deum remifiifo.cnmina adulceni & homicidii dauidi . & proptaea
dauid petit vt t^s reducat fo ad regnum in lignum bonitatis diuiiue qua; indnific peccatu. Fac me/
cum inquit fignumlx>niratitng(quamihiinduUifli|fignum inquam quod palam fit apudomnest
Se videbant olores ma&cofimdcntnr.qnia tu domine auxiliatus es mini &c5folatuses mejreducea
do in iegmim.Etficooplenicparticulam|l^tifica anima meam Scc- Arnen.
®7VVLGATA EDlTlO.([^Filiorumcorcpfalniuscandci. LXXXVI.
Vndamenca dus in monnbiu fandtisidiligit dominiu portas lion fuper
omnia tabernacula iacob.
Gloriofadiifla funtdecetduitasdd.
Manor aoraab&babylonisifdentium me. !
Ecce alienigen; dC tynu SC populus (tbyopumthi fuerunt illic.
I^aaquid fion dicef'.bomo SC homo natus ^ in eatSC ipfe fundauit eam alnlTimus!' ‘
D 5 s narrabit in feripturis populorum K prindpum borumiqui fuerunt in ca.
^kuclfantiumornmumbdmtiocllincc;»-.
:d bi GoogU
■ *
P5A1MVS xxxxvn.
CLVXTA HBBR^VM.|[;FniHSre'praIniusanoa. LXXXVEL '
_ dMMMt _ , , . .
> n I TrVndammtumaiu in montibus fandatatu.
Propheta, jp ««
z Diliges dns^portasfionfupaomniaabetnaculaiacob*
r* . .
) Honorat(((li(fhRneft)inte duicasddt.ScIah.
4 Deus. P.ccordaborfuperbamfl£babdfdendbusmeJ?roplKta.cccepaIelHnaKtyia
cum (thiopia,illc natus eft ibi.Sdah.
) Et fion dicetur. Voz euangelica. uirfiC uirnatuseftmea, Sipre fundabit ea ezcdliiii
itf D^^numcrabitmfaibendopopulosnl!enatuse{fibi.Sdah.
“ ^ ^ cnmc ^crwt
7 Propheta. Etptindpcs ficutparturientesDeus. oes fontes md in te.'
TItnlaseft.FiLu corepraItnns'cantici*Dcqnovtlbpn.
CrCiica matenam pfalini foto conllafe 9 plalffliis nadat d
«ns. Quam afilt. duitas dd (it vd tmdhis hietnrale([qua deus degit a t^ie daudis vt cfkt nomea
dei ibi)vd fpiritnalis hietnfalc;ac no poflfit pfalni os ille verificari de tcrrdm hienilale(^rom qa in qiuK
to vetficnlo didtnr.ecoe paldhna & tynis cfi ^iopia^iHc natus eii ibltum qnta deferunt ftmdamf
tfi duitatis huins in motibus randitatisinuod de tentdlii hictulale 'no venncaf^oTequens eft vt &
Ibmo de fpititnab hienifale-Nec opus eft uibdiftmgoedo inqiere an de hicrarale ccdeln an militarae
Ittretmoiqoonia hietufalem fpirituaiis vnica nfi auitas efLnon habemus hic manctem dniraoi U
futura inqninmus.Cmas no fumus hofpites & aduen^ fed dues.nd folii cdoerfan5e([qoia noftta ov
neifano in codis eft^fed nariuitatetquia itla que furfum e hierol^c eft mater noftta,in libettate filKV
rt dd generans paleftinos & tyrios & fthiopesinoc eft omnes gentes-Congtueit^ a nomen (ion/ier
ftatur apt's ad heb.ie^cccflilhs ad (ion mote & ad auitatedd viuetis hiatale ccdcftem.p’^ igunt
ad Ifam materia pfalmi duitas dd codeftis hietfm cois otbus getibos I fuis initiis qua; in coia habet
CrSVMMARlVM EST.
fTPropheradefcnbit duitate ddafnndamento/poms&dodrinaidedaransdnicatc comnne om/
nibus ^tibnsfnon vt afdtis fed natis ibi, deo fiindantc/numeiantc 6c fcnbcnrc t piinapef^ cins vt
parturientesf& omnes diuinos fontes in lUa
<rPerfonf loq nentes funtprophcta|deus Sc uozenangdica.
TT^nd^ltlcntlim duo- Diuiditnr pfalmus in partes dnas^ropofitioS materif ,& ezecntiiBiibi re/
J cordabor.fTPioponit de duitate dd ma.Pnmo fundametu.Fundamentfi dus.f.ciuitatudd ,'cft
tn mddbus faniftitatis. fundamentft aliud nemo poteft ponere inquit apoftolns pter id quod poGfft
eft quod eft chriftus iefus-Per montes (anCtitans ccUitudines virtntft otum uitelli^ ChnftnspletHU
gratiz Sc veritatis, fundamendi (ignificatur duitatis dd.Potes quo^ per montes dmdicansfunCtos
angelos intdligerctvt lignificetor chnftus fuper fandos angeiosYbndaie duitatem dei , eo (p ftmdar
iflteam fuper twna ccdr(hsbeatitndinis.Et mtencfar prophera auitatem dd eflefiundatam in vtrtu/
dbns & in bonis verp beatitudinis.^ Secfido potrasDiligensffnppleeft,dns pottas/ftKramenta ecde
liaftica,fion|catleftis:per eccldiafbca.n.(acramffa ingreflusfit ad c^efte parriam.fuper omnia tabet/
nacula iacobiplus g omma quae funt veteris reftamenaP^Tettio ^dnnam.Honoratjii^iple tes,di
Aii eft tn te duitas dd.Sic habetutin hebt^.Et nec appatet cogtmtas grSmaticpIdl appatet (p dioe
dii finfTetihonoratp diAp funt in tenuitas dd:vt numerus paitidpii ac vobi cogmetet nomini.Seii/
(us tamen ac conftruAio eft.Di Aum eft o duitas dd q> res honoiatp [ res honore dignp,in te funt. Et
poft defcnpaonc iundamm & po ttatft (ignifkatur mtenora duitatisuionqacfnnt,lcdqi honoic di
gna runc.(pintnalia.n.bona funt interiora duitans da,quibus maxime debetur honor. U ne qupras
a propheta vndefeis harefrerpondet quia didum eftjteiKlarom eft)andimm ^fidc tenemt . vt vndig^
fundabit.Quatto illajin moribus fanditatislibi Sc principes.Quinto lUaipoitas iion|ibi omnes fon/
tes.(T Introducit itaqi deum conftitnente duitatem fua comunem omnibus miidi nationibus. Rx/
do madata fdeabus nic;tecotdabot haiu legio^ qux ipShia fobcgctfit popula deu vt a rottiori in/
tcUigannis
X
SI
psALMvs xxxxvrr 14J
tcQigantnr c^tne.QDodftiitadimpIrtfidficfifsmandaaicdifhpnli&eficcsin mfidfivniiictfiiin pif/
dicate enangtlju omni creatnrar.qai cicdident Sc baptizatos ftient eft enun doOnna cnagdi
OL^^cce paitftina.Dem6ftraf eftiSns ftacim rDbreconis.ccccpakihna & tyrns cfi ^iopia numero
rinano vnmctfp mfidi nationes fignificanf ob pfei^one trinalii. Iflc natos eft ibL^d d^uilfo di/
cete iffi nati funt ibi/ln amtatedei p bapnfmQ^iuata lUodopottct vos nafci d^o^Ldt in flngula/
iiiftenatose(libi.tuaddenotadaindiffaetiaoiumpbapti(mi! nafcentidiqainchfooo eftmasauc
fbeminaind eft barbaros aot fcyrha &c.vtaplUsmquitadcoL}.Tmnad iiMificanda (ingolantate na/
fcentidiquia no nalator in aoitate dei popolosCnan-bapti::^ coitas^fed qoilibet lingillatim nalci€
in «Ditate dd.^Ec bnnotaiqmanodiatille afcitus eft fol natus efhquia vt di Ad cfl)oportet nos na
fddenoo.Adaeiteauo^ aduerbid dcmoftiatioii eccc|6gnificareftaam (omtdftnAficooeiiionis gen
tiom ad chfm.nam brcoiftimo tepore ecdcfia chfi in a/ia|aphnca & europa nara eft.
Ctfion DfCelUr.TraAatur bicdileAio «uitatis dei fop oia rabcmacula lacob.Vbi adnerte duo. Alte/
ifi fiqn in textu hebrpb eft cafus danat Alteid (p (ion in hoc vetftcolo (ignificat popoM hebt^ va/
cante cultui diouio in mdtefion.Et pptciea aliter fomirat hic fion q in f^do vetlicolo.na hic indo/
ciC fion abrolute,ropias adt quahficata:(dlicet habes fimdametd fofl in monnbos fanAitatis. Q7 C5
t«ia«er ita^ roheta irntodoac q> Ii on.tp<molo hcbr^ admitan fcu inuideti de cooeilione gentift
ad ciuiratc ^ fundata m chfo^ranq foli ipn hebm lint cioes nati in ciDiratedei|& gentiles conoeifi
fint ptoCdyti fencioes aCdtOhuicinquaqoerdplraadmirationidicefeoagdicavocqhocqDodfic^ -
cunlraicet vttSevirnatnseftmeaihoceftta vnns vir § altet nams eft in nmtate deilnolla eft dirpaiv
ras iodd & gentilis, fed vtetip natusfnon afdtus^ft in eajauitate ^ . 8e ipfe excelfnsjdeos , funda/ .
dabitipioierabic fundando, ea/in vtti£p.Pet qood limol dedaraf fandamctii ciuitatis aptefudatons.
Lege in aAibos aplbjt difomtatione hebr^y aduetfos penum tededte a cdoeifione cotneiii & alioqe
gentiliom:& inoenies diAu ad lion quod hic pphnafivt patet aAjd.pH^s nometabit in fcnbendo
popolos,ifte natus eft ibi.Magna Agnitas nafrand ui cioirate dei i qd d& defcribif &. numerans &
icribens p^ulos,ita tp lingolr» compotd tenA.vndqaeqi dgillatim (cnbit ez qoocunqi fit populo,
ifte natos eft ibijin «uitatc d«.Et intendit ppheta pet hoc dedararc q> raagniftiat deus lingulos liqe
iDd^sfioe gAiles qoi baptizantun vt intdligas q> natioitas pet baptilmQjnS eft aAnucnrio horna/
na Icd dioina.ex hoc deus nomerac 6c fcnbit lingolos natos ibi.
SEt ptindpCd fic^t pdrturicntce. Dodaraf hic tlla panlcula/in monbus fan Aitatisidedarando cd/
Btodincs virtutd ih pnnapibus no folom pro fdplis fed pro aliis . Et proptereadeTctibonf prinnpes
ciuitatis apoftoli & alii limiles lient paitunetcsfgnierares alios.Fdioli m« inqt ap^s.quos itetd pattu
no donec fbrmef chfs in vobis.Tora ftudium prinapd hne dSc debet ad fnote ali04.p^Oes fontes
anei in te-Innoducitor ite^deos alloqoes «uitateidedarado <p o& fontes mei funt coduli in te . Acfi
aperte AceretnuUos qopiat extra tc med fbntcfed oes fontes meiita ad potd g ad ablotioneiirngatio/
ne Scefont m tqciiiitatc mca.Vbi adoerte cp quas Qiperias Anr poitasjmo vocat fontessqm & fontes
IpA ta doAtinp q faefo;: funt port^perqoas mgictumot cceleftcm pattiam.Amen.
<CVVLGATA EDITIO. fJ^Candcumcamunisfiliommcoreuiifloripercfao^
rumadpr^dncnduntintdloflusemanezrait^ LXXXVII»
Omine deus fahitis me{:in die clamaui 8C node coram ce.
Intret in confpcdu tuooratio meatinclina aurem cuam ad precem mei.
Q uia repleta ^ malis amma meatSC uita mea inferno appropinquauir.
Amatus fum cum dcTcendetibus in lacumtfadusfum iicucbomo (me
adiutorio incetmortnos liber.
^icucuulnerari dormientes in fepulcfaristquoru non es memor ampIius,K ip(i dema
. nu tua repulfi funt.
Pofuerunt me in lacu inferiorinn tenebrofis SC in umbra mortis.
Super mt confirmatus efi fiiror tuust&l omnes fiudus tuos induxilH fupa me. ’
Longe fedlH notos meos a metpofuetunc me abominationem (ibi.
Traditus fum SC non egrediebatiocoli mei languerunc pt( inopia.
Clamaui ad te dominettota die expandi ad te manus meas.
JSIunquid mortuis facies mirabilianuc medici fufeitabunt SC confitebuntur dbi^
nanabic alitjuu in fepulcfaio mifericotdiam «tricate tua in pdmon<£
Ca^q^pCiL " ' e
Digi Ii;
L
; " PSAIMVS CIXXXVIII."
Nunquid cognofcentur in tenebns tnirabilia tuatK lufHtia tua in tetra obliiaoms^ ’
Et cgoadtcdomincdareauitSCmaneorariomcapreuenictte. . '
VtquiddomincrepdlisorationcmmcamjauCTtis faciem tuam a me^
Pauper fum ego & in laboribus a iuuentute mea: exaltatus autem humDiatui (raS
conturbatus. j
In mc rranlTcrunt ir^ tu(:& terrores tui conturbauerunt me.
Circundederunt me ficut aqua:tota die dreundederunt me fimul. ■
EiongalH a mc amicum SC proximum;S£ notos meos a miferia.
GTi VXTA HEBR.iE VM, |[^Gmticu plalmi filiis core/uincend fuper macbttj
lath:adaffligendumintelligeneiahemanezrachit(. LXXX V IU»
I Propheta. "r\ Omlne^dcusfalutismcf:dieclamaul,innodlecoramte. ' ^
ait 4-^ ... .... '
T Veniet faciebus tuis oratio nteaanclina aurem tuam laudationi mef,
•d *
9 Quia fadata in malis anima mea:&uit{me{ foueam appulerunt. •
nrf
4 Reputatus fum cu defccndcntibus putdtfiii quafi homo non fortitudo.
5 In mortuis liber: ficut intcrfc<5liiacentesfepulchn,5f no memlmlhiploruampliiiir
Si ipfi a manu tua exdfi funt.
t Pofuifiimeinpurco infaiotum:inobfcutitatibus/inprofundis.
7 Super mcconfimiata ira tua:&cun(fHsfra<fHonibus tuis afflixifH.Seiah.
8 Longe fccilH notos meos a me:pofui(fa meabominatione eis,carceratu/& non exiba
9 Oculus meus languit ab afflidtionemca:uocauitedomine*/in tota, ^ expandiadte
palmas meas. ^ a
10 Oratio. Nuquid mortuis fadesfeparatnm:'an mortui fulgent/ cofitebun^ te£SeUb
11 Nunquidnaitabiturinfepulchro gratia tua: ueritas tua in perditione^
iz Nunquideognofertur in obfcuritarereparatutntuum:S£ militia tua in terra oblicaf '
I» Propheta. Etegoadtedne‘'clamaui:8£innianeoratiomeapr?ueniette.
14 Oratio. Quate domine Vclinqudaiam nieam:abfcondesfadestuas a mef
ij Pauper ego & obiens a puerotportaui timore tuum/conturbabor.
t( Super mctrafieruntirftuftSf terrores tui contriftauerunt me.
1 7 .Cirrundederunt me quafi aqu^ tota dieidrcuierunt fuper me pariter*
I * 'Longe fedfh' a me amicum & fodalemmotos meos obfcuritate.
TltuIoscfi.Cantienm pfalmi filiis corcjvincentl fup machalatfi:ad affligedam intdligentia hv
tnan ea'achit^.Vbi aduettehuncnniliiin mmnonem facere infoiitanufblioetfiliomin coieSe
Tiefflan.ConfaenerDnrenimnmli vnumgcnascantorDmnominarqnoduo.Erfilii quidem corevt/
denEnominan vtcanroresiheman vero velut pphcra.cratctuni denumero videncinm:vt diciEx.pa
rali.es. Vnde &pfalmus idediciE emdino fcu itdleCtas heman.Eaadiicpdenoiatio videE a patnadi/
cut hierctuias.vocabaE anachoritcs.Quod ade dr ad afHigedu/matetla ragtt p&lmti^a a piiapio vl^
ad fine plbius afflictionis cft.Machalath nome df inftfi mufici.fop quo ca radas erat ille pfaloms.
CT Circa matena adfpfalmi ambigud reflat de cnius afflictione pralmns toqmf. Seqnfdo adt apofto
Iic3 regulam quia finis Jegis & pphetarum efl chfs, videtor mihi r6ni valde cdfcntancnm vt pEalmos
ille ad Iram loquatur de afflictione chtifh viui &mortm.GrMooeocadt ad hoega quacniordiCta in
hoc pjalrao,aot no venficanE aut no ppne nifi de chnflo.Pnmum dl in vcificolo qainro.in momris
libcr.Nolla cnim pfona/nullus populus fuit in mortuis Iibcnfol Ibins mefias in mduo mortis fuefirit
‘in mbitois libct-^ Secudum efl in verficulo festo.poibifti mc in puteo infcno9.NaDg enim pof
a * - 1. ■ ‘
ii
ik
4
I
»
K
PSALMVS LXXXVril. ,4^
Palus in captinitati doAns tp luerit addultns caicni:& tn non fblum in illo vetiicalo lid ena in veili
‘^ulo.S.perfona loqaens dicit fe carccratatn.Q Dod vereconnenillc melia; qaantum ad anuna poliEo
in pateo infnni|& qoantu ad coipos (ignatoTepoIchro cd cu(k>dibas,coagdica ^ic hiHona.|^cr/
tmm eS maltus fennode mortuis in hocplalmo ui.v4-5.d.io.i i.ac.irveificalis.Tacus enimdeinfeiy
DO & mortuis fermo inlinuat peifona loquaitem itet moituostac pa hoc mefiiqni (blos a monnij
afccndit ad vita-I^Quartu dl coeua perpdTio maloR fignilicata in vehiculo. 1 jim teztd hebraicum.
pauper ego&obiens^uero,pottauifutDretufi&'C.Non enim pde de populo hcbt^o quauis capti/
DO venficati q> femp afnidus luentrqnll fucnr plurimfi ualtatus & tpe dauidis St ^omonis . Mdias
autem in hac vita pafTibili apnmoiutimcatisluacdiclanpetaffliduscil^Ellita^mateiiapfalmi
afflidio mdiac vim & mortui.
CSVMMARIVM EST.
CTPropheta in peifona mdif moitm Bc apud inferos morantisiKcniTic ad ddl pro ppba icraneAia/
necitans tum pccnalitates quas tuncluScrcbatltam menta pocnanim quas padiis erat viucns.
CTPetfona loqaens ^pheta cit.
D0mtneDai0.l>aidifplalmas in partes duasippofinuam matenp.Actecotioi/ibi teputatus
fuui.CTProponttdaoilnicetoranonem fua & caufamDominc de^ faluns mepiautor & Bms,
die dam aui & in no^ cora te.Nota nes codinones huius ofonisiclamote cordisaeftitudinc, coram
ce/ no cora hoibus . connoitateldie & noiUe^^enict Aciebus tuis ofo mea. Adi diceret.quia ex parte
tnea/orano habet fuas codinones, habeat quoqi ex parte tua duas codinones. Altera ell q> mgiediatur
vdut meus nundus vfcp ad cofpedii tud. veniet enim deprecarioeintdligendu eft . Altera.indina an/
ce tua laudanoni mcf.More humano pent indmatione auns ad attendmdu orartoni (tip. Qua ideo
vocat laudanone.quia ad laudandu dm tcnditEt hcbraica didio ligniheat laude mixtam cantm»d
hoc enim tedit vniuerla hpc orano vt chfs tefurgat laudado & cantado defi.|^ QuiaCecce ca duplex)
iaciata dl|in hac vita.in malis/pocnp.aia mea.Non dint fplis mens fid aia mcaiqih pars rapior ani/
tni no fbu pafla.fed pars infenoi/qua pprieiignificac aia at> anim^i offido/quo tefpiat corpus mfc/
nns re.Significater quo^ defcnbitnr ^iataiquia in chfo vnteuiep vitili permifliim dl pad quod fuli
craqline confolanone aliqua redundante ex patte ai fupaioie in itoorem; vt damafccnus & theologi
docet.Et vitp mep. Altera ca dl pallio moitulEt vitf me^ ad fouea appnlerdt.No folu in hac vita re/
pictus ium malis,lo] etiam vita mea terminata ell ad roucam/fit tumuli quo ad coipus Sc mlemi quo
ad aiamiqma vere mortuus Tum & defeendi ad inferos.
CiriRcpUtatU0 fUIII.Indpit hic pars exeennua tali ordine.Pnmo tradal illa particalal vitf meat fo/
oea appulcnic.Secudo illa/die vocaui m node Sccibi oculus mcu$.Tertio illa/laciara i malis aia mea/
ibi&e^ ad rcdne.OTRepucatnsram.Interpccnasqnaschrs mortuus fullinciep nobis voluit, cx/
plicaC prima/cteduUtas hoium cp iplc dercederit od mfcmS licut alii hoies.R.cpuratus fum cii dcfoeir/
dcnbus putei/infemi:hoc dl limilis alus defccdcntibus in pnrcu Infcmi.ftii licut hocui no dl fomtp/
dofxplanaoo dl did^ pocnptq.i hit apud hoies reputatus licuthdcuinodl fortitudo fupetas infei/
nu/fita fuccubens poenis infin heut reli^hoievln mortuis liber/ quu th ego lim in mortuis/inter mor
tnos libet/in libettate mea dl moran in ifono & no moraritiicut in libertate mea foit mori & no mo/
ci/dcfcedetc ad in%nd Sc no defctdere.p' Sicut intetfedi.Alia poena dl nulla l^s hoium de chfi rdur/
iedionc.R.cputatus fum licut icetfcdi no a quocuqi,fcd &ipliamanatna cxcili funtthoc dl tanq iii/
ilcdiainamana ablinlidchacvica.Llicutinretfediaiollitia procnminibas(uis.iacetrs fepulchnq»
ndmcminilhipoi^ ampliusttioc dl licut fcpulti ab antiquo quo^ no dl aplius recordatio. Vbi duas
cas c^pationishu^ang de refunedide chn pfpice. Altera p leputatiis dl abfoifus a deo de hac vira:
ac pet hoc no lediturus ad vnra. Altera q> rroittatus ell lient C^ulti ab anriqao,qnorum n6 dl rccotda
no/quof lefuiTcdione nullus expedabat^ofiulh me.Tema poena n5ell ^Ibmatidis fcd fadi . Vli
ded autoreaus liginiicat.Ec dl pccna loatquia aia eius foic in infemo/loco viLlTimo . Pofuilh me in
fbuca infdio^ Infernus fouea infcnord diaf rcfpe^ foucaq; qute funt fup terra. In obfcuneanbos,in
proftindis^iaggerationes funt defcnbentes infernum ab obreuntate Sc (itu remoro a nobis . P" Sapa
ine confirmata ira tua-Q^rta poena ell dilatio teTuneaionis.Supa me confirmata ira tua/difliet^
do refuiiedionl mea;& Aifhs fra^onibus ti^ afHinfli. Vocat Icpe ppheta hic ttibulatioes frailbo/
nes/ ab vndis mans fradis ab obflacnlis/afTimilado mata fua illiS vnw. Adi aperte dicem q> vniua/
fa mala a re patior.Pnus enim dixerat reputatus fum &cm5 dedarat a deo cfida (ibi mala prouenif/
(cEz vere (ic cfl.f^Longc Feciffa notos meos a me.Expf icatio dl in fpc q> difeipufi dus pdiderlit fideTc
liclonge/dongatione in6dditatis,fcafb/(ubtiahcndo donu fidei,notosmeos(difdpalosmeos,ame.
pTc quod plasell,porui(b me abominaoone eis. Quinta c(l hpepoena/qua habitus efl vt abomina/
bilis et vUis pbis.vn vT abominabile die fabbatiitemotddl coroiiseins a crucc.& (icet difcipolis foit
labominabilisindiefabbati.Catceratu&ndenbotbocelldanraminfepalchrofiginato cu cnflodi/
hus Vt no polTim oikjic forte veniat dildpali aus Sc forenE enm.Hmdui.cotfidi£o Sc foblixuta cft
Caictlupplid. c ii
i|/ed by Coogle
w
psAtMVs . xxxxvin:
WabominationccemunanneoirpoMSanttftfafcbatoincfaai&annaa habnit abominadieif
in c3:qmtangfeduaonscorpiisctiftodiebarnrvfq!inditnitcrtiuni. _ ,
^CUlUd niCUe-Traftaf hic illa particnla/dne dens falucis mc^ dic damani &c.defcrib^ itcinfom
fuu ad dcu.Tu quo ad modfi.ci paite ocuIo^.OcbIds racus laguit ab afHi«ionc|fnfpcn(ns in oroiw
vocaui te dneiadus oradi eft£ x pte tPis.in tota die-Et ex paite manufi^pandt ad te palmas measfc
Itedit per hce corporalia ligna recnrlM alf dirilh ad dcfi ex otbns vinbus fuis-PTli quo ad petitw
ne.Nunqd mortnis.Hacc ^ pentio reTunwaionis. Vbi adoette aduentfi melif otdinara a deo ad oBv
cifi ^candi & MicationI cofirmandi miraculis.Quod ipfe chfs p feipm executus dhfc c&
tniH t difapulis. V n fcnptii cfLilli aut pfcCli Wicaueifit vbiqi.dno cooperate 8c lermonc cofirmate Sn
quetibus fignis-Frudus adt di vt cognolcat Sc laudcf deus-btec ota in hac pemone affemnf vdat ii
polTibilia nili ipfe chfs refnrgaC.Nunqd mortuis fanes (cparatli/hoceft miutitudme mitacnloifi|aie
norefurgente led inter mortuos morate nunqd oflnciii mefi faciedi miracula adimplebis in moituis
quali dicat naan mortui furgetime in mfemo morate,8r cofitebunf te(conftflione laudislgnali dicat
nec illa vnlitas erit.|^NnnQa natiabif in fepulchro ^a tua(olfidum predicadi nunqd exerraif inta
mortuoslin fiqjulduo.un hoibos qui fuemntf^olti: ventas tua in ^inoncjin vanoffcu in terta pdi
tk>nis|in ifemol& defcnbit vnincilam matena ^cationis per gfam & vetitatemiquia vniucrfp vif
dhi gratia & ventas-quali dicat nec hoc erit.rNunqd cognofcttur in obfcuritate inaratum nura,
& lulhtia tua in terra obliralTagit reliquum ftudum vdut impoflibilem in ilicmo-Ex gbiis oibus ifa
nir ncceflitas ptoprip tdurtedionisi vtprpdicctur viucnnbus tam gratia g ventas dei/fir fiant muabi
|ia,& viuentes laudent deum cognitis mirabilibus & inlhtia cius.
jEt egO ad K OnC- Traetaf hic ula particulaifanata di in malis aia mea|iepetcdo ttcnifum ad demm
qm in principio pfalmi propolita dlofo pro vtraif ca.Etego ad tediie damani|damoiecordis:lkHi
manqdiluculo, oratio mea pueniette.CTQuarcdne.Incipitallerrcmetitapairionumfnaruminhac
vita ad petedam refutredionem. Hadenus.n.petiit illa ex oflfino ^candi & ftudu ^icationisi prp
niilTismalis qup mortuus fulimmr.Quarednerdinqncs alam mea|milerno;abfcondes facies tuasi
meidifficrcndo idurtedioncm.Tang dicctet.nolla di caura/ed adfunt menta refulgendi. in piv
inis pauper ego/fui.ad Iram in rota vitafoafoitpanperftobiensapnctoihocdlapotnna fcmpln
velut moiiensiprp multitudine paflionum.portaui nmorem tnumjpicnns fui femp dmoris tui,coiy
turbabor feu dubitaboihoc di inde fecurii e(l q> fin turbams pluribus modis|a iudpis 9ec. Vd ^ & ib
idem tcdiOinde lecntl! di m fui limihs dubiran ob vatias inogo^ petfecutiones. Fnrarfi cStuibiM
icfpidt prgtcntii portaui. p Super me rranficiur int nuc.Mala pome appdlat icas ddiquia iratog cft
punire.M terrores tnii velut cominanres mala poma;, cdenilancrilc meTerrores dei appellat pcpnii
mala qua; erat pairurns.fullinuit.n.chfs ii5 folum crunarum pallionis.fed et ppaflionisl piamgitan
do futuram pauione.vnde ipfe dixit trtihs di aia mea.^ Circundederunt me c —
partes; vt facile di ex euangelio colligere-^Longe fccilh a me amici! & fodalcm, notos meos obfeorv
tate.Supius dixit mocmusjlongcfecm notos meos a me dongatione fidd; modo de iis qng pafluseK
in vita didt q> longe fixit notos fnos a fe.Et declarans qnando;didt obfcnntateihoc di tempore quo
^ J ^ _ — i _ : _ -- AM. A K
ingloriam fuam. Arnen
BUVVLGATA EDITIO- ^IntelleAusethan czraitae. LXXXVIIL
Ifericorcbas domini :in aeternum cantabo.
In generatione & generationetannudabo ueritatetua inoremeo.
Quoniam dixilH in (ternum mifericordia (dificabitur in ccelis : praepa>
rabitur ueritas tua in ds.
Difpofui tefhmentum elcdlu mdstiuraui dauid feruo meoruTcp in (ter#
t numpr(parabo femen tuum.
Et (diHcabo in generadone SC generadonetfedem tuam.
Confitebuntur coeli mirabilia tua dnetetenim uentatem tua in ecdefia fandtontin*
Quoniam quis in nubibus (quabitur dominotfimilis erit domino in filiis ddC
Peus qui glorificatur in confilio fandiorum : magnus SC tcrribilu fupa omnes qui io
dreoitu eius fune.
i
P5ALMVS L3tXXVIlI. 147
Denme dfiu mrtatn quis (imilu ribi;’poceiu es domine K aerias tua in drcditu tuo.
Tu dominaris poteiiad maris: motum autem fludhium rius tu mirigas.
Tu humiliadi ficuc uuincratu fupbutin brachio uirtutis tux dirperiifti inimicos tuos.
Tui fuotcsii& tua ed terra: orbem tetrxOC plenitudinem ciustu iundadi,aquiW
nem fle mare tu aesdU.
T abor fle hermon in nomine tuo exulrabunttbtachium tuum cum potcnria.
Firmetur manus tua fle exaltetur dextera tuatiuditia fle iudidum pr^paratio fedis tuae^
Fd ifericordia fle ueritas procedent hidem tuatbeatus populus qui fdt iubibtionem.
Domineinlumineuultus cuiambuIabunt:fleinnominctuoexultabunttocadie.fle id
iodiria tua exaltabuntur.
Q^nil gloria uirtutis eorn tu estfle in benepladto tuo exaltabitur cotnu noflram.
Qgia domini edadumptiooodra:fle(an(ftiiiiaei regis hodri.
ITuoc locutus et in uidonefan^ tuis fledixidi.poluiadiutotium bpotcnte:8eexaU '
tam eleclum depkbe mea.
fnuenidaukireruummeuffltoleofanAomeounricum. ^
Fdanus enim mea auxiliabitur dtfle brachium meum confortabit emn. "
Flihilproddetinimicusineotfleffliusiniquitatisnonapponecnoctreei. ' t *
Et condda a fadeipdus inimicos dus:fle odientes eum in fugam conuertam. ^
Et ueritas mea flemifericordia mea efi ipfotfle in noie meo optabit cornu eius.
Et ponam in mari manum dus:fle io fluminibus dexteram dus.
Jpfc inuocabic me.pater meus es tu,deus meus fle fufe^ptor faluris me(.
Et ego primogem'tum ponam illumtexcclfum ptf rt^bus tertf.
7n (ternum feruabo illi mifericordiam meam:fle tedamentum meum fidde ipli.
Et ponani in fecdum fecuH femen dustfle thronum dus ITcuc dies cceii.
Si aut dereliquerint filii eius legra mcam:fle in iudidis mds non ambulauerinC.
Siiudiriasmeas prophanauerinttfle mandata mea non cudodierint.
VilTcabo in uirga iniquitates corumtfle in uerberibus peccata eorum.
Fdifericordiam aute meam non difpergam ab eotnet^ nocebo in ueritatt mea.
prophanabo tedamentum meu:fle qu( procedunt de labiis mds non fada itrita«
Setnd iuraui in fando meo fi dauid mentiarffemen dus in (ternum manebit.
Et chronas dus (icut fol in cofpedu meo fle ficut luna pfeda in attemdiSe tedis in coe^
Xuuerorepulidi fle defpexiditdidulidichridum tuum. flo fiddis.
Auertidi tedamentum fetui tuirprophanadi fn terra fanduarium dus.
Oefbuxidi omnes fepes dusqrofuidi firinamentum dus formidinem.
Oiripuetunt eum oes tranreuntes uiamtfadus ed opprobrium dcinis fuis.
Exaltadi dexteram deprimentium ed:l(ttficadi omnes inimicos eius. ,
Auertidi adiutorium gladii dus:fle non es auxiliatus d in bdio.
Oedruxidi eum ab emundarionetflefedeffldosin terra collilidi.
IVlinoradi dies temporis ems:perfudidi eum confufione.
V fquequo domine auertes in finemtexardefeet ficutignis ira tuaf
FAemorare qu( mea fubdanria:nunquid enim uane codituidi oes filios hominumf j
Q uis ed homo qui uiuet fle non uidebit mortem:eruet alam fuam de manu inferii
Vbi funt mifericordi( tu( antiqu( dominedicut iuradi dauid in ueritate tua^
Jvlemor edo docopprobifi feruo » tuo^ttquod continui in finn meo multant gentium*
?
• ^
> -
) t
'J .
CaicblbpplaL
e .III
PSAIMVS _ XXXXIX.
Qaod exprobraucrunt inimid tui dnet^od ezprobauctut ejurationem cfanlE
Benedicfhu dominus in (teraumdiat fiat,
<TIVXTA ([^ Intclligedacduneztadiitj, LXXXIX.
I p /'^atiasdominiVeroocantabojgcnentidniKgencntioninotifi»*;
boucriratemtuaminoremeo.
s Quia dixi.mundus gratia ^ficabitur,ceElosfirmabisnienras tua in eif.
9 Dcus;Fcriif(cdusdcdomeonurauidauidferuo meo.
4 Vr^^temu Habilia femetuutflfaxlificabogeneratioi AC gnadonithronfi tua. Sdafi»
5 Propbetaftcofitebu^eteUitpatatutuuclne^rccueritatetuaineccIefiarandoniaw '
4 Q^uoniaquisrncoclo(Himabiturdno*raflimilabiturdno*infiliiideommf
7 Deus roboratus in fccrctofaD(Ho^midco:&timedusfupcuiflifcir<^;)atibusju ■
s Dnc*dcusexcrdtuum quis ficuttuf£orda dne>&uetiras tua drcuinbuf tuis.
9 TudominansinfupcrbiamaristfiCeleuanteundasliustucpmprimeseas.
10 Tu corriuiHi quafi uuincratu Tuperba:! brachio fortitudinis tu^difpfifii inimiqoa tuojb
11 Tibicoeliettibirerratorbem&plcnicudinandustufund^ipla. -n v;j:.
iz Aquilone&drxtrotucreaniiprostrabor&hcrmoninnoi^tuolau^^ ri:
I ) Vox monuT-ibi btachiu cu fortitudie:roborabi^ man^ata/^exajfrabi^dextera twi» ,
<4 luiHcia Aciudidupr^paratio throni tuitgrada&ucnusprsq^l^entfades tuas.
cniiic
15 ProphetaBtitiidincs populi fdcntiudangoretdne* in hiceftdejttnarnambulabfiCt
t( Tn noie tuo exultabut tota die:& in iuHitia tua exaltabuntnr.
17 Quia gloria fordtudiniseo^tu:A( in uoluntate tua cleuabis cornua noHra.
1« Quia dno l(mtumno{trumt& fando iiraclis rex noHcr ♦ .
1 f Populus.T uc locutus es in uifione gratiofo tuo,AC dudlb'.*) Vox dd redrata{>olld adU '
iutorium fuper foitem,exaltauidedum depopulo,
zo Inuenidauidferuummednq oleo &ndiradsme( unxi eum.
21 manus mea firma ent cum eotetiambradiium meum roborabit eum. , /
zz NoneIeuabiturininucnsinco:A(filiusiniquitatisnonaffligeteuni.
2 3 Et conteram a fadcbusdusanguHatorcsipfiustfiCoforesdus percudam.
24 Etumrasmea&gradameacumeotACinnoiemeocxalcabicurcomuduSt , ^ '
2f Et ponam in mari manum dustSC in fluminibus dexteram dus. .is/:-, '
2 s Ipfe uocabit mdpater meus tu,dcus meus SC fordtudo faluds meae» ; « , , .
27 Edam ^o primogenitum dabo eumtexcclfum regibus terr(. i/i
zi Eterno euHodiam dgradammcamtACpadummeumfiddeci.
Z9 Et ponam ^temo femen dus:AC thronum ipfiusficut dies coelorum.' |
9 o Si derelinquent filii dus dodnnam mea:AC in iudidis meis non amhnlabnnrt
91 Si flatura mea maculabuntt&pr^^pra mea non euHodient.
9z Et uifitabo in uirga rebdlionem eorum ;& in plagis iniquttarem ennim^' ■ ■
9 3 Etgratiammeamnonfrangamabeot&nonmentiatinuentatemea.
94 Non maculabo pa«flummeum;AC exitum labiorum menynnn murabo.
9 5 Semdiurauiinfandtitatemeatfidauidnicntiarf ' -
9< ScmendusfempicemoenttAlthronusdusficucfoIcotamme.'
97 SicutlunaflabilieturfempertACteflisincadoiidelis. Sdah.
9i popuauEtturefiquiitifiCabomiDatusei^Jmcl^nawescumcIv^tud*' <
i
PSAIMVS ' ‘ilXxXix.
st Fedfli uacarcpaflum ferui tui:maailalKten^mrftnqtiiV^^
n. 40 R^upilti omnes macerias eiiu:pofui(Hn]unidonesausruinaai.
. 41 Diripuonc cum oestranfeuncesuiamrfuic opprobrium uidnisifuis* =
4* Eleuaffi dextera anguftatorumeiusdfrificaftiomaesinimicos illius.
4} Etiam reucrri facies adcni gladii cius:ac non erexilK eum in pr«Iio<j
4 4 CelTare fedlK mundiciam eius:5£ thronum illius terrf deoaxilH. r r
4f Abbreuiaffa' dia pueritiarum eius»miduilHfuper eum ignomim*a.Sriab«'
14«
n
/
lii’ »
'riOUrl
£
4 4 V f^quo dne * abfconderis/^temorardebit quali ignis indignacTo tual"
47 MementOf ego quanti tcporisriuper qua uanitatem creafti ocs filios adam.
4« Q^uis tur uiuct SC non uidebit mortctfaluabit aiam fuam demanu foueefSdah.
fcl» * . . ■
4> Vbi grati(tu{ priora dominett iuralKdauidin ueritatetuaf'
50 Recordare dnetopprobriifduo^tuo^ portauiinlinnmeoomnemulto^popnlojt. t*Hi
5r jQrexprobraueruntinimidtuidfie^jjexprobraucruntuefHgiacbrillitui»
Sz Benedidhu dominus* {temotamenUCamen.
TlrnlmeUIntelligctia ethanczrachitc.Ethan vnns firita catoribn.i.pataIL:t£:iachits deno/
minat a loco. Cui itdleCtns eoj: qnp in plSti plalmo Tenhonf attnbuitcft.n.ethan in hebtm da
tinicaras.Ica()> plalmosiflevocaf intdbgennarappterdoannaftfijppterinreUigeriaffaturo^
fTMateriaplalmicftdimnalaaspeqjctaaobgranam&rvencatcmdamanifdhitas tnma roibosi
tom cx fpcdali promiflionefaCta dauidi deperpctnirace tegni cins.
CSVMMARIVM EST.
■ firPropheta cantat gfas ac veritateni dci.Et a fapmnis inchoans.defi Topia oes (pdala fobftantiatl
erratorem ac dominum cedo^ St terrg.nurabilem ac laudabilem in mati rubro/in heimon|in rabot;
tc bearo in htcralalem populo perttaliens dedaratiad dioinamqi promilTronem de popemo dauidit
legno deuenitEt vbi vdut violatam plorandam ptf dixit a populo, fopplicatem tunc rf»T«|afinn po/
pulumproaccelcranoneaduentDsmefizdelcnbir. '
CTPerfon^ loquen^ Tont prophetafdeos/montes|& populus.
'AanOO OOminiOimdif plalmos in panxs duas;propo(itioa materip,& execntinaiibi & coiiHce
V_I bunf . CPropomt duo.C cantaturam fe gfas domini;& notificararara veritatem dei. Vnlucife
via: d& funt gratia 8: veritas.Doplict mSpromitririTciUcet cantando.in quo intellige oem m oduA
landisA notificandoiin quo cmiehendiCois modos doAnnp.Pnmfi exteditadctemitaremiquudi/
Bina laus nonS ceffabit.Tedperieuerabit eaam in aaema patna.Secfidom.fnccefllrais generationibus
applicatiqoia dottnna fm Inccdlione generationom dntabit.Qood aurem dicirin ore meo/refettnt
ad vtrunqiicamfi fcilicet Se notificationem.Quod unpierar.dfi proprio oieppheta protulit hfic p&I
oeatus dt a Tola diuma gf amolla.n.mertta ^ceflOQt quibus debeief oeatio mondi-Fotutii afit zdifi
cabif;non lignificat Ibtmfi tefpeftn pphetf fed lerpeCtu gratif Binuauit enim ppheta <p lefpe^ di/
uinpgratip mundus fuit fiitumsivt hinc etia oifariam intelligas gfa adificatil mundftCcclos firma/
bis.Pnmp partes mundi funt cedi A ipfi codi funt vere firmu-nam elementa generanf & coirtiponnir
pm paites-Non folum intellexi q> gtana mfidus ardificabitur.Ted q> gratia coelos natura incoimptibi
h firraabis.Ventas tua in as.Dixi quogq. noTola^atia fed Se ventas tua in eisiccelis ac morato eff.
inter alias ventares tuas exi fletes in as eft vna hfcfcilicet.Ftrii fixdus. Introducit ppheta Hmm
explicante hanclpalem verttatem.fenifccdoseleCto meo|daoidi.Vnde&ipledanld.:.ieg.:5. dicebar,
nec tanta eft domos mea apud deff vt padum aeternum mirer mecfi, firmum in olbos at^ munitum.
luQDi dauid Terno meoihoc Tcilicct. vf^ «temum ftabiliam feme tuum,& {dificabo generationi A
generationi thronfi tuIlPerTpice in hac promiflione perpetuitate Ihninb & regni . Oefaris enim re/
gfuim adhuc durat in «fatibus, fed n6 femen A lauhs femen duranit fed non regnum. Vtmrap ita^
promitnr deus danidlQuod adimpletum eft in mefia ex femine dauidis tege atemo.Collige ergo q>
4deo propheta gratias Se veritatem dommi dicer,qnia petfpcxit ® grana A ventate tam mnnms a
CaietJbpplaL c ,i,i ^
9 ' ■
XXXXIX.
ptomi(TiomcfueconIlat.Etha:ceSii]at^p&IinL'' ’ , J
CTftcdfitcbuntUr- Innpit hic parsaccimua tali ordinc.Ptimocta^tafilIapaiTicnIa|gfas diu &c
tSnemiidi&ccElo^SccuaotraAafcadcpamcuIarSncpmifliontsfaApdaudj/ibltflc locntus csin
Vilionc. (TTraAa^ ic^ » inOdos & cadi ^bcnt materia laodandi diuina Sc docedi dioma v<
ritacem|tali pocdic ordine.Pnmii apic vmcacc dc deo cz cocldbbDS notamaKinde gfam mirabilioiB
mando manirdlatam vf(f ad tepora daaidis|ibi ta dominans.f^ cdhtcbanfjmatcria confitoidi d*
bfit,ccdi|cadelhacotpora,fcparacam|hoccftmirabilr,tni!diic.FamiliareefthrbFrzlingn^vn fingo/
lannnmcro cang genere matcacomprehcndcrRleparacomtuam.i.gcnasmirabtliilrao7.quodcoiv
Ihic efle opus gratiz dciA venrate ru^retfi dimnaedinon apud quohunQ', fcd in cccldiaim conneni,
(imAoi^hocm holum radde metis&dicat^diamis.nonenimoibasdarumcflczdiuiniscogninsp
codeftiacorporafkiidaredcd.Vnde&adtD.i.tqjithcdanfpRitqai quddeum cognoulllaitno ficor
ded glorificaiiet&'P' Quonia quU in ccdls^lmabl^ ddo.tcce veriras diuina qua ccril cofjtenftfoli/
cet cicdjeixia da lup oes fabftmtias rpdales,qaas angdos dlamus.inuiribilia.n.da p ea q faAa fune
(& ^pue coddha corpora^inrelIcifrajc5rpiaunf .fempitema quoqi virtus eius & dminitas inqr apo
flolus ad ro.i.Er pprcrca ppheta didr.Quoniaqaii in ccdisim ^iasdiamns habitate deos.^fhma
bif dno|no fold no pquabit fcd nec pihmabif rdatus ad dnmtquw dicar nnlluS.Er veteficcfhqm dns
cft adns putus, leliqup adr intclligentip funt adus admixti poemnz .AfTimilabif dno in filiis deo^
' Fiiii deo^ appellant c^de intelligdia:,p quaro funt nature lpdalis:fpds.n.ell dcus.&: quo ad hoc funt.
quafi auldc naturpctnii deoincntdliimnrdurdc nature cd patre.Qiiia tn maior cfldifllmilitudo ea/
IU ad ded q fim ilitudo.ideo appdlado eas filios negat fimiIiradinf/3icaido quis afllmilabiffquafi dr
eat nullusiqa folus deus efl adus pums/inhnire didas ab oibus admixtis poreriz . pDcus roboratus
^ iq Iccrcto fande^ multo-Ncpuraies exlbccillitatc itdltdus nfi pnonciari tanta dd acellenS,deda/
‘ ritt ppheta q> relatus deus ad IccretdChoc cft a nobis rcmonfrimd)cofomd fandoft fpdum quos au
' gdos dicimusiiucnif magis roborarusAloie humano defcnbit maiore excelli oognofei dc deo in
dio fccrcro q a nobis dicaf.Et ppea df metaphorice roboratnsrvtpotccognitus maions aceUra^ipo
tCri^ & c.Et ninedus fup cddis areddaabus ed.Ptas lUatiua mali Topnis ipiritibus|fignificaf in drap
hoc q> defcribif timcdusfpculdubio vt potes ifetre mald^fim cddis circddatibus ed/cerlcftibus fpm
, tibas.eia.n.i nihilu icd^ref nifi ea manus dd coferuaiet.p^Dne deus exercimd qs licut ra{qd.niiliiis.
foms dncffortitudinc oipotenp;& ventas tua nrcdmbus tnisidata cft.qa a nobisfatis obfcuieoogao
fcif fient lux folis a nodtaa.Hf c funt q ccdl cofiteda pbet de vetitace diurna ecdefiz fandoitmi.
^7uon3n0-Dcdaracaventatcdiuinac6fircda,(ubidgitgfammirabilid manifeftato|cin mddoim/
cohas a notioribus effirdibos mlrabilibns.f.a mirabilibas in demeto aqnp.diuidcndo mare rabnl tu
ad faluados hcbreos|td ad (ubmergedos pgyptios.p^Tu dnans in lupbia maris.Sc eleuate vndas fuas
ta cdpnmcscas.Mare rubtd defcimif a canonibus cottanis miraculo.fdcriatione viidaf exceUen/
' ndrhas.n.habet foapre natura marc.Et deus oftedit fednm vndaqc exccUentid matisrdd ehuifit aquas,
& vdut mum folidas reddidit a dextris & a liniftns.q<} eft totaliter cotrarid fludibus marinis . Et hoc
quo ad Talare populi iTrad.Futurd cdprimesiicfpicit dnium dimnilp^To cdttiuifti quafi vulnetanim
ftipbam|pgfptu|hoc cft pgyptiaod popuid in mari rubro.Aflimilat fubmeifionc zgyptio^ vulneiu
vt intcliigas <p fuit \clutadio diuina licut vulnus eft adio percutientis. Vnde& tunc dixeruntargy/
pni.fugiamus ifradcm.dns enim pugnat pro ds cotra nos. In brachio fortitudinis tua; dirpdlh/mot/
tuos,inimicos mos|agyptios perlittora maris.<TTibi cccILPoft dnium aquaqim probatd a mirabi
b effi^.riibiungif dnium rdiquard partium mddi/non folum eadem idneTcd er rarioiic creationis.
Tibi ccdi/fubdanf,ct nbi cerra/Tubdidquia orbem & plenitudine duqalalra & vcgetabilia.tn fimda/
(hja fundamens crcafti.ipfa . ^ Aquilone & dextid tu creafti.Per dextrd intdlige pnmd mobildqiiod
tftfapremd cadd.lignificatd per dextrum quia motuseiusinapitadexterapartcvtpBi traduc infe/
cddo coeli. Per aqlonc intclli^ reliqua comora ccddha,fignificaca p fcptftrioncqa motus eof icipit
vetfus reptdnoncrqid idpi t ab ariete verius taurticonftat adr rcpretrionalcm via dic ab ancte verius
taumm.ultcprobauitccrioscircddi^aaqailoncm & dextrum crcautn&tctram efle dniqutaorbe
terrz&plcnttudincmdasrundauit,^Tab«r&hermon.Poft dominium omniumpamum mtuv
Airubiungitur gratia' mirabilium gtftorum in introdudionc populi ifrad in cetram promiOionis.
quam nominat a duobus monnbus. Ab hermone quidem ratione ptindpiirquia ibi fbit prima pofe
feflio rcrrz.ibi enim mben & gad & media tribus manairc/pomones fuas acceperant , daiaftans rc/
'gibiis amorrpjrum feon & og' viuente adhuc moyfe . Tabor vero ranone vidtorip tempore delborg
indchabit^dlamiras:vTdiaturiadi4^.r.MeminitauremrpcciaIicer horam: quoniam rommanc
pcitranfirc intendit propheta . A piopccrca tangit alteram circa initium & alteram arca profccutto/
n«n poft mocrcni faiiorumtfalicet iorue& aliorum timentium denm quando in populo infurrcxe/
(untmalamulca.Vndc&inccrmcdiavuqtiodammodo tangit. Tabor ica^ 0r bcnnoniinituua Q;
ifr Y*& Y'& Y*S' Y»& Y»& Y'0' Yi&k
PSAIMVS tXXXlX. I
: eiofircntto vi(3ocic.in nomine nio landabontnmm brachidm cf! fottiraduie^cStra inimico^-CTRo
. borabitnr manos tua.Inccrmcdia tangucnr introducendo montcs|hoc dl populum viAoriorum.lau
dates deuihumano more fupplicado p |)rpen> focceflu-Roborabitur manus toa/contra inimicos no
flros,& exaltabitur dextera tua/prolletncn^ eos.p'Juftitia & iudicitLNcputcs iniuihim pcti.iufhtia
lnqnu|in cxecntianc,& iodiciumim fcntcntia contra hoftes,prpparatio throni tui.Sedcs m locanda
oac u) hierofalontob quod oportuit lus dicere & militiam exercete in idolatras habitatores locorum
« illotum^ic enim indicium & iulUtia pparancidt fedem dei, pro quato extcrminamnt idolatras vt ha
- bitaiet cultores dcij&lic ibi locaretur dei. In fandoliuietotum erat tabdia fullentata a cherubi/
nis qua; appellabatur fcdes dd.Gtatia fle ventas pr^cnient facies ruas, contra hofles iulhciaOe
ludiaum.pio nobis gratia Sc ventas. Gratia quidem | quia line nolhis mentis: ventas autem;
' qnia promilifti patribus cetram hanc. CJ Beatittidines/runc, populi faencium dangorem . Eflfeftus
. tntdusdefcnbituc fodidras populi fd^ per expenctia dan^tcmi fdhiium fonti diuinatti folcnin^
' C$.Et mtedit q> mtrodndo populo Sc quiete adepta fede dni|bcatus dl populus edeurres ad foleninie
I (es dni.|ni>ric in looefacierum mani. V t intelli^s ranone quare populi ditent ce beanmdmes.deda/
rat panes bcatiradinis.Primadl m intdlcdo.One in luce faciei rapigratiaero^.ambulablicfgubcma/
li<icle.lnno(emoClixfidaparsfpedatadaf!cdli.)exiiicabnnc rotadietno innoieproprio ^ud^r.
Et in lulhtiaroa.Tcinaparsadpcofpentacccxrcriotliieifirpicdac.Etiniiiflitia ma/ in oblmanone
iuSificationfi tnatli.exalrabuncntfqno ad t^rales rcs.Et merito.Quia gloria fomtudinis eorum tu.
cado cmm glorifk^g fbctitudims popoK ra es,non vimis eo^tAk; in voldtare nia/nd ex debito, dena/
bis cornua nfaipraces nollras.Quia dno([danui cafns dlXcotu nfm:hoc dl qa defenlio nfa no nobis
lied dlio afinib^ dl.&randoCdadmqnoqi cafns ^ilradis rex nhboc dllVnfrcxdauidGindoifrae/
Jisitleo alaibif.hidnsji.e dauid rex ga deus degit ipm i regcivT fcriptfi era in piio q i fcdo re^.fle p/
pterea df q> rex nf afcnbif fando i(radts.ldgfiir gfx dimnp in mddo vif^ fimul cO veritate dioina(i}s
j^heta didntfi fe IpopddiOvfip ad tepora dauidis.vndc &ad regedauide terminauit eas.
%nc locntUd es- Tradaf hic ir^ gfa & ventas dhi ftipcr pmilTione ^da dauldi^vt i prinapio pfal
cii ppolicd fuitXali ordine.Prio leflm diuina pmilIio.5ccfido intiodocif populus ranq querulos n5
4duat^pmiflionis|ibi Sc ra idiqndlLCJTdqflh dauid m noRer datus eR a te,locuras es in viRoc grar
tk>rorao|nathanpphetpvtpatet.zJtg.7AditiRi'h«qnarfcqulirar.Pofuiadiutoriom fuper forrq
fianidcm.Forcem gdem cotra vrfum fle toncadiurti vero edera ^liath.fle mediare hoc adiotono cxal/
taui clcdnmfa me damde,de popuioerat. n. vir popolanstvcpote vacas pafcendis ouibus.Inueni da/
(iid fetuum mdiinmcntcdeumiin oleo (anditans me^ vnxi eumfin regcm.primo perfamodcmiddn/
cic fuper iuda:& demum lbpcrtoctii(rael.Sicalitvnxienm.q> manos mea confernanua,firma ent cS
cotenam brachium menmiaugmencatioom.roborabitcum. Non deuabiturinimicus/faul,in coMn
cius deptdTtone:& filios iniqnitacis)idem(aul,non affliget cumicdtetendo.Etcontera a faciebus dus
anguflatotesipfiustfleofoicseinspercutiam.qoodfuit^impleram in monte gelboe.Et vedras mea;
adimplens promifra,aegratiamc^ncdauidismends,cumeo;fle innomine meo cxalrabitnr cornu
ciasiad regnum. Ad htetam liqoidem dauid fuit promotos ad reguli nomine dei|tanq deus hoc rene/
lauennvt dare pacet in fecfido tegfi.& mtfus beUa dauid gerebar in nomine dommiiie lic ezalrabarar
potdlasdnsitanqa^tispliad^im.EtMnamin mari|medirrrraneo,manumdus:a( in flumini/
bosifyn^vfqiad cnphrate,dcxteramdus.(^od conflat adimplcram.rn^.S.p^lpfe vocabit met hoc
cft vocarcpoteritme,patetmcosctLDitivocarepoccrit:qoianufqinnenidanid^aofnm fbifle vo/
care deum patrcm.qnauis tanta diuina gtana donatus luent vt vocare potuerit deum patrem fuomi
Ec intendit per hoc q> dauid regnum lecognofctt adeo can^ a patretquia non afucceflione rcgic ori
ginis regnum obtmoir.fedex adoptioncita q> dcusaiios dl r^um adoptaniclibi chuidem in liliiil
vdnt focedrotem ttgni.Et propterea dicirar.ipfevocabit mc, pater mensi adopnone.tu/es; dens meus
& fortirado falutis mef Quia pf/a cc heo rcgnii:qa deusta re hco cetqa fornrudota te faluatns fii.rcco
gnicio.nbnfldo^: defcnbif.Etegoipf,ptiogenira dabo cu|c5feredo ipli regnfi:pi{ogeniroru.n.efocce
derci tegnoexcdiu tegibns cctne.Se e datiui cafus regibos.Q uod fbit adipletfl quii dauid cxcrifus fuit
apud teges.fl folii pflraros ab i^ fed et ndpflratostvt repe tyntiege thon flecquoip mcinit liber itgu.
iEterno cullodia d gratia meamtqoa d^ ipQim in rcgeiS; padum metitqnod pepigi cum eo de me/
6a,fldele|ciic,d.Er ponam fempicemo femen dns.quod adimpletum fiiit in mdia.&: thronii eius | re/
gifljicutdiesccdoramiacdfnm Seinddicientem.Liccrenim apud nosquandoqi iit dies fleqoaneioqi
nox proptet vmbram ternr,m cedis tamen femper efl diestquia non pettranfir vmbra terrz lunanu
^DCrainQUCt. Deferipra promiflione diuina quo ad fbbitina.dcfcnbunf coditiones eras in cafii g
coenire poffct.5i aut decoquet filii dustdaoidis,dodrina mcahoc efl legem meamnon cmando £
tasSc in indiciis mnstpceptis (dlicet iodicialibns,n5 ambnIabiint.Si ftatm mea'COTmoniaba.mac«
bbdcDidio i^taica qui iiuetptes vocat (bicuta^gnificac pcepta qoof d6c IO qa & ifataM
PSALMVS .IXXXTX.
malia funt prxccpta cxrimonialia.Ec pifi^ta mcafmordlia.hon cnllodienr. Noca iiic<pnofl didt
h iple dauid peccabit.fed fi Blii nas pccraMc: vt rdinquat dauidrm in nmorc & fufpcninin an G iple
pcccaacncdcus(^etapromifnoncm.VndequDm^fthancp(oait(rioncm comiGflix adolccntun
& homicidiumjcimuic q> deas non feraattt libi hancpromilTionun , qna le indignam neddidcrat: Ec
viGcabo in virga/patema cafhgacion<iaxta illad.qniparac vitgf odit filiam fiid . prouet:i ^.^cdxl/
bonem eonim/filioniai:& in plagistflagdloram.iniquitatein cotDm.Etgraaam meam non f^gaa
ab eo.Nota conditiones in eaentoifcilictt q> paniet filios fed non aufetet gratiam a dauidcfit nd a»
Qar m ventate meajiam diAa de re^o aiis.Non maculabo paAnm meam Acxicnm labiotum mea/
nim non mntabo.^cmel iataai in iwAicate meaj vtpotc non habens maioeem per qaem unandi da
uid mentiatlLegc hoc incerrogarorienon ad inteirogandum fed refisoido qu^onem an ego mea/
nardauidijancumeffcAaadimpleboquodptDmifi^aididcmeGaanndfhanccnim taatam qof/
Ihonem intiodacitdcusivc oflendat Ic iramobiIitapcomifific:& ab hac inchoat. Ita ip otdolircrpe.
fi daaid mairiarfimpctfbAa cft locatioiSe oonfiicta homini inter loqncndom confitmand fe vttifica/
tatam quod duit fe fadurum.Cdfueuunus enim m tali looinone & difpofinone pofin dicae, fi ego
.DicnciaRricgofociam{&rimlha.intendenccsanon vectatur in dabiam/qi non venator in conditio/
nalem fi.Et tunc fubifigitnr.Semd lutani in landitate mca,(oncn das fempitemoenc &cexdoditot
enim fic condidcMaduditur dubicatio.commcmocando q> lam fiand inraoiliam lurdorando finma/
ui.Sed licera cran^iofita cll caofa metn.Semen das lonpitctno etic.mod adinmlctam eft m mefia. b
thronus das| regia dignitas.ficuc fol coram metetemas, ficut lana ftabilictnc (empei: Bt cdfas in cosr
lisfiddisAP9c.i.&a icfuchnllo qnidltdhs fidelis.
lEtturdic)Uilh.HadennslocutoselIdens;dancepsloqniturpopalasiltadpotI tegnnm zodechix
. vltimi tegis ex Icminedaoidis vf^ ad tempus mefi^Incrodocit fiqaidem propheta hniofinodi popa
Ium videntem no efle amplios ahqucm regem deline daoidis)voocadmitanoms &lametacionis
primo nattatcmi& deinde fupplicancem pro aduencu mcfif)ibi v^qoo domine. CNota hicpnmo
ahaiufmodi voces querDlpincrodacunrnraprophaaadenidiendnmfuccdSbiesdefacuiocacnnB
(alica q> pnuabitor multo tempore progaiies daoidis icgnoiameq venia mdias . vt qonmhoc w
detine fiai,non perdant fidem de aduaitu mefi^deqi promiflloncfaaa a deo dauidi Vnde & mento
plalmus ifte appellatos eft ctoditio feu incdligtnnaiquomam eroditi fiint filu ifd‘\t non intcUigod
promiflioncm diuinam fic adimplendam vt concinna facceflionefiicnn difcnt teges de fcmme dm/
dis vfqi ad mefiamqoi regnaturus eft in^tanam.p''Norafccandoq>il^qaemlp voces vetificannit
in populo illo intermedio tcmpore.non proaefonant^qaora videancnrqnafi blafphcroipaigoentes
deu violari fixdcrisXcd vcomlicant motum rationis infenotislconfideiacis naturam fiaCtoio Sc no
taaoncsdiainasqoibashaxredtdcns.Itaipficuthiercmiascxplicans motum partis iiifdioiisfm
naturam faOi dixit|ledaxifti me domine & fiduClus fum,ita popolus faCta confioaans explicat idqd
fa^ta ptendantx]u^ eft opus rationis infenotis Sc non rationis ddibetatip quoniam dduieiatio oo/
git aiam ranonem fopenoFcmialioaoin ddibcraros aCtus no fitCTHispi^ibatis intdlige vttba po
puli ad deum poft regnom :xdechi^£t tu deus rdiqoifti 6c abommatus es > indignatus es com din/
Ilo tuojdauide in ipfius fucccftioneipriuado fuccefiionem aus regno.Fecifti vacate paOom femi toi|
hoc eft paaom tuum aim fenio tuo dauide. Vere vacamt tanto tempore paOnm ck cegnoiqoia md
Ius fbic rxeius (omne rex tanto tempore.Maculafti temc coronam aus)r^am dignitatonXTixit ttu
rx,cohibes linguamjnc intdligarur q> maculaaent coronam mcfictquxmtnra etat corona codefbs,
Rupifti omnes maccnas cias|(tgnieiuscuftodias.vdqaianon(oliimmccniaci(iicatDmledScnia/
oenas vinearum mpiftu vc incdligas totalem delblatronera.Pofaifti maniddes ems luinainiloco inix
ninonum pofuifti minam duitatum Sc templi Scc Dfinpoctant eam/regnam aos.oimies ttanfenn/
tes viam|datuscft in ^am oranibosifiiic opprobtiam vicinis faistam monitis StcEletralfa dcxtemn
anguftatomm nas.l^ficafti omnes inimicos iUios.(c^ara ceocrn fades adem oifisans-MctaphO
[adhfumpcaaraomone ada gladii indforiuquum torquetor ades audiet a plamboiSc fic non
poteft incidetcEr intendit pa hanc metaphoram q> arma propna nihil as profnetunqdioendo. PnSf
ad cumulum malomm.miem faaes.i.tetotquai , adem gladii eiosrfc non eiexifti eum in pc^iaCef/
late fccifti mundiciam aus|hoc cft cftimonialia omnia pa mundiciam fignificataiqoia aqu Inftra/
tionis ad mundandum cdlauit tanto tempore.6: thronum illius | teginm,ttnxCdatiui cft atasyie/
iraxiftj/ad rettam dacafti.AbbFcuiafti dies puaiciamm aus.Locurio dl metaphorica ad fimilitudi/
nem coram qui momintur in puentia.Et intendit <p tegnnm mottuam dl in puencia. Amicniifti lix
po eum ignominia.Hxcfunt mala poenp qnx populus medio rempote viditicotraria quantam aiS
fnbftannam fadi faperionbus promiflis dauidi: vt diligens ledorpoteftdifcunendo appheate.
ScIftptJUft Compl^ narratione tranfit ad fupplicationem. Vf^qtio domine abfcondensfPetit pii
no non diffcrn adocncii mefi^. Vf^^uo domine ablirondciisi vdut non audicunu^n j
»aa t i ff ii g^ §b s^j^&rrM m
PSAIMVS
iLXXXIX.
if*
. „ mtipattiailafic.Jnftmmar
wdebit qoafi ignuindignacio niafinrarogatiu(.qiian dicat abfitr^Memento «go quanti tcmpons.
Rationem affiutaccdaandiadDaunni mefi^abieoitatevit^ hnmanf£t intendit q> non (iimas a
loogeofvic^vtpofrunuadiaviuendoapeAacelongotcmpote&vidmaiidemi^Dm mcfifdcd
Ininus bteni^imp vitp&; ptoptera accdoa, vt videamus meliam.Memento|huins (raicet.quanti te/
pons ego|lum:fuper qua vanitatem/breois vire,ctca(h oes filios ada/comunis eft ifta mil^a. Quod
ftptobat.Quuvicvtuet&rnon vidcbitiBon^nuUqa4yIuabitaniinamiuam dcmanu foueffinfe^'
niinedefbenaatadinfaos{nuIlns.Moctem dcfcnbit ptiosex patteooipon5quodmontur.dcindecx
paitelod animp l«Mt^ eft flarmo de locp.animaniai ante aduentii mcfip-tuncenim locus anima/
cum etat infctnus.p’^ Vbi gratif tuf pnotcs domine, quas lotaftl dauidi in ventate tualAuget fbpplv
cationem ex diuina ptomilTionettan^ rrauircm vt ammplmtpromifl^ granam iotamento fifm^
tam dauidi de mdia tege ex femine dutfit nota q> expedantis a/fisftu & morcdamat vbi funt »mil/
|c gianpfcupit enim eas videre adimpleti A quia non appatcnqdamat vbi funtf QJ Recordare waw
ne.AdiungicluppUcanoni rationem cxpaiteiniuriammquaspatitnrpopulos,fpalitct quo ad hoc
mjilimiciexptobtadodicnnqqoarido veniet meGas vefterf&Hmilia.Recoiylane domine oppiobtil
Mfaommniomm/noflnipattaovego pMatus,in finumeoipatientertecondens, omnq opproDiin^
xpt^nj popnkxumjoMiobtanaom-il^.exprobraoemht iiumid tui dominen'Cuitelligas illos poi
palos efle inimicos del.Et dunt hoc ad hnmano mote prouocandum ddj propter opprobiium ab ini
nucis exprobiauetdt vdl^a chrifti tuLEccx materia opptDbtiLcxpa)bfanui.remanetc vdB
£iainndenoflra chtilfamidauidisproprafpcm mefiperatGqdevelut vefhgiadamdisvnfti adeo
in pane meGp fides fle fpos vetimm<fip.pBoau;tus dns pten». Cddudit ofoneppfs adtfkta roncfu/'
penotqbndicdio defidioc eft fubminedo toni puidehp dus|Ae gfas agcdo de omnibus. Vel fupphca/
do codudit deftdetStis affieSudit bencdi Aus dns in Ktem&amen & amenjvcic & Item vere. Amen.
ffVVLGATA EDITiO.|[TOradonu>yfiuiridd. LXXXIX. !
j Onunerefug^ian fadhucsnobisnngeneratione££generatione.
Priufq montes fierent auc fonnaretur terra SC orbista fcculo62 uf^m
feculam tu es deus.
|Ne auertas hominem in humiKtatemt& dudlli connerdmini filii ho^
minum.
Quoniam mille anni ante pculos mos tang dies henana pr^tetiit*
Et cnfiodia in no^letquae pro nihilo babentur/eorum anni erunt.
^4ane ficut baba ttmeat/ mane floreat SC tranfeat t ucfpere deddat/ induret SC
arefcat.
0gia defecitnmiin Ira tuatSC m furore tuo turbati fumus.'
Pofuifli iniquitates nfas in cofpedhi motfeodunollram In illuminatione uultus tui."
<^uoniam omnes dies nollri defecctimt:&; in ira tua defednius.
Anninoflri ficut aranea meditabuntur; dies annomm noflrotum Inipfu feptua^n
ta anni.
Si autem in potentatibus odoginta annitfi; amplius eorum labor K ddor,
Q^uoniamfupcrueQitmaDfuctudo:&; corripiemur. i
Q^uis nouit poteflatem irp tuxtdC prp timore mo iram tuam dinumeraref
Oexteram tuam fic notam fac:K editos corde in fapienda.
Conuerteredominc/ufc^quotKdepfecabiliseflofuperferuoscuos. >
Repleti fumus mane mifeiicordiatuatSCesiltauimusSCdele^ti fumus m omnibui
diebus nofhis.
Letati fumus pro diebus quibus nos humiliaflitaiuus quibus utdimus m^lg,
Refpice in feruos mos Si in opera tua:5C dirige filios eorum.
& fit ^lendor domini dei noftri fuper nos ; ^ opaa m^nugm nollratum dirige fupec .
«o8,8CopusmawwmnoIlr4rumdir^e,
1 PSAtMVS JCC.
CTVVLGATA EDITIO.|[^Qratiomb'^inro(!ef, "
f- T^OminethabitacuIumtufiilranobuangenerationeKgeneraiionei
z J>->'Aotcgai6teiiiadrunc/&aeaafuictetnKorbis;6(afccubSCuf(^
C»
' fcculumtodeus *
9 Fadcs reuod bominan uf(p ad contridonctK £xi(H.reuerdnuni fflii adam*
4 Quia mille anni tui in oculis tuis:(icut dies hclteraa qn pertra/iec,dc u^lia I nodle*
'5 InundalHeosifoninuseruntJnnianequaliherbaniutabicur.
f Inmaneftorcbic&mutabicurtaduerpenuntfucddeturfifiiccabicar.
7 (Quoniam confumpd fumus in furore tuo:6C in ira tua rerdd fumus.
Pofuilb iniquitates npflras coram tetabfconfioncm noRram lud faderum cuaram.
Q^uonia oes dies noftd uetii fdt i ira tuateofumpiimus annos noRros quaii fermonCi
Dies annorum noRroru/in fe feptuaginta anni:&(iin fordtudinibus o^oginu anni»
Kfuperbiaeonun labor &dolonquoniamuolans dto0£uolauimus«
....... .
Q^uisfaensrordtudinemiia: tuau&lTcutdmortuus iram tuam.
Ad numaandum dies noRros/fic fac fdretSf fademus ucnire cor fapiend^ ‘
f»axu9
R eu ertae domine*,ufq;quofS folatus eRo fuper feruos tuos.
Sada nos in mane gratia tua:& laudabimus & letabimur in cundtis diebusnoRris*
qifboa «teOrs*
Lfdfica nos ficut dies afflixiRi nostannos uidimus malum.
Apparebit ad feruos tuos opus tuum:& pulchritudo tua fuper filios eorum.
EteritdulcedodiiitddnoRrifupernos;£;opusmanuunoRrarum dirigefuper nos,&
opus manuum noRrarum dirige ipfum.
Tltnlos eft.Oratio moyfi viro dd.Etdltmios pfalrons intitulams oratio:qnia per moderni cw
Cemplanonis edims cilAtcribuirurq) oratio hfc mo^ qoi fcriplit pentatnichd.Ec ne intcllige'
res aDaminoyfcnfadiundumcft viro deiiiicenimfepcuilmpcura vocatur iUe moylcjs.EtaDt moy/
lies condidit oratidiirm hanc metriajinfertam pfalmis daaidis(ncnt inter qiiflolasciccronistntad
tnraliqup alionicpiflolc^aatqood potias crcdiderim.moyfcs edidit hanc oranonem quantam
materiam non metrice: qaam poflea daaid extendit/in formam metri tedoomdo. fle proptetea moyfi
afcnbitut tanq antori orationis qnantnm ad matenam.
trCirca materiaplhrmi aduerreme hic aliqd ccrtumXq» a principio plalmi vfqi ad verficolil vndeci
mu naCiaf de miuria yitp humanp quStd adbreoitate vitp.vndc & cododiFdies noflrosanno|i-7a.
eflc.1 ta qr datu cft pnmS pte pfalmi traCtare de virp btenitatccoi genen homano er ira dei pp pecca/
ta nfa Quo fit vt tdiqua pars plalmi qup in fupplicanone cdfilht.intdligcda oSTcquctet fit de icme/
t
9
so
II
IZ
13
14
I 1
f 6
fpicadrer j i.ve^ralu^petcnte l^nfica nos fient dies alHmlh nos|annos sidimus malil.)^)patidbic p/
pheta dilHgnere Iter repas afHiCti6is 8( mali & tFpus Ipnripac p hoc petere gfam adactus mdip. tSg
c^us mefip^fit t^s IpriticA tps afi mefiS fit tf s aff!idiois.& hac tpis diueifitate rdnedo ad folam gta
tia/diflicile e (ajuaic.*qin nO diaetfam fed vnfi & idf e tepus gff & repas affliChdi$.C6ronatqi adactui
mtfip pcedes imcdiatcvedtmkls petfsiracia nos manegfatua,& laodabimas A: Iptabimorinoibus
wbos nfis.Hocn.date ruicnarias pf ioanis bapnftp in mefip adaetu implcn didr.vt feraiamus ilii i
mCliratc&iulhnaoIbDsdiebusnof{ris.p'Caentaneuita^r5ni cftvtmatcna pfalmi intdligaf a4
Ifammifcriahiunanpviteppprccatfihorsadininaniidaiulhnafcomcmoratavtecpanda p mefi£
<rsVMMARIVM£5T.
ITPiophcta ob Imminis pcccatd a diuinaialHtia miferia hnmanp vitp illata cotcplatur.&fiippUcaC
MplararosdeoS fader hominem fnagratiaidado & fapeicfm rimorem raa/flelmncunCiisdieoiu]k
urcAionemopcnim:ptophetisappaiitanimopascomddpiilchntadineacdiilcedio6i’ ' '
B-
PSAIMVS
AC,
(TPtffi^na.IcKliKiMptxjphctacft. r
D&mine t^buaculu. Dmidif pfalmns in ptcs duasppolicioi nuterif Acxccnritiajibi qm mil/
lc.CrProTCnittna.Cgtcmicateda/iafhciaausi& gfam aufde.5ai lucra nopponithzctria hoc
tecto ordinc&d ptimo gfamalnc habiraculu/ndugii.tu fbilli nobis|noin pcflbnu nolitis, fcd in gene
ratione Sc gtncrationql^ dl vnioeilis gnan5ibus.AHimilat dcQ habitacolo tefbginqa incedit loqui
de deo quatenus ad cii cofugte mos hinnanG;danacd pp ppn^eccacii: licuc hd a faae petlixatotil
& iniari^([ab iinbnb^ffh^tiDiis &c.}cdlugit ad habicamd.p^nceq oioces nati funt & creata fiut
terra Ac otbis.y£tctnitas da pponif^m a parte ante p rrous imaginanfi (ignihcatii/diccdo an crea/
irii aone miidlSicnuidicedo extra aac liipca ccddiligni^t imaglnanos liciis,ica dicedo anteq terra Be
ter &ciignificaC cepas imaginan&qa nullderat tanct^as te^Et alrailo & vlip in («tiiu cude^. Ec
XX ftcmicas a paitc polLcx^o.n.tepons a Cmilo in Gxniluipoll mddi cteacione ^ Facies reaerd ho/
ininc.Proponi£ ialhtia qaa dens exeteuir i primu hotem.qud.n.donaIIet ipfum originali mllicia.poll
peccatlifeatreBcrtieiivil; ad cdtnnoneaioras.Etduncrcnetti:qa rediit incddicionem ppnp natu/
^ ne^futtaufacie^iefpicitdei^tutatepmillam.Etconlbucndacftlicliccta.Tudeas anteq montes
ciaticflcnc&Efaciestencttihotcmadcdttitioneniottislibinaciuale.^Ecdui(li.DccIaratqnhocfaic
** «fioendo fenccntiam datam cocta hoiem.rcuetcimmi Blii adam . pnl^ es & in puloeiem lenetteiis.
■ Vbi & nota no fold hominem danatam idl filiosist incdligas primam parente cil ipfias pollentace
xianatfiadmortf|hoccadnetciritatemonedi.Hocniigniiiaqreuemmini in ttnam Bliiadam.
Cr£blia mdle arati- Incipu hkpats exccaciua cah ordine-Ptimo craCtanf Bmui illp parricnl^iancc^
tndtcs acc-BKtes teuerti hoiem Orciioc ell diainc ftetnitads & hamanf panittonis quo ad doranorie
vicf. Seefido oaAaf lUa/dde habitacalom faiici nobis &cibi qms (aesromtndine.CTTrcs itagi pos
naln cddidones hdanae vire roheta affint.fxp eft vt lbmnus(q> mutandibus multis fubieCta/& q? w
lodirime ac breuillimc tranlitu has omnes inlot ex edparanone naturalis vir^qaa hd mnoces vi/
<ieii^£t)ad fcctnicacem.ica q> confamdo natatalem vita bois ad pternicare,mcaidit mdllrate no
. faiUcInetidaiafhtia qna pp peccatu animadueincinhoiem diAiscnbuspcenalitanb’. Hoceqao
n tendit ppheta-Accipititagi annos mille pfnptemo tepore hdangviKivrpoceqaos noUusvnq ho
vt pacet legenti ftaces hoiam ante dimaUI. Et cerat ad ctemitace xulacaidices. Qm mille annij
Ibpmahois^ras.ino^staisCecceptcmitasoculata^rantucutdiesheiletna/ndqn dotabat, fed qfi
pmranfieeprimacompano.Etcullodia in lukte. altera compatio mille annoqi adpcemos oculos
«IcLl^Er per pdma compationc incedit dedarare q> quatacui^ ptas humana relata ad (tcmicaceinuV
* liBscftdarationis,fedciicatdi£shcili:tnapollqpettr^iC:quacngnificactcpaspcentam paucifTimiii
^uod modo nihil dl.Pet altera veto companonc intendit dedacare q> (hidiii humanu ex omnibus na
^ nippvitibaselicntvna vigiliacullodienodtmip.Pctqdfignifica£&brcmcasSeobrcuritascocias ftu
i
i
s
t
*
t
f
1«
fi
n
i
¥
i
panitioncdinina-Soniu eriic.Ecce pria pcena.Cq> ho
Metaphoris e fi3mo.& vt ifidear pmiflisrduo innuit. Alcerii p refpeiftu ad die hdlemiLalcmim p te/
fpeCtu ad coftodianoAis.£qr vbi hols vita naturalis erat vdut dies hdlcmajp peccatum faCta euve/
lut fomnos.Et liti vbi humanum Ihidid naturale erat veluc cuftodia noAucnaj p peccatu FaClum c vt
locfomnnsihocdlqilhidinm hominis poli peccatu tam luoluru ccnebnsdl qrneccullodi^noClat
nfmerctntaflimilanGsidormitioni.&liIl' vita nolltand meretur comparan dieiCquomulns vacaf
cxerciranonibus^iai (bmnoiqni neccflitatis dlEt tu potetis extendere metaphora prout fpulTandiis
docueric.p'! n mane ^ herba mutabi£.5ecuda poena dcTct ibif tot vanctatu qbus hd fabiialA deda
raC ptimdexlit’itudineheib^,^eode die cotmatandibasfubiin£.Mutabi^hd,i)li herba imanqhoc c
I dic artificiali a foo piieipio noiaco.Ec (ubdit modu.I n mancim pria pee did,mutabif|iapiet muran
vegetatidc,& florebicad velperum ficcabirnr& faccidctur.QT Quonia confompci fuinus.RatK>neni
icddic tot vanetatfi ex dioina iulhnant incdiigas propter peccatum hacc nobis acddill&Et duas in/
docit mutacion» noltnifab quibus omnes mutationes nollri mcdlige comprehendi.
|0lfl cdrnmpti ruiI1Ue.Ecoe vna mutano,(ub qua cdphedif ols motatio corpons-in furore tuofin/
fiina cii^unitusk& in ua tua cernti fumus-Ecce altera mutanoifab qua comprehedituromnismu/
Catio patfionum animi.p^Poruilh imquitates-Quia deus non eft prius vitor q Mmo Iit pcccator,def
clarat rationem luthcuedimiucfuiflepeccaca hominis. Etloqaicurmorehnmanoromiadicama]ni
quando punituri fune cnmeniponnntcnmen illud ance examen fuum,&dcducutcnmen quod erat
occuitft cora iudicein lnc£ iudidi.Hzc.niignificat dicedo.pofuifti iniqcates nfas cora te<iiidicanda$
Se pa niedas.abfcdfione noftra lua facieqi tuaqt Ad liccraCvt iple moyles loipIdaOdens pofuit peoca
Cumprimo^parentucota{e,A(abfcDfionca<^dicendoadamvbics!rndcncc lUoabfcoildi me co<^
nudus dfirm &c-QjQuoniam omnes dies noftii-Tettia poena veloal&mf breuitatisdefcribif.Q^
nia oes dks noftii verti funt in ira cnajde bono in m aluun ftata.ninocctie dies nfi etit boni &clM I
iu dciihM<ftiiiilbaa,v^^{inalosjdeocdlupfimHsaaoMnfosqaaaJiEQapac.vobt.in]aioc^
PSALMVS XC.
k vobfiLPercipe labilicate anno? nfo|t ad (illtodine locnti6is.^Difs annorfi nofttoiftace bitirit&
inlc|hocdlii6tdanadftemitatcCcdinfapfisCtclari.n.adftenntatciamdiafi^t{inec mcroif c&
'paran vni AnXDnt.yo.anni.Cofidera hoc tu qui dicis ^tis nos cfle breuions g fuerint f tam Ibp»
nons homines.multa milia an notum iam floacnit a tepore editi pl^mi contemplantis ptate huma/
nam.70.annornm.Si.n.bteuiot fa^la eet p tas.ceite a tato tepore hucufqi n6elftt ftas hommum ad/
huc.70.anno^ cuius oppofitd videmus. Et 'fi in foititudmibusjhoc cft in cdplejuonibus tobulhotif
bus,oAogin ta anni:flc uipetbia eoru labor & dolonhoc cft & quod fupente contingit tep os odoguv
ta annortJiplcnu cft labons Sc dolons.qm volans cito/e vita noftra,& volaoimus/magis g ambolaai/
mos.lntcditn.p metaphora volatusudoatatccotfusoitcnoftrgfignificarejquato edetioteft nola/
tus ambolanoncuiderour.n.nobis nd ambolalTcfed nolanc quum fumus prope mortem.
f@lli0 rdcn& Traftaf hic illa patnculaidne habitacula ftnfti nobts;petedo fdam/^m ; fle l^cia ac
dircAionc operii cn diuina placanoe, apparitione opisipulchritudinis acdnlocdinis to-CT videCn/
gola.lnchoatpctinone fapieti^ ab ipombiliratcaliter hndi ea.Quis faes fortitudineirartnohocdl
quatii pot lulhtia cuafquaii dicat noUus.Scimos.n.fortitudine irp humanpiga vltimfi quoa pM e oc
ciderc hoicm.Scd qoatd pot iuftitia diuina nullus fcit naturali notitia-tu ga nullos natoralV topoe/
nas alterius vicp-td ga multo plus pot iuftina diuina 5 in iferno ponuc.Et licut timor tuus ira tnaoif
hoc egsfcics iratiiaiicuttimottnasexigitfcircfqnimdicatnullus.Vbipeip<deignoitoa tumeius
quod pot lulHna diuina.td modi fncdi.Cvt diurnus timor engit.p^ldeo ad numerandii dies nofttos,
licCfalictt f m timore tuuXac fore-Popende q» petit fetam lic.iim nmore dci ad numetadfi diesppn
os :hoc cft ad libradn tepus vitf ppnp fra timore dei.qoin.fcir copotu dictu fuoqt tenere fm_ timoR
dei/hic fcit vt dmino cogrnit timon Se ira dci fle quatfi pflt ira ausj& hoc cft pnmfi raediii cona bte/
oirate vitg. Vnde fle (obditnrfhiAus.flefaacmas venire cot (apirap.EfleAns faoip edarcopera vt at
imbuaf fapietia/hoceft notitia diuinogLEt bd nota q> no loqtur de lapietia metis,fed delapima a»
diseqoonia illa eft fpcculatiua cois bonis fle malis, ifta cft afreiftinaippria bonis-^Reuetteie dncScdi
pctino more humano ded velut pnneipe g rectHaac indignatnsfinrerpdlar vt rcuettaf placatus. Re/
Dcrtcre dnetad fitirudinc reuettens re h»e g vdut receffifti a nobis pp ptccatfl, W^qiwiiupplc dilta
leuertiefl: folatus eftoCpalTioc vfurpatar hic folarus^ad (ilitudine dus g la cdToladone rediit
feiuos tuos.p^Sacia nos.Tettia petitio.N6parii gratue impnre.fed faaa nosgfa tnaefle hoc notati^
fedm man(/principiodicigfe& veritatisiSc laudabimosite,flelptabimor|intc,incddiscLcbas nns.
pddera pctinonc:petitn.nos faaari diuina gfa.Sc pondera ftud^,lprina fle lao^ olbos diebus nfisA
vide Ii dc mcfip aductu ttaiftar.p^Lcnfica nos Q^ita penno.Sicut dies a^flizilhihoc e gbos afBuiffa.
noseanosihocelicuranos.vidim^ihocegb’ vidim’ malu.Vbi maifelle vides pen Ipntiat dieb^mefi?
fleut 1 dieb’an mefia ftrit afHiiftio & vTfio maloipeafHidio i nobiSfvlGo malof ipiimis.Cr Appebmln
tetfent ang copleat petirioes oes modd quo de’ coctdet petitas gfasu|d e ppbarc myftenii mcfip. Ap
parebit tde qud cdccflcns nobis hacc.ad foos tuos opu^no nfm.fid tud.Myftenu mefip appellat oj^
diuindega vere fic eftqd defcnbit ^pitutd lemis dei£tpulcbntudo tua fup filios eoqe. I ple meliase
pulchnmdo dd.e.n ■ fpicdot gtic S; hgura fubftan e ei’ &x.Et recole q> i6 didt fle liip filios coifSSaaof
denga in principio pialmi ppofuerarhabiraculdfuifti nobis in Mcratione fle generatione, venficat
ligdemultitudinegenerationu)indncfdofeTnosdei&. filioseo5t.^Ettntdnlcedo dniddnota fupet
nos.Ducrat q> apparebit opus tufiefie cxplicaucrat opus illud eflcpulchtitudine ad petfiafdd inrdk/
dd.putchra.n.funt qur vifa placct.fuperat vt explicaret ide ad pctfiaendd afFcddefle ppea dixit.fl; ent
dolmlo;appcnbilis,dni dei nfi fuper nos.Haec oia i royftcrio mclip afftnlTe.dare coftat.C&opus ma
nnd noftrard.Regredif ppheta ad pfequedd perinoncs.qupcdgui.(upcrius petiitiad mttlleiftd fle aSc
«d fpedat. Vn rdiqud erat vt peteret fpeaitta ad exccorione opis.patu.n.pdeft fare S: vdleinifi (ub/
fequaf opatio.quu fecnltas (bppetit.Et ppea duo petit circa exeentione opis.CT Alterd eft.fl: opus ma
nud nfa?: dirige fup nos. 1 n quo petit opa humana dingi fopra faculrare natatauquod tdc papimns,
quu nofhti crcdotinoftrfi fpcrarcinoftrum diUgcrr/noUni operan ad fopnacuralia tcridicbona.^ AIk
rd.Ec opus manud noftraru dirige ipm. In quo petit etia opa noftra quz ex vi naturalia opamur din
gi a deo.Et hoc ditedeattcftatur recognitioni humanpmifoif qua incummus p peccatum, vt ena
«nopibusexvinbosnamralibasnobtscomjietcntibas cognofcamasnosindigmdUTiftioc dimnat
fient mfirmi egent auxilio in operibus qua: rani podcnc. Arnen. :
CVVLGaTA EDITIO. XC.
Vi habitat in adiutorio altiflimitin proteeflionecfci ccch' commorabit.
Dicet dno. fufeeptor meus es tu & r^ugiu meu/ deus meus/fperabo i ta»
Quoniam ipfe liberabit te dc laqueo ucnantiumtK a uerbo afpero*
Scapulis fuis obumbrabit dbitSf fub pennis cius fpaabis.
ScutocitcuadabitceucntasciusinoatitiKbuacimoteaodfaunoa . ...
I
PSAtMVS jccr '' II
A fagitta uollce in die/a negodo pambulace ( toiebnsSab icurfu SC detnonio ineridiao.
Cadent a latere tuo mille K dece milia a dextris tuis:ad te autem no appropinquabit.
V erutamen oculis tuis con(iderabis:£C retributionem peccatorum uidebis.
Q^uoniam tu es domine fpes mea/ aldllimum pofuilb refugium tuum.
Non accedet ad te malunuSi flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo.
Quoniam angelis fuis mandauit de te:ut cuflodiant te in omnibus uiis tuis.
2n manibus portabunt te:ne forteoflendas ad lapidem pedem tuum. i
Super afpidem 6C bafliircum ambulabis:^ conculcabis Iconem 6C draconem.
Quonia in me fperauit liberabo cum:protegd cum quonilcognouit nomen meum. .
Clamauit ad me,SC ego exaudia eu:cu ipfo fd in tribulati6e,eripia eu dC glorificabo eu.
■ Longitudine dierum replebo eum:££ oflendam illi falutare meum.
CIVXTA HEBR^VM. XCI.
t n L T j Abitans in abfcondito exceliinn umbra omtupotetis pemoflabic.
«^ropbcta. Dica dno^fpes mea & arx mca/dcusmeus,c6f^m ineo.
a Pr^^pVra, Quiaipfebberabittealaqueooflendiculitapeflefalladarum.
4 In ala fua operiet te/SCfubaKsdusprocegens:fcutumS£dypeus ueritaseius. .
5 Non rimebis a rimore nocdsta (a^cta uolabic dic* ^ ]
4 Apefle in obfcuroambulabictabindfione diruet meridie. |
7 Cadetalateretuomille/flCdecemmiliaadextcratuaradce non appropinquabit.
9 T ancum in oculis tuis uidebisrfiC retributionem impiorum cernes. '
mnHa ... *
7 Quoiuam tu domine^ ipesmeatexceirumpofuifli habitaculum tuum. t
J4to
if
d
d
ki
d
d
eu
id
»'
n
It
0
t Mo ' Non acddct ad te malum:& plaga non appropinquabit in tabanaculo tuo.
r . •*“ . . ..... l
' ( f Q^uom*am asciis fuis mandabit tibiradcuflodicndum te in omnibus uiis tuis,
p I z Super palmis portabunt temequando offendes in lapidem pedem tuum. '
i X 3 Super Iconem dC afpidem calcabisrconculcabisIcunodumfiC draconem.
* X4 Dcui. Q^minmeddTderauitachbaauicu:exalcabocu,qmcognouitnomc meum.
J XI Vocabit me a£rcfpfideboipfi:cu ipfo ego in angufh'a,cruam eum 8C honorabo «un. •
if f 4 Longitudine dierum fadabo eumtfli faciam uidereipfum in falute mea.
^ t—w—> itulas nuUnsdLMarena pfalmi ci ipfo pfalmo appa <p eft melias cuilodicas a dm.Na cullodia
^ I madaca i vcidculoxt.([angclis fms &c.)nalli poculan ptonptnolli pplb cducnit nili mefi^Ubet
lil .^7ppts& gUbctfingolanshaucppto mdu|p<milImdloflbideRp(^adlapuinhoceft incurrere
t
i
'i
!
alique catum qiuti fbmiicuiac culpg &paeiip.cxc^pco inqua mdiarq firpeccatu nuUu fcdt)& inuolun
caciu malli nuUu incomt. Acccdic ad hacc^ i pniicipio plalmi dfjhabicans m abdico exodii, habican
fjppc di lu^cm qcte pcribnale alicubi podidcrccoltac ailc nec moyfen nec dauidem aucquccu^ aM
iuitd habicadeflcd craticocie quodamodo hofpicatos in abdito exceUi.tndia veto habicallcq deliapfo
XcIta£.Dcmo al^dit in ccduin nili quidefcendit de cvxlo iilius hommis qui eft in codoihabicas (em/
per in abdico excclilp^ Viide fine dubio macetia ptalmi ad bcccam eft diuuia mcftp vutons cuftodia
a malotlic vt metetetut peopua ctibulanone im mottolis vitae praun mm .
CrSVMMARIVM EST.
4I7Propbeta mdiam habitantem in abfcondito da/coftodii-du ab omni maloipecicnlo Sc cuencnimi
fuftcanousciangcbsdcfcnbitdicvtpallumnii^deumdcfiderance deusfbucnt|libetauenqcxalta/
nent.iinmoicaijuce vicf coipalis;honoK Arlaluccommccplcaeric.
^Pedbng loqocncesfuncaesijprophctjpmdiasi&dcos.
H3biUllO.Ul JbfCOndilO. Uimdif plalmus in ptes duasipponUoa mamip.ac ezecutinaiibidici
donuao.C.f’ropoau vnu,mulas cai^ conditionibus &iIcmn.Pcopomtquidan habitans
«. *
' PSAIMVS ClXXXVIIir
NunquifJ cognofcentur in tencbm ttiirabllia tiiatK luftitia tua in terra obllulonls^
Et ego ad tc domine daroaui:8C mane oratio mea preueniet te.
V t quid domine repellis orationem meamtauerds faciem tuam a me^
Pauper fum ego in laboribus a iuuentute meatexaltatus autem humiliatui fonS
conturbatus.
Jn me tranficnmt ir^ tu^tK terrores cui conturbauerunt me.
Circundederunt me ficut aqua:tota die dreundederunt me ITmuI.
ElongalH a me amicum SC proximum:d( notos meos a miferia.
€T1 VXTA HEBRyE VM, ([^Gmticupfalmiffliij core/uincend fuoer macbw
larh:ad affligendum intelligencia heman ezraciiicf. LXXXVlU»
1 Propheta. Omine ^deusfalutismef!dieclamaui,innoflecoramte. * j
z Veniet faciebus tuis oratio meatinclina aurem tuam laudationi mcf,
• . ♦
9 Quia fadata in malis anima mea:&uitfme{ foueam appulerunt. '
A Reputatus fum cu defccndentibus putdifui quali homo non fortitudo.
5 Inmoituis liber: /icurinterfcfftiiaccntesfcpulchrij^nomemtnimiproi^afflpli^
& ipli a manu tua exdii fune.
* Pofuifli me in purco infaioiumtinobfcuritatibus/in profundis.
7 Super me confirmata ira tua lA^cundHsfradionibus tuis afflixilH.Selah.
8 Longe fecHh' notos meos a metpofuifli me abominadonc eis,carceracu/& non exibo.
9 Oculusmcuslanguitabaffli<ftioncmcamocauitedominc^/intota^^ expandiadte
palmas meas. o ■
10 Oratio. Nuquid mortuis fadesreparatnml'an mortui furgent/ cofleebon^ ce£Sdiib
CC ^ ^ •
11 Nunquid narrabitur in fepuldiro gratia tua: ueritas tua in perditione^
iz Nunquideognofeetur in obrcuritarefcparatumtuumtSf militia tua in terra oblica^ '
u Propheta. Etegoadtednc^clamauitflZinmaneoradomcaprfucniette.
14 Orado. Quare dominc''relinques aiam meam:abfcondes fades tuas a me^ / '/
i{ Pauper ego &obiens a puerotporcauidmorctuum/conturbabor. ,
is Super me rrolTcruntir^tn^tflC terrores tui concriflauerunt me. i
1 7 .Cirrundederunt me quali aqu( tota dicidrcuierunc fuper me pariter.
inmf4-
I* ‘Longe fedllia me amicum &fodalemmotos meos obfcuncate.
TIcdIos cft.Canticnm pfalmi filiis corrfvinccnti fup machalathtad affligedom intdligentia hv
tnan ezrachitf . Vbi aduette hunc nnilum mennonem ^cere inlblitanufctlicetfilioruai coicfle
Iieman.ConraeuemnrcnimnraKvnun]genuscanconimnominare|ndduo£rfilii quidem cottvi/
den£nominan vrcantoresiheman vero vdDtpphcra.crat enim denumero videntiomivt dici£x.'pa
rali.:{.Vnde & pfalmus ifledicif erndino fcoltclleAns heman.E3adiit9denoutio vide£ a pamadl/
cut hiempias vocabat anachariccs.Quod adedf ad afBigedu/materla ragic pfalmiiqaapriapio vfi^
ad fine pflauis afflictionis elt.Machalach nome df infln mufici/op quo catadas erat ifle pfaliims.
CrCirca matena aurpralmi ambigufi reflat de cni us afflictione pfalmns foqmf.Seqnido adt apoRo
lica regulam quia finis jegis & pphetamm eft chfs, videtur mihi rSni valde cdfencanenm vt pfalnms
ille ad Ifam loquarurde afflictione chnih vini &motniLCrMooBoraiicad hocqa quattuor difta i*
h oc p^mo.aut no venficanf aut no ppne nili de chnflo.Pnmum ell in vctficulo qainto.in mortuis
liber.fvullacnini pfbnainalluspopnlasfnicin mortuis libcnfeirolnsmefias in mduo mortis fUefbic
'in mortuis libd-J^ Seciidam dl in vaficulo Icito.pofoifli me in puira infdioqiNangenim legte pov
'vii
ih
Ili
1
i!*
BJ
F
u
IJ)
PSALMVS IXXXVIII.
Polus in capcinitate doAns (j» fbcnt addulhis caRctu& tn non foluin in ifto veriicolo fed ctia in vaR
^lo.S.poibna loqocns didtfccarccracam.QDod vettconuenillc mdue quantum ad anima polito
in puteo infmu|& quantu ad coipus lignatoiepuldiro di culh>dibus,eoagdica _^it hiftona-l' Ter/
tiom eli moitus fenno de mortuis in hoc pl^mo in.).4>r-d. lo. i i.fic.iz.veilicnlis.Tacus enim de infer/
no & mortuis fermo inlinoat petfona loqaetitem iter mortuosiac pd hoc melia.qui folus a mortuu
afoendit ad vita-P'Qaartll eft coeoa perpdTio maloK (ignificata in veificulo. i rim teztii hebraicum.
paupaego&obiens^oero.pottaui furore tufi&c.Non enim por de popolohcbt^ quauis capti/
no venheari q> femp amidus hiennqud fiient pluiimfi exaltatus Sc tpe dauidu Sc l^omonis . Mmas
autem in hac vita palTibih apnmonaduitaosQwdielanpaaffliduscll.p^Eflita^mataiapfalmi
affilietio mdiac vmi & mottm.
CSVMMARIVM EST.
^Propheta in perfona mdip mortui & apud infixos morannsirecnrrir ad ded pro ppha refuRedtuv
neatans tum pccnaluates quas tunclii&rdiatltum menta poenarum quas pallas erat viocns.
CTPeifona loquens ^pheta eft.
'rA0ltlineOCU0X)iuidifplalmusinpaitesdaas:{ipofitiaam materip.&executiua/ibi reputatus
I J fum-CrPropomt dooifnicaoranonem Tua 6c caufamXIomine de^ faluns mepiautot Sc hms,
die damaui Sc in node cora te.Nota tres eddinones huius ofonistdamote cordis-ieditudinc, coram
te|n5 cora hoibus . odonuitateldic Sc node.pVcmet Aciebus tuis ofb mea. Adi diceret.qoia a pane
mea/oratio habet fuas cdditiones, habeat quoqi ex parte tua duas eddinones. Altera dl q> mgrediatur
vdut meus nuncius vfij ad cdfpe^ tod. veniet oiim dcpiccatiue intdligendii eft . Altera-indina au/
R tua landanoni me9.Mote humano pent indmanone aons ad attendoidu orationi fu^ Qua ideo
vocat laodanone.quia ad laodandu deu tendicEt hcbraica didio lignificat laude mixtam cantuiud
hoc enim tedit vniuerfa hpc oratio vt chfs lefuigat landado Sc cantado ddi.|^ Q^^ecce ca duplex^
(aaata eftjin hac vica.in malisfpccnf ,aia mca.Non duat fplis mens fal aia meaiqm pars fupiot ani/
mi nd fuit pafla.fed pars inflxioriqua ppne lignificat aia ab animadi ofhcio/quo lefpiat corpns mf^
nus IcSignilicater qno^ dcfixibitnr bciataiquia in chfo vnicuicp viiid permilTum eft pati quod fuil
crat)line confolanone aliqua redundante ex parte al Tupaioic in itooremivt damafemus Sc theologi
docet-Et vitp roe^ Altera ca eft pallio momii.Et vitp mef ad fouea appuletdt.No folii m hac vita re/
pictus Ium malis, fed etiam vita mea terminata eft m foucam|& tumuli quo ad coipus Sc mfixni quo
ad aiamiqnia vere mortuus fum & defeendi ad inferos.
Cir'tf^Ut91U0 fuill.lndpit hic pars exeeonua tali ordine.Pnmo tradtaf illa particulal vitp meae fo/
oea appulctuc.Secd^ dlaidic vocaui m node Stcibi oculus mcus.Tcttio illailaaara i malis aia mea;
■bi&egoadredne.GrRepuutosfam.IntcrponiasquaschrsmoiTaus fuftinetcp nobis volait,cx/
plicaE prima/crcdulitas hoium q> iplic defccdcnt ad uifetnd ficut alii hoies.Rcputatus fum cd defeen/
tlenbus puteijinfmiiftioc eft fimilis alus defccdcntibus in puteuinfixni.fui ficut hocui no eft forritq/
do£xplanatio eft didf pccn^qa ftii apud hoies reputatus linit hd cui nd eft fbmtndo fnpecas utfa/
nfifffca fuccubens poenis iiibn ficut reh^^hoies-In mortuis libettquil rnego fim in mortui^mter mor
tuos libeiiin bbertate mea eft moran in ifcmo Sc nd moraritlicut in libertate mea liiit mori & nd mo/
tifdcfcederc ad in%nu Sc nddefccdere.p'' Sicut inteifedi.Alia poena eft nulla f^s hoium de chfi refut/
Rdionc.Rcputatusfum licut icctfi.-di:no a quocuqi.fed Sc ipli a manu tua exciit funnhoc eft tanq iu/
ftcdiumamanu abldlidchacvita.i.licutintetfaftiamfticia procnminibasfui$.iacetes fepulchnqi
no meminifti ipoi; amplmsttioc eft licut fcpulti ab annqno quoqi no eft aplius recordatio. Vbi duas
cas dcfpatioms human^ de refuneftide chn pfpice. Altera q> reputams eft abfcifus a deo de hac vita:
ac per hoc nd rcdiranis ad Mta.Ahcra q> rotatus eft licut fepulri ab anriqao.quorum nd eft recorda
noiquoqi refurrcdione nullus cxpodabat-^ofuilh me.Tcitia poena nd eft f ftimaridis fed fadi . Vfi
dieli auroreeius liginficat-Et eft poena lontquia aia cius fuit in infemo|Ioco viblTimo . Pofuifti me in
fbuea infixioqe Infernus fouea infcnorii dinf tcfpedu fbueaq: qux fune fup terra. In ob(nintanbos,m
profnndis.&aggerariones funt defcnbentcs infernam ab obfcuntate & litu remoto a nobis . ^ Supci
tnc confirmata ira cua.Quarta poena eft dilatio tcfuneAionis.Supermeconfirmata ira niaidiftet^
do refurrcdionl mca;& cndisfradionibostmsafHixtfti. Vocat ic^ppheta hicmbulatidcs ftadio/
nesiab vndis mansfradis ab obftacnlis|alIimilado mala fua illis vndis.Acfi apene diceret q> vniucr/
fa mala a te parior.Pnos enim dixerat reputatus fum &c.md dedarat a deo ciida libi mala pronenif/
fe-Et vere lic eft.^Longefecilb notos meos a me.Explicatio eft in fpe q> difcipuli dus pdiderut fidc.Et
ficl*ngetdongarione infiddicacis.fmfti/iubrrahendo domi lidci,notosmeosldirdpalosmeos,ame.
queid plus cft.pofuifti me abominaaoneds.Q^ta eft hgcpocnaiqua habitus dl vt abomina/
tnlis n vitis pbis.s^ vt abominabile die fabbanitemottl eft coipiis cius a cruce.Et lic er difdpolisfuit
■abommabilisihdicfabbati.Carceratd&ndexibothoceftdaumminfcpnlchrofigiliato cu cnftodi/
t>usvtn5poirimcxiicncfortcvcniatdiIapnUeiasQcfbicnCcomiimdui.caiiicli^o k fubfecutacft
Caict.loppljiL t II
PSAIMVS _ XXXXVIII.
«dabofflinahonecemunOTnerotpofaSantrctfabbatoincfncei&annaa habnic abomlnatloi»'
in ca:nmtanSfeduaonscotpDsailh>difbararvfqnndicmtcttium. _
®CUlU0mcU0.Traaaf hic illa pamailaidnedfDsfaluosm^ diedamani &c.dtuTibedo leciMm
fau ad dcu.Tu quo ad modff .n parte ocuIo^.OcdIds mens la^it ab afflidione/fnlperaDS in oroiM
vocaui te dnc;a«ns oradi eft.E * pte tPis.in tota die.Et e* paite itianD&expandi ad te palmas measfl
Itedit per hcc corporalia ligna recnrlum aif chtilh ad ddi ex oibus viribus fuis.pT G quo ad pmtiw
ne.Nungd mortuis. Ha:cm petitio refunei^onis. Vbi adueite adnenrd mefip ordinatu a deo ad oto
ciu pdicandi 6c ^canone cdhrmandi miracnhs.Quod ipfe chf s p feipm executus elhSc voth^ c&
mifi t difapulis.Vn fcnptu eft.illi aut pfeai pdicauetfit vbiqi.dno cooperate & fetmone cofimate w
quetibus ngnis.Ftndus aGt eft vt ccgnofcaf 8c laudef deus.Hzc oia in hac pepone afferunt velat V
pollibilianifi ipfe chfsiefnrgat.Nnnqd mortuis facies (eparatfiihoceft mnltitudmc mitacnloifiline
noirfurgenteled inter mortuos morare nunqd offinG mefi faciMi miracula adimplebis in mottms
quali dicat no.an moitui furgerimein mfemo morate,&c6fitebunf te|confeflione laudisJqnrfdicai
nec ifta vnlttas erit.pKunqd natrabif in fepulchro gf a tuaiofficiura prcdicadi nungd aetobif in w
oiortuoslin fepulchro.un hoibus qui fuetuntfqjultiiventas tua in ^iDonqin vano|fcu in lena pdi
cionis/in ifemolEt defcribit viiiueriam materia ^cationis per gfam & veritatemiquia vniuetfif vip
dni gratia &ventas.quali dicat nec hoc erit.pNunqdcognofcetur inobfcuritate inaratum tuu^^
& lumtia tua in teira oblitaJTagit reliquum frudum vdut impoffibilem in ificmo-Ex qbiis oibus ifa
rit neceffitas proprip lefiinedionis/ vt prpdicenir viuentibus tam gratia g vetitas ddi&i fiaiu mirabi
lia,& viuentes laudent deum cognitis mirabilibus & mihtia eius.
<Et ego ad te One. Traciaf hic ula pamculaffanata eft in malis ala meairtpetedo recuribm ad dmni
qm in principio pfalmi propolita eft ofo pro vtraqi ca.Et ego ad tedfre damaoijdarooic cordisiAcm
maneidilucuk), oratio mea pueniet re.CTQ,uaredne.Indpitaffme merita paftionnmfuarum in hac
vita ad petedam rdurredionem. Hadenus.n.petiit illa ex officio ^candi & frudu ^icanonisi pip
niiftis malis qup mortuus fuftinuit.Quare dne rdinqoes alam meafin ifemoiabfcondes facies niasi
tne)diffcrcndo tefurtedionem.Tang dicerct.nulla eft caufa,fcd adfunt menta refulgendi. PEt in pn/
tnispauperegoifhi.adlfam mtota vitafnafnitpanpcr£tobiensapnero:hoceftapnentia fempfbi
velut moriensfprp multitudine paflionum.portam timorem tuumfplenus fui femp timoris tui.CDO'
tmbabor feu dubitaboihoc eft inde fecutii eft q> ftn turbaras pluribus modis|a iudpis Scc. VdC& ia
idem rediOinde tcutfi eft mfuilimilisdubitan ob varias iudpof peifecuriones. Futuifi cStuibabod
Itfpidt prptentii portaui. p Super me tranlieiut irat nue. Mala pema; appdiat iras deiiquia iratof eft
punire.Et terrores tni|vclutc6minanres mala pccnac,c6tnftauer(itme.TeiT0ies dei appellat pipoifi
mala qoa: erat pairurus.fuftinuir.n.chfs no folnm cmaatum paffionis.fed et jpaflionisl pneiogitan
do futuram partione. vnde (< ipfedixit triftis eft ala mea.pCircundcderont me quali aq^totadiOpe
netrares circumcircairircfiieiunt fuper me panter.na (imul paffus eft ola genera partionu fm omnes
partes: vt facile eft ex euangelio colligm.pLonge fecifti a me amieft & fodalera, notos meos obfcnn/
tate-Supius dixit mominsi longe fixm notos meos a me dongarione fidd: modo de iis qup pafthseft
in vita didt q> longe f^t notos (bos a fr.Et declarans quando|didt obfcnntaKihoc eft tempore quo
fbi in ftatu ignominip-tepore rtqnidf partionis nullus amicoram compamit cora pilato aut hero^
aut ponnfiiAns pro ipfo.Haecfunt menta ratione quomm perit icfnigerBiuxta illud, fidus obedies
vf^ ad mortem, propter quod & deus czalramt iHum£t iui(os.opoinucpari chnftnm , & ira intrate
ingloriam fuam. Arnen.
CJVVLGATA EDITIO- ^Intellcifhu ethan czraicae. LXXXVIII,
Ifericordias domini:in aetemuin cantabo.
In generatione 6C generationetannudabo ueritate tua in ore meo*
Quoniam dixifb in (ternum mifericordia (dificabitur in coelis : pnepa^
rabitur ueriras tua in eis.
Dirpofui tcftamentum dedis mdstiutaui dauid feruo meo/ufe^ in (te»
t numpt(parabo femen tuum.
Et (dificabo in generatione dC generadonetfedem tuam.
Confitebuntur coeli mirabilia tua dnetetenim ueritatem tua in ecdefia fandlorutn*
Quoniam quis in nubibus (quabitur domino tfimilis erit domino in filiis dd('
Peus qui glorificatur in coufilio fiuidtotum : magnus & cctribilu fuper omnes qui la
cirenitudusfunc. . -
I
PSALMVS iXXXVIir. ,47
Detmne dera inrtatn quis fimilu ribi^pottns es domine 6C uerieas tua in circuita tuo.
Tudominam potefhdmarisimotumantemfltKfluumdus tu mingas.
Tubumiliaftificutuulnenturupbatinbnchiouiitutis tuzdifpedifti inimicos tuos,
^tu (une coeli dC tua cft terra: orbem terrx fle plenitudinem cius tu fimdaiH, aquilos
nem se mare tu aea(H.
T abor se hermon in nomine tuo exultabunttbtachium tuum cum potentia.
Firmetur manus tua Se qraltetur dextera tua:iu(titia Se tudidum prfparado fedis tuac^
Fdifencordia Se uentas procedent &dem tua:beatus populus qui fdt iubiladonem.
Domine in lumineuultus tui ambulabunttSe in nominetuocxultabunttocadie.se io
itilbda tua exaltabuntur.
Q^nia gloria uiitutis eoru tu estSe in benepladto tuo exaltabitur cornu noRrum.
Qgia domini cft aiTumptio noRratSe fandti ifrad regis hoRru
,Tunc locutus es in uiRonefandUs tuis SedixiRi.po(uiadiucoriuffl inpotentetSeexaU
tam elcchim depkbe mea.
fnuenidauidreruummeumtoIeolanAo meo unicum. '
Fdanus enim naca auxiliabitur eitSe brachium meum confortabit eum.
I^ihil profidet inimicus in eo:Se fili us iniquita ds non apponet nocere d»
Et condda a fadeipiius inimicos dus:Se odientes eum in fugam conuertam.
Et uerieas mea Smifcricordia mea cS ipfoiSein noie meo cxalubit cornu cius.
Et ponam in mari manum dus:Se in fluminibus dexteram dus.
Jpfeinuocabic me.pater meus es tu,deus meus Se fufcfptor faluds mef.
Et primogenitum ponam illumtexcelfum prf regibus terr(.
f n (ternum feruabo illi mifericordiam mcamtSe teRamentum meum fidde ipfi.
Ecponam in fecdum fecuK femen dus:Se thronum dus ficut dies coeli. ‘
Si aut derehquerinc filii cius legra mcamtSe in iudidis meis non ambulauerinC.
Si iuRidas meas prophanauerinrrSe mandata mea non cuRodierint.
Vifitabo in uirga iniquitates corumiSe in ucrberibuspcccaca eorum.
ISdifericordiam aute meam non difpergam ab eomeq; nocebo in ueritatt mea*
Nc(p prophanabo teRamentum mcu:Se qu( procedunt de labiis mds non fada irrita*
Semd iuraui in fando meo fi dauid menriarrfemen dus in (ternum manebit.
Et thronus dus ficuc fol in cofpedu meo SC ficut hina pfeda in aKemutX teRis in cce^
TuuerorepuliRiSCdefpexiRitdiRuliRichnRumtuum. flo fidelis.
AuerdRi teRamentum fenu tuiqirophanaRi fn terra fanduarium dus.
DcftruxiRi omnes fepes dusqiofuiRi firmamentum dus formidinem.
Diripuerunt eum oes rranfeuntes uiamtfadus eR opprobrium uidnis luii.
ExaltaRi dexteram deprimendum efi:l(rificaRi omnes inimicos eius. '
AuerdRiadiutorium gladii dus:K non es auxiliatus d in bdio. . ‘
DeRruxiRi eum ab cmundadonet&fedcmdosin terra collifiRi. .vjx ^
FdinoraRi dies temporis dusiperfiidiRi eum confufione. , *
V Iquequo domine auertes in finemrexardefeet ficutignis ira tuaf
Fiieniorare qu( mea fubRandamunquid enim uanecSRicuiRi oes filios hominum^
Q uis eR homo qui uiuet & non uidebit mortem:eruet aiam fuam de manu inferii
Vbi fune mifericord|( ru( andqu( dominedicut iuraRi dauid in ueritace cua^
Ivlemor cRo dncoppiobcfl feru<^ tuo^ttquod condnui in finu meo mulca^ gentium*
Caicblbpplid. e^iit
. = I
i •
r
■ {-1
j 1
:T % I
)
tt
I
P5ALMVS __ XXXXIX.
Qnocl exprobrauminc inimici tui dnetquod atprobaueruc cdmuadoncni chrKE cuS^
Bcnediffhis dominus in (teroumdiat fiat,
ITIVXTA HBBR^ VM^ lntdligetiaethancztacfait(. LXXXIX.
-• D ^^atias domini V®noca“taBotgen«rati6niB£gencntioninotific^;
Fropixu. VJ boueriratontuaminoremeo.
X Quia dixi.mundus gratia {dificabitur,codosfirmabisniaitas tua in eii.
3 Dcus.Fcriifocdusdaflomeonurauidauidferuo meo.
4 Vfq! (tcmu fiabilia fenic tuutfif aulificabo generadoi Ol gnadoni dironu tuo. Sdaf£
5 Propbeta£tcofitebut'^ceUreparatu tuudne*:ecuedtatetuainecc]efiafan(ftonun* \
4 Q^uonia quis in cocio ((iimabiturdno^:af(imilabiturdno* in filiis deotumf ^
7 Dcustoboratusinfcactofaniflo^mulcoi&dmedusfupcudtMcira^gn^tiseanu >
s Dne^dcuscxcrcituum quis ficuttur£q^ dnc/d£ueritas tua drcuidbuf tuis.
Tu dominans in fupcrhia maris:& elcuante undas fiias m comprimes eas.
T u cotduifii quali uulneratu fuperba:! brachio fordtudinis tu( difpfifii iouQK^ tuoiiil
Tibi coeli et dbiterra:orbem& plenitudinem eius tu fund^ipla.
Aquilone & dextra tucreafh' ipfosttabot SC hermon ianoiqtuo |auij(qb&. .
Vox monuTibibrachiu cu fordtudierroborabi^ man^tua/^exaj(:ab*^de]rtera ttvi«
... .... , . . , .
9
10
1 1
I z
II
14
II
I4
erum
PropbetafititUdines {>opuIi fdend!! clangoretdHe^in luccfade^tnarn ambnlabfit*
rnnoic tuo exultabut tota die:& in iulbda tua exstabuntur. ~
1 7 Qgia gloHa fordtudinis co^z tu:0f in uoluntatc tua eleuabis cornua noRra.
• ^ _ «KrMar ii
I s Quia dno* fcutum noltrum!& fando ifraclis rex noRcr .«
1 f Poputus.T uc locutus es in uilionegradofo tuo,ficdixilH.')Voz(kiredtata{>oluia(U ’
iutorium fuper fortem,exaltaui dedum depopulo,
zo Inucnidauidferuummeuriq oleo (anditadsme^ unxi eum.
21 manus mea firmant cum eo:edam brachium meum roborabit eum.,, ;
zz NoneIcuabiturinimicusinco:dCfiliusimquitadsnonaffligcteum.
2 3 E|; coqteram a Fadebus eius anguRatoresipfiusrfiCofotesdus percudam.
24 Etuditasmea>adameacumeo:flcinnoiemeoexaIcabicurcomudus« . "
zf Et ponam in mad manum dus:2i in fluminibus dexteram dus.
z i Ip&bocabit me.pater meus tu,dcus meus SC fordtudo faluds meae.
Z7 Edam ^opdmogenicumdaboeumrexcclfum regibus tetif.
z s Eterno cuflodiam d gradani mcam:& padum meum fidel^ d.
Z9 Etponam^temofemendusrfiCthronumipliuslicutdiescoelorum.'
30 SidcrelinquentfiliietusdodrinammcarSCiniudidis meis non ambulabunt*
31 SiRatutameamacuIabuntt&prfc^ptameanoncuRodient.
3 z Et uilirabo in uirga rebdlionem eomm:& in plagis iniquitatem eorum.
33 Etgradammeamnon£rangamabeo:Knonmentiarinuentatemea.
34 Non maculabo padum meum:fl£ exitum labiorum meo^ non mutabo.
3 1 Semd iuraui in-fanditate mea:fi dauid mentiatf
i < Semen dus fempitemo edt:5£ thronus dus ficut fol coram me.'
37 Sicut luna Rabilietur fempertflg tdbs in cocio fidelis. ,Srbh,
3i popuiwft tu rdiquilHK abominatus «liod^aanu es cum dvi^ tuo.
3.
f A
L
14«
111
PSAIMVS ‘iixxxix.
S 9 FedfH uacare padhun fcrai tuumaculalH tm^corenam aiiiT
40 B^upilH omnes macerias eiustpofuilH muniriones eius ruinam.
4 1 Diripucrnc cum oes tranfeunccs uiamriuic opprobrium uidnis dy*,
4* Eleu^' dextera angunacorumeiusd(rifica(ti omnes inimicos illius.
4 j Eriam reucrti faciei adcm gladii dus:& non erexiiti eum in prdio.
44 CelTarefedlhmundidamdustSi thronumiliiusterr^detraxilb'.
4 f Abbreuiafti dies pueritiarum dus»miduilti fuper eum ignominia. Selab'
44 Vliptjuodne^abfconderis/jtcrnorardebitqualiignisindigDaribtua? ‘
47 Memcnto/ego quanti tcporisdiipcr qua uanitatemcrealEocs filios adam^
4« Q^uisuirtriuctacnonuidebitmortetfaluabitatamfuamdemanufouec^Seiali.
tnt • . ,
47 Vbi grariftuf priores dominet: iurallidauidin ueritatetuaf .
quii
50 Recordare dnetopprobtiifenio^^tuo^:: portaui in finu meo omne multojt populo jt. tKii
5 1 jQiexprobraueruntinimidtuicfee^tjcxprobraueruntuefhgiadiriflitui.
5z Bencdi(fhttdonunus*{tcmotamenfiCamen.
Tlraloscft.Intelligetia cthanczrachitc.Etfaan vnos fbica catoribDs.i.panIL:s£aac}iiti deno/
minaf a loco. Cui iteUcChis eoi; quf in pftn plklmo fcnbnnf atmbuitxft.n.ethan in hebieo da
tini cafus.Ica cp pfalmns ifte voeaf intdligenria ts ppter doanna/tfi pprer inteUigftia futuro^T
^Materia pulmieftdimna laus papemaobgranam&vcntatan da manifdbuas tnmez cdibosf
tum at IpcOali promiflione fai^a daaidi de perpetui cate regni nus.
CTSVMMAR.IVM EST.
• GrPropheracanratgfasacvetitacemda.Etaropncmisinchoan$.defiraprao&(jpdaIe$ TubHantiaif
cicatomn ac dominum ccdoft St renip,mirabilem ac laudabilem in man rubro/in hetmon/in cabon
fc bearo in hierulalem populo pcmalicns dedaranad diainamqi promiiTionem de popetuo dauid^
regno deuenitEr vbi vdut violaram plorandam pr^dixir a popmo.fupplicarcm tunc defblatum po/
puIamproaccderanoneaduentDsnimzdefcnbit. '
CTPerfon^ loquen^ funt propheta|dens|monees(a; populus.
G 1^1120 OOminiOiDidif p&lmns in paras dnasipropofitioa maretif.&esrcntiuanbi &conlite
bunf . CProponit dno.f. cantaturum fegfas dominil&; notificatntnm veritatem dcL VniuerTe
VI* dfii Ihnt gratia St veritas.DupIia m6 promittirircilicet cantando.in quo intellige oem m odurn
laudisA notificandotin quo c&rehendif oismodusdo<annf.Pnmfi exteditadcremiraremiqniadi/
nina lausnunq ceflablr.rcdpetfcDtrabitenam in *tema patria.Secflfdnm focccflrais genetatlombn»
apphcatiquia doiftnna fm fuccefllone generationum dorabit.Quod autnn dicir in ok meo|refettnr
ad vtmnqucanifi fcilicet & norificationem.Quod implemr.dfi propno o« ppheta protulit hfic pfal
mum & laudis & doarinf (^Quia duiDuplicc fubiungit ronem promilTomm . Ira q. onio dl.Ideo
mnas dni premo cantabo;ideo generatioi & generationi nonEcabo veritate ruam in ore meo, quia
dunimtenon vetbo cordis & mrdlexi & aplicatiijhpc vidclicet-mfidus gratia «dificabif . vere mfidus
cieatns eft ex fola diuina gfa:nulla.n.menta fce^t qmbus deberef creatio rannijFaruifl afit *difi
cabif/non fignificat fiituril refpe«n pphetp fed rcfpeCtn granp.Dinnauit enim pphera m lefpcehi di/
utnpgtanp mundes fiiit fiitutusivt hme ena oifiariam intelligas gfa aalificatfi munddCcclos finna/
bis.Primp paitcs mundi funt cedi A ipfl ecdi funt vere firmunam dementa generanf & comjpuntur
pm panes.Non folum intellexi q> gratia mddus *dificabitnr.fed q> gratia ccdos natura incorrnptibl
h firmabis. Ventas tua in ris.Di» quo^ q» no folaigratia fed St ventas tua in ds/codis ac mundo eff.
inter alias ventares tuas exilKtes in as eft vna hpcfcilktt.Ferti foedos. Introducit ppheta
oplicantc hanclpalcm veritarem.ficrii foedus deCto mco/damdi. Vnde St ipfc dauid.rreg.z3. dicebar,
nec ranca eft domus mea apud defi vt paAum aeternum mirer mecft.firmum in oibus at(j munitum,
lutaui dauid feruo meoihoc fcilicet. >1^ aeternum ftabiliam feme tunm,& pdificabo generanoni St
gencranoni thronfi tafi.Perfpice in hac promifiione perpermtate (oninis & regni . Qefaris enim te/
gnum adhuc durat in refanbus.fed n5 femen A feolis femen daracrit fed non regnum. Vtninqi ira^
promunt deus danidi-Quod adimpletum eft in mefia ex femine dauidis rege aiemo-ColIige ergo q>
Ueo propheta gratias Aveticatcmdommi dicer, quia pcifpezit q>grana& ventate tam mandbsa
CaietJiipplaL t iiix
■OglL
7'
XXXXIX.
.^ps^tMVS
pfomlffiomdueconftat.EthatceftiBaffriaplalmL''' ' *
CJftcdfttebuntUr. InnpkhicparsexeeutiuataliordintPrimotraAafillapartiailaigfas dni &c _
t6n£mfldi&corio5c.S<c«otraftafeadepatnniIar6ncpmilIionisfa(?tfdamdi;ibtrtic locDtus oin ‘
vilionc. CrTrafladpka^qjmfldns&ccdiplxaitinatcrialaodandidiuinagfam&docididininavt •
ritatcmitali pccdic ordinc.PnmG apit ventate dc deo ex coddhbos notam.ddnde gfam mitabilioa ,
mando inanifeftatam vfqi ad t^ota daaidis/ibi tu dominans.[^Et c>6fittbanf/matetia confitendi d*
bfit.ccdijcadeftiacoipora.fepatatninihoccftmitabilc.raffdfie.FamUiareefthcbita: lingn^vti fingtv
lannumctotan§ genete mDltaeomptehendcfc;leparatnnitnDm.i.genasniirabiIiutuo9uquodct)nf-
ftat^eopusgtatiardeiAventatenia/nerfidininatfi(nonapudquofcanq>,fedinecclcfia|in conute^ ,
limiftoi^hocAhoiuin mlidc mens &dicatpdiDini$.non enim oibas datum eft ex dieinis cognitu p
codcftiacotpota/feadateden.Vndeflcadro.i.neptehcdanfplinqaiqnddetnn cognooiUmtno fient
deu glorificaBerBt.'P5’Qjionia quis in coriis pfiimabif dno.Eccc ventas diaina qua corii cofitenfcfali/ •
cetexcdkntiadcifupocsrubflancias fpdalcs,qoasangdosdiamas.inairibilia.n.dcipeaqfaAafanc .<
(& papDC codtfta cotpbta)intellc(ka|c6fpiaunf.fempitetna quoqi vittus cius & diuinitas inqt apo
llolus ad to.i.&pptcica pphetadidt.Qimnia quiS in ecdisim ^ios diamas habitate deos.cfhiM
bif dnojno folii no pquabit fed nec f Ihmabif tdatus ad dnmfquai dicat nullosiEt vw fic efbqrii dnt
eft adus potus, teliqufr' " " .
Filiideo^ appcllante^d
quafi einlde natnrf rtnh deoificut filii funt eiuldc nature cfi patte.i
ni ad defi g fimilirudo,idco appcllado eas filio» n^t nmilicodinf/dieendo quis alTimilabiffqnafi df *
cat nullusiga folus deus eft ariuspunis/mfinire diffas ab oibus admixtis pordia; . [HDcus rotoraens
^ iq Ccercto fando^ multo.Ne putares ex ibccillirate iteHedus nh pnonciari tanta dei exceUcna.dech/
" rApphetaq» relatus dens ad (ecrerii(hoccft a nobis remonlTimfi^^omfifanetojifpiIum quosau
*^gelos dicimusfluenif magis toborarasJMore humano defcnbit maiore cxcelldi3 cognofei de deo io
2lo fccrcto g a nobis diraf.Et ppea df metaphonce roboratustvtpotecognitus maions aceUen^ipo
' tCtif &c.Et nmedus fup cCftis arcudanbus eii.Ptas lUatiua mali fnpnis lpinribus)fignificaf in deop
hoc q> defcribif nmedusCpculdubio vt potes ifetre malliXi^ cudis arefidatibus eC/CQdefHbus fpiti
, tibus.eia.n.i nihilu ledig^m nili ea manus dei cofetuatet.l^Dne deos cxercitnfi gs Geut tuIq-dJiuUns.
foms dncjfoititudinc oiporcnp:& ventas tua circiiinbns cnis|dara eft.ga a nobis fans obfcnicoogao
fcif Geut lux folis a not^.Hpc funt q corii cofiteda pbd de ventate diurna cedefiae fandoram.
'7U0n3n6-Dcclaratavencatediuinacofit€da,GjbiugitgfammirabiliG manifellatoqtin miidoiuv
cohas a notioribus efFedibus mttabilibus.f.a mirabilihas in demeto aqnp,diukicndo mare rabid tu
ad faluados hebrcosjtG ad (ubmetgcdos fg^nos.pTn dnans in fupbia maris, & elcuatc vndas fuas
(n cdprtmcscas.Maie mbtu defetmif a c^irionibus cottatiis miracnlo.Cdeuatione vnda^ erceUen/
' cG:has.n.habet faapte natura matc.Et deus oGcdit fe dnm vndaq: cxccUcnnG marisidfi diuifit aquas,
& vdut muru folidas reddidit a dextris & a Gnillns.qd’ efl totalitct cotrariG flodibus mannis . Et hoc
quo ad falute populi ifraeLFucutfi coprimesirerpicit dninm diuinuLp^To eotiiuilfa quali vulneratum
(tipbamiggpptiiihocrfi^g^ciacSpopuluinmarimbro.AITimilatfubmeifionc ar^tio^ vulnent
Vt inrdligas q> fuit \ elut adio diuina Geut vulnus eft adio petcutienris. V ndeSt tunc dixerunt agy/
pni.fiigiamos ifradem.dns enim pugnat pro eis cotra nos.In brachio fortitudinis tua; dirpGlh/moi/
tuos,inimicos cnos|agyprios pet littora maris-CTTibi codi.Poft dnium aqnafum probatu a mirabi
h effcdu.fnbioiigif dnium triiquatu partium mGdi/non folnm eadem ronefed et ranoiiccrcarionis.
Tibi corii/fubdunf.ctnbi terrafrubditiqniaotbem &p1eninidincdus(aialia & vegetabilia, tu funda/
ftija fundamdis creafti.ipfa . f Aquilone & dexttG tu creafti.Pet dextro intellige primd mobilclquod
cft foprrmG cariG,Ggniftcatu per dextram quia motus eius incipit a dextera patre: vt phi ctadut in Gy
cGdo cocli.Pcr aglone intdlt^ reliqua coipora carieftia,Ggnificata p reptetrionega motus eoqi iapit
vnfus fcptetnonftqiii [dpi t ab ariete verius tautiI.conftat adr feptetrionalem via ef& ab anete venus
nuram.tt Gc probauit corios cGe dcijquia aquilonem & dextrum creauit;& terram efle deliquia otbe
tetrae& plenitudinem eiusfundauit.^Tabor&hermon.Poft dominium omniampamumimm/
dilfobiungirar gratia' mirabiiium geftoraminintrodudione populi iGad in cetram promiGionis.
quam nominata duobus monnbus.Ab hermone quidem ratione prindpiuquia ibi fbic prima pof/
feGlo tentt.ibi enim ruben & gad & media tribus manaGeipotriones fuas acceperant , draaGatis rc/
'gibtis amoerratum feon & og' sinente adhuc moyfe . Tabor vero ranone vidori^ tempore deibor^
inde habic^ diuimras:vt dintur iudiw4.&.5.Meminit autem rpcaalicer horam : quoniam fammaric
pettranfire incendit propheta . fc propcerca tangit alteram drea initium & alteram circa profccuno/
ncin poft mortem fenioromtfdlicet iofue Sealiorum timcnnum deum quando in populo infurteae/
(untmalannilta.Vndc&'intcrmcdiavuquodammodo tangit. Tabot ita^ 6c bcnnoivininQin C(
i
PSAIMVS ^.tXXXlX. I
: BhjfixDtto viAoriar.in nomine tno landabonr ttmm brachidm cil foctiradme/cocra inimiras/CTRo
: borabitttr manna Cna.IntenncdiacangucorinaiodDcaido montcsihoced populum viAorioriim.lau
dates ddiihomano mote rupplidido p pTpcro rucodTu.Roborabitur manus tua/concra inimicosno
ftrosAoialtabiCDr dextera tua/profterntndo cos-p^Jullina &iudiciu.Ne putes ininlhim pert.iuIHtia
lnquit|in cxecntione,A: indiaumjm fentcntia contra hofles,pr^aratio throni tuLSedcs dd locanda
crac m hieta ialemiob quod oportuit lus dicete & lulbtiam exercete in idolatras habitatores locorum
' illorum^ic enim ludidum & iufhtia ppataudUc Tedem dei, pro quaro cxterminarant idolatras vt ha
' bitatet cultores ddj&iic ibi locaretur ledes dei. I n fanCtoGmeiorum erat rabdia fuHentata a cherubl/
' nis quae appellabatur fedes dei.Gtatia Sc ventas prfuenient facies tuas, contra hoftes iulfatiaflc
tediaum ,pto nobis gratia & vetitas. Gratia quidem (qnu line noffais mentis; ventas autetiif
' quia ptomihlh patnbus tertam hanc CJ Beatitudines/funt, populi faencium clangorem .
.tncetasdcfcnbitntfcdiataspopuli fei^ per expenctia danerem/ fidtiuum fonti diuinartifoldiica/
' C$.Et mtedit (p mtrodudo populo Sc quiete adepta fede dhi|beatus efl populus coenne s ad foldiita/
<tes dni.p'Dhe in Inoefacieram cnarii.V t intelligas ranone quare populi dixerit ce beantudines.dedae
Catpaitcsbcaticndinis.Primacft m incdleCtaOnein lucelaaci tupgratuetup.ambulabfit/gubcmae
bfitle.lnnoiecw^fKfida pars (pedat ad afleClli.)cxnlcabnnt rotadiqnd in noieproprio gaudebdr.
Et in lulfatia cua.Ttttia pars ad ptofperitate extehorfi rerfi fpedat. Et in inftitia criai in ob^anone
iuftiiicationfi tnarfi.exaltabiintndqao ad tfporalcs res.Et merito.Quia gloria fomtndinis coram tu.
-cado enim glorific^p forrinidmis populi tu cs.non vimis totfzSi in volutare niajnoex debito, dena/
bis cornua nfaiptates nonras.Quia dno(danui cafus eftXcntu nfmthoc eft qa dcfcnrio nfa no nobis
4«1 dno alimbcaa eft.A;fandoCdatiniqno9carnse)ifradtsrcxnf;hoc dlh nfrexdamdGindoirrae/
iis.i.deo afcnbif.fadnsji.c dauid rex qa deus elegit ipm { rtgeivt fcriptfietamprioqi fcdo regd.fle p/
pterta df q> rex nf afetibif lando i(iadis.Hp (iit gfx diuinp in mSdo vifp limul di verirate diuinaC^
jppheta diduifi fe Jpop6dit)v^ ad tepora dauidis. vnde ad rege dauidc terminauit eas.
^nc loOItUd C0. Iradaf hic it^ gfa & ventas dni fuperpmillione fada dauidiCvt (prindpio pfal
mi fpolitu fuitXali ordine.Prio rem dtuina pmifllo.5ccddo introdudf populus tanq querulus n5
fanatppmiirronis/ibi Sc tu rdiqui(h.CrTdqqh dauid rex nofttr darasdl a tt, locutus cs in vilidc grar
tioro tuofnathan pphetprvt patet.cr».7.&:dixilii'hnquar(cqatitnr.Porai adiurorium fuptr forrif
danidem.Foicem qdem cotra vtTum & ironcadiut(i vero cotra ^Iiath.& mtdiarc hoc adtutono cxal/
tani dcCtumia mc dauidc.dc populoetat. n. vir populanssvtpote vacas pafcendis onibus-Inueni da/
iiid feraum mdiinmcnte deumrin oleo Omditans mep vnxi eum/in rcgem.primo perramudcmiddn/
de foper ludatfir demum (bper totd iirad.6ic ade vnxi enm.q> manus mea conferaatiua.lirma erit eff
cotenam brachium memii|augmencatinam,roborabtceum. Non deuabiturinimtcnsffauUn eo, 'in
cius dcpreflione:& filius iniquitatis)idem(auI,non affliget enm/cotetendo.Etcontera a fad^us eius
angultatotesipiiustScofores dos pcrcutiam-quodltiit adimpletum in monte gdboe.Et vetitas mea/
adimplens promilTa.A; gratia mc^nc dauidis metitis.cum eo;& in nomine meo exal rabitur cornu
cins|ad regnum. Ad litctam fiquidem dauid fuit promotus ad regnd nomine dd/tanq deus hoc rene/
lauent: vt date pacet in fccddo regfi.& cnifus bcUa d auid gertbac in nomine dommi:& lic aalcabatur
rotcftasdns|tanqa^tispliadomini.EtTOnaminmari/mcdictrraneo,manumdns:St in flumini/
usifyn^vfipad cuphrate,dcxrcramdus.Quod conflat adimplctom.z.n^.S.(^Ipre vocabit me/ hoc
cftvocarepotetitmc,patermenstu.Dixivocaiepoterinquianu(qinnenidaDidemanfnm fiufle vo/
caK deum pattem-quams canta diuina grana donatus ruerit vt vocare porucric deum patrem fuumi
Ec intendit per hoc q> dauid regnum tecognofeer a deo rana a parmqaia non rx(bcce{hone regie ori
ginis t^um obnnuir.fed ex ^pnoncita q> deus cnius efl n^um adopranit fibi dauidem in kiUl
«viat fuccefroiem regni.Ec propterea didtnr.ipfc vocabit mc, parer mcns|adoptionc,ni/rs: deus meus
& foiTitudo faluns roef.Quia pf/a ccheo tegnu:qa deus/a re neo ccqa Pomtudo/a tc faluatus fu.rtco
gnino.n Jmfidoqc defcnbif.Et ego/pf .ptiogaiicl! dabo cil/c6fcrcdo ipfi regnfitpiiogcnironi.n. e fucce
dere i tegnoaucdffl regibus trrnc& e datiui cafus regibns.Quod fuit adipletu qui! dauid cxcclfus fuic
apad Fcges.n folii pfliatos ab i^ fed ct no,pnTatos;vc r^ tyn/rege thou Brequo^ racinic liber rcglL
j£cemo cnftodia d gratia meam/qua ip(bm in rtgeiai; paAum mefl/qnod pepigi cum co de me/
Ga,liddc/etit,d.Ec ponam fcmpitcmo femen aus.quod adimpletum fuit in medaA chronii dus / re/
giG,(icutdicscadoram/excdrum &indcficientem.Liccrcnim apud nos quandoqifir dies &qnandoqi
nox propter vtnbram temr.in codis tamen femper efl diestquia non peitranfic vmbra rctrx Iunam<
CilOCrainOUet. Defaipta ptomilTionedimna quo ad rab(^ri3,dcfcribunf coditiones eius in cafu q
coenire pol&Si aut der^quet filii dus/daoidis,doatina meaihoccft Itgtm mraminon curando dc
ca: A in indiciis meis/pceptis fcilicct iadidalibns,no ambulabiinc.Si flatura mta'c^moniaIia,matu
IphfirDuain Ifcbciica qu4 iiutr^ vocat flatuta,fignificac poepta quo;: n6 c to ni(i qa Ik ^rani et
PSALMVS XXXXIX.
qnalia funt praecepta cacriaionialia. Et ptf^ta meaimoraba.hon cnflodienr. Noca hkr f noh dkit
fi ipCe dauid peccabit, fcd fi fitii cias pcccaMtivt relinquat damdrm in timore & fufpenfiim an fi iplie
pcccaacntdcus(eructaprominionein.Vndcquampofihancpromi(Iioiicni comififiit adoltcnam
& homiddiom/timuit q> deus non fanaret fibi hanc promilTioncm , qoa fe indignum reddiderat. Et
vifitabo in viigaipatema caIhgacionc(^iuxta illudqni parat vitg^ odit filmm fim . proua.i v)tdid/
iionem cocum/filionjnu& in plagisifla^omm.iniquitatem cotum.Et gratum meam non fiangaai
ab eo.Nota conditiones in euentmfcilica qi pania filios Qd non aufent gratiam a dauideA no mfi
tiar in veritate mcaiiam diaa de regno ciu5.Non maculabo paOnm mcum.Srentnm labiorum mei/
tum non mntabo.Semcl inraoi in lanOitate mea; vtpote non habens maiorem pa qnem lurcmdi da
uid mcntiaiiLcge hoc interrogaconenon ad interrogandum fed refoendo qu^nonem an ego mea/
tiardauidilancumctfcanadimpleboquodpromifi&oididemcfiaannofhancenim taatam qo^
Itionem mttoducit dcu$| vt ollcndat fe immobilita promififle:& ab hac inchoat. Ita q> ordo litcipc.
fi dauid mairiarlimpcifcCla cft locotioiSi confiiaa homini inta loquendum confirmanti fe vetil^
turum quod dui t fe faAonim.Cdfueuunus enim in tali locnttonc & difpofinoncpofiti dicere .fi ego
.nentiami ego faciamfdi fimilia.intendences (b non venatur in dubiumiq) non venatnr in conditia/
nalcm fi.Ettuncfubifigirur.5emd luraui in lanCtitatemea,lancn dusfempitemoent Seeexdud^
cnim ficconditiofacluditur dubiratio.commemotando qiiam Idnel mraniliam lurcmrando firma'
ui.Sed litera tran^iofica elt caufa mctn.Scmcn dus (dnpirctno erit.mod adinrnlctum eft m mefia Et
thronus dusjicgia digniras.Gcut fol coram mcfctemns, ficut luna fiabilietur umpas Bt rdhs in coer
lis fiddis.Apoc.i.ac a icfu chtillo qui dt tdhs fidelis.
lEtturdiquilli.Ha<ftennsloairoseftdeas;dciiicepsIoqDiturpopalasi{radpoft regnum zedediic
vitimi regis ex Iraiinedaaidis vfi; ad tempus mcfi^lntroducit fiquidem propheta hniulmodi popa
Ium vidaicem no efle amplius aliquem regem de femine dauidisf voce admiranonis &lamctanonis
primo nairatemi& deinde fupplicantem pro aduentu mefiptibi d^quo dominc^Nota hic pnmo
m huiufmodi vooes qucmlp introducuntut a prophaa ad erudiendum fucccfibtcs de futuro coentn;
(alica q» pnuabitur multo rempore progaiics dauidis regnoianrcq venia mefias . vt qunm hoc w
dennt fien.non padant fidem de aduaitu mefipfdcqi promifiionefaCta a deo dauidi Vnde & mento
pfalmus lite appellatus efi eruditio feu intdligcntiaiquoniam eruditi funt filu ilh'vt non intdligerfi
promifiioncmdiumamfic adimplendam vt continua fuccdlionefiicotidfimttegescfefemine aaa/
disvfijadmefiamquiregnatnrusdlinptanura.rNotafccnndoq)i%qDemlc voces venficaimii
in populo illo mtermedio temporc.non prout fonantCqnnm videantur quafi bfafphcmipiaigoenia
deu violari fccdens^fed vt explicant motum rationis inferiodslconfideratis naturam fa^ifi Bt n5
(attoncsdiainasqoibashaKfedtdeas.ltaqificuthiacmiasexpKcans motum parcis iiifenoiis ta
naturam faCh dixitjfeduxifti medomine & feduCtus fum.ita populus faCta confidetans explicat idqfi
fiiCta ptendunt.quod cll opus rationis infeiions & non rationis ddibctatp: quoniam ddmciatio tai
git aiam ranonem fupcnorcmialioaain ddibaatus aOus no fir.fTHis prolibatis inrdiige s’ciba po
puli ad deum poli r^um odcchioM tu deus rdiquifii Bc abommatus es : indign.atns es cura chri/
Ilo tuo|dauidc in iplius liicccflioncfprioado fucceflionem aus regno.Fecilfa vacate paOum l^i cui|
hoc dl paClam tuum cum femo tuo dauide. Vere vacauit tanto tempore patlnm de rronoiquia nui
Ius fiiit ex eius (dnine rex tanto tcmpote.Maculafh (ora; coronam ausfrsiam dignitatcm.Dixit tet/
ta:,cohibes linguamjnc incdligatur q> maculauent coronam mcficiqnae ratnra erat corona cedeifas..
Rupilh omnes macerias dus/regni dus cuflodias.vd quia non (olum moenia ciuitacumlai&iiiii/
cenas vinearum rupilluvt intdligas totalem defola^nem.Pofuifh mnnicides aus nnnamjloco mu
nitionumpofuidi ruinam auitarumSe templi &c.[Jiripacrnntcnin|cegnum dus.omnes ttanicnn/
tes viam|danisdlin ^am omnibusifuitopprobrmm vidnis fuis|ammonttis&c.Elciraifa dexteram
angullacoram aus.lonficalh omnes inimicos illias.f^1^am reuem facies adem enfis aasJ4et^>ho
iadt|fumpcaaraomone ada gladii indforiuquam torquetur ades acfieiletexplambo:& fic non
potdl inadcte.Et incendit per hanc metaphoram q> arma propna nihil as profneruntidioendo. Fwaf
ad cumulum malorum.ceuera facics.Lrctotqtien , adem gladii duseSe non erexifti eum in pt^io.CcD
fiue fccilh mundiciam ausjhoc dl cpamonialia omnia pa mundidam fignificataiqnia aqua luSra/
donis ad mundandum ccfiauic canto tempore.& thronum illius | regium, ictiarfdacioi dlcalbs^dee
daxilli|ad terram dacalh.Abbrcaia(h dies pueritiarum ans.Locutio dl metaphorica ad fimilittidie
nero eorum qui moriuntur in pncntiaEtincendirq) regnum mortuum e(l in pnencia.Amiatiifh (tx
pa eum ignominia.Harc funt mala poenp qua: populus medio rempore viditicoaaiia quantnm ad
lubllanciam faCh fnpcnoribas promtflis dauidi; vt diligens leCtorpocefldifcntrcndo applicare.
Slfc^ilUO. Completa narratione aanfit ad fupplicadonem. Vfipquo domine abfcondaisfPerit ptk
IDO non diffcrn adocnefi rodip. V f^quo domine abfeondaisi vdut non audinims^in grrmnmtt^rtj
HB
ak
tn
,d
a
U
*
%
ir
ii
»<
P
i?
i*
\P
\
l
%
PSAIMVS JtXXXlX.
tflicataUic.VdhocqDoddiacDrin gttrnainriongendntncftctnn ieiiDenci paiticnla ficin^Kimmr
udebit qaali ignvUndignatio cua!mtoioganu(.qDad dicat ab(it.|^Meinaito quanti tcmpons.
Rationeaj aftett accdcrandi adaennim mdi^ a bteoicate vitf haman^& intendit <f non fumus ta
lopgeof vnpvt polTunus diu viuendo cxpe£Uie longo tempoK & videre tandem regnum mefiplai
fumus btcmfrim^ vitp& ptopterca accdoa.vt videamus mtiiam.Memenco|huins fcilicetquanti te/
fKJtis egp|lnm:fbpcT qua vamtatemjbteois vitc.ctcalh oes BUosada/comunis eft illa mi&na. Quod
ic probat. Q uis vu viuct dc non videbit ittcttefnullqs,lqtnabit animam luam de manu fone^/infi^'
niinedefccnaatadinfaoslnaIlus.Mottnn ddcnbit prius ea parte coipons quod montutdcindeei
paiulod animplegac^ cfi licrmo de Ipop.anitDaniai ante aduentii mdip-tuncemm locus anima/
1 dauidi de mella tege
fe granplcnpit enim eas
• ex Umine dat£caou q> eqicAantis aAEs^ St mole clamat vbi funt cmif/
videte adimpleriAquta non appatemydamat vbi fundCrRxixirdaK^aiu
Ipaliter quo ad hoc
ecoidaie domine opprob^
_ . .. .jndehs.omnqopprootiuro,
■9t^^popuk>iwjoppmbrantiaQi.i^,cxprobraoetunc inimici tui daminen'tintdligas iftos poi
polos efle inimicos detu dudt hoc ad homano more prooocandum ded propter opprobrium ab ini
■nicis erprpbranetfit veA^a chrifti tniJEcce materia opptobnixxptoibrant4i.reinancte vA
giainhdenollra chiilhtni^uidispeopinfpcm medfxtatlisjdevelut vefhgia daoidis vnAi adeo
tn patre mefip fides & (pes vetud rne^^P^diAus dns ptemo. Codudit ofoneppt^ adidda tonefn/
penotqbndicedo dcdihoc dl fnbmittedo totd puidedp eiusiAe gfas agcdo de omnibus. Vd fapplica/
do codudit defideratis afeftu Jit benedi^s dns in «rmfitamen /v ammivm IV itetu vereAmen.
ffVVLGATA EDITIO.u;OradoinoyfiuiridcL LXXXIX.
Ominerefugiutn fadhuesnobunngenentfone&gcneratlone.
Priufq montes fierent aut formaretur terra S orbis» fcculofiC uTi^ini
feoilnni tu es deus.
Ne auertas hominem in humiUtatem :K diidfli conuerdmini filii ho^
minum.
iQgoniam mille anni ante pculos tuos tan^ dies hefictna qu{ pr^teriit*
Et cuftodia in no^quae pro nihilo habentur/eorum anni erunt,
pilane ficut haba tranfeat/ mane floreat SC tranfeat t uefpere deddat/induret Sc
arefeat.
C^ia defedmuauiin tna:6C in furore ruo turbati fumus.'
PofuilH iniquitates nfas in cofpciflu tuotfeculunofhum in illuminatione uuJtus tui.
Quoniam omnes dies nofiri defecerunt:K in ira tua defecimus.
Anninoflri ficut aranea meditabuntur .dies annorum noftrorum inipfis feptuagin
ta anni.
Si autem in potentatibus oAoginra annitSf amplius eorum labor SC defior.
Q^uoniamfuperuenitmanructudo:& corripiemur. t
<^ois nouitpoteflacem ir{ tuxtflcprf timore tuo iram tuam dinumeraret
Dexteram tuam fic notam fac:5C editos corde in fapienda.
Conuertaedominc/ufcpquoiK deprecabilis cflofuperferuos tuos. j
Rcpled fumus mane mifericordiatuatd^exultauimusKdeleAad fumos in omniboa
diebus noftris.
Lztad fumus pro diebus quibus nos humilialb tannis quibus uidimus
Refpice in feruos tuos 6C in opera tua:K didge filios eorum.
Etfit^lendor domini ddnofbifuper nos t ^ opera manuum nofiraiumdirigefupct.
®08,a{opM manuum noftratum dirige. '
t<u
1 PSALMVS .XC.
C V V L G A T A E D I T 1 luro (!n.
^ I- jSOmiWlubjtacuIuttitufialnnobis:ingentrationeKgenerationci
j Propheta. X-/^tj^tt,otejuaofuiit/fl£aeatafuittcira&orbis;fliafeculoKufqr
9»
' fccdumtudeiu .
9 Fadcsrcuan hominem ufa ad conmdonetKduilH,reueitunini filii aciam*
4 Qoia mille anni tui in oculis tuisdiene dies hefleraa qn pertrif!et,tt uigilia ! nodle*
f Inunda(Ueossfomnusemnt,inmanequafiherbamutabitur.
t In mane florebit fiCmutabitur:aduefperumtruccideturfiCfTccabitar.
7 Quoniam confumpti fumus in furore tuo:d£ in ira tua territi fumus,
a Pofuifti iniquitates npflras coram te:abfconfionemnoftram luci facicrum tuarum^
9 Quonia oes dies noflri uctfi fnt i ira tua:cofumpfimus annos noflros quaii fermone.
I o Dies annorum noflroru/in fe feptuaginta annitfic fiin fortitudinibus oAogiota anni.
KfuperbiaeorumlaborKdoIonquoniamuoIans dtoflCuoIauimus*
II Quis fdens fortitudinem irx tuau&fTcutdffior tuus iram tuam.
iz Adnumerandumdiesnoflros/ficfacfdreiKfademusucnirecorfapienti^ ;
than9 i/ ’
1} R eu eitcre domine^ufcjpquofK folatus eflofupcrferuos tuos.
Sada nos in mane gratia tua:& laudabimus Sc letabimur in cundlis diebus noflris*
^ ^ qaftaa , ^ . qpfbo*
Lftinca nos ncuc dies afBixi(Hnos;annos uidiraus malunia
Apparebit ad feruos tuos opus tuum:& pulchritudo tua foper filios eorum.
Et erit dulcedo dnitdd noflri fupcrnos:« opus manuunoftrarum dirige fuper nos,S
opus manuum noflrarum dirige ipfum.
Titulas eft.Orario moyfi viro dd.Et eft teitios pCalmas Intitulatus orahorqnia per tnodam eottf
Ccmplanonis editas cfLARribaimrqi oratio h^mt^ qai fcripfitpentateuchd.Et neinteilige^
IW anum moyfaif^undum dl viro daiiiccnim fepeu {oipcura vocatur ilk moyfies. &aut mof/
Ics condidit oratidiirm hanc metrice;in(«ram pralmis daaidis(licut inter epidolasciceronismlad
curaliqup aliotuepi(iolp)anrqaodporinscredidenm,moyfesedidithancoranonem quantum sfi
materiam non metriceiquam poflea danid extendiqin ibrmam metn ledocendo. Sc proptttea mo}d
afcnbitut tanq autorl oranonis quantum ad roatenam.
CTCirca materia ofalini adueitcmc hic aligd cemimXi^ a principio p(almi vfij ad veificolfi vndeci
mu traCtaf de militia vitp humanp qu5tfi adbrroitate vitp.vnde & codudif dies noRros samof.yo.
cflc.l ta darii dl pnmS pte pPalmi traCtare de vir^ bteuitatecdi genen humano ex Ira dei pr pecca/
ta nfa-Quo fit \t rdiqua pars plalmi qup in rupphcanonecolilht.intdligcda c^cqueterfodr icme/
14
X f
I 6
fdno|ijy
mcori *
dio huiiilmodi mircnpialioquin non mderent vltima pnmls.Ec qa rcmediueftlpintualisgratia.ideo
feciinda pars pfalmi procqldubio inrdligcnda cft' de petinone tpiritualis granr. P" Verom an pe/
tatnr fpintualisgtana abfolute/anpet adoentum mdip, non date patet. Conlideranti tamen pe»
Ipicadtff. i s.vetf nlii^petcilte Ipnfka nos (ient dies afflixiffa nosfannos vidimus malti.)appatdnr p/
pheta difligncre iter tepus afHi^6is 8( mali & tJpus I^ripac p hoc petere gfam aduems mdip . tSg
i^us mefif fit t^s IfnrteA tps afi mefiS fit tps amididis.u hac rpis diuetfitate itfcT^ ad folam gta
d^ifTiale e raluarctqm Ii6 dinerfnm fed vnfi Sc idee tepus gfp Sc tepus afHiCbdis.CdronaR}i adacmi
mtfip pcedes imediate veifimkis petcsifacia nos manegfa tua,& laudabimus Sc l^bimur in oibus
wbos nfis.Hocn.dare zacnarias pf io^is bapnfip in mefip adactu impicn dicit. vc feniiamus illi {
imCtiratc&iuIhtiaoibosdicbnsjioftns.p^Ca^enraneuitaqitdiu eftvrmatcnapralmiintcUigaf ac)
ifammircnahamanpvitepppecTatfihorsadinmafflidaiuIhtiafcSmcmoracavticpan^ p mdii
c:svmmar.ivm£5t:
VrFrupheta ob hominis peccacd a diuioaiulhcia mifctia humanp vitp illata cotcplatiirAfnppUcat
MplaeatusdeuS faciet hominem liiagratiaidado Sc fapctcFm timoicm faaj&lcran cnnCta$dicbo^&
wcdioncmopcnimiptDphctisappanninim opus cum ddpalchntadineBcdDlcedine.'.k '
i
PSALMVS JtC
UrPcffena l(H]nai5 propheta di
D&mine (Mbuacula Omidif pralmns in ptedaa^ppofitioS maCeri^.&OKcntia^ibi qifi mil'
le.^ Proponit ma.£gternitate da/iaftina aus|8c gfam ciufdc.5ed lucra nopponit harc tria hoc
tecto ordinclra ptiino gfam.dnc habitaculq/ieftigii.tu fbifh nobisjnd in pofonis nofttis.fcd in gene
ratione & geneiaaonqhoc eil vntoerfis gnatidibu&Ailiinilat ded habiracnlo lefbgiiiqa incedit ioqai
<iedeoqaarcmuadclic6ftigicgtnDshoniand,'danatupppptiupcccaHi:(icuc hdafaae petiixuroni
&iniiin^(^ab iinbnb^/fh^tmas arc.)o5(ugit ad habitabo. fAnteq motes nati func&ctcaca fuit
Cetra Scorbis./£cetnitasdcipponif.cam a paitc ance jpcroasimaguiarid lignihcatli/diccdo anaea/
cone muidLSicnuixlicedo extra aut fiipta ccddjligni&3t imaginanus licus,ica diceife anceq terra fk
tet &cJignificaf cepas imaginaiidiqa nulld erat tunc tepu s re^Ec a fcciilo Sc vfq^ in (ixDld tu de”. Ec
oe ftemiras a parte polLex^oai.ceporis a fecolo in fecoldipoft mddi cteacione Facies reuetti ho/
tnine.Proponif lolhria qua dens exercuit i primd hokm.qud.nalonallix ipfum originali iufhtia,poft
peccatu fecKieBctticdt^ ad c6cnnoncmoros.Ecdicicrcuerci:qa rediit incodicioncm ppnf natu/
nr£cfututdraciestterpicitddctcmitatepmilIam&con(fauendaeftdclitcta.Tndeas ant^ montes
cati dknt&c.fadcs tenetti hdiem ad editione mottisfibi natiualc.p^Etdixif{i.Dedaratqn hocfnic
«flbendo fententiam datam cotra hoiem.tcuertifflini hlii adam . pulois es & m pulueiem reuertetis.
Vbi & notand fold bommem danatum Sed fiUos:\t inrdligas primam parente cd ipfius poflencate
danatd ad motteihoc e ad neodTuate mon^-Hocniignifiaqteuettimini in terram hbi ^m.
CT £11113 tnilk draiilncipithicpacs exceutiua tali oroincPtimo traCtanf limul ill^ patriculftantc^
tndtes Aec.£K» teuetTi holeni Srclioc dl diuine ftttnicads & human^ puninonis quo ad duranone
vit^ Secddo traCtaf illaidne habitaculum fbiRi nobis hcibi qms fci«foctitudine.CTTres iraqi pce
cales edditiones hdanae vite ppheta afSnt.fxp eft vt lbmnusfq> mutandibus multis fubieCta|& q> ve/
iotadime ac bremirime tianlit!& has omnes infdt ex cdpatanone natntalis vitpCqua hd innoces vi/
cerepoffct)ad ftctnitatem.ita q> confluendo naturalem vita hois ad ^crnttare.mtcndit mdflrate nd
foide Iciicn dd iuflitia qaa pp peccatu animaducmt in hotem diCtis twus pcenalitatib^ Hocequo
tendit pphcta-Accipititai; annos mille pfupiemo tepore hfiangvi^tvtpote quos nullus vnq hei
Vixit: vt patet legenti ^ates hoium ante diluuid. Et rcim ad etetnitate oculat^cfaces. Qtd mille annii
Ibpma hois (tas.in oculis tnisCecce^temitasoculacaXuncncut dies helletnaindqn durabat, fed qd
pananfia.pnmacompatio.Etcudodiain noCte. altera compatio mille anno^ adftemos oculos
eiei-I^Er per pdiiucompationeincnltt declarate q>quatacu9^as humana relata ad (tenutateinub
liBS cft doranoiris.fcd eficuc ^cs hcftcma pollq petnafiicuiua; lignihcat tepus ptetitum paualTimur
quod modo nilul di.Pet altera vero compaaone incenditoedararcqi ftudiii humanu ex omnibus na
ture viabas elient vna vigilia cuftodic noCtutnf.Per qd lignificaf 6c brenitas & obrcuricas tonus (hi
«him mani natntalis:tta *nS mcre{ cdparatidia necena mcegt^ noAi.fed vni oiflr^cCCQuia uu
qoa (ic le hoc nacundia hois ad atetnos oculos dei,inudalfa eosimore IpetuoSp aqu^ rpolilh cos hoies
peccacesJc p hoc Rgnificar punitione diam£Sdnas ehic.Ecce ptia po^.Cq> holcs faeti fune vt (dn^.
Mctaphoticus e fiumoA vt cddeat pmiflis/duo innuit. Alcetu p tefpc^ ad dic heUetna-alcctum p te/
fpcAu ad coftodia no^s.£qi vbi hois viu naturalis erat vdut dies hcflcmaip peccatum Tatta eft ve/
lutfomnos.Ec litV vbi humanum Ihidiu naturale erat vdut cullodia noaumaj p peccani fadum e vt
lue foninns:hoceftqi Iturum hominis poli peccatu tam iuolucutcncbnsdi qinccculiodif nodot
cf metetur aflimilanlbjdonnicionL&nli' vita nolltandmereturcomparan diciCqoo mulns vacaf
cxerciranonibus^ldi fomnoiqui necxiTitacis diEt tu potens extendere metaphora prout (pulTandas
docuertc.f^i n mane ^ hctba mutabiLSecuda pccna dcTcribit tot vanctacu qbus hd fubiunf A decU
taC prima ex Rlitudinchcrb^,^ eode die tot mutandibus fubuci£.Mutabi£|h6,^i hctba i manqhoc e
i die artificiali a fuo piictpio noiato.Et lubdit modii. In mancim pria pte did.mucabifjiapict mucan
vcgetatide,& floicbiRad vclpetum liccabitur & fuccidetor.CT Quonia confumpei fuinus.Rationcni
l^ic tot vanetaci! a diurna inlhna:vt incel ligas propter ptccacum iurc nobis accidillc.Et duas in/
ducit motanones nofbirfub quibus omnes mutationes nollri intdlige comprehendi.
£iin cdHimph (uintl0.Ecoe vna mutano.fnb qua cdphdlif ois mutatio coipons.in furore cuofiu/
fiicia tua punitiaa.& In ira tua ctrnti fumus.Ecce altera muratioifab qua comprehcditur omnis mu/
tatio pailionum antmi.in^oraifti iniqmtatcs.Qma deus non efi prius viror q^mo Iit peccator, de/
darar rationem lothnac diuitue fbille peccata hominis. Ec loquitur more humanorum ladicuraqui
quando punituri ranccnmen|ponantcnmeniUudancecxammfaam,acdeducuccnmcn quod erat
occtiltfi cora iudicein lucf lodidi.Haec.niignificat dicAfo.pofuilh iniqtatcs nfas cora tcimdicandas
dc puniedas.abfc^onf nollta lua facicf ma^Ad liceraCvt iple moylcs ldip(dac.'!dens pofuit peoa
cum primofparentu cora lc,9eabfcdfioncadqdicendo adam vbi rsfrndcnre illoabfcondi mceo<^
nudus eilem &c.QrQuoniam omnes dies nolhi.Tertia pccna vdociliim^ brcuitaris ddcribif.Q^
nia oes dies nolhi vedi fune in ita tua|de bono in maliitin ltaca.ninoccne dies nf i erat boni &clU I
ia ddfhoc «ftiinlhna,vafiii6ttinak)sjdco cotSpfimHs awMnfosquagilcDB9iu<volat.i^^
PSALMVS XC.
k vabflLPercipelabilitate anno^ nfo|t ad (irmdinc locnti5is.n^f* annotfi njjlhotffxccc bretritA
in licthoc eft no rclan ad gtcmitatc fed in (ciprisCtriari.n.ad f tenncate iam diftn ^ q» nec moene c6/
paran vni dio)fQnt.70.anni.C6fidera hoc ru qoi dicis praeis nos efle bceuions g fuerint f tam uip»
nons homines.molta milia annoram iam fiuacnlc a tepore editi pfalmi contemplantis ftate huma/
nam.yo.annotnm.Si-n.bteuiotfikta eet f tas.ccite a tato teporehocufqi noeflet ftas hominum ad/
hoc-yo^no^ cuius oppofiefi videmus. Et 'fi in fotntudimbus/hoc cft m coplenonibnsrobufhod/
bus.oAoginta anni:8c lupetbia eotu labot & dolonhoc eft & quod fnpenie contingit tcpns oftogin/
ta annotfiiplenu cft labons 8c dolons.qrii volans cito/e vita noftra,& volanimus/magis g ambulaoi/
mos.lntedit.n.p metaphora volatus udocitatccntfusmtjpnoftrgfignificateiqnato edenoteft uola/
tus ambulationcuidemur.n.nobis no ambolalTefcd uolalie quum fumus prope mottem.
tSMio fdens- Tratlaf hic lUa particula|dne habitacula finfti nobisperedo fciamigfam / fle Iptitia ac
dircttionc operfi cn diuina placande, apparitione opisfpnlchntudinis ac dulcedinis V ide lin/
gula. Inchoat petitione fapienp ab ipolTibilicate aliter hndi ea.Quis fdes forntudine irat tuO hoc eft
quatii pdt lulfana tuaf quali dicat na!lus.Samas.n.rortitodine irf humanfiga vlnmu quod p6t e oc
cidere noicm.Scd quatn pdt ioftitia diuina nullas fdt naturali nontia.tu ga nullus natnralV l^ptx/
nas alterius vitp.tu ga multo plus pot iuftina diuina 5 in tfdno punire.Et ficut nmor tuus ira tuanv
hoc e gs fcics ira tua ficut nmot tuus exigit fcitefquafi dicat nullus. Vbi peipede ignot^a tum eius
quod pot iuftina diuina.tfi mo<h fcicdi.Cvt diurnus nmor exigit.p^Ideo ad numerandu die nofttos,
ficCfcilioet f m nmotc tniiXat (cite.Popende g» pent fetam fic.Lf m nmote dei ad numeradd dicsppn
os :hoc eft ad libradu tepus vitp ppnp f m nmore dei.qui.n.fcit edputu diem fuoqt tenere fm nmote
deijhic fcit vt dtuino cogroit nmon St ira dei fle quatfi pot ira ans!& hoc cft pnmfi traedifi c6na bte/
Bitate vitf. Vnde fle fabmmrfhidus.fl;facicmus venire cor rapietip-Effoftns famp edareopera vt cot
imbuaf fapienaihoc eft nociha diuino^Et bn nota q> no logtur de lapictia metis,fed delapima (W
distquonia lUa cft rpcculanua cois bonis fle malis.ifta cft affoftiuajppria bonis.[^Renetttte dne.Scoi
penno more humano deii velut pniiclpc g receflerat indignatnsiinterpdlac vt leuetraf placatus. Re/
DctTcre dnqad fiftmdine rcucittns te hiM g vdut rectirifti a nobis pp pcccatii,vfg>qi^iupplc diffen
Kuetnifl: folamseftofpafTiue \’fnrpacorhicfolatas.'^adfititndinedusgiacdrolationereci^t dio, fif
Icnios tuos.p" Sacia nos.Tetna penno.No parti ^tue unpncc,(ixi facu nos gfa tuaifle hoc no tar^
Itd m mancfpnncipio dici gfc fle vemansiflc lauaabimns|te,fle lgrabimur|in te , in efidis diebus nfis.
Podera petinonc;p<nt.anos laaaci diuina gfafle pondera fodu,lptina fle laude oibus diebus nfisie
vide fi de mefip adunu tradat, f Lctifica nos Quarta penno.Stcut dies a^fluilfaihoc c gbus a ftiuiffa,
nos:anos|hoceficutanos,vidim’|tiocegb’ vidim’ malli. Vbimaileftevidespenlfntiaididj^nitfi?
ficut idieb^an mdiafiiit afHidio &'vifio malo^taffiidio inobiS)viGo malof ipgumis.CTAppcbic.In
toferit ang copleat penndes oes modu quo de’ cocedet pentas gf as»|d c pphate myfterm mefip. Ap
pardut tfic quo cocdl^s nobis hzc,ad iiios tuos opus(ndnfm,fainiu.Myftcnu mefif appeUatofr
diuinCiga verefie eft.qddcfcnbitwpirorfi(crnisdei.Erpnlchntudotuafupfilioscoif.lprcmciiase
pulchntudo dci.e.n.fpl^ot glic & h^ra fubftanp ei’ flx.Et recole q> i6 dicit fle ftip filios co^fferuof
denga in principio pfalmi ppoiuerathabiraculufuifti nobis m generanone fle generanorte. vcnficai
figdcrau!ntudinegenerationu(indncidofcniosda&.filioseo§eP’Etcntdnlctdo dnideinoftn fupei
nosDucrat q> apparebit opus tu&fl: expheaurrat opus illud efte pulchritadine ad pofiaidd intdle/
i.Rcgrcdif ppheta aci pfequedfi pefinones.qufcu^p.n.Cjpetius pcnitiad mtriledu fle
dii fpcdat.Vn reliqufi erat vt petettt (pedaria ad exceunone opis.patu.n.pdeftfarc £e vellqnifi fiib/
kquaf opano,quu ^cultas foppent.Et ppea duo pent circa cxccunoneopis-CT Altern dlfle opus ma
nuii nfa^ dirtgc fup nos. 1 n quo pent opa humana dirigi fupra facultate naturanquod tuc papimns,
quii noftni crcdercinoftrti fprarcinoftrum diligetrinoftrti operari ad fupnaturalia teriditbona.f^Alte
ruEt opus manuli noftraru dirige ipm.ln quo pent ctia opa noftra quae a vi naturalia opamor din
gi a dco.Et hoc diredeattcftamr recognitioni humanpmilertpqua incummos p peccatum, vt ena
«nopibusexvmbosnararalibasnobiscompecennbus cognofcamosnosindigctcdiredioe dimnat
ficut mfirmi egent auxilio in openbus qua: fani polTcnt. Arnen.
CTVVLGaTA EDITIO. XC.
Vi habitat in adiutorioaltiflmitin proteiflionedd cpdi commorabit.
Dicet dno. fufccptor meus cs tu & refiigiu meu/ deus meus/fpaabo i ta»
Qgoniam ipfe liberabit te dc laqueo ucnanriumtSf a uerbo arpero.
Scapulis fuis obumbrabit dbitfli fub pennis cius fperabis.
Scuto cvcuiidabitKuenuseuuuioa timebis a cimoceao^UDM* . ..
. PSALMVS JCCI ^ iji
A fagitta uollte in die/a negodo pambulate I coiebmmb icurfu fl£ demonio tneridtaoi
Cadent a latere tuo mille 6C dece milia a dextris tuisiad te autem no appropinquabit»
V erutamen oculis tuis confidcrabis:& retributionem peccatorum uidebis.
(Quoniam tu es domine fpes mea/aldiltmum pofuilH r^ugium tuum.
Non accedet ad te malum:& flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo.
Qgoniam angelis Tuis mandauit de te:ut cuft^iant te in omnibus uiis tuis.
In manibus portabunt te:ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. ,
Super afpidem 6C bafilifcum ambulabisiK conculcabis Iconem & draconem.
QnoniI in me fperauit liberabo eumiprotega cum quonilcognouit nomen meum.
Clamauit ad me,K ego exaudia eu:cu ipfb fu in tribularide,eripia eu SC glorificabo eu.
■Longitudine dierum replebo cumi&ollendam illi falutaremeum.
ICIVXTA HEBRvEVM. XCI.
* D . TTAbitans in abfconditocxceUitin umbra ommpotcdspemoifhbie,
X *®P**^** -TlMefias, Dica dno\fpes mea K arx mea/dcusmcus,cofidam ineo.
3 Propheta. Osis ipfe liberabit te alaqueo ofTendiculiia pede falladarum.
4 In ala fua operiet te/Kfub alis eius protegeris:fcutum5Cdypeus ueritaseius. ,
«. • • • • '
5 Non amebis a timore nocds$a(agicca uolabicdie*
4 A pede in obrcuroambulabitiabindfione diruet meridie. '
7 Cadet a latere tuo miile/SC decem milia a dextera tua:ad te non appropinquabit. ^
• T ancum in oculis tuis uidebis:& retributionem impiorum cernes.
... 1
5 Quoniam tu domine* ipesmcaiexcclfumpofuidi habitaculum tuum. t
- ... '
10 Non aeddet ad te malum:& plaga non appropinquabit in tabernaculo tuo. .
1 1 Q_uoniam angelis fuis mandabit tibiiad cudodiendum te in omnibus uiis tuis. ;
x z Super palmis portabunt temequando offendes in lapidem pedem tuum. i
>3 Super Iconem fic afpidem calcabisiconculcabis leunculum SC draconem.
i40cus. Q^minmcddiderauitaclibcrauicu;exaltaboeu,qmcognouitnomc meum.
1 j Vocabitme&rcfpfidcboipfi:cuipfo(^oinangudia,cruameum&honoraboeum. •
1 1. Longitudinediaumfadaboeumidcfadamuidereipfuminfaiucemca.
31 icnlus n^s dLM arena pfalmi ex i{>(b plaloio appet c(l mdias cullodicus a dcaNa cudodia
niAdata i vcdiculo Ju.^Anj^cIxs fuis &c^nuUi pciculan pton^nulii ppib coucnic tuli
ppls fit glibct fingulatis hd cxc^pco mdia/permilfus cll otfendere pede ad lapide:hoc eft uirotteie
aUque cafum quafi fortuiruifit cnlpf St ponif excepto inqua mdiarg fikpccc.itu nuUu fccinat inuolun
Cauti malli nuUii mcomcAcccdu ad hxc i pnncipio plalmi drihabitans in abdito exceUi. habica»
j]ppc efi iagem qeteperTonale alicubi poflidcrccdlbc atic nec moyloi nec dauidem auc queen^ aliS
uutd habicailetlcd ctalitone quodainodo horpicatos in abdico ex^.mdia vexo habicaltoq de leipro
ttfta£.ncmo alccndic in cadum nili qui defccndic de cado filius hommis qui eft m codoi habitas lem/
fa in abdito exceLlf Vade fine dubio materia pfalmi ad bccram eft diurna mefi^ viacons ftiiWii^
amalolfic vt mcrctctur ptoptia cnbulanone immortalis viczprzmiom.
«TSVMMARIVM EST.
CPropbcta mefiam habitantem inablcondico dei/caftodicdii ab omni maloipaicnlo & cuencntmi
suftiacitius a angebs defcnbidic vt pallbm nil ptet deum defiderance dois fiMiirir)liivT3iifnr|f ..ir. .
^ nericummottaiicate vicf coipalis/honoce fiixraluceommteplcuetit.
■r CJPetiong loquences fune CKs.^ropheqijmefias|St deos.
^ I I 9bUi3n0.imblCOndUO-L)tmdifplalmosinpcesdiias:rooficiaamatnip,&ezeciitiiia|ibidica
■Xl domino.<^Propoiiit vnij,miiltis tamen oondinonibMfultiimJ|topoaitquidan <f hahtnnf
by
■■ ogk
PsALMVs :xci:
indias in aMcondito ezceUi ddChoceft in dininitatriqint efU&mff abfeondiCOK nobis ^ panoAaliit
in vmbra omnipotetis;hoc eft nollem prffcntis vitac vf<j ad fine ducet in ymbra/in ptc^hone dpo'
mts do.Vbi videte fecile potes mulntudinem inyftcrio^nl habes hinc vtia^ mcfif ;natntaJit^
ode p hitartonc in abfc^ito excelfiihfiana vero inbic^ paiTioiip pnoAatione fnb vmbra oipotetu.
ttiOkani DOlIlinO- Inapit hic pars etccutioa tali ordine. Primo traftaf mcfias i^tenus liib vmba
oipotetis.Sed3do quatenus habirasinezccl(b|ibiqmmdne.TcttioiJtenaspnoaabiti Ibiqmin me.
QJTraiA^ira^mdiafub vmbra olpot^s.pnus introducit mefiaipfumjifitcK fidnda fiia iiideo:
Vt per hoc integas mdiS viatorem tecognofcentem fe (bbdiram dro|& omnia a deo habere.ttcani(
tgo mcfias.dfc;nccognofcedo & tecurredo ad ipfnm,tiia.PrimG.Q)cs mea/tn folus mihi t6 rperadiFiv
it.n.in chfo fpcs imoitaiitaris coipis & cxaltanois lui nofs/8c bteoitcr tdpcAu bonof 4 P paffion™
fua mcraic.ac airccutus partim eft Sc parcim aflequef in (ccftdo adu^.Secftd&& arx meafto ois ficam
tans mef ad firitudine arcis reddetis holem rmfi.Tertifi.dcns meusjfingnlanlliimeper gfam vnionis
pronaIis.Ez obus infert quartfi.cofida in eo|&; i nullo alio.CTDeinde ^heta aUoqtnt mcfiam.defctie
bes effoftus muinac vrabtf 8( eius.imefif fiducif in deo/dices.Q.uia iple(oipotes,ubetabit teimefiam,
a laqueo offendiculi. Adu^ prudes icftor pialmfi iftfi metaphorico ftylo ranq fub parabola defcnbe
temcfia cuftoditfi.Vndeftatiminducittres metaphoras peticulofliatcoftodiaifi.MimafnmiF ape/
hcnlis vcnationfi.Et aphcaf a laqueo oRendiculi/hoc eft in que offendiF.in laqueosji. venatorios of ■
fodut Sc aialia teiteftna & alique anes. Et ne quftas Qd fiMifi^.tpfemet rohtta etponit a pcfte faDa
aaram. Adi aperte dicttet.iplc Imctabit ce ab omnibus ^laciis pcftifdisjfignificatis p laqueos offtn
^culi.Signater aurem addidit a peftcvT inrclligtres laqueos dfc moitifetost hoc eft pofiros non folfi
ad capiraum fed od morte.p'In ala fua.Sccfida metaphora {iuDitur a periculo immincCE pullis ct vo
luctibus rapacibus.In ala fuaideus.opeiictteivdntgallinapollosiSirab alis dus protegeris. f^Scutfi
&cln>eus. Tertia metaphora fumitura periculo plioram.poftpericula.n. venationum &pericoLi a
auibus rapanbus.lubinngic pericula bdlonLEr ppterca nominat arma dcfcnfiua in bello.5cutnmiiD
eundum lans notum, & cl)peusfgenns fcuti cooperietis cotum homine, veritas eiiisitam pto fcuto 3
pro dypeo erit tibi veritas dinina.Leg^enagclium!& tepeties chriftum veritate vfum pro tui defenfio/
ne.na & cfi teraretnr in defeitoiveriracc dimnp fcripcnrp fe defenditft ludfis dicebat . fi veritate dico
vobisquare nocteditis mihif&pllato.ad hoc natus fum vrteftimonifi pethibea veritaci.p' Anreq vl
cra pgi^amuqaductte p prima metaphora fignificari liberationem mefif a mottep rcfuneftioDOii.
tnors.neius fiiiccxpte occidecinm ipfum vdot laqueus offmAculi & peftis falladaramivt dane patet
in cuagelica hiftoria.na prindpes iudpotfi fub ^teztu lefe maieftatis falladflimc cztemictfit pil^ou
qufi legnfi mdip no effet de hoc mfido, Vn n6 diat ppu ga ipfe pfefuabit rcffed liberabit tetvr mtcb
ligas q> vdot c^henfum a laqo iibetaoiLFuit.n.chfs quodamo cophefusipto qoato fuit ocdbs ftn
coipus.*fed ftiicliberacns a laqiieo.qa cefunezit Imorralis;8( fide fua propagauit. Ad qua excingueda
tfdcbanr todpUvt iplimet teftamr.ncfbrte veniat difdpuli dus fiefutetur eum|& dicat pltbi fuitcxir a
mortuis.ai en t nouiflimoseiiorpdor priore. Vbi manifelfe ad eznnguedum fide chrifti fe tetktefunt
profidTi.p'Pcr fecunda afic parabolam cnftodia mdip ab infidiis dgmonumCvtpote ab habitantibus
in aere p volucres rapinf rignificatotfi)intclligicnnqi.r.nlhi] profinerfic tenc^ chriftumiiuxta ill0d.
venit princeps mfidi huius & in meno habet qmeq. Vnde Sc fignific^us defetibitur no liberatus fed
protrdns/fub alis dus ptegens- PT*er hac at tertia metwhe^dare (ignificatur cnftodia mefip doce/
ds Sc pdicantis populoidum veritas diuina defcnbimr lentum Sc drpcnsdus.|r'Vndea; feqnnncnt
fhidns.No timebit a timote nodis.Effcdns ventatis defimdetis primus ponitur ezdufio cimons a ^
tnormaiis.Primfieftacimorenodis.fecfidnmcftaiagittaqnc volabit dic.ttiTiom eftapeftc qug in
obfcuro ambnlabic.qarmm eft ab incifione quae diraet meridix.&ptofeqnendo metaphora b^iftii
gunrur quattuor mala bellica.Doo occulca.f.pericnlorfi nodnmoK Sc tnfidiamm. amc fignificanna
P peftc ambularem in obfenro.Ec duo manifdhi.r.lagittarami&cnfifi laceaifi^ indaerium.|^ Sed Em
parabolpfenfum vniuctfp tones timcdividenf hic cmrehcdiJia cotimcdi et patre obiedi, aut eft cx
ma^itudine imminetis mali manifefti.&ficeft mdfio dirutura mcridie.Et parabola bdlifeqnendo,
hoftilis gladius manifefte immines ad deuaftadfi valde timedus eiLEt apte malum magnfi manifidle
immines fignificaf.ab incifiondecce malfi.qua; dimetiecce magnitudo imminFs.meridieiecct mani/
fidlcP^ Antex noappatetia mali imminftis.Et hodignificafp timorem nodis.immincnnaJi.maIa
no^.rcddfirarrimendaqandapparentqnai&qaantafqualia accJint.^Aurcx parte modi occulti.
Qoadoqi.nJicct malum imminensfdat^arnonmeaturabfolote,cimedfi mreodif amodo occni/
t^uerfarfi infidiaifi Sc hmufinodi falladai6.Et hoc tagimr per peftc qu* in obfenro ambulabit. Me
taphora ifta fui^ca eft a motbo epidimifiq vulgo vocatur pelhsiqnai ambolar)crefctr,'graf&tiiTqiifi
eft tepus nubilolnm.Et aptep hocfignificaf malfi magnfi immines per infidias Orfallaciasican^ nu/
be tednm.p’ Ant rurfus o parte modi iepetini.Reddirar fiquide mifi valde cimednm quum repente
ibpcrimnuncic videtni£t ftgnificaf p (agutain qnc volabit di&SagutgJi.YoUntcs(cctarinic tenden
■ ' ee»
1
PSALMVS
.XCI.
t
i0
s
as
i»
ss
rfl
lii
E»
1^
l
I»
s
I
ii»
1
i.
(es verfbs hoiem,die|hoc dl manifcde, timendas^ teddut;ga no dat tps fugiedlEt iredit rohera per
luee exdodeie a mdia picante umore cuinfeangi malt tcporalis.Et bn noca <p no czclodit a chfo do
nu rimoturde qoo fcnptd dl dkan.8t replebit eu fpiis nmons dm.Nec ppaflio nmons;qud rcnpcam
Gcmar.i4.capitpatiere.Sodpa(rioamoiis.hecmjnchfon6faiclicutnec catufcuqi altenas pallio/
nis aialis ddi^s.p' At fi no iufinr ubi eicdinio ois Umons malof tpalmmircd fiagala qn $,pape ti/
more no^ adufam noAc qua ^nis & capms dliqau diut que qnus &c.5agicta volatem in dic|
i^oolcefunorum damore tolle tolle craafi» co,di ^pin opemtione pilati.Pdhs vao ambulas tn
(£rcaro|machinatio motus in cocilio ponfiefi exeeutioni madata fub ptextu ld£ maiellatis fint.In/
cifio demfi meiidiana/in crucifixione mamfdla ell.qn daois hora Ima fixus eft\ unihil hos umoir,
ifdpro vencacelibens fulhnuit. (T Cadet a latere tuo m illcSecudus eifedus ventans defcnbif.Er sic
quedo parabola/defcribiC q> qud appardiit di dypeo ventans,cedcnt o« ad laterajtanq expedita da/
tes via:& p a finillns mille c^derja danis veto dm mtlia.ita q> nullus ci nocebiuOt q> nos cafus non
cffiacrgladus|lanccis,lcdun vukbitppriisoculispiofiatctnbatione impiorum. HxcdlparaboUi
qm nullis armis oflbifiois defcnptus euarmamsi m dcfbifiuis tmipura foito & dypeo . Ncc dicit p/
cuties cos, fcd(kipficadcnt.EtaprdIcacloditnroisofituifio|dicendocmin oculis tuis videbis. hoc
emm perinde dt adi duoflctlto no facies cadere fed videbis cadentes.Ec intendit per hanc metaphotH
explicare infcdice cafum iud^qc in aductu mcfipqi venim chfo no di armis o^fiuis|(ed cfi pdica
tione vencatis.cadcnt a latere cius miilqcadct in infidditans crime iudf i ftates ad latus eius(hoc dl
conucrl^tcs di eo)miUc|m magno numero.fed a dextris tois|hoc dl poli refortedione tuaCftatusJi.
Imon^ appdlaf dextera chh^det dece milia|iud^^:oa multo maior numems ludfoqc cecidu in
xTime tfidelitatis poli tcTurreCtionc dih q aiina p totfi mudfi ludp difpfii A; nd folli lUi qui erat in in/
d^ajiadcrlic in crime pfidifJ& ipfi qde cecider(ic,chfs alie nofuir ca cauis eo;: nifi veritate manifelt^
aoiiuxta veiblieios.fi ndvcnillcm & locutus eis no fiiifldnfpdin n5hccct.&rurlusii opa n&fcdfinn
^ nemo alius fecitipftili no hetcnt.CtfiddiCatis.Tm in oculis tuis videbisind ens ca calm cof |fed da/
ta vifionemtueberiscarum.‘Aerembutioneimpioipoemes.Notahiciullodaiiidiao cafum iudford
pecmiiTum/diccndo retributionem JignificaC enim per hoc qi mcnierunc cadere in perfidiam.
iSlflhlDnC.TraAafhicillaparticulajhabicasinaDfcodiCoacdfi.ppheta enim profeques fermone
admi^ala&mithmoicelficndineprtee.Qnitudnqmcfia,rpesmea/fpcs ofum pphctani.‘acdfum
pofuilh habitaculi! tuli|vtpocc fimul cnllcs in terra Bc i ccdo.Idco no accidetino cucniet calb aut for/
cuito.ad te mali^qdVmnqitAr plaga oo appropinquabit in tabernaculo tuo|in corpe tuo.NcmoCmqc
ipfe^Uitalam meaamc,fcaegopouoea.gcadJi.pairnsdlchfs,appofito;a eledione &n6mui/
Qis nc(^ caTu paflus dl.frProfcquMo parabola bclIi,pollq ddetiptus dl mefias ventate vclut acmis
defimfiuismunimslddcnbifalecuntatefuihabitaculij&demiimammillris cuflodieubas iplnm.
Suonia angelis fnisJlonc reddit aecutf collodigmandatum dd ad angdos.Sicutenim cfafs vfus
minifleno holum ad ea qug liinc cibi 6c potus/naniganonis Se hmoi.ira vfus dl minillcno aiige/
I09 ad obuiandfi occurrfUbus quae ipfc nolebat fibi occutrete.Et hoc hic fignificaCQui angdis (uis
mandabitidcus.Ubiipro de tcad cull^endfi te in oibus viis tuis.f Super palmispotcabfit te. Mera/
phoriens ^ fetmoifimificas pficftaaecntionem cnllodifificutpafedc cuKodirefqui portatef mani
bns angdOANeqn^ offedes in lapide pede tnfiine minimus qnidecafualis feu fortuitus calis eue/
Oiat^Sup kone & afpidem calcabis,cdculcabis leonculu Se draconc.R.efpei;hi hotum defcnpnis ^
tndias ddenliisimodo cdpcdu dgmonfi defenhitur non folum illaEfus.fcd vidoqfed calcator . nnne
inquitiudicinmdlfflnnm.nancprinccpshnuismandieiiactnrforas.DercTibitnr autem vniuetfi/
cas dfmonumfub metaphora animalium rwaaumGconis&candi leonum^ venenofomm/arpi/
dis&dnconis;quoniameomffltattimaioiu^minon]mofhciaadtapicndamqoemdenoret& ad .
venenadum alas tcodunt.Dilfctennas autem morales prudenti Icdoti rdinquo.
fpih in mt Tradaf hic illa pamculajpncxaabit. Pollg enim defctiptus dl mdias vnditp cullodinis *
('rii ab holbasitu a malis Se cafnalibus|cfi et a nociuis aiannbus^trodoat pphera deii d^arante paf
Hone/mctitfiacpmiu mefiar.pVbinotaronenj cocpitns.oportuitcnim dedataiepno^nonem me
fixeinpnndpioppofitai&maltomagisopoirnirpoilex^mcnllodiammefixabolmaloiobuiaie ' .
intelli^tip qua cddpcrepoiks a pdifta cuftodia.Cq> inde ineelligeres mefiam no fnifle tnbula
cionibus fubied^d fnifle veie momifi. Vt igiC hfic arondi intdlcdlipphcta adudat|opomiit fub/
inngcie rp pafliis Se tnbulatus fbitt& quare.f.vr mocrercf:& qnid d pro pmio datum dl . (TLoquens
ctgodensair.Q^niatnmedefideraaitfdefideiififafimcfiaspofaitndinmundo fedm medeo,&h/
bcraui efi idiifcitando ipfDm.Nota in defideno meritumiin liberatione vincula mortis a gbus bben/
nMcflExaltaboeu.ecceprgmifi.PropterquodCinqaitapoflolas>knsaaltaait enm,& £dit illino/
me 8ec.Rutfus.qm cogdonit nomen mefifimo nnllfl alira nomen cognomtxgoCmquit mefios^o/
riam meam non quaso.led glotifico patrem meum. Vocabit me.Nota nes aAusmeritonos ; defide/
liijgkinfkationis {evocationis; hoc dliecntfusaddQim.Et tdponddio ipfiimolnpbatci.Ptuiia
CaktibpplaL n
Digii'?ed GoogU
1
I
PSAIMVS _ '.xcir.
aBifttndoxnm ipfoimdia.egoidciisjn anjuffia^affionisdai.S^doUberai^ .Te»
tio rionficando.fic honorabo tfi.^^wttjfaort^icate corporis donandoJongitDdinc dieruiaciawx
Et cfemam totaliter bcandoA faciam vidcrcipfam/mdiain.uifalntcmeaihoccftin omni mea 1^
iceffisSa iplius:hoceftfacia<j> videbicomnemmeamlalnttminfeipfoAnien. _ _ __
CJVVLGATA EDITI O d^Pfalmuscanridindiefabbad. XCI.
Onum cft confiteri domino:8£ pfallcre nomini tuo altiflime.
Ad annundandum mancmifericordiam tuamtacueritatem tua p nodle^
In dccachordo pfalteriotcum cantico in dthara.
Qijia delcc'hifti me doniinein fadbira tua:fi£ in operibus manuum tua^
rumexultabo»
Qua magniHcata funt opera tua dne^nimis profund( fadif funt cogitationa tuf .
Vir infipiens non cognofccttflC ftultus non intdliget hfc.
Cum exorti fuerint peccatores ficut fcenu:5£ apparuerit oes qui operant iniquicate«
Vt intereant in feculum fcculittu autem airiffimus in (ternum domine.
Q^uoniam ecceinimid tui doniine/quoniamecceinimid tui peribuntrfiC difpergetur
omnes qui operantur iniquitatem.
Et exaltabitur ficut unicornis cornu meumtK fenedhis mea in mifcricordia uben.
Et dcfpcxit oculus me9inimicos meostK ab ifurgeribus i me malignarib? audiet aurir
luftus ut palma florcbitrficut cedrus libani multiplicabitur. rmca<
Plantati in domo dominirin atriis domus dd nollri florebunt.
Adhuc multiplicabuntur in fcnecfla uberi:d£ bene patientes erunt ut annundent»
Quoniam rc^his dominus deus noder non cd iniquitas in eo»
ICIVXTA HEBRiEVM. psalmus cantiddidfabbati. XCII.
Onum ad confitenda dno^:& ad cantandu nomini tuo excdfe.
Propheta. annundandu in mane gratiam tuasS^ ueritatem tuam in nodbbafc
Super denario SC fuper uiolaifuper meditatione in dthara.
Quoniam l(rificadi medne^ inopibus tuisnn opibus manuum tuarum cantabo»
Qm magnificata funt opa tua dneVualde profund( fa^( funt cogiutiones tu(»
V ir bedialis non cogno^ettflcdultus non intdliget hoc»
funt ..
7 Infloredo ipiificutherba:fi£germiabatoesopancesiniqtatis/addedmdoseefeurcp
8 Et tu exedfus (temo domine*» Ffonper.
9 Q^uoniam ecceinimid tui domine* quoniam ecce inimidtuiperibnaStfcparabun^^
omnes operantes im'quitatis.
Et exaltadi indar unicornis cornu meumtmixtura mea in oleo recenti.
Et refpcxit oculus meus in infpeidotibus meis t in infurgentibus fupa me maligaaiu
tibus audient aures me( .
Canricum.Iudus ut palma florcbitmt cedrus in libano aefeet» i
Plantati in domo domini*rin atriis dd nodri florebunt»
Adhuc fratdificabut in fenedhitetpingues&uiuidierut. ^ ’
Ad annundandum qui a reifbis dominus * mipes mea/ 8C non iniquitas in eo*
r^Itulos eft-Pljilinas catid diet £abban.Oics (abbati oem feflinfi dic apod hebneos c6pichedit. tc
I inhocnCDlo(imficatniatenadieif^Di.Ica(]>[narenapralini (ignificaf eade cfi macena dia
6nmixxpcdebafGadiediesfcftDsindaobasopibas.fxliuin(la^s|&annucianois diainoK {^lb.El
pfalmos tft<vt tp&net pra; k fioT^laodat vtiun^ opus (apa ^na & ventate dei erga ioftos & pcc/
catoresioAcnlis in daoide & periixatonbus ems.In pnnapto Equidem pfalmi manifefle laodaf lao/
daa deum annuncutt populo (upa gcatia fic ventate ddJn verculis aatem .ipiof
10
1 1
iz
1)
14
tf
^ PSALMVS JCCIL i?4
pat^ititJiDtaii &&qtiainbas gratia iofto9c.OfttSo aSra^^daoidrai &inimiooi diiseiplicattir
in vetficalu.z.&jaA vlcinio: vt patet intucnti.Hacc eft ita? mattna pfjdmi ad litetam.
CUSVMMARIVM EST.
CTDaaid vtnin? fabbati opDsCfdlictt laodaic deSi& arniddanepopnlo gfam 8e veritatem dei eiga
ioftos Se inio(los>»mendat.Et ventate ^ ui oibas inia(fa$:aclpauter in pctiixatotibiis (ms. gfam
veto in Gapfoiinolbasiuftisiacfpaliterin minifinsdiDiniciilnumaniGdl^
CJPetfona bqaensproplwa dl
B^nu ad Cdfttedli onoDiutdiF pfdmtu i ptes daas|>po(itiaa materi^, & exeeotiui/ibi qifi leti/
ficafti.(irProponit qde vna ofonc.fed multas hnte ptes Jia pponit bond ee laudare & annfida/
C^adidgedo modos laodMi Se mateiia budis ac anndaationis.f Vide lingula . Bonfi|honeihim
oAusrdigidis|vnledp&dclcaabilerp(Ii,ri^pleopiise(acliocdicitad tc^hededdeos g f^lhtione
ce docet muina bude Se carfi>d coliti dno/cdfi^onc budisiSc ad cad^Ccxplicat budadi modd.
flcatado}noi tuof vt noietisi vt glorificens.ezcellqdtns.pAd annfiaadd.eccc fccildd opus)annanciaK
populo. In mane in nodibns:ecce cirdiftiti^ rpts.in manefi piicipio did tpe valde cogruo ad vttu?.
in nodibns|tpe cogruo ad laudadu deS.Se fpabtet fubidgcdo modo.CIbp meditatide.nox.n. apta e ^
admircefivtitelligas exterius laudadi opus
abitema meditatioe pgredi & ad lUa tcdere.ad hoc.n.budaf deus canbus Se inilfis muficis, vt td bu/
datid td audietid meditatio excitetur aga diuina.Hic eft enim ftudus intentus.
CTl0>n (Ctiiicalh. Incipit hic ps exeeutiua tali ortCe-Piio traCtaf illa pticub|bond ad cdfitedd Sec Se
cddo ilbilup mcditatide)ibi 9 magnificata-Tertio ilb/ventate tnafibi virbclhalis.QuaiTo illajgfam
tniqibt Se ex^talb-QuIto illa)ad anndciadd|ibmlarati I domo dni . CTReddit rone ^re bond e buda/
ceSe canere laudes diuinas ex naturali oiigme.Q uia Ipndcafti me dne in opibus nns,i5 in opibus ma
tmii tuas catabo.Didio hebtaica ieerprata dit^O|dgnat catd mixtd budi Se ecooerfo. Naturalis ori/
^ catadi Se budadi l^nria aSe lalis l^tia talis catus ac budis. Vn ppheta no dintj^ficafti me I ta
b Ac tali re,(cd in opibus tuisihoc e^tenus funt opa tna.vt rone Ifrin^ Itelb^s no re opata.fed deum
opanre.Et pjiortionaliter ideo laudabo Teo catabo I opibus tuis ^renus tuis.i-r5ne tm.Et vere h^c de/
baee tota to diurni cnlcustcatadoffonado Ae.Et itedit ad Ifam damd in fci^ cxpnmcte rdiquos.93
Iftifkatus fuit a deo in mulns opibus dei^tu falonfimsitd contepbris^ideo alTutrexit ad budandd Sc
cantandum deo.Q^ ago diuina eft ongo laudis diuinf,merito bonum eft laudare 8c cantare.
ITUgnificdtd. Ttaiftaf hic ilb paiticula/rup meditatiocfubidgedo res meditatas catado Se budaii
slo.Ecfunrduo.Primd.q magniHcata funt opa tua dndAdmitaase&pliterisexcdletc magnificatio/
neopeid diuinofivt p hocitdligas mete hois coteplatis diuina opak^tomagisc6fid«at magnitn
dine cato magis admiianiqifi femp crefeit materb admiradi aia opa dei quato magb c5teplanf ran
Ko inoeniunf maiora-P" Alterfi eft. valde pftindffaCtefunt.Dieiio bcbraicafi btinalingua pmirtattf
Ibnar valde pfundatf funt cogitationes m^Et mtedit q> diuinz cogitanoes funt valde 1^ Se Ifctn/
cabiles queadmodd ea quae funt in valde profundo loco.Et hoc quo? admuatis mentis eft Se pfiten
Kisfoamignoranaaiimmornmmaelon^tione diuinatii cogitationftnonfoluma nobis Ccd ab oi
crratura-nnllus enim nouit quz diTponitdcns circa agenda Se rationes agendorum.
^ir bCltialie Traftaf hic illa pricula/vcntate tnardefcnbedo curfum Ipioip difpolitfi a deojlcogniril
■b bolbus fenfnalibus.Et ichoat ab hac iOToraria. Vit beftialisimore beftia^ipntia tm cognofeens Sc
fe0^nihilppedesfbnirpvitp.iidcognoTcet:A;ftultus;n5fapicsqdei(ur,n5 itelligethoctqd didtftc
in c5i de|)oideriadd|&explicabif in fpccircadifponeipiOK &iufto^f.ln floredo impii iicutherbaf
hoc eft Ipii fut in florfdo fic haba florerc/pfpan ipio? no c ftabile.fedfic hetba/cuius Bos paru durati
gc genninabut oes opantes inigrans|morcfoaii,ad ddlraiftos ee fe vf? femp. Ira q> pfpitas Ipioqt c6/
«araf hetbp n'6 folfi qbatfi ad iftabiliratf.fed detenons coditionis g herba deferibittin hoc q> Ipii m i
Biinatadftetnafnidcftrnaionc.herbaafitetficrcfcitadhocvtfeccf,tepullolattn.Eteft fermo dede/
Bnj<aior Ipioqt gtemarq ent in ifemol^ tu excrlfus cremo dnt V t «elligas diuina difpone ordina/
n q<f diiSfi e de inigs, affiett ppRa duas dni coditiones.etemirate,vt no mireris poenas Ipio^ dilatas
in alia vitaiapud ftemu gppe dnm p nihilo hf hmSi dibtio.Celfitudlne vero vt reueiendo pfeicias "
i6qe ^ re deus plpcritatc dat Ipiis in hac virawc cdfitudine figi^ diuinp puidetiae hoc puenir.p^ vt ^
abigi 01 h^tatioe a deo difpolita Se apud ipm no dilata pccna Ipioi^ iteUiiMs|fubdit.Qin ecce inimi
ci toi driezccc demdibitis eft ptemfi iterjtfi Ipioqt.Quauis.n Jippaneat q» oifFcraf.f m tn rei ventmep/
pe e-pr ppea dicit ecce inimici tuim: Itelligas tone inimici rip addd! pnnicdos ab i^ deo . Qin ecce
Inimici tui pibu t-repetitio «aggeraris c. Et fepabfif Oes opantes inigtans.f^^Adiierte hic duo. AIreqc
e^de ee inimicos dei Se opatotes migtarisAlce^ <p dupla pccna danat04fignificaf.f.pib(it Ac lepa/
bflF.&cabonf gde a te poena daniipibut afit poma (lcmbs.Hzc de veritate dioinaetga uuquo» '
Caietdbpplid» b **
sic
PSALMVS JCCIII.
lEt flcaltaftiTra«at hic illa paiticola/gfam tniPriino Rfpcao daaidis;& drfdc refpcttn oloin luft<»
fum.EtouIralHiftarvnicomis/ habcnrtscomotlcuanim.comD meumipocennam meam;deuando
me ad rcCTumjvf^ad enphratefubatflisMiiueifishoftibusr&mimira roea/vnguamim \’nftionu
mcr.in <3eo reccntishoc eft vnguctfi vndtionis mea: non aniit vrtulhite,fed a oleo tecenci fcmp fuin
i^podr ocalas mens in infpe^tonbns mdssin tfutgcnbus fop me malignacibus aodicnc aurea
mepPTerfpice hic danide gf am da in qoactuor fms pcibos cecognoTccte . Pnmo m froR^ enltafii
fient vnicomis comn mefi-Sceddo in capitcA miwara mea in olro reccti.Teitio in ocnlis|videdo
fcatos inimieos.o5faeuit.n.i>phaa hic vidona fignificaK pfe<ia pet vifione in inimias.4 e eJfeftni
«iftonp: vc alias dicltfi «.Quarto i aunbusrandiedo fcqnes cancd landacind iuftof.Qup i Iibria tcgfl
legunE adiplcta:du plancs vidit pfniirorcs fuos & fapaaitAliK’ audiuitifoigctes 6e lupauit£t naiau
DIC hpc duo gna hodidX vifoa & aodito^ivt p vifos [telligas oes g |>peip aadicos oes g a loge fnode
cocta ipmA <p oes fupaoic. Vbi hes dd gfam manifdlata in danidc(& veticacc in inimias d^dis.
3lliftU0.Sicot tradauic de veticacc non lolu erga inimicos damdisiPed erga oes miqaos,ic> craftat de
dd gfa no fold ergadamde fed erga oes iuftos.p^ indncit cantici! in lande luftommiczdmuu gratin
fiorentid.Iuftns vt palma flondiic.Dcinigsduit|impii in florendo fient hetbaide inlhs autemiiolhu
florebit vt palma. Quanta dillantia eft inta herbam & palmam.tancam inteUige diftatiam inter flo;
fcm impiom & florem mfto^.illa hodie eft 8c modico fftu atefaRpalma enitetna quodamodo dLVt
cedrus in libano ctefeet. acdletia an|men iufto^fignificaf a fimiliradine cedio^ tn libano.
‘J^latati in oomooni • Codnuaf cancflifimol tradado illa patticoLi;ad annnnciadft . Et ga officifl
annuaadi cduaiit munftris diuini culcus,idco gfam da erga ipfosdefcnbic ad annnnciadm Platatb
niiniftri dei ad limilicudinc arboft placati in domo dni/in tepb da(qtii ex teplo dd alonf fient atbo/
res alunf ex agro in quo placatp funt^in atriis da nfijad que cducnic popalas,florebflt|dodiina . Ad/
tuicfrndificaofit in tcncdnteirnpra natora arbotu & hoiumiqcn vtroiftgi eft in fcnednte minni & do
Hccie.ifti vero fhiAificabfic in feneducc .pigues A: niuidi erfit ad anndciandnDona diump gfa; cood
(a coagelizanbns tecefenf ex filiCudine corpor^ifi;g> erat fient hoies p^cs Sc corpnsbonf dirpoois
habctes.ita qi ct i fdiedtite gcncrac.Doccs ai p ha»; corootalia itdlige.Quia redas dns.Ecce tes anni!
ciata.ga ledus dn»|oibns.Pctra mea.ccoe gfa qua me hraiamc m tegno ppetno vfij ad mefia idofioe
Ee nd inigtas m eojcft. ecce ventas pEt numaanit hax dauid vt iccUigas miniftros tcplifdnp anno/
ciatnrostprimo pnidetia dd erga oes redajfine vlla iniquitateifinc vUa accppcioncpenonaii! &cdem
def^aiem dtfpdnc dd dc tegno domos danidis vfgi ad mcfia.Et ppeerea dixic q/ annonabant deflpo
tta mea.& hoc ct abfgi vlla inigtate cfiiccitdens,ccalidcs regno dc domo faulis m domfi mea. Amea
«rVVLG.ATA EDITIO, CPfalmus.XCII,
Omlnusr^auir/decoratiiactuciu eft: indutus ed dominus fotacodi^
nem procinxit
Etenim firmauit orbem terrf :qul non commouebitur, ;
Parataredestuaextuncufeculotues. ,
Eleuauerunt flumina dominetcleuauetunt flumina uocem fisam, *
Eleuaucrunt flumina fludhts fuos:a uocibus aquarum multarum.
Ivlirabiies elationes marismurabilis in akis dominus.
' T eftimonia tua aedibiba f adla funt nimistdomum tuam decet fandlitudo domine ua
lon^tudine dierum.
civxTA hebr^vm. xcni
s Ominus^fegnauitrfiipttbialndutuscfttindutuseftdonunus^fotdni
dincflC dndhiscft.etiamfirmabisorbem nonlabetui,
z Firmatum folium tuum ex tunctab (terno tu.
i Ekuauaut flumina dne*eleuauerot flumina uoce fnaRlcuabut flumina fradHonc fit£«
4 A uocibus a quarum multaro fortes ftadHonesmaristfortis incclfitudinedns*.
5 T eftimonia tua uerificata funt uakfe:domui tu( pulefaruit fiititas dnc * logitudini die^fl
rrn I tnlns nollos eft.M^etia plalmi vt a colligite ininft regni mefif.Tft a eo g> vbi dfls regna
j nic)cSliCliumfidioottaipitt(ub%cflumiofl0(ma(iflniaiiifi&(kfcnbi£qdpoftKluacftioi)l
PsALMVs Jeciir.
contotTomaa) q, tdKmonia ehis valde vttificata introdacnnfc&ffmni fabift
gitar lana^ pro pnlchnmdinedomns dd in attmam.Harc enjm adimpleta qoo ad «dhmonia t*
‘*®“®“&^camuspulchnnidmcecdeficc6fifle«in feneiita>
Btf cltigitnradlitcramniatenapfalmircgndchriftunfiuinitiodioceftatcpotc afurroaioms ei’
_P . . CTSVMMARIVM EST.
^Propheta coremplatiirmcfiam incipiente r^aitxlercribes enm tnm a conditionibos pfonc/tfia
nr^cefiegniicumapagnacotEamandiunKmmoniisvetu&domoEuieia. *
■4Tt^lona |oqucn5 propheta eft.
7~^ rcpi3mt.Diiiuhf pfalmns in ptes dnastppofinDa materic,& exeeutina/ibi ct Erma/
J_^bis^Proponitqnattuor.Prunfi.Dns/mefias,rcgnauit;hoce vbi mefiasdnsn6ho«ant illoic
led vniuenog regnauiqregndjufcgpit.lhpbia idotus elt;q pnos idntus fuerat humilitate padionis &
ccTcra^ m ilena^ mim ana^eEt eft rermo de fnpbia/hoc dt uccUena lliperatc oia.Hac ITodc idai t chfs
vbi regnat Kliiigedo a mortais.Tdcji.ichoaHechfi regnd no fold patet matth.vln.data e mihi 0«
ptasin cadoKiterrailaietmatth.id.fantgdadehicilanbasgnoviddidtmoitc donec videat hlid
V* j fim.Qijodqiletd no ftuflet fi chfs poft rrfutreftione fiiam no icccpilb tegnate;
Indntas dl dns fotti^nqiinott^tans corporalis. Et qoatto eidus ci>er quod denotaf q> no geait
Im parauit fcad operMU|adpDgnadd.dngnlo figde dilbofino ad fututas opationes fignificaC . tt ad
Iram chrs m rduncdioc fua icipies renare, exaltatus e mp oe nomc|8c fiolam imotralitatis accepitt
rnntfidci in ecdefia foa'4: pugnatnnis cotra mundum infulgentem contra ipltim.
j fiflllJiJ!0.Inapit hieparsexeeotiua tali otdine.Pnmd ttadaf illa pttculaidds tegnauic.Scc6
do rdiq tics pwiculcfim^ibi denauerdt.flJTtadat afit initid regni mefic a mbus.Et Klpiendo ab
« j* c ^'*S”™** i?*^^**®*^*’*^ 'P"" ‘1’ pdma opatio dus ent firmate orbc.& e fermo de
mddo qra apis ad hebt.::^nangdis robicdtdens otbefiiturum.Et pprerea dedatado de
guo oibe I(^t,(obdit.nd Ubc£.i.g 06 labrfiad dfiam mddi huius, g labef a fuo ftata;a difponc motus
& g«nttm«s&TOmipn6ts&c.Et dedit hac (watione prima mefipvtitdligeiemus q>ipefitmabitfi/
In ti^d rnfi:mfiduin,fiitijras e regnd meficEt apredcfaibit rege q» vbi regnauiropara dedit ad fiiy
msdu r^^fio/no muicsy ^ufcijy fcd inn^i — i—ii* a
„ ^ — vi/t»cK‘idu«,uyi*iuQcuic aani/
raadu regnd/no multaqc poidaqi ted mddi futnn.a hoc defcnbif fiitu^ quard ad cdTummatioiic fed
fetim q. legnamt i^atfi.Fitmitas.n.ftmiri mddi e rcfnncdio chf iiiuxta vetbu apM chfs lefunexit
lrnosrdiirormn«.sr~Kirm3nir.^lii< NT. .t: /• 1
upuMf & vidotig
dddiub figura Huminfi & maris.
tate *teriiitaris.pTt ne hoc miretis fub^t tone. Ab amno tu.Duo p hoc dectoat.^Alteni q> ipe dl 1
ieillegabhebrpsvoca£dns.gaaba;tctnor — n- . . ..
• q> ipe firmabit otbe imobilfi& q» folid dos fii
“ SElqiauerut.TtaaafhicUlf pamcalcifuob
Vnjchoatabiruigftemddocdcrachm.p'VbiadDcrteq>iducitnid^iuo ngun numina se maris.
Ecta de Humimbusgdemaniducittp dupliciter ifiinexctfitcontrachfm:vocibas.f;AaudibnsEtD
vo^ i^ige no fold verba fed doetrinasifed pcfpta & decreta cotra fide chfim floetos adtCg ftaftio
inlfsdnijafiaffiioc vnds^ad obflscnla^plccijtionu fs^s^Etitcdicp flumins ^iilcs piicipcs icu rny
• E«ftratusq?marcafitgnalcptfcipeieamagi(hatfi.Naadlfamprimdflamcfbirmagiftratiis iod^rt
&deidc plutes alii pncipatus fp^ J’rftef hos at fhit mate romani iperii.imanirer pfcques fide dia
PEt adoeite vt bdpdftes:& idgas illa vciba a voabas aqiiaqi mnitaqt cfi fcquenbus;,f.'bites fiaiSioes
^ mans.Sic.n.maris defcnbunf fraehdes fludud fortes fimul cd vocibus aqua?: muItaR/multORpopu
^ |o?-C^Fo*^s‘n<3^tndinedns.lnfur^bnsflaminibus&man apparuit diis fottisin cdfitndi^
Recole qd dixerat idutos eft fiipbia & idotus e fottitudineia: pfpice vtidqi.dd df fortis in cdfitudine.
Et vere in hac pugna edprobatus eft.difs dns fottis|imottalis,in cclfitudinqfnp oia. PModusat quo"
apparuit fotm in cdfirndinc|fuHffgif.Tefttm6la tua verificara fdt valdcHfc ftictdt «e fdt arma chfi
I? jncerioKg^cisteftiraoia vcrificata.Teftim6iaqppechfiin verbisfdteuagdicadocumeta,infa(ais
fdt miracnlaiiijxta lUud mar. vltialli aOtpfe«i ^cauetfit vbiqi.dno coopante 8e famonc c^rman/
te reqaenbusfignis.Er pter hgc i vita dildpoloa! (iit opa charitans.m hoc cognofeet hoies q> difcrpo
u_mcicnnsfidiIc(aioncfeitiaaetitis.InpfecutioibosaIIifteriatd.is&itemfirobui)& os& fapiamcui
no {mtetdt refiftete ofe aduerfani.Hxc.n.ola chfi reftimoia venficara funt vaktegbus edprobatus eft
ms foms 1 cclfitudine.pQuoqi effetus elLOomm tug pulchruit fdiras dne Idgitudini dW . Doma
"°**^«fi^oceftcdg^tioneoium fiddid)tcftaf aprns.i.adtimo.5.idomoda qcft ecdefia dd
^ viui. Vnde d^fus q> fairas fuiqcft 6t erit pulchritudo chfiano?.Et itendit ppheta apiie q> ha* pu/
^ gna dihadoerfas mddd^nd tedit ad hnda ecdefia cuius polchnrndo cdfiftat 1 dimtiis/honoribos|glo
^ tiaipndpatnia: aliis hmoi tpalibos Ixmisded cuius polchntudo fitf(ftiras.& vrif prento pulchrairik
longitumnedierum:vt intdligas omni tempore fanditate dfo pDlchntndineec(Mue;Aduerte hic q.
^ girao hmaica interpretata pulchruitifonat vnd vetbfi quod lingua latina non habctui^ vulgatita
CaictfoppQiL n m
PSALMVS jcciirr.
dietrrf farti bdlo.InttndiLiu pphrta i)> fandHtas c^it ecddi? chfi no folom qu^ IbbfantiftSgI
fc vt palchritndo dasrvt dricftarcmurin lantfhtarc fient ddedamur pnlchtimclincAiDGi*
CrV VLGATA EDITIO.
Eus ultionum dominustdeus ultionum libere
Exaltare qui iudicas terramtredde retributionem fuperbis»
Vfqucquo peccatores dnetufquequo peccatores gloriabuntur^
Effabuntur K loquen^ iniquitateiloquentur oes qui opantur iniulhti^
Populum tuum dnc humiliauerunt:& hereditatem tuam uexaucrun^
V iduam & aduenam intcrfccetunt:6£ pupillos oedderunt.
Et dixeru nt.non uidebit dominusmec intelliget deus iacob»
Intelligite infipientes in populotiC ftulti aliquando fapite.
Qui plantauit aurem non audietiet qui finxit oculum non confiddac^
Qui corripit gentes non arguettqui docet hominem fdenaanrf ^
Oominiis feit cogitationes hominumiquoniam uane funt.
Beatus homo quem tu erudieris domineidC de lege tua docuens cum*
V t midgcs d a diebus malistdonec fodiatur peccatori fouea.
Quia non repellet dns plebem fuam tfii h{rcdi tatem fuam non derelinquet.
Quoaduf<^ iufKria conuertamr in iudidumifiC iuxta illi/oes qui re<flo funt corde»;
Q^oisconlurget mihi aduerfusmahgnantestaut quis fiabie mecum aducrfiis opctaitf
tes iniquitatemf
Nifi quia dns adiuuit meipaulominus habitaiTet in inferno anima mea»
Si dicebam motus eft pes mcustmifericordia tua dnc adiuuabat me.
Secundum multitudinem dolorum meorum in corde mcoiconfolationes tux I{ttfica^
uerunt animam meam.
Nunquid adhfrct tibi fedes iniquitatisiqui fingis laborem in prfcfpto^
Captabunt in animaro iufh‘:fl£ fanguincro innocentem condemnabunt.
Et faclus cft mihi dns in refugiumtfiC deus meus in adiutorium fpd mef.
Et reddet illis iniquitatem ipforum/dC in mafida eorum difperdet(^t^lpttdeti!loi
dominus deus noficr.
CIVXTA HEbR^VM. XCIIIL
T^Eus ultionum domine“:deus ultionum fulge.
Propheta» JL»^£|euare iudex terr^iredde retributionem fuper fupetbof»
Vfqucquo impii domineWquequo impii IftabuntuTi
Affluent/loquenturfortetextoUentfeomncsopcrantcs iniquitatis^
Populum tuum domine * conterenttdC hereditatem tuam affligenti
1
z
3
4
5
6
7
8
9
Viduam & aduenam interfidenttK pupillos oeddenti
Et dixerunt. Vox fuperboy.non uidebit dns,8£ non intelliget dens iacob.
Propheta.Iotdligite bclHales in populoiK infipientes quando inteliigetisi
Plantans aurem nunquid no audietffi creans oculum nunquid non uidebit»
1 o Erudicnsgentcsnonnecafiigabit.docenshominemfdentiami
fltM
I • Dominiis'* cognofcenscogitationcshoministquiaipff uanitas.
I z BcatitudinesuiriquemcafHgabisipfumdomineiSidedocfhinatuadocebiseuni,
4 ipfi 1 5 Ad fadendum quiefeere ipfum t a diebus malitdoncc fodietur impio fouea.
1 4 Qgoniam non daelinquet dns*populum fuumti^ hereditatem fuam non df%<^
PSALMVS
XCIIII.
if Q^mamttr(]^ui(HmmraiateR]riu(!i*ainntftpoftipruin omnes redti cordis.
t ( Q^uis fulget mihi cum malignisfquis dabit mihi cum operantibus iniquitatis^
Ut
17 Nm dominus adiutorium mihi :uelut modicum habitauttdeferta anima mea.
1 1 Si dixi iapfus cd pes meusigratia tua dommeTudenubit me.
' X 1 In multitudine cogitationum mearum in medio meitconfoladones tug deliciabuntur
ii animam meam.
a zo Nunquid fodabitur tibi thronus prauitatdtformans labore fuperpt(c(pto^
z I Pugnabunt fuper aiam iuditK fanguinem innocente condemn^unt.
zz Ec fuit dominus* mihi fordtudini:& deus meus petr{fpeime(.
mi Etucrtetfupeos iniquitatem eorumtK in malida eorum c{det eos/C{det eos dominus*
deus noder.
pparctddndcbeat0 pnrdican hoiem do^a deo ddnecfodiafpiSdfi
foDca &£. Apparet jnnd affirmari ip deas puniet ipios-CTEs qbus oibas fadle parete poc matenam
ptalmi efle rettibscionc diuina fcmita tu ad danatione iniquo^Sc fpeaalirer oppnmctid paapercs Se
inltos 6c negarUi diaini paidetiairam ad beandu ccCfoc corde)doAos a deo Secf Ita <p matena ptai/
mi ad Ifam eft.deam habete ntiidm humanoK aCtnu in pnniretnbutTioem ui fbtuto.
CTSVMMARIVM EST.
erPtopheta impios negantes diaina poidcnna rcfpe^ hamano^ aOoS oppreflbres populi det o5/
fideras diuaas preneiare,fappbcat deo vt manifidkt fe lodiccf paniedo &c.Et vbi rephendit negantes
diuina paidetta.teddit ronem quare Sequonf^ fu^i petfeocrant & iuffa paciunf .fjone fhtnn tudidi
& vT^ ad illudid^deratom a iufhs fidetibus in diurna gratia£t demum punitionem iniquorum de/
fchbit feparaaone a deo & fuccifione.
do
ibiqrfi vf^inlHna.
bus eft fermo a mu!
y IL l:'r(^ni t tna.Pnmn.Lxus vltionuicuius e vicila.dnetOc exaggera do tepenc deus vlnonum|
refauanfvuidiCtc,fnlgc.Tan§obrcnruslarear|tanq no credaf deus quatenus efideus vlnonum
Otoceft quatenus bibet officid vindicadi>ogat{>phera vt fulgeat vltioniidens.n^n(kclcnareui
dez tcmeiqai mo in zlKmatiooe hoiuni laces tanq no exercens ludioa cleuaiefm ofhciu iodicis quo
fiingais rdpeCtn vniucife tetrf.Inltnnat adt petendo dcaarcfaCtione iudicii diuini rerribuno^ ludis
fterucnicte^a ddnnxta ifludmifcticotdia cidtar ludidd iac.zA turfDs.exalcabif parcens vobis
iiididi dhs cfa.)o.pTt demfi redde tettibutioncrop fopbosAdus ludids & vltionis defcribitnr.
QJ^fQUeqUO. Inapic hic pars ezecutina tah ordine.Primo traCtaf lUa particulairup fupbos. Secun
illaidcos vlrionfiubi uelligite.Tettio ifla|fiilgqibi btitudines viti .Quarto illa elenareiuda teng
^ j- -""-^,Q|j;toilla|tedderembunoneiibinungdlbdabiftibi.(TrDefcnbuirffupbidequi/
ilc^ici fodere diurumo.Etichoas a diucntmcatc fede^ ait. Vf<}<quoCnoca diutuc/
nnociscuoiuni icquendcnminu^impii dndrutlbsexaggcrSdo vf^quo ipii IprabunffPnmd cnmen
ab al IfOtia idpiqngnificare pfeCta eof miqtacc.ita q> Iceanf i criminibns.p' AIHucq vfijiquo alHuitf
ctefeet abddanter,loquenf| vl^quo loquenf.fbrtdSedidd cnme in loconone ed q> v^t cdfluendo lo
cjnonf foireihoc verba poteripipferetia eos potftes(c6minStes Sc hmoi.f^Txtollet fe. Tettifi ciime
pptiS fnpbisl8c hoc m ope.eztoUet (e.Pnma fupboi;: intetio ed extollere rdpfosihic ed linis propnus
oium operfieoif^VfiSc merito rubdir.oesopanresiniqrans.<rPopuIucuu.Podcnmina rupbofiia
feipfis numerat crimina eotunde cotra alios.Cdo!fpDbTicu bondipibnafqi mildabiles. Vfq<quo popa
Ujecce odenito publid boni.tndiecceolfcnra dn,driec6cercntf&: hzieditate tuafiudos quos tibi hgie
des cddituidi.afHigftf Vidaaimifctabile a fexu Sc datu,& adaenafoaendu extra patria,iteiliaet{& pu
... j. L./i r i-L-L iminfiiqradegenetefupbo/
1 culcoies expeCtances regni!
) tdlanfEt ducriiqp ipunitate fnoif cn
tninfiino videbit dfis,& no icdligct deus iacobigeda nfa. Vbi dare negat ded videre Sc irdligere aClus
nfos.rTtdpfpicaciuspphctp verba fucnnrconliderata.li.mol narrat ertoreSc tonem erroris.Duplex
a philofophis negantibus diuinam prouidentiam refpcdu humanorum aCloumirano adertnt.Pn/
loa cft a taaooc mtclligediiquu ^ect mtdkdio 0c pt^uc diuina cd onuuno immacenaUs, im/
. ~ CaictibpplaL a iiii
j PSALMV5, .JCCim.
mo rcmojn ab omni non (bloin natcria (edpMaitialitan.Et hinc volnnt nop effefas tanff Accdl^.
ticdiuiniiorcilc^losvtjmnufctanjratftibusinarcnalibusjfingulanbus,infliixu|vanctace & ounoaa
potcntialtrace conlhmns;quales fnnt aftns nofbn.Ec h*c rano tangif dicendo.no intdliger deus w
eob/dcnsqpiadofatprapopuloifraelihoceft venisdcus.AIteraratioe* parte vilicaas rOTm vuaia
famitunrcilicet tp qiiardam melius ell non videre g videre, propter eorum vilitatem/turpitndine Scc.
Et hanc rationem rangjtdicens.non videbit dominus.
SlUdli(?il£bclhalC0Traaat hic pphera particula lUam/deiw vItionfl|ct parte radids(.u»gnitk^
acluu nolfro^^atgoedo (btim blalphemia ipioqi.dicetinm.no videbit dns nec intelligtt dtns lacob»
J ntcUigire bellialesjhoies mote bdbaj;: viuetes.in populoiplati tfi populo tang magim^opolorfiifle
[Hpicresidr altilTima ca mak fentictcs.qn irdligcnsiqn penetrabitis fralean veritate i pTlaws auron
nunqdnoaadietlli creans ocnlG nungd nSvioebitlEtudies gentes none caftigabit.doca hoira fci«
rialA quamior eflfeChbus da itedit docere in deo efle Idam adufi humano^-lx* hoc tp fedt knfnm
auditusildilbm vifusirynderdim(A iteHeClu fpecnlanufi in iK)bis.Et uitendit talem r5nem g> gcgd eft
efe£honisin auditu/vifujin ^dodi feu rone practicaj& in ItellcCtu fpemlatmo hois.rotfi emmeno/
n rh mo dl in deo.Memmit Ipaliter auditos & vifus,ga fpGalioies funr itet oes fenlus.N5argiit^rf
fcAibus miraculolisiga ad illos loquif g negat mtracula.fed aiguit ab effcaibus quos ipli pni faunc
prodod a deo mediate minifteno natuiz.u fundat tonem fnp cm ai cocgitione pBo^f.gcgd peifiM
Aionis habet dfi3ftu$ pendit Idgeexcellennon mo in Tuprema illius ca . j' Side hic minos erudite in
pRia feu fpecolatiua theologiai&fcito q> no itedit ppheta ifetteq» deus audit feu vider.fed q> deus av,
gninone iua cognofac quiegd feniu vifus videf/gcgd fenfu auditus audif.hoc ed enim cxcellentiotB
m6videit&;audirc.Adfigmhcadu ergo fyndcrdim(diat erudies gctcs.dcus.n.ctudit getes mediante
^derdi idita aia; nodi*.Ipfa liquide aiguit nofmetipfos quii male opamuti& indigat ad bax opee
randnm.ed enim naturalis quidam habitos animiadbonufmreCtarSncm probandum& cocran^
teprobandum.qoi oibos gnitibus naturalis elkac pa hoc ed edcClas largitoris natutp . Lumen aute
inteUedus agentis Sc habitus pnnapioy in fpccubnuis)(igmficatnrdiccndo.doc£s hoiem fcicnain^
nam lilo naturali lumine acquirimus faennamiriue inoeniendo fiue dificedo.Ec hoc limilte naturae,
le ed oibos hoibusiacp hoc dFcftos largi cotis naturp-^Diis cognofccs cogitationes hois,quia ipfg
vanitas.CoiKludic prophaa q> dns cognofac cogitationes coiulc]i flngulans hois.Et ne putes q> av
gnofeie cogitationes hoispm id quod habent de (pfiali (eu imatcnali|& n6fmq>flu*pporentialel^
fnnt.fubiDiigic quia vanp func;imo funt vanitasjconem m cognitp reddit coiunClio quia.& ed fim/
|iis.cpgnofacetcasfmq>vanpfont.Etperhocrcfpondetpphrtadiccnbos)nonmtcllig«non vide/
bit dcus.c* co enim q> affmnatdcii cognofeere coptationes etpm q> van^funt, intelhgi vult falfum
e& <p aliquid no videat a deo:& felfum ede q> qupda rndins ed no videte g vidercilimpTicitaSc abliy
lute lo<inendo.Siciit per Bonem indu£»adeplafmationeanns)vifus&c.modrauitfaliumdfc non in/
tdliget deus lacob. At Ii diftofius cupis ida difcoti.legc theologos fpcculatiuos.
SScjatlldinCS viri. Tranator hic illa patnculaiftilge; declarando apud quos & quomodo folgec
deus vltionum.Beatitiidmes (erunt, viti quem cadig^ns ipiiim domine; & de doCtrina tua doaiiia
«um.Adfaaendnmquiefceic ipfom a diebus mali donec fodietur impio fonea.Intoeie duas aOio/,
nes da erga futuros bcatosifalica cadiganonis & doClnnp.non qualifcun^p fed legis dminfEt per/
pende effoSum cadiganonis A talis do<:trinf.nam cffcClus defcnbitur quies a dubus malLK ed fet/
no de quiete perpetua future vita;,quac paranir doClo a deo a diebus mali i hoc ed a ronlris Giccefli/,
CIS afflidtonibus quibus diwus v it* pr*fenns cadigarur.p^Nec prptercas tempus rempotil^ ratio/
nemldonecfodietunmpiofouea.Vnumidcmqitempns defcnbitur affliClionis ludorum proquie/
*e perpetuate foflionis fouc*impiorum:vt intdligas alHiCtioncm iudoram ab impiisicflcipfam fbC
fionem foue* iropioram.Quafi foiicam etenim libiiplis fodiunt unpii,dura afBigndo iudos adim/j
plent iniquitates fuas quibus parant (ibi fbuca inferni . Et iclpondct hoc dirnde prpmillis fupaios,
vfi]iquo dtfe populum tufi humiliabunt, viduam 8f aduenam inccrflnent &c.Adi aperte tefponikceq
donec fodietur peccaton fooea. Vnde fequitut.Quonlam nodcttlinquct dns populum fuu(contnia
a fnpctbis;Ah.-ercdiratemfuam/indos,nondefaer[guis affligi finat. ^
Cuonii vfi]> iuihtii. Tratlarur confequenter illa particula/deuare iuda torgideclat^o iuditiam
da eleuandam in rctnbunone ludomm .Quum dinOctitaqiq> nondoehnqua popalumfunm^
fubiungitquid faciet populo fuo.Quoniamvfgi ludinam/ hoc ^exeeunonem iudmf in alia vita,
leuettetur ludiaum/prglentis vit*:hoc ed indicia qu® in ptpfenti vira aercencuqteducentut ad reCti
tndincm luihnf m f^ra vira.a; pod ipfumihoc cd fcqnentut ipm/adedabilc iplbm ludiaum teuo/
catum ad iadirtam,omnes re£h cordis.Iniqui nollet futuram ell: tale iudicium vof iiidibasiufti ao/
tem dederat tale ludiciuro.Ec dmt hoc pphna non folum quia multa ludicia humana fnnt iniud^
icd pnecipue quia ludiaum diurnum in prcfcnti vita non czerca iuditiam . Ncc intdligas at hoc •
dtaiodiodicuinhac vdaficmuiddilaiintclligcipabdincta iudina.non enim pmucpcccacoicsv
PSALMVS JICIUI. ' 157
ttptobo^hac vita,fed ttfemataDcctitioniiiiftiti^ ftintrac Vir^-CrQuis Dorget mthLprgtnific Sc poli
^iuin omnes rc<^ cordis;& propoiucrac ekuarc ludeac ccrcf£r propecrea veruniji declarate incendens
qaomodo Bec,czplicac qua Ndocia leeti corde aflfiedlanc ludinum luflingqiui habede vnde nme/
ant.declarado.n.hi>qdeaarac (p deus ludex terrar exalcarur ludicando iaftos{& q> lulh habet vnde ddi
deretiudiaumialfati^Agcsitaqi propheta mlhlcolidcrapcelapramrdaciae adhioiram mjiaam
hiifacur)aic.Q<qis futget mthfhabeti rcaom cor/hoc efl pro me, cum malignlsflimol indicandis ante
Oibonal indicisinuis liabit mihijhaben rcetnm conhoc e pro meCexaggeratio dl}cam operariis ini
qmtacis|fimul indicandis a indice vniuetfp cctrp.Quali dicac.ego non fulfido pro inc/mcrica propna
non lar fnnc.P' Vnde Se fubdic declarans illum qms.NiTi dns adiuronnm mihlecce qois furgcciquis
fcbic p meiecce qdo cieuabif ludez terrp iudicado ioftos-Admeonu mihi / admans merita mca/amn/
nriiimihi admercdli^remavica,velncmodicnhabitamcdefcrtaaiamea.Moshcbraici fcrmoiscSe
^mlicat apnd nos pauiominasipan! defuit qn ala mea habicauic delata a rocietace pfip ccclcllis. Di
cic autem veluc modicum{& non didc abrolucaqnia mentum iullocom non u toro Icd pro manma
ili ratione ell a adincotio dioinpgrah^ac proaliqoo modico dl es nolbo libero aibicno.Indc enim
£c (p nili adtnrorinm dininf granp adiit nollns openbns pamm dedi quin remaneamus defcrciiiUnd
iqmdemmodicfidlaliqoalisrabo metendi ez parte libenarbicnLCTSiduilapfus ell pes'metis.Cd
fiderat vtt teAi cordis m Ibpfo vcrii(p.£bonu opus Se malnm opusimeritnm &^mcntum proprium.
Et propnum qnidem meneS attribuit diurno adincotio-Dc proprio anccpcccatoiquod impone rclv
qui neqnu.ait. Si dud;li conlideranijli profdlus fnm coram te,q> lapfns dl pes mcus|q> pcccani ex ha/
gihrate hnmanaiad limilicndinem dns cnius pes labitungrana tua domine fullcnrabic meeeee reme
<itorofccceqoisfDigetpcomerationepeccaroromqnzcdmili.gratiacoadnepbetmihi hduciam (p
^lalullencabitmein indido inlfanp.|^ nedifcuiTam per lingulas partes meas.vnico verbo omnia
comprehendam. In multitndine c^itarionum mearam m medio i^hoc ell mera mqhoc ell cogi/
lattonum meatum de{clmismeis.C^imedlomnibos cogicanonibnsellcincracogicancemircd dif
fiareria ponif iter cogitadoes ez pce rd cognup.na ex hac pce aliqo^ cogitatides fune itra mc/illp.Cqbos
cogito de intiffiis meis;& aliqn^lunt extra roe,illp.r.quibus cogito de agnsidcdiuitiisj&; ahis cxccno/
iibus.In mulcicudme ergo cogitationS m medio mei/hoc ell f m moltii^inem cogttanonu de mnb
tis intimis agcis,corolaciones cuf delidabiitur alam meaino folu ddcSlacionc fcd delicias faact alae
meac.Et intedit q> qnafdiqi liii incernas ptes cogitet iulhis rdariue ad diuinu iudiciii.moibas inucnic
tbncdiDinx gracic cofolamcts/licnt innenic in explicatis dnobus.f. mento bom Sc lapfu peccati.
BRunquid fodatHtUr tibi Tradaf hic iUa particulairedck ictnbunone liip fupbosiinchoado a con
trarictace iniquo^ ludidi rerpeStu dd iudicatis terraia quo pctil leddc tctnbutione CiipbisNtmqd fo
ciabif dbi thronus praoitat^hoc dl principes iodicefip praui,formas labore fop ^eptolOuas con/
Ctanetates principfi licD indioS tefpc^ principaras diuini cagic. Altera dl thronus prauitatisiquum
thronus da lic chron‘’ teftiradinis Sc iDlhti^ Altera e q> thron^ fnpb^ Ibrmat labore liip pccpto.-hoc
kQ ad hoc ^pit vt alHiganaddic poepea ad labore afHietioni$|angulhaili Stc-chronus autdiuinas fb(
mat faluceSc coTolanonc nfam Itip pceptotqih ad hoc pdpic vt ea qug fune leucis &cofolacionis ha
lieamus. Vnde patet q> thronus prauitatu fbrm» labore lup pcfpto|nd alToaabif deo iu^can rara.
Et ppea dudt Ibdabif tibilquali dicat no.pPugnabunc fup aiam iulkEcce opa throni prauicatfi. Pa'
BnabutjafldIbresiCorilianiiSe idiqui hmoi.iiip atamicdcta vica,iulh:Se fanguine innocctc codenabHt^
Elarc dl codolio pugne fupbof .in qua illoif fentetia cotrana lullo iudicijSic mnocctu pallio limul ti
|giE.C7Et hut dns mihi h>mradmi,Se deus meus petrg fpd me^Antcq minutione teodedi fuperbis
3cfcnbar,incetponit iullof: in hac vitaopptdlb^ ab iniquis ludiabus coTolatione diuinaioccalione
liimpca ga cos codeoatos mtroduxetat. Vnde dupliceopc diurna in hac vita tangit. Altai forotudi/
nis ad fiimncdii illatas iniuriasAlceta hrmitans fpa fbrarf bcantaduus.hisjixlaobus ^ipuc egent
Iniullc panetes.FEt vcitet]dcns,rDp cos/ iudices prauitatu, iniqtare co^m fututo iudicioiquam exer
tuetdt o5aa luK^Hax dl.iuct^ucio reddeda lupcrbis.Et in malina eo^icerna.c^dct eos. Vbi ad/
nerte tam cztcrions iniquitatis 3 incetionsmalidgcetnbunonc defcnbi.Se tandS cos dns de/
05 nofier-Bis dmt cfdet propter c^m animg & cfdem corporis in futura vica.nam Se coipus Se ani
ftu gccinaliter monettu', volmdo mori/Se mors higia ab as.^c9. Arnen.
KTV VLGATA EDITia XCIIIL
Eoitetexultcmus dotnino,iubilemus deo falutari noftro.
Pr^occupctmu faciaii cius in confeilionetScin pfalmis iubilemiu ei.
Q^uoniam deus magnus dominus rex magnusrfupcr omnes deos.
Q uia in manu dus funt omnes fines cerra;:8C altitudines montium ipfius
xJt V.rfi)BgIc
PSALMV5 •XCV,
Qflonlamipfiuscft mare KipfcfedtiIIuJ;K aridam manus diuformaueront^^ ^ ’
Venite adoremus K procidamus 6; ploremus ante dominum qui fecitnoi:quiafpfi(
cH dominus deus nofter,nos autem populus eius tC oues pafcuf eius*
Hodie fi uocem eius audieritismoh te obdurare corda uellra.
Sicut in exacerbatione fecundum diem tentationis in defcrtonibi tentauenmC me pif
tres uefiri,probauerunt uidenuit opera mea4
Quadraginta annis proximus fui generationi huicidC dixi femper hi errant corde«
Ipfiuerononcognoueruntuiasmeas:quibusiurauiinirameafiintroibunt in requl^
1 1
em meam.
CIVXTA HEBR^VM, XCV.
* X TEnite:cantabimusdomino,c!angemuspetrf falurisnoilne.
i; Propheta. V Pi-^ucniemusfadesdus in conf^one:in canticis clangemus ei
j Q^uoniam deus magnus dominus^K rex magnustfuper omnes deos,
4 Quia in manu rius inqtu(Trioncstcrnc:&wresmondumipfi #
Quoniam ipfi mare & ipfe fedtillud:& aridam manus dus formauerunt.
V enitcJcuruabimus nos & genufleclemus.procubemus fadebus dni^fa<floris nofiri
Quia ipfe deus nofier , 6C nos populus pafcui eius dC ouis manus eiusdiodie fi io uoce
dus audietis.
Non indurate cor ueflrumrficut lite/ ficut die tentationis in deferto.
Deus. tentauerunt me patres uefhi:probauerunt me/etiam uiderunt opus meu.
nm
lo Quadraginta annis contendam in generadone,&dixi.popu]us errantes cordis tpfit
ec ipfi non cognouerunt uias meas.
jQ» iuraui in furore meo.fi introibunt ad requiem meam*
Titulus nullos cflCirca mareri3 pfatmi ambiguitas qtuedam eft propter STtba panh apoftoU ad
hcbr.^&.4.nam vabaapoftoUpr^fefcront q> pralmos iflc loquitur de tepore mdie.inrradooai
ps in ftema reqoic humanfi genus.Aitn.q> fi lofue f Ihtillet populo tequie diuina,nung fpfiflanaa*
tcpotcdamdisdiiilTetihodiefi voce eius audieritis 8c£ Veiba afit pfahni nihil de «cma lequie aph>
cOTt/nihil de rotfia «plicitc fonannrcd inoitant populum hebrpira in pnrals ad laudandum denm|
deinde ad adorandum.monendoneobdmanflnrfl vocem dfii hodie aadierintffubiunget^ a^la
annqnoram patromrvt patet intnenti pfalmum.Qrin hacautc ambiguitate videtur mihi feda para
ampieCleda ad Ifam^ith paulus apis mylhco fcnfu vfus eft.Quod appatet ex doob^.Primfi eft my»
ftiico fenfo inter^af requie mea ex piiapio genefisMegeuit deos ab opibus fuis:hoc.n.eft fignfl non
Urcrate fed myfticu (difum tradtabat.S<^dd q> qud in pfalmo no liat compatio nili quam ad obdo/
ranonc cordisl&aimina cot Aionis tc tftarionis.aprs appoCiircopationc quiens ^tem^ ad quietem
tetrp pmiffionis: ea pculdubio tone ga quies terrae pmilTionis figuta fuit geris codeffas patiut.Hoc
aute rpeCtare ad fenliim myfhcumidaie cmat.f Sequendo itaqi If^ fenrom.diamus q> materia plal
mi eft inuitario populi hebtfi ad laudandum Sc adorandum dramrmonedo ne quaed q dic abgd an
dienot cx mandato dei/flnt obdurati vr panes eorum.qui fuerunt puniti &C,
CTSVMMARIVM EST.
ITPropheta iiuiitat iodeos t6 ad budadum deum aexedientia dei tegis magni eni robfunt penetraa
ba tenarimare Ac.tum ad adorandum deum ratione beneficioram creationis nodra: 8e peculiaris foet
deris quo ip(c deus nollet A nos populos eiusrmoncns ne imitentur obdurationem patrum in dieli/
ns & in die tcntarionis.cxplicata poena qua prioati fuerant ingrcflii tertae ptomiflionis.
^PPcffone loqnentrsfunt propheta Adnis.
V£nitC,C3nt^llIU6- Dmicfatur prahnus in partes duas:ppo(itiud materif ,A cxecutiBa/ibi quoA
niam deus.(T f^opomt ma.Pnmo inoicat indgosf vcnitc.Sccundo narrat ad quid-cantabimna
dommo.dangemus petre fuluris noflne.Cannis humanf efl vocis.-cfangot infbumenri moGci&cir
cfilogtur fond fdhuum.Rario aut Uudu cd cantu Sc fono/fignilicaf deus quatmos dlficmios lalutil
PSALMVS .XCV. i{S
ltofb& Inqoafimiiratcdandirurgabcniadodiainaadlalamn noftram. PTettiam. Preoccnpabi/
mus facies ems in confdrtonr.iii canticis dangemus cLAd graciadi quoip at^onem dfdra Ibldnca
tibus inuicatdcilica com cantu Sc fefhuo fono.adumda cdcntate''pt^entionis/ ui fignam maions
|^titudinis.Ec tefatuT prpieniie non ad benefoa diaina , fcd ad tempos accoland^ ingtatitudinu.
Et eft (mrns.antcq accufcmnt mgtatitndinisjiaadcs lUi paibluemus.
4C0tn 0019 IIMgini0- Incipit hic pars excendua tali onLne. Prb traiUanir lUa pattiCQlajprramie
■nos Ax-Sceddo illa/catabimns Stcibi venite & caniabimas nos.Tenio tUa| venitc|ibi hodie R i voce.
CTRcddit ita^ prio i6ne ^te puenire debemus dnm i cofdSonc landis/ex daabus excclletibnscddiao/
nibos dm. Altera eft ® deus magnus»ltera q> eft rex magnas.& vtetip fup oes dcos.Et (ignihcaf p pri/
mom ezcdlentia da loper o« inrcilipeoas Sc fpds quos angelos Sc df mones vocamosiA; er fopet oH
deos fm opmionc homm-Perfecudu autdniuni ac regimen oium eotddcm.multi.n.phi fientiuntddl
cllcden magndrapcro& deos, gtil non concedunt eunde e% rege magnulbpcrocsdeosivt patet de
■oicdia.ncgac.n.ded gubernare (piritoales ftibftantias.QTQDia in manu eins inqmlitides tena^ De/
clarat regem magnuex fobieAionc penetralid tetrzt vitium montid Sc maris . qua: ttia conftat nulli/
I IIS altoius.potcl&ci ac tegimmi (bbiict.vc ex eo qi qoaxuip occult^ vie p quas inquiri pdt aliquid in
penetrabbus Sc cauemis tettfi8c omnes montium viics|& tam (paaomm acinquierum mare potefta
ti ac gubernationi ipliiu (hiantur, mtdligatur vere rex magnus fuper ott deosiqbus luee non Ibbdt
- conftat.^EriplefcatilludX)cclaratdeumagndropeTondeos,quiaiprecreaDittciTa&mare:A rade
ratione rdiqua-Etlignificanter dicit manus ausfbtmadearidamivt intclligeres q? iplc immediate p
fap(um(vdutproptiismanibus)crcaaittetTam,quaecftinfimumomniam dbmmivrpethocmtdli/
Mes multo ma^ ipfum per^liim crealTe fup^ora.
Syenite, CUnuoimusnoS- TraAaturhictUapaniculaicatabimus acc.petrg faIotisnoftne.Poft3
cnuninmtauitadlaudandamdeum rdneexcdlfflti^diamc.modoinuiratadadorandildeum t5ne
1 bendkiof nobis collato^Et ad triplex genus renerenti^ anibendfi inoitat.Primum eft cnmabimut
I nos<quodbcimusdum flexnmcapotlimnlcumpe(%oredemimma&&genofleAemos;qiiod maions
eft reuetentip.procDmbemusCquod fummp eft tcueienti^)bcid>us domini faiftotis nofttiecce benefi
I ciumcreationisnoftrg.Q7Quuipredcasnofter.Pecaliansgratiebeni:fianmCqnodetiafcederequa/
do9 fancimm cft)alim pro ratione tonus teuetenttp.Et cotinet duas panes. Alteram ex parte noftrat
falicetaniaipfedmsnoftenhoceftQaiprumpmilimashabereindeiiiqaipledignafdlenoftcc deus.
^ lplcn.eK fnapte natura densired dignatus eft vocari nofter peculiati gratia culcusfreparando nos ab
Bliis.Etnospromifimas habere ed in nolhd.en dnmdegilh hodie vtlit nbi deus dnite.z6.p'Alteram
cz pane deLfir nos populus palcni eius & oms manus eius. Apparet in Tupcrficie enor vt populus refe
Katu^afati&oaisitfaamrmanosdusiquonumdcbnillct dici populus manos eius&ouis parcid
^ cins.Placuic rn fpintuilimifto comutate adieiSiua propter m)rftcnumt vt intclligeremus nos quu oue
I ■gimnsfproiimosdeovdntfubmanueuisi&qndvdutvnddepopalonos exhiberausjpafa adeo.
I Adlitcramind^dicdrarpopalnspalcuideiqaoadabdcorporeumiqniapafcebarutineetta pmi&
, lionis.quam fibi approprianeratdcn$.qno ad animam autem, quia pafccbantar veibodium^ legis.
I OucsaatemdicunturmannsansiquoniadtbtiliuntabKyptointctram promiftionis deutoaes a
I paftote,manuducete eos per coldnam ignis in node A nubis in die.Et intendit q> ipfe dens habet nos
I {inpopninmalcparccndnm|8evrouesr^endasfubmanuruatquodeftrpecialisgratig.Deqna alibi
diatur.non fixit taliter omm nationi.
I^fodif flin VOC£^9.Ttada£hicillapanicoIa;vcnicemoncdoeosaba^Ioneimicdarpfcs.Ha/
dieihoc eft quoed^ die,li in voce dus/prophetas loi ndcios dei m vooedd loquentes^vn Sc prophet^
doebanqhaxdidtdnsdignificadofe loqui in voce dd)andietis|qocm admodum audierant patres ve
Bn moyfen &c.loqudes in voce dd,no indurate cor veftrd.Maaphora adnnaelumptaCqua: non ce/
ditcangenn^ippdlararuidutarccorgnonadmitnt vocem da mna cor | parendo illiSicot litahoc
eft deoe obduraucrant panes veftn corda litigando Sc contcndendoftimcntcs progtcdi ad terram pro/
ini9ionis.Tangir erum hiftoriam feriptam nu.i;. A.14. quando teueifts exploratonbns terra; pro/
miftionisfpopalns volmrlapidate iofue Acchalds.ac conftiraerc fibi ducem Sc rcuem in fgyptnmind
ciirantes audite vocem domini.Sicotdie tentationis in deloTo. Tangit aliud crimen fcUicttquo ten
Caoerantdenmiquod pluribus hiftonisappater. Quod autem dicit in defeno, locum voiorcFcrimy
nislignificat.Et meminit horam duorii cnminfttan^copiehedentiftoiatqiiia cnmineUrisreceflctur
a deo|diffidcndo:ctlminc alit tentationis accedebant ad den dubi»io. (ET Qt- teraucmt mc.Propofo/
it ppheta monitione ne imitetur obduratione cordis patrii in duobus fpecialiKr exceflibnsiiniiodti/
Citmododefi loquetededarado vtni<pcxcdId.Etprimo tetationispInncscomtflf.CJitaaueTut mq
deum, panes veftci:probaaeranc|cxpetti funt me, etiam viderunt opus meumimultipluidando
inanna | dando aquas | dando carnes | Scc. iuxta illud . Sc tentauerant me iam per decem vices. Ad/
ume hic qitentate deum eft ezinccnrioncczpctinvdlc potentiam aotfeiennam aut voluntatem
PSALMVS .XCVIy
ikiQnod manifiilc ctiminoram cfbvtpote^cedes cx iOiciro dubio circa potctiaifciam aut voU!catl
da.p'Quadraginta annis odccda in gcneraciocExplicac cnmcn lins lincotdtnc^’a piio ciplicaf dn/
fano pccnppuniti (bnt.amora^.anno^ in dcfcrto.donccocs namerati niorctenf.Fucatu auccdrf
daienif ad^ritii pbaocrac& vidcrticopas med.Eccft fcn(bs.pptcica cdceda.i.cffc^cdccnoni5 du
rate facia.4o.annis:fcu p modii lingans^n.annis rnchabebojocadedo cos, in ^crationc|hac cgtef
la dc ggyptofe vere licfcartqa n5 nili c6pletis.4o.annis placacus ftiir.p^Ec dixLDiflfininone menco/
ru (bbidgit£c diAditfiniui codirioncs ppti egrehi dc (gypro duas-Altoa di^pulus errantes cordis
ipfi.ln quo crrorcotdisjhoccft voldtans,l?giwcaf.i.ettoraf{o^atus.Alcetadi8cipri ndcognouetnne
viasmcas.In quo ^gnlfica^maccna erroris af{eCtan;q>.r4iTaDenitignor^ vias dra,quas tam mani
feftis lignis & miraculis cognofccte dcbucrat-C luraui in furore meo. Senrena cddcnadonis de/
foibif immutabilis ex inramero appofiroi&ioliaexfntoiethoc eftiuihria vindicatioa.Si mrroibuno
ad tcqiiie meathoc c(l ad quiefcoiu m terra mea.f.cenapmiflionis.Ha:c.n.foic pccna illis illatama nui
Ius eoi|c inrroiuit in cerri pmilTionisfexccpris iofuc dc diakb innocmbus.pTMcribimr aut harc poe/
na fub coditioneili introibat, no q> cddinonale fiictit luramctndcd qa ppheta introducit dcii iurant&
in ira,cd(bqaes fiiit vt verba quoq: iran mote fubidgerenmos adt iraro^ eft munio fermone & condi/
Cion^i cdminatotia vtiC^ueuimuiaitati dicere cominadoii vnq habebit a me gratia/li vng teuet
tef in domum|& limibaiincendcnccs negaduam q> nunq admittetur ad domuminunq admittetur ad
am.Sic enim in propolico humano mote deus iratus diat fi introibunt ad requiem meamdntS/
(|i non introibunt ad tequiem mcamAmcn.
«TVVLGATA EDITIO- XCV.
Antatedotniho canticum nouumtcantatcdomlno omnis terta.
Catatcdnot benedicite nomini cius,annuciaccdedieidiefalutare d9»;
Annunciate inter getes gloria ciustin omnibus populis mirabilia eius.
(Quoniam magnus dns&Iaudabibfinimistterribilis eft fugoes deos, ^
Quoniam omnes dii gentium d^moniadominus autem c(Ios fede.
Cofcfllo 8i pulchritudo i cofpedhi ei^rfandtimoia & magnificetia i fandlificatioeci?.
Afferte dno patris getiu/affertedno gloria SC honore: afferte dno gloria nomini eius»
Tollite hoftias SC introite in atria ciustadorate dominum in atrio fando dus.
Comoucatur a fade dus uniuerfa tenatdidte in gentibus quia dominus regnauir.
Etenim correxit orbem terrx qui non comouebiturtiudicabit populos in equitate.
Lstentur coeli SC exultet terra/commoueatur mare 3C plenitudo dustgaudebunt cam^'
pi K omnia qux in cis funt.
Tuc exultabut ola ligna fyluarn a fade dnitquia uenit.qm uenit iudicare terram,
ludicabit orbem terrf in equicate:S( populos in ueritate fua.
GTIVXTA HEBRiEVM. XCVI.
I D . /^Antatedno^canticnnouu:cantatedno*omnis terra.
* V/(23f3tedno*:bndidtenomedus,annundatededicindiciaIutcdus«]
3 Narrate in gentibus honorem dus:in omnibus populis fepata dus.
4 Quia magnus & laudatus ualde/timcndusipfe:fupcr omnes deos.
,5 Quia omnes dii populorum uacuitates:8i dominus Vcelosfedt. ‘
4 Pulchritudo decor fadebusdus:forritudofiC gloria in fanduario dus.
7 ParatedominoTamilifpopulorntparatednoIjonoremK fortitudinem.
* Parate dominolionorem nominis dus:cleuatemunus,fl£ introite ad atria dus.
9 Curuamini domino'*m decore fanditatisttremite a fadebus dus omnis terra.
10 Dicite in gendbus.Prediaanda.dominusV^tuuit,etiamftrmabitur orbis nonlabc-
(urtiudicabit populos in reditudinibus. >
1 1 Propbeo. Lf tabuntur cocli SC exulcabit terta:totubic mare SC plenitudo dul*
i
PSALMVS JCCVI.
*•-
iz Gaudebit campus K omne quod in eo:tunc laudabunt omnia ligna l^Iu^
1 i Fadebus domini*:quoniam uenit/qm ueoit ad iudicandum tcrramnudiabic orbem
in iulHda AC populos in ueritate fua.
Tltnliis nollDs dlMattria ptdmiCy t ^cik a ipfo acapifj^ tepns mdif.Tam a co q> in prin/
ctpio inuitat ad cancd noiid,tan3 (iiixcdes vctens tcnameti canbro.nun ez eo 9 uioicat ocm
tetta.tam ez co cp dcfcnbif cultos da apud vnlnalbs cfi de^aione idoIatnp.tum ez eo (p defcnbiE
Ipntia ccdorumiun^mans &c.quia dominus venit ad iudicandd tena.HaKui.ad tempus mefie fo<y
Aaicnon cll dubium.p'^ igitut matena plalmi ad Ittetam aduentus mefip vta^
CSVMMARIVM EST.
tr Ptopheta inuitat oem tota ad catienm nouum ob adoetli mdtf deftmens idolattia.conIHtnentis
eultti dioinu plend vimitisipulchritodinis X decons.tegnatis fitmandfg otban immutabilem, ac ia
dicantis mundum cii gaudio & laudecodoium & vniucila: acann^
fTPetfona loqucn^ropheta dl
SntSUeofio. Dimdi£ p&lmns jn ptes duasippofidua matetif ,5t ezecutiuajibi bfididte.CrPRV
ponit vnfiihoc eft inuitat ter oem tata ad cantandd dRo cancicS noud.Ttin^ autem tnmtatio/
IUS ratio no folli dl perfero numeri tnnan.lal aliatedde{aptDpheta.Canticom nooum^ad diflSc/
tenS cantid vetensjfett (daim diffioena tdlamcti nom a tdibmeto veteri.Et qa tdlamdd noud coe
dl coti mfido.ideo inoitaC ols tetraiquli tdlaraetfi vetus ad fola tena promiflionis le eztend^.
GTJ&enedidtMndptt hic pars eztcotina tali otdine.Primo ezplicat qualitas r^nms.SwiiHn ceddiE
Catio trin^ inuitatidtsiibi annddace.Teitlo ttaCtaf illa pticulajois tenajibi qa magnus dns. Quatto
DaAaC illaicanricfi noud|ibi diate in genbos.pEzpbcaf itaq^ qualitas catus dicrao.bndidte nomen
dns. N6.n.ad vanfl cara imtat,!»] ad cantu laot&edininii nomenigtatias agendo Anndetace
de dic in die.Reddit rdne quate ter moitauit catatqa tripUd efledn in tepote mdip. Salute ciusxcce
primus effiedus.ipre.n.ralim ^idet pptln (ud a peccatis eo^ idizit angelus ad iofeph fpdliim beat^ viC'
, . tidolatrp,honoreaasthonorEdepdcbitnm.Inoibaspopoliskpata.Lmirabiliaaos.
EcCe tetrius dltdus.com^hendens non Iblum mirabilia miiaculorom tepore mdigGs] mirabilia p/
snifla adimplenda in codefti pama.Q^ vere magis pofliimus miiariq Icite.
I0UU magnus ons. Xcadaf hic iiu pamculaiou tcitaireddedo tonem quate inoitafois terra. ^Et
teddit tone cz firuCln duplid cAmunicato omni teti^Alter dl ddlrudio idolatrieimanifeflaro vno ve
IO dco.Qt^ & fliafle mdiam in toto mundo lam patcr.Er defcnbirat dicendo.Quia m agnus / non
mole (ird vittutc,dns|qui ab hebrpis didrar dns,& laudatos valdarimendus ipfe (iipct oes dros Haic
cna adicdioaCmagnusflandaras & timcdus>3la refadrar ad hoc vlnmfilfuperoEs deosihocdl fupet
oes qui vocantur dii.iple deus apparau magnos|iaodatus dl valdeimonlltatus dl timendus plus j
oes qoi vocantur di i.C^ia omnes dii popolotu vacuitates, & dns ccelosfcdc.qaia compertum dl (p
omnes dii populoid funt vacuitatesjhoc dl fnnt licot vafa vacua nihUm fe continentia ; X ez alteia
parte cognitura dl ® dns non dl vacuitas.fed dl cteator codoa.p^ Adiiette hic q> diftio hiraica in/
cetptata vacuitatesin lingua latina patetetur leCtius mtetptata roiflet nihilaihoc dl cogniti f&t dii po
palorum q> quilibet eorum dlnihil,dommus autem non folum non dlnihilfed fecit cados. Et veie
hacc differentia cognitadlpollgchtillns mundum iUnminauit.C:Puldiritudo X decor. Alterftu/
^s copiunis toa mundo defcnbirarfcilicet eccMalhcns cultus tempore meff gaio in immolatione
intoldnini & animalium inon in cuipibos&obfcenis adibusfneciiirupctflicionibusired pulchritu/
do X decor facid 6ius.Metaphoricc introduciomote humano de deo loquensiqi in cultu qm ezhib»
tur coram eoinihil rutpeaut indecorom.led pulchritudo & dccorluenitot-Forritudo Agiona in &n/
ftoano dus-In ceddia da tempore chnlli ezterius pulchnrado Scdeconinterius foiritndo animiipto
pria chriffianp rdigtonis viitusCvtpote qua; omnes fandos aus conlhrairipdpuo fortiradinis adn
qui e(l fuffinere^^loAaihocdladusdignigloriatqaifbb funtadus vittntnm£tpiopterea paratC
dffo familia; pprotujomniiuparatcinqna dno nonorc X fbrritudine.parate tectio dno honoicm nois
das.CIara e hfc mooitio/cdfcqacs a andidis.Elenate munosjcnchacifbf ,& introite ad atna d^iloca
ofonts deodicatu.Cnmamini dnoiador^ lUti.l decote fandicatisino in decore vdhli : tremite a fa/
ctebus aus ois tara.p'Colligc prodes ledoc q angit rohera ab vnineria certa in cultu cki tpe mdue,
b vide vniuerfa ad fpfiale bonu ai fpedaraqma vetela fpiritualis vitfidl kz chiilh.
IDictte (n gentibue-Tradarot hic llla pamculaicanncu nonfiidedarado matena noni caros. E)icice
in gcobus(pd|catqcuangduatc ymacm Banonibui;hccXDfisrcgoauic|ddsdcustn homine nufo
X
PSALMVS
'.XCVII.
Rgnarc inchoadt rtfuigoido a mortnishoc enim r(l primmn prfdieadpm gmrib^Erttmc rcgnS
meficinchoamciiuta illaddatacftmihiomnispotcifcis incado&intefra.Tuc indMamt
dri:quodioannesbaptiftaiquodchriihisprfdicaBerat.appropmquaBit tegnnm c^oram. Hacc cft
rannci noui maccria.Et mcncomaia nouc immottalitatis aditns apcmis dl humano gene
rt.VEriam firmabitur otbis qui non labeturjhoc dt mundas futnrasdeqoo ad hcbrinon mm an/
odts fubiecit dens orbem tertarfbtutnm.Ratio firmitatis venturi fcculi eft inchoatio itgni chtilb pct
^ntte«ionem:iu*ta Ulud. i.ad cor. i chrittns refimexit & nos terargeraus.Et ad diflfcrennam m w
diprcfentis CUIUS difpofitiolabeturiddcripfit orbem ftitnmman51apfn;vtimmobilitatOT eius de/
pinsjent.Iudicabit populos in rcehtudinioos.Exrcutio Ggnificatur orbis immobiusper hoc enim
dominus tegnauit;radicata eft firmitas ftitun munduper noc_autem (f indicabit populos vniuerTos
in eotum tceiisaiftibns(;dranni & dolilHs mihi manducare &c.)execntioni mandabirar futunu miio
dus-nam tunc erit fecundus chnih aduentus & mundas ventnms.Hart: tna funt maraa nom canti/
d.in quibus coprehendtur myficrinm incamationis|& humanomm mentorum in fide chcilfa/&rae/
licitatisftitnri mund.OTLftabuntur codi.Ad Utera Iftati funt codi tum in primo ad^m.milTis w
ediscaranbusad paftotesiac apparete nouaftdlamagis:& multo ma^Iparifunt^ut^MeScaic*
dente chrifto in codumia: lon^ incopabilius Itabuntur in nomtate futuri mmdi.B exultabit ttr/
ra.in pnmo gdem aduentu gaudio fpintuflanCti afilataiin fecrido afit totaliter.Tonabit mare. Mew
phora dl a mulntudine foni coddlis.fignificas gaudiii marisrhoc dl infularum & do^ w ptoitudo
dus.plenitudo raarisipifces & reliqua quae nafefitur in aqnisfnnt.Gaudebit capus 8c oe quod in eo/et
the laudab(it;catado,oialignafylu^Intcditp has diffcretias mans & plenitudinis ^icapom &ple/
nitudinis eo^ Sc fylnatfi.vniuetias diffetennas creaturatu materiam diuin^ laudis pbitu^B rcuen
adimpletu videmus in miraculis dinfli.vninetla da( vniuetfa^ rou gen^ mac^ laudis diuinp^
buiiieivr patet inmcti facras hydorias-Rurfus hoies in mati|in infulis;! capis/in fylmstSc bteuira vbi/
Lbereiilltntrs.ad dei laudem furracrijK&fiquidcfunt fulgent. Nec vacat myflenoif pi^a daqoae
fola fiinr partes fubllantialcs vninerfi ; nullius misti fpecialis mentio fit nifi ligni fyUiefhisiqaoniam
in hoc mdias mortem fuperauit.& hoc Ggnum crucis ent in cado quum dominus ad iudicadum ve/
nerit.propterca enim dcfcripmm tempus illud dltangmatcna gaudii Sc laudis omnium Illotum
fylucltriamiquia tunc in vno eommCfcilicet ctuds ligno>xaltan menierunt. r Gaudebunt inquam
&laudabuntfadebusdomini;coramfadedomini:qaoniam venit;mefiasin camc.quoniam venitf
in fccudo aduetu/ad ludicadd certaindicabit orbe in lullitia/reddedo vnicuiqi f m q> memicSc pplo^
oes.in veritate (uajno in veritate attdlatapa homines^ Bajdiutna/ inPalhbilijcctta & dara. Amo
GTVVLGATA EDITIO. XCVI. ^
Omlnusrcgnaultexultetterratlftenturiiifulaemultas.' . . . ■
Nubes SC caligo in dreuitu dustiuIHtia SC iudidum cor^eilio fedis eiiu*
Ignis antcip(umprfccdd::& inflammabit in circuitu inimicos dus«
Alluxerunt fulgura dus orbi terrretuidit SC commota e(l terra.
Montes ficut cera fluxerunt a fade dominita fadedomini omnis ceiT{^
Annundaucrant coeli iufliriam dus:8£ uiderunt omnes populi gloriam eius.
Confundantur omnes qui adorant fculpdliatSf qui gloriantur in flmulachris filis*
Adorate cum omne angeli dustaudiuit SC Iftata dl fion,
Ex exultauerunt filif iudxtproptcr iudida tua domine.
Q^uonia tu dns aldflimus fupa omne terrammimis exaltatus es fuper omnes deos* /
Q^ui diligitis dominum odite malumtcuflodit dominus animas famflonim fuorum,de
manu peccatoris liberabit eos.
Lux orta efl iullotac rccflis corde Iftida»
Letamini iuili in dominotSf confitemini memori^ faniftificarionis dus*
CriVXTA HEBRiEVM. XCVII.
1 _ T~^minus’regnauit;cxultabitterra/I{ubunturinfulfmultg.
2 Pfopbeta. l.rf^ube8&obfcHritascircuiribusdus:iuftitiaaj iudidum finnameni
tum folii eius.
) Ignis fadebus dus ibitiSfinfllmabic dreuitu aoguflacoreseuu* .. -
r
_ PSALMVS .XCVH. i6o
4 Fecic iHucere fulgura fua orbinudie & contimmt cerraT
f Montes ficut cera liquefadti funt a faciebus doraini*:a faeiebus domini omnis terr^.^
f Annundaumint codiiuititamciust&uideruncomnespopulihonoremeius.
7 Cofiindetur oes feruitores fculptilis/gloriantes in uacuitatibus: icuruamini d ocs“du,
8 Audiuit OC letata cR iion SC cxulcauetunc filif iudftpropter indicia tua domine*.
9 Quonia tu dominus*exceIfus fuper oem terramalde eleuacus es fuper omnes deos.
10 Diligentes domini*oditemalum:cunodien$ animas gratioforu Tuorum/de manu
piorum eruet eos. *
11 Lux fata e(liufto:dCredlis cordis l(tiria.
■ z L(taminiiultiindomino*:&conficeminimemori(ran(fHcati5dus. '
TlralnsnuUnsefLMaceriaaanroritateapoftoli pauli adhebM.habetunindncentiscalcenife'
pnmi voficuli huius plalmi;diccdoii;qud icmim introducit primogoiitu in orbem taTgdiae
adormt efi omnes angdi dei. Vnde dare paret q> de aduenru mefi* pfalmus loquitur. P^Ita q> in his
verbis apoftohjplalmi huius materia (igniBcatur.nam per pronomen efi exponit apoftolus mdiam:
A; per primogenitfi monSrat^orioliim eius aduM.vt int^igas primogeniti! quatenus primogeni/
tfiddinon quatenus vilis Seabied^form^Dicendoiteruimonfirat fcefi^ introdudionem mm^in
otbem teti^.primus enim aduentus mefi^ ftiit humilisialterfntnms eft gloriolus. Dicendo m otbem
tetnejfignihcar q* de aduentn mdie ad accipiendam pofidrionem legn i in terraCque fkt in aduenta
ad iudiafi^plalmos ifte tTadatEtficdS; renatur progtcflbs pfalmiidacnbcntis apparatu mefif veni?
Cis ad iudicadfi mfidu.|r^ ita^ matena pfalmi ad l^miaductus duilh gloriolus ad vl'e iudicium. ‘
CrSVMMAR.IVM EST.
iL Propheta deferibit mdiam venientem ad indicandum mundum magno apparatudcilicet adora/
Cibus angdisiannonciancibos ccdis|videnribns vniuetlis popuhs.preeunte igne viente reprobos|co
tufeantibos folguribus/ttemente tetra/liqueTcentibus monnbns/gandentibus indgis. proindetp mo/
net diledores domini vt odiant malumiqma deus cuftodiet & lifoabit eos a malo . & quia locem aC
Iftinamliabent inlitam iulli, lientur & laudent deum.
^Perfona loquens propheta m.
l^©milUWregnanit.DiniditnT pfalmus in partes duasipropolitioam materic.&aecntiuaiibi
' nnbes.<C Ptopomt tria-Primo regnum mefif Dns legnauit. Acclamantis vox ^ quum rex pof
feflionem legni accipit-damant enim omnes felhoa vocc/dns regnauie.Et chnfhis qmocm in fua te/
futredione regni potcftarem accfpitCdicete ipfotunctdata eft mihi omnis poteftasinccelo& meer
ca^in fua autem afccnlione accepit pofldTione regni in cocloun aduetu vero ad indiafi accipiet pof
Jeflionem regni in tcrra.& in filialis horum congruit aedamaoo dnstegnanit.Inpropo(ito autem
catione temi aedamatur dominus regnauit veniet enim tunc in maieftateiegiaiiegnum terne poHtf
furas.cui interim didtur/icdea dextns meisdonec ponam &c.|nExultabitttira.Secondopropomtot
effiedus r^ni quo ad iudps t q> exnltabit tetra promiflioius ob lalotcm totius iliad. PT^abontut
Infulp mult^Pioponif tertio eftedus regni in gennbos|lignificans ab infuhs multistv^t a (blidita/
ce terr^ (epatis pp idolatriamrcui fobiacdiant tempore quo editus eft plalmos.
CnRutK07ODrcarir<30. Indpit hiepars execntiua tali ordine. Ptio tradatur illa paiticnIa|dominiii
B^aoinSecundo illajexulrabittetTa'ibi audioit.Tettio illail^abfitnr infulf tnulrpribi dihgenres do/
cnini-CnDefctibitur iraqi mefias accipies regni! in tetrajab apparatu moltiplicuralicet cp veniet ado
cannbus angdisfannunaanbus ccclis{vidmbns omnibus [wpnlis.poedente ignc)nube|obrcuntat(t
cnnltitudme fulgtm!, tremente terrailiquefcentibus montibus AeSed non (eruatur hic ordo in deferi/
f)tionelitarpdi3rponosprimodcfcribuntnreaqiiaerpedantadmaicftatcmtremeda.Nubcs& obfctl
citas drcfiinbns etos. Ad literam feriptum eft. videbfit filium hominis venientem in nube tc maiefti^
Ce.luc.:i.Sed nubes illa videmrintdligeda nubes glon^jfimilis nubi qiue in afcenfione domini ibb/
tiaxit eum ab oculis apoftolommnu^ autem h^quum obrcuritari iungaturiSt non fuppodaneft
chnfto («1 in cirefiitibos dus defcnbacur.rencbrofa nubes intdligitutifubnahens iniquis folatium b
dsfolaiis.Etppea ponif Idrcfiinbosiin qbusdefcnbenf inflamldipeccarores.f^Ioftitiait exeentifiii^
&iudiafi/in pnuciationeGmtetip.firmametfiroludusimefi^noqimdi^folifiiegalcinfiipfo firmeC
indido &iuftina:fcd quia in fooeffiduChoc eft in gubmiarione regni fui^firmaf indicio & iuftiiia.
Er vere firmabirur.qiiia erit vltimumiqrh non erit opus amplius indicate & iuftitiam facetciqma ndl
b(ncccdetvaiictas.|''Ignis|cotporcns qui appdlatnr ignis conflagrationis, faaebuscins|mdtcrt/
giuntis,ibict&i^ammabit ciicfiitu|non in vna tantam parte tara.anguftatoics dos.lm
Digitizefl by Googk
PSALMVS ;xcvit^
Bit mirabile^ ignis ille non erit mofdhwdefti», fed reprobis inimicis mefifrqofi tame ignis (btoms •.
Otm, circuitu, 6e non (iotimnin vna parre/in qoa potuiflb potare codmc^os reprobos folos. ,
CTFecit illucecc fulgura fua orbi.Hinc manifcftc colligitur <p dc nube tcncbtoTa fiiit fcrmoicx tali cni
nube corufcant fiilgura.Et nota <b non vni regioni fed orbi defcribuntut cotufcarefnlMra.f Vidit fie''
cocrcmuit tertarhoc cft viderunt emines terreni Se tremoerunt. Vel cerremotus dcTctlbirur tunc fiita___
lbs.Et meraphonce attribuitur tettf vt^e & trcmetcquia ad fimilitudine vidms & trementis fe ha/''
bdjit.<£rMontesficntceraliqtieFafti(nnc.AdliteramtenoDatechrilio mundu/montes non ciiitdcd t
iprilicotStcoctera mizta^ac^pro corpore humano^diflblaetnr in efa-Erproptoca hicinrcr effectos ,
legnichrifli/coputacurliqQcfa^o motiom Afacidiosdni,afaacbusinqoadniomnis rcrracihocdt
accipiBts polTeflione dominii vniucrfp tetrg .CT Annuciauetiit cedi ioftiriam ciusPne ad literam in/
celligi per anniiciationcccdo^lignaqup apparebunt in co^.& erone ligna in fote &luna& ftelli&
Sed papue incelligenda videtur appanno coddhs maieftatisqiara ligni crocis velat de cado defcedc
ns,& mulcomm (enlibiUn lignoram fpeftantium ad glonam tanti r^s. Venliniile elln.tp licot in ^
pnmo aduento veniens homo humilis impleuit omnia qoae foemnt humarue humilitatis homano
more.ita in lecudo aducni venies glonofus implebit ea quae maieflatis funr etiam humano raotanS
adhomincs veniet h5gloriofasra.Eti>pterca toni cd&iraneom videtur vtadoentos ille qoauis in
principio futurus litiicutftirin noCtc(inoccft it^roaifiis^tn no in iCtuoculi.fed mulro interieBo te
potis Ipatio durabitrmulto magis q duret ingtdlos alicmus priapis in aliqoa auitatept lic rot mi/
tabiluidurantedefccnfudccadoaaceiTasiczccucionima^bantnt.C^enim ibi interueniat ordoti/
potis, tdlarur paulus apolfolusdcfcribis ordine tuoris inter tclbrteChonem pnotum iulforum & ra/
ptum viuo^ oboiam imrillo in aera.z.ad chefla.4.ppt viderunt oes populi honorem eios.Tam iuih
g iniufti videbunt honore chnftiifcd lUi ad cum olam dok>ns,ilh ad cum o lom gaudiiCT Confunde
tut oes Ibuitores fculptilis.gloiianccs in vacuitanbusihoc cft in diis qoi lunt veuit vafa vacoa. Quii
oes popoli videbunt chnliucfi honore dmino.c^ondentnr oes cultores idoloqcdate videntes q>du
foi nihil funr,& q> chnlhis cft verus deos.In quotum pleniore cdfolione (ubditut.incuraamini ci|m^
Gp,ocsdii|hoccftangdidci;vc^rsexpofuit.Apoftrophac.n.pphetaad iplbs angelos vt incumetur
adorando mdiamrvcphocactcftecutiprumnoefleporamhomine.fcdena veromdeum.
Sudiuit- Tradatur hic illa particula/exultabir terrafquantum ad itidp3s.Scimtu eft.n.q> quum intta
nent plenitudo gcntiumituc omnis Ifrad faluos G^CrQuia igitur re^ui^ iirael tunc inuente falng
ciut<crcdcnrcs in chnftd.ideo ppheta fpecialirer eogi meminit gaudii. Aodibitj veniere iegem,lion|po
pulus hebr^s ligniHcatus pa lion in qoo erat replom dd,ae Iptata eft)chaticatis gaudioidt cxultaue/
tunthliciudgv^tfcftdcclebtatcsetia mulieres lodf orum, ptoptetiudicia tuadne.Per iudioade/
(cnprit aduentu ad mdiciamiptoptct multas partes illius iudiaiidum alios danabiqalios beabit] ido/
latras cofiindet &c.CTQoonia tu dominos-Spccialis ratio gaudii iudfis colentibus vnum deum ettt
in illo aducntujquia mmas tandiu apeCtatus ab eis apparuit excelfus fupet omnem tcnam,& cleoa/
tus valde (uper deos, tam nucopanoc<[vt dcmoncsjiupita mars 6(c.;>^ pattiapanocivt fanCbangtii,
^ dii parriapatiqe ^cuiitur.
^ligaitCd DOIIUIti.TraCtamr hic ilia particulajl^abontur infui; mult^ideda rando (aluados in ol
natione.Facit alit hoc per moddmondis. Ita qivtiii(foiiiciomlimalexcicct:& monens & defcnbe
Os.CrOiIigdes dni odite malu.C^a$ defctibit patresidiledione erga deum , odium etga malufqood
fimpltater dc abtblorecft maluiad diflierenam eoru qua: fune mala fm quid i qualia fnnt omnia mala
poenalia pt;fcnQs vit^^Iom atmalum culp;cu malo danatiois ;tem; cft malu abfolacciquod pet/
pitor odio habcii.Et addit diledioni dni odium ro aluqooniam moltifonc qoi diligunt deii,no tn <^k>
iiabcr peccata.Sc hoc qa dileOio noneft formara chatitatcGTCoftodicns anunas gratioibram (botft,
dc manu impio ru emet eosji/letito dilcClionisdei & odii mali adiungitut pmium fimul eu auxilio dioi
oo.Cuftodiaqoippediuina auxilia gratiacelbquodimpendicatgraciolis aCtioe|hoc cft mifcricotdi/
biis. pr;mili aftt eft liberatio de manu impioqcAcli aperte diccrct.focire quod ex vobis cft aChbus ita/
DUldilig^ deu Sc odiedo malum, quia dros faciet quod fuum cft . cuftodialiqoidem animas vacao/
Ciftopcnbusmilaicordi;neruantincnmina,8clib^biteosdeporeftareimpiornjcam demonum j
bominill^ Vbi adnerte cp ideo dilectioni dei & odio mali fuppofoit bencfaCtncem gtatiam,qoia vana
cftet dilc^o qiue no exhiberet operaiiuxta illud Jiquis diligit mc,(etmone meli feniwit.Gr^ ^^3 ^
tofto,03eCtis cotdis lgtitia.Ncpures pr^i^iuftoru m fola cuftoiidia Sc liberatione a malo fiftac.adinn
git affluennambonof inremoulucis.Lc]uo ad inKllcaft]& l;titi; qtiatu ad affato. Et vtra^ dicit (a/
cam:qoonia m pactibus ai; nolozfataelL Lucis quidem femen (am in animaieft tum naturale lumen
intdlcCtus,tum gtatuitum lumen fida mfufum anim;.[actia; qooip lancn fatum in animaieft tum
naturalis appeticusadbondtdniconrentaneii,tam infufuscharitatisamor.Etintmditpahiec ppbe
ta duoAlterum ddouiens monirioni.Capcrire rbires odiedi malum u iisqua; in nobis funt lata. Alte
iS cft Jamens ddoiptioni fotor; bcatiauinis: vt faamus fodicitate forata conGfinc in loa Sc laetitia
quas
r
PSALMVS .XCVIir.' t6t
*pna nS fimniscipatifqoara n5 vidiiims fniatu,1SKi femina ni) in niftu& reAis corde fant. Vt ex nw
libus feminibus coniicete r
tanto (
tnino.i
Cahcct Letari in deo & laudate deom.Lftam ini inquit lufh/nd in vobismen(«s,red in domino:& edi/
fitemmi/oonfMionelaudis, memori^ fanenratisausthoc^laudateq? recordatus eft exequedo/i^ ad
fimilitndinem recordatis fe habuit eza]uendotd quod fan^titatisiafelbhocdlexcqocndo fandlifi/
cationem nolhaui. SanAificabit Gqoidem (anAifkacione con&immataCin animaiin coipote & in
inunafo^ iuflos omnes. Anun. ^
«rVVLGATA EDITIO. _
Antacedominocandeumnouumn^uia mirabilia fede.
Saluauit iibi dextera dus:S£ brachium fanchim eius.
Notum f(dt dns falucare faumiin cofpetffai gentiu rcudauic iuIHcia fua>
R.ecordanu e(l mifcricordi; fu( SC uericads fuf domui ilirad.
Videruntomnfstermim'terrftfaIutarcdd noffai.
iubilatc deo omnis terrateantate K exulcate & pfalKte.
Pfallice dno in dthara/in dthara SC uoce pfalmin cubis duifhlibus SC uoce cub{ come(*
lubilate in confpetfhi regis domini : mouearur mare SC plem'tudo etuf , orbis cetrarum
qui habitant in eo.
IHumina plaudent manu.limul montes czulcabunt a oonfpeiflu dominitquoniam ue^
niciudicare terram.
Indicabit orbem terratum in iulHdatdf populos in equitate.
C7IVXTA HEBRiEVM. CTPfalmu». XCVIII.
* Propheta. Antate domino ’ candeum nouumtquia feparaca fecit . faluault libi
' dextera fua& brachio fantfdtadsfu^
* Kodficauit dns’ falute fultoculis gentium reudauit iulbdam fuam.
.3 Recordatus dl ^adac fua: dC uericads fuxdomui ilraehuiderunc omnes Raes tmx la
hiteniddnoftri. ^
* Qangitedomino’omnistcrratapcrite « laudate 8£ canite.
5 Canite domino’ in dtharann dthara fle uoce cantus. : ‘ 1
In tubis fle uoce comu.clangitefadebus regis domini’. -T.*: ‘ ■ *.
7 Tonabit mare fle plenitudo dustotbis fle habitantes in eo. '
* Flumina percutient uolatEmul montes laudabunt.
f Fadebusdomini’,quiaucnicadiudicaodumccrramdudicabtcorbeffl iniulUdaflepo
pulos in rciflitudinibus.
TIculaseA.Pralnias.Ex qao nihd alind habemcniG q> ell canticam.
<T Matcna pfalmi q> (it mciias,^le patet ex eo qi apene diaf. viderant omnes fines tertae fala/
le dei noDri.Sc gaodm vnioctiz aeanxf ddcnbif in c^cClo regis dni.Hxcai.ad tepas fiicCiare me/
fif conftaciicqm defctibif mdias rcx& veniens ad ludicandu mandum.coltqaais cll » (ic hiclbmo
non deadaencu chh in hamiliCatcpaflibiUscamistfed deadoentu chfi in regno fno. Oiaras tn eilot
x]nia defcnbif et publuatio coagclii in voioerfo mondo.p^Quo fit vt pfalmos illc ad Ifam tradet de
1^10 chn quantum ad initia regnuhoccll refonedioneeius Scaduentum ad ludinum . Hxcn.duo
in itia r^i chf i. Alcerfi quantu ad act^noncra dniima in icfunedionc fua tdlarar ipicidata cC
tmlii o(s pcas in cedo & in cetra. Alteram quo ad acc^none poilelliontsjia vf^ ad aduentom ad tue
ilicia m qaiefeit a daebs dci|diSecens acctpcte poflHTionem regni cetianim.Et ptopeoea uadatui hiC
'dcteTuicedtone chnlh ^cata mundo vfm ad diem indicii.
C7SVMMARIVM EST.
Monet propheta mandum ad cantandum canneum nougm domiao^DiaoiinbilialiKUrelqki
CaiaJiipplid. - - ^
igi
I.
PSALHVS JCCVIII.
t«ndo Inpramipublicando cuangdiuni gcntibns & domni ilradivTniedo cum maidiatead indica^
dnm mandom cnm gaadio vniuolit ctcaCutac.
CrPcifonaloqDcns propheta dl *
^ntate onO-Chniditor pfalmiis in partes doas;propo(icinam materi^, &atctitinam|ibi udtw
jnirfibi.irPtoponicdooAltemmdtCanrateaamino canticum nouuminoui rdbuncncuad
differentiam tdiamenti vetens. Altcmm eft.quia repaiataa.mirabiiia,frat|m nono tdhmenro£c w
It ftparata ab omni racaltate natntf frat.
fr^luaUU fibi- 1 ncipit hic pars exeentioa tali ordine.Ptimo ttaftaf iila patticnla|feparata fecit^et
cfido illa;catatcdno;ibi clanmte domino.Tcmo lUajcanncfi nouuiibi dangite faacbus.CJTtaetaiw
do Itat; mirabilia quae fccit^Jchoat a maximo miracnlo quo teforcitaait fdpm a mortuis. Salua/
tntlibi.Nondiacfaluauicaiiosl<dribii^lalntcmfixic.NonhuinspalIibilis vuacCquonij venit ad
poncndli vitam ftiam pro falute rnudi^ied Itcitlibi falutem imortalis vitf pcrrefurttChonem a mor/
tnis.Darcra fua & brachio fanditans fna^SigniRcatnr fub metaphora daccrf & brachii humanitas
chnlhiqma dl inltrumcnnira coninndd pnonaliter deo. Vtnm^ aut nommaninquia & aia Sc coc
.' ' ' - J - r i- rr t ti l 3001 dcXtCtCMJ»
i cffpfonf ^1/
T — r 0-- -r r Jitnr^ vtn^ fa>
lutem Faccreiqa aia & corpus chfi nofolum metitone fed «efferae qnatenns organa dettatis/effieov
liit refuticAione iplias chfi.ppterca enim dexter^ & brachii noibns qu^ fonat inllfa conmda<appcU
lata funt.(TNoCincamt dnsAliracnlo refufatanonis propnp adiugit miracula publicationis euagee
tii in gcnnbus & indgis.qua coftat mchoalfepoft rcrurrcetione chhLCtgenbus qdem notiHcauitduow
Altera (alute qua attulit vnuierfo m(ido.5ua dixit, >t intdligoes falntem aififalute ftetne fcdicicatis
^ propria dl deoino falute cocm hoibus & pcconbusjno ialutecoem bonis & malis hoibu^no (alu/
rem demd qua homo aut creatura quaxun^ dare potilisi (iia/qua folus dare pdeAlteril uifhttam fu^
hoc dl iulhtia ffito, vere fuaiquia folus illa dare pdt|& fola dl iwificans hoiem cora dco.QTI^ccordv
tus dl granp fuf .Rcfpctlu iudpof falus chri fub idnc recordat^ granp & ventatis defcribitunqa vere
pocru fuum recordatus inirencordipfaplicntlocucuscftadpfesnoflros.^Vidcruntc
Aduerte prudens lettor qdnem fpeculatiuo^ in theologiaiquo paClo mndus vidit falute mdiae.qidl
no nili crededo cognouiriquu nullus videat qd credit.6oluif aut qdfdiccndo q; aliud vident & aliud
cic^r.vidrmns.n.credibilitatcfalocis da, viduus ctedibilttatc rcfutrciffionisi regni & deitatis chht
eruimus adt ipbm laIut?/refuncAionl|iegnd|ddtate.Tot.n.miracula toti; teilimonia vidte,vidc^
nius credibili rate rcgni|dntatis 8ec.ficut hnres [numeros fidedignos tdlcs de atali vifo in galliisi videe
inus ciedibilitate q> illtid aialfuent ibi viliim, credimus tn illud fuiflc ibi.Hocnquide modo couiOt *
miraculis no folii hotes Ced et d^mones ocdut & cotiemifcdq videntes cicdibilitatan lei creditaehof
dl videntes q> credendum litPt (ic omnes fines terra: viderunt quatenus credibilem Yabtc dd noRrif
domino coopetante&fermonemconlitmantelajncntibusfignis.
£?l3t1gitC OnO. Tradtaf hic illa parnculatcantate ddosdedarido foldiitate canras.C1ague dnolfdlir
uo fono fdlu agite.ois tcrrajnulla excrocaupentrifupple os ad camadmn,& laudate & canite. Canite
inquam domuio m citharamon fola ud in athara & vocecanrus!mulict.In tnbisiqnatnm vfuserac
in iubileo,& vocc cotnn|cuius vfus erat in fello ptopiaationis.p^Et intendit per hirc oia inlbumeta
multca&modtilanoncshumanasivnmctfamfiTOUitacccancnscxhibaidam me&x.
Clangite l^cicbue regie oni. Tradatur hic illa particulaicanncum nouum:expiicando materiam
noui cantici cfle dominum tegralmdiam regem regnantem lamincodis/vcnturam in maidlace
ad ludicandum raundum.frClangueia^tef^m falhno fono. Didio liquidcmhcbtaica inramrb
(atadangite)(igraficacfonumfe(hunmf(mfonnm ad exdeandum publicam fcfhuicatem . Faciebus
Kgisinon humilis lam mefia;,domini.^Tonabirmare & plenitudo aus, orbis & habitantes ineov
Flumina percutient volsrhocdl ad flmlliradmem fdhuannum percutiendo volasdimul montes
liHidabtmt . faaebus dommi quia venit ad iurheandum cetram . Ddcnbicut gaudium vniucdirtrea
tiiraeinfetiorisChocellRineSr aqiiarnm^inadiientumdiasadindtcinmiqma tunc veniet mefiasad
Acdpiendiim poHdlionem regni horam infetioram.ac perhoc infdioraomma fub tanto rege mae
tena gaudii & laudis diuingcruntiSefi fenfnm haberenriganderent Or laudarai t . f ] udicabit . Subdit
qualitatem iudiai quod exercebit mefias.In communi quidem indicabit otbemmon regionem vna,
tn iufhna exequendo mftitiami reddendo vnicoiqi ius funm.ar populos mrcditiidinibas. Detere
minat infpccic merita ratis non fbreconfangainitatem|nobiliratem|diairtasdrhuinbnodi,fedise
ditudmesiac per hoc & obIiquicates.t^ enim folg emnt menta mds ynuifcninlqi in vnmcdjdi iu^
<ioquodfiKXtindus< Aom - . . ^
itKii a B s M-fre- S B.m-
#^»-
PSALMVS XCIX. i6z
rVVLGATA EDITIO. _ XCVIII.
OminusrcgnaiJt/iralcaQdtf populi:quifedesfupcr cbdublm mouea^
tur tetra.
Dominus in (lon magnus:& excdfus fupcr omnes populos*
Confiteatur nomini tuo magno/quoniam terribile SC fan^faim efi:& bo/
nor r^s iudidum diligit.
T u paraffa' direcftionestiudidum SC ii^'tiam in iacob tu fecSfi.
Exaltate dnni deum nofirum/fl: adorate fcabellum pedum dustquonia fandtu dl.
Moyfes SC aaron in facerdotibus dustdC famuel inter eos qui inuocat nome dus.
Inuncabant dnm dC ipfe exaudiebat eostin columna nubis loquebatur ad eos. - - >
CuHodiebant telUmonia eius:d£ pt(c(ptum quod dedit illis.
Dotninedeusnofiertuexaudiebaseos:deuitupropidusfuilHds,& uldTces momnef
adinuentiones eorum.
Exalta te dominum deum nofbum SC adorate in monte (andlo dus : quoniam (an^h»
do minus deus nofier.
CriVXTA HEBRiEVM, ^ .XCIX.
, Propbcq. '~pyi)min9*rtgnauit/ tremet ppCddTotcbctubino^ c6moud>i^ terra*
z Dominus^n fion magnus: excdfus ipfe fuper omnes populos.
) Confitebuntur nomen tuum magnum SC timendumtrandlum ipfum.
* Et forti tudo regis iudidum dilexitttu firmalti redlitudines/iudidum SC iuftiriam in ia>
cobtufedIH. ^
S Exaltarednm*deumnofb^:&curuaminifcabdlopedudus/ fan(5lusipre.
f Moyfes aaron in facerdotibus dus/fltfamud in uocanribus nome dusmocates ad
dominum *&ipferefpondebit ds. ^
7 In columna nubis loquetur ad eos:cufiodietunt tdtimonia dus/& pr(c{pcu dedit ds«
^ Dne'* deus noller tu refpondiili dstdeus ignofccs fuifli cis/flt ultor fuper operibus eo^.
7 Exa]tatedominum"deumnofiru:9Ccuruaminimontifandrieatisdos/quia fandbisdo
minus" deus nofier.
TI ndas nullas cft.Mafo1a pfalmiCvt (acileez ipfb appaHt>({ regnum dei in' veteri tidlaffleneat ■
hoccilabegreflade jtgypto&deuiceps.Itacpextcbiispnasgdhsin diAo itgno|dooet^en/
da deincq]s;hoc eft pofla regflaaudeus in monte (lomqood ichoanit tempore regni daiiidis.(^;[^'
enim tractetur de regno ad in flatu veteris tdhmcnti, pater tum ts principio pralmi^minus regna
Dir.fdTor cherubmomm/dominus in (ion magnus . Tum a medio.curuammi fcabello pedum ans.
qn^ condat appdlan arcam dominLTum ex fine.cuiuamini monti fanClitans das.^Qi veto ex
pnoribus gdhs moneat qu^ podea funr agenda/totus fitie decnifus pfalm t cedatundum tefadtnr ge
a deo in pnnapio r^ni cms.fcihcet tempote moyfl.at icfiutnr iulbtia dei vlafcens erin moyfai 0('
aaron A ramueU.& demu cdcluditur exaltandus dcusf& venerandus et mons in quo colimt.
C5VMMAR.IVM EST.
GTPtopheta deferibie regnd dd in veteri re(l5 a tempore egiefTionis populi de tegyproiraniM/tetribi/
lotegcmfeicnsiialhim vlqiadeo vrnccmoyfi aaron & farnudi quanoislibi familiaribus atobfema/
tortous prax^conim faoram pepeteerinae proptetea exaltandum laudibus die deum , 8c venerandfi
tnm TcaMlIam cius tum montem fandicatis dus.
jPerfona loquens propheta ed.
ITPerfoi . .
|^[0ITlinUd reglUUlt. Dimditnrpfalmus in duas pattes: ptopolitinam materip,ac aecarioafibi-
X.>confiti:bunrar.crFroponitduo.Altemm ed initiam regni dei in veteri tedamencoJDds regna/*
oitjTegnarecocpicin populo idad. Hoc adi itera fmt in egraufilio^irrad de (gyptoitunc enim pti
H>nm filii ifraelfiigune Apulus libeqvt polfohaben ptotegno.A deus dignatus dl regnare mulo
CaieUbgplid. B ii
Digitized
r I
PSACMVS^ .XCIX. •
tanS raroramtiasa lUad oo.i^vos critUtnihi in t^cm facenlotale & gens (knAa.aci Jcg.i£Eir
reprehendit populam cppctienctegtiD/allcgansujinun domimudeiis vefkrngnatet in vobis.
^Seifor chcrubinormn- Ad btcram in pnncipio qoo dras tncorpit habere populnm ifrad pro tegnoi
defcTiptiu cft a mo^c bSbt chembinorDOiipro quanto ficcit duas Ilacuas cherubinorum vdnt gdbn
testaMlam quali uaJemdeuEtproptcrea hoc in loco ppheta Gmnl defcnbit mitium regni AfeiTiA^
nem fuper chenibim: vt hinc intelligas q> de regno tunc inchoante eft fenno.rTrema popult.com/
monAiturterra-Effirttas regnantis dfiidacnbitnrc6motiotetia:;tremor populorum: hoc eil timoc
magnus.Fotaid autem tam trement g oomoucbitniiielpiat pifteritfi iegnantt.& denotat ad fceptid
tanti legisimanmi timoris requclam.Qm comunisfuit &popubs enemisOe popub ifrad t vtpatec
legimti&aashiilotiasfublccutas.CrDomrnosrnfionmagnnsAltetum propoiito? defoibififciJi/
cet pfecutio dimm regni m m6te lion . Dominiisjidem legnat.in fioniin motelionOHuc enim dauid
naimiit arca dei|ibi in illius fummitate aalificandu cdlhtnit templum dci^magniis[nd mokfrd vitta
te:Strxcrirus|potetia,rupocspopulos.Adlircramligaifica£ceiiitiidodeim6ftratain proltradonc 0e
(nbieChone omnium populomm adnetianriuin regno das.qua; etiam wpamit rcpoie dauidis t qodi
(iibadis holhbus omnibus rcghnm ifrad fublimatum eft fub cultu det* Collige prudens leAot am/
b6propolie3»|>qprimnmr^nauit(ecutaseftcimonvbiautcm tegnauitin fioniaftuit magmtnda
& cdlitudo foper omnes populos.
^jCdfitcblUItnMncipit hic pars eiecntina tali ordine-Ptimo ttaftaE illa p^culafdominns regna/
mt.Sccando iQajlellbr dierubino^iibi exaltate dnm.Tcmo illaitiemJtppft comouebiE tenajibi mof/
Us Se aaron.Qwtto illa/dns in fion &cabt exalrarcCTTraCtaE itat; iniriu regni diuini in veten tcfta/
meto a quattuonfcilicct a noicia potctiaia voUitateia lege.Et de nole qulde tanti tegis . CofrtebuntiiB
nomen tuli magnum &timcdnm,randftipfomafhrmabdtllandabnnrnomentnfteflc magnufcftcci
mendli/dfc fan^m.Magnam in miraeulis tot patrans in edudione de aegypto & in dcTetto.timeiv
dii ob pccnas xgyptiOK & filio^ ifrad multas m dcferto.landti m appannonc coclefii. fotneudo
(eccepotetia}regis/ipliusdd,iudicilidilexit.eccevoluntas.Ecbenenorarcribi()ipocenna tegis dile/
jutjno facere quod p6r/n6 Facere quod vult.fed iudicinmifed ins diceiesvt mtrili^sdefi regem poni in
exemptu alio|i r^mivtpotequi dilentfiiccre no quod potuitinon quod voluit, fed quM lus exigit;
P^Tu Hrmafti.Ecoe legiflatio.Diccct enim regem l^em ftatueie in regno fuo.ln tres afit partes diftm/
Aam defcnbit lcgem;moralem|iudiciakm|& c^nmonialem.Tu firmalfa ieAicudincs.Eccc pcfpta mo
talia.Qiu- apte oelcnbnnf no tunc data M firmaraiqm ^carpta moralia indita funt nienti humanas
ab initio.fed firmatur antoncatedmma.CoIcKvnomde^honoraieparetestndfiiitu fiKetCf& hraoi,
leAa ratio diiftatircd firmanf ha:c quia deus pcfpit hax eadem in facra fcriptura.Indiau;pcppta ludi
cialia,& luftinam/pcrata Cfnmonialia qu^ appdiantut lulhtue Ic^.in lacob tu fccifti.Dnasappd/
nit his duobus geneiibus pcpptotmn condinones. Alteram in iac^i hoc eft in pt^ilo defcendentt
tx lacobiad diflicienciam morbum qux ligant omnes gentcs.Alceram fccifti|hoc eft vim iuiu tribui/
fl^ad dfiam etiam moralium.qup vim luns habet etia fi a nullo rege ftatuanf. Sunrenim ptaec^ta
c^monlalia atqi iudicialia lons pofinui^diuihi tame^ tefpedn illius populi.
KPlUtC- Tradaf hic illa painculajldlbr cherubino^mfmdo debitam laudem ac reuetentia tanto
Rgi.^ltatefno in feipb fcd in vefttis ais & laodibus.dnm deum noftift:& cutuamini/in lignum te/
nerenaae.fcabeUo pedum eius/hoc eft arcp dm.qua: erat fi ta inter duos chembinos fic vt fiquis fediflet
fupei tabellam gefiata a chenibinisIpedcsTOOiilIcT fup arcam dni;& pptciea ad lireram ipfa arca ap/
pdlatut fcabdlfi pedum dni.San<aus ipfc.R.6nem vene
venetaf arca latione delQm appellamr lanCtiiss
omm potcntialiratis Iroundicia figntficanquam
I venerationis arcpCiK fopftihonc aut idolamp fpe/
aeputares}adinngiteflcfanititatemdeifi»oceft® ' . —
qm fanChtas propoctate diuinp naturp bbera ab _
vocant philolophi aCtum purum .Per hoc enim cognofamus naturam aus cleuatam fiipra omnem
ctianyexn^tabilcm natura.Proptethoc apudefaiam angeli laudant deumiraaCtusfanCtiis fandust
hoc^ ccHusideuams Se liber ab omm potenti alitate.
% aoron- Tractatur hic lUa pamcnlaittement popnli commonebitur terrauledarando g ti
inenaum(cexhibneritdeusvniocifis,exhocqrmoyfiaaron ficfamuelilacn ftatus ; familianbus dcif
cuRodientibus piareppta eius deos non pcpcrcerit.fed vindiCiam exercuit in eos. liec eft intentio li/ .
tttpipcrqoam mazimnsincntitnttimorcpttns.(irMoy(es fitaaron in lacerdoribnseius. Ecocftarus
faccrdotalts eorum.aaton liquldem fuit fummos (kerdosiSe raoyCcs fons raoerdoui inuenitur.dli ipfc;
confrcraoitaaron.Ecfamnel in occantibus nomen eins.StatusGimoclis defcnbitur.nd facerdot^s,
(qaum nonfbent de tnbu Icui Xed inter vocantes nomen domini pnecipuos . De iplb enim lemtnr^
i>itg.i9-q>erat ftans fuper cuneum prophetarum.& poft moyfcn p^us fuit excdkns ppheta domk
niufe quo fcnprum eftqi cognouit vniueifris ifrad a dan vfqi bciubcp ip fidelis farnuel propheta eftix
domini.i.ieg.^.|^ocantesaddominDm.Defcnptoftamhonim tnum/ddaibinir familiaiitas eo/,
nm com d^ Vocaotcs(cfant.ad dominom;& iptqdominns/ripondcbit as ■ f uninim td|>ondcbi^
PSALMV5 __ -C*
Il3 (dpidt t%ms p&lmi,fel tempns vocadanistdenMans KfpSfionm diaina fabliecuta ad vocario/
nem eo^in quo nocaf fiimiliaricajtq) lUis vocaQbua deos mdebat.Et hoc ccftanf hillon^ lact^QJIn
ffolomna nabis loqoef ad eos.Hocde moyfi; 6c aaron no habet dubium.De famucle veto noUus alms
faipcore bcns teftaf deum ei locatum fiiille in columna nubis-nili fbitceatenfo noiqcolamna nubis
& ad nobes ooendaf. Legitor. i .teg. i z-q» famude iuocan te dnm fefta funt tonitma & plumf tempoK
aiidIis.Hictnfcnptur( locus Qii{icufideLP'Cullodieninc.DercribiCtcrao iolhtiaeotnndemin obiit
natione tdhmonioqi Sc pttturofuhoc efl iudicialil! Sc cftimonialifiCqof funt telhmonu diuini re/
guninistv^tetclhinnacfcd ludautote^moralifi qtKprecratinolehgnificantDr, propter conne/
Bioneraqt.Et hancobrcniationem intdligenoadamollim.lediete topcnqaia Ihidin eomm erat ad
obfooada hax.qu^oqi tame lapfi funt.vt iubiligif.QJDnc deus nodet. Apollrophat |ipheta ad dcdf
illaturos oondononem intentam.Domtne uiqoit to Rfpondilh etsfi^Uianrentu/idcm deus , igno/
(bens fhilh eisA com hoc vltot fop opibos eorum^moyfiiaaron Sc lamiiel js^idi.De moylc fle aaron
nulla eft ambiguitas qnpecciocnnciicpaninfueitacuclaltone ab igrdfii tctr^ pmifllonisnT patet
no. a>.Samnclis autem punitio apettem fcriptura tepentur.nam lienezpnuatusedpnnapata popn
ItCuIpa autem implicite indnoator m fctiptnta in hidoria primi tegnratdum dicitor q> Gcnex Ohtuic
6lioslaosiodicespopulincquiteragcntes:&ippopoloqucrclampFoponete coram eo deffliiseiosf
& ppterea petente ti»em,(amael pgte tubtdeiia ie cfi filiis fms a principatu. Vnde inducti deus vee/
fcis confolatonis ad Iamuelein.n6i.n.te fed me abiccetut ne regne lup eos.Quom tn famnd impotens
per leiplami& male exercens prmcipatfi per fil ios,n6 debuiflet fgie ferre petitionem popult
iEialtatflpiun OOlin. TraOaf hic illa pairiculaidns in fion magnusimonendo ad laodadum deam)
oaltate dnm dell nofbdA ad merentia ezhtbedu moti fion/loco tepb eias.Et coraaminijfigno vate/
lUonis.mM fan^Qtis einsfin quo colitur lanAicaseias.C^ia fanAus dnsdeus noder. Ratio me/
(etip exhibedp m5ri dedatai no (an Ai tas motis fed fan Aitas ddificut de arca diAum ed. Ita q> pphe
ta monet reuerentia exhibenda no Ibli deo in feiplbiled rone eios tum aic^ vtlcabcUo pedii,tnm md/
ti vt dicato dmina dcAione ad exhibendum ibi collum deo Arnen.
CTVVLGATA EDITIO, CPfaJmusmconfeffione. XCIX.
Vbilate deo omnis terra tferuite domino in Iftida.
Introite in confpcifhi eiiunn exultadone.
Sdtote quoniam dns ipfe dl deusripfe fecit nos 8C non ip(T nos.
Populus eius 8C oues pafcuf eius introite portas eius in cofeffione, atria
eius in hymnistconStemini illi.
Laudate nome eius quoniam fuauis cfl dominus t tn {ternum mifericor(& eiDs,flCurq|t
m generatione d; generadonem uentas eius.
fClVXTA HEBRiEVM. CPfalmaconfeffionL C
X ^ ^*^oenucedno ini^tiaanngredimimfacicviuaiuuilauac;
3 Scite qmdns^pfe deustdp(efedtnds/&fibi nos.populusdusdfouispalcin eius^
4 Ingredimini portas dus in confeOione/atrueiusin laude: confitemini d,benedicite
nomini dus.
f Qm* bonus dnsVempitemo gfa enu/ddoTcp generadonedCgdieradone ueritas dus,
TJ tulm dlPIalmas con&irioahhoc eft pialmus ad confdlionem fidei adandis£ft enim materia '
pislinihuiiis inmcano ad conf^ionem-fidei/tmn qi dominas eft djensftam qi eft creator nofteq
tmn eft finis nofteqtom q> eft bonosOt gubernator nofterA ad laudandum hxceademifrftu^pa
taintoqiti^mfnTi.crRcftat tamen vnaambiguitastantuitetar omnis terra abfolutoan omnis '
tora promiflionis. Eft ratio ambigoicans: quia date inuitatut omnis mra in principio fine vlla II
nicanonc:in'prorecarione tamen adpcpolom ilradlamo dingl videtur, dom dicitur populas
cinsae oaispaicuLeiasflicc^SolaitaTqadbotdicaidoipprophetacapiendoinmac omnem tad^
Icd ad ezcqucndnm vocat popolomilnuL r
«fSVMMARIVM EST. . ' ^
CTPropheta capiens deum ab omnibus laadari,defcnbit monendo tria qucnolTc debet mundos tfc '
xedentem poponm aqoonnctndiuii flrbu/
?p(al g iij|
. d
1 /
.C
PSALMVS
Udd <k<I in atriis tanpli:ad confitendi! inqnj Se laadandS bonicatf ddigfam dus|& vetifate einCIfi
B7Peribna loqnois propheta tft.
l^ngiKDnO- biuiditur pralrans in parta duastptopefitioam matenar.&ttecntmamribi fdte.
I j CJPtoponcndo inuirat omnem terram ad doo.ad fdnoe (c habendam domino.Clangiteffono
Altino fciiam agttc,domino:omnis tcrrainuila excepta. Alteru eUreruitc dno in Iftitiamon tnlia . &
fp^catieruinitera.ingredmiinifaciebaseiasin laodelvemtead templum aos laudando eum.Hcc
d! (nintus ad quam cum lamtia exhibendam inuitancupiens vtuoerium mundum venite ad adorat-
dam deum in templo eius cum gaudio & laude.
oominue. Incipit hic pars exeeutiua tali oidine.PiimotraAaf illa particula/dangint
dno ois terra. Sccu^ iliajfemite dno ingredimini &c.ibi populus aos . CTTradaf ira^ exterifio inuit
tanonis ad oera terram cx tone coi oi terra::hoceii ex ddidoata fide da m oi terra.5cite qui dominus
ipfc dcas.accrdctcm(inquit apollolus^ad deum oportet credere q> deus dl.Et proptetea primum co/
gnofccndum ab omni rena monet qi dominusiq; ille qui ab hebrpis vocaf dns , ipfe eft natata deusf
non opinione hominum, fecundum cognoic^um fide eft qiipfefeat nos/qi eft creator nofter.
cum creando nos fimiil cum mundo.tum creando fii^lomm animas lationalaquum naCamut
in maternis vtens-Tcrnum credendum eft etfibinos.u eft fenrus.Ec fecit nos libi deo . Fecifti mquie
auguftmusjnos dnc ad re. & inquietum eft oornoftrum donec requidcatin te. Ita q> hoc tertio Io/
co numnatum a ptopheta^ft id quod ad hebr.xi apoftolos fubinn^c fecundo loco | opottete credere
accedentem ad deum.& inquirentibus fc remunerator fit . Ratione erum beadtudmis diuinac ad qui
nanafcendamfaAifumnsiduncut&ribinos.Hax fi noffixvniuerla rena , clangeret & fouirctdo/
mino in lotitia.
Q^optliue 0U6. Traiftacnr hic lUa paiticnlajrcinite domino ingtedimininnuitando ad exeentionS
propolitorem populum ctedence.qui tunc erat populus ilrael.PopaIasfpecnliaris,aas|deuS; oms pa/
inu dnstA veimoais paTcuidommiCquia pafctbatur & quo ad animam lege diuina , &quo ad coc/
pus fraetibus terra: deo appropnacp)ingrcdimini portas nusCpottp dei appellantur poitg locotnm.i
dicatorum ad duunumculram^inconfcflionqfidniatria ausCnon enim populus metabat intem/
plum.fed ad atria templi>n faide.confitemini eidiencdiateino folli d, fed nomini aus.Quia bonus
dominiis) vere bonus omnibusfquum fitipla bonitasia qua eft qmcqd boni m quocu^ inuenitur)
(erapitemo grana dus,8t vfqi gencranonc Sc gdieracione ventas dus.Hax nia ad creanonem Se gtu
bcmanonediuinafpeetant.quiaJixieasbonaseft)ideofumos:8eqaia grana A: ventas dnsCfubqni/
bos comptcheiiduntur vnmaf vif domini>iae fine dutaiu.ideo rnaoitergubanamni Se ad beanns
dmem perduamut.Et pptetea mento hacc confitenda & laudanda funt. Arnen.
CrVVLGATA EDlTia (CPfalmusdauicl. C
irericordiani & indicium cantabo , tibi domine prallam SC intdligani ii»
uia immaculatatquando uenies ad me.
Perambulabam in innocentia cotdis matin medio domus meae. '
Non proponebam ante ocuk)s meos rem iniuRam: fadentes ptxuaijis
canones odim. .
Non adb{fic mihi cor prauumnlcclinantem a tne malignum non cognofeebam*
Detrahentem feacto pro jtimofuothuncpCTfequebar. ,
Superbo oculo SC infadabili cordeteum hoc non edebam.
Oculimd ad fideles terrae nc £edeanc mccnmt ambulans in uia immaculau hic
‘ . i ‘ I • '
himiniRr^bat.
. roturinconfpeifluoculonunmcorum.
In matutino interfidebam omnes peccatores tememt difperderem de diucate domui
*' tii omnes operantes imquitiuem. ,
;fEriY;XTA.HEBR4gy.M. CDtuidipfalmufc CL
_ , /'NR.atiama:iudidumcant3Bo?tiBrdomine‘'cantabo.
Propheta. .Wintelligaminuia perfedionwmuancb uenitsad rnylmmp
dlionecordismdmaieAodomuimeau ~ > - . - . • ' !,
,.i - _
r
PSALMVS .CI.’ ,^4
) Non ponam cora oculismeisuabnbdialtfacereuolutioncsodiui/necacfii^rebicimei
t Cor tortum recedet a metmalum nefdam.
f Accufantem in abfcondito fodum fuum hunc inddamrceUitudinem oculorum SC
tudinem cordis ipfam non fuHeram. ^ '
f Oculi md in fidelibus terr^ ad fedendum mecumumbulans in uia perfedlionum ipfe
feruiet mihi.
r Non (dfebit in medio domus me{ fadens dolumsloquens mendadum non firmabitur
coram oculis meis.
t Matutinis cfda oes ipios ten^tzd fadeda exddi de duitate dni^o» opantes iniqtads»
TI tnlns cfLDamdt pfalmas.Qni patet a roperias diftis.
CTMatcriam plalaiijpIalniusipfedaRptselefaTeflcreCtamdifooncionan perfonpac familiae
Degiena comsdccnniisplalmiin teftadtrponcpofonctegiat&inuufirotamaasoccupanir.
CJSVMMARIVM EST.
GTDanid lecantatamm dro granam & iudidii|& (imol incdleCliiifi viaspeifo^onfi proficef.lic vtUl
fo^ar agenda ac canenda per feipm (bdl^ minilbosiS: quales miniftios habicutus lir.
CTPerfona loquensprophaa eft.
Gi H^tiatn 7 iUdidUin. Dmtdif plumas in paRcsdoasq>ropo(icina materi^ , & ezecntiuaiibi qli
; venies. OJPtoponit duo.Ccantare gfam & iadiadj& It^gere eade in via pii^iond . Er inrendic
fe laudanitam gfam & mdicifi mfariam.f.vt vias dni.vniuerfeliqmdem via; dnr gratia Se ventas . Ec
peCtac quod dicifigf am & iodicid cantabo.EtW Hat punttd:& (cmiangatur.nbi dne
pertcCtionfi habeda efle.|^etno afit modoCfcUicet vt dona det libi concella^hacc eadem tradabir p/
feqnendo pl^mG-Proptereaenim in ptimaparnculaplalmi duitigfam Se iudicium cantabo.non a/
licando ^ autlibitquia tot modis laudate intendebat gfam Se iudurium.In hisenim duobus non
'um cdHIhmt. Altera ad benmdendliHnemcrins. altero ad IUS dicendS
!>licando deo autlibitquia tot i
blum via;dni fed vif pnncmu
Acdircemendarnthocdi ad (nendum reprobate malum &eligeiebonnm.pTeaduerte conncnonem.
Ait enim propheta-cantabo tibi.intcUigam . Adi aperte diceret q> laudando re)taudando vias tuas,
intcUigam vias perfinaionumpei quas ue debeo.
CT (Suado VOUtO adm&lnapithicpars exccutiua tali ordinei^timo tradaf limul gfa & iadidom
ad vias perfettionumiquamom ad difpoHtionem pTona: dauidis regis . Scelido rtadanf eadem limul
quantum ad difponem minilbo^ regu|ibi oculi mcLP^Er eft mter hax aduertendd q> totus tradatos
Vttiafqi pams limul, inchoat a gfa daiquado venies ad mcSe terminatur ad exercenda iudinum exter
minadoiniquos|mamtiniscatdam. Vt8e hinc pcrdpiamus dei gfam vdutcdeptindpiumoium fee
qucntium anteponi:& ludinum ad diTperdendu uiiquos de duitate dni|vdut vinmum Hnem totius
Aponis ad calcem re&tuatum. ft Piinfipiam ac^ radix ols icCl^ dilpdnis colcqucntcrfcnbet
dcdefchbifda grana, dctetminadotepnsiede dirpdmstncforcquadoveniesiqnado veniet detisad
amm nuxta vetbnm dHijfirad emn vememus.Iinittitenim.Qnado venies ad mqj^gfa'm,tnnc ibo iit
perfectione cordis mmedio domus mea^PamarcCtadl^p^acotdeindpitEtcitcordls integntasdi
deotyt qua nihfl in corde admirafeontta honore dei.Et hoc manifefte m ppria domo.qu^nuHcin
maiia domoimanifefte Hrtad dfiam coqc qu^ occulte Hunc in an^is. OcfcnpHc ade incegntatc cor/
dis manifdhi domnitvt cam no fold ezcmplamn domui fed et abf^ omni limulanoneicraigercmus.
ipolTibilecft enim hm6i limatatianes latm^domdfacostqms pofTint latete alios. Vnde ex hoc q> ma
nifd^ cft 4omui ppne Int^ncas cordis ptmcipisf vera ei coptohaf-FNo pona.Secuda reCta difpoli
noellnegaciuaexponediCepcriculoiniqncagcdi.Qaiacmmregeslopenotibos caret)& legibus fo/
Ion ftint.magni periculi res agif qufl pponif aslibettasagendi qcgd volCIt fen poffunt . Hoc iniqua:
liberratis vemum HgniHcaf pcc v^dbdiabhoc eft line iugo|ficno|Tcgc ageic.Hmoi libertate non fo/
|iim recurat<xtrc(ie,l!cd ddppnic nq ponere anccoculosmepolica ante menns oculos allidat & tra/
hat ad inique agendum-t^acerevoiunonq . Tertia rnfta difpoTinocftabominan duphdcaccs fca
piodirioncSiHgniHcatas vbiqdonum nomineObpIidtascnim prodino Se humimodi eo q> veminc
vnum in aliuo.volutiones appellacp funtf acett volnnones odiuinec adhaoebit in me. Naturali in/
dinatione dapid exobs ludiae hmulmodi pcodinones£t ptopteiea non folum ptopofuitinon ad/
hmbit m mefed explanauVr tbngenitfi fibi odium talis vini.p' Cor toirum.Quatta refta difpolitio
dtCortottu tecedetameihoceftetiiqn^ habui no reCldcotCvtftiit in adulterio cfi berfabee & ho/
miriHin vtig!)no tfi pQuittdtolliCCfllM tgcedeca mKrMa|nndiaS.Qnlca teCta difpofirio eft ndhtc
Quccdiipplal. - ' " | mi
d b'
o
PSA.LMVS
/ :JCI.
do malupatrandfii&limalldorcndate approbat iUudliai-Cdcraq2crimcdirponit.malu ncTciamt
hoc e malfl paaadii nefcia diUiuiulationc approbado.r" Accurantc.Sata rtOa difpo tft adoderc a le
detradore5.(aiit.n. valde nociui qoupatctns aoKcpnnopd.Accarantein abfconditorocifi fufijhoc l
c dcrrattore,ipm ictdaj a cotnbcmio tneoiab aotibos ma^ CcUitudinc ocnlof-Scpnma rcAa difpd
dl carere uo ilaciabilLqoc ddcnbit a cclficudine oculoij: & a valhtate cordis£t ince^c pci hoqpctil ^
(e abircerr crimen in&ciabilis animlsqno principes mftls oculos fempet ad odlrota loiantA cot tam
vallu habent vt munduseis non fuSiaatianhdanc ad abena r^a &c.
^CUli ind • Pollq dauid dedatame difpones redas fprip petiona; quad veniente deo ad (eCboc ci^ ^
cum diuina gtatia^habebit.fubiungit modo difpodtioncs fuas redas refpedu miniftro^ . C^Ptima
cfl q> diget hddes.Ocnli inot mei/ndcpco ituicu nec aliena celatione,(al oculi md/erdr.in fiddibus ^
^iniisquifiddeslneniunfintetfa,adfeded(jmec<i)pioc6(ilio(proiudido8faluspublicis negodis. “
f Ambulans in via pfcdionu ipfe femiet mihi.Haccdl (d^da conditio muiiIhoyiEt prima qmde Sa
dditate.icconda autem ftudifi ad bonos mores|ad pgteflbm in via vinudi c6tinet.cal^. opoaet ee
miniflros regios, vt & in feiplis virnmbns cfi tege 8e populo fidebtet agat-^Non fokbit in me^
dio domus mea: faciens dolu.loquens mendaaum no firmabif coram oculis mds . Humana eledlo
qnantdcfi(]i oculata qu^^ falli{.& fi abquado edangit teges cnafle in dedionc miniilto^.iK vidcr
antutetrairerulhnetillosi&malutemmcn maUi qappateiecrraire.Cdtra hoc vinum diat dauid^
nec faciens nec loquensdolum;firmaDifrecum.Dictndofirmabitur,ngnificac(p quis afdtusfnenqco
peno (^mendax en ndhrmabif.Et dicendo ndfcdebit^igniHcacqiquisafcinismgrcfliu foent]coin/
peno q> efl dolofus n5 quiefea &dcndo in medio domus mep regipihoc cfi in publico ofhcio . P^Ma/
tntiniscpdam.Pofiiemo pofi rotfandas dilbdneslkpcrfonpfup& mimfiio^.declaracdifpdnefaam
circa czerdnu iulhnp per k d: paalios;q> duponit matnnntsChoc eft edentet } cpdcteiiiicdderc,oin/.
nes impios toraiudicando cosrad fadendum cxcidijpet mimftros.de amrate domini omnes opeta/,
tcsiniquitans.Notaronem:quia indigni fune operaniiniquitansraratitce dnidcodicata^qop adii/
Ceram erat tunc tempons hierulalciqup erat caput rcgniid^ a deo vt coieretut nomen limm ibi£c
feccialemfixat mentione hierafalnqmfpecialiot cura duiransiUius inefibebat rrntalipai-cmitates
(aos habebat prpfcdos.CQupfiioqup hic moueC de imjiunirate loabqui inteifidtdiiospricipes.
mdiorcsfcqnopado.fjllms impunitas fiat cfi obfetuatiMiftmsiciiptmpimamnniscpda ocs^ios
(enp.Solmf q> edenter puniuir punies cfi qprimfi potuit c6mode;&; <p QP pnus c^ode Mtmt^q fu/
matfi dict regnfi in femme fuo-u pptcica hrmarq falomoncin icgno/maodamtd vtiumtu bacae
qneremr:quod£eiiieimt.EtlicobTemauicquod1iicfcrip(it. Amca > ,
«JVVLGATA EDITjp. . - ,4'
^1^0fopaupcriscumanxiMfuerit/&coradoininofuderitcloqiuumfuutn. CI« ;
I Omine exaudi oratione mea:8t clamor meus ad te ueniat. ^
I No aucreas fade tua a metin quacucp die ttibulot iclina ad me aure tui*
] In quacunc^ die inuocauero tcnielociter exaudi me.
iQuisdefecernclTcutfumusdresmeitflCofra meaflcuc cremia aruenmta
> PerculTus fu ut fceno dC aruit cor meutqa oblinu 15 comedere pane meu.*
A uoce gemitus mei:adb({Tc os meum cami me^ . .. , . .
Similis fadhu fum pelicano folitudinistfaifhis fum ficuc nydHcorax in domicilio*
VigilauitScfatfhisfumlicucpaiTerfoiicariusintedo. ^ '
Tota die exprobrabantmihi inimici meitfiCquilaudabancme aduerfumme iurabaC*
Qfiia cinerem tanq panem manducabatfiC pocolu mea cum fletu mifcebaat.
A faci(ir( indignationis tu(!quiaeleuansallilllti me. j
Dies mei 5cut umbra dcdinauenint:6f ego (icut fccnuni arui.
T u aut domine in {temu permanestSC memoriale tuu in generariooe degeneratione*
Tu exurgens mifaeberis liontquia tepus miferendi eius, quia uenit tempus.
Qgoniam placuemnt feruis tuis lapides eiustdC terr( eius miferebuncur.
Ecrimebuntgentesnomentuumdnetdeomnesregestertx gioriamtuanu ‘
Qgia^dificauit dominus fiontdtuidebitur in gloria fua. , ] :•
Rcfpqatinoraaomemhumiliumigfnpnfptcuitprtceaxconun» .. i.-ULuim .
— ....
J
I.-U h
• U,' III
I; -1
ini
(I .1
PSALMVS rXir. '1 t6f
Scribantur hax in generatione alteratK populus qui creabitur laudabit i
Quia profpexit de excelfo fan(flo fuotdominus de coelo in terram afperiCi
V t audiret gemitu compeditoramtut folueret filios interemptorum.
V t annundent in (ion nomen domini:^ laudem eius in Uerufalem.
In cQnneniendo populos in unumtK reges ut feruiant domino.
R.efpondit d in uia uirtutis fuxq>audtatem dierum meorum nunda mibu .
Nereuocesmcin dimidio dierum meorum :in generatione generationum ann? ,
Initio tu domine terram funda(b':S£ opera manuum tuarum funt coeli. •
Ipfi peribunt tu autem pcrmanes:S£ omnes ficut uelHmentum ueterafcent. <
Ec ficut optoriu mutabis eos dC mutabuturttu aut ide ipfe es &C anni tui non deficti'
Filii feruorum tuorum habitabunttdC femen eorum in feculum dirigetur.
fCI VXTA HEBR.^VM.|j^ Oratio paupai,quando exanimabitur / Si QdebM
domini'* (undet doquiumfuum. CII. r.. . ■
n ' I.-* T^^Otmnc^audrorationemmeamtaiclamormeasadteuetnet.’
* Propheta. ^ ^ MMnuo ^ •
s Non abfconde (ades tuas a metin die angulH$'inihi inclina ad me aure tua,in die uo '
. cabo tc/dtorefponde mihi.
3 Qoonia finiti funt ficut fumus dies mdr&olTa mea quafiincendiqadufla funt.
4 PercufTum efi quafi herba SC aruit ootmdim/quia oblitus fnm a comedendo papc m<>
^ umMuocefurpiriimdadh^fitosmeumcamimcae. ^ ’
5 -A(Iimilatusfumpeh'canodderti:fuiquafiny<fticoraxnuiiatumi '. /iniuiM. ',
4 'SolidtauitKfuiflcutpaflerfolusfupertedum. rti: ..,-)
7 Tota dic exprobrauerunt mihi inimid md:infanicfares/in me lurauerimc*
< Q^uiadnerem ficutpanem comedi:dC potus meosin fletu meo mifoii. ‘ e-j
9 AfadebusindignarionistufSCir^ tu(:quiadeua(HmedCproied(lime.'
I o Dies md quafi umbra dccHnatatK ego quafi herba arefcam.
II Ettudomine*{cemoredebis:fiCmemonatuigenerationid;generadoni.
iz Ta (urges/mifercbcris fiontquia tempus ad mifercdumdus/quoniauenittdMficatiiv
13 ' '
Quoniam uolucrunt fetui tui lapides dus:8( puberis dus mifaebuntut.
14 Et dmebunt gentes nomen doitdC omnes regesterr; honorem tuum.
t{ Q^uiafdificauitdominus^fiontuifusellinbonorcfuo. -
I f 'Vertit fead orationem fufpbantisrac non defpexit orationem eorum7
1 7 Scribetur hoc generadoni po(lcrc:& populus.aeatus laudabit dominum7
.‘iinrr
irsj 5T;i
cr * . • 1 ■ -
1 1 Q^uoniam profpexit de excelfo fanifdtads fuxdominus^de coelis ad terram rdpedc^
I» .Ad audiendumfufpinumuimfdradfobendnm filios mords. .
1 o * Ad narrandum in flon nomcn doinini'':& laudiOT dus in iuenifalem*' • ' ; , i' ’ ^
zi Jncongregandopopulosfimul®nasulferuicndamdomioo^ iii •
2 z Afflixit in uia uirtutcmmamtabbreuiauit dies meos. * • wi
z 3 Dica.deus meus ne defirue nie in dimidio dieru meorua getieradoe gnadonu anni tuu
Z4 Inido terram funda(h':2C opus manuum tuarum cceli.
z 5 Ipfi peribunt Si m (labis:& omnes ipfi ficut pannus atterentm^dlott udHmentu mit
ubis illos flC mutabuntuii' ^ ^ • '
•• •' • *
zs Et tu ipfe :SC anni tui non complebuntur.
»7
LJiyiilzed.fV (jOOgU
i
:,i PSALMVS .CII.
^T^ItohBcftOrttiopaopai, quando aanimabiturS: fimebas dfiifiindct doquinm (nani.P(^
X mos iRc appdlatui oratio:qaia per modum orationis c6ditus dlEt eft quartus pralmus hobea
otanonis tmililPaupai vno(;hoc elt indigaiti)apptoptia^,hcc determinatur cui:fed qualitas in/
digenti^ apentur quado eaanim^itnrihpc eft vdut lemiammis cadet. In quo paupettas ilhus figni/
fkatutpaupettas animidicntqn aliqois collabiturlcmiaiumis ptf dolore vd amore ficedefirdus ani
mi fignificatur.Pet teliqufi afit recuilus ad deu cx inamo firpleno cotde (ignificatur.fundete enim do
quiom fufi ante ^e dnue* plenitudine cotdis ad deum proucnlt. CTEt quibusfimul iundis no ap/
paret marena p(^i rim in generc.quldin nrfatur qms fit ille pauper femumimis recurrens ad fi»d2
ddiBat^apoAolos ad hebr. i .cadit qi vlnma pars iftius plalmi t^at de diuinitaic rodipaSetui.
ad hoc illos m ^ce pWmi-vetlkulos.inino tu dimine tecara tiindalh &c. Wdeiunc ordiedo opoD'
tet coGH]uentet dicdx pfaimum hunc cadare de aduetu mdipEr huic fenfm facile conloitit pfalmuf
ai) undecimo v^ilc 8c dnriccps:qifi cadat manifefte de dioina mifetatipnear^ficationefiofa (A
coBlchtu amore oiumK^m atgtnnd.harcji.fpedarc ad tempus mdip conRat.5edlunc adhuc
n6 appara quis (it ille pauper qui tot mahsafHidusdeioibitutvfv ad vediculu vndccimom.^C8
(aitaneuLafitrdni dl vtviifaluaton viis mircna fobleuanda pioponatunqa cauf| vniucrlali iclp5dc(
dbSns vnioaralis.acp«rhoc mdip (doaton humani geneCsimircna humani gnis propullanda oflfe
tatur.Ita q> paupaillc in nnilo nominatus Ac vfip ad vndecimum vedicolnm defcnptns eft humanti
genus fubiedim muifisimlcnis^^poe aiumi:& pptetea lonianimis defoibitut.Ecqo^s vniucr^
luip genus hummum mciigens ac femianittie fitequia tamen no oes recutienint ad dram(l«] inlh ^ -
(c toip humsu)ogc|i^ «spedabac mcliam rogido deu pto illius aducntu.ideo ad diSerentu no ree .
cncentiu ad deimi nec expedannum aduaitum me% didtur in tituki.quando fimda eloquium fufl
coram domtnp.i\ch aperte diceta plalmits ille dl oraCo humado genai paupen quando recurret
ad faciem dcthoc dtuteirana ad adneii tum mdie.
v--"5rit. •: ;i.3.','!0’ iC S V M M AR I,VM'£ST. ^ jIa '■
CTPropheta mirerias humani genens pIor^ilbpplcxrccD^t. ad deuiAc^idt no rolniottcdutu dea
ad miCerendu reliquiarum fion cnmnuiorrdinininomintt achonoris apud gentes Ac reges omnes,
fcdprorpecturamdecalicadtmiadiiadiediim fulpind yindo^iadfolodJos filios momsfadann^ '
ci^ in fion n congregetur omnia regna ad feruiendudcoinim afHidioncAcabbtcoiaaone vitj^ow' _
fitentium diuiniratcui JHcfip,qaotum iemen coram deo firmabitur.
CJPcifona loqochsptopheta eft.
1^ 0IIlinc audiXTioiditurpralnios inpattesdoasrpiopofitina materip.Acexecutiuamllbi qifi fini .
X./t>fant.^Pftpponiccna.l.oraaone:angiiftMm^vocaaon6fiiaI}ncaudi/pio cxatidi.oranoncf
menas cicuatione ad tc.mca: Ac clamatmeus/non ods fed aScdus.ad tc venia.Depcatiue vatut furo
tofcx fiducia aftinnans cp magnitudo affinftus fui venia vii^ ad d<^.humano more loqnitur.Non ab
rcondcfadesaHiftfsndXlibiduicaDetreracksniasapeccatismeisshicltipplicac non abfeonde fa/
qj^piai.amqcieamfahra-faupaiadigoushabemrfBdcpnndpis.miilneniaipnnapcsriocaircac
pauper ciamatutu$|a$iidns,ablcddunt toefua ab eoi^ucttendo vnltfi aliocvdfi locus permitCt;iee
cahiir fe a feneftfci '('d huinlbodlEt pptdea hic paupa dajdas deepeOt a fupremo pnndpcnc abico
defade ruam a mcJ^Iri dieangtiftip oiftifitidina ad me aurem mam.Edxlecfidfi ppofico^cdics an/
guftip acadencis mihenec fufiidc vidot a ptinape.idl petit audiri tempore an^lh^ Humibta au/ ,
tem penqAcendojndinaiflede,anfcm tu^adaiidicnda paupensai^lham.p Jn dic vocabo ce.Ec
ce quod tetno proponit cumtantafidada vCTemetitas vidcacrmln dic qua vocabo tqdto tefpdde ’
mihi. Vere rcni&amdla petitio nifiditnnagniifia tatam fidiihii ptfftiOfttiiduaam vt audeat pe/ V i
txa^acfiqidicrodibotecilotclpoi^inihuacfidcnsadnutarcnominipftitent.Ecfignificaair p •
hocdiftddiamtaftatumnoaiAryatnsceftamenalnnouoJialeusrnda opcicbcaaciidmisiqaa/ ,
cfi9dievocatusfuericmcqcisinftopmonftifi.in veteriaficqoaMcfiipniaitapacnarcharfiAc jiphca '
ifidamarct,fcmpdiftnlitfnierQfcnipdiftnlitbeatgmullns.n.antechnfti mortem fint beatus. -
CTlBuonii finui flint- Ihcipic hk pais cicentina tali ordincPrimo 'cadaf illa paroculaiin die anga
lhf.Sec(idoiiiaj(lfieaudiofonemea|ibiAccudoe.Tetnoilla|p5abfcodcfacicsindinaaate)ibi fcnbe£
hoc.(^aco illaMn vocabo tqibiafflixic in Yia^fiTTrac^andoita^ anguSias humanas inchoata ~
pHraalCteinpbr^catc vlip.pnma.h.pendt)nS mconir hdfiiofuir prluano paperu^ vicp itixta lUudi
quadi9diccome^s(moctemoticasd]oceftneccflitatemonmdtincarrc$.Quoniam fintnfuncG/
cwfumus. d^s m%lp^etdicspeipe^s Ac o>s qm finiuntur harc eft diftdenna.q> ifii quanto magu
prdtrhdimcurrancbm^Ud^fiaAcprbpcaea^milamurfbmo.qaiqnantoniagisproccndif tan ~
to magis definic.Perpaui autedumprocendfiratnon ddinfinqin lempafapeflmicperpctnL Nos ac
cxpimurq) cotinuo naadefiuimuscire.qnihba.n.chesquovinimasrobcahif dutanoni fiiturp.
olTa mea quafi.in<^>q^ufta fiinnhoc m firmitates vitpmep lient ra qux ard^ adurfinn; ddi^n
(fcimnatuialchamid(IaBonmmuqiiaftininc^p<)ammri(nmlf.&lwcdiwCfal«cttt^ a
i
P5ALMVS
:cii.
” • - I • I
tan vll? Sr dHbmptione vier namralis^mntTO &in(btein noftra vita apcriomr.Etfiatiir vna pd:
na totalis copreheTa fub nccdTitate moriedi.diftin^itnr tame in has doas partes;vt intrlligamu^
Id t^ris qnod viaimos mak vit«3K vtpote vdut in inctndio.Significannus aiit diat niT.-^d deno
tanducpharccofnmptionocotienitnobisaprincipio vitprqDiatficvegetamDnaugenuir Sc peifid/
mnr^fcd poftq pcrfedla font ofla/poll ptareconliftentic.Et ficdimidiu vitar noftnr in confomptionc
cofttfi eft:& totu tempus nolhtim in defiaone.P’Percnfltim eft qoafi hoba & aruit cor meii.T^ m|
faaa hominis dcfcnbitur perditio virons animi ad (imihtudinc heibp potnflfe ab rfhi fohs & are^
af.Perdiditfigdcm homo virore animLnan. viret voluntasf^P corfilgnificata) in aflettu bomired ve
anda elbdefhtiita vitote originahs uifhtif.fle percnlla ab adta lenluahtatisivt continua expenctia
«e«atnT.^Qnia oblitus fum a comededo pane mdi.Quatra miferia qu* eft ratio teme|& TprAat ad
lmelle(M.Miferhon5 folii no vefeitur pane fnojpane noc6i Gbi ^ bnins.fed pane fao/ilbi pprio; veti/
fate (kxftrinpledCqnod peius eft>)blitos eft comedere panem veritatis. Progieflu enim tempons n5
ironlto poftpeccatfi primi horainisivfqiadeodefuenit homo vefcivetitatcvtobliuioni nadident cu
fcane^fum vehrate.pknus fuit enim mnndDsfabeUis|idolatriis/cofiuptismoribns:&bieoiter aftbe
»us eft pani c6muninobis&bnitis.p^Anocern%irii mei. Quinta defcnbirormifaiapern^oidmis
«pocarofegirfpmrti(qtiocainahsappentusdiwrurfpinn«ldac.n.perneifitatcrignifKat adhefit os
■nei^mimef.naturalisfiqdeotdodt vtearoadhpreatofti/vtofla (aft^t came;iftealitconqneri£
o adhprer camiiqiofla fulgantur in camibns.Quod metaphorice denotat folidioie hois parr?
<p3c eft mens & ratio.adhgreteifcnon A fluidp parti qug eft appotus Cmfibilium & teporaliii bono>
tfilira q> fuftinerur ab illa.Huius aiit pemetfi orduiis ratio reddif n6 ab appetitu boni deleiSabilis fcd
a fb^ mati ronmftari^um dirirur.a vorFrrifnini O
triftiaiin hanc incideiftt peru^tat^vt clare paret.iTAffimilamsfnm -
iminis tnifena dcfciibicur in (hidiis humanis tn^nam dinins.Vbt nota fic efle ordinanda lircxain. So
licitaui.ailifflilatDs fum pdicano defcm.ratfusfblicitaiii.fui qoai! nydlicorax ruinarii. (bliciraui Sc fii£
ficntpafltrrohisrnpertcftfi.Perfolicitudincmanifeflefignifieatnrftudmmhumanfi.Perttipliceaure
compationem tres humani ftudii pattes-Pnma refpeftn pofteriraris per comparatione ad pelicanft.
Deejuo him.ad ludium diat q> quum filios fnos,a feipentcoccilbs inuenit, luget &fefuaip latera
ficaturilloqthominiiftudiiiqni tatorelabonecrnciantpropo(fcritarefua.Erha:chomana mifcdata
fteqnens eft vt nonegeat tefte|^Secnnda pars eft humant ftndii circa rcientiam,fignificata per fimili'
tndinem ad nydhcoracem rninatunuqm matur nocturnus comusfno die tied noAe voIans.maniftfte'
fignificans intelleiSum anima: noftnefimilcm ncxftupvtpote impotente videte intdligibilia daie. Et'
apte defcribitnr roinaifttquoniam inter minas inteUigibilifi(1ioc eft inter les fenfibiles ; floras ; tuenr
Ces Sec.>verratur itencAus nf. Vltima demi! oars humani
■ ua a ■ aaM v aaa aaa a^aaaa i awas aaaaaa% awa a v aaw
habeat poftoitatisfuac.SupateAftauteitanq in celfitndinehonorisIhiglori^comorantcA ibidem'
volando tanq fpcAaenlum fe pbendo aliis/tepns cSfumentera.Vbi.manifefte vides defcnbi humanS
'fhidium honotes.p^nota q> omni^ humana ftudia funt aftimilata non animalibus gtefTibili/
Inis aut pnabus.fed volatilibusica ratione quia humano ingcjiio cogenitf funt alp.qnibus poflit ad
Ihperiora/ad vera & arternam fWicitatem ftudiii funm deuaieifed ipfum alis (his vritm ad has miferi/
*s.CrTota die ejtprobranerfitmihi,Septimamileriahominisdefcnbiturq» homo homini exprobrat
honii.itaqiboni odiohabeturficperfecntioneetiapationtnrquiavacantverppenitentieiquia reco/
^ofefitdei! SccHarcmiferiaCqua vtuiam no videiemns)dcfcnbimr. Totadiqcotinue, exprobiane/
nmr mihiioolenti defi.inimia mei/intemo odioiinfanientes/quorfi infinitus eft numerus, in me inia/’
■Knmricotra mefirmauetfit animft etia iuiado/tanq arbitr^tes fr ben(dfeccie.^Quia aneira. Ecce ra/
»io initnicitif Sc exprobrationis.quia cinerem ficot panem comedi. Appellative cineris intellige fta/
mm pccnitentialciin luAoofo cinerefolitnm defcribLEt eftfenfus.qoia pani me ftam poenitendi R/
eur homo libenter vefeitur pane.Et potus meos in fletu meo mifcui|deieAationes meas tempcraui fle
*u (icDt qui temperarer potum vini lachiymis.Et hoc non vanqnon fhftraifcd a faciebus indignatio
nis tof (ob culpa mea,& ine tuat/iuftitif tuf. Vniuofc figde hf miferip funtgeneri humano & natura
les Arpccnalesjiatnralesqnideqacomitanf natura (ibi derdiAamipocnalesafit quia ex ppria culpa
■nemie ptimus homo natuta humana relinqui fibipfi.Et propteiea culpf (uc& inftitif diuitic illas trl
fcuit quatenus poniales.Vnde& fubdit.quiadeuafti me Sc proiccifti mcM^hota vtitutjlumpta a
re in exedfum denata & inde proieAa.-cuios cafus eo peior eft quo ex ceifiort loco proiidtur.Iuxta hac
fimilitudinc diat homo dcD.dena(hmqexpuilsnaturalibusIcclfimdincmftatas originalis lulhtiej
.proic^ d^tfi proieaftiCliibintdlige ob culpa md)m ii^tnotcm llatnm § putp natum
P5ALMVS iCII.
, it dio quafi vmbra dB^inita-Pi^ropctiiii diOa tmfoiam t^talitatlsf altaa
nfic miina teporis vitf hnmanj dcrcnbi{.f.()> dies vitf apparet longioits cmlibet g ipfios nanita fo
ftincatft hoc experim oRdum oes potamus dies nollros aiatDmiotcs,& nemo fit ta Umex qni nOT po
tetannfirepoflevinete.HitcmifenaexpIjcafexaflimilanoneduratioJs vitp advmbradalmatiVi/
demusJi.ad fenlum q> vmbra declinata valde Idgior eft § corpos onus eft fit.vmbta figde hols per pae
|6 fpatii antcfolis occafomCqux vocaf vmbra dedinata^eft vmbra cetfi cnbitoq; qnodamodo,& ta/
tne h5 colos eft vmbraiparoold eft coipos.Similcs qoippc vmbi^ dedmatp font dies vitf noftrpjqol
«ideiiror longiores, flt tn ego ITcot herba arcfcam:l
porc aicfcit perculTa modico cfto.Hax de homanis miloils.
lEt tu OOnnne. Traftaf hic lUa paiticola/dne aodi ofone mea &cxkdarado exaudieda ofbne eios 1
Rdueeu m^f £t to dfie ftemo fcdcbis.Inchoat ab ptema do qmete; vt deferibat eundem efle defi que
Be mefia.Et memoria tm gencranoni 8c gcncrationi.non folum tu in aetemfi regnasilol memona toi
nolli defututa eft generationtEt dmt hoc.vt defcnberet deom no propter aliquam foam indigentia
milTorfi mefia.pi3e culos adoetu fiibdir.To forgesig modo videns dorraireivel ena tn fiirgcs a mor/
tms.mifereberisfionihoceftcoletiomtciod^^alococnlros fignificaolt colentes.qoia tempus ad
tniferendum eiosifionCat vbi venit plcnitodo temporis/mifit deos filiom foum &cinquit Moftolos)
ga tepos dUfinitii a te ad mifercdu eiusirupplc venlRqifi venit tdbficaciolhoc eft tepos mtuf tdhfica
ni a pphetis-l^ Quonia voluetfit ferui toi|apoftoli,lapides;viuos,eius(fion:& poluens dos(fion,mi&/
cebuntur.Rc^it ratione miferedi fion(1ioccft faliiandi iudpos>x affcAo teruorom dn ad hoc anhe
lantiom tn adoentu mefig \t faloi fierent lodpiiuxta illud. vobis oportebat ^can pnmum tegnum
deiEt niifus. vobis veibum (alutis huius mmum dlEt paulos ad rojri. fiqoo modo ad emolandii jv
noce came mea,& (aluos facia aliqoosex illis.r.mdpts.Loqoiror autem hic defion metaphorice taii^
deftroifta cuios lapides Sepuluis rcmanfioinrqir^idens populli lodpum vclut deUrodom in tdiqmis
faloandom.p^ timebnncgcncesfqup modo font idolatK, nomen mum;& omnes reges terne hono/
re tonm.Iungehpcduofimnlcrciiicct falute teliqmaram lio
q> omnes rt^ tertae timebunt honore chrifh}& videbis q>
tSi ad litcra l^o.qn.fi fuerit nnmems ifrad rang arena marisiri^iquia: falu^ ficnnvt diarur ad ro- 1 o.
cxdaia.qoando omnes teges terra: nmebuntchriftom honorarum/hoceftgloriorom . JT Quia fdilv
canit dominus fion.Non poteft de corporeo ^difiao hoc intdligvqo ia nulla eft | fuit aut erit ^difica/
do materialis fion m qua omnes reges terra: nmebont honorem m^^.Sed de ^dificio fpiritu^i fion
ex vinis lapidibostioxta illod ad hebr. iz.acccflii(hs ad fion montem St ad cimtatem dei viuentis hiem
fidem ccdcfte.Vifoseft in honore fiio-Quantum ad aliqoos adimpletum eft hoc infra tempus refim
roftionis Sc afccnfionisim quo decies vifus eft chnftus in honore immortalitatis fiuc.Simpliciter afic
& abfolotc in Ibcundo veriheabitot adocntu:qn vnioetfo mfido appardut in honore maitftads fii^
Vettit le ad orationem furpirantisihomani^eristSe no dcTpexit oratione eoram.Vbi vides fiifpi
rantis paoperis orationem auditam Sc ingrellam ad penetralia dei.
£iCI1bCtur (XK. Tranator hic illa particulajnc abfc&le facies tuas indina amem tua:defcribedo ptl
]maram fion per lapides & pulocrem dcfignararli
c videbis qr de glonofo mefip adoentu non de prii
(fc
pnmo
acdfo fanditatis foaqde (dpfojde fiia deitatedns de codis ad terta refpcxitEcce q> r
taaSed rcfpexit ad tetr^ad terrenos homines, quam vetbfi caro fadli eft. |^Ad audiendum (ofpiriiiin
Vindi.Em indinauit ante fua ad aodlcdom folpirili humani generis) vmfti poena peccati in limbt^
Vinfti nexibus pcccarorii in mildotad (bloedu filios moitis)hoc eft merentes mortqoanados ad mot/
te.Onn.natura eramus filii ir^ & mortis.Hi fimt eftedns ^ quos venit mefias. Ad narrandam in
fion nomen domini.&landem dos in hierafalem.Nofam milTas nifi ad ooes qoa: pffleruntdomus
lfracL& pptetea offidom ^cadonis euagdic^ primo defcribif in fion Sc hicmlalc.^In cogregando
popolos fimol.Aduetieprndes ledor qreftgetfidioli pafllofitfignificas efficacia ^cationiseoagehcp
cxrefg ad mfiduidTe cogtegari populos fimol fi: regna adlirruiendli domino.Congrcgari intdligc non
vnitatelocilixl vniratcecdffiafticpchaiitatis,adfetuiendumnon homini feddomino.HaKfpedare
ad primum chrilh aduentum dare pateRcointelligendo pnmo adoctui t^oseoagdice diunlgadois.
3l11intinVia.Tradafhicillapcicula)inqnadieuocabotedto rcfpondemihiiddcnbendo ftatnm
chriftianutnprr.Primo qoatii ad paffione,necrtdeiemusq)pcradoramdifhomineslibcri fieret ab
afHidionibusfi: pallionibus)8: quod in fecfido pmittif mmp adactu intdligciemos adimplcdfi i pti/
tno.deftnbit roncta ftatfi noui teftameti plenfi afHidi5ibos.|^Afflu:iqmcfias,i via)chtiftiana,vimit2
meSi robor men natoralexcee ego mitto vos fient agnos inter lupos, & eritis odio oibus hoibos pp no
cinir vt affliai popoii-ita <p dica deoiiefamt no fold ad (bbmillione natuialis appaia
fiibioniSa fidd ptcHionc-ProBceC ita^ dminitatc chnlli a tribos-Primo ab gtemirate.In gcn
gtneraoonli anni ui.Goiaanoncs gppeonteporales ronaidema dl dicere in ecncn
nerationcccpof.C
PSALMVS <CII.
dens mens ne Sdlnie me in dimidio dianninieof.Oranoeftnaniralisaffi:ansKmanecis I chtiftia/
no ftam.eodc (igdc affi:^ mart)^es hic otat qoo chrilhisjpf ii pofe tfi crafeit a me calix ille.quo no/
tomus c;q>olianTcd froociiin.Ecindnzichf!c vioendi 6c lefbcadi mone in (equaabus mciiep/
phetauie potares (paffliAionrs no fenamitltp mors 05 nddirplicnet.vttato laodabdior monihOTt
coip pallio qoato magis conaiia illa loindcnarorab adtdhiu^ttnti lUam (ibi dilplicete, fubiiciendo
tntotfdiomobenepladtoAd vtmtp-niiMificandudicitar^ca deo/n5ioquar^ al&diulagietem
motte,iol Tobmitta deo illo appetente ne &faoas me in dimidio dietd meoK Cin generatione. De/
foibi£ fecddo Ihtos chriihanos qoo ad piidrione fidei in ^poo aiticoIaUoinitaas mefi^Et indu/
— 1.;. i;-ij c . letitos/edad
generatione
_ .... . . p-‘'®^bone genera/
tionuacdicete in generatione tepoaeC - • .....
do' ' '
fbndametis crea^feo fond^ctd md^ poroiih:tft.n.tena in indmo mlldi loco.& opos manud tua/
ififno mediate aliena mano,ccxdi(hoc eft corpora coeleiba. Perqood patet q> mdias eft illemet deos g
cteaoit mOdiil^Ipli peribdt J3eclatat terdo dtuinltatemdiz ab Imotabilitatcdelaibedo dos imma
tabilitatecxn^attone ttiom genero mutanonis inoctof in vnioetfo coipoieo. Ipiipenbonr.mota/
no fobftannalis t3gitnnattriboendo eam codis ratione ccdoy inJaiommiqui cotrumpontot fubftS
naiiter modo Fm vna pane Se m5fm alia.aeexdadedo eam a mdia quatenus deo/£crao &ra dabis.
omnes ipli iicotpanas attetecor.Tangimr motos altoationis ab intnnrcco.quiinter omnia in/
animata manildte apparet in pannoidom a fnpfo attentnq vcteiafdt.Et de urdem dicitdr q> atteiot
trnmafi pannostqoonia habent in fe vnde aitemtur.Qw edita ad mdia (obdetot . & anm rai non
copIdidtar.QnaMi.vetcrafcnnr.eoid anni tande fmionhdms adt ols altetationis cxpers)annos haba
inddicienres£t iiibhac motatione cdpichcndiniretia motatio fm augmedi firdmemcntiiiqoa; fine
altetationc fieri nequitA pptetea conapofuitianni tui noddicicntivromnisdecTtmcnti apetrem (i/
gniEc^.f''5icDtvdhmentd motabis cos 6( motabonf. Moratio localis t&giranqoa fola motamos
vdhmeta ad natd,nnlla motatione f m qualitate ( quatitatem aut robdanriam interoenicntcFr luee
motatio comonis eft etia liipenoribas c^is.Qoo cdtia ad mdia dicirar.&; tn ipfqboceft tu fine om/
ni varietateAdieiftio.ivpnominis ipead pnomen rojad vatieratisexdofioncfimificanda indudla et
qoia li aliqoid varietatis haberafminos ipfc efld.qoanr(!.n.ics aliqoa vatietatisTapiptantom a Capb
tcoedic^lnret qoae nota pmdensledonqi propheta cxdufishismbas^ncribasmotanonu a me/
Ga'dj vetomde&omninoimmotabiledcpinxitiqDiafobhistnbasgcnc^usoes mutationes copie/
licdanmr.Arte qoo^ defcripficpnores motationes fiocaotoreCipft penbiitificutpannus atteientor>
liiotfi afttFm looS drfctipflt com aotoredeoiqoia mutationesiDf infunt reboscxnccdlitate materip:
motosafit localis ab ipfo deo in coiporibos fetuaf cedeftibos ad vita infmons mundi. Vnde& a pm
lorophisprimosmotorappdUtor.CrFdurcniommXMcnbimrpofttcmo datos chriihanos quoad
darationem.filii(per eoang^m geniti, (oooram toordiquorfi abbreuiati funt dies per mattfrium.ha
bitabunr.Elaai rdati.ad upotalia bona non habent hic manentem ciuitatnn aot^mom in qua ha
bitent.fed peregrinanmnrdati afft ad fpinmalia bona; habitant in domo dd qiue eft ccddia.nd.n.fBp
hofpites & adoeng.fed ciues fanOoK fSe domdbci dctEt ptoptnea a hac pane dtfctibftmt habitacesi
& femen eorfi coram faciebos toi s Mmabitur.Magna firmitas coram mena ddinita eft;dicmdoxcce
ego vobiTcom liim omnibus diebus VI9 ad oonfammarionemfcculiAmen.
CrVVLGATA EDlTIO-CDaiud. CII.
Enedic aia mea dnotS oia qu( intra me funt nomini faniflo aus.
Benedic anima mea dominotSC noli obliaifd omnes retributiones a'as«
Q^ui propidatur oibus iniquitadbus tuistqui fanat oes ifirmitates tuas.
Qyi redimit de iteritu uita tultq coronat te i mifericordia 6C mif arioib?*
■^ui replet in bonis ddideriu tuu:renouabitur utaquil^iuuetus tua.
it^adens mifericordias dominus Si iudidumtomnibus iniuriam padmtibus.
Notas fedt uias fuas moyfiifiiiis ifrael uoluntates fuas.
Iviliferator Si mifericorsdominusiloganimis&multummifericors.
Non in perpetuum irafceturmecp in acernum comminabitur.
Na fecud u peccau ool^ fcdt oobis; oe<^ fecudu iiuquiutcs aoHras tcoibidt oobii^
167
t
I c
t
r
I I
t
k
^ rj by ' oOoglf
• «■
J
4
5
<
7
S
>
10
1 1
IZ
13
14
PSAIMVS - , .
Q^uenia fecuda alritudine coeli a tena Jcorroboratat mifericordia fua fug tunetes fei
Qnantum diflat ortus ab ocddentc; longe fedt a nobis iniquitatM noflras.
Quomodo mifcretur pater filiorum mifertus eft dominus timentibus fe: quonu ipfe'
cognouit figmentum noflrum. _ __ ^
Recordatus cftqmpuluisfumusdio/licutfcEnn dies eius,tanq flos a^ficefflorebic*
Q uonia fpiritus pertrafibit i illo Si no fubfiftettfit no cognofcet amplius locum fuum*
Mifericordia aut domini ab ftemo 6i ufcj in a;temum:fuper timentes eum.
Et iullitia illius in filios filiorumtiis qui fcruant teflamentum eius«
Et memores funt mandatorum ipfiustad faciendum ea.
Dominus in coelo parauit fcdem fuamtSt regnum ipfius omnibus dominabiOT.
Benedicite domino omnes angeli eius/potcntes uirtute:fadcntes ucrbum illius/ad au
diendam uocem Termonum eius.
Benedicite domino omnes uirtutes eiustminifhi eius qui facitis uoluntatem dus.
Benedidte dfio ola opera dustin omni loco dominadonis dus bndic aia mea dno.
e:iVXTAHEBR^VM.|]3;Dauidi. CIII.
1 p u-*- X) Enedic aia mea dnm^f& omnia interiora mea nome fanddtaris dus.
* • ^ Benedic anima mea dnm^tfii ne obliuifcere oium retnburionu dus,
Ipfe ignofeens cudis iniquitaribus tuis:ipfcmedcns omnibus f^tudinibus Qus»
Ipfe redimens de fouea uitas tuastipfe coronans te grana K mifericordiis,
Ipfe fadas in bono ora tua:innouabutur ficut aquila adolcfcendf tax,
Fadens iuflidas dominus*£t iudidateundis oppreflis.
Notas fecit uiasfuasmoyfitfiliisifrael opera fua. '
Mifcncors Si grariofus dominusMongus furorum Si mult( gradx.
Non fempiterno litigabittfic non aeterno feruabit.
No fm peccata nofba fedt nobis:8t non fm iniquitates noflras retribuit fuper nos,
Quonia fm alritudinc cccloru fupra tenatroborata eft grana dus fuper rimetes cunu
Sicut longitudo onends ab Qcddcntc:elongare fedt a nobis rebelliones noflras.
Sicut miferendo pater fuper fiHosrmifertus efl dominus Yuper timentes fe.
Q^uoniam ipfe nouit pronitatem noflramnecordatus efl quia puluis nos
Homo /quafi herba dies dus:f?cut flos campi fle florebit.
It
17 ^
1 S Cuflodientibus padi dus:dt recordannbiu mandatorum dus ad fadendum ea,
19 Dns*incoelisflabiliuitthronufuu:S£rcgnuipflusinomnedominatum efl.
(^uiafpustrafluitineo/&no ipfe non cognofcet cum amplius locus dus.
Etgrariadomini"a feculo&ufcf fcculufupernmctescuiKiuflina dus filiis fllioram*,
XI
zz
z o Bndidte dno^angeli d9/forta roboristfacictes uerbu dus ad audiedu I uoce uerbi ei?.
Benedidte domino'*ocs exerdtus dusiminiflri aus fadetes uolutateipflus.
Benedidtedno^omnia opera dusiin omnibus locis poteflas eius, bndic aia mea dmn,
dl.Dag)({i-Es quo iunCto progreflbi pralmUno apparet materia pralmrniii quantum ad
I hocqidauidacitatanimamroamadlaudandamdcum.Vcrnmpfalmusiplemarufdle pmfc
fm rnarena pfalmi dic acitanonem animi dauidis ad laudandam deum;tum pro bencfrcils (ibi Ipe/
cialirtt collaris/mm pro beneficiis diuinis populo ifraelis coUansftu dpmum pro diuino bnficio vhs
tegiminis rorius mfidif^Hicef ad Iram matena pfalmiiquo ad pnma & terna pre pbationc no^en
ad mnlia veto ereopatetqi dare poUppiiaipfidauidibmcialnoiat bendSdacoUata mojnli Se
populo ibadsk deinceps taprum oonnomerat, dicendo & repetendo ptonomen nobis j noftraf nos.
PSMMVS
' .crir.
irrhiDciDttfiigaxmas(b(kilUsloqtinirqao|tipreeftvnDS!hocc(tdef!liisfaipopDloilracL ’
«TSVMMARIVM EST.
CDmid oatar anima Gum ad laudandam ddLcum ob ct prfftica bencGcia rcx.(!vTni9fmedicinf /vl
t^a>ton^|CKktaris|&rcnoaationis.Tumobpopuloifhelprgfhta beneficia quatmonfdlioetiafb/
tiffrcod^onis/ venif firmitanstTnm ob bencEcmm vniaerfalu tegiminis mando ptadhtum. ob
mod enam an^os ad dioinam laadcm inmtac.
^Perfonatoquens propheta dL !
B£nedic. biuidimr plalmns in parces daasqiropolicioa materip.S; esecutiul.'ibi iple ignofeens,
(UProponit tcpctica oa canone animp peoprif ad duoiad laadandd deom/& ad non obliaioni
tradendo te^acioncs dei.BenediqbencdiAionclaiMis,antma mea dnmi& omnia inceriora meajin/
lellcdnsivoIancasicogicacio&caTetganiauvires.benedjcicenommfanairacis eiasinon folom ipftl
idi nomen eius landate.Benediciitemm, anima mea dnm.non fotam exaggerancisdi.fcd infmoancis
«lia macena laadis£t ne obliaifccteoiam letnbiitioiiii eius|miFicordat)iaffacip'gfac/I^animiracis. -
KT 3pfC Ignorcetia Inapit hic parscKcunua cali ordm&Mrao craAacur illa paniculatbenedic ani
■na mea (iomind fiicSccodo iUa;ne obliuilixFeomnid tecribationS dusiibi faaens iaftitias.Tercio il
b cn>ecino|bcncdic anima mea ddmiibi dominos in coelis. fiTReddic iracp dauid rabonem quare ani
ma fua & innma Iba debenc bencdicetednmia fez beneficiis dioinis ei coUans.Ipfc ignofeens comftis
faiiqoicatibustois£cccbeneEciii venif peccacorom.non atiqoomm falomniti.impium fiqoidemeft
diinidiaadeo^>craieveniam.f^lpfcmedensomniba$pgbcadinibascms.SecunaDm medicinp bc/
nciiaum.Qaod de infirmtcanbas animi incelligendam efbli propnos efl fermo.nam de infirmicaci/
bos cotpons non cA vetificacdiqaia daoid qoum non cxccdicret fcpcuagefimum pcacis anndiinfirmus
corpocecompcobacur.a eo q* homo militans tobulhisqoam coopenietor pannis non calcfiebabve
E acet in pbneipio tertii rcgii:& tameerat ena ui trione fabs repcraca.Sed infirmiraces animi(irp fei
cxx Ac aJiarom pafrionum>hcic medicatas a deo. r Iplc redimens defooea vitas eoas. Hoc teraoin
l de vita cotpotis,ex eo
atasadeo. p Ipic redimens defooea vitas eoas, n
q> planes ftiic fm in foDca fcpolchri tempore petfe
i,canq ereptus de fepakhroidiim faluacoscAcicpei
lecobonis a
ule.Etideo diator redemptas de fboea,canq emetis de fepakhroidiim faluacoscAdcpenculo mot>
i. K Iple coronans tef^qaattoffl ddcnbirorbencficinm regnicquo fcilicet fadusefl rex}grabainon es
beneficid vetfi c
faul^Etid
tis.p
propnis menas, A; mifdicordiis|hoc efl non folom fine mnicis ldf ena fobleuado a molbs milenis.vt
enim pacet in facta hiftona.daoid molns hntfubiedus miGmis anteq eflet rex.^lpfefacians m bono
era tua.Q.mntom beneficium afHomf bonorom efl vfip ad faciaacem non vnius appentus Idi om>
tuum appencodApropterea dixit ora coaia dmilitudinc molnplicab oris molbpliccm appentom fi/
£nificans.Qi^ ad bterara adimplenun ^ affecoco regno.nam Ac honores | ddeAaboncs Ac viAon/
es|diuibas Ac reliqua teporalia,Ac nihilominus bona fpibtualia habuit alHaenter.|^lnnouabunttir (u
ent aqmla adolelcenn^ tup.Scmim beneddom delcbbitur lecoperabonis deperdit^ adolefcenti^ Ad
kteram daoid confomplerat adolclbctiam foam in angolhis pkinmis profngiis Accabcie (aul.Ac pro/
ptcreaincetaliabencfidaafliaaitacam regno comparat beneficium reflaarandp adolefcermf ,qno
ad qualitatem viansiqoo ad acadentia animifquo ad iocunditatem Acc.Gt ad hoc aflfictT(imilira>
dincmaquil^Kinaercparattempas qooaffli^eftjpropcer roflmm nimis aduncum non valeiKlo fu/
tnete necefljmumdbum.Ainncenimiplam deponere adunatatem rofbi allidendo ad petramtAcfifi
teparc tempus afHiAionispr^tcnt^fomendo cibum reftanrabnum robuspcrditiAdoIncenn^ in plu
tali numero duannmaiacarctlin^lab in hebrpo. ; -
Radens iufhlKt0.TWtamr hicilla patbculaineobbnifcete omnium retnbubonnm das.PoA excies
tum animum ad dluinam laudem rabone propnomm, auget extendendo rabonem ad cbuina beriefi/
oa cdmonia ftbi A; cob populo ilraeLEc inchoat a tempore moyficqiioniam tdc incccpenint filii ifia/
tnultas (entenas datas Ac multas exccubonesfaAasconrra pg>pbos.Ecquonia r
nifi vtbenefiaapihca filiis ilracl.idoodiatnr deus faciens lucucia AciuAinas oppref&s cuniAisnjuia
nullas cemanfitnborum ilradcui hocbetieficiam nonfuentcoUatnm.^Notasfrac.Sccundnm be/
ncEciam populo prpfhcum defcnbituc bipacntnmtfabcet in donanone legis qua manifidbn /
tnr vipdei.K hocprpffatum cft populo mediancemoyfc.Et propterca dicitur notas fixic vias fuas
inoyfi. Et in demonilranone mirabilium opemmein tranfito mans tubn/in dbo mann^ !in edu£tione
Bqng de petra AccAc ppterca dinmr fiUu i&ad opera faa.huiufmodi enim opera oculata fide filii lihi/
ti cognoaerunt.Mircricors Aegranofus dominus, longus fiirorum Ac mulrc grabf.Temum bendicifi
diuinum populo collatum d&nbirar conflflens in venia peccatoramicaU ordmc.Pnmo codibones
dci erga popold ilrad peccante in dcfertoidefcnbic a quatuorMifcbcorsivolantacis aRedu,Ac grano
fbs|pairiue,dnsJiumano enim moK.defcribit deum inms I corde mifaicordemiAc extra In vultu na/
' tioutm;^ di&iauia wtmn intoi fimr milmcotdcs.qtttuu camgi prg fefiafic Idpfot (eat/
PSALMVS • .CIII.
tavWtb»to»-5 fignificaf po hoc dens fbetUdadS ptcCaforibns ad fe recpntnduficnt homo
tiofi vdIcos aUiat alios ad venicndd ad fqad petednni a fc.Logus furommihoc dl tardus ad iram tiu/
mano mote Ggmlicaturjio enim punit peccatores flanm vt peccant, fed protrahit in logd vindidai
Et mult^ gran^unpcndcdo bona Gne mcritis|& condon^ abfgi <aniradione.p'Non tmpiterno U
Ogabit.ilenonftcrnoImiabit.^ietundomamfdlatdiDinammircncordi^granam & tardttatan ad
Vinditta in populo peccate in defertoiinchoans a gratiofitate qua rogatus non extermuiauit poptu
Ium vtmercDatanvt patet czo.)::.huiD(modi enim ntgaaoGgnifkatiir in his verbis.btigare det eft
panire|affligercl& huiufmodiiad Gmilitudincm litigantis qui vexat eum cum quo liti^tSematr dei
cfi volutare habete punienduad Amilitudine licroatis odium in animo ad vindiAam ica malu altctie
os.Vndendlauare&nolitigarecll no habete volutate poniendinecpanire.Sed non diatur in lite
ta q> deus n5 lingabit dc no (etuabit.lol apponitur tepusXq> non litigabit in ftemum | non lauabio
in {ternum. Quod ad litcram veriGcatu dt lefpeAu populi peccantis in deferto i de quo ell fermo Jii.
quum mcrumOTtdderi.abfhnuit deus ab eorum deletioc&exterminatione.&ficne9 feruauitncqi
lingauit ad {tetnii oterminiumiadftcml ddctionem.Apparetquoqi q> ad litcram no loqtur pph«
ta hicde pccna danationis eternf m infmio.nam aajzdc poena lUios popuh didt deus oppohtuin
ad moyfeuipoGg placatus fuit Ducpopulu ifhim quo locutus fum nbi, angelus mens pcedatexgd
ante in die vinorus vilitabo & hoc peccatu eoq^ Vbi patet 9 refauauit pcccatd eo^ puniendi! in me
vltioiiis {tcm{.£t pptetea quod hic didcnrfno litigabit {temo & no Icruabit {temo)ad punitione
pcmuli in hoc mildo cxtermuiatTiccm refdrunqoa ipfo dro tdlcmernerat.FutDtandlingabitind fet
liabit, no tefinf ad tepus pfalmufed ad conditiones oaimildioors &c& denotat (eqlam horumClcilia
cet no in fterod lingare aut fduate>x dei conditiombus-QJ Non to peccata noma fcdt nobis-Dca'
darat ab operctquoddiierac:q>.f nopuniuit delendo in {teraGiptout merebamur. Vbi aduerte q> Aia
cedo nobisimanifcftat q> de populo ifrad loquitur.GT Quonia Fm altitudinem ccdoqc fupra terra, ro^
borata ell gratia eius fuper ti mdes eum.Ratio demcti{ did{ alTignatur ex paite diuing grati{ re^
Ou timetm deHEr intedit ad lircra q> propter gratia diuina ctga abtahanvifaaqiacobimoyren , non'
tetnbuit dens populo fm menta eius.Manifdle Gqnide cxo.^moidb orans pro hac rcmiilidc aitiee
corda rc abraham|i(aaci& i(racl£t mrfus4iut dimitte eis hanc noxamiaut dde me de libro tuo. Vnde
GgniGcanteriiidncicdiuinam gratia no cocciTam fed roboratam fuper patres timentes deuiqoia p»
nuda patnbus gratiafex peccatis populi no dl abolita nec debilitata, ficd roborata tcfillcdo tot denii»
titis.ell enim liumo metaphoricus,quo roborati! diamus quod mulas impugnannbus Armitateuh
fua tetUiet.Propter quod adetrur fimihtudo.fFm alntudincm codoram a terra.Null{ mutanones ^
6utarcatcrr^d;vniaerfaliterfph{raadiuorum0cpafruiorom,pertieninnt adaldrndmcm cadoi6,(
ita 9 coeli fua alatndine a tcrrajfirmi perfeuerant in fua difpoiitione, quotc^ & quantumcuqi circa
Infenora mutanones liu.5im iliter fiqoidem Ui fno robore perfeoeranit gratia dci erga patres timau
(es deum, necedmntata propter peccata populi ttanq tam cxcdEa fupra peccata populi qcxodfoni
dl codu fupra terram^t ideo wpofuit coniudionem caulidem quoniaiquia gratia er» paties ett n
do quare non ddeuit popular 'Sicut lon»tudo ondis ab occid^dongatef^ a nr^is rdieilioaa
nollias.Nc potares J^ter patres parunm fuidc beneGaum veni{ donat{ populo,dcclarat ex iimilita*
dine dillang matim{ inucntf in toto vnioerfo corporeo magnitudmem beneficii.nalla dl enim ma
iot dillantu illa qua ell mter pundi! orientis &pundu ocad^siqunm At diilatia f m diametrd ma
«mi circuli pnmi raobilis.Et per hanc dedarat 9 no parum aut mediocriter.icd manmc diflate ficcic
quacA ad pema a nobis lebdlioncs nollrasiquibas rcbcDauimosdeo in dderro.Et hoc diiede fpedac
ad illa dd condinonqlongus AitorA.I^Sicnt miferendo pater fuperfflios.Ptofeqnitur reddere ranone
(at{ benignitads ex alia l^radida da ooditioiK.f.mifencorsuiUimUando mifencordiam dd erga po
puU! milmcordi{ patris eiga Ahos.Et appdlat hu; Alios ifrad qoauis peccatoiesjdmentcs deatum ra
tionc llatustquia eratetA n6quo ad mentum tn quo ad HatA ptoAtentes timorem deitnm ratione ge
ncnsiqnia pMebatutfeAltospatiiarcharAjnmenu deA.QTQiMniam ipfenomt pronitate noflram.
Dedatar Amilitudine dd ad pane nofcetem conditiones Aliof Aioqc.Q»tTuor autem c5dirionA mi
(eranonedignaii! notitiam affar pro fAncpatcm{ mifencoidic erga popnlu.Pnma eft ptoniras ani/
ini,huam.lmfus.aAc cogitatio hoininisCvt dicif gen.S.}ptDna lunt aa malum.ri^ecordatas dl qnui
pnlnis nos.Secunda oondino eft ex matena corpons humaniiquia puluis fumus Oc in pnluoe reno/
temur.pTlomo.Teraa conditio dl inllabihs Aoxaqi tam vita g profperitas£tptopteiea aic. Homot
fac ibi lincamifubinrdligendo huiufmodi cftquaA hetba dia das.Tcmpns tru ms hominis eft Acne
betbaicuuis durano va& parua dl & mulas facile AibieOa periculisjiara & fadie incidiniiifacilc adts
ntor {ftufaut Algore Aceatur ficcSicucAos campi Ac Hotebit.fhomo;hoccftprolMcas hominis eft
ficut Hos campi,qoi longe caducior eft 5 hetba. ^ Quia fpinms tranAuit in eo.Quarta condino eft
ineuocabtlitas mortui ad hanc Mtam.C^ia Ipirirusi anima intellcftiua qua; Ipiritus eft ranonalis,td
fioit in coibominc. Non dicic dcAnct cuin cojfed o^ait in eo i quoniam mineos deforis venieos
(boe
i^SALMVS x:iir. f((9
(boccftadeopa(itK|aaiKfncmainas)idl7iniIitiidiiMtncranlaintisin hominecan§ in via/rcma/
net pplipcrg^H^l^cum Ibf mifcrue vcffcdicican&Et oon ibfrfhomo fupple dl amplias. Polt^ eni
pertranfnc fpos.no remanet aiwltui ipre homo£t no cognouxt eum amplius locus ctns.Pronomen
.cnm/nddem^haK hoiem fedfpifi^rdtaf lob cap.y.vndedaUid fumplir hic fnlam. lbi.n.df.qoi defc&
tbead inieros no af(6)tcnecrciienx£vtuamdomfi fuam.nemcognofcctcu amplhis locus aus. Et ve/
lelic eft Fm uaeuip^oifli^qm nu^co{p^sq^od locus fbit fpfisronalis cogoofcetefi ampliusinunS
opicC ed amp1ins.ielan^o.umortuoK n6 wnaturalisired diuino miraculo fkt& fiiAactlqn^. M/
bf adr hic tranlicosihau; irreuocabditaii^ cdiunftione caufali (|id fpds tranduirivr Icdligas rrandt(I
IpQs ronalis in hoie rSneclIe rcliqoaifi ^milllatd c6diriond.na ex hoccofuigit pronitas ad mahiteofe/
igues mixtionem renrnscdfpinnvezhocvautbieuirasvicaQcoreqnesfqualitace mixtionis cotranor
L i_ - - =_/x-i-:i — -^r — i/ • — -jitanonis & appetitus humani.
Emoris erga eos fuerinthoc cnfan iriimities m hbtis mo^ (criptnm
tis populi execurionidcmandammiSr deiaccpspTMhibimt^ tum a gfa.Qimta enim condicio dei
rcribiroRicikcapctfeuerantia diuinl
dara venu tot pecca
_fa.Quaita
bpadns pRraidafuit k multf grati^Et ppterca illa coprobando dicit . Etpa dni a feculo k vfcp fer
caluni|ruccdnne,fopcrtimcntcsemnifiliosifraeLTumaiulhtiacontra impugnantes eos. Et iuftitia
IS fniotumihoccftriieceirinedeiMMratione ingehemtionem.CDftodientibos
chisfiliisfiliotumihocdl foecedine degtiicratione in gehemtionem.CDftodientibos patii eius|de eal>
tnvniosdei.&tecocdaptibqsmaivliitiuqaiciosicircaopetanda^onadmcmotandum »ic rectnfcnr
dom.fed ad faciendncn eaiad eaequcndoui pt^croca diuina.
^yifpiniM in fdktT rattacurhicllla partlcUla|benedic aia mea dominfi .Pauid pott landatd deum
bAbmeficid ]iitcbtlMaf8eobbendKia(incllitapcmti]oi(iaei,aiiget extendedooranonem ad laudas
dum deum ob diuindbcneficiom comnne toti mddo.Cvniucrfale regimi quo deus dignaf gubernate
vninecQim j^j^l^jpipored (oJ coni& ex cotponbus & ipintibus . C7Et humano mote a loco regn
Iblii iheipi^C^ mquit in codis IfabiTiolc throndrud.oesenim cdEcetcsdcd/aibitranf cd in codis
cflbqud nullo loco ambiaf.Se illocabillb faciftes vbiqi (it. Affiritur td vere in codis eflntum pp maniie
Jtigesc(td>Bs dihi noB in oodiiiid ad explicadd dnium dei fup ccdos.St3biliuit thrond fudiqa flabi/
l^comipplnlcs ctdps effecit, vbi regnare defcnbif dttiis ton ibus£c regnd illius in omncpion in ali
jqua re diq^ hufed in ocm re dnatd efl(ftmp & dnabif.p'^ ndicite dno.V bidauid bfifida libi Sc
•|j8pido canatartf€(Bit,aiam Tdl adbdduifdd deo aritatritiholsdTe arbitras gfas agent de bfificiis ho
manisimodo qud de bnHdo totius vniudfi agit.totd initat vniuetfum ad gfas agedd deoflchoas ab
«ngelis.Bndidtcd^angdi|fpds<]rdtndni,(brccstobonsiiumanomore poteciaangeloK defcnbir.
Facieres vetbdeius.Ob<dietiaangdogEc5mcndaf inexcquendo mandacd ,imo qnodcunqpminimfi
vobd dd. Ad andicdd in yoce verbi dus.Finis offini angdia defcnbif audims c<^ in voce verbi dd|
fiocdfinpronadtnAdhocnJjpdtiliifiancangdiiadhocfbtiiacfficiunqadhocnequnnf imperium
eld.vt i^in voce leonis dei aoebanLQuod vera ede appantiones angdog: viTibilcs tefianf. |TB</
nedite dnooesexerdcuseiusthoccftomhcsrpdsangdia {numerabilium lenonum ad Iimilirudin2
maltogiezerdmdrailit<f.miniflndD^angdimini(lnntesdeoadlimilitDdinrmmmiftrogipnnapis
nihaeoim biilidtniniltrabStci^dulaitcs voluntarf cinsfhocefl in nullo a dd voluntate ddicicntts;
Opil
^Benedidte ddo oia opa eins.Profopopccia dl|famiIiarisp(aImisJEc cd hbc fubeft vcntasiqa mare/
ebndicedi ded fnnt oia opa dei J o oibus locis praseiDs.rvr putares tegnddd cuius folid m coelis fta
iHl didf Oo lit afcdcrc adtffma qufqifacper hoc alicjua dTc exempta ab hac iuitarioneCvtpote ai/
pta a regimine daXubidgm ftoduit ip m oibus locis vimpoteftas nus.Bencdic anima meaddoJle
deundo ad excitandum animam fnam concludit vmacMm. Vbi aduerce Iblas ronales ocatoras inq)
ditas in Ijpedejdiqaas adt oeatufas in generejtaiiq da opera. Amai.
JI^VLGATA EpITIO. , CIII.
Epedic anima mea dominotdnedeus meus magnificatus es udiemcccr»
ConfeiKioaem SC decorem induifiiiamidhis lumine ficuc ue(tiiiKnco«
Extendens coelum (icut peliemtqui tegis aquis fuperiora dus.
Qui ponis nubem afcenfum tuum:qui ambulas fuper pennas uctoium*
Qtti facis angelos tuos fpiritusiS: minilbos tuos ignem urentem.
Q ui fundaniterram fuper ilabilitatem fuamtnon inclinabitur in feculumfcctilit
AbyiTus (icui. uedimentum amiifhis dustfupa montes dabunt aqu{.
Ab i naepatione tua fu^entra uoce tonitrui tui formidabunt.
Afce adunt viontes K d^cenduue campi:in locum quem funda(fa ds*
Caktiiippy. t
PsALMvs . , .ciiir:
T ertninum pofuilti quem no tranfgf^entnrfne^ conaffceninr openre tatam» : ' 'i >
Q^ui emittis fontes in conuallibuanncamecltura montium pertnnftbuntaqu(» ' ‘
Potabunt omnes beRi( agritexpc^bunt onagri in fiti fua.
Super ea uoluaes coeli habitabuntule medio petramm dabunt uocem*
R igas montes de fuperioribus fuistde (rinfhi operS tuorum factabitnr tetra» ^
Producens fccnumiumentist&habamferuituribonunum.
VteducaspanemdecetTa:&uinuml(rificeccor hominis.
Vt exhilaret faciem in oleotflt panis cor hominis confirma. ' i*
Saturabunt'' ligna campi, cedri libani quas plantauicilUc pafleres nidifidtbijntiy
Erodii domus dux efieorum/montes excelli ceruisq>etra refugia berinadis, ' riit
Fedtlunainremporatfolcognouitoccafumruum. / |tri
Pofuifh' rcnebras SL facfla cftnox:in ipfa pertranfibunt omnes bcQif fyluz» '
Catulilconumrugienccsuitrapianc&qu^ncadeoefcamfibi. ■ r-. :.!!.rh
Ortus cftfohfiC congregari func,& in cubilibus fuis collocabuntur»-'
Exibit homo ad opus fuum:S£ ad opaarionemfuamur*^ ad uefpaam.
Q^uam magnificata fune opera tua dominetomnia in fapientia fccifH^tnpIeta tH
rapofTcflionecua. ^ • o S
Hoc mare magnum & ipariofummanibustillic reptilia quorum no ellnumenu, ^
Animalia pufilla cum magnisrillicnauespatranlibunci i,
DraroiliequeformaRiadilludendumei;omniaateexpe<flantucdes illis elca intpii.
Dante te illis colligcnttapericnte tc manum tuam omnia implebunt bonitate. '
Auertente autem te faciem turbabuntur: auferes fpiritnmeorum,flCdeiiciec, Ktopd
uercmfuumreuertentur. . .a
Emitte fpiritum tuum:8d creabuntur, renouabis faaem terrf.
Sitgloriadni infcculumtl^tabinvdomiausin operibusluis. '-'y»
<^ui refpicit terram & facit eam tremeretqui tangit montes 8£ funugant»
Cantabo domino in uitamea:pfallam deo meo quandiufum. '
lucundum (it ei eloquium meum:ego uero dele(flabor in domino.
DeHciant peccatores a terra dC iniqui ita ut non (inttbenedic anima mea dommo» "i
•.U»
•«
CJIVXTA HEBRiEVM. .CIIIL
1 -p. Enedicanimameadominum^domme*dcusmeusmagnificatuacsusri
Propheta, p de/gloria & decore indutus es. 'i
2 Ami(fhjs luce quafipalliotextendens coelos ut cortinam. ’
i Contigna ns in aquis folaria fua:poncs delicates equitatd fuu ,'ambuUs fup alas fpfffe
4 Faciens angelos fuos fpustferuitores fuos/ignem inflammantem. '
5 E^dauit terram fuperftabihtatcsfuasmo labetur feculum&femper. * I
f AbyfTo quali ue(Hmencooperuiilieam:fuper montes flabunt aqu^
7 Ab inaeparione tua fugientta uoce tonitrui tui accderabnnt.
1' n-
< Afcendcnt montes ^dcfccndentuallestad locum hunc fiindaflias. $
. , .1*^
9 Terminum pofuifH non pcrtraniibuntmonreuertentur ad operiendum temm* ^
I o Emittens fontes in flumina:inter montes ibunt.
II Potabunt omnem befliamagri:frangene onagri (irim fuam.'
iz Super cauolatileccelonimhabitabittde medio frondium dabunt noctoif ^
1]
II
11
7
I)
t;
M
«I
»/
^'E
>E
f’C
f'C
f
r'
PSALMVS .CHII. 17»
I } Potans montes de excellis fuisrde fiudu operum tuorum fadabitur terra^
1 4 Faciens germinare foenum belH(:K herbam feruitud adam/ad educedu pane de terra j
a I Et uinu lattificabit cor hotsiad ei^aradas fades ex oleo,6C panis cor bois fu(lencab'c<
1 4 Saturabuntur ligna domini'* :cedri libani quas plantauit.
. . ***
17 Qzibiauesnidiffcabunt»3conia abietes domus eius,
a* Montes excdlicaprdstpetrf opertorium cum'culis.
(s Fedtlunamtemporibusirolcognouitoccafumfuum.
xo Pones obfcuricacem/SC erit noxiin ipfa mouebitur omnis belHa (yiu{*
XI Leunculi rugientes ad rapinamtiK ad querendam a deo efcamfuam. tnfbit
xz Orietur foI:coIligentur/& ad habitacula fua cubabunt.
X} Egredietur homo ad opus fiium SC ad feruirium fuumtufc^ uefpetum.
^4 Q! mtlIripUcata fuc opa tua dne^ola illa in fapia feciIH,pIena terra acqftcionnnia^^
dl
X 5 Hoc mare magnum SC latum manibus : ibi reptile/SC non numerus , animalia parua
cum grandibus.
X < Ibi naues ibuntdiuiathan iHum plafmafli ad illudendum in ipfo.
X7 Omnia in te rpcrabuntud dandum dbum eorum in tempore fuo.
zs Dabis illis/colligentiaperics manum tuam/fadabuntur bono,
xs Abfcodes fades tuas/terrriiunturiconfumo fpiritum eorum,obibunt/£Cad puluerem
fuum reucrtentur.
3 o Emitte fpirirum tuumtaeabuntur /K renouabis fades terrf.
3 1 Erithonordomini*fempitemo:l{tabiturdominus‘' in operibus fuis.
3z {Lefpidensterramt&tremuititangetinmonribus/Kfumabunt. . »««rt
3 3 Canrabo dno'*in uirii mristpfallam deo meo in cfle meo.
3 4 Dulcefcet fuper ipfo eloquium mcum:ego letabor in domino *.
3 S Cofumen^ piflores de tem/8C ipii amplius non ipfi iboaedic aia mea dnm ^ haldu iah.
Tlcnlos nullas cliOrMaccnam pfalmUipfanct darrprf (cfar cfle vniaaiadei opera quaccnos
in eis magnificaC & laudat deus; vt patet difeuttenti pet to tfi pljUmom.
CTSVMMARIVNI EST.
QjPtophctaesciratanimamruainadlaudandamdeum a vniuetlidibosopenbas dd|tam condoW
do tnm confcniando lestlic vtiles mhil cft in eis vanum.
C^Pafona loquens propheta cft.
BrEntdicaia niea onin- Diuiditur plalmus in pees duasippofittua materif ,& ezecutiua/ibi ami
Cius luce.^Proponit duo. Alte^ dt excitatio ai ad laudandum defi-bencdic aia mea dominum.
Altc^ cft 16 laudisdne dois meus magnifteacus es valdcTota materta laudis e <p deus magnificatus
cft nd mediocri tet (icd valde.Et ne itelligas deu effeCift magnu in (npfo.exponit hmoi magnificanonei
incxcri<eas|invc(hbus.id.afimtlicudineaidumctoiduxit,vtmagni&ationcda noilh^ fol extra
tpm itdligeremusihoc e i ctcatuns.q ffit vduc decora veftis & gtla ipfius dei.Quft.n.dcfi i la^ no vi
deamosimi cicatunseiusCqa iuiTibilia dci p ea qfaCta fiit cognofamus^vniucifiras creatura^ e ve/
iut ckcot prg & ftses excdletiiTima aCtoiis pulchntndinetc & materia gloti^ diuinar.Et (ic magniftcaf
valde deus.nd in feipfo fed in opibus fuis|in laudibus fuis-Et vere ha:ccft matena pblmi.
Cr3nii(tU0 luco Incipit hic pars exeeunua tali ordine. Propheta colligit opera Gcx diemmCfcili/
cet aeationisidifttndionis & ornatus mundi ) adiungens & perficiens opus conferuationis inchoa
tum in openbus fex dierum.lraqi pomum tradat opus creationis|diftindionis & ornatus. deinde
opus contoationisfibi omnia in refperabonc.p^VcnimaduciTc vnum peculiare huicplalmoicp
non fuff icit prophetf laudare deum de opibus i^ os det ,fed fingulis openbus anncCtic fingalas vtv
lUatcsio^ptoacnicnccsi vtpatttin ptogreflb, Stdcclarabitut exponendo.
CaieidbppfaL
t II
!
PSALMVS .cim.
frCircH Of dii)c afit opctii no fcmat pphcra hiccfide otdin2 qite rtfnanir mo^cs-lUui-hiRotice feti/
bf «ordinare pceditjprimfi pones crcarionc vniueifi qno ad ^s fnbnanalcsfin priapro acamt deus
ctdd & refr3.hac.n.funr ptiraf eflennalcs ptes vniueifi f m pBiam.Cnanira drculanrer mobilis d voca£
ccdfiA naruralmobilis cetn arca qit mouef/qd vocaf cena. jiptocaai.tradilrpBi rotii smuerfum n5
ede de nacura ccdiiquia oporcuit cife imobilc natura cetn circa qif ccdii mon^ . Huicnii rapietilTi/
mus moi^es pnmu drfaipfitim ptinapio fixit deus ccdii & tcna.deindc dirponcs in qbuscrcan funt
corii &terra.T^cncqmdcdic^. rena afiteracinanisat vacua St tenebrp erat fuper fiiaeab)>(ri. Ccett
aiic dicendo.& dni comouens fini cnbansfeu volas fup aquasihoc eft ad Iram fpfis angelicus cof
monens velociiTimo moro fini fouens primii mobilqfnp codosnuxta lUud ecces. i.lufhans m araiita
peigit rpus.mtedit enim ad Ifam diceic q> coda aeatfi di in moro vitali.Dande defcnbic cieationcni
lua^Et fic tcrminatptimB difiik faiftii eft vefpeie & mane dies vnus.Poftca fccudo die definibic meo/
t fione corii in medio aqoartirhoc eft aijuaru iiifcrio^Cfcilicet fohera: sufliuoy & palTmof ac^ua* fiia
peno^ihoc eft corii aqhcijqiiod vocat a pRis primii mobilc.p^Propheta aut hic alio j>gredi6 ordinq
per moda canna fcnbcs.Et icipit a lnce.Amichis luce qnafi pallio.Et mtedit metaphonce dcii veftitii
luce corporali tang paUioiqd eft noimcdiatii veftimnirti.fed velut mediate adhpes . Vbi dedacaro*
opus pnmp dia luxA vnlitas aus ad fimilirodincpallii.n6 q> deo tedtidet vtilicas alu]ua:fed more ha
mano dricnbif vcftiros loce,qna nihil eft mter oes creaturas unas videmus nobilius-Hincji.dignic»
tedd humano moredepingttmtdlerim humano, quie*fenfibilibusaccipitnonria.p^Eitcdes corios
vt coinna.Opns fccndp dia cangin vtedo eztcfionc cadi n5 ad diuifione aquaifi Tcd ad ornacii . Et ^
preiea diat extefione corii iftat cottinaintedes q> qucadmodft coninp extedunf adomacujira cadam
enifum eft ad omametii diuincdomns.Vbi fimilitcr vides& opus dci orefione codo^C qua: peuida
bio creatio ipfo? cft)& vtilirarc omameri-CX-ois polfit hax vnliras irierri ad ifenoq: cotincnaupdeus
cxtedicraraalc corios adc6nn«Urplucraclcmc^rcQfacilchdextedircortina.p^Cdngnas in aqsfoi
lana (ba.Ide opus cnciionis explicat alio vfu.Rccole aus qd in. i9.p(almo rcnpfimus.tqi vbi in gene
fi nos legimus firmamccfijtextus hebrras het utefio.ita q» leciidp diei opus eft exrefio codi. Haeexten
(tenepphtta hicdoplicircrlrcrprctaf.Pnmo adlimilirodinccomna vt expofitfi eft.Secfido quatii ad
lblidiracc;cx metaphora congnan cabulaci.ica q? icedic cariii fic excefum vc cn fic (blidiidicnt ccriti coti
gnarione fit firmo. Solana itaqi da vniaeda cateftia coipora funn vtpoce celfiora velut teria \ niueifi
cotpom.Ec hp dens cdngnaqfolidat velut ifi^o trabes, in aqs|in natura diaphana.& raefus in aqs,
qa in genefi (wcnbif extmo in medio aqua^ ifinoq; 6c fupiORihoceft diaphanof fub aftns St fiipn
aftra.Significacius afic vnf metaphora congnati rolaniipp vciliratciignificanda humano moiciqi dt
ficuc folanfi domus drieriabile ac vnlc in regionibus illis quaqt domus folanis finiunt • De quaq: nu/
mero aat rena pmiftidis:vcparer.z.F(^jd.vbi dcfcnbitdauid deambulas in folanodomus t^ig.Se \i
des muliere lanare fe fup folanii faii.No a densidigeac aut dclerief folariisUcd ad dcfcnbcndn hu mv
no morenodlenna diuini cocnaculi. pn^oncsdefitarcscqcatii luiLAducnehicq< diriio hcbraicaicet
prrtara eqratflifignificat fi dici liceret cgrarura.inteif res aiir ob pocnnn3 vocabulofitrrptari Git eg/
tatfi.Definibiritai^hicmotftccriiabiprodcoCanQabcqracavticciligamasqimoras ccdi cantat m
deo ranq ab agete a ppoficoiral&nxft ^tas.Eqnos adt appellat defitares tcu nubesfmaaphonce tam
equos g nubes idnees. Ccrieftis.n.naroia nube ^pellat ^ celfirudme|habilirate ad motiijcii ppna
terminatione abfip roftcracalo.NobesJi.oelfior eft aqs,& ppms rerminat fuedefitatis cetminisu quoi
difto ab aere.facilifip eft ad hoc vt inooeatiin quo difto a cetra.nccegec fiiftctantcin quo diffiot ab«
anibus.^ ctfi monent in aere, no tn fine adminiculo ala^ fiiftctatiii ipas:cadact,nuiifi alisfiiftincrcnC;
Vn natura ccrieftis cotpons eleuata fapta naturas ekmeraresihabilis ad motii|no fluida fixi propnis
terminis coftasiA p triplam tnbfiftens.p nube fignificalPonit itaqi deus coipus codefle tanq equos)
hoceft vchiculd fuuihoc eft corpus co^e motfi efte vehiculii virrons (iig. u vere ficefbqm mediate
moro codi ^t deus vira & attione toti vniueifitari corporeo&Et hpee vtilicas magna.P'Legcdo aut
dtfitares noiceracnirnifi maaphota cqcarorp.Sedtubnlitaacfcribitrocadcfhs moros p dcnratesj».
apud pRos aftra tucdeficatcs c^eftes,& qlibet motus corieftis ordinat ad aftra . Et ppea dicedo pones
defitatcsihoc dt aftta eqtatii tufi.detcribic ex pte ccrieftis corporis pte illa ^ eft tdcodcfti corpoti q> cq/
t^Et pa hoc deteribit opus pnmpdia quo ccrifi fattfl e in moro.CrAmbulastapalas tpus.Proleq/.
tur adhuc opnspnma: dia.& tpfis dni volas tup aquas . Octcnbit.n.dens vdut ambulas verius tupa
alas angdia Ibus volans. Apte poftq dixerat d^ pfidere coipoti codeftijtubifigit q> pfidet et tpfii mo
Dcnri corium.Proptcr vdocirarem moros corirftis detaibit motor vol3siacpa hoc habes al^Moy/
fes drtcribic tpirirom volantemnfte ppheta confix|uenca loqnedo deferibit alatum.pTacies angelos
tuos foititns.Sifttns adhuc in opere pnnm did,alito vtilicarem (pfium rriplicc.no q> omnis hacc vtir
liras (perict ad opus pnmpdidited occalionca illo texto accppca/in quo diarortpuirosdommi vQ
bms fiip aquas.explicare cutamt tria detpirinbus angdiasivt apoftolus ad hcbr.ixzpotuit. Primom
iptos fpinros faat aqgelos Inos;hoc tft nonaos fuos.lpiiiros enim nomen tft naturanangrius
psALMvs crrir:
Bomoi tft offidiA; dens illos qni natura font feiritnsf^dt fnos nnndos.quod Ikpc toimos fitanm.
SenntoKs ten miniftros faos.Ecce fcoidnniMl^rpds fedt angelos rdpedn nolln,&radc lemirores
fcn minilfaos reTpcaufai.CdeLmilia mdid minilhwatd.Teitidalieeft igneinflamacc lidcfp&mi/
mftri deiiddc fien ad (tmilimduie ignis [flamatis.tfi quo ad (dpos;ga ardcnr amore etga d^.cnm quo
ad alios:qainflamanc corda aIio^adamadddcfi.To in rpedefen^ili.fampflcna9&uid hoc exeso
dica.^.vpi iDxcaJiebrfd habe^<p aroamic agdus t fla ma ign is. In qbus appar& manifellc vnlitates.
7Bnu3UinCTT j. Cflpktis iis quz (pedant ad c^nsjprimcdidqaancii ad ccdos/cradaclpedana ad
tenam.Fundauictaramimftmdameroperuittena.mp Habilitates (iias/ndrup aliquod fullentaciild
fed fnper ppria ipfius terne ftabilitaterqux eft efle centiu mondiNon labe£ fecalum Sc fempcnhoc eft
nnllum eft ^culom ne aliqui labatu hoc eft vtilitas famtitatis noftne . P" Abyflb quah v^mcn/
o> opm^ eaJDefc^it^cie terra: in ptimo die quado erat cooperta aquis . &eft phica deTcripno fm
naturale fltii ekmeto^uper motes ftablit aqoa^Ne intdligercs terra ttmc cooperta aquis fient nficf
ied q> oes partes terne qoantflcan^ excdff aant cooptp aquis^deo (iibilixit q» luper montes ftabunt
aqoa^Etmtu^ (hbnnt rdnrnrad pteticll opuiltirdenocas hoc qood eft manere aquas fup oes partes
taacitSk (eqoeiaad adione diurna qua creauit terra fubaqais.In eo (padimilaoit veftimcto aquas
fiip tcna/fimira pnocauit vnliratem.nam ex hoc fignificauit quado^ fpoliandam tetram v^unento
aq^rfiad vnliratcanimaliomivcftcsenim corrupnbilcs non perpetuo tenenror.
2B>incrcpiinoncni3. AdopusdiftindionisC^uoduntdenscdgtegenfaquf qo^fiib ccclo fantin
locdynfl &aroareatarida>raiifit})pheta.Abicrq>anonctuafbgienc|aqapopientesteira,a voce to
nittui tiii acccKrabunt.Metaphoticus eft fermo-tanq deus reptehedent aqoasinec folu reprehendent
ted ftonuerit rotra easi& fic aqu^ n5 folfi fugam iniemn t,fed cu fdhnanoe abicr&.Si naturales adio/
nes dd medi^biis cedeftibos corponbus ad Icgrcgandu aquas a fupficie terrae ppter vira alaliil ter/
vcftnnm ppheta fignificare intedmpethas metaphoras, contradiccretprindpio gcncfisrqifi hmoi
Icgregatio p^adtones naturales mnlto eget fingendi autdefcnbif feda ftatim.Et roterea p hmoi
increpatione &; tonitranmidlninfi i mpinm fi^ifiratii dlper modum quide rcprchenlionisiqa aqua/
ifi m^anfio fuper tetraiimpedimcmii prgftabat tanto bono-per modfi auttonitrui.ad fignificanda dfi
caaa dimni imperii ad ftatim Sciendum q J agena naturalia multis anno^ cumcnlis vix efficerent;
Vn no paulatim defluerefled fugere & acederare defcnbunf aquaeiplns motf ab impio dimnoqmo/
nerenf ab agentibtu naturalibus.ab lis enim paulanmfab illo afitftanm exdulp funr.Qwq non va/
car myfterio modus ronitrui.na fignificat eria effedfi fciflionis tetre.qiiibnfda terrae pai^os eleuatisf
BUig tonitrui faflione exilictibus in acdfum.Ita q» medio pattiQ terra: in hoc q» fint emineriotesi^
Oa pnmfi impio diuino fignificaf.p^ Afcendent montes Se dacendet valles ad loclS hunc fundafti eis.
Deus in pnma lem dirpone quis in modo agendi no natura mediante egerit, tes tfl tffcdasfecit qua/
les natura pfetra frafla.Er ppterea ppheta IcgregationS aqua^ a terra vt appareat anda/poftq impe
fto diuino fada drfcnpfir.conaturalia cofcnbitdnlicetdiftindionem monnum St vallium.hfc enim
Fui mnnzotdineanreceduntregregatione aquata terra. draatafiqdemtenafm aliquas pancsISt
aquas demittens in dedioiora loca, motes cSftitnitSt valles.qnpoia in prima te^ difpone impio diui
no FaAa fonrft ppterea propheta ^cit tam montes q valles in lods fibi ppiiis a dinina ^ndatione
fiabilitos efibiftos elenatos,iftas imas.Et vtraT^ partes ex eo q> diuerfa^ lonum eedefcribit.mixtas e£
& nopuram demctfl terrae infinuaLtetra enim quatenuseft puram elemetum/nohabetpartes dinet/
(atfi rSnnm.Qw fit vt ad eandem diftindionequa aquae fmrcgarp funt a terra/rpedet diftindio pat
tifi texne inmontanas8e campefttes.Nec fallaris ex eo q* m rapmore vei(7cnk\ quum defcnbenf tecta
fiib aquis/noiantut montes.dicendo fuper montes ftabunt aqupqni fm rd veritatem terra fub aquis
erat (phpnca|& aqu^ vndequaqi erat Tup fiipremas fphfncp tetrp patres : fed ppheta humano more
afluetis nobis fiipremas terrae partes fignificate a montibus|defcnpfit aquas fnper montes: intdliges
tamen ^montes fiipremas terra: partes.quac ranenon erant montei.fal in ipui fegregatione aqua/
tum definat terra a rphpricitate fnazlroatis aliquibus dus pambus , quarum ampurado appdlanit
andadiftmdam montes Se campos. ^Terminum pofiufti|aquis,non pertranfibontiillDmtnonre/
iKtrcnCar|aqtiae,ad operiendum tcrram.Videmulticiidinem operam St vtihtanim.Siquacrisquis di
ifte rerminusdciro eflededioitatem loci aquatum rdpcdu ariup.ica cp aquae ex hoc q> natncaliter mo
nentur in dediiiioiem locum (St aridMefleda eft odfiot locis marium , ideo aquae non teuettentut
operire terram£r hic eft terminus quem pofiiit densiqucm conGsnac mediantibus adionibos cade/
0inm coiporam.Etpropterca propheta fiic inter (egtegationem aquarum a tetra St fixionem tenui/
ni ne teneitantnr aquarirnterpofiiic euedionem pattiom tetra; in montes St valles t vt hmc intdlige/
lemnsqpvbi incipit eminentia aridgiibi eft termmus fixus aquis. FT^obftat huic conferuationi
inigratio terminornmednm alicubi terra operitur aqnisfSt alicubi detegitur aquis . quoniam fempet
lidnnscftteiminasncoperiantterram:qai$ non fempcrmaneariftevd ille terminus. Similiter non
nblhif dilirnimn vntooiidc Mnpotc nocnam hicdeicnbitatnatiualucoifnsiCiind alligatnr manus
CaiccibpplaL f ni
PSALMVS .CHII,
dlnlni pbtentist.Diluninra anmn illnd non fbiflir naniralefipra faaa htftotia contcftatundom defal
bit.atoirartieum ponam in nubibus ccdiiin naturale liraum nonfutundecaMio diluuii vnino^
lisixeoenuncpinnaturaeftlignumnonfutun diluuii imfficiaitiranone naturali uifiatur <j>nec in
protento htnoi dluuiii fait naturalctaa arcus no fic apparuit poft illud diluuid qnui prms appamer
ntdicut prius fuerunt nubcsltomtrual« aha hmoi qu* 6i aere generantur.
fontes. Tranlit propheta ad opus ornatus tali ordine.Primo ab aquis viuis. Secundo ab
aquis pluuiahbus.Tertio a diucrfirate temporum. Qiian» a diueifiratepartiuni terra: qua: videntur
lnutiles.Quinto a man.CTOtnatus itaqi infenoram pamum tenacia bmefiao aquatum viuatiun p
vtilitate &animahum tentftnum Scauium ckfcnbitut.Emittensfbntes inflomiiuufbnresenimptiii/
cipia funt flummum.& defimbuntut emitti in flum ina,quia attamittuntur ex terra: latebrisiter m6/
tes ibunt|Humina.Tacite inlinuatc videtur flumina es monnbus orin aut fbuen. ^otabfitipoto tw
cient, omnem beibam agn:frangent onagn fitim fuam.Fertur onagros vaWe liate , 8c tamen hottwe
pedem ponereenaminmuiimo aqup nuulo.qoo fitvt lirim non estinguant nili muenetlntquiBe
tam tntamcj aquam in qua licco pede polTint bibere. Vnde eolligitnr q> ppheta duos fontium mea/
tus inlinuar. Altetum quo conficiunt flummaimediante quo potant comuniter bdhas campi . Alto/
rumpcrrimasterae:quoonagnnonfaciantfinmfedfrangnntlitim|velnt ddibantcs panlulflaqui^
P^Super ta;flumina, volanlc ccclorum habitabindc medio frondium dabunt vocem|cantando.V oB/
tasauuim habitantium in arboribus lusta flumina manifeftedefcnbltur. P^Potans montes de acti/
fis (uis-Omatus terra: es benefiao pluui^ dercnbitur.Porans montes de eicdiis (uis.Escdra dei appel/
lat vel rupremas regionis acrep partesequandoquidem in ilhs non verfantur homines , fed funt velut
ad folaaum der vel ipfa cadclha corpora caufantia pluuiasinam rupenus ccdos disit folana da litu/
da inaquis.pTDeftuCln operum tuoramimediantepluuia.fanabimt cetra. Apofltophat ad deum la
fecunda petlonardefcnbcns per hoc in gaiere finitus pluuif.(T 1 n fpeae autem fnufluspluuia: defeti
biturmulnples-.fcihcctFacicnsgerminarcfocnnmbeftueihoccft ad pabulum bcftiarurot& hetbani
reiuicun adam/hoc efl hominis, ad cduccdum panem de terra.pEt vmum benficabit cor hominis,ad
eihilatandaslacie5;hominis,esolco.Instailloram confuetudineloquitur qui tempore hilantansvte
banrur vn(Sionibus.Et panis cor hominis fuflentabit. Vide tot fruClus plouie,a: petfpice tot vtilita/
tes terum inde produftarnra: viniipanisiola.fiTSaturabnnturia a<|msplouialibos,li^a domim.Pet
ligna domini ligna fraCtifera incdligi poirunnrpenalitrt attnbuta domino,tanq pnmana intentio/
ne plantata propter falutem animalium, vel vt nonnuUisplacer,appofinue explicantur Ugna domini
per (^ros libaniiappellata domini quia ipucnbilia.quas plancauit|dcus.p Cjx ibi anes nidificabunc
Vtihtas nacuiahs cedrorum defcribitnrnidificano amum in eis.Cicomajenam liccfl, abietes domus
eius.Abictesfatnratfaquis|dcfcnbuntutranghabitacnlumcieoniafum:vt abietum vnlitas non Iit
pnetcrmiira.CrMotesacellicapicis.Poft beneficium pluuiacdefcnbit beneficium partium terra: que
apparent inunles.& funt duacfcilicet acellx rnpcs;8e cauemf£t proptetea vaatj tagit.Tum quo ad
tupis c^itudincmrquia montes aedii funt refugium capttis.Tum quo ad cauemas. peac opatotill
eumculisihabitatibus fub petns.pEt dixit hacc vt intclligas diuma ptouidentia & non cafu hacc effe/
^.Pfalmuscnim iftead literam editus eft ad inftiuedum fidciesomnes q> omnes etiam minim^ vti/
licatcs quas videmus ei rebus confulgere tam inanimatis g animalibus & hominibusifunt a diuina
pcouidaicia otdinat^,& non a cafu nec a fola neceflitate materiar.Hocenim lignificat propheta lau/
dandodcumdcmolns mmimisvnlitatibuscomemoratisinhocplalmo.
'$cdlIuimn.Deiicnbitomaniminfenornm a diucrfirate temporum imehoans ab iplis luminari/
bus.Fccit lunam temporibus/ raenfttnisifolcognonitoccafummnmiqnondianum.Ponesobfcnnca/
temiaoecafufolis.Aentnox.ptiuaaoemmlucisa vmbra terrae poft occafum folis/nox vocatur. Ia
ipfa monebitur omnis beftia lyluf Ecce vnhtas noiftis in Mere . 1 n fpeae autem lcunculi|catnli lery
«um.rugicntes ad rapmam;&ad quprendam a deoefcam uia. Vt hinc intdhgascnam minimis ani/
mahbusprouifumefleadeo.&nofolumadultisracmrfnsviuerederapinaihuiufmodi animalibusa
ptouidenna diuma datum,& non cafu contingere-rOrietur folf valitas diei defcnbitur^colligentuii
bSic fylof quae no^le vagate funtrSc ad habitacula lua cubabfilt.Egtedietur homo|otto fole.ad opus
fiiniivhbe^,& ad fctuitinm luumiopus moechanicum feu fctuilevfgi vdpemm.CT^ multiplicata
fontJExclamat ppheta landado tum mnlntudincm diuinonim operum/g mulnplicata limt opa tM
dfie.tnm otdine/oia illa in fapieaa f«nfti.tfi diuitias/plena eft terra acquifiuonnm tna^uilhilenim df
in terta quod non Iit diuinaaftioneacquilitum:qunm ipfelitautot omnium.
|30C IIMK llMgiimn. Reftabat benefidum otnams m man.Hoc matejaquanim oceani,ra^TO^
profuiiditate.lklatum/diffofuminlantudine.manibusilioceftptotenliombusdineifisaddinetfos^
nos meditettaneos.huiufrnodi enim extcnlioncs^qup brachia mans quaii^9 vocantur )a{^lanf
hic metaphorice manos. Ibi rcpnlefgenus repnlium replentium mare,& no nomerus/hoc eft line nu/
mooiaiaha panw cfi gtadibus.f" ibi naucs iDum . Ecce vtilitas atrinfec4.vtiUus4MDaDs intnnlfo
P5*AXMvs *«nirr 178
defcriptadlin yinpifci&axnnrecaa& ibiiaii^^tie.Loiatfuo inamplafinafijadiUudcndulli
ipJipIaLiuia^ b^tajcclanncfigqi&catadditamMfco^irafpabetctlJ^magnitadumimanna
Kdaa nScnpaf DDlathaiuga tft magnitadmls ac qaadtatis (bpaddite rcfpeftn oiam alaliuniOicitiii
cnunta magnus (poccDparqoanaoriiigaaKiT^hocdHpatiu cantu qnancfiqttnordicbos par boli
■QC.v6vfq>fic(?cucmfisalcquo multa tobonCiob^o4c.4i.Hicadtdacribi£vdnratal lingulaie 8e
nogwfoomen illd:& quatd addus pdu<3ionc a deo;pla(malli:at quatii ad vcilicatq ad lUudedi! in
tolof emn.9 qnd in aquis magnis in qbus natat capi nequeat, ircqoedo pifcesfiigicntes verfus ttrra|
Iperas iJlos ca^in dbfijipingtt in loca mmons |ifbndicatis aqnatm&i^tms ibide natate occulitur
ab boibiisnuxca lilud iob,4o,eooe rpes eius rtuffaabif ai.Ec hoc appellat h ic lUulio ciusalluditur ai-dd
. _ acdldttanoneidimduo^mediantealimentaUmmain
(clpaai^c,addadumcibamratdmintempotefiio.Oiuetfisenim temponbuspromdcf propnus
emqi animali dbostvt patet.pDabis lUis.oolIigcqabos datos a ce. V bi no ta duas adiones : dei dasv
lis(& aial^ colligcntiu abii pio cempbte oppotTano.quod nofolus ho led etia formica facir .A penes
■Dandtna/hocdt lalgiccrdaMs,GKiwunfbono:hoceftipeabundanpdgmficatppapctTionem ma
nuslacianfbono.p'Abrcddesfaciestuas.Moiehnmanopcnunadeldibicad limilitudine principis;
abfcodentis fiuaem,vn fubditi tcticnf^t mtendit pcrhpc tnaCfcilicet dabis illis^apenes manutn/ab/
fbondes ^dcm^defcnbcie tres llatosimodos len vidiTicudines quibus deus prouidet de dbo animali/
fca&f vd cum abondantialyd cum penuna/vd medio modo.quia deos h^esequitur mediatibus cau
fis fiKwdis.quf his cnbus modis vaiiantut lefpedn hmurmodi dB:dus.^Coiifumes rpincum eotfi.
Poft cofeiDatione mdiuiduof (iibuingit confixuatione iCpddiq lkpergcneratione.Et ab iUius nccd'
fitate rnchoac-Confuines Ppinctijoram ficobibunt-neodlitas remandi ipem per generatione dl mota'
toduiiduofu^ firpanlatim pcrcoTumprione.St ppterea ded antote cofumptionis defcribit. C^umesl
^ih vitale adione cdcanoqc ex qbusuinc€dpohca,& obibuntimorienEiSt ad puloere Tuum rcuetren^
fjxquo ootpota eom fa£ta func.^Emittes Ipiritd tu&Defcobif conlduacio rperum . Mortuis aialibus
«i5 ddinajpes ebhide.qoia no folii coGimes TprA eo^.led emittes quo^ fpin tuujiimilitndine feu imi/
Unonc fpus tuiiaias aialid ureabiinf/hoc dl de nono Eenc aialia:& ITc renouabis facies tcrr*.pCT fucoef
Cvam Gquidem generationem m otmis pamuibus ccnooaf facies teme fucceden tibus filiis.^Etit ho
nonor dni mjempitemu-perpetuo enun cdTematis tebus, honorabit quoqi dns in fdnpircmii . Altera
cftX^bifdns in opibus fiiis.Honordeoimpendifanobis:l^itia aut dd in opibus ruis/afdpfo elL
Et di rado conlduadonisex pacte denqaXad limilitudme opificis gauddis opibus pptiis le ha/.
fcet.ErI^ificatarpcrhocindeoadifamlibctahiIimnsamorip<inscigaefiecicatiirarum.
3ftdplden0 tarattlPod oSferaaaone ceifiCqua et moyfcs in opibus fex dictu defcnpfic:dii ded pui/
dtHededboStbcneduafletttdciteaemntdplicamini.defcripfir^nfic propheta adeonGauadonem
alimni cnltusulefcnbens illum cSferuan dmore£c veie apparet q> dmor dei hoies in culra dimno fei/
DattcxeoqipanciamqRdaceRnEadcolciidiuiniLEtloctipIcnfrimfi tdbmonifi habcmosagtftispa
tid in veten teftotqui n5 mfi afHidi redibat ad dedCTimotc aiicdd dcfcdbic cpbeta a tctiemoniV
|nocndio.Rerpicicns tetrara.Metaphonceloquif,introducensdenm tembili alpciSu rcfpiCKntcm ter
nun.& ttemaiteccccemmotns.Tangecin monnbnsfvelut ignem apponens, &fiimabnnt/ incendio;
Et per haec dno intdligc omncSplaj^ quas deus dat hommibos.|r Cantabo doo. Ecoe vuliras dim/
noqc tetrof in genere humano.Catabomio in vins mosDiuinus cnltus a cantu defcnbif diunimo.
Carabo deo meo in tSfc meo. Vbi nota ip n5 dicit cantabdt (oi carabimosivrudligas no oes fcd pan/
cos feu paucilTimosft ce nmore moaeri ad ven dd cultilEt vere ficerat tdoqa ronis m^s cole/
Isar idola-l^aiccrcn lop ipfo.Defcnbif demam oofimiatio dming amicidp inter ded Sc hokm. quf c5
fidit i charitatcrqaa deus diligit holem ad gtema pama|& ho diligicdeum vt panem cededis pa^.
Cuius cdlduanonem defcdbit humano more vitro citrocp.Ex parte quidein dd q> dulcent connuc
ctdoquiajiols^oOed cp er fint connnue gratiora no fold obfcqma ai.fed etia obleqa Termonis nodti.
cxparceapthoislxadain deo maxime confetuacdimnam amicitiam.Oulccfcct inquit (bp iplbfdra
(heb raicuc mos loquendi videf)hoc ed 1 pfi deodoquid med & no folu alos meustego liabor in do/
mino.f^CdG]menfpdt5rcs.Eccednftnslffl vnlitas amicitie inter deam 8e hominemiodiu peccant
colinjueta peccato^ vt fic.Qaociica no pr^dicedo.ldl exofos habedo Sc demeritu iniqnof ddcnbc/
«lo aic.Cd(|imenfp<dQies|cmimi meroif|Afi ficti pollet vdleeos cofami,decciia.& impii anmlius n5
spd.Explanano dt conlbmptionis q> non amplios ipfi fint.Dcnedic anima mea dominum. Rcgrc^
^heta ad prindpium: vt incdligartins totd hunc progredum ichoanim vt landour detis,& finiri in
|alidedei.Veram non fufFtdtdinuicate Tuam animam, fed inuitat omncs(Gibiungtndo halclu iahf
hoccfl Ufniitc dcBiD. Anm
CaicblbpplaL
r .«IIS
t ■ »
,i£:
UI9
vh/, il-
psAtMvs " -.cnn. ’
crv VLGATA EDiTia |^HaUaia!i. ^ ‘
Onfitcmini domino Kinuocate nomen dui tannundate inter genixl
opera cius. _ .... ’
Cantate d 6C pfallite eimarrate omnia mirabiUa eius.
Laudamini in nomine fanifhj dus:l(tetur cor querendum dommunv. .
Qgf rite dominum SC confirmaminijqufrite faciem eius fempct, ’ i
Mcmentotemirabiliumdusquf fednprodigiadusaciudiciaoriseiui. • ' ^
Semen abraham ferui dus:filii iacob elecli rius. ^ ^
Jpfe dominus deus noftcr:inuniuerfa tora iudidaciua.
Wemorfuitinfeculumteftamenrifuitucrbiquodmandaaicinmillegeneratiooefc ' -
Quod difpofuit ad abraham:& iuramcnri fui ad ifaac.
Et (latuit illud iacob in prfc(ptum:SC ilracl in tcftamentum xternum.
Dicens. tibi dabo terram chanaantfuniculum bfredicads uc(lr{.
Cum dTent numero breuiq>auci((imi K incolf dus.
Et pertranfierunt de gente in gentem:fi: de r^no ad populum alterum.
Non reliquit hominem nocere eistfle corripuit pro cis reges.
Nolite tangere chri(losmeos:a£ in prophetis mds nolite nuHgnari.^ ^ V • v -
Et uocauit famem fuperterramtSC omne firmamentum panis contriuit* ; > '
^ifit ante cos uirumnn feruum uenundatus dl ioreph.
Humiliauerunt in compedibus pedes dustferrum pertranfut animam eius, donec ua^
niretuabum dus.
Eloquium dni inBimauit cumiific rex 8C foluit eum,princepspopulorum fiC dimifit eu*
Confli tuit cum dominn domus fuftflf prindpem omnis pofieffionis fu{.
Vt erudiret prindpes eius ficut fcmedprum;ad fenes dus prudentiam docaet* ^
Et intrauit ifiad in acgyptumtfiC iacob accola fuit in terra cfaam. ■ I
Et auxit populum fuumudiemcntertKfirmauit cum fuper inimicos dus. ^
Conuemc cor eorum ut odirent populum dustSt dolum facerent in feruos dui. i\
Mifitmoyfenfemumfuum:aaronqucmcle^tipfum. i-!.
Pofuit in dsuerbafignorumfuorumKprodigiorumnn terra cbam. .‘. V ‘
Mifittcnebras8£obfcurauit:K nonexacerbaucrutfamonesdui. ‘/'•■'7
Conuertit aquas eorum in fanguincrfiC occidit pifces eorum*
Edidit terra comm ranastin penetralibus regum ipforum.
Dixit ^ ucnit cynomy ia & cynifestin omnibus finibus eorum.
Pofuit pluuias eorum grandinemtigne comburentem in certa iprorum.
Et percuffic uineas eorum OC ficulneas eorutflf cotriuic lignum finium eorum.
Dixit ec ucnit locufta SC bruchustcuius non erat numerus.
Et comedit omne focnum in cena eorum comedit oem (ru<(him terrf eorum*
Et prrcuflTc omne primogenitum in tena eorumrprimidas ois laboris eorum.
Et eduxit cos cum argento 61 auro:0f non erat in tribubus eorum infirmus*
L^tae(l(gyptus in profedlioneeorumtquiaincubuitcimor eorum fupereoa.
Expandit nubon in procec^onem eorum:8C ignem ut luceret ds pa noiAem.
Petierunt 6C ucnit cotumixtK pane cccli faturauit cos.
Dirupit petram 6C (luxaunt aquxabierunt in ficco flumina.
Quoniam memor fuit uerbifandtifuisquod habuit ad abraham puQOmfwm.
j
.1
ai
'3
J
I7i
r. *
4
i
)
tpfco«
tftiw
/fSALMVS :cv.
Et duxit populum funnimexuitatibMdCdedhrfitaMmlfdda»
Et dedit illis regiona gendomtAC Itboru popolpnun pofTedcniatt
VtcuRochaQciuffaficanocicsciaitflClcgcincuuccquininc* .
fTIVXTA HfiBRfVM. .^.c. CV. )
I p . Onfit6miiidfio*/uocaRino{ectnsnioeas fadttippCsopotioes
^ rrop Camteei/plsdKte eitioquimini io omnibus fcpatiseius,
i Gloriaminiinnomincfatidiiadseiusd^tabitarcorqu^renttufflclominam**
4 Q^u(ritedominum*Ad fortitudinem (ius:qu(rite facies dus fugita.
5 ' Recordanuu fepata eim quf fedttmirac^ diisiAC iudicia oris cius.
* Semen abrahamferuidustffliiiacobde^ eius.
7 ^ Ip(e dominus"dcus noftann uniuala terra iudida eius.
a Recordatus cltinjtCTnumtpadtifuiajttbi pr^c^pit mille generatfoni.
9 . Qgod ferik cum abraham;K iuramenci luiiraac.
10 Etfcdcibreilkidiacobinpr^^cfptumtnrraelipadbimferapitanum. i.
1 i!Dicdo.yoxddredrara. tiH^bo terra cfaanaan/(tmicuIumb(reditadsoe(!r^
iz Propheta. Exinetibusiplis getibusnumeri/uducparumt&paegrinadbusinea.
1 3 Etiueruntdcgcnteadgcntemrderegno adpopul^ alterum.
1 4 Non dimifit hominem ad cainniandum eostAC corripuit fupa eos/reges.
1 ( . Deas. Ne tangite in cbtiflis mds:AC propheds meis ne malefadte.
1 1 Propheta. Etuocaoit famem fnpa terrammmnefuQentaculum panis ffe^
1 7 Miiit fadebus eorum uiramnn feruumtuenundatus eft iofepb.
1 1 AfBixeruncincompdepdemdus:feirumingrcfracftanimacius.
II V fm ad cepus ueniendi uobum eius:di(fhim domini^purificauit eum.
20 Mifit rex K foluae fedt eumqsoteRas populorum X aperuit illi.
2 1 Pofuit eum dominum domui fusEtAC potentem in omni acquilTtione fua.
22 Ad ligandum prindpes eius in anima ruaxAcfencs eius fapientesfadet.
*s Etuenitifrad fgyrptunuAC iacobpaegrinatusell in terra cfaam.
24 Et crefcerefedlr populum funm ualdetACroborauiteum fupa angudatores eius.
2 f V ertit cor eorum ad odiendum populum fuum»d machinandum in feruos fiio».
zs Miiitmoyfenfcruumfuumtaaron quem degit in fe.
2 7 Pofuerunt in eis uaba fignorum fuotum X fepatorumtin terra cfaam.
*> Milit obfcuriutem X obfcurauit:AC non rebdlamnt uabis eius.
Z9 Vertit aquas eorum in fanguinemttAC fedt mori pifeem eorum*
30 Ebulliuic terra eorum ranastin cubiculis regum eorum.
31 Dixic/ACuenicmixtura:pedicuH in omnem terminum eorum.
3 2 Dedit pluuias eorum grandinemtigne flamanun in tena eorum.
3) Et paculHt tutem eorum At ficum eorumtAf confregit lignum finis eorum* .
CTM
34 Dixic/AtuenicIocudaAtbruchus:Atnon numerus.
3 1 Et comedit omnem habam in terra coramrAt comedit fiudhim humi eorum.
3« Et pacullit omne primogenitum in terra eorumtprimicias omnis fordeudinisfeoru» tonniCot
37 Et fedt exire eos in argento At auro:At non in tribubus eorum imbedHis.
3> Lpmta eft {gyptus egredicntibHs ipfistquoniam cecidit dmor ipfotum fiipg eos.
lOi» ^
40
41
4Z
4)
44
4{
vr
cr .t
ii-i/it
'.-1
V?
1 f
*r
i , •
.VCBSALMVS ^VJ^JAjOV.
Expandit nubtm indpitnioriiHntt&fg&^adlueendumnodte.
Petiit:0C fcdt uenire cotbrhican,fl(pane ccdonmi (atnrabtt eos.
Aperuit petram & fluxerunt aquz:h]cniDc in (tccitadbus flumen»
guia recordatus efl ucrhdm fcincflitatu fuxrcum abrahara fctuo iiiOi
exvefedt populum fuum in exultadonerin cantu dedosinoa» '
Etdediteisterras^tiutnr&Uborerapopulotum.bfredicabunt. ‘
PropteaEacuflodicntpr(c(ptaeius:0Clegesdusfeniabunt,balcluiaIi4 ' " ) \
Jtnlus nuOns eff-ft^ateria pralmi ex Ipro date apparer. Eft enltn hiRoria lennn gtfhnnn »pi'
X iniffioncfiiftaabrahpdffRxraptoinillioiivi^admtrodaetampopoliiminceiiatn piomiflioe:
niKDonvctuRonatcd vtmatenadiuincIagdiS' *' *
otsvmmarivm est. : j. ..
CTProphera inoitat filios iftael ad landandii coleoil^ dcSlSc attniurSdfl opera dd erga ifloslncMb ^
ab abrahamvfq) ad poQdlw terram pionufliohis; ^
€CP«ifonelo<jacntesfunt propheta & deos. ,
C0nntcnnni OCMtlino. Dmiditur p&lmos in partes doaswropofttinS inatttip , SrtsecntlaSiiM t
canite a.Propontt enafilm i(beLLc66Rminidomino|oofiirioncbDdts.vocacc ui ii}mineaa$t -
hoc ^ pcmc non in nomineaiicuius dciCbaal AcXed in nomine eios.Cdoinu)i4X>t;^f^tC4n popa
iis operationes das.non folum laudate & adorate dbiDinam:Gxl etiam pi^icate tn populis diuala|c '
cmitatnm operationes qnas operatus eft domtnos)abrahfaliif®patnarcnis&popnIdifrad._ s
CCsnitt d. Inapit hic patsexccutiuatah orduicPiio traeSat lUa pamcuUjcafiremmi.See»idbiIta| ^
vocatefibi letabitnr.Tcmo lUainocas facuzopctacioncs|ibi ipfedns deus noftcr.QrOedarat irai; lau/^
dandu dnm.turii quo ad modft laudadi.fxantn.canited4)lalliteei.Geminat monitionem can^ald'
exaggeranda ronem canendi.Tum qoo ad materiantLoqnimim inolbos (epatis(hoc i mirabilibus
ciDS|catado.Tum quo admodum a patte iandatuLGlonammiinnoie landitatis dus. Ad gaudium
immo ladatia quada no in noie ppno fcd in noie dium; landitatis mamfcfta^ in euiinmtat cani^
ets.& intedit VT carado mirabilia od.fimulglonctut fe fub noie fanAitatis diuinp viuerc|miUtare Ac.
>Ieiabitur.Tradafhicillapdcnla/\’ocatc.tumquoadmodaexpattevocatifi.Lftabitbreot qugrenr -
nu dnm. Vocandas fen mprfdns eft deusl^to cordehoc eft ex amote tanto q» panat l^tinam in ada ,
querendi dominiim.f^l^im quo ad tero qu(riram.Qaaite dnm.TtU explicat quprenda m deo. Pn/
modnminonytficd^^ia velimus nolimuscftdnsXedexparKnoftn:vt.Oimas digni Jetui doSl
ac per hoc dotninetur noRti vt dignoqi (duorf}.Et fortitudine du$.Potftia dus fcdo quci^a e: vt pn«
gnet pro nobis.Qu5rttefacies dus.C^da eius temo perfaciem fignificata quaerenda ddaibitnr iq^ ^
giretic6nnue.virmalitef quidem(hoccftfm inretione^ne interroiftione^Ctnaliter autem locis & te
ponbiiscongniis.^Tum quo ad memorii Recordamini ftpatacinxqoflecit.Reaincnre$addto/ -
monet etia ad roemona reuocare opera qup deos fieci t admiraoone chgnaiqure funr inn^reait
ciaitter miracula dusfqup cxccdunc facukate nature, A lodicia ons ciosihoc eft que per fapCum vetoc ^
orepVopnopetrcntentianiprotulitdens.vtinfubueifionefodomf Agomot^ in flagdhs A lobmci/ '
honc egyptioru m|ln punitione dathan A abironleore Ac 07 Semen abtaham. Dixerat owiBTiinitvy
careiqucntejrecordainirii.nacexplicaoeratquosalloqnitonrocidocxplieatfealloqui populum iltaa ,
Semenabraham fciuidus.PiiunaipatntQ>^aliKrabtahamlernusdei,qiMmirpnmDsfcparatnsab ^
IdolatTisgtnnbusadcoIendumvnnmdrum.AppcIlatnrijpopnlusnon firmen adamfiw aut lem
fcd abraheiquia fuit prunos enipromtfla eft terra promilTionis, A eft primus parer fidende quo
ptom tllcredidit abraham deo AcFilii iacob.N6 luffcdt appdlait populum idncn ^rahpquiauib ^
abr^c feinineporeiat comprphendi ifmad cum filiis etthatp A cTau£t propterea za Ipcci&andum
fcmen abrahcilubiungit filii iacob. Adi aperte diectet. non inuito totum femen abrah^led femm
abrahzfilios lacob.Bedt dus. Nominarinus plnraHs eft deftuA adiacer fubftannuo filitA eft mim
q> filii iacob funt rieCh dd.£t hoc ad differentiam fiUommabtahp A ifaacjiullas riqmdcm hu<w
iacob cxda' as eft ab dcthonc dcuhoc eft quin fuent pars popnlidei.Sed inter filios abrahe muln mc
oclufiiA folos ifaaceft dedus.A inter filios ifaaciblus iacob dldcthis.
.“'.•hIncipitnatrareopan6csdciergapprmifrilA*lmagnific5dfihoc ^
(it cura dd erga vnio^amtcrra.Adiapcrtedicrrct<{i ille cui indibit curam haboesTiincilip un*|i|i
tam magna mole regiminis recordatus eftfixdcns mmimi. In eremum paCh (biigenc i s.fcnMi v»
hi qdpcppit.milk gencrytiat.IpinfbBdoMppdUf Vftbft p^tua(ko.n6yTuam tnbus aut accqHia -
V
1
J
PSAIMVS .CV. 174
fniRc gouiationi.namenis finitus pro inHnito.Precfpiff aficdidmnqa ordinaram a deo cUp* Qt^
(cnic Oi abraham-ExpUcac pnma petfona cd qua aeus cotraxic fcDdtis.r.abraha.Er luramma fiu ifaac.
Gcne.:d.finnacurpron]ifl(o fafta abrahf.dicete deo ad ifaaccibi & femini nio dabo vniucrfasiegio/
neshas.complQisturamentfi qnod rpopondiabiahampamcuo.Etappdlationeiaramennintelli/
ge immobUc voiucatc.|nEt fixit ftareiiiad lacobfdatiui cairas,pc^to|cnam datioi cafnsihocc&ad p/
miram. Ideo dioinam padnm firmatum diarat lacobo in prcc^ramiproptet vinculum obligato/
cm quod pepcnt in ipfo lacob ad cultu dcr& ad decimani oblanondvt apparet gcne.:S.vbi poli fk/
■nata cande promillione iacobo, clare diarar a vouit votd diio Sx. Hradi padUi iCTpiteind.Gcnc^t.
duitdensaaiacob.no vocabcns vitra iacob.ledUtaelentnomen raUterra qua dedi abraha & ifaaq
dabo tibi arfemini tuo poft tc.hoc cftpadu ifraeli (cmpircrnlirqnod prius fuerat eide vocato iacob {
pcpptumiordinatii a dra di fubfixuto vinculo.pDiccdo. Vox dci inttoducitut pad(ixntts.Tibi da/
bo tetra chanaan.hoc efl padii cd abraham iniram.Tibijabrahf in femic tuo, dabo tctram chanaan
fbniculii hpreditatis veft^tang hereditate veflra fimicnlo dillinda a reliquis partibus rnudu Qud
duiikttibi.fubiunxic herbatis vdh9cxplicansfucceirores.pTxillentibusipfis gentibus numen.
Defcnpta operatione dcipmilibna terne pmillionisidefciibic cdlcqueterdiuina cullodiarefpeChi pa
tnardtard.uiftctibusitaqi ip(is.Cabiaham &ifaacariacob,gentibusnumcri vdut parum | hocdt^
fiKtlc numerari polTennquia pauci erant fikij Idni Sc vernaculi co^Sc peregrinannbus in ea.Eqilanac
quod dixerat gambus numcii qao ad qualitate.& peit^naribnsinon h^entibus arcem feu ciuita/
te led peregrinannbus in caitetra chanaan.-iuxta veibd liephani ad.7.de ^raham.& no dedit d here
ditate in ea nec paflumi)edis,fedpromifit&c.|^Etiuctunt de g«e adgetcm.Etqdede abraham tri/
plex legifperegnnatio.uk chald^ per feriam intetramchanaan,8tindcifgTOd:& poli rcuctfione
cxegrptopercgnnarascllingerara,<niepaldlmadicitur.liaacaiicvnicalegifpcregnnano i terram
paldfano^IacobveropnmoioirlnfynanK&mictiuscii vxoribtis&fibishabitauitapad ficchimi/
tas:Sc indeprogrcfliis dt in bcthdHuiufmodi migranoncs defcribnnrar ex diucifitategcnnum & re/
Mof, propter diaetfitatcprinapum.p^N5dimifithoiem ad caldniandiicos£ccecotlcdiadioma.ezl
ftcnbuspaadsiperegnnis|in coticinctibosuntercantasdioctfitatcs,n6permifitoppnmieos.Et corri
puit fuper eos r^gcsiphataonem.f.rcge ^gyptijabimdech regem in geraris.^Ne tangite. Vox da ino
duanu fadta ad abimdcch rege de abrahi gene.zo.redde viro fuo vxore & otabit pro te,qma prophc
ta eft.Nctangitc in chrilhs meis,& prophcns meis ne maicfaatc.Appdlat patriarchas vndfiis & pro
fihetasiexplicando vnClionc cof fuillc in propheras.Er quidem abraham deus appdlanit prophet£
laac verogaK.:7.manifidlarur prophcraipou bcnodiChoncm iacob pdicens ventura vtriqi filio. Ia/
cob quo^ genc.q^.clare prophetat vcnnira furaris tcmponbus.PIV adt didrarine tangitqnc raaldif
circquoniam pluries deus Icgitni has inhibinoncsfixillbvtpatetgenc.3i.&.}t.
dEtVOCdlhtfsniCin.TatiaduunaopcranodclCTibirarinduunaproaidennapro fulletatione filio/
rom i{rad,pivmittendo|cu(lodicndo|& exaltando iofeph£t vocauit famem fuper terramitempote ia
cobr&omnemfltntaculnmpanisrtegtt.MctaphoricusclHermotadltmiliradinem fragens baculum
quo fuHentararidcfcribcndo caritatem aniKmp.r'Mifitfacicbuscorum virum. ^iadumeqi boet
fhittesioliqih vendidcnntipfum, dens tamenexintcntioncmifitioleph mediante vendinone frattfi.
Ecproptcrca hanc mediam canl^ IhbdidiLin fixuum venundatus cfliofeph.^Afflixetunt in cope/
dcpedeaus.AfBidioiolcph qmanolmtconfennre adulterio di dna (ba deferibirar. Ferrum igrdu e
«ninia ans.non folii liberarem pedum pmlidit.fed tnlhtiam animi incurntexforo compedum.Pet
quod fignificanrar compedes afHidiui.|^ Vfqi ad oepus veniendi verbum ans|hoccfl vt^ ad tempus
quo venit tempus manifdlandi fomniura pharaonis.*didum dfii/contdlatum in illo a pnncipc pin/
cemaram.punficauitdiiad btetam a coiporalibas immudiciis.totonderontenim loli^h vt mundus
compametcorSpharaone.p^Miflttexipharao.&folueTefcdtefiia vinculi sipoteftaspopulorumjidem
^arao habens poteftate fuper popi^s, A; aperuit illijhocdl aperuit carcctcs vtbbcrara ilUL Pofuiq
pharao,enmiibfcph,dommum domui fuofcilicctpharaonis:& pocdhitcm in omni acquifidonc fna.
p Ad ligandum prinapes aus mamma fuajfdliocr ipfius io!cph:& fenes dus|pharaonis,fapicntes fa
efe.Duf defcnbunmrprftogatttif iofcph. Altera datf a pharaone potdhtis ad obbgandum etia pri
eipes prout tpfi lofmh viderrar. Altera expcAata.ad effidendum f^ienres etiam fenes aus. ve/
nit ifrad ^gypramjfub vmbra lolephiSt iacob peregrinatus dl in terra cham. /Egyptus ipfa vocatur
(erra cham a filio noc.
crcfcerc ftdt. Profequendo h ifloiiam tradat mirabiba opera dd in fgypto parata. Et ctefeoe fe/
cit populum fuuffl valdqpoll mortem iofiqih:& roborauit eii fuperihoc dl plu^ , .angullarares dusj
Cg)'pnos.^Vcrtitcoreoru|dnantiuipgypto,adod]cdiipopulii{ulitda.Vcrnrafit]fubtiahcdo gfam
tc ^ifliucind mdtando ad odm.deus.n.nd ^ indtacor ad pcccatiL Ad machinandum I feruos hiosf
non folirm ad odio habendum fed etiam ad machmandum cdtra populd deLmachinan funt.n4ifHi/
gfix cos opibus dotis luti 6c latcns,a; pccukrc infanciibs tof td p obficniccs nim pa expofiaone in
PSALMVS .CV.
flnminc.fTMifiCinoylbi (ctnS(n£biMcfolflmoflai,Uaafbn/fbtre dos.qoe degit bi le/ hocdlfibi
ad (acadotifLPofacnmcifilu ilrad ad quos mifli (iint a deo tnoyfes & aaton.in eufmoyie & aaion, vete
t>a (ignoram fnoramifibi datorum a dcorfie (imatatoiaLmirabdiam.tn terta diami in fgypto.hoceft
aocfptamt populus, &conlhraen}ntvt mo^&aaron verba faccitntcorampharaonemzra (ima
& mirabilia dei promidaP^Milit obfciititatcm. A nona fgypd plaga incipit. Sr obfcuraaiqfactp (onc
cni cenebrg in pgwto:& no rebdlaifit verbis eius.IRapnculafm otxline (cntetiard ionginii cn prpoe
denti valiculo-poiiictut in eis verba (imotiiruotfi&j^toii! in terra cfaam:&non td^amnt vcat
bisdns.Defcnbit.n.popabrvtdid(!cft)a(]dirom verbis moyfl ex parteddpropoHtis:& ddnde incir
pitnart^prodigia.mifitoDfcaritatem Acmetricnsenim ft^asmtercppit(cntedas.^Vcmt aquaa
cotum in EanguinemGirima fiiit haccplaga)&(mt roon pifcem eoramjmnltitudinepifcuim.fEbal
liuit terra eord ranas(l^da e(l plaga)i cubiculis tcgd corumihoc cii vT(|i ad cubicula regia. fT^izitt
& venit mixtniajmulnmodi genens malcarom.Afuit quarta pIaga.Pediculimomnem termindeoe
ium.& fiut tettia plaga. P^Dedit pluuiasCliptima eft pbga)grandinRiicc folum grandinem,(dl ignS
dammarum in terra co^ignis enim & grando pariter fimantur. ErpercuiTit vitem eorum fie (icuia
coiumiO; conlt^t lignum finis eommxfiedns defcribitur grandinis. pTJixit.A; venit loculla (Ddta/
ua fhit plaga bruchi & locuftaram innumerabilium.Inter locudas & brachosdifidcnadUocullpala
tp.bnumi me alis ftmc.Comunc tamen eft vtrif^ comedere len cottodere hetbas.Ec comedit omnem
h^am in terra eoram.Danum a locuihs illatum defcnbicnr.p^petcnlIitCdecima eft plaga mortis
ptimogenitotu i primitias omnisfbmcudmiseor1I.£’timos partus appdlat primitias fomtndinis|
potennp eorum, ente fixiqdc ^ipto.eoslpopoiiim fuum.in argento &aurofrpoliatis pgyptiisA
non in tnbubus eoram imbecillis.Mirabilis ^atia q> in tam exceiliua multitudine nec vnus pgrotae
tet.rLptacaeftpgypcnsegtedietibusipfisifibisilradiquoniamccadircimoripibiumrliliomm iliael,
(bper eos i pgyptio^ videndo mortuos omnes primogenito$.Et hic fint fructus tot mitaculocnnuvc
(nlicet exirent 61ii ifrael de femitute cgyptiomra.
lEjCpandtt nuIXin.Profcquendo hiftoriamfnairat mirabiles operationes dd in itinere populi ad tec
iampcomillionis.Expandic nubem inopertonumiab pftum dicAignemlcoiumnam igneam,adlne
oendis noctc|coram populaFear venire cotumicemim cibum eotam;& pane coeloiumihoc eftma/
na , (kurabiceos. Funirom fararabicaddenotadam peridiaanciam mannpper totum illud tempus
40.annom apponitur. Aperuit petram aefluxetunt aqupiiaeranrfaqnp.in Iiccicacibas|deli3ti,flnnien|
hoc eft canq flumeniidi coniiamces flumen.fTQuia recordatus dt verbum (medeans fup.Ratione
tot mirabilium operum diuinorum reddit dmtnum vctbnm habitd cum abraham patriarcha.P' Ec
cxitefixit.Recotdarioabrahpnon (blnmptpdictorumledetialhbreqncntium exipfaconiunccione
nionfttatur racio£t exue fecit populfi fuii t exultanonqde ddi^iin cantu dectos fuos.Et dedit ds ttt
tas ^tiumiamonporum & (^ananMrumi&ilabotcm populornm/qni prius ibi habitauetanc.hpter
dir^untihpreditarto iure abtahp poflidendo pctfeuerabuntpTropccrca cuftodient ptgcppca dusvdd
obediendo:& leges dus (miab(it;vincndo & operando Pm eas. Hic eft fhictus reddedus a populo pro/
pteTtotbnficia.rlaldn iahfhoc eft laudate deft.Regitdi{ enim ad initium vnde plalmus incocpievt
tntdiigamus omnia cfte dicu quatenus funt materia laudis dimnp. Arnen.
CTWLGATA EDlTIO-^Haleluiah. CV.
OnHcanini dnotquoniam bonus, quoniam in fecuKun tnifencorcKa «««j
Q^uis loquetur potentias dominitauditas fadet omnes laudes eius^
Bead qui cudodiunt iudidumtSf faciunt iuIUriam in omni tempore.
Memento nodri dne in bcnepladto populi tuinaifica nos in liducari raoT
Ad uidendum in bom*tate electorum tuo^t/ad letandum in l(dda genda
tu{nit lauderis cum b^edicate tua.
P eccauimus cum patribus nodrisnniudeegimus/iniquicatem fedmus.
Patres nodri/in {gypto non inteUocetunt mirabilia tuamon ftierunc memora mukiii
cudinis mifericordi( cu^
Et irriuucrunc afeendentes in marermare rubrum.
Et (aluauit cos propter nomen fuummt notam faceret potendam fuam.
Et inaepuit mare rubrum SCociccatumedta; deduxit eos in abydisiicuc m defcito* ’
Et faluauit cos de manu odiendumtdC redemit eos de manu iniinid* ’’
EtopetuicaqiutnbuIancacosAuuucxcuaoDtcnianfUi ~ ~ ^
r
PSALM.V5 ;.CVI.
Et acdiderunt uerbis diu:& laiklaucniht liuddn aus.
Cito feocnint/obliti funt operum dus:A£ non fulHnuerunt coniilium dus.
Et concupierunt concupifeentiam in deTcrto:& tentaueruntdeura in inaquo Ib»
E£ dedit ds petitionem ipforum:0C miiit iaturicatem in animas eorum.
Et irritauerunt moyrfen in caHris:aaron fanctura domini.
Apeita eft terra 8CdegIutiuitdathan:Kopetuit fuper congrega donem abiron*
Et exarfit ignis in fynagoga eorum:flamma combulllt peccatores.
Et fecerunt uitulum in cfaoreb:9Cadorauerunt (culpdle.
Et mutauetunt glptia fuatin Hmilitudinem uituli comedentis fcenum.
Oblid funt deu qui faluauit eostq fecit magnalia in {gypto/ mirabilia in terra cbam/
terribilia in mari rubro.
Et dixit ut difpcrdertt eostfi no moy fes elcct?dus fteriflet in cofracrioe i cofpectu ei?.
V t auerteret iram dus nc difpcrderet eos:& pro niblo habuenmt terra defiderabilenit
NoCTediderutucrbod^/acmurmurauerurin tabnaculisfuismo exaudierutuocedni.
Et (Icuauit matium fuam fuper eos:ut proftemeret eos in deferto.
Ec ut ddiccret femen eorum in narionibustd: difpcrderet eos inregiomljus.
Et initiari funt beclphegortfi: comederunt facririda mortuorum.
Et irrirauerunc cum in adinuenrionibus fuis:6e mulriplicata eft in cis ruina.
Et Hcrit pb'nees SC placauittK ceffamt qualTario.
Et reputatu efl d in iultitia:in generaride dC generatione ufm in fempiternum.
Et imtaucrunt eum ad aquas conttadicrionis:& uexatus dt moyfes propter eos, quia
cxaccrbaucrunt fpiritum dus.
Et dilbnxit in labiis fuisuion dilperdiderunt gentes quas dixit dominus illis.
Et commixti funt inter gentes & didicerut opera eorum/fl: feruierunt fculptilibus eo^
rum:& factum cft illis in fcandalum.
Et immolaucmnt filios fuos di filias fuas demoniis.
Et effuderunt fanguinem innocentem rfangulnem filiorum fuoru& filiatum fuarum,
quas facrificauenmt fculptilibus chanaan.
Et infecta efi terra in fanguinibus di contaminata efi in operibus eorum : di fornicati
funt in adinuenrionibus fuis.
Et iratus efifurore dns in populu fuumtdi abominatus efi hereditatem fuam.
Et tradidit eos in manus genriumrdi dominari funt eorum qui oderunt eos.
Et tribulauerut eos inimid eoru/di humiliati fut fub manibus eorurfepe liberauit eos,
Ipfi aut exacerbauerunt eum in confilio fuordi humiliari funt in iniquitatibus
Et uidit curo tribularencurtdi exaudiret orationem coram.
Et memor fuit tefiameri fui:d£ potnituit eu fecundu multitudine mifericordie fujf.
Et dedit eos in mifericordiasrin confpectu omnium qui cfperant cos.
Sakios fac nos domine deus nofier;& congrega nos de nationibus.
V t confiteamur nomini fancto tuotdC gloriemur in laude raa.
Benedictus dns deus ifracl a feculo 6C ufep in feculurdf dicet omnis populus fiat fiat.
CTIVXTA HEDRiEyM.([;Haleluiah. ,CVI.
I p . ^Onfiteminidno^quoni4mbonus,quoniametemogratiaeiui.
g rop • V-.iQgisIoquctur fortitudines dni^auditamfadet omnem laudem riusf
• BcdtituclinescuIfodieQriumiudicium;facienrisiu(liriam in omni tempore.
*7t
i
•I PSAtMVS «CVL
4 Rccodarcmddnc^nuoluiitatepopnh^tuIjuIfiMineinfalutetna.
5 Ad uidedu i boitate derto^i tuo^tad l^adu i Ifdria gcm o^,ad gfiada cu hfditaee Qia«
t Pcccauimus cum patribus noftrMtobliquauimus/injpie egimus. _ _ ^
7 Patres noftri/in ?gy pto non intellexerunt feparata tua tnon funt recordati mulcittidM
nisgratiarumtuarum,8£rcbellarantfupermare/inmarirubrot.
8 Et faluauit cos propter nomen fuutad faciendum fdre fortitudinem fuam.
t m«i , Et increpauit in mari mbrotiK aruit,»: fcdt ire eos in aby& uclut deferto.
”™*io Et faluauit cos a manu odientis:» redemit cos a manu inimici.
II Et operuerunt aqufanguftatoreseorumtunus ex ipfis non fuperfuic.
I 2 EtCTcdidcruntinucrbiseiustcecincruntlaudemcius.
tcSfi 1 3 Fcftinauerunt/obliti funt operu illiusino cxpcaauerunt confiliumteit».
14 Et dcfideraucruntdcfiderium in deferto:» tentauerunt deum in folitudinibai, 1
I { Et dedit cis petitionem ipforuni:» milit maciem in animam eorum.
■' I < Et zelati funt moyfentin ca(Ws:aaron fanctumtdomini\
I?»«i7 Apta cft terra:» dcglutiuitdathan,» operuit fuper congregationem abiram.
1 g Et exarfit ignis in congregatione eorum:ad inilamandum ftamma impios. •
ij Facient uitulum in choreb:»curuaueruntfeconfladi.
2 o Et mutauerunt honorem eius:in iimilitudinem bouis comedentis herbam.
2 1 Obliti funt dei faluatoris fui:fadcntis magna in (gypto.
tmmzz Separata in terra chamtterribilia fupermarerubrumt.
z i Et dixit ad delendum eos:niii moyfes electus eius ftcdt in diuiiione fadebus eius / ad
aucrtendum iram cius a diruendo.
24 pt dcfpcxcrunt in terra defydcrabilitnon crediderunt fermoni cIm.
2 5 Et raurmurauerunt in tentoriis fuis:non audierunt in uoce domini .
z6 Etdcuauitmanufoam ipfostad faciendum cadere eos in deferto.
27 Et ad faciendu cadere femen eoru in gentibus:» ad difpergcndum eos in terris.
28 Et coniuncti funt baalpheor:» comederunt facrificia mortuorum. ,
2> Et fecerunt indignari in operibus fuis:»aeuit in eis mortaUtas.
30 Et flctitpinchas» iudicauit:»cftreftricta mortalitas. ^
thiSi3i Et reputatum cft ei in iuftitiamtigcneracioni »generationi uftp ^eruum.
"‘32 Et fecerunt indignari fuper aquas litis:» fuit malum moyfi propter eos.
3 3 Quiafeceruntrcbcllarcfpiritumeius:»locutuscftinlabiisfui5.
34 Non dclcucruntpopulos:quos dixit dominus^eis.
35 Etcommixtifuntingcntibus:»didiccruntoperaeorum.^ l
3tf Etfctuicrunclimulachriseorum:»fuerunteisimpactioni.
37 Et immolaucrunt filios fuos» filias fuasdemonibus.
38 Et effuderunt fanguinem mundum /fanguincm filiorum fuorfi» filiarum foarn quot
lacrificauerunt fimulachns chanaan:» polluta cft terra in fanguinibus.
3 > Et coinquinati funt in operibus fuis:» fornicati funt in operibus fuis.
40 Et iratus eft furor dn^n populum fuum;» abominatus cft hfreditatem fuam.
^ Et dedit cos in manu gentium :» dominati funt in eos odientes eos.
42 Et afflixerunt cos inimici cotum:» humiliati funt fub manu eorum.
43 V icih9mulris liberauit eos:»ipfi rcbellauetti cdifilio fiio/X bailiatiiot i uugtatefia»
PSALMVS «CVI» vji
44 Etiudk{nanguft'aeonntmaciimtetp(b«cm)m fulpirium.
<♦ f Et recMibtus eft as padti fui:& pcenitmc fm tnalntadinem grati( dpr,
4*,Bc defit CM ad mifoicorcfiastrfadebus oamiuni capriuantium eos. tma»*»
47 Salua nos^minc'*detis nofter,at congrega nos de gentibus t ad conf?n»ndnm nomini
fimiftitadstu^/adgloriatidammlaude tua. '
I* • Badfi^ dSsMeus ab f^erno 3C ufcp f ternu:&; dicet ols ppis amen. halelu iab.
r ' I 'iniaidlidaldu iahihocdAlaodaKcfcnin&vcTf materia pfalmi ligniiicartiTacftlans da.In/
• piophffafilipsilradad lasdandam deam propter bonitatem dminam monftratam
w mappta grana vewf Sc mnlfaplia tbwinidinr. aHett.n.multas res geftas ab e« tn de ceypto vft»
adtcporadamduadconuihndaffidiCtasgiaaastdbrntiidines. ^ ^ ■
'ir-to. • e ‘ V M H AJtiy W ES Ti.
fTPropna filios ifrad inaitat ad laadadg deSppda bomateigmmxpotem.tSena iulhstqao/
mm bymdine ftatm i bonitate dtOoi^al^tia dinmf gensfigriatioediumf h^itditans.Td^a
' “ultis vlabns in tena pmiflidu hbetanit/granficaDit &c
^njittnimoonimckll^iditmpfalhnismpdResdaastppofitiiianutencAe bea
°‘'®P“"‘^“^'^‘'^®”'*^**“^"da.dtiim/coiifitcminidno.ttipljceni macenam lan
aiy bomtatemigtioniam bonnagtatiam/qndnia ptemo ge ana emsta; potetiamigaa ab cflcCtn atw
poiattotntndincsdni.TeiTlodiffuailtaegin lanHanrii<Vri.qiT^.i/xqriiTr.rfrMTir../^jpf;{(jii anditaiu fa/
•*»^^s^qnafi«tearnoUtisadliocefhdonens. notaq>bonitasda tc%torad int?
cwelcn yoiataleditnnlAfignificaf qnonia bone Volontatisiqifi no valt nifi bond Gratia aati
DCmftcigii2Q».Cfk3ilerhg^MfiLiif<nrrapnfic<nrt^rfii«»rirtctwA^v tri/4tev.»r>»«.ii
^ id vr marrati nnn pniimf ar| «iTgwwtvfnip y fj :^nnpry?
*u«taiitnfeprQph»aapltnananaDont
®'J^?®UOduie0CnftodlCnrid.IncipithicpatseHrBtitiataIiordine.Prio ttaftatnrilla paiticnlat
ji°°*trv^"°j^?”ndogfatia&fiMtitndomiitiin|ibipeccaDimtis.TetTioomniafimnllibi bfflcdi/
^ t,^^***^ “*™<^*>onen> hnins pratoi adnote non Icpan paitcs in qiubus tradatur de opett gta/
E!r * romtudinis,fed intedecant feintiictin &tnifomninqDoniam in multis partibus (imul
wu^trad^Et pptara noli miranti otdo Ibiitus in aliis pl^mislhic non exponirar.
7?^nidine0aillodiaitium.Tra(aansprophttadebomtaKat9omnipotetegTadaddetga fiU
os uraci,inchoatfnrpirando a beatirqdmfc hominnmidrfinicdo in quo confiftit.Cin cuftodia indidi
& executione ioftmacihac cft m curam habendo indidi rmn diuini tum ledf rationis & in trtbu«k>
vniral^good ei debetur^^ Ihtoit bcaatudioem in pnneipio tndatus coi^ifttte in viitotc fida a*
tam haberis tfiuino? iudirioy& inesenmonetnHoKoperu.Tum vt inchoet ab ri&etn qoafi conna
turali diuin^ bomtatisalensenim bonus; qntomex Ctelhu(h>sracitomni tepore homines & baio
«defi^ autem toUro pratienit q> non omnes omni tcpoiefimus iuRtTum vt ei moftrato fine no
Ibo dilccmOTpoHimns a quo defiamus & m quo peecanmns.peccara enim & iniqua opera contra
ciancar aut beat^dml quaeftfinisjaut iis quatiunt ad finemmaftaturns fiiiuidem eft de mutas pec
eatis ^bos tccemmusabhuinfinodi vera bcatitDdme.Er eft farno dcbcatitndine vera pt^cntis'^
t^CTK^rdaie^aibit bearitudinem ipfam, no pa modum dcToibentis fed fupplicanmipetedo
j propofira beantudine tc in quo conlilhtChoceft quibus adibns noftris compatut ) mo/
dodefcnbitpartcsipfinsbeanmdinisqninqkDnasexpartcdri vt caiifas-Cbeneuolentia & vifitario/
ne.ae tres a parte noftti vt panes inttgralcs:vidae(l»ari(a: Rloiiari.Recotdaie md domincin volun
tatqhoc^in tua volitione qua vis populum tnum.RcsncAis minos gratas nolumus gratasautent
VOlun^QuosdcnsoditdiciturnoUceosiflcqoosamatdidtat vellccoiEtpioptetea quo adfcnlun]
Idem dtdi^ in voluntatepopuli tm & in beneuolentia populi tui&diHt hoc tum ad difl^iam
teponsm^enoIrtpqfi.£denseftiratnspopDlorno.perit.n.vtfitmemorfDin6 mira fedinbaicuole
te populi fui Pe har eft pnma radix cuiufcftqi boni noftri.quia enim dens bene vult nobis|idco boni
liimas fen fimustS: no econnerfo.Tum ad diflereriam diuerlaram benenolentiarnm.eft fiquidem alia
deibeneuoleria,quaiiihiI odit eoyqaffreit|5:vnltommaefle.alia qua vult aliquibus profperirates
ycporales^ia cjna vale ali€]aibns vtiu^ bonaiD:(pincnalc.C& ccporalc.Ec hacc bciicuolctia ugniHca/
emja^ttlopopuli cntC: Vifita mcynon moleftando aac perdendo, fed in(alntcnia(non humana.ad
videdu inbonitatedctflc»too9.P6deranespartesbcaricudiniscffcciesdFcehisbOTCDoIcntic&
aoonis di|)tag.Pnmuscltad vUfcndagcalLsmcnnsjnlHMiitaccJDuplapo^cflcconftni^
vifl
Vd
PSAIMV5 7.cvr.
'<b dcnottrnr re$ vifasA (it fmfutad vKkixtmi boiiliaieiB deftoiftmtnoJXiiu Jioc eft nA liAiumin ^ ►
boim dcftornm tuorom.Ita <}) vidat fumttur pto.|iabp«iiiira vrigf tetoqncdi roodM «jfiodcfi((e . ^
famas videre napdas filiorum & fimiliarhoc c inteidre illis. Vel ^ fi&ji^r qaaljtas^
ricndi.mnln.n. vident in fapetbiycordis fulfmblti Ui Kntnria affeiSns (bi.Defaibit propWfa
nme vihrationis effe videte m bonitate nori qukedqi fed do%>niiii deidioctft bonitate puopna^a K i»
iniseleftonim.Et luec vifio eitenditottam ad bop^^maUqutcope^ vidcda^^
donfl grap* eftvrderetarobonaguialamillabohitateanimimia.vident^el^da.]’’ Adlftay
in Ictitia gCTitisttMt.Sccddusftuftris fecfidaqi^At^sbeatitudinismtetina no qtTaUfcflqi fed gentis
oin^diuinain trahetis ongincrSnedininfgtaBft^eflacimutfiliaekAd^fiandBm^ Inara^
te nia.H*ittfcs dei lidem luncqui fle elefti & «msdetSed diuetfecatiooeiii bocn. pofi^Jbeatlt»
flo (b glonamnr cfi hacrcdibustt3,non m noto reifah iueacdiratcdininotaiB Hafc.aaiip y
miffa ad Ifam fberant pro beatitudine pfendiadMaiiii oWmiamiilmligem dd.Petuaatem{mpiK
ta h*c pro fejdictndo recordare mei«on q. fingUUicfii Idoctar ota»nem,fed vt quclibet pro propria
iNBtiruditKfoticitamefiedcbcK doceat. 1 -.riN-Try , r
'IfcCfCJUillUie.Tra^laniiirhic mutim ainbyt>aniwdfXgtatig&fa*wMtoiaioanooiaue«nuaa
gratic.Peccammus;opcrando ptet autctoafinci»olhuma»ec(bh peocaiiiiinis,led cunif^tm^
Brisiimitatcs eos.obltqDaaimas)non Calu pcccado impedimetfi proflmusnoftrp bcatitritonfa^^
«oditoifimnsaaionesnoflraijinpietgimnsjDWtehcbtaKairitei^iainipic tgttn^.iahniM
admitteret Tonat inipiaiiiimifi.ica q> peccaro fltdfch^ooXddit tmpiam aflipncmlan^ctto tempero^
none-PTattes noftiubi fiat lineai& conSmatnr fica» mtclkxcnitit fcpata.tinitabilia
Ita q> fgyptus figmficatut bcusmitabilium n6 ^nte^b^lo^^n.Non fiiiit ttcotdan nraltitnamisgaai
tiarum|qaasfcoeraseis:& rebeilaneitinc Tuper matein tnatt tubrttpridcimsphyaonmtain
fe petfcqncntc aiitcq cranfirent marcrabnim.RebeBitoerit iDqoamdictndo movii roififan non etaC
fepalchra in ggypto.ideoruliftinosvt moteremnrinl'ohtnduie&H.e*oLi4.^^t laluauiteowroe gra
cia. propter nomen fn(i|gIonficadum:ad faciendam fotefotnnidintai ftnraeccc potentii-^nt ma*
..i >Piwh#<%Vnri^marr tanfl imofldinouni
la anoa.ct iaiuamrcos(iic,a inaiui odietis;fgYptiis& redemit eos a iiiauu ^
tnnlnplicaro boidicio.anguftatoces eofipg]q>nosata'cp vnus eaipfis ponfnperftnr.Et crediderunt m
verbis eiu$|di^.s p .moyfenictclneriit laudeaosipoft trwmm mai'unjbacaiitctnus domino fiet ■
■<cftiiuuerunt. Seamdu crimen deicnbiturf eihnaueruntipofi tantam granam ad pcecSdon^oblit
ti funt operum illius:ingraa£6mi tang obliti tot mirabUifi opeifi da,n6cmCtaucmnc confilid cim
Colicetdci.Crimen quo defideranaunt comedere carnterdefctibituradifidcnDadiuiniconfiliirh^
diuinp piOnidentif.diffifi funt cnim q> deus fibi prauiderer£t proptoea diatnr <f non erpct^aiKdc
fcufperaoerantconrilmm deiipromdCTtiam dei fibi prooidere.rBtdcfideiaoennitdefidetium in der
fetro|hoc^dcfidaaneruntadiinpleteconcnpi£oetMim golpmdeftttoAtentauetnntdcum mlblira/
dinibusfdictndo. nuquid potetit dens parare roenlam in defaroi^ dedi reis petitionem ipfordCeo»
ce gratia )dmdo coturnices nm 14* milit mactem in animam eottimxccefomtndodei.Moylcs fert
bit propter hoc crimen ftiiflc multos mortuos in pulchris concriptfcenripfed non fcnbit qo^ftic
nt mors illa.Hic ppheta nominat plaga illa macie)dicendo.af mifit maciem in alam coquin vita eof.
fotttn.rcpennna macie confumpti liint qui per inriuniem canuum peccaueranr.
funt- Ternum crimen inuidif erga moytoft: aaron Je qiroiimid.EtalatiTirotiiniJidiae»
icdihan Sc abiton.moytai in caftrisidrtcra deptmaparmaaronfcmChim dommiihoceft fanCtifica
tum dno in fummfi facodotem de ipfofiimmo iacerdotiap^ Aperta eftterta.cccc fortitudo dei in po/
nirione.Adeglanmt dathamac operuit fuper congregatione abiram.Etaarfittgnis in congteganSe
eomm.Ccore &complicum:ad mflamadum flamma impios.^ AdoetteCvt ahas diSum eft^q» no pol
liimus reddere numemm numero in vocabulo caftrotumiquia apud nos caret fingulari in iUafi^
ficanoncA propterea hicdiatur in caftrtsjtjuum tamtn textus hebreus habeat in callro.
‘^adcilt vitulum.Quattum crimen idoIanipfcriptumexo.)iTacitncvitulum.Funiffifacient no ror
foiat tempus p&lmU^ petCmetatiam in cnmine denotatmon refpeCtu immediate pmilT^ innidip;
aliomm fupradiaoracriminum.In choreb(nome eft Ioci:& curuanerant fe conflatiliiiimulachiD
conflato faforio opoe adorando illud.^ rautaueront honorem eiusfdei.in fimilitudinem bouis co
medmnsheibam.Obliri fimtiopere.deifaliiatorisfiiilabpgyptiisifiKientismagna infgfp».^a/
ta.i.mirabiliain terra cham««nbiliafapermarerubram.exagcer^ eft ingratitudinis. dixit|
eleus moyfi.ad delendam eos)propter hoc crimcn.ecce potenti^Nifi moyfes clcrtus eius ftetit in dinb
fione faciAus eius.Metaphoricns eft fermoitang deo ex vna paiteexiftenre vt deteret popnlumiSe po
pulo aiftente m altera, moyfes pofiietit fe medium ad rcpanciam iram da a populo£t ptopterea fulv
dUDr.adaaciicndamu:amciosadiiuaidQiatotalidcftniaioncpopolk ■
Etdtfpaam
r
P5ALMVS ICVI. f}
CCf^yKllint Quinfo™ crimen diffidenti^ 6c mnmmrisCqmmdo ccnetfis czplotatoribiu nolne/
nioc progredi ad terram ptomiflionii jfcnpmm nai^-Et dcfpcictunt in terta dcfidctabili/non *lh/
mantes terram promiflionis tam deiidcrabilem tnon credidenmtretmonieias|q> deos datet (ibiil/
lam.Et nmrmorauetunt in tentonis faislRiciaroiis nobis docem & redeamos in argyptumtnon audies
lunt in vocedomini/loqDentes:moylai|iofiic(chaleb£t ekoanit manum fuam ipfis . Ecce potentia
^faciendum cadeteeo!^morte,mde{eiTo.Eradfaaendomcadctelaneneorum in gcntibus:& addi/
Ijiergendom eosin tetns-l^atnnLttinm pocnaromToIapnma locom habumdum omnes numerati
mortui lunt tndefetroi nullo eonnn intrante terram promifllonisJldiqaaspccnas cominaras non
maodauit eiKCudonitvtfic etiam gratia locum habm.
Coniunch funi. Seimm cnmen altenns idolattueifcriptum niL=t. Et coniuneii Innqlactis , baal/
pheort&comcdetuntfacrificiamotciioiumihoceff immolata hominibus mortnis.de quoqinnmero
erat baal. fTt fecerant indi^anfdcu.in openbus fois : & cteoit in eis mortalitas . ecce fortitudo pn/
ni.cns.& flent pinchas & inaicauiq^Ao interfectionis vtnuf^ coeuntis:&' eft rcIliiCta mortalitas . ec/
cc gratia ceflanns uiortalitatis£t reputatum efl ei/pinchas qui diciturphinees,iniulhtiamj^ itetfiy
cerit vtmnqiinon folum pro tonc.fed generationi & generanoni vfip «emnm.
foCTUnt. Septraium cnmen ad aquas contradiChonis/fcnptum no.ra. Et fecerunt indignan;ad
modum mdignautis fc habete deum,fupct aquas litis i^fuitmalumfpcenc&culpptmoyfipro^
ptereos/occalionalitcr. Qma fixerunt rcbdlare fpintum dusifohcct moyfi .Rcbdlioncm ^peUap
mcFcdolitatcm inquam tunc lapfns efl moyfcsaium de petra hac potetimusciicereaqnamfulocn/
*rw efl inlabilsfnis.(^iloqoitorin labiis minos incrlligitunvtpote verba infra labia retinens. Sic
locutum finfle mo^fonquia verba cius non claicfonabant incicdnlitaccm propna.6cd deus
manifcflaoit illius incredulitatem. cum faCtoiqnia in pnma percoflione Virg^ non cxiuic aqua de pc/
cra.tnm iudicio|dicendo quia non credidillis verbis meis &c.
4Rc4K)dCUCnnit. Hactenus propheta attnlitfraccm crimina populi egiefli de Kgyptormodo oan/
fit ad cnmmafilioramihoc efl eorum qui ingteflifunt terram promiflionis. Verum nondiffanCte nu/
mi^c horum cnmina (icat difbnnc cnmuia patrum m numerum f^cenanomifcd narrat multis vt/
cibus eos in crimen idolatnp incidiflc.acpropteiea multis vicibus puniros/Sr mulns vicibus diuina
gratia libcratos.Hillotias tot mminum/tot poninonumicoc gratiarum , inoenies in libro indicum.
P”Non ddeneruncipatrcs noflri filii cgreflbrum ex cgypco.populosfchananfos t quos dmc dominos
cisiddendosclle.C>ccafiocnminompcrhocdcfcribirnr.E^roptctea fubditur.Er commixti funt in
gennbusfidolatris' nondeiensrA: didicerunt opera eorum.Eccc occolio ctimmis.p' Et feruiemnt fimu/
lachns eoranr.Setuims plus efl q adoiatio.firfncnmqgente$,dsthcbrpis,impaCtioni|ad cafum. Et im/
snolauerunc filios fnos & filias fiias dpm onibus.dita fanitnsJat effuderunt fanguinem mundum : fci/
licet fanguinerp filiornm fuotum & hliarum Tuaramquos facrificauetucfimuiachns dianaan;& pol/
luta efl terta/promifTionis,in languinibus/humanis.u coinquinati funt in openbus fois ; & fornica/
Ci fnntffbmicacionefpintus deferendo deum & adhptendo demoniis.in operibus fuis . ^Et iratus eft
fiiror domini£ccc fortitudo puniisA abominatus efl hpreditatem fuamjhoc efl populum quem de/
^craC in h^tedicaccm.El dedit cos in mano graomifyrorumimoabitanim dominati funt in cos
odientes eos.Et a(Buerunt eos inimici eorom aec^Viabus multisTecce gratia)liberauit eos : a; ipfl
fcbcllauettinti vicibus mulns, in confilio faoia: humiliati fimt/vlcibus muins.in iniquitate foa . P^ct
^dit in anMftia eorom . Defctibit rationem grati* a videndo anguftias eorara.fle ab audiendo .au/
diente ipfoTufpirium corum.Et a memoria abrahtEt recordatus efl ds(ad bonum eomm , paCh hu
cum abraham.Erckmtnn agraria.& pocnicuitiadfimilicudincni pocnircntis fc habuir,Fm mDlrimdx/
flem gratia: uix.^t dcdiccos-EcoccITeClus vidcndi|aadiaidi/rtcordandt;pcenitcnd]:lcllicerdaiceos
ad mifaicordiis faciebas omnium captiuantium eos.fccirenim q> li qui bebant eos captiuojjm*
fixicordes fc exhibocne capeiuatis hebrpis . Et incendit per hoc afRuenciam diiun* grati* tantam <k
non folum multis vicibus liberauic populum habitantem in terta promiflionis a dominio priil/
cipoui gentilium : fcd ^ etiam difpoios per mundum & abaCtos iudeos effccit gtatiofos co//
tam domuiis fuis. ° .
Siflluan^DnilifK.Landatis boQicate/gracia&potfciadd in fupradi^isrqnia minus peifcClagra
Oa cK q/ dypem bene videantur \.cni9cDtanfod ad pctfeClicnem grati* requiritat q> reducantur ad
patnam.idco fopplicat propheta deo pto eoIleChone difpcrforam.Salua nos domine deus nofler , Se
congtega nos dcgentibusiin quas difpeifi fumusiad confitendum nomini fanCtitans tue, ad glonan
d^ in IandctU3.piunnm tefpicirdeumifccundamiefpicicnosfm deum.
30cncdlCtUd. Ex^uitarprophctaidadqnod hoitatus efl aliosrtraClando omnia fimuligtatias Gti
exhibens pro omnibus.DcncdiClos|bcnediCtione laudisifuppfcfitfcn efl, dominus deos
iuadisiab Ateniofd patte antc,S( vf^ Kternumfa parte pofl.Se dicctomius populus aineii.i.veted»/
Iduiabjlaudatcdcum. Amov .
CaioJbpp&l * ■■■ * ‘ i"*
PSAIMVS ‘CVI»
CWLGATA EDITIO. CHalcIaiah; _ . -r •
Onfitemimdominorquoniambonttf, quoniam In fecutam miftnco»
Dicat qiardempnTuncadon^o:quos redemit de manu mmuOAleW
gionibus congr<^auit eos.
— I Afolisortu8£occafu?abaqu0one Krnari.
Erraucrunt in folitudine in inaquofotuiam auitatis habitationis non inuenerunc» -
Efuricntes&fitientcstanima cotum in ipfis defecit. _ _
Et clamauerut ad dnm cum tribularentm: de neccflltati^ eorum enpmt eos.
Et deduxit eos in uiamr€«fhimait irent in duitatem habitationis. ^ •
Confiteantur dommo mifericordias pus;6t mirabiUa eius filiis hominum.
Quia fadauit animam inanemtSCanimam cfurientem |adauit bonis.
gentes in tenebris & umbra mortisiuindos m memhdtate 8: ferro.
Quia exacerbauerunt eloquia ddtflC confilium altiffimi irtitauerunt.
Et humiliatum eft in laboribus cor eoru K infiraiati funtmec fuit qm adiuuaret.
Et clamauerunt ad dnm cu tribularentim de ni^tatibus coram liberamt eos.
Et eduxit eos de tenebris ac umbra mortista: uincula eorum difrapit.
Confiteantur domino mifericordias eiusiac mirabilia dus filiis hominum.
Quia contriuit portas {reastacuedes ferreos confr^t.
Sufcepiteosdeuiainiquitadscoramqiropteriniuftidascmmfuashumihatilunt ^
Omnem cfca abominata cft anima eo^itac appropinquauerant ufep ad portas mortis.
Et damauerunt ad dnm cn tribularentundc ncceffimtibm eoru liberamt eos.
Mifit uabum fuum ac fanauit cos;8£ eripuit eos de interidonibus eoram.
Confoeantur domino mifericordias dus :ac mirabilia dus filiis hominum.
Et facrificent facrifidum laudis:8C annundent opera dus in cxultaaon^ r r
Q ui defeendunt mare in nauibustfadcntes operadonem in aquis mulns, ■
Irifi uiderant opera dominitac mirabilia cius in profundo.
Dixit ac ftcdtfpiritusprocellftac exaltari funtfliKto dus. _ , r
Afeendunt ufa ad calos ac defcendut uftp ad abylTos : M eorum in malis t^efcaat.
Turbati funt ac mori funt ficut cbriusiac omnis lapienda eorum deuorata elt.
Et clamauerunt ad dnm eunt tribularenturidc neceffiraribos coram eduxit eos.
Et ftatuit procdlam in auram t8C filuerunt fluctus dus.
Et letari funt quia filuerantiac deduxit eos m portum uoluntatis eonmu
CoSiteanturdominomifericordiasdus:8Cmirabiliaeiusfiliishominuin. ..
Et exaltent cum in ecddiaplebisiac in cathedra fenioram laudent cum. ■
Poluit flumina in defertumtac exitus aqua^ in fidm. ^
Xoram frucflifcram in falfugincmta malicia inhabicannum in ea*
Pofuit defertum in ftagna aquaramtac tertam fine aqua in «itus aquarum.
Et collocauit illic efurientcsiacconffituerunt duitatem habitationis. _ ^
Et feminaucrunt agros ac plantaucrunt mneasidC fecerunt frudhim naamtaos.
Et benedixit ds ac mulriplicari funt nimis:« iumenta eorum non mmorault,
EtpaudfaiftifunttacucxarifuntatribularioncmalonOTacdolore. ^ _
Eflufa eft contendo fuper prindpesiac errare fedt cos in inuio 8C non in uia.
Et adiuuit pauperem de inopiarfiC pofuit ficut ouei familias.-
P5ALMVS «VIt
Vidcbuncrofti&IftabunturtSC dmiusmiquTtasoppilabltos fuum*
Qgis fapiens OC cudodict h(c. SC incelligec mifericor^as dominii
CTIVXTAHEBRiEVM. .CVII.
• p L ^Ofitcminidomino^tqmbonus/quonianiaEtemogratiaaaj.' ,
* ^ ^ Dicent redempti dni*tqu(M redemit iplbs de manu angudatorUb
3 Et de terris congr^auit eos:ab oriente flC ab occidente/ab aquilone SC a mari.
<■ Erraucruntin deferto/in folitudine uiam:ciuitate habitationis non reperetunt*
f Efurientesetiamiitientestaniraacorumioiplucollabetur.
f Et clamauerunt ad domintun^in anguilia eisde angufbis eorum liberabit eos«
7 Et fedt ire iilos in uiam redbtmud eundum ad duitatem habitationis.
, «Confitebuntur domino Variam dusdJfeparatadus filiis adam.
f QgoniamfaturauitanimamuacuamdCanimaefurientemimpleuiebono.
• o I^Sedentes in obfcuriratc umbra mortis:alligari inopia fle ferro,
1 « Qgia rebellauerut fdmonibus dd:fle cofiliu excelfi derpexerut,
1 z, Et humiliauit in labore cor eorum :impegcrunt/fle non adiutor .
U Et clamauerunt ad dominum* in anguftia eis; de anguftiis eorum faluabit eoa.
« 4 Etfadet exire eosdeobrcuntatefleumbramortistfleuincula eorum dirumpet»
> f . Confitebuturdomino*gratiam dustflefeparatadusfiliiaadam.
• 4 fregit portas (ristfle ue<flcs ferreos inddit.
• 7 r^tulri de uia rebellionis fuf/fledeiniquitatibusfuisaflligentur.
18 Omnem cibum abominabi^ ala eorumde appulerunt ufq; porcas mortis»
1 7 Et damaucrunc ad dnm*in angulfaa ds:de anguIHis eorum fduabic eos.
zo Mittet uerbum fuum;fle medebitur eis/fle faluabit de fouds eornm,
z f Confitcbunturdomino*grariamdustflereparatadusfiliisadam.
zz Ec facrificabunt facrifida confefilionistfle narrabunt opera dus in laude.
zi r Defeendences mare in nauibus:faciences opus in aquis multis.
Z4 Ipfiuiderunc opera domini*d£fcparata dus in profunditate,
z f Ec dixicdC fedt (lare uentum tcmpeftacis,flC eleuauic undas dus.
z s Afcendent coelosdefcendent abyflostala eorum in malo liquefiet,
z 7 Gyrabunt fl£ monebuntur quafi djriustflC ois fapienda eoram abforbebitur»
z8 Ecdamaucruncaddnm*inangu(Ha'eis;flCdcangufUis eorum educet eos.
^ ii irmqQAlu^ *
Z9 Faaet(larecempe(latemtranquillitari:flcfilueruncund( eorum.
3 o Et If tari funttqifi qm'cfcent/fl£ deducet eos ad regionem uoluntatis eorum.
3 1 Confitebuntur domioo*grariara dus:flC fq>araca dus filiis adam.
3 z Ec exaltabunt eum in ecdefia populidC in refidenda femorum l«lv^^^>t^nr »itm,
^ lND«ftrf4 ^ intcdutl
9 $ (C PoQtt numina defcrto:fl£ exitus aquarum fiedeari,
^ M TilTagM ^ «
3 4 T erram frudiferam rairugim*:a malida habitandum in ipfii.
3f Ponet defettum paludi aquarum:fl£ terram ficdcarisexicibus aquarum.
8 4 Ec fedt habitare ibi efurientestflt formauerunt urbem habitationis.
87 Etfcminauenmt agrosflfplantaueruncuineastflcfeceruncfrudumcultur^
3 8 r Ec benedixit eis:fl£ multiplicari fune ualde,fl( belHam eorum non faciet miniii*.
48 Ecimniiouufuat flChumiluciruac»fierihtate/mdoKciifiitu»
Caiecii^plA ‘ 8 si
*7«
U
i
-Jtt
fi .
/
psalmva
.cvil.
4 O r Effundens dcfj>edtionon fupcr prindp W t « efrarc cos fadet in uacno/non uia.
41 Etfubfcuauitmcndicunidepaupatatetfidpofuitquafioucmfainiliaa. '
4Z r Videbunt rc(fti/8£lftabuntur:S: omnis iniquitas claufic os fuum.
(E fapiens SC cuftodia bfcCX intcliigentur gratif domini'. ^
rfitnlasnollasdl CTCirca macenam pfalmiadaertcmplicitcrpoffeitdligj. Primo ytnanmmt ‘
I res aeftpvt pfalmus ip(c (otiare vi<kmr£t haic fcnlm obftar.cp non uioenitur hiAona vaifkis
liukliji^ resgeftas ad tempora damdis-f^oecuncio vt prophetetur tempora mefi*. Et huic IcD >
fiiiobftarc videturnp rotuspene pfalmus ponendus dfametaphonccfcilicetfubmcaphota rem .
potalium periculpfum&malorumdefctibesfpualiamalaacpencnla.pTettiovtcfcfctibanfdiuetlii
niaila aone^itates humanaeiquibus deus fubuemeEt hmc Icnfui obllare appaietan <p abf^ necd/ ’
fitate introduci videnf redempti a dho a quattuor mmidi pattibusinifi haa pericula fpoaauennt ad :
lp(bs.rii tp abfip necriTitatc adiuniWi videf in fineplalmi/quis lapiens & coftodiet hiecfquu in hmoi ,
Aculis 110 fit ra diffidlc inuenite lapientc.Tn ga minos apte videf repen qaateticofitcbunf dno 6cc.
^ coiporaUbosofl piculis agif fine miraculis.<r Qtwdrca media gradiendo via, videf mihi etpo/ :
nedus pfalmus iftead litctam de dtuina puidcnttaiquf lua boniratc tx gtada fuccomr hoibus boni*
fcmalistecnttcnbus ad deum intribulationibusfuisAnthilominusdat bona bonisfic mala malis.
ceitnmeftentmcxiplale£tionepfalmi<t>hacccft materia p(almi.Prudctistn le«onsgo(hii tdmquo
an penculafmala flebona in hoc comemorata plalmo/int cotporaha tuna propnetaicm vetbor^an
fn^a ad Iram (ignificata mctaphoncc pa corooraha.iiobis.n.(n&at habete fic materia plalmi.
«rsVMMARlVM EST.
CTPropBcta pt^at redemptos vnditp & cogtegatos a dnojlaudaturos defi propter bonitate &,gta/
tia doitum quia mbulatos clamatcs ad fe hberauit a quattuor malisivagationis in derntoicaptiui/
taosicgntadinis(& flottooff namganonis.tum quia contulit lulhs quattuor bonadonliarisjmnliie
plicationisictaltationis&lptinashotumqioppolita iniquis.
CrPetfonaloqpenyirophctaeft. . , -
Q0llfiteitlilltOiuidif pfalmus in partesdnastpropofirinam matctue.Se executiuaiibi emmetOL
QjProponif lausdicetida a redemptis dccogregatis cx quattuormundi pattibus.Lausmqoaiii
ardupltcirapttc.faimboniis.&qrainactcrnu gratia tius.Aduertcducftenimq>p£almus mapita
fccnndov^culo:fcilitetX)icftrcdOTptidni)vtrcdcraptons,quosrrdcmitAc.&nofolu redemit led
cfigitgamtdcccmsmdavna plaga mudi,fedexoibusquamior|onetcloccidcte&c.Oicct inqua lih
t^npn & cogiegati laudado deu.confitcmini dnoicoTetTione laudistqm bonus/ronc bonitatis , qm
«emo grana ousigrans donas. Vbi videre prudens Icetor potes matena pfalmi coprriienderc ncdcni
ptos & cogregatos vndeqnaipigratias agentes deo tum rone bonitatis tu tone granar-FEt fi de cotpo
■ Jaiitedcmp^neaccon^cganoncplacttintelligere,habesteitumiudicnm.z.iratnsdominns tradi/
dit eos in manus dinpiennum, qui vendiderunt eosholhbus qui habitabant per grmm.ln quo om/
nes «luattuor mundi plaw comprehenduntur.
^£rrJU£runMncipithicpats exeeutiua tali ordine.pnmo tradtaf illapatticulaiqm «emo gratia
eiusiquo adWdcptos & cogregatos.Secfido illaiqifl bonus/ibi ponet flumina . CTAdoerte primo pro
daritarc & matenp fc ordinisiq> ppheta ttadans hic de coidetiadci ttcdit ttaClaie duo . Pnmng vni/
formicer diuina gratia fehaba ad mbulatos damates ad dcutaioftosqpdotes. Secundum gdiflbc/
mirer fc habd diuina bonitas fm fc A: ad maIos.Ec primo tradat pnmu, fecundo fecddumiquum ca/
men Fm nactvcocdmepriwric dilformis habitudo dei adnos hinc(hoccft quantfldlapaitc boni/
tansemsi&bwc^bceftfm q> cngit raalicia howm)qfit vnifbrmishabitudo dd ad bonos & ma/
los mbulatos clamatcs ad dcfi.qm in illa habicudme no concnttnr nili bonitas da A; maliaa houmt
in ifla aue vitta iuee adinngif recuiliishoium adde&in quo indudif pccnitenna pecca tomm. Vflp/
pheta retrogrado procedit ordmeqmostradans vnifbimem dagtanam ad bonos At malos mbula/
msdamanKs ad ^liunaqnacmortribulacionum generatae dandeq difformiterdeos fe habet ad
bonos & malos-FNota fiiundo arca ha* quatroot mbolatioiifi genera fubinnda,q> primu St qnar
tfl no teftringunf ad pftorcsired vt mala coia iuftis & miidhs iiarianf : vt patet in I itera a eo, q> nulk»
Ec mentio peccati caminpnmode vagatione in defettoiq in quarto dc nanigacionc fluduofa. Secun
dum antem& tertium decapnuitate Acegntudinciiniquisapproprianfivtcxprcflepammlitera.Vn
de ex his habes q> dc vniformiracc dinin^ granp ad tribula ros bonos A; malos damances ad deum p/
pheta loquitundefcnbais cos siufbrmiter liberatos . F Nora ccitio (p m lingulis iftorom quattuor
propheta fimUi mo^proccdir.Ica q> in fingulis dilbnraicpamcnlas quactnor.primam narratinaoi
mbularionisdecundam rccuifus addcumitertiam bcnebciidiainbquartam gratiacumadionls.
D^ra/Mn s itjgi pnmupi maloqi genus cofiltou in vagatione mando pa viasicolligit mala mnlti.
ji i' • . '
V
_ PSAIMVS .CVIk. ,
Etranafft/tBfcinpd fle oogregaci.in ddotaprin» mala conditio.tn folinidiiie viamrflertnfas duitate
habitaaoim no t^>oeifiiinec via repereme nec duitate habitata.qo^fonc duo alia mala iter agennu.
Efurientesenafitietes/finedboaepotnadenmulumaloqaaiaeonim inipfiscollabefehoc eftfemiani/
mu fiet vita eoq; adfimilitudinem cadennfi velutdefidenterpfi.Etftmiram coUab^rtfttf ad ptenta*
perpdliones maloqt-Hax eft naitano mah-Prt daraaueiiit ad diimCecce tecutfus ad deum^in angu
ftia eisdeangiilhu eoi;t Uberabit eos£coe benefidu dimnfi£t futmfi Uberabit/ierpidtptm clamat
nmt.Et fixit ite illos in via reda, adeundi! ad duitate habitanonis-gratiam vip Aamtans concedit.
ConfitebnnfCeccegraaatuadio)Iiberab.dno gfam eiusiqua eos Iiberauit:& cMtebonf udem Ubera/^
a ftpatata.i.mirabiUaeius(raUoetdd.filiuadiitaq» gratias agendo laudabOtdefi de concriTa gfa &
snnficUbunt hoibus mirabilia dd£t hoc ne 0(»tteat repetere inteilige ui fequentibus; quaterni! re/
{lenfhic vetficolus.t^ Quia faaanitalam vaculflcaiam efanenre implmit hnnn . SrniHnm num^
■naloqi prius enumeratoqt enumerata quo^pluntbona.na&viaie(aa& amtas habitationis defcri/
pta efhfl: fupererat tefpodeie efurienti acfinenn fledemfi coUabenti anmue.Vtri^ modo teTpondenir.
collabenti quide implendo a!am vacuatappetpn aiit dbum fcpotfijtadado aiara bono.f^ aduety
«e hic dao.Altefli eft q» vetficulus ifteanteponedus eft pcedenotquia eft coplementi! beneficu, qd 6cc
ditgfatiardadiones.Altetl! eft qitaatepphaamfinoat idem eneefumeacdtiieaIam/& aiaui colla/
blwt hoc i^ q> comutat vocabula pn>pna.na debuifletdicete.qma implcuit aiam vacua, & animaoi
cfuricte fadauit bono.& ^ pmutauit haec vcrbatfalicet raciauic& impimic.
€USedoite0 in obreuritate Secundu afilidionu mus tradarxonfiftcs in malocarceris/inopie fle
hindi.Sedcnces in obfcunrate fle vmbra momsfpipleferente mortetalUgari inopia/teifi.flefertol vinea
loqt. Aduote a nominatiui (ederes fle alligan fufp^nf vf^ ad vetbfi confitebonf/infrrius fubiunge/
dft.C^ua tebellauci<!t(ecce culpa ca afflidionis jfcrmonibus dn/per inobcdieciam :fle c^ium exceUif
ilci,<teibexetnnc.EthnmiUaaitinlaboiecoreo¥Cadhnc|rfeqnifnan-annamafHidionis>mpegtifitj
cadendo.fle noadintoijrupple ilUs fuit-rEt damaoertitCeeceieeutfos peccato* ad ddi)^ dnm in an
guftia eisKfc angnftiu eomm faluabit eos.Etfedeteitii<ecce benefidnm>os *obfcuntate flk vmbra
anottisefle vincula eoi(idirampet.pTiicapponendusdfo qui poftealdiuicurvetficoUu. fiegit
portas aensefle veCtes feneos incidit.hoc enim fpedat ad complcmetum benef^ni.Et demum gratiatfi
adio.confitebunf dno gratiam ausefie feparata nus filiis adam.
CrStUltiDe via-Tcmum tnbulatiomsgennsfconfiftensin pgritudineatp vel coipotisidefcnbifI>i/
xi afit fub difiundione aia: velcotpotiseqa tnbulatiohaec fub l|M fgritudinis manifdlaC . tum dicen/
do/oem cibfi abominabiC aia eoif.tfi dtcendo/mitter verbi! fufi Sc medebif eis.medidna enim egntu/
dini oppottuna eft.Et ratfns eade ttibnlano fub appellatione ftulritip intn>dnaf|duxndo ftuln de via
«ebdUonisJlultitiaenim pgiinido animi eft.p"Vtcun(yfir.naitaffimnl malueo^cd ca.Stulti|caren/
tes iudido eoqtqup vete eu funt vtiUa,affligenf tum de via rebdUonis fufitli de inigtatibus fms . Re^
fcdbocnmelignificatcontradeftuniqoitatcsafttcrimuiacfitrapiDximnm.O^cibnmfrioeaLefiue
corpori^abominabitaiaeoift:acapj^eranrv(9jportasmoms.f^clamaoet<ir/refipircctes a ftuln/
tia,addnm in angaffaa nstde angulhis eo; feluabit eos.Mittet veibum fu&Ecce beneficii!, verbi! in/
qua quod in principio erat apuddeum fle erat deus, vdeloqumfnum intemf infpiranonis in men/
tes coram.vrf vetbum fuii/cutaaonem fuamefle medebif eu,& faUiabir a foueis eorum/hoceft a fepul/
chiis ad qnpappropmquauenintappdlendo vf^adporrasmortis.p^Confirebuntur domino giii/
tiam eius‘.ae(eparataausfiUisadam.Ecl%hfiaibont(acnfiaaconfiirionisiqaipiiusftnln fuetOr iv
ptercriminatflienatTabontoperaeinsinlaodqcancando. ^
CT^Hfcedmtee mare in nanibue- Quartum mbulationis genns|confiftens’in fioduofa nauiga/
tioneidefcnbimr.Facientes opus In aquis mulns.ipfi viderant opera dominufle feparata eius in mo/
fnnditate/aquara.rHaxfnnt mitabiUa opera dn.Et diar/pKcppitdeuse&fixit ftaieivelnt ad pugna/
dnm.vencnm tnicftatise&elenanit vndaseiusjmans.Arcendbitcados,de(cendenc abrflbs.Poftope/
ca proceUamnudefcnbitnr motus iproram nauigannumxlum naoes modo afeendunt euede ab VTU
dis.flemododefcendunt.EchypctbolicorermonedicDnturarcendeteinca^s& defeendete in abyO
C)S.P'Anima eorum in malo liquefiet iDelaibnntnr conlixjaenterpafllones interne nauigantiiiiiit
inchoando a nmore quo anima eorum diflbiuitur vdot tes qup liquefit nmor enim monethumoi»
vetfns panes mfetiotesequod eft qnodamodo hquefieri . Gyrabuntimotu humorum Bc phantafictflC
monebuniniii^s,qua(i ebtins.adhteram nauiMtinm capita gyrate videnmr. fle omnis fapientia
eorum abfoibebiturifugit enim ab eisfapete in hniofmodi peinirbanonibns.flrEtdamanenint('ec/
ce cen^5 ad dom inum in angulha eisifle de angulhis eorum educer eosecce beneficium in gtneic.
Faciet ftarc tcmpeftatemCdefcnbir beneficia in ^lede )tranquillitati(hoc eft qniefcctcfle filuerant vn
dp cotum.Ectzrati funt f qui pnus timuernnt Accquoniam quierccnqipfiifldKducereosad legionetn
v^onranseonim.Lqnoddidnancire.Confitebnntnr.gtanarnmadiovtrtipta.Etezalrabunceom/U/
lKtaciafliiftibusmans,incccld!apopiili/hoceftpnbboe cotampopolotfltinrefid^ (biiommlaB/
Cakt^plid. X iii
rsALMVs -cvir.
daMteff-efasagentlaudandodeumnonfoIain coram popdo.fed etiam coram fenioribn» pnbUA
ltfideribiStanginloa>graoi.C:Ha<StnDsdcpromdcnna(fcicirca qnattnor
Ou«fi d^Rcnnos petfpcfta fuerint, fic dillinguunf q-ejttrcmaCpnmum falictt& quamim jpaiw
l^c difcnmina viarum traaant.pnmum inneris tcrrefWsiquanu marmmi.Duo vero
tifi holum mala dcfcnbut.Secudu qDidepamonesextnfeca^ymcnloyicarcensim^w&hroa. 1^
afi aut pafTiones intcmas:?gnrodinis(naBfcp abi & ponis/lhilnng &&A quibus oibos fm planfi lr«
te«u IiEetatifuntiUiqui mpnnapiopfalmiirdcmpti&congtegantonrar. _
1C)f»llCt flumina TraCUtur hic illa patriculaJqoooiam bonusmanifeflando q> dioina boniras dir/
fomiterfe habet quantum cfteife&qoanramcft ex maliaaholuminuUa fatiammnone
Kaddeuaiitdepamitenria.C:Tta«ahfit hmoi diuinac bonitatis diuerfa habitudo PmquattuMcS
iTanetatts.Pnma efl Fm fertilitatem & ftenUtatemiinchoans a ftenlitate pnus in aquis . Poncrdeus,
Bummadefertohoceftfacietflnminaandaficatdefeiromi&eiitusaquamricata^&ricMbitfontes
aouatum.Dnnde quo ad tenamPonet tertam fru«ifwamfalfugini]ac per hoc r^ intaCtofam,
a malicla habitantium in ipfa.Eece ratio l»enlitans.rQuo contra ^frrtiUtatnPonet/exfo^ni»
ic defettum paludi aquaium:& tetram ficcitansexinbus aquarom.&hoc quo ad aquas, htftat habl
rare ibi efutimtesiqulpnuscfuneranr.Ethocqnoadhabitarorcs.&fbnnaueratvn>cm habit^ni»
Et feminaucrdt agros Sc planrauernnt vmeasiAfecernntftnClum culturpihoceft tetrf cultf.EthoccS
traid quod dixerat tetram fructiferam infatfngincm. ,
flT CI0. Secunda contratietas eft penes multum Sc pancum.Et mmoat a multiplicatw
ne.Et benedixitideus,eis|iolhs ex bonitate fua,& mnltiplican funt valde : Sc befliam eorum|animaM
coram non faciet minui.Minus diat& plus fignificat : feUicet faaet multiplicari .rQuo contra . &
imminunipropter malinam hominum funt, Sc humilianfunnhomincs Sc befh*:aftcnUtaKimalo
&trifhtia.Srerilitas malum eft abintnnleco|Contrariom multiplicationi. Malum fonat omne get
nus nocumenti extrinfeoirmc ab aeris intemperierfinca prfdombus&c.Et hoccontrariamrensm
multitudini polMc.Tnftitia demum malum intemf palTionis contranf vitali motui fonat_.
eiuc tria vidrf pphetadefcnbere caufas vniueriasdimlnononis&depicflionis hotnm Sc ai^u.
CJCfltnidaie-Tettiaconiranctasdefcribirur penes depofitionem & exaltanoncmiquafcilictt det
pofuit potentes de fede & exaltauit humiUs. Effnndcs/deos.de^iontm fuperprincipesflpropter ma
liriam t^im.multa magnam defpcCtio diuina fignificatnr defcnbendo. effandens detpeCtionem fiv
rerpnncipes(eosquiptinapantur.Eterrareeosfacietinvacuonon via . EffeChis dininx «<1^"
iUsquum^eponitpnncipes/eftttcecatio fignificatapcrefrorem invamononviathweftadfimv
litudmem errantium in loco vacuo fine via.qui velut c?n difcnrmnqconrulontjagont. In qua meta/
phora nota triplex malumivagationis errando per totum in vacuo loco.nara locus plenas arborum
Im culrare cuiufcunqi, quantum habet pleni/tantum non habet fpatii ereadi . Et ne put^ vagatior
rem in loco quidem vacuo fcd per vias multas.appoliiit non via/hoceft nulla via in ipfo vacuo exi/
ftenreivtlieplenam excccationis poaiam mtelhgeremns.rQuo contra.Etfnbleuauiqexfua bonit^
It mcndicom dc paupciTate:& pofait qaali onem fajniliasJioccft diriget non folom panpercm exav
ratum fed etiam familias eius quali ouemivelnt gregem ouium. In quo (ignificatutdiuina cura ac
folicinido erga exaltatum pauperem Sc familiam cius. Et hoc dimilc contrariatnr ezcfcanoni of
BUS^idebunt recti. Quatta contratietas dcfcnbirur penes laetinam Sc confnfionem.Videbnnqlws
fopradi«a,re<ai|cotdeAl«abuntnr.Q.nocontra£tomnisiniqoitasclaofit osftiumlpwc confuetv
nexonfufotum enim eft tacwe. jr : L
tfhiin fapima. Condufio tonus pfalmi eft. Qnislapiens|hoceftrcfterentiesderuprema omnimn
Smfa;dtofcilicet&dioinapronidcnria,aecnftodiethpc(cnram habebit horam dininotum opennli
tn hoc pfalrao dercriptoram:8c in telligentut granf dominiPcce effeiSus rapientis..aenim inuenian
tur faplentes curam gerentes operum dei.efficient vt mtdligantur non folnm a fe fed a populis gw
tie dewuas continuo hominibus impartitur.Et dixit quis fapiens mreirogatiueleD optatiuega no
fycsk mutnmnf bro6ifapientes,&quiacupitinneninhm6ilapiaites.Amen. :
fCVVLGATA EDITIO. ([^Canticumpfalmusdauid. CVII.^ '
Aratum cor mn«n deus /paratum cor meumjcantaboK pallam in ^
ria mea. !
Exurge pfalterium&citharatexurgam diluculo. ^ ^
Cofitcbor tibi in populis domineiSf pfallam tibi in nationibus.
Qoiamagm^eiirup coelos mifericor^jituatKuri^ ad nubes utiitastui»
i
I
P5ALMVS CYIIC iS«
Exaltare fupercceloscIais/K fuper omnem terri gloria tuanit liberenturdileAitni»
Satuum fac dextera tua & exaudi mealeus locunu eft in fando fuo.
Exulcabo&diuidaiicfaimat&conuallem tabernaculorum dimetiar. ‘
Meus eit glaad rneua ell manaircst^ cphraim fufcfptio capitis mei.
luda rex meustmoab lebes fpei me{.
In idum^am extendam caldamcntum meutmihi alienigen( fubdid funt.
Quis deducet me in duitatem munita»]uis deducet me uftp in idum^am^
Noime tu deus qui repulilti nos:K no exibis deus in uirtutibus noflrisf ^
Oa nobis auxilium de tribulationerquia uana falus hominis.
In deo fademus uiitute:& ipfe ad nihilum deducet inimicos noflros.
<CIVXTA HEBR^VM. Canticum pfalmi dauidi. CVIII.
* Propheta P ^”^“™co>'fflcu‘io“t:cantaboSCpfalla/ctiahonormeus,
* r • X Expetgifcereuiolaflcdthararexpergifcar diluculo.
3 Confitebor te in populis domine*:& cantabo te in regnis.
4 Qtjoniam magna fuper coelos gratia tuarfli uf(p coelos ueritas tua. «
5 Exaltarefupercoelosdcust:2Cfupetomnemterramhonortuus.
* €C Propter hoc liberabuntur amid tuirialua dextera tua/SCrefpondemihi.
7 peustlocutuseft infanc'b*tatefua. Promiffiodiuina. gaudeboichuidam Hcfaem/&uaU
Icm fiicfaoth dimetiar.
* Mihi galaadSC mihi nienafTchtSCephraim fortitudo capitifmd,iuda pcfptormeua.
* Moab lebes buacrima:fupedomproiidlcalceumeu,fuperphili(lim clangam.
I o Propheta. Quis ducet me in duitatem munitionisrquis duxit me ufe^ cdomf
I I Nonne tu deust:'rdiquifti nos,6£ no exibis deas t in cxerddbus noflris.
iz Para nobis auxilium ab anguflatoret uana folus hominis.
M3 Indeotfademuscxerdtumr&ipfcconculcabitanguftatoresnoflros.
TIrolas cS.CanticDm pfalmi danidiQut pacten foperios diCtis.
C^Circa macenam p^lmi adoote q^almns tftefingnlahlTiniasefbqiii edpofims eftde vtrbo
■dverbdczextrenuspambiisd[ioippralnio|afciIioet.S7.ac.do.Pnmaliqdein parshmns plalmi vf^
4«
t4|
t<9
taitdSi
ad vcsficulfi iDdippter hoc liberabiiiif amict mtCampca cft a vlnma paite pf^mLjy.traCtanns deda
nide in rpdoncalatcnrc ppeer piecimoncin (aalis.CDtu vera lefidud pbdmi huius fumptfi cft ex vicima
{iarcc.fo. tractans de ddiderata victoria fup idum|^s &ammonttas;vt ibi dedaratii mir.&ga in hoc
vf coii flere huiaspfalaii matena^qa conis penedrea hoc occupaf)ideo cade e matena huius pralml
ile.do.fcilictt ddideraca a dauide viCtona fup ammonicas & idumpos-Difletur cn hi pEalmi iter fe quo
ad ^aratoriatqm ibi ppheta plorat cafom fuo^ hdirpo^ idumgisiSi; plor^ trafit ad peti
dfl viCtoria attenta {muiTione diqina-hic vero inchoata pparanonc ai fui ad laodandii cM.td fup c&
Amnibus bnjictis|tfif^itercollatislibctadisamidsdns;\fic trafit ad petedu victoria ) ancta fimili/.
ter diuina pmifTioner^ igif matetia huius pialnii ad Ifam oblano & caq quodda voUi daui^ ad
laudadd ddiidauidis uiqua petetis viCtona fup idumcos & fup regia vibe ammonitant rabath.
CTSVMiVlARIVM EST.
f^Propheta offintdeo coqhonore ac cantu paratfLtda magnitndmedd fup ccdos 8e ifniora.t6 ob
llberarione amicoqt dei ab hofhbus laxta taidanone diuina de {>'biratc dauidis tcgis.Et tecognofccs
fola ditrina opcpoflc vicere.cofidit i deo q> pugnabit p fe & cdculcaW hoflcs|idningos 8c amonitas. '
^Perfbna tqqucnsprophcra cflirefnenstn diutnamprominioncni.
Sraturil-Dinhlifpralmus in panes dnasippoftcinani macenp.&execunu^ibi erpgifcere violai
Jc fErPropomtmaiobiationecofdisruifparatdcorindiioblacionehonorisfai/cnani honormeust
oblatione laudis diuindcacdio 9: p&Ua.Reuoca ad meuioriS diCta in pfaImo.do.(dlicet q> danid ea/
pta fyna fedr fibt nonlnhoccfl arm cnfiphalervt df.:.itg.S.^& q> credidit pp hac vanitate cpfas fuH&
■bidWB$iscuflodiasb^rpgkVS{]aj>KcanirincocdevaqoOcbon(«niiindano>lconnnc modv
Caictiupplid^ 2
■^dby
t I
, PSALMVS ev:' ’ • .OVIII.
camcnta poenitftif proponltjparaii cbtdUiparati honoiu|& panrt canms dcoujnadoqoidc & eof^
|«dab.LCa»ta,ig.KW>tlrelis*^o5?«I^^
co2nitus:& fup oem tttrajexaltef, honor tnBS.& itcdic dicere.Laodabo i.. -r — -
cnus es fup ccrios & acie/a> glorificeris coirer fup corios & tctiaa hoc 5t q> fpatr Ii^bis amicos roo^
tirabo ahad caricu.CiaDa datera ma & riide mihi.CT Vide fmgula. Gfa dei an fit fop^os/moltfi l*
tet& ppea pphcta ddcnpfit ea magna fnp coriosiqrii fup corios c pm magnfi ^ effcafi , bnti^n^
aneelo^ lift veritas dei an extedaf ad Q)hpa re? mutabilifi later.& ppea pphcta ventate to iM^
Ic &npfit eatedi ad ifcriora.Et hic ta§ vh pnilbn mediate gfa & veritate, catafe pmitrit «otifica®
ti. > ckfi&fupccri®*8f r I
coletesipm/ctedctesiipm|&charitatisamiatiaifi<aosipfi)fpakpmitrit catidLlaudatw ip laju^
eos de’ ppria dattraiB c fpalr pugnado p eisfad filitodinc hois pognans deriwa wriaJio&n.lpali»
infi m^at atutliu.Nec folfi lauc&it fin^arifilma falutc a dextera eips.Crd et rfiffonc diuinaih^
««tnderis fa«o qd rendatoe fpai pmifilh.Hoc.n.fpale caridi fignaf fubiiigcdo.I^pter hoclibei^
e ; ‘ B <p hberabaf amia tui,catabo IJ.f.falDa dextera niaia « c6ib’catam adtaf fnp c^os.& tn* ml
hi/fedo. CTDens locutos e i fctitatt fua.Totfi B rdiqnfi pTalmi expofirii e i pfaLdo A io vide ibi. Amc
CTVVLGATA EDITIO. ([^Viftondauidpfabius. CVIII.
Eus laudem meam ne tacueris : qma os peccatoris K os dolofi fuper m«
apertumeft. _ , .
Locuti funtaduerfum me lingua dolofaS fetmonibusodii arcundede^
rut metfifexpugnauetunt me gratis.
Pro eo ut me diligerent detrahebant mihitego autOT orabam.
.1 Et pofuctuntaduerfum me mala pro bonis;& odium pro dileifhone mea.
Conrtituc fuper eum peccatorcm:& diabolus ftet a deims eius. , ..n
CumiudicaturexcatcondemnatustKorarioeiusfiatinpeccatum. ;
Fiant dies eius paudtK epifeopatum eius accipiat alto.
Fiant filii eius orphani:fiC uxor eius uidua. _ ^ - •. r*
Nutantes tranfferantur filii rius fiC mendicentt&l eiiciantur de habitatiombualuu» ■ i
Scrutetur focneraeor omnem fubftanriam eiustdC dinpiant aheni labores eius. j
Non fit illi adiutortnec fit qui mifereatur pupillis eius.
Fiant nati eius in interitum:in generatione ima deleatur nomm rius. _ •
In memoriam redeatimquitas patrum rius in confpeiJhidominitflC peccatam matn»
rius non deleatur. _ .
Fiant cotra dominum fempo/K difpoeat de terra memona eorumtpto eo 5 no dt re*
cordatus facoemifericordiam. . -e ;
Et perfecutuseft hominem inopem dCmendicumtK compundhom corde mortificare.
Et dilexit malerflionem fl£ ucnict ri:« noluit bencdirflionem ac elongabitm ab eo.
Et induit maledidtionem ficut ue(timentum:8C intrauit fioit aqua in interiora rius , «T
ficut oleum in offibus rius. ^ . ,
Fiat ei ficut uefHmcntura quo operitun8C ficut zona qua fempo prfcingitnr.
Hoc opus eoy qui detrahut mihi apud dnm;8C qui loquun^ mala aduofus aiammeain.
Et tu dnc dne fac mecum propto nomen tuumtquia fuauis eft mifericon^ tua.
liberamequiaegenusac pauper ego fum{flCcormeumc9(iturbawmeftintum<» ; ri#
i
PSAiftrvs :cix. isi
Sictitumimciithdedinac ablatos fiiffltKextafliufiim/TcutlocuIb. ' • ' j
Genua mea infirmata fnnt a ieiunio:9C caro mea immutau efi propter oleum^
Et ego facffau fum opprobrium illistuiderunc me SC mouerunt capita fua. ,
Adiuua me domine deus meiu:faluum me fac propter mifericordiam tuam»
Et fcianc quia manus tua haecrSCcu domine fe^' eam. >
KIaledicctilIidCcubenedices:q irurgutinmec6fundetur,reruusautetuusI(tabuor*
Induantur qui detrahunt mihi pudorerSC operiantur ficutdiploideconfufionefua*
Confitebor dno nimis in ore meo:& in me^o multorum lau^bo eum. i
'Qgiaaffadtadextrispauperisnitraluamfacerec a perfequentibus animam meam*
CIVXTA HEBRfiVM^yincentidauidipfalmuf. CIX*
1 p T^us laudis me(me tace.
2 • -i-^Q^uia os impii & os doli fuper me aperuerunt «locuti fi«nr mecum'
lingua falfitads.
9 Etucrbisodiidrcundederuntmetoppugnaueruncmefinecaul^ '
fom ^ '»
4 Pro amore meo impedient metego oratio. •
5 Etpofueruntrupermemalumprobono;2CodiumprodiIedHonemea« '
'4 ConfHtue fuper eum impium:^ fatanfiabit fuper dextera eius» ^
7 Jniudicarifuo exibit impius:^ oratio eius ent peccato. •
« Erunt dies eius pauci :pr(pofituram eius accipiet alter*
7 Erunt filii duspupillitSC uxor eius uidua. |
no EtuagadouagabuturfiliieiusrflCpetentdCqu^rentdedeftruAionibuifuIs.
II IDaqu^abit mutuator omnetquod ipfitdfprpdabuntur alieni laborem eius»
X X Non erit/ipfi trahens gratiamrflC non erit miferans pupillos eius.
■ ] Erit pofieritas eius indfionirin generatione altera delebitur nomen eorum.
1 4 Memorabitur iniquitas patrum eius ad dominum^fl; peccatu matris eius noddeb^*
1 5 Eruntcontradominum*continuc:9cincideturdetcrramemoriaeorum.
X 4 Propterea 9 non efi recordatus facere gradamtdCpcrfecucusefiuirum paupere K me
dicum 6C contritum corde/ad interfidendum.
a 7 Et dilerit maledidHonS/dCuenit ei:& no coplacuit in benedidione/K dogata e ab eo*
X X Ec indutus efimalcdidionequafiucflimentoluorKingrefiaefiquafi aquae in
dus/df quafi oleum in olTa aus.
XX Ent a quafi pallium amiaetundcdngulo continue cinget iplam *
zo Hfc operario imi^ienrium me a domino^td: loquendum malum fuper anima me^
ST Ec tu dde^xinet mi fac mccupropta nomen tuuKjuoniahona gratia tua libera me»
zz Pauper dC mendicus ego:dC cor meum uulneratucfi in medio mei*
2] Sicut umbra,fiditindinaridus du<fhisfui:excu(rus quafi locufia* r
X4 Genua mea impegenmt a idunioidC caro mea macruit a feruido* $. <
gf Et ego fui opprobrium ds:uidebunt me,mouebunt caput fuum* ' ‘
'piS Adiuna medomine*deusmeusdaIuamefmgradamtuam* i
gy Et (cientquom'am manus tua b^otudomine^fecifii eam.
st Maledicat illi/dC tu bndiccs:futrexerunt/d^coiufifut,d£ femus tuus letabitur*
ze InducntutimpedkoteimacpibclcttdajXjuniciennir quafi pallio j
i %
tOMl
Mfiatl
1
JO
PSALMVS CIX.
G)niicebor dotnlnum^nakle in ore meoiSl intndio ffiulcotum laudabo eum*
Q^uonittti ftabit dexter^ mendidad faiuandum a Judicantibus animam dus. ‘
rr-iltnlas eft.Vmc«ntidauidi pfalmnsDeqno vt Topra-
X CJMataiaplalini cx aotontatep«riapo(h)liaCt.iiiab«ntIndaeit.n.opottetciiiipIeri|»piief
na daiudis(fun»gado iodf |xliton daodedniain aptm,di<xns.Opotta inmleti fcnpcnrain qna ptx/
dixit fpiBtuflanttiis ptr os damd dc luda.qui fuit dnx eorum qm coprehederiit icfumil^tnm
I libro ^almorumr&epifcSiiJjatimi eius accipiat alter, quod in oCtauo huius pfalmi vetnente habet,
p^quo ionAo contextui pWunjfacileapparet chnQnm efle g logtut in hoc plalmo ; comemotado
Iniquitatem petfcquainum iplhm|& peto^^ut^honOT wai^ac illius manifdlationcm.
•rPtopheta in perfona chtilh patietfs rtemrit ad de&c6memotans tum dolo&s tum impias iod^
tum pctfeaiti6cx.& petes pnmum rcfurciun a mormlsitam ob diuina gfamitum ob menta palfiois
fucidcinde manifeftari gloriofe refiitieiaiontm (iiaidi multof l^teSc coiifolionc oontradicentiS.
grPeifona loquens propheta cft in petfona raefif panetitis.
r^lEU0laudi9niCf-DiuiditurplaImnsinpattcsduas."ptopo(itinammateiif,8c execnciuam'ibl
I Jlocunfunt-CrPrdponitquatuor.Primum.Denslaudisrotf£tp>ottft tum aChoctum pafihie
laus mea intelligi.Et aCtiuequidemeftlenfusaideusmaterialauaismephoceft quem folum Iaudo| ,
CUIUS folius qn^o laudcm.PalTioe uero eft (enfus.0 deus tano laudis mcgthoceft q» ego lauder.non
enimameiploantabhominefedateeftqiegolauder&glonficer.Vtroqiautemmodo yenflime c5 ,
nenit chrifto homini dicerqdeus laudis mec:yt patet. P" S^dum.ne tacc.Quiadiceie dei eft ^cete,pc
teiido ne tace petit vt faciat fDbiongenda.pTerrium.Quia os impii. Quartum . 6c os doli (iiptt me
«pcnieriit.Non explicatur qm fint ifti qui apcroeruntos Ipietatis & doluSnbmtelliganf autem iudpif
duplio crimine dercnpn.fxloloa; i mpieutcjion qualicunqifedrupetmq non fupet bonis meisicd
fuper mopfo mefia vu ftmt ore impio & ore dololo.Ft vere cnminaiud^omm m paftione cfatifti ad
luecduo capita toducutnt.Nampr^hocq» indas dolo tradiditchriftom.iBdp dololc impofuerfit
chnfto Icff maieftans cnmcnf vt pilatus eum crucifigeret tang contrarium eaefaalmpiecK autem ti
manifefta fuit contra paticm patrif<;docentem om nes viam deijfananttm (gros|libaantc opprtflb*
a df moiiiis vt non egeat probanone.
teXoCUri fuilt Inopit hiC pats exeeutioa tali ordinePrimo tradatur illa patticulafos doli. Secundo
lUajos impiiiibi emnt cotra dorainum.Tcrtio lUajdeus laudis meciibi & tu domine.llla aurem pattir
cula netaceltradatut in flr^is tribuspartibus:inrentur.niingulis.prirais quidf prout petit vindi/
ftandtimpatkptoutperttnrinnedione pptiara &manifcftationeillius.pTtnotapro claritate or^
nisiqp ri^dado iniqtates Sc puninone iudpotu duplV pcedit.na prio irrodndt eos quo ^ culpa 1 nut
to plurali/locuti funt&cquo ad poena vero in numero fingularijconllituclbpct cum &c.Dondeec5»
neno dcfcnbit eofdon quo ad poenam in numero pluralijerunt contra dominumiqno ad culpam ve
roioriomerofingnlattipropttrea q, non eft recordatus. Et turfus regreditor adpoenamin lingulari
& in plorali.Qgat ideo dixerim: vt aduetras prophetam lonui dcmulritudmqde populo iudpoift mo
do (b^Bone vniusCquia fuerunt vdut vnus contra chnltiun^modo fub rationcplnnum:quia non
iblum pcccauerant vt vnloetfi tas fcd vt linguti.
Culpas itaep iudMtwn dolofas defcnbeiis(*it. Locuti lur mecum Imgoa falfitarisiaufi Pont etiam
me^ loquedo falia imponerc.&mariranus es tu & dfmoniu habesimhomo quum fis facis teiprum
«Wfk£&demfiauetalH>i.Etvetbisodii cirefidedHUt me/non folum cora fedcircficircaprorecon fat
me vabis non irf fisi oduin(baabilis.Lege’aiangeluim:& innctues tot verba odii,facttdoinm| popo
li &cQppugnanerunt ine|fa<Ito,fine caulaiGneoccafione eis datainon offendi cosinon dedi as aliqua
, occafionem mepetfcquendi.f' Pro amore meojeiga eos.impcdicnt mqa viraiab offiao euangdizam
di regnum deLEtfntnrmnimpedientiprp»fcntcm tefpicitamomn.Eregoorarioipro eisDuo officia
Ce frafle conteftatunfcilicet amandi eoslSc orandi pro eis.vt inteUigas q»fine vlla data occafione ipfii
impognaucnint.Et offidum quidem amandi innumens benefidis comprobatur.otandi autem tota
vita teftafetotafigdcchfifti vita ftntmentfl orasSt intercedens addeft pto humano genetcA pro/
pterea didt ego oratio.f^poGiernnc fuper me malumfpaffionls fit mortis , pro bonoja me as colla/
to:&odium(inraaabile,ptodiledhonemeaiaga cos.CConftitueDefcripta culpa iudconimlabiun
gtur punitio eorandem,inehoandoacapite:hocefta ioda qui fuirduxebrum adoceifione chft
Conftitue fiipcrenroiiudam prodttoiem caput eomm , impiumidiabolnm impietatis (pintu ipfum
inftigantem :fic fatan ftabit fuper dextera etns. Inquit enim ioannes euangtlifta.quom diabo//
Ius iam mifilTet in cot vt traderet eum iudas.Ec nmbs.poft buccellam inttoiuitin cum fatana%
Ranonc pnmi diamt f conftimc fuper eum impium s ratione ftenndi didtur. & faran ftabit fu/
pctdatcn dnsiad cxcqucndaiQ. ptodirionon tang manas datent ipfiusiod^ Qpas}vdutad&
? 1
> ^
PSA.LMVS .CIX. iS:
ciendam vindiftam vngumti cfiiiii cuios ^dnm forari -volaetat. In indtean fno exibic impius:
lioc dl quando iudido difcrcrionis iudicabicurC dicente a chrifto quod facis fac cinus^cnbici
a confomo apoHolico,impiusfin mcilam.a: oratio eios|immolacio agtu pafchalis quam tunc cfrecit
<um chnfto St apoftobs.encpeccarojhoceft impurabitur ei ad pcccarumiqma veiefoit peccatum ex
mala mente ind^immolantis£rant dies ans/iudp,pauct:rurpendit.n.feipfuui laqueo.Si; pra:po(icuta
cias)apoftoIatam quo erat pifpoliius alus, accipiet alter)matthias.Brunt filii eiusinon natura fed imi
(atione(uidras enim lo]uaccs ludf fibos illius appellat 3pnpillL£c vere pupiUi abf^ deo patre.Se ad 4
■eram mulrifoerunt pnuati patnbns tn aadio hieroblimitanoiquod hic incipit defcnbi fob meta/
phora vnius virlEt vxoreias vidnaannumet^ mulieres lemanfrrunt vidup-fu vagando vagabun/
cur fibi eiDS|iod^.qnod impletum videmus in va^none iudporum.Et peteniimendicando,& qaac/
tcntidum petendo non habebunt necedaria,deadtrudionibusfuis|hoceftez dcftruttionlbus fuit
cieAiqn^ct.ita q>ad cumulum rniren^ dcfcnbuntur aedi non de mtegns habitaculis fini de deftru
Aionibn^ivt etiam vidennt habitacula propnadefonda-p^lllaqueabit mutuator omne quod ipfi.
Inrer abas miferias deferibitur creditor laqueos iniicere vniucifis bonis qu^ habet tanq a pbbgatis.
& pr^abuturabeni laborem eiusiquicquid acquifioitlaborando.Nonenqipfi trahens gratiamihoc
eft qui ei faciat aliqnam gratiamiad fimilitudincm trahentis ver:'nsiprnmgratiam.Se non erit mi/
feranspnpillo$eios.p'&icpollcnraseiusincifioni|hoceftrocadetoreins pollcntasnn generanone
■Itcrafhoc eft fequentc.ddebitur nomen eomm. Ad literam vcnficatum efointclligoido nomci p glo
naiquoniam poll.40.annos deleta eft gloria lud^otum a romanis.& (ic non lemanfit nomen ludfo/
Cii vt ppti fcn gens vnius.p^Mcmotabit iniqtas pattfi aus ad driumjquatu ad pocna:qm pnnin funt
filii piniqtatcpattuqoccidemntchnltd.&peccatdmatris(fynagog^,nondrlebitur|I(xi punietur.
IlEnint COntTi} OOIItinuni COnnitUC-Tradaturhic illa pamcniaios impiKcommemorando impieta
■em ludpomm contra mefiam,Se inchoando a poena mazima.Eiunt contra dominum continuc-ma
Sima poena eflperfaierare inimicum deo.‘qual« videmus peifcueraneiudgosconnnuc. Et incidetur
de terra memoria eonim.Ad lireramjpotelt hocdupbater i'tdligi.Vd q> fit fonio de rena ptomillio/
«is.*» qua n5 Iblfi ipfi funt exofi fed foccifa eft eorum memona tn ventareiqnia non (bnt amplius ad
illam^tenerrun.Vd qifitlmnodelaudabib memona eorum Fm qi populus dei.cdniemorantntJi.mo
do no \T populus dei, fed vt hoftes da.pTroptcrea q> ndeft recordaros.Reddit rationem poenf . Pro/
pter Id q> non eft recordatus/ populus hdir^us,facerc granam.proponentc pilatojvulns vobis dimic
■am regra ludpommlpopulus non eft recordatus tot miracnloram Se bemmeiomm ad faciendii gta
■ia liberationis chrifti de manibus entif cui pcrtnuidiaponnficum traditus erat.Etpetfecutus eft w
■um paupere jidtoiu nolniripfum libctarc,f^periixucuseftipfum mefiam vimpanpercmjretli,&me
diefi/qnia viuebat alienofumptu,8ic contntn cotde/non fuperoum fed humilem cotdctad mterfiaen/
dum/tolle tolle cracifigecom.pTcdilexitmalcdietionf/fanguiscinsinpernosSe foper fibos noftros,
& vcmteiimalrdiClio:& non complacuit in benedidione/^lata a pilato,&clongata eft ab eo / bene/
diiSio.^^ induruscft malediehonqquo ad extrin&xa , quali veftimento iiio : A ingr^ efl/mal^
' ^ o mtro,quafi aqu^ in medium dus,A quafi oleum in ofia cins.Delaibitiir per Iwc malediAio afd/
jcaquodammodoaiud^sadfapfos incusAextra.A intus penerrandoommatlcibcetAolla 8c mea/
cos omnes.Et intendit ^ hoc prcmheradcrcriberepemnaaam iudf oium ad occidendum diriftiun
Cantam vtndcnrauerinrquia|uidindemabds&quipo(fo.Qood impletum in euangdio legimus
‘ (ETEntcLSubiongitconfonam pccnam. Adi aperte dteem . populus afduit fibi malediehonan,ita
' <nnvenier,ei/malraiiftio, quafi pallium quo amiciemnA ongulo/hoceft in ctngnInm;bco cu]guU,c5
•dnue cinget ipfam/malediftionem fibi. P* Hxc operario impedientium me a domino;A loqnm/
-•Ciuni malnmlnpcr animam meam.Cddnditpropheta omnia fupradtfta/vnico vcibo afcnbcns has
omnes poenas iniquitati pcriccutorum.Harc(congenespccnarnin , operario/hoc eft opus operatum
hic eft fertusqndnipfimet produiemnt,unpedientium mea domino: vere tota «ra chniih erat dei
& loqucrium malum/palTionisA moitiSjlupcraiumam mcam/contra vitam meam.Adi duifict. hic
eft fniAus quem referunt ludpi perTcqucntes me,
^Ef ni K)niilK.Tfa<ftarnr hic illa parricula/dcus laudis meppetendo refannftioncra & maniftftario/
«iem.p Er'mchoatararionibnsapancdci.Et tu domine, domine/mi (ingulanffimc/fabrtt per gra/
. tiam vnioms,&craecumCmore humano prius pcritfac mccum/non cxpbcan^ quid 'proptM nome
«mim/propecrgloriam tuamtqm bona grana tuaCccce alia ratio criam apartedeObbera mea raoc/
■e-F Qyoniam paupa & medicus tto.R.anonibus ex parte dei adiungit ranones apartepprtoruiii
.cncritonnn.Etpropnmo mento aiSit voluntariam paupertatem quamin hac vitafiiftinuiriran/
■am vt volucres cadi nidum habeant, filius aurem da non habeat vbirtduict caput fuum. Et cor
meomvubiefatnm eftin medio mn.Poteft intdbgi de vulnere charitaris.qua pro nobis volunta/
rie moitnoseft. A poceft intdbgi de vubiere paflionis A crucis i quod quia letale foit, defcnbi/
forpcmeniikadcoi. r Sicut vmbta/oonfmquemcun^ flatum ficutindinan aus) hoc eft ficat
PSALMVS CIX.
vmbra in foa dtdinationeCqnalis eft vmbra vcfpatina>IuAas firi.Cluilhis quando appannt valde
grandis tunc o^usdl Ante quin^ dies mortis eius damauitpplVbndi^lns qui venit m note cky
nunirfc deinceps quotidie mane ibat populus adpredicationemeins.&ficduftusftiitadmortOTlv
cot vmbra indinataiqDf quum eft maxima tunc deficimcuflus qnafi locnfta|reie<ftns (iim tang ani
mal nodoum nullo volente me apud feQiiod apparet vcrificatum tepore paftiois eiusxium ptim»r
tes excutiebant eum a fc tang inimiaun Ic^s.St (Apulus excuflit eum a feiSc pilatus excuflit eum a Ic
In hcfodem ikeconuetfoiSc tandem excuftiis eft in cuuarif ciuctm.QT Genua mea unpcgerunt a leiiv
nioihoc eft fic redditus fumckbilis propter leiuniumficut hominis genua debilia impingunt. Et ad
liteiam venficatur in baiulatione crucis.qua ob debilitarem non poniit portare vfij ad locum calua/
ricied tunc cotruifle genua eius fub cruce &diatur,& colligitur ex eo qi an^anaucrunt fimoncm cyre
neniem vt pottaiertrucem eius poft eum-Et caro mea macruit a feruino.Chtiftum leiunaftc non liv
Ium poft baptifmum vna quadragefima fcd fiequcter.ex euangelio haberut.tum diccndo|hoc gcniu
demoniorum no eiicif nili m iaunio Sc oratione.tum dicentibus phanf^sfquaie dilicipuli tui non k
iiinantiat non dicunt quaretu non iciunas.fcientts ipfum idunarcMacrum autem fuilkquamsn5
alibi legarunmnltirudo tamen officiorumCprfdicado/pemoftando in orztione|ieinnando ; pedibos
itet agcndo)hoc fuadet. Vndefeminum ob quod macruit;illa ligniHcat feroitutcm de qu^Te aitiir
bos hominis venit non miniftrari fed miniftraie,lalutem| vitam dccpopulis. Nec eft remotu vt rntel/
ligas a feiuitio camis tefpeClu fpiritus.calhgo inquit apoftolus corpus meum & i fetmtutem ledigck
multo magis chnftusvtcamem eoam ex ipladilpolinonecorpons in lisuitutcm fpiritus fnbiuga/
tet mactuit^Et ego fui opprobnnm eisffa^s fam enim eis maledidum pendens m emee videbunt
mqcmcifixnm,& moucbunt caput fuli.pr^tercunces mouebat capita fna.diceres vah ij deftruis teplfi
dei.CrAdiona’me.Exequiturhicnetacf|quatnm ad tefurredionem.Adiuna me domine dens mensf
ad icTurgendumifalna mciad vitam immortalem .fm gratiam tuam.p^fcient quoniam manus tua
h*c.Pcotmanileftationem(upiefoneChonis.Etlcient|honiines,a manus tua hatc(te{une^ me»
tu dominefialh eamiiefntteClionem meam. Vere reforieCOo chnin manus dei dicitar.non foUI quia
mano dei faCta^,fed quia eft inftrumentum dei vdut manus ad laloandasgentesjxibnexit enim jy
ptetiuftificanonemnoftram.Etratfnsli chriftusnonrcfurtexioinanis eft fides noftra. r^alediceMy
mihi,illi(iudei(peiuetttntcs coftodesfepulchti & perfeqnentes meos difcipnlos.Sc m benediocsimuteie
plicando difapulosmeosifurreiemncmt’- ' ' —
tetnum,& confiiii fnntiiefetenobus cufto
ftioncl^lnducncnr impeditores maiiodfi impedientes I
turquafipalhoconfiifionefoajvidentcs miracula difapulotum meomm. CTConfitebor dominur»
valde in ore meo. Ad literam chtiftus poft refurreCtionem liiam ote pnmrio confeflhs eft dcum/docen
do difapolos fuos dediuinis.Et valde confeflbs eft tum quantum ad emcadamiqooniam apermt ll/
lis fenhim vt intelligercnt foipturas.tum quantft ad myftetia declatataidixerat enim ante refoneOkv
nemimulta habeo vobis dicere quae non poteftisponare modo. Tu quantum adconcutTumviiiiia
fatum pamum eius.ante refurreCtionem naqi multf aus partes fobiiacbanturpaflioni,a: quodaituv
do conquetebantunin refutrtftione autem omnes matenam l^Of Se laudis pte fe ferentes la glonfi
catqeffiountvtmefiasore fuo laudet valde deum£tin medio multotum laudabo enmfpcr dies.^
8e polia per difcipulos meos in medio mundi.P" Quoniam ftabit dexter^ mendidCde fdpfo olim Io/
qnituricu^ dextera opOma pars eft^ad faluandom a iudicanobus animam eiusAffiiit dens non 6/
niftrc chnfti fed dexteifeiusidumfaluaiiitvitameios.non in ftatu huius mortalitatis fixi refufeitane
do eam m ftatfi immonalitatisJic enim faloauit a rndiabnsCpilato/herodpSe ludpis^vitam chnfll.
Et vetficulnsiftedttoeftpenoltimusxft enim fenfus.QimDiam deus ftabit dexter^ mendici adiab
nandum a iudidbiis animam aus, ideo confitebor dommitm valde.aec.Amea
CV VLGAT A EDITIO.^ Pfalmusdauid. CIX*
Ixit dominus ‘domino mco.fede a dottrismds. '
Donec ponam mimicos tuos/ fcabeUum pedum tuorum*
V irga uirtutis tuae emictet dns ex lionedoarei medio inimicor^ tuomn*
T fdim principium in die uirtutis tuae in fplendoribus fanaommttx UK
ro ante luciferum genui te.
lurauitdnsdfnopoenitebiteuttuesfacerdosin (temo fecundu ordine mdcfaifcdec»
Dominus a dextris tuistcon fregit in die ir^fuf reges,
ludicabic in nationibus/implebit ruinasu:onqualIabit capita in tara multonun*
De torrente in uiabibettpropeaea exaltabit capuCi
PSAtMVS :cx.’ 1
triVXTA HEBR£VM.|{paia(lipraIti]tti.
•Propheta, n Ichundni*donunomeoVoxdareatata. fede dexttr{ me(, donec
^ ponam inimicos tuos fcab^um pedibus tuis.
irropheta. V irga Fortitudims tuf mittet dns^ex liondnare i medio inimico^ tuo^t.
i Populus tuus fpontanei in die forticudinis tu(,in decoribus (iuidlicacisuie uulua auro^
«rtt^
r{ dbirosnatiuicatutu^
4 Turauitdominus^&lnonpoenitebit^oxda» tu facerdosftemofuprcmaldufedec.
• mciM
iPropheta. Dominust fuper dextera tua feidit in die furoris fui reges.
4. Judicabit in gcnribus:impleuic corpora/ddic caput fuper terra nidta.
7 De torrente in uiabibet:proptcrea exaltabit caput. ,
Tltnlas cft.OaDtdi p(aImiis.De qoo vt (bpra.
CTMatena plalmi ee mdil/tellaf in pnmis dns matth.=:.tndoces principifi bnios pTalmi, {taro
gado phanfeos q(io dauid i fpfi vocat mdiadnm fofi|dixicdns dno meo fede a dcztns md^ ago iW
uid vocat di (Kai,qfiofiliasdosdHAdhcbtaiao^i.idefirmaf,dicedo.ad que aucangdoK dudtali/
qnifcdc adottis mos quoadufi; pona mimicos tuos (cabdlu pcdii tuoijtfEt ad hebr.s.icdu &maf|rf
fer^ didd ad chnftu.ni es faoodos m ^tetnft Fm ordme radcnircdccfcrurTus ad hcb.7.iarauit<Ms.
8e no pccnitcbit di Scc^Quid aftt de mefia tractet pfalmns iftqez iplb pHilmo appet.f.qi de mcftp te/
gno inchoato Fmtcpusmedift inter ichoanoneOcpknapollcflione loqtur. Prinapili naippftiiaiia
ti^o inchoat, defcnDcdo mdia (dkiead dextera detT^us vero mcdiil vf^ ad plena pofftflioneni|G/
'gnifkatardiccdo donec pona mimicos tuos, ctdefcnbif in dominanone in medio inimicofcxvir/
ga milia ex lion. Acceptio autem ptenp polTdlionis regnijcirca finem defaibitur-iudicabit [nanoni/
bus Sccp^V nde ad literam matena pUmi eft regnum mdip inchoatam m cado,profacn$ intenm
media m tems pet que ad confummatam poftdlionem ri^i veniet tempore vniuoiaks iudioi.
«TSVMMARIVM EST.
CrDauid mdia fedente ad dextera dd;Se dominate fpfialiter in mudoChoc eft p enagehea Ede)intto/
ducicvf^adtudiaitepustqnolcnlibilitafubieCtosoesiodicabitiqnia voluntariepallns fuerat.
erPerfona loquens propheta eftiiefcrens tamen vocem dei
I~A 3ctUD0HliniDiaidifpfalmusmpresduas;|^)ofinnamaterip,afextcnnna/ibi virga. CTP»/
I y ponit diCtft dd ad mdia.DiCtfi dni dno meo.ln qua relatione (ignificaCpIarditas dininarii per/
'.|bnara:dom diftmguif dns q duit a dno cui dixirEt pnmli qde vocat dnmdicn.vocabaf deus apud
hebrpo$.aItetiiantc(;rdlicetmeftam^vocatdnm meu.vthmc dauid fignificet m^am efle vetli ddi/
?adfisdus,&duatft naturatii.f.hnmanp|Fm qua eft filius danidis.&diuinp/Fm qnam cftdnsdauidis.
'Sede dexter^ mecEcce didft dni ad nmam.Petms apoftolus aCtrteftatur hocimplctum m afeen/
fione chrifti,dicenw.no.ndaDid afcendit inccdos;dixitaiitip(c|dixitdns dno meo a dext^ me/
is.Maccosqaocp euangdiftain dicarcenfionis.alInmpcDs inquit eft m ccdum.&ldjet a dextris deiSe
dere non lignificat hic politione qua co^reldkmnsifcd quiete Rgnarqadfimtlitudinein regis qui
afciroeretptimogenttiiruamadcoiTegnadii((cuni.Dexterafiqaidcdd nonpoteft m^igi membrft
corporeUiquu dms (it fpiritnsilcd fuptema dei bonaappdianone dexterp (ignificatar.Adr jizilfo.qe/
Ccr^amopcimisbomsmds.Etvere(iceft:qmregiutmccdeftibus,qmefantlongc mehora boiu
^ tcrreftriaA rurfus regnat in fpiritualibns per Bdcin terraiqua: fiint mehora bona g fenlibiIia.pX)o/
nec ponamrhoc eft vfip ad diem ludiai regna miftis) regnaturas poftmodum etiam fenlibilitcrm to
co vniuerlb.Tmus intermedium ab afccrnoncvfij^ ludidumilignificanirperdoncc ponam mimi
cos cnos|incrcaulos fie pcruerTonl mora.rcabdift p^bus raislfubiidam nbieos vclut teabeOum fup/
ooruinajaod nulli humano regi conceftum eft aut concedetur.
C7^ir^foninidini0n]|.lndpitfiparscxecunuataliordine.PciotraClafilla pticnla/(ede dexter^
tncf donec. Sedo illajpona mimicos tuos fcabdlliiibi dns fupdcxtcra.Tcmoilla|diCtiidra dno mcof
de R)tRnte.4rTcaaaiu repas tntcrmcdm qno chnftus Tcdet ad dateta pamsfddcnbit fpualF ad/
nuoiftcuioncm qnam cxcrcct in tctiis t non taog opos ipGos nuE^.liecl cang opus rto adoui^
▼
PSALMVS
,cx.
fcftationem mcf1( eam eo regnanris£t merito . 6pni.hJpiritnaIeKleo qni foiritns eft ipriffime atM
boif. Apoihophans ergo dauid ad mdiam regnatem in cirlis/ait Viigam fomtuduiis mittet
minos cx fion. Virga tegtsjlJgnum eft antontatts & direAionis exercendf Et ad Iitctamiilianehis da/i
ntsindiepientecoftesadpdicandiim chrilhim St miraculis confitmadu eoangeliomiefl vjiga/autorl/
cas mnndi direetina/otntudinis tu*)iraortaliratis nip iam glorificatc.nondam.n.erat fpititns datus
quia lefusnondii erat glonficatos inquit ioan.7.vtintelligas foiririilanafiefle virgam non humili>~
ras fed fomtudinis chnlh.Et bene nota q» vtruiy didc.flc q> eft fortitudinis tnfj& ® mittet dominus
iUStquia feriptum eft-paradetus fpiritnflaneins que mitterpater in nomine meo. Virgam itaqijhoc
poteftarc in ligno feniibili potetic tue iam regnantisjhoc en fpirifanetum vifibilitct conteftantcm ter
gnIJ rafl.mittet diis e* lionfhoc eft cx hierufalm cuius pars etatlioaEt fm aliquos ad li^ exiionipa
mnt n.domnm in qua congregati erant apoftoinn diepetecoftesjftulle in fion^ignihcati^fit dici/ ^
tur ex lion/&nd dicitur in lionivt intdliMmus rpmfani^m mittMd quideexfion in vninerfnm mfi/
du,fcd non vt fiftat in lion.|^Dnarciper Mc.EftcCtns ddicnbitur miftionis fpfilTanfliJDominare in me
dio/in manifefto|in pnblico.inimicof tuoqijprimo tud^omm & deinde Mtilid mcreduloifi. Primo
(iqdem die pentecoftes triti milili dominium accepit aiamm.Etppterea dixit dnareivelit nolit inimi/
dtm.CrPopoInsninsX>efcribitqualesGntiIliinquibnsmelia$dnafinmedioinimico^t.Ppls tuus .
(eccevnitasoiumfidelinm)foontanci)nonfubaeti/non timoteaot lucro doCti,ledlponrana|fnpple
eninccrederc.n.voluntanu eft.in die fomtudinis r^no in die furoris aotfallacif ,fed in dicfbrtiro^
nts cupitum ad miracula opcrandumitum ad fnftinendam qupcnnqs aduerfa-quo ad hacai.^o dks
foititudmismefieappaniicvenientcfpfilanetoidomdifapolimchnlh vittute& miracula faciebat
&fomcermala oiamlhndjant.Etpptettalbbditur.in decoribus fanetitacitexplicamr.n.dies fomm
dinis mdip non in qnibnfcump Ted in decoribus (anflitansthoc eft in hominibus intus tara lanfti/
late prpditis q> etiam extra decores fanCtitatis pte Ic fcrebant.Colliweigo populum mdip non Ipon
laneum fedfpontaiieos/hoceftqmon (blnm collegialitcr vnum fedfi^Uatim fpontaneos^ q^
doeutp fed in die fottitudinis mrfic exiftentis in decoribus fanetitatis. y De vulua aororg. Llcfcripfit
qualitatem fideliam filiorum fimul cum qualitate fiddiom pamira/apoftolofirdiquu erat vt deferi/
beret modum quo ifti filii generandi eftenc.Et hunc modo defcribit ad fimilitudinem generationis ro
lis de matrice aurorc.Et ui tendit q> generatio fiddium chrifti no erit fient generatio qua mater gene/
rat vnum aut duos filiostGcd erit fient generatio roris qua aurora generat rotemihoc eft q> erit gencM/
lio mniimerabilium firauliicntn.antora generacfimul magnam toris multitudinem, ita erit gene^
tio fidelium chnfti.Lege gefta apoftolorum & mattyrumiflc videbis hoc ad Ineram infinities impleto.
In iplb fiquidem die pentecoftes fuit generatio trium milium.A; poftmodom in miraculo ciandi fan*
II a petroitefauntur alia duo milia &£significanter autem non didt de aurora led de vuhiaChoc c ma
trice)autorervt intdligas auroram fcccundam ad Metandum rorem.&hoc ad differentiam aiirq^
ftenlisiniuetcilicet param aut nihil toris ^erat.Nota tu nomek q> vulua non eft nomen pndibun/
di muliebris, fed vocatp a medicis matricis iternpt ab inuoluendo difta.Quod ideo duenm,ne erabe
fcas anocabulo quod hiero.appofuit£ftitacp ordo Befcnfaslitetac hitPopulus tuus infingulis^joo
lana,erit tibi mdip de vulua aurorp ros nanmtatis tnp m die fortitudinis tua: in decoribus fanCtira/
tisihoc^nafcttutficutios de valqaanrore tempore quo fottitudo tua in decoribus l^iflitat» ap/
patdiir. App^atur enim natiuitas mefip nariuitas populi eiusiquia fient ipfc i membris fois perfixa
tianem patmirCCaulefiuile quid me pafeqnens{)ita in nafeentibus fuis membns nafeirar. Valde an/
tem consue generatio fiddium aflimilarar generationi ronstvt etiam intdligas cadeftem die gene/
rationem fidduim|& autoij tempote vetfus Tolem iuIhrip-fT luranit dominus. Defcnpto populo in
quo regnat per fidem chriftns in medio inimicoromfnoramidefcrihitcofeqaentcr nonirainn legis.
Neputares mefiam in hoc tempote medio facetdotinm legaleicpnmonialia atqi iudidalia legis moj/
fiprobaturnm.defcnbitprophctanonnmacptemummcfipracerdotifi.In quo dauditur abdicatio
legalis facerdoni & veteris legis-tranOato enim facerdocio cointdbgirar craiiflara A; lex ; vt dicitur ad
hd)t.7.1nrauitdominosihoceftimmobilitetdilfininir,Scnonpccnitd)it| addiffetentiam (accidotft
legalis cuius deum pccnitnitihoc eft ad modum pccnitenrts (e habuit<quia deftituit illad.ta mefia no
detribuleuireddetribniuda,facerdos(fnppleps,pttnio;n6adtcpasvtaaron&qlibet alius facerdos
legalisiquo^ nullus erat face^s 1 ctemu fed qdiu viucbat.Chriftns aure facetdos eft in cterail mv
dia£ ad hebr.7.fempitemfl habet facerdotifiivnde&faluare inpeipemfi potiaccedenspremeripuiin
ad defi.ficmp vioes ad interpdladum pro nobis.Supra re malchiinlM.nofola fupra factrdotifi
tum aurauam luoairasraiqoffnensilli dedmas.&beneJiftus abeodem.EtinrenditCvt didum^)
per mefip nounnvimmutatoilqacttrnnmae acdlentius facctdotitim,noaitaCcm dcdataie legis nuiif
quamvidcmusiqnamappdlamasnooamtcfiamcnnim. t
i
PSALMVS .CX.
(TAdotttchiequdhonan eflcan Rialchifcdedifit vna diAioiita nomen proptinm illios viri q
fiiit rexlalem,an abraham decimas obcolicvtracadon dei alciilimi ( vtlanni codices pr^ fe
fenmc)an (incdag diAiones-Cmalchi Acfedech : vt hcbr^i codices habent tam bic g gene. 14. immo
apod he^ras font tres diOionesjiam maJchi equio alet daabos di^onibos | fcilicct m meus , & fc/
dech(igmficaciulhtiam.^SolaicuT(]iucfho.dicedoqiFm vernarem malchiledechell vnicuin nom£
compoitram ez didis tnbus didionibusiA; non erat nomen propnum vin lol digni cans-quilibct ent
ra hieraikcm voc^ator malchtfedcchdicut quibbet rex f gypci vocabaf pharaoi^ qoiliba unpator
(omano^ vocatur cada'.Nec hoc folo titulo ootenti erane rc^ hieruralern.rcdctia quilibet com apf
pellabatur adonircdcch.Ita q? aiulhtia populas decoranetat tirnid regis fm.wpcllando eum vd mal
childicch|hoccft rex mens lulhtipvel adonifcdech|hoc eft dns meus iuftin^Etde malchilbiech qui/
dem fctibif gene. 14.de adonircdech vero fcnbitut lofue. laScnbitur autem in hcbtfis codicibus mv
bus diftionmus propter prolixam comjx>fitionem;ficut tubalcain.
lOonrinUd fuper oerterd tUa.Propofuit propheta m principio pralmidhm dicentem Se dnm cui di
Ad recitato dido llatim direxit Ibmonc ad dnm cui didii dtChoc dl mdiam>licendo virga for
(itudims tng &c.m 0^ apoftophat ad dnm qui dixiqdicendo dns (bper dextera tua. 1 ta q> ficut nade
nus allocutuseft mdiam de a dho qui dixit faciendis pro ipfo mdia, ita nunc alloqoiturdnm qui di/
Bit de faciendis ab ipfo mdia,'dicensX>hs fuper dextera cua.pnTradatut hic illa particulaiponam ini/
m icos mos fcabdlum pedibus tuis»iedaraiido facienda a mdia tepore vniuerimis iudicu.Oris|cui di
mlh fede a dexms meis, fupa dextera ta^fuper locu dexter^ raf fedesifuper optima bona ma regnans,
Cddit in die furoris fui reges.Conlht q> dics fiiroris mdigit^pus vocatur vmoetfalis ludiai. Vbi ad/
BctTc duos dies mefi^ in hoc plalmo nominatosCprimo diem fottiradinis ems|& modo diem furoris
ipfTus) ad lignificidam duo apud nos tepora chnih regnatis/vtmipdiem propter dantatem. Altcqi
oie fiiions propter darirate ialhtip.tucji.clare patebit vnirierfo mundo ii^du & iufhtu chnfh. Ab
tetii dicfortitndinisippterdantate immortalitatis chriftiajuxex mne dareappamit mudo quii fpi/
Otusfandus corda li^ili illullramt,6e miraculis acfbmmdine mattyru cdprooanir.5ddere autem di/
citur reges metaphorice ad (imilitudinem vidons cofhngetis teges pugnares cum exercinbusfuis.Ec
intedit p hoc (bbadionf regfi. C ludicabit in genhas-Ncpurates mc^ ludice lud^otfi nn, extende/
do dixir indicabit in genbusiSc no (bid in lud^isiSc vt non lolu n^es fed etia gentes oes fubditas me/
fif defcnbat. Impleuit corpora. Appdlande corpoqi fignificanmr coipoia exanuna.ac per hoc imple/
ce coipora ^ animare corpora quae vacuata fu^r aiumabnsiquod dl tefafdtarc cor^ra.Quod ad
Ifam ^net mefias in vniuerfali ludidoivt (ic impkamr q* iiiimia lint fcabdld pedu eius.nan.mot/
Coi fed vini inimid Cint fcabdlu pedap^Sadit c^sut fupa terra multaihoc cft annchnild q fuerat ca
pnt fup multa tetra.De ipfo.ndidt apl^.quedns icfus interficiet Ipirim oris fm,& deftruet illufhatioe
XKlactusfui.;.ad thdlikz.pCo}lige prudens Icdor aCtiones quattuor chnlli in iodicio-Ecnota prude
Ciam prophetae:q>vbiinpnnapiop(almi has actiones dixirfbrc adno dicenteCdum defaibend»
■it ponam inimicos raos^moooddmbit eas exoqwndasadfio cui diCtnmdhvtinrdiigamus cade
■Aionemeflevtnufi^cacdl vnavtnufi} ddtas.Trcs aurem aCtionesfignificar in pterito& vnam
i n fii turoffcilicet iudicabinqnia Ucet omnes lint modo furarg.m die tamen fiitons ill^ oes pr^cedeni;
ladtanm.ira <p refpeCtu illanim iudidumlignilicamc futuram.
9^ tOtrcntcTfaCtamrhic illa p^colaidiCtii domini domino meoidedarando mentum quo me/
lias metnit exaltari ad dexteram od.Diooe enim dddlfacete.&proptcrea ad dictum dd fpeCtac
cete etiam media quibus efhdt (p fedeat ad dexteram fnlDefcribitur aure meritfi chrilh p metapho/
ca bibetis de totrete-panio (iqdem dus|bibino plones dl appdlatari uxta illud.poteihs bibere calicem
X)acm ego bibiraras fomlEc rurfos-patali non poteft hic c^ tranlire nifi bibam illum. Et tignifka/
cor pcrhocq» voluntarie pairusdfiltcatvoluncancbibimas.In via aureKjuiaadltteram mdias via/
ehr exiilens paflbs eft,& non quatenus erat comphenfbrDc torrente veroiquia torrens aquam probet
aotbidam acimpcmo'am,ligmficantcm virulentum impetum iadporumiqoem voluntarie mraasfo
ftinmc.|^PnwterEa exaltabit caput, ^pter quod inquit apoftolas|dctis exaltauit illum & dedit d no
iBcn quod dtfapcc omne nomen SccAmcn.
C:iVXTA HEBR.«VM.^HaIduiah/ CX.
I Onfitebor dbi dne in toto corde meo:in cofilio iulloru &; cogr^adooe*
iMagna opera dominitcxquilita in omnes uoluntatcs eius.
|Confeflio & magnificentia opus eiustfiC iuffatia eius manet in fecuin fdfi.
I Meorid fec mirabiliu fuo^ mificors Kmifator dnstefca dedit dmrab^fe.
llMcmor erit i fdm tedamm fiuaiirtuce operd fuorn anuciabic pptb ftip»
PSALMVS .CXl
Vt det iUis hfrediracan gaitiumtopera manuum eim acritas & iudidanu '
Fidelia omnia madata ciustconfinnata in feculum feculijfadla in ueritate K {^tan^
Redemptionem milit populo fuo:mandauit in fteraum teftanientum liiu<
Sancfhim Oi terribile nomen ciusnnitium fapienti^ rimor domini.
Incclletfhis bonus omnibus facientibus eumdaudario eius manet in fecuhun fecul^
ClVXTAHEBRiEVM.(i;Halcloiah. CXI, '
t Propheta. Alcph. ^ Onfitcbordominum^intotocorde,
Bcth. in fecretoredorumfiC congregatione.
(kae
z Ghimcl. Magna opera domini^
Dalctb. exquilTta cundlis uolcntibus ipla.
9 He. Pulchritudo et decor opus cius.
Vau. &iufUtiaaus manens (temo.
4 %ain. Memoriam fcdtrepatisruis.
Cheth. mirericorsS^mifaacor dominus*.
5 Tctb. Cibum dedit timentibus fe.
lod. recordabitur fempitemopadri fui.
4 Caph. Fortitudinemopcmmfuorumannunciaiucpopnlofuo*
Lamcd. ad dandum cis hereditatem gentium.
7 Mcm. Opera manuum cius ueritasfidiudicium.
Nun. fiddia omnia preceptarius.
I Samcch.Firmataaaemo/reculo.
Hain. facta in ucritatc& rectitudine.
9 Pe. Redemptionem millt populo fuo.
Zadi. precepitetemopadhitnfuum.
Coph. fandluniK timendum nomen cius. . ^
IO Res. Prindpiumfapientie rimor domini*.
Sin. intdlectusbonuscundrisfadentibusea.
Thau. laus eius manens femper.
■>*-lcuIuscft.Haldaiah:hocc(llaodatedeDin.Exqao habetur materia plalmi ingeneretip frilw^
^ pralmusiftccillaudanuosdei. Verum vbiprogtefluspfalmipcrfpicacinsvifusfucnt.apparcbte*
formale in pralmoiczplicacnm per nculum-Maccna autem dimne laudis in plalmo rraCtan eft opn»
dei in duobus cemponbas.Cpambos ance moyfen, &poftea in r^Ctione ftliorom ifraelad tctrani’
promiflionis. 1 ca (p ad hrcram incedit propheta magnificate m his duobus opera dri,ciim idatine ad
dcuicii relaciue ad bumanu genus-QT i^apialmos ifte ad Iram craCtet tnus reduClidis ppll in reirfl
pmiiridis,cc(laf tu qntus vaficulus-teeordabif fempitemo paCti fui , ad cUuid cis handitate genfi|c9
pccpit obretuan ajiplb paCtil fuu.Quac da coftat fiiiUc i tcpbtc rrdnCHdis ppti gdht aut penui
etd tepus patrii an moyien .mfinuat tu pnmus veriiculusfdicedo m (ixtero reCro5.Tfi quartusanemo
na fi»t lc^cis.i.nurabilibos Ibis: vc expono^ ^acebic.Tum quia oido materie id expofidt> ,
CTPropfia pollicef laudate ded p opibus dei magnis. td in Ihcn prinato hifto? patid-Caff moribupo
feoio cos taq meoria diuinotu mu^iluLtu I ftatn politico infleta; fuado faxlusyicdim«lo|docea^
pppibloid^oq’ pmifliois teira.& madido f uari a ppfo fnnHii.|hjiA<n nome dei vt timalu &
jCPctiuna loqufuy^rophcta eft.
Ci ©tlfitcbo: onin. Diuidirar pfalmus in partes duas : propofitiuam materiat , Sc execDtiuamiibl
ipolchtiOido7'5atoahieio.pla]mumcwalphabcacnm,noaFminC(gcosiUfm frtnitinfimt
lof ’
i
PSAIMVS JCXt
fes-qnifottemtidhcbr^s fnnt integri vaffcoli patmi&iqQala «pnd nosfanc adonii &gliconld .&
cft pimos habb intrgtu alphabmitn.CTProponic vnii daptici raoriDo fulnlConimbor dnm in to
to corde vnom qnod j^nit dl laudare ddi integro cotde,in fecmo redoiu Se oogiegatione. Oidina
uia^ GcC^ia opera dni & in Imeto n&oif Se in oogiegatione ledo^ aqnilica condis volentibus
^raj^cnad viilirate oum ciroienrid dei opera, funt magnaft intmditperrccrera ledoa ftatd pa/
ro inltoy^ante moyfea£c apte ncdefcnbif ftatos ille.na tfle non erat populus dicatos diuinocoltou
fca Wnnifii aant Gcur vin pnoantGngulaiiter qlibet manismciDioteda.Itaq> leoeti! ddhngoif c6
tn It^ pobliciirpopalarcm fco auilem.Per congteganonc vero flgnificar congiegationetn politici
p^li ad coltfi vnios deiK]uf uicoepit in egteffu fibo?t Ifrael de fgypto . ui vnoffl ftato opa dni
netut nugna,fi(in (hpGs&in mitibus redo^EtfuerdtezqlitafdiligeterdifcoiIafinDMgaca,aavtili/
Carem no oiom abiblate fed oiom volentiam ipfaEt hoc ad dif&tennam eoram qoibos opera da in
paufam veniont:& ad extendendam vtilitatem ad omnes coiofcun^ generis hoies.modo vdletooa
^J^^wddo^uenf in opibos dei/copeient illa adimplenid hoiofroodi.
Sj^l^anidO-Innpit hic pars exeeonua tali ordine. Primo tradai illa pticola/in fineto redoid.
Serado nlaiflc congieganonqibi fecotdabif.TeiTio iUafcondis volenribos|ibi pcppiranemo.CJTra/
dni magna fpectantia
■dftai^&Pal^ntodoimddioonftftcnsindebiraqiucitate&dilpoaepartia mondt,&
confiirms in ordinc,opas nasfda:& iufticia aosfqaa prooidee 6t difhibair vnicoio fuanitcr.tnancna
•—“'Sfdiuinf prouidentif.confemaoitdeDspatiestang memoriam feparans
Bits,^arata dei appdlanmrtum opera creationis Se prouidenn^ dioinp.tom conditiones daifali/
cet oipotentia flt excdlairuiAr hoiulmodi ren clara pacnbas.Qu^ vere Ihnt lepaiata a facaltaie nato/
Mpocdtws&cogtutionis nolhcApptcreamuabilia vocatur a nobi&P'Coleraatio patrum deferi
pimr per date abum rimennbns Ictnm ouia abus eft naturale conietnaaud hoium in hac vita-ton
quiameaali coradeos promdit de abo abrahp in agmofiraac in geiarisfiacob Se filus ems in *gy/
f>ro,^iedion^ autem dioinam huius oAai quod m date abum nmennbusfqad hocq>fic coHj/
Pimeflg nobilibus diuinisde memona, aperte fignificat dioendo.memorii fratf^atatis fois.^
Catio tandbmencu^iungtcoqdicendo.mihTicors|in volrmtatc.&miliiatDqin opere; vt iceUigamus
gratia imo ex magnaChumano mone ioquendo>x>mpaaionc da erga genus humanff,
deum de memona(de fide confetnanda dimnonmunon ^libtDSfiKsn pa populos, (ed pet
nconleiuanonem cibando timentes denm.p~Vbi etiam nota q>abatio lUorum parr^
hominum flt abatio timentium deum,(cdfhitconreiaatio fidei dimnomm mi/
Caoilmm.yndepata q magna fuerint opeta domini in teciao leOorum.
V^Ohiablinr ftmpitemo pacti flltTraCratur hic illa paiticnlajflt congtegationadedatado oper»
liOTinl mwia incoiigregationereOoram fcu luftoramdioc eft in ereOione popnii in congtegw^
ne polidca.^Etnmtaerans quin^ opera dfiiffalicet memoriam foederis ( doatinamitOTtc poibflio/
nem n venMflcm^ofptMptafflt i«lempbonem>ndioacab opetctadicafuralica
Cnito cum abrahamJlecordabictiiTad fimilitudinem recordantis fe habcbirtnon quandoa , fed fei^
rteet^nimq oblmifctnir,paC« fuiicum abraham(fcripn gcn. 1 5.ex vi enim ftederls cum pinarchij
biici redi^daupopalnm in totam ptomiflionisfthmirDm lecordabicuprefettor ad ptetitum me^
CDoriamfcaticibumdedit.p' Annunaaoitfomtndinem opemm foorumihoc ett opera inf pnrynri»-
lonis feibcetl^uidentigiufhtic &c.popuIo foo(hocefl in publico popdofqni prius manifrf^
potennam foa non populo fed patricularibus hoibus-Tunc enim primum annunaata fm« pn
in populo mirabilia dei.tfipaipram deum in monte fina.tfi medilltemorfe,qm rchpfitdeci^
mfidi fltep^ Ad dandii as hereditate Mntifi.oDa mannfl ans vnirac /tr rJi pnneipio
cieationis
cac oipotennam Tua
blice in
cione
a Ju t -....f-iw.. «...u 1.U paiiiiju:» VI luuiuu iKi viiiuicca exoces m amot
■fos fle anOTpos,ftiountopaa manuff dd ad dandfl popnlo fuo hprediratc gentifi/tetra fl; agros Se
«bn»s flt aialia quf hpr^taria (beceflione tot annoijt cuincnlis gentes pofledoant.
^iddUOiap:fC^>tadU0.Paaamdei cum abraham flt aliis patnarchis continebat q> deos dfet eoe
luin deustae pa hoc ad idem paCtnm fpedabat q> promdera populo de prarrntis regulantibus vi/
q> daraas tcira promifiionisJErppterea itaopa da tlic
gefta comemorant pr^pra-Fiddiaiin promifiis flt comminatis/iii prarmio & pccna, omniaj nuUo
e»croco,ptare3Jta aos:fiimata(obf«ianda,amTno/fecuIo.Ci:Occunit hic fcrupulus ex paulo apolte
foad gaL^dloentekgfdaram vfqi ad tempus donec veniretfemencmpromileratdeusi hoc eS me>
fam, quomodo ftant verba apolloli cum hoc textuidioenre omnia piac^ca firmae eetemo/femh.
CaktfoppfaL A
X
PSALMVS .GXl^ T
rSolDtio ell* ptophaa ad literam nwaatdepraecfptis daalogi ofi.icaq» ap|sdlationeoirii^p^
cmotfi coprehtdnnf preccpta oia diuina moralia, qup fola fpcAac ad decaiogmqoia naitat de {Ky
pm datis a deo in tpc cg^ionis ct a«ypK>ivt cotanis litaf tcftaf.Cdftat aDtehiae.7up tfic n6fiw
rot data nifi pcepta moraliardu opreifc eadudit pcfpta c^n monialia/diccs a parte dt^o p^i pa
nibns velbis in die qoa nluxi eos ^ terta xgypadc veibo holocaaftoraard & viaimaruilM hoc vtt
bnm poepi eis dtccns^odite voce mea.St ero vobis dens & vos entis mihi populnstae ambnlate in ol
via qua madani vobis, vt bnfit vobis.&n6aodietiit,fed abienmt in voloptanbos Scin ptrotatt co»
(hs uii&c. Vbi date patet defolis pcfptis decalogi fen morabbos mcnnonem heriiesdadodo c^nM
ntaba.Conftat ante ^ta decalogi ftemo fecnlo obligareirone teiftitndinis diuin* & natnralis in
eis contentc-CJFaaa m venrattiqua: perficit incdleaOihoc eft no compolita a figmentis,& retaitn/
dindquc perficit volimtate.vt huic intelligas pertcdione dimnofi prMfptotnm, exclnden^ ora
errorem pams itcUeiftiupR: oem obliquitatem paros affethnf.rRedOTptione mifit popnl^M
mfi opus dci ad reducendum popnluj vltimo delcnbifsqoia menti non (eruat ordinem . Enftenbnstv
liis mad in fctuitnte argyptioram.opoituit redunereeos in libertatem ad hoc vt eflent populas IM
in terra promiflionisA hoc ct promiferat deusabtahp.Redepdonem|de feminitea^ptiaca m lib®
earem.miHt populo fnolilbdlctmennpharaom. , , . , . j . . r-as
'Jtotecfpitrtcrno pactum (Uu-Tradaturhic lUa particulaicnndis volenbbus iplamed^do luboa
tiT& niodfi feraandi dinuinm padtum. Aduerte hic q. propheta nadas de obCcmatione dirani pafli.
pnusdedatamt q. dens obfemauit lUud effiaendo ea qn* fpopodit.modo declarat q> deus vult a pw
pulo feraati fibi pattfiidignum enim A indu eft a quo dens feroanit padii a pattefua) vt popnlns a
apatte fna feniet padtifeecfpit aacnio/lcroart.paafi (bfi.fandfi & nmendum nomen eins.Ne obiit
ccresmagnamnIntudinepcfptoramfemandommi&Maoeaut intolctabilepadii accnfates,in*w
bns c^doe padii funm dedarar.f.q> nome ous timeanSt ® Cmdum habeafcnoc eft timen flt landm
CrPnnapiaTapiennpJDeclaiat fecnndSCfcilicet txmcndu^ hoc q> nmor dni eft ptinopififapienra
ac per hoc fiif&dt ad pfediooe vtnufqi patastfcilicet appentiuf & intenediuf.Timor_emm dni uap»
perfiat paitc appcntiuiac eft fermode nmore micrcnali fen fihalLMediac veto fapiaia qnam gtK
Siperficitparteintdledma.Et eft fcrmodelapi«iaKde indicate dcoibnscitdendis&agtndisjfm^
ciOima carn qn* deas efhqna mnlietcnla timens deft rapientioreft oibospBis.rintelledns bonus au
«is&drtibnsexDuofnbiligunf perhaxvetbaAlterutacitf obiedioni rnfinnm.quomodo initinm
rapientue ponif nmot dnuqufi imtiu fapirtiplit intdlcdns,n6 potaia Itdleduia ted qni eft vna gnqi
vimtli intdledualiii'vnde& moyfcs daitr,4.aic.hicc eft lapioia veftra fle intelledns cora populis. AI
eerom « tante qoni rtifinum Jjiio pado fapietia fle intdledns p6t efle cois lingulis de popnlo , qmra
rari in mndanis popnlisliienian£fapientes. Vtnqifi^ fanlftcies ait.InteUedus bonus(c0is cl»,ea/
disfancnbnsea/qnc(untdiuinitlmotis.vtpetbocintelligasq»timotdnieiercitatus faciendo ea^
ftmtdiolni timonijatgif nofolum (iipiennaiy intelledfibomiminoaliqmbiisled eundis. Non du
jntlapictia bcna.fcdduit intellednsboniisiqaia fapere coprehenditin leipro bonitatem iintdhgeK
■ut linetrasmtimaiernmfcomnneeft ad bonfiflcmalfi^tppterea oportuit apUeareep itdlednsine
qnahfcunm.fed bomiS)fibi fle aliis cft,fadentibas(n6 cognofcenbns aut dicenbns,ea(qii* &nt nnuv
ps diuini-CLaus ems-Dedarat primfiifcilictt fandu-Nomen fiqnidem dei qoatoms fandfi laudas
dum tft.EtpfopteieadicitXanseios(fandi nominis da,manens|rnpplectitapnd oblonatores
diuini,fan^ita®nnng recedet aboreeoiumJEcficvniiieflaoblauatio padi dei compirK«'i
innmoteflclaudeoei. Amen.
ICVVLGATA EDITIO. ([^Halcluiah. CXI.
Eatus uir qui rimet dominumtin mandaris rius uolet nimu.
Potens in terra erit femen eiustgenerario redlorum benedicetur*
Gloria & diuitif in domo eius:& iufHria eius manet in feculam fecuIL
Exortum eft in tenebris lumen reifrisanifcricorsdCmiferator &iulbu«
lucundus homo qui mifereturde commodatAiifponcC fermones iiiotin
iudiciotquia in {ternum non comouebitur.
In memoria {terna erit iuftustab auditione mala non timebit.
Paratum cor rius fperare in dominooronfirmatum eft cor rius,non commouri>itur do
nec defpiciat inimicos fuos.
Pifperiit/deditpauperibusriuIHria eius manet infeculum feculitcornu rituexaltabw
turb gloria.
(
'I
• ' J"!
PSALMVS CXII. i8^
Peeator indebic BC italcaxa/dcaim fuis (rmee Ktabefcmddideria p penbic.
CIVXTA HBBRfiVM. CTHalduiah. ^ CXIL
t 'Aleph. Propheta. ^ EaatudinesuiHdmentucIonunum*.
Betb. tn mandatis ausuoluieualde.
C Ghimel, Fortem terra erit femen dus.
Daleth. generatio rectorum benedicetur.
J Hc. R.CS& opulentia in domo eius. > ^ ^
Vau. a: iuffitia eius manens femper.
4iZain. Splenduit in obfcuritate lux redtia. ' *
Chcth. mifericorsKmiferatorfldiufhis.
5 T^cth. Bonus uirmiferensK mutuans.
lod. gubemabitresTuasioiudido.
4 Caph. Quia aeterno non labetur.
Lamed. memori^fempitcm^erit iuHus.
7 Mem. Abaudimmalononrimd)it.
Nun. paratum cor dus confifum in domino*.
* Samecfa.Sultenratumcordusnoncimebic.
Hain. donec ^afpidet in anguftatoribusfuis.
9 Pe. Sparfit/dedit mendicis.
Zadi. iufhda dus manens femper. ' t
Copb. cornu dus exaltabitur in honore.
* 4R.es. Impius uidebit ac indignabitur.
Sin. denti bus fuis frendebit & liquefiet.
.Thau. defiderium impiorum peribit.
»-T-' Itulos elt.HaWa iah:hoc ell Undate denm.Ei quo non appaiet in fpede materia plalmhfed fa/
I alecxprogmrup(alniiintdligicnrq>cftbeantndoamcmdcom.acniiiltomagis miTcricordis)
«liSifaforis & iufti.ann mileria iniquorum.
CrsVMMARIVM EST.
CTProphrta tnm timenti defi/tii voleri in madatis eius valdeGCmirericondrinito & miletatori)c5cni
gde britudine.dificrCte vero btitndinis gradu catanvano remanete iniquoigaisuaficndoitc.
^Perfona loqncns propheta eft.
Bi!*atitUi1int0 viri- Aducne q> hic pfalmDS alphabencus eft fient imediate pcedens. Et dinidit in
pattcsduasrptopofitmam materue,&etecnnua(ibifbtte.(rProponitbcatittidinem tnm nmen
Kis tWitum volentis valde madata da.Et deferibit fecudfi m pterttoivolniRqm aCtns oteriotes Unda
te Intmdit: quos mnlnis affeCtus ad do mandata antecefllt.lra q> per timente deum fignificat homl/
#»est»mnmiulhttaiullos.per eum aut qui volmt valde in mandatis deiimtendit homines a nimio
affectu ad dinina mandataipeifeiSiota ettenora opera exercentes.
CT'lfOJt£illt£ITJ. Incipit hic pars eiccutiua tali ordintPnmo traflaf illa pamcnUlbeatitndines vi
fi-Sccnndo illa'in mandatis eius voluit valde/ibi fplendnit.Tcrtio ambpfimul a contranojibi impios
videbitP"Adutrtc hic pro datiratepgitflus A orainis:q>ppheraordmat quattuor genera ii^onra
(fcilicct
AfKierita
prinoipiOfi-— ^ — - - , • L • e ■
men eins. Beatitudo promilla timennbns deum in veteri triramentoicrat m bonis pixlentis vitacivt
patet in finedeate.per multa capitnIa.Etptopterea propheta beatitudmemtimentinm deum Fmfla/
tum vetens rcliamenri deloibiRinchoans a temporali porenria in fiiccefiione filioram.non pamafi/
nuidem parsheannidmis pratentis vitg eft habere filios potentes.^ Generatio teCio^ benedicefihoc
multiplicabit Multiplicatio filioqi fccudo loco pomtpTles feopuletia in domo eius. Dona ^ vo
fjipf fortuna) tertio Kko poilonf.f^t lufiitia ons manesremp.Hocqnaitfippetof eftfodicitatis qua
CaietiiippfaL A ii
PSAIMV5
.CXII.
di premiis manens mt femper,hoc S paieutrabir a dmina promifllone.
0plcduit tn obfCUlItaK. Tra<aaf hic illa patticula/m maiidatisBos volnit valdewiphcado tria gB
ntfa aHfrAnnim mandans dci.Ec primo quidem omnes tresfimnl comparat ad timentes demn
de qmbus locatus eft.Spledmt in obfcnntatc Ius iwSis.mifcncotslmircrator & iu(his.PefCipecompa'
rarione.mi(ertcors|mifi3afot \ iufhis fplendmt itetis tanf loxin obrcartfatc&miendit per mitmooc
dem/hominem a interiori compaflionc mcdiocntei vacantem operibas milcricordix^w mifeiww
le vero homine pfbfe vacate mifcncordue opcribus.pct iiillnm aure hommem conftanter & indefefle
certantem pto iuftitia.CrDeindcfingnlosfingillatim tiaetat.Bdntri vTrCtnchoatfingolorum traeiar
tnm a mifaicotde>ir mifeiensiquo ad af5ceiura,& mimians.ln quo toediocie opus miiaicordip ^
fcnbirar.rantuaieiiquidan ex compairion<vtthobiasgab<io mutnauit>)pos mifencordia: dl.faxl
fnediocrcqoia reddendum eft mtitoum.r Gubernabit les foas in mdicio.Rationc aflignar quate mn
tuar & non donat indigenti mutuo, quia cuta habet ieram faarain in iudicio difcienonisthoc eft qa
difctinit curam habedo ieram fuar^nS competere libi donate fedmtmiaic.Et intendit per hoc ddm
bete hoiem mifencordeiqui quu n5 poflit donate mutuat, & corocndaieefi q> eft bonos aliis, f Quia
artemo non labetnr.Piaemium dcTcnbitnt fecuritas xtema.Timentinn>dcam pnemium fuit pennae
nenna iulhtix-mifcncoidium mutuannomiptpnium malus dtfcrftnturfccunras atterna . Hac enim
fignificat non labi actcmo:fecororam fiquidm eft nung labi.
Illbcmonc fempitem? Poft mifencoide traftatur luftusnnchoado ab Ulins piaraiio.Memoiif Urav
pitcmcentmftus.Metire quanto maius eft pnrmiu hocpnonbus.na pmium hoc in fttma
Blhtiqu* maior ^ pmanenna 8c fenintate; vtpotc mcludes illas & addes. 07Ab auditu malo.Defav
bif conftanna iufti in pnefenti vita-primo qi ab auditu iminennum libi malorum non timibit ; hoc
eft commata mala pocnf a pnncipibus|ab hoftibusja qaibarcun(]i,non timebit ,qa pararam cficot
eios)adialhnenda&agwethendapencnla,confi(bmmdfio)exlidociaqnam in aio concatpitdei^
^Softentatum cor eiu^ccc effertus fiducue in dno:q> in progielln raftentara eft cor eiusfcerrantisp
iuftitia,itaq> non timAit donec afpiact in anguftatonbusfuisiboceft perloieiabit mttepidusli^
ad horaminon ad dicm,fed vf<y ad virtonam.hanc enim ligiuficac donec afpiact in anguftatoiibus
fmsimorevirtorom, videntium mvirtispetfonasiveftcs&c. ^ . j
Trartaf demu miferatondefaiptus ab artu ^jfhfc miferationls.Spamijrcs fnas.dedir mendi
nuiwnhyftnonibus &hm6i:ioftttiaeiusmancnslcmper.Filiihnms_rccnli accurantamentiz fpargS
tes res fuas dando paoperibus.Ec ppteiea ptophera coAitans hancfniamideclaraait hancipaifionera
cfle gratam deo,iungendo huic proliilioni inltinam manente fcmpeiiin diuina accrotationcp^Coi/
nu rins exstabitur in honore-Pnemifl profufi miferatoris longe excellenus camis defcribif a mbiis.
a poteftatcicomu ausiab exaltanonc|cialtabirana glonafin honore.Etdefcnpric praemium in his ai/
busiqma ad hcc tria feruanda feu promonenda acquituiit|ietinent| auget homines huius fccuU duri/
nasiad poteftarcm fcilicetiexaltationem & honorenust pet hgc intcUigerefans q> rpaigeribus les fuat
panpenDusideuscunrta bona pparanitanppoiruntpdioitiasHaben.Et minus diat grignificetjja
multo exceilctins coma dns exaltabif in honore q n6 fpargedo paopenbusfuiflix exaltatum,
ilmpiud Trartanror hic ambp patticuiaCalicet beatus vir timens dommnmiat beatns qui
in mandatis dns voluit vakfc.Trartantur autem limul a contrario cdmuni vcriufqi bcantadini.Im/
PIUS vidcbiUbeantudines vtnufqi.ac indignabitnrifgtefefendentibus fuis ftendebitjraote bdharam
pre nimia itaiappetendo fi feculras addfa dciicctecos a fcdicitate.&liquefietjimpotens cxequijad fi/
mftimdincm coram qiue liquefiunt inras conramcnir.dcfiderinmimpioramfcamquo ad mSnra
quod dcfidcrantrol^q quo ad bonum quod defiderant6biipfis,pcribit.Et potes totam hanc paiti/
^.i:.m inirlligcre wm de unpiis in ftatu pradenns vitx loxta dcuteto-comminationcs (pertantes ad
ftatnm veteris tcftamenri,a deimpiism ftamfbrorpvitatAmen.
j^VVLGATA EDITIO. (nHaleluiah. CXU.
p Audace pueri dominuintlaudatc nomen domini,
i Sit nomen domini benedidhuntex hoc nunc SC ufep in fecuium..
A folis ortu ufep ad occafumilaudabile nomen domini.
Excelfua fuper omnes gentes dominustdC fuper ccelos gloria cius.
Qgisficut dominus deus noder f qui in alcis habicat/K humilia refpictt
incccloSCinterra.
SuTdtans a terra inopemiSi dc dercore erigens pauperem.
VccoUocct eum cum prindpibusicumprindpibos populi fuL ^
I
r
PSAtMVS X:XIIL
Qu! babitaK facit Herilem in domotmatrmi fiHomm letantem.
CIVXTA HEBR^VM. CHaJeluiah. . CXni.
I p T Audatef^ domini* ,laudate nomen domini.
* topoeta. J^Erit nomen domini*bcnedidhim:ejf nunc Kuf^ {ternum»
9 AbortuToIisun^occarumeiusdaudatumnomendomini*.
4 Excelfus fuper omnes gentes dominusVupracodos honor eius,
f Quis ut dominus * deus noHeneleuatus ad fedendumjhumfliatus ad nidpnrlun^ [q ((24
lisfl^in tcrraf
4 Erigens de puIuerepauperemtdeHercoreeleuabie mendicum.
7 Adfadcndumfederecumprindpibustcumprindpibuspopulirui.
• Fadensfcderenerilem domi matrem filiorum hilareradulelu iah.
^T^Itnlas dlHalda iahHioc eft Iandatcdaim£i qno non habrf materia pfalmi nifi in genete . &
i rop^cicaiicpfalmiiapparctmatenaplalmieflelaadccxcieUnis&incdparabilis (tominu diai/
liimoccnim clam manifHbnt veritcali pnmi vA; ad lotnm. Incenas aocem p^peCtos plalmasta&
fiettcnxlleni^incomparabilisdiaini dominii teifamonta:falicctfarcitarcdcpulacfceg«affl(& effu
tere llenlcm raecandam.hoc eft ptoatdentiam dominii eius cxtedcnelc ad minmia;gua%ilicet fottni/
Ca & cafualia leputaiitur.Et tueceft ad literam maceria pfalmi.
CJSVMMARIVM EST.
QTPropheta inuitac feraos dei ad laudamUi nomen domini fempecA vbi^/jipter fapRma acincopa
tabilcm excellentia dommii aascxcenii vf^ adrotnnta Sccaliiaiia.
Petfona loqucns pri^eta eft.
L Sudate fenii oni. Uiuidicur pfalmas in paites daascppoftnaa materi{,&execncinam|ibi erit no
men.firPfoponit vndircilictt nome domini laudanda a ferois eias . Vbi adoette q> alloquif ftf
nos dci.no q> akqm exempti lint a fenntate dci fqiA o« velimus nolimus fumas femi dciX^ qaia no
oes lecognorcunt fc fetuos dei.ideo ad rccognofcentcs k (cmos deiifermonedu-igit iaicaconii ad lan/
dandil nome dlii:alioqE.n.vana effo inoiratio.Geminat aut laudaceivc efficacior Iit monitio.
flT£r it noniaidncipit hic pars exeaitiua tali ordine.Ptimo declaratur ra tepas g locas laudis.dcin
dcranolandandiiibiexccl(as.CJTcpasqaidcmqnofimiidcidd>cnt laudare nomen dnijdeterminaC
exnucvfcpactcmum:hoceftlincmora|ftncdilacioncinchoadacftlaus,&preuctadameft mea v^in
mtecnS.^Ab ortu folis.DedaraC locosihoc eft vbiqe vtpote ab ortu folis vfip ad occafum.& fucumm
ent in principio vetficuli pcedentis pofitdiintelligendom eft cxtcdi non folum .ad partiapium bene/
diChim.fed ad participii! laadatil.Ita q> faifus dtaic laudatum nome dommi.fTuceiriis . Redditur
ratio laudandi.alceta ex celficudmedominii.Interraqaide no folum ropinda»sfcdfup omnes gen/
ies.In cedo aur.fupta corios honor eiosrhoc eft honorafetia fopra corios ab angelis ibi enft^bus.
P* C^is vc dominus. A Itera laudis ratio ex ic^arabilitatediuini dominii explicaf admitanae. Quis)
qi^Tdicat nullos. vt dns dens noftenqai a nobis colrfrdcoactis ad fedcndd.humiliatos ad vid^u m
cedis & in tcrrafHiimano moie{ipheta tcdparabilitatem diuini dominii defcnbicidaabus apud nos
incopanbilibus codirionibns fuIn.Cellirado liqdcin folii apad nos caret viiione infimoR occnrtetift,
eft quia no polTnnt principes in excdfo coftituti videre lingnia.ni qniactij fcirent/nopofoit puidere
finalis occoirctibos.Et pptetea ppheta hpc duo iangit in diuino dominio.& fcpreraa ceifitndincm
fblii/denatus ad fcdenduChoc eft in fnprema dignitate & pmcftace regiminis regnas)* extenfara pui
iJetiam vf<p ad minima, 'hnmiliatus ad videnduihoceft excedes vifionc ad limilitudincm inclinati ad
<videndli aliqdivt bene difctmat.Et hoc tu in coriisftfi in tetrarga tam in coriis g in terra lingula videt.
<rEngcs depnluete.Propofuit celfitudmc ad fedendo * humiliatione ad videndfi.Wma condicioni
non curat pfeqoirvtpotemaniteftam ex antcdicftisiqjfnp corios eft honor dus. Altera vero propofirit
KfpcCtn ccrio^ &terta:.fcd refpeiihi corio^ no cutat illam pfequiirriinques eam pro manifeftarqm in
codis oibns fi ngula apparent ordmatiffima.*nihil inucnif in ris p accidcs.p'1 n terra aut itendit de/
dacareqd dixerat duobus teftimomis.Alteiu eft q> erigit pauperem feu mendicu de ftercoie.&facKefi
frinapem ,&fquod plus eft, pnncipe in populo pptio ipfius paupis . Alteri! q> ftenlem efftdt matte
fiioquGTVbi nota qifihacchiftoriceitdliganf.c^arinfaule&dauidc primi! vcrificanmam fani de
pulocrceteClus eft in regem.qui et fadns tex feqiiebaf boaesivt teftaf hiftoria pnmi regum . Dauid et
quum pnus pafcerct oues patris fui|faCtas eft rex.Secundum ame verilicaf in fata Itoh ( effieda matre
totios popoii iliad}& in aniu matic ^ndis.p Sed hax determinata opaivaldc temota * fi dici licet
Caiet.(bppral. A iii
‘Jl
9
V
■'>
.i'
tCM
■ ./
V
V
PSAIMVS .CXlIIf.
indigna tdlimonui atcnff diuij jc vllionis 8f pronid&if vkknF.Er pioptoea pofplcadtfs praphop
vnba inKtprctan^ funcvt tcfpodeant ppofitf maKti«,\ confoncnt anccdiais. Inrcndit iraqi pto/
phaa in creftione panpens de (letcore ad pnnapatnm ppni Mpnli|ffgnifican: ola fbmii^hoccnun
maxime fbrtnnc aittibuimusii pcet humanoiji negocio^ oroine ranfiiine accidit. In foc^ditate afii
maliens Kenlisfignificat oia carualia:qng.f.ptfttt natnri otdme eDeniunt.(Ienle enim facunda tSSu
ctjptcr nataram manifcftceft.Ita<j>mtcnno^hctf cftdcdarartatcnfioncdiumf proaidoinc vl^
ad romima,defcnbendo ipfa minima in vno foirmto 6t in vno cafnalirga fomiita & carnaha font w
re minima.Et vfqiadco mmima vt mnln philofophoqt mimerada putauennt inter non mnaiaoum
tnfm veritate fint entia petaccides.qufc6ftat infima locfi in vniDetfotenefe.ri;^ aut hic Iit lenuit
lttcralix,habcf tu ex eo q> hicfenfus quadrat tam celff materiat ^ofitp.tnm (p hicfenrns ttftaf quate
ptophcta non dedaianit illam patticula/humiliatusad vidcndd in codis(fcdlolfi in lerratquiaiciliceC
in c^is nihil cft per acddes.oes enim ccdcfles motus fnnt regulares & p oia ordinatum terra adt iua*
eafualia&fomuta.Haldu lali-ficcnim tetminafpfalmus inhebtfo. Arnen.
«JVVLGATA EDITIO. H^Haleluiah. CXIII.
Ncxituifraeldcfgyptordomiuiacobdepopulobarbartx *
Faifhicftiudfafaniftifitatiociusalradpoteftasaus.
Mare uidit fle fugitaordanisconucrfuseftretrorfmn. 1
Montes cxultaucrunt ut arietes :flC coUes fleut agni oututn. '*
Quid tibi mare ^ fugilliifle tu iordanis quia conuctfus es rctrorfuov
Montes cxulraftis ficut arictcsiflC colles ficut agni ouium. j
A facie domini mota eft terrata fade dei iacob.
C^i conuertit petram in Oagna aquaruniiflC rupem in fontes aquatum.
CIVXTA HEDRiEVM. CXIIII.
I -w^GrodicnteirracIcdeatgyptofidomoiacobdcpopuIo extraneo»
z Propheta. .tFuitiudasfandliiicarionidusnrradpoteilatibusdus.
3 Marcuiditfie fugittiordanisgyrabitrerro.
4 Montes falrauemnt quali arictcstcollesquair filii ouis.
,1
-1»
5 Q uid tibi mare quoniam f^iestiordanis gyrabis retroi'
* Montes falcabitis quali arictestcollcs quafi filii ouisi
7 A faciebus domini treme terrata faciebus dei iacob.
I Qgi conuertit petram in paludem aquarumtfaxum in fontem f aquarum.
I
Xlmlns nnllns eft.Materiacx ipfo colligenda cflrt fi haberetur integer.Quod ideo dicoKjiila fiag
mentum pfalmi tantumodo intienitur.vt pacet ex eo q> multa proponunf in pMapio , & non
num cxecnnommandatDr.Vndc creditur in colUCtioncpIalmonim inuetushic philmus fbna
coirofus aut ita oblitus vt legi non poflcTtotDS.pTt vtcuntpacadentiezponemnshocfiagmcnnui»
qoiU habcmnsidcdanndoquatniorreuqain^miracnladioiiurpoteftanshicrcnpta.
ICPcrTona loqucns propheta eft.
££irediaite .Dimdinir pralmnsinpaitesduasipropofitiuam materip.O; excentiuam | ibi mate
vidit.C Proponit duo patrata in egreflh po^i ilrael de argypro . Alterum fpcftans ad mbum
.alteram fpeCtans ad totum populum iitacL|n^int indas lanCtlficanoni cius.Non inucnitut all/
bi in Tacta feriptura res «lia hic lignificara.Ainnt autem qi aperto man rubro a deo/popoins timuit
ingt^ apertum marcim tribus inda anim^quionconfidens m domino & credens verbis moyfijHi/
ma (gicfla eft apertum marc:& fic reliquus populus Tecurus eflEt propterca hic diatur.fuic ind^hoc
cft lud^.TanCiificanoni einsidei mon q> lanAificaoent deum in feiproiTed quia fanCtificauit defi
coram populo, credcndo|paTendo'acqi honorando deum. hoc eflenim^ctte (anCtum deum coram
populoiquiacfl efficere vt habeatur & honorerurvt fanCtns|VT cxcdTus Tuper omnia. Tcflarur ipTe
deushoce(&runmranCtifi«inanobisnu.ai.dicensadmoyfcn& aaronldooirantesdc verbis dei ad
aquas ccnrradiehcnis.qnia non ciedidilfis mihi vt fanClificarctis me coram filiis ifrad Ac-f^lTrael
potcflaribascinsirnpplcfnit.lodasopetefno fine m TanAificarioncm dciiiTracI autem fiiit in poceflaa
Ks dci cxerccndas.Er mtendit q> propin iTrad ezctcmt deus multas Tuas pote(iaces,f m molnindinci^
miiacoloyqupraapotcntia^^enteiltadckKgfp^ovffadKnaptoDuaioiuafixic. ’
P.SALMVS
CXIIII.
cr Dilore vidit. Inaplc hic pars czccQtiiia.Sd id qoOd babcf in hoc liagmcnco.totnni fpeftat ad d/
lam pamcnlamiifracl poi^nbas em^am deialbimr porcftas dd dica inaictfluniqnionces & cob
ks qoo ad motu locaraA circa faza qtio admotfi ^cracionis.f[rMaic)rDbid,vidiOdaCTA tugic.
Apmo maris rabn fcnpta exo.r4.dcfmbitar adi c&t animamm/habcns fmbim quo videret tertoi
CDndeDm&fQgerct.Ioidaiusgyiabitretm.Miracalom faCtiunin iordancfcnptum loliie. aquando
a I c /.—L: M ^ .. (TannsaditdcudDm le/
I tn (aera hiftoiia non te
1 faciendam retgdlf, ^oisnefciamosalicer.iQrenim lik toc/
nis ad litcram naiict miracula faCta arca montes & colles^in hoc <f mon fune miiacmore,cx eo con/
DiiKicut qi inter les geftas eodem oontemi abf<; vUa diillm ilitudinc nanae mate mbram dimtbmiioj
danem tcdcuntemjmontes & colles motos ad Gmilitudinem falientinm . Et vtnnlhft dubitationi rer
hsqoetetuifloco^fcibuingitftarim eodeidconteeroallocohonemad maietad ioidanemlad montes
& collcstinqniiendo a mari caufam fiigeia totdane caufam gytanonisia motibus & collibus canhitn
faltanonis.Si hoc non eft fcnbefe res gi^s,ncfao qoo mo£ fcnbendcdfat alicerccs geftp in pfal/
mo.CJOicitur fcopulos atnon indinatos in tr<m(icn populi in confmibus aroorrporam & am moni/
cammiinxra id quod niLzi jcataturdcilioctdicitor io libto betloram dommi/icucfccit in mati rubro
fic&aet in tonenabusamondcopolironentium indinatiluntvtteqoiefceient inatnon,& tecum/
betent in finibus moabitaruiB.5cd hoc non videtor (atill^ceic textui huic, tum quia de montibus Se
collibus hic dl Idmoitbi autem de folis fcopuIis.tom tmia fuc ddcnbuntnr montes Sc colles (ubiilien
(es motelaltantiumiibi vero fola idmatiodefaibicur.Vndequioquid ficdciitetali (aifu illorum vet/
borom,non afmatcr tutum alligate hunc texram ad illos rcopolos.p'Er (dto q* faltatio montium Se
collium hicdelmptanon eft gaudii iedtiroonsiqmaifertus mbditurpto caiiu communi' omniuiq
fiorun] geftoqim/tiemor a faae cjopnntHmcenim colligimus q> (icut mare vdiit timens fbgiti& ior
ttfqisgyraaitietr^tactiam montes Se colks quali nmentes(aitanerantftigiendo/vc aiietesSe agtn
~ lid tibi mare q> fugies. Apoftiophat ad mare|iotdanem/mdtcs Se colles ; inter/
[ium momumdctlica fiig^gyrationis Se faltanonis . Et vtitor hoc loquendi
i88
fiigtentes taltantfTQi^ tibi mare <p fugies. Apoftiophat ad marc|iotdan^ motes & colles ; iim/
rogando eos caulam ^um motuumdetitea fiig^gyrationis Se faltanonis . Et vtitor hoc loquendi
m^o propheta, vr humano moreexdtetanimosnoftros ad conliderandum opera dei mirabuia.Fo/
*"’i aftt rois vaba(fu0es|gyrabis|(alcabitis;;non nocantfututfi refpcdn temporis pl^i,qin ia pte/
ar.CedmptAa caoip qi^tr.ad quS fbeimt fiitnri ifti adns.Ita q» fntnqt dmotat ordine inter cam
Con
(leracirc
tldOOmUILExpIlcat propheta ilia quam intenrogaaitcim efleradem diii cenencem . Itaq»
dflcnbit humano mote deum tanghoiemfaaeroa tenente maietobmmiiordancmiSe motes &col/
les£t apte vtitur hac metaphoraiqnia deferiprerae mare tanq videns Se fugtensiS; Gmiliter lordwem
fegyra^Se montes Sc colles vt aneres Sc agnos fiigete falrandoiiis enim optime congruit pro caufa
facies tenens: a cuius confpcd^vlfo lajnoncor h| aOiones. Vnde prolojoedo prolbpopceia dicicji
faciebas domini tiemetctca.p^(^conDaTitpetta.Narratu potdcuibusdd arca quattuor antedi/
Aa.ptofequif poteftat* dei circalaxa£t tagit miracula vtnuf^ ednOtonis aqup de petra, al tenus fert
pep cxoi 1 7.alterins fcripcf nn.zo.Qui conoettit petram in paludem aquanimehoc eft eduxit depetm
aquasintantacopiaep fine pakidem.Hypcibolica videtiir locotio.Hic non pfalmom lixl &agmc po
•es conitccre ex hoc <p medio Gatnone ftt hnisAmen.
On nobis doniine non nobisifed nomini cuo da gloriam.
Super mifericordia tua &ixricat£tua:nequando dicant gentes ubi eft deus co^
Deus autem nofter in cocloiomnia qu^nep uoluit fedt.
Sumulacfara gentium argentum flf aurumiopera manuum honunum*
Os habent SC non loquenturioculos habent SC non uidebunt.
Aures habent SC non audientiiiares habent SC non odorabunt.
Manus habentKnonpalpabunt/pedcs habent flfnon ambulabuntmon eJamahnnt
in gutture fuo.
Similes illis fiant qui (adunt atSC omnes qui confidunt in eis.
Domus ifrael fperauit in dominotadiuror eorum SC protegor eorum eft.
Domus aaron fperauic in domino tadiucor eorum SC protetflor eorum eft*
Qgi timent dominum rperauerunt in domino»diutor eorum SC proteiftor eorum eft.
pominus memor fuit noftruK benedixit nobis*
Caictibpplal. A ini
' dUr
M .«
« «
itl.1
PSAIMVS CXV.
Bmefixitdotninilradjbenedixitdomiaaafon;^
Benedixit omnibui qui timent domioutntpdlUis cum maioribus*
Adiiciac dominuj fuper uos:fuper uos fit fuper filios uefiios*
Benedi Ai uos a domino:qui fedt ccelum fi: terram.
Calum coeli dominouetram autem dedit filiis hominum. ^ ^
t^on mortui laudabunt te dominemecp om nes qui deicendunt in mfemtim*
Sed nos qui uiuimus benedicimus dominorex hoc nunc fi: ufm in feculum. -
CIVXTA HEBRiEVM. ’
P Dheta. "W^Onnobisdomine^nonnobwfednominituodabonoremfiipefgll^
" datuafitueritatetua. j
Qijatediccntgcnta.Voxgenrium.ubinuncdeuseorumi , .
Propheta. BtJeusnofler in coelis tomniaquxuoluit fecit. -a-.. , ;)
Simulachra eorum argentum 6i aurumtopus manuum adam* ■ >
fH , . ^ ^ . i
Osds /fitnonloquentunoculieis /fitnonuidebunt. <
ftmi . - . j ^
Aures OS /dCnonaudientmafusm /SC non odorabant* |
7 Manus eis /fitnonpalpabunttpedeseis /fitnonambulabtml^onmuflabmt !n gpi
turefuo. « 1*^ ^
Z Sicut ipfi/crunt facientes eat omnis qui confidens ineis. ^ .
> 9 Ifraelis confidenda in domino* adiutorium eorum fi: fcutum eorum ipfe .
1« Domus aaron confidite in domino*adiutoriu eorum fi: fcutum eorum ipfe. ^ ,
1 1 Timentesdominum*confiditein domino*iadiutorium eorum SC fcutum eorum ipfe. ‘
1 * Dns * recordatus eft noftri/bcnedicettbndicct domui ifiaelis/benedicet domm aaron* ;
sj Benedicet timentibus dominum*tparuis cum magnis.
'14 Addet dominus* fuper uostfuper uos fi: fuper filios ueftros. ' _ ^
U BenediAi uos domino*;facicnti coelos fi: terram. -. • r»
Caelorum caelos domino*tfi: terram dedit filiis adam. «rimmii __ . i.
17 Non mortui laudabunt dominumrfi: non omnes defeendentes filentii.
il £tnosbenedicemusdominoexnuncfi:uf(^aetemum:haleluiah.
' »^lKilasnnttDseft. Materia pfaImiCvraipfoappaitt)eft driideriam dinini honoris tvtfolktf
• J. deos honotetut coito qoi conceflos eft popolo iliaei ad coioloni veram deom Appatetenim in
prima parte pfalmi date tractari ditfcrcnttam inter deum iodforom atfimolachrageiinfiiat colcoie»
dn & colto«3 Ii molachtorom A inde poftea fobion«rar dicano popoli ifrad ad deom. V nde ad lite/
lampfalmns ille eftfiipplicano pro dioini coltosad qoemdeans eft populus t&ad conloiiarionc
ad honorem dioirunomiius. _ _
C7SVMMARIVM EST.
CTPfopheta perit a deo vt fcraet dioinom eolram,non ad honorem popnh fcd ad honore ipEmdi'
tnm e* Werenria dei ad deosrqoia ipfe omnia quf volaitftcit,illi fimulachra foncTom ex diffiacM
coitus ad CDlram.-qnia confidentes in dcoiadinoantur & prote^tur a deonlli autem fimiies erfit u/
mnlachris-Tum a difletenna poptdi ad poputbsrqoia ilk eft ad laudandum deom in ptx&aa vieaf
bndiClos & electas a deo a ipfios grariatilli aUt tena omnibus hominibos coem Iblam haboeranc.
CfPafonaloqoens propheta eft. _
TV 1 ©n nooie OOimnC-Diuiditor pfalmos in patres doastptopofirina materia;, 6c esecoriuamjiBl
IN quare dieent«nces.<rPropomtduo.Altetumeftformalcperitionis.f.q>^sdet honore no*
popolo fednominiTuo.Alterii eft materia.in qua penr dati honore deo & no hoLGTim grana raaAve
ntaccRia.^^iaducitc<p9agfaa( ventas da comptchendftcvninaiv vias ddnn dcrmniiimtot
i
' PSALMVS * *CXV. 1S9
matcria|&inprmnplalmon&t»ftlturviV,oMiKt'vtlubintclIiganfdRcrmthat^ad mate/
na dc qoa eil renno.r.honore dioini noIs.Ica q> fenfiu cft.Da honore nol rao fuper grana tna orca ho
norc nols nii,& veritate tna circa honore nols cni£c eaplicar |>phcta p hanc pranone debitfi affeCtiI
inftoQc ad diuini coitus coTeniaaon&qoo delidetat diuind culcd coTcruati Sc augeri non pp honorcnl
ipfoK hoann.fed pp honore dmini nois. Ad cums oppoiidi teddt qoi repla & omameta & alia hmoi
ccdchalfaca eftdont pp honore auiratis.anc memoria pptia & hmdtdoo^Juc ppheta non nobis
(& ad exaggeranda negack>n{ tepent non nobis)(«idroqugrendli honorem veritate & grana con/
cefli cultus dtuini.cnltusl?qmde dioinus eft qui dirtClc ordinator ad honorem dioini nominis.
iSuare ricoit gentes- 1 ncipit hic pars exeeonua tali ordic Prio traftaf penno rone illius patrica
If^bp ventate toa.Sccddo rone illios parncnlgrup grana tuafibi dns recordas eft.|^Nota hic p da
(ion notitia otdmis Sc progrcffiis plalmi/qi prophm intendit expheare ventarem dioinam m mate^
(ia dioini cultus exdoobus capitibus.Cex veritate fidei Sc ex ventate fpeiFidei qoidcmiquia qui ciediA
tor deos t(l verus deos-Spn autemiqola quod rperaturdiuinnm aoxiliomi vere obtinetur. GTTraClas
Ira^ veritate deUdoobus vntur locis. Altero ab enicanda iniuna-Quare dicent gentes vbi none deos
commlSi non das honorem nomini cuoiferuando cultum toum.occafioncm fumcncgcnces blafphe
(nandi tqtan^ non fisdeos,tanq non potuens nos fiauate in culto tno.Etproptcrca quarr/qua vcilica
te.dicenr gencesiopprobrando &blarphcmando,vbi none deus co^Modos loquendi eft, fignificaiu
do aut qmoUibieftaotqinonpoteft.^Ec deus nofter Alta locus eft ab incoparabili dirpatitare inter
deumiioftrum & deos ^cinm.Ecdras nofter in ccdis-Dicit in coelis , confutans vocem gcntiumi
Vbi deos eonimlOmma quf voluit fedt.intdligc de volontatenon quf oocatur antcccdcnsChoc eft
Velldtatc)iM dc volontaccconfeqnentRhoccft qoa; humano mote loquendo ddibcraca omnibus co
fideratis voluntate vnlt.De tali enim volinonc venficatur abfqi omni exitione omnia qnaccunqi
volmt fccittqoia omnipotens eft, nec ahquid poteft impetto exceunone voluntatis dus-Et hoc dixie
tum ad oftfoenda omnipotetia dcLtum id coniranda voce gennii qua dicetenr.vbi nunc/hoc eft de/
ficiente cultu dd.deuscociiitanq non potuetitillom cdreraare-Cofutat enim dicendo q> omnia qup
volmt fedt.p hoc liqdcm monftratqi no ex impotentia dci fedex volontatedoshocficm.
!0tmul^2aeonmi Defatpto deo nofttoie regione defcnbuntur dii gentium.tom quo ad materiSi
argoij Sc auid-tum quo ad Ibrmajopas manuii adara.i.ho{s.tam quo ad operationes orisfoculommi
imrifiina/iimannftipedumlS; interni fpiriras.vt hinc srdeas difpantatem incompabilemidum ilh ora
III catcnroperatione&eflicCtafnntmanibas hominum,ille in caehs/& omnia qup volmt fiedr.
JSicUtipj(cnint.Dcdarata veritate da ciediti,dcdarat modo veritatem rnfpatfpet cultum veriddt
Er procedit fimilitcr.Cexdiffttencia inter cultum idolo^tS: cultum ddnoftn. Sicut ipfi/diigennum.
erunt facientes eaifimulachraiS: omnis qm confidens in eisffupple eft.Et intendit q> vani erunt oes co/
fidentes|hoc tft colentes huiofmodi deos,ficut ipfi fiint vanijtoe omni opcrcirine omni fruduEc hoc
extendit etii ad facicoees.intcndit.n. explicare cp ficut dii qui coluntur fune line opm,ica colentes eos
erunt fine cotra de coltonbus veti dd fubionmc. Ifraelis confidenna in dominoi fopple
eft:adiutonumeomm'ifraelitatiim.adintonom inquam adbonum,atfcutum|(emansa malo,eotum(
irraclitarum,ip^ dominas eft. Vbi clare vides c regione cotraponi todfi culto^ da confidendum it%,
dojnino.Defciibiturenim cuiras a confidcnna.vtintdliNs cultum intemamialioqainfcriptnm dt
populus hic labiis me honorat,cor autem cotum lonM m a me.
5POITU10 ftSron confidite in ono- Apoftrophat ad bcetdotes integrares domum aaron. Qui time/
tisdftm,oofidireindfio.rAdneitehicpnmoq>pphetan5meminita[tenonscaliustam apud idola
g apud dcfi.fcd mtenons tm.confiftentis in c^dmnaiad figmficandu q> cultores deo^ quantucuivp
ex indmo corde confidat in diis fuisivani erunt Sc digni vt fint fimiles fuis fimulachcis : cultores veto
dei ftex corde in deO confidanc,opcm plcnifllmam 9^cqui;& auxihi ad bonum Sc reniarionis a malo.
P^Aducttciecft^qidafCanmm erant cogregationesvniucifalcstanq vniueifitaccslntoro populo
ifiraeLAltera vnitans totius populi.Et hanc a pams nomine defcribit-diccns ifradis Altera vnitatis fa
ccrdotalisiquac comphend^at totam tribfi leni comune ton populo.Et hanc defcribit a pnmo fum/
mo iacerdote, domus aaton.Rebqoc autem vninetfitatcs.reliqaa coUegiafpaiticularia aant. Et ppea
ppheta harum tifimemiiiir.Qimfaaft eft vttimetcsdcu non nuncnpan fuerint a patre aliquo auc
a nomine colleftinotvt inrdligas ad lingu|os timentes deum fermonem dirigvpoftq vnitatis populi
& vn itans facerdotii mentio faCta eft.^£c eft remotu intetioncppher^efte,q>populi ifrad confidetia
In deo eft velut innixa mentis patrum(abtahz|ifaac &iacob>&inns vero aaron tandinnua diurnae
inftitunoni hm5i (acerdotiufingalof alit nmennd det! tanq Inira filiah dmoti dn.p^Potrs nihilomi
DOS intclligcrcifratlis nomine totum populum ifraclt& cum hoc fpccialem mennonem fien domus
aaron,cni ex oflncto ihcubit vacare diuino cnltui-Spalcm quoqi mennonefien hmennum daim.rani
■dfignificadu q> neqi ifradiramm nctp aaronitamm confi^tia in deo prodeft nifi fincnmcntcsddi.
fnm :doomftaidendmhomnesomentesdcumetiamfinondelbcndenntafilusife>(l. -
■Ift'
PSALMVS ' .CXV.
Pfisradhfeltld-Traaaf hicilla particnlajfcptt gratia niaSinm»dit(i» ex diuiiu gra^ pceflirti
jK^it benedidio popali|facctdotii & cimcrid dcii:ad hoc vt cflcnt addidi diainocolnii plmcu viipt
hare enim grana dei conedTa populo quo ad diuinum cultum : qua petiit in pnnapio fetuan :4
honoK dd.CTTradans itaqi diurna erga populfi grana circa cultum.indioat a fupeema gratiaDn*
fccordatus nolfai;nd prouocatns menns nofto aut factifiais led Ibla memona nolm. Et uitdigcro
coidanone metaphoricaiqraa ad Gritudine ttcordan (e habuit educedo eos de ^i^o in tena pmi^
fionis.B6dictt.Fntnrfibndictt|rcfpicit^tttitiirecordatnsdignifjcas bndidionc (eqadrwrdanone,
Biidicet domui ifratiis^cceqoosbndicendomn ifrael/domu aaroni&nmto dnm^fdenpent pn/,
Ds enomaatos.Et recole q? deu ilhs bcnedicerqeft deum ilhs bnfaccre.^ Addet dns fupd: vos.Qua^
bfidiCtionisnoietnfcnptura multiplicatio inrciltgafCbenedixit illis ctefote St mulnplicamim &c>
explicare tn curauit ppnm quod erat ad primcfitum.r.raulnplicationem populi eifecf&dd bcncdi/
«ionis-^Bcnedidi vos dnofdanui cafus di.Eccc quoifum bndidio muln^cans eossvt.£fint bencA
tti dno.-hoc ^ fint bcncdiCti tanq dicati dno| taim addidi ad colendum dnm. Facienti ccdos & tetra.
Non fnifccit propheta: (implia fcrmoneexplicaludiuinam gratiam I ex hoc qi benedixit eos ad hoo
vt fint bcnedidi dno;&d amidit gratiam diuinf eicdionisajua dens quum fcciflct cados 6e taia,cae/
los quidem habitaculum conlhtuit diuinu, terram alit dedit habitacnJd filus adami vos veto bencdi/
dos ftot dfio . I ta q> condiifio illajbenedidi vos dno/& inflator tang finis dimnf bencdidionis.S: de/
daratnrex diuina cledionelendiflnbnnone.Etpropcerea continuatur dicendo-facienn ccdosAc tere
ram.^C(dotumeodosdik).EtappeDatcodoscmo5tqnosptiosappellaucrat codosihocefl totatn
congenem cotpo? corfeftiom^uia connent iflcnoies cados : ^hg^Cignis & aens. Et ell rcn(iis.oaBa
lorum darium ccdos. Vel dicuntur cadi cadotnm.lmnltomm coipomm coddhmnivt dicanra eoo
li cariori! ad fignificandam miiltitndmcm codeftium co^f in qme cxli diftribuuntnnEt teni dedit
filiis adam. Vbi videre potes diflribanoncm.dno codosiffliis adam tetta, vobis benedidi vos diioi •
ijRon niOttiri. Dedarata boiedidione populi ad hoc a fit addidus deo/dedarat modo h% dicanoe
nem int^igi in prgienti vitaine putates populum eflebenedidumdominofca ratione quia in futura
vita erit dominlQuauis enim hoc fit vetii, non tamen hocfignificaturperhoc quod didam eft be/
nedidi vos dfioifed fignificatnr q> benedidi (unt ad laudandum Se coledil dnm in plenti vita.piioo
itaqi declarans ait.Non monui, fm coipus ex qua parte hommes dicuntur mortm,laadabant domi/
Oummeqi omnes defcendentesrilennuhoccfine^fm animam defccndentes in locum filentiidioc eft
in limbum ,in quo filet laus tnaEt nosflapple viuentcs.bencdioem os domino ex nunc | fine dilatione
aliqua, Se vfi^ ^tetnum.p^ Adueitc q> pronomen nos non habet demolhationem petfonalem fed fim/
plicemihoc eft non demonlfaatdetnininatenos modo viocnics,feddemonAiatnos Se filios noftros
Se deinceps fucccdcntes in piplbiti vita.Ec ptopterca dicir q> ben^cemus ex nunc vf^ ftemnmtqiiia
vf9 m finem mundi durabimus nos Mnentes.haldu iahilandate deum. Arnen.
CTVVLGATA EDlTlO.fl^Haleluiah. CXIIII,
piillexitquoniam exaudiet dominus uocem oradonis ttace*
: Q^uoniam inclinauit aurem fuam tnibi:& in diebus meis inuocabo*
I Citcundcderunc me dolores motds:8C pencula inferni inuenerunc me> *
' T ribularionem Si dolorem inuenitflS nomen domini inuocaui.
dne libera anima meaunifeticors dns Si iuRus , Si deus noIUr mifac^*
Cuftodiens paruulos dominusdiumiliacus fum Si Hbtrauic me.
Conuertere anima mea in requiem cuamtquia dominus benefecit dbi.
Quia cdpuit animam meam de niortetoculos meos a Iacfarymis,peda meos a lapfii* '
Placebo dominonn regfone uiuorunu
U^Haleluiah. CXV.
R.edidi propter quod locutus fumtego autem bumiliacus fum nimis.
Ego dixi in exceUu meotomnis homo mendax.
Quid retribuam dominoq>ro omnibus qu( retribuit mihit
Calicem falutaris acdpiamtdC nomen domini inuocabo.
y Vota mea domino reddam coram omni populo dus:pr$dola in cofpe^
chi domini mors fandiorum dus. . "
p domine quia ego feruus tuustego fenau tuus fti filius andll{ tu{«
k
• PSALMV5 :CXVI. ijo
Dirapiflimn^ tneambi facrificabohoftiamfaud«,«nomcndoouirii«ib^ !
y ota mea domino reddam in confpedu omnis populi eiusan atriis domus domini/in
medio tui hierufalem.
CiyXTA HEBRiEVM. CXVI.
* Propheta* Hexi quoniam: aodietdns‘'uocem meam defcationum mearum.'
* J-J Quoniam inclinauit aurem ruammihi:^ in diebus meis uocabo.
i Qrcundederunt rni^una mords,«£ obfidiones foue* inucnerut metangulham X trw
(titiamreperiam.
4 Et in nomine domini*uocabo:obfecro domine libera animam meam.
5 Mifericorsdne’Kiuftc;fiddeusnoRcrmiferans. < .
4 CuRodicnslimplicesdominc‘':attcnuatusfum,&mihifalus. ^ ;
7 R.euerterc anima mea in requies tuastiquiadominua^retribuitfuper te. : tn^cdia
i Quia cripuifH anima mea a rooitesoculum meum a lacbryma/pcdem meam ab Ipulfu»'
WJW ^ • .4. . . • •
f Ambulabo faciebus domini in terris umorum. ^ '
4A fdra
a • |T Credidi quoniam: loquar ego humiliatus ualde. .
II ^o dixi m fanare mcoiomnis homo menrfcns, ^ ’
ifz Q^uid reddam dominotomnibas retributionibus aus fiiper mc^ .
1 1 'Calicemfalutumlcuabo:&innominedomini*uocabo.
-J
tis
14 Votameadno*foluam coram nunc omni populo eius.
Carainoculisdomini^/mors gradoilseius.
■ f Obfecrodomine^quia ego feruustuus/ ego feruus tuus filius andll{ tuae, diifoIuiRi
uinculamcat. t mncutii
Xibi (acrificabo facrifiaum confclfionistK in nomine domini*uocabo.
ig Vota mea domino* toluam coram nunc omni populo cius.
tf In atriis domus dominr,in medio tui hierufakmduleluiah.
cum his drfctibimr homo iftecj>dilcnti<j> cttdiditiq» duat in fdhn.irc fuo omms homo me/,
cics. H*c ftmt qmt clare appata m pfaimo.p^Q.ms fit aurem ifte homo/fli confcqucnrer quaifint ifta
pericula &c.inudfagandum reftaeEz autontate pauli apoftoli.::.ad cor^habemr credete ilhus ho/
^nis eft credere laudabilc.aitn.Hab«K$ aurem eundem fpintum fidei jient rcnpcum eft.credidi pro/
pccrquodlocucusfumi&nos ciedirousiproprerqood Ailoquimoi.EipIalmo.)i.Onttdomiiie (pera
i^iifas timlo pr^ocatur)anfa nobis oator exifiimadi q> dauid dl lUe ho q hic loqcut : du in cal
ceillius pOdmi cifdcm verbis vcinir.Ceso dui in fidfanare mcaEcdiitem verobi^ valde confonat.nS
In illa femnadone mentis qua pafTus en quum ciidSdaietar in modu coronp a (aulis militibus. 1. reg.,
xvconfonac&q> duem deum le derchqnille|& q> duerir famuclcm ifta vice medtumum mo luce duo
inacuo feconiiKiudcorin illo cafu.In ptmeipto quoqipljdmi.iS.diligam cedominei eadem pericula
inoms (ibi im minuiljc dauid refot qu; hic narrat quodamodo de verbo ad vcibom.Et confiat f m hi
Ooriam omniaquf de viro hocdicuntui] venfican dedauidc m perldmtione fauIis.Acccdit ad haec ^
votatnldeR cora oipopulo&in medio hiofminoeftpetfoncpriuatflal ri^i^ad rcgalc.nJacnficiii
par cfivtols concutiat populus. Et auoniam bis inhocpliumo homoifie diaqnuncfoluam voca
nca cora omni populo det &c.mani(alat q> um hierul^em erat auitas regtaim iam iple erat rex toti/
^ppUdaChocdindloluai icxfopiodalcdcaafapciilutljqnedidiihancpuliiiumuiUoqain non
' psalXivs ■ ■ .CXVi.
bis ifixillct Ce nSc Teddicntnm vota ibi.p^< com his perIpeAfi fuoir afflUlio c&tndis bommona^
lata in plalmoiin quapr^pin mcnccduitomnishomo mmcicns/naUi ragc% quadrat ntfi qnaa
do dauid onAus dt a faulc in modum corongCtlonniam in illo folummodo pmnilo l^tut daoidi
defpcralfi;)con(aitancnm tationi apparebit q> materia pfalmi ilfaus ad literam cft memona illius hbc
tationisicomcmorando pcnculum Adifpofitioncm ammi proprtj,A:bciKlTCiumdioinum,&fitnuiie
tei>cmpatamm ad publicas gtatiarumaCtionesinhierul^em.
«TSVMMARIVM EST.
QJDauidiam rex tccolit liberationis fuac quando dndusefta&ulcl modum corong rationcs.S(oSlf
fliemorat cum propnam deicdionem ac p^cub magnitndinem.cum drboiitionem fiig fida|fpcvdi/
leftionis ac rccurfus ad deu.cil dci mifeticordiaimifcrationqinlbtia|& ctifiodia (impliciom£r ad gta^
oatOadioncs publice inacriisdomusdm in medio bierol^tecognorccdo hoc bnfiafilc pparat.
^Perfona loquensptopheta cft.
^ ■ ■ - -- - - ■ 1 duos(fcilicet dir
I patrem. r"Dratr
Proponit vnfi trir
bos fiiltif ronibus-C^uodproponiccft hocCaudiet dns vocc mca.Pnma ratio cft|qm mlciiSccnndaf
qift' idmauic aure (ua mihi-l^ajqifi m diebus mus vocabo.(T VideGn^la.Audinoncppomt di
<xdo.Audictipro exaudiet, dhs voce mcadepcacioniimcatd.Ec quia diftiohcbtaica intersta dc^
nonum (bnac pces flcbtles,idco nota ptophaam quum dUdild voce mcajcxplicaAc qualuatem vocu
a vocibus fletui mixtisivt hincmtdligtremu.s flatum nns flebilem. Pnma ratio quum dicere deboiO
i;qa tepore ifhusplalmi editi |
[uS habuerat dauid proprer ci
loqui
gafaulem ihimidi.tonentnol^ occidere iprum.EcintcnditqilcKO deus .adiuniteii profugum, qifi
ipre non'odio habuit fcd dilexit faulcmtttaq) meritum diledionisdos afScmir pto caufa exparte d^
ms.Et hgc caufa rerpiut diuina iufliciii vt meriti! cograi.p^ pte ade diumg mifericordig fubidgttiu
alia ca.qifi [dinauir aure fua mihi.Ne mento dilodionis arrogaret da^id dinina aiidinonc rang dc/
ideo etia atidiuit deusdauidem vc pronciuret indcfhidus diuini uilcus.Daoid enim fiut ptimus ii
meor foldiis ordinis &loci od^ns ad dimnd cuIclLEt quaois non potuetic cxccmioni eunda madar
re pet feiplum fed per falomonem.no deflint tamen diebus vicg fug cultui diuino fhidiofc vacare. Ec
ptoprerea diut A in didins mds vocabofhoc cfl inuocabo deum folcni cultu.
CT iCiraidCiicrUnt inclnaoichic parsaecutma tali ordmPrio tradatnt illa patticnla|d(fcatian(
mearu.5ccddo illaivoec meaiibi & in noic dnuTertio illajaudict dns,ibi & mihi ialus.Quatto illa;dik
xi;ibt quia cnpuifli.Quinto illaiqm inclmauic ance fua mihilibi ctediduSextb i^& i diebus meis vo>
cabofibi quid reddam dno.fiT Dictat caufam mifcrabilium pcnm.Cireddcdcninc me fiincs mortis.
Ad literam hiflonacangicnifcripta.i.reg.:).qoadofaul cum luis dnxicdauidrm &luosin modum
cotong.Hac circudatione appellat fiincs mortisiquia adimilatur fimibns inmcdtencibus cualione ho
minis qugftti ad mortfequaliserac ipfe.r&obfidioncs fbneg inocnetdt me.fofdem appellat obfTdio/
nes:qniavcreobiidcbanccum.foncgautc:qma adlimilitudineobTidcntid hokm feu animal v(q>adeo
vr impellant ipfum ad ^pice fe dandd in fouea/erat.p^ Anguflia Sc rriflina tepcna.Futuram rependi
lefpiat ptcricum arcudectonti innenemntex exciinfecaenim eircQdacioncucuucfl in 'animo an/
gufha&tnftitia.anguftia quidem ranca \tdefparcm me polle euaderevT ibide diarar. tnflina vctoi
2 nia pararam mihi videbam mortnn.
:fUinonnnCOCHnilltTradaturhicillaparticula(vocfmea.Etprimodefcribit feqndatecuifns fui
ad dei! p fororiit& in nok dni vocabo.deinde vocc ipfamjoblmro dne.p^Ha;c eft vox qua rccurfum ha
baicaddefl.ObfecroCadnerbiaiitercenaurvteflobfecradi adiietbifi>ifie Ubera aiam mea|vita mei.
mii^corsiaffedu.dnqqnia in mifcriafum.&iaflqquiainiuflcpacioR&densnoflcripcr gratiam cui/
tus,miferans|opcrc.p^tiiflodiens(tmplicesclomlnc.Addidichocactribiimmcnflodic fimpliciomfca
citefigmflcando propna (implicitatis virmtem.duoliqdcm ppria mentaincotoJiocprogicflbcom
mcmorat.fdilcdionts in pnncipio|& flmplidcatts mcido.Et apte dauid comemorac meritu (impbci/
catisIbgiqniaqDfiipfcabfif omnidupliciratefimphci corde bmiretfauliA prolpcrecunAa agerer,
imputatu cfl ei q>afpiraret ^ regnum|q>pct hic mrederer eripere regni! adorno laulis-r* Attenuatus
lbm.ExpUcatmoranonepanionccxpcnccnrtoncfaulis.Vawenim attcnuamscft, quumaprinci/
pe ficgencro regis &c.in pauperratem dcucnic profiiras & dcflitumsauxilio.
nnlpirilhl6.Tradatur hic illa particulaiaudiet eMminusidcfcnbendo fahiacum fe a deo a rccnrOi
ad ipliiia& mihi ialas|h]U.n^enatctc aia mca.Apollrophat ad Iba animam, ddictibensinidaia i*
P5ALMVS .CXVI. 1
fetURraatirrab angoftia Sc triftina qcnbas occnpata fbifti.anima mea in rcqaics tnas ( confidendo
tedeoabliyoi h^cationcqaiadnsKmbuitrupercetra^n>eritan]a&dileAtonts& limplicitarts.
ttuia Cripirifti- Tractatur hiciUapattMibjdU^manifeftando qualis faie foadilei^ab af&Cta Sc
cScCtD proprio poft aliccarum bcncficiom A tcgredmir ad deum ^oquendomX^ia enpaiih anima
■Kami vitam mcam.a moteertK oeaderetunocakim menm a lachryma.pedem menm ab impuUu.Oe
pencnlo mortis duaaticitcatxkdetnnt me funes moitis.de lachtymis dixeratiangofham & tnifatiam
ttpetuKD.de periculo pedum duerat/obfidiones fboe^ inoenerant me.Er propterca ab omnibus fe libe
atmn commemorat, S: fubdit. ambulabo faciebusdomim.Quiaenpaifb^dco ambulato faciebus
dominU.coramfadcdominilvr decet confideranton pif fennam domini^vtdeus prpeepit ab^alu^
ambula coram me genci7.^ terris viuorumihoceft adhuc viuens-Cirtuloquiturenim per ambula
lionen^ coram domino in terris viiiotumjic adhuc victuram reCte operando 6c progrediendo de vitta
le in virtutem in veritateiccfle dco.Potcs nihilominus mtcUigere per renas viuorum / terras intra am/
lhCnmtenacpromiflionis.tan3rcliqtietenaelinttcrta;Bottuotumdeo,&folatcm promiirioats Ik
ttEta viuentmro deojfcu ad diuinum euttum.
CT£rcdidi. Tractatur hic illa paiticulaiindinaait autem fna mihi/cx parte ipfhis dauidisdemonlha
ti pronomine mihudeclatando deicCtionem fen homilem llatum ipfius ad quem inciinauit dens an/
ttm.pTt aduerte eoniundionem caula mem poftpofiram.ellenim ordo llterz . quoniam credidi lo>
quar.Nec miiens ii apoflolos introduxit in pretcnto|locutus fumiquoniam connthiis rcribebat,qui
«tebantur ttanflationcyo. QTEIl itaip fenlii&Quoniam cnedidijramDch dicendo mihi in nomine do
fnim q> vnxit me dominus in rege.hocenim cicdercfmtlandabilcEttanq nototiumiabroliite dixit cie
didi.non determinando cui aotquidldco loquarFuturam loquar rcfpiarpi^tcriram credidi: Sede/
notat feciaelam fermonum dauiw exfidequa dedit Termonibus Tamuehs.QBid autem dixent no ex/
piicanTed facile colligitur ex regno cicdito.intelligimDs enim fnne q> dauid profugus cdmunicauir To
ciU verba famuctis.vt antmpquiores elknt fccumia; in domino ponerent ^lem Tuam Scc. Ego hum(f
liatus valdeJoquat innuam credita qu^is humiliatus valdc£t incendit » non obfbnte tanta deie/
AioneTuain flatu prorago.loeioebatnrdcrDO futuro rcgnofcjuia crediditlamurlLCr^o dixiin Tcfli/
nare raco.Poft3 dauid ddciipftt propnam dilpoftrionem quantum ad dileCtionemidicendo dilexi,8e
quantum adEdemldicendo ciedidemodo defcmbit quatum ad fpem£t intendit q? perdidit foemhu/
Zta id quodfcripram eft. i .reg.e^dauld defpabar fe polle euadere afliciefauL Veram hanc dcfpaatiev
nem non quiero fed turbato animo incumfle fe flgnifkatidiccndoego dudiapud mqSe forte cofociis,
in fHhnaiemeorinpn^pitatione mentis mcgpt^ anxietate animi.omnis homo mentiens-Viitatii
BtOuabiomCfciticct q> omnis homo quande^ mentitur>lixit.fed in hoc non cirauit. Sedetiauit in
noc (p mtendebat hocprouetbinm applicare ad famuehs vaticinium: intendens dtcctcq>etiafamuei
Bcntus eft in hoc vatiemio de futuro regno meo.Cemcns liqde dauid le no poSe cnadci^c p hoc fla
(im le occtdedfi.pcipitanit fentetiam a ena famud falfum dixtlla.Et hanc fidlitacc inftnuauiq vtendo
Uh> ooi poetbio ad noc.Ec pinxit damd feipfom:quahs.£erat]quum pfugus dfct Sc in periculo mortis
eonfhturasrvt tanto rnagis doedeat dminp giatif bnfrciS,quato ipfe erat mmus dilbofttus ad iHud.
£hlid rcdd9m'Ddhlino. TraCtararhic illaparticulaiS; in diebus meis vocato : dedarandoprpfcn/
cem difpoflticmem animi fm ad teoogiiofccndam tantum bcncficiDm a deo. Quid reddam domino;
appofiriuc omnibus retributionibus eius fuper me.5ignificac enim a modo loqnmdi le non habere
quod reddat doUimoiquod reddat tot tetribucionibns diuinis:vt hinc inceUigamus q magnifacic di
•iinabenefK:ia.Qtueappd1aoitteiTibntiones,nonfnismcnnsfalfoisdemericis.intendic etiim q>dc/
as retribuit libi bonum pro malo:hoceft non obftantcdcfpcranoneeius.^Calicrm fahitum leuaboJ
Ecce quid reddam, (actiliaum gratiarumactionis. hoc enim dcfcnbit a leuanonc calios falutum|hoc
cf{ pro falutibos habitis. Qiua enim libamina in huiufmodi facrifiais pro granaromaCbonc intet/
uenidianr.ideo a calice dqcrip(ic.Ft in nominqnon alicuius idoli, lid domini vocato/pro innocabo.
pVoca mea dno foloaSacrmcifi quod officra/voauu enc | defideratii acdebit£l,cora nucomni popn/
|oeias.reddananc|iamrcx.reddamcoraomnipopolodus;qoiaccxiamfumiliacl:aiioqnin non di/
idlfo omni populo aus.(TCatainocuIisdommi mors gratiofis cius. Ratio votorum teddendorum
cxplicamr.qoia in ocnbs domini mors imines fai intentata gratiofls eius i cata:hoceft magno flh/
mata/in magno peio habiraac per hoc ndfaalcpermitnf.Er intendit per hoc qi deos (e computauit
tmet graciofos fuosimnlcu aptoando morte dus:dii no pmilic illum ocadi a (aule,qaauis mors tunc
Immineret ipli danidiGratioIbs da Itelligc ai:ilticeos.Cqui gratispprer dcu donant. CTOblccco dne.
Duo pmifctat.sralice.f.Si; inuocanone.De calice dinuvoca mea &clnoocanone modo fubi^c.Oble
ciD.aducrbil! obfecratiscfbictoducir.n.fiapfu obfccrate.Quia ego femus tuus.profitcffopra ^ meri/
cadimnumbenefianm:dumpiofticfbisrclmiiidei,iKcfolum feruii fed filiam {mifdci:vtetiamle
natii feraum proficeatur.patruscnim feqrar ventre. Etcndiflbluifli vmculaidignatuses liberaiemea
yinrniis Vimia i^pcUat ciicfldacionc ittiliSjqaa canq vinculis ligatus lendiaf nepofe &ge/
PSALMVS
.cxvir.
(e.|^ld(0 tibi Cerificabo (ktificiu c6feflionis|hoccft landis tn^ in noie dfil vocabaGiati anfmidl
no faciali tqxtitiQne fuic^ci bnficii£t ppcoca quu gratiu animus hicdcfmbatur.idcm bcncfiaum
pluncstq)cnt:&limulqoaspotcllrcfcncgranas|gaudctrq>etcndo prominctc.Et propccrca rqjctit
non foltim bcntficiii.fcd faciificium & inuocanone & voca rcddcdafaccnmulans locu giatiaruaCtuw
nis:in aenis domus dotnmi in medio tui hienilalem. Ama domus dni loca erant racrificionim.Ec gi
tunctepons altare holocaulloif noerae in hicmfalcfedmcxodfogabaon/vbi erat tabemacolam w
Aii a moyf^vt diatur. i .paralLZ i .^ad illius diHcrcria addidit
dl in publico nuitans hierolbljrmfin qua eiant atria domus
irophcta Ui medio tui hicnifaleroihoc
,oc cft tabernaculi ^Ai a daakk m
''Nccmircnsqiapollrophat adhiemlakmiqufiCamillaiis fichtiicptophetx
vana apolbophatio.Ha)elu iah|laudatc mm Jic
Smen.
(CVVLGATA EDITIO-d^Halduiab.
,CXVI.
Audate dominum omnes gentcsilaudate eum omnes populi»
(Quoniam confirmata efirupernosmifericordia cius:K ueritaa domini
manet in {temum.
OTIVXTAHEBR^VM. CXVII.
Propheta, y Audatedominum*omnesgcntes;laudatecum omnes popuU.
Quia roborata eft fup nos gratia eius Oi ueritas dm*(tcrno:haleIu fah.
Iculns nullus dlMatena pralmi cx antorirate pauli apoftob ad ro-M-babetuRf foboa iuuitan
I tue gentes ad honorandum deum fuper mifmcordia in aduentu mefie.
^ CTSVMMARIVM EST.
CTProphera inultae vniuerfum mundu ad laudadudcii.quia venu mdias plenus gtatueAc vi
CPa lona loqucns propheta cft.
ventans.
y 3udatC0oniinuni Aduettqrerinhocj)arouIopralmorrpctiIandatedominnm(bis Icilicetin
J . hoc verficnlolie cano incalcRfiniturcmpralmusillc per haldaiah^ttnnano numero ad pet/
Ic^minuirct laudem. Omnes gentes &omncspopuhmuicanmr:vtnuUDm ezcfpcum intdligas.
I^Quia roborata cll fuper nos.Pronomen nos|demonllrat inuicacas gentes Sc populos Iccnm: vt ncc
fciplum propheta excludat a canto bencficio.Cu Vbi adurtte aduencum mdtp dcKTibi cx mpbci con
ditionc.Primadlvniuetlalisextcnrioirignificacapciomnesgences&omncs populos vnacum pro/
phcra.p^ Secunda dl cobur vniucrlamm viarum domini/lignificatom dicendaquia robocata dl gea/
tia dus & veritas domini, vniuerf^ liquidem \ip domini (iinc grana A vetirasXnte aduentum aiim
mdip vig domini grana A ventas inhrmp/imbrallcs A debiles eraneper aduentum i
1 veto mdip con/
ualu^r A roborare funcquonlam venit pknns grad^ A veritatisiA grana A vetitas per lefum diri
Arim VYnm trf>r lia orafin rAnnatiiiffvaldf afHnm«A'ntni1irrr vmracdfiAnnrivifr /V mihs
Ihim faCta dLManiTdlc naq: gratia eonu^iti valde afflucnsiA limilitct veritas doAnn^i vitc A luih/
Df vbicp robur acc^tc.p^ ;£t^aEc dl danui caibs pro ablanuo i vt pr^Aum dl. Terna Rza£cm/
... " -iifigdem
tur condirio fempitcrnitarisihoc dl q> robur gratip A \xiitacis dfcehi dl pteradXntc aduetli hgdem
duilb gfa A ventas erant remporalcsunm quo ad ptomiffionesiquiabona temporalia in veten pro/
iDittebanturtdlamcnco . rum quo ad durationem llams.Per aduentum autem chnlb roborata cfl
tam grana 3 veneas ad ptemom.cum ratione proroitlionu ptemi prpmiLtum ratione tmucabihs
tus noui ttffamcnti vfq< adconfnmmacloncm {auli.Haldn lah/ctrtio laudate deumAmen.
fCVVLGATA EDITlO-CHalduiab. CXVII.
Onfitemini domino: quoniam bonus,quoniam in fcculum mifericor^
dia eius.
Dicat nuc ifrael:quoniam bonus,quonta in feculu mifoicoitiia dus.
Dicat nunc domus aaron :qm bonus,quonia in feculu mifeticordia dut.
Dicant nunc qui timent dnmtquoniam in feculum mifeticordia cius.
De tribulatione inuocaui dnmt& exaudiuit me in latitudine dominus.
Dominus mihi adiutonnon timebo quid faciat mihi homo.
Dominus mihi adiutonSf ego dcfpidam inimicos meos.
Bonum e(I confidere in domino:q confidere in homine.
Bonum cft fperarein dominotq fperarein prindpibus.
Onmei genta circundedetunt mc:& in nomine domini quia ultus liuB in eoi*
i
r
PffALMVS :cxviii.
Circudantes aicundedcnint tne:5Em nonauic dooiiuu c|uu ulcus Itini in eos«
Circundcderanc mc (Tcuc apa,X exatrounc ficuc ignis in fpinis:& in nomine domini
quia ulcus ftim in eos. . " ^ : o.
Impulfus cuerfus fum utcaderetnc&dominus (uTcepic me.
Forticudo mea SC laus mea domtnuscK fadfais eii mihi io lidutem.
V ox exulcacionis SC falucisnn cabcrnaculis iullomm.
Dextera dni fedc uircuteulexcera domini exalcauit me,dextera domini fedt mrtutem*'
I Non moriar feduiuamcSCnaRaboopen domini.
Caltigans calUgauit me dominusrdC mord non tradidic me.
Aperire mihi portas iulhtis,ingreilus in eas confitebor dominothsc porta domini,ia
(ii intrabunt iq eam.
' Confitebor dbi:quoniamexaodinime,&fa(!his es mihi in falutem.
Lapidem quem reprobauerunt (dificantesduc Eidus efi in caput anguli.
A domino fadum efi ilhidcK efi mirabile in oculis noliris.
H(c efi dies quam fedt dominusccxultemus SC latemur in ea.
O dne faluu me fac,o dne bene profperarecbenedidus qui uenic in nomine dni.^
'Benediximus uobis dedomo dominicdeus dominus SC illuxit nobis.
Confiituitediemfolcnemincondenfisnifcpadcomualcatis* ,
Deus meus es tu & confitebor tibideus meus es tu K exaltabo te.
Confitebor ribicquoniam exaudiffa' me,6£ fadus es mihi in falutem.
. Confitemini dominou}uoniam bonus , quoniam in feculum mifcricordia das»
«;1VXTA HEBR^VM. ' CXVIII. «
* Propheta
X Dicet nuncifiad quoniam {temo gratia eius.
3 Dicent nunc domus aaron quoniam {temo gratiadus.
dl ■
4. Dicent nunc cimetes dominum* quoniam {temo gratiaeius.
9 Aiefias.Dc angultiauocauidommumnefpoctdic mihi in latitudine dominae
« .Dominus*mihi mon timebo quid fadct mihi homo.
iM
7 Dotiunus*mihiinadiutoribusmeis tSegorefpidaminoforibasmdt.'
t Melius fperare in domino* q confidere in homine.
f Mdius fperare in domino*q confidere in principibus.
^^Dmnes gentes drcundederunt menn nomine dni*quoniam excidam eas.
Circadederuncme/etiamdrcndedemncmennnominedomini*qm excidam eas.
M9Z
:U,.
T.i
IO
It
I z Circundedetunt me quafi apes,extind{ fune quali ignis rpinarumfin nomine domi^
ni*quoniam excidam eas.
1^ ImpeUcncioinipulilKtne adcadaidumt&domuius adiuuic me
J4 Fortitudo mca:dC cantus domini fuit mihi (aluti.
^CCVOF
Cf yoicantuiK^utuinteatonuu^nini. dexmdpminr&omfetti
50<
1
loK.,
.1
'1.
PSAtMVS I 1 3BXVHI.
ii Datend<MnmiVceUaddctcfadoimmYadcntfottm]dmcib*’ " '
17 NonmotianfeduiuaniiKiumboopaaclondiu. . p.
I > CalUgando'caRigauic inc dominus:8c morti non tradidit me»
•poHoM^ .... . . '
1 f Aperite mihi portas iuitid^tintroibo in eas,confitebor dommunu
c o H(c porta domino*:iulb' intrabunt in eani.
21 Confitebor te»]uoaiamrefpondiftimihi/AcfuilH mihi faluti»
xz ^ufK’ Lapis defpexerunt (dificantes,fuitcapid anguli* . .
z} A domino''fuitiIl^dioc flatum in oculis noflris. j
Z4 H(cdies fecitdominus^exuItabimus&I(tabimur^nea«
z( ObfeaodomineTaluificanuncmbrecrodomineYac proScere nunc. '
zs Benedi(fhis qui uenit in nomine domini'':benediidmusuos de domo domini**
z 7 Deus dominus*K illuxit nohisdigatc feftum in frondibus ufcp cornua altaris*
zs '^20p(pCtd'Deusmcustu/flCconficeborteuleusmaisexaltabote.
Confiteminidomino :quoniambonus,quotuam(terao gratia eliu«
Titulos nullos dLfr Materia plaloii ac aucontate dominimattlLzi jnar. iz&Incm.monllnm
mdias.quum ex hocplalnio mdodcur.lapidem qoem icptobaoenmt aedificantes hic faAus ell
in cuut anguliea dho fa<M cft iRud.Se cft mitabilc in ocolis noffais-Idemqi firaiatur ac aotorirate p6
apoftoIt.camaCt.4dicentuJiiceftlwisquttq>robatuscftavobispdificannbDs;qnifaCtns cft inca/
putangobA non efi in alio aliquo wus.Td in^apicaiopnaigepiftol^dicencisAd quem accede
tes lapidem vioaoieab hoibus quidem rtptobatum.a deo aoceclcCku.'Et mfra. Vobis igitur ctedeutv
bos honormo credentibus adt lapis qoe rcprobaocrant gdificantes hicft^s e in caput an^li.
confertu nihilominus p^mi apparet plalmom totum dechnfto traCtarei^am perlbnadaaiptain
hocpfalmoanguftataicitcand^impullaadcarum/cafhgatajmomnontraditafraloata ac cxdrma
perfratoiesToos.intn^dcar vt marena ratioqi gaodii lulio^ ,Se vt rano laodadi deum ab ifracleia
domoaaroni&atimedbosddi.Hmcji^ppaictfaluteacviftonaper&npiftiDsadviiiaeribru iufto/
tnm gaodiom Se falote rpeCtare:radcmqiefle|kironade qoa fub fpecie lapidis didtutilapis qiif dcTpef
zetimt fdilicanccs.de qua poftea fabditutlbenedidos qm veiiic in nomine diu , qopdim non monic
foi vioamiSc aperite mihi portas iuftitic.Nolli liquide mottaliii hominfi conuenic vere dicctc no mo ‘
tiatfinl vioammulhpmohoininipocdt vctcdia,benedidtuqm venitlnoounedi^dcusdns SciUar .
sit nobis 9ecEx hisai.appata q>.matcna pfalmi adliteram dt mdias a pallipnc Se nioite libaaaupCt
te(aiiedlonem,punitutusitidirosA;adorandasabomnibasioftisS£ * '
CJSVMMARIVM EST.
UTPropheta mdiam multiplidter patientem;in deo confidenteni|ndufdtatimi)tneftnm incapntaiv
gultadoratome; amihs canmmmtandop^teicaomnes ad laudem diotnp graop^temp.
CrPerroneloqaencesrutlcpteSphera/mdiasiSeiufti.
C0nmCnIintOinldicarp^almosinpattcsduas:propo(itiaa0ll^enp.Seexcdlttua|ibidns mihi. .
CTPmponitttia.PnmomnicaccomuhiceroesadIaudanddm draioneboniratis8egranp ftev ‘
nfimdftratc in refunedioncmdi^Coniitemimdho/cdfdrionclaaehstqm bonos) Se tn lapio Sctod .
vnioerTo refulatando melia.qm (tetnoinot^ri, gratia dos) no ex mentis noRris-Et didtntad ctn>
nitate extenfa grana diis,pn>pteT ctem itatis aditum demda mone ndetatum omnibus in ditim ter
(bireaione.|
inoi)
^^..-_^dciideinchhihimcamilraeUtanjqfacctdonim)teftanturadosapoftolonun:^imDltl/ .
tndo magna iodf orum poli chnlh refunedtonem credes defetibirar in chnftu.Et de laccrdoribos ^ “ *
dtur ad.S.molta etia raiba facerdotii obediebac fidd.Meminit adf rpaliter hoimn, eioia fuerant pd/
mitip fiddchnftian9.|n^CctDiic timeres dBra.Jetqo loco vniaeiii timetesdeam peucucuraccfpca/
tuh(idem.C7Deangiiftia.'Tettiampropo(itotftexplicattir,introdticMomefiam pponftematcriani -
antcdidf diuinfgTatifextcnfpad^RrnitatfDeangoftia/pair)onis8eiiiortis,vocaoidlim|tecn(Tcdck i
■d ipfumirelpoi^iqrado.milu in latinieiinc)lqipa<ribilitatu Se yitp,dns£t (urfiis.de angufha
tiDn»intttiud£os,Te%oiidumihimbtitbdiiicliddC0tuuinDadiIavtRi9fiqnideangiiiha chfu i :
coaOinitua
1 :
PSAtMVS CXVIII.
•onftitucnsftiicac vtrnnqp iadfi perCxuti fantintendentes St vitam corpotakm chrilb toUoe, St fUi
tn com otingaac£t vtnof^ lacmidinan tcfurgcndo allaaitas dkqoia Sc ad vitam rdhiRiir immot
- _ talem, A; ad fidem (a^mvmnaromDndo propagandam.
' CTSIorninU0tnibi.Incipithicparsexecutiuataliordm&Priraotraaaftlla ptioila/deangolhavo/
cani dnm.Saddo iUajrerpondit miht in laacodine dominas|ibi voxeantus-Temo illajo^ccmmi do/
inmoacc.ibilapis.Q7Tra^f ica9 vocatio dniintiibulation^airignandoroncm rteurfasad d^ei
cfBcaaa dimnf opia qop prpftatur recanentibus ad deom-Dedarat itacp efficacia duiinpopis molo/
pliatet.p'Phmo qaanmm ad l^ricace.Dominus roihi|adelt:nonmebo|ccoeefici;tDs,qmd^ciet mi
ni homo|hoc eft qopcnncp hamana potentia-Hac afit (ixuricacem c5(lat fnifle in chnito : vtpotc qai
ivoluncarie fabiit mottem/l^ms de rcraneftione.Ncc obllat mar. i4.dicitnr q> comit pauctaqao/
niamtimorille n5fiiittimonspalTiolal|>pa(Ilo:hoceftnonlimpliateramuit,<edmmific appctitfi
Ibificiau fbngi offiao pprioifugiendo malil fiicamm iminensfablcp vUa tedandancia in tonem St vo
lantatcm.Hicaiitcftl^odetimorefimp
nens&eaitarentfit
cft inter oes qni poi^t me adiuoarefolos dos mihi adiutor.Seego rcfpiaa in oforibas meis. Vidoria
defcnbitavifioneinimico^conlequenteviftonacomplecLcoIaeaerotenim viares peifitOavido/
Cia videre hofles luos,fcmtando in eis qat finq& quaceo? fonr.Et ab hoc ada vtdedi hoftestplanes in
hocpralteriofignificafviaoria.lcaq>rcnfuse(l.&egopfe^m viaorucon£H]^deoronDns meis.
Hanc vidona aiTccutfi fhifk chnihim cofiat fine aliquo humano adiatono.p' Tettio qao ad fpe. Me/
lius fperare m dno q confidere m hole. Vbi aduerre non coparanonem fien intci hoiem & deum in ad/
lunando, fcd interrpem &cdfidencia;qaam enim maius fiteofidere q fperare, inquit q> mdins cft fpe/
care m deo q confidere in hoic& turfus melius fperate in dno q confidere in pnndpibus.[^mo cuiiu
in prima coparatione memmit]nomen dl natutnpnncqis autem nome eft potentia^ Incendit erum
q> melior eft fimplexfpes in deoqqnaic&pconfiacnriainhoicqaanram ad vites quafcfiqi humana;
naturgihumani mgeniifhuman^ fWlcans|hamanacfi virium:& fimiliter q confidimna queeun^ tn
MnapibusfcumfcS^ dominii f^iiqct comprehendendo principes tenebraramihoc cft demones»
y Quarto quo ad cxccunoncm.Omnes gaites arcundederunc me . mm quia ois generis hoies c5rra
^m!uetunc.nam vteuagelica tcftaf hiftoria,pairas eft a ludeis &gentibns)a manbus Orfocminislaia
oerdotibuS St laidsia teligiofis Cpharirpis fctliceOA: fcculanbus &c.Tum precipue quia oium natio/
num aliqui qui conuenaacad rolcnicatem parchale,ftierunt coera ipfum damando ciucifigequia illi
qui coucnerant ad pilamm pro opere mifencordipCf^hcet pro hbeiado vno vindoiquos enangdiftn
(licit qui) afccndiflet raiba)vcifi funtad perendu morte chrifti. V ndc petras ad.z.dizit ifradirisiex om^
IU natione quefab coelo dl cooeniccibus in diepentecoftcs.huncCfciliret icfum)afBigentcs interemi
fiis.Ec pptetea didc,oes gentes aicudedcranc me.Ec i n tcdic ad Itceram qi palTiis ^ non folfi a pontili/
cibus Se magnatibas,(al etiam a popularibus oium narionnm|dam^ cmafige craafige. In nomi/
nedm quoniam exd^measidetetra mexcidio hietorohmicano paromilnos pnapes . Et vtdarafic
coftra^ofordina literam fic.Qnonia omnes gentes cird!dcdciiitme,in noledra exciam eas . In hoc
enim ordine wpaiet non (binm dcmentft ludeoram circundanciam/cd ca exddii^giparet et q> noli
not vindide.lca (andicasCm nok dni)ad excidium faciendum inducet chtiftum.Ete^ modo ordi
nato literam duoqc verficulorum fequentiam, inchoando (dnp a coinndione caulali.Vbi aduencre/
|>eti aceSdederant meetia ardidederanc me:ad fimilicudinem dreundantift hoftifi defcnbcndo per/
Cinada ludpo^ pofiftentift ad volendfi cnicifige cranfigc^Ciccundedeifit mequafi apes. Aflimilan
tnrocdroteschn apibus»o ip lient apes aculeis ipdedoipacii offaiiMt lf(bs& fcipfas necant aut cnet
nat) inutiles deinceps fe reddetes^ta irad drefidantes chfm param l^emt chriftuiquia intra triduum
KrutTexirimorcalistgloiiorus&^ibiipnsalitcxpcuinoncchfi intnIcitItniaximudamnfi,nonrolum
Kternp danacionis|Ira in hac vita deftradionis hienifaicmicaptiuitacis {ipn^ ac difpITonis irrepara/
bilis.Extinift^ funt quali ignis fpinarfi. Gentes arcftdarcs me ^ morte extmdf funr.Or Fm q> erat vna
gens habebancq)duiratetcemplliiracerdociuro,&Fm potetiam pfequendi fiido mein meismembrist
qoali ignis fpinatft|hoc eft vdodtct]ficatvelodterexttnguiturignis(pinaram.Erdixit hoc vedd^
beretcominatnmiam tectio exddiumdro futuram poft pfecutionemchfi.Et vereficfinnqnia non
practcnicgenaatio illa qnado foperacnic addid hietorolimitanft per romanosfadfi.Er ordma Uteri
ciccundederunt me fient apa,in nomine domini addam easitxnnd^ fune quali ignis
:.<rQmnto quantum ad refurredione . Impdl^o ipulift me ad
I.S. r.LJ .11 ' ^ j ?_.ti
fpinamm.Sic enim optime quadrat,
cadendii. ‘
do impulil
i. A poftropbac meftas ad populft volente ipfum cradfigiEt hebtee lin^p mote diat ipdicn
ihlhiad Umificanda vehemml UMalfus.u vrif metaphora qnaii vehemeter impuUos foe/
Iit ad rorporale cafamiintcdcsq) fado palTionis Sc cnicis vehemeter impulit dipopulus ad cadcdfta
vira.p^dnsadiuaitme,fottinidomca.Aduertc(phaifttnns mdiasnodcfcnplmc angulhamlham
■Ufiga anfidatusaboibasgetibastaiiqwibus.U|)ptereai>mdo(k{ctibitKvefaemctaimpulfiiia
CaietduppuL B
PSAIMVS .cxviir.
Bdcafumtfignifieans pa hoc morte fiiam.Qnam no morte fed impnifom ad cafnm a vita nominata
qoia no ceadic a vita ^m intentione impdlentiu. lUi enim inten da>at vt chfs cadm a vita licut cf/
teti hoics(line tedim ad vita infra tndnfiiquod no fnnt aUcenaEr pptaca dicit& dns adiuuit me,nM
qualitercfr^ fed fotntndo meajfacSns eft ne cadcremihocdl adiumt mefaitns fbttitndo mea i hoc eil
roimotralis vitp me? .rEt cantos dni friit mihi feloti . Non folom dns admnit me vt fbttmido
fed ena cantus dnnhoceft mentam ptpdicanonis poblice ikl^nte vdnt cantando & laodandodo/
mina,ftiitmihiin(alottmimottalisvttf.meroitcnimchtilhis petopalhaadda laudemCqnatcaiM
tos domini appellanOtefutteaionem ad vitam immortalem. _ '
@01C contue t falune-Traaaf hic illa pamcula/refpondit mihi m latitodine dnsiinchoando a lati/
todinc dfcCbis duplicisilcnnf feilicet &lalons. Vox;in tefiineClioc mea.cannisllftinf in dinmis lau/
dlbns,&; faluns){tetnacoo apud oes.fed in tentoriis lofro^DefcnbmiC iolh no m domibos fed tento»
nisiga no ha^ hic manente ciuitate,red fritota inqaiiiit pocMinates ac militantes.^Dcxtm domi
ni.Ecce vox cantos & (alimsXlextera dni faciens fomtudinem.Mefias ipfe dextera dni appellaKga ho/
Bianiraseiuseftdeiotganfi conumadjlicnt dextera eft oiganfrcoiunCtu perfonf homanp. Ipfectg»
mdias cantaf m tabemacolis iaitof faciens fomcodinem.fli; in feipfo imottalis cotpotisjSc nirfnsfrvi ■
ciens fotntiidincm chnlhanp fidei in mfrdo.Etnihilommus cantaf exceifus.qtn in noieeiosomnego
nofie^tor ccddhooijtetieftnu Sc infemoi^In idem aut redit fenfas, fi pa rtoeta dm intclligis fano/;
labilem a(Tifiena5feapotenamdinina*at enim in chrilhreftitteCtionevttanqifomtndinemA ex/ ^
cdfaqnoadfiw5tfiftiinqaoposfintvaldeexcdfam.frN6monatfedvioam£xplicatmcfiasimortali/
tatemfiiamlk opus ppniLNomonatiamplius, fed vlnaifinefinexhfstefiitgensex mortuis i^ non
monf.mors illi vitra no dominabirut.Ec narrabo opadiii.Ecce opus chnlh poli tefuneChone. Natta/
boipcr meipfum inlhoedo dilcipulos|&; per eos vnioetfo mlIdo,opeta dniictcdcnda.p^ Calhgando ca
Digamt me dns.Pnmfi opus nanandum eft m^ftetifi paflionis chfi.hoc enim fignificaf dicendo mo/
rehebt^caftigado caftigaoinvr magna cafti^nonc mtdligas.Et vere magna ftunit acctbitas pafe
fionis&mottisteftaf.Etmottin6ttadiditrae.Metaphoncnseftlamoad fimilirudine patris c.tlbga
tis fflifi fed non oenderts illam.Scd fixifus intentus eft q> non tradidit me motti fient ftibiiciunf raoi/- .
ti altiholes.aliiGqoidedanf morti ficq> no eft in eoifipoteftatereforgereimeaiitnon ficdctht morti,
tu lic vt in poteftate mea eflet refiirgrte.Poteftatem iquic ipfe habeo ponedi aiam mea,& ptate habeo
iteriifiimendi eiEt tnrfos qoia ndrait traditus motti nifi tndoo.ideo dicitur Sc morti no tradidit met
IU potius motte fobdldit roihLEt hoceft alretii opus narrandfilpeCtansad myfterifi gloncchrifti.In
his enim duobus myftenis pendet vniocria fides chnlfa-IT Apente mihi portas . Apofttophat mefia»
»ddifcipolosfiios|qaosmitntadpnUicandom‘vniaeifo mfido ad naitandii hgcopadni.Apcntef
opoftoli.mihvnon vobis, portas iulhripicuan^ica doArina & poteftatem fimendi miraeula ad cofir
niatione eoagelahp fiqnidem fnnt potrp loftitia; fideiipet has enim aditus ordinatus eft ad ipftitian
fideudiccie ipfo chnftoeuntes in mundam vnioetfbm ptplicatecnangelifi,figna afit eosqoi crolido
rint hax feqoenf Stc.P’Introibo in eas.Inaoitns chfi in hasponasCCrilicetenan^om 6c miracnla>
eft intenot coopetano ad mooendu mentes hofiim ad ioftitiam fido.vanas vttafip potta^effe fine hr»
tofmodi ingreflh chfiiteftamtioancoagcUftaidicensaliqiioseoKqniinteiftietut tefuneCtionilaMti
iuilfe ad paneentotts chh obfiinatos.inde enim collegciftt condfiu & oSdufetfit de motte chnfti Vn-
ck Ik marcus aiangdifta ck hm6i ingteflu dicit.iUi aii t ptofhfti ptf dicaocrant vbiqi dno cxmpaanc&
r^C^tebotdfim.Dfcausintroinisdhriftiinhaspottasdefctibif adtosfidei confitendo dnmifenlart
daiedUmdegtatiafidei£tdintdifsfeconfeffutfidominfiinmebnsfinsriuxtaillad.siuo ego lan»
Boego.viuit aut in me cbnftus.Et rutfosan expenmenri! ^tinseius qui in mc loqoif diriftns. PTlatc
porta dno.hoc eft qood cMtdiot dnoihoc eft quod credent & landabftt fiddes meufcilicet . hacc port»
dfi^*cfideseuangelicacftpottadomincmetquafolamadituseftaddeff.Iufti intrabontln eaaioit
prius ioftirpoftea inttanfed introefrdo loftificant/Sc tuftificando intrat-no eft enim datum alind nome
lob cedo m quo opotteatnosfaloosfieti/duitpetrusapoftolns aaa|.CrC6fittbottc.Renocat fenno'
ne ad deum. Cofitebot ttflaodabo te dnefpcr meipm & fideles meosiqm tripodifti mihi.Conclofio eft
gtatiaifiaCtionis.qa riidiU mihijfaao rdaitedidis glotiofpi&friifti mihi 1^00 1 cteinc imortalitatis.
TtaCtaf hic illa patticuliconfitemini dnoicum confeqoentibus,dicet nacfdicet nucte Tta/
<»alautinttodocendoniftos(apoftolosfcilicetaf alios cofitenteschrilh tefiuteaioiic^acichoado ab
admiratione faCti,q> chriftus reprobatus a ponficibos Se primatibus iod^rii exaltatus eft a deo. PTa
pis.Par^oIa alfamif lapidis tenitari ab zdificatoribus Sc tfi demft pofiti in capot an^lijmjoco ho/
notabili fignificato p caput, & multum offrciofoifignificato p angulfiiv^te ad officium coiungedi
pariete cocunte m angoia£titcdit p hacparabola fob fpecie lapidis mefia foliddCde quo inqc
aplbs-pctra afit erat chf s>kfpeCtfi Se icprobatfi a pfitifiabos iodeo^habeabus officifi axlificadi do/
mfivioadei:^ahoibascolctibusdeffc6ftnnf.Ritobatns.njibnisfuit tanJindiMosac inhabilu
yr«flffdefyn^ga|vtefamnmnerotUftifideiLEttnhicidcfiiitlncaputangolijadostft.na3ipta|
i
/
P[SAtMVS .CriX.
fy&aiis cdifidi difiane rdigionis/conhmgdis hinc indfos Inde8entiles.iple nano eft pn noSn qui
tsu vtraqi vniL- vc diat ad ephe-z-p^ A dnoinoab homana artqtio cafu.ftur ilto^oc l^aiatDin Lmi/
Bbde & vae admiratione dignu.eft m oculis nolhisJdinc dare apparet 9. uilh intio^cnnf loqoen/
tcstalioquui n5dicerent in ocoUs noHns.nec liibdact in nnmoo olurali onm»
mtadsfingiilanfrimcdiathiaaadikiiqmdiodlolnoropnaturabsipcaniclicotpas dtoltam be/
ntUDotralis vitaqcp inchoata faeritimott^tas humani generis fm coipos, ^pprerea
MsbSi,ac Iftabimur m ea.CTObloao dnc Voxefiiuftof eniltancid & l^ndobiefanedionc chrt
tt aUoquedo chfm.Si adocibiu obfarantis eft obGxro.Obiixio dne Qdoa nfiqe* quo adoenit tepus b
liitisjobf^ doefac pficere nfiqfiic augetijpfasfi fiicere euageliom fida chriftianc.Benedi<aDs g ve/
^innoledni.ego vem in noIepatrisma/^icabatchfs.Etpptaeacrederes recipiunt ipm can^
Mdidus qm venit in noie dnLbt per hocc6fitenf aus humanitatc.n>cus dns.fc illnrir nobis. Dic»
TO dens dnsico^KnC eios diainit^& lUmdt nobi^pa grana in tema fle daiitare euagdicc dodrina
Apenut.u.ad Ifam in dic idiiiiedidis fu^ apoftobs (enlbm vt it^igcret fcnptnras.& codnue luca no
bisplumefiddiquitfic loge danas iUantpdies.4ojpparesas(&loques iregnod^fc pofteami»
tas^bndft vifibilitttax.<r Beneduimns vos de domo dnuAdooie q» more metnco iretponanE
qn^ fiiue. vnde Ifafic eft otduiada vtapofDimas.£bndidns q venit in noie dni.dens dns & illoat no/
Pis.fc poftea robiiigtndu eft|bcneduimas vos Acgms iiuta metn cdpofirionc hax danfola benedixi/
mw vos dedomo dmimedia locef inrerbfididas &dcusApoftTophant itaqi iidh recepta chh fide ad
exitotiB tempU daihoc cftad lodfos coleres defi fm tuQ veteris teiH,dioendo.Benediximus vosieziSe
tade domo dniicnltores tepluiomakdiximos vos,qni lo]oimat lUft qoi no venit folaere legeded be/
nediximus vosfbenedidione pmiflam abrahpin qua bcnedicenfo£s gentes ^icanimas^is£t n/
ptetira ligarefeftii in ftodibns vi^ cornua altansihoceft pparatediefahuil Alludit enim ad annqS
mote quo frodofos ramos ligabat in aniis teph hinr & iivir n rniXnmtv&Oi
fiwLanf racrifiaa.Er vt? hodie in multis cci£
ti & j.Incendit aiim pa hoc dedarareq» iud^ cum gaudio fdfauo ampicdi
Bis chnfttiqncm tanto defiderio patres ezpedaoeninc.
lOae mate niHadenus Inlh locun I^tnn5 ppheta g^oamt pCalme loqui^alloquEdo mtfiS iS
Uniatacu a morcuis-Oens meos tu.flt cdfitd>ot|no enibdca cofiren tedlcdeft meftideus meus exalta
bo teino 1 td^ fcd laudibus extolledo.p^Cofitcmini diioiqm bonus, qilS ^tono gfa aus.Poft pTeflio/
ne nda fof hoitaf 0« ad landandd defi de tato bnfidoucpoedo qd in pnndpio rporoerat.Ameii.
Alcph. CyVLGATA EDITIO. CHalduiaL ^XVIII.
Ead immaculari in uiaiijui ambulant in l^ccfomim.
Bead qui rcrutantur cdfamonia dusdn toto corde exqumint »»m.
Non enim qui operantur iniquicatemnn uiis eius ambulaftetunc» '
Tu mandalb mandata tuatcuflodiri nimis. . ‘
Vdna dingantiv uT( mcadad cuAodiendas iuftificadbncs tuai.
Tunc noconfundanquumperfpextroinomnibusmandadstuis.'
Conficebor dbi in dire^one cordisnn eo didici iudida iulUd^ tu(.
lulbficaciones tuas cuRodiamtnon me derelinquas ufquequacR.
CIVXTAHEBRiEVM. CXIX.
Aleph. Ptophetaj^^Earitudines perfedtonim ui; , ambulandi? in iWhina dfii*
Aieph. Bdtudines cunodienduffltelHmonladust in toto corde requirent cUm*
Aleph. Edam non operad iniquitatem, in uiis dusambulaucrunt.
Al^h. T u mandalb pr^c^ta tuatad c^odiendum ualde.
Aleph. Vdnam dirigentur ui^me^mdcullodiendumllatuta tua.
Aleph. T unc non crubefeamtin meo refpicere ad omnia mandata tua. <'
Aleph. Confitebor te in reifbtudinecoidisnn meo dilbere iudida iultid( tu^
Aleph. Statuta tuacullodiammederdinquemeufi^ualde.
Ittilns nullus tfi.CTMataia plalml a ipfo euid apparet motafisiqa a principio vfia ad
A. morales a^ns rraftar.Cteca tBacn afit traftandtiadnm fphaS in hnr nfaimn rmnmrniml.
CakblbpplaL - ~ ^ B « “
PSAIMVS .CXIX.
gpifts^wiin5[1fgrm diaina(&motashnmanos.Tta(^intcao pphetficftho^ trioni cSnedonfddcri/
Sm diocrfos (eu vninerfos motus humani animi ad deS te^s.Et f ptctca tot idoit plbnad qooc
genera motoii homanoi; ittodoat, quatenus fotmadi leu fbrman limc dioina graria/& nmiliter qov
cenos fotmadi ku formati funt dimna lege£c gratia qoidc diuiiu lignifica£ dujcriis aftibosqmca di/
rigeiqdocaqviaificaKtrataate<c6firmaieaccXe>: vaohgnificaf madatoipcfptoltelfamoniofvcitio 0£
AAus adt humani (ignificanf ddtdeno|cleftionqoranone &c. Vnde materia pfalm i cft homo tendet
ad defijfotmadas formatus m attibus foisdiuina ta gfa g quia pfalmus iftc cnHoaoiU
riis coftar i(Uia.=:-litcras aiph^ben hebtaiailicgi hcbip lin^ cSditus eft vt glibet oaonarios ven/
dica libi pptia alphaben lirerara n5 foiu m pnmo vcilicolo led miingulis oOo variculis(ita a> totiu
pnmus oetonarius in capitiboslinguloifioao vafud incipit ab aleph,&liniilita fecridusa betfa,8(
gc dnneeps^deo letoato feaetiore myfterid (puifon Aoiaccipiendum hinccenfui tp alphabctfi ime
girihocmpfolmolignificavnioetfitatc motuuambolantidinvia dcn&qidiDetfitashteraifilignl/
bea diueifas ef& matenas diuofoB o<3onanoq3& q> vmtas titop in vno ornatio fignifioa vnitaiS
materiei lUo.Et ppterea plalmus ihe vtpote Gngulansfmcnto libi vedicat lingulate ezponedi modfi.
GrPa^ua loqucns prophaa cIL
B£dtinidllK0 pfcctOJZ-Diuidif pfalmas m.s.pattcs immks.oAonarios.Ita (p.spafonas agit
ppheta m hoc pfalmoilingulas in lingulis oAonanis cwli didas. Q7 In hoc itagi pnmo oAona/
rioagtcpphetapfonaddfidetattsvtdirigan{vuc(ua;ad(ku.&ezpnmifpetfona haccin voficulo.f.
vtina ^rigenf vie mee ad collodiaidd Itamta tna.Aptd pfirAo pnnapimqm primus humane men
|]s motus vcrfosdeliicftdelidaarcdirigi ad delLCrDelcnbif adrpfonaluKtliei moriois ddidoiifttf
?uo ad teddidcrataitu quo ad fniAd ta ddidaatc-P^onna funt duo loi tiiaifomll expaitc linis fcit
miuquodellpnmli in itenoncA quo ichoatrulpuBdo.Bcantndines|in hac vitam fpe&inalia u>
R,lnnt pflcAo^nd Gda aut dccoK.led vic hoiom ambulatin m doAnna drikEt mtendit q> beati fune
no qoicuntp fra plicAi.Acli apte dudlTaa) radices eos qui fum pfcAi inta ambnlates in doAtina dnu
Intaambnlatcs dixit.no intafdetes.CdgTuitpronac ddideiati dingi vias (nas ad deliri^riml} rofpfe
ciat cdteplando pmid ambulatium in via daiCe (rirpuado ad lUodfodicitateeof pfoar. ^Beatituoi<
nes cnttodicti&I^folu pftAos fed phaentes m via dei beatos exciamacCoftodioitcs a dnplia aAm
ddbtibunfXab etterion obreinationc)dicedo cofiodictid alfamonia ansDiuina pcppta appdtanf ie
(clfamoniadcLtnmgatelhmomdphibct deo vilcgiOaton quatenus vetajiufta (an Aaqi funtiAe ttflt^
monili phibenc nobis reniaribos ipla q>lilii dd fornus. In toto cordefnaiorobremano nifi a inter
gia corde eegraf densinihil pdelL a tmoea nodidmf bean caliodientcsuuh fimul Gm ez toto corde
qrctes.ddi.Toto adr cordequftoc deo/eli qicre deti Gcqi in corde ^tens nihillic cotranfi offiao qo^e
roidi ded.lt ji.in coide effitioens coetarioiiam non a toto corde quanottut.
Cr£tii noopari inifJUitOte.TripIex ordo ambulatifi in via da defcnptns dir.prcAof in prunorp/
liaennd in rectfdoffc inclpietiam inWoctetno volicnlo.Et vttlqigdeiUi diAi fontbcatififii adrnont
vt hinc ilinuef duo motuia ddideni dffaibiAlt^a btitiidine.al^ cz cunAis ordinibus ambnlati^
in viadckMagndliqmdcmociuudcIicfoijdlbticudodcttnddcfoicicndlimociuiieft multiplez ordo
ambulatid in via dei.Acccdif.n.delideriOttj ii3 folfi ez f ihio.lcd ab ezeploipnpoe diuafof ordininn;
ambulatium iri Via dd.Pofolhs ita^ & pfideribns adfongit ftridaes ad cauedfi a pAu.hoceft eninx',
incipiennm ftudium.EtJioc(ignilkatuTdicendo.ertam non opciatiiniqait>Mm.In quoftudiumad
canendum a peccatis cum viAonafdcfonbitarpcrnon opaan inignitar^.^.n qiis aasida,ambola/
nttnnDhoceftctiarrtipGfantdtnnraaoambnlahtiuminviadd. __ ,
5Cu midaltt.Tatili monuum defidefli/ez parte agentis(Tioceff dei ]^cif(ittis)defchbif.To/densinon
moy^ aut angelos aut ho qcpnif .madalh p^ta tna|ndhDmanadecraa»d cuftodicndnm t na ad
atitiimdiim anriaed&leu docedum (eA ad oblmadum, vald^no pariilnd tepideind (ignita. Conlbc
iniiri mulcfi efferte ad monedum humanum dumlautoritate tanti principis pcipicntis.
Vtina(i|m ath^ium emlicatpfona ddideiatejydingen^diuma g£a,vif m^.Hcbrpi nulld hab&
tesfarimmriifiidicatinijiUo vtnnf JocooptatiutEcce rcsdclideraca:q> dmgant vif mef icogitatioesf
volinonesipairioncsiojrarioncsflocnnonc^dia mea.hecm.font vue p quas in humana vita huma/
nus gradif aius.Ad cnmidiednm ftatnta tuaiad obremacU 1^ tuirAduate hicp roto hoc pPalmo
(p Itatun noie ex idtdfoa itoptes nfi vcuni ad lignihcadum pema cfrimonidiai vt hmc diTceniac le/
Aores qd in hocpfalmo ht ^alis roctio dcpcaqms ogtimoniaiit)us.Et in hoc voficulo adneneprona
ddidaate dcfaibi bbremarioni cyflmontaliiiCvtpofoininimoyjpatpto^ad lignillcidam ^ pfo
na h xc ddiderat vias foas dii^ ad plena obreruationeduiinac le^ vfip adihmima pnracpra.
jfnnf nd cnit)^(^in.TraAa^mAiis doplcz dueAionis ddidaate, limnl.cqiljcado duplice ditcAkv
nis mo^ReddiCJi.ronem ex ptefruAns qnatedixit vrinam dirigcnfiga in meo lerpicerc ad oia man
jlaptnanoaabcfca.VbitelpioeiieadoumandacaidtviialbccicsdiKAioOUtDiiiinafiqmdemgta/
jjgytpgrtpgjl^qgfaathoymirfpicagnoadaliqoaMaildfani^tawdiBiiviiatoipDofoBk^^
r
»5*
PSALMVS. CXIX. ,,j
^gmt*qtifie6ncia6nroadtimandata.&viMn5virolaTaitfita()>fknrhootuin rensatnta iaco/
W apollob fnianica.irFra(tos ailt vifionubgnificaCdKeixioirancnocrabdcam. Ratio (iqDidfcni
Mcaidi,cftqnfi non totakgepTpcAa occumtaliqBid c6trarurai)£j>fi tota legem vidillcmns noftiiC'
lcipasc6‘bn.Etliciithocacridieineniber(:ctiaczrcnon.ica cdtingituitosaium cdfbndinorerpei»is
«iadati,sdeiomnibos.C:C6fitcb«teddiceftaltafrnaosdirei3ioni$defideratc;laudaKfciIicetdeuin
wtden^£thicftii<3nsnaradefcnbif exdcfidetataditeaionc (ignificaradic^.tnineodifectt io/
fficia luftina; tna:.Iudicia mftitia: dei vocant qnaniinm luftitia dei indicat debita die a nobis fine deo
tohoibus.Etdmina8tatiadingitnosfaci£doDosdirctrcqofcnnqifaidiomamlhtiadebemiis(;tie
drofiuc hoibns.p^ Vbiet nota ordinatd pgtdliiin.na rcaiirimas directionis otdo (ignificaf pruis co
paterna ddniaiidataq>erq«r mtiapiatnpitationisfinconfiderationis 6c negllgentip excluduntur
ptindcdircatabillismandatisqupcunqiruntdebitaiqniaadhocordinafvidOToiamandatavtdi/
•ramus qo^ dcberons ta deo § hoibus.Et lingulis ^us ditcdionis congtui arrnmndanf fnii^il
Unocmbcfccit.huic rrtlo corde confiteri deam.
nid.Duo dcfid<Taocr<falKCtdi_ngi & cnftodircIcg«>Jfce^
Modjrdu Itacnra tuaxxplicaair prius fniAu dapboe duvdidis:cxplicac m6 caftodteirr vr la di
i^e^paiftodiallatatof iteditobreraationelegisplaia vfip ad minima q (at pcfpta cciimonialia.
arKt)Crdlfiquc.FrcCtus pknpobreniationisle^defcnbit q>deosn5deRlini|mthoiem vf« vaHo
hoc dlvfqi ad enormem Iapfam,g[iisRlmqoateddtrama^i!carum.Etdefcribiffni(»oshic de^
Ouetga^ auxiliS cuftodiens hoiem ad pfeuerandnm in gratia Qia.non cft donum aliquod pofitfl in
«a nra/(icur (unt charitas & alip vututes inftifpifed eft fpeaalis cora quam diucifis aCtionibusimoti/
^&occa(ionibDsaccdtosexeroer,caftodicdohomincinnevfQiadeolabatnrvr perdat ^amtqnod
clietdetclinqm hoiem vfqi vakk. Coimnuis ita^ pcibiis iccognofcendd hunc frnCtum prophetali/
gnificanujdeprecatineipm fubmngendoitang no m fua fed m dei aCiione caAftentem.
«TVVLGATA EDITIO.
P ■ T N qoo corrigit adolefccntior uiam fuam,in cuflo dictulti rrrmnnM nKMi*
• i In toto corde meo exquifim' tetne repellas me a mandatu tuis.
In corde meo abfcondi eloquia tuatut non peccem tibi,
Bcnediifhu es dominctdocc me iufbficationes tuas.
In labiis meis pronundauimmnia iudiaa oris tui.
In uia tcfhmoniorum tuorum deledlatus fumtficutin omnibUs diuitiis.
In manda^tuisexercebort&conliderabouias tuas.
In iulbiTcarionibus tuis medirabormon obliuircarfermones tuos.
CTIVXTA HEBR^VM. ^
Brth, I N quo mandabit puer uiam fua,adcuftodiendum fmuerbumtuumi’
Bcth. ^ In toto corde meo exquifiui teme aberrare me faca mandari. nu>.
Tn corde meo abfcondi didhim tuumtpropterea non peccabo tibi,
Beih. Bcnediclustudomine^docemcflatutatua.
Beth. In labiis meis narrauijomniaiudicia otis tut.
Beth. In uia teftimoniorum tuorum Iftatusliimtqualifupcr omni opulentia, ‘
Bcth. In prfcfptis tuis loquartKrefpiciamfcmitas tuas,
5edi. In (Ututis tuis dclidabonnon obliuifcar uerbum tuum,
jlPl quo tmmdabit In hocrecumfo oCtonario ppbeta fduir pfon3 Innocetis pueri cni3tis fe enlto
I dire mtindom f m legem deLHzcji.pTona explicat m primo veificulo.dicedo inteirogatinein quo
»undabitlmnnda habebit, via (DamiaAonesai motes vit*fup,poetlinnocens.Ab*tareinnocenbe
& prinapio vtendi ranone nominaait innocentemmundabit inquam ad cnllodinlam/reipfaffl fm
vetfaiim toom/nonfmconrilia camis aut mundt, ‘
<r3hl toto coale- Ddcnbif cura huius pron* dupliciter fm duas partes iulUtie.Primofm dedinaie
a malorSi ddi^f m facete b^&in vtra^ coltdlig^ fm Itgc dei.fETCora ad cxdinandll a malo|de/
Icnbicnr in Icendo Bc tertio vemcuUs.m duobus afluinpns ad hoc mediis.Primfi e.ln toto corde meo
txqfiui teihocril q ma funt|tcgna ninm/voluntate tua/glona tua &c&(k cofequarne abetrae me fac
•inadanstii«:hoceftnepmittasincpeccaie£tdefcnbifffai(tasilUdep<a^pp lonefiipias diOi
Caictlbpplid. q
ijii'
IU
Digitize':
PSALMVS
.cxrx.
in virimo vofH primi oilonanuqma Iblicct aflio ifta non tft in poteflatepofonp ftd dei. Simal(])fi/
gnific.iaie primo aiedio ad declinandum a malo/coniunClam die conrinunm cccoriom ad dcnm,lbp
{Micando ne aberrare me faca mandans tuis.
3fl CO;dc IllCO-Secundum mediu ad dedmadam a maloidefcnbiEjn corde meo abfcddi diflfi tuum:
hocctanfeci&tachara habui difla tua (piwrodidi ea infecRtiflimo loco cordis ma,adfimilirodin6
lOf pr^aoCa^cqfcraaiid^recodonfinloasoccnlns.p^FrnChisafirfubdiE.pptcrea non peccabo cibif
n6 ofTcndam te.Ubra pmdes leCtor hzc duo incdiaiquia tuenics ea cfhcaciirima.
j^^tcdiCtUO tU-Cnra aurde pfonp ad altera luftinx paitcCfcilicct adfacicdu bonfi)dcfcnbif trtpiie
ci medio.Primum cll recutTus ad deatum gfas agcndojbndiAus tu dne.tum fupplicado d vt digner
nrdlcdodorincemaseriam in minimis legis|docemcllatnta tua.
3ll ULilie illde.Poft lecurfum ad ddiiadiun^t media |ipno^ fhidio^.Quof primfi eft exercete Ic i
locunonediuinoq^ln labiis mas nattam oia iudiaa ons tni.No didr oia ludiaa ruaClciebat.n.(p uw
narrabilia funtoiaiudi Cia dd^feddiatoiaiudiaa oris tai|hoceftmanifc<lacanobisotccuo:h^m.fat
natrabiliaNecdiatcpfimnlautvno dieoianarrauit,(ed<}>natrauir:hoceft<{) exercuit fein narratioie
bos ludinoqi da cdtinu^o vfq' ad narranone oiura.q tri deus manifdlauit.Qi^cll flgnificare cond
nui exeteitanone in locunoncdiuiiio^ openim.hocm.n4nagnnm medium ad fadendum bonll
3n VU tertil11C>IU02U tUOf. Vlnmu medium ddctibif Imtia in via dd.In via teftimonio^ tnoniim
hoc eft opey chanunsjfidajrpa.hgcn.lbnt teftimonia da in hoibustmxta vetbd dni jn hoc ceigno/
f^thoies qidirapoli ma entis Ii dilcdione mea Idnaoeritis ioa.i vQuali fupoiopnldia.Noappa/
leat tibi valde magna nitus Iptan m via da licut in oibus diuiriis;qnqoide paulus ad ro.d.ftagitoti
humang compatiens dicit Ic non pbsaigcindiccndo.Hamanom dico propter infirmitatem camis
vellne.licut cxmbuiftis membra vcftra (cnure imundiciae & iniqoican ad iniquitatem | ita nunc exhi/
bete membra veftta fetuireiufluif m (anCtilicariancm.
3ll Reptis IUi0.Vtrtuftp medii aftbmpti adraadlam bonfiCfdlicetlocurionis dedininis & Ifridae
in viaScOftudus dcfcribinvtltcUigamusqnantft vtilitans aftdatdida media.pTmdum it^loca
cionis cotinue dedininis deTcnbit.itpet&lo locunone.I n pcfpns tuis loquaiipfcnerabo loqaes. Et te/
fpida.Hic eft ^Ctnsrefpicctc fcmitas da/tUominati ad videndu etiam ardas vias dn dnccnrcs ad vi/
tamipet quas pauci gradinnmt.
jn ftjnitie tlrid OCudJboj.Repeiit quo® medium If titip in pfeueranti folario et in minimis k^a.
P'l^obliuifcar.EccefrudosIfntuea:folaniindininis.Etvaemagnnsfnidnseftn6 obliotfa vemfi
dd.l ntcliigc per no oblimfa no folam memon»fed memoriam de qua alibi fcTiptumcftffir meraotes
ibnc mandarorum ipflos ad fadendum ca.no omittam ezequi veibnrn tuum.
CVVLGATA EDITIO.
. TD Etribue fano tuotuiuificame.Keaiftodiamfcrmones tuos. »
ime . oculos mcosiSC conITderabo mirabilia dc lege tua.
Incola ego fum in terramon abfeondas a nic mandata tua. T;
Concupiuit anima mea defiderare iufbficationcs tuas in omni tempore.
Increpalb fuperbosmialedicli qui declinant a mandatis tuis.
Aufa a me opprobrium SC contemptutquia cefHmonia tua exquiriul.
Etenim federunt priiidpes SC aduerfum meloquebanturtferuus autem tuus exercdsa^
cur in iudificationibus tuis.
Nam 8C telUmonia tua meditatio mea ellid; conAliura meum iuIUficationes tu(
CIVXTA HEBR^VM.
1 Ghimel. T) EtribuefuperfetuucuumnriuamfiCcufIodiamuerbumtuum.
X Gbimel. .LXp^gj^Q^osmeos:SCuidebofeparatadedo<£binatua. :
i Ghimel. Paegrinusegoincerrameabreondeamemandatatua.
<r
4 Gbimd. Fraifh anima mea denderio ad iudiciatuatin omni tempore,
j Ghimel. Inaepaftifupabostmalediifti aberrantes a mandatis tuis.
f Ghiniri. Vohiedcfuper me opprobrium 8Ccontemptu:qm teftimonia tua cudodiiu*
7 GhimeL Etii rederunt principesrin me locuti funttfctuus tuus loque^ in ftautis tuis.
rrM ^
• Ghimel. Etiam teftimonia tua folatiamea: luriconftliima. .
Ul
PSAtMVS CXIX.
"D £triblKfljpfcrun5llIU.Inhocttitioo«t>nario|jphetalnduitpron3patgtiniin hocmfido:
X X.de qno aplbs.no hcmus hic manente dmtate fcd fututa inqtimas ad hebr.vlt.& aplicat illam"
in tertio vcificalo.pacgtinusegointeita.PetqdaMt.rcndclli:in terra vr duc mffdi hnius;rcdvci/
in hoc mnndo tan^ in aliena patna. CTDcfcrtbif aQtpen^i pfona dnplidter.Primo telata ad
«ondfdefideratiliedido relata ad malup&ms qif patitp^Adtnplexatbonfidefideratfifetefat. Primb
«d pmifi actanfi,fupplicado.fetribae fnp feniu tnfi.Pnm(Ln.ddidefatu a pegnno in terra eft «eme re/
potionis fmui:iuxta illod-iad timo-4-re5<rf;ta eftmihi corona inlhtif qua reddet mihi dnsinilb
die iulhis iuda. Sup latifi mlL mitcede feraieti tibi.^ Vina «t coflodia. Secfidfi bonfl defidetatu a pe/
^no d» connufi mentfi|c6tinue obfeq deo. Vn pa hoc coptobans fe fcnifii dei ait Vioa(n6 mihi fcd
ad hoc vt cuftodiam vetbnm tuam/vniaeriam vitam meam dicaoi ad cnftodiendum vetbom ttmni.
3R£Uda oculod meoS-Tcmfi bonam a peregrino defiderarfi eft ezerdtatio metis in cofidetationedi
■nno^Etqin mentis vifioiadRmihradincmvifionis corporalis ipedifqmpez parte videtis hnosali/
velame in ocohs/qficp au t ex paite td vldedp q occulraf.idco pegtinas vtrii^ rpedimctfi itemc
cnhderationis ddidetat colli.rEt primo qde velamen obtuli tnfas,dicendo.teuda oculos meos(tolle
vdamen ab oculis meis intemis-Obtufi ingt aplbs.tad cot }.fantfcnlbs eo^t & vdameeft fup cor eo/
qnfilegif moyrcs.Hoc velamen ablhibt difs.dum aperuit apiis fenrum vt itdbgerft rcripturas lu&
Wt altero veto ^meto polita petitne abfcode a me madata tua. Vobis iiigt cfifs luc.8.datfi
cll nolle mylhrifi regni da.cxtcits afit in patabohsifub gbus occnlraf myflenfi regni dd. PTt videbo
lq>^ara.Lmirabiba,de doOrina tua.Sublatis rpedimetis hic &ide, exercebor vuKdo mirabilia q admi
Prione fni exdtat St trahdt mente ad c6<ideradfi/no in curiofis doctrinis fed in doctrina tua.
Tracta aia inca.Dixerat rttnbue fup ferali tufildefiderado retributione fteina.Er ga retributio «ema
aCtnseftdiainiindidiCdeus.njulfaisiudaretribnitvnicni9Ffflopadas:fetnisrais xtetnii pmium
Inigs alitatemii fupplidu^ideo mS, dedaratefleClu in fei^ fubfecntu ex delideno «emeietnbuno/
nismt^;hocdladefideriodininiiadidiintegti:hoceftqooadvtranqipaiteiadicu.r.retnbatio/
iKtaiafhsqiniquis.Defidctascriimaxernfi6mid/delidcratlCTiiudicili:deli^salic indinfi drier/
gaiuftos&iniuflosiddidccatitegtdindictii.Et Mtereapercgrinusddidenfirau «eme retributionis
*" P*^‘P*5 Pofirtliraodo mtegrativt dedaret eflectil in fe ftibreentii ex tali integro defiderio.CrHm6i
Itatp eifedu deferibitdicedo.Frada aia mea. InfraCtns aius hoium huius mundi df aius cdfus,& fotte
lecxhibens ad ea qu* funt honotis(gloiueiimpeni;a: id genus reliqna.Peregnnns ille exddidmo etet
ni indicii deifraCtum fuum affcrit aiumivqiote retractum ab appetitu honomglorueiJk teliquore que
mundi rant.Ddidcrio datiuicaruselliaxra modum hebraicclingup. Ad ludina tuaCpluraUter dixit
mdida ppwplaralirarem vindictarum quas poftea iubdit3in omni tpohocdltetenia.
3ncrep^ rupCrboePluraliras ludidore diumof ftibiungif .Incrcpaili iuj^s.maledidi aberran/
«tsIJuf vindiCtf defcnbnnE. Altera c6is oibos iniquis.MalediCt< aberrantes a mandatis tuis/itt ma/
lediCti m ignem auemum. Altera fpalts fnpetbis . Inciepalhfupbosiga qufi cetera vitia fugiat a deo
fbla fuperbia fe opponit.Etppterea rupcibis dens idiflicOr fpaliter inaepari tfefcnbnnf. Et meminit
hoqc ludidomm peregtmusiqaia defiderans bonum dimnz lufhti^ hincin fuo ^mio(inde in vini/
Aafupeiborum&; contemnentium mandata dei.ficgirlibiipfi animum a profecutione mundanoit
ouf fupeibi & aberrantes a mandatis dd infracto animo proftquuntut.rvbi nota q> peregimus no
diat fe propter timorem horam indidornroifedpptetddidennmiadicioram rtaCium habere aiurat
quia tante pfectionls eft vt deliderct dininam infhtiamimxta verbum pauluion iblam alit mihi fed
8t iis qui diligant adtientnm dus.Et non dixit,fed Se iis qui riment. ’
@0(uc Dcfilper mePollg rdams eft petemus ad bonu dcfidetamm.modo refeifad malum qd pa/
tifiraalum.Copprobtii Se contempmsJMpicitut enim & opprobrio affidtnt quia icbqnit qu* funt
huius mundi Adicauitfemandarisdciiiaxta illud iob.i::.dendetnria(hlifflpiiatas,Iampasrontein/
pta.Nec fupplicat tolle opprobrium fle contemptum huiufmodi.fed voloeihocdl in altmm partem
verteifcilicer ui Ifritiam Se dignitatemiiuxta illud.ibant apoftob gaudentes a cdfpeCln concilii, qm dt
gni habiti funt pro noie iefu cStumdiam pati-Diuina enim gratia voluiiut opprobrium &
indignitatOTiilioramdd.qnnmidcocontemnimiirqrfi teftmoniaddcnftodimas. '
lEtti fcdcrutpnndpra. ExpUcatconteniprotcs nonlolum popnlares fed etiam pnndpes , non im/
pero furoris fed quum federant,non taara cogitatione fed in me locuti fimt. P"Serons rons . plicat
qualis ipfe peregrinas litcontemnentibus&loqaentibasaduetfusfectiam prindpibus. Erdefeipro
l^uiror in tetna perfona.Pnmo quo ad loqndam.Scraas tuus loqueruripcrfenerabit loquensiin ha/
nitis tuis/ctiam in minimis le^rOdndeqno addefedationem.Edam tcftimonia roa;iacre fcnpta
If teftimoniamperhibentes de te,(blatia meaifnpple funt . Et temo quo ad confilium . vm confflrt
mdihoc eft tcftimonia tua funt Scfolatia raeaSc viti conliliimd/hoc eft tanq viii,conliIii met.
Ira qifiroplent materiam foUoi & locum conliliariotnm:dam in tefiimoniis (criptntaraffl ddeCloq
gtabipgiconClinni capio.
QdetfiqjpU,' B iiu
w
. PSALMVS CXIX.
CVVLGATA EDITIO. ' *
■ . , A pauimmto anima mtaniiuifica mcfm uetbum tuunu
Daleth. Xx y j cnundaui & exaudilh’ meuloce me iuftificadoncs tuaa«
Viam iultificadonum cuanun inftrue me:a£ cxacebor in mirabilibus tuis.
Dormitauic anima mea prf tcdioiconfirma me in uabu tuij.
V iam iniquitatis amoue a me:& de lege tua miferae md*
V iam ueritads degiriudida tuai non fum oblitus.
Adh{fite(b’moniis tuis dominetnoli me confundere. ^
Viam mandatorum tuorum cucurri:cum dilatalb cor meum.
CIVXTA HEBR^VM.
I Daleth, A Dh{fTt pulucd anima mea niiuifica me iuxtauerbum tuum.
K Daleth. Vias meas enarrauiKrefpondilh niihirdoce me ftatuta tua.
I Daleth. Viam pr^cfptorumtuo^f fac me intdligcretK loquar in feparadi Oli*.
4 Daleth. Stillauit anima mea pr{triftida:confirma me iuxtauerbum tuum.
( Daleth. ViamfalfitadsfaccelTareametS^dotfldnatuamirereremd*
# Daleth. Viam ueduds deginudida tua co(quaui.
7 Daleth. /vdhffi in telbmoniis tuis domine^ne confunde me.
t Daleth. Viam mandatorum tuorum curramtquoniam dilatabis cor meum.
feniietit
lue/
A 33brtfpUlucri.Inhocquam)oCh>nanoprophctaindDitpetfonam hominismente fenii*
,£ \ legi dei , came aurem legi peccati . Explica^ hanc petfonam in primo vetfioilo.adhffirpali —
0 anima mea.Cato hnmana comipnom obnoxia vocatur puloisKiiccnrc deo primo paren poli pe»
C*ram.pulaiscs&inpnlnertmteuetterisgene.}.Talipulueii anima adheret non folum vr naturaln
fbtmados.lalvtfentiens in opetefuo carnalem fbmittm.Dcqoa adhffione inquit apoftolnsadro.
7-non quod volo bonum hoc ago.ldl quod odi malum illud facio.Ec legenda dl haec pamcula ingc'
ciifcenru affaSu-ira q> mgemifccnsperfona luecaitAdhffiOvehtnolit.puloeriicamali fbmiri.anima
nica,'voIens rendere ad fupenora.Senticcnim perfona haxfcontrariaalnro ex parte fupenon mentem
legem fpintus ac dei habet.ex parte vero infimori carnales paflioncslegcm<y fomitis trahentis alam
■d pam.CT Viuifica me Defcnbif pfona hfc mpUcitet.Pnmo tdata ad pfcCtionc^ms fupiorts . f»
cudo relata ad pfcdionc pams ifaiortsA demu mata ad clfcdfi vmufij pfcCtiois.^ Tnplcx au 1 1 n fu/
penori parte p&dio tagit.Pnmo vitajno naturf fcd gtati&Quam fupphater pent a deo.yiuihca me
luxta vctbfi ruu.no in lolo pane viuit ho (cd in ol verbo qo pcedit de ore da deuce.S.5ecudo lecognw
tiofui|a>iuftehocpatiE.QuamcxpUcatviasmeasenartam|viasinguamtemas.vidfoabamIe^in
inebns mcis tepugnanril^ menns me^Has cora teenanaui.&mdilh mihiiieudalh mihi inue me
hoc panrquia per mobedienam vnios p<a6res colhmti fumus.Ha* enim dmina relpofio no nifi
coettobusdiuerfitatcviayinlcipris inhoc<pa'uadh5fitpulneii.hecriqdcc6fdriol6geeftab ihdd*
bus oibusiSe negatibus pChii originale.pT>oce rncTema perfodio dimnf eftilhuaiotu^Q^ perit
dupUanrDDCtmeftatntatnaiet mmima ^pta-via ^cjptof tuo* focmtftelbger^ Docere coeeft
deo &alnsdoCtonbus:faccrca&iteUigereiof6adeftdci.&{>ptcteafnbifi^ohQc efft(afi,oi^y.b
temu docere petiit ta effic.u vx pareret in eo itdligennafnon quotficunqfled vif ^
quar.Tanc
tCtnuaOOHepemctacnic.u vcpaitisi ■ -r r-TT" — 7 —
quar.Tand propnum mentis organum Elingua in officio locutionis.Ec peoptoea cu pacte lupioa
^merafpfraiolmgue.Ftloqnat in feparatis.i.mirabilibBS,tnis(tamttbusq opibus. •
CSnllamtaiiniCaptetrilhria Poftgrelataeftpronahaccadpfodionc ptisfupions.ddaibif mo
idata ad pfcdionc pns iforiotis.ln qua pnmo occumt magna ai ttiffina de fcnlata lepugnanna qua
(JgnificatSnllanit(lachrymis,alamea|n6caromca,prfmffiaajdefepugnantiaqnfnobisnolentibn*
J neft Lege hanc in apoftoto.infodu ego homo quis mc libaabit de corpore motos hoiusl
Cofinilil niC Pitl verbu tuu- Pnmfi rcqaiiidi ad pfirftionc iferions pris cft firmitas ai ad raiitcndam
infurgenn feu repugnanti fomin fenhis . Et ppterea ptimo petit . cmrma me loxta verbfi t^
&li ftlAtOrtO-Secihlii ccqTitd ad pfedioneifenons |ps dl debilitatio foroitis.Et ie petit via folfitani.
Via camisi vu inigtans) vna pdi 8e via felfitans.i ide reddStfcd appdlaf via falfitatisiga e via cdfona
lalfeati:hoc cft hns fecfi noeffc qd d»& ee qd no dl.ois.n.hm6i via follititang duces ad bonii dd^
Iule fon vale fen et hondld.&; tn ducit ad «temu danfiiad ftema crifhcia|& ad attemfi inhondhi . Fac
cdfaic a mt Via fom Itis quf via fallitaris df.cogenra ^ nobis u) pdo oqpnal*» Bspo pbna hgc
11. i .1. •* .
PSAIMVS .cxrx 1,7
«on andet dtccMvii faUitati5 abftuli a mcrcd TappH' togar fac ceflare a mcnc-f^bducac mc. (ky
<tnna ma miloac md-Pctita firmitate ai & debilitatefomitis.rapdl ad pfcdtione ifoions otis mediti
COO hf firmitas fDpiusa;dcbiIitasifenus|\thdexpeditco£eCbonuiidobftantelbmite.HMaiicm&
difi cdftatu tedndana docnraetoijt diomo?: fcn diuin^ legis ad pte iferiottieu cnplia aftionefubotdi
nara. Et id tedfidvia dioine doOriiue fca legis petit adiuAa comifcratidealiccdo & do<3nna tua idole
tatmiTercte mei.Elln.(hirus.odmircrado e«c^legetua|do<;tnnatua.eget.ii.parsaii£morrpaltcoini
Ccranoncad hoc vtdiuina lex vf<f ad iptam rcdudct;qDum fit in inhino gradu painapatid racionocn.
&ii VChtdtie degi-Pria aaio diuinf do^tnnf leu le^in aio edeurres ad pfectionc denons pcis/ex/
plicatNodieit ventate fed via vetiatis.tu qa degit via morii ventan concordem. tum qa elegit non
vnnm aut duos aut quoida ai^ ventans leu ventari edeotdes, fed elegit vniueifitate actuum venta/
ns:degit.nji6 pgredi alia via q via ventatisf^Iudicia ma cofquL Secdda aCho cuipiia iiibordina/
turexplicaCVnidqrippnnccps alicuinsfeS^pfitef fc via ventatis digercred mmuntfi in via quam
degerut ludicia diuina no copquat|fi a iudicus duunis difcrcpar,fi ventate alia dicut d ea ^ edormis c
iudinis diuinis.Et ppea pfona nax manifeflat fe viam ventans d^ifle.dibiliges . iu^cia tua cocOuU
fiocdl conformam oes cleetioncs meas ludiciis tuisfnihil dcgi diffotme feu iniquum ludiais tuii
ili Idhinonne tuie oncTetna aCtio cui ruboidmaf lecuda/etplieaf .\Iagna q&ruborin pof
fe^funtiudicia dci&:qnd|&:c6fa]oetadeftvcncasfmiodiaadd&4nd,nifia&&ncdinma rdh/
moniaihocclllaa^raipturgiphib^ tdlimoniddeiudiciisdiuinis&ppcapronaluectand advl/
pUeanone ad fignific^ qi qoat&fiqi pfeda fit psfupior animi Sc icdddas m pte in^criore.iuhilomi/
«us indiget tecutfu addefi ne cofiindan Videmus.n. viros pTedoscofiiToscx pte mfdlon/dro paululfi
cos deiemte; vt puet in dauidisadultenoimo}^ h^tanonq&petri neganone.
^ii IIuddtOi:.De£mptap(bnahactopfi:Ctionc vtnuT^pnsjdefobif mofm cfka& cdTequctead
vtnuiqp pns pieftionc. Via.madatof tuorii cutra/no ambulabo Gcd curta exp^t^auira iUudfic curri
tevt cophedatis. i.ad cor., A ratfos.cut(u c612maui.fQ.tn dilatabis cor meti. Cor terrenis (ni camali
faiisaf}eCtuangolla6co(pangolhiiiintm2danaou.Spualibusa2t&duiinis aAcCtdjdilatatu dhqrft
ianlTima & ampliflima funt Ipintualia & diuina.Hab&ale rpintualia ad mundana fient amplitudo
cadi ad anguiham temc.Et propretea peifona tuee complectens vtriiiTqi patiis pofrCiionan|a dila/
tanone cordis(hoc dl tanto affexSu cordis ad rpiritualia & diuina vt <»r laitmr in ds>lc{cnbitiirca
iiacaiimlctitiacocdis dicit caulan cudhm in via mandatorum daEt vcreficcA
CVVLGATA EDITIO.
Hcf T EgcponemiMdfieuiaiufHficationutuarn:Kexquiranieatnfanper«
Da mihi intella5tu;& ferutabor lege tna,& cuflodi.T ilL? in rnto corif tnfo,
Oeducmcinfctnicamniaiuiatorumtuorumtqaiaipramuolui,
Inclina cor meu in tefHtnoniacuatSf non in auaridam.
Auerte oculos meos ne uideant uanicacemtia uia tua uiuifica me.
Sratu^feruo tuo doquium tuum tindmore tuo.
Amputa opprobrium meum qadd fufpicacus fumiquia iudicia tuaiucunda.
iBcceconcupiuiaviadata cuatin^quitatctuauIuiRcame.
I dnr dVXTA HEBR/EVM.
X Hc* : T^Ocetne domine uii fbtutomm tuo fu :& aiftodkm gam calra Pfo, i
X He. -*^Fac me intclligcret® fetiiabo dodiina tuam,S cuftodii ea in toto corde,
s iHhe* Tndacmeih fettiitani mandatohim tnorumtquiain eadefidoaui. ~ .7
4 He. Inclina cormeum ad teftimohia tnaiSCnon ad pecuniam.
5 He. Fi^c truiiire oculos meos a uidendo uaDitatemtinuia tua uiuifica me, ; '
<«uttuU
< He. Confirma fauomoditfhuo tuumtquod timori mi.
7 He.Facrran|ueopprobrium meum quod dmuiiquia iudicia tua bona.
I He. Eccedefideraui pr(c(pca mattin iuflitia ma uiuifica me.
D&CC tllCln hocqncoodouano ptop.heta induitpctfona defiderantis ingtedi viam id atqac
dBOuudatadn&ybiuipiiiBisa&ilmdiflbimtlamh^ oAonay
(1
'i
',»VO
l
by GopgU
i PSALMVS .CXIX.
lii-nS illa remotior eft ab execntionervtpote dcfidcrans dirigi via* foas ad eiecmion? mSdato|k h«
adt ^(pingor eftj vtpotc appetes ingredi ipfam ctecntione madarotri-Ecplicaf aut hxcpfona in teiti»
VCtTiculo-l ndac me in fcmita madato? ruomqa in ca defideraui|fupplcambnlare.pT*ercet afit hanc
plbna trlplt.ptimo rriata ad mtrodn«ona.lecundo tdata ad ablanone impedimetoijL&demfi adjnx
afi.f^na oppoiTona ad ingi^am vip tagit dc^rioe.Piimfi rft.Doce me dne viaCad lititndine vo
letisp Ignota via ambulare.in primis petit doceri via)ftatntoflt tnoifi;hoc eft totins kgis nue vtcj ad
ininima.& cuftodia ea calcaneo.Mote ncfciens via.petes doceri quf Iit viajrubiongit <j> poftg ingreO
fas erit viam oblouabit k ne perdat viam infpiaendo calcancaihoc eft viam calcatam/hoc eft incof
dedo per viam pedibus tntam.u intendit per hoc cp («nabit fc in via (icAando exempla patrooi.
■Jac ine intdligcrC-Sedidu oppoitunu e(t fic doceri q> intelligat.Et hocet cofonat petitioni ignotan
tis via-na paens doceri qua; fit via, petit fic docen vt intelligar.Sunr.n.qda docentes viS adeo obtcB/
K vt viatores no ltelligatquadebctviaaccipe.Etfreditphocq>de’fic Sus doceat vtfa^i^ iteffl
grf pc^ra fua.Et fnabo doArina tuajlnUeAajexecnroi madabo cxten’:& itus cnAodia ea i toto cotde.
3llollCIHCTettiliopportnnfiadingrt(Tnm vic cftvthSindacafin prinnpiamvif.Etppca tan^
in multiuio timens errare, no confilus in eo qnoddidicit Sc intellexit de via/pent vt deus (c introducat
in viam.& intendit p« hoc opus diuinp gfp rubfeqaencis in ipfa cxccotione.
eexpcdinab hoc^p ■«» — t — ~ "
initnt hmoi tefhficationibasqin (acrafmptnra abfidec6nnenf,no apponit cor fnuad peconias.
trilirCOCUloe-Secfidu impedimetC eft affeChis ad carnalesddeAationesiqap vanitas hic nnii/
cupanir.Fac inqmt tr^re oculos meos a videdo vanitacc|camis,vt no figanf in hm6i vifione.Expm
tus fuerat ipfe dauid quatft cruninis incunerit qa fixi funt ocnli ons videdo vana polchritndin? ben»
bee. ^Et an hoc obtinedd adiftgit. In via tua viuifica me. Vioacitas animi in via dei , maxime cofiatf
Immo fupmum eft adintorifi ad fovendas' vanitates camisteo <p n6 compatif nc^igentias p« qaaa
obiepfic aio vanitates camis.qnatan,ifte obnnn animi.tatft adimunt viuacitatis fpiritas.
timotedei,n6qnalicerdI(pU.
tuata in animo cofwetia Pm diuina docum^ ad timori ddt vt (bnt ftequens cdfideratio diuinoram
indido¥(ftequetffc6fiderateqmal(ifitoftenderedcff;prinandiniagfa/a:fiDa.Har.n.runt diAaddoS
feritia nmori nus.rHocpetit diccdo.Cofirma femo ruo diAfi rau,qaod cofotiqd cdgmit timori ttiL
‘^aCtrafeC-Quattfiiropedimcntficfttimotopptobriian quo clauditutamot honorisfen glorub
namaamotcglori9(eunononsnafcitnrtimotopprobrii.&connincituramorglorifex timoteop
probriiiadeo q» mola potat fc aeptos ab amorehumang gfip,qnos timor oj»probtii conuinm.Hoc
muuquod eft peteiejfac tranure timori opprobrii, ^ct modii fobdi t.Quia iudicia tua bonadioc e qa
opprobria Sc iniurif (bnt cciodiciis tuis qnp funt bona;hoc eft vtilia eleftis tui*, diligentibus eni dra
omnia coopffantur in bonum. Apta rano non fotum ad non timendum fed etiam ad amplcAend^
opprobna eft,quia ludiciadfl infetenSa hoiufinodi opprobria funt vtilia nobis.
jtCCCOCfidtfautTraAatis opportunis fle impedimetis,traAat modo fruAft yip demoftrado fd^anx;
none pcpptoq: tuorum.mea.nx*ecutio eft tua lumtiaitum quia eft debua fm iuihtiam tuameram qa
eftiufhtiaateooncdrapotiusqaniefi»Aa.Sedhaccinftitianihilmihi piodeftnifi aeKtviuificatu^
fic pachantatem.&j>ptaea (applico viuifica me duritate fle gratia in obloaati& pc^totfituoa. .
,;i CVVLGATA EDITIO»
Vaii.'CTneniat fiipermemifericordia tua domioetfalutaretua fecududoquiu tuo. ^
-^Etrefpondebo exprobrantibus mihi aerbntquiarperaui in fermonibiu tuis. ■.
Et ne aufaa^coremeo ue^u ueritatis ufquequacpK]uia in iudidis tuis fupa^ieraai. ■
Et cullodiam legem tuam fempernn feculum flC in feculum feculi. ^
Et ambulabam in latitudinetquia mandata tua exquifiui.
Et loquebar efe tdtimoniis tuis m confpofhi r^umtK non confundebar.
Et meditabar in mandatis tuis:qu{ dilexi.
Eclcuaui manus mcM ad nadantBaqutdiladtft exacebot mia^ificaaonibua tuu*
PSAIMVS .CXIX
CIVXTA HfeDRiEVM.
V*u« pT uenient mihi gratia tua dne^tfalus tua iuxta dichim tuunu
V au. -*-trrcfpondtbo exprobrand mihi uerbum:quia cofifus fum in fermone tuo.
Vau. Et ne fq>ara de ore meo uerbu ueritaus ufep ualdc;qm iudiciu tuumtexpeiflaui.
Vau. £t cuft^iam do<flrinam tuam iugitcrtfeculo fi£ femper.
V au. Er ambulabo in lacicudjnc:quia pr(c^ta tua qu^Aui.
Vau. Et loquar in teflimomis tuis coram rc^buszK non erubefeam.
7 Vau.Etdelcc'taborinmandads toisqu^dilcxi.
• Vau. Et leuabo palmas meas ad madata tua quf dilcxi:& loquar in ftatutis tuis.
E% VOtfaitln hoc fexto octonario ppheta induit perfona ^catotls veibi dd. explicat in
vlnmo vcdkuloA tcuabo palmas meas ad madata tua qua: dilexi:hocc excola opa mcafno mihi
fufficit racerc q teneor fed ad ea q fnnt ruperogactonis leuabo opa mea.hoc eUji.Icuarepalnas ad ma
.data dei q dilim/nd q cimui;ex amorc.naid opa luperoganonis tedic.Ec loquar in llaratis tuis/ac fic p/
dicabo 1(^ tua integre vfij ad minima ^c^ca. Vbi ^cacor defcnbit fapfum ex dilectione maciato/
Ili deiiex (tndio ad opa rnpcrogacidis)cx omcio loquedi mtegra dei legc.fljTraCtaf afit hf c ficato/
ns pfona quatoplr.Piio relata ad gfam detSceddo ad lococione.Temo ad opatkmc.Quarto ad paf
fiones animi.^Ktfcres itaqi reipfum pdicacorad diuina opejaitfc venin mihi gfa tua dne.Uus tua
Iuxta didfi tui!.Ptimd oppottund ^icacon eft diuma gfa cii falutcEt gfa qdc ad gratuita doni t6ne
IpcCtanralus afit ad ipm^nfi.PIV afit dixit & venict/pp mulnplicc gfam & multiplice falutc. Danf.n.
'dicta c
ipS
Aefi .apMiccrec.qa certa expeCtanoe annficio ftitura uidiaa tua.ppones meiprn expeClat
jCt ai fiOdli.Tcrtio loco refett Ihpram pfona ad opns.oportct.n.^icatorc non fom docei t uu lac
Et cuflodi^rcniabo opc.doCtrina tua iugitetlcofinuqno interpolatis teporibusifeculo & fianpa.t
ducaUt cocinuitasp ynfi mefem aut annfi.lol femp durate feculo vitc mcf.pTt ambulabo in latit
t iudid»
luo
loquedi p Via cc&ofioni
• j . ..Iraverbfidiuinfiilwceftvitupcnlacliuinfiverbummoremeo.Quiacofifus
rum.hocrefpondebo^confirnsramnoniiilimnonemeoindtninueoonc aut doquentia hfiana.lcd
In Iffmone cno.hoc dtJi.quod tdpondebancaponoli ac maityres.
tIC fcpdrs DC02C niCO-No folu P via tnfiois fed abfolucc offrii fufi locjnedi ^cacor explicat, drpea
^.Et ne feparadeore meo vcibfi ventatis vfqi valde. Veritas citra valdeic ventas citra plena fufficien
lia. ventas afit vfij yaidqe yericas vfqi ad plena fuihcictiaiqlc fe ^icafle paulus defcnbit aCtzodiccs
sdephefios.mfid‘’ffi a(agoieoium:nd.n.lubtcifugi qaomm^anuaatcoecofilifidei vobis.Vfin6tol
li ab ore fuo \'crbfi veritans vfi; ad plena tuffiactiaje cocedi fibi vr ^cct oe c^ilifi daihoc eji.veibu
yetiratis y uy valde.p^Qm ludicifi nifi emeCtaur Roitegrp veriracis cagif.In pica fiqdcanficianoe ve
firans cdphedfif multa Funira,fpeCtana.l.ad rcmbunbne iuRok & pctoaiq diuinoR ludiciosc opa Ifit.
peClatemiUa.
1 docere liedracac.
r.non
^ . lantndi
„-,-jr>tatuaqfiol.ois(i makagit
, . _ _ j>lena rectitudinis quffiui(etuare,ambulabo in pubico.
- — pfici^ ofFm loquediiadiugcs collacc & inuiCtfi fermone coraregib^.Sicnt iox
^pcilta dicebat herodi -no licet nbi habere vxorc fraens tui.Habet.n.aClns ifte (pcaale difficultatem.
^ipflCfUbor.Quaitodcdaratfnasanimipallioncs/uiprccipna paflionequc^deIeCtacio.Etdde/
Aabonnon in gloria mudi/nomconocnnbushommum.fedin mandatis tuis. upropnaddeCtano/
nis taaa fitbinngitur.qnaidilcxlddeCtamur cnim in iis qua: diligimus.
CrVVLGATA EDITIO.
Zain.jyjEmor efto uerbi tui feruo tuoiin quo mihi ff^ dedifti.
• _ _ ^{cmcconfolata eft in humilitate mcatquia cloquiutuuuiuificjiut me«
Superbi inique agebant ufquequaq?;a lege autem tua non declinaui.
Memor fui iudidorum tuorum a feculo dominc:« con folatus fum,
' DcfccHo tenuit metpro peccatoribus derelinquentibus legem tuam.
Cantabiles mihi erant iuftificationestuftin loco peregrinationis me^ -
Memor fui notfte nominis tui dominctafcuftodiui legem tuam. ''■ *
H(cfa(fta eft mihitquuiuftilicationes tuas exquiliui, • b
-CG
by^pogl
psAiMVs :cxix
CIVXTA
I 7ain.1V A Emtntoucrbireruotiiorfupcrquoclincfpaarefcdfli. t
* Zain. HaD^*ronfolatiotn«ainaf!R>dionemca:quiaclidlntuumtnmficamtme»
Zain. StqjcrfjiirnTeruntmcufipuaUctadoiflrinatuanondccIinaui. ^
Zain. Recordatus (inn indiciorum tuorom a feculodominc^t&confolatusfum.
Zain. Tremor apprehendit metab impiis dcrdinqaenribusdodnnam tuam.
Zain. Cantus fuerant mihi (latuta tuann domo peregrinationum meatum. ^
Zain. Recordatus fum in node nominis cui domine*:SC cullodiui dodrinam tuam*
Zain. Hacc fiat mihitqmaprfcfpta tua euflodiiu.
•« /r CnientO- In tuKtepmno octonario induitppbetapafonalpantishideo.QnaapIicat in vl
(YJ nmovciiiailo.haK ru4tinihi,qapccptatDacuftodiui.Spcsndfudacaraper menta, temeritas
^ pniptio eO] no (pes£t ppea narataTpci dclcnbit a oblhiiatione pcfptM dd.Pcr qood et declarat
tp no 00^9 danoftrat p pnomen lucc,(is] ipein limpit & ab(oiatc.Qtia apfs. i .ad cor. i ;.oona
metat bda &diarttati:qaa^fldl certa cx metitis expeClatio FbtiintbeatitDdinis.^TtaCtaf aOrperfo/
na
cu
palecamCtoconedo ad defi(memcto>eibfi ditufimiiffiois vtcam Iftf alc|ueibi Uip qd me fpartfccilltt
A Ihis iplicite ftota beantudinc taq re lpaea.ad hoonoctit vt de’ tecordefi vt re dira ac fpata donen
Conifdatio tnca-SecOdo tefett Ipcm Iba ad malardcTcnbedo efficacia ipei in ipfa pfona Ibetate.
tli tpe afBiCtidisqa tucqlbes.fnit cofolatio mea in affiiCtioe mcaq;<pea ga diCta tnfijin qoo me fper^
fecim,vmtfcanitrae.f’'Nota otdinc cfkCtu&Spes mediate diCtoddviaificat,& mediate \-inificatiSc
cafolaf afHiCtd.Tii tpe im(tonis.Sopbi dcrifcrut me vl^ valdq Wip adpiena detilionci&cgo Ipans no
dedinam a doctrina toaffal perGmcraai in iHa.
1f^O2datU0 funi. Temo fpetas petfona declarat fe rdatam ad mdina dd.Rccordaras fnm indiao/
mm tuonema miqnos Sc toHosiqoa: in dmciiis feripturp locis font (impta;& confolatns bmi(pc qoa
mihi demih. Vnde dioibat panliu ad ro.i t.Ntperconfolationcm fctiptaratiun fpem habeamns.
7rcmot Hpp^^bendU-Modcramcn cdfolanonis ex Kcofdationcdimno^i iadido^ adinngir. P'Pto
qoo aduette (p recordatio dimno^ iadido^panienii miqnos A fnbleuatia uillos.paric cdTolationS I
pfoiia rpantcpmi(i(tem^bcannidinLs:qaddeAabtlisedexeairiodiaino^mdido^.n3in punitiSt
iniqiiotpvtporccoctariOffpetati.tainfimlcoatioeiuflo^vcpotcfimitiafpctaaVeiatnptinicioapq
ftatantiu a ^uina lege fice corolatoiia q> tn in^c tremore fperatime forte & iple deCams a dioia ^
na dadtqaatlegtd^cotiUi detdiqnertit.fMocergo timoris moderamen ex cofidetata pptiafrag*
litateexcpJoalioriiiadiiinatdicenclo.Ttemorapptth^mcfoonfolatficxmeiDoria iudiciomm tno/
mm:ab impusino qaibmcOqi.ficd derdinqofdbnstm qna prms fueranr.doCtnnam roamilegem ma.
CaniQd numntQnstro trfert Ic pfona [petis ad dmina Icgedi <» fpes reddidit d ddcCtabilia dinta
fcgpta.Ddedatione.n.ab ada cantadi ^licat.Cantns faciiit mihi ftatnta maiet minima legis pec
pr®I domo petegrmationfimeatu.NnUahetfocrasdmtatc&ppea tota terra domfi pereMnationo
fnarii appellar. Ad fotura ligde tfdes(oes viasftias peiegnnanones eogme vocanS: vbiqi dmina pcf/
pea ta delectabilia d efiecicipes vT ad filitodine cantansddicief In iIIis.pTlecordatD$ fum-TlI q> fpa
ftcitipfum eoftodiee lege dm&hocfpaliierfadt mediate vigilaria noCtuma. Speras.n. recordatos 19
lioCte nominis nm&inodt^noCtnma meditanoncnoistoi collodini doctrinam QH/excqu^. ^
■ CTVVLGATA EDITIO.
Jj^tth. dominetdia cullodire legem tuam.
JL Depcatusliimfaciccuaitotocordemeomurereretndfecudu eloquia tun.
Cogicaui uias meastdCoonuerci pedes meos in teffamonia tua.
Paratus fum CC non fum turbatustut cuftodiam mandata tua.
Funes peccatorum drcuplexi funt metdC legem tuam non fum oblicus. I
Media node furgeba ad confitendum ribiifuper iudida iufhficarionis tu^
Particeps ego liim omnium timendum tetdC cufiodientium mandata tua.
Milericordia tua domine plena efl cetrariufiiiicationa tuas doce me.
P5ALMVS CXIX. 199
CIVXTA HEBRiEVM.
** -J • *- *
I Chethi^^ Annicsi (bie^duitsdcuSodi&lutnuerbunituuni*
X Qicth. Oraui faaes tim in toto cordeaniferere mei f m ntitm ‘
) Chetb. Coputaui laas neaistflC redire fed pedes meos ad tdHmoiua tua*
4- Cheth. Fcftinaui tl non tardauitad cullodiendum mandaca tua.
f Cbctfa. Fimcsimpiotuml^aUerucmetdoArinamtuamnonfumobbtus.
# Cheth. Media noAe ftugamad confitendum dbidliper iudida iuiHd( tuf»
Kuil
7 Cbctha , Socius ego omnibus qui titnucruc te:et cuflodientibus pr(c(pca taa«
t Cheth. Gratia tua domine*pIena terradlatutatuadoceme.
111C3- In hoc oAano oAonario ^hcta induit pfbna bab^denm vtpaitf (o£Qua apii'
cac in pUino vetficalo.pan mea dne.Diuiiu rebus oibns.ita (p hinc doisfinde oia deleCwilia/ vtt
lia honorabiUa^ proponatur Sc det optio, pTona hfc eli^t dcfi vt parte fua pofthabitis oibus vtUib^i
■eUeaabilibns Bc honorabilibus.Et id inttoduafficOuildehberata tfineoptaui hoc,pars mea dncaid
cuilodiW verbi! tu&Tnbus letiitica dicebat.ps mea dne ad poflidoia & vtedu bdis mis t qm ad hoc
«rat deus pars tribus leuincf , vt decunp & obl^ones deo ezhibi tcicederet in vfum laiiticf tribus. Ec
idro ^ driam koitic; tribus lhbdit,ad cullodiendd verbum tofi. Adt aperte diceret Dud pars mea ttt
dne)nd ad vtedfi tqjoralibus bonis tois,Icd ad cura habcdfi vetbo|i tuoid|ad esequecU no folfi pif co
{> ta tua etiam verba tnarpun cofiluiDelaibitur enim pa hacqpctfotia lic aOcOa deo, vt deus pars
eiusihraratioaequendiverbada'
XMicnbil afitpetlbna harc quadnipttPrimo rdata ad peocata.Sedido relata ad obfanationc legis di
. «inp.Tettior^advnioerfamecclefi£Quattotebtaad(ijpram.r[>erctibititiM]ireip(^ tclataad
pccmaTfiooffliflkC^oifaciesti^notepidc aut fiunicotde.fed in toto corde rhocXmiloetc mei
Ctnifeticordiatmiais eneceflana) ih^ai.peo:atorelctecognorar,Fm diadrud/ndfmmentu mc6|
fed Fm tf> promiTtih venia petetibns illiLTom vitada.Cdputaai vias meas/a^onesimorus| loctmdest
& tediteftd pedes meos/aHeAus mros.ad teifamon ta tnajadopera teihficatia Inobis (p hlii da fumn&
^Cflinj3t}i*5cdIdo dclcnbi( tc rcUini ad obfcmationeduilnc l^is.Xd ablbtucciFcftinaoi^ncfcit. n^t
da mohmina rpfiiTanAi ^)inchoate,& no tardaui/exeguid cullodiUd madata tua. ^TS aduenieti/
-fjnsimpedimens.Fune impios ligauerfit tnclncdligep limes impiop oia otnnfeca impedimenni
vi^ dellEt ego doArina ma nofum obbrutprarfi dl non oblinifa-ae ideo addir.Mwiia noAqrqioie
s)amialisqetisloni,<]uaDis IigatusliintbasimpiwroigS/afdnotadc^reddbbiiad laudUdtc,luM
indiaaiD%tia;tuftmfbqiiotfinnmcrfieftiadicifivmcoloKmeotfi.Intcditn,(pligamsnon folis n5
«ibimilixtnr legem dei,fdi gratias aget laudando Gxtcta indicia iufticueddiaehMm^anoaieihoc 2
omni tempore ddcripto a tempore maxime necefiiuio quieti natnrali.qni enim illo tanpoulhtgitad
budandum daun.a fortioiialio tempore vacat diuinis laudibus.
0OC(U0 ego. Tettio deiitibitli; relatam ad vniacr£un ceddiam. Tum pteriti t^tisLSodusegofnS
Iblus Ium ego qni dixi pars mea deosinec fum piatus fed fodali amiatia tunAus,non aliem led omni/
fcasqm timnemnt teiin toto ptertio,tempoit:& caftodltntibus|in prenti tempore,precfpta tua.
tSiattU (tM-Quatto defcnbitfe rdata adG3plam.Tii teoognoicedo qde a dd gfa.G^ tua dnc pkna
tetra/tme&;iuclis.Tdrecognorcendo quo idigetStatuta tua doce mcftota tua l^vf? ad minima
^cfptadoccffle intus.In hoempEtef continuo indigete doAotc intono adoblduationcm legis.
(TVVLGATA EDITIO.
OnitatemfedfKcumfetuotuodominerfecundumuttbumtuum,
BonitatemKdiTdplinam&rdentiamclocemetquiamandatutiits credidi*
Ptiaf^ humiliarer ego deEquiqiropcerea eloquium tuum cufiodiui.
Bonus es tut& in bonitate tua doce me iulhiicationes tuas.
Multiplicare e fup meiniqtas fupborntego aute in toto corde ferutabor madata tua*
Coagulatum cft ficut lac cor eoramt^o uero legem tuam meditatus fnm*
Bonum mihi quia humiliaib memt dUam iufhficadones tuas*
Bonum mihi lex otis nntrupamilia auri fiCargaid* . L
PSALMVS
«nVXT A HBBRiBVM.
.cm.'
I T etfa. X} Onttmfedfticumfauottiodoniine^tfniuerbittiituoni*
s Ted). ■^Bonitate/mtcdoneSfdamdocemetquiamimdadstuiaedidb
f Tcdi. Priufqhumiliabor/cgo crtanjtK nuncdidlumniumcuflodiin.
4 Tetli. Bonus tu fle bmeficusulocetnelbtuu tua*
f Tetfa* Applicauerutfupmefalfitatefuptrbitqgointotocordefcniabo
4 Tetii* ImpinguatumeltuelutaclqjscorcorumtegodoArinatuaddechtuiuiiiu
r Tcth. Bonum mihi quia affli(fhufumtproptcreadircamftatua tua*
f Ttth. Melior mihi do<ffaina oris tui:q milia auri fle argenti.
B^nufCdftt Inhoc nono otftonarioppfiaindmtpfonfi viri inftiininftevexatiBespllcat ean
in onto veilicnlo. Applicanetfit fup me falfitatt fa^i.ego I toto corde femabo t^ V w
daie appapfona iidtaCvtpoteltow conte pCmtrisfctiiadop<aepadei)acintnfleve»a^pofiowM
fbm<V hoc a fiipbis.Mammt.n.fopboifl,Qa hinc cdTorgit^vt paraitXolnno qdnis. CDo^it ^
p^ahaK vtingr&doOTadeoat«inftaspatif,& Incalapbnes Iolotioneq5nis.p^ln5iedo ai^
^ fi«f defiibonfi fecfi fedfi&Adi apre dica tnd inqro dnbiriklo an bonli ant malnm fwwis radrio
m voari ininflejfateotJi.(p bonfi op’ fccilh.no folfl abfolniefed cfi temo mo(mecfi.Bonfi at dico em
vcfbei nifiihoc i fm rone apd te^ dicatn dnbiro qn ftems bonfi fm rflne a^i apd te mihi ignota.
Se^do explicat qoidqa^ drire-Bonicatellbo <p dlbonnra qnod mfecilh led doa me lilam^nl/
tatem.mtentionqdooe me qna inttnone vexaffa me io(lfliS( (ciennallegis tn* de vexationeinlh,do«
me-Hatc font tna petit docett^B tSni docilitatis fnat fablongitqiiia in mandans tnis credidi,
oedete enim dioinisiemcit hominem docilem deo.
pe|de^ionem/vexationeiafflietion^ uul umu .u» ... «. r — ^ - —
egononaranisvtpoteqDidieifitDDm coftodioi.Vbl dare patet q>ranodnbitandieni quia ladiot
vexatio Innitar pcccanimA >n prptenti canla dl vexatio line peccata
jPi^iiatnjQiiattnaflBBtrfingfxpteddqoadiPnef docete flcinftmerel hac qflne Bonos tn/natuni
tcipfo A bfifieuslno mihi aut illi fediimpli' 8c abStateAns.nji6 nifi blKcns effcqa ab ipfo o6 nifi b(V
nQ^ocedic:& quicqaul boni t(lf ab ipfo eft.Sc ideo docc mc ftamta niaflcgc eoam vl^ ad minima.
9inptnSQ3tU cft.Propofita q$nc(obdif qonisfolDtkwquanls n5 fab forma rcfpd(ionis£c inchoacb
tatione ab emdetia &<fti.Cab enideti dfia faai interlie 8c vexatores faos i penes hoc q. iUi font impnv
guariCnS f m cotpns id fm alum^t abandatia dpotaliG ad lilitiidine adlpisiiuxta illnd demeto, jz.
Bictalfotus eft diledus & iecalcitranit,inctaaatiis(imj>ingnatus/dilatattis derdimiit defoEgo vero in/
lafteafflidospatietcrfiilHnido,dete«atiisforo|n6teporalibosdeliciis,fcddodtiatiiathoc e#in otw
ftospfic«mafflimonibus&fupbostnmefceietapfperi^^^
fm^i^C^iue ppingoedin^ cordis fignifkaf Jordinaf a deo afHi Aio lultOf.Et confonat apro dioftiAC
magnitudo tendationfiextollatme.damseft mihi ftimnlns camis meeai^M fom^mnu cola/
phizct.Ecfabditna vutns in infirmitate pfiaf.CTE* hac icaqi coidAi dfia labinngif (omao qdms cfi
c&k) JBonfi mihi oa afHiftns ffi.ppea difea llatun tua-vtile e mihi infto affligi tniuite,pp hoc vt tbU
teg* tua vilp ad minima.Qd e didu bona ee afflidione teporaleqtiicft} ininllaipp bonfi aiptqnak i
diX^obfaoaAfe^legedei&intenditphocadlfamimultoseegbnsexpedittpaftve^ ad hoc
Vt feniet kgedei:^ veiaoo cflteriiatiiia e ain mSdads dd.Quod vtnficaf in ilbs g cadtxet in pecca/
ta R n5 vexatenf .f Vbi attede prodes ledonq» ia pfona tuecdoda fe mflflrat dica dno qn^fiiaXbo
nitate Sc intftione. Bonitate gde dicedo.bonn mihi ga afflidns fom.Intentlone vero diccdo.pptera
difoS ftanitacna Ad hocnxkns vexat qnqi inftos.vt plene difeant patiendo fmate tegem.
Xlfodioi nilbi OOflrina 0^ lui-Tcirifi quffitfi ftiitA Caetia doceine.Hmc^to tuodo farilft ^erifl
do qimeUoteft mihi dodtinaddg milia anriacatgetiigvniaeria bona tmraliapcr hocjifolmtiw
nodus obiednsipriol^ humiliabor ®o enans.E t cofifht folurio m hoc tp dans nan rodiotem promif
(a te,n6lalljqnon deficit a fna ptomimonetac per hoc dens g pmilic non etrann non dt^flione(hoc i
bonatemporalvi)opamelcniaiptomiflnmclandoobreroationemtegisdfimdioiem omnibus bo/
nistemporalib'ns.Etficpetlbnah4Ecconfeciitamfemonftrat fdcnciam legis ad folncodum nodum
qu^onis/explicando compatinam.mdior mihi dodrina otis tm{ad quam venio pet Vtotioneni, ^
inifoiaoDataigentiiqimhimaonnonvaanisinonhtmnhatua.
r
:oo
lod.
P5ALMVS CXIX.
CTVVLGATA EDITIO.
"ly^ Anus tu^fecenintmettplafmauenuitmeda mihi inteUofluni ut dlTcam
mandata tua.
Qui timent te uidebunc me K Iftabunturtquia in uerba tua fuperTpmut.
Qognoui domincquia (quitas iudida tua:K in ueritate tua bumiliafti me.
Fiat ouicricordia tua ut confoletur metfecundum eloquium tuum femo tuo.
t (Veniant mihi miferadones tu( OC uiuamtquia lex tua meditatio mea elL
Cofuditur fupbi quia iniulle iniquitate fecerat i me:^o aut exercebor i nyr,
Conuertantur miU timentes te:& qui nouerunt tellimonia tua.
Fiat cor meum immaculatum in iufbficacionibus tuismt non confiuidar.
CIVXTA HEBR-iEVM.
1 ^“‘^•'jy^Anustuf fecerat me &&mauerutmetfac me itelligerc,&difcamadata tua.
2 lod. ■* Videres te uidebunt mefld(cabuntur;quiauerbumtuumtexpedaui. taoloM
3 lod. domine^quia iufKtia iudida tuaifli ueritate a fflixilfa' me.
4 lod. Erit nunc gratia tua ad confolandumme:fmdi(fhun tuum feruo tuo.
J } I<n< Venient mihi mifericordi(tu{&uiuam:qniadoiftrina tua folatiamea.
ili 4 lod. CofunderurfupbijqmfaUitaectorrerutmezego loquar in pr(C(ptis tuis.
7 lod. Reucrtmturadmetrimentescetficrdcntesteibmonia tua. *■**
$ lod. Eriteor meum perfeclum in Ihtutistuistpropterea non confundar.
TV4 ZlnUd tl^. In hoc deciffio octonario indoir propheta iceram pofonam atri infh inioftene/
J." Jxariralu tn ratione a prgccdenti oCtonario.Nam in procedenti oCtonano iudoir petfona iulU
IniafteaexaciadfcicndiunquarcbonitasdioinareaczarctrinhocaateraoCtonarioindDiteande per/
fonam ad euadendd vezationcm.Echancpcifona explicat in vltimo vetficulo.ent cor meum petfcdd
in ftacatis uiis.ppcetca noconfundarX>idiocrat ex pedenti oCtonano fc vexari ne fap^uec& pro/
pcetcannncappaenswfaaleR.defcnbitre perfodi cordis^furoci camen^in tota lege. Adi apte dica
recQuaiiisamnc no(iai,en> tamen perfcdi cordis in Itaracis cuis|hocdl in tota tua tege vf^ ad mi/
niroatOc ppteicaipp talep^eaionc cocdis,n5 cdfbndaiiuiiDita afHiCtione : quod cfleuaderc illam.
TraCtaf adt hax prona aoplt.Primo petes hmufmodi peifedione cordis, (ccudo peto enadcre.p^Re/
cole in hac prima peticrone cddulbm efle in pccden octonario ideo hac petfona iufia vexan vt difeat
lanare intc^ lege dei.fine.app que vexatus eftpentnfkaflajut.dnpiia vtensloco.rPnmo ex par/
K creationis Alanus cnasfrcetunc mcfcuni cieando|tnin etia mediite naturagener^,& firmane^t
IDC anima immotraliifiic me intelligtrc Adi aperte diccteta quo tu mefecifb.tuum eft efficcrequo^
vt tntdligam£c dilicam mandata raaipknc fcruarctqood dl finis propter quem fum vexatus.
SecnndoexpaneangelonifcahominampctfeCtoram. Videncestevidebunrme&l«abl)cur,qa vet '
botnoexpeAanidiocefiqmaroUvaboruocredcnsfuflinuivexanonem.ReChusvidrares dram in/
ceUiganrocangelia]oosnon eft dubium videte deum Alitari de magnanima pacictia ioflocum t qui
loxta euangelicam doCtnnam Ictancurde vno peccatote poenitentiam agente.
0dUiDOniillfcPetitapeifcCh6ccordisppquahabcda vaaf.petitcofeqnetapnaleief quattuor vtes
locis.CrPno a conexioe viarii dei.f.iulhao & gfe-5aui dne qa luflicia fune indicia tuajoia:& ventaret
vera iulhtia,afHixifh me. I nlti.na]naais imufle amiganf ab hoibus.iufle tn eade afRiCtio c a deoiga no
font cddignf palTioes huius Ilotis ad fupuetnra gliam q reudabif i nobis.A liHr ad bona rpintulia.
bc nde ^a tua ad cdfolidu me^m diOd cud fauo tuo. Adi apcrtediceret. Ex quo iufhna tua habet
Iodi fud tme.fopefl vt ^ tua mo hfat locd liifi i me put tu dixilh.-qa vniuetfp vip tua; gf a & ventas.
©micflt vite in ip& petfona petente. Veniait mihi mildicordiae
n fiiccubamiqma doClrina tua folacia mi
Oatlubleuances a vaacionibus,8c viuam;non f
quia doClrina tua folacia mea | fupple fancf
quiaiara ad rancam petficAione deduChis fiim m folana mea funt in lege tua.
Conflindtntnr. Temns locos dia frucra cofofionisfapeibo^Cdfandctnr fupctbi,qn'i faUiraK ror/
(crancinccgoveroloquatinprocppcistnis.CrQuartuslornsdlarcdicu lufloram. Reaeitcncur ad
nic,CDm tuuences te, cum fdentes tmmonia cualDioendo rcoetcentur|inlinnac le in vexatione derdi/
afiecuatiaietibusdcum.EcppcaeaintafhiClas(ablcaanomslaa;atotecnpaationcm (bcict^
PSAlMVS .CXlX.
tiiDcndatn dmm & fciendam «di
in (iilannxqaf fallo areulatajdaidiaa cft etiam a loIBsat ptsaalens cecnpetan* Ibcietatan
idftonimi&faBOitmfaentiom legem.
' CVVLGATA EDITIO.
tnef
T>Ef«atinfalutaretuumammamea:eemuerbumtuatnfap<rfp«ffl.
Caph. XJ Defecerunt oculi md in eloquiu tuuaiiccntcs quando c^olabetu
Q uia fadhis fum (Tcut uter in pruinanuibficationes t^s non fum oblitui*
Quot funt dies ferui tdCquando fades de perfequenribus me iudidum^
Narrauerunt mihi iniqui fabulationestfed non ut lex tua*
Omnia mandata tua ueritastiniqui perfecuti funt me/adiuua me.^
Paulominus confumauerunt me in terratego autem non dereliqiu mandata
Secundum mifcricordiam tuam uiuificametflicuftodiamteftimonia oris tui*
CTIVXTA HEBR^VM.
f ^Aph.Cofumptadlfaluritufaniraameamerbumtuumtexp^uL
z C Caph. Cofupti funt oculi mddi(ftotuo:dicendo/qfi cofolaberis mef
i Caph-^uoniamfuiquafTuterinfumodlatutatuanonfumoblin».
4 Caph. ^ot dies femituirquando fades in perfequenribm me iudidumf
5 Caph. Foderant mihi fuperbi foueastqu? non iuxta do(flrinam tuam.
( Caph.Omnia mandata tua ueritastfallitate perfecud funt me,adiuua me*
7 Caph. Velutmodicu cofumpferutmein terrarflCego nonderdiquiprfcfpta t^
t Caph Secundum gratiam tuamuiuifica mc:8Ccu(lodiam telbmonium oris tui.
Qnfumpta Cft-In hoc vndecimo oAonano induit piuphcta itenimpcifonam iulh intolle w
l,xan relatam ad dUatam liberanonem. Ita q-innonooCtonanopeifona hpcinott^ adf^
R%mim. lo.vcto in ordine ad caadcdfi|in hoc afit.zi.tn ordine ad dtlata enafionc 3gi£.Haber.n.lpale
afflieendi rationem ipla dilano: lozta illud proocr. t ?.fpcs quxdiflfettut affligit animam. Emlicaoif
° ■ ' • ^ i„__e — — iiididmn i Hic
autem hax
pnmiturdi
lien, ex/
' perfond in <]u3rto voficolo . «josndo racics in pctfc^ticnnb^ inc iudiQ
pnumu. uibno A vezano iniuftaidum ezpeftatnrdiDina vindiila in petlecntoKs.
CTjefcnhifafirpronahiec vexata fufpirans ad dilatahbetanonem.Pnmoeipaitedinniini anei3iiSi
Confiimpra cft anima mea faluti tnf -.hoceft cocupifccdo lalutem tua mihi.i-laluan a tcMote huma
no loqttirariqno diutomo afteftu cofumi dicimur, dum tandiu Qicrannbos diBettut quod cupimus,
r Veibfi rufi eipeftam.ilatioexplicaror confumpnonistquia vobo tuo cn^s expeflara.
ConIUmpri funt.Nofolfi pars affaftiua fed pars Intclleftinacfifumpta defcnbimt.Coffipti funt ocn
b mei/inwnt,difto tuo|ctedetes;d cedo qfi cofolabetis mcTTota ro coffiptionis edilano cofoUnois.
©UOnii (utSecfidoapattccfitmoi progtefiusin deremis.Quoniafbi quali winfkimoihoc efta
vexanonibus pfecutoac efitinue magis ac magis in derenns malfi mefi p^itjad firiradme vttisl to
mo g cotmue arefeit ex fumo & detenf.Be tn ftanita tua no fum oblims/nihil legis nip liim oblims.
J0t^DiC0.Tcttioex pattebrraitatisropctftitisteporis.Q.notdies(erni nnlqnafidicat.pauci bpa
liincdics vite mec.& ppterea fufpiro quado facies m perfeqncobnsmeindicifiitmius mihi chccscot
traprecntorcsmeos'biemCnmfi.n.rupefttepns.Adiaprediceret.nnnqnidexpeaabisvtiMriar£
-foderunt inibi-Quaito aboffen(adimnelegis.Iunxetacbtenitatittporisfupftitislocflacaula iw
Acti dicedo qfifaciesindiafi.8epptettaplwuedocanfamiudidi,affeitq>ofltndfitdiuinal«^t«
quafi adeanfam diuinfugeda deus acoderet.Fodcrfit mihi fupbi foueas.qnc non loxta doarina nia.
no folfi iniofta caufa me vexfit.fed et viis alienis a ckxfttia nia mihi periculolii
amihipericul^sCvelDtfoDeisad cafum
|jiais)me perfequfitnr.Excplfi harfi fbuearom habes in vexanSe dauidis a fauleiqn vtg^ iptam ad
fetmedfi diis alien i s/ad cxilifi ex tetra dnitvt dicit ipfe danid. i .ng.aJ.maledi<ai funt in cfifpcdo domi/
ni ^eiecafitmehodievTnonhabitcinlMcteditatednifdicetesvadefeniidiix alienis.
©nmia mandata nia veritae-Qulnw a cofonana ca? eius ad lege dei.Qma ^ madamdo^w
litastSt illi petfequfitut mefallitatefqn* coerana eft ventattat ppea adinname(nO amphusdilfa^
@dnt modicum con Aimpfcmnt.Sexto a totali fere ipfioj cofDmpn6c.Vdut modicomiabfuit . qn
confumpfafitmeintetraiSccnmtorohocegonondereliqniprec^tatna ^ _
£FemndUm gratiamniain.Sepnmo abhDmili]^adlananmfme.Secfidnmgtatianiam.Q,naiiis
lottationesattBkrimvtDfiampIlDsdiffttatnt mea liberatio, n5 ptoptaea petitio mea innitinii^
' V- ^
PSALMVS CXIX- ' zo|
gtIttUc mttrita boNficottia tin viaifioes mciatn aiidam licot vncm in finnol& pene
eonlnmptom.Ec caftoaum teftiiDonuim ons tniJicpero vinifican vr viiiam k gnfl^iam kgemio
fcficanrtoa mcnuhoccftidqnod tn vdutott proprio protoliIlL
CTVVLGATA EDITIO.
’ In generatione fle generatione ueritaa tua:funda(U cenam Spomaoct»
Oldinadone tua perfeuaac diestquoniam omnia feruiunc dbi.
Nifi ^ lex tua meditatio mea efttcunc forte perilTem in humilitate mea.
In aeternum non obliuifcar iuihlicationes tuastquia in ipfts uiuificalU me.
Xuus fum egOjfaluum me facequonii iuftificaciones tuaa exqui/iui.
Me expeiffaiuerunt peccatores ut perderent meetdHmonia tua intellexi» i
Omnic coaTumarionis uidi finem,latum mandatum tuum nimis.
«riVXTA HEBR.*VM.
• t- C Temo dominc^uerbum tuum ftetit incedis.
Lamed.J[^ ta»
s Lamed. Generationi fle generationi ueritastua:iuina(Ucetram,8ellcdt»
s Lamed. ludiciis tuis Deterunt hodicequia otqnia ferui tui.
(bcric
4 Lamed, NiD docDrinatua delcdacionesme(,tuncpcriiiohumilicacemea.
5 Lamed. In f temumtnon obliuifar prge^ptot um tuorumtguia in ri» niuifirafli me' tiuma
niM
4 Lamed. Tibi ego /faluametquoniampr^pcacuaqu^liuL
7 Lamed. Mihi congregati funt impii ad perdendum mettePimonia rua inreTIigatn,
B Lamed. Omni confummationi uidi finem,latum mandatum tuum uaidc.
E7emODnC In hoc.iz.oAonano propheta indalcpetfonamrecognofccns vitam ruamcofill»
re inobcdiainadmincicgi$.Et explicat hancpetfonam in qaattoveificDlo.nifldoannacuadtle^
Aationes meae, tone pem in homilicate mca.Hic enim mamfidtc deferibit Tuum mccncum E non dde
Oatio in 1^ afhiiflemiuod dl vitam eins conliftae in obrernanone legis da.
CTTraftafjUir pfona luecduplinccr.Pnmo excofiftctia aliof in obedima dinioa . fedido exdlicacia
dinini pcppti. ARett itatji qttoot fenfibiles creaturas ppcmas/p(i Retes { obediena da . g'Piimo ccdos.
vetbu taudncftetit in ccdisxtemoihoceffllpetii! toliprcucraait in cedis ad oema obcdiena.P'Secti/
do in ruccdTina MMatiocIlmoK Veritas mas^aeTcite & mulciplicafflint fi^^genaanfli & geneta/
Ofltirepete lhnt.[^ettio in Habilitate taTf.Firmalli terta, & ftait.f^Qoarto in Idefiania tnts adeze/
mol/
inh qoia
avuiv*iv\ luumit* iftu/u/iijiuuuii ui#uiM(x iiul ii«iLm.as n wiic • /\ppcUanOilC iraQi nOQIi
uerfum ranpqsfm id quod habetur ligiuHcaciir.vnde pluralita didtnr deterant hodicfptoprer
ciplicacahodie.IndiciisadcdiainisdaKdcrcnbanf,qaiaczequedisdiaintstudidisob^uan6
ad hoc perToieranc tempora vtexecotionl mandentur dmina todicia.
Doctrina tua Nota hlccppfona hax ex vnapre duo limni attulit in hisflctnorcteaniris.r.eaf p/
pctuicacc,& eaf obedieciam popmam dminis mdiciisffirmitari/ vetitatilac verboez altera vera par/
cx affert qitiicinruahnmilitate piild nili adnidet ddedatio dininp legis. Adi apte diceret <p cdlidaL
do oes creaturas roifibiles ppetuasCcadu tenii|tps & rnccclTom genaanois^deie m obediftia diui/
niipcni.cuccofidetataqooqihamilitaKmeaChoccddaedide Ira vilitate coditionis meaiq> Tcilicec
■ariira mea fola itn capaces ppetuitaos deficit a ppetua pfidena indiuina obedicna;)pif]^|no pd&
do vita coipotis fcd vita alp,nili deledacio in lege rua vira alx mea; rudinatfla.Pi^npponic.n. pfona
luee duas ventates. Altera q> habet atam hnortd^capace pteme bdraduiis.alcera q> ho a pnapio
■Kxus ed imortalitate,fed no pdibt in ea pnmns parcs.Ht his pfuppolitis diaRq> c5fb^ abioRlonc
oSditionis humane qua expimandi plidetu obi^ete alia^ cieatur» Tenlibtlid.pdaet vita aie/ddra
(crdebritudinqndhctctfidfaardemifiddedatioinlegcdiuinaaddltehoc^nifi gm af jm coplace/
fcr doAnna diaina de poidetia dd/de a;tana btitudine rccupoada Sci& gbos prad& ledor ha^ip
de vita ai^tradat pfona tueeman. vira corporis Ted aiz in ddedanone legis dimnae fcraatnr.& q> ideo
hascteatnrasidilibilcsppetnasattnlitiqmardpfam inta capaces perpcrairans c6patau& deiedio/
nfl natfuc (iic oonGdetat in compatactonc ad pofidaites in papoaa obcdicntia.
CaictiiippbL C
- PSALMVsl CXIX.
^ et<mo no oWnrifcor.Poftg defcripCr pfona hfc vita foS in diuinf kgU obedto eSfiftitt a ^
miK ad alias creatatas,in5 ide defcnbit ex dficaaa h moi obcdifti^ in ipa pfona.(u abfolne^mwed»
ab inimicis-fEt efi&cacia primo drfcnbif i dfeftn v1tf.Quia in «is vioiiicalb mc^oin axand no
oblimfcar pcepto? tuoqtr Secfido i cffcftn &luns.Qm pc^pca tna ^oi.ideo faloa mc. Vt^t pp<^
nbi c80.DiloSns meus mihi IV ego illi|fcnbif cati.i.Tibi ego addianslam|fnm gcqd fnm Jiocjuffi/
cit VOTIS amor amiati^Etfic ga tibi egp charitatis amiana;& ga pcfpta tua ffiui.ialua me.
iibibi CdOTCgatiftint CEeee efficacia defenfiua ab inimias)temmoia tua itdfeiSioe co^tegatojfc
f - X - j; fnini-Sffinf atfpdcdQ VttscorpOItS
i fide aut ventate aut bonos moies^ptinio
fint afithmu tdhmdta iiibifie
ttiliMs ipios S^diJ \ira aif falfisdoftnnis aut fuafionibus aut imnls/fiuc ai
Cnd minus quadrat cotextuunifi cdminatio mortis ect pp fide aut ventate aut 1
tutela tftaIc|tdhm6iatuaitdliga:pOTetrare.Cdiuinatdtim6ia.rC^(intafitl • „
cit.Oi conSmationi vidi fine latu &c.Madatfi dinmu(dilig« dnm dm tuG ex toto confc &cappeilatnt
madatu latu valdcga ampliffimfi efhvtpote t6ne dei efficies oia amabilia/vtpote opies it multiOTdle
ne p«OK|Vtpote ui quo («iet vnincrta kx & pphetg.Hocinqua madatfi ta amplfi finiseft ois^m
mationisiois pfeftionislois coplemctuqra ois ^offio ordmat ad dikiffione dei vt ad finciloc fc vid^
commatioisinofolu moralis fed artificialis 8( naturalis. Adi apte dicetetJtdligat
do madata dioinaee fine oi cofumatioiuihoc dl ee pp ^ feu ad q otdinaf & elt ob pfe^tio Ja Ji.in pti/ ^
apio o<aonatiilchoanerathondicedoq>c«dujttrra(tepns& generatio peiftantin oWietia dimno/ -
to mandatoy.Et cofonat vt nfic ois operis oofumatione extedat ordinari ad obedietia «bi^oy mada _
to^Se fic cUm redit mtda mh^onu ad diuina mandatarquia vidit illa efle fine ob peneAionis.
_ . Vomododilexi lege tuam dominettota die meditatio mea cft.
Mpw» 5!iipfr inimicos meos prudete me fedfti madato tuotqa I xtemfi mflu efl» *
Super omnes docentes meintcllexitquia tedimonia tuatnedicado mea eft. e
Super fenes intcliexitquia mandata tua qufITui.
Ab omni uia mala prohibui pedes meosmtcuftodiamuerba tna* >
A indiciis tuis non declinauitquia tu legem pofuilH mihi.
0? dulcia fiudbus meis doquiatuatfupct mei ori meo. ... >
A mandatu tuis inteDcxitproptereaodiui omnem uiam iniquitatis.
CIVXTA HEBRiEVM. i
Mcm.C3 Vantudilcxidodhinatuattotadieipfa locutiomea.
f **<*^*- .
Mcm. Plus inimicis mds Iapete me fades mandata tuatqa lempitmoipla rnihi* .
Mera. Plus omnibusinftruetibnsmeintellexitquutelhmoniatua locudomihl*
Mem. Plus fenibusintdligamtquiaprfcfpta tua feruaui.
Mem. Ab omni femita mala prohibui pedes meostpropterea cuRodianerbumtuu* ’
Mem. Aiudidistuisnonreceffitquiatudocuiftimc.
Mem. pijdulcificatafunt palato meo didumtuumtlupermdon meo.
Mem. Aprfc^ptistuuintdligamtproptereaodiuiomnemfemitamfalfitatis.
Vantfi dil^.In hoc.1 }.oaonano ppheta induirperfonaoi tanto affeftu inhgrennslegidd
V-' vt in ea continoeoccnprf.Et hanc eqihcat in pnmo vcrficulo . Quattun djk^ecce ">38?*'
^^^t^o affc«ns)doaiinam tuamllegeni tua.tdhraoniom perhiba effe^ i fcilioet <p tota dia
continuc-locuno mea eft. ex abundantia cordis os loquitur. _ _ , t , nrt
C: Traftrf aut hcc plbna tripft.Pnmo relata ad finftfi in itelleeta.Secfido ad frnOTp ope. Terto aa
aie.g eft finis diuinf doClnnp.p' Quia (impitetno ipfa mihi.Ip(a finMl
^ lege d» qoa dilcot|t^bi pfiiain 310 ad fempitonam <wt
ilonanoncni.
L
PSAtMVS .CXIX. -oz
3b omni fatlitdtnala-Fin^ opis ddcribicin c6ibus'opibDS,d<xlinadoa malo-Proptata cnliodia
vobfi cnfi-Duo fignificat p hoc Akiqt q> no (hffictt ad coltodicdd vobfidd dedinarc ab aligb’ p<3ts,
Icd oportet vitate oui(].n.in vno ofEmdititeus oiom ^dtosetlAlre^ e (p ad hoc viiada e ob via mala
vt fe^ ia dciCad hocnipcUitaniot legis dinmf^Xt; no pptcinmoian aac ^qd hmocf^A iodiou
tm&No (iifficit amann phiben aSo^is luos ab oi via mala fibl ad qna palTioncs ans inclinatenc,fa)
oportet ct ad bond aliof ttddcdo vnicni^ los fnli in tedctcqd rpc^t ad lethtadinc iaftiaa; fm dlni
na indicia^ hoclignihcafa iodicus cois no rcceflilin opibusmos ad aliosrqa co docoilh mc '
t; 'fi
■h ■
meo dcih tufi .cofttnClio edefignihcatoilignatjijnulncodinedutoqia dcaEc pniinidinead duloedi/
ne mdlis i otetddaibic deletlatione Toa I fmone di^qt a deoihoc e rcodatoqc in facta do^na.
SpifffpnoOlieinidligaiTI. PoRdeleOanoncm in diAtsdajrobmngitdemDm odiam non vnias
iad omnis vif hdlicatis.Sub qua comprehendirar omnis via iniqoa.
C7VVLGATA EDITIO.
y VcOTia pedibus rneisutrbtuntuumtSC lumen femitismeu.
JLluraui&ihtui:cuftodireiudiciaiu{faa(tu^
Huttiiliatns fnm ufquequacptdomine uiuifica me Fm uerbum tuum.
Voluntaria oris mri beneplactca fac domine:^ iudicia tua doce me.
Anima mea in manibus meis femper:6l legem tuam non fum oblitus.
Pofuetunt peccatores laqueum mihi:K a mandatis tuis non oraui.
idfteditate acqirilTui teitinionia tua in fternumrquia cxulcado cordis mei funt.' '
Indinaui cor meu ad faciedasiuibficariones tuas in (ternum tpropta retributionem.
dt e?iyXTA '
t Nun. T Vcema pedimeouerbumtuum:ficluxfemit(me(.
9c Nun. -^luraui firmauirad cuftodiendum iudicia iu(bri( tu(.
3 Nutu Humiliariurumuf(^ua1de:dominc''uiuificameiuxtauabumtuum.'
«a Nuru Volunt^*a oris mei udis obfecro dne^O: iudida tua doce me. J
'5 Nun. Anima mea in palma mea conrinuet££do<fbin(tu(nonfum oblicus.
^ Nn". Dedcruntimpiiiaqnenmmihiiacapr(c(pristuunonerrauL ^ ■
7 Nun. H(reditaniteftimoniatnafempicemo:quiagaudiumcotdumei ip£u ?i'I
t Nur« Indmauicormeutxiadf4dcadum({|itptat^
LOcomln hoci4.oaonaitopcopheomdninpfT<ihdmgtadiennsin wapetftflionis.EreipK/
cat illam inpnmo veificnlo . lacerna pedi meo verbum tuum.Defctibit enim arAam viam ap '
l^one femicj^ttiiareum vtnoa fimni doobuspedibus fed altero poftaltemhi poicambulcr.di^
do pedi meo.Tempus quoqi tend^ra^inCnoat in nqieliiocm(;canq no m lumine dia ted m lumine
luctrnf apibulahpnqnfuamperagat.ht ajplicatlucetnf officium agere vobum dei/factam fctipni/
ram:ItaVpflW"4b^‘ldmbit.reatiibdteSeinviaaraiorfspfeClionis,geftandoIucernadioini votI
inter tenebras ram humant luminis^ mundanammaffidionum qmbtcs plenas dlmnndus.
^TraCtaf ajSi petfpoa haec qoa(liiipOcitet.Pnfflo Fm lirm itate alSccudo Fm recogmeioneffl dinine
gratif-Tteio Fm cSftantiara inpericulisA qnarto Fm fomera pgrediedi.riuraui 8t firmairi.Matufo
Ita animi nfmltasflgftificatnriurimaKdrionptaiclpirtred deliberato acfittiio animo ad cudodien/
dom ludiciaehoccll adfoiandum qu(ciuiQi ludicauit debita lanari lulhria tuaiicgula etiam inmo/
rammo iultina humana.qua; icgulaf ea qua; loris funt.
R0umiliani6 rii>n.Sedido ddcnbif terngnofixsdtama gfam ta in no volffiaiiis §in volfitaflis. Hu
■niliat^fn vfqi valdqvfip multfi depIfiislBThac (onicariaxia illud aptifupia modd gtauati fumus, ita
vt redaanps vtuereV iuifica meCeoce recognitio gf( i opplfioibus^iusta vetbfi tufi;qd e vira ai^
Voluntaria one tnd- Non folum in oppidfiombus qocfunc cocta nacnralc voluntarc.fd er infpS
mnas opibus cdpiaoca nblEc appcilarlp^nea opera) voloncana oristquiano folum funt volfitarie
ppo(tta,fedetoKfponcaneoprolata.p'VcltsoblKCoX>ietiohebraicafonat impetacioum vobi vo/
io Vis.quo lingua latinacaretArpropcerca interpretes iocoimpoatim pofueranc hitnrom optadni
Qjlaferio fimui^ptoiit dl adueibiom oblixrantis . f^indicunia dooc mc . acceptando vofainCa(U
Caietiiiplid. C ii
fvcAo
mo
PSAIMVS ■ .CXIX.
Optra m«a(docemepatiiadiciatB*,qiutihdpiiint* domo det •
9ta mCtTcmo defcribif pctfona h*c ambulans in pencolis nodedlnas a via. Et detcribit picolora
mctaphotico fermoncAia mea in palma mea ootinne.PottS* enim continue vita in mana fna/df efle
in coanuo piculo vitp.Et fotteetat pnabifi ronc tpis.qao ad liMificadd magninidine picobidio^
®r O) ille portat aam foam in mano rna.r& do(^^ mae no fam oblinu.R6 alit tati pencnli fnoia
giWe^cipiilaqacfi miht|ica <p tale dedeifit [pii laquei! q> vita mea tftcotinaeinmanu mcarSco
pccptisroisnoetrauineryinmeteoblitnslhm.neqiinopcteertaniintatispencubiEtpoiesIwcpir
PilUlt» *** ^«imiaay*«>»ia^aaaiawvfc p-.—-— — — _
dicere aia mea in palma mea continuei&diecre in omni opeK meo memoror nomflimamea . mama
cni opus lignificat;& aia cotinue in manuieft id q<f eft aif cora (e habere continue in opcic
K9ercditauU>emu defaibif pfona harc f m fomenta p^eflus duo.Alteqt eft gaudifi Iterna dinini ter
ftimonii-Quia tdhmonia nia gaudifi cordis rod fnnr.ideo h^ieditaui illa artemo.Tcftimonia dd tn/
terna fnnt^aiTandM dona(tdhficaria inros q» filii dei fumusjiuxta illod.iprefpfis ccflimonitan reddit
^1 nfo q> filii dei fnmus-Tefhmoniavetodderainlecaifnnt fit Dttrp roipturf (di verba dd Oeopen
Unda^Et vnam h«editai<hoc ell vdnt bzreditario luie habetc)n6 eft mfi filiof da:iuxra iUuetqi S
h«td»Vn filifi fc dd adoptiufi petfona haxefle fignifiratiamlicado fe rato gaudio partidpa/
te dimna teftimonia q> haatdirauit illa «emoihoceft ad amema polionem, & n6 ad pntis nfi vitf
peiftdione.Quoddarinsfnblfigifdiefdoiclinaul.rAltcifieftf^osfinis.Indinani cormefi[inxt»
Imllcum didfiin capriuitaiercdigedoocm irclledu ui oblegum dih,adfaaenduftamratnajadCeniS
du vmaetCun lege tua vf^ ad minima, cremo finuhoc eft vacas & ftudes cremo fini(n5 tpalirqualis e
bntudo codeftis patrif-Proptcr qua coltqueda feruanf peppra dcinnxra mud apHz.e1mo.4- bw ctf
(me oettaoiicotium ootommamifidem ietuain,tn tdiqoo repolita eft mihi corona ioftituea£
CVVLGATA EDITIO.
o T Niquos odio habuiiK legem tuam dilexi. ’
oani j /^{jiutoracfufcfptormeusesturKinuerbBmtuumfuperfpcraai. . ' '
Declinate a’me malignirSC ferutabor mandata dei mei. '
Sufeipemefm eloquium tuum8(uiuam:SCnon<6fundasmeab expedladblie ma«
Adiuua metflC falmu ero,fit mediabor in iuftifiatioaibus tuis femper.
SpreuilH omnes difcedentes a iudidis tuistquia iniufta cogiudo coram*
Pr(uancantarepuauiocs peccatores teir(:ideodilexi teftimonia ma* * <
Confige timore tuo caraes meas t a iudidis enim tuis rimui. .
CTIVXTA HEBRiEVM.
* Samecfa. ^ QgitationaodiuitKdoditinamtuamdilexi. ‘ "i -
xSamech. ^{jfconlioma&rcutummcumtut ucrbumtuumteqxdauu -1
a Satnccb. g^^f^te2n,ett,3]ignantest8Cferaabomandaaddmd.
4Samech. 5uq£tamefmdii!lutuu/Kuiua:9Cneconfundemeabexpedhitioneaea« !
I Samecb. 5i,(lcncame:S;faluusero,S£ loquar in fUtudsauscondnue.
4 Samech. oes errantes a fiatutis tuurquia faUias fapienda eorum.
7 &mecfa. 5cofiascefrarefedftiocs impios tciT{q>roptereadi]exi teftimonia eoa*
■ Samecb. f-jonipilanit admote tui caro matK a iudidis tuis dmui. ’
C0gi(MiOfKO odinf-In hoc. I iodonariopphera induit pfona vin Itet ditiina leg? 8c hnoaiuv
ifi ^fi figmetac6ftitun£t explicat ea in primo vetficulo.cogitationes odini.ar dodnni mi di/
fczLAdinumones humanaiji legfi oediis Oc fimilibns(oo^tati6es vocanqa vere no ffit nifi cogirado/
oesm6 n.hntfimdametfi tn re,(rafolfim5in humanis a&ietionibns.vfi acapteercgiooclocanfadia
gediainafab tone dodnncga eft vere dodmcvrpotcalillmododore deo manansiNcefolfi petfona
bec praelegit dodtma dd,Kdleges alias odio habuitilegem aurem dd dilcxic.
CTEt aflertpafona hac quadmphee ronem fopdiledionis erga legem dd 8( odii<^ ahas-Ptimo gir
h(dddldefdilicM.ScciiodsfBlKntatira.Tcttfo vidtisA quarta pitiuniu..(fpiiai6o in ptioav
al
PSALMVS .CXIX. zo)
CgnifieaE Abfconfio meathoc efl ddiin hac viea apeftaoi in Rara fpei vabR niR; vctM bgu tnae Iplai
dd.tn abrcofio mcvad fimiluudinc lanbuli faloatis ap^netibas&fcutfi mcfi/ad fimilicndincin Icuti
faloScis a pciincnbas.Significa£4).p hoc ad Ifam » Ipoas in vabis legis dei/fotnf ded g fatto &pia
btibulo:pac vwi^infccDnonesezigik.qd nd^ftat rperatibua in aliis l^bus.
VcceditC a mc tnalignitC0.Effi:Aus danfloms fignificaf.RecediC(fdongaQone monun i&egatai
inbo mandata dn ma.
• Ecproptet»
0U(l^ tnt Viros fuAentatiaa dercribif.egetnJi5ifirmas Toftetatione dioini pabuli. I
aptedidciSuA^ mcFm didfi tuR Sc vioam/vica abeqoia n6 in folo pane vioit nomo.fed in dCvabo
m procedit de ore dd deote-S-St neconfbnde me ab expcAadone mea artetng beatitodinis,
mC-Piima fiilleutio dl ad vinendtl h(c lidc& fpcactern^ bdcudini^^ aut eft ad lalutem 6o
dodnnam alionnn , Rgnificacam dicendo.ae loquar in ftatntis rais conanae-Iongtcaoicm dodnng
aUomai falotem propnamtqoiaopottctdiuinf legis dodow/anreoia propriam habcR lalatem aLa;
adioqmn eft vduras lonans aor cymbalum tninicns: vtdiciE. i.ad oor.i y.
fal^ftiDefcnbif viftona didp Ibpta Mias.Calcafti o^setrfiRs a ftatuds toisfa mimis ^c^pds
t^s rofrqa faKtas fapla eo^:hoceft qa fapiaeof mitiC falftiiatl.iS tu veritate l^ts tup calcafli eosw
S^Odaaccflarc fixinihoceft fccilh cdlaccojslpiostenc tanffconaqtanjfera aigeaPer qd dare
aJcTcnhil punitio Ipio^ in futura vttattficn.ai nopnus ceHabfit ofs^ii tetTJtEt vere ceflabunt vtfooa
ti»n3 nue in hac vita dedi funt mizn teprbbls vt aigetdi fcorllKtficaftt depurato argento feparabiC
fcoria:& lic cdlabftt Ipii a tena.rPropterta ddexi tdbmdia tuaOnplicedE^ ui pfona hac ppdleai
foturo iudicio. Alter e amor diulno^ tdhmonioquhoc e fiftof opeqe & fedif fcnpcorapambo.n.lunt
tdfamonia det Alter eft tremor dioino^ iadicio^Honipilamc a timore tui can>|timm nmm iodiaa
tua fututae vitae q> caro mea ad limihmdmem patientis hompila tionem tremm^ duit hoc ad ooa
tdhndum vmt^acteaianmipccnaaiiqtMerdtnianturinRigendcdiainoiodlao.-
Cry VLXSATA EDITia 'I.
^ T7 Ed iudidtim K {ufHciatnmoti tradas tnecahmmiantibus me.
Su/dpe fetuum tuum in bpdpmmoQcalunuucnturmcfupal».
Oculi mei defecerunt in fahitarc tuumtSd in doquinm iuftidf tuae.
Faecum feruo tudf m mirericordiam tuamiflCii^‘ficationes tuas doce me.
3eruustuus(umJi^oklanuhiin6eiidflnm ucrdamxelfimoniatua.
T empus faciendi cknnineniilifipauerunt I^em tuam,
ideo dilexi mandata niaduperatirum OC topazion.
Propterea ad omnia mandata tua dirigebartocni uiam iniquam odio habui.
(T^VXTA HEBR.2EVM.
Kain. 17 Ed iudidu & iultidame dimitte me calumniandbus me.
Hatn. DuIdfTca fetuum tuum bont^on oppriment me ruperid.
Hain. OcuUmdconiinnpdfuiitfaliiiituaBiSCmAoiufHdxtux.
Hain. Fac cum (eruo tuo iuxta gratiam cuamtdCiUtuta tua doce me. • .
Hain. Senius tuus ^otintdhgere me (ac,ft;cognofcam teffamonia tua.
Hain. T empus ad fadendum domino*:&cgerunc dodbinam tuam.
Hain. Propterea dilexi mandataitua (tiper aurum SC obrizum.
Hain. Propterea otomandataOiumdirexitoemfemitamfaMTtatwodioi.
FCdiodkn)-lnhoc.id.oAonadoprophtnindnitpfonao{ conatu ftudetis ad falutf antmcld/
nando legem dei.Et explicat illani in temo vexficalo.ocuh mei confompti fune lidati tua; Sc diOo
lo(htia;tiue.Mentisenimoculostamftndiofeintcndentcsralohqua;fmdanndl)ac intdligendis ad
cxeqnendis diAis dininpinlhnz)habniflcfediat,q>coiiGimptirunt|q>ad ftmilicudinem laoorannft
din furpicicdo cdinpn defcnbfif. Vbi manifidle apparet magnus conatus ad falute iuffatiaip f m defi.
fCrTraCtaf autem hxc ftudiofo pa(bna,ptunof m ppnaram virtumm opa lelata ad frudus pctpieii
dos»]ni.f.n5 fun t in ptate dus.&Kftdo ad fiu Aus peiOTtosiqm fcilicet funt in poteftatc ems.Eca .no
dicit docui aut laiidani (ed fd:i|opeR exeeutus rnm.iudicift Sc inftiUamjhoc eft omnia quae (nb rano/
nedebin a me fuerant facknda.qaod eft plenum inftitixopns.
nRe oiinine me-Fraaus ionate inftinf ddimbif nodimitti a deo in vexationibus calfiniato?. Et hic
fnictus ficut Sc ceteri l&]uetcs vlij ad feuu vetiiculliidefcnbtf de^nuctfi ga eft fruAns pcipicdns.tft
ga no cftin pt^ pfon^ iuft^.ift ga nd cttfraAns nectftario oofeques,lcd a diuina gtatia ■ Aflignaf tfi
CaietibpplaL C iii
■ 1
...q
■ !cr>
3
:)ig.
.>^Z
PSALMVS. ? CXIX.*'
hKfnsftnsmihCMBaaronicototancfidlvtabarqaniteiiidiciff&iiiftitiainiabGAtcalainnicr 1
ibuldfiC3-Non folu in dcbim (hiduic pctlbna ha:c rc^ fchabcraCd etin ^bufcnn^ bonis Ihidok
fe ezhibm dolcc. In quo lignificaC Ihidm huias pfonac ad coplacmdum aius in qnocun^ bono . Vbi
adocttc q> diftio bono eft ca<bs danoi.pcnc cni oi q> dens dficiat fc dnlccm bonothoc dl ad opaandA
bonnm.Tn quo ad modnm luanan operandi bonum tendit.P'Non oppriment mc Froftus tam ded/
cis aflcAns ad omnes in bono|dcfaibtcur euitacio vioientue a (upetbis.quadtatenim tam Inaocooiw
■eri^a vt veicannitetiamfupcibi violenriam lUi infdrc.
0CUlinid< NorapmdcslcaorpronahancMadatimde(aibc»pattesvtinit£i(aai^am Ichoanita
virtute etgadebita.&afccndit ad vittutc et ad no debitaimodo autem ad (upfCmDmarcedit ftudiam
erga diuinx vtronq^ enim pnoram erga humana fiiit. VndeSc hicdefaibnntnr mentis oculi confum
pn/ad magnitudinem Rodii Itgnifkandamia; folius l^ns ac inlhtip dei mentio, fit
CU (duo tUO- Ad duo tetendeifit oculitrahcet ad (alute & diAom iulhtic.Ec ppterea prius ponii
fiuau falutisf ac cum Geruo tuo luzta gtarta toa.gfa.n.det (alutifeta e(l.|^ itanita tua.lam parat ak
tciu (hiduifcilicct lufliri^ quo ad cognitionttum ex parte do^nsfdoce me. tfiez parte difoentu|fac
me inteliigere &c.^Adumc inrtt hcc tp in vtrogi fhiita nom inat (e feruumlaccumulando ofltoaAc
6 aperte diceretNonlblnm coco (hidioadcaqaf falutis &iu(hciae nuefbntanhdo.lcdlaxins qoo9
tuus iiimiad tedominum meum rccurtens pro guna Sr pro dodrina.
7epno id fiSddiuDnOiCdrampafunt oculi md dido uilhtip nuein5roIfi cognofccdo led princk,
pabter aeqnendo&adcogiiorc^ ^idem fupplex ro^ouloa meiFac mcIrdllgertAdesequcduin
vero incdkn qr tepos adfactnM doo.ueft datim ^.p^Pfic hic teztusdupliciret icdiigt. Pnmd
detpepnt»vtcac&humanofaceTtEclkeftlimrus.ctpashoccft adfauediiihoceftad opo^.inob^
frqnitl det-.imea Uladeca.n.nemini deus dedic fpanfi peccadi.Et mxta huclienfnm TubtungiFabiifiH
teporis apud lUos quifitgerant kge deu&ex aha parte rubifigunt (nidus pcgpriin ppria perFonaoi
cognito tpc ad obfeqoedu dno,diccndp.|>ptcrea diloa adfine.rSccundo poticclli^dc epetv
(duaco deo ad Facieodd maniFdK lulbriaipioriLquod erit tps vfu iu«cn^Ec^e(tl^|qSi Diki cRte
erit tepus ad faci^.qa (r^erfit dodrina cna.& hic fenfus magis quadrat cote^iiiq (hidifi hu/
Ius perfong dcfMbttor.non companitto erandimpios.f'Nota aCnteledbii^iddyi^tti^eta qi o w
R iofhciae piininu^ meiAinlr cempocisad faacndnm , qma in idiqs openbusdelezdei fapknriaM
prxfimanraripoaicioautaiiczcempoRpcaui opccisp^(kt:quuinonpowdfcudt^|coi § hq|a4
peccetTempus ergo peepati habet hanc condirioiictn meli iKcd&rio rct^qmmm ad ^cicdpm opos
punitionis, & nonle centx tx paitedd.Ecfic quum dinliRmnptii ad facierittiin doD^o.omlicaniib
conditionem tempons materiam faciendidomino pr^muffabditfitgtrunidodiliiaffl / noccftiv
gem,tnam.Peccatum enim quod fradio 4uun> legise(!|cempDs oanlhpiicfi|i9fnji, vii^^
a tunc & non pnuspdt i^sfacert vindidam.& luxu hunc quo^ (bifum hmilirer (ubiiigunnicliiV
ftnspetcfpnexto^itorirmpoRVindidciimiionnn.
']p>:opfcrca ofleetTres (hidus patspti in (tridioOi haepipna deferibupf. Primus e? djlodionisip/
pt«a dilexi.5i ppterea rilde tepatdtitttm ad ob(cqa&lum diio,qoadrat pixTche' mfidata dei amo &
oibns; vepote vtendo QK pdad Mdfi ?»°rijied ad faciendum madata^i^t fimilicdj^tljea rcfeittf '
pus punitionis iniqao¥.eD>m,qaaAat;iq R|5 dinpte pd aiMKfc^raa q> in
fine procedentis oftonaril lul(us diint (e timeh indicia dn >ra iptiroToi hdm^tetra: nioijo dicit fe
dili^ mandata deit^FTmadifcMio irittr poenas & midicaj^tonas panasrimeilBlhisaDXta vet
bum domini.oRen4«P vobis qiicmeimciias:riqttR<U{]ai poRq occidi h^to poodiatdn mictea
In ^enniimatth. io.Mandata afit diligit,qoonia fides pa dilciSone o^>craRi{.
i(&:optcrca.Secfidns(niftiis eft olum hofura oiunlqi I^m madara ota dirigeie/hoc eft re^to alo Iit
uaterinxea ptpccptum apoftbIicfircDi veftigal vecagal cui tUbuifl mbommiad fo.t Et peinis fuble
dti cftoKomnihoiiianpcreatuff proptierdram£t rucfas.leiiii1bbdiri e(kiud^is,ndtm bonis fed etia
Ollius vueiniqu^. Vbi adnettcqia
hoc temo appaiec de (mis mandatis non iniquis duaqoia omniiim mandata dued . iniqais enim
mandatis repugnat ccdtfi^acLEcptDptaealhbiunxicqiiUa odit - |
CTVVLGATA EDITIO. s
D IVA tdtimonia raatideo fcnitata eH ea anima mea. '•
r Ci J_V J Qcclarario fermonum tuorum illuminattSC mtdledHim dat parmilu.
Os meum aperui SC attraxi fpiritumtc|uia mandata tua delidcrabam.
Afpicein me BC miferere meitf m iudicium diligentiam bomentuum.
GreJTus meos dirige f m eloquium tuum:K non dominctur mei omnis im*uIHda<
Redime mc a calumniis bominumtet cuHodiam maodata tua,
iii O , '-J
I'»
.:rj
i
wa-T* ■
PSAIMVS CXIX.
Faaem tnam iflumina fi^ (aaam taumtK doce me ioflificadono
Exitui aquatum dedaxttuncocaHineiKiuia non cullodicnnc legem ouun»
tm . . CnyXTA HEfiR£VM. ,
Pe.CEpanca teflimonia na rideo cuftodiuit ea anima mea.
Pe. ^ Apertio Icnnonum tuorum illuminabicnnteiligere £acieni nmplicci*
.... «IwMiumm
Pe. Oi meum apcni tC refpttauitquia mandatu tuit defidcraui.
CAWi
Pe. Vertere ad me &mifaeremei:fmiudicium dil^endbui nomen tuum.
Pe. GrefTusmeosfirmain didtocuotfiC ne fac dominari in me omnem iniquicatem*
Pe. Redime me a lice adanu&cuflodiampr^cfpu tua.
Pe. Facies cuaifaducereiaferuotuorKdocemellacuta tua.
Pe. Riuiaquammdefctnderunc oculis meisduper non culfodieruntdocftrina tuam.
^ lEparatl-In hoc ly-oAonano mdoit propheta pctfonam hominU licientU ad mctnnn (enlhin
^dminomm doqnionfln.Ec explicat tUam ui veilicab tcnio.osinean] apenu &t^uaui,qaia mS
dhtii toitdefidefaoi.Magninidinm defidem ad pcrapiendani explananonem racronun ebqmonnn
to) piaccedenti vaficnio pofinm/deicnbu a metu hora palTionis homanae accidentis in poma pt^iai
Ita rti valde ddideratfexpcnauir liqindein q> dthdeiannbus nobis valde aliqoam perfonam.qoain il
b adeflitanto replemcff^dio <f apetto ore nihil loqoiniarilalrcfpiratione nobis opus dfaqoia mni
nendo fpicitndcxdiiatanonc cordis exhalat pntgaudio.Kancpaflioneinfigmficat dicens^ss mena
aperui & reTpiraui|in apernone doquiotum tnonun£t tanonem OibdiCiima madatu tnis|hoc eft ad
mandata tna incdligenda,ddideraaMpcnienuc.
CTTraClatnr autem perfonahgctdata ad diffbcnciamfniAnam adinino doqnio manifidbto vel
non manifdiato.Rt ^gnamr dinino doqnio non manifdlato vnus frnCtnsimanifdhto autem alii/
gnanmrfexfhiAus.dr^antaCad fimilitudincm feparatonim ab hnmano vfn hgnilicantuf diuina
eloqa quatenus cotinet occulta nobis myiletiajtang abvTocogninonisnff Icparata^tdfamoia nuf
■EcocftnAnsdioinomm tdhmo
ZO4
nusniinqDarcnasrnntoccnita.Idco|hocdlpropterrencitntiameonim,animamcaicrcdm$ & fpaas
In lUis ocoiltis,cn(todioir ra|cniam habnit letnandi ea.
Spertiofernionuintuoaini. Contra (matanonem eicgione pomtapemononftanq alterum fla/
tnm diuinorom doqmotum. Apemofdcdaranoiexplanatie.retmonnm moram illnminabiqquando
ent vim habebit iIluminatiuam.Q9<>d claic videmus adimpletamiillnmuiaco iam mnndoiapUna/
n a chnfto & apoftolis Ciaa fcnpturatmanileftatis iis qnac teftimoninm pertiibent de dm . flnodli/
gere faciens limplices.Apcmodininoinmfetmonnm eft Froieillnminaiiuailnl dSidhim InminisDo
cflicir m omnibos/ed iniimplicibus.Et propterca primos fraOns defcnbimr . baeiu mrdiigctelim/
pbcodioc e hoies nditolici via gtadiitestnofes bale rnafibiles.HuLlimplsces appdlantnR^ diffisi
ninnhoinmimpcilnafibiliam.qwastotdiiiina teftimonu nonraffidnntadMtilaincrorcipicdd.
@0 meotn xiniUd plbuia can lamis os md! apmA tcfpirauilcato gaodio repletos fnm (itls fui
s.dduktannhoce ga ad mandata ma mcdligcda ptin
ficat motd defiderancis mterefle apettioni doquioid dei.
tercadine-SccundasfmdnseiincD^nitiodininefalunsKpoliipdiligentibasdeiim.Ad hanc
enim obtinendam tUnminamsexapetilsfamonibusdiuinisiprimo fupplicat. vertere ad me. Oeam
■Ifoqmturhumanomorqtan^haftennsauctlb vultu exifletem.*quia voevdutauetfo vultu le habet
od nos anteq credamus. Vertere ad mqiam iIlummammA mircierc mcifnoqnalirercii^.lUim iodi/
Cium pr^aratfl dihgentibos nomen tnd.Iodici6 quide paratfi dillgenabus gloria dci,eftladicifl n5
pnt
l6rcini0nKO0finna.TereiusfrnAas.lnfecfidoaffe:tuadflaSilitatedercnbitoptunfleft gfa ftabi/
|irrcor£tnefacddan.Firmitasin Via dei pendet ex duobas.£cx patre dd firmantis fDa^nagreffiis
(hoc eft aSeftns>ifos in didis ddiA exparte nofln ab excnlTide ddii ols vini fupctnos. Allnttl in ali/
quibosvinisfiantvdorfabditivtnisillitiqaoniamhabitasfaimalacdroetndo tantum prpualetvt
dominef affiRStbos tc opibus humanU£chmc fit vt taks recetet poenitetrsfaut redduiet aut magnas
patianf difficultates ad reflftendu indinationibiis affiiensmec lunt firmi in via da donec excunant a
lelpAs tales malas habilitates, quod dl nulli domui an a iniqmtati.Non enim didt & nefiic me pee
ctfc.fiKlncbcdnaDpdifi.ineui(abikfiqaidicfthumanefi:agilicanpdmomnclcdndeft inemtabv
, CajttfiiplkL C iiii
psalmvs. cxrx. •:
|isconroemdopcecandi|matosbabiBi»adpcc(!an(Jon^qnieftvciBtd^^ ’ 1
'Aedimc mc.c5uamis toctm dcfcnbif in tatio aflEoSu lUnmtnan ad cnadcdu pcnU unincM a
enanbusaffeAi^ httmaflis t5 ppnis g alicnisrpnta vMreffilus/donidfidsIaraicisfa: hraai.Hm6utf
picnla fermtnte appellat liti humanpqa veteinata e nobis ^da fefumisraafioibnsdomdhcpy 6c^
eo*.Ou? lites dnt^:qa pngnc fut cotra nos ad mala nfaiinxra illiid.lnhniei IloIs domefbd
neceiritudinis,alitqab tpcgnaBoibos.a^.N6dutt
iniqnoK aut fupboijt fed hoIsCada.n.nome natut* humanae eft)qa a fimntute qua narotallbM nec^
tudmibus thbiiaraor & ad mala aahimuqpent liberan.Et ctiftodiam^eiaitns o>im iltaimpidit ob/
fauationem prpcpptotura dcinoxta illud.qui non oditpatiem & matre &CJion p6t meus ce dilopa
lns.EtnirrusaioiVul6vemfcpoftmqabnegerlemenpfum. _ _ ...
tUiWXinitus fradus in arto Uluminati aSedn ad itetna dodlnna totius kgis diuinptdelciv
bif.Faaes tuaiihoc cft id quo tu diTctmetisiqd e de te teuelatfi.faclncere fetuo tnodic vtdoce« me \xu
tus ftatutatuailcgctuavfqiad miraafoarc.lnfecfidovetficnlohm’oftonam<li(!Mi?q>apno temno
dei*illuminar,& tn mo petit lumcqa ibt delumie fidei ad ercdodfilhic deexteib iMie ad ogaBdi e 6»
mo.Vn & diis. mittes difapulosi mudfi/bis ^pit doceK.Pdoea q ffitfidej.acdadeca g funt opcnna
Hiatrti.vle.docered?s gentes baptiantes eos.docentes eos fetnaieou qua: prmfpi vobis.
VUUi aquJnilU-VlDmusftuauseft pniae.g node^tineCvt pcedetes)(iMaiKituKdefcnbif»taB^^
ptace eius eais.Et efnianspnip.niiui adni dercederiJt oculis roeislp ab oculis mcisifup no cnflodle
ift dodrina tua/hoc eft fiip hoc q> no fctuatut lege tua.p"N6 putes vltimu verficnlum pnmo «nw
nfil quo dint ideo cuftodiuit ea aia mca.qifl ibi impfbSa obferuanonem legis lignificauictum tf. tta/
tu non manifaiaDclegisitum aeocpaiatfuf n6(ibiattnbuitobreniationcillam.tanainpenotpat#,
tm fcwuerit legem.Hic autem deflet non plenam legis obCcruationem. V nde oculos mos induati#
oiftodiflelegemiadfignificandum per carnales oculos inferiotem partem animi. ,
CVVLGATA EDITIO-
^ . iVuftusesdotninctXrcifhiniiudiciumtuum.
Zach-l,
iMandarti iuftidam teftimonia tua fiC ucritatctn tuam nimis.
Tabefcerc me fcdt zdus mcustquia obliti funt uaba tua mimici mei.
* Ignitum doquium tuum uehcnientertflcfcraus tuus dilexie illud.
/^dolcfcentulus fum ego 8i contcmptustiulbficationcs tuas non (Iim Qblitos.
luftitia tua iufbda in actemum:& lex tua ucritas.
Tribulatio &angulbainucnernntme:mandata tua meditatio mea ell» ■
Equitas teftimonia tua in xtcmumtintclledlum da mi!u 8C luuam. ^
CriVXTA HEBR^VM.
I ^adi.1 VIhutudooiine*d2Credlio)do ludiaa tua.
I dfc _ _
* Zadi. rr{c{piIUiuIHtiam telfamonia tua & ueritatem tuam ualde.
9 ZadL Cont^auitmezdusmeustquiaoblitifanttierborumtuo^angnnatOKstiia^’
ct . .
4 Zadi. Puriticatum didhim tuum ualde8& femus tuus dilexit illud.
tan
f ZadL Patuus ego &contemptustpr(caepu tua non iiim oblicos.
*• . *• .
t ZadL lulbdacua iuIbdaxternoiSCdodhinatua uencas. i
iuM
7 Zadi. Anguliia&tdbuladoinuencruntmetmandatatua folaoamea.
toni
I ZadL lulHda celHmoniatuaactemodntelligeremefacfiiuiuam.
reflue tnln hoc I Smaflatio idoic ppbeta pibna tat^ pfioftiois vt afBia^no (bifl cdftas fiqfed
T gifqarcafHigetesobtimfcijnC legis octEt explicat illa in tertio vetficnlo.cotnilanitinc alus
qa obliti I3t voboK osok anguUatoixs mci.Vbi darcdcfcid>ti ft qipacifldiccdo Mgafbtosa mcifit
^Itflxliihcacvcmof oeiiqinodoleatdeppiio msladedqainiiniaclcfpiciuiitle^mdcii
CTTrai^turaflthxxpaibnadimliaiciP^o quo adeam xeli>deiiideqao^ado6Afitii(tiampaticii<
docxeifdem cau6s.IuqiefdedeIad)Sii£catificBdi&aaaAantls(4rDduad)antBrtf«)iaa£e^iiii
iho a & vetitas & puritas dimnoronipoeptanun & eioquiQift IiMcodtt cnun ex hu idnabile iDdftraBf
fafixdamiqadefpicifiidhrto&ddpicitvcnmEtqifltaDisoldQCipgfeittffigttbftabJwWltoIW»
i'.r'T
.r. 1
.cU
o'j
:rtm
■'•■ri
II.KI
/W3
t J
‘ ■ i .
r,i. *■
. tUit
’ r.ti^
r
RSALMVS
£XIX.
:oj
ab oIinal& vnff qnodq> a Tuo Hmili pdaciffita iolbrif & veritatia a tufto & mfto profidCcanm
ideo hinc inchoat. luftus ta dnc)ndp pticipacione ab alio fcd p mpfun];& tciftitudo|nd loIiI tet^.fuf
iodicia nia/q p teipftim dicfs.Et ppea ^fpilhjm aeatans.ialfatia tV veritate dlctcflimonia tuafftarab
ib j»teftimoniistuisialbtw& ventate. VndcraeritocotriftanitmczelDsmcns.qaobbtifunt verbo/
ifi tuorujiaftinf.(l8t ventatis.angollatorcs met^ Apponit ailt aduerbiu valde ^cfdo przcppilh val/
de, ad difli^naiD ptfc^ti non valde. Pois nanq; qufdam prpe^ir valde: vt qiuc Aint naturalis
& moralis iuns.quedaiil vero prfc^pit non valdnsTqn* funt cgrimoniaram. Illa funt lalbda & ve/
ntasinppetuamiiftaadt^usiailadivera.lllafnntqdensilatuitiimpIVfirabfolDtc pro tdfimoniis
fmst& ppcadiafpc^jiii valde Vd adoerbid valde detetminat lubintellciSu vccbu rubilatiufi elle& e
(e^us.pcrodfa luihtia fie veritate ciTe valde telhmonia tua.Et iiceiqilicaf q> iuflitia & vcnras non funt
qnalYcu^ fcd valde tdlificatia defi iuftu & te^hitad dilferraa natnraliu operii,^ m mora fdt teihmonia
^maius liqdcteftimonid de deo honos ez eo q> a^r e luilirif & ventaris 9 exeo q> f aAor natnne
'l^rifiCi3tUin oictu Rlu Zdns effoAas amoriseft.Et ppea inter caufas leli pnmnm tenet locum can
fa amorisfimpdlenns ad xlandum.Haic amons caufa defoibiEpunficatum diiiliim tiiu vakk.parifi/
catum inquam ab omni rallitatciab omni fuco|ab ommrpcciefallacigab omni iniqaitatc,ad.rimili/
^inc argenti feu auri valde purificari eft vniu^om di^ tuum i n facro eloquia Et ideo femus rous
caufamamabilitatis dimni vetbifuiHe allaram.iulhti^ cnim fc velitati puritas focia eib
1(banmacgO.DefcnptiscaufisKli|dcfcnbit feomdolocopnopnam conihnnaaeildem caufis iiv
iperpeflione maloram ab inimicis tu s.Parons'^ 8e conteptos. In paraitate inrelligepnnanone ma/
Mitudmis gradnflidignirat<iioffici05E.in cotepra veto q> no folu tenef parans, fedCquod intolerabili
ns et ddpidrat.Et eff toto hoc f c^pta tua no fum oblitns)ficnt funt obliti anguliatoncs mci.
3taftiIU.Nora prudes ledtor in fixddo veificnlo quattuor diCboncs-Piia dl ^pilli.ar ideo quati fn*
nt dei pcgitu dcfcripHtldicMo & pcfpta tua non fum oblinis.5ccunda eft iufti na.& vfiirus lUa modo
(ob dit.iulhtia toajhoc ^ ^c^ta a tc,eft iuftma «emoind eft inftitia ad hora fed eft iuftina femporad
diScretiam iulhnp humanf ,qua: vno tepore eft iuftina & alio noaEt irttedit per hoc dedarare q» iufti
tia qua deus ftatuit pto teftimomo fuo eft raftina lianpn^el eft iuftina duces ad etemitate.pTt dodn/
natiia ventas.Tcttia diftio fuit acventate.Hacm6vlnras dicit illa eetkxftrina dei. ita qiquum duic
prccfpilh luftitiam tc veritatem,pccpit loftitiam fempiterna & doatina fuam.
3nguftU t trlHlIallo E* hoc cp iufttia pc^ta a te eft ioftiria fempitemai&doifttina tua eft veritas,
quum anguftia&tribolarioinuenetnnrmeiiniedf mihi ab mimiasmeis,mandata tua folatia meaf
riiei^nSicat prius dixerat parausego ai'contempras,ita nunc tnbolanoni adiungtt anguftiam.to/
Icrabiiefiquidem eft tnbulaiKfcd intolerabile quodamodo eftitatnbularivt apponatur anguftiaivt
pon habeat quo fe vertatiquo dilltigi atjant qua via eoadarP" Vbi enS petpende peribnam hanc a(Hi/
' I non folum in iis qua; funt dignitatis Bc honoris,fai etiam in iis qup funt petTonp tnbolanonibus'
aeanguftiis.& inhisolbns non(blnmdilexit|zclamtimemorfuir,[Uctiamdde^tos eft& vtfo/
itiis vms ^ mandatis dei continennbasdodtiinam Sr iuftiriam dei.
P
minonia tua feropitema funt inftina.qnod eft ena veift ec6uctfo.& intendit per hoc q> teihmonia dd
nnng funt aliud 9 iuftinaihoceftq» nofant reftimonia dei fuitumirapinaiant qu^diQi alia iniquitas;
U fma iuftina. Vthjnc inrelligas inftitiaA ventatf ita ftantta a deo in fna tdhmoniai vt econuetfo td
ftimonia dei fint ioftiria & verttasiar vtran^o quado^ fic 8e quadoqi no (ol femp. & ppterea nnng'
dderenda-I^Intriligeie mefac & viuam.In pifcedennbus dixerat dilexifnon fum oblitus) tc mandatai
tria folatia mea fno-on nmodo veto n6 diat intellexi, fed diat fac me intdligete. n5 qi minoris cftimec
aeftimonia dei 9 iuftinam Sc doftrtnarrriedquia de perfeuerantia cogitans recognofeit fuam fragili/
tatcm)8e^ninggtanpmunnsfingularenoniteffep^enerannam.Hinc.n.pro paloieranna fuppki'
orat.Fac tiie inteTligcte intus reftimonia tua,& viuam/vita anim&non jun folo pane viuic h5 ira dei'
vet^prooildubio intelleeio.fcroatur.n.vita animf internointeUeiftn verbi dei. -i
C: VVLGATA EDITIO. J
Coph. Lamaui in toto corde exaudi me dricriunificationes tuas requiram.
'^Clamauiadterfaluumme fac,etcuftodiammandatatua. , '
t^rfueni in maturitate SC clamauitquia in uerba tua fuperfperaui. '
Pr^enerunt oculi md ad te diluculotut meditarer daquia tua. ,
Vocem meam audi fecundu itiifericordiam tua drie : ti^ndu iudidu tuum uiuifica me.'
Xppfppu>4'^uc^t pafequenta me iniquintiia l^e autem tua longe fa^ fimt^ j
/
P5ALMVS .CXIX
Prope es tu domine:& omnes ui(tu(uetitai4' *
loido cognoui de teftimoniu tuis:quia in (temum fiindalH ea#
C7IVXTA HEBR^VM.
I Coph<— vOcaui in roto corde/refponde mihi domine*:(lanita tua coRodiaim
z Coph. v^Vocauite/faiuummefac:8Ccunodiamtc(Hmoniatua«
a G}ph Pr(aeniinnodc&clamauinicrbatuaexpedhui.
4 Coph Pr(uenenint oculi mdcunodiasrad loquendum in didlo tuo.
5 Coph Vocemmeamaudifmgratiamtuamdomine'*tfmiudidumtuum uiuificanM.
t Coph Cogicauetunt fequaces cogitationis» docflnna tua dongad funt.
7 Coph Propinquus tu domine*:K omnia mandata tua ueritas.
I Coph Primo noui de tefHmoniis tuistquoniam {temo fiindafti ea.
\ f 0catli in toto cotdc- In hoc dedmonono oCtonatio ptophaa induit peribnam aflidne vacaa
V tisocationiacconttmpIaooniadferuandomleganda.Etesplieatilla in primo verticula V<v
cauL vocare deumiorancis dt aCtos-In toto cordqnon tcpidcinon ftmiaffefltiRefponde mihlcffica/
cia orationis eft rdpondcrc deum vocanti hom inL I n tendit enim per hoc (pnonotvanum recurrere
ad deum ex toto corde: qma deos refpondet opere intemf lUuIlrationisaotgtatUc collationcPoi^
tnt autem non indicatmc fcd deptecatioe rcfponde mihi:^ lignificandnm a diuina pendet gratia
tefpondere.Statutatuacuftodiam:hoccftprpcppta tua minimafitruabaPer quod oftendirut no fo/
Ium orano.led tanta vis deuatpmenns in diuina contemplatione vt dignus ut dinina te^nfionqSc'
ad feruandaenamminimapraKpptarddarut promptos.
4rTraCtator autem hax conteplatioapeifona dupliciter.Primo ab operibus contemplatimsrorandi
fcilicer & meditandi.Secudo a riudarCirca a«um orandiVocaui tc)ad duoilolicct ad lalutemllidf
Dum me FaeS: ad obfetuaeionem lcgis|Sc cullodiam tdhmonia tua.
'{(brnieni lll nocttSolicitndo oranoms defcnbimt a (pe.Ptfutni in noeie|hoc tll ante tempus ora/
tionis folirum innodcIiuien,fieclamaai/damotccordis;vetbatuaotpeClaui(hoceftalpeqaam ha
bui in verbis tuis.
'^rfUentrUIIt oculi nid CUHodUO-Solicitudo contemplatioms defcribitura vigilantia antetem
puseicobiatum.Adloqoend^noncnmalus,(edmecumdedifUstuis.Vbimtdlige idem dia tem/
pus orationis & conrcmplationis.& quod pnus deTcnbitur a notlhimo rempoie,modo deferibitur ab
hops nodumi t^ris quibus (iitgunt cuitodcs vigilias exercentes in arabus & pr^iidiis locorom.
®OCCiniMC>lin.R.efoIuitvnuietfapentainfuaotanoneaddnoigranam.f.aciultitiam.Et Fm grata
quidem petit audirtAdi aperte dicctet.Qqanis te vocaucrim in toto cordeiS: tanta folicitudme yfef
fiioim.non tamen exigo frafupplico vt rm gtariam tuam audias vocem meam. (^Seefidd tadicinin
tud viuifica me. A lulhtia tua vuuificanpetomoc eft llue punias fiueremuiwes , peto vt in meam ver,
niatviuificationemrhoceftvttamprofperaqadoetiacoopOTturmihiinbonnm.
jCogitdUCrunt.Defcnbif Cccddo ftuChis cdtc^tiup vitae ex inxtapofirione ad toie» mildi^Co/
gitau^t l^oaces cogicationis.1 ntedit diflSerfna ponere inter coteplationeCia « cDteplationefapiC
oibuiusmudi.Dixeratj».q>Intrexit^noAeadcoccpladudiftadiomaScc.modo dicit <p ena fe|oa/
ces cogitationisCpBos & (^lentes vacantes meditarionijappellat fequaces cogita^nisiquia eorarn
ftudium in prolequendo internas meditationes occupaturjifti inquam enam cogitanerfcAcfi «et/
te diccrct.non folns ego contemplationi vaco.Sed ecec diffaenria.a doAtina tua dongati funt fm/
ansfnbfccutusexcontempLmoneeotumeftdongatioadoCtrinadd.
*iEb2OpinquU0 ni ooniinc. Vere dixi q» ipfi dogan funt a doCtrina tna:qnia tu non es donga^ fea
espropmquus.lod ipfi fe el^aiunt-Et dicitur deus ppinquus.qa vicinus eft s-ifibilibusipio quato in/
nifibilia dd pea qu* faCU fnnt mtcllcCtajoofpu:i(5nir &c.vt dicitur ad ro.i.Et omnia mandata tua vt/
ritas.ac pet hoc dongati a doAniia tuajclongan fiint a veriratKinxta illud.ita vt Hnt incxculabilesijia
quii cognouilTent deum non (ictit deum glonficauctuntlexercendo opera ventatis.
^riniO nouiRedtatofruClu alioru cdteplantift,fabiugit fhiftfi ppnp contfplationis.pTrimo no
Di de t^moniis tuis.ego afit eontcpladoiante oia noui de tcftimoniis tuisCiaftitia iveritatejorcitoe
vnin^ & aliis tdhficantibns deu.quac fiit vera & valida tdhmonia rua)qm asemo fiindafti ea. ^Ad
Dcitc hic q» inttt ftuChis c6t^Iationis ppnp copo tat perfona hxc nSfold hoc quod vlnmo dixit, M
etia duo ^cdctia.Cnotitiam propinquitatis dei ;8c nonnam veritatis madaroiumEt ad hoc lignin/
dulft appofuit aduerbium primo. Adi apette diccret.noni q> ,ppinquns tn/A q> omnia madata tua ver
ntas.&ptiraunoaidetdhmoniisCquf mdoCliinatuaat^ lUidonganfunt minentur)qTOniaQi
in ctemumfundaftieathoc cft quoniam non ad tempus IcdlanpcttcftiEcantmeEnoaffiula. . ‘
V
r
PSALMVS .CXIX: zo6
^ , ■' CVVIGATA EDITIO. ^
^ \7Idehuinnicarem meam 6( eripe metquta legem tuam non Tum oblinut. ^
I ludicliudidam meum df redime me:propter eloquium tuum uiuificamet i
Longeapeocaroribusfahutquiaiuftificarioneituasnd exquilierune. -:c3
Mirericordiftufmult^dominetfecundumiudiciumcuumuinificame. ‘ '
Multi qui perfequuntur me K tribulant me» telHmoniis tuis non dedinaui.
V idi pt(uaricantes SC tabefexbamtquia eloquia tua non cuftodiemnt. '’<
Videquoniammandatatuadiletidominerin mifericordiatuauiuificame.
Prindpium uabonun tuonrni ueritas:0£ in ^emum omnia iudida iuftiti; tu{. ' T
CIVXrTA HEBRjEVM. ^
1 Res.\nde humilitatem meam & eripe metquladoifhin^tu^ no fum oblitus, ‘
» ttes. Litiga litem meam OC enpe medicto tuo niuinca me. j
9 Res. Longt ab impiis falu^;quiallatuta tua non qu^fierunt.
4 Res. Mifericordif tu{ niult^ dominetiium iudidum tuum uiuifica me.
$ Res. Multi perfecutores md &anguftacorcs md:a teftimoniis tuis non dedinaui.
4 Res. ViJf fSlfaces 8C certauiiqiii dicfhim tuum non cullodienuit.
7 Res. Vide quoniam pr(c(pta tua cfilexi domine*:f m gratiam tuam niuifica me,
* Res. Caput uefbi tui ueritastK {terno omne iudidum iufliti{ tu{.
X r3d^ butniliiate tnei-In hoc.aaoetonano indmcppheta pTona cetratis adaerfasfallaces in na
tdiSiiiel
V icnadminf lcgu.EtcipIicatiUaivcii!ciiIoreno. vidi fallaces &cciTaui,fldieilItud no cnilodie/
i&.Vbii5ezplicarfflesrdtu{ifiilIaces(;diccdogdi(:nittiundcn(lodicn5t)vrHgnificet maGeria falla/
cietalioqn fo^oe addicii cct q diAd c^ no cmtodiciiit.qm coftat fallaces oes n5 coftodiie dieta dei:
fca mulnfalliirinluunanisnegocits)iiinlciindoetrinafidaaacaiOf.EcillihiccxpIicadi fbetiit.diccn
doqaidietam ttmm noncuiloEbeninc.fjnliocfallaccs(»nonairain habuerant doetdn{ me.
CTTraetaf afit haKpfona dnpIV.Prio rdata ad oomedadd cetramc foli deo . Cccudo ad cxpliddu ipm
cerrame Vide hGilitate. Adnore pindes Icdtot q> cz penns a pfona tlhOledpc meftedunc mqviuif^
ipe^aliiglf <]> pfona luee lecognofci t (e indigere in hoc certamine liboanoncircdeptione & viaiGcae
tioneiac p hoc nocatate cofidedo in ppnis vinbas.Et pptetea recune do ad drfiante ota pponit w
dida foa haniUitaceihoce fuSfabieAioneAdiapte dicciet.nfipotetla/noctintodine mea ppono.lnl
bbieOione mea qaa tibi cz debito ezhibco videfoculi s gfx toie.Et eiipc mqnc foccobG i hoc ooraoil!
tieqa doArina tna nd (iim obliras.N5 dici t qa dodtnnd ma fcmani.fcd qa no tradich eam oblioionis
hoceft qa ftim denamero qaxKnauni facete legem tnlModdleiii&tiam fnam allcgatindandn chee
i|ereiuftG,fcdhqcraaj>ateialhn{^niemoriani(anatdotlnn{diainaetfdtctnad querendam cami
^rig3l&in€9‘HoccadGmilitu(liniadaocatiairaaimslitcpagnatainociTamine mco,& ledimo
Biqa tot fallactiSKiido moxlanai cafus hic petit vmifican ad ezcqoniii dietG dei in hoc octtaminc •
Ub impUd.Pctiit libenniiedimi tc vinilkari^uiila hiffragantelibi iulhna nili memona doarti
nac.u propterca lecognofcens fc pcccatoiemiezdndit tacitam raponfionem Gbi paratam.ip longe 6
afieccarotibasfalas diainatac pa hoc quum ipfe inter peccatores Iit, loge dillat a falnte.Hanc inqoS
apeccaronouslanis uiamatac per nocquum ipie mter peccatores iit,ioge diltat a lalnte.Hanc inqoS
t^ponGonem ezdodit dicendo.longe ab impiis falus mento eft.quia flarata tua non qucGcrancihoc
mu(i
(icd fub m ulnnu& milaicordia^ det petit alan & cofotrari iuzta indiciG dei quo aezaf.Fallaa^.naxm ;
era qs pugnat, iudicia dei furiqa ez diuiopcedut iudicio vniucif{ nf{ vczatioesrvt pateti nezaride iob,-
Abuln pCTfeaitOXe-PoIlcGmcdatam certamen deo,quaIitatem & ronc certaminis ezplicat.Quali'
tate qmde ezpaite fallaciii, multi rudinf/precunone ic anguftanone deferibinez parte aute fua q> non ‘
peccauit in his.^Vidifallaces.Dizcrat in genere precatores &cezplicat modo in fpccie deceptores:
quos ndqGair,fed vel ut occurretes vidit, A ceitamf aHupfitcotra eos-FV ide qifi. rlo cerraminis dor
{(Tibifamor pctptorudei.fecGdugfamtua.NotaprudeslcAoria tertio pfona hac petere viudicam»
pimGadciqu^diatideuddndeinpacinlo uidiaadeu&modoadvmccduagraciadei.. .t
Digitizi. fy'':--o_gl
tralod ,
tttf
PSALMVS. ' CXIX.
£apOt verbi tHi-Hic voficnlns iangaiduJ eft ann iHa paModa vide qm pneexpta tna dderi | vt »
ao dil^onis.lta fiaifosdlVidc quoniaro pnrcq>ta tnadilexLcapot enim vobi raivert^lratio
amandi pnec^pea tua eft veritaMquia caputiprincipuim vntunfi verbi ml eft veritas. Et fxtmo om/
ne td^dom ioftinp tuahoc eft non ad tempus fed fempet peifeticrat inftitia tna in omni (no indioo
comta f^laccs ccrtans.Mcato affiettpro rationecettadi amoiem pt»aq>eoium,qaotDm«ap(icc& vl
ntas|& quotum iadida nnnj ^um iicd in xtemnm peifcneiant.
CTVVLGATA EDITIO.
Sin. *0 Rincipa poiecuci funt tne gratutSe a uerbis tuis fonnidaiut coit mowi.
Lftabor ego fuper eloquia tuadicut qui inuenitrpolia mulca.
Iniquitatem odio habui SI abominatus fumilegein autem tuam dikxu :iu r l .
Septies in die laudem dixi tibitfupcT iudicia iufhdf tuf .
Pax multa diligentibus legem tuamt se non eft iliufcaodalum* ■
Expedabani falutare tuum dominetSe mandata tua dilexi. ■ ,
Cuftodiuit anima mea tcftimoniatuat&dilexic ea uehementer. , ' i
Setuaui mandata tiu SL tcftimonia tuatquia omnes uif mi{ in conTpedu tuo. .
«TIVXTA HEBR^VM. ,
Sin. "P RindpesfccutifuntmcfinccaufatKaucrbisnalstimiutcormaini^-
S\iu Lffatus cgofupcrdi<flotuo:(TcutinucnicnsIpoUun3mulcuni.
Sin. Fal(itaremodiui& abominatus funiulodrinam tuamdilexi.
Sin. Septicsindielaudauite:rupcriudiciisiuftici(tu(.
... • ** . . •
Sin. Pax multa diligentibus dodnnamtuamtSe non illis cerpitado.
Sin. Expedauifalutemtuamtdomine^ae mandata tua fcd.
Sin. Cuftodiuit anima mea teftimoniatua:& dilexieaualde. , • >
Sin. Cuftodiuipr{cfptatua&teftimoniatua:quiaomnesuifme{cotSte, . ,
PlfXtndpes fecutt In hoc vigdimoprimo oftoiurio indnic ptophera perfona viri pcifeAi in oni
nibns opcnbos fDis.Eten>iicac lUam in vinmo vniicnlo.Cullodiai praecia tuaiad qup teneor.'
•7 _
■1 »
f «
- ►
>
t
1
IWy ' C',
-••bi
/
.. f* ;
”*frr»r •
•l.jMf-r - .
loqmur.fnmmj adhibemus diligetia vt no rolmn cedta bd grata & diMa afpe^ pricipis faaanina;
Vn (cnpmm elLbdJs q inTenIo coibit circdfpcaione dei|ecct.i4.^i apparet pfona oIi|q> pfWW
^Ttadtatnr adr doptr. Prto dcfcribitnr perfeAio eins in panendoA fecddo in ag^. C' PeffedHo in
patiendo inchoata patiendo tnnocenter.Pnncipes/n5 qoicd^ homines fed in ptmeipara conlhcnd^
beati fanc/pmpetie^ram.mcltncraniiva me data (p mcp^cqoantDt|hoceft innocentem. a
vobis mis.Vide poicatonem.inde fadhspnnapcs me pcricquuntiir i & cot menra non timoit a h/
ais pnncipom.fed a vetbis tnisfprppofui verba raa fadtis coram.
EtCquod pias ^)betarasego. Non folum perfetho in adtn timendi (ed in adta ddeaationist qoo/
niam pnndpibasperfeqnentibnsmel^tanise^fam fuperdiaotnolicacinuenin fpolinm mi^tfi.
Hacc metaphora (ignificat ndfola ma^itudincgandii led locriiqna sidcmnsadimpleta i peifeaia/
ne innocctcr pariennfi.1 n noao fiqaidon teftamcto apofloli St martyres pciiecntione parietes a pnn
cipibos, letati (untfapdidtlsdtDinufniaificanbas|(icucvidtoresinnenictcsrpoIiamnita rzalraciqid
inter hax tefirebanr opima fpolia animarum qaac conoertebantar ad fidem.U tam in vetoi § in iMV
no reflammro l^titip matenam habfcqacoram peifrAio exemplariter maltas animas lacrarat deo.
^Ifitatem.T imon AIpntip refpc<ftti vetbi dei adiiigit cottarios adlns refpcan cof qiuc conanituf
vetbis dd FaUttateCfab qna cSphrndif ois iniqtas >idini A abominatos fom-ita q> no folum eoiraoi
ted odio habuirncc odio cStrtas abominatas fomjranq naoieas qop edttariatur gaudio de veibo deis
PT)o(Snna caa.Pnneipiom ois palTionis eft amor. & ppea rrfolait oes pairionesCnmoiist ddedatio/
nisfodii Bc abominattonis^in amorem dialnf Icgis.ex illias liqdrm amore harcomnia prodkmnc.
0tptiC0 in oie Eiplicata petfedionc pofonp in patiedo/caplicatnr modo cioidepofe^ in agedo,
in^o^ ab opete religidis.Scpticsihoc cfi vnia^ vicibas qbas dies landc tna reqriLfcptenanacJi
t
PSALMVS CXIX.
auincrasadvnitiaficaccinlignifKandaniindadnirtnGKXafcriptaTa^apctitidiciisialhtif tn^Ma/
tdu laadis ddaibannir iodicu tam bonomm § malomm qmt fidt a dt^na inlhdxSub quiboi o&
hendicor vmacria uccuno diauif prouuknn^qnaxun^ cnim fiunt (iuit ludicu ioftiap diotnps
tis non fint loftttip nofliar.
XmoUd-MagninidinecharitatuppripnS audet pTonahax in GnAnpadsfibiafctibanlB] m»
dcAe ioques|{ub coi noie diligetiu fe cdphendit.Paa multaipax chriffa 4 exuperat ocm fiailbm.eft dita/
, .i chantate pr^inet RTeniatnr.Et propterei diligentibus, non dcumCquod c6aiune eft
«mnibos in chantate enlientibns)(bd dodtinam feu legem di^fhidli mult^ paas tnbnitPEt no il/
bs eefpitaho.Tanta dll horam diltftioftam fecnra pai:q> non offiaidnnqnon cefpitant,obuiantcs of
iitant.
lEiCpmaul raluton tuam DOmm&Pctfedio fpei rabiungitnnqiita expeAauitlalntem q> expeOan/
do fwit mandata dd^non vacauit oaojnon vofoo.ted fafto unpicnitmandata dei. Vbi peifeOio vtXf
feddarefignificatuRdamroaetntraais. /
£DftoduIuaniinaniCa-Perfedioinceniof tdhmoniof dalhac plbna delcfibiC&pMidnciEaia
cuflodies tdhmoniaJ^na mcctna fpdllandi gbos clamamus abba pfCvtdf ad io.8.3^t teffamo^
niadei,qnof aiapfede plbna: maxima cura hi£ct.Etipfapfcda diligit ea valdeqata chara habet qp
■eUqaaotapoftponitilbs.Et dixit hoc,adGgnificandnmqi no foIa;£ cura habet inttmoK quali fibi
ptopcioainiilal mam tple homo pt^nit lUa Si: omnibus qua; coipons 6c qrae eoum Suiiiiit.
CVVLGATA EDITIO.
Thau. A PpropmquetdeprecadomeainconrpeAutuodommetiumdoquuiiD
tuumdatnthiintdldfhim.
Intret poRulario mea in confpeAu tuotrecundum eloqmum tuum eripe me»
EruAabunt labia mea h/mnum:cum docueris meiuftificationes tuas.
Pronunciabic lingua mea eloquium niumtquia omnia mandata tua {quitas»
Piat manus tua ut faluet metquoniam mandata tua degi.
' Concupiuifalutaretuum dominctdf lex tua meditatio mea ell.
-- Viuet anima mea flC laudabit tetS£ iudicia tua adiuuabunt me.
Etraui Hcuc ouis qu{ pcriittquftc feruum tuum,quia nudata tua non fum’ oblitus.
QTIVXTA HBBRiEVM.
iThau. A Ppropinqmdjit damof meus fadebus tmidomine^tEmucrbom tuum in#
cdli^e£acme.
• Thaa Veniet fupplicatio mea £sdcbustmsnuxtadidfaim tuum Kbtn me»
j Tbau- Loqueotiir labia mea landemtquia docebis me ftatuta tua.
^Tbau. R.efpondebit lingua mea diAumtuum»)uia'omnia mandam tua iuflitia»
f Tbau. Etitmahustuaadadinnandummctquia prfc^pmtuadegt.
jg. T^u. Concupiui faluti tu( domine*td( doiflrina tua/folada mea.
y Tbau. Viueeanima mea dC laudabit tetd: iudicia tua adiuuabunt me.
• Tbau. Enaui qua/T agnus paditustqu^re feruu tuu,quia nudam tua nofd oblitos.
AV^ptOpinqt)^ Clatnot meUd-In hoc vltinio oAonario ppfia indmr pibnl Rcogoorocds
ppnas vues fic » a hoc recanit ad ded a gfa pomi^Et explicat illa in vitiino vetflcnIo.eira/
tii qaafi agnus pdiras-Rccognofatho ppnas vires ppnaip operaiaflirailasre agno ainiilbiAopa faa
cnoriihoc i tncertp vagatidi.Nd dicit lient onis pditaCq fbne fciret a hequeti 1^ viaili rabit ad ooi
le^ded beat agnos nditnstq n6 nouit redire ad caolas on^bad lignilicadfi ignotanl& rntfus agno p/
dito lecoparaqad/ignili^ln pcncnlamiqnoniani expolitus eflpencnbs nofolom bipoinin &tapto/
fTiiT»,frd mam pcficolo inediti ppcer abfentiam albChone lafhs.Et vere homo fmnatntalcs viitsin/
idleans Ac animi licot agnus petditnsaTaRquoniam vagatur in opcnbns Ibisline lattc diiiinc ido/
Afinp)8; extra gregem ouiom chnlhhmporens p feipTum ad grege chnlUonium perucnite.p'QuKiie
Cgruum nram£coe imirfus ad deum.piolitendo im^rentiam proptiamidum petit inquirL Am ap/
•e dicacnifi me mquitasireoiancbo paditus.Quia mandata tua non fum obbtns. Gtatut pipienicii/
fucScftomaiitgatmcffioiiaminMatonimdalRdpiccEluimprodigtunmcujuigdioadfe ttoatft
PSALMVS.
cxx.
qoia mnnoria mandarornm dd ( rmolio dl a d fcEt f! diligentiDsptiidem kftor notanctir | adootec •
inhacp^onaaicctamgratif prgacniennsdia^utndalicet rccunum ad dcamidioendoqumlaiifi
tudPcrtona itaqi ttcognofccns id iwod dl in (c propnanim uind ac opcranonDiniA; qiK^ hab
grana ^Dtmmteiindigcns grana fubfequente.dl pcribna huips odonani£t conj
inKquoniam par tat vt in calcc tam (iibalis contcplationis propheta rediret ad (
fcendnm propnani imbecillitatcmmc m^itQdorcudatiomscxtoUercteom.
TradatnrauccmhatcpcrfonadupUcittr.Ptimordataadrublcqacnnsgrati(dona fpeOantia ad in/
tdledum.Secundo ad fpedanna ad afll^.r Appropinquabit damor m^Chlhuu h*cp(bnaCvt/
tudPetfona itaqi tccognofcens id imod dl in (e propnanim uind ac operanonumiA quod habet a
grana ^uenientqmdigcns grana fubfequente.eft peribna huios odonani£t congrait nni hcius pfal
tnnquoniampartatvtincalcctam (iibtilisconteplationisprophera rediret ad f^tan ad icoo^O
IC IdL I1IL«C IIIIJUUUIIU amjUVM arw««« wwaaaaaov
vnbfi dn.Ncc dicit fac me inteiligere hoc vd illod.fcd abfolute fac me intdiigttetqufcdqi inrdligen/
da funt,f m verbum tuumf m tegula 6c lumen veibonim tuomra.r Veniet fupplicano mea.Non (ba
Ium clamotappropinquct,fcdfupplaacmi(dabilispeatiomeapenetrctadhiciemtuam:iiutadidfi
tuum.ita q> koeics mciutta didum tuumiinteUeftum a mc.
£(X]UCntur Ijbia lltca taudailFnidus dodnnp tue in me erit laus tua. fRfidebit lingua tneaAIa
ter tadus tuar dodrme in me erit locutio adpximu jtndebir n Jin^ mea hoibtu didfi miiimulnta
dmc dido^ tno^qa oia madara tua n folu iulla fed i ufhna fut.Et itedit p hoc (p edodos a deo hdiia
maretiatndMiirim:£:d>tIc:qaoiamadatadcifuntip(ainlhtia.HKcquoadpteintellediiiam. )
£ritnianU0tua-Defoiptis donis intdledns.dona tura virtutum inaffcdnfii mtuitidioini auxi/
Iu ddcribir.Gratia enim fubleqoens non fufliatad falotem^ in folisdonis quf habitus ficu viiTotes
animf dicuntunfilhnfcd integratur ex donis in anima & gratuito diuino aaxilib.Caiiisfobtradione
petrus negauit chnflumldauid comifit adnltemiraimoyfcs hfiuauu,acqoicuqi lapli a chatitattipw
cauctnnt.rDchpcgratuiro^uxilioaitdepcatiue.EtiqptDlit,manustuaadadiunandonimqvt p« .
nerem in bonoiqnia prccppta tua degijaequi.
<ConaipiuiralutlIUfdomme,^DOannanHfOlatiani«a.AtKndedonntngratiflndedioneopef
rum fm diuinaprpcfpta)inoonenpircentiafaluns|inddcdanoncdedodnnaiini l^dei
^iUCt3IUtnaniCa'Vitaanimpcharirasell:iuxraiUud.rranQati(umnsde moittinvitam quoniam
diligimns.i.ioan.j.Etlaodabitfe.SnpennsdixitIoqucntnrlabiameaIandemimodoplasdidr,qnan/'
to interna laus prf Hatlaudelabiotum. Et indida tna(inf««ntia mihi malapocnp, edimiabunt mcEI
hocfpedatad gratuitum dciaimliiiffliquoeifidcq>dcdisoiiuiiacoopaentar in bonum. Arnen.
CT VVLGATA EDlXJQ.^Canricumgradtnliik GXIX; 1
|i D dominum quum tribularer chmauitdf exaudiuic me.
' Domine libera animam meam a labiis ioiquistK a lingua dolofa*
Quid detur dbi aut qiud apponatur tibitad linguam dolofonf
jSagittfpotentisacditfrcumcarbonibukdeiblatorus*
Hd mihiqniaincolatuimeusprolongahu'eiyabitauicun bafaitantL»
bus cedar,multam incola (uitammaixKa;’>'i
Cu iis qui oderunt pacem eram paciSasscomioqadiariifia tmpugnabantmcgrattm
CCIVXTA HEBR^VM.|j'C«iiidclJm^duaM. GXX«
* - , • A Ddominum^inangufKa mihiuocamtKrefponclicmiK, .
* Jla Dominelibera animam meam a labio falfitadsta lingua doiii '
3 Qgid dabit tibi & quid addet tibijinguadolif
4 Sagittas fortis acutas,cum prunis geneflarum. ^ ' . !
5 Hdmihiquiaperegrinatusfumprorogatiffirbabiauiauncentoduclxidar*. .1 ■' •/;
_ hj , . •- 'b
d Multa habitatio iplTamm(me(:cumororepacu» i.-x
ral oM^nte Cticansaii t
7 Ego paxtK quando loquar ,ipit bello .
I tulus eil.Canncnm graduum .De quo nihil certi habeo Aiunt enim in (bleniotlfaas per linga
I losgraduscemplidepacatostaguloshosqnindedmplalmosdecamadostaepfoptnea hos.ifj
plalmos inlignitosamlo candeam gradnum. Vd modus cantandi gtadadmon illis fignifkanm
4.-
i
P5ALMVS .CXX. ;
Qnicqnid a^c dc bisgndibos Iit, nihil de huneria pfafani a titulo habcC.CEx ipfo afft pl^dmo^}^
Rt (p hiflorialis diNampctfona loaoens ddbibit (aptam paaficam/in multis angulbis iprolbgam
a p^curionc liiigua; Falf^Sc dololac|fic exauditam a deo.pcrfccutoitmipfuum fagims&catbo/
nmns ardentibus punitum. In prompto autem extat hiltona omnium horum geftorom , in da/
Bidcptofbgo dc fauk petiixutore multis lagimscnnfbQbidcdetndeeiascoipoiiecombnftoinncmo
ie.|^ V nde matena plaLmi ad litctam eft libeiwo dauidis a petiixuaonc fanln pa eius mortem.
CrSVMMARlVM EST.
QjUauid le <|oaais paciHcumiprofugnm tamen exhdfa dc dolofa cnmiiutioneliccnrndc ad deum lIL
iibeiatom morte (aulis defcribit. 7
(TPofonaloquens ptophetaeiL
A iO OOmlnum in angultij- Omidif pfalmus m partes duasippolitina mateii^,dc execntiuaf ibi
.^\dominebbera.(rProponittria:rcilicettecntfnm addcumfad dominum vocani .caufam ivcur/
ibsiin angolba mihi/illata a (aulc.dc gratiam diuinf liberationis : dc cefpondic mihi | faillo liberando
mede angulh^
CTjDoinmclibcra.IncipichicparsexecacinataIiordine.Pdo rraCtaturilla particnlafaddominfi vo
caui.SccondoiUa|dcrcfpMitmihi|ibiqaiddabu.Tertioilla|inangoltaajibthcimi(u.^Vocac ica^
deom.Oomine libera animam meamfvita mea qua eripcte nititur bul, a labio falltrarisidicedo me ini
micdlibi Sc machinali adoerfusrcgnli(bDmmpatet.ijeg.z:.Almguadoluio (blumfalibmaiiaiq
led dolofe loquitur contra me;vtpatet.i.itg.i8A.i9.
doid oabit tibiCompletaorationead deum, tractatur illa panicula/tcrpondir mihicdcfcnbendo fv
Aum puninonis quo dms refpondit ei puniendo (aulem.Apoihophat icaqi 'ad faulem.Quid dabit ti
bi|(anli,dc wid ad^ nbi luigoa dolijboc eft quid lucraberis ex linraa doloU cocta me. pSagictas Ibt
Cis acutas. tcce qmd addet cibi lingua doli , acutas (aginas foni^hoc eft multitudinis fortium phi/
liftinotnm.nam ad licerampnmi regum vlri.confecnri funcianlem viri bginani,& vulneratos eft
vehementer a (agittanis.f Cum pronis gencftarum.De diClionc hebraica mceiprctata goicfla/
fum/ndeftvfipquaqicenftqnpoiric interstari lunipero^necdefijcruncqintcc^ri line quercuum.
Sedhocpoirdfi:rT.de(aibit.n.ppBaadlfamaltetl!qddixerat.(ladaddctMtEcKadadclct nbi moc/
Dioq>rQnasgentftarli|vei&c.hoceftooburcf corpus tuum gcndhs vd iunipcns.no Tcpclief honore te
gio|nocodicturaiomacibas,redpcermorec5barc£dcinnemorefepdietur.vcpatet.i.parali.io.innCl«>
i.t^.vlcimo. Vbi nota non dicere piophetam (aulcmocafum propter linguam dobramiroot/
ds Hqnidcm cius meritum. i.para.io.altignatnr inobcdietia diuini mandati dc conlulcacio pythoniD
feSed dicit lagittacionis dccomboftionis coipons mentum linguam dololam.
l0C(inib(.TraCtatur hic illa pamcolaim angulhamihuddmbcndo cum mala quae perpeflus eft pro/
(iigos.cnminnoocnnamfaam:nepnta[esc{> pro crimine profugus fbcrir.Q7Dolen<M icaqi defcnbit
petegrinationem doloris pkna.dicendoiiei mihi quia paegnnarasfomprotoganm/non fold pcr&
gtinatus fum (ed peorogs^ eft peregri nano mea (hunas.Qoauis narup Icmpcum nolit tempus pete/
gtinacionisdauidisnx eo tnqimicholvxoreiiisnaditaaranlc alteri viro genuit ilU alteri filios qn^
anceq rdlicuctef dauldi mortuo fanle.i^aca multos annos prorogatam Ruidis peregrinationem,
idabicaui eft cetotiisciiedat.Chedatfuic filius ilinaeliscdcfniCpatcrhabicacift in teronis.qm forte fiic
hodie ifti atabcsiq no habitant in dtricatibas aut domibus fed in tentoriis.Et dixit hoc non qi danid
babicaumtlimuldi illis,lolii>limUisfaiftnseftillisH]af.habitanicrab dmo|inccncotiis|in l^unciq
in nemoribus AcvtfadkcoUi^ahiftoria primi r^. QTMnlta habitatio ipli animf me^. TetriS
malu petegrinacionis Huedcfa^ic varietate loco^rorogato liquidepeiegrinanonis tempon Sc ma
bs habitaculis addicvarietacemlocoift in abusopoitnic eu habitareinlichicnficibt &c.pprcr per^
cunones bulis.M ulca habitatioihoc eft mmricudo habitationft,fiiit ipfi ap meeivite mep. Familiare
eft huic prophct^deicribcie raft molanidine numero lingulari illius tei! vt mulrinimne ornum fepe
appdlatourmdccEclimilun hic multitudinem habitationum appdlamr multam habitatione. U
verpmtilt^lucTnnthabicationesdanidisprofugimnncap(idphilift^s(nDnc apud moabtcas/nanc
in cala/nunc apud ripheos &c
£um ofotC pjd0.Dcdarar non folum (uam innocentiam fed etiam fua olFicia trga faulemnt intei
bgas q imufteprrrfugnsfnerit.Cfi ofore pacis|laule,ego paxfnon folu <in di co mandiam fed etiam in
pfflccutionediS bis potui illu ocadere dc nolut& qn loquar.ipli bdiomoc eft dc mea obfequia prouo/
eant ipfos ad bdlu edera mena ad litera quato ma^s d^d leftefe habebat obfeqnedo lauIl,taro ma
gis faul accedebatur adbdlllihoceftad ^recntione dc ocdlione dauidis: vt paret clare i .itg. 1 8.Et qii
loquanhoceftqn ob(ix]uarC u^mloqui fumatur pro obfcqui,patetdanieivvbi didtueb; facieba
CisfiUabusiftad.dcilletimetesIoqucbaturvobisihoc eft obleqnebatur.Et futuri! loquar denotat per/
CEoeranaaro dc multiplicationem obfcquii)ipfi|iaiil dc complices, bdlo|uicumbcbanqad bdlum con/
aanK(eacociidd}anc;hoccftadooadaidumii]£(cpaiabaiu.Amcn.. r
oS
, jd ^
PSALMV5 .CXX£
CVVLGATA EDITIO.|[;Canticinagradaam; CXX. ^
Euaui oculos meos in montesmnde ueniec anxiUum mihL
Auxiliuiii meum a domi no:qui fedc c{Ium OC terram.
Non det in comodonem pedem tuummeq; dormitet qui cullocfittiB.'
Ecce non dormitabit ncq; dormimqui cdiodit ilnid.
Dominus cuHodit te/dominus protego tuarliipa manum dextera tuS»
Per diem fol non uret tetneq; luna pa noctem.
Dominus cuftodit te ab omni malotcuilodiat animam tuam dominus.
Dominus cuRodiat introitum tuum 61 exitum tuumtex hoc nunc 8C ufm in
dWXTA HEBR^VM.|[]][Canticumgradibiu. OOCI,
Populus. T Euabo oculos meos ad montes,undeueniet auxilium meum.
Propheta. -^Auxih’ummeumacumdomino\fa<florccoElorumfi£terrf. . ,
Non dabit lapfui pedem tuummon dormitabit culiodicns ce* . >
Ecce non dormitabit non dormietteufiodiens ifraeL
Dominus^cunodiens te/dominus^umbra tuatfuper manum dexteram tuam.
Die fol non percudet te:S: luna in notfle.
Dominus^cuftodiet te ab omni malotcudodiet animam tuam.
Dominus^cullodiet exitum tuum & introitum tuumtex nunc dCufcf ^emum.
fT" Italas cft.Canticani gradibas.Car folns ifte inttt quindecim hos titalos habeat gtadibos in dM
- ... qiplaln
mcmotaciocitdiDinarnmpromillionnmin dcatetonomioiadadinuadampopolam fie tuendam ab
inimicis& raalis.p^Vndematcnapfalmiad limam eftconfotatiopopaliilniel cimentisfibi ab^ ao
xilio homanotum pnnapamimonlbandoruflficicnnam & efficaciam diainccailodie.
CTSVMAR.1VM EST.
vi^antiamfvniacrlabtacEm accfficaaam diuinf cnltodio
«Ui ’erfongloqaentcs rnntpopalas&propheta.
LjE IHIM OGlIoo nieoe-Diuidimt pfalmas in pattes duasrpropolttiuam matcna;,8e execaticani
ibi ecce non donnitabicp^Aduette hic ptmcipiampfalmiconOaK ex dialogo inrctpopulra &
prophctam.inttodanturiiquidem popolus manificllans animum fanm recutrendi ad prinapes mfi/
di pto aoxilio contra hoftes.Ec ad limilitudincm hominis enftcntis in campo & expcAantis tappetv
as hominum tranrmoncanoram|tntrodaarardiccs.Leaabooailosmeosad montes vnde veniet ati
xiliam mcum.talisenim homo IcuatocolosTuos veriiis montes vt videat Ii ropaienthominestranD
meantes montes ad auxilium fuum.Et intenditper hanc metaphoram tecurmm populi ad humanos
potentatusiqui ob foam cdfitudinem (bnt lient montes lefpo^ aliorum. C7 Auxilium meum. E te/
gtoneoccumtpopulo volenti recuncieadhiotentatashamanosprophetaiprofites auxilium meum
acum domino faciente codos & teiram. p^Vbi nota non dicit aimlium meum a domino ,fcd au/
xiliammeumacumdomino:hoceftabcffi;cnm domino. Ita q> a hocfoloqnod cftcflrcnm domi/
noiprofitetur fuu m auxilinm.Et intendit qi non eft opus alU conditione nili hac vna/rciheer efle cum
domino.Ecvercliccft:qaoniamqDicftcnmdeo habet deum pro fe& (i deus pio nobis,quis contra
noslEtiobdicdiatponcmc domine iuxcate,&cararuis manus pugneteontta mef^^Aduette qnom
g mdions conditionis Oapfum proferat ptopheta-Piyulus enim fufpenfo animo lenarmus cratocu/
los ad motes pto futuro auxdiorprophcta autem profitetur anxihnm fuum in promptu eflfeei hoc (6/
Io qicft cum deo.CTEt ne quafi lingalaiepnnilegium ptophetp hocintrlligeimir.fnbiongitcommii
ne hoc libi Sc populo, dicendo populo.Non dabit dominus lapfui pedem tuum , non dormitablcai/
Qodiens te.Et intendit per parabolam lapfbs pedis tum vninedalcm tum efficacem cuftodiamsiifLn.
dlet cuftodja fufficiens ad vniuerfaiSc nili eflet efficax liip ad minima, nocnftodiret etiam ab hoc mi/
nimo:rcilicctalapfupedis.Ita (pfcnraseft.non dabit lapfui etiam pedem tuum. Vigilantia autem di
oinf cuftodic ptoponitnt dicendo.non dormitabit cnltodicns te.
£cce non ootniiobit. I ncipit hie pars exeeunua tali ordine.Pi{o ttaAatnr illa particulainon dot
tjiirabic.5ccando liUinon dabit lapfiii pedem tanm/ibi dominus cuftodicns.4f Elxcfin promptu, n5
oomutabiq
PSAt MVS
•CXXII.
Z09
dicafiinccndit vigilantia c6nnua.(TDfu cnliodiens tcDedarata vigilanoa dinine cnftodig,dcdarae
vniDOfalicate & dficacia anfde fpofita^ in illa paiticnlainddabic laplin pede tnd.Et focdic t^i otdt/
dcalTiKMo manni deum one.Et lignificsf oilbdiap moddpugn^manns enim dcneracnAoditpu
gni^I}& vmbta tua. Vbi date eiplicaE alter modus cnfio«uf.u,t>ie fol n5 pcntiet te,& lana in no/
/tr.Vmjirif cuilodia g modd vmbtp vniueilaie.£die 6c node,& a fole & luna.& dficaccyano pcntieti
hoc eft ^ cuftodiete te p modii vmbrg,nc9 fbl dlefnis tadiis te pcutict ne^ luna Ibo Ium me.m.n.val
de nocina no folfi pcroinio folis Ibi et lunf.Et intendit per hoc cuHodia popnli ab olbns nocnmentis
foenietibas ex coiponbns ccelclfabas & qbufcnn^ fupionbos caulis quaiudcda cxcdlcnbns.CrDo
xninus cuftodiet te.txe(nnf alteqi cuilodia: modlLf-^d^ dezrerp pngnan. Ab 01 maloxcce vniueda
litas maloflMsiilodiet «am tna;vita cuaf fummfi bonof.pDns cultodiet exitii tud Se inttoitli tn6.rnb
qbns daomm£ o« opationesipalHonestoccarfas Secex ndc Se vfQi xtemd. Vbi expUcaC vninetlalitas
cempot&a nunqex quo incipis efle cfi deo.Se mddinctxt vf? fttinfi.ac p hoc non opottet te IblicitS
<&Mitnandiiocaiosinmonteshamanosvndevcniacaaxilium tuanLAmcn.
dTVVLGATA EDITIO. ^Canricutn^duumdauieL CXXL
EtacusGimin iuqu^didhi fune mihinn domum domini ibimtu*
StanKs ei^nt pedes noftritin atriis tau faierulalem.
Hierufalem quf {dificacar ut duitas t cuius partidpario das in idipliiin*
Illuc /nim afeenderunt tribas tribus domini teilimonium ilradnd coniis
tendam nomini dominL
Qgia ilHc fedetunt fedes in iudidotfedes fuper domum dauid. <
Rogate qu{ ad pacem fiint hicrufalem:d( abundantia diligentibas te«
Fiat pax in uirtutetuatdC abundantia in totribos tuis. '
Propter fratres meos K proximos meosdoquebar pacem de ce.
Propter domum domini dd nonti»]Ufliui bona ribi.
fljlVXTA HEBRjEVM . U^anricum graduum dauidi. CXXU.
c Propbcta. J^Ecatusfom in dicentibus mihi. Vox dicendum, domum dii^ibimi»,
X propheta. Stanta fuerunt pedes noftri,in portis tuis luau&lem.
9 ^'Hierafalemqu^^dificata utduicastmconiuniflaipfi iimuL
4 Vynii^rafrimfbTntrribiistribundmcefttmoniumifiaeiiadconfircndumnonttiudni*«
5 Ci^ia ibi fteteninc (edes iudidodedes domui dauid.
4 Pedetunc pacem hietulalemt quiefeent amatores cm* ~
7 Eritpax in antemurali tuotquies in palatiis tuis. ^ r,- ,
* PropterfratresmeosScrodosmeosdoquar/iampaxinte.
# Propter domum domini*ddnolhitqu{ram bonum tibi.
T InrlT'«T***7^»^""E'»^<lanidiDeqoovtQq)taihocadieetoqiexptiinifn6fotom antorpU
JL mi dauid, ted quodamodo materia. vt enim dare pfalmas iple pta: C: uii i,dcttnninaiiis dl ad a/
hiemlblimirana vt illius roatcna.Danid fignidc vu pmdcs|dm ante con^ifle vidcf vt in lom
hietufalecdlhtueretcimtatet^iilncuinslignfigptimuniittcxCnoiiidf Ccdilradis,)innafit icbuuii
habitatore hlemlale.fc conlhtuit ibi fcde fna jiec hoc cotentns poTuit in ea atea dniiparato ibidem a
bemaculo Jiec adhuc cotenms debberauit «dificare ibi tcmplfi dominnptudetct atbitratnsfm^ fit/
inamencom nuiratis St tegiae hdis ex templo domini ibi pdmcatoificnt td piobaotc cnentus . f^Ma/
iraj himil^m gtcmplo dom^^i^^^adlitct.-. .pnndpalismatcnapulm^to
PSAIMVS
«fmp amt drca ftarnm dniratishit^cJ^an^^
.CXXII.
r KmpIani|Rgia ptopor
CTDaoidintdligensftabilinjm inij hRmralem dfet cinitas dminampta i
fedem KgaIem|Skconfcqaemcrpacisacabondann*atbom,lftatnseft.
CrPofona loqncns propheta eft.
T lEtatUd funi-Dimditntpfalrans in panes doastpropolitinam matetiaE.&cxKntioamiibi Itaims
ljftienint.CrProponitduo:fcilioetlftitianipropnam/WatBsrDm:\ rationem ketinac.in dicenti/
bos mihiihoc fciliccr.domtnn domini ibimus.Per qtue veiba promittitiir non sedificatio templi , led
(quod phis eft) vibs aidificati tcmpluire falicet ad templum-udidt ibimus, ad fignificandum proxv
me hocfiitiinim:\tpote q> nos ibimus ad templumfqi viddiimus templum diebus noftns acdincat&
Nec dicitur in domum dominiibotEdibimusrquia in rei veritateipfcdauidnon eratitmus ad rem/
plumivrpotexdilicadum poft mortem emsa filio ipSus-Sed illa genetatiofhoc eftiUi qui tunc vine/ >
bantitutietantadtempIum.naminbmiitemporeCfiqitemfcilicct annomm fpatio)»lificatimi eft
templumiira (p anno vndecimo regni falomonis p^edum e(l tempIcun.P' Qui autem fiiennt diocn
tes danidiiin domum domini ibimus.fcnprnm non efl.intelligendi tamen vi^nir prophet^ t pun
nathan &gad.& etiam quia poft vocem propHcticS nathan fcnptam.:.rcg.7.o& probabdt ac lauda/
bant qi tempifi adilicareC in hiemfalein:Se ppterca ex coi approbatione UmaDatur.
erStantea fucrutltlncipic hic parsetecunua tali ordine.Pnmo rraCtanir lUa paiticulaldomum do
aiiniibimns.deUeilla/Iptatus(nm|ibi hierulalem.CrTratiatitaqiloqimtcmpliifralicetctitin hie
niralem.Et ab cftcdu explicat illum.apoftrophando ad hietnfalcm tf pedes noftri fuerunt ftantes io
pottis tnis.Confnttndo ciuitatom erat habm in poitis locum publicum infignloiem.in quo mane/
bant die nonfolumcincscommuncsiedmagnam®esivtfacile colligitur afaciis hiftotus,tn
qctbas gefta in portis dcfcnbuncur.Et hic enam mos louams eft in hierulalcm aiiceq eflet ibi domna
dminincd oonunido in ciaicarehicrorolymltana cemplo|iam portaram locus non erat infigniorded
ooncnrfns qui idiasfuaat ad potrasidenolnras eft ad templnm mmmi.Et haccdcuolatio Ggnificacut
dicendo ad nierufalcm.Qhicrulalciii ftantes (bcTunqhadcnus, pedes noftn in ponis tuisunanlim^
in portis rois ran§ in loco cdebnoritdeincepsaatcm ibimm domum domini.QrHicmfalcqu^fdin
cata.Continaaturmarcnaignripdefaibcndo magnificationem hierafalem tuinarcnipla domiat'
in ea.rura ex fede regia ibldera.O hiernfalem qnaraedificaraies fit amplias eris.vt duiiasqio qnaltfcfiqi
fed q> coomnda ipUidomui dci|de qnafnpta mdamcftdomnm dominiifaimas.coniiuida aute ip<4
non qualitercunqi.fU (imubboceft lu q> cumas ipla connneat intra Ic templum domini . 'Vbi dan
defcrmitui dignitas auitatis ex connnentia templi infinuatur qiiaTi^as/vt dectf dhitatnn non vi/
anam templo fisi limnl cum temploihoceft connnentem tempInm.Notanter aurem non dixit dull
tatem conriiutc do mum ddtled lun Aam illi (imubvt figmficaret ppttuem pedeie a tem in hoc
magnificari q»eft limul cum templo da-ICQ» »Hoc arctildenjntDe'cr'ibic conreqdchtcf glotidui hie
lubdm ex conictnlii omnium populoramfiliorqmilrad adraplam.Et ordinant cftficUtetaiQiil
laqapporitiaeteftimoniumirracli,aroenderDntn:ibiistnbanmdomlhi ad rohHtehdnm homimdo/
mintAdocibimn enim jUucdcmohftmt templum dorainilmcinitaifmratiOflepOTp^ Quod appcl
Umctdhmoninm ilhdi.quia buacftit loco tabernaculi cdtimoniUm fixdoisifc diim appdiatftcft
t^imaculnm a moy(c Faanmm patet exo-ii-qqia inde dii^tn eeftpuonitnn duuni foedetis ohi?
populo ilradi vdquu uieo.cotmebaturteftimoniiimcihibitnm populo Ifraduquphiam' oot
tindiarar meo vena minpiin tiftimonibm allhioni^ in defoto.Sc viiga aatoniin tefttmonkim laociy
dotii,& lextin teftimoniam foedetis inter deum 6c popnlam . Appetlai^ astedrvntneifi iftaditp tti/
bus thbuum dommHadIignilirandaffi vniuedas tnbus ilradex dignitate cle^onisdiuina:.Oicedo
enim ttibus abfqi limitationqoes comprehendit, noii quaificqnqi nationum (ra tribufi dominidioc
eft t^nm eleftamm a dommo/mbuum dicatamradominotqncfimt-sz tribus iftaelJuc enim alce/
dnntadconfnendam nomen domi^igc^tum liquidera erat legis veta in^iiO vcniient omnes
ad domum d^inuvt pata exo.tvflT<iJ«a ibi fteterant fedcs,Snbinn^tnr d^i^itas hierofolyinira/
nf dutrans ex fede regia ibidem conftimta.Qm8ibiiincH|itatchierofoTfmitana,manfefftc fislei^iega
|es.iudiaoiAoendo:hoceft ad dicendonj insomni populoCreges cnim tnnctcmporisexcrcebat offi/
dom iu^cisivt para in geftisdauidt.qSe etiam falomosiisiamcanmimadaasmeretnccs)(isiesin/
quam ftabilitpdomaiigennifacccflioni,danid • FiriKatpin enim erat regnum danidis etiam pre filiis
&nep6ribns&ddnccpsiaptoniiflionediatnafe0tapanathanprophetam.Et proptcfca dixiqldlea
domm danid-Er ad literam etiam erat ftabilitns loeusregif ledis niemfalem.
Q^lCticrunt picail ^icnirjlcin- Sedes rrgip ftabilirg domm danidisinon folum ad indicium facien
oam Ce J ad pacciti cuiitarb intinndcrc ddcnbanfitrrdntn dccis dicitof petierfit pacem cimcatis hic/
tofol)rmitana:.Et perhoedefenhiturad literam q> ab initio quando danM venit inftimtanis fedem re/
f 'ucq Jtfi bcrufale^wnit pacificas, non queen s malum cimtaris ledbonaiaa culpa aotc tcfiAcne/l
1
PSALMVS .CXXIII.
ci|»icriditbdfom.didtnraiiinj.B^.^.ymnlti id)df0it(Htctimrdaiiidi|noningtcdiem hnct^A:^
ptercaopotmtrdamdanviarmorDnilabiicercfibihieniralein.Qiuadgoqoamu inipfo cftfpaccm
non folum votait fed p^it daiiid,idco diamt (p Idlcsitgif petiount paoon hkmiirian.& lignifkan
cerdrfaibfinirieda poetes pacf,quiapacaDpeacnintitd collocandam rcdrm regiam in hurafakm.
f Qutefixnt amatores mi. Adaette hic dilaram oonllnidioncin lito* a ptincipio tertii vertculi hac/
nf9 . Ibi enim incoepit o hiemfalemiSe interpoficis tdanais 8c coniandtionibas.modo Ibbuingit ab
loqocndohicniralon/qiiiclcentamatorestni.Ac6apotedicaa.Ohiouraleni qaiaescinitas templi
deijadqaam &c.qoiaeftin tefedesrcgialkaens imuoam Acfludiofa pacis, ideo qoiefcent amatoies
tni/hoccftqaietem in teinacnient.Entpaxin antemarali mo.qaies m palatiis mis. Non blnm ama/
toies mi indecmiqi qnkfeent inte.U oit qnxsm magnatibos &pai intoto popaio habitante
vf<p ad anccmonde.
fratres meos. Sradiom r^inm ad pacem Se bonam hiemfalem nonq defbninim defert/
bimnreddendo rationem pnediftoram . Daoid enim rex reddit ranonem nararalem . propter hatres
meos|fangaineinndtos,atlbciosmeois(innaosvincnlofocietatis.Etappcllatfociosaat omnes emet
zio
*>ppeBatfociosrnosqooiaamid)nfpjsqutbnsgtammfboatq>daDidhab(m m
fcdem legiamtqniip nuncianerant ei q» erant idiafpi aliqui ptfpotenccs obllantes , quos appellaranc
qaxram bonom tibi.Er addant has rationes non folnm ad reddendam rarionem antedidamm qmc
tnm Se padsifed ad odadendum (urpitionem a hierofolymiris de non polimcracia pacis &boni aai/
tatisAcfi dindojiopropco vos qai non meremini , fed proptoftatres meos Arfocios meos &pptet
domQ dni do noRn poioieraboficienspaoem & quoens bonum dairatisAmen.
CT VVLGATA EDITIO. (J^Gmricuni graduum. CKXIJ,
D te leuam* oculos meos:qui ha bitas in coelis.
Eccelicutoculireruorumnnmanibusdominorum fuorum.
Sicut ocuKandllf in manibus domin^ fu^ta oculi noihiad dominum
deum nofbum donec mifereatur no(^
Mirererenonridnem^ererenolfaiiqaia multur^leti fumus defpe(%‘6e«
Quia raultuoirepleta eftam'ma noffa^topprobriu abudandbus,5f delpcdtio fuperbis»
CIVXTA HEBRi.£VM. |J^Canucumgrachiunr. CXXIII»
I Propheta. A Dteleuauiocniosmeosnpiiredens inccelts.
* ^ Ecceficut oculi fouomm ad manum dominorum Tuorum /fTcutocu^
Ii andll( ad manum her^fufiite oculi noflri ad dominum* deum noflnim ufquequo
niifcrebiturnolhi.
9 Miferere nolfai domine^mifercre noRritquonia multum Tadatl fumus defpedtione»
4 Nlulta facietas ipfianim^noflrftilluno quietorum,defpc(ftio fuperbis.
T Italus eft.Canncnmgraduom.Deqao vtlnpra.
<rCitcamatenam pralmicltaliqoidocrrti&aIiqnidambisafi.Cenfidl(pp(alfflasilteeil oia/
do po pali vetens teftf oppiefll ddpeCtione Se irnltone.& gde q> pfona loqaens in hoc pfalmo|his ma/
lisnonfolmn oppiclblcdplenalitmali.dateplalmas temnit. jQl veto petibnahax non Iit (ingala/
tfi homo fed vna mtiincndo.ez eo patet <p in primo verficnlo itiemit alingalari|dic^ leaaui ocnlos
BMOs»kiderempetloqntfplaialiter,hoceftpcrpnomenolln|aeaunoftra.p'£)santemnlrit^oiuec
VfTensfitttflf,imcfcaioafficftiisreila{.magnifmr.n.haecmaia trporalia imlionis & de&eClionisrfc
«Stifedt qi o^os fnfpclbs tenet ad ded vfqaeqao dens ftiblenet ab hac milima.Talis dqde afEndas n5
qi^rat pfe^ni Ihiins noni teflbeaius no fom pfe^oies patres ibargaodetes qtfi digni habiti fant
f ikdiciefii cotamdia pan.fcd & alii cd gandio fnlcppcidt rapina bono* faoaim parer ^ hebr.io.Sn
BH St veteris telHCin ^o teporalia bona pmittebanCcdfonar.Qr Ambigoo ^r eft fi pio aliquo cei/
fb 8e pro quo detenninato teamotepropheta loquihqoia hpeduo mala cfcfpeCtionis Se itn/ionis/lepe
populo illi amdiflr videntoRlicat ci; panpatas.qax homines nchcnlosfiKiu
Caictibppfid. D ii
*v
PSALMVS CXXIIII.
IP^atma igif & rummariam plalmi cfi mulatndo Rpletadcfpcaioiie Oc imlion^ln^idciM ad dcf
vt mifericordita fubutniat.
PerTona loqucns propheta e(l*
incocus.riQni3no oiottcjCdcoio<jncao,Qflcnoiiipui icocic in ctcii.vc* «ki u 4iu i4mi4cn vui^wvr
cm cogitare ee aligd qd noUibi Gt£t ventas locutioni tndcns eft.g ct in ccdu fedes es . Oe^.vbi9
fedetA hocad ex^lctia euis fpeftat q;» «I codis Ccdeatihoce qcK regnet aciodioctHfciuiia ledef
Cii ftrnqni e^cegis & mdias£t nihilomums fp^t df in codis fcdesjtone maoifiAioqc tStr
ftnfi diuino^qa in codis oia (ic ordinate ptocediit vt duuna pnefennam pnefe fetant
j fiflit oculi- Incipit hic ps czecunua tali ordine-Pno traClaf lUa pamculafad te knaui ocnloa
meosiquatu ad modii Icuadi ocolos-Sccfido qnatii ad camiibi milictcK nfi-CCModus leuandi ocnloa
czpbcat quatfi ad doo.Cquatfi ad fubieilHonc ex filitudine fernoq: & ancillaq^no aodaiftcr ezigctifi nc'
cS^a ad viChiiled vt fenios & ancillas decet duigcntiii & leoantiiioailos veriiis manos dni fcn berg
vtpotnganthbi ncce^na.& quantum ad petfenaannam,dicendo vfqocqno mifetebiEnoIln.
li^ererc n^ri-Tiaftaf hic ca leuadi ocolos,exphcado mifena.Qm moltii ladan fumus dcfpeAio*
ne,multalacictasipfiaicnfac:hoccftmutatndbfacietatfi diuetfaqiinioriaqiiaeftipfiaipnfar/vire no
Ihe-Vnicovctbo defert^ voluit &mumctabileranlntudineac magnicndincCvtpotcvl»ad ude/
tatt>niunariLrillofioqnietoq:,dcfpeaiorupetbis.Subiun»tgeneralifaaetati miutiatumduas la
foecit Altera q> fumus illufio quictoquhoceft cp illodimut ab homimbusquittis|ociofis|ddiciofis. AI/
(era <p fumus dcfpedio fupbisihoc cft q» defpici mut a dimtibus fupcteffluentibas)ac p ptetea fupbien/,
nbusJ& fpecificauit has duas iniutiasCqm itolerabiliorcs tunt)ad puocadu dd milenaitdil Aiiien. ,
CTVVLGATA EDlTlO. Canticum graduum. CXXIII.
I(i quia dominus eratin nobis dicat nuc ifradmilTqadns eratin nobi»
Cum exurgerent homines in nostforte uiuos deglutment nos. ^
Cum ifafeeretur furor eoram in nostforfitan aqua abforbmlTec nos. -
T orrente gtrafiuit aia nfatforfita ptraflflet aia nfa aquam itolerabilcnu
Benedidus dnsujui non dedit nos in captionem dentibus eonim.
Aia nfa ficutpafler ereptaede laqueo uenatiutlaqueuscotrit^ed: nos liberad fumosi
Adiutorium noflrum in nomine dominitqui fedt coelum fl£ terram.
IflVXTA HEBR.£VM. Caricum graduum dauich. .
* -IN Nifidominu?3>fuitnobis:c3tuigcntefupernoshoattu«.: , .
s Tunc uiuos abforbueruntnostfurente ira eorum in nos. ■ '
4 fune aqufillueruntnosrilumcntraiifiuitfuper animam noflram.
taqni f Xunctranfiuitfuptt animam noftramuiquatfuperbiarum.
f Benedidusdominus^q^nondeditnosprfdamdentibuseorum.
7 Aia nfa quafipaflcreuafit de laqueo aucupum:laqueusfra<5tuscft,flC nos euafimus.. .
a Auxilium noflrn in noiedomini^tfaifloris coelorum fictnrf.
»T-ilniIoseft.Canrtcum graduum dauidtOe quo vtfupta. ,,
I ajjCircamatenapfalmieftaliqdcettfiacaIigdambign|j.Ceitfifiqdemdt<bidndtinhoc piw
mopopulus iftacl recognofees (e diuino auxilio caaiiQc penculu ocofionis ab bole in finoiet poltfnla
■ntCt3c®fuitfi3eocCl(ilS(q)fuitGcutaulSUml’"'''>'''“'’eanii»/iialirnaIaouo] ' "
didoriLdicet nunc i(rad,niri ® dns fuit nobis&c.Hoc eft eigo ceitfi de matena pfalmi.r Ambiguma
aGt cfl que hiftotia hic tangat. Cfifidetado autem tp dauid inducit populum ip nunc dicet gratias oi>
»nafioiimapencnlis,apparetq)tangtuncCttmpore falicet ipfiusdaaidis)cnafenc populus tali^
pencula.CJuoatca beneficium diuinumpnefhtnm populo r^antedaoidc,proquanto non vna
Mts i&adia vniuafus iCcacl eualit fecotus apcnculo vltcnus fcniicndi moabidsjfynsfphiliftp^ cf
OTs drcumuidnis gentibusiquibus prtus fduierantCvt patet in libto iodicG Oc pnmo regum jcft m*
(cnap(almihBiasadlitetam.qaadramGqaidcmboicG3Ubiomnu. ^ ... ^ .
l
)
PSALMVS CXXIIII. zii
CSVMMARIVM EST.
CT Cantat dauid popolu ifiad tccognofocnte tpe itgnl dns bniiau diainfi qoo otpnu dt a periculis
(dnkndi vltetius gmbas drcduidnisia qua^ ddatu cnaldunt dno fiagencc p danwm lUatfi vines.
([Pftfonacjoq^tesfiintpiophcta&ilrad. ^
*K T 2IR Dnd.Ouiidif plalmus m ptes duaKppofitiaa mateneAoKCDtiaaiibi fvtctc.l^Pioponitdi/
J.\j cct ndc ilhid. Adtietbifi nlic demodiat tepus regni dameb ia feaui|<p> cdditns eft pralmus.lC' '
lad nomccft ipfius populi hcbtpi.pr^ifidi^ Afuit nobis.Ecccqddicet,nUiqi dns fuatnobis|bis cepe
ad exaggeratione grancnduiisicxuigete uip nos hote,tunc vinos abfoibueidc nos .tnagnitodinf
picub a qno Ubaanis w pponic.Ec icedit p hoicm multiciidinc hoinm£t ppea tr^t a lingulari i plifr
(t) ichoari debetriicct nue ilcacLAlce» dl q> vbi df nili ckis q> fine nobis/nal^lica dl ooiiletio q«na ot
dmada dl licjiifi q> dns ftiit iiobis.mctrLn.ca hmdi crafbdnes cottgdc.^ Aducncqnoip modd loque/
dl Ungiip hdin^cucelo tfic vinos ablbtbueriitnosiqou no itedacfignificarc q> abtbcbuetdt.fcd q> nifi
dns atbidet abforbniilenc.qd in lingua latina didmus tficabrocbuillbic nos.Hebrpi enim omni au
xentcspiaetento piaccoq indicaciniiiUo vtnnLEt hoc idem incdiigas mcofeqnentibus huins plalmi,-
Et ddoibic vinos abfoibcndos vdut a mannis bdms,ad (imificandam integneatem peticnluqnia id
beet fiieranc in penado nca coco perirentlient qni vini abiorbentur.
'<r''^urci1tCiraeo:pinnO0. Inapithicparsexecntinataliordme.Pnmotradafilla patticulafeznige
l6 duplr.Pnmo ad lilioidme aqua» ipetn riipnenictiuivt depe codgit ci motibus . Futete ira eof; t nos
Cma^cndoipetusphocligniificatjtfcaqillneriicnos.Incclli^pillnillbitnosdioc dl coopuiiiene
fid>mergedo.aqoa.ruioillnic nili qd fiibcus ea dl . pTlume tiwnic lop aiam nfam Altera litimdo ell
aefccas flnminis cfi picnlo inxea habuatil!.FIame cranii uit rupj.ioxu.aiam nfam/vita nramihoc dS
cnm piculo vit; nf f.Tnnc n^uiqp nalillfet,rup a!am nolbam aqoa (hpetbiamm : hoc dl aqoa (bpv
cxcedw Sc Tubmcigens vinm noilum.In hdiifo habetur aoozin nnmero pluraIi.Eclignilicanf per
lias limilitndi nes picula ui»atabilis (buitiins ^pnlidicnt abfoiptus &robmerlhs(itrcparabilis tlL
3&aicdicn]6 one-Ttadat hicUla parriculatnili dns &cgfas ag^ dco.ua q> dno in hacgfaifiaduv
ne explicat.Clibetatofc dcdfnd dauidqnd Ibites illins:& modd qno libcuti fdc.QTDberatore idpilit (i/
Bmilanf holks fetis Bc populus ilhid M^ieo q> lient fi» ad ^jiu getes lUp ad pplln le hdiar, vorata
libeiutc Seota ilbfi bona.Et itediep nocfignilicare q> dens nopmihc illos cdTumuhocellJUid dan in
^da dcnbns cdfiim^pV n deda^do hoc (iibdu. Ala nf aj viu nfa.q^ paller cualir de laqneo ancu
p&Didio hebtaica irciipuu eualicifi latinitas pmitceret fonat enabLOeTcnbitp hac metaphora mo/
ddqoopopnloseDalicdepiculo.allimilisvitapopolipafldiqeualitdelaqnto&rnbillgitmoddquo
cnant.laqncns ftadns efi,& nosendimns . Poteria piidpti dennetili pptin ilrad in (dninitead hoc vc
ppemo f^ret, vocat laqncG detinetqled fudi! p populi libcutione . CTAuxiiid nofliuiad fradionC
l8qoei,in notcdSi fadotis oceloiK 6c taacDiddo anxuifi nollili(iiMificat ipfos coopatos ad fiagendi
bquefijnuos tri dimno anxilioiunxado dioind nomeqa vete Rcraicdaoidts Rqdan pcadia omnia ^
bus confregit potctias obm vidnanim gentiomifuetnne innixa dmino aniiliaAmea
CV.VLGATA EDITIO. graduum. CXXmi.
V i confidunt in domino/fient mons iionmon commoudiitur in acternfi
qui habitat in hierufalem.
Motes i circuitu ei?/dC dns i circuitu ppli fuitex hoc nuc & uTc^ in foculo.
Quia no rdinquet dominus uirgam peccatorum fuper fortem iuftonum
ut non extendant iu(H ad iniquitatem manus fuas.
Bencfac dominetbonis fiC redis corde. *
{^eclinatesant in obligationes adducet dfised operatibus iniquitateqiax fuper ilnet.
iTlVXTA HEBRiEVM. (^Canticum graduum. CXXV.
qaf a
Onfidentes in domino* licutmdsfion: nolabet/ aeterno fedebic.
s Tiittufalem montes in circumitu ipfi:&dominus*in circumitu populo fuo ex nunc
,* &uf9 aeternum. ■ : . -.i
CaietlbpplaL D iii
PSALMVS .CXXV.
Quia non requiefcetuirgaimpietaairuper fortem iunorufflrpropcereanon extendet
iulti in iniquicate manlu fuas.
Benefac domine^bonis rcdtis corde fuo*
Ecdedinantes obliquitatibus fuis/deduceteos dominus , cum opetandbusiniquicv
tistpax fupcrifrael
rTpImluseft.Cantiami8ra<taaiD.E)eqDOVt(npra.
J. |irCircatnatenampraItniadaaTeq> ante R^otndaoidis omnes dmcatesUiad aanc indiCEv
tentesqjoftq aatem populus Ifrad vidic regem dauidem llabilille fitmitaec perpetua hiemfalem pto
ciuinte regia limul & diuina ratione templi, occalionem habuit cogitandi & murmurandi cmitaee
hietofolymitana munita ab holhbusfreliqons populus aliamm duitatum pateret rupemenientibo»
holfabus.Vnde ad occiuiendum huiufmom cogimtiom Ibi murmuri editus eft ptalmns iflcdedane
tonus q> vTiinerfus populus ifrael modo confidat m dommofdurabit & habitabit (bnms Gcut mons
fion & hict^alem.ranc tSk ad literam muntionem & materiam pGdmi/iplc plHmus dare monAran
Similans confidentes in dommoimonti lion flec.
CTSVMMARIVM EST.
f|[rConfidcntes in domino erant fient mons fioniimmutabilis Bc habitans in «tonum t quia domi/
nos cucumdrea cnftodit populum fimm fic q> alienus pnncqis non dominabitur eiumquos autem
bbdncet de tetta quam deoitcis.
CJ Pciibna loquens propheta ciL
C0nfidcntC0 tn ooitlino^ Diuidimr plalmus in paites duas : propofitinam materia;, 8e arenti/
uauvibi hicmfalcin.GrProponit fimiliradine inter confidentes in domino a vna pattq& moa
tem fion ex alrera parte.Confidentes in dommol vbicun^ habitantes,rupple funt fient mons fion . Ec
cxplieans penes quid attenditor ha;cfimilitndo,rabinngtt.non labetur, areetno Ibiebit. Seeundi pam/
li.3)didt deus de monte fion. In domo hac 6c m hierulalem quam degi de cunChs tnbobns iltaelM
nam nomen meum in fcmpitcmum.Hnuirmodienimpromiflio hic defcnbitnt dicendo, non Iwe/
ama Aatu fuo,fed tcdebiqquiercet.atemo.Hoc idem intendit propheta applicandum ad confidentes
in domino.efl enim impcifclius fermo.Et Ibiros eA.Confidentes in domino funt ficut mons fion,qui
nonlabetnnqoiamiiofedebicihoceftctiamconfidentesmdominononlabcntnr.in ctetrium fir^
buntaliternonefi^tficntmonsfionhabensiftasconditionet. VndeOcinallegato texto robiungir
deus. & monere non faciam pedem iliad de tetra qoam tradidi pambus eommCecce Habilitas fi/
milispromiHatodiftad;)itadontaxatficuHodienntfaceteqn*pnecfpieispamannm moyfi. Pro/
etcrhancemm conditionalem propheta non dixiqpopulosifradGcuc mons fion,£ed dixit confiden/
t» m dominouid inclu^dam conditionem appobtam a deo.nam confidentes in domino funt cu/
Hodientes mandata deL
Cri^icniralctn. Inapit hic pars executioa tali oidineAimo dedaraturiOa pairiculaGcot Secundo
dedaratur ilb parrieniamon labetniTibi quia non teqaiefcet.Tettio dedatator ilia particnla|con6deik
tesmdommoiibibencfac.GTReddicitaqiracionemfimiiitiidims intamomemfion ficcofidentes m
domino.Hiet^alem.facibi punftum.hoc dl ficefl nmnita,raontes in circfiitu .ipfiihietofalem. {T Vb*
adocTte duo. Alteram q> pro f^onymis in ppofito vtitut propheta fion & hienuatem t quoniam vna
&eademeratciuicas,cnmsvnaparsvocabaniimonsfiominqaacracdomusRgia,acin cuius fony
mitatefdificatnm eH templum. Alteram ipoccafio murmurandi tnrinoator,qma hiemfalem oatmo
nita montibus in drciiiraiac per hoca naturali fitu munita.Hincenim ratio murmurisitanq rex Io/
taoiicui.nicrutiijciii piu inumuiuit. ,1, ,.„u,»ii*populus dci habet pto
minum m arcfiitaquanto eigo dominus pcadlat montibus, tanto munimen populi acdlcntios en
munimine hiera^alem-Ex nunc 8e vfqi anernom.Quia montes perpetuo munimmi funt hictolblymi/
.tanis,oportuitcipllcare ip cnam dominus perpetuum munimen mpopulo (bo£t dicit ex mmcdioc
efi a tempore quo populus eonfidit in deo.
iQuianon reqiricica. Dcchtarafimihradmecum ncellenria a patre confidentrom,reddit modo «#•
Cionem cp non labenturiqi in anemum (bkbunt . Quia non leqi^cet vir^ i mpietatis fiipa Ibrceni
luHornni.a diuina enflocfaa efficietur q> siiga impietarisihoceH potcHas idolatraram , non qnicTcetf '
.aondominabitBr,fapcrterramqaaclbrscHmHorum|abiah^ifaadiacob(Sifilioram imitatium ipfos
in iu1hna.milltimenim hoRemnmebanrnifiidofatiasftproprcreaadufioomniSextiand dominii ~
figiuficatacHadodcodo virgam impietatis. fPtopttrea non atendcncuiAi In iniqutaie manos
.11 'l . . 3
i
4
PSALMVS
rnas.Fni Aos & fints
.CXXVI. :
manmim in iniqnitamhocdlnon ado/
cateiniqnqnon adonKidohAdoradocniininiqiia fignifinttir pcraxenlioncin raanamn in ini/
qoitateqaia adonntu doiant manas vcrlos illam qacm colant. Proptettajqaia non rcqairfca&c>
Uko non otoident iufh|iliadir^ inlhtum fcaames,in iniqaicatiqidolatn^,raanns ibas;^ obleqacn
u domtnolpadtem initam cam co fanantes & gradas refamtes deo.atcndoit.
jOotCf^OOITUn(>i^oddinir ratio lUuispatticolf^coiifidcntcsin dotnino/cxdii&ftntia tmtbotionis
Aatiit^ infhs & uiialfas.(rBaKfiic domme.Pa modam (applicationis rembadonem ialtoram ligni
ficaovt mtdligas Rc paidete et lolbda vt innitatnr gratia; JBonis &; rei3is in coidc fuo. Bonitas ad in/
tenoonem rcfdrnnr^tndo ad etecDdoncm£t vtraqi dcfcnbitnr ndicata mtas.vtetdudararomnis
6mulatio.([rEt declinantes obiiqaitadbns (nisJictnbutio iniquomm defcnbitur.non fopplicando
fed nartandoumoniam et nobiliplis non et deo declinamus a retio ad tottos moies . Vndc& Rgnili/
cannas diae obliqpitatibtis fuisiqaia ptamtates et noflra fune officina . Dedocet eos dominas cum
operantibus iniquitatuihoccftabdiicttcos de tora qnam dedit patnbns eoram^cat comminatas
cffindentero.Pax(hpatrrad.Imprecandseft voxiRa, maniicllansqaoiiam tet^enrpa hanc piai/
nmmifcilioctadhocvTlitpatfupailraeVadhocvtnonlitmarmurintaeos.iedfapa vniaafom il>
(ad fit pazilit tranquillitas ordinis confidendo in deo-Hincaconiicere poilamns exoitam fiiifle mnr/
mnt ii^opalo i(md ppta hiem(ale:& (p propterea propheta condnfinqpaxfit (upaifiaeL Acfi apa/
Udunflicr.Cefletiam monnarado.atlitpaioominiin vninetfoiliack. Arnen.
CTVVLGATA EDITIO-
^Candeum graduum. CXXV.
N conuotendo dns capduitatem l?on:fa<fti fumus (Tcut confolad.
T unc repletum A gat^o os noftrumt& lingua noRra exulcadone*
T unc dicent inter gentesnnagnifTcauit dominus facere cum eis.
Magnificauic dominus facere nobifcumtfaifli fumus locantes.
Connate domine capduitatem noftramdicut torrentes in auRro*
Q^ui feminant in lachiymistin exultadone maenc.
Euntes ibant flfilebanctmictentes femina fua. ^
V enientes autem uenienc cum exultadonetpottantes manipulos fuos.
CIVXTA HEBR/EVM.
fCCanricum graduum.^ ^ ^ CXXVI.
■ D nf. Educente domino^capduitatemRomfmmuslicucconualefcentes.
^ Froptieta. X^T unc implebitur rifu os noRmm/& lingua noRra ca nm tninr dir/nf
inta gentes. Vox gendum. magnificauic dns*adfaaendum cum iRis.
3 Propheta. Magnifiatnc dominus^ad faciendum nobiTcumrfuimus Iftanta.
R-eJuc domine"capduitatem noRramtficut riuos in auRro.
5 Seminantes in ladiryma,in cantu maenc.
4 Eundo ibit fililendo/portans longe femen t ueniendo nenia in laude, portans fafd^
culos fuos.
(nplrnlns tft. Canticam gradanmDeqno vtfapra.
I QjMatcriaplalmi et pnncipwipfias apparendam defcnbiturredoaio capriaitatisfion.aea
enim qmontraftatuttedai^o capnuitatisUMlolfion.claKfignificatnrqidcrDdoaionc captioita/
tis babylonicf cft fermo.tunc fiqaidem non vmneifus ifi^.liad popnlns capnoatus a fionfhoceft es
tegnoiudf>OTporecapaaitatisioachim Scliskchk tegam ioda ledoAuscftt^crToida^flctme
icgibos paCunm.Et lute dl ad lutram materia pfalmi.
CTSVMMARIVM EST.
CrPopalasGoncwtmatnsanabachodonoroiiflcndo init in partes longinqnasrpoitSs femen dini
(aipnuKiqao miChficate rediit emn onlranone , redocenie eos deo in Itonitn laetitia 6c dimna
bode etiam ab extraneis.
IfPofonaloqaens propheta dl-
£ducentC OOtninO-Dioidinu pliUmas in panes daasipropofitinam materia: , Ae execotioami
ibi tunc impIcbitur.CTPtoponu duo.Primo icduttioncm capnaitatis . Redacente dominofnS
lOqitiincateni lionia Gon abdndam in babrk>ncm.5ccondo modiiminimos fient cornui
CaietioQpCai. D iiii
ID
Ibie
<>* ■
PSAIMVS
.CXXVI.
fctntc* . Veram effe hacptophcriam tcs podea gcfta trfbturrqooniam fimiles a fgritudineconaak'
fcenbnsffucnit retkiitcse* capnuiratebabyloif .paulatim.nauite funt vites eoftvt patet in bb. efdr^
(rZailCinipIdiitUr rifu-lncipit hic pars oeconaa taU ordine. Pruno traAatut lUa parncnla)rcdnce
tedoannocapamtatcmfion.Secnndo illa|faimas lient conualefcentes|ibi fcminanccsm iachryma.
CJExplicanir ita(]> reduCtor ex capnnirate dominus, fupplicando aograentnm.Tonc impldnmt tifii
Calignonruslignilicatarlgtinainccnorredandasinextcriotalignaui vnlm)&bngna tioftra canto,
tunc&cies noftra erit plena l«itif,8c Iingna noRra cantabit canuca da . ^Tnnc dicent in gambi».
nonfolum noslaDdabimns^m.fedcnam uitetgentcsatraneasdicerihocfcibcet. magnihcanicdo
oiinns adRiciaidom cum ilhs.Ira (p profitebonnir gentes (p dominas fleat magna nobifoim. Adim
pina dl prophima harc.qaum cyras rexpetfarum etiam Utens pobUcanit q> deus mandamt fibi fdiH/
care rempUim in hietufalem:& q> propterca licentia dabat vt ii qmerantin capnuitateftedirent in hic
luTalc &c.Quo faCloiranoni confonat vt mnln gcntilinm videntes tale regis teRimonium & opusidl
cerent qnoi^magna fecit dommasilhscaptinisiqunm conflet cdfillariosrcgis munera mifilicinhie/
rofalcm.p^Magnificauit dominus ad faciendum nobifcum.Gentilcs dicent & nos profitebimut & ca/
tabimus-magnilicauit dominus ad faciendum nobifciii&ideo fuimus Igtantes.
II^IIC DOniine. Laudato leduftore.fapplicatpto augmento.Reducdominecapriuitatem noiliani
ficut nuosm aultro.Rim aquatumiflante vento a mendic.magis abundant & fluunt.Et ideo pa hanc
fimiUtndinem pent prophna redudionem captiuitatis augeapr^ditenim prophna non reditura
totam captiniratem a pnncipioiSe propterca pent augeri iduCtione.Et ftiit hzc oratio exaudita. qi&
poli pnma Rdadione faiUafab cyroifecuta eR fecunda duceqnoi; zorobabel lub datio : & poRca tet/
da fim xerxe filio dani duce crdra:& demum (bb codpn xetxc venit nefias.
0Cin(runtC0 in li3Cl?ty*ina.Ttadlaf hic illa patticnlajfuimns ficut conaalefccntesidcdatado vtifiqi
ftatunufaiicet maU ex quo populus conualuit.Sc boni in quod eR mutatus.CTDeclaraC autem ex alia
maaphora.defmbendo modum <mo redudi funtex altera fimilitudinaralicet adfeminantes cum Re
tu, metentes autem & reportantes muflum cum l^na.Congrait autem lucc Rmtlitudo ra .gcRpqifi
§uis fcnptura facta nihil aliud dicat de ca redu^onis nifi q> fufaranit dfis (pirimm cyri regis pma^
iolephuttnb.XLanti.tefdt»cynisrcxpcr(atam|vifbclaiapiopheraq>fcnpfi(IdchriRomco c^ &c.
concOTit deum prpc^ilTc fibi q> (dificarct tcmpUim in hictnlalem.Rcfett qnoip <p danos votum vo/
uaat Ii fieretrexfdonarehiaofolymitanotcploomnuddvara quaerant babylonigjKtxem quoqite/
gecrdtpCinlegcdiainadoAilTimOamiatiav(am.ExqmbasinnAiscnmrcnptisin libro efdrgiappa/
tet ratio iRiuslimilitndmis.rcmmantes in ladiryma(lioccRmimiltitndinclamrymarfi,ui cantu mer
tcnt.CJ^ declarans parabolam (abdit Eundo ibitjpopulns m capqmtatcmAflendo.-potran.s Iodm
ad longinquas regiones, femenidiuini verbi raaorami; librotum.veniendo veniet in laudeilaudaiido
dcfi.& ad litcramairobabeirab dario multitudinem truces captiaoqc,venitcfi cantibus & tibiis de
cymbalis.Porransfefacnlosfnosivafotnm aigentcorum Seanteo9;& regioi^ puentofi pro replo Seb/
ciifiais.Faracnlosiqnir,nomanipulos Ged blciailos manipulopad dmo^£ magnitudine fhidtus;
potes parepoitarioncfafciculonim intelUgere magnitudinem fniOus produaipadiuinum k/
incn,in hoc q> tot teges & confiiiani cognoaetunt Ac colueinnt vtiam deam. Amen.
CVVLGATA EDITIO, ^Canticum graduum. CXXVI.
Ifi dns (dificaueritdomu:in uanum laboraueruncqm (diScant eam*
Nifi dominus cufiodierit duitatemrfrufira uigilatqui cuHodic eam.
Vanum efiuobisantelucemfurgeredurg^e pofiq federitis qui maduca
tis panem doloris.
Cu dederit dilcdtis fuis fonutecce hereditas dni/fiHitmerces fru^ nettis.
Sicut fagittf in manupotentisnta f3ii excuiTorum.
Beatus uir qui impleuit defiderium Tuum ex ipfismon confundentur cum loquetur ini^
mids fuis in porta.
CriVXTA HEBR.SVM. ^]^Canticum graduum (alomoni. CXXVII» ,
D rt dfis ^nonfdificabitdomum/fruftra laborauerunt fdificatores di»
Fropneta. |3 iniI]a:fidfis*nocuftodictduitatc/fruflrafolidttuitcufiodiens.
<!■<*
z Frufira uobLs antcIucanresfurgae,rctardantesrcdere,comedece3 panem dolo^:: fic
dabit amico Tuofomnum. ,1
• .1
PSALMVS
CXXVII.
<•
3 Ecce hereditas domini* ffliinnerces frudusuentris.
« Sicut fagiccf in manu fortisrica filii excuffionum.
crmt
f BcaritucKna uiri qui impleuit pharetram fuam ex ipfiij non confimdentur quum aU
ioquentur inimicos in porta.
'Itnliisdt.CanncnmgcadaQinGdoinoni Vd quia GdomonfoitdiisaiitonvdpotiiuqauieS
1. infbuCliodaaidisdu^aralonioni.
CMacoiapralmieft coram viausffacodlionU&cullodieabhollibnsRrpcanpopoliifracl fpeftuc
ad (ku.modo populos ftudcacmfididf ab iniqoiEatibus.Hanccft:macenaplidimip(anerpipie foti
oflendcns vanitaccm.lbidu humani circa hax line domino , acfubmngcns prooihones diiuim circa
eademivc darios patebit aponaido.p^ hinc collige plalmum iltom diicCtcctaaareftacom vereri*
cdlamenriiin quo promittdiantnt hzctempotalu boiu popub iliad petidicwn in cultu dafTEc
hoc etiam fulBdat pro fummano.
QJl^trlbnalOquensprophetaeft.
S30Oltunu«.Dioiditnrpfalfflnsin panes duas ipropofitiua materi*, Aexecntioaiibific dabin'
CProponit tres vanicates.Ptima eft Ihidiii circa pdificationedomtis fine deo pdifidite^i dns n5
{dificabit domfi ,fni(iia laboraoeifit «dificatores dus m illa./Edificare domu/nofignifet hic coOnie/
■c domfi in qua babitafifcd fimificat ad Utera oonfimer^togenie fiho9!)nepotUfpionepotam/& tdi/
qaa ruccciIione.Ica q> lcnrusat.5i dns non dedent fiicodlmnc ptogoud feu gentis, fhilha laboraoenle
quicfiip Rudentes ad hoc vt cofitruetur progenies eo^Clare fiqdem paretireg.7 A. i.paiaU. 1 7j>lan/
ct appellafi pdtficanonem domosigfam huiofmodi ibcceflionistdeo prominare damdi <p pdinabic
adomum|hoceftptogenicm(accaienten]dintegno£c(|imhoclocoficrumamr.conteatus
am
ica CII» ^muum oomus nanirausinocciipiogenia KU gacis.)' :>i dns no cultodict.^>ecfida vani/
toseR Rudifi coflodiMi cinitateab hoRibus fine deo cnflodicte.Ecintcdit ad liteiam ambo hax Rudia
vana die fi non ita fe habeat vt mereatur habere dam pdificante & cuRodeihoc eR fi no fcrnanetint k
gem dd.fhiRraprocnrant conldoarioncm progaiemm raaru|fiuRra fohcitanc circa cuRodias dni/
tatam ab hoRibosivt in dratero.malediCtionibQs continetor.
■^TUUTiJ voblO-Tenia vanitas deferibitur Ibperfloos la^r pro viChtEt h*c vanitas non deTcnbitiir
cum conditionah |i dominas non afbenqficat alipqma Radia prios diCta itrcptehcofibiUa (ant fi cti
culto da finr,vanaaatcm fine oblduanonelegiscUmQipctflaam vero Radium ireptehenfibileomiU/
no dl.Et propteiea firipliciter fic ablblote leprehaditur diemdo . RoRra vobis/Cipple eR,antdocan/
ees forgene. ApoRrophae ad fop^ue liborantes-tom prpoentione temporis.TempM mim laborane
di eR ^ omi foUstiooa illoAOitus eR lbl.enbit homo ad opus Rutm. b ptopterea proph» fupet/
floom labqim a pronatione epotis delicnbit ab antelnoem futgae,aiii^ncndojO amducantes
Cngerc,retardantesfedere.SDpetflua prorogatio laboris dcTcribinir per retardationem arededaQud
mim debciat lirare vl^ ad veTpaam, laborant etiam pofl fohs occalbmifa etiam quum eflet ho
ta qmercadi,nohcticantcs de quiete | retardant lequiefocte vitra tempns ddntum. Et caolam (iibdib
coraedates panem dolorumdioccR habates viftnm cum magna affliaione. Vbl raanif^ appa/
mq> non labocfadfiipciRmtas laboris icptehedinm&dicitnreisqiRttteipfiseR hninfnuvli [tma/
flmcss-UsQo ftutem infctins ^ibiungcmr^^tusdco incnmbif curs vi(!tns oonuiu&pioptcrcs fnrficy
ft dcbocc cis laborare rctnporccon^o.hoccnim adlircram intendit prophenu
ptop^Donc tiiom vanitatum filiorum iirad,dedarat modo propheta rationem
iDaram vanitatafingillatimexdminapromfione£tfundatnrtotah*epafsfupaptomiflionesdiai/
nas in deutero.faClas populo iRacLCTSic dabit am 100 fuo fomnam.Siqvtrubifigenir,did)ir/deas,n5
populo ifrad abrolnte fcd populo ifrad amico fuo/dei percharltatem /ftiem(fpenuroltura &c.Cm his
enim confiffat aaicina hominis ad denmiquoniam aliter non vellet ea qo* Ant voloamid autem 6
idem vdle acideni noUe')romnnmlquictem ddideratam.
£CCC Ijl^odiOd Dominf filft.DccIatat pulfione dmina circa pdificatione domusialus vanitas fine
dno fiiit pdo ppofita.Et itedit q> filii ifriamici dei qa Rint ele^i a deo I harediratf foaChoce vt fint ha
ledes dei ad pofiidedfi vdut iotepfno hpreditatis tmadd)i6das cura habet de roccdn6etO¥;vtpoK
dehoreditate ppri^Hocliq^fignificaCdtccdoxcce horeditas dfii fnt filu. EfLn.rermo iperfe «usifub/
intelligcdii rdmques q> dnsTilio? cura habet, vrpote hereditatis foe.CrMctcesRo<Rns vetns.Vanita
ns fnoflui labons tertio loco ppofitf ratk) eeddif|a hoc q> dens poidet lUis tanq opatiis fuis de mer/
ccdp-BOcn.impottat mercedis noma£t apte-tum qa vroparii ppofiti Rieninc.cam quia dens vtp/
pausdominuscenxpmillionis/fiUosilraclIceenaeproficeturqiiaficoionos (uo$: vt apene Arime
PSALMVS.
cxxyiii.
plicatur fraAns vennisthocdl Rztmani/
loiln.Quteautein fit lUa tnerccsqnamrfdditdens.aplicatnrfrDans
maiium / ouinni | uaccatnin i equorum Et etiam lac|caIeos|butyrum , appdiationc fiuClus u en tria
comprehendutunquoni aro a imprcgnarione ventris prouenit lac£t mt^t pa hoc ad litetam fhv
auin naturalem promderi a deo pro mcrcede laboram filiorum iliaci in terra promiflionU^di apa/
te diceret Jion opotta vos Iu perflue laborare, quia deus procidet populo amico luo de ftndtibus nata
Riralibus qui ptoueninnt a animalibus. In quo rubintelligmii q» multo magis prouidet de finaibiii
tett&in maion enim induditur mmusrmains autem efl prouidete dcfmdtn venetis 3 de findtn terne.
<rSicutla^trc.Redditnrratiovanitatis ctillodif anicaos fine domlnoralTimilando filios ezcnlfo
nam ragitm in manu fbrtis.Hebtfflingnfconluetudineopeiam dantes exenflioni/ filii exculTionS
appdlanr^cntfilii nuptiamm vacantes napnisrA fimili^Ecquiaexcutifflus anobis immnndld/
as|&qaxctnK]i abomin^ilia fi tangantnos,ideo filii oculTionum appeUantut ilndit^ ftudioTi ad a/
cudendum afcimmundiciasiniquttatumiSc femandum femundosa malis motibus &opetibus S&
b intendit propheta ex hac fimilimdine docere 9 fi Ifaidcbunt ad Graandom le mundos ab miqtrine
te,ctDnc pro armis offcnfinis conrra hoficsficut (agittf in manufonisdioc eft q> mundicia eoifi em Io
colagittaram contra hoftes.deo pugnante pro ilhs.
CJBcatitiidinc^fiinr.viii qui tmplenit pharetram fuam a ipfisffiliis excnlfionum velati laglttis.Vti£
nomine pharetif alludendo ad met^horam fagittarumrfed incendit perphaietram aoitatem Je iiv
iimit falomonein inatando eum ezf^iatads flata Beanmdines^^t non cuiulcunqi , led viti qui
iplcnir pharetra fuaicimtate fua<’cana rua,ex ipfis/fihisexcn(rionfi|vitis mundis ezcutiennbus a fe oem
immfidicia:nonconfandencnr.eoceratio,qanocdlundenuifiliiezcoaionnm,qniim alloqnentnr ini/
micos in poitafciuicans|deo illos tuente. Vbi daicdeicnbi patet demn cuflocbre cimtatem pet nitos
mundosidc propterca metito didtameflcqilinoncuftodieqvanacritcoflodia.qaiafinonfantvtti
mundiidominus non cnftodienSdic vana ent hommum cnflodia.rCofidera pnidens kAor omnia
Ihbinndta ab illo locoffic ^bitamioo fiio fomnom|vfi]i ad finem plalmt:& nihil inueniensquod fpa
detadfdificationero domus ei lapidibus & calce &c.repcnens autem quodlpeCletad fdifit^onem
domus.i.ptogeniei|vbidieirnn eftecce luercditas domini filii, probabis quod in principio ditimus <p
non de domo amficiah fed de domo natutaU propoli tum eft G domuius non gdificabit domum.hcc
enim ratio me momt-Ameni
erV VLG AT A EDITI 0.|J^ Gmticum graduum. CXXVII.
^jlEari omnes qui riment dominumtqui ambulant in uiis eius.
Labores manuum tuarum quia manducabistbeatus ea flcbeneribi ent* '
Vxor tua iicut uitis abundanstin lateribus domus tu(«
Filii tui (icut noueli{ oliuatumtin dreoitu menff tu{.
Ecce t lic benedicetur homo qui timet dominum.
Benedicat tibi dominus ex iront^uideasbonahietufalcm omnibus (Hebus uit{ citx»
Et tudeas filios filiorum tuorumtpacem fiipa ilrael«
QTlVXTA HEBR^VM.^Canticumgraduura. CXXVIII.
Duu ^
I Propheta. 'DEaritudines omnis rimentisdonunum^tambulantlsmuiudus*
z Laborem palarum tuarum quoniam comedestbeatitudines tui,3£ bonum tibi.
3 Vxor tua licut uitis &uAifeta in lateribus domus tu^tfilii tui ficut plant{ oliuannn in
circuitu menff tu(.
4 Eccetquoniamfic dedicetur uir timens domInum\
5 Benedicet tibi dominns*ex fiontKude in bonitate hierufalcm omnibus diebus uta
txtuaE.
* Et uide filios filiis nnsqiacemruperirrael.
f I I J culus elLCanticum gradrnrcn^e quo vt lupra.
£ CTMatetUpliJmicftrceliciiashrMus vitg promifla populo tlbd taoccni tcftsmnH9tVtda»e
patet intnenci.
gtsvmmarivm bst.
GTOmntsilniclitatiiiicnsdenmerttbcanisinhac vita quo adlqvzottinjiilkMtlbcoellionemfci^^
mDiacregnamiCx benedictione diuina. .
i
I
PSAIMVS jCXXVIH.
tP<rfbna IcKjncns propheta eft.
B£JriniduiC0 0(111110. PiiiiditBrpfalinusin partes Aiaspropolitinain oiatcrix, & eaeenthnmr'^
•ihj laborem. CTPropoiut doo s prfmium fic mentam. Pnrmmm quidem dtcem^bcatitodines/
olam in hac yita.Meritum autem tam mtns.omnis timentis dominam. Ttim in exteriori opcte.am/ ^
bolannsin viisaas|domini.Etlignificanrerdiatomnis;vtvniaciliditcrpTomiliiunrcdu:itatem coti
popglo ifrael modo timeant deam fie reruent leMm eins|cxplioet.
^£0boiCtn.Indpit hicpars exeeunua tali ordine. Primo tradatur illa patticn]a(bcantadliies.Secfi>
do extenditur eadem applicata ad timetem doimnnm.a: Cc tradatur fcila particnla propcfita/ibi ecce
quoniam (icCJ Laborem palmamm tuarum quomam comedesDdcribitur bcatitudo dom^ca.tfi
quo ad opera propnarnon quia laborabir/ed quia comedet frudum laboris fuL& appellatione labo
ns intcUige omne opns£t eft h*c bcatirudinis pats per exdalionrm multarum miferiarmnmtita let/
oiruns.feruasenim non comedit laborem manuum fuarum.Ptfdcjn tetraenim rapinis rabiedan6
romedir homo fnidamlabOramraorum.Mcndiciratis.nammenmcus non viaitex labore proprio.
Agri tndinis.fw enim nogaudaftudibusvinepac horti Illi (kc.<i:VxottuaX)iiplexlaadabihscon
mno yxoris delcribitunfcilic«fi*cmiditas(lknt vinsfhidifeta. Ct modelhai in lateribus domos rap.
Vxotis enim eft non in atnofno in portainon in media domo C mqua funt vu-i ^ led m lateribus fca
angulis fcu penetralibus domusel1c.GrFilii tui rantplat^oliaaramiquantiim ad virorem feu aogme
tom.in circuitu menrztupfquantum adconatdam.Haicenim omnia foelicitans funt domefticc.
QUOnUIII fic. Redditur rano delcripr^ fodicttatisxxtend^ illam a diuina boiedidione pro
mma ifraclitis timentibus deumfccefin promptu eft beati tudo : quoniam (iqvt deferiptum eft & de/
rcribetur.bencdicttnrradeo, virtimens dominam. Benedicet nbi/ quo ad omnia domeftica, domi/
“ lionjex cultu qui deo impeditur . ftonaiJocus erat diuini cultus. vide m bonitate hienrfv
Km.Fadiatatidonidhc^additfbclicitatemcinitattsRgipa:diamp.Ec propterea nonhilfixitdiocre
q> benedicet tibi dominus,red addidit arvidqfiroprecanaediatur pro mdebis^hieruladem inbonita
bono&fadiciftatu:8e hoc omnibus diebus vitptuf.Non modica ftquidem pars fiadicitatls d^
ffimic^eftvideiefa^atatcmcapiCis.dcilicctrcgi^&fdiuinf cimratis.(ir& vkfc mos filiis tuis. Plus
m videre filios filiis § videre neporcsiquomam nepotem potdi videte auns mortuo filio.fed videicfi/
«os filiiseft auum videre vtrol^ fimul,fiiios& nepotes.8chocad fodicitatcm gentis.pPaccruperi(ia/
d.Rrliqaum ad perfeAam fadidtatem vt videret bonam totius r^i dilpofitionem.8r propterea
hanc fabiungir.a( vide pacem fuper ifiad; vniueifo (cilioet tegno£c fundatot veritas horum omnium
uperpromiftioncs deutero. Arnen.
gVVLGATA EDI TIO.|[^ Canticam BTaduum. CXXVIII»
lEpe expugnaucnint me a iuuentute meatdicat nunc ilhid.
S(pe expugtuuenmc me a iuuentute meatetenim non potueninc mihi,
Super dorfum meum fabricauettmc pcccatoresiprolongaucmnt iniqui*
tatemfuam.
' Oominus iufhu conddet cetmees peccatotumunn&indancur SC conuov
. tanturretrotfum omnes qui oderunt lion.
Fiant ITcut focnum teifloruratquod priufq eudlatur crarulc.
De quo non implebit manum fuam qui metettfie ftnum fuum qui manipulos colliget:.
Et non dixerunt qui pr{tttibatit.benediAio domini fuper uos, benediximus uobis in
I* nominedomini. '•
<CWXTA HEBR£VM.|[^ Gmticum^aduum» CXXIX.
■ I Krad. Vitumangudaneruntmeapuerinis md&' Prop^a.dicetnoncifrad.
M Ifrad.Mukum anguibuerunt me a pueriais meis t en>ni non pocuc^
runtmilil.
9 Superdorfum meum arauerunt arantestprolongauemnt fulmm
f 4. Dominus*iu(hu concidit funiculos impiorum.
)S Confundenturfl^retrahentferetrotomnesodientesfion.
0 s £(unt£cut habac^tuaia]U(aDtc exiit aruir*
i»4
. ■ 1
OmcW
l •
: i'j c*:
, TSALMVS .CXXIX.
*”•"**“* • • rr 1 r r '• *T^
7 Q^ooniniploiit palmam luam mdTor:&uinanliiiamuidculacor«
(rntttAol
I Et non dixerunt tranfruntea» V ox tTanfeunrium. bencdiflio domini^ad uoi,b<iudi
ximus uos in nomine dominii
ItnlasdlCanricomgradaumJDeqnovtfopta.
1
plalnu-duxt nunc ifrad. vero dc oppreflioc a tonpoK moyli vt<]i ad tcmpu
apparctaeotpdicicutapuentiumas^catescnim poerilcs illms populi fucronc acem^renioy€
^91 ad cempasdamduirub quo foicpopulua quali vir pctfnltns.hab^s flabile tegnumlauicatem m
giamlimul&diuiDam &x.t^ autem tempus damdishicrignificenir, apparet ex eo qiholles dieunr
odientes fion . pnmus emm qui conffaniit in lion cdlitudmem legiam fuit dauid. vnde & (ion vocata
dlcuiicasdauid.
CTSVMMARIVM EST.
QTPtophetapotrigitpopuIo ifrael recognitionem boieficu dmini.in hoc q> regno dauidis flabili»
totviAonis|libcntnseabangoihistotopptcflbmlno^atepotcmoyfi vf^adregnum dauidis.
CrPcifong loquentcs funt propheta 6e ifraeL
/f ^tUin angUflJUCrunt. Diuidimr pfalmus in paitcs duasiptopofituiam materiae, & executi/
dV 1 uamiibi rnpadorinm.<rPortigit propheta populo canticum boaationis fua^Dioet nunqfitr
mato iam regno dauidis tot viidortis quae tanguntur.:Micg.8j(»cljpopDlus irrad.multum angulbiner
timt mcEcoc qmd diccccp angudaucrunt mqcdomiamalcchjmoaoiammonjfyniphilill^&c. nonpa
mm lolmultum:& hoc a pueritiis mds.Dicitpucntiasplhquoniam mrendit figniHcaie omnes ztar
tes augmentieinhinnam unlicetipucrinam & adoicfocnnam.Et eil mctaphonca locutio qua populni
ifrad tang natus in dcGcito fignilicacunquia vere tunc natus ell quo ad libertatem populi, quom laln
tito populus fub vnadei legqvno pnncqxCmoyfc (cilicct^viio ucerdotio aaron incocpit vtoerc Co
(eqoenter autem puautcdus fuerunt per totum tempus moyfi|io(iie S ludicum.ln quibus valde op/
ptedifucifitimodo ab hts & modo ab lUisivt pacet pr^pue in libro iudicum,a( pattim in bbris moy/
b. Vbi legitur ip nolccibus filiis cfan daie ds cran(icii,valdc anguftaci fhnc;& q> amalcchiif vczaDei&
ros.Etmcenditq)apnndpioquoprogrcdiinccepicpopulos\lqiad regnum danidis^mulcum angu/
(latus efl ab eis.nam aiam tempore faulis angufums fuit a philiflans» quibus edam (aul intetfcAus
dlEc mduciair populns Kpetens huiufmodi opprcfTionemiad denotandum magnitudinem & muld
rudinem opprcfTionam.& hoc ad magnificandum benefidum liberationis. [^Etum non potuetunt
mihiNon folum dicet ifrael anguIHas quas paSbs eff.fed impotentiam oppicflbrum (horum adpi{/
ualcndum totabter.Quannis enim angnllanerint mc,aftrmo tamen q> non potuetunt mihi | domv
nan vf^uacp.
IT0up€r DOlfum- Indpichic parsexeeutina tab ordine. Piimo traidanir illa particulafmnltfi angu/
llaaeroncmcapneciciismcis.SecundoillaieiiamiionpooiOTncmihifibi dominus iu(los.Qr Sapa
dotfi med araoetdt at£tcs.Magnitudinem attiidionis 8e durum femitutis iugum defcnbit fub meta/
phora hominum arannum loco boum protrahendo longoslidcosArc geminam malum fignifioeniQ
&dargGtrmtatistanqboumarannum,& dmaunicatis in ptolongattooelulci.Ec ptimum quidett
dedarat primam particulam propoli tamilobtxt multum angudaueianc me. (ccundum autem deda
latillamdiutumitaremta pueritiis mds. - <
9DomklU0(Ultue.TraAaturilbipartictila|etnon potnennttmifaiG7Dpininus tnftns.Rccognolcit
populus benefidam bbetacionis a deo,laudando iufhciam diuinam erga impios opprcllbies. Cond/
dit funiculos impiomm.Dommium impipmmfupcrpopMlomifr^iappdlacfuniculosreo 9> h^tai
co mote tcnnmi confines agtoram Gcn tetraram.ftitucnli tppcOaBi^ ffleuitando 8c confHcncndo ta/
mmosadrimibtudtndnmcnfutaiuia(»rcnwnfiuucuUs.bcmtenditpethoc difppfiuoncs qqasdo/ t
miiiantesfadebant,otc(inando populo ifrad diucrfa onerat& llanicndo dslegts prout uoifbanr Vn/ ...
de'K;phibil^oidinatidantvtluberfiTrahasnondlcT in ifrael. fclic de fimllibus aocpdqpbusilas
omnes difpofitioncs impioram conddirjlibcrando populum a fonitute eorum.
Cdfundmtur^rara^knt feretro, oinn€£todiauc0lioii.Verbah«c fututi temporis lefauntut <
Bdpr^eritumconadir.wpofitaliquidcmfuncaddcnocandtnnorduKmincera<fiioncm diuinam fie ^
hoseflfcdusfubftcntos.Refcit hifloria.-itg.to.q» fyri timuerunt ptfbete amplius aniUinm filiis
ammon contra dauidcm.EtpropceaahtcdmdidR8(q>oonfiindentar,&qimTaha>cftMtro.Coit <
ftilio fiquidem (ixaca eil intis qui pugnaneomt : quoniam vidti fune a damde-R^traeiio aptem re/
tro in lyris, qui dmncnmc ptgbeic ampbnJ aiuibom contra dt(uldcm. Vtri^aaicm defioibontnt *
4^
PSAIMVS .CXXX. s,j
odientesIiomhoccftfitdiainfiailnim&ccUiciulinanRgiamdaaidis.fion enim vtrlul^ctac locos
r^s fcilicet & arcf dei.
lEruiIt flOlt tcctojuin- Funmnn emnoQmilitaKfemtr ad pr^teritom concidic.dcTcnbitar Ii/
qoidim fubtoituseUirthise* diurna concilione.Non folnm fub&curadl coniblio holhamjnon fo/
Ium Kcra<3io l}Tonim:rod holham niinp cf Ichcasicorundcniip pauatas ac diAtuno. Hpc enim tna
fignificannir ex l■milmldlnc ad herbam qoarnaianirmK^sicraCtando tres condxrtoncxcalis fccni/
pet oppofitom ad herbam agrorom ijux ctefat m frnmentum.p^ edentas quidem niing eorum fi/
gnificacur duxndoeranc ficoc herba teccomm quz ante exiitatmnhoccft ant^ cxiic aryu; VfitacD Io
qoendi modo magnam edentarem fignificamus/dicentes anteg fit in kCto^rminhoc diqprimam
dt in le^ dormirJicficdcfimilibas.|oita hunc modum loquendi dicitur q> anteq exiit atuin hoc cft
valde edenter anut£t vere valdecderitet vid^Se ruba«pluntadauidctotnati6esvl?adenphrate.
iQa non impidut palmam Iham mdlbr,& vinam faam &fciculator.irlq>cte&etntficut.^£^ ndim/
plraiUnchoauitumihtadmcm afmmento in herba nafccntein ceClis,proleqnitDr modo imihtudl/
nem ad finmcntum m fpieisiad fignificanduo^iauacacemlraritatem ac inhabilitarcm fiiba^larn na/
nonumadhocvcconuaIercancadueffusfion.CnlmipaDaA;raorunr,dequibnsnon potdl implete
inanum fuam mdTorivipoce ad qnosfimol cogendos mantis mdTonsnonlcextdlic.Etfimiliterpaa/
atas margitom fignificatur.ex hoc q> faciens fafdculos manipuloramjnon tot habet quot com^^
vntfqibrachiispoteft.per ulnam emm complexionem vtnufqicxtcnri brachufignificacEcmtenditp
bocqi fubaftp nationes fiint diTper(p,& tam pauci ex eis fimol rdiCti q> nullus^poteft eos congregare
ad rebdlandum.hic cll fiqoukm alter c&Cias (iiblecucasiic enim ^onc (bpientcspnnapcs erga na
dones fubadas.
£t non OilCCnintn'i}nrcuntC9.Ptolo]oit|ir metaphoram metentiam quo ad hoc (p imprecancoreu
bona cranreimtcs.Et tepete iterum l&etuncficot illi qaibas,pnEc non dixerunt ttanCeuntcs benedi^tio
domini ad vos.Qnia a beneuolisfabitantor meflbies Ceu colleCloies fhiClunm temr,per pnuarionem
hoinlmodi falotatioms ptiuationem bcncnolomm ddbibit.Ita ip vbi dderipidat odicnnii fion im/
becillitatcm.modo fabuinga q> nec beneoolos habebunt qtii eos cngant£t quod plus dl benedico
bem dd & hominum fiibtra^t: iam erum didom cft ip fiii tetraicrunc ki &'cimneiunt adinua/
■evictos. Arnen.
<ET VVLGATA EDITlO'([]^Canricumgracluum. CXXIX,
E profundis clatnaui ad tedominetdomine citaudi uocem meanu
Fiant aures tu$ intcndentcsnn uocem deprecationis mc^
Si iniquitates obferuauctu dominetdomine quis fulfanebic^
Q^uia apud rcpropinaaodltK propter legem tuam fulHuui te domine.
^Sultinuic anima mea in uerbo eius:rperauic anima mea in domino.
A cuftodia matutina ufq; ad ncKflemtfperet ifrael in domino.
Quia apud dominum nuTeticonfiatflf copiofa apud redemptio.
Et ipfe redimet ifiradtex omnibus iniqtuudbus dus»,
ttIVXTA HEBR£VM.^j^(2andcum graduum*
Propheta. "PYE profundis uocaui te domine*.
-L^^ominetaudi in uoi
CXXX.
'ominetaudiinuoce meaterunt aures tu{ aufcultantcsuoci de§au tJUni
donum meatum.
ffiiirto it
3 Siiniqnitataobferuabisdominedominetquisftabit C t<«iad
4 Qniacecum ueniatpropcerea timeberis.
■ . . iafnM
Speraui dominum*/fperauic anima meatS uerbo eius expedhui.
4 Anima mea dominotdiipra expedlates manectpedbmtes mane. tasinch
7 Spera ifrael ad dominum^tquia cum domino*graria,K multa cum ipfo redempdo.
t Et ipfe redimet ifraehab omnibus iniquitadbus dus.
n-^tulos efi.Canncnm gradomn.De quo ut Qipta.
flr Magna pbhni cft adncnrosmcfigqoannim ad cfteQmn qnieftiemimnpwvj^tnTtnn.rgt
O:
PSALMVS .CXXX.
enim pfilmos totos tiaOet de rcminione pcceatornmidare patet. Cjt autem de adoentn mdUe
fcrmte Imni veniam peccatonim.ezeo patet <]> iflcaAos qoi eft ledimerepopulam iO^ ezom/
nibus mtqoitacibas eius (qoi in fme pljdmi condiiditar}« proprios aausmc(?a^ I^Necobftat
ipnondixiqAiprc ledimet mundum ira ilnebqoiaqiBunvnasat^ Idem fit ledemprot mundi &re^
demptor ilracl ez omnibus iniquitatibns,qnandoqidcfcribitnr a ncdemptioneifracfis quandoqi a re/
demptione mundiiproutfpiniuflandus mooitprophetas.VndeAr:a(manas<Tnoq> pater loanisba
pQftfdedmbitchnftumeztemiflione peccatorum in populo ifrad.dicens. ad dan^m fcientiamla/
lutis plebi dos in remiflionem peccatoram eoRun.Ecm principio caticl.fecitrcdcptionem plebis 6if.
Hax cll adutcram materiapulmi.
CSVMMAR.IVM EST.
GTProphetaconfideranshinc humani genenspeccata/indedininamgratiam, petit adeo audiri»&r
CCS q> ii ad peccata lefpiaet.iple quidem dens timebitur (ed nullos faluabttnr. quia vdo cd ipfo deo
di venia, ideo iple (peramtdominumirperaoit&animadosinpromiirioneddvaldetfpciabic Acpo/
polus ilhKl redimendus ez omnibus iniquitatibus fois.
(UPerfona loquens propheta eft.
D£p}oftindi0.Dtuiditorp(almnsinpattcsdnas: propofinnam materi^, attzecutinamjibi A
iiuqoitates.<rProponitdno.Altemmezpaite(ui.Deprofbndis.Ad Gmilitudinem manentis
in loco valde imo defctibit miiicriam foam.De profundis/ tenebramm interiomm/ peccaroram/fbmi/
as&aUorammalomu), vocamtedomine.Eteccead quid vocaoi . Domine anm in voce mea/cot
meom/racionem meamirpem meam.non pent audin vocem, fed in voceroarationem/rpcmioor.Alter
mm ez patre deurant aures to^ aofcnltantes voci dror^tionum mearfi-preuidens prophetale ezan
diendomidictcmerant aures tufaafctiltantesihoceftczaadieniesnonvnam fed midtas deprecatio/
nes meas mi(dwiles.calesji.voces fonat diAio hebtaica.
CSl iniciuitatee. I ncipit hic pars ezecutioa tali ordine.Pno naaatnr illa patticula/de profundis &£
Sedo lilaierant aures tu^ibi A vetbodus.C7EzpIicare incendit rationem talem. Aut dras vulrageK
nobifeumf m peccata noftra aotf m gratiam foam Ji fm peccata noftra, locus erit Cimon/ non falutu
fim gtariam autem locus eft rpa.Siimquitacesihominom.obreraabis domine,domine quis ftabitf
quali dicat nuIlos:omnes.n.racmus.Propterca/quia potes obferaare iniquitates ad punitionem atet/
nam,timcbois:iazta vcrbii domini . pmete eum qpi habet poceftarcm mittere in gehennam,
adnerte hic q> ifta particulaCfcilicet propterta timcbcris^poncndo tranOaca eft in bcum hunc,qou|
hic eft locus eius quantum ad fcnfomiquauis caofa metn Icripta fit in tezto poft particola fei/oen^
Quia teeum venia, rperauidominum/l^aoit anima mea.Profequituraltcram membrum rationis.
Et non dicit quia tu es propitiator (iudatocvtiuc,(di quia cccum eft propitiatio fen venia peccato^
tumieo qi plus ddtdoat § vemanuldidcrat Juplum venie datorem ferentem fecum veniam pcccanV
ram/ideo l^auicbminum.Non dicic fperauf vcniam,lcd ipfum dominum ventunim.Et quia pnnei
palicer aduentns mefif eft ad falotera animahim,ideo rpccialitcrezplicac.rpeTanit amma mea/iupple
dominum quem de profundis vocaui. _ /'
£t VCrt)odu0a:pCCt3UiTraeiararhic^illaparticula/anncanKsraf Sccaffetcndo promillionem di
uinam de mcfia;h^c.n.promi(Iio fccuram re^t czped^tetn.Dizetat m tam ipfe § anima fua fperv
uit in gratia dciimodo ex diuina promifftond reddit rationem fpei vtrinfip.Et vetbo cios/hoceft quia
ipfe dixit/pcomifit rnefiam ,czpeiftaui j <go.&aBiraa mea domino / ibppk expeOanit, fup» expcAan/
tes maneeimcftantes manc.Vtprfdiftum eft/altis animaram pcincipalitet ezpc^abarota aduen/
tomdi; alMftis prophensintdligcncibuS myftenum mefif.fic propterea propheta deanima Iha
diciiip expedtaait dominum (upra/hoccftplniquii,expeAantes fflane.&adcxaggetacioncm tzpe/
dtanonisrcpctitezpeetantesmanei vtfignincetqinon loquitutdequalitercunqf ezpcdannbusi^
nc,Mdc vehemcnnd<jfiderioezpcdan^osmane.Etintcndicq>plusczpcftacanima fua mdiam S
vigilantes noeteexpcetancq» fiat diesquando vehementer defiderant tfcemivr contingit lisqm ce/
leriter iter aifturi aut negocium aliquod piemensezecurari indicfonti&fimilibos.NKdecrantpro/
phetf ali^fimilicudmesad expheandum magnitudinem dcfideriiliiiieipeein mcfipiledelegiciltaai
propeet myftcnum,vtfignificaret ftatum fuum comparari ad aduenenm mefic fienr npAem addiemt
luzta illud apoftoIi.nozptaBxflit, dies autem appropinquante. Et vetefic efleteftanir etiam SKha/,
rias pater ioanisbapcift^,dicens.illominaretisqui mtenid>ris&vmbramomsfalcnt.Etammgran/
Aoram panum in limbo ezpeAanmrnicfiam vete ficut expcAaoces mane:& loogeplulqoaezpcaan
tes mane.^Vbi fato qi mane in h^reo textu eft darioi calus.
{(rad ad OomftlUm Poftq propnam fpem defcnpfit, quia d fpedalteer fada fuit promMTia
de mcfia'maiiif<ftat cocm rfefibi hanc fpe 8c dftdfl ^ & vninctfo ifradi.fc ppmea apoArophat ad
populiLSpcra ifrad ad dnmiquia di dno Matia/veniet,Bt multa cfl eo tedeptio/aderirivtpotc redepdo
t«ti’>nundi.& iplercdima iOad/put pmlfir abrahf.ab oSmsinlqtatib* dos.lntdlige nocqoitftad
f
; 1
- r
PSALMVS cxxxr. Zi6
faffidffltiamRikmptionisqtiiafiifficiciu pifcinin daBicad Kdhncndain exomnibasiniqnitstv
bnsnonfoIamilradulixltodnsmandLScciisaQtemqao adfhiaamKima nonoesiftadit^conliai
dfuntfnianin redqppaonjWcntarLnJuitiuteznjsfiiificitipqiuntDiiicft apaitc mcfiffiplic ndi
met a oomibos iniqoitatibas dasAmen.
CT V VLGATAEDITIO. Canticum graduum dauid. CXXX,
Omine non eft exaltatum cor meummec]^ dad funt oculi mei.
Netp ambulaufin magnismem in mnbilibui fuper me.
Si non humiliter fendebamtfra exaltaui animam meam.
Sicut ablacftanu fuper matrem fuam:ita retiibudo in anima mea.
Speret ifrad in dominotex hoc nunc Si. ufm in foculum.
CTIVXTA HEBR^VM.
CDCandcum graduum daui£. CXXXI.
1 p . p\Omine*lionexaIcauitr2 cor meum/& non eleuad funt oculi mei^
* J-i^onambulauiinmagnisttinreparatistfiiprame.
2 Si non (quaui Si filcre fed animam meam ficut abla<flatum penes ma^
. trem fuamtiicut abladatura penes me animam meam.
3 Spera ifrael ad dominum*:exnnncKuf<^ (ternum.
>~rlIniluselLGmnciJin gradooin dauidi.De qno vt.fiipra.
1. QTMatena&liiniinanomliiniilpfalmteihqidaaid IbpfiimCnonlapabnm^aispeccatDiem)
proponit vninafo ptwulo canq exetoplom fpctandi in deo.
ITrerlbna loqecnscftdamd.
Domine noitPralmas ifte non Fm cdmunem alioifi plalmolfi morem dinidimn quia pralmcj
pIediaifiuii$cfttenimtraftatarani:ficaccacbenananq&UadaK domindde ccdis.ltaq>pGU
mos ipfeeft velat vnaenanaatio|cxduabDsconftanspnbos:(cilicetn6fuifopbDs,Sais fberundias
ator.CTDenm in pnmts alloqamir,tan§ inoocans ipfom reltem cordis (bi.Si.n Jioi diceret q? cot
um no fiiitfapeibiim,dabitanpbtoife an diceret vernmifixl alloquendo deum Ccuioc cot pateO
non efi locas mendadarNon cxaltauufe cot mcom.Acooflimedefcnbit(upcibiam internam, dicd
do non cxaltamt tc cot nic&Stc et dammas in coangdio defciipfi t cam.dicedo ois qm tc cxalcat: qaia
inhocdilhngaitatfapetbiaabalusvitus «^piopruis adaseiaseft exaltare (cobiedilaliqictbicft
i^emet odfiorg d coDginit.f''Et non deaad lunt ocnli met. Interna fimobia m volontate feu affato-
McxaltadocoBiLsnniDtdleitovceodleienado ocoloram roentisadfapfam foprafap^ nonam/
bidaDiiaiiiagnisAinfiepataas.i.fluiabiliba$£itcnot fupe^uex dnobos dedantur aCtibns. Altet
eft ambularem magnis ruprafapr^ibmcndofatrogando maionScc. Alter cdambolaremmitabiU/
fcusfuprafafhpetlwmadminndo(eextmci,vtipe3^&(fhmenn kmgeoeUior intus. Soptarae
hoc dl pIustnc.B repmnda dl bax daqmia qaarenquoniam refatot ad lingula dido^fdbcet non'
cxaltaoit fe cor meum fapra mqnoh deuH font ocnli md fapm me. SIen. aplicatam m (Ingalis ha/
bes fapctbif ntionem.
ei|UiUi. Vlit^Joqacndimo^ipi^propheta alutam enondationis panem, iam enini
dudm us ^ inteivlic hanc enuncianoncminonfui tiipabas qu^tstberim peccator . Prunam panem
lamcxpIlcauir.Sec^ niodo fobiangir v^tatilTimo loqoenai modo.qao diamus. non fni mabgnus
|IMliw(ptooidasthaceftqaaoisn(MrfhaH»pionidas.&limiliternon fhiinlideiisfinoD fniamco/
casmtentnmihoceftqaisnonfuerimal&cucosinrentamEc licdclimilibos. Vblconiandio^ non
tenetur dubitatiae fai condirionalirct quantum ad fenibm inrentum/ed cquiualtt coniunClioni ad/
netfatiupputji quaais.Et vtimar hoc modo loquendi ad cao^m vitandfeiqilidt^anertionis. Pro/
phra.n fpirtnmmCto momsiSccaarxdcrirpeccata foa in publico cantico: ne foite apetta explica/
rio cotum aliis noceret. publicatuxq.peccatonini gtoiia diabohdl,iiaitpublicatio vututum gloria
.yi.ff'r)iritieaqi-Sinonihoceftqaaaisncm.cqnaui8c filcre faa animam meam . Equantut rorta:ac
EleKfadmasploranKsfcUmantcs&rhaiarmom.Metaphoncuseft fdmo non param obrcuras.Ad
eoius euidentiam fdto intennanempropbet( ad hoc tenderevt dicat (c non confuluineanimfros
foncopirtditi ddeCtabllial^atia IbjE^iam qoa lam cxdnrcrat) ficut propria mater confhlitab/
la^to ^o|((iuahdo & Klcte facicnao illu .fVbi quantu ad metaphora nota duo. Alteqc eft q> in ald
nfo quatenus appen tinus dbrunt dux ptes.QuaR altera appcilaf iraTcibilis: fioe m voluntaR fiuc m
appcttolimfitiuo£ih«ctcDdnadaDdnaAdnlc^cAarfii^iaAhxc8flimilaf(tadvitilt.Al«enic
■ iJ
\
i
f
i
PSALMVS. CXXXI.-
dit ad ddo»abilia,n6 aidoa.Et ad hanc fp««5t peccstfa caroJvapP««nis vanifarfiidt Kid6i.B t hec aBT
milaf ctart pocnUtcniiis cft occnpan in dirieftabibb’ & vanis. Qno fit vt apte j^hcta ezdiifo a tcpee/
catofupobiein appctitDatdoonmi.fatcatorlepcccatotcm in appctiro vanorum &dcfeaabiliu&c.
perfimiUtudinem adpnaos ablactatos. rAlteramtft q>atta ablaftartm poctuni aliter fc habtt
^pna matetiali ter gerula & aIiidomdlici.nain gerula & alu blandiais aotofenitoiuaipqoaie&ra
cctchlereablaClatnm ttncem prp concopifcenria laCtis,& non acqnieCantem folhnent donec fangv
tus ablactatus quicTcatraater autem fuanitetdifponensf quare 8f fiicere filete ablaClatum | linit vbeni
amaro liquotKVtficinfansguftataaniaritudinciefntetcxfciproru^lac.&fieablhahatnt ab appo
titu laCtisifit^ quietus &fiiens.<T Circa fenlbm autem & oniinem litcEx,diifangncnda funt ttia m Ii/
tera contenu quzpropheta ncgar.Primam eft ipla aCtio gquationis & ^cndi filen tium, dicendo n5
equam & filerc to:W efl & non fed fikie aiam mea. Alfimilans animam foam infimti abladato.oon
Kquenter loquitur de cohibitione animae fuac ad rmulirodinem infantis ablaCtatiiqui concupiTceiu
lacjab cquanimitate labitnn& murmurando ploratiAr ideo oportet eum gquarei gquoanimem redde/
do & facete eum filetea murmure &planCto.Simili fiquidem modo animos concapi£xns ddeCtabi//
lia homini noxia, nimis ardens a leCtitudme tecediti& vetat plorans qngntat hniulmodi ddeCtabiliai
&ptoptcieagqaandnseflet& ad filentinmducendus.Negat ergo propheta ptiroum fefie cohibuifle
animam fuam, dicendoJi non gquauiarfiletefixianimammtara.l^Sccnndnm autem quod negat
efl modusifcilicet illo modo quo ^quatutacfilcns fit abladams.Ethicmodus vlamoponiEmliter^
dicendo fient ablaCtamm penes me animam mcam.Itaq>ordinatiolitcra;dloonfixifileteanimam
ineam.traCtando fient ablactatum animam meam penes me. Et tunc Ibbiungatur ternum negatum
.Cmodus quo mater propna tractat ablactatum, itlis verbis, fient ablaCtatum penes matrem fuanu
ita q> Utera fic eflet ordinatida.Si non gquam 6c filete fm animam meam ^traCtando fient ablaCtatmn
animam meam penes meitradado inquam fientabUCtatum penes matrem fuam. Et ratio otdintt
in prompm A ^iafic pgredituroratio.CTEt date apparet Imfijsfimilittidmis&rd fignificata^In/
tendit enim (p non cohibuit animum fuum concopifeentem ddeCtabilia nona fient ablaCtatum, n5
aquocu^fcdficucablaCtatnmamattcfoadiocdlappon^animo concopifeenti ddeCtabilia ama
tirodinem turpitudinis aCtionumipgngaterrueldniingoiCmrq&hmnfm^Hisenim amaritndi/
ntbus drcnmpoirms a ratione debboara ddcCtabili concito; wnillct aneneie appetitum ab illoific
Rcfoautcergquafe&filctcfcdfIi:tappcntum,ricatpqiiatmatcr flefilcre fiteit ablaftatum penes feli/
qnoribus amansfconcupifccntem lac iam libi nocinum.rEt intendit pet hgeomnia dedarareqi pec/
ottaqnae commiifittnonexfopetbia procdferantredexhnmanafragiiitatejiomeranitfiqnidem popa
Ium ex vanitate qnadammeddi fecit vtiam ex timore ne ocdderctor becfabetiadalrecmm partanie a
catnislibiinedbtnicem fibi erexit ex humano more»iUitinabundantiafna non mondmt in attew
numjex imptouida fai minos canta confideranonediuing gtatipA: fiede aliis. , ;
0pcr3ifradadoominuin.Apollrophatadpopntam,vtabcxemploliiodifcat Ipcratein dominot .
hoeeft vtnon fit fnpetbasiqaaais alus peccatis imphcetnr.Slccmm fpetate potent in domino:qn&
admoctam etipre non fnpeibus etfi alias pcccatorimaxima a deodona coofeamis eft. Et dixit lue^
Ibpobis deus reiiftiqhnmilibns autem dat gratiam. Amen.
CVVLGATA editio. ^Canticum ^aduum>. , CXXXI*
Ernento domine dauicl:& onrnit manfuetudinu du.
Sicut iurauit dominoniocum uouit deo iacob.
Si introrero in nbernaculd domus mcgdT afcedero tn ledhim ftrati tncii
Si dedero fomnum ocuUs mds:SC palparis meis dormiudonena.
Etrequiem temporibus mdstdonccinueniam locum domino/tabant
culum deo iacob*
Ecce audiuimus eam in ephratatinuenimus eam in campis lilu^ .
Introibimus in tabemaoilu eiustadorabimus in loco ubi ft crerunt peda cius* '
SurgcdomineinrequiemtuarattuKarcafan(fHficationistu{* ' ■1‘ '
Sacerdotes tui induantur iuIUtia:fi£ fan^ tui exultent.
Propter dauid feruum tuumtnon auertas fadem chrilb' tui*
Iurauit dominus dauid ueritatem non (niflrabitur cumt de (irudhi ufeu tm ponani
fuper fedem tuam*
Si cuihidicrint filii tui telbunentfi mentflC teiUmonia ma haec docebo eos*
Et£3ii
PSAIMVS _ CXXXII.
Et fiHi eoriim*ur<p in feculum:fedd>imt (upiff feclem tuam»
Qgoniain dominus fion;d^'e eam in habitadonem fibi.
H(c rcqiues mea in feculum fcculidiic habitabo quoniam degi
Viduam dus benedicens benedicam tpauperes dus faturabo panibus.
Sacerdotes dus induam falutaritdC fandH dus exultadone
Illic producam cornu dauidq>araui lucernam cfanfto meo.
Inimicos dus induam confuAonedbpa ipliim aut florebit
*>7
tMgdMl
So ®^Candcumgraduum. CXXXII. -
a * jx ^rdare domine*dauidi,omnem hnmilieatem dw.
c Q^iiurauitdomino*mouitfordiacob.
9 Dauid. Si introibo in tentoriumdomusmeastflarcendafnperflrataaccubitnniiKoati
4. Sidabofomnumoculismeistpalpebrismeisdonnitadonem.
S Donec inueniam locum domino^Hubitacula ford iacob.
* Ecccaudiuimus illam in ephratatinuemmus eam in campis nemoris.
7 Introibimus in habitacula dus tcuruabimus nos fcabdlo pedum dus,
• Surgedomine*inrequicmtujt:tnflearcafordcudinistu(.
9 Sacerdotes tui induent iuflidamtfiC gradoG tui laudabunt. ■
I o Propter dauid feruum tuumtnefacreuerd fadeschrilli tui.
s I Prophtta. lurauitdominus^dauidiueritatemjainon auertetmabea.n^Mf.tfe &odlo
uentris tui ponam in (dletdbL
I z Sicuflodientflliitui pa<ftum reeum/dCtdbflcadonemmeamhancdocdjoeos sedani
iilii eorum ufcp (ternum fedebunt in («Jetdbi.
Ts Propheta. Q^uiadegitdominus^infTomdeliderauieipfaminhabicacuIumfflbi, tWu^
1 4 Deus. requies mea ufcp fempiterau:hic fedebo.quia defidcraui «m,
I f Cibum dus benedicendo benedicamtmcndicos dus faturabo pane.
Et (acerdotes dus induam lalutetSfgradofl dus laudando laudabunt,
17 Ibigerminarefadamcomudauiditordinauilucemamcfariflomeo. •
IS InimicosdusinduamconfulionetKfupaiprumflorebitcoronaeuis,
IcdIds elLCancicDm gradattm.pe qoo vt Topta.
i CMateriapfalmieftvtcWpofitionidanidisdeqnieto loco arczdomini dinfaia gn? rn«WT.>
|■lgicasitnpleanJr.Hancc^lemate^amp(sI^llFaalepatcrJ1alIl m pnncipioponiniT Topplicaoo o3
voto damdts de loco arcae dei Sc acocflb addocendam arca dei m <ion.dicendo ecce
Et poftea fobionguntiirdBae laigiiTimf dioina; pronuaiones.Alma(k domo daoidu} altttade fion.
.Vndepatethancdleadlicciam maceriam praimL
CTSVMMARIVM EST.
CJDattld ptofctens propriam humilitarem & Ibhcicam rdigionem dtca inneniendom tA^nm petpe
Cn(qmetisarKdominl,penc a deo^riam-Atefot gratiam tompromidi me&cexfito faninc^
promiflbram htionim ui fede regia tonpetifi fiTaaaennt legem dominomm eleftionis templi in lion
camdiuina cora alimentomm a^tumOmarp (diis regiaem Gonttnmaagendc ibidem mmnjrpny
pnccumconfafionemimicomin.
«ETPetfoneloqaentesQintptDphctivdcDsacdaniduionctiraado nunc an idem Gtdattid& ptophe/
IB> attor pfalmi.
TD £COsIa^DinidunrplaImusinpattesdiiasq>topoGtinam maten*,&e»eaitiDam/ibiqiiiln>
X^tanir.<rPiopoDit vnam roppkcanonem mnItaspatTcscomptehendaitetmdmn petita^ vt
tBCoedctmonu>cmipfiMdanidis<lricCtionem.tamini^taiyotclanlis(§ idigioliunin dedaMo/
Caietilrip p^L E
PSAIMVS _ »CXXXII.
bearcidomini.propta qnammicbol ddpoitSt .rVbiadoenc(^tecofdati noi
fominir hic pro reducere ^ memoriam.qiio^ckprtipnuni aos Rgnificatamdal famirar pro retnbn
cioneiiaxta vH ratum loquendi 0)£iAm£choc denotat cafiu daci^ dauiduadi aperte duillct . lemr
buedauidi omnem 8ec.
CT[0ui iurauit oiw • Inc».*pithic pars raeentiua tali ondinePrimo tradtatar illa patticula/omne hw
miUratem eius.Smndo illalrecoRutednciibi iurauitdns.CTC6memoratita<j humiUracemdamdis
csiUinsformaircdicetreligioneroUcitaetgalocd quietum arcae dciitali ordintNam pnmo votdidrir
dero vouendi/Sc tettKj deduiftio defcnbitQuifdauid.iuraoirdomlnosvonitfmcnlo luramenri addi/
dir vinculd voti v^pote maius, forti lacob Jacob nouie'efthicpatnarchf;& ecafosgcnitiui. Appdia
turqi deus fott*s iacobi,co q» ab iplb iacob veneratus eft vt fbrtis(vt omnipotens: vr paterpene.^A
cxo.6.dicit (Somiruisad mo^en.cgo dns apparui iacob|ifaac & abraha in deo olpotente . fit nominat
ded tdatiue ad iacob ppter imitationem ipfins lacob in voto arca domum &cnltu dci.Legifai.^c:
zS.q> iacob vifa fcala a tetta vfqi ad caddj Yttunqi vouittSe cultd falicet 6c domum dei.etit mihi dns in
defi,fc lapis ille vocabiC domus dei.Etfidem pbendo traditis a licniotibus(falicet q> locus ille inqno
iacob vidit fcalam eft illcract locus lu quo pollca pdificatum ell teplii domini ^ adiungitui alia toip
Ideo veutt deo fbtti iacob.qoiaintendebatlocarearcam domini in loco quem iacob ptvdiserat vo/
candum domum da rAduerte hic multas res gtllas hoc pfalmo esplicari quf no l^nf alibi ui Gi/
crafcriptura-Quoruin pnmum dliuramcntom Se votu danidis de mucniendo loco arcf domini.
0iintrOlbo.\fox iftadanidlsdl/cxplicansvotumquo ad matenara.Si introibo in tentorium do/
mus mear.hoctllfi*dificaueropnus mihi domuraaedificationemfiquidem domus propnx abin/
ttoiru defcnpfit:quia pnmum quod in aedificata domo fitiell intrare in illam. Si afeendam fupa Iha/
tum accubituum mcoraroihoc ell pnulq quiercam fecutus ab inimicis.a frequentia enim accubitos
quinam fccuritatem congrue fignificamt.Sidabo fomnum oculis rans.palpcbris mnsdormirano/
nemihocdlfi negligens flicro/fi non fumma vigilantia vtar.perexdufionem nanqi ram dormitionis
3 dormitationis! congruillime fignificatur fumma vigilanna-Doncc inueniam locum domino. Vbl
colligendo didajappatetqivouitdamdleinucnmnim locum dominoChocdllocum pro quiere at/
t* dominOanteg aedificarn domum propriaianteg fecuras quiefeern ab inimidsj&e cum fumma vi/
gilanna.Quia.milla dup pnmac cdditiones mnitfi prorogari potoiUent.vt edentas olno lignifica^
eurtadiuiifta ell fumma vigilanna.Et vere oes ooditiones adimpletas efle rellaf hilloria fecundi libn
feguml^auid enim gpnmnmfattusftutrexilracDaccfpithiemfalcm ad hunc eflednm:9c cum allen/
fu populi deduxit arcam dni in fion, vt ibi papetuo quiefcetet .quis polleaCvt dicerur>iioina renda
tioncdfaftaqmcoeritin fopetioripaiteelniaemmonnsfion,inqoa*dificaromefltempInm.pTla/ >
bitaeula forti iacob.Nonfolnmvouitlnuenire locum dominoi.proarcadd,fed etiam prominilltis
eios-opottebatenim minilhos Aiuni culms multos ibi manete.^ AduetTchiciongendodifta q^ vo/
cete donec inueniam locnm/atteftanu aiTedni inquifitiuo loci innenimdi ; q> fcillcet defiderabat da/
oidinuenire locum iUnmmonlliatnmpamatch*iacob.Et quoniam' aodiemq> inhienifalem enc -
locus lUe.ideo qptimum potuit dedif operam ad habendum bcum tUnm,in cuius monte Gon lo/ .
caret arcam dci.
jEfCeaudiuiniUdUedditrationemvoilfui.tnmavariamntationelocornmpmiexftittira cornot :
ditatc.Er muranonem quidem locoram arc* domini(defcribit a primo 8t vinmo locis . Ecce aiidiui/
miisiIlam|arcam,iqephrata:hoc dl in forte ephraim mfilo.hicrnim ellprlmns locos in quollabi
lita fuit arca dci ih terra promillionis ten^ic iofon vt patet iofue.iS. V nde 6c fignificantiusdiar an
diuimus& non dicit vidimostquiaanteq namsefletdaaid/defiitareadommi diemfilo.vt patad
eo q> tempore hdi facerdons arca dri portata in cxeratum(capta ftiit a philiflpis i & nofq legitnr ite/
tnmtranQatalnfilo.p'Imienimas eam in campis ncraoristhocdl ingabaaffen coIlccariachianm|
fencanathianmihisenim tribus noipinibusnominatusFueniror locos illcvbi danidlnacnlc arcam
3 nando tranllnlitcam.vt patet ex eo q» domus arainadabCaquacollat dauidem tranllnlille arcam
omin0.i.reg.7**r.reg.(5.defcnbitnrin gabaa;&: eadem domns.i.parali.ij.ddcnbitnrincolleca/
tlathiarimiJe ibidem ninilominns diararvr abduceret aream da de canathl^m.Vnde videtur^
locus ille inquo erat arca erat fubnrbanus duitatis cariathiarim.quae \tdicitnr iorne.is.cratvtbs
ryluamm :&oat collis vocatus gabaa.Et proptaea vane nominams dl modocollislm^ ga/
baai& inhoc plalmo nominamrab agns nemons. intendit enim per agros nemons temtonnm
cariarhiaHm qn* erat noitas f)iliarbm.Et inrendir pet hanc dioafiratem locoram oocafionem
libi datam vonendi i quia indignnm videbatur vt arca dd vagarennrA propttrea addrmt hanc va/
lictarem cum adoctblo ecccidcmonllrando tanram indignitatem.Adi aperee diooeucce in prom/
ptu ^ rano voti mcufcilicet vagatio arc* da. V nde &. i .parali r jdauid propofiiit in confilio dedo/
cendi accani in Goo pro tadonequia non tequfliiitniiscainXatcamiciUmyindicbiuuuilthoc n
«-IS-» i.-5a.i-sira a acB • B
PSAIMVS .CXXXII.
«Dianonqn^oimDsincototempoteR^i linilislocarecaun in loco honorabili ac Oabili vtdecct
Kdadhucpencuerachmufinodi indignitas. *
JfniroibUtine in tpabitaculil dU0.fioreqmf altera tonem ex fntnra oommoditate-Dom arca dd ptt
vana ttanffimf loca, ciatminor comoditaspopalocooirrcndi ad adotandomAeiatminotcommo
ditas miniftronim debennnm manenorca arcam da : qm inocms cdflcnbas lysino poteiac ficti
fixa habitacula miniftrotDm:& populum oportebat iific huc nunc illuc dingcregicfibs (uos.& turfus
dtuerfo enfkntc loco arcf 6t loco altans holocaufiommCnam illud remanfaat in excelfo gabaon in
Boivt patet. i.patali.zi.)opoitcbat popula ad diuerla loca uc-Qm omnia incomoda defimira erant
to arca m cetto locotvt ta pcobanireuentus.(^ia hxcenim vitabunf mcouioda, dictt.icioibimos
in habitacula dns.Plnraliter dicit habitaculaiad^rchendendu comodiratem domus cfci & amoitl
& domomm pro minilfais.Propcer qd non dunt innoibo td inttoibimusdignificans comunem hor
mmnm cuiufqp ordinis futuram cdmoditatcm.|^Ctiraabimns nos fcabdlo podum dus/hoc eft an*
dd.quf fic erat dirpolita vt Tcabdli fuppedand oifido fnngttetuflfi Iiipcr cabdlam fuftentatam a die
tnbinis aliquis redillmvt moffes intclbgendum voluit deum (olere.'
0Urae ooniint Defctipto voto & rdne voucdi.ddaibitur deuora dedudio atcf ex agris (yloanira t
qua; Icnbi£iteg.d.a(. i.parali.i j£t imitatus moyfcnCdicetan qn mouebatur arca dam iamcuacau
^t d^;;^c.Suige domine C roganns eft more humano vt a loco in quo hadenus manfit fuigaOm
feqnie tua| veni ad locum quietis perennis vtno vitra vageris.tu & arca fbititudmis tuf. Non Uiffiat
^mdi vt arca portetur ficut portantur an^ lign«,(ed pet/t vt i^ deus ad fimihnidmcm furgentis fe
habeachoc eft plaadus veniat fua rpontefimul eft arca.Qua appdlat fbmmdims dininf ,qraa per ea
diuinz potentia; opera d&da fun t;vt manifdle patuit in letroc^ione ionianis,& in tot nurabUibua
diedisapod philiftras.
0ftCerdotra tUipJi hoc loco apparet q» daoid ad litera loqoif de cofummatione dedudionisiqfi fd/
liott arca dni ex domo obededon tcaflataeftinfion.Nafmhiftotiadoludioarceaagns ryluaipnon
ftiit vnica dedudione cd(ummaca,ial interemta fuit ppter morte ore&pofurft tunc arca tn &mo
obededonipoft tres afit menfes coTummaueiftt dedudioncm atcf ad ^n!& qifi ca ire da contra otft
fbit tnenoenna qua (acadotesexhibuemnt arcedfti,in hocm non pottauetunreamhumens fu is le/
nite w ^Cfperat moydesffixl dtixerfttea fup plauflrfi fvt dare hanc rooem explicat ipfe dauid. i.parali.
ii5-difponens VT m cftfummationc dedudionisflblicet ezdomo obededon vfij ad fion/fandifican ler
Ditf portarent arcam dd>ropterhmdi inqna (andificatione&miaentia pniis ignorarer omiflamf
quanrft erat exparte damdis.didt.Sacerdotestnvcooenientes ad tranflarionc, injloet inlhtiam|legis|
> & catabunt
laudandofteftrermodegratiofisadiiichocdthofesiioqnicuncp.redgfofituiibenigne donates pp
te.Er Itedit dcfcnbere iuftos ab opibus mifmcordifEt hoc qa ndcft feeaora laus in oiepdoris .
Vides doplice puifionaacfacerdoni ad obfauatia legis & ad offiaum laudandi.
^x>pter oauid fennim tnu,tK fac rcuoii facke cpitlh Oefcnptis dUpofinonibos ofiidotfi
DcdDCcntifi arcam.aDDonif fnoDlicark) rvinanin acrifLirrrn^rfiA
.. ..... ....w. a iu« wamvMJ qiaMtji diug UCUiK*d U1 HQII t uDiO/
■crea veriras ne fimile qd aca dar,pcnt.ne fac teuerti facies chfi tuijet ifta vice. PTt apponit huic fiip
plicanoni cam.ppta dauid (tmfi tuft.QiwdpdtdupIidtcrinteQigi.Pnmo lefoendo ad merita da^
dis.adidtxii&tpptermoitadao)disreraitni.Etinxtahnncrenrumlroencftdauidispfof vndioni te/
Rif. Adi apertedicero. ppeet mentft perlbne dauidis n6 cdfundas iteium fade rcgis tui quem tu vnxi
ni.Secftdo icfocdo ad dimna dcdionc perionf dauidis.Et tunc eft rtnfns.pprcr damdic dedfi a te in
licnift tufi.ne cofundas faaeaufde vndi tui in iege.Ec hic fcnfhs magis a^t If^,cmus autor eft da
Didnaficapponitrupplicationicamapartcipifiasddt&explicatqnod mpnndpio pfalmipiopo/
fiiit lecotdarc domine dauidi.Et eft locus fansdlicax: vt dens quia elegit ipfum daniA^ in fernft fnft
Sc vnxic ipfnra in regem, tion confundat iterum ipfum.
3furi3UltDOniinU0.TndacarbiciUapatTicula/rccotdaK dnerubiungendoexalraaonem magnam
qua deus pmificdaaidi.tnm quo adppctnitarcra Rgnncnm quoad locum fion.qua; erat duitas datii
dis.Vbi nota (pddcnpra deductione aic( in montefion.defcnbif cdTequencerfmhiflona tum diui/
na ptomilTio deppetnitate regni dauidis, tum dinina dcCtio fion.nam ad litera les ift^gdlc funr poft
deductione arcf in lion.C’Iuraaicdfts.Hoctnramencft eft aliud q<f non kgif alibi in libiis hiftona/
tibus facTf fcnptnr^In vifionenanm nachan propher^ ex parte dd rcnpta.z.ieg.7.&.i.patali.i7.nul/
b menno fit luramenti diumLSigniticac afte iurametfi dimnum immutabilitatem enentussqj Inlicet
fic ent vt iurat fiiraram.Et non auettetur ab ea; ventatt(non rcnocabit faoae quod dixit^ fru^ ven
Dtstniponamm rcdecibi.Oupla poreftcfte fenfus huius licetae.-^musvt promittatur afieirioe
BDftnavoitns dauidis tegnatammindeterminacefhoc eftnondetxmunando quanto cempoie:&
Caictibpplid. E ix
zi8
Dio
PSALMVS .CXXXII.
bollca robiangamr fub conditione tempore ctemo (bnen daoid legnatnram d)|(i tamm CrnuD»
nt legem cfca. Alter fenlbs cft vt promittanir afletnue mefias Ihiaur ventns dauidu rcgnanmislSt po
fteawb conditione promittanir q> filii dauidis vfgi ad mdiam regnatun fnntffi fimiaaeiit legem dd
liicfcnrasmagisqaadratiuramentodiuinopnEpofiroAcomaminteUigentuequain hoc tcxmin/
telligitor (ignificaa promifTio mefia: fafta daaidi . pT3efhiihj ventris nii . 6ermodei eft ad danidemt
& more himraico prokm appeUatfru^m ventris.C^uis enim fm noftram confoerodincm fhiAum
venms propne rclanue ad matrem dicamus.hcbr^ tamen lingua etiam rdatioc ad patrem fhietmn
ventns appcllaRVtdaiepatttitQj.id.diccntedaBidedeabfalon.cccc filius meos qui egtefluscll de
Vtero meo qo«ic animam meam.Ponam m fede nbiihoceft pona in lisle teMi,tibi(hoc eft ptoptet
tc.i.pioptcr promifTionem nbi fadam;proptcr cledionem tui a me Fadam . Vnde & angdus anium/
ciansbeatcvirgini|dint.dabiceidominnsdeusredcmdamdpatris aus.
SiOlIlodientrilUtUipaCtUllt IIlCUIIl.CSine mimm cum abraham decircuncilionerfioeann popa/
Io iftael ui deferto de cnitn meo intdligas^& rcftificationem meam/hoc cft lege mea: voluntans meo/
tom(p pr^cpptomm, hanc docebocosihoc cft hancqoam docebo co$.Et fiituram docebo/connnaa/
tioncm dodringper prophetas lignifieatvdiefcttnr ad prwentumpadumtqma lex fiiblecnta eft pa
dnm.& ordo comecueionis per ftimtumfignificatut.EtiamfiIueornm.Polito antecedente condino/
nalisjponitnr c%quens.enam filu eorum vl^ artemum Gakbnnt in fede nbi. Vbi daie vides fob con
chtione ptomillam perpetuitatem regni filiis/proculdobio vliji ad mdiamiquoniam de illo abfy vlla
condinone condat q> regnabit in domo iacoo in ammum.Et videmus hanc condinonalem merito
fuifteappoficam:quoniamfiliidauidisvfqiadl«icchiam tantummodo rcgnauetnnteilk enim fbic
vlnmns rex ex progenie dauidis vfgi ad mdiam.quia enim non cuftodierunt padum domini nec lix
Dauerunt legem eius.abiedi funt a regno.
iPl^sni i Hrgir nominug in fioil. Ddcnpta exaltatione dauidis in limiinedas.rubinngtcnt exalta/
tio eiufdcm quo ad (ion. Adocrcc hic q? propheta non didt)clcgit dominosfion.fcd in fioniqnia ad li
teram bquitur de dedione mons motia;qui erat fiipcnor pars monrislion.& fingulanter dededto/
ne aic^ qup quodam fiu t oman icbulhiin aua dauid obtulit holocauftom ad placandum deum pro
pefttlUefiqoidcm locus tunc reudatus eft dauidi qieflet locus domusdd:vt.tparali.^diacnr.&da/
tius apparet Ii dida ibi conferan tureum didis.i.parali.zi.Ck;principio.£^Ibt enim cxpreircdintur te/
pium zdifi»cum in loco monftrato dauidi:& hic dauid dicit hpc cft domos dci. Vndic etiam coniia/
tur dauidcm afhrmalb qi lUe locos erat domus dei dcimo lacob ducrar.& lapis ifte vocabitur domus
dd.Eiedio itaqidiuina loci illius in ambitu (ion monihara daoidi >^m facnficauit pto pcfte/hic ad
litetamlignificatuRqmeoIimfucratmonftracaiacobpatnatchar.rOefideraoic ipfamm habitacu/
Ium fibi . Aperte explicat ad quid degit in lioniquia aefideramt ipfam in habitaculum libi t hoc cft
in locum domus fua:.
i3^rC(Jui£0niea.Verbafuntdd,eiplicantis(p non ita elegit habitare in (ion quemadmodum ha/
birauit in filo.vbi licet habitauetit crccenns annis.habitauit tamen mobilitenquia nonhabuit ibifi/
xam domum/ed tabernaculum mobilc.In (ion autem degit habitare in axemumlhabcdo ibi fixam
domum.Ec ad hoc explicandum introducitur deus dicens.Hxc reqmes mea vftp fempiremuroihic fe
dcboiquiefcam.quia ddideraniChoc eft ad limilitudinem defideratis dio eft q> voluOeamivrpote a te/
pore lacob.qoum oftendit ei fcalam per quam angeli dei ekfcendebant 8e afeendebant . ex tunc enim
dixit iacob/hic domos dei cft.Quod autem dicit (empitemum/itdligefine vlretiori mutationesac n5
q> locus ille dlix locus diuini cuTtiis in artemum. Vd fub ahis veibis|axemom diftribmtpro omni tpe
Suralis cultusihoccft ftams meris reftamentt Adueniente fiqmdm mefia (inita eft illa fcmpitcmi/
tasidicenre ipfo ioan.4. veniet hora quado ncip in monte hoc neqi hicrofolymis adorabitis prem.
Clbuni duebcncdiCOldobcncdlCamDimna largitas mfion defcribitnrquantom ad ptouifione
vldlus mmiftroramthoc eft leuitice mbns 8e aliorum feraitomm. Cibum rius)fcilicet fion loa clomns
mea^Er cibfi appdlat decimas & oblanones ex quibus vioebat mmiftri diuini cultus. Bmediccdo be
nedicaihoc eft mulnplicabo.Hic eft nbus de quo fcnbif mala-vinfcrte oem decimano ne in horreum
meum,& (it cibus in domo mea,Et vfqiadco multiplicabo q> mendicos dus faturabo pancihocdl W
habeant non folfi ad faaetatem proptiam.led et ad erogando vf«j ad famntate menclicoqt.Et intedit
per hoc fpalem fua cura quo ad reporalia defuis miniftnsftanq de familia domos ptoprip. p^lacer/
dotes eius induam falotdno folfi cura habebo de viftu fed de (mote aif & corpons facodotfi . ideo enl
induamiqoia quafi vdhmentura dabo ds falutem vndiqoaqi.Ec granofi ems laudado laudabfitGti»
oofiadiuei ab operibus miCencordieiuIhortsdefcnbontnrfnbfpalicuradd ad officium laudandi
deom.Etdrfcribontur laudando laudabuncadcfimendandum modum laudandiiipfdlicet pa mo/
dfi laudantifiCcfi gaudio/prompre|hilanterideuore&c.)landabnnr.
'3|bigcrniinfirc(fiCUtn.lntcrpcioilegia fion coputat deus focoeflione regiam daoidici fianinisinik
Io l^jtanq in loco kdis legi^lta ipTi^los loc^ione cegiam ptomifi^tc autem ptominic locoin
>-
aaron:
PSALMVS ^ cxxxm. Z19
Mgif fiioodlk>nis.Cribi|in lionjgcminaR|ttiaIdp(icari (iicocfl!oe,^dain comufpotdhmn rt/
giain,clauidix>tdinauUucemamchnftoma>JRjciodiAipniiflegiired(lif:qiiiaibi ordinani laoanaf
ad fimiliftidinem vafcub loocntis rpgiain Csinn.chnlto mcqvndo meo daoidi . Vnde in racocdaiti/
bos hiftonuplorksfciibirarip deos IcniabatKgesddcendentesecdanidqvtnlinqaetct loceniS da/
nidi-P^apte luocm^ nomen congroic fimedencibns r^bos pott falomonem:quoniam oes fuofit
patui reges, ad Rmilitndinem lucernarum darp quidem mpariKliicis.
Inimicos cinsfdauidi5,mdaam confbiionervndi^ oonfimcnm.uhocetu intdlige ex (ion: quoniam
cx Oileu diainouifk>nconfnnderepromitticdensinunicosdaHidis.Qaod tepore damdis adimple
tum efle oonfiab Et tqtore feminis eius oofidentis in deonrpatet de abia|alafiof^>hach| & oechia-So
bs nanqi iofias videtm inter teges luftos fiiccubuifle inimicis.Ec hoc ideo quia non confutuit domi/
nfi m illo bdlorean^ in hoc de^eranent a dauide.pTt fiiper ipfom florebit corona eios.Hoc ad bCB/
lam de ipfbdauidevenficatnmefLfloniirliqaidcm corona regni ous vaidaqooniam ptopagaulti/
pctium coronae fupfaper muha regna vf^e^htacen. Arnen.
CTVVLGATA EDITia ^ Canticum graduum. CXXXII.
Cee q bonum SC ^ tucundumdiabicarc fratres in unum.
Sicut unguentu iii capitetquod defeendit in barbam/barbam aaron. -
(^od defeendit in oram u^mend eiustficut ros hermon qui defeendit
in montem Aon.
QgpniI illic mandauit dominud benedicflionem K uitam ufen in feculu»
ICIVXTA HEBER^VM. IJ^Canticum graduum dauidi. CXXXIII. ‘
■ Pfopijjfj p Cee g bonum &qiucundum;federe fratres edam fimul.
s P ’ Sicut oleum bonum fupercaput/defcendensfupa barba barba
quoddefcendens fuperosuefbmentorumeius.
.
4 Sicut ros hermon/qui defeendens fuper montes fion: quoniam ibi pr(C{picdomW
nus * benedieftionem uitas ufep (ternum.
Imius efLCanticum graduum danidi.Oe quo vtfapra.
JL CrMatenapEdmieftvnitaspopubifraebvtclareplalmnsptclcfac.
C5VMMARIVM Esr
lULaodacdanidvnitatepopubabonitateiaiDcundicatci&adiuinabenediAione t
CrPcrfonaloquens propheta eft.
'O £ce^ bonum. Uiuidifpfalmns in partes duas;propo(itinammatcn(,S: exemtiuamiibi flent
i"*. olcum.CJP^ponit bonnm& iuainrfaun efle quidccie flmnl hattes . Ecottdemonllrantis faCtum
cft.Dauidflquidcm.7.aimis quibus regnanerat in Hebronrupermbnmindafcxpettiis fuerat q malfi
& 5 moleflum eflet popnlfl ifrael cile diutfiimdub duobus fobeet cflc regibus.Et piopterea pollq po/
pc£is toms vnitus cft lub vno regeCipfo fobeet dauide)demonffaat ab eflcCtuiab oqxiientia , g bo/
num>vtilc,&q iucundnmiad hilaritatem & gaudium popnb,eftfakictqnicfceie,fia^Cvtpotcoa fi
lios ifrad^am flmuI|hoceft fnb vno.tege vnitosmucnt funt fratres ita etiam ^t flmuL
C0icut oleum botumt Incipitparsuccunua tali otdine.Pnmo dedaraturilla pairicala(iacntv
dum.Sccnnck) iUajbonumiibi flent ros.Temo illa|ftatres ctia flmuljibi quoniam ibi.(TDcclaiat meflf
ditarem vnitatispopub a flmibtudux lucunditatisqua: erat in vnAione fummi facerdods . qnum
enim vngdratur lummus (acerdos, magna erat incunditas pqpuUrflcut modo quum coronatur fttin/
mus ponafoc-r^SicotoIeum bonum fnpcr caput,defcetKlens (nper barba barbam aatoaDcfcribit in/
cunduarem a nrn vnaionis.vngcbamrenim(;vtdicimr)in capire,defccndcndo vfqi adbatbamic ad
exaggeratione acellcncue flt repetino batbp. (3wd defocndens|eft,(npcr os vdhmencof cias. Hax li/
cera (onar oleum efliifnm faper caput aaron do^dere in barbam|& rcdnndare in fupeciorem parum
veftmm lacerdotabumtqaf vocaturos vefhmentot(i.Exo.:9.& ^L&dcfcribtmi conlixracio aaron
qnanrum adoleom duplicirenfalicet in capite per modum efiuflonis,&ui veifabus pa modd afpcr/
noms;n ihilcp dictmr ckbatba aut ore veliifl. Vnde inngendo hec cum lUis, apparet (f abundanna ef
^oIdflgnmccf|adif{[ifioneciasmbatba& os vcfhmcncoifl.f Adnerreq>Uoec fupeiflcies brenefi/
gnifleet lucundicatcm vnftionis fummi facerdocistituenms tamen (bilus cft ipflcut grata & ineunda
cft populo vnitas fum mi (acetdotis.ica grata & iucnnda cft vnitas r^s.lta 9 laudando fciadrt vnita
■an populi (bb vno rege lient gaudet vnitare fummi (aoodods.
CaietibpplaL E iii
Digital-' hy ;
PSAIMVS 'CXXXIIII.
SokUt rO0 l^dinotl- Tra<^atar UU paBicqfa(§ix)nam(a fimilitndinc vtditans rotis cotmnimisliir
fnon&inonribu>fion.J^Quanniadhilllorianiaducitc(phcnnoncftinons magnusttu lordana^
cumsmanjnitmoffpidtuit j4ico«fliljnMi^teiTam<kitunadoo«ttgDin amorrfomm quie^
trans lordancm a to(rite arnon vj® ad monte hcnnon:quan (idoaii Snon vocant & amorrpi (aoii
|V)ontcs aurem Gqo appdlaiuur.motcs circa tvtpdalciiude qnibosanalio plalmoanonrcs in ntenitu
«ms.Pcr monte ergo bermon & isoaics fionfuitcndit vnmmam toranipopnll ilhid.dcfcnbcs illam
a monte trans iotqancm fica monnbcuoiuc^it^ os prdanem.Dqcnbinir^tos hamonddif
dens m montes fion.non (p ros migret 4e >Uo monte in illosdal quia monsiUe cdiiot eSk, ideo aaa^
lio pa modum defccndentis ab illo monte dclcnbinit.Etintcndic.q> fient ros communis hermonifc
•Donnbus fioii tand inde ad iftos ddceodaqbonus cft ad vobeate fic v^abodr eotum qug naremv
«ur.ica vnitas populi bona cft.Hiccfi(oiras(iipcificialis.Scd intentus Imfuseft» fient caatnnicaii
partes tetrg in vno totc^oc eil in vna complexione (di difpofitione aeris.qufi ddcnbicahoc 9 miSf
do cadit ios in vna paite cadit ena in altoatim q> vnitas tons cdmunis mond hermon & mondous
lionaffettut vtfignuvnitans aens);ita habitatores c6miHiicancdebentfnbvnocapite£t intcditad
iteram c|>n5folfi Vnitas fommifactiddnsqnfeft cilcgerTedctia naturalis vmtas cdm|Sle)a6nis ad
tisin qua comunicat panes terre vitra fiecin-aiotdancmlfiiadttvnitare populi fiib vnorcgctvt Go^
Ihni Inb vno n>K ita fintlbb vno tege. I
Ipiiimjjiii ihi pCfpit.T raflatiit vinma patriculalftatres etiam fimol/a caofadiuinf ordinationis
quia fabett dominus benediCHonc vitale dedit filus iftad In vnitate populi. Vrenim patet daacA
Amnf benedictiones dantur filus ifrad vt vni populo.p" Quonia ibifin \Tiitate fratifi fiUomm ifiaej,
pr^cppicdommns benedidione ap^finue Vitas/quia benedictiones funt vitam confcrctrs.vfqi
nomipafucc^ionc gcncracionnm!u intendit per hcc ad iitcram/laodan^ faadctebwita|ticm fic lu/
cundnatem vnitatis populi fnb vno rege, ex yrntate mmmi facctdotisicx vhitatcdi^Unohfs befis a
cra fic vitra iordanelfit adiuina brdmanone qba pmifit vitales bfidiOibnes populi in vnicatcAmen.
CTWLGATA EDITIO. CCanticu^dufi. CXXXIII.'
Cee nunc benedicite dominumtomnes ferui domini. '
Qui Ratis in domo domininn atriis domus dei noftri.
Tn no^bus extoDite manus ueRr^s in fantflatSf benedidee dominum.
Benedicat tc dominus cx (iontejui fedt ccelum 6C terram.
ICIVXTA HEBR-^VM. |[^Candcum graduum. CXXXIIII,
Propheta* ■pCabenedidtedominum omnesrermdomimtqui Rantesmdomq
domini */inno<Ribus. j
Leuate manos ueRras (^dicadtdC benedidee dominum \
WAMfftlM
Benedicet te dominus *ex Rontiadlor ccelorum terr{.
IsItulnseft.Canticnmgradunm.Deqoovtfnpra. . j • •
(TMatcnapUmicftmaitanorainillronimmoianciiimindomododiini adorandum inno/
n fanCtuano.Et hoc eft etiam fummanum.
OJPetfonaloquens propheta cft. . , ,
.j— 1 fcebcnCuidK. Dimditur plalmus in partes duasipropofitinam materiat , & executinajibi lena/
' te.(T Proponit comoditatem iam oblatam orandi noCle in lanClnario minillris motannbus ibi,
Cmdcraonlmt tempus fdificatotfi habitaculo? pro minillris qui debebant habitare ticca domum
domini C& dcraoftrat hoc addilfaeriam tepomm ptatteiitorum quibus non aderant illccomodita/
Ks)bai«licitedommnm;benediCtionclaudis,innoCttbus(fingnlis,ocs ferui doroini|addiCU fctmtio
dimni culrusiqui liantes in domo doraini|ad dilletentiam aliorum de mbu leui morantium alibt^
entenim hodie canonia habentes habuacola in daullro adherente tccldipihabcnt comoditatem di
fYn>4i matutinas nodumo tempotc|habitantcs autem alibi cxcufanmr a tali onere nodumo tempo/
ttiica tunc (acerdotibus fic kuins habitantibus luitta domum domini incumbebat cx offiido fco deoo
tione laudate deum in noCte in domo dni.pTMec refiert ad propofirom an pa hebdomadam mutaten
mr hwofmodi mimlln;aut quouis alio modo viciUitudines haberent.
nunU0 Vdirae. Inapit hic pars exceudua/ma expUcans.Ptimo locfi orationis .
manus vdto CanCtitacLSanCtitas appeUatur deus fcdcns lupa chendiiin in fandofanaonim .
’ f I ■ _u
.V. WALMVS '.CXXXV; za>
dicit ite ad lan^tatnn C<1Don>^(olospontif(xiji0tdicbanitran^ranAotam^fedlcDate mantu
veftras volas ranattate.hoc mim ligno eztcnon lignificat orationem. Hnnc (iqnidem orandi modfi '
cdnliiooiti futSeicx pluris tcxtibas coU^i poteil.Et per hoc intendit orationis locomifciUcet
in domo domini.in qaa leuabantut manas vous propiaatotium.Et benedicite dominam . Repetit
oeqacndo officium quod propofaeratsvt non folam orent ied laadent deam-ATBenedicer te. lodfi
£i
IX
qaodexplicateftfipdtqs:vtafiuCtapercipicndomoacanaitadorandam&; laadandam.Ben^icet ) ,
te dommas ex lidA.Quamdebailfttdiceieqaia benedicet vos dominas ex lionidixit qaiabenedioec
lead commendandam ynUatem-gdonat enim fnb pionomine teinon folam ipfos orantes hc benedi/ ■ *
cenrrsdnmn(tdoronesmqootmnpcTfonaipfibcnedicnncdeam£ftfiqai(lemfenliis.Leuatemaniia i i
veffias&bcncdicittrciaiitdomiQpsfa^tcadotam&ccrncbenedicetviiiuetrumceChoccllo^ qoQ/ ^ .
nim pcrfonam'^itis ranq swni^a fTohia loco calciis foiihoc cft ex metito Sc offiao cnltns qoi exhi '*
l)ctarcim(ion.^VbircdwrMoiu3nbciMdiAionisafia£hi:quiavobis bcncdicetibus dominam/ - |
dommus bcn^cctomncs'.a(iatibnim'Ioci ex locoiquia vobis leaanbtis manas in domodmvetfqs
liuiCiicatcm|dnsfaCtorcceloqia(certKdignabifbenedicatrexlocolioninqaoeratdomasdni.Am£ '' '
CTVVLGATAEDlXdOt CHaWuiafe GXXXIIII. ^ »
^udatenotnep.(^iDini:lau4aceferu^dom^nun]r
Q^ilhds in cbmodommmn atriis clotiiiu dei ponri. , : , . j
Laodate dominum quia bonus dnsrpfallite nomini eius quonia Huu^j
Q^uoniamiacob de^*c fibi dominustifrael in pofTciKioncm libi*
Qgiacgocognoui^magnuseddnstSfdeusnofterpr^oibuadui. ^
ptnniaqu(cunmuoIuitdfufecicHncaelod£intetTa,inmari0Cinoibusaby{ilu« : J
Kuceiuni^esabextre^ceir$:fulgura inpluuiam fede. , ^
jQoipioduacuentosdetaefauiu fuistqui percuffieprimogo^a icgypti ab^nvp^
';of(5 adpeensi >
^ milTt ligna SC {irodigia ih ttiedio tui (gjrptetin pharaonc 8C in omnes Ictuos eius.
C^nipercuTlic gentes multastSCocddic reges fortes. p.:
Seon regem amorrforum deogregem bafantSC omnia regna chauaan.
^ dedit terram eorum h{reditatem:h^editatem ifrael populo fuo.
Dne nainen tuu in (temuKlne memoriale tuum in generadone degeneratione*
Q^uia indicabit dominus popnlomTuumidC in feruisfuis deprecabitur. .Mfi
Simul^chra gendum argentum dtaurumcoperamanuumfaominum.
Osba^cdCnoaloquentunocnlpshabcntfiCnonuidebunt. '
' Aures habent df non audienttnecp enim eftrpiritus in ore ipforum. . 't
Similes illis fiant qui fadunt eatdC omnes qui confidunt in ds.
Domus ifbiel benedidtedominodomus aaron benedidte domino.
Domus leui benedidte dominonpu dmeds dominii benedicite domino*
Benedidhis dominus ex Hontqui habitat in hierufalem.
CriVXTA HEBR^VM. CXXXV.
* l^rophcta. Audate denm/laudate nomen domini^daudate ferui dfii*.
* • Qmexillentes in domo domini^dn atriis domus ddnofiti. ^
^ Laudate dominum/quoniam bonus dominus*tcantate nomini eius/quoniafuaue .
4 p uoniamiacob degit Ubi dominusrifrad in diledhimfuumt.
9 puia ego fduiq^ magnus dominus":df dominus noder pr( omnibus diis.
Oia qu( uohnc c&*fedtnn codis dC in terra/in maribus 6C omnibus ab^filts.
W Fadens alcendere nubes de finibus tcnscKorufcaciones pluui{ fedc / ediyen.t uentum
J
i
ti
tiUcft*
fao
''de thefauris filis.
Caicelopplidc
E 1»;
'' PSAIMVS .cxxxv;
g Q^ufpercnflit primogenita asgypriab homine uf^bcfKatn, '
* MiiitlTgnaK miracula in medio tui acgyrptetinpharaoneKmcun^femisetUfc
* ® Qui pcrcuffit gentes multasiflC occidit r^cs fortes.
* M. U,-
Sifioi^ regem amorrforum & og regem bafamfl; ola regna cbanaao*^
Et dedit terram eorum h^reditatcmdixredtratem ifrad populo fuo.
Domine^nomen tuum aetcmo:domine*mcmoria tui generationi OC generadotu»
Q^uia judicabit dominus" populum fuumrftruperfcruosfbos placabitur» "
1 1
I z
ti
14
1 1
.•iliii. ..
fj«3 /ul‘,iD3:f ifl-a.1
ATAOJ vvr»
MuAff
li
Sitnulachra gentium algentum 8d aurumiopus manuum adW
Qs ris/K non loqucntunoculi cis/S£ non ui^bunc.
1 7 Aures eif >K non audientictiam non c(l fpit^ in ore eorum» ,
ArisUic^h^ cc ^ ^ dl^ ^
j8 Sicut ipfa erunt facientes eat otrmis qui confidens "irfds.' •'Uflfr;,
IS Doroustfraelbcnedicitedominum"tdomusaaronbenedk5fedominlnn ♦ j
zo Domus reni benedicitedominum":timentesdomima»"behedidte dominum*»
fi Benedi^sdon!iinns"exffon,habitanshiemfalcmUia!e!ui!ihi
TImIbs noltos diSed haldu iah pro titulo \'fbrpardni/pnnci(Atim'efl pfalmLIta plidmaslnef
ptrctk^lapt^eiHivnialioiium diminuta uiucnucnit ptppc^o pfalnu.& in heb^ tam
nulla apparet dilhnCtioifcd eodem edeextu fcnpcpm cft.Nec mnnm Ifab inteipreabnsomifla cft b{C
pamcuV pfalmuqufi enieadcnl paiticnJaCfcilfcethaldD iah^d^tepr^ta in finepralmi oimttaE. j
IHnMlketfl^GdttiCvtipfept¥(eto>dttiMi)ick>itiiipinifttd(dtacotlNttltiliadtcinpbim^lai)dit
damdeam&nomedei;quiadeaseltbonus|oipotcns/incdpatabiUsaliisdu5,quia nomcdns cftiua/
nqquuflfgit pf pnlillfod sd cjiltu (uoip dcc-tfec oia cteix bquipt ipp,faIino,prctcr hpc^ood din/
mu^ de tcrnplo iqudd m ei pfalnio inrinuatur.cfi es eo q> iiiprinapto p^ml meno fit aotoge domus
dciih^c.n.templu infinuat-axiificaro liquide ceploraAadicunf quattuAtama antcdomndcLTinn ez
co q>m fine pralmimcQW> fit ddiainhabicancishidu&k<i>&iaudantxfion.haeccnimii>amfidk 6/
gmlicant tempus quo plebatur in fion:& infinuanc tempus tcqipb zdificaa quo iam dens ha/
bitatoreffeftuserathieruraic.rVndeadlltctam vldefifte pralrtiuseditusad monendam poperifivt
concumtmesad titmplnm nSexilhmeiit taripluhocficutaliatetapla deorum, fed coaanditad Usu
dandudcucuidicannn^»Kuaip(eefibonoi|omnipotcsnncompacabil|saliudusft:Ci ^ ,
;c:S VMM AJiiVM EST., i.’- V
CPropheta monet omnes eiillentes in atfiii dpmus dei.vtlaudet deam Benoineft dtLdeDm, qoid^'
quiabonns|omnipotens)ina>lhpaMbiUsc>etmsdiis(8edegttiftadnonitnveri>itlii^qiiiiifBan*Htt«»
nnm(& memorabile in gcnetsfcioneatgcntninonr. ns i'; 'li;’
fEPedbnaloquensprophctacft, •
T SiidatCOeU-Diniditurpralmusin partesduas:ptopo(irinaminaterie,araecuriqa/ibllatidaatto'
i .nunum.iTPiopoiiiittoOrferficet laudate dfenin|A laudare nomen domini.Qtms atitetn aUoqoaC
hibiungit.LaudaieI^idomiinuqmcnfletes|dlis,indomodomin>>ocdlinatmsdomu$dan<M^
Intra fiqutdem domum domini nuili cxiflcbant aid cantandum:& facadotes linilaiitp ingrediebanE
ad panes propofirionis ponendos Se lcuandos|ac thus incendendum S^. '
tacaf ppofito^^hdefin^dlatimfmfingulascasfitezccnnoezplicanaajibioiaquir volnit&i —
illucuf^ differenda efi dilhnCtio totius tatus.<T Circa has eas adoette q> ijun duo ppoTita fintC Xiw
datsdnm & lau^renointdnOppheta tcfpcCln fccudi rtddit vna cam,dicMo.cataR nolaus qui Tua/
uq^nomtausj^cfpectuyat^rimiieddir quattuor cas.Pnmafeddif dic^jlandatxdnm qmbo/
nusdfis.S^da.qriidnscle8it(iDiiacob,itradindil£Ctumfuum.tertia.qij|ie^rciniq» magnusdo
' ^ , minus.Quatta.&dominasnoflerprxomnibDSdiis.Etdieitnrq»dominasd^tfibiiacob,tBropa/
march^tnmpopulum dcfcendenrem aiacob. Begitinquam a (ua granairdefto eUo i Afimilucr
populum dc^Ccndenrem ab eorcicCtisrdlqms populis defctndcnnbnsab abrahafi 8r ifadfcElegttan>
Km fibi|deo|hoc efl ad ahibendum cultum deo.iltad in dileaii iibi . Et hocqnoip venficiKat tam de
patnarcha § de popula AnKq cnim egmletant ^ vtoo matns d|^<p cff.iacob dileitefan odio ha(
bm ad to.9«mala.i.Etgme.is.adRbI^mifuifTnnt gentes ih voro tuo, & duo ix^ima veoetM
dimdenfi^piilnCp populum liipcrabit.acniaiotGmiictminoa .t .
'■/•«ALMyS CXXXV. zs,
0mnu CjUf V(4ntt>H)c Ladpit aeoitioni mandaiviiinbo proponta ftn ranfac hngolai & pt£>
laudat deomtmillaipcaofamHlu««8olairi(j>magiMisdns.SccfidofinjUa/qmiacob elegit Bbidns
tfrad ui diloM JmjibiapacuiritD^ogm
dni>m illa cao Wmfqffl fiiane/ibi dne nomen tua.Quarto redit ad prima particula Pm illa camiSc diis
noftet pre oftius diis(ibiCraoiachni8«tin.Qninto tma£ illa pticulailauiiatcrenii dni ejdftetcs {tclM
ttomusiCadCrLaudaniJusUagtdeosqpiainagnusdnsCnom^mtudie molis fcdvimins>fcclata/
iw a o^t^Ogflqx voluit^rcqt;tnm,'in ccdis|cum in tetrajram in maribus/tum lo omnibu»
■bjdlis^ racicsiulfulit |iabc&ciipltdxis ui gtnete opcnbus dd in ccdis|ccira \ aquis , explicat ttla
dpta, irtSdeJ^m&fa^s alq&iefr imbcs de fimbnt/de extremitatibus, tetnnnubes.n^ fupetfiae ter/
tac denantur.Coni£»tioixs eidius fear. Vbi dupla opus inculcatilcomfcanonum & pluuifAoidl
pantut adplouiiEiicens ventura de thefauns.Metaphona ven/
aret fenrm.q> venri tan§ reconditi alicubiieducattir forasdicot
*s cnbialis.Secddii tamen ventate venniseduatur de theiaii/
oiumi
fed conlhuamiiimdmP.fS;de(fic^eo9.Hiceft effioftns dil^onis^jnaiediiic in diledhim ruoml
cni quali dileifto filio dedit tobm diatian^rum in hacieditate.lta q> non folum cWit.fed
np^.dedit^^uwlitia cena^n^nam in qnacokndusellQt.
pOoftiirte nomm niUiExplicatur alte^arncnIaC.f.b^ dni)Pm illa canfamiquonia fn=iiTf.
Su^fiQdcm e^H^amr nomen dfii omni tepori|dfie nomen tufi stemo:& memorabile oram tfpoii
&oimemorif(dnemeniona ttdgentrwionitegeneiationi.rEtratiofubek.Quia indicabit dnspo/
polfi fuli.a: (up tetuos fuos placabifchoc eft quia deus ptmiedo populfi fufi n6 exterm uiabu illum vc
exterminauit gentes amonps.Piiriitionanqifignificafdlccncfqquiaiudicabitdns populfi fufi.6i/
«ra eiteminiu afit fignificat dicWo.& fiiper fcruos fuos placabifildi rtcodliabirmifen confolationem
«cdfaa£ctHKndit ps hoc 9 nomen donum 6c memoria eius pcrliaierabic fuaurculnuquoniam ta/
Bwmenientibos pgOTs populideus ipfeCoon aliiw)pnniet eos,fic tamen q» placabitur eiBem.
Slimulacb^agcntiuin' Laudandum dcu a incompabihtace ad ahos deos Pm aliam cantam prius
di<aamCrciliccta( domiitdsnofterpisomnibasdrisihoc eft fnperomnes deos incompabilittr)modo
fobiungiRdedarando eorum condrtiones;q» fnnr auia& atgcntfi quo ad matoiam | Sc q> nullam ha/
bent operationem fonnpqoahabent.Coris|ooilorum|aunnai AcEt demum cultotes& fiiOoicscoia
cbgnosellevtfimilcsilhsfiantdc^bir. ^
|0omU0 ifhKl- Dedarat illain partfail5|landattfe^ttt dni Acexplicando qui fint ifti fenii dd exiflen
tts in domo & in atms£xplicat autem domum i(tad|hoc eft vniuetfitaum popDli,domam aaron (3
mi facerdods, domum Icui dicata diuino cultui,Se demum timentes dnmiiuc ad expnmendam quali
tatem tequifitam cuilibtt dietamm domoram ad hoc vt idonei laudatores dd fiiitmuc ad comprehe
dendum omnes cumSanim nanonum timentes dcfi.CTBenedians dfis.Potrigit propheta qualitate
landis:q>fcihcct(kbcnrlaiidm<fetrnidlcend6:Benediausdominnsafion(aeiilm qni exhibetur d
in loco fion.h^bi^s hieraibknuhaidu iabilaudate drnm.Et intendit per h% qi laridi 4ni|p pnv
fiteanturdeum habitare hiem&lem ratioac templi lij| in fiomhoc eft q> deus degitlocumfion in hic/
tufalem.vt coIcttrxirfolennicuItn8e'verierareturnQmcn futim ibi.&nonq>deusfefchabiietin hie
tufalem aut in fiomqnoniam tfixi^jiliabitat nlfi in ftiplb/fibiipfi fulBdentilfimo ; quia ipft eft fit/
|)cteniinenteromnia&phil§oami»Ainen. ^
(C V VLG AXA BpiTIOCHaldufat CXXXV.
Onfiuniiiqdoinino:(]uoiuainbomu,qaomaniin fsculimi mifericor^
diadiu» uti'; ir<"ri
Confitemuudeo deotutntqaonutn in Heculuni mifaicotdia eius.
Confiteniuudoniinndoiiunoraiiuijuoniain in fpjihj f?nt(
PSAIMVS _ ^XXXL
Q_ui fadcmwabiUa magna folustquonutn in ffculumtnifericordia eius» ^
Q^ui facie cceloa in inte licclutquoniam in foculum miTcricordia dus» ^ *
^i firmamt terram fuper aquastquoniam in ffodim» mifaicordia ena.
(^uifedtluminariamagna:quoniaminf{culummifericordiadufc ■«
Solem in poteftatem dieitquoniam in ff culum mifericordia dus. _
Lunam 6l ftdias in poteflatem no<ftis:quoniam in Cfculum mifericordia diM. ^ ^
Qui percullitacgyptum cum primogenitis eorumtquonia if(^um rufericoifaciait
Q^ui eduxit ifrael de medio eorumrquoniam in ffculum mifericordia dus.
In manu potenti ac brachio cxcdforquoniam in fijculum mifericordia dus. ^
Q^ui diuiiit mare rubrum in diuifionesrquoniam in ffcidum mifericordia dufc i
Et eduxit ifrad per medium dusrquoniam in ffculum mifericordia dos. __ ’
Et exculTit pharaonem ac uirtutem dus ^ mari rubrorquoniam in ffcuhm tniienicoi
dia dus. ^ • -j: •
Q^ui traduxit populum fuum pef defertumrquoniam in Cfculn mifertcotdu cw» . *
Q^ui percuffit reges magnosrquoniam in foculum mifericordia dus«
Et occidit reges fortestquoniam in ffculum mifericordia dus. ^ ,
Seon' regem amorrforumtquoniam in foculum mifericordia dus. ^ *
Et og regem bafan; quoniam in ffculum mifericordia dus. _
Et dedit terram eorum h^redrtatemtquoniam in ffculum mifericordia dus» .
Hereditatem ifradferuofuotquoniam in ffculum mifericordia dus. ^ ^ ^ ^ ^
Q^uia in humilitate noftra memor fuit noftri:quoniam in ff^um mifericordia OOlj
•Et redemit nos ab inimids noftrisrquoniam in foculum mifericordia cius»
Qui dat efcam omni camitquoniam in feculum mifericordia dus.
Confitemini deo ccclitquoniam in ffculum mifericordia dus,
CTIVXTA HEBR-iEVM, CXXXVI.
P heta (^Onfiteminidomino^quoniambonus,quonia {terno gtamemc»
* ^^Confiteminideodeommtquoniam{temo gratia dus»
Confitemini dominotdominorumtquoruam aeterno ^dadua»
4 Fadentifeparatamagiiafolitquoniameteniograriaduu .j
5 Fadenti coelos in intdligentiatquoniam {temo gratia dt»
* Extendenti terram fuper aquas: quoniam {temo gratia dus»
7 Fadcntiluminariamagnatquoniam {temo gratia aus.
»Spt»>< , , , f '
* Solem potefiad in dictquoniam {temo gratia aus. ,
»dn»in ^ > Ifi‘
9 Lunam Scftellaspoteltadbusinnodletquoniam {temo grana eius. ^
10 Percurienri{g)rptuminprimogeniriseorum:quom*am{tOTOgranaanfc
1 r Eteduxitifraddemedioeorumtquoniam^emograda
I r In manuforddC in brachio extmtotquoniam {terno gratu e^
11 Inddenri mare rabmmindfionibustquoniam {temo grana aus»
14 Et tranfire fedtifrad in medio dus: quoniam {temograda dus. ^ ___
fmirii j F.t fubmerfit pharaonem 6C exerdtu dus in mari mbrot :qm {temo gPUia Aw»
Ducenri populum fuum in defertumtquoniam^emo gratia eii^
17 Pocurientiregesmagnos:quoniam{temo§^riaeiHs,
il Et occidit reges foctestquoni^ (temo gc^^s» ^
4<U3i
nd»
I
Z
)!riT: :*
1
V
PSALMVS
XXXXVI.
* 9 Sichon regnntamorr{orum:quomain (temo gratia eius.
Mo EtogregemtDafan:qtK)aiama:t^Qgratucius«
2 1 Et dedit tetram eorum in b(reditatcmt»]uoniani (temo gratia eius.
2 z I H(reditatem ifrad feruo fnon^uoniam (terno grana eius.
2 ) Qgi in humilitate ncHra memor fuit nodrit :quoniani (temo grana eius.
2 4, Et faiuauit nosab angudatonbus nodrisrquoniam (terao grana eius.
xf Dans panem omni cami:quoniam(temo grana eius.
X ( Gmfitemini deo cctlommiquoniam (terao gratia eius.
3ZZ
I tftjl
, tKS>
thernlinl
tacbii
qnidoniltel?ngiUan(Timu.sdl,inhoci)> Quilibet aus vniiciilus tcnninacut quoniam actcmo grana
0as£tHcdcbctfenbiinplaIimis&cancanineccldiis:vtcccldiaromanarcruat.\tcnstamennomine'
miloicordig loco gran^.rPni<^anti aurem progneflum pfalmijappanx q> maceria pralmi dl inm/
care ad rccognoCoaidum 6t laudandum diurnam gratiam vt rationem omnium ertea dcumhnchoan
do ab ipia ranoneagcndi|& prolequcndo per lingulaivt dilhngncndo pacdiic.
csvMAR-ivM est:
CTProphera moneromnesadnccognorccndum Sclaudandumdemmquia |ratiaciiu connnua
ibarternumieft ratio cum deorum &doipinoru,mmfupemaCDraliumopctu,tamcicaridirtau,nnn
Ipraalis cnrgpopuli i&ad.tum generalis ^bematioim vniactfL
^Pcrfonaloqimsprophera eft
CiOnfitcniini obluillO-Pralinos ilknon propriediuiditurlicotalii in partem propolinaa Seat
cunoam:!(xi tamen diuidicutin partem quacellvrlutradixacrano omnium fojaennum.& in
paircm'eq>Ucanrcm tan§ ramosrcpctcndo pnmam raaonem.<rin primo itaip vemculo radix ton/
ospfalmi conrincf, explicando duas primas roncstetuoium.Cquoniabonus)quoniaarano granos.
£onitasliquidem no folii exphcacnaturamdnqnxcftiplabonitasCac pcrhoc cdpiehendms in le
enincnlTuncqaicqoid bonitatis qfiolibctpotrficflein quocunqi)led etiam explicat pnmam ratio/
SIC terdomniiiojiliabonudiraiipuosdiffuJiutL-acperhocq) deus cft bonus natura Se voluntate Scc
figniHcarurtano quate corounicamt bonitatem fuam creando tes.Ec vere lic dhquoniam deus ad co
municSdu bonibccruarecicres.firVcm qahaecprim(uaracio mulcosapud duictrosphilofophos
compacicur modos comunicandi boiuci^ duunafquocu aliqui detogacoimnf graci(( vc Ii comoni/
caiecbonicace fua naturali neceflicacejlicuc fol c5municac lumcniauc nccdlicacc inccUci3as| lioic nos
yolomus bond Se fugimus malum) i^ ad exdudeduoes errores de modo quo deos comumcac bo
lutare fua r^usfaddit p phecabonicaci ^am.Se quii duinict qui bonus|adiuzir qm «emo gfa nos: vt
gracuica ols collatio ^uina itdligcrcf.no femd aut certo Ccmpoccfcd in «crau. Significaui.hooideo
laudandum efle deum, quia gratiaigra tuita voliicasino narurz aut intdlcAns aur voluntatis aut qntf
Dis nccdlitas.fed gTdtia|fcd gratuita volutas dn.d? aetemojfcmperduraqnnnq ezhaontorfomni repo
leadeO.Hffuncpnm^radiasaCtiomsdiuin^adextratlignificantes deum exfba bonitate gratuito
facere omnia qmediq<facir;a prinnpio quo fedt res vf<f m «ernum.
£onfitcnniU DCO Dconilll- incipiunt hic vduc ramilingola quomm ratio dl gratia dei continua.
Et dilhnguurur in qnep partes. Pno.n.laudiidus dicif dCus <]oo ad liatd nus.Sccudo quo ad operatio/
nesrapnacorales|ibifacxetirepflta.Tcitioqoo ad Citationem mddi|ibifaaericados.Quarto quo ad
^icciate cura ppli fuijibi pcrcurieti ^gyptii. Quinto quo ad generale gubernatione roudiiibi dans pa
ncOrMonet itam in pnmis ppheta laudadOdi.reci^olamdo diuina gratiam ronem excdfi llanis
deifupra omnes (abllaciilsfptntaalcsiqaales funt rublEtig ihrclledoalcs quasdidmus angdos. Hoc
enim intcdicdiccdo/cofitcmini deo deo^:Sr(ilVdfk)<k)mfnomm.Eft.n.dens dens deoromihoc e fpiti/
cualidrublkmtiaru.QuaiappdlanirdupptcrexqdlcnccpartiCipacionc ddcans.a appcllanf dnipg
^dentiam rupercoipaliaoiaiS; ena quia inter cos alii alus ^dentj^bi aduerrcq>pnmii tndodii a
propheta dl ^dentia dei refpedtirnbflatiahifpintiialidiquonia in ventate Ul^func pnma &ponol
pars vnmetfi.Fr ratione tam cxcdlcns'flacusitac(cnri(,afrigiiargtatia.confitemini deo deoidemonia
actcmo gratia ciusiqnonia cx diuina gratia connua c q>lint fubl&i( illf quardii Sc dni dKucnr.U hoc
RlVinteHigeinoibusfubrequtjibas vcrlicolisiapplic^orcmpcTconccotinop gratif dminf lingulis.
'^Cicti rcp3TJ UlilglU-Sccilda pafj cftddcribfs cStimii ^ih ee rSne q>deus folusfadt opa Ibpna/
W^aiqnae fepara a facnirate naturae vocanf. fohis.n.ador nattirac pdc luper illa.Er fubinteilige tam
./»■
PSAIMVS .CXXXVI.
*^dcknti CdO0*Tcitia pars indocir continna gratia cfTc rationem atationis mundi;mrmaando pri/
ma crcata/ccdclha corpora fle dkp^ Vbi adoertt cp participtnin pr^fentis teporis ^ciett/quaaisfacik
. ^1 J 1 ^ J A t ml%tl A .
incdltgcntu:hoc eft mccUcaaalcs.Qvod dl vemm vd qaitf ad
r6ne aride partis torp difcoopot? ab aqnis.qnf eftorttfa in logirodincMarirudine/eminetiot amjisj
aboqmn (abmagamir ab aquisiqnum lutmalictraqua tendat in dediaiore locom^lcni poteftaii/
hoc cfl ad eierccndatn potcflare fua.in dicthoceft ad dominaddjad aetccdapoctflaceillunnnandi{( '
c^actcndi teira in die-Luna & Hellas poteflatibos|hoc cfl adcxcrccdas potcflatcs fuas.in noac Poie
flates ptr dintpropterdiDOfitate lominis lonz alominc flellamin.ambp tamen, czercenc potcflatcm
iUuminatiDam in node.
*)fbcrcuri^ f gf ptU-Q.narta pars ell inducens gratiam dei vt rationem mirabilis enne diainp depo
cnlo fuo.Nec oportet morari in opofitione hiflorianim. ‘•Km’
llndiknri marcnibjuni indfiCilibUB-Hictextns materiam ^bet opinandi q> filii ifiidpCTmarem
Erum multis viis tranlienint,&; st aiunt duodecim viis inita numetri duodecim tnbniinjnia hicdid
~ mate rubrri [cifu mdfionibos i datiuo cafoxx eo m.i^ in nGero plurali textus comemorat inafio/
i.afgumetfi Tuumtii ell q» in plunbus loas mare diuunm Gt.p’ Vetfi argumetfi non cogit.* qaoniS
v.,a inafio ploresfaat inarioncs.Incidcdo.n.pancin duaspartes/tdinquuturcx vno madendi adii
due incifioncs^dtetain vnaparteiSc^alccra in rdiqoa.Etaplicauithocprophcra adfi^ificadii q>d&
Dsfic inddit mare robrii vt incifiones remanfenne hinc& mde in partibus feoifum. Quod rcriptura
fbb alus vobis didt:q> deus diuifit mare mbrfi fic vt aquae dfent pro muro a dextris & finiilris. v nde
cx iflo textu no habef pluralitas dinifionfirlcd vna diuifio remanes in duabus incifionibns a dextns Bc
... ..^ hoc nomine pprio lodipcrmifimusfcnbi materobtiim.& tamen d^gnificamus (p vcibum
bo reddendo dicendi! eflet mare cannp.
fiui in IptlinilitatC nollraHadenus ddoiplir fpSIe cura dd oga pplln fn£T ab egteflb a f gypto vfqi
ad terra pmilTionis inclofiarimo fabiungir eade cura in terra pmiirionis vf^ ad tepora dauidis. Fuit
enim populus fepe opptcflus pofl t^ra lofiie vH}! ad danidem: vt patet in bbro indicum Oe m primo
tcgum.U totius illius t^ris decuruim fummane rangir.diccndo.Qui in humilitate noflra / hoc cft
in doedione noflra mulriplid.raloauit nos ab angufh^ribns nofins/dinofis.
I^ne piincin- Quuita harepars gnale gubernatione diurna induat a dnobus.tfi ex eo q> pafdt ota
animalia-tum exeo q>^dctccdis.Harc enim duo fuffidentet reflantur gubernationem vntuerfalem.
nommatinus dans conrinuatnr cum relanuo qui in vnficulo ante praiocdentem pofitoiad oflen
dendumoipfa continuatione eundem die gnbcmatoEonvniucrlalcm&deum qmipedalcm cuti
habuit populi fniiq Se vocatur dens cadorum Arnen.
CTVVLGATA EDlTlO.H^Pfalmus. CXXXVI.
Vper flumina baby Ionis illic Tedimus K fleuimus tdum recotdaretma
tuilTon.
In falidbus in medio dustfufpendimusorgana noflra.
Quia illic interrogauetunt nos qui captiuos duxerunt nos :uaba can/
' tionum.
Et qui abduxerunt nosthymnum cantate nobis de canticis flon<
Quomodo cantabimus canticum domini in tetra alienat .. ,
Si oblicus fliero tui hierufalemrobliuioni detur dextera mea*
Adh^reatlingua mea faucibus meistli non meminero tui. ' '
SinonpropofuaoUerufalemnnprindpioi^titifme;.
Memor efto domine Aliorum edomtin die hierufalem.
(^ui dicunt.exinanite exinanite uf<^ ad fundamentum in ea.
^iababylonis miferatbeatusq retribuet dbi retributione tua quarettibuifli nobu*
Beatus qui tenebit i8( aiUdet parcos tuos ad petram*
PSALMVS
CIVXTA HEBR^VM.
.cxxxvii:
* Populus capduus. CVper flumina babylotus ibi fdimiuScilnumusirecordarincv
flrofion.
c Super falices in medio dusifuTpendimuscitfaanunoftras.
3 Quoniam ibi interrogaueruc nos captiuatores noflri uerba cantus/dC dulacos noflros
laeddanu Voxcapnuantium. canite nobis de cantu (ion.
Populus captiuus. Quomodo cantabimus cantu dni Yuper terra alienis
5 Si obliuifcar tui hieniralennobHuiTcetur dextera mea.
4 Adhftcbit lingua mea palato nieo:(i non recordabor tui^ non faciam afcendere hie^
rufalem fupcr caput l(titi( mef .
7 Recordare domine^ Hliis edom diem hierufalemtqui dicentes. Vox is3um^t5,^°^
te cuacuate ufc^ ad fundamentum in ea.
* Populus captiuus. Pilis babel defolata:bearitudines qui (bluet dbi retributionem tua
quam retnbuilb* nobis.
# Beadtudincs qui apprehendet dC allidet patuulos tuos ad petram.
Tlniltis nDlIns dLfiT Matcri;mfaIiniCvt dare apparet^ (lanis deooti populi in captinitate ba/
bylonica con(bnm,conibn(to templo & ddfatieta hicnfalem.
CJSVMMARIVM EST.
gPopulns in captinitate babytenicanatratfapfum in taetn petfenetantcminfpe reditus ad bieni?
Iidem.& precatur (iue prophetae vindictam tam idumc^ q babylonif.
CTPetlbnp loqumtes funt tiesipopolns captlnus|capnuantes cos^ idumfi
S^per dutnina. Dimdmir pfalmus in partes duas ; propofinua matenp.&esecntiuamiibi fnper
6bccs.Q;ProponirpopuInscapnnns in babylonetmoram &fletnm ptoprium ibi quum reoor/
Tur (ion-Supet fliimma.Captiuus populus pauper|a mildabili inchoat loco luxta flaminaivtpo
tepaupenbuscongnio.Ibiredimus|dinmoraarumn5,Afletumas.Luanolu5llatus loco mii^bili
congruit. In recordati nollro (ionihoc dl templi da & iegic{diis.Mcmoria (iquidem pr^terir^ fodici
Catis tum in Toleni dinino cultu/ cum in Ubcit^ & dignitate regni , renouabat fletus capnuorum in
cammifaabililoco motanniim.
dJiS^Uper (dUcCd*Incipit hic parsoucatina tahotdinc.Pnino tta<ftarurilla patticola/ fupcr flumina*
Secundo lUa/ in recordari nollro Gon/ibi fi oblinifcar. COedarat ita^ ludhiofum fl^m foum po/
polus conllanter tcnuifle.enam prouocantibns ipfum ad Iftitiam dominis dns.Scpcr falices. Aduer
ce hic q>idqpodvidetor(upetfiaesliterffignilicarctfairarodbpnnq>popolnsqni ductatur in ca/
pnuitatc haberet fecum mufica inllmmenta que appenderit fupcr lalices fluminum.Patct enim ima
ginarionem hanc falfam die a (aaa hilloria.rradcnte non folnm combnllnm tempinm cum domo
legia/fed combullas etiam ptinatas domos a chaldfis in ddlrudione hiernfala&fquod plus dl)a il
lifiieruncdudiincapCiaitatemquicaaliTanrgladinm.Vndcnonparom fecerunt faluando vicamt
nec aat tempus vacandi ad laluandum mufica inllnimenca. Eli itaqp verus Idifns liccre q> populus
fatetur fe molias mlltumtntis Sc cantibus pnualTaquia mufica non conuenic lodtoi. Vtitur autem
boc modo loqnendiiqniavfitatuseft ille loquendi modus, vt profitentes abdicafle a feexantatione
aliquam/dicant ferdiquiflcfiaipofuilTe inllmmenta in loco fuarmileriar. Verbi gfa qui reliqnit aa/
cinum literanom obin^brtnnium fgritndinis.didtrroreliqui libros in lefto.Aficdcfimilibns.TaN
nanqiloqunidiv(udidtnoncpopnliisq>fnperfiiliccsia'pcnditocgana muficgifignificas q>habita/
tioinfaliabusiqxtaflumina/abllulitabdsomi^emrhaccriam Iftitif. Vnde Aaddit/in mdio dus,
fctlioetbabylonisn-t hinc intdligas q» totns popnlus etiam qui non habitabat inxra flumina/abdic»
oaatafclgntiam ranoe mifendnlis loci communispopuli.Qqlois etiam in medio ans/poflit Afbr
revctinsintdligi,hocdlin manifelb(inpubUco.fufpendimusatharasnollras;abdicaatans ano/
bis ftamm letidgcantnnmifonomm &c
jQm ibi int^b^^enit IK>6. Coflana fimni Aratio anfti Indos adii!gif.Qifi ibi/f babylone , inter/
rogaucnlt nos captiuatores nfi voba cantus, A duiatus nfbs intetroganetfit l^tiaihocdlni^is en
Btobos in ciulatu ipfi peneinnt ea qup funt lasitif:.?^ Vox babylonio?. Canite nobis dc cantu fioo:
hoc dl canite nobis hymnos folitos cantari in templo quod erat in fion.Quomodo canrabimus('c*'
cc idponfio conllans)canncum,domtni fupet terra ali^/popnli a cultu da.
PSAXMVS .cxxxvir-
SI obluiifcar. Traftatur hic illa particnlajin recordari nofho fionidnplicirer.Primo qoo ad conftan
tiam lucius &rpa.Sccnndo quo ad vindiftam.6JCircaluClnni & fpera fixam ponit tres condinona^ ,
Ics cum duabus execrationibus.Ptima dl.Si obliuifcar tm o hicra£alcin,oblinifccf dextera mea.Apo/
ftrophat populus captiuus ad hienilaleiniimprecans fibiipfi q> propria dexteta detur obliuioni fi ipfc
oblitus fiient hieruraltm.& intendit per obliuionera luxta \ (irarum loquendi morem obUmonequo s
ad figna&ficla.Dicimus enim aliquem oblimmpatemfmortis/ciuando vacat Iftis cantibus
nis&ficdefimilibns.Intenditfiquidcmdicerepopulnsq>(i moreoblitommtantf miferi^ catabo(If ‘
tabon vacabo mufic?, obliuioni detur dextera mea/hoc eft profpentas mearnonq ego veniam ad pnv
Qicncarem fi obliflifcaijfi omittam bCtiim hieru(iilem.Et aduerte <p obbuifeat rumirur aCtioe,oblioir' . .
Kxtut autem fumitur paflinc.in vtra^ emm fignificatione inuenitur.QT Adh^rcbit bngua mea pala^ ,
toiprcariditaecOuxtaillod.adh^tbngualaCtenns palato ansm fiti)finonrecordaborroi:& quod
ampfmstft,finonfaciamarcaTdetchiernfalcmrnpttcaputbetitiemex.Hieralalem afeendere lupei ’
caput Ictinpjefthiemfalem poni rationem inchoandi luriam. Ita qifenfuseft. Adhptebit lingtui
mea pu^o meo.fi non eiiiciam q> hiemfakm fit ratio inmoandi Igtiriam meam. Et hoc eft diccreS .
pnus Inaborifi alia ratione Igtabor g propter hietufakm.Et intedit per hoc q> vfi^uo redibit in hie/
nt^cnii nonlgtabiranfedtnnceritprincipiuml5tiriceins.Intelligeha«:venficariqno adadusint»
Dores:q> pro toto lUo tempore capnuitacis popuhis oraotus nunq depofint fpem redeimdi in hiem/ •
falem.ira q> nung Iptarus t^ex cotxie inretim. et quo ad aClus exrenores,q> ruing alTompfit cantus fle
Ibnosmuficosvfijadteditummhierofalem.Etpropterea dicit q> faciet afccnire hicruCfiem fupet ^
capntlftinf.tuncenimincacpemntcumcanncis8e fonis mufiasIftari.ItaipGait modo videmn*
aliquos in fignum ttilhtip nutrire barbasiprofitentes (c non radendos donec redeant ad patriam^
populos hebr^s hic loquirar de ftatu fiio luCtuofo.
iRCCoiddrc OOininC-TraClat memoriam fion quo ad vindlftara primo idumporum, apoftrophant
ad dcom.Recotdarc domine diem hieruialemjhoc eft defolationem hierolakm.filiisedom/hoc eft ad
vindiciam idumroramiqui dicenresffupple fiierantchald^s deftmencibus hiem(alem.eaacoaK ena
enate vf^ ad fun^mentfi m ea. Vox ifta eft idumpotfi hortantia chaldpos ad totale rainS hiendalA
ppilia babcL VindiCte idumporam adiongit vindiOam babfkmiomm.apoibophans ad popukim
babylonis-Filiababel ^olata-Prophena videtur luee fumrp vmdiAf in babyloniosrquos eodem aii
no punitos legimus quo popub iiidaico concefliim eft redire in hietufakm : fcibcet anno primo cyri
tegis p^amm.^fieatitndinesfnnteins qulOeusliib ranonepollidetis beatitndinesdefcnbitnt vin
dex contra bab^onios»dlignificandum q>non motu irfinon indigentia ahqua.fed ex diftnfionefoe
inlhti^ puniet cos retribuendo luxta eorum cnidebtatcm.Et in (pede expbcatur allifio paraulomm ad
lapides: vr tanta defolatio defcnbaturvt etiam in infantes feuiamr, fient chaWfi feuienmt in hebrp/
osnoxta lUnd thre.z.iacnerut in terra fotis puer flt lenex, virgines 8c imienes cedderfit in gladio££aiaa
enim ca.iy.de onere babylonisdiatjnfanres eorum allidentur m oculis eorum. Arnen.
trVVLGATA EDITIO.|i;Pfalmusdaiad. CXXXVII. ' *
Onfitebor dbi domine in toto corde meo t quoniam audilH uetba
oris mei.
In confpedlu angelorum pfaliam ribimdorabo ad templum fandfaon tu>
um dC confitriior nomini tuo.
Super mifaicordia tua & ueritate tua:quoniam magnificalH fupa oob|
ne nomen/fanifhim tuum»
In quacuncj die inuocauero te exaudi metmulriplicabis in anima mea uirtutetn. ^ ^
Confiteantur tibi domine omnes reges terrf rquia audierunt omnia uerba otis tuL , ;
Et cantent in uiis dominitquoniam magna eft gloria domini.
Qgoniam excelfus dominusrat humilia refpidt, & alta a longe cognofriu
Siambulauero in medio tribularionii uiiuficabis me tfuperiram inimicotum meo^
• tum extendifti manum tuam,0craluum me fecit dextera tua.
« Dominus retribuetpro me,domine mifeticerdia tua in feculumiopm manuum tua^
* nunnedefpicias* j
I
PSAIMVS
XXXXVIII.
nomen tna
Cl
C1V.XTA HBBRiEVM. Dauidi.
^ Onfitebor te in toto corde meotcoram diis cantabo te.
Propheu. Curuabo me ad templum landUtatu tux / K confitebor
fupcr gratia tua & fuperueritatetuatcjuiamagtiificaihfupcr omne, nomen tuu/ di
Aumtnum.
In die uocaui 6C refpondilH mihitfupetbificabia me/ in anima mea fortitudinem.
Confitebuntur te omnes reges terraetejuoniam audierunt diifla oris tui.
Et cantabunt in uiis dni\ Vo* cantantium. quoniam magnus honor dommi.
Q^uoniam excelfui dominus*:& humile uidebi^SC cclfitudinem de longe copofeet.
Propheta- Si ambulabo in medio anguftip/uiuificabis metfuper furorem inimicora
meorum extendes manum tuam,& faluabit me dextera tua.
Dominus^paficiet pro medomine''gratia tua ftemo,opera manuu tuarum ne relaxa.
Tiniloscfl.DaDidi.CrMatcnaptalnudl rabo (dificadi tepluinnncz pane dauidiscDiD a patr
tefucctffonnnregmn.Inpnncipioliqmdemplalmijmcnnofitfiinir* adorationis m templo,
quod conflat tempore damdis non eife conftruiaum fed prfparatumi& conflat adoran tn templo/e4
tanonem conflnicndi templom.& ^lungunnir ranones a glona dei & beneficiis collans ipfl dani/
di.& poflcafbbiDngimifroADsGxiitanis in regibus. Vndetationabibtet colligitur matenam pfalmi
efleteddaeraaonem contocnditempb.
CrsVMMAR-IVM EST.
aLl-i*anid conflrueiuius templum, laudaturum fe in toto corde & coram principibus ibi deum pn>&
tetur.mm in tccogninoncm muinaram viaiumilaudem^ diuini nominis ac raidationom; tu in te/
cognitionem beneficiorum libi collatorom.In(kg teges omnes laudabunt deum, Ac cantabunt ho/
notem eiuri]i prouidenuam Ui humiles Acc.
iTPcifoneloquciites lunt propheta & reges.
/^0nnteboi.Diuidirorpr^musinpattcsdoas:propolinnammateri^,Acesecntinam|ibl coma/
V, ibome.4rPfoponitduo.Altmimefl.CofitebottCilaudaboteifnppledcus.tn totojnon in pane,
cotdeinon ore,meo|non alieno. Alterum dLCoram dus cacabo tchocrfl publice, ad vtilirarcffl deo/
tnmihoc eft iegom.qm pcopcetexcdlcnciam olBcu dii dicuntur in faaa (ccipcura; vt pacet ao. zz. Et
fcntendicpctluccdaoiptaudatutascftmopcrecempkdcamcxpartelaandad c^monum popula/
cem,fcd in intimo coi^ fuoiSc vnliC(r,ad \Tilicatem pnncipumX^noiii oppofira inncniuncui in di/
RmCUone tcmplorom aliatfl gcncinmtquonia nec fdificatcs aut colentes coldtdeum corde integro,
nec pnncipcs vnliacc interni fpincosinde cefernnc|(ai omnia propter vulgus agfltunvt fcncca dicin
CTCunubO MK-lncipic hic pars ezecntiua taliotdinrPtio craCtacutillapanicnlalconfiedMrteiii
toto co^ meoiSeennao lUajcocam diisiibiconficcbuncnt te.CCulmm ergo futurum integro corde
de(cnbic;mdioandoarcucrcnciadci.Cuniabomead cempifl ranAicabscu& Dixit hoc dauid expli/'
cansdeildcbompropnam,&noprophei^fntuii!aAum:qihnun§adim^euithocperleipfDm,m
pC-mm ftifi.nriid«i».n.pfa opftecnputaf.qn expattcdcfidctantu nonomitbtut oposlfcdpiunpe/
dimcnro n5 fubiaceee i^us pot^tuvT accidit m propofito.Et propeerea mento dixit | ainiabo me
•d teplit IknAitaas tiue.^Tc confitdx>nlaudabo,nome toQ.Rxuercnc loa adinngitnrlans diuim no
minis. Sop^ tua Sc (up ventate tna.Tcmo loco dcfcnbif materia laudis£c flib graba& ventate cS
ptehedic vniucrfa opeta dcicqaia vnioetfk viae dni graba Ac ventas font.Quia magnificafli Tuper oif
mp cotfl vniaeifum haec duo.Cnomcn cufl St diM cufl. Vete nomen dei magnificaciicfl fuper omnia|
& ex opere creabonis Ac ez multis openbns muabilibnsI^iClG miotf dininu m^nificacnm eft (upet
olacqdi vcnlicatu cfl non obflantibns quibufefia tam naturaiibos § voluntanis agenbbns aut ttS/
ftennbos.&Uitcnditphaccq> in templo da laudabit dimnum nomen rccognofccdo vninctfa opera
dal& confitendo magnificanonem nominis ans Ac diAieius rupcromniacvchinc intcliigamns ad
haec officia cfl vdle conflmne tcmplnmifcilicet ad tecognofeendum defi adorem omnis gratie Ac ve/
iicabs|ad laudandum nomen aus & didum nas faper omnia magnif!canim£r incelligcpcr oidtini
dei icuelabones propbcacasradas abrahariilaatiiacob)inoyfi|lamueh Acc.
3n Ofe VCCJul-cxplanata rabone conflrucndi remphaofficio laudandi Acrecognorccndi deum &c
mbiungitur nunc altera rano a fpintnalibusbenmciiscollatis ipfldauidiln dievocam, AcrcfpAdi/
fti mihi.Ecce pnmum bend^umeqiin tempore necrilitabs recutn ad telAc tu cfagnarns es ccfpondcit
mihi fadra pf fpiviir^^n^ fiida.AltttuiD.uipcibiiicabis mc-Alttnuniinanimamcafbrtitiidioeni.
PSALWVS .cxxxvrit
Non «cdpitoT hic(bpat>iK in malam pattemHUfm proprietatem vocabnli c6mimi3 adbena & ii
mala.Intaiditfiqtucfcmq»densfeatiprnmrnperire.quom enim iret priosfubtasC^^te deprefln»
&profti8us|&muItipliattrafBietns^insfantipfDmregem:a[qDod amplios eftiftdtipfiimsinccte
JetaperarehoHesmoltorom regnoram.Etproptcrea merito dicit q>fedt me fnpeibnm;fai fupbifka/
iiit me.^^ folom me (upabificauit,rcd etiam ibpcrbificamt foititodinem in anima mea : dum frat
animum meum tam foras fpet vtomnia fupcraret.Et hoc propheta dedarandum diSotpoft nes va
fosfibi Ii ambulabo.Ec fijtnmm foperbificabis/refpiat ptfteticnm refpondifti
Confitebuntur tC TtaClatut hic illa patticnla/cotam diis.tradatur autem a ftudu intento, ddertbi
do illum . Confitebuntut te omnes teges certar/ex fdificato templ^roptet tationes pr^ftas^tnm g
pattedimnclaudisitumg parte benefidotum mihicollarornm)iequetuthicfriiCtns.r.q>confiteban/ ^
(Ut confeffione laudis te omnes rc^ teme.Si hoc vt fonac inrdbgitur.non dtfcnbirat frudns fecum/
rusifcdoci^o data omnibus regibus mundi laudandi deum£t effiet fenfns.confitebfitor(hoc eft oc/
cafionem confitendi habebunt.Si autem litera intelligif de omnibus regibus terne promilTionIs fac/
cdforibus ipfins danidisCquia fabiongituijat cantabunt in viis dominiiqood de omnibus modi te/ \
gibus no vMetnr intelligendfi>ic quadrat vndiqi conccxtusiqnia a intentione danidis f dificatum e
templum ad hoc vt omnes reges fnccdiores dus laudent deum Sc cantent in viis darouanis multi eo/
tum non adirapleoerinc. Defmbit enim dauid frudum non qui enr.led quem inrenditiqnem h^di
tarioiurerelinquitfaccellbribusiadquemeosligatconftruendotemplum. Quoniam audieronrdi/
da oris tuuVera ^ harc rano quo ad facocflbccs danidisiquoniam aod.etnnc legem 6c rcodara patri
bos.quaifuntdidaonstni. , » . l i j
Et cantabunt/ teges, in viis domini. Vif domini Vdut ambn]antis(hoc eft per quas ambmatov i
minns)fantoperanonesdominisqnibnsquod3raodoprogKditnradnos.Vif autem domiiii,hoce 1
pet quas init ad dommum,font affedus & opera noftra qumus qnafi progtedimur ad dominum Prp
fcis utera vtnxj modo poceftintdli^CrQ.noni3mraagnnshonordni.lJoo canranda in viis dfii
iVfrfihfinir. Alterum eft magnitudo honoris dioini.Ecinhoclaodatur excellentia deiimaior omni bo
poraglonu &c.Altemm AQuoniam gcdfas dnstOe humile videbit, & alfinidinem de lonM cogno/
fcetEt in hoc laudarer promdentia dei drea humana merita 8t demerirattmmo drea dirpofitida hn
manarii mennum ad foldpienda vd no fafdpienda dmina gratriLProfitebuntnr.n.fob metaphora <p
deus ad ima li habet vt vida)sprtroe,ad cdfa autem fe habet vteognofeis a remoris, vt per has fimu
litodines corporal» intdligamus fignifican q> deos benignus eft quo ad gtatia: collationem hnraili/
bus eoidaelans autem non confat gratiam.^Vbi adueite q> iuxta duo genera caufarem conftmen/ )
di templum fuperiusidoaaf.Cgpattediuinf laudis(&;gpartebenef5doram collaroram daoidi.^de/
(dibit duo cantanda a fucceflbnbus.f.q» magnus hononSrhoc quo ad priotem caufam . Bc q> humile
tefpiac & celfom a longe cognofdtiA hoc quo adalceram caufam , qua deuaoic daoidem humilcni
& ddcdt faulem fup^um.De humilitate enim dauidis clare patetz-reg.d. De fnpabia amem faulri
date patet i.teg.it.n6ne quum parenlusefles &cDixitnihilominnshsec,intedHisq> teges fucceffi)
les fui debent h*c duo habete prf oculis.f honoccm dd.flc hanc conditionem prouidairif eins q> hu
©Tainbub^ Ad“^ <^Sadaufala continuanda eft tertio veificnbiquonia eft dedarario fecundi
benefini collari daoidi.f.in anima m« forritiidincm.qnod in calce teitii vetficoli locatnm eli DecU'
rat enim illa foitiredlncm animf faf penes adnm fpei inconcullKeiplicando illam tantam q> fl am
bulabo in medio angoftigno in extremitatibusfedin medio vndi^ arcufufus angoftia,vinificabiJ
incDixctat)fapeibifi«bisin anima meafbmtndinem.Etpropterea dedarandohanc fortituduiem,
ptofequiturfctmonealloqoedo deom.Snperfiiroiem iramicotnra meo? extendes manum tuam .in
medio angoftif(c^momifiviuificabis,mtetibosinimicisoccurres manu tnaifctS efficax entvini/
ac extaio manus q> faluabit me dextera tua.r Si quaais qn.aieprophera interpofaerit tres
ficulos de confeflionet^m,(ato nullam fuilfcinterpofirionemiled motem feribendi famn fereaw
ptophetam.(^nfaenitliqmdcm hic propheta pinta iimulproponeteiatilla fingillarim efcqoi.&p/
pteiea quum dixiflet 1 tertio vctficulo fimul duo beneficia a deo fibi collaraC-C fupetbificabis mqat M
anima mea fbttiredincm^prolecures eft primum beneficium ,defcribendo officifl fuccdlbtum tegffi
primum enim bradiaum erat denario ipfius in iegem.atpoftcaprofccotos eft fecundum benenao,
explicando foraredinera animefaf g ftenntate fuf fpd. ...
J0OniinU0pcrfidetpXiniC.Tenninatpfalmfldanid,cxplicandotarionem futuri teporis in ptin/
dpioprop^ti,remin veiboconfJtebor,tnm in verbo curnabomeAcEtmtedit gplicaretp qnauis
ipfa nopofiriet templum|Ied folom inchoabit pparado raateriam,ctrtns tamen eft q» dfis perficiet te
pium pro meihoceftloco mei vtes filio raeo.ft)omine gratia tua aeterno. Vtintdligasenamprpde
Sinara a deo fapplidtet petenda a gratia ab ipfo deo adimpleri^deo foppla apoftrophat ad deumf
petendo nc iet^ in opm sdificatunu ttmpUiqufa gt«fa dus eft in {t^iiii^oiiiinc gtatia tiiar
: PSA.LMVS .CXXXIX. =,
n5dl ad momentfi.fcd atrono/non eft infhbilis fed (7rma:& pptaea n« rriaxajienttfctndo.opeta ma^
nmi taarumiojxxariones opporranas ad coAnuftione templLQ^ voe fune mannum maram.qnia
te uibcnte & dirigente ichoatp fant.Pctit autem ne tdaiajhumano more alloquens deum lintendmj
per hoc ne permittat tepere & in longum protrahi opus conlhnftionis templiCquum huiufmodi te
por fen dilatio fit via ad relmquendum opus imperfaSum^& quia defidetattemplumnS folumpcc'
baCcdcttopeifici. Arnen.
HTVVLGATA piTIO. C^VKJloridauidpfalmua. CXXXVIII.
Omine probafti me &cognouiflime;njcognouifti fcflTonem meam SC
refnrrcflionem meam.
Intcliexifti cogitationes meas-de longe: femitam meam & funiculum
meum inuefligadi.
Et omnes uias meas prsuidiflitquia non eft fermo in lingua mea.
Ecce domine tu cognouiffi omnia nouiflima 8d antiquattu formafli me SC pofuilK fii»
per me manum tuam.
Mirabilis fac^aeftfcientia tua exmetconfortata eddCnon potaoadeam. ■ •
Quo ibo a fpiritu tuo;'& quo a facie tua fugiamf v
Si afeendero in ccelum tu illic esifidefeendero in infernum ades. *
Si fumpfero pennas meas diluculo:&habitaucro in extremis maris. J
Etenim illucmanustuadeducetme:6Ccencbitmedexteratna.
Et dixi.forfitan tenebre conculcabunt me,& nox illuminatio mea in dcL'tiis meis.'
(^uia tenebrf non obfcurabuntur a te;K nox ficut dies illuminabi^,ficuc tenebrj eim
ita & lumen eius.
Q^uia tu polTcdifti renes meostfufcf pilK me de utero matris meae.
Confitebortibiquiatcnibilitermagnificatusesrmirabilia opera tua&anima mea
cognofeet nimis.
No eft occultatu os meu a te qd fecirti in occulto:& fubftatia mea in iferioribus terra:.
Impfedu ma1 uiderut oculi tuitSC i libro tuo oes feribet ,dies formabu^& nemo i eis.
Mihi aut nimis honoriEcati funt amici tui deas; nimis cofortatus eft pridpatus eoy.
Dinumerabo eos 8C fuper arenam muldpUcabuntur ; exurrexi OC adhuc fum
Si occideris deus peccatores:uin fanguinum declinate a me.
Quia didris in cogitationeraedpient in uanitate ciuitates fuas.
Nonne qui oderunt tedomineoderam:Sf fuper inimicos tuos tabcTcebamr •
Perfeclo odio oderam illos:2£ inimid fadti funt mihi.
Probamedeus6ffdtocormcum:interrogame£fcognofcefemitasmeas. * '
Et uidc fi uia iniquitatis in me ertifii deduc me in uia {terna.
CTWXTA HEBR^VM. C Vincenti dauidipfalmus. CXXXIX.
* V i|_i , T'^™iuc^inuelb'galKmc,&cognouifii.'
* rtopheta. i/rucognouiftifeffionemea&furgefmeuntcllexilKmalumeutalogei
a Semitam ® accubitione meam uentilafti:5£ omnes uias meas pr{uidi(ti.
4 Qs’^ uerbum in lingua meatecce domine^ nofii totum ipHun.
I Retro 6C ante fotmafti met& pofuilti fuper me palmam tuam.
cH fH
4 Separata fdcnriaplusmca-oborata ,nonpotao adeamt.
7 Quo i^ a fpiritu tuofSC quo a fadebus tuis fugiam^
j Siafccndamccelos/ibitutK iacebofoucc/eccetu.
CaietliipplaL B
Digiti^^"! by (.^OOgli:
.i
FSALMVS JCXXXIX.
■ ■ I
f Sumam alas diluculi: habitabo ia fine marii.
10 Etiam illuc manu cua deduces me:& apprehendes me dextera tua*
erfc
11 Etdixi. tmobfcuritasobrcurabitme,&nox luxprome.
1 z Etiaobfcuritasnonobfcurabita te:Knox(icutdieslucebit,(icutobfcuntaslicuC hzi
1 i Quoniam tu acquifilb' tenes meostoperuifK mcin utCTo matris meas.
1 4 Confitebor te proptaea ^ terribilibus feparatus fum : feparata opera tua , 8C anima
mea fdens ualde.
I s Non fuit occultatum os meum a tetqui fatfhis fum in abfcodito/acupidhis fum in in^
ferioribus terne.
I ( Informe meum uiderunt oculi tuitdC fuper libro tuo omnes illi fcribentur,dies fotma^
tifunt/fi£ non unus in eis.
17 Et mihi qcharifadlifuntfocii tui deus:q roborata fuot capita eomm^
^ ft
il Dinumerabo eos/ fuper arend multiplicabunt expgefadtus fum, K adhuc ego tecS>
taiK
19 Si occides deus impium:5C uirifanguinumrecediteame.
^iiubnt iMocofftJtiM* ^ qoi cIniirfpot«ri(im<
zo £^diccncce:cogitationi eleuaueruntfrufba/iuimicostuos. '
z I Nonne odientes te domine*odiam:& in infurgentes tuos certabo?
zz Terminatione odii odiuiiUostininiicis fuerunt mihi.
z 1 InuefHga me deus Si cognofee cor meum:proba me/Sf cognofee cogitadoqes meas,
Z4 ^tuidcfiuiaderi/ionlsiamc tflfdcducmcinuiafeculL
T Itnluseft. Vincenti dauidi pfaImus.Deqno vtfBpra.
flTMatcriapralmieftoifciennadcidcfcnpta arcadanideimS:fpalittftan5te(hstfreeti animi
dauidis erga deam/tp fuit amicus amicoqi&ininiicnsmiiniconrai do. Qtcnim in pfatmohoctra^
tuetur oifcicntia dn applicata ad ipfum danidc.dait patet a piicipto plalmi vtj ad vcilicalQ .17. Cft
eorum Si immicus inimicorum deijScdcu pent feratatote ac tclttmvctacitans animi lui, apparet <p
dauid nmrbatiputabat fcu lentiebat imputanfibi q> non integta limplicitate & ventate cordis ptocx
dcrcnquia exaltabat viros ranguinum,fcilioet loabiqui proditoncocddit duos pnnopesFt proptcEr
ca frat hunc pCalmum afflercdo dcumCqui omnia noniOin tdle veraatatis animi Cmtacitc aculaa
do fi: q> non puniuit ioab.Hax enim ad literam apparet occafiqpfalmi
CTSVMMARIVM EST.
CrOauid conteftans deum cognofette fe damde oiquaq<quia eft per cflbiti^ipt^entiam Bc potat
tiam in oibosA in tencbns et vidcnvtpote qm fixit ipm in materno vtero &c.)noHe quoc^ bonam
aium fufi erga deum amicof^ do ac contra mimicos do.muocat ipfum vt fetutado cot Sc cogitatioe
nesfbas videat vcrancatcm ai fui;& dux fiius fit m tdidua fug vine vm.
flTPetfona loqutus propheta eft.
D Omine inuctligalb mcDiuiditurpralmusin panes diiasipropofitiuam materi* , A ezccmir
uamiibi tu cognomfti.CTProponit duo:fcilieet inueftiganoncm 6c cogninonem. Domine iue/
ftigafh mohoc eft exaCte & dillinete fingula raca fingiUatim vt difcuUa habuifti coram tc.nam moc'
ftigan n6 ppneconuenitdcotcm omnia nuda funtScaptttaabfqi aliqua inquifinoncScd fient diciE
irarnquancuadfimiliradmecffeetaslqaia punit, ita dicituriuclhgaie quam ad fimilitudineixiniinii
quia oia fimt cora co ficut inucfhgata lunt in inucftigante in termino inneftigationis.
C5Cu COgnOUlfti Incipit hie parsexeeunua tali ordine.Pnrao traClaf ilia panicuIalcognonilH . So '
eundo illalinucftigaftiiibi inueftiga.r Circa cogninone dd tcfpeCta dauidis vt cognitiltali ordine pr
ccdit.Pnmo narrat condinoncs miuidis cognitas.5ecudo rdnem cognofeedi|ibi retto Sc ante . Temo
quandamobiedionemconfutatiibi&dui.CCucatcscogmtasadcoin iplodamdeitali prooede ;
PSALMVS CXXXIX.
ordine (p afSctr qmnqi diRcrctias ranm cognitatDin:inchoas a diflScrctiis litiu proprii.Tn cognonifh
ieflione mea Sc forgete mdlSaigctc enim 6c fcdcie fune difflerenna;porinonts.Et vidrf fub mnaphora
figniiicaie dificrccias ilaruumi&licct humilis & ccUi.quospro diuafitate tempo^ habuit damd. Fuit
cnunpnaspaftoroum|poftgenertegistnbnnusmilitu|dandc jpfilguspanpcr/poftca rM/iterumcie/
£tasiSc polita rediit ad integni legniir Intdleufli mald meum a longc^ccfida difl^rcntia mali & bo
ni fnbiungitur.explicando alreiii cxtrcmdifcilicet mald. Vbi aduettephilorophia fubtilaip dcfcnben
do deum intcliigtre malumiapponif modus intelligcdi a longcvt explicetur tp deus no intdligit ma/
bm propeihoc ell habes m Ic ^quid malijhocell ^iqnid pocenalitacis in ^fo . Sed intcUigic mald
a longcihoc ell remotilllmus ab oi malo|remonfIlmus ab oi potcntialitate.lradontphi malum Intel
ligi a nobis per aliquid mah fen pnnationis feu potetialicatts enllctis in inrdle^ Non licinquit jv
pheta intcUoulh malu medifcilicct tanq habens in te aliquid maliipnuationis feu porenrialiratisiqii
dfet mtcUigcte mald med propefed intellexilh a longe.temoadimus ab ot maloipnuatione & poten/
tialitace.M^s adt quo deus intcUigit mald|in theologia fpeculanua difcunf.&: ell q> deus inrclligen
do Eapfum.intdligitlingulosgraduslingnlofip modos quibus pot pamcipan & quibus partiapaC
bonitas fbaiac per hoc dae^ rerum ab ipfo)& vnius rd ab aliaiquM potctialiransclL&limdicer dc/
feM Id a fdpfaiquod pnuario & malum dl.CTScmtcam meam & accubitionem meam.Ttttia dilfe/
retia motus & quiens iubditur .Sub qua intdiige differentiam operadi diquiefcedi Fm exteriora ope/
txycntilalliiad limilitudmem venlantis difcreuilh.p^Etoes \1as meas prpnidilh.Qaaita differentia
(Mum cogitanonum tangif fub metaphora viaidm pater ex ranoncrubiunda quarcpr^dit. Quia
non vobum in lingua mea.ecccdomme nolh totum iplumihoc ellndeft a^uc vobum aliquam
bngua mea/anteq a mente defccdat veibd in Imgua.eccc tu nolh totd ipfum verbum. Vbi topuilki/
nis viard more humano defctibitur.a eo q> deus nouit cogitatum verbd anteq fingua cxplicetEt hic
inuoluunf dup drip lernm .C viaramChoc ell cogitabondi)& verborum in Imgua.
7dnte foitnalti tne.Narratisjrebus cognitis, affor ronem cognofcendi mpliccmifalicerquia
ipfedlin rebus per dlentiaiprpfentiam &potcntiam.CrEt inchoata modociTcndi perdTcnna.RetTO
& ante fbtmalh me,& pofuilh fup me palma tuam. In duabus adionibus conltlht deu elTe in rebus p
cllentiam. Altera ell dare efle.& hzc R^iiicaf dicendolretro & ance fotmalh me . Altera ell conferuare
rem fa^.&; haxIigniRcatur dicendopofuilh fup mcpalma tuam.p" Vbi nota differendam mter ^
dare ede Sc alia agenna tam naturalia g artiRcesipenes hoc q> reliqua agenna dat die antcA; no renor
quia dant Ibrmaiqoa; ell velor pars anterior, A non caofant marenaiqnx ell velat pars pollerior.deas
adt dat dretcbnsoibusanre&retroiquiadat totum die rei.datfbrma;qua; ell vdut anterior parsiga
forma ell pulchniudo rdi& opoadi pnncipiumdicut pars antcnorcll pulchritudo boIs|& in qua ap/
patent opanones nollrp.& emcit matenamique ell velotpars^llenorffnllcratinajferc tuipis.bt fuo/
cilicer appoCiit has codtnones,ad deferibendu Mm effe per eltntiam in lebunquia non quodcunqi
cfficetelcd efficete rem ex itegrojell illud Fm quod dens dicitur elTc per elfcnnam in oibus rebus. ^No/
ta quoip circa altera a^oncCfciIicet pofuilh fuper me palmam tuam)q> vtitnr tali loquedi modo ad
dilfoentiam agenrid attiRci^mmiqui pollq formarant les^puu vafaiffatuas &c)aufctdt a rebus fii
Ais manus fuasiquia ndconlnuanteasFtlimihceienafacidt agenna iiaturaliaXIens autem non liet
fcd ira dat effe rebus qifemp tenet mand liia fupcasiquiaellcaalaretnonfoluminlkiii^ inconicr
Dati.oIa.ain nihilum redigerenf nili ea manus oipotenns conferaaiet/inquit grego.
0cparata rclcnna plus me. Intopolino ell hsecexcufationis , qua dauid profitetur fe no poffe per/
(eSe reddcR ranonem. Vnde particula illa excufarona,inter ipfas quas reddit ranones interpolita ell
more oratonimrqui quum iam gollandas ranones propofuemnrfacufant imbecillitatem uiam , ne
fbite plus expedetur g ipli lint diChiaExcafano adt philofophica dh vtpote tangens imbecillitatem
bumani intdleAusi&caafasdilhcilisnotituecxpatteretum.Sicatenim invifione corporab inucniC
q> aliquid fubteifngit vilionem propter dcflAum lei viiibilis,'9e aliquid propter ercdlenriam rei vifi/
bilisCvt lux folis in fetpfa^ta connngit in fcientia nollra q> aliquid ell nobis difficile ad cognofccn/
dum ex defeCtu rei co^ofcibibsrvt ea qux funr multa: potennalitans/vt moras & varietates.& aligd
cx excdlnina rei cognofcibilisivc funt res diuinx Sc immaterialesiad quas fe haber intdlodus animx
nolhxlicut oculus noduc ad lucem foIis.Hxcoiainexcuranonehacranminrar.Separata|rupple ell,
fcienria/qaa tu fas res,plns me. vere fepararafhoc ell mirabilis|occalca & feotfum fita)dl laentia tua
plus mqlupraomnesvues ingenii metroborataihocdlnon exdefeAufedexrobore,non vinum cor/
poralid feu ex robore fpiriraalisnaraiaRqtiod alio nomine didmtis exmagniradine viirutis.&idco
non potero ad eam. Vbi imbecillitas humani ingenii non cx defedu lei cognofabilisCfcilicet fcien
tixdajcaias ranonem cccpit teddereXed ex eo q> roborata eff^hoc ell cxeoq>praiialet;q>mi^i ro/
boris dl>iefcnbif.Er vnf metaphora roboris.ga fpdalia ex fimiliradine cotporalid nobis inorefedr.
USuoibo. Poli incerpoliram acafationem profequirar rationes quate deus fcit eunda danidis.Et in/
tendit fecundam roncmtfalicet quia dens ell in omnibus perprglenciam.[^Quo ibo a Ipirira rao,ft:
Caictibpplal. F ii
PSALMVS .CXXXIX.
<]oo a faciebas tnis fugiam i’SpintDin & faciem dd nominat, vt fpintualem faciem intelligamns lioa
corporalcm:defcnbcns nullam efle locum quo poffiteandoclongaR fca (pintuali^c dafhoc cfta
pi^fcnriali conrpeAu dei.
^ afccnd Jtn cdoe-Declarac pr^Iimnam dd czdnobus ememis locis:fapremo fciltcct & infimo|ca
lis Bc infdno.vc ci daobas cmemis comprehendantur media; vctobiqi enim cxpUcacur praefcnria det
memno q> nota codmonis (iirepet^ in lingulis vcibis dl& Ii iaccbo:& lilr m requeti verliculo.
SunUUIialdd-Alfcrtur hic terna rano/ez eo qxjmseft vbiqjxrpotcntiamtlnduccdorub merapho/
raqili fumamalasdiluciiliihocdllitam veloatermoueborq oriens folislnx attingit totii hcniilphf
rinm ab onente in ocadcnsChoc enim hgnificaf dicendo Ii (urnam alas diluculi^ habitabo in line
mansjhoc dl in quocunqi lemonlTimo locoxnam illoc manu tuaipotentia tua,dedaccs mejqaantdt
can9 velodorem aororaiAapprehendcsmeiinqaocun^Ioco.daicra tua/TOtentiataa.pVbi adoet
tcie potes fub metaphora hots volantis tam vdoater lient luz otiens(dcfcnbi potennam dinmam n5
deferentem Idi deducentem ipfamiet fimiliter fub metaphora hominis habitatis in fine mansidefen/
bi potentiam diuinam apprehendentem ipfum . Et intendit per hax potennam diuinam extendi ad
omniatmhilif fubtetfogem polle illam.
lE t Otn Poll nes allatas rones ad ollcndcndd q> dens eunda dauidis cognofcit.fubinngif modo obie
dio volgans.Et dixilA cogiraoi apud metra obfcunras obfcarabit me Humano more de da vilione
loquif.quia enim holes nondet ea qug in tenebns funt Sc fiunc,valgans cogitatio obiiatnr qi ex quo
deas vi^oia vtdidumeAiq; hocintwigaf de omnibus qoac (iint in luminciita q>ca i)uarfant m re
nebnstemancatexcmptaavilioncdci.Hatccnimobicdiolignificatnr dicendo. Tantum obfcatitas
obfcarabit mctne vidw a dco,& nox lux pro me:hoc dl & c6(i^uentcr nox in qoa non videbor a deo
erit lux pro me;ent loco lucis pro ddcdationibus mas;pro quato ent rcmpusnne arbitro diuino oca
lo ptofequendi eunda ddedabilia.Hf c dl obieCho.p Ruitur confutano obiedionis. Enam obfcu/
ricas no obfcarabit a tetdeo ea qup hdc in obfcnro.Ec hoeduede cotra illud|obfcuntas obfcarabit me
Et nox lient dies luccbinhoc efl & tempus nodurnfi tefpedu vilionis diuinf lucebit licut dies.quo ad
hoc q> ira videtur ea quae funt & hunc in nodeficut ea qua; fune & hunr in dieSc hoeduede cotra illud
te nox lux p meSicut obfcuntas ficuc luxihoc dl nulla dl difleiena rcfpcdu diump vilionis incet oIm
l^caccm Bc lucem.fed ficut obfcuntas ita lux/& licut lux ita obfcuntas.
|0UOflU (UdCQUiflfliConfiitando obicdionem|duit prophera deti ira videte in obfcuro licut in la
ce& qm Nulganbus fatilfacere incendit, affert ds tcilimonmm ex openbus dd quz fade in loas ob/
fcans:‘cilicetinmatcmo vccro formando prolcm.lcaqi ex hoc q>dcus operacurtam mirabile opifv
dum fotmanone corporis humaniicum tot dilhndis membns &c.declaratq> dens videt in obfcuro.
(^t inchoat a lenibus.Quoniam tu acquiftlli tenes meos.Coniundio qnoniajrationan reddit cofu
ranonis didp;ldlicetq> deus videt in obicuro.Per tenes incdlige incema membraiincet quae renes ma
gis ablcondicifuntcor cameell pnmum membram quodfbrmaf. Acquililh.Formanoncm acqui&
tionc appellauiceo q> velat luctum ex materiali potenna feminu Ioj (anguinis acquiTicli dl. Opend/
dl meicamibus 8t pcUc.in vtcro matns mcariin loco obfcnra
jCcnfitdiO! tC.Noca diligenciirimehancccxtum&lignificationemdas.Incendicexplicarcdnasez<
cdlenres hols condiciones. Alteram corporlsialccram aif.Corpons quidem q>&dns efl led^ HatuK
Hanc enim folus homo habettpronae; quu fpedenc aialia cptaa cerram.os homini fublime dedit.K
hanc ddcrlbicpcr hoc q> homo Padus dl mirabilis cudis animalibus quanciienni; terribilibns. Ico/
nes enim Aomnia animalia admiranf feu adiniradi occalionc habdhoiem ledp flanir^ . p^Codino
veto aicdliq>folaaiaho(scllinccllediua.Et haec dcfcnbicurinlicerapcthoc q> anima diarar valde
faens.ai^ liquidem ahomaialium parum fciunndumfolis imaginationibus A memonisfenfibufqi
aliquid noucrut.aia autem hois ed valde fauiquoniam ad fupremum cognofccndi gradumChoceft
ad intdligendum)pertingit.nulliis ed enim alnot in toto vniuerfo gradus gradu mrdlediuoiin quo
tamc maxima ed lacitudo.H^c duo qup deus in materno vtero homini dat.piopheta non explicat fu
cnttdiquaanteccdentia&fequcciatfi^ apponendo offiaumlaudandideiiialddmorandu rdi^s enu/
meratas & enumerandas conditiones in vteio marcmofadas|cocs ede nobis & aliisdalibus.has aSt
duasppnasdrchominiiA pnerogatiuas (ingalares.&ppccreadiatconficcbortetconfeflrionelaadi5.
fOrdinato literam (icConfitebor tepptciea q> feparaens fumiladus fnm miiabilis.tcmbilibusi hoc
dl aialibus quantucunqi tembilibus ppeet datura rcdam:A aia mea fcicns valdef hoc ed incdlediua,
fupplc confitebitur feparata opera tua.Aola enim intcUedma ala fcnicaC opa dei mirabilia & laudat il
ia.K Vbi Ii diligenter aduettas.ofhciualp intcllec^liuf ponit laudare mirabilia opera dd : tanq ad hoc
hoi data (it vc laudet mirabilia opera dn.Sicut daturam cotpons ceida defcnbit a fupiemoidii deferi/
bit ab admirabilitate rdiquis quantucunqi tcmbihbus.
T^lfilitcx:ai[utuin0dniail1l atC.Piofe(]nituropiliaum dd in vtero quo ad olla. Qui faidtis
liim in abli^dico.acnpidas (bm in infdionbus tone. Non fudicu daoidi diocic tes qu« Satu
PSALMVS
.CXXXIX.
in obrcnro.nili etiam oplicct Ic faAnm in abfcondito^ ne per lingula moretur, defcribit fc oiganiza
tuminabfcondito ininfenonbustenachoceftininnmisiatebrumatena; tcneflns cxiftentisinab;
fcondiro vteniadlimibtudmem eorum quae Bcrent in lufimis vi((xribu5 tertae . Significantius autem
Ceorganizacum appellat acupiAummd explicanda rubtibtacrm artificu egenns mulco lumine. vtma
gis ollendat deum ui oblaintacqin ccmbns operan atnfiaofiflimeficut operantur acupi^tes-P' Sa
to qi di Aio hcbraica inceipcetaca acupiAus interpretanda eiict tcchamatus/i fient in vulgan ira in la
tina lingua habernmns.
^blfblttie niCU viderut oculi tui • Hactenum defcrlplk, opificium dei in vtero/inchoando a renibus:
modo ad priorem materiam extendit dei vifioncm,dicenda.Inrorme meum|hoc ellembtyonemehoc
dft materiam meam anteqefla formatam membrum aliquod»
4Et fup liblO tUO^Profeqiurar hicdauid complcmentfi dioinac nocitip terpcAu fui .f-iaAenus liquide
cotum fecogmtumCtum nartando its cognitas'CU affaendotdnescogninonis|tnm confuta obie/
Aioncmca^raiu^manifiellamtvnumrnpcteranfcilicctdeciarateqidrasnouicocs & fingulos dies
duraaonis dauidis.Et hocell quod nde declaratedioendo n5 folum notos fcd feripeos apuddeti linga
los.ita q> nec vnus ptermilTas cll no fcnptus.f^Ordma lic lireram.Et fuper libro tuo dies formati fune
oes ipfi/dies,(bibenf:& non vnn<;(dies,in eis|diebus idinquef non fctiptusihoccft nec vnns idinque/
tot non rcriptus.^Liber metaphorice m deo dici tur noticia firma/ad nmilirudmcm I ibrof tetincncifi
firmiter fetipta. Vnde firma apud defi nonna dieqc nolfao^ilibct dei vocator.Er appcllanf dies in libro
dei formatiihoceft no informestquia fune noti plene fm ocm quam fottitun funt formam.Et dianit
2ioes ipli^oc eft fingulorcnbenf.Et hoc ne putares fctiptom vnum menlimi vd vnum annum,& no
ngalosdiesmenfis&fingnlosdiesanni.Etquoddiamrdediebos,ireiligedc horis|&de quibufcil^
minimis menliitis tempotistqm idem eft ludlciam.Intendirenim propneta dicere cp in libro diuino
fcnpca funt finwla momenta emotis vitf noftr^.ica q> nec vnum minimum lelinquif non fcnptum.
Et fucorum fcnl^turftcfdnira^t^cencum formati (unrfm enim rem fieferipno &formanonntab
■temo. Et quii oia fin t deo firmimme noca,foli tn dies memoranf fcnpn in libro dcuquia dies funt m
nofirmabiles Imo nec ctiftetes nifi in inftancuuhil nan^ eft vng diei/menfis aut anni nili inflans. Ad
fignificandum enimq>dicsomncs pmenn & fiitnriigois m (e non linqin diuina noncia tennenf fit/
miter.dcfcriplit propheta dies (ctiptos m libro dei.
cibari. Expedita dedaranoedioinenotitif de rebus qnarfuntdauidis.traaaturhicdini/
na nonna de bonis aft^busdauidisOuftificando aAiones proprias coram deo^tali ordine . Pnmo
dicitfe amicum amicorum deiEtmihijdaaidi.qchariiQprcaori.faAifimtfoai tui deus . Soaos da
■ppdlat oes qui partes dd feqnunmnac pa hoc oes inlfosSfeaqufdeifunt quarrentes . q;! roborata
fiinc capita eocumifctlicaroaoram mo^hoceft foaos tuos valde chaioshabui,& eorum capicaipn
mates.mulcom roteraDi/potxntesfixi.Optimeregispattesdclixibuncutmagnipedcrcioftos ptopra
denmiSc primates iuftotum efticcrepoccntcs.
|DinillllcrabocO0-Signnm fimefteChis roagniOiciendi luftos/fnbiungitur mulnplicatio iuftorii . Ee
tft(hbintelligtndaconiuneHo.Itaqifenfosaeordolireneeft.Etmihigchan/5rol>orata,q>dinumeta/
boeos&fm
tiplicabunt
doAi honoranfiibi miilnplicanf doAi. <
<£XPSCfaclU6 fnm.Secundo defcnbit fceflecfideo.P^Vbi aduette ipqoia pcccaoerat crimineadultc
rii & homicidu.non dicit abfolutedeoiego tecurailedmeminit cnminis fui fob foecie fomni|& diui/
np excitationis ad pocnitenam tang acitationis a fomno,dioes.ExpcrgcfaAus fumfa fiomno peccatit
&adhuc(^^ modo nefeio quidfuturtifit.ego tecti(fum:tccum volo|tccum amo &c.
Si occides OCUSimplUIU- Temo latetur fe alienum ab immiasdei.Vbi oportet notare & Imitio/
ne & ordinationem liter*. Intentio damdis eft dedararefaprum refpeAu iniuftof/vclut e regione ad
deferiptum feipfura tefpeAn focio^i da.Dixcrat enim q> illi funt fibi § chaniSc q>propterea multipli/
cabuniinttndit modo dicere qiiniuftosvirosfanguinumexpclletait; Ita q> laudabunt oes deomq
modo potant mcaaltarc virosfanguinum.Etqm n6 affemoefcdcondifionaliter&lans obfcurch^c
in liteta fignificantur,(cito tonem condinonalisfctmonisefle hiftoriam loab.Legelecondum librum
icgumrAc inoenies ioab valde inique & proditorie occtdillc duos principesjabncr fle amata.fle poft oc/
Clium abncqexaltatum fiiiflcin principe militipqoia primus afcenditarce lion. Poftoccifum quoqi
SmafaiiemanfilTepnnnpem fupremfimec vng punitum ftiiflca dauidc toro rfpore vit*dauidis.Pro/
ptet quod hoies ncfcicnccs cor daoidis delidcrantis pimiie lUomioccafionem habebant dctrahcdi da/
nidi, aut faltem cogttadi q> ipfe exaltara viros (angainum:ac pa hoc inimicos da. Quia itaij daoid
faAo non eiiaebat ioab a fc|fed defiderabat illum punirc,ideo fnb coditione acChonem a te viroram
fimgmmsdrfcnbitPTt ordinada eft lic litera.Et viri fanguinum recedite a meC contra id enim quod
ductat &nuhigchari foaiftcmodo dicit fleviri fanguinumlhoc eft eSufores Duigoinom inique,
CaittJbppfaU P «n
PSALMVS
x; XXXIX.
tcceditt a mc>i occides dens impiGjioab:hoccft tilcqood in corde habeo manifeftarepoteroCrandtt
viri languinii recedite a me)fi tu dens occides impiu loab^dt apette dicrtetX^a viuic ioab.nd pof
fom dicere vnmcr(alitci]viri languinam dedinate a mciqnia habeo femper loab raecnm vmun m/
gtunam.Et latet fnb hoc loquendi modo ocuratio danidistqifalicet non potetat iUnm ponite. Lau
aurem in hocq> codinoncm refert m dcum.tang non Iit hoc in facultate danidis. Si qiizris eam ezen
(ationis,aiTignarnr nouiras regni.pmculorum (iquidem fuillix damdi ocadere ioab pnneip^ uuhbo
cum jvrer fcquaces loabitum quia idigebat co ad ftabilitione r^ni.vnde diftulit poniendd a (aloiDO
nc,poliq hrmatfi Ihbilitu^fuit tcM(i:& ioab la fenezemerinisilincpiCDlo occidi poterat.
DiCflU te.Dcrcnbitur cff^slmtoniseieeiionem vitoinm (^gninumdicDt fiipetuu defctipffe
dKdum (ixotunim magnipenfionem luilotnm. Ita qilicurfiipenus dixerat qi dmumetabo eos flcc.
ita modo dicit. Qifciicicntc me viros fangoinom.dictnt tetpnedicabont ted^,cogirarioni qoacier
oanemnt fhiltra inimicos tuosihoc eft in cogitatione fen loco cogitationis qua denuos dixetimtldt
putarunt fiuftra a me mimicos tuosfioab &c.fhi(ba inqua nefaentes cor meum.
')RdtK0dicni£6 tC one. Qiurto defcnbit fe inimicum inimicoium dcLOdcnbit autem tum apazf
te dcLtum ex manifelhs opcnbus probando difpolinonem (ui animi prius diAam erga deiedtioneni
ioab.Poterat enim aliquis dicere q> tu dicis animum contranum fartoA propterea intendit probate
animum fuum inimicum effi:ininlhs.|^Pnmocx parte detndne odientes te odiamllmpolTibile dive
re amare deum & non odio habere odientes deumiquum amor dd infinar neceil^o odium conrratii.
Et propterea dauid tang a manifcflo amore fuo erga deum, probat veritate odii fui erga viros rangoi«
num.Nonne odientes te domine odiam/perliencranti odio prolnjnarl Tand dicerer. incopolTibile eft
amoti meo erga te qi non odiam cos.Etin mrnrgentestuoscettabolQuan mcatlicipinrns odiam fic
extenus certabo contra infulgentes mos .i.contrate.f^Termtnationeodii odiui illos. Probat idem ez
fai^Legirar (iquidem plunes dauidra extremis fuppliats iniouos damnaffeivt patet de addefixn/
te qm dixit fe inteifixillc laolcmA de iterfeCtotibns iltrofeth (ilii unlis.Et propterea dicit . terminano/
ne odii odiui illos.Tcnninatio odii aut vltimfi rupplicinm dl,aut dimmitas odii mrdligitnt.Sed re/
bus gdhs magis quadrat vltimom liippliaam.o^it enim cos dauid terminatione odii|hoc eft mot
teplettado eos.
3lrnniid0fucruntnii]piAdgenDsimpiommhoctefeitnt.Et(ignificat(p quia huinfinodi imquos
puniui.ideo genus impiomm inimicum fecxhibct mihi.
^(lUdhgJ niC OCU0. TraAamr hic illa parciculajiueftigafti mcveracitate animi fui defcribcndo.In/
ueftigamcdeusiadlirailicndincmmuefti^ntisfcracareme.arcognorcecor meumlvoluntatem meai
proba meiadiimilimdinem probantis &cipenmenmm Tumentis difcnteme.Ae cognofee cogitatio/
nes meas.^Et videicognins cogicarionibns,ft via deiKionis in mqfoppicrft. Via derifionis vocaf fv
etio|(imulatio qua vnum vetbo vd faeio monftraf Sc aliud corde retinetur. Via detiTionis eft docere 8e
nonfacetcrpuniiemalos/bene^ceie ioftis,& tamen inras nec iuftosmagnipenderc nec iniuftos pari
S' n.tt mtenditdeom m teftcm fup veraatatis adducere. Adi dicetet.quanmncDn9 inquirat in
us & cogitationibus mns,vcraatcr inueniar leAi animi.fEt deduc me m via (cnilchoc eft 0e
in via tdidni tempons mei deduc me.vt qui modo fum bene dilpoltruslnon abenem in hoc tefiduo^
(ed tu deduc mette enim dnoe reftcprognxliat v(9 ad finem Amen.
CTVVLGATA EDITIO. CVidoricanticumdauid. CXXXIX, !
R.ipe me dne ab homine maiora uiro iniquo eripe me.
Q^i cogicauerunc imquicates in cordettota die conIHtncbant pr^Iu»
Acuerunt lingua fuam licut ferpentestuenenum afpidum fub labiis eo^e»
CuTlodi me dne de manu peccatoristab hominibus iniquis eripe me.
Qui cogitaucnjt fupplatatc greflus meostabfcodemt fupbi laquen mihi,
Ec funes extenderunt in laqueumnuxta iter fcandalum pofuerant mihi. ^
Dixi domino.dois meus es tu,exaudi dne uocem deprecationis mee< >
Domine domine uirtus falutis mef :obumbra(H fuper caput meum in die bellL
Ne tradas me domine a delTderio meo peccatorircogitauerunt contra me , ne det#h'n^
quas me ne forte exaltentur.
Caput circuitus eorumtiabor labiorum ipforu m operiet eos.
Cadent fuper eos carbones/in ignem deiicies eostin miferiis non (ublilfent* ,
Virlinguofus ooa dirigetur in tetranuium iniuilum mala capient in interitOi .
k
• »
* Propheta.
PSALMVS eXL zA
Cognoui quia faciet dominus iudicium mopistd: uindidlam pauperum.
Verutameniu(ticonfitebunturnominituo:dChabitabdtre^'cumuultu tuo.
fTIVXTA HEBRjEVM. ^ Vincenti pfalmusdauidi. CXL.
C Ripe medomine“ab homine malota inro iniquitatum cuftodies me.
Qs> cogitauerunt maKdas in corde»:ota die congregabunt pt{Iia.
a Exacuerunt linguam fui quali ferpensnienend afpidis fub labiis eorum.Selah.
4 Giliodi me doniine''de manibus impii , a uiro iniquitatum cuflodies metqui cogitaue
runt impellere greflus meos.
5 Abfeonderunt fuperbi laqueum mihi/dC fimes extenderunt reduuxta femitam oflai^
dicula pofuerunt mihu Selah.
* Dixi dno^dcus meus tUjaufculta domine'*uocem deprecationum mearum.
7 Deus * domine t fortitudo fahitis meztoperuiifa' caput meumtin die armorum.
* Nedadne^ddidcriaimpii/cogicarionemeiusnefacefrundaet cleuabunt.ScIaii.
dtfm _ , _
f Caput circundantium me dabor labiorum eius operiet ipfum.
Cl
10 Mouebunffupeosprun^inignetcaderefacicteosinfoueas, non confurgent.
«liiftc
x I Vir lingu( no Hrmabit in terraniir iniquitatis .rnalu uenabitur eum ad impuUionca.
> z Sdui ^ fadet dns*ius paupetisnudidum mendicorum.
X s T antum iuifa' confitebuntur noi tuotfedebunt reifti cum fadebus tuis.
lentos elL Vincenti pfalmns daoidi.Dc qno vt Crpta.
X €7MatenaplaImieltfDppIicanodaaidtsprofngiafaciefaoIis,adiandtapaninone iplii
li&racitenqmdanpnroaparspfaJmiprcfefatnilionapcrfccDnonis lUiustvItima vero vuii
hocad notandii cz antontace pauli apoftou
uc.
EST.
plidinijnili <f de ludpis loquininqudd matena:.
tMm,
fcapid
meo
lias dau
vindietam
arDanid in peticcutione a lauleirccomt ad demn:ezponcs qualis eft limi cnm fnis complicibus,qiw
liai^funtpencnla a quibas petit lecullodinjnccnonqaalisnntiple inter hxc.Etdcmum prophoat
faalis poenam a deo infligendam, & quate.
erPenona loquen^ropheta eft.
1^‘tfUpenKDne.CnuidicurpraImas in paitesdaas:ppo(?cinam maten^.flc ezccutinamiibi qoi cxv
r* gttauemneCTProjponitduoiliberanonem &cuftodiam.Conlhtutns in pofeconone faolis (bp/
plicat pro liberatione£npc me domine ab hoicmalo/malf.volancansflaule foliccna viro iniqnitatur
raalcaDundanteiniqmcatibDscztenonbas,cuftodies me. AfTemae dicit foturam cuftodiam 6c ni/
hilominns precator liberationem, vt vtruncp infinnenlolicet & diuinam gratiam fnppticando,& cet/
ntodmem fpei ez diuma reudanone afletendo.
C£Uli COgiiquerut. Incipit hic pars exceunoa rali ordinc.Pnmo tiaClaf illa particnlaiab hoie malo
a viro iniquiratd.Seciido illajcoftodics.iibi cnftodics mc.Tertio illalmeiibi dixi drio.Quarto illa/etipef
ibi capot circiidanu . GTEMcnbit itaqi hoiem mald & vini miqaitacii (aoie , pnmo qoo ad malini/
tate inrema.Qoi cogirauetut malicias in corde-Tranlit a nooiero fingolan ad ploralemiqnia laol no
erat folos cotra daoidc,(icd multos habdiac coplicesjqoo^ ipfe erae capuc.Et ideo plnralitet defcnbiL
Maliciasco»tatascotTadauidchabes.i.icg.iS.Tota diec^tcgabdt piia:hoceftindefr&dat opeta
•ddcbellandom mcEtfutnriirongtcgabont|rcrpiatpractentam cogitaoemnr.
£iaCUCnintltngUi fui qUftfircrpcn0.1n acumine lingop vimpenetranaamfomoniseoifi intei/
li^Similicudo aiit ad rcrpcnnslin^acftapficotrerpensczttahendolingaa/valde acuta cztendic.ita
imextedut rermones fuos acuedo ad penen^ corda audieniiiad pcneti^ ncgooa.P' Venend afpl
disfoblabiiscof .Nonfuffiacvispmetranaa,redadi(igitiitvcncnQm;vt fignificetuivis Ipfioainon
qoalitacun^ fcd ad mortem fient venenum afpidis . cui fvt vult atiftotdcs^ nollam remoluim eft.
CaietJupplaL F im
P5AIMVS
XXL
t^hilh>riain.ij<^m:&inDenKSveiitateiiitani indcfefl^dirpofidonis adddjdlandoni daiddetn'
g vobotudi acncomm & vcncnofomm contra daoidcm: vt patet dc vofaU ipfias laolis ad Toos vt oc
aderentdatild«n:&devetbisdacgidDm0|&vabisziph9ontmj8caIiorDm qai dicebant <p da/
Did erat ipflas muntetu.
I^lodl incDcfcripto fanlea maits cogitanonibiu|locntionibu5 & ppatationibasopcnnn.traAat
inodo illam pamcalamfcaftodies.TtaAat aut fapplicando.vt a dd gratia tccognoTooe fc cnflodiam
iignificxt.Dcmanibasimpii|deopenbasatcTionba$raali5 impura viro iniqmtatnin cafltodies me.
Repent impietatem &iniqiiitatEm(aalis;adiigni6candamm^inidinem periculi ex accumulata
iniquitate eztcnoriaampietaccitetion.Etallemuc fabiugu cuiiodicsirotercerntudinem teudabo/
nis.P' Qui cogitaucifit impeUerc-Quattuor penculoifi genera explicatramum per modum imput/
fionUCqnofcilicetimpeUituigradiensadcadendnm>]iccndo.quicogitaoctfitIpdieic gteiTus meos.
Et hic impulfus ad literam fiut quoniam autote fanle cutiales fbadebant dauidi vtdlct gener icgis:&
vt centum pt^una phililhno^ daret rcgi:& breuiter qnd (aul mittebat i^ ad bdlu vt ocadetenir.a
phiUftps.Hmoienimimpuiruslatebatmcogitanoncraadenum &mttteaam.&pptcrea diatutqni
cogitauemnt.Et dauid omcium fufi agebat.& jmterea cbcitnr greflus meos.
Abfcondenmtfupbi laqueum mihilad capiei^ me. Hoc ad literam verihcatnr in cullodia noant/
na appofita circum domum dauidis vt mane mtetficaebEt appellatur hacc cullodia lacioeus abfeon
dims; coniam ndiciebat dauid domi exiilens appolitam cuftodiam.fal m ichol vzor iphus ei figniiv
caui t.u defcnbi tu r laqueus hic a fiipeibisihoc cll ab ezcdletibus(a rege fcilicxt etiam a vitro
Topeibt^ mons.tota enim rano vt (aul ptrfcquetcf dauidem fiut fnpcibia Ratus &nlis.f^fanes czte/
daSt tetiTemom penculum ad capieiWum danidcmidefcribif ad limilitudmem ateniionis retis ve
lut ad capiendum anes feupirccs.Ec venheaf hoc dc ictibus exercitus plunes extcnfi ad capiendum da
nidcm.pluxtafasitam offendicula pornernntmihi.Qiiarcumpenculiidefcnbicntpn modum im/
pactionis in ofrendicolfi.qood 6t & ad cafum oHoidencisiac capiendum poR cafom.!& venficanf hpc
plora oflendicnlainaph0s&iccila.Vtn(p.n.lcgRcuripm tTadiconfuiflcinmanuslaulisiqnfltnin
vttifra hfiet ronem confindi damd.In aphcisqmdemranq cotribulibasiinociiicisautem rabone
benehcii.Ec in vtrifcp tang in oRimdiculis parum abfuit quin ceTpitarct.
onoDcfcnpbs tam petfoiibonibos § pencul^derabic modo feipromitra^tando illam patti/
colam me.E regione itatp ad faulem dcfcnbit quahs ipfefuit inter has angoifaasmatrans duo fua oSi/
cla.Dixi dnoficer harc lecurfum habui ad deum duobus oficiis. Alterum eR iccogmboms.deus mens
tn.Alcerom ropplicanonisranfcolta domine vocem deprecabonum mcaram.No dude depiccanonis
pluraliter deprecanond mcardivt repencas preces li^ilkarec.pi>cus domine bmtudo Gdn
tis mex.operoiRi caput mefi in die armorii . Dedarar pnmuoRianm , grabas agendo pro pneteiitis
bendiciis.mm m duello cR goliath.tR in diuoRs congreflibos di philiR^.Et proptetea ap^lac
fbinradinefalorisruf;qafnitrorntndoeinscdcrahoRes£cdicicmetaphoncedeuopmt& caput fniti
hoc eR ad^fimiliradinc pte^s Sc foucbs falnaRe vira (oa.in die atmo^quando armis cenatu cfU
03 oncEecquif (ecRdu offin explicado ^ccs fuas.Ne da dne defideria ipiijlaolis adipicn iqbns defi
derac mone mel:cogitanonc(na/dc interitu mco.ne fac eRondeietipui.^ioc ^ne^ccp effundat faul
cogitabonc fua in cKcilioni mei frenutlcuabonf.DefoRina cR locubo.Sc fuppl^ vd lepaitioc ne/
fanonis ia bis ppoRcp.vt Itt fenfns(n5dcuenf fup me.ac fic connuacur fopplicabo. Vd fubincdligen/
> coninnCtionem caufaleiqoia deuabonf.Et(icreddif rabo ptccnmiqoia (eqoctnr hocinconucnics
ra ta mali & iniqui daiabunbre non exaudiente preces meas.
£3PUtcirCUIld3nRUnt tneJDedarabs pctfixntoribuslpcncolis & qualitate dauidis, fobiongitntlai
tcnba punitura (aulcm.& Rc tradaf illa patbculaietipe me dnetraC^o mone faolis.qna: fuit libera/
tio dauidis. (TDefcnbif itai; ipfe (aul fob note capibs circundabR dauidem.coRat enim ipfum futi/
fc caput eoqt.Ec eR locabo dde^oa.-fiibintdligif enim incidet in fuee infialcripra . prophetat Rqdem
dauidfaulismone.ichoansapbmo motbsdmenro.p'LaborlabioKdosopenetipm.Cnmen oon
iiltabonis dpnonR per p/thonillam appellaf labor labiofcqiua ex labore labioramChoc eR ex vdut
fangabs labiis conlolcando dominum n5 refeddentem iaulOcaoiara cR coCiilcabo per pythoniRiuii.
Vcfqaialaborauitfaiilpcrfuadedopythonilie vt diuinatetRbtmpychonccccnfabacenim mulierb
tnensmon;vtpatetinhiRona.i.tc^m. Vndieft; fubditur.openetcnmimolbtudme philiRinonim:
qma vt dicitur. I .pacali. lo.propter hoc cnmen monuus Riic uuil . I^Poltr luhilominos incdlie pcc
laborem labiorum dustcnmen crudelis (iurilemi in cfde tot facctdocum,defcbpram a labore Uoioqct
ejuia (aul vdut laboransfdeRiraramleconqoeuaseR coram fuis quando ad hiro crimen procdTitivt
patet. t.reg.=:.&; q> ppterca occifus eR a phiiiRpis propheta modo explicet.
fXboucbuntur liipo* eoe prunf. Ad literamifaulis ARUoram corpora combuRafuerunnvt patebi.
ieg.vltuno£tproptcieaprophcrarar. Moocbuiitucfupcreosprona;inignc:cadeie fadeteosin fb/
Meas.nonconliit;^ci*cifceiio cobuRioniscadaoct&adcnbitiiiipahociplbpctcosinigne pofitos
. P5ALMVS
CXL.
Zlf ■
in aadjontnr pnmpvt lub et fopn cicins combaiantnr abandamibtis pmnisqaia in nonote iabes
cjbuffa funtC^fus aut m fcmeas metaphorice eftlocutionistad GmiUcn^nc cadmtiu m Tooeas ita cp
no poGint indefamerega ad liceram dcfcribif eoi; morsrqoareft tan§ cafiis in foueam a qtta nd poc
homo conratgerc.& eft ordo pt^oftcrasrqiiia pnus dcfcribitut cobulfao cadaaerum;^ deinde mors,
^ir lingU^ non (innabitur in terra- Pena dcieetionis a regno adiongitoRita q> vitra mortem te c6/
bo^ coq?a|ddUninonem domus fux a fucceirione regni faui mciunr.Et propterea dicif. Vir bngof)
lanl ta doioli^ Ungo^.nofirmabif m terrajin regno: vt rei pbaaiceoctiis.Scatim.adcbiIiratum te dimi
nutn fuit regnii wi ausSe mfra btenifllmu t€pus ezti^n Afi.Propter quod & Tobdif. Vir inigeatis, ma/
l& venabif eudtocefl vu mistis linillcalls efl q> malu venabif eu ad impuIiiones-Mctaphora eft,fum
pta ab aiali fugim venatores vfijiadeo (p ad rupem deuenin raic ^oeps-Si miii Ggcicm modo defcnbic
malutanq - . — — : . .
camendi.>
tenear illam vfip ad minam-nam vt dlcitur-iueg. ^mus Taol quotidie dectefeebat.
aq venatorreSe faule (oi vira iniqtans ranq infixurione vaatu a malo ad i mpuUiones/ad lo/
Ii. VeieGqmde domd Taulis pofteius mortem mala Gc moafcrunqvt tan<j veiutorcs tnlb]ue/
lam vfip ad ruinam-nam vt dlcitur-iueg. ^mus Taul quotidie dectefeebat.
jSdUl^fadetonO-ProphetacamotTcfaalis&d^tnnoncdomaseius.fabtungit daoidq» ipfi; fd/
Dit deufadurii ius paaperd:quia tm iufh habitabat di faciebas dd.Et poteli hoc dopliciter intelligi.
forno vt Gt (amo de fcia in ^erc.Et tilc eft fentos q> fciui|a denteronom io,i
libus oppreffis ab iniqnisiqafolis lofhs promifla efl terra promiGionis ad lai
aupe
idii nomen dei
lidfel^
penbus viris iullts.p'5ecadovtGttermodeiaamlpcae orca adimpicda in laale Ctinteiplo daaide.
Etioxtahac fenfomiiidadauidtaat^qmt quftetiU|qmdrcistn«i(hsqna;prophetafn{R.efpodct
enim fdui/piocaldabiodeo reoelante,q>nKia dominas mspaupenslhoccfl md paopens oppreilina
spaupenslhoccK md pauperis oppreilina
diaam mendiootnmjion folom mihi^da ms.fdl etiam nda indiaam mendicoram;hocm meo/
tum qui coafti fant mendicatqhoceft miferam vitam docere mote medteomm. Hoc enim iudidmn
fiutam efl in morte faolisiSc ias danidis hidom eil inchoatme m morte (anlis, perfode aatem in al^
curione totius regni ilrad a ptoanfli a deo.
^ntUtniufitl£anoficGnisvtnii(ipaaod (dai,ell qma tantum iolK conGtebontui nomini tnot
hoc efl qma folos inflos d^ifh ad laudandam nomen caam.quaies non erant fani & fniifed fum ego
te metHoc enim (abintdiigi vultired ad vitandam ladandam non expIicat-Sodcbont | quiefoet.tan/
tom redi cura hicidsns taisthocdl in terra promiGionis, qua vdut pfenna fadd ture digniGcas.Et di/
sichoaqau fcmit letlcdam a deo vt ioGum ad laudandum ipGim,8c ad qoielbcndam in regno tang
coram faoedeqnefijtaro &uk inobediente te iniofto-Aroen.
CVVLGATA EDlTIQ|[^Canticani dauicL CXL.
Omine clatnaui ad te exaudi metintende nod mef quu damaueto ad te.
Dingaturotariomcaficuciocenruminconfpedhi tuoteleuadotnaouu
mearum facrilidum uerpertinum.
Ponedominecuftodiam ori meo:Sf oftium circunnantif iabiii meis.
Nodedies cor meu i uetba malid^rad excurandaa excuTacioes i pcccads.
CumhomlnibusoperantibusimquitacemtdCDoncommunicabocum eledlis eorum.
Corripiet me iuftus in mifeitoordia & increpabit me: oleum autem peccatoris non
impinguet caput meum.
Qjn adhuc 8C oratio mea in benepladtis eorumabrorpti fut iundh' petr( iudices eo^t.
Audient uerba mea quoniam potuerunedicut crallitudo tetrf etupu eft fuper terram.
PilTipata funt offa noftra fccns infemum:quia ad te domine domine ocuU md , in te
fperaui non auferas animam meam.
Cuftodi me a laqueo quem (Utuerunt mila:& a Tcandalis operandum iniquitatem.
Cadent in redaoilo dus'peccatores:(tngulariea fum ego donec tranfeam.
ClVXTAHEBR.iEVM.jI^pf,,^a,u;j,-, CXLI.
mS* Mat
-pvOmie^uocatutc, fclliaadmett aufculra noccmeaiuocafmeoadtef.
I Didge^ofo mea ic^u fadcb?tuu:elcuado palmajt mcay munPuefpi.
PSAIMVS .CXLi:
) Pone domine^cunodiam ori meotcultodi fupcr deuarionem labionim meorum.
tiriiiiji(4 declina cor meum in rem malamt,ad operandum operariones in impietate cum ui
ris operantibus iniquitatis iSi non comedam in fuauiuribus eorum.
■oofagfoMircaiMiiW . . i -
5 Caffagabitmeiunusgraaa&reprehendetmerolcumcapitu non prohibebit caput
<l)ibmurio<K , , .. «Biinwi
meum .quia opus flC oratio mea mmaliais eorum .
(txliincr fiiol ^ ^ ^
4 Dereliiflifunt in manibus pctrpiudices eorum: 8( audierunt di(fhimea,quoniadulc^
ficata funt.
pnftiillmcte . ttn<5 nim* l^dMKc
tori -j Sicut diuidesKfcindens in terra: dirperfa funt olla nofira ad ostfouep •
Otcoido
' Ouiaadtedcus*dnetocuIimei:intefperaui /ne cuacua animam mcatik
tdniwiS
a Cuftodi me a manibus laquei abfeoderut mihi:fl( oflendiculis operatiu iniquitate
fitttcfei cumiiut«
lo Incident in retia fua impii dimul ego donec tranfibo .
rx-' I rolos eft.Piy mus daaidi.De qno vt fopra.
J. CTMacenaplalmtcfttranHtnsdanidisadphiliftfosflcnptiis.iaeg.r/.qnando.r.poft totenaGo/
ncsaperrccanohclaalisduicincordcrao.aliqnando incidam vna die in manos (aolmonnc mdios
dlvtragiam&ralaet in terra phiiifhnonim!|ril)senimlichicrermodedauide|nnilas pralmi ccfhu
tur. vero petfecntio faolis tangatur, apparet es penulUmo vetficDlo.cuftodi me a manibus faqud
pta efl. Qi autem de tranfitu dauidis ad philift^s fit fetmo | vlttmus veificnlus tefhtnr. in qno pto/
phctatnrcarusperfccutoramausdurantetranfitnipfiusadphilili^osrvtrerom geflarum probaolt
cnentus.^A ttefiatur & huic matetig confonanna omnium quae in progrefru pfalmi dicnntunvt ex/
pon^o patcfiet.Eil itaqi ad literam materia pfalmi/damdis volentis cum fuis omnibus fugere ad Kt/
ram phiulb nora m recnrfus ad deum, vt fetuet iprum a peccando in tora idolatcatum : icccnlaKio n/
tiorubiks caufas (he fiigc.
CSVMMARIVM EST.
CrOauid profugus a facie faul tranlitums cinnrmsadphilillcos.pctitadeovtibi nonfolumora/
tionem fuam dingat fcd cudodiat a peccatis lingng|cotais<opcns/& abi.I ufhfkatqi tranfitum fuum
q^nonfugitcaftiganaiulhnvtpotequtfufhnnictandin malicias eorum, animo orantejS; opeic pat/
cendo vit^fauhs.
GT Perfona loquens propheta cd.
T~S 0muie VOCWi tC Dimditut pfalmns in partes duasqiropoGnuam materiar, AaecnUuamiibl
1 y dirigcturorano.(rProponitauo.AIternmeft.Domine vocaui te,fe(Hna ad me£tintcdit q> vo
cauirecnricndocontinneadtedeusin terra iftadperrei^nentemefautqvtfidhnares adfiberandu mo
&nonfum adhuc liberacusi&fummpctiailo madendi in manns laiihs. Alteium efl.aulailra vo/
cem meam m vocare meo ad te; hoc dl nouam pennonem porrigo tianfitams ad terram phi/
liftinoram.
CTSDirigetUr cratio. Tndpithic pars exeentina tali ordine. Primo tradtarur illa parricuIa/anTcalta
vocem meam in vocare meo ad tcSecundo illa/dominc vocaui te fdfana ad mqibi calfagabir. CTEv
fua oratio.Scicbac enim terram promilTionisdatam lib
propterea in eaofletcbacar quotidie vnus agnus mane Sc airer verpcH.Et ideo recedens a terra ifrad.fi>
licitas erat vt oratio fua ibi futura elTct grata deo licurlacrificium quod offdcbatur in domo domi/
ni.PT>ingttDrinqnit orario meaiin terra philtlhnorum,inccnrum|hocefl loco inccnli|fcutanqinc£/
fum , faciebas tuis/hoccd coram te.Er intendit per incenium thymiama.quodCvt apofblus aJhebr.
o.dicit)facerdotes facnficiorum ofhna confummantes) incendebant in prima parte tabemacoll.
benhanm enim ofEcrcbacur fub diuo extra tabemacnlum . Eleuario palmatum meatum munus
vefperiihoc eil tanq faaifkiam quod offerrut hora vcTpeiTina. Memirut thymiamatis & faaifkUf
nKminaontioaisqaf eftckoatioiiKntispropothonalitcradfiimnm thymumatisfmeminitdcu»/.:
P5ALMVS .CXLI.
ttonismannfiqDceftvdatqDidam exterior caltnsdei cotierpondendo adfaerifidDm vcQ>etTinain.
*di aperte diocret.In tctra philiiluionim non potero nbi oflfletre facnfictum Sc thymiama : aitdaia/
tk> mentis &eiciiatio manuom loco thymiamatis &lacnficii.
^^On&Secnnda petitio expUcacor etiam mododc^rioo.&ell pretuatio a peccans Iingoac-timebac
enim inter infkkles of&ndeiein locntionepp cdoeriatione dias, f Nededma. Tertia penno eft cn/
liodia a peccatis cordis Sc operis rimul.Timcbat.n.ne c6aetfando cfi genniibns dedinaret cor fufi in
opoa eo^qnos appellat opaci os miqtatis.^Tt no comeda-Quaita petitio eftcnilodia a peccatis c5
oiuioqtme.CtTanrgrcdetef legem in conmuiis genoliam.comdmdo prohibita a legqappofica in ddi
ciisconuiiTOmm.Ad hoc enim tendit pencio.S; non comedam m roaaicatibns eorum.
£9lh3atiUmeUlllU0.TraAatnrhictllapamcala|dncvocatiicefi^naad meiexplicando tecurfiim
fnd acidcri hadenns habitlI|acribus.Primo a iulhficacione canfc Tuf Sedido ab opetc-Tettio ab ipb
oratio ne. fnDcdarat ita^ (e hadenus vocadc ddi vt fdfanet fe adiuuarcquia no fogit dirdplina|non
fiigit corrigi Sc calfagari a mfto tege,red vorati ab iniqDitate.Hanc.n.iulli^none (bp canfp in/
tendit.offirado fe paratfi ad fuTapienda correctione vetbis &faCtis.Cafligabit|fadis,me inlhis(iafb
tiam exacens.di giacia|cfi benignitate non cfiliiroreivt faul qupnc feoiraSe rephendet mq vobisolc/
nmcapinstvndior^a qua vnCtusfum a farnude intrem, non prohibcbitcapur mdija (ufceprio/
ncte^helionis Orcaifagationisdiocdlparatusfumt^hendi&calhgan.itac^promiffio mihi^te
de regno per (arnudem non retrahet me a fubmittendo metcpheniioni Sc caJitigarionL &mtendit ad
literamqiipicnondcuauitcapat contra regem (ad fatilcm propter hoc q> fuit vnCtosm regem a fa/
smdc.ledfmraceft paratus t»hendi&calfagan.Adi aperte diceret q> non proptctca fii^]ldl fugio
afuroieiniquitatis(aulis.^VndeS( proponit pro ratione vtcrcdaf libi hocquia opus & oratio mea
in mabdis cof.Probat iulhficationcm tbp ca^p &fiigp nunedifpolitp ad pblillpos. Quia St opu.v
hoc eft monlltaui illis rado,&otatio|Sc eoam ocatione quo ad denm.in mauciis eoramjpciildierantl/
bos (aulis ficfiiornm maliais.
S)crdlCti(unt Intendicdedaraievtrii(f:rdlicetopas&orationem£cindpitab operercommemo/
ransdemenriflimam opus quod monflramcfauliinfpdanca.qaadoprpdaicoram chlamydis dos/
Accompcrcniteosqm fecum erant neocadercntrauiemtvtdiffufcfcribitur.i.reg.:4.Ec vtimt nume/
fo plurali pro (ingulart^DerdiCti funt in manibus petrp.Metaphorica eft locutio: vt dcicliCti in de/
ferto dicantur detdiCli in manibus deferri, &dercliCti in nam dicatur deielidi in manibus naiiis.can3
no habentes prplidiu aut adrainicnlom aliquod nili id in cuius manibusdicuntutderdidLSanltdc
ingieffas fpelancam ad purgandum vcntrem.dcfcnbiturdereliCttis in manibus petrpihoc eft fpdun/
GRquoniam nullum habebat in ea prpftdium a morte Ii dauid voluifo eum ibi tunc o cadere. Saule
I>ri appellat ludices eonimj vtens numero plurali pro lingulaniea ratione qma in ipfo derado intdli
eontur detdidi prinapes das.ooafo enim capite)facilc idiqui dilpqguiitutj^ audkru t dlCla mea.
Non feribit rem gcftam ordmatedixi fubiungit voba iplius dauidis ad baim poftq egteftus de fpdft
ca ibat viam fuam.Tuncenim egrdlus damd damauit poft teigum faulis vetbis ddaHimis,mo(^
d ora chlamydis inteftimonidq>potuiaetilldoccidercmfpdunca.hocenimcomemotadoaiLEt au
dierdqdiCti iudtces.dida meaipoft egrdTum ck fpcldcaiqm oulcificata fnnqdiCia mea.
SilCUt Diukkne. Commemorat conatd foum in fpeidea adftangendd animos botd ne infurgetene
adoccidenddfaulem.Etallimilatconacd (iid addimdenrem IVfandenrem in tcrraidgnificansperhac
metaphoram difticulratem quam habuit ad periiiadendam milinbusfms fecum infpdunca enfto/
dbos ne infurgerent ad occidendam faulcm. Alii milat liquidem corda eomm tene quo ad duridem,
& fualioiiem (uamdiuilioni Sc fdlTionuiuxta id quod fcriptnm eft q> conlii^e d^d (bis fermonibulk
fetnos(bos.|^ifpetfa fune olla noftra adosfouex.Olla fia appdlat mihtcslbos foites.habentesolB
dum odium iu (iiften tando.Et intedit cp (ic difpcrfa funt robora noftra ad os fbuep.iJpduncpibdoa
nqnidem animos robuftonim in fpeinnea vocat oda difperia metaphonce.
iSuid ad tC OOId oneDedatato opere, dedarat orationem cui vacamt tanto tepore.Qma ad te dens
oculi mdimrcmi lemper fufpexetnntiin te fperauijoon in homine,damans ne enacua ammam tota.
Impletur anima fperms,quumada]uitnr rem fperatamiac pa oppodtum euacnatur negando rem
feaacam.Ecproptaeaorando connnoenceuacua animam meam,pend)at adimplen fpem Ibl^Ca
ftodi me.Nonfdamoranitproalleairioncboni,fedprolibcranoneaperiailis.Ca(iodi mea mani/
bus laqna quem abfcondemt mihi,A ab offendiculis operantium miqmtatcmihocS ab iniidiis vni/
netfii.Pglaqueum enim feolfendiculaintenditvniueru pericula qua; timAatafjnlrVfiiicrairifniia
ta laqueis ad capiendum,S( offendiculis ad cadendam poiicis.
3blCldcnt Recens mfhficarionibos caufp (bp ad philifteosiprophetat enetnm fup hberado/
nisicandudensfaamadphiliftpostralirum.[^In^cncinreria.(aaimpu.Sanl&&tiin propria letui
tunc inciderunt quum aduli funta rcgnoiqnqmdclaqud Sc tetu eomm nihil aliud erant q ^olio
damdisati^o.ConftataatcmuKienencohocfuilfe impletum. ^Simul pgo donec oanfibodiM
PSALMVS .CXLll. -
cft donec ego Gmal cranTibo.Bis f m hidoriam daoid profngos init ad philiftfos. Semel a ptindpio
(i]g^fu^Etcuciuitrolos:i^nnmulauic(cfatud&c.vt(cnbif.i.teg.zi.Altcta vicciuitad philifl^s cd
lacms viris &vxonbus &c.vt fcribirar. i.rcg.r7.Et de hac hicIoqcar.Ec proprcica didrego (imul/boc
cft eu cou focietace inca,tranfibo|ad phikft90s.Ec dicit donccqoia ad kteram intra illos quatmot me
(bquibosfiiitapadphiliftgos.iaul&riuoccififanc & cedderWinfuaittiaindcenmiincoEpcrDiit
ududi a r^o,& dauid inc^ic regnare. Arnen.
(U VVLGATA EO lT^IO.^Intellc(fhu(lauiddde(recinrpelunca oratio. CXLL
Oce mea ad dnm clamauimoce mea ad dnm deprecatus fum.
Efiudo i cofpeifhi eius oratione meattribuladone mea ante ipfu ^nneio.
In deficiendo ex me fpiritum meumtS^tucognouiflifemitasmeas.
In uia hacqua ambulabamtabfconderunt laqueum mihi.
Confiderabam ad dexteram SC uidebamrd; non erat qui cognofcaet me.
Periit fuga a me:dC non eft qui requirat animam mearo.
Clamaui ad te dominctdixi. tu es fpes mea, portio mea in terra uiueotium.
I ntende ad deprecationem meamtquia hutniliatus fum tumii.
Libera me a perfequentibus merquia confortati funt fuper me.
Educ de cuRodia aiam mea/ad cofitedu noi tuo:mc expe^t iufH donec retribuas mib'.
VXTA HEbR.®VM.^ Intdligcnda dauidi/exiRente ipfoin fpehinca on^
cio. exLir.
jj , X rOcemcaaddnmVlamabomoce meaaddnm^deprecabor.
rop a. V EfIundacoracoeloquiumcum:angufliamcafacieb9ei?annuciabo.
Collabetefupcrmefpiritumco,&tunoftifcmitammeam:inuiahac ambulabo ab^
feonderunt laqueum mihi.
Obilf ino(iU<»9 . t
[Lefpice dexteram S£uide:& non mihi nofcens, periit refugium a me, no requi^
retis animam meam.
M
Clamaui ad te dominc*:dixi.tu fpes mea, pars mea in tena uiuorum.
Aufculta ad clamorem mcum/quonia arui ualdetlibera me a perfecutoribus mds,qu(v
niam corroborad funt fuper me.
Fac exiredeocclufione animam meam adconHcendum nomen tuum: io me corona:^
buntur iuRi quando retdbucs fuper me.
r|~i I tulnsdl. InrcUigtnna danidi.aiftente ipfo in fpdunca oratio.^Vbi adoerte primo q> dauid le
I gicutibifle in dupka rpcluncaifcilicet tn^lica cngadl i.rcg.z4qoado procidit oram chlamy/
3is{aulis.& in Cpclonca odoliam.i.reg.::.in qiia venltfiigims afane achis regisgethiqaftlimulallet le
fatuum. Inhocntulo non rignificacorfpcloncacngadi.M fpdunca odollamiqooniam diCta Iveifi/
culo quarto dilTonanc gtftis in f^nnea cngadi.ei; confonantfpdunc^ odollam.nam in fpdunca en/
gadi erat cum fuccntisvuisnn fpdunca autnnodollacracroius.quia adhuc non aflbdancrant fed
ilk qui poftea cum co fuetunnvepatet in hiftotia.Etprapteiea quartus vaficulusCm quo deferibie tc
folfiinec habere aliquem qui fc cognofear aut requiraOdare teftatur q> de (pehinca odollam tirolos Io/
flumr.p^ didtur plalmus ifte intdkgentia fco crudinoiquia tunc foit dauid dimna gratia eruditos
dcfbruro foo regnona m calce pfalmi infinuamr .Dicitur quoqi oratioiquia dauid orationi rorum fe
deditinfpcionca illatvt in principio plalmi manifeftar.|^Ica q> nrolus ex loco fpdunc^ilignificirfta/
tum dauidis omni tunc auxilio humano deftiruri; vrpoce qui nec in regno faulis compatere poretar,
nec apud hniamos phikft90s.Ex hoc veroqdeftoracio,prinripiampfalmi|& confugientem dauv
de ad deum ngnificat.& hoc aiitqd cft intelligctia, terminus plalmi fruCiufqtofonis fignificaf-oran
do.n.mcmiccradin a deo.CTEx quo facile paretimateria pfalmi dlerccutfum dauidis in rantaangn/
Iha coiiftituti ad deum orando in fpdunca odoUam.cum fruCtu diuinc illuminationis fobinuto.
CTSVMARIVM EST.
in^aiad in fpdunca odollam folos ac Goc animo coll^renSitccnt&itDin b ad teoi proponendo aiv
L
PSALMVS
CXLII.
^IHam roam canit. Ec fubrecDta oratione ac illndrationcdiaina, petit liberari de tanta angudia
■d laudem da Se conlblanonein mftonimifiumram quando iplc erit rex.
CJPetfonaloqatnspiophcta efl.
i.damorfiquide vodsadrignilicandd internum ardorem anum apponitur ad
Ii terammon enim in Tpelunca voce damofa fc oranirii proponit.Tertia.deprecaboi)(bpplei & humi/
Iis recnttam.Quarta.effiindam!hocefttotfiprofcram.lnquo prolixa meditano fignificarurivTpote
cf&indens totum coram deo.5icot de anna matre farnudis multiplicante pcesfuasfcnbitur.i.ieg.ijf
fudi animam meam in confpeCtu domini. I^Res autcproporir^ (unt du^Prima eft eloquium. Cciin
daangu(ha.Icaq>mtenditvoceQia&ccxponcte(ko doquium faamChoceftranonemfnam^an/
galbam fuam in qua eft.
CTCollabCIltC. Incipit hiepars executina tali ordine.Ptimo traflaturillapartioila/angulham md
annuaaboifubintclledis conditionibus modilicancibus.Secudo iila;effundam eloquiii mcumfibi cU
maui ad teililV efi conditionibus ftcGTExpIicat itaqi angulham fuam coram deo ex tripiin capite.ll
fitoprii animi/diulnf notitij)& perieuli.Collabentefapef me fpmtu meo.Anguftiam fuam ex anxiert
te proprii animi ran tam vtlimiliseflct iis qui femianimcscolLabunturdefcnbit. videbat cniinvndiqi
lcddhratDm;Sandcatantadcftin)tioneco^ratacollabcba£fpintusaos.&tu nolh femitam nie£
Hinc fpintns meus collabitnr.inde fao tedeS nolfe femitam meam defhturam.ad angmcnim nanqi
tnlbtig'& anxietatis fpeCtat renocaread memonam q> amicus potes fuccotretenoutt angulbam mea
&nonprouidet.Etproprcicahicdaaidintercapicaangalba;fua; commemorat coram deo f fupplet
tamen)ac tu noftilemitammeam.flnviahac.Tertium caput cxpartcpcncolidefcnbir.In via hac
qua ambnlaboiqua mihieft ambulandum ; fcilicet in terra piomimonis , abfcondonnr/lkil & fui,la/
q^Dcum mihi|hoc efi inlidias ad capiendum me.Et hocelipnmnm periculum.
Reipice dextcramihoc efi patrem tauorabikm mihi,a(vida& loocnies <f non eft mihi aliquis nofces.
Ethanrdifecan^racio pcnculnquia nullum habeo mecum.^Penitrtmgium amemon habeo quo
confugiamiquiim etiam philillp ad quos con%geram voluerint me occidere. Et hic ell tertia ratio
periculi.Non requirens animam meam.nulltis comparer confangoinens aut amicus qui requirat vi/
tam meamili viuo an moimusfum &hniufmodi.Erharc ell quarta ratio.
JCUinatni]dKOOtllU1f.ExpUcata angulhafna coram deo, tradat alteram particoIam.f.efltmdam
doquium meumiclamando Ac.In tanta itaq> angolhaconlliratus exeeutusfum quod propofui.Cla
maui liiiuidcm ad te dominc;dixi/mente & animo.tu Ipes mca.Q^uis dixerim q> tu nolli me in rane
ta anguraa,non tamen fpem in alio habeo § in temi folus fpes mcaiad liberandum me ab angullia
te ad aflequendum bond.pars mea in tetra viuomm.TctTam viuomm appdiat rertam piomilTionisi
quia data ell filiis ilradfub conditione fi & ^diu viuetent lulhtia fidri diuinjivt patet in finedeutero.
I^ars mea duplici ratione appellatnr.tnm quia priuatus erat bonis fuis;& nihil d itmaferat nili dee
nttan§paisetas.Acfiapertediccret.pnnatosrcbns{CDnfangoinds&amici$,ni)iil mihi reflat in ter/
ta promifiionis nili tu:& ppterea tu folus fpes mca.tu folus pats mea.Tnm quia ficut deus diatnr pars
triDus leuieicgipro quato tribus leuitica ndhaboit partem fuam ficut alif mbus|li^6blara deo erant
pars tribus Ic^cp.ita propotnonalirer dicit damd deo pars mea tmqma folus deus erat dus ratio ac
poirdlio futuri r^ni-nam necadedione populi;nrc harreditario iuremee alio quouis modo d com/
pctxbatregnnm,iaf exfola diainapromifiione.^SignificSrcrautem explicat terra viuo^iad infinna/
dfi rationabilem caufam quare deus fit fpes & pars uia ad tegnandu;quia.f terra lUa ell terra viuennl!
vira lulbne.a quaxccdlit raai,qna ipfe dauid dedusfm cordd ampIcditur.p^Perfpicepnides Icdor
in hac promone tu fpes mea pars mea.dauidem vcredamarcvoccpropna cordis fuppliasi totfi^
firtadarein dcdf.Aafctnta.iddaraorf mefiimtemfi.qm arai valdetadhmilitndinem aibons qua: aruit
non parti fed valde conlKrutns fum.CTNota hic loca huius redtatf oraaonis.Pnmnsril a propneta
te fpa Se partis.5ecundas abanditatc.Tcmus a perfccoconbns|libm me SecQuos corroboratos fu'
prafedianquiaquatamagisipfececidit.tantopetfccutoresciusmagistoboratifunt.pTacexirede
oedufione animam meamfocdufionem vocat Ipducam in qua daufos erar.non feris & vedibus fed
timorcinadendiin manus faulis)ad confitendum nomen tnum.Ecccquartnslocusquo petit liber/
Catem ad laudandum daim-Eratfiquidem dauid egicgius p(alces.& ptopterea ordinat libmatem fui
iul offidum laudandi deum.Qi^ conflat eum dmotifiime impleuilTeicondendo tot pfalmos ad lau
dem diuini nommis,& etiam peifonalitcrpfallendo-fln me coronabuntur lufli quando letribnesfu
per me-Quintuslocns ab vrilitatefumitur aliorum iulloram, dicendo. Quando rctnbuesQiper mcf
quandofaaes me regem, tuc non folus coronabor lol in mecoronabnntur iufb.rcgnabiicn.nlciullt.
^ Et appdiat coafbcunonem liii in regem tctnbutioncm , non futs menas ibd diuiiMe dtdiom
PSAIMVS
.CXLIII.
f
10
dc fc faAf. Vcl cti3 13 ct rcodatnni fnit diffcftndstn retributionem fbc patienti^ vf^ ad tempus
cni.Er fic non appdlat tegnfi retribunonofexi tfpns iroibononis fott tepus corone «gnLEt tbi
luic6fonatlitera,vtaisadnctbioteporis)qnretnbncs.Ci:AdDatcaahocfinepfaImi dicittir intdii/
gentia in tiralo pofita.] dco.n.dixic a(fonar/in me coronabfitnriuin qn rctnbnes foper mcqtiia uitd/
tait dimna illuftratione qj rerauncrada dfttfuapatiena in aHeentione regni, in quo lulh gaudebant
Vbi apparer cnidino defouendo iuftosA non tola illoftratio defimiio regno ems.Amen.
irV VLGATA EDITIO.U^Pfalniusdauidquandoperfequebatur eumffluufiw
usabfalon. CXLII.
Omine exaudi orationem meam/ auribus percipe obrccrationem
in ueritate tua exaudi me in tua iultitia.
Etnonintresin iudidum cum feruo tuo:quia non iuIHficabitur in co^
(fhi tuo omnis uiuens.
— 'C^ia perflatus eft inimicus animam mearhumiliauit in terra uita mea,
Collocauit me in obfcurislicut mortuos ffcuh:& anxiatus eftfupcrme fpiritus
in me turbatum cft cor meum.
Memor fui dierum anriquorumtmeditatus fum in omnibus operibus tuis, in fadli*
manuum tuarum meditabar.
Expandi manus meas ad teranima mea ficut terra fine aqua tibi,
V eiodter exaudi medominerdefecit fpiritus meus.
Non auertas fadem tuam a me:8C (imilis ero defeendentibus in lacum.
Auditam fac mihi mane mifericordiam ruamtquia in te fperaoi.
Noram fac mihi mam iii qua ambulcmtquia ad te Icuaui animam meam.
Eripemcdcinimicismeisdomine,adteconfugi:docemefaccre uolunutem tui,qul*
deus meus es tu.
Spiritus tuus bonus deducet me in terram rerfhmrpropter nomen npirri domine lyuy*
cabis mc in equitate tua.
Educes dc tribulatione animam mcarK in mifericordia tua difperdes inimicos meoi.
Et perdes omnes qui tribulant animam meamtquoniam ^o femus tuum fum.
CI VXT A H EBRiE V CXLIII.
* p . ■pxOmine^audi orationem meam/ aufculta ad deprecationes meas t ia
* * ueritatctuarcfpondemihiintua iuftida.
Et nc ucni In iudidum cum ferao tuotquia non iunificabitur fadebus tuis ois
Quoniam pcrfccutus cft inimicus animam meamreontriuit ad terram uitas meas,f«^
cit federe me in tenebris iicut momios feculi.
Et collapfus dl fuper me fpiritus meusrin medio md obftupefcet cor meum.
Recordatus fumdcrumabantiquodocutusfum in omnibus operibus tuis, in opere
manuum marum rccenfebo. *
Ermandi manus meas ad rcranima mea quafi terra laffa ad tc.*^lah.
Fcflina refpondc mihi domine\conrumptus eft fpiritus meusme abfeonde fadee tnas
a me,fiCcompabor cum defeendentibus foueae.
Facmcaudircinmancgrariamtuam,quom'amintcconfifusfam:fac mefdre laam
qvj
^nc ambulabo,quom'am ad te leuaui animam meam,
Libaa me de inimicis mds dominc*tad te abfeondi.
Doce meadfadendrm uolunutem tuam/quia tu deusmeustfpititui tuus bonus
PSALMVS X:XLIII.
ducet me in terram redHtudinis.
' Propter nomen tuu dne*:uiuiBcabis me in iuftitia tua,extrahcs de anguIHa aiam mca«
2 Etingratiatua:c^esinimicosmeos/Kfeciflipdcreomneaanguliatoresamm{ me;,
quoniam ^o feruus cuua.
Iralns eft.Pfalmns daiiidi.Dc quo vt fupra.
X CTMatimap(aImiCvtatipfi3apparet>ftpeifeciitiodaoidi*vttmiosAvItimnsverfIcolus da?
re ceftantnr.Et quoniam dauid in hac pctfccunone perit non agi fecum indicioCvt patet m.r vcrficiv
io^inAnuat a hoc q> de petfccutioncqua luftepaheDarur ttaCtar.Ez quo fequinir q> nd de perfccuricy
ne quam innocenter pamiseftalwlqreddciUa qua tullepalTuseSprocnminibnsaduIteni St horni/
cidutraCtat.fUVnmaceiiaplalmierecutrusdaaidisad deu inpetleainoncqua pailiis eab ablalon.
CTSVMMARIVM EST.
CTDanid fugies a facie abfalon|rccumt ad defiqietrns vt non fecum agat iudido.tum quia intolcra/
bikeft cuiliber.tum quia iam publicepunitus recordatu seft dei & fuimctifed concedat opportuna ui
bacfuga-Erprophctapin diuina veritate ac iulhna reducendum le c^iisinimias.
<CPei lona loquen s propheta cft.
D0niU1CdUdi‘ OiniditucpfalmDs in partes doas.-propolitinam materi;,a(execnnDam/ibi& ne
veni.CTProponitttes pcnnones.Pnmac.domme audi oranonem meam. Secunda/anfcolta ad
Siecationcsmeas.Tcma|in ventate tua refpondemihi in tuaiuIhria.l^Vbi nota pronomen tua
apcrtediccrct.Refponde mihi non fm veritatem meam neif f m lulhnam mcamfquoniam ego
necfiddittrneciuftee^)fedPm ventatem tuam &fmmlliciam ruam. Ventas tua elfficefle vt dixi/
Ihac per hoc quia duifti firmum futurum regtium meum, ventatis tuf ent q> fit harc finnitas. lufhtia
quoqi tua eft vt fiat quod tu vis fieriiquoniam voluntas tua lex eft . aeper hoc Udhtia tua erit efficere
quod visjnon quod ego mcnii.Vnde.rreg.i5ingtcnsdauid dicit adladoc.fi dixent dommusimihi
non places, pilo fumffadac quod bonum dl coram fcRefponde inquit mihi ; non locunonc fcd ope/
le adimplctiao ventans tua; Se lullitia; tnac.Dicae enim da eil facere : ac pet hoc refpondere dl facete
fansfeu adimplete.
tr£tncvctn.lnapithicparsaecnriuarah ordincPifo ttaClaturilla particulaiaudi orationem me£
Secundo illaiaufculra ad d^rccanonrsmeasiibifcflina.Tcrrio illa /in veritate tua refponde mihi in
tuaiuflitia/ibifpiricustuus.P'Eiplicatitaqioranonem fuam.Etne veniiniudiciumcum feruotuo.
tiax ell orano eiu$.In qua ^uette non dia t in iudicium tuum,fed abfolurc in iudicium cum fenio
tuoDcfidcraccnimqid^iadicctfmipfiusdci voluntatcm.&proptcrcain procedenti veificulope/
tiit/refponde mihi in tua iuIhtia.Sed rdtitat iudican f m q> menritihoc enim fpeClat ad iudicium ab/
fbiocc.& proptcrca pcnt/Sc ne veni m indiaum cum fetoo tuo. Acfi aperte dicetttmoli mihi ins dicere
fbi efficetefm men^
£luia non iumficabUlir-Doas rationes affcrtpetitiois fuar.AIteram comunem fibi & ieliquis.Qiji»
non iuflificabitucfadebnsmis omnis viucsihoc eliquia iudicium abfolutecotam tribunali ruo in/
tolerabile dl cuilibet viucntip' Vbi nota daufulam taciebus ruisthoc ell lefiaendo ad id quod ell tt/
bi debimm.niilla fiquidem creatura quantficuqi innocens fi in iudicium deducatur exigendo id quod
debetur dco/innmietnriulhficatx quia no inuaiirurfaacnsfatisdro£tproprerta optime dicitur
naUusrdatusfaaebost:iisiulhficabimrviuens,fiexadoiudiciocumeoagatur.Et intendit per hoc
dauid infmeqi multo minus fecum agendumeexadoindiaotquiaiplc valde peccauit.Si erum nui
luspotdlaadum ludiaum tolerarc,multo minus ego qoicamgrauiterpeccaui tolerare potero. Ec
vala hate ratio ad pcntionem intcntamiquia vis nus confidit in hoc/q> fi deos vtitnr indicio cxaAo
nollomraliLarfaiomnesdamnat.ldemdrcnimdiccreqnianoniudificabituromnis viues/Sc dicere
quia oes danabis/qa nullum faiuabis.quod incducnies codat ede apud diurna boniratem.
KhloniipafCCUhl0Cft.Altctapetitionisr6propriaaaffetf:condans exquattuor partibus confe/
ccnnbusadeoitandumiudiaumabfolnre.EtconfiAitharcratioinhoaquiaiam cadigatus fum ex/
tetius publioe/cadigarus fum intus in animo/recognouitc Sctecognoui mdpfum.Hincenim placa/
tum iri petit deum, ne veniatin ludianm cum feruofuo.rVidefingula.Qimniam polnmtns/pobli
cc,ed Inimicns/abl^on.aiam mc^ita mca:cdtriuiripnblice,ad terra vitas meas/dii vita mea regiam
dneat cotetedo ola meaifccit fedoe me m tenebns ficut mortuos fcculijhoc e ad filirodine mortooiii
iamdiu ante. Per sjuod fignificatqidamd fugiensafacie abfalon latuit in antris fimfpclunas, quae
olim erant habitaaila mortnonim : vt patet de fpdunca in qua fepulti Ibnt patriarcho. Vnde &
chnfi.i.teg.iydicitadabfalon de dauide.fbifitan nunc latitat in fou«s.Etipfe dauid dixerat adfa/
doc.ecceegoabfcondatincampednbusdereiti.<rEt collaplus ed fuper mcPublicc cadigationi
cxtctiasiadifigtt padiones incanas. Altera f more cotum 'qui coUabuntnt foe aanun^coUaplias eft
PSALMVS .CXLIII.
fupffmcfpirirosmens.Altfra.inmediomdobfhipffcct cor meam.Etftiturnmobftrthrfv«»fi4«-
ad pr^ccruum colIapIusdl-p^Non mrclligopcrharcdauidcm in illa Dcffcojfionrrni^^***^*p
fionccollapram/n^corhatoiflcfbpidnffimag^SSKS ’
~g.tanttm&cx^n,«itofa,t.cnn!m,ddcnbipcr^^„tc„rm .
^ranonmiadiungit.ptccognooitamm.Rccoidatiururadi£rumabanBquo(Quan^^im
pCT lamudeni & dcinctpsivd ab annqao ladiaoram raoram diuerfonwn ponicdo modo mA
do lUumJocotus fum/intra me mcdirando.in operibus tuisiiulhtic & *
lum rccenfcbo;hoc dl perihieratums fum nanando quz fcalli mLi^s tuik
lii lUa an^lharccognomffcdnim non folum mediando, fcd propoiindo icc^feS^iSd^
m^uum^Lnamtameicdiodusg^mtegrariopofteafubEJ^
A prfdureraRredintegratio autnn annant in calcrhSS
r ® ^ te.Recognoui te non folum meditando & proponendo fcd
Uipplic^do apai^s manibus.p^ Anima mea ficut terra lafla ad te.Supcietat nuartn (om rmon^ru
fuunet.&h*cm^defcnbiniradfimilitndinem tense lalldhoceftcrnKinc^ad ftuClifiranrfnm
quiaeahaulhimeftcxeaqnicquidfnidnsperapipotDit.HuiufmoditcnarfimIIrmHiori r ■
aatdmtem nunc^ denmiquiafroftificauerat cami committendo adultcnum &homiddiumT&a
^unlis erat deo Jn qua rccognitionefui aduerte q» quia diaetat locutus fiim & recenfebo ne intdli/
fiios magnificaiwdauid/fnbdidit anima fuam inudlcm deo. Adi di/
ceret nare ip(a/dona tua nofhii^us ma fune & cront.F^ Adnerrp hir mlliomrin ^?cfTe
in hoc q> diuinum ludiciom ordmatur ad pub^^vtilitatem-& huic (S
neceflitas mbtqncnriumiproptmMmim pcutUhna exan
ni fin' hibdit-confumptus eft fpintus meusihoc cll ^fimilitndinm eorum ouo^
W^d ‘'i-" fnithabcicgratam faoem deicum eflfedu ree
uioenai arcam dci.iuita Id quod diiit ad fadoc.fiinuencroprariaminociilis Hnmim nvin/w rr.,«<L.
otodet mihi arcam & tabernaculum ftmm.ErpropKteapent,neabrcondefadestuas’a me-Humae
no moixloquitM : quo odiens aliquem abfcondit faciem luam ab eo:8c econuctfo dilifiens aliancm
2hiUo£tcompabotcnmdefcendcnbusfoiic5dioceftquia^aaem tua
enimfuntdefrendentes in foueam repulchri-Pateffc diat
nionnmmoexillaabfcofmneruam moire cane
un.ht vere ncerat.fciebat.n.dimno indinofibi ptsedido a nathan deiedioncm hanccuenirc
'hidcm patet. Quod foit adiumlenim in manetqnia
^CTam audins illis nunais/dauid Sc fui tranlienint lotdanem donec diluedera. Et piopterea hic
m»nc(cito|horaoppornina.gratiam tuam/petnnnaos. diurne (fquidetn grae
ronh^T^e^u ^ H"?! Icnptuni <Az.teg.i 7.domini nutu diflipatum ^ confiM a^l/
lUi nnnaaucmnt nincdanidi-rQuonum in tcconfifus fum. Legitur enim.=.rec.
ambulabo/hoc eft qua ambulaturus fumrqnoniam ad re leuaui anima
«tominumCvt in eodem patet eae
num abi obtuU vitam meamivtparctejfupradiais vabis/faciatdens quod boe
deinimicismeis domine.ad
irag^mjh^fuumifitoummlicatpet^^ medeinimiosmeisdominesad tBadfane
AffipS^ ^ aradutan fub fpeaeamici ab&lon.Et vere fanAim erat opus
'Do«
Mi
S
km
BSJ
neh
xie
»1
si
S
lior
BOCi
>bI(
BIS
■fl
in
b)m
'BOi
ifxa
Bii
iit
BS
OH
E«
jik
*?
iik
sa»
bn
PSALMVS CXLIII.
©OCCmcQuintum dcfidtfatumfbitfacotvoIuntarnnda.Vndc fcrancdudrJifuihidixeiitnfipta
ctuprffto fumjfadatqaodbonudl coram fc.ErproptotapcntDoccmeadfacicndani/opere, volnii
carmicuamqoiarudm5meus.pacenime(lvtradaravoluntatcmdci. ’
“ ' ' " ' “ ^ ' 'emihi in tna iafhtia;expli/
■<M| U1UI1I41U u4uuiiiuimii>iuiii M> ymi4iwuu9i(«wui^i.ui7 pnjiiiHiinTifyT in lOltlCl^ipilQ
Mi ^do pios pmc-5pincus tuus bonosiimpujras tni amoris erga bonum.dedoccr mc in terra
Iit dinisihoc elt in tiieruralem dedam a te in terram reditndmis dinini cultus, & ronleqocntet c
■a operationum. I^Vbi nota dao.Altcrocnq) ideo nominauit in piopoiirobictufalem^Krram i
tiere.^Xtiiiom explicat modum liberationis (tue w |^viuvim«^uiiiuicu3*riu ii[eraii3.z.ie^.iik
ogfaseftpopoliisiftael 0^01 erat cum abfatoma; fada eft pla^ magna in dieilla.so.milium.Vbi& oe
afos quoip abfalon eft.f^ fccifti perdere omnes anguftatones animf mefXDcdo prfpolletus dLOfc/
teenimiuecdaurula incipereapRctcrito|acfixiftiperdereomnesanguftatorcsanim*me»;& dein/
dcrubiun^fcedninimicosmeos.Iraq)fiituramcfdes|tefpicirpr^tcnmm Itelh perd<ie.intcndirji.
dicere deo&Mfli eterdcum meg perdeteldiniett,oes an^ftatores aiacme^.Etdedarando effedum
fabiungit.cpdes inimicos meos.p^t caufa apponiC.qooniam ego fetuus tuusihoc eft qrii ego dedas
b<m f rain teruiun toum.Hax eft enim ventas in qna petit (ibi rdpddetuvt fdlictt adimpleat eledio/
ne qua de ipfo fccit.Et ha;c eft ratio oinm antedidorumbendiciomm. Amen.
CTV VLGATA EDITIO. ^J^Pfalmuadaiticl. CXLIII.
ifl Enedidhis dominus deus mcus:qui docet manus meas ad prolium, & dw
gitos meos ad bdium.
Mifcricordia mea & refugiam mcumtfufcfptor meus & liberator meus.
Protedor meus & in ipo fperauitqui fubdit populum meum fub mc.
Domine quid efl ho quia inoniilfi citaut filias hominis quia xeputas rn(
Homo uanirati fimilis facfhis efirdies dusficucumbrapr^tereunt.
Domine indina coelos tuos fii defccndeffange montes 8C fumigabunt.
Fulcra corufearione & diffipabis eostemitte fagittas tuas 8C conturbabis eos.
Emitte manu tua de altoreripe me SC Hbera mede aqs multis,aj de manu filioy aHenoan ’
Q^uorum os locutum clluanicatcmta: dextera eorum dextera iniquitatis.
Deus canticum nouum cantabo tibi :in plaltcrio decachordo pfallam dbi.
Qui dasfalutem regibus/quiredcmiftidauidferuutuumKie gladio maligno eripe me.
Et erae me de manu filiorum alienorumtquoram os locutum eft uanitatem , OC dqctera
* eorum dextera iniquitads.
Qgotum filii nouell(plantadonesdn iuuentutefua.
Fi% eoram compofit(:circumornat( ut fimilitudo templu
Promptuaria coram plenatetudbntia ex hoc in illud. ‘
Oues eorum fetoff abundantes in greffibtu fuisrboues eorum craft^
Non eft ruina maceri^me^ tranfitus nec^ damor in plateis eorum.
Bcatum^dixcruntpopulumcuihfcfuntibeatus popuimniiiMdn€ft»ni dn«,
Caieulbpplid. - - - • ‘
•aicui luau* tjuta lu utu.> (.iiiiii ti lawaaiu vwiuiHalXllI UCI*
Spirirua tUU0bOI1US.Tra(aatnthicilla patticula/in veritate tna rcfboder
«ndodiainam aaudicioneni.tuinin ventate aas|adnnpJcdopn>inil]a.nmun mftitiaipftnsmd ad/
n erttam icAita
w» sa* •••vaaataiwaa vav^»OTiaa «« «*. wa «uiMSSI «.U41U.>|VV CUiJlCilljCnGCf 010171111 8^
operationnm. Vbi nota doo-Aherocn q> ideo nominaoit in propofito bictufalem iwram leCtitadi/
nis.vt comemoraret fe mento uide expairum: vtpotcqoi in terra leCtitudinis comilit iniqmtates adal
teni St horaiodiuAlterum eft q>(igmficantcr exprimit fpintum bonam dei fc rcdaCturamiqaia redo/
Aio ifta non ciedebanirrutura a bono dci fpintu propter cnmma daaidis|(^ hamanis viribus; 8c in/
digna videbatur. Ad hocenim adodcndnm diatifpinras tnus bonus deducer me^i& caafam aditi>
gir.Propter nomen toum dommqnd ptoptet nomm meum «altandam aat tedintegrandumired pp
nomen tua glorificaiidd. Valdc.n.glonficatur nomen dei vf^ hodic,in hoc q> teperaaic pomtione da
nidisiS; ledont cnm ad prpparandam templu dnijS; conlhucndospralmos ad diainam culram &£
Vioificabis mc in mftitia tuafnS in inftina mca.Dixtnt lopios couapfas e fpintns mens. Et propter/
ea modo dicit vioificabis mejnon exigente ampliore pccnfi uiftma taaihoccft volMtate tna pmie/
di me.QrExtrahcs de angnftia animam mea & in gratia taa. A Hrqocndis bonis adiongtt liberationi
a malisiqaae tn prius foitq acquifido bonoramTt in grana toaino in meis menns.extrahes animam
inmt.^lP.am rriMnn /1^ ranoitOirXin fnm Pmlie^rf>«>3na «rr iM/k
i
I
4
(
«
i
i
PSALMVS x:xLim.
CriVXTA HEBERiEVM. U^DatadL
' P hera T^Encdidh]5dominus*:petramea,docetumanustneaa adpr{Humf /diw
4bciio ‘ * gicostneosadbcllumt.
z Gratia tneafiC arx tiKa,roboracor meus Sf liberator maumihijfcutummeu Kinipfo
fperauidnclinans populum meum fub me.
S Dominc^quid adam,6£ nodi eumrfilius bois,& reputalH eumf
4 Homo uaniari afiimilatus edrdies eius quali umbra pertranlieos.
5 Domine^inclina coelos tuos dC defeendesttange in mondbus Si fumigabonc.
* Cotufeando cotufea SC difperges eostmicte fagittas tuas,K ftupefades illos.
7 Mittemanus tuas de excelfo: redime me flC liberame de aqius multis, de mana filio<
rum alienL
8 os eorum locutum cft uanitatem:& dextera eorum dextera fallitacis.
tdf f Deus t canneum nouum cantabo tibitinuiola denaria pfallam tibi.
I o Dans falutem regibusnedimens dauid feruum fuum de .gladio malo.
I I Redime me SC libera me de manu filiorum alieni:^ os eorum locutum ed uanitatem,8C
dextera eorum dextaa fallitatis.
I z Qi filii nodri quali plant(adultf in adolefcentiisfuistffli(nodraequali anguli indfifi^
militudinis templi. ^
1 3 Anguli nodri pleni effundentes de alimento ad alimentumtoues nodiae a milibus decu
piate in compitis nodris.
€* _ ta *• ...
14 Boues nodri fuflerentes : non fra<dio/& non egredus,&: non dafflor m pla4
teis nodris.
ij Beadrudines populi/^ liciplidseadeudines populi/^ dominus deus eius»
Titulus eft.Dauidi.De qoo vt tbpra.
CMatena pfalmijcft gratias agere deo de ptolpentate populi ifrad, inchoata quidem tempoK
moyfiifirniaca autem tepore tegnidauidis.rni enim plemus traCtetdeforiiatatepopnli iftad.da/
. Kpateta.itvetficulo vfqiadfinempralmi.i:UveiDdefcnbanireadearegnoda^s.&ciIe coUi^
tut a vetficulo nono vf» ad. itiundhs pnmo & fecundo vetficulis. aurem profpcntas popnh dc/
faibamr inchoata tempore moyfi,a temo vetficulo vCqi ad oiftauum mdufiue colligitur . vbi deferv
bitor quomodo deus dedit lewm populo in monte finai.ac libciauit eum de populis mulas iiumids
OUS.H»: di Igitur matena pTalmi.
^ C7SVMMARIVM EST.
I iTDamdvbipcrmodamlaudisproporaitdioinabcneficu&poputo&fibicollataJtrodncit admi/
^do dioinara bomtatem dci^ beneficia erga humanam naturammim legis dimnacufi libcttatis po
poli colentis iplhm.Indeip tranfiens ad noua benefiaa fui rcgni.cdmemotat beneficia tum libettacis|
mm ptofperitatisitnm publicp pads(tnm poecipue dinmi cultus.
•nPerlbnaloqucnsprophetacft.
TJ £ncdlCtU0 DOniinUS. Dmiditut pfalmns in partes duasiptoponnuam maten« , Oc execoaiai
|j ihi gratia mea.^ftoponit ynumOcilicct benediftus dominos ) ratione duonim officiorum.
Qwmm pnmum eft, petra mea.Alteiu eftdoccns manus me^ ad pnfinm.digttos meos ad bcUma.
Enutendic pet offiaum petrp officium mpis Cni taxi fundametalis.Et eft (oifos.Bcncdietns domuius
firmomifixumifoUdum fundamentum meum.Per officium veto docedi manus 8c digitos ad bdium,
intdhgitdiuinamopempra:ftitamdanldimbdlis(inpognis&cP^Mcmmit autem non folumma/
nuum Itd digitorom.tom vt petfbftam opem in dottnna eztendaite fe vtj ad digitos de£aQbetct.tft
ad rpecialittr comemotanthi fali* minum pugnamm fnatunuquod fuit in duello cum goltath.nani
petculiit cum circuducendo fundam mano|& digitis doCfe vtendo.
i
• I ncipit hic pars exeeunua tah ordine . Pnmo traCtatur illa patticolafdocens manos
ncas&cSecimcloaa^tntilUpaioculai benediAus dominas petra mcaiibi domine qoid.XoBO
1
PSALMVS CXLIIII. 2H
(niAatnr ilUjbaxdiAos dominos docens manns meas &c.ibi dens canneum nonnm. In quo oedine
nota diligenter (^pnustraftar opem diomam collacamlibimbellist&dandclaadatlai bcnediat
tkamfmvttnnaoffidom.GrCommemoranca^fiimmane molnpliccm modum quo dens opem
ci tulit in bellisft exparte quidem da modos quin^ . Pnmusdl gntis , diccndo.grana mcaiablqi
mas mentis.Secandos eftrurom leddendo.Ec arx mca.aras enim ell turum tcddcie . Temus dl con/
fbttando. roborator mras.Quatias eft laluando.& liberator meus mihi . Addidit mihijad diflercnam
eorum qui liberantur aliisihocdl ad reminum aliorom.ipfe enim liberatus dl fibi : hocdl vt iple re/
gnatet.Qmntusdldcfcndaidoicunim meum.Ecbtcuitaomnia deo tnbuctc intcndit.pEx parte vee
ro fui vnum rin commemorat concumlTarcilicet fpem in deo.Et propmea (ubdic.& in i^ f|»aui. Et
demum efFcCtura cant^ diuinf opis & fim in deo fiducia; fobdit.indinas populum meum fob me. In/
dinauit enim deos popul um ilirad vt dia rubditusdauiduvcpatet.z.Kg.v&<S'Vbiddcnbitari^autO:
lirate verboram domini mdndus eft populos iliad ad digendum dauidem in regem.
^OIIIUK()Uid ipomo- Tractatur bic lilaparticulaibcnediCtos dommns petra OKa t commemocan/.
dobcndiaom quo dais dignatus dl tradere legem genen humano m monte linai.hoc enim eft vduc >
fundamentum populi qoi tunc incccpit cfte populusific dl fundamentum caitcroram bendiciotom.
Inchoat autem dauid hoc bendiaum/admitando qideostann arftimauit hominem vt dignatus liCi
curam illius habae dando a legem lic mtcabilita.GrDmnuKquid adam,& nolli eumi Adam natOi
lathumana; nomen eft.Ec humano more admirando dicit.quidadam.&nofheum/notitucur^ fpe/i
ciahs.Tanq dicera.homo indignus eft vt a te dingacutfa tedoceatuna te ttahatur.p^Filios hominis,
& lepucatb rumlAuga vihtatem hominis diccndo.quideft hlms hommisf vilius liquidem eft tfk fi/.
Imm hominis^vcnostiimus^ cSc hominemivtfuitphmus parens. Vnde &iob miCmas huma'
nascomputans)duat homo narusde mulieit.Vbi aroofuit natus de mnlicre/ad augmentum mi
Icruc hominis. & repocaftieumimagnipendifti cnm,ducicndo ipfum tuum dilapuluml efficienda
te inftnidocem illius.
liXMIIO VianitaD OlTiimlanie dl- Dedarat quate dixit (]uid homo.quid filius hominislEx parte ani/;
iiuevaDitatiafIimilaciiseft.Nondudtvamiseft:qniaanimaeftimmortalis.fed vanitati alTimilacu»
dhquia hiCtns eflGcucid cui ftudcqquoddiligic.Diligendo enim vana 9t findendo vanis/ aftimilatnS'
eft vanitatuioxta illud ofee.9.faCti fune abominabiles ficutea qua; dilexenint.p^ parte vero corporis,
dies aus quafi vmbra pettranGens.Carfusnoflra: oorpoialis vitac aflimilarur vmbta: cranfeoncit quas
ftc rranfic vt nec veftigium lui rdinquaniuxta illud (ap.z.& poli hfc enmus tanq non fuetimos.
iDOftWIC-PoftadmiracionemrubiangicbeneGciumdac^lcgis.-declaraado Acrepucaftiaim .Sed ad/
nettcqi rem geftamfubiungitpa modum petitionis;ad rigniGcandumddidcnom humani genais,
ad hoc vt inftructctur a deo. I ndigibacGquidcm genus humanam diuina lega vtpotc iam fac cocum-
abetratis.Et ptopterca indigenas natura; ddidenum miiadencatam m populo deClo ad diurnum cui
tumerolicacprophaa.fupplicando inducens rem geftam-indmaccdos tuos. P^Modus dclmiden/
dl hic (mpeus Cialioaindinando ccdos)metaphond eft fermonis.Qma enim cadum Ioles da di^
cmir,indinatio cadorum eft indlnatio Tedisiranq deus fedens dercendctirikat quum princeps gefb^
IUS U) rcde/dercendicloie indinataihoc eft demifliu Vnde maieftasdd pa hoc GgniGcatuc cond.-ioov
doisadinllracndom hominem raodocongraohomanogeneri. Quia enim prius inftnixeiat deu^
hominem fpiiimalitaC’ falica pa lumen nacuraleomncs , &pa reudaaonem rpiricualcm aliquosa
quod erat vdut deum lillete in celficuduicfedisQuc3& dando l^cmlaifibilita non femame ngorem.
debitum/inde fm da excellentiam hinc Pm hominis vilitatem floccipendendam , ideo deTiamam-
huius indinationis deTcribicur-Erintcndic <p deus tann lepucauic hominem q> indinanicxcdos
fuosfqicondefcendctedifporaicadl^ribtlica publice Aeuidcncainllrucndum hominem. |^Et de/
foendcs.Exo.i9.rcnbicutqidefcendicdominusrupamoncemGnaithoceftlneffeCla& ligno fcnlibilt
apparuic-Tangein monubus/veluc pedibus calcans montem,S;fam^abuc.Scnbicurcnim ibidem,
totus autem mons Gnai fumabatteoqi dcfcendiirec dominus deus (upa eum in igne, & afocndaeb
fumusex eoqaaGdefornaoe.(£rCorarcandocorurca.Scnbituribi.&cccccocpetnntaadu:i ronictua,
■cmicatefulguta-Ecdirpergeseos. Subiungiturenim mca.zo.cunCtusauccm populus videbat vo/
CCS & lampades/dt fonicum baccinae montemip fumantem ; & perceiriti ac pauoK peteuGi ftetemne
procul . Pu propterea fubditur. Mitte fagirtastnas.ac ftupefaaes iilos.Stupcfafti Sc difpctG defeti
fcuncur a fulgaribas fit lagittistquia ceinci a fulguribus faginas ^pdlac ^ dongauenint
lie a monte.
i)6incinanU0nU0 DCCCCdfO. Declarat quareduit at nodi eumiexplicando rpecialcm corara dei
(tga populum irrad.monlltatamlibaando eum abinimicis.(UMitce manus tuas de acdro/edime
nefielibera mede aquis multis. Summane tangit liberationem populi ab amalechitis/amotrfisac
■Ius a quibus libeiacus fiut populus diuinamanu tempore moyG fit iolue.Aquae enim mult^ populi
Caictlbppw g II
. psALMvs ;cxtnii.
fant maltitvt cdlatiir ioan.apoc. i y.rAIkniipopnli ten partntis i popnlo i&adia patre noftro iacob:
Et nota (p damd per pronomen meimonttrac feipfam in prifeo populo iliael . lam enim diAom eft <|r
granatnma(ftionis eft ifte fermo ; & beneficium ptffhmm populo / tccognofat bemefiemm Gbiprci'
Ibrum.GrVanitatemDefcnbuncur extranei populi a vanitatelingaffiradeztera falfitansiad otBe/
renriam populi iftad eleAi a dco.cuius Imgua le^rni det fonamllorum autem vanas fidiulas. Et fimi/
lirer dextera populi dei(hoc cfi vis defenfiua 6c pugnatiua>ft dextera veritatis : quoniam non eft fid/
laxivcpote virtus diuina.Ocxrera autem illoram eft dextera fallicatisrqmaeftfiaUaJSVtpote vis huma/
na.f^t rcTpondcne hxc duo duobus ruprainduAis beneficiis, nam os vanitatis opponitur benefi/
do legis : St dextera fiaUiratis opponitur manni diuinp mi% de exedro ad liberandum populum.
|IDCII6 caricum II0UUII1. Tra^cur hic illa pamen^ben^dns dommus doces manos meas
trcenrcndoben^ciacollatafpccialiteripfidauidiApopulo fnb regno eius. ^Vbi nota q> inchoans
a graciarumaCtione ^atfe cantaturam canticum nonum ptoptet nonum ftatum populi . ex hoc
enim q> nonum canticum cxplicatfnouicatem ftarasfignificar.A tempore fiquidem mo^ vfq> ad (an
lemiftatuspopolifuitfubducibus&iudicibusralaalis autem tempore mutatus eft ftatnspopnh in
legnum.Vndeexhociprotpdaoidraticft nouu cantaturum fe didtifubinngcns ftatim it^um fta/
tomidicendo dans ralotemrcgibus.dcdararhadennsdida (pedare ad ftatum antiquum populiidi/
cenda autem rpcdaic ad nonum ftatum populi quo iametedos eft in regnum. P^in viola dciiaiul
ideft decem chordarum.
fjlUtCtll rCgA>U0.Mattnam noni cannd^nouum fcilicct ftatum popnli^tdpit dcdaiarerde/
clarans dram Iduare i^es.Et dixit hociquia Cvtpatet.i.teg.S.&.ir^aeanor^m videtur dirplicuiC'
fcdcoiac per hoc quali reprobus regius Ibras in ^pnlo i(^ credi poraiftet.^ Ad exdudendiim ergo
hancfalfam opinionem didt deum faluare reges. Acfi apette diceret q> hcct non placuerit obi petitio
populi petentis regem ad limiliradinem aliarum genriumrex quo tamen conloififti|m es dans fahv
tem rcgtbuspopuhtoi.Etdixitpluralitci regibus non folum quia dederat lamfalntemplunbnste^
bns populiCIcilicet fanli & iplirpluries enim deus vtrunip (aluauerat regem)fedquia ad lueram de Bn
tu regio loquirariin quo plores fuccedunt reges. Adi aperte diceret . dans falurem (hrai regio pr^uli
tui in fncccdennbns hbi iegibns.CrRedimens damd fernam fnnm de gladio malo . Poteft hoc rucni
ad gladiiim gohachrvt inrelligamns daoidem fpeaalircr mcmtnillc bmcfidi quod fiut initium lib^
ranonis eiu^Icltus tamen reim videtur hoc ad gladium idbidenob de genere gigantco.qoi defidc/
te daoide rege in plioinifos eft enlc nouo percuteiervt rcnbitor.:.teg.zi. bbec enim propneraittedein/
ptk) damdis regis de gladio malorqooniam tunc ran§ redemptus de gladio fiut : qnu param abfiiic
quin percuteretut. Vnde 8c tunc luranetunt viti eius aam non egrediens nobifcum m b^um,ne extin
guastiiccmamirrael. ^
l^edimc mc 1 libera me OC manu ftlionim alieni eff. Pet haec duo verba collimt: vninetfa benefi/
Cia diurna collata libi St fuis in vniuerfis pr^liis contra tot extraneas nanones.Et ncet poiTit textus in/
telligi deprecatiuc vt litera fonatimagis tamen quadrat contextui fupenoris patns vt deprecatio ift»'
fit gratiarumaeiio.reco lens percepta lam beneficia indoeia per modum deprecationisjad fignificaiv
dum feipfum olim fupplicantem pro his beneficiis.Potes luhilomtnus inc^igete q> oommemoran/
tut percita beneficia deprecatorio modo.ad obtinendum confemationem eorundem . p'De manci
filiorum alicni,q< os eoram. Repetit conditwnes populoram extraneoram rupertus fetiptas & expoli/
tas.Vbi aduertefimilebenefiaum dmine opis liberantis abcxtrancisIdeTcnbi in vtro^ ftatu populit
ad (ignificandum non minus gratum me^ ftatum r^om populi fui qftanim onfdemqnando
eraclob docibusimoyfcft: iofnc&c.Foitcnimadliteramdaaid curo populo foo liberatus demana
omnium extraneoram.nec folum Iibetacns,(cd mde magna fobiccuta eft profpcritas immo fodicitas
popiiluqux confcquenrer defcnbitur.
filii noftritjnOT planteadult?. (^onlmvSio q.|feqoelam fignificat totius fubfctiptf ptofpc^
hs ad liberationem damdis cie manu extranearam nationumpt eft fenfns.Uberaih me ita q» iam funt
filii noftri atcflrAdnettehicdefcnbi oOo partes fodieitatis politic^r quibus demum additur nonaf
fotroa &tatio rcliqnarum.p^^Primaeft.Filii noftri in adolefcentiis fuis quali piant? adultfln qua pnl
chnrado|vegetatioroburqiinnentatisranginir.^ilipnoftr? quafianguhincifi (imilitudinis tem/
ph.Secnndaeftpulchnrodo mulieram,figni(icataexmembroram Mmeamentotum commenfurani
formatione licut anguli incifiihoceftficut anguli ftatuana arte inciftonibns figurati.flrnon qualcP
cnnqitales anguli, fcdfimiliradinis tcmpliihoc eft (imiles angulis qui folent lic fieri in templis tq^
funt loca celebetnma.Intenditenimpcthocdicereq> filix noftia: funt ita bene (btmat?ficut funt fi/
gut? in angulis templorum exaCtis icifionibus focmat?.adhibenirenim in illis magna diligentia vt
commenforatafint membra &c Veifignificaniromaras muheram ad fimilimdinem ornatus fta/
matum mulkbrinm in templis, qux pulchris SrpcxcioGsomacnaitis decocanrar.ita<p anguli limi/
i
I
■ P5ALMVS CXLIIII.
Unidmitincifl/appdlatarlbnixinctreadRiiiilinidiiKOimalieram.ErponiCDr locas ptDlocatotqnia
in angulis templomin ixanc ralcs lbnif.Ec loxca hnnc lailiiin dkt oidinancb litaa.Sicut templi
angiiU limilirudinis incilL
Singuli uoflriploit Tetria«ftabnndantiaftngnm.Qsfcfcfcnbittir tanta (pqniliba angnii ploii
lnncfhigibus:&;Cqiio<l amplios cft>ffiindentc$ dc alimento in alimentum, (^od pocellt^trivcl
ad dmertaalimenconimgcnctaqiucaqi domus plena tticico cffimdit ttincom in otdeum:& aha hu/
inlmodi.vd ad alimenta iuecedcntia de anno in annmmalimenmmvnms anni dfimdic m aUmen/
ni m li^iientisEt vtro^ modo attdhcur magnf abunoancif .p^Ones nolbf . Qutta ell molciplici/
tioouium.QiMdefctibiCDt canta qimiUemoltiplicancurm decem milia.hocenunlignificanirdic&
do.a miUbus^ecuplatf in compins nollnsihoc dl in lods moltamm viamm ad quf conuenumc. Et
flood dicitur depuibas,mtdli^ de tdiqnis animahbos gregalibus.
j&OUCd nolhi Quinta tobnr animalinm portantium line ttahentinm hninfraodifc hxedderi/
Bitnra roboRbouin.Booes noflti faffaences/laborem tum arandi tnm trahendi cunis &c£t in his
inteUige robur fimihnm animalidadonera&rimilia.p'Nonh'aaio.Seaa/vnitasauicatis efLEthiK
delcnbiRirpernegationefiaaioiustqnianderancm dmcacibusfchilmacafredicionesjhaCiiones Sa.
Ita q> fenlos dL non hadio pi»ulij(upplceft.p^ non egrdlhs.Sepcima ^ quies populi . & hxc de^
23S
foibituperneganonemegteifasiquia nullus lam dlegtdTnsp^uli ad pugnandum cum Enidmis,
tanta eft populo data quies.p^ non damoc in piatas nolhis.Qdana efi uftina . Qnailignilicara
pet ne^rionan damons in plateis. Vbi enim non eftiufticia.damores in plateis audumtu oppid>
lofum^ peopeeeea ex negatione damons in placosiiulhcia lignificatur vigens.
Beatitudines|runr,popa]i|nolln,q>l?ciplifq)licvcdc(dipumeftip<i(^ticudmes mquam beacicudi
ne politica^beacicuduies/ronc veie.popoh q> dominus deus dus.Nona pars bcatitudinis adiungitu,
hoc eft veta rdigio.Qw ligniRcaur per hoc q> dom inus vniocilbrum eft deos eus: hoc dl deiiu qui
cohcuabipro|&cumsdominasdignatarefiedeus|dignatntcoliabipro.amagna enim dd grana
conceditu hom inibas m deus ftc d^ nofteqqi dignerar k exhibere nobis colendam . p^Vbi nota q>
hfcparsnonindancnrlicotalifindudffnncledvTeqaioalcns.unmovtliipetans omnes limuLVc
cquioalcns quidcmiqnoniam dc omnibus limul diClnm eft bcacum efte populum q>licip(i:& de hac
vnaafdem veibisdidam efi beatum dic populum q>dominaseftdcnsaus.Vc ruperas auremiquia
tanq coitigendoiant podos omiflam formam radicem^ beantudmis Tupplendo adiunnt beatu eflie
populii q> dommus m deus dusAdi aperte dicnet.beancudo qua din beatum populum q> ficeft ipi
eft ex beadtudinequa beatus eft popalusquiadominuscft deos dus.non enim ex ptfcedetibus odo
beatus eftd poputu.nift beatinidmem hanc haberet q> dominus eft dens das,tum quia ex hac radice
prodierunt omnes iltifnidufitum quia hxc rdigio peifkiqformacifcniac omnes ftudus illos . Vbi
prudaisleClotanimaducitedaiiidembcnediceredcum.qui iplb dauide regnante liceam libetauitab
extraneis q? popolos fcdiaratc politica Hmal & vete idigionis gaodct.Amcn.
C: VVLGATA EDITlQ.
(f^Laudadodauid. CXLIIII.
X altabo tedeus metu rex benedicam nomini tuo infeculum&inle
culum feculi.
Perlingulosdiesbenedicamtibii&laudabonomen tuum in fecuIumK
in feculum feculi.
Magnus dominus & iaudabilu nimistSC magnitudinis dos non dl fini».
Generatio & generatio laudabunt opera tua:5r potendam mam pranundabunc*
Magnificentiam ^odf fan^rads tuf loquentur:& mirabilia tua nairabunt.
Et uirtutem tcrdbilium tuorum dicentt& magnitudinem tuam natrabunc.
Memodani abundandf fuauitads tuf cnuflabunt:& iullida tua exultabunt.
Miferator K mifcricors dominustpadens multum mifericori.
Suauis dominus uniuerfistK miTeradones eius fuper omnia opera enss;.
Confiteantur dbi domine omnia opera tua:& fan^ nd benedicant dbu
Gloriam regni tui dicent:& potendam tuam loquentur.
Vc notam fadanc filii* hominum potendam tuam tSC g|oti^ magnificendf rv
f j
41
gmcuu
Ciiebli^pfdi
C V*.
1 1ndos dlLans daaidi.Ei qno apparatam autorplidini q materia in gcnachoccll <b mataia
pfalin I cft laodaR dcum.I n rpene aotemCvt piamus ipfc pre fc rm^matena cft laus dei regis eo
vnioofi.ar fpcdalica luttorom ac iniqooaLin tiocadarc occupatni cocus pialmus.
PSALMVS .eXLV. z)p
T!
cius vnioofi.ar fpcdalica luttorum ac iniquoaetn (locadarc orxiipatm cocus pialmus.
CSVMARIVM EST.
CT’rophaaIaodatmas(knmtegcm vniuofiivbi immenfltaccdd nota de generatione in generatio/
nemipublicdip culeum dei cd miracolis (ublccntnm defdiplic,laodac denm regem a tegnofa bonitate
omnia conferaanceta gratia, a mileiiooidia eigaoolentcsfnmentcs ac diligentes a Idgicudineira/
nm et^ inioflos.
QT Perfona loqoens ptopheta elL
£3EaltdlxvDiaidirar pialmus in paites doastpiopoii tinam materia;, & exeentioamiibi maMosdo
mmus. Vbi ante omnia aduerte q? pfalmus ille ell vltimus inter pfalmos alphabcncos : dedi ra/
nen ei vna Iitaa,ralica nun.QTProponic doo laodandaifcilica deum tegem, & nomen ems.Propo/
Bicdoosmodoslandadi.ddlicapa modum aaltacionis|dicedocxaIcabo:&pa modum bincdidio/
nis feu landis|dicendo.bcnedicam,laudabo.Ptoponic diffcrcnciam ccmporomidum dicendo io omni
cempons adiedionqalccnus rationis tempusfignifkar.Proponitbts laudem nomen dominijnon
fine m)dlcno,led ad GmiEcandiim duplicem (lacum nominis deiihocdl notitie humanp de deo.no/
nen.ndd ad ded nora ac nominatum a nobis rpcdac.3liter autem notus ac nominatus fiiit deuste/
pote pnrcotnm patrum vf? ad datam Icgcmiac alica poli. Vndcexo.ddidc deus ad moyfen.ego do/
■linas qui apparui abrahamiifaac & lacob in deo omnipocente,8e nomen meum adonai non indica/
ni eis.Inten^t enim propheta laudate deum Fmnomen notum pnfeis patribus(hoc dl f m immen/
Gcatempotcncipdas^aefm nomen manifdlatnm in legchocdtFm miloicordiamjgranam/boiitta/
COH &c.(irEnlcabo tqnon in tapfo fed in humana notitia Se laudcEc apte exaltationis nomme vti/
Cnr proponens llamm peifeotum parmmaat enim diuina norina tempore illomm can^ (latu au/
Smmn:&; propcctea vant exaltandas deus in hnmana noncia deferibicut. pn^ex-Multi allaentcs dc6
dSe.neganc iplum dic regem vntuciliidum negant ans pronidetiam.Et idra ptophaaproponit exal/
Candum denm regcmthoc dl gubernantem vniuetfum.h^cdlenim prgdpna mcencio pialmi. f^No/
nen cuum.Malnvfnipantesfibi licentiam venerandi dram quocun^ modo,deum tanq arcanum
^uiddanvignotum&mnominatumal&ranr. Centra quos prophna proponicbenedicam nomen
tonmiquo notas acnominatuses rex vnioeifi.l^Sccnlo adimipa.Non cefetTut gemitas ad menfuta/
dum bmedidioncBuqnia non incendit dicete epego fempa benedicam.liedrdcrtnr adtembenedi/
Aamtfcihoa denm tc^miac nomen dusdl enim Imfus-Exalcabo te exiflenrem fcculo ficfemptnS; Ii/
Bilica benedicam nomen tuum (oculo Se fempa , vtpotc nnnq ddkicns.Poiront tamen hxc de be/
oediAionevenlican in (ucoeliu generationum ad laudandam deum-CT Inomnidiebencdicamte.
Status diuinplaudisdataleg^proponirarpahocqiomni die benedicendus proponitur dens. Im/
■it prophaa q> in omni dic benedicam teffupple deus mens ta,ac landabo nomen tuum/ampU
nifcllaTnm,feaib & femperiindcIicieRs.
<[r(l(^3rtUdDOtnuni6.lBapichicpatsexeaithiataIiordine.Piio traftacurtlla particnla/exaltabo
CcAcSecundo iiia|inommdie&c.u^itraftabirnrRmnlrcpctica patticnia/benedicam & laudabo
nomen caum.<rE^rac itaqi prophaa deum.ddcribendo qoae Se qoomodo nota fuerant de deo teni
porepniromm patrum vlq>^legeaiicaliordine.Pnmodcrcribic qnid tuncfhit nommdcdeo.Ma/
gnns dns.fnic cognitu mncqi deBscmagnusind mole fed virtutcA magnitudini dos n5 iodligatiot
noc
oino ignotas(cxcoq)emagnos&magnitndodusn5eiuefh^bilis,appofDit&laudanis valde hoc
dl cognimsdignus oi landq& dc faAo laudatus.p' Vbi dcfcimunf duo in prifeo (bm : fdlica (meli/
tasdci,&lausems.Etvtntn9qaadratallacoteilimonio aao.d.apparaiabraham|iTaac& lacob in
iko omnipotcnte.Omnipotcntia enim dl magnirudinis dininc:& apparitio mfett landcm.fiJGoiq
latio genaationi.Dcrcnbitorconld]uenca m^us qno diuina lucc notitia petfdKtaoitifcilica non
pa fcnpturas Ced pa craditioncm.C^ia gcnaatioipanum , genera cionijiilumimjaudabit opera tnaf
cicationisfic aliomm qna; pollea moyfiu recitanic m gendit&fotntndines tuas annundabunt.Fottia
operaCvtoposdikruii&cneiiionisrodomg&cXniTitiiiiiocs^PpcUar.Fatnta laudabirSc annunda/
Imntiad prereritum laudatus refaunrar.
^PulcIpzitudincm.PoIlddcnptam nodriam&modnm »udprifcos,dc(cribir notitie angmcttnn
t^KmoylvantetamailcgqaoceilapriocipioqaomoylamiirasclladpptmediKan de^gypcqt
PSAIMVS ■ .CXL.V.
vHf ad compktnm tranfimm maris rabrL^PuIduitndincm honons laudis nut & vnba Grparato/
tumCideftminbilmm)tDor6 loquar. Duo pamoyfai piopofira adedoctndum populum tangit
Altciuq) populus voc^atur ad facnficandom deo mdefim.&conlii^Dcnter in terra promiflio/
nis.Etquo ad hoc diar.Loquarpolchntodinrm hononslaudis tu^ihoc dt honorabilem pulduir
tudmem tua;laadis.Volcbatenim deos (p populus laudaret ipibm pulchritudine honorabili. Vn/
demoyfesdixitadpharaonem.abominationem a^yptiotil immolabimus deo nolitolao.& Altctfi
<p milTus etar ad faciendum prodigia fic miracula palam in fgyptiis. Ecquo ad hoc didt. Et verba te/
patatDmmruommloquar.^Etfotticndinemtcmbilium morum dioentEScCtus fublaucns ezhis
propolins defcnbirar : q> hebrgi & fgyptii dicent fomeudinem / potenciam.roomm tembiliomjpto/
digiorura qmchida fune per manum moyit. Vbi nota diueifbm modum: dum duo pnmacxpucac
in pnma pafona lingularis numeri | loquar: hunc aurem effectum explicat in tertia perfonaplu/
ralis numen ( dicentex ipfo mnoducendi modo defcnbens otthnem lei gelff icp moylcs dicebar pii/
ma,& communiter omnes dicebant tetnbilia robrccuca.p^magnimdi^cuas tecen(dx>. Icenun
redit ad primam perfonamidefcribcns verba moyli fiipamarc mbium.qnando fupementencepha/
raonc cum excram foo populus exiflcns cum moyrepcitemcas ellvdde.Tuncenim moyfeani/
roauit populum , comemorans magnam dei porenriam . ftate & videte mirabilia domini
ao. i4.Hocenim tangi edicens.^ magnitudines mas lecenfebo. QTEtecceefieCms in terna perfona.
Memoriam mulri boni mi effluent, & lulhriamtuam cantabunt. LamdaSc granammaSio populi
irradfubmerfopharaonccum fuisitangimriScipcantauerantmcanm iuihtig da qua: robmeife/
ratfgyptios.Sc in dTufa grariaramaCtione commemorando bonitatem diuinam mulnplidcer (ibi
commomcaram.Metaphotico Termone deferibit effluenr memoriam multi boni tmlad (imilituifi/
nem vafomm ex plenitudine vndiqircdundannum.mncenimrccordan tot bonommqme&ipli Ac
partes eoram rccraemnc a deo.tam pleni recordationibus defcnbuntur vc effluerent lau^do deum
ob mulnmdinem bendiciorom diuinomm.
^Ublfcricord i niifcnno!. TiaAamr hic illa pamculajin omni die AcHaOenus tnim defoipiit exal/
tationemdei in l^nalit laude patrum vTqi ad tempus legisakinccpsmtenditdcrcnberc^noti/
tiam ac laudem a tempote lcgis.u quoniam propofuicnd Tolom benedicendum deum rcgemifel no/
men aus tam cogniram ante legem q fub Ic^.ideo mchoat a nominibus diuims notis.& deinde lao
dar ipTum nomine regis;& TnccmineFm aba nomina hicpropoTicadcilicet q> bonus eftiip milcticont
mifetacorimagnus gratia; & longus irarum, vt lic nihil remaneat propolitotum non rractacu.drPro/
ponit ita^ quattuor nomina dei regis manifcftata in lege.Quomm tamen quairum comput^um
df cum nommibusnonspnTco flatui iquoniam TpeCiac ad errationem ArconTcmanonem ranm,
quam genaatio generationi tradebar.pMiletlcorsArmiTcrator.Pnmom nomen ex interno a/feOa
ad milerendum Se exteriori opere (oblcuancemi&nasidoplici vocabulo exprimitur.^ Longusitamau'
Secundum nomen a limilitudine hommum qui dicuntur longi in expeditione negodommCquia Tei
|tcerpronahnncnegoaamIongum>lercnbitoiT(ignificans(pdens protrahit vindiClas in longnina
hocell non cito ponic.lcddiffiaTpomie&vindicare.hoccnimlignmcat longos traram.r'Magniia
gtariar.Tcitium nomen damm Cii Vbi prudens ledoraduerteduo prima nomina tefpicete malum
vel fubleuandnm nelpunicndnmthoc autem ternum refpiccre bonum line mentis conferendum.
C7Bonosdommnsomnibus.Qnartum nomen a communicatione dixiina; bonitans.non iflis aut
illis Ibi omnibus rebus. pTt mifencordi^ eins.Explicarar modusquodimnaboniCas omnibus cotn/
municacuctrcilicct (ic q> m mileria eflbit res omnes fi non pamciparcncdiumam bonitatcm.Hocenf
lignihcatur dieendo.fie mifencordipemsTuper omniaopera aus:nocdl tollentes abomnibus operi/
buseiosftatummirerue.Etpermilimamintelligehicnmilom.Eflemm(airosq> deusellbonus otn/
nibnslicipvelutafltCiomiletentisilubleuatomniadenihilo.motnnibosenimopenbus dei inucoi/
tnr aliquid cteatum ex nihik>.& mrfus m omnibus operibus dei inuenitur (onper Tubleuatio ab ali/
boo malo feu aliqua priuatione.non ex debito aur necefTirate aliquaifed tanq a affeChi miTerencis a
txo procexkns.Ecpptciea mento diatnr,A; milcricordia; ausfuf^oia opera eius. P'Nota hic moy/
ftnxxo.)4.luec dei nomina dixiflc tranfeunte domino: vt indelumpca qoathic rtccnfiamntmlinneiit
m de reudaca notitia dei tempore moyfi efl fetmo.
Confitebuntur tcExpUcatis nominibus quattuor dei rc^ vninerionim/incipit pphera exeq ppoO
ta.Et pnmo laudem da regis in pnndpio propofititum w omnibus operibnsdei.diocndo.Cdmbfi
turccdomineomniaoperaraa.nonq>resomnesinrelleCtnmhabeantconfitendideom:rcd quui res
omnes matenafunt laudandi deom,nullum(pdl dei opus quod non litmaterialaodisdiniiub Et in
hoedido dauditutqi nullum opus dei eflnn^auc malum aut virupetabileCtr^fonc multa opera
hominliXrd quodliber dei opus eft materia laudis diuinae.Maxima efi artificis liemus omne opus
cft materia laudandi aitihccmA 6c magna det laus (p omne opus aus cll materia laudis dimop. pEt
r
PSALMVS .CXLV. 257
gtatioIT Rii bcnedicmt tc.Non dixit & omnes homines.fel gntiofi cni» virtute baiefioenti^ gntni/
tf/apUcans iuftos landantcs deum.ad difiocnciam iniquorum qui non laudant dominnnuco ^coe
tnm iniquitas non eftopDsdd.
Honoiem icgni tui diccnc:& fortitudinem tuam | hoc cii omnipotentiam tuam.loqnmmr 1 gratiof!
tui.H*c duo pra^cabunc prophetat tni.facerdotes tui Src Ad «ciendnt
W1.1 »i.v uu« um (are filios adam roitimdi/
ncsaus(da:& honorem decons regni aus. Ad literamdiiimbuntnr moyfcsiptophctf & rdiqni muii/
ihi kgis annunciantes populo honorem diuini regni ilioceft honorem non curpcmjnon fordidumf
non obfcpnum.lol decommidebitnm deo quia lex eft totius vninerfi.fir potennam d« extendentem ie
luper ommarad hoc vt (ciat vnineifi filii hominum vtriitp horam.Et dunc hoc ad diffoennam prifd
Qatus ante legemiin nuo non annundabautut publice populo ea qu* dd funtmon enim habaant
legem, neqi erat populus hbct.lolctantdodnnp domdhcp patribus inftnicntibos filios :&ficdegt/
neratione ui genaanoncm . Ita q> per hoc dderibitut ampliata & magnificata nonba ac Uutf
dd publice.
IRCgllum tUinTI-E*phcar propheta vttunqi annundanim.Dc regno qnidcm.Rrgnnm tuum legnll
ommummondoramicompi^henfionm eft.non q> plores fintmundiUcd quia G eflennilnres.qoot/
ainqi cGentcompt^hcndctcnturfubtegno tuo.Quarasetiam pluralitas mimdorum rcfctnpofTit ad
diuerfos Ihitusrprouc drihnguimos mundum prdaitem a mundo futuro. Vd etiam ad diuofas ma/
aimasvntueifipaitesqjroutdifhnguimusmBntinminftnorcm a mundo (bpenon.Etbreoitcr quO)*
ms modo diftmguantnrmundi.tegnum tuum eft regnum comprphenfinnm omnium mundommt
ita 1^ nihil eft au"? dTcpotefl exemptum a tegno tuo.^T)efbtntadmePoteftas tuam omni generatio/
nc & generationqad o mnia fecula lie extendit. T
^ ;.Bfic ex primo vniuctlsibtasietum.cx fecundo vniuet/
lalitas temporum fub regno od defctibirur.
0nftCIUftn0 OOflliniW-Laudato deo rege, laudatur idem bonos oranibnsidefctibcndo diuinam bo/
nitatcminconfeniationcreinmomnium.tnm conferuando fpeaesietum perftrccefliuam genera/
ftonem.Haxenimconfcruatiofigmficatntamctaphorafnftentanas cadentes &engenns daedost
■d fignificandum duas aftiones concurrentes ad confetuationem fpecictum.Quarum altera eft con/
feruatio indimdnomm pro rcropote.Et hatcfignificatorperfuftcntanonem cateitium- fingulanaai»
«(oiacormpnbilia funt.cadentioos^imilannittacoonltqncntcreoram conlduacio ruftentationi ca
-I——"-— — -
dentium ammilarur. Altera eft Tarrogatio facccdcnrinm pro corrupns:hoc dl filioram pro patrtbas,
& vniuerfatitct fucccdcnmim loco corfuptotum.Et hax aGimilatur cteAioni deieAomra.^enim ve/
hr eitAio colUpfommifurrogatio fiitiitioin loco coiruptorfliiuxta illud eca. y». mortuus? pater eiusf
Ce qnafi n5 eft mottuus.tdiqoit.ndimilc fibi poft fc.piom quarum ad abationem omnium qua: ve
gttanror.Hax enim fignificatut dicendo jOcuIi omnium ad te expcAabunc. Ad fitnilirudmem (afpu
aenrium (anorum in dominantes fibiexpeAandodbum|delctmituti)
, bitur naturale defiderium omnium
vitabilium expcAantium adeo nutnarVndea:fobdimt.Ettudahs(eris,asabnm fuum/ptopot
donammillismccfblamcuilibetdbumpropoftionatnm.fedetiamintcmporclbo/hoceftintcmpo/
tequoopiorteteosali.Hocemm videmus implenquotidiefm dlucdiu panes mundi.
3poicn0 maniW tuae. Modus quo deus pafeit viuenajdelcnbitot ad fimilirod 1 nem aperientis ma/
ims ad largienimvEt fatnrans omik vinum compjacentiaihoc eft qnodiibet rc ddcAante ipfnm.In
quo fignificator ruamftima piouifio alimentiidom pronideturdeabo quo adneceftitatem,& ddcAa
Kli quo adappttittm],&te«paRcongrao.
3ulnieooniinne Laudato rege bono omnibus, laudatur modo magnus gradar. Vbi aduette q> ha
Aenus landauit regnum da f m id anod commune eft rationabilibus & ittationabilibusimodo iiK?
dic laudaie regimen dei f m qi ptoui«t ranonalibns cteatuiisircfpeAu qoaixun poGta (iint fupctins il/
Ia nominajmiferarorjmiftiicoisilcntns irarumiSc magnus granf.lu qi hic traAatnt r^men da refpe
Au ioftorumk peccatorum. Wnchoat a grana. Verum quia humani principe Hta fc exhibent gia/
rtofos mnlds vt tamen aliis fe ehibeat iniiiftosCvt patet iq prinapibiis quos videmus ptofufc pro/
digoscifca quidam,&ex alia parte aaaro,vraproresi& fiede fimilibus)ad adudendd tale monlnuo/
fom regimen,iungitprophetarimul in regimine diuino gratiam &mfhdam laltrcndo icadeum efle
gradum in omnibus openbosfulsq/ tamen in omnibus enam eft mlhis .quod eft diAu/q» fine cu/
uilginiariaeftdaisomnibusgranprns&venficarorgradadeiin omnibus radonahbus creatuns,
qM fofe font capace gtanpqma Be punit atra c6dignom,af remunerat fupra condignum. Magna
eft fiquidemddgfanaergapeccatoicsq» non cxteiminat eos ftanm: quum peccator indignus fitpa
nequo vefeitut.vtinqmtaug.
^TOpinouuaOOItlinuftXaudatur deus mifcricors , a hoc q> colnidbns eum ad fimilicndinem p
■Mnqui fc exhibetiquia eft ns propinquus non loco ftd volumare bcnenola ad falmtm eororo in veri/ e
(atcHocdicitnt aa difterennam eorum de quibus (cnptum cft.populns hic labiis me honocat,oot au
irOO ■!(.
i
PSALMVS .CXLVl.
Kffl coram longe c(l a me. In veritaK liquldcm vocant deam, qoi cuicui dinino conlbnnantvk
tam fuam. r
C(oluiltdtai1tilliaitiuiII fc faciet- Laodarar deus mireratoc ab opete o» timentes eum triplici
Primum dlfacict voluncaccm cimcnnom fe. Non diat laaet peanoncm.tcd voluntarem : quia bo/
nus dominusqui negat qaandoq> quod perimus, vt tribuat quod vellemus Ii cognofccmnus magis
valia.p^^ccundiim cIlAciamorem coram audierim cnbalaridqintimorc.pTctaani.a(Giluabit cos.
Hic cficetus rertio defcnprasiinFallibilis efl effectus duarnmprxcedentium aCtionlLnam ita deus aiv
dicclamorcm Stfacic voluntatem timentium fqvT tandem funereos.
£u(todicn0 DOminue omnee Dlli^entee fC-Hoc eft ropremu miferatlonisOTUs in hac vica,qi do
05 coram vigilantem ad limilitudincm collodis exercet rcfpeau diligcnum k.f' Aduerte hic ttes gra/
dus lallorum c6mcmorari:ralicet colentium deum in ventatqtimentium deomiSe diligentium defi.
Et colcnnbus quidem defcnbiror deos propmquusipr^ilantibas autem multo nmote dci,dcfctibitut
audiens|faciens voluntatem eorumjSc tandem faluans-diligcncibas vao(hoceft amote ipfius arday
tibus}cullos dcfcnbitur.
tE t Vlliuerfoe inipl06 tKlhllCt. Laudatur demum deus bngus irarumrdicendo ip dcfltaetrnoii fhu
tim fcd in ratarum procrahoKlo punidoncm , vnmeribs impios . vbi aflmtur punitio , procrahen/
da tamen.
Kaudein OOnnili-Decurlis fpecialibos rationibus laudandi deum ex diueifis nominibus , condudit
propheta nmpliciterSrabroluce laudandam deum a fq& benedicendum nomen landitadseiusab
omnicamcSinc per camnn intdbgasomneanimal/iue rdiquum genus humanum | aocidiquuni
populum. Ita q> intendit dicere q> ego ore ppno laudabo ddi,& omnis cato|hoc efl vttiiiliplaaisaia
res & fccmm^ omnes benedicent nomen domini Aracn.
CVVLGATA EDlTlO.fl^Halcluiah. CXLV.
jp Auda anima mea dominumtlaudabo dominum in uita mea, pfallam ded
meo quandiu fuero,
I Nolite confidere in principibus : in ffliis hominum in quibus non eft
falus.
jjExibit fpiritus rius K reuertetur in terram fuamiin illa die peribunt om
nes cogitationes coram.
Beatus cuius deus iacob adiuror clustfpcs eius in dominodeo ipffas qui fcdtccchuo X
terram.marcSi omnia qu{ in eis fune. ^ *
Qui cuff odit ucritatem in fcculumt facit iudiaum iiuuriam patientibuj,dat efcatxk
efurientibus.
Dominus foluit compeditostdominus illuminat c(cos.
Dominus erigit difosdominus diligit iuftos .
Dominus cuftodit aducnas: pupillum & uiduamfufdpiet.at uuf peccatorum SCf
perdet.
(Legnabic dominus in feculatdeuus tuus fion in generarionem Sl generationem»
ICIVXTA HEbU^VM» CXLVI»
X. -r vAlduiaht lauda anima mea dominum\ '
e Ptopbcta.£^Laudabodominum*inuitisnieis:cantabodeomeoInopae meo*
3 Ne conHdice in prindpibusrin filio adam,q> non d falus.
Un»^» ... ., . . •
4 Egredietur fpiritus dus,reuertetut ad terram fuamt : in illa die peribunt co^catu^
nesdiu «
Aniiau«« ^ ^
f Bcantudines cuius dou iacob ia adiucorio ous: expertio ^ lupa donuoo?
deofuo. ,
«
7'
«
9
PSALMVS .CXLVL , X)?
Faciente coelos OC terram /tnare,«Bbmne qood in eistcuftodiente ueritatem feculo.
Faciente iudidum ralijniam patientibus,dante panem efurientibussdominusYokxeni
uin^os.
Doniinus*aperiens cfdstdominus^erigens deiedos/dominus^diligcns iulios.
Dominus^cuftodienspertgrinostpupillum Kuiduam roborabit, dc uiam impiotom
torquebit. i
■fi fgnahir dominus*(ecmo,deus tuus fion generationi OC generationi Aaldu lah.
rf-i Imlns aut natius eft aut haldu iah. Dico autem hoc quia in quflhoncm \xititnr an haielu iah
hk rcnptnm fit dtulus an pnncpinm pfalmi.Ctedidaim ego pnndpiura eflcpralmixo qicon
Ibnat contextui pfalmi (pptpnaitatasfitpopnluscmpofteadicituflne confidiK in onneipibustSe
In calce pddmi|<fcus tuus fion Sct I ncpiat ita^ plalraus >fte ab haldu iah (hoc e laudate denm^ficut
& ttnninatut in haldu iah.qoiuis ecclefialhcus vfus nec m priapio nec i fine pfalmi catet haldu iah.
Materia p(almiCvtdarcplalmusi^tdlatar.'^exhoitano populi ifradjpct modum tame laiKlis,ad
confindam in deolbloko q> farctas tam vitp § opetum noRrotum non ab homine (d a deo
pendaethabetut.
OrSVMMAR.IVM EST.
^Propheta vbi populum animamqiptoptiam inuitaniraddimnam laudemiSd^fum protulit lan
daturum deum ratione tam vit^ q opois ptopni.monet ne confidant in hominc)altait<ybeatos con
fidentes in deo:aIhnensdida ex conditionibus inde hominis hinc dd ptctinsiplbitibos 4: futuris.
CTPeifonaloqaensptophttaeft.
TT 31du kp. Diuiditur plemus in partes duasrptopofitiuam materi9,& executiuamiibi ne conn/
jriditfcCrETOponcndoinaitat&explicatmateriam.fimulabeiemplomonens.Inuitat populum
i(tael,dicedolaaMtedenm.inaitat&animam propriam, dicendo lauda anima mea dominum-Oei'
oemit matenam laudisfimol^ monet populum ad laudandum deum ab exemplo fuo , dicendoLao'
da^egojinnpiam ego laudare.dominum m vitis meislratione vitf mep. H*c eft ptima paB mate/
np.Cantato oeo meo m opete meoiratione operis ma.Et hzcell altera pats matenac-ProTOnit enim
laudandum efle deum ratione tam vitpq opms.^Vbi adueite q> ad litetam intedit propheta mfbue
re populum qiomniabonaqu* habet populus iiraclcfiue ad vitam fiue ad opera eorum fpedenO ha
betadco,&non apnncipibus;pntamoi'lqiofut)famade|lanlc|daaide&c.&ptoptereadi*et confide/
le in rolo'deq,& folum deum recognofoete autotem bonorom loonim.
C COnndltf- Incipit hic pars cxecutiua tak ordme-Pnmo tradatur illa patticnlajdeum um dnm|
oppofito-Secundo tradatur eadem a propofiroiibi beaatudmes.Tertio illa/in vids meisfibi enSo/
dknte.(^uaiTo illajin opere meo/ibi dominus roluens.(^i^o completur ratio vtrotd^iibi regnabit.
QjEjrolicat itaqi quorfum & quo lenlii innitet ad laudandum denmdalicet vt dens & homo oppond/
nir.Dupliarerfiqaidm potelt homo confiderart Vno modo vtlbbllatdeoA fic laudate hominem)
confidm in hommqSe attnbuerc homini quae funt hominis minilbi dei,nd vetator led laudabile elb
immo ingrati animi ellix non lecognolcett hominum minilhotum da beneficia.Et fic confideTatus
homo non opponiturdcoiquomamconfideratutvtfubftatdco.^Alttto autem modo confideratnr
homotanqmfapfiim caput &ptincipiamjnon habita rdatione ad deum. Et fichpmo opponitnt
deo:quia v^lut alterum caput ddlindum c regione a deoiconfideratut. Et fic feriptum eflmalodidos
homo qm confidit in homine hiett. i y.Et luna hunc fenlum dicitur hitnc confidite in piinapibos|
canq capite vndepaidet falusiquia fiducia tanqin capite rcTeinatnrdeo.lntenditenim ^hoc deda
rare q» ad hoc inuitat ad laudandum deum.vT lecognolcatur deos caput 6c aritot bonotnm,& no pri/
ceps aut homo aliqiiis.Cum quo tamen flat q> principes & homines pofTunt & debent tccognoCa vt
miniftn deiiSe potdl homo in eis confidere in giMu eotum.Cvt minilmfont dd.
3n (yioadant- Vetatur confidentia in potentam humano/dicendo in pnndpibustin viribus natu/
^dicendo in filio hominis.Et tatio fabditar.qi non d falusihoc eft ip non e(l ul ^cultate dos dona/
le falutemrquia non habet (alutem pro fe filius hominis. (^i^ ftatim probat ex hocip eft mortalis,
^gredietmfpiritus dus)filii hominis.Non dixit egredietur anima dus,&d fpiritus dustqma aninue
oftiaumeftin folo corooteinS enim animat nifiadftenvin corpore-Egteditur autem fpuitusrhoc eft
inftatura&offidumlpiritos.animaenimegteflaacotporeiexiftitillomodo quocxiraint (pintuales
fnbftantif|&: officiis vacat fpiritualisfubftantiat.Etreneitctarinon rpiritusfed filius hominis fin cot/
pus(in tenam liiam:ioxta illud gene, j-puluis es 8ein puluere tencrteris.Et propterea diifta eft tena ma/
icna lpGus.rin lUa ^ penbant co^tanones eius . non fblum petibit ip£c homo in die moitis in;;
PSAIMVS .CXLVI.
fcd etiam p^ant cogitationes du5fhoibiim:hoc rlldifpoficionesckraciaido/deadimiandoi!^ fimi
libos£cduit hoc rc^tendo ad id quod ductat de pnnopibus non poflunt (aliiatt.qoiapcieuntn5
iblnmipfi fcd dirpofitiones coram. *
3C>CjnfUdinC0.TniCtatnr hiceadem patncola a propofitoimanifcftando in deo inueniri lationes c6
fidendi in eo, non ad modicumaliquidvitandum aut confeqDendumffcd ad plenam fcdiatatem al/
(cquendam.^Et per oppofitum ad ttes conditiones humanorum pnncipam/condiriones dei dccU
rat adbeatirndmcm popnli.BcatitudincsifcrliCitate prpfentis vine ad litetam & in fpe funt poe
pub,cuius deus iacob|hoce(l populi dercendentis a lacob.in adiutono eiusffupplc dhexpedatio emsf
fcilicctpopuli.fupcr domino deo fuo.Dup conditiones ad beatitiidincm concurrere defcnbuntur. Al/
tera ot parte dwlaiicet effe adiutorem. altera ex parte hoministfalicct confidetia in deo. Quas ficln/
telligc » fecunda cft cxpiicano pnm<e.aplicar enim populum cuius deus ell adiutonclle ronfidentem
in cto.lta qibeatirudo populi in poteftate ipfiosde(aibitnr:q>ralicet confidat in dcoiquia conMcn/
tino dedi adiotoriomm,qdpaficitbcatitudinem.GrFadcnteccd6s&tcnam,matc &omncquo4
in ds.Dueratdcpnapibu$hiianisq> erat filii hominu,didtecduerfodedroiacobq>dl faftor oiom.
^Cullodidc vcntaK.Ducrat de piinapibus hiianisq>n5ei falusidicit modo de deo q> o^m falntefii
cit.Ec inchoat a Mima radice; hoc dl a promiflione fada pnmis patria chis.qifetuauic l^feraac
ea fectdb pmiiro.PromiferatJi.deus tam abrahp gen.i5.q laeob gen.4d.q> rcduceiet populum de eg«
pto,&darerpromiflionistcrtam.Hoccnim cdmuiiis (alutis opasfigmficaturdicedo.cuftodiente ve/
ntatOTfcma habete adimplendi pmifia fcculofquattf genetati6is.cura.n.veracitatis e facere vrdixir.
c.c I 1 f primus?
vilall®^
ii.^Si latinitas pmitteict.diiiho intctptata calsniam panenbusfintcrpmirf calOnians.
Dante panem cfunentibusitum manna in ddertoitum pane hocefl vidum netxflarium in terta pnv
mifnonis.Erhocadlitcram videtur intendere testns.
iDoniinue folucne vinctoe Ab hic que fcqn(inirbcnefida,fpcaat ad tepora gbns poli lofoe opp&
(i fnnthcbran a multis piiapibus|& adeo libciati diucifimode.ita q> tepore dauidisfnit plene libera/
tus ppl's.(rDns foloes vinClosHacc oia quae fublequfimr benefida diuinafeiperietia cfipiobauitidQ-
ledio:cpds(hocdlclaufisincarcetcCgnopoiruntvidaelomen)apeitBsdlcaicendeduats inpeu/
gfinas terras/affmt dens cullos.Ha:c.n.oia videtut vfq» ad tepus dauidis adimpleta.CTQuibns addff/
tur duo alia fijtura.f.pupillu & vidua roborabit, & viam impio^ torquebir.Ncc ideo futura defcnbun
rurqa no fint adimpleta ficut & cacreta narraraifed vtcz diurna in his duobus pedimmntia (igni/J
catap verba fiimn misiitdligarar fiirara et rdi^ opportunabhfiaa.nio auti|reWc fola fetiptaifint
in futuro dh ga milmp pnorcsC.f.vinculoifi/carc^lddedionu ac pcicgrinanon&)& trafitonf erant
&defierantm populo tam libero fub regno dauidis.Hxc autem duo nungdefirduta ctant.nam fhu‘
Ius pupillorum & viduaram femperin diqmbus(aloattin& fimiiitcr via impioram femper inomirnr
t prophm
tot falotifera bendicia exhibita popnlo,ad dedarandum q> omnis (alus popub eft in facultate deuve
experccpttsbeneficiisconfideretindco.
TRegruWtOOmillUfl. Dixerat de prindpibnshumani.vfgtedletutfpiritiisdusttnettetnr ad tenam
fnam Ac.diciceconuerfodcdeoq>rcgnabicdommus anrnojiofolmn ipfe eft immortalis, («] etiam
regnum ei usX)cns tuus fion generationi Se genetationi.Hinc appaietq>adfion locutus dkhoc eft ad
populum hebrpnffl,fignificatum acapitctegnifion.Hmcratfosapp^q>poftgdauidefezitfion in
eimcaccmfnamjiocanttqi ibi arcam domini,editus eft pfalmusifte.uproptetea quum dixilfoq^it/
Mabit dominus ptemo,didtadlionjleus tuus (hoc eft qui in tecolitur.genctationi Agenerationi(
(upple adcnrihoc eft fuccedennbusfibimuicem generationibus non deficiet tibi . Se propterea hkda
iah(hoc eft iaudatedeum. Arnen.
CVVtGATA EDITl0.u;;Halduiah. CXLVI.
Audace dominum quoniam bonus eft pfalmua: deo noftro ftc iucuoda
dccoraqt laudatio.
Edificans hicmfalem dominus:difper(iones ifraelis congregabiCt
Qii) fanat contritos cordeiK alligat coatriciones eonim.
I
PSAIMVS . .CXLVII.
Qui nummi mnkiwdincm fteIlanmi:«otamT)ua as nomiM nocat.
Magmu dominus nofta «E magna uirtus oustK iapienti? ous non dl numetuft
Sufdpiens manfuetos dominusdimnilians autem pc^tMcs u% ad terram. ^
Prfdnitedominoinconfeffionapfallitcdeonoftromcidiara. ^
O ui operit coelum nubibustflC pirat teirse phiuiatn# , ^ *
OuiprodudtmmontibusfocnumraiherbamferuitualiominM. 1
.^idatiumendsefcamipfonimt«pulUscomormninu^
ifeinfordtudinccquiuolunwtcrnlMlKbitmecmabusumbmeplaci^e^^
Benepladtumeftdno^er timentes eumtaEmcuqmfpcrantfupamifencorda eu»
CXLVII.
Audahierulalemdominumdauda deum tuum flon. . . „ . .
Q uoniam confortauicfaas portarum tuarumt^nedmt fflus tau m te«
Qui pofuit fines tuos pacemtCC adipe frumenti umt te. ^
Q ui emitrit eloquium fuum tettfwdodtff cumtf^o eius,
dat niucm ficut lanamtnebulam ficut dneron
z
3
4
5
<
7
S
9
lo
tdolaiil)*
I 1
1 z
■ }
14
U
I (
17
B 8
as
zo
(^i dat niucm ficut lanamtnebulam licut oneron ipaiff
Mitrit cryftallum fuam ficut buccdlastante hdtm frigoris aw quu fulhnetetf
Emittet uerbum fuum fl£ liquefadet atflabit fpirims «us & fluent aqu{. ^ ^
Qui annundat uerbum fuum iacobtiufbtias K uidiaa fiuim A ^
Non fedt taliteromm' narioni:* iudida fuanon manifeftauiteis.
CTIVXTA HEBR^VM. a CXLVII. «
T Audatedeumuiuoniam bonum canetedeumnoflium. quonuli»»
Propheta. j_, uijpulchruitiaus.
^ dificans hierufalcm dominus^timpulfos ifrad congregabit.
Medens confracfHs cordcifiE alligam doloro t eorum.
Supputans numerum ftellistoibusipfis nomina uocabit.^ . * ,
Ma^^usdominusnoRer&mul^fortimdinistintelligentifetusnon numetus. ^
Bcuans humiles dominus"diumilians impios ufqi ter^.
Canitedomino-inconfcffionetcanitedconol^inathara. !
Operiensccclosinnubibus,paransterr{pluuia:germinarefaaensmontaheibam. ^
Dans beffif cibum fuumtfiliiscorui qui uoabunt. >
Non in fortitudine eqiauoletmon in cruribus uin complacebit. ^
olens dominus^ timentes fedperantes in gratia eius t.
#T Lauda hierufalem dominumMauda deum tuum ffcn. ... i
Quia corroborauit feras portarum tuarumtbcnedidt filiM tuos ^
Qgi ponens terminum tuum pacem tadipe frumenti faaabtt I*.
Mittens diiftum fuum terr?ai% udodter ^et uttbum dus.
Dans niucm quafilanamtpruinam quali dnetOT lparget. ,
ladensgladOTfuamquafibuccdlasuulfadestfngoriseiusq^ftabirf
MittetuerbumfuumlSEliquefadetillatfbbitfpiritumfc^^^
Annundans uerbum fuum iacobtftamtafuaSiudiaaliw^ ._
No»W.I!comnig»riA^^^
■ cJcin.AppaKtaatcmn®cniarendiuuiiju.a.— ^
^ m hnc pTalmo nihil aguoraligd nifi <i> laudatncdcos magnosc
^ CaktfiippfaL
H
PSALMVff CXlVIt
dras inbentfiaistri^sconctmeimbns hinti&lcin:vtdarins patebit in dircnifo.P^rdtoAhte
„ ^ «TSVMMARIVM EST.
CPrfo^loqu^ gopulwqup in hicfulklm cnTcctnrac declaratnt.
T matert».af«ccntiD5|ibi ardifican*.
^CPioponitlaadand(ideumduphafatKjne.Alteraef».OuonmbonDmeftcaneted^ nofliS
*'?" ‘™*’««*al«nin qnoKdditaeftpDkhra/fcumcundn
^ """ quiaPmfc
^mn LT ^ P" “)“* P«T>«nf firmitatis dlmni cultus, & erat cim^ itgia. a his.ra
*’•? oidinati A pulchrior A lucundioiig dum vagaretur &in locMwlSibiisdfe
Tm-^ ^ «cincipit ab haiduiah. ft terminatur in halriu uh. Quod ideo di»
mhaklniahimdioare quo^b hakluiah.
■; “^“■‘^~)-«>-iu.ci.ii.jecuiKiaeirex bonis propriis fiicnifalc
V«t'4-Tertinm eftex ben^doiegts ngennsin hIemlalem.A- hoc
ttactatnrmdoobusvJtimis vefficulisp(almi.vbietiam apparet tanta interciTiofcntairianimconce*
n^nmIccandampamculam.rVbiadueiicq> ad primam patriculamrqmabonucftcaneredcfil
fpeCtantlandcsdeiabfolnretadfeefidamauremfatides deivtbencfeftons hieralalem.Adhanccnini ’
rcguIamafpiaens.facikdifamesqDidcuidcbetnr. -
<pTraaansi»ppnmfi«i>otqnatebiidandnseftdaisaIocomagnificantediDinalaiidc/aflbmit<>i
dominus fdificans hierufalcm congregabirimpolfosifraeiisihoceff a^ficatio hierufalem cft ad 5
gregandum expulios ilraelitas. Si tenus diceiet ad congregandum impnlfos lode aut hiernralem
aut fion, inteUigerem proculrhibio i^hetiamhanceil^ reditum de capnuitate b^
lonirairifdificanone hieroralcmfiib cyroA dario perfarum tegibusrfed qma dicit impulfos ifraeb
quodeit nomm tonus populiiquos conftat non dk congregatos in Ulo iwhtu fimmo pars illa nux
appellabatur ifrad/continens decem mbas.nonqna lediiOideo veibailla hiUoncajA resqucgeitW
tot tunc tcmpons^ctibentiainrelligo.Ec^ renrus.A dois ordinaoit cdificati hicmralcm ad firmae
tnentuinrtgniiad^inmandnmfininmisqnioppicfferantpopulnmracperhoc ad congteganduni
multos homines ifrael quifti^ntabduCti exilha ab oppreffotibuspopulLSignificanterao^ non
didtqi cdificiumhieniulem habeat hanc vtiliratcm.fed diat pdificans dominus hienilalcmrattii/
t>Dms domino inihtucon ytrunqi.^ificium rdlicct^congncgationem.p^^Impuiros.Significarnrdn/
piat malumactucn abductionis & modi/fdUcetfKTmodam impcltcndiad fignifrcandom maonicn/
dintm violcnng iltarcifradirts qnumdifpcrgcrfnmr. Vrn.patct in lundixa.:. iratus dominus cou/
««"us^mpiennum, qui carocriiteos Asendiderunt holhbusqui habitabat ■
pet gyfi. Ifli.n.rilnr * quibus hic dratunimpalfos ifraelis eongre^it.tpcndauidis qui pnmusco:
pit f dificate hierufalem fqbdominoCprius.n habitabaf a leboTris^ngnegati funt lili dilpctfi teded
«w. fuamiqiH dauid fiibegit finitimos, A dominatus cftvd^ ad cuphraten.
UDmme comme C^C Ptofeqoitur beneficium congregationis accumulando benefina . ira 9
Mn lolumcongteear.Wmam mram habet congtegatoramadrimilitndinem medici medentis vZ
guento A ligantis loca dolonim^t uitcndit ad licaam curam per co^olationem afflictorum qui vf
PSALMVS .CXLVII. 140
cancnc awftafti coidc-mcfhna cnim tot maloram popcflomm in dilpeiiionc;pcr confi-a(3ioneni cov .
nrntum dhguis non lintdfe«i italocnpleteslicutpnns.
0UPPUU>I6 numcru5 lMli& Intncmo eH& inapit traAare primam patriculamiqooniam bonom
cft canere dmm nolhuin:mchoando ab iniinuadci fapienna (im mreUi^a-laudando eam a doobos
afttboKfdlicet numeratione Rdlanim & nommarione lingulamm.fNora prudens IcAor.nihil intet
omnia corporalia admirabilius magifip proprium diuincnoritip apparetcgnnmeiu fldlarum Srpto/
pria earuni nooiinaifignificanria folica carum naturas fat propdetates^propterea propheta imelli
gcntiam dd laudat a numeratione 8c nominatione ftellarum.
Zn^gnU0DOtninUd tlOftCr-TtiacapitaFm quae laudandus elidens abfolutei hic adunantor. Primfi
cft.magnos dominus nofld.In quo magnitiuM dinina non moIi£ nec potentix fed bonitatis tangiE.
f^multf fomtudmis.(l:cnndum caput magfue potentuediuinaiperhoc canitur.(^Etmtclligtntiae
dos no numcms.tettiom caput infinin intcUchus fai infinit^ lwientia;.Et hoc caput tertium iam de/
darauit ui prgccdenti vetficulo a numeratione Sc nominatione ItcUaitlirdiqoa duo capita infdins tta/
dabit. Vnde apparctcf fm oidmem (imtcnclaiu ille vcrficulus procedit prpccdcnrem.
jEleuand l^uimles on&Rcdit ad proluenda congrcgationcdilpetfof.dcfcnbcndo modum cogte
gandi.Cdenando dciedlos|& humiliando impios.Et vere (ic fiiinqrh deo^ dauidem docdumiSc hu/
miliando impios hollcs radzo^congtegat dirperfos & fobuenit cis.
CTCanitc domino in confidrionc I laudis vocalis : canite deo nollro in cithara; hocell adhibitis mult/
as inflnimentis. Quod pot^inteUigidiOum ratione totius materipappolitnm autem poli pracoe/
dmtem veilicnium.quia in eo diurna deuatio dauidisqui inllautauit & magnifkanit diomu cultum
in hieruralcmicanraracft.
@ pCncn0CdO6. lntetaliodl.tedtt.n.ad prima patncuIamCTcilioctqnonia bonom dl canendeum
uonnimiex lUo capite magnus dominos noRetimagnitudinc non folum dominii fed bonitads. Qui
dcdaratcicdmumWs beneficiis non folum hominibus bonisfir malisrfcd etiam inanimatis k betl^
& aoibus;in filiis corai fignificatis.Qui vocabnnt.Pulli animalium qui aluntur a parcntibos;recuiiRc
pro alimento ^parcntcsiadqoom^RacntiampolU coruoruquidicuntutnon aliapaicnnbus.di/
cuntut vocare ^ hoc cR vocibus durialibus clamare) Sepafei rotedioinaprouidentia acdifponcnte,
que animalibus omnibus difpofuit eorum alimentum.
UROII in foditudinc CqUl- Ptol«]oi( congregatione difpeiib^aRiMando rationem congregationis
co^ complacentia da,non in potentia equieS aut peditum regni il^fcd in timentibus ipfius & fpe/
tantibus in gratia eius. Vbi colligendo tna fpariim diCta circa congregatione dilpcrroifi, apparet pti/
mo dcfcnptam rem gcRam in cogtegatione & cura congregato^^cum moieigd^r.deuando humi/
les & humiliando tmpiosA demum ratione rei geftc es parte diuinp voliintaris,cdplaocntiam non in
fortitudine eiiuitura aut peditum fed in timore & fpe iplius ddihoc eft in virtutibus animi quz copre
henduntur in his duobusiamoicrcilicetdci &fpe gratipeios.
Kauda l^icnifalan.Traftat rurfus fecRdam particiiiamC.r.q(fi fuauis ptdchrait laos)iiuta fecRdfi ea/
put.f.bencfiaa pptia ciuitan hierofolymitanf IW pptcrca fpccialiter monet hienilalem ac fion.p^Qv ia
corroborauit feras. Quarrootcomemoranmr beneficia, ramu munita: daufuw/in corroboratis
pottanim.Sedjdnm multiplicationis ciumm;in benediAionc filio¥.Tetnom pa^m coffitutionepa
cis in confinibus.Qqartum abundantie annonpiin facierate exfmmcnto pingui
/lbincn0OictUltiniUin.Intctcirio eR.Rcdit.n.iidprimaparticuIamC.£qih bonum dl canete defi no/
llrum)a temo capire.f quia cR multe fomtndinisdedarando fomtudine fcu potenna dei ex efficacia
Impeni diuinuq».LaIemme adimplet quod ipfe iubet fieri.I ta q? vdodRlma efficacia in opibus narurp
affeiTur declaratiua diuinpfbititudinisificut fapins indufta quo^ funt fbla naturalia opcra.Cnumems
ftdlaz ad tdhficanda fapicntiam,& uaturalis gubetnatio mfixioqi ad tcRificanda bonitate. Intediui
proreta exhmdiinGrmonenamrahii, efficere vtimbibanthoicslibihanc fidem qiidceft deus aAot
& gubernator naratf qui eRfpalisgobematorpopuliiftaetvrfciat mfidnsqinon finxerStfibideum,
fed colunt & laudant deS qui cR vere dcusrvtpoteaAor omnii! naturalium opeiii.CrM>ttms dlAum
fuum terreiimperando quodcRip dixeiir.vfq! vdodtet enner vetbu dus.Ecce dTedos q> verbfi nus cut/
ret non folu velociter kd viq) vdocitenhoc eR attinget vdodtatc quacnn9.quod atteRatur potentiae
impcranris.'Et hoc dedarat in duobus cotrariiseffe^bus fuccelTiuc. Primo in triplid genere niuis.fin
niueadfimilicudmclanpC(]>i?sR<^rernoca)dicendo, dans niuc quali lana.& in niocadfimilimdinf
cincns(que apparet in montibus getmanip^dicendojmnna qnafi cinere IpargetA demum in mut;&
tamen nix dici pdt.ad limilimdinc fragmcntOKCqop vbi videaf nefcio)diccixlo,iaciens{glacicm fuam
qnafi bucccllas.Ei^fmnnD pet eladem grandine, mfi contextus feqocrinm me phibuilftt.fejuiturji.
adfadesIngoiisemsqaisftiiiitiGtandofiqnidemcoitetfictcpotibas calidisiqimm fiat per annpari/
Caietii^plaL H 11
i
f
4-'
i
t
f
f
i'
i
PSALMVS . .CALVI II.
Ibfim-hfc aotcm glacie qua dc ccdo iacic deus ad rmiilitadineni bucrcllanim, imoletabdcfiigiis in/
colis affert. A' propeoea dicirur.ad facie fhgotisctus quis ttabitlp^ Adueitc hzcomnia allata dic ad c5
tcftandatn ccIcTicatcm manifeftioperis det in naturalibus. vndquodq:cnmi horum edemmefierv
te quod non pnus ht in aercjilt poftea cum tempore dcfccndirad nos,U generando defccndit &d
gcncraranficac pluma.
iii^Ct Vtrtnnn (UUIII.ConcrariD.s dfdfins etiam naturalis ad coreflandum diuitnim impaiS Ibbin
fdtnnquo mittic ventum aullralcm & liquehiat hpc.A fiunt fluente aque.
StltTUItcUnc mbuin fUuin. Perficitor hic tractatus ftcundppatticulf(fcilic« quoniam fiiauispnl
chniir laus>x bcmficiodiuinf legis.p" Vbi nota pgidfum o> phmo laudauit bendidnm diomuin te
" - - - - -
fpeClu lingularium peifonamni ex toto populo difpcrfatnm.feciidobcncficinm idpc^ vniucrfitatis
hierofolymiran^rA nunc demum beneficium refpedu vniucrfitans populi. Qu^ ideo hic comemo/
ratuniiiercaufas laudis in hieturalcm.qutaladaptarcipocinhierufalcm vi^atnampneccptae^
nmonialia ibi eant fetuanda ratione cultus diuini ibi fhmaa Ptarcppta quo^ iudidalia ibidem pne/
cipue erant leruanda; vbi erat A ludidum fummi facerdotis iK fcgtum.Moralia etiam prxcppta pini/
pue concernebant hicraralcra quo ad doCtnnam & dcclaranonemrquia ibi prpcipuc erat locus docm
di legem iautontas dcdarandi.C'Laudatorira(]> beneficium Iqgis diainp. Annuntians veibli(uiim{
dminotumAr moralium, iacobipopnlo derctndentiaiacob:flatoca|c^monialia,&mdidaipnecepfii
tudidalixP^Non fecit licomnigennJingolantas gratip laudamr.fic iudiaa non cognouctuntipfi|po
puli aliarum nanonum qua; cognouimns nos.haleln iahjlaadaiedeum. Arnen. ‘‘
CVVLGATA itDlTIO. CHalcluiahhalcIuiah.
Audate dominum de coelis Uaudate cum in cxceUis.
CXLVIIL
Laudate cum omne angeli eiusrlaudace eum omnes uirtuces cigT.
Laudate cum fol 6C lunatlaudate eum omnes Ilell( SC lumen.
Laudate eum codi ccdorumtdf aqu( omnes qux fupa coelos Tunc laivl^»-
nomen domini.
iplc dfxit 8C fadia funtripre mandauit SC aeaca fune,
fjtatuit ca in ffculum & in ffculum ffculitprfcf ptum pofuit & non ptxtenbic*
Laudate dominum de tenatdracone dC omnes abyfH.
Ignis/grando/nix/glade/rpiritus procdiarumtqux faciunt uetbum cius.
Monte omne colletlignafru^ferad; omne cedri. '
Bedix 8C uniucrfa pecoraderpentet 6C uolucre peimatf.
Rege terrx Si omne populirprindpo Si omne iudice tetra:^
luucne^uirgine/fcne cum iunioribus laudent nomedomininjuia exaltatisiicSnA
mcndusfolius.
Confeflio dus fuper coelum SC terramtflf exaitauit cornu popaH fui.
Hyninus omnibus Cuiclis dustfiliis ifrael populo appropinquand libi.
ftlVXTA HEBR^VM. CHalduiali, CXLVIII.
_ T Audate dominum *decoe&s:laudate eum in exceUis.
rropbeta. Laudatceumomneangelidusdaudatecumociexerdnudwt
Laudate cum fol SC lunatlaudate cum omne ftellx lucis.
Laudate cUm coeli ccelorumidC aqus qux defupa coelos.
Laudabunt nomen domini * : quoniam ipfe pr^cf pit,Sf creta fime*
Fcdt (bre n fempa axano!pr(c(ptum dedit & non praseribic.
Laudate dominum * de temudracone omne ab^.
Ignis Si grando/nix SC uapot/uentus turbmistfadens uerbum dus*
Monte Si omne colletlignum fnidbfcrum dC uniucrix cedri.
10 FeaK omnis belHancptiledCauis alata.
11 Rxgeterr{dCo^opopuli:prindpe&uniueriiiuclicatciT((
•i
L.
PSMMVS
f z luuascs&enatmni^nestrenescutnpucns
CXLVIII.
=4«
14
I J Laudabunt nomen dominisquoniam roboratum eft nomen diu foliua ipiTiuJausdu»
fupa terram dC coelos.
Et exaltauitcomu populo fuor laus omnibus gradofisfuis, filiis i&ael/populo propin
quofibirhalcluiah.
Tlndns dLHalda iahdtgnificas materiam p&Imi dfc inmtaK ad laodon dd-Nihil enim aliud in
'“•'“~'“‘^'’“£svmmarivm est.
«■Prophetainuitatpriuscodeftia ad laudandam deum rarioneaeationis(petpetnfnanirar|& infal/
libilis opffiEdrtnHr certrifaia C hoc tll inferiora vmuetfaA fpecialiter vnmerias diflerennas humani
generis5tanone fingulariflimg excellennf diuini nominis;ac eaeff fupa omnia dininf Uudisia: ezal
tari coma populo d^
dC Prifdna loquens propheta dl
Laudate DOfUinuni-Diniditurpfalmnsin partes duastinnirariaam codciliam |hoc dirupe/,
noram . 6c inmtanuam terteftrium C hoceft mftnomm ) ibi laudare dominum de rerra , P"Nec
mireris fi pfalmns ille non duiidimt folito more m partem propofinuam fiteKcnriuam.cfl enim
ille vnus exemptorum ab illo llyloiqaia per modum diuifionis procedir.aggredicdo membra diftin/
aionisfubmtdle«aa:qnf explicaret materiam pfalmi.Submtdligitnrfiquidtm dilhnCrio feripta in
prinopio genefisdalicet inter codam aetetramimterfnptriora &infenota,qua:innitadarnntad lau/
dandam deum.Et hac fubintelleCla dilhnCrionc indioatpfalraum a primo membro, dicedo laud^
dominum de cedisjn quo implicite infinuat expeOandiim alterum membrum ifalicet laudate do/
minum de terta . , ‘
CJSocdf&boceft vox qua; ex parte ccdoram computamini-, mmtantur enim hic omnes creaturp
tam cortK>ralesgQ)intnales,qiueduiifo vnioetfo m codum artettam|le tenent a parte ct^. ^latx/
cdfis-em non apud nos qui longe didamus a vobis,laudate tamen in excdCs m quibus dns vos.
@nmC0 Subdantia: fpiricuales qua: codeiln funtlduplid offiao nominanfifcilicet nmdo/
mmidicendo angdu& ordinat^ militia; maximf roulntudimsidicendo omnes exetntus.defcnbunm
enim fpmtualesfabdanaa: deo fetuientes ad fimilitudinem hominum fctniennum ptmeipibus hu/
manis.p^CcdicctJoramivnuietlaccriefhacoipora infra pnmum mobile appellantur, aut quia con/
tinenr inferiores ccdos<hoc ed fphf ras ignis & aeris>ar quia fibiinuicem communicant fabfetnien
do & confciendo.rant enim multi coeli metcunifmuln matus &c.^Et aquae qua: defupet codosihM
fupra omnes orbes adtatos. Laudabunt nomen dominiAdduo laudanda inuiratptopheta.l
&TOmen dddioc ed deum fm leipfam,& ddi fo q> ed nommatus fim cognitas nobis.
<pHh'irri.iin ipft TripUoem laodandicaufam (peCtantem ad deum nominatum 8c nonun.
nobisiaffitit.mmaed'' ipforam innitatotnm creatio. Vbi 8e infetitur modus ctcandidicilicet fqlo impe;
rio.Hic enim modus explicatur dicendo.quoniam ipdeprpcgpitinon laboranirtnon mouitino fe exet/
cntt.fcd pi^cfpinA creata funttde nihib meta funt omnia fuptadi«aa.CrFecit date ea femper axeroo.
Secunda rano laudandi ed perpetuitas natura; iproram.Ita q> dais non folum cieauic ea,(ed dedit ets
naturam permanentem non ad tempus fed femper in asetnum.Quod additur ad explicadam veram
fcmpitemitate.funrcnim omnia fupradiCla fuapre natura inconupnbilia,acperhocdn-anna inftet
numifed quia hanc incotraptibilem naturam habent a deo, ideo dudt fireit dare ea-CrPrpt?ptnm de/
dit.Tertia ratio laudandi deum edex inobliquabili operationcln hoc enim differilt infiiiora a fup»
nonbusq» naturalia agenaa&paucntia deficiunt quandoqi agendo & patiendo mpattt.codedia
autem netp agendo netp panendo feo modo quo ibi inuemtur patQaliquando deficiuntnimq enim
pnetenturqum motus coeledisfiinm peragat currum/qmn infetiotfph^ Icqnaiurvt debet Tupetio/
remfflefupetiotinfijiotem moaeat&c.HuinfmodieniminfaUibihtas operandi fignificatur dicendo.
Pt^cpptum <Wit lUisiqmdfqnomodo/quando opertntur,ac non ptftenbiqquin ad vnguem fiat , In/
telhgcper prec^mm ptopomonaliterinclmanonescadedinm corporum ad fuos motusftantam ve
locitatem &cin angdisaotera firmitatem voluntatis ad bonumtquam per diumam gratiam afiixa/
tos fuppommus/eoipfo q> fuerunt beari.
landflKDOtnlnuniDC terra. Expedita muitarioneccdcdiam.eiequitiitalttmm membrmninm/
tandoinfaioradiocedqujtcunqimfra orbem Iu n*funt.Qu« propheta nunct^at atetta tone laiq
Caict.(app(id. H m
■ .4^1 .'A* ■
PSAIMVS .CXLVIir.
diftiufdliat qoia dioifo vniiiafo in codam & tmam in ptindpio gendis,omnia qnae fnnt infra ov
btm lan*|fctcnfntexparte temc. Vnde ad h*c diat. Laudate dominam o vot de toratdraco/
nes I hoc eft fcipentes illi qui vocantur dracones. Et cll ferrao de draconibas aqnaticis: tc pro/r
ptetea ionxiteos cnm abyffis / hoc eft profunditatibus aquarum . CTNec minxis a draconi/e
Dus incccpit: quoniam propheta fient fccutus eft moyldi in diuifione vniucifi in codumfictet/
nm.itafecutiis eft raoylen in prima nominatione draconum . Moyfesetum gtne.i.pnmamani/
malium fpedem creatam nominauit dracones in quinta die,dicens(cieauit(f dens dracones magnos,
gmslatinus interpres traduxerit cete grandia. P^At fi turfum quaeris cut moyfes primo nominamt
inter animalia creatos draconcs.ratio eft; ne hniufmodi animalia noaua putaremus non ex propev
fito diuinp intentionis creata,fod ex neceftitate matena; prodacta.Sienim poft alia dracones nomi/
ri^et.pntaiemusa neceftitate matetiaedraconcs prodndositang neceflano conrequentcs ptodn/
dlionem ahomm:vbiaatcminpnncipionominatiItint.mantftftatnrq>aintentioneprodDctl font
Indn cuneor ita^ in primis dracones ad laudandam deumihoceft dedaratnr q> ipfi funt matena dim/
nf laudis.& fimilirer omnes abyfti.
2SISni0 1 vapOJ. Poft aquas afcedit ad fupetiorem Iph^m adiuoram 6c paftlnorum ; afletens mixta
que ibi generantur . Ignis quis poftit mtclligi fph^ i^is : cdtextns tn magis fonat ignem mixtam
qui generatur in aere in Mgunbus Sc tot igneis impreflionibas.Fades verbum duslrefoturad quod/
libet pi^ictotumdignificans quodliba horum exeqm infla delQi^ verum efle conftat apud fam
testpronidentia dei gobeman hiec omnia.Et pet luec quin^ Idi (a numeratalintdlige omnes difiere/
tiaseoramquaegeneranturmaere.
CTDeindedercendit ad terram clare. Reptile. Genera reptilium inueniuntur in terra 8e in aquis. Et
proprerea nominando reptilej vtmnrp gmus videtur comptehendetevt non (bh dracones ex aquatv
ds (int norainan.fed enam reptilia.pfe anis alata. VIrimo nominatur auisicommnnis tribus 6evae/
tlsAqaequidem:qaiagen.i.camptDdudisezaqnacompatantaraacs. Tertae vcro.quia fiipettcna
ignnt.Aenautem,quia in aere volant. ^
lRege0 terrf • Dmerfi hominum ftatus defenbannmregestpopulijpnnaoes &c.Etfimiliter diuetfitas
iexns.iauenes&viigines.Diaeifitasaetatis.renescnmpiiens. VtnuUas narasiniillus oidoinuUos fe/
zusinulla acus eximarar. f Laudabunt nomen dommi . Deum Seda nomen laudaturi ifh funt , ficuc
Seaearatf ccrieftes. , . n.; .a
Ctuonuni robOMtUm di Ttipla ratio ledditut quare haec infaiotalaudate debet denm. Pnma ett
quia folias dei nomen roboratum eikhoc eft qma ckus eft notus ac nominatus (olus nature robuftfi
hoceft exfciplb hidicns robur eflimdi.hoc enim (bli deo conuenite notum eft.Etpropierea apponi^
folius ipfi os. w enim (imfas.qaia ipfi; folus vere nominatus eft tobuftf ex Cc naturaumm ipfcfolus iiv
creatus omnia creauit.rLan5nnsfopet tertam aecoelos.Secddaiatioeftqnialaasddfiiaui gobOTia/
doneemanfa eftfupa terram 8; fiipet coelosihoc eft quia materia laudandi deum faauitei omniadi/
fponentem.fuper cados & fopet teitamChoceft m omnibus)innenitnr£tpropteita omnia tenentur
ad laudem da ranone laudabilis gubernationis. . u
ccaltauW. Tertia ratio fomimraftatnSetemporeiampabliefdininflandisainftisihoceft ex eo
deus iara pubheo culm laudatur a iuftis.iam enim populos Ifrad publice colebat deum laudando
eum. Vnde ntea hoc primo defcnbmir modus quo petuentnra eft ad hoc.dicendo.Et exaltanir como
populo fuo.Depreffus enim populus non publico officio colebat deumiquum autem exaltata eftii/
hM pottnna,pnbhcelandanit deumrvt prpdpueappatuit tempore dauidis.Ita q» deus exaltando po
tentiam populi.faCtus eft lausthoc eft laudatus eft.C Gratiofis. DeTcnbnntnt laudantes a quattnoR
fcilicet a patia|a genereia ftatu|& a rdigione.A gratia quidemthoc eft beneficentia gramita.in qua in/
tdlige omnes virtutes hominis tefpeClu ptoximi-Sois|ad differentiam beneficomm non pnyw
denm.quiinterlandantesdeum non merentur compatan,fedfoUgratiofiaos.i.propOTdeura.ppu
iiisifracLA patriatdiarom genere defcribunturtunc temporis laudwites deum , ad vacandas pro/
miftiones patribus fa<aas.pTopalo:hoc eft redaCbs iam in ftatum Uberi populiad fignificandum qr
de publica laude loquitur. Laudaliantfiquidemprinsfilii ifrad deum.led non publico laudis officio:
quum adhoc non conftitnerent liberum populum. ^Propinquo fibi)deojion filiis ifrad | non popu/
Io fed quatenus propinquo fibiinonlocahconiunCtioneledcordisft in hac propinqmtate intdlige
vniuerfas virroteshominis tefpeaudei.pV^bi aduetteq» licet deum laudan publice a populo luftoffit
l^ale quid, connumetatuttamenaprophetaintatationesquate deus laudanduseft ab omnibus
Infenonbnsiquia laudan deum pnbhceaiuftis/eft teduci in adlum laudis omnem diuinplaudis mare
tiam inuentam in rebus omnibus.Ne^ enim peccatoiesCin quorom ore non eft fpeciofa laus^neip
bmta neep inanimata cateta ad adum laudandi deum p^ucuntut nifi per hoc ^lufti laudat deum
te nomen dos fnpet vnhitila opera cius. PTIaldn iah|landate denm Amcn.
i
ffS-ff B.»-» s- B-.B-S-i 8
P*
PSALMVS eXLIX;
fTVVLGATA EDITIQ. ^ CHalduiahfcaleluiab.
Antatc domino canticum nouumtiaus cius in ecddia fancflorum.
Lftetur ifrad in eo qui fedt eumtflc iilii (ion exulcent in rege fuo«
Laudent nomen eius in cfaoronn tympano K pfalterio pfallanc ei.
(^uia beneplacitum A domino in populo fuot SC exaltabit manfi^erot
infalute.
Exultabunt (amfH in g)oria:l(tabuntur in cubilibus fuis.
Exaltationes dei in gutture eorum:& gladii andpites in manibus eorum»
Ad faciendam uindiclam in nationibusnnaepadones in populis.
Ad alligandos reges eorum in copedibus:K nobiles eorum in manids ferreis.
iV t fadant in eis iudidum confcriptumtgloria b{c eft omnibus (andlis dus.
dVXTA HBbR.^VM. CTHaleluiab. CXLIX.
* Pronbeta ^^“**^°*“B^o“®B®™™*l3usdusincogrcgarionegrariofbr6*
* ^ * ^Lftabicurifradinfaiflorefuoifiliilionexulcabuncinr^cfuo.
3 Laudabunt nomen dus in cfaoronn tympano &dtfaara cantabunt eu
A Quia complacens dominus* in populo fuo:gloriiicabithum3es in lalute.
5 Exultabunt gratiofi in honorerlaudabunt fuper cubilibus fuis.
* Exaltariones dd in gutture eorumrK gladius biceps in manu eorum.
7 Ad fadcndamuindi(flam in gentibus:ca(tigadones in populis.
* Ad alligandum reges eorum in catenis:^ inclytos eorum in uinculis ferri.
<r«
Ad fadendum in ds iudidum fcriptumtdecor hic omnibus gradolis dus,haldu iah.
i.qnfi (akrit filios nols in &de mairftaris (ur (
CSVMMARIVM EST.
:uuta^
operiedes doodecunt^
palam fuam vft^adeo (pgranofi dasiadicabnne cnm honoce&poti
tsl proceres & f^cs &C.
^Perfona loqocns pr^heta eft.
«eoominoDiu
j , magnificantis po/
; &c non (olam popalos
C Militate OOminoDiuidicar plalmns in putes duasq^ropofitinam matetif,Sc eaecndiiam|ibi Ip/
tabinir.CTProponitdao. Alterum efl cantandam canticum noad/ptoptcrnouitatemaeqoa
(criptam eft apoc.:i.cccenoaa facio omma-AIrcrnm eft laadcm dei fnturamin congregatione ^a/
noion
Dram.veicjmmc laadabiturdcas.qonm fandi eins congiegabnntnt tempore vniuet&lis indidi.
Nuncapancur aatem fandi a virmtegratip.qoagramite aliis bcncfidfbmas propter deam: eo ip in
hoc homines plarimamdeam imitantar.
G^^iabinir ifrad- 1 ncipit hic pars exeeotina tali ordine Primo tradamr illa pattieniaj cantate do/
mino canticum noaam.lcdoillailaasdusin congregatione gtanofotumfibiczuitabnnr.
CrXractatar itacp rano noui cantici gloriofas aduennis meneqa^o fcilicer veniet vt rezqoi in ptt
CrXractatar itacp rano noui cantici gloriofas aduennis mcugiqD^o fcilicer veniet vt rezqoi in ptt
mo aduenta venit vt fabditus-Xradatar aotem vt (idiutor populi ifracbquia ad litcram qpG inttaoe
nt plenitudo gentmm.tuncomnis ifrad falausfiecvtdidtur ad ro.x].haen.rationen5 Iit in hac par
ncala mentio nili de ifraditis.Lftabitnritiic,ifiad|omnis4n&dorcfiio;A; filii fion;oprimatcsindeof.
S4S
Tltalasdt.Haidaiah-Ezqaonon habanrmatenapDdminUiin gencre.Tnfpe autem matetix
~ ■ ■ - ■ -
plalmidladaentaschrilhadindidom.Inpralmo nanqihoc duo tradantur. Alterum dl rex
Bon;vtpatetin.z.vci(icalo.Perqd exdoduntur omnia tepora antetcmpusdauidis: quoniam coftac
dauidcm fuiIS; pnmum regem fion.Alccrum di decor omnium ioftiommKkfcnbonturliquidcmia/
fh in hoDoieiquicte & poteftate iudict^ ad puniendam rcgcsiproceres & populos, tanqaa prolaturi
rentcnriam fcriptamivt patet a quinto vetficalo vf^ ad finem.bt pethoc exduduntur tepora tam da/
tiidisqfucctflbrumdosvf9admdiam;qaontamnectepore'daaidisnectepore foccdlbrDm dusle/'
gimus hac glonam inihomm. non dico omniom.fed nec opdmatnm: vt intuenti lactas hiflorias ap/
'' ■’ ^ . iifteadliteram
'T
PSAlMVS CL
l^bDntnrinr{gcrao|mc<ia.|^Vbi adu(miiripliciKin(inuati'ddrarminicl!g:domcb<]rmcolitnni
ponitur exulcano in fa^oit & rcgr,& Tubditor (p laudabunt nomcnaus in choro.Hoc in loco chonii
nomen dl muflei inflrumenti.Dc quo hicro.ad dardanum fcnbit <]> coHatalim^ici pelle curo doar
bus cicutis^sipcrquaram pntnam mrpuratur,& per fecundam vox emittitur. Dico antcm hoc.qa
tcbquaimuuca fbnt mftmmaitatfcilicct tympanum &achara£tadiccithacc propheta, vt ex confue/
tis oigariis ictine ad laudes dimnas/dcfcnbat magnitudinem gaudii tunc futuri in ifraelitis lauda
tibus nomen mdif .Poteft tamen per choram intelligt conucntns concinenrium.& fic innitantur ad
laudandum tum conuentu conanenriom.tum muftcis inllrumentis fubiun^s.
IQUU COnipldCCnci.R.atio aRatur tantf laudts.tum abcneoolentia dinina ei^ ilraelitasajnia com
placens/ctir.dominus/fupplcribiipli.in populo fnoiifraeLTum a parte bendkxnnp. glonficabic hae
milcsitanto tempore abiectos, in falurg/ctema.
lEniltilbunt.TraiRaturhicilIa pamcul^lauseins in eongregationegratlolbmm i defetibendo fena/
tum gtanofomm primo ab honoce.lcdo a qaiete;laadabunt fuper cubilibus fuis-tertio ab oflfiao gb.
tificandidcum|cxaltanonesdciingotcorecomm.quartoa potate) Se gladius biceps in manu e^
Jncelligedefenbinon q> finali ceneantgladiostn manibustfcd ipenlis coram eis licut coram ptinci/
pibus indicantibus gladius uftitur in lignum potdlans. Vnde fic in fingulan numero defcnbitnr tam
gladius qmanu.s:Iignificans gladium inpot^teeoram coram eis.^uvt darius haccfentcntiapci
piatur.cooferantur prius fic pofl fjreipta: prp fc fbmna manifelle non agitur degladio bellico aut
vmdidabellica,(eddcgladioiI>didaIificvindidaiudiciaIi.De(mptiliqnuto fune laudantes in cn/
bilibusCqnpfunt quietis loca^nonin locis militanbns.fabinn^turquo<f|ad fadendum iudiciom
Icnptum^qmbosmanifclle apparet gladium ludidalem ficvmdidam ludidalcmdefcnbitacper
hoc granofos non milites.lisl iudices ad vindicandum-punitio enim iudidalisfptopriits adns eft ine
fhtip vindicatiu^
llncataiis-Dclciibinit plenitudo poreilans fandorum etga inimicos per catenas & vincula, cum
plena mimicoram rubicdione-tariqua reges fic proceres lint alligati expedantes fententiam pronun/
dandam a fandi&
3ludlCiuni fcriptuni-Adus proprius iudicum defetibitur iudicare non Rmerqnon ptpdpiti fenren
cia,(ed fcnptaifirmara meditationeilcgibus fic fcripnone£t intendit per hoc ^tudi tadcnt mdidom
proatfcnptum(hocdl (irmatnm)inlibro dementornm eomm eft.
^Dccor hic qui defciiptus eft^fcilicet q> in honorciquicretporeftare lodidali exaltando deum indica/
bunt populos fic reges mimicos populi dei>:6munis eft omnibus gtatiofts dus/non conceflus alicui
lic St alicui non£cintclligcper^tioros dus|iuftiores lis quicomuniterfuntmftLproprereananqp
defciibuntur non a infhna.lra a gratialqnc rupeterogar. Pnalelu lah Jaudacedenm.Amen.
CVVLGATA EDITIO.
(^Halduiahhalcluiah. CL«
|! Audate dominu in fan^ dusdaudate ea in firmamento uirtutis dus«
Laudate cum in uirtucibus dus: laudate eum fecundum multitudinem
magnitudinis dus.
Lau^te eum in fono tubfdaudatc dim in pfalterio fis dtfaara.
Laudate eum in tympano BC chorotlaudatc eum in cordis 8C organo.
Laudate eum in cymbalis bene fonandbus/laudate eu in cymbalis iubiladonis: omnis
Lpiritus laudet dominum.
ICIVXTA HEBR^VM. CHaWuuh. .
P beta T Audatedeummfandtitatedusdaudateeum inottenfionc fortitadw
Laudate eum in fordtudinibus dusdaudate eu iuxta muldtudine magnitudinis dus* .
Laudate eum in fono comutiaudate eum in uiola dS dthara.
Laudate en in tympano SC chorotlaudatc eum in minim OC organo.
Laudate cum in cymbalis auditustlaudateeum in cymbalis dangoris.
Omnisflatuslaudabi^mm^thalduiah. , ,
Titulas eft.Halcluiah.'& quo habetur matmapfalmLnam tocnspfalnins di inoitatio ad diai/^
nam laudcmlancn. Id voGcuUific daodccks repentur lans da
da
PSALMVS
.CL
CSVMMARIVM EST.
QTProphera inaiut ad laudandam dcuoi voceSe vniuofis inibo mentis muficis.tlf ratione ipitusdd.
tum ratione creationis lenim.tom ration^ operum eiDs& magnorum & moltotum.
Perfona loqacns propheta eft.
T 2mdatCOCUin.mlmusilleabciecntionedilbngacndo inchoat, diuifusindoaspaites. In ptv
I ,ma eiphcantur laudqpda.in fecunda modus iaudMdi(ibi laudate eum luita-OTTrcs rationes tau/
dandi deum af{anntut.Ebima cfilanaiwdei/hoc^natara dei Ubera ab6m(iipotennaUtate.ncqiai.
philofophi noji prophetae n^ angeli diuina m natatam melms vno oopi ine q TanAitatis fignificar.
Vnde& apud ^aiamler^him cantant pro hymnodioind.bniltasjlaiiCtusi^Aus.Vndc laudate
deum in lanAitate ciusidt laudate ipfuni innatura fua a^pnro.f^ Standa ratio e(l cieatio confema
tio(]<remm,lignificatadiccndo.in encnlioncfotcitpdiniscius.ExtenfiolIqaidemdiumc potcntipdiil
lam csiteexttafef&quodamoda extendi adres omnes cteando fit conferuando illas, p~ln rortirudini/
buseius-Tertia ratio laudadifuntfoitamdinesdeiihoccftoperadnfbrtiadiacqaantuad ipfum opus
Cvt funt opera magnp potcntig:para'6xlefba|maratiorie$ legnorumi&iimiliajfiuc quantum ad mo
dumivtlbnr opera miracolola,quf fantruprafacnltatcm agentium namraluim. Appellantur autem
fortitudines ab cf&au|(}uiapl^a(^qpcfafo^i}ii^aiimvpica^bttuade^cucA vnica mi/
fencordiaiqapplurahtcrdiammiYottitudincs&mirericotdicrationc^otiuiheffcaoum.
Haihlate euin luria inultinidlnciu qgdv^tpeditis timonibqs Uadandtccomptp/
hendentibus & dei naturam& totum vniui^um2pcoponit modum laiidandi: vt fdlicet multipliciret
laudent deum iicut mulnplcx ell magiUtixlo da.p Vbi duo dicuntur. Altetum cfl qi non vno tantum
modo lis! multis modb laudetur ffeuAAItittum ei| ratio ad hoc,iu;Ka maltitndme magnitudinis dei.
In quo immilicctar quarta laudandi ratiodciUcet multitudo cfbctuum diuingmagnitudmis.noenim
alirer diuina magnitudo habet mulntudinem q fm effc^m.Et intedit hinc ad literamiieddcre ratio/
nem fubiangendonimifcilicct quare deus laudandus cft cum canta mulacudincSt vanetate inlbume
torum mulicorum.modum enim quem hic dicit in genere , llanm iubiungit explicando in rpeoebus
mulris afferendo multa genera muueorum.
jEtci^^O-diffinguc vtin prgctdcntipfalmo.
minini DiAio hebraica elfalignilicans aut mulrasrpecies mulicomm ronomm.aut (vt aliis pU/
cet)inlfaumentuffl mulicam nobis ignotum.
3lncpmb3liddudltU6.0ao(7mbaioramgcncrahiccommcmorantnr:fcilicetcymbala auditus &
cymbala dangoru.qag an fint diuafa infframencajan diftinguanturcx diuerlis vnius inftmmcnti c6
ditionibus.ocrtus non fum.^ Appeilantur cymbala auditus ea quae a longe audiebantur.cymbala an/
tem clangoris ab officio feu vfu in publica Iratia dicuntunex eo 9 vfus eorum erat in publicis Igtitiis.
Et funt illa qmbus hodie vtuntur puelle in r^reis: vna manu gcilantcs cymbalum, & altera pcrcutie
tes illud ad mulicom tinnitum excitanwm.
0inni& fldtUi? l3Ud Jb(t ocum. Ne per lingula infttumenta mulicalingolafqi rpecies mnliog difent/
rendo|ptoludorfieretfcrmo,cnanietatisrorteomnibusgcncnbasinlhumcntorum mufioorum qua;
ca^lonannvnico verbo condudit omnia genera inffrumentoram moficorum qug vitali flatu fo/
nant.ad haec enim duo genera ( (alicet vd flatu vd taiffu ) icducunturomnia mlbumenta mulica . Et
fub flatu inrelligc etiam naturi inlbumcntum cantandiequomam vitalis flatas plus fduit locutio/
ni q (duiat inffmtncnns mulicis.Bclic Itib omni flatu continetur tam cantus q Tonus qui fit humano
flatu, n^aldu iah|laadace deum£c iteti] laus deoiquia conccfllr a fola fua gratia rermmum commen
tanorum hora. R.omg in folenmtatepafdiali anni dommi milldlmi quingentdimi vigdimifiqitimu
actatisautemmegannononoiupra quinquagdimum. Arnen.
U^^Finic enarratio pralmorum tfaomg de uio caietani/ cardinalis
lantfH xiifatper ioannem danidis poenicentiarium/ac auroris
operis famiUarem accuraeiOinierccogoita.
Laus uni SC trino.
Fo. 1 7 1 .ra.z.Iinea. i .ibi 01 aerc/I^einaere.
t;
• 1
/
■w.-’ '
' CVtMoiaxn xdibtu Luc^antonu Innts FIm i ■■' >
[ffi fini, Anno Domini.M«D»XXX«
menfe Nouonbrit ■ • ,
-.r •
'i-. * ’ t '
R.EGISTRVM. i.:: v:
ijiabedefghiklmnopqrfc
u X y z A B C D E F G 7 <
Omnes liiiit quattniiona pnctcc G Htoinonek , 1. i.y ' .
I
. .
'4^^L^i' '.v'’
^.I
I
T-
f >*j. ...‘* jgSKlM
' ■ i#i ' ’ ' ■ ' '*'^ • ' ' \
'Pi ■ - «aiWl
-• ^.’’ .1-^'/* ■'■7i
I '
»
; f
r.
t '
r - .-
'^-7'
•Sii^'^*‘5:>
'fit' ^
-. 7
■ r.
■' ' . ^ V ^ ■
'S
'<f *'
\ .
r«
#
liL
#- .i-
by